Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Κ. <strong>Θεοτόκη</strong>, <strong>Η</strong> <strong>τιμή</strong> <strong>και</strong> <strong>το</strong> <strong>χρήμα</strong><br />
Διδάσκει ως ένας κοινωνικός ρεαλιστής ότι ο χαρακτήρας των ανθρώπων<br />
είναι δημιούργημα των κοινωνικών συνθηκών κάτω από<br />
τις οποίες ζει ο άνθρωπος, ο οποίος από τη φύση <strong>το</strong>υ δεν έχει καμιά<br />
ροπή προς <strong>το</strong> κακό. <strong>Η</strong> θέση αυτή συνοψίζεται σ<strong>το</strong> απόσπασμα:<br />
«Και αχ, δεν έφταιγε ούτε αυτός . δεν ήταν φυσικιά η κακοσύνη<br />
μέσα σ<strong>το</strong> στήθι <strong>το</strong>υ! Οι περίστασες, οι δυστυχίες <strong>το</strong>ν είχαν αλλάξει.<br />
Κουναρημένος καθώς ήταν με ιδέες νοικοκυρίσιες, δεν μπορούσε<br />
μεμιάς να συνηθίσει σ<strong>το</strong>ν σκληρό ξεπεσμό, αλλά με όλην <strong>το</strong>υ τη<br />
δύναμη αντιστεκό<strong>το</strong>υν…» 46<br />
Ο <strong>Θεοτόκη</strong>ς επικεντρώνει <strong>το</strong> ενδιαφέρον <strong>το</strong>υ στη σταδιακή αλλοίωση<br />
<strong>και</strong> διαστρέβλωση της φυσικής καλοσύνης <strong>το</strong>υ ανθρώπινου χαρακτήρα.<br />
Ο τρόπος με <strong>το</strong>ν οποίο παρουσιάζει <strong>το</strong> φαινόμενο αυτό είναι<br />
πραγματικά αξιοπρόσεκ<strong>το</strong>ς. Απεικονίζει τη διαδικασία αυτή σε κάθε<br />
στάδιο. Για παράδειγμα στην περίπτωση της σιόρα Επιστήμης βλέπουμε<br />
<strong>το</strong> ά<strong>το</strong>μο να οδηγείται από την ανάγκη <strong>και</strong> να διαμορφώνει<br />
με <strong>το</strong>ν <strong>και</strong>ρό ένα υπολογιστικό χαρακτήρα. Το <strong>χρήμα</strong> μπαίνει σ<strong>το</strong> κέντρο<br />
της συνείδησης της ηρωίδας. Συναλλάσσεται με λαθρεμπόρους<br />
(γίνεται μεταπράτισσα), <strong>το</strong>κίζει τα <strong>χρήμα</strong>τά της <strong>και</strong> κρύβει τα έσοδά<br />
της από <strong>το</strong>υς οικείους της. <strong>Η</strong> ανταλλακτική αξία αποτελεί τη μόνη<br />
επιδίωξή της. Παράλληλα στην περίπτωση <strong>το</strong>υ Αντρέα παρατηρούμε<br />
ότι όλες οι δυνατότητες που παρέχονται από την παρασιτική κοινωνία<br />
της εποχής (όπως η κομματική προστασία) αξιοποιούνται για να<br />
αποκτηθούν <strong>χρήμα</strong>τα.<br />
Σύμφωνα με <strong>το</strong> συγγραφέα, <strong>το</strong> έργο γράφτηκε πριν από <strong>το</strong>υς βαλκανικούς<br />
πολέμους, σε μια περίοδο που ο <strong>Θεοτόκη</strong>ς είχε επηρεαστεί<br />
βαθύτατα από τις σοσιαλιστικές ιδέες <strong>και</strong> ανέπτυξε έν<strong>το</strong>νη<br />
κοινωνική δράση. Με τα έργα αυτής της περιόδου ο <strong>Θεοτόκη</strong>ς<br />
προσπαθεί να δείξει ότι με <strong>το</strong> τότε υπάρχον κοινωνικό σύστημα, <strong>το</strong><br />
<strong>χρήμα</strong> <strong>και</strong> <strong>το</strong> συμφέρον αλλοιώνει <strong>το</strong> χαρακτήρα των ανθρώπων<br />
<strong>και</strong> κατευθύνει τις πράξεις <strong>το</strong>υς.<br />
Το γενικότερο αίτημα <strong>το</strong>υ έργου είναι η ρύθμιση των ανθρώπινων<br />
σχέσεων όχι με βάση <strong>το</strong>υς οικονομικούς κώδικες αλλά σύμφωνα<br />
46<br />
ο.π., σ. 83<br />
50 ΒΙΒΛΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ