24.11.2014 Views

Nr 31 - Tauron

Nr 31 - Tauron

Nr 31 - Tauron

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

M a g a z y n G r u p y T a u r o n ISSN 1689-5304<br />

<strong>Nr</strong> 5 (<strong>31</strong>)<br />

Maj 2011<br />

Pożegnanie<br />

mistrza<br />

wywiad<br />

Mikołaj<br />

Budzanowski<br />

Gaz będzie<br />

przyszłością<br />

energetyki<br />

giełda<br />

Prywatyzacja<br />

spółki zakończona<br />

prawdy i mity<br />

Ile oszczędzamy,<br />

zmieniając czas?


od redakcji<br />

Polska Energia 5 (<strong>31</strong>) 2011<br />

2 edytorial<br />

Opcja gazowa<br />

3 wydarzenia<br />

Koniec prywatyzacji<br />

4 Wywiad<br />

Będzie więcej energii z gazu<br />

6 Flesz<br />

Krzysztof Zamasz szefem TOE<br />

Zewnętrzna polityka energetyczna UE priorytetem polskiej<br />

prezydencji<br />

Connie Hedegaard oraz Günther Oettinger<br />

z wizytą w Polsce<br />

W Blachowni powstanie blok gazowy?<br />

KE upomina Polskę, Włochy i Rumunię za ograniczenia<br />

rynku energii<br />

8 rynek<br />

Rynek energii szybko rośnie<br />

9 Notowania<br />

Nuklearne tsunami nad Europą<br />

10 Wydarzenia<br />

Na święcie Małysza<br />

12 W Grupie<br />

30 mln zł dla EC Tychy<br />

Sukcesy na targach<br />

Bombowy „żart”<br />

Awarie sieci będą usuwane sprawniej<br />

Powstaje <strong>Tauron</strong> Ciepło<br />

Nowoczesna rozdzielnia w Łagiszy<br />

Ekologiczne biura<br />

Śląskie młodziczki z Pucharem <strong>Tauron</strong>a<br />

16 marketing<br />

Nowa oferta – <strong>Tauron</strong> Wsparcie<br />

O energii i nie tylko<br />

18 W uNII<br />

Priorytety polskiej prezydencji:<br />

Mapa drogowa 2050<br />

20 Wydarzenia<br />

Akcjonariat Obywatelski<br />

Narty przez cały rok<br />

22 Na świecie<br />

Rynek energii: Japonia<br />

24 rynek<br />

<strong>Tauron</strong> scentralizował handel CO 2<br />

Uczymy się atomu<br />

26 Prawdy i MITy<br />

Zmiana czasu niewiele zmienia<br />

Godzina dla elektroenergetyki<br />

28 Energia inaczej<br />

Tajemnica skał<br />

30 Felieton<br />

Chwalcie potęgę pieniądza<br />

Opcja gazowa<br />

Według ostatnich doniesień z pierwszych stron gazet,<br />

Polska leży na gigantycznych pokładach gazu łupkowego.<br />

Na razie to tylko przypuszczenia, ale gdyby się potwierdziły,<br />

mogłoby to oznaczać dla nas na długie lata<br />

spokój o wartościowe paliwo energetyczne. Byłoby też<br />

źródłem niebagatelnych dochodów państwa i wzrostu<br />

jego prestiżu na arenie międzynarodowej.<br />

Do tych sygnałów nawiązuje bohater naszego wywiadu,<br />

minister Mikołaj Budzanowski, podsekretarz stanu<br />

w Ministerstwie Skarbu Państwa. Mówi on o konieczności<br />

inwestowania w energetykę i elektroenergetykę gazową<br />

oraz podkreśla wagę kontraktu <strong>Tauron</strong>a i PGNiG na<br />

budowę elektrowni gazowej w Stalowej Woli. W przekonaniu<br />

naszego rozmówcy elektrownie gazowe, terminal<br />

LNG w Świnoujściu oraz gaz łupkowy stanowią tzw. trójkąt<br />

inwestycyjny, który jest przyszłością polskiej polityki<br />

energetycznej. Zdaniem ministra Budzanowskiego jest<br />

szansa na to, aby Polska przestała odgrywać na energetycznym<br />

rynku gazu rolę petenta, a stała się poważnym<br />

graczem.<br />

Słowo „gaz” było także odmieniane przez wszystkie<br />

przypadki w związku ze wspólnymi planami <strong>Tauron</strong>a<br />

i KGHM w sprawie budowy nowego bloku w Elektrowni<br />

Blachownia. Obie spółki zdecydowały, że dalsze prace<br />

projektowe prowadzone będą z założeniem, że blok ten<br />

opalany będzie gazem.<br />

Kolejne ważne wydarzenie ostatnich tygodni to sprzedaż<br />

przez Skarb Państwa 23 marca 11,9 proc. akcji <strong>Tauron</strong>a.<br />

Kwota transakcji wyniosła blisko 1,3 mld zł. Szczegóły<br />

znajdą Państwo w artykule obok.<br />

<strong>Tauron</strong> Polska Energia aktywnie włączył się w przygotowanie<br />

hucznego benefisu naszego wielkiego sportowca<br />

Adama Małysza, który odbył się 26 marca. Pożegnanie<br />

wielokrotnego mistrza świata wypadło imponująco, choć<br />

kapryśna aura wyraźnie nie chciała, by kończył on karierę.<br />

Zapraszamy na relację z Zakopanego.<br />

Skoro jesteśmy przy tematyce sportowej, warto odnotować<br />

także zakończenie zimowej części akcji <strong>Tauron</strong> Bachleda<br />

Ski, której celem jest wyłowienie talentów w narciarstwie<br />

alpejskim i przygotowanie ich do występu na<br />

Zimowych Igrzyskach Olimpijskich w Soczi 2014. O projekcie<br />

tym pisaliśmy na naszych łamach już nieraz i będziemy<br />

nadal śledzić jego losy.<br />

<br />

Zapraszam do lektury!<br />

Marcin Lauer<br />

<br />

Redaktor naczelny<br />

2<br />

Wydawca: <strong>Tauron</strong> Polska Energia SA, Departament Komunikacji Rynkowej i PR • dyrektor: Paweł Gniadek, pawel.gniadek@tauron-pe.pl, tel. 32 774 24 37 • Redakcja: „Polska Energia”,<br />

ul. Lwowska 23, 40-389 Katowice, fax 32 774 25 24, e-mail: redakcja@tauron-pe.pl • Redaktor naczelny: Marcin Lauer, marcin.lauer@tauron-pe.pl, tel. 32 774 27 06 • Zastępca red. naczelnego:<br />

Magdalena Rusinek, magdalena.rusinek@tauron-pe.pl, tel. 32 774 27 21 • Zespół redakcyjny: Jacek Sakrejda, jacek.sakrejda@tauron-pe.pl, tel. 32 774 27 23, Marietta Stefaniak,<br />

marietta.stefaniak@tauron-pe.pl, tel. 32 774 25 33 • Współpraca w Grupie <strong>Tauron</strong>: Południowy Koncern Węglowy SA: Zofia Mrożek, zmrozek@pkwsa.pl, tel. 32 618 56 07; Południowy Koncern<br />

Energetyczny SA: Dariusz Wójcik, dariusz.wojcik@pke.pl, tel. 32 774 24 34; Elektrownia Stalowa Wola SA: Jerzy Wieleba, j.wieleba@esw.pl, tel. 15 877 64 18; Enion SA: Ewa Groń, ewa.gron@enion.pl,<br />

tel. 12 261 10 85; EnergiaPro SA: Anna Wojcieszczyk, anna.wojcieszczyk@wr.energiapro.pl, tel. 71 332 24 14; Elektrociepłownia Tychy SA: Aleksandra Gajecka, aleksandra.gajecka@ec-tychy.pl,<br />

tel. 32 789 72 36; Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Katowice SA: Karolina Kmon, kkmon@pec.katowice.pl, tel. 32 258 72 48; Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w Dąbrowie Górniczej SA:<br />

Marek Sztuka, msztuka@pecdg.pl, tel. 32 295 64 94; <strong>Tauron</strong> Sprzedaż sp. z o.o.: Elżbieta Bukowiec, elzbieta.bukowiec@tauron-pe.pl, tel. 12 265 41 55; <strong>Tauron</strong> Obsługa Klienta sp. z o.o.:<br />

Marta Głuszek, marta.gluszek@tauron-pe.pl, tel. 71 72 46 280 • Realizacja wydawnicza: Direct Publishing Group, ul. Genewska 37, 03-940 Warszawa, Biuro reklamy: Anna Mocior,<br />

a.mocior@dp-group.com.pl, tel. 22 617 93 23 wew. 122 • Wydawca nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. Redakcja nie zwraca materiałów oraz zastrzega sobie prawo ich redagowania i skracania.<br />

• Zdjęcie na okładce: Archiwum Testa Communications, numer zamknięto 20 kwietnia 2011 r.


WYDARZENIA<br />

Koniec prywatyzacji<br />

Ministerstwo SKARBu PańSTWA SPRZEDAło 23 MARca 11,9 PROc. AKcji TauRON POLSKA ENERGIA PO<br />

6,15 zł ZA AKcję, KOńcząc PROces PRyWATyzacji SPółki. KWOTA TRANSAKcji wyNIOSła BLISKO 1,3 MLD zł<br />

Transakcja realizowana była w formule<br />

budowania przyspieszonej księgi popytu<br />

na 208 478 000 spośród 735 361 897 akcji<br />

spółki <strong>Tauron</strong> Polska Energia należących do<br />

Skarbu Państwa.<br />

Wzięli w niej udział inwestorzy finansowi<br />

z szesnastu krajów, z trzech kontynentów.<br />

MSP podkreśla, że globalna sprzedaż akcji<br />

<strong>Tauron</strong>a jest świadectwem wiodącej roli<br />

Giełdy Papierów Wartościowych jako regionalnego<br />

centrum finansowego Europy Środkowo-Wschodniej.<br />

Resort skarbu zapewnia, że wszystkie<br />

cele związane z prywatyzacją spółki zostały<br />

osiągnięte, a po ostatniej transakcji sprzedaży<br />

akcji Skarb Państwa nie planuje dalszych<br />

sprzedaży akcji <strong>Tauron</strong>a. Niespełna dziewięć<br />

miesięcy po debiucie publicznym (który nastąpił<br />

30 czerwca 2010 r.) <strong>Tauron</strong> jest jednym<br />

z filarów polskiego rynku kapitałowego<br />

i jedną z najbardziej płynnych spółek indeksu<br />

WIG20. Skarb Państwa pozostaje właścicielem<br />

30 proc. akcji spółki. W razie potrzeby<br />

umożliwi to podniesienie kapitału<br />

o 20 proc., zapewniając Skarbowi Państwa<br />

zachowanie pakietu minimum 25 proc. akcji,<br />

pozwalającego na utrzymanie władztwa<br />

korporacyjnego.<br />

– Proces sprzedaży 11,9 proc. akcji <strong>Tauron</strong>a<br />

to jedna z większych transakcji<br />

w skali całego regionu. Blisko 1,3 mld zł<br />

wpływów czyni z niej jedną z największych<br />

sprzedaży w formule budowania przyspieszonej<br />

księgi popytu w historii polskich<br />

rynków kapitałowych, a kwotę tę uzyskano<br />

w ciągu tylko jednego dnia. Była to również<br />

jedna ze znaczących operacji finansowych<br />

w relacji do średniego dziennego obrotu<br />

akcjami spółki – wolumen transakcji odpowiadał<br />

dwu miesięcznemu średniemu wolumenowi<br />

obrotów – poinformowało Ministerstwo<br />

Skarbu Pańs†wa.<br />

Innym rekordem osiągniętym przy okazji<br />

tej prywatyzacji jest wyjątkowo niskie dyskonto<br />

uzyskane przez Skarb Państwa<br />

w transakcjach o podobnej formule. W odniesieniu<br />

do ceny zamknięcia z dnia poprzedzającego<br />

transakcję wyniosło ono zaledwie<br />

3,8 proc. i było jednym z najniższych<br />

osiągniętych przez Skarb Państwa w formule<br />

budowania przyspieszonej księgi popytu.<br />

W zakupie 11,9 proc. akcji <strong>Tauron</strong>a uczestniczyli<br />

inwestorzy finansowi m.in. z Bliskiego<br />

foto: EAST NEWS<br />

Wschodu, Wielkiej Brytanii, Europy Środkowo-Wschodniej,<br />

Portugalii, Hiszpanii, Niemiec,<br />

Francji, Belgii i Stanów Zjednoczonych,<br />

a budowa księgi za kończyła się<br />

znaczną nadsubskrypcją.<br />

30 proc. popytu zgłosili inwestorzy zagraniczni,<br />

a 70 proc. krajowi. MSP podkreśla,<br />

że tak znaczący udział krajowego kapitału<br />

wskazuje na znaczne możliwości<br />

polskich rynków kapitałowych. Z kolei międzynarodowe<br />

zainteresowanie akcjami dużej<br />

grupy energetycznej jest przykładem<br />

atrakcyjności polskiej gospodarki, a szczególnie<br />

sektora energetycznego.<br />

Jednym z podmiotów uczestniczących<br />

w procesie sprzedaży przez Ministerstwo<br />

Skarbu Państwa był KGHM Polska Miedź,<br />

który nabył 71 mln akcji <strong>Tauron</strong>a. Po zrealizowaniu<br />

tej transakcji KGHM posiada łącznie<br />

182 110 566 akcji spółki, stanowiących 10,39<br />

proc. kapitału. KGHM podkreśla, że nabycie<br />

akcji <strong>Tauron</strong>a jest związane z realizacją strategii<br />

KGHM Polska Miedź na lata 2009-2018,<br />

która przewiduje dywersyfikację źródeł<br />

przychodu oraz wejście w branżę energetyczną.<br />

<br />

Opr. (ER)<br />

Akcjonariat <strong>Tauron</strong> Polska Energia według stanu<br />

na 29 marca 2011 r.<br />

30,06<br />

59,55<br />

inwestorzy<br />

indywidualni<br />

i instytucjonalni<br />

łącznie 1 043 554 9<strong>31</strong><br />

akcji, co stanowi 59,55<br />

proc. w kapitale spółki<br />

i głosów na Walnym<br />

Zgromadzeniu spółki<br />

59,55<br />

30,06<br />

10,39<br />

Skarb Państwa<br />

526 883 897 akcji, co stanowi<br />

30,06 proc. w kapitale spółki<br />

i głosów na Walnym<br />

Zgromadzeniu spółki<br />

10,39<br />

KGHM Polska Miedź sa<br />

182 110 566 akcji, co stanowi<br />

10,39 proc. w kapitale spółki<br />

i głosów na Walnym<br />

Zgromadzeniu spółki<br />

3


wywiad<br />

Polska Energia 5 (<strong>31</strong>) 2011<br />

Będzie więcej energii<br />

z gazu<br />

Rozmowa z MIKOłajem BuDZANOWSKIM, PODSEKRETARZEM STANu w MINISTERSTWIE SKARBu PańSTWA<br />

4<br />

rozmawiał: eMIL Różański<br />

<strong>Tauron</strong>, oraz kilka innych polskich<br />

grup, planuje budowę elektrowni i elektrociepłowni<br />

gazowych. Jak Pan ocenia te projekty?<br />

Budowa bloku gazowego w Stalowej Woli<br />

jest nowym rozdziałem i nową jakością w polskim<br />

sektorze energetycznym oraz dowodem<br />

na to, że Polska wykorzystuje jedne z najnowocześniejszych<br />

światowych technologii do pozyskiwania<br />

energii z gazu ziemnego. Nowoczesność<br />

technologii polega przede wszystkim na<br />

znacząco niższej emisyjności dwutlenku węgla<br />

(aż o 30 proc. niż z węgla kamiennego).<br />

Elektrow nia w Stalowej Woli emitować będzie<br />

ok. 2,5-2,8 mln ton CO 2<br />

rocznie, czyli trzykrotnie<br />

mniej niż tradycyjne elektrownie. Ma to fundamentalne<br />

znaczenie dla ochrony środowiska<br />

naturalnego. Poza tym technologia produkcji<br />

energii elektrycznej przy użyciu gazu była dotychczas<br />

uważana za dużo droższą niż w przypadku<br />

węgla. Wszystko zmieniła nowa unijna<br />

polityka energetyczno-klimatyczna, która<br />

wprowadziła limity emisji gazów cieplarnianych<br />

oraz obowiązek zakupu uprawnień<br />

do emisji CO 2<br />

. W latach 2008-2009 nasze<br />

elektrow nie musiały wydać ponad 300 mln<br />

euro na ich zakup. Będziemy mogli uniknąć wydatków,<br />

jeśli w większym niż obecnie stopniu<br />

oprzemy się na energetyce gazowej. Na tym<br />

właśnie polega opłacalność powstawania<br />

elektrowni gazowych, które na dodatek można<br />

wybudować o wiele szybciej (w 36 miesięcy)<br />

i taniej od elektrowni węglowych.<br />

Budowa nowych mocy gazowych będzie<br />

oznaczała wzrost importu gazu ziemnego.<br />

Czy nie będzie to zagrożeniem dla bezpieczeństwa<br />

energetycznego Polski?<br />

Nie będzie zagrożeniem, a wręcz stanie<br />

się przyszłością stabilnej polityki energetycznej<br />

naszego kraju. Elektrow nie będą<br />

miały strategiczne znaczenie w kontekście<br />

powstającego terminalu LNG w Świnoujściu,<br />

który od 2014 r. umożliwi odbiór od 1,5 do<br />

5 mld m sześc. gazu. Dzięki gazoportowi<br />

i perspektywie importu dodatkowych ilości<br />

gazu do Polski nastąpi rozwój energetyki<br />

opartej właśnie na tym paliwie.<br />

Co więcej, szacunkowa ilość gazu na potrzeby<br />

nowych inwestycji w elektroenergetyce<br />

to około 3 mld m sześc. rocznie<br />

w 2020 r., co przy założeniu zużycia 500-<br />

-600 mln m sześc. na blok o mocy 400 MWe<br />

oznacza, że w Polsce może powstać pięć-<br />

-sześć bloków gazowych.<br />

Terminal LNG wraz z elektrowniami gazowymi<br />

to pakiet nowoczesnych inwestycji<br />

na światowym poziomie. Realizacja jednego<br />

elementu ma logiczne uzasadnienie<br />

w budowie następnego – skoro Polska będzie<br />

miała dodatkowe źródła gazu, może<br />

eksportować go na zewnątrz lub wykorzystać<br />

do własnej produkcji energii.<br />

Ceny gazu na rynkach światowych podlegają<br />

okresowym wahaniom. Czy nie przełoży<br />

się to na wzrost kosztów działalności<br />

elektrowni gazowych, a w efekcie na wyższe<br />

ceny energii elektrycznej?<br />

Ceny gazu ziemnego ustalane są z opóźnieniem<br />

od sześciu do dziewięciu miesięcy,<br />

głównie na podstawie średnich cen ropy<br />

naftowej lub produktów naftowych. Ceny<br />

ustalane w ten sposób są znacznie bardziej<br />

odporne na wahania niż te ustalane na bieżąco,<br />

ułatwia to też planowanie dostaw pod<br />

kątem opłacalności. Budowa elektrowni gazowych<br />

jest tańsza i szybsza, co obniża<br />

koszty inwestycyjne i kapitałowe. Elektrownie<br />

gazowe osiągają też wyższą sprawność<br />

niż węglowe (do 58 proc. wobec 44 proc.)<br />

Cena energii elektrycznej z elektrowni<br />

gazowych będzie zależała nie tylko od ceny<br />

paliwa, ale także od ceny jednostek emisji<br />

CO 2<br />

, co zwiększa konkurencyjność energetyki<br />

gazowej. Przy kosztach emisji w wysokości<br />

20-30 euro za tonę CO 2<br />

przewaga niższych<br />

kosztów węgla niweluje się.<br />

Dodatkowym czynnikiem działającym<br />

na korzyść energetyki gazowej jest rosnąca<br />

presja na oderwanie jego ceny od ceny ropy,<br />

co jest efektem szybkiego wzrostu podaży<br />

gazu ze względu na zwiększone wydobycie<br />

gazu z łupków w USA (z 18,6 mld m sześc.<br />

w 2005 r. do 93 mld w 2010 r.). Wraz ze wzrostem<br />

wydobycia w USA i spadającym importem<br />

pojawią się dodatkowe ilości wolnego<br />

gazu, który będzie szukał odbiorców.<br />

Jaki jest optymalny udział mocy gazowych<br />

w polskim rynku energii?<br />

Udział energetyki gazowej jest różny<br />

w poszczególnych krajach UE w zależności<br />

od uwarunkowań ekonomicznych, wyższy<br />

w krajach o dużych zasobach gazu (Wielka<br />

Brytania ok. 42 proc., Holandia ok. 57<br />

proc.), generalnie niższy u jego importerów<br />

– z wyjątkiem państw, które importują niemal<br />

wszystkie surowce energetyczne – jak<br />

Włochy (55 proc.) i Hiszpania (<strong>31</strong> proc.).<br />

Udział gazu w energetyce niemieckiej<br />

– mimo dużego rocznego zużycia – wynosi<br />

11,5 proc. W Polsce wyniósł 1,9 proc.<br />

w 2010 r. Obecnie dążymy do zwiększenia<br />

udziału mocy gazowych na polskim rynku<br />

energii. Powinniśmy postawić sobie konkretny<br />

cel do osiągnięcia w granicach 10 proc.<br />

Od dawna modnym tematem jest gaz<br />

łupkowy. Czy jego eksploatacja na dużą<br />

skalę jest w Polsce możliwa i opłacalna? Czy<br />

może on stanowić paliwo dla elektrowni gazowych?<br />

W moim przekonaniu elektrownie gazowe,<br />

terminal LNG oraz gaz łupkowy stanowią<br />

tzw. trójkąt inwestycyjny, który jest<br />

przyszłością polskiej polityki energetycznej.<br />

Szansą na to, aby Polska na rynku gazu<br />

przestała odgrywać rolę petenta, lecz stała<br />

się poważnym graczem.<br />

Jeżeli chodzi o gaz łupkowy, jego poszukiwania<br />

odbywają się na podstawie 85 koncesji<br />

poszukiwawczych. Prowadzą je 24<br />

podmioty krajowe i zagraniczne. Powodzeniem<br />

zakończyły się pierwsze poszukiwania<br />

na koncesji Wejherowo, objętej przez PGNiG,<br />

oraz na koncesji Sławno, objętej przez BNK<br />

Petroleum. Orientacyjne i szacunkowe zasoby<br />

gazu łupkowego w Polsce mogą wynieść<br />

1,6-3 bln m sześc. Według najnowszych<br />

badań amerykańskiej Agencji Infor -<br />

macji Energetycznej Polska może mieć<br />

nawet 5,3 bln m sześc. gazu. To ogromny<br />

potencjał do wykorzystania – również do<br />

produkcji energii. Dziś najważniejsze jest<br />

dokończenie odwiertów, które potwierdzą,<br />

gdzie dokładnie znajdują się złoża gazu<br />

i czy opłacalne jest ich wydobycie. Obszar<br />

poszukiwań obejmuje około 70 tys. km kw.


w pasie od Pomorza Gdańskiego przez Mazowsze<br />

po Lubelszczyznę. Dysponujemy jedynie<br />

szacunkowymi analizami co do wielkości<br />

złóż. Dopiero po tym etapie będziemy<br />

mieli niezbędną wiedzę na temat ilości gazu<br />

łupkowego w Polsce, a przede wszystkim<br />

ekonomicznej opłacalności jego wydobycia.<br />

Wstępne wyniki badań na Pomorzu są<br />

obiecujące. Należy więc dokonać kolejnych<br />

odwiertów i tzw. zabiegów szczelinowania<br />

do głębokości 3 tys. metrów.<br />

Jakie docelowo będą możliwości importu<br />

gazu z innych kierunków niż Rosja i terminal<br />

LNG?<br />

Polska, poprzez kolejne projekty energetyczne,<br />

przyczynia się do budowy wspólnego,<br />

zintegrowanego rynku gazowego w Europie.<br />

Pełna integracja na tym polu, czyli<br />

swobodny przepływ gazu między państwami,<br />

wymaga stworzenia systemu gazociągów<br />

i ich transgranicznych połączeń (tzw.<br />

interkonektorów). W tym roku oprócz połączenia<br />

w Lasowie na granicy z Niemcami<br />

zostanie oddany do użytku gazociąg Pol -<br />

ska-Czechy, który będzie drugim interkonektorem<br />

z siecią przesyłową UE. Trwają<br />

przygotowania do realizacji projektu<br />

podmors kiego połączenia systemów Polski<br />

i Danii, a także analizy budowy gazociągu<br />

Polska-Słowacja w ramach planowanego<br />

energetycznego korytarza Północ-Południe.<br />

Połączy on świnoujski terminal LNG z gazoportem<br />

w Chorwacji (tzw. terminalem Adria)<br />

przez Polskę, Czechy, Słowację i Węgry.<br />

Cały szeroko zakrojony projekt ma na celu<br />

zapewnienie bezpieczeństwa dostaw gazu<br />

w północnej i południowej części Europy<br />

poprzez stworzenie gazowego korytarza<br />

składającego się zarówno z istniejących, jak<br />

i dopiero powstających krajowych gazociągów.<br />

Wszystkie wspomniane inwestycje<br />

zróżnicują kierunki dostaw gazu do Polski,<br />

dzięki czemu możliwy będzie również rozwój<br />

rynku elektrowni gazowych w Polsce.<br />

foto: FORum<br />

5


Flesz<br />

Polska Energia 5 (<strong>31</strong>) 2011<br />

Krzysztof Zamasz szefem Toe<br />

Wiceprezes, dyrektor ds. handlowych <strong>Tauron</strong> Polska<br />

Energia, został nowym prezesem Rady Zarządzającej Towarzystwa<br />

Obrotu Energią (TOE).<br />

Wiceprezesami Rady Zarządzającej TOE zostali Robert Bański<br />

z Polskiej Grupy Energetycznej, Maksymilian Górniak z Enei oraz<br />

Marcin Ludwicki ze spółki Energa Obrót.<br />

TOE zrzesza spółki prowadzące hurtowy i detaliczny handel<br />

energią. Do celów towarzystwa należy rozwój konkurencyjnego<br />

rynku energii w Polsce, w tym rynków: energii elektrycznej, ciepła,<br />

paliw ( ze szczególnym uwzględnieniem paliw do wytwarzania<br />

energii elektrycznej i ciepła) oraz instrumentów pochodnych.<br />

Celem TOE jest także reprezentowanie społecznie lub gospodarczo<br />

użytecznych interesów sektora obrotu energią i paliwami wobec<br />

organów administracji rządowej i innych stowarzyszeń. (ER)<br />

foto: ARc<br />

6<br />

Zewnętrzna polityka<br />

energetyczna UE<br />

priorytetem polskiej<br />

prezydencji<br />

Jednym z głównych priorytetów<br />

polskiego przewodnictwa będzie wzmocnienie<br />

zewnętrznej polityki energetycznej<br />

Unii Europejskiej.<br />

– Bez silnej i spójnej polityki w tej dziedzinie<br />

UE nie będzie w stanie utrzymać swojej<br />

pozycji na światowym rynku. W rozmowach<br />

z partnerami Unia jako całość może<br />

uzyskać znacznie więcej niż poszczególne<br />

kraje członkowskie – powiedział Waldemar<br />

Pawlak, wicepremier i minister gospodarki.<br />

Na początku marca Polska przekazała<br />

w ramach konsultacji społecznych do Komisji<br />

Europejskiej swoje propozycje nowych<br />

rozwiązań w tym obszarze. Zamknięciem<br />

pierwszego etapu prac będzie<br />

debata na temat wymiaru zewnętrznej polityki<br />

energetycznej UE, którą Polska chce<br />

przeprowadzić podczas posiedzenia nieformalnej<br />

Rady TTE (Transport, Telekomunikacja,<br />

Energia) we wrześniu 2011 r. we<br />

Wrocławiu.<br />

– Po jej zakończeniu przekażemy projekt<br />

konkluzji do dyskusji w grupach roboczych<br />

– zapowiada Waldemar Pawlak. Jak<br />

podkreślił wiceszef rządu, Polskę interesują<br />

także dalsze prace nad rozporządzeniem<br />

o integralności i transparentności<br />

rynku energii. – Dostęp do informacji jest<br />

podstawowym warunkiem efektywnego<br />

funkcjonowania rynku – podkreśla minister<br />

gospodarki. <br />

(EM)<br />

Connie Hedegaard oraz<br />

GüNTHer OeTTINger<br />

z wizytą w Polsce<br />

W Polsce przebywali Connie<br />

Hedegaard, komisarz Unii Europejskiej<br />

ds. zmian klimatu, oraz Günther Oettinger,<br />

komisarz ue ds. energii, którzy z przedstawicielami<br />

polskiego rządu i parlamentu<br />

dyskutowali o europejskiej polityce<br />

energetycznej.<br />

Komisarz Hedegaard przedstawiła informacje<br />

na temat planu działania prowadzącego<br />

do przejścia na gospodarkę niskoemisyjną<br />

w perspektywie roku 2050. Plan ten zakłada<br />

osiągnięcie 80 proc. redukcji emisji gazów<br />

cieplarnianych w okresie 1990-2050.<br />

FOTO: ARc<br />

– Komunikat Komisji Europejskiej wyznacza<br />

kierunek i wskazuje wizję przyszłego<br />

rozwoju gospodarki UE. Uważam, że powinien<br />

być poddany gruntownej debacie,<br />

wymaga też transparentnej oceny skutków<br />

dla poszczególnych krajów członkowskich,<br />

która da podstawy do podejmowania optymalnych<br />

decyzji politycznych – powiedział<br />

minister środowiska Andrzej Kraszewski.<br />

Odpowiadając na pytania dotyczące<br />

zbyt wysokich kosztów realizacji „Mapy<br />

drogowej 2050”, komisarz Hedegaard powiedziała:<br />

– Proszę nie wierzyć, że jeśli nic się nie<br />

robi, to za takie postępowanie się nie płaci.<br />

Jest odwrotnie. Kiedy moje dzieci będą<br />

w moim wieku, to na Ziemi będzie żyło<br />

9 mld ludzi. Gdybyśmy postępowali tak, jak<br />

to czynimy teraz, przyjdzie nam zapłacić<br />

bardzo wysoki rachunek za zaniechanie. To<br />

nie jest gra o sumie zerowej.<br />

Z kolei komisarz Oettinger podkreślał<br />

konieczność dalszej integracji rynków energetycznych<br />

krajów członkowskich. Jego<br />

zdaniem połączenie rynków energii jest niezbędne,<br />

chociaż proces ten napotyka różne<br />

przeszkody. Podkreślał, że niezwykle istotnym<br />

dla Unii zadaniem jest rozbudowa<br />

transgranicznej infrastruktury energetycznej<br />

i pogłębianie współpracy regionalnej.<br />

Komisarz Oettinger rozmawiał w Polsce<br />

także o rozwoju energetyki jądrowej.<br />

– W UE mamy 13 państw, które nie zbudowały<br />

energetyki jądrowej, oraz 14, które posiadają<br />

tego typu elektrownie. Ok. 30 proc.<br />

energii w uE produkowanej jest w elektrowniach<br />

jądrowych – przypomniał Günther<br />

Oettinger. Poinformował, że obecnie jest<br />

wdrażana dyrektywa dotycząca bezpieczeństwa<br />

atomowego. <br />

(EM)


w Blachowni powstanie blok gazowy?<br />

foto: ARc<br />

Przykładowy<br />

schemat elektrowni<br />

gazowej. Może<br />

podobny obiekt<br />

powstanie<br />

w Blachowni?<br />

<strong>Tauron</strong> i KGHM zdecydowały 13 kwietnia, że dalsze prace<br />

projektowe dotyczące budowy bloku o mocy 800-910 MW w Elektrowni<br />

Blachownia w Kędzierzynie-Koźlu będą prowadzone<br />

z założeniem wyboru paliwa gazowego.<br />

W drugiej połowie 2010 r. zespoły robocze powołane do prac przy<br />

projekcie, złożone z przedstawicieli partnerów, rozpoczęły wraz z doradcami<br />

analizy dotyczące optymalnego wariantu technicznego i biznesowego<br />

budowy bloku energetycznego w Elektrowni Blachownia.<br />

Studia wykonalności prowadzone dla wariantu węglowego i gazowego<br />

– przy uwzględnieniu aktualnych uwarunkowań prawnych i gospodarczych<br />

– wskazały na „opcję gazową”.<br />

– Analizy pokazały, że gaz, ze względu m.in. na krótszy w porównaniu<br />

z blokami węglowymi czas budowy, niższy koszt inwestycji<br />

i politykę klimatyczną Unii Europejskiej, jest korzystniejszym paliwem<br />

dla nowej jednostki wytwórczej w Blachowni, pod warunkiem,<br />

że PGNiG zapewni nam atrakcyjne warunki dostaw i sprzedaży gazu.<br />

W naszej strategii stawiamy na dywersyfikację paliw – oprócz realizowanych<br />

i planowanych jednostek węglowych, będziemy budować<br />

bloki wykorzystujące gaz (elektrownie Stalowa Wola oraz Blachownia)<br />

– informuje Dariusz Lubera, prezes zarządu <strong>Tauron</strong>a.<br />

Współpraca <strong>Tauron</strong>a i KGHM Polska Miedź rozpoczęła się w kwietniu<br />

2009 r. podpisaniem listu intencyjnego w sprawie budowy źródła<br />

wytwarzania energii elektrycznej na terenie Elektrowni Blachownia<br />

należącej do Południowego Koncernu Energetycznego, spółki z Grupy<br />

<strong>Tauron</strong>. Rok później, w marcu 2010 r., partnerzy ustalili zasady<br />

współpracy przy inwestycji. Na początku tego roku wykonano analizy<br />

spodziewanych korzyści wynikających z rozważanej zmiany paliwa.<br />

W kwietniu zdecydowano, że dalsze prace projektowe będą prowadzone<br />

przy założeniu „opcji gazowej”.<br />

Przedsięwzięcie zostanie sfinansowane ze środków własnych partnerów<br />

oraz kredytu zaciągniętego przez spółkę celową. ( er)<br />

KE upomina Polskę, Włochy i Rumunię za ograniczenia rynku energii<br />

Komisja Europejska zwróciła się oficjalnie do Włoch,<br />

Polski i Rumunii o dostosowanie krajowych przepisów<br />

dotyczących regulowanych cen za energię dla odbiorców<br />

końcowych do przepisów Unii Europejskiej.<br />

Unijne prawo dotyczące wewnętrznego rynku energii przewiduje,<br />

że ceny są przede wszystkim determinowane przez podaż i popyt.<br />

Ceny dla klientów końcowych, ustalane w drodze interwencji<br />

państwa, stwarzają przeszkody dla nowych podmiotów na rynku,<br />

tym samym pozbawiając klientów i przedsiębiorstwa energetyczne<br />

prawa do wyboru najlepszej usługi dostępnej na rynku. Komisja<br />

podjęła decyzję o skierowaniu uzasadnionych opinii do trzech<br />

państw członkowskich. Jeśli nie wywiążą się one ze swoich obowiązków<br />

prawnych w terminie dwóch miesięcy, Komisja może<br />

skierować sprawy do Trybunału Sprawiedliwości.<br />

KE przypomina, że zgodnie z przepisami dotyczącymi wewnętrznego<br />

rynku energii wszystkie przedsiębiorstwa muszą<br />

mieć możliwość swobodnego świadczenia usług na terenie całej<br />

UE oraz ustalania własnych cen odzwierciedlających rzeczywistą<br />

sytuację na rynkach. Ceny regulowane zakłócają funkcjonowanie<br />

rynku, gdyż nie odpowiadają jego rzeczywistym potrzebom i nie<br />

dopuszczają wolnej konkurencji i integracji rynkowej. Powodują<br />

one zatem utrzymywanie sytuacji monopolu, prowadzącej do<br />

niedoinwestowania lub do niepotrzebnie wysokich cen.<br />

Przepisy te przewidują jednak również, że ceny regulowane<br />

mogą być ustanowione w wyjątkowych przypadkach, np. w celu<br />

FOTO: ARc<br />

ochrony słabych ekonomicznie odbiorców. W takich sytuacjach<br />

środki muszą być ukierunkowane na najbardziej potrzebujących<br />

i ograniczone w czasie, a także gwarantować przedsiębiorstwom<br />

energetycznym w UE równy dostęp do odbiorców krajowych.<br />

Komisja uważa, że obowiązujące w trzech wymienionych krajach<br />

przepisy dotyczące cen regulowanych dla klientów końcowych<br />

nie spełniają tych warunków i naruszają konsumenckie<br />

prawo wyboru. <br />

(EM)<br />

W brukselskiej siedzibie KE zapadają ważne decyzje gospodarcze<br />

7


ynek<br />

Polska Energia 5 (<strong>31</strong>) 2011<br />

Rynek energii<br />

szybko rośnie<br />

Z danych uRZędu Regulacji ENERGETyki (URE) wyNIKA, że NA KONIEc STycZNIA 2011 r. PONAD<br />

OSIEM tysięcy KLIENTów Z GRup TARyFOWych A, B i C (TZW. ODBIORców KOMERcyjnych) ZMIENIło<br />

SPRZEDAWcę ENERGII<br />

8<br />

Tylko w 2010 r. na taki krok zdecydowało<br />

się aż 6743 klientów. Stanowi to wzrost<br />

o ponad 438,7 proc. w stosunku do roku<br />

2009. W 2010 r. na zmianę sprzedawcy zdecydowało<br />

się także kilkuset klientów indywidualnych<br />

– w sumie ich liczba zwiększyła<br />

się w stosunku do roku 2009 o 23,6 proc.<br />

Oznacza to, że do tej pory z usług tzw. sprzedawcy<br />

z urzędu zrezygnowało 1<strong>31</strong>3 klientów<br />

tzw. grupy taryfowej G, która obejmuje gospodarstwa<br />

domowe.<br />

– Klienci komercyjni pokazują, że rynek<br />

energii uruchomił się i co miesiąc o kilkuset<br />

rośnie liczba tych, którzy zmienili sprzedawcę.<br />

Tę tendencję zauważyli już sprzedawcy<br />

energii, którzy poszerzają swoje<br />

oferty. Często dziś nie sprzedają oni już tylko<br />

energii elektrycznej, ale oferują liczne<br />

interesujące usługi dodatkowe – komentuje<br />

Marek Kulesa, dyrektor biura Towarzystwa<br />

Obrotu Energią.<br />

Dyrektor Kulesa zauważa również, że<br />

sprzedawcy próbują dostosować się do potrzeb<br />

nie tylko wielkiego i dużego przemysłu,<br />

ale także do klientów mniejszych, w tym<br />

szczególnie małych i średnich przedsiębiorstw.<br />

W tzw. grupach taryfowych C (odbiorcy<br />

komercyjni) coraz bardziej widoczna jest<br />

aktywność zarówno nowych, jak i dotychczasowych<br />

sprzedawców.<br />

– Oprócz tego jest liczna grupa klientów,<br />

którzy nie zmieniają sprzedawcy, lecz negocjują<br />

warunki kontraktu z dotychczasowym,<br />

który proponuje nowe rozwiązania, ceny<br />

i usługi dodane – dodaje dyr. Marek Kulesa.<br />

<strong>Tauron</strong>: stabilizacja marż,<br />

wzrost sprzedaży<br />

Aktywną rolę na rynku energii odgrywa również<br />

Grupa <strong>Tauron</strong>. W roku 2010 spółka zanotowała<br />

wzrost sprzedaży detalicznej<br />

energii elektrycznej aż o 12,8 proc. – z 30,4<br />

TWh w 2009 r. do 34,3 TWh w 2010 r.<br />

Zwiększony wolumen sprzedaży to także<br />

efekt wzrostu popytu wśród istniejących<br />

klientów oraz pozyskania nowych.<br />

– Konkurencja na rynku energii we<br />

Foto: corbis<br />

wszystkich obszarach, poza klientami indywidualnymi,<br />

jest już faktem. Klienci korzystający<br />

z energii najwyższych napięć od<br />

dawna organizują przetargi na zakup energii,<br />

w których startują niemal wszyscy liczący<br />

się sprzedawcy. Rozpoczęła się także<br />

walka o klientów korzystających<br />

z energii średnich napięć. Po otwarciu rynku<br />

gospodarstw domowych powstanie<br />

w pełni konkurencyjny rynek energii, na<br />

którym będzie ok. 15 mln klientów – przekonuje<br />

Dariusz Lubera, prezes zarządu<br />

<strong>Tauron</strong> Polska Energia.<br />

Podkreśla on, że celem nadrzędnym dla<br />

Grupy <strong>Tauron</strong> nie jest wzrost liczby klientów,<br />

lecz wolumenu sprzedanej energii.<br />

Zaostrzająca się konkurencja na rynku<br />

energii prowadzi do zmniejszania się marż<br />

na jej sprzedaży. Prezes Lubera spodziewa<br />

się, że w dłuższej perspektywie nastąpi<br />

jednak stabilizacja marż. Jak informuje,<br />

w największych wygranych przetargach<br />

<strong>Tauron</strong> osiąga marże „zero plus”, nie zamierza<br />

jednak schodzić z cenami poniżej<br />

kosztów zakupu i dostawy energii.<br />

<br />

Jacek Michalski


Komentarz<br />

Cena<br />

10<br />

190<br />

11<br />

180 12<br />

80 000<br />

13<br />

60 000<br />

170<br />

14<br />

160 15<br />

<br />

16<br />

150<br />

20 000<br />

17<br />

140 18<br />

0<br />

19<br />

1.03 4.03 7.03 10.03 13.03 16.03 19.03 22.03 25.03 28.03 <strong>31</strong>.03<br />

20<br />

40 000<br />

notowania<br />

Nuklearne tsunami nad Europą<br />

Rafał<br />

Barchanowski<br />

Biuro Analiz Rynku<br />

<strong>Tauron</strong> Polska Energia<br />

Spokojny początek marca nie zapowiadał późniejszych<br />

wydarzeń na rynkach. W Polsce miesiąc ten<br />

był o 0,54 st. C cieplejszy od marca 2010, a średnia temperatura<br />

wyniosła 3,84 st. C. Zapotrzebowanie KSE<br />

wzrosło „tylko” o 2,5 proc. w stosunku do ubiegłego<br />

roku. Po chwilowym wzroście notowań spot na TGE,<br />

związanych z ostatnim atakiem zimy, ceny spadły w okolice<br />

193 zł/MWh, aż do feralnego 11 marca, kiedy to trzęsienie<br />

ziemi i fala tsunami, jakie nawiedziły Japonię, silnie<br />

wpłynęły na zachowania teoretycznie niemających<br />

z Japonią nic wspólnego rynków energii państw europejskich,<br />

w tym Polski. Ceny w związku z gwałtownie drożejącymi<br />

surowcami i emisjami CO 2<br />

wróciły do poziomów<br />

ponad 200 zł/MWh, zamykając miesiąc średnio na poziomie<br />

200,20 zł/MWh. Ceny rynku bilansującego<br />

w marcu ukształtowały się na poziomie 201,01 zł/MWh<br />

i to głównie na skutek problemów systemowych w ostatnich<br />

dniach miesiąca, które wywindowały pojedyncze<br />

godziny aż do 1032,80 zł/MWh. Ceny spot w Polsce i tak<br />

okazały się jednymi z niższych w Europie. Średnia w naszym<br />

kraju (49,85 €/MWh) odbiegała znacznie od Niemiec<br />

(54,47 €/MWh), gdzie decyzja o zamknięciu ponad<br />

7000 MW mocy w elektrowniach atomowych spowodowała<br />

wzrost cen i zwiększenie importu energii do południowych<br />

rejonów kraju głównie z Francji i czech (średnia<br />

marca: 53,14 €/MWh).<br />

Antyatomowe szaleństwo, jakie obiegło Europę, najmocniej<br />

odbiło się na Niemczech, gdzie, oprócz zamknięcia<br />

siedmiu elektrowni, rząd odłożył w czasie<br />

podpisanie praktycznie podjętej już decyzji o wydłużeniu<br />

o 15 lat okresu pracy działających elektrowni jądrowych.<br />

Skutki dla rynków były natychmiastowe. Ceny<br />

kontraktów terminowych Base Y-11 na EEX z 53,11<br />

€/MWh, notowanych przed tsunami, w ciągu dwóch dni<br />

wzrosły o ponad 5 €/MWh, a zakończyły marzec jeszcze<br />

wyżej, bo na poziomie 59,38 €/MWh (+12 proc. MdM).<br />

Podobna sytuacja miała miejsce w Polsce, gdzie Base<br />

Y-11 podrożał z 200 do 205 zł/MWh, choć do końca miesiąca<br />

wrócił w okolicę 202 zł/MWh. Szybko drożały też<br />

kontrakty na dostawy w bieżącym roku, windując ceny<br />

Base Q3 i Q4 prawie do 200 zł/MWh.<br />

Drożejąca energia i większe zapotrzebowanie europejskich<br />

producentów na jej tradycyjne nośniki spowodowały<br />

falę wzrostów cen węgla ARA API2, w krótkim<br />

czasie ze 122 $/t do ponad 130 $/t. Silnie związane ze<br />

spalaniem węgla uprawnienia do emisji CO 2<br />

na rynku<br />

spot zdrożały skokowo z okolic 14,8 €/t do ok. 16,5 €/t.<br />

Kontrakty EUA DEC-11 na koniec miesiąca kosztowały<br />

17,3 €/t (+11,5 proc. MdM).<br />

Na rynkach ropy i gazu nie zanotowano drastycznych<br />

zmian, ale z uwagi na niestabilną sytuację w krajach<br />

arabskich ceny utrzymywały się na wysokich poziomach:<br />

114-116 $/bbl dla ropy Brent i 100-104 $/bbl dla<br />

WTI, rosnąc dodatkowo pod koniec miesiąca do odpowiednio<br />

117 i 106 $/bbl. Ceny gazu zakończyły miesiąc<br />

na poziomie 61,65 £/therm.<br />

Cena [zł/MWh]<br />

Liczba odbiorców<br />

Cena [zł/MWh]<br />

70 122<br />

120<br />

65<br />

60<br />

55<br />

70<br />

70<br />

50<br />

Średnie ceny i wolumeny energii elektrycznej<br />

NordPool<br />

EPEX spot<br />

na TGE i rynku bilansującym<br />

OTE<br />

TGE<br />

w marcu 2011 r.<br />

1 2 3 4 5 6 7<br />

1<br />

2<br />

200 000<br />

TGE CRO TGE CRO<br />

3<br />

180 000<br />

4<br />

5<br />

160 000<br />

6<br />

7<br />

140 000<br />

8<br />

120 000<br />

9<br />

10<br />

100 000<br />

11<br />

12<br />

80 000<br />

13<br />

60 000<br />

14<br />

1.03 4.03 7.03 10.03 13.03 16.03 19.03 22.03 25.03 28.03 <strong>31</strong>.03<br />

15<br />

40 000<br />

16 1 2 3 4 5 6 207<br />

000<br />

171<br />

200<br />

182<br />

000<br />

0<br />

TGE CRO TGE CRO<br />

19<br />

1.03<br />

3<br />

4.03 7.03 10.03 13.03 16.03 19.03 22.03 25.03 28.03 <strong>31</strong>.03<br />

180 000<br />

204<br />

5<br />

160 000<br />

6<br />

140 000<br />

7trendy cenowe<br />

8na rynku węgla i emisji co 2<br />

120 000<br />

9w marcu 2011 r.<br />

10<br />

100 000<br />

11<br />

USD/t<br />

80 000<br />

EUR/t<br />

12<br />

16.6<br />

13<br />

60 000<br />

14<br />

15<br />

40 000<br />

16<br />

17<br />

20 000 16.1<br />

18<br />

0<br />

19<br />

1.03 4.03 7.03 10.03 13.03 16.03 19.03 22.03 25.03 28.03 <strong>31</strong>.03<br />

20<br />

65<br />

250<br />

240<br />

60<br />

230<br />

220<br />

55<br />

210<br />

200<br />

50<br />

190<br />

180<br />

170 45<br />

160<br />

150<br />

250<br />

140<br />

240<br />

230<br />

220<br />

210<br />

200<br />

130 190<br />

180<br />

128 170<br />

160<br />

126 150<br />

140<br />

124<br />

NordPool<br />

OTE<br />

EPEX spot<br />

TGE<br />

Coal CIF ARA Front month [USD/t]<br />

BNX CO2 spot [EUR/t]<br />

118<br />

14.6<br />

<strong>31</strong>.03<br />

1.03 4.03 7.03 10.03 13.03 16.03 19.03 22.03 25.03 28.03<br />

9 000<br />

65<br />

Odbiorcy w grupie taryfowej G<br />

8 280<br />

45<br />

Odbiorcy grup taryfowych A, B, C<br />

8 0001.03 4.03 7.03 10.03 13.03 16.03 19.03 22.03 25.03 28.03 <strong>31</strong>.03<br />

7 405<br />

7 000 60<br />

6 000<br />

5 000 55<br />

4 000<br />

50<br />

3 000<br />

Średnie ceny energii<br />

w kontraktach Spot na rynkach europejskich<br />

w marcu 2011 r.<br />

NordPool<br />

OTE<br />

EPEX spot<br />

TGE<br />

2 000<br />

1 537<br />

45<br />

1 276 1 <strong>31</strong>3<br />

1 062 1 163<br />

1 0001.03 4.03 7.03 10.03 13.03 16.03 19.03 22.03 25.03 28.03 <strong>31</strong>.03<br />

130<br />

USD/t<br />

0 EUR/t<br />

XII 2009 VI 2010 XII 2010 I 2011 2009 2010 2010 I 2011<br />

XII VI XII<br />

Okres<br />

128<br />

4 110<br />

15.6<br />

15.1<br />

16.6<br />

9


wydarzenia<br />

Polska Energia 5 (<strong>31</strong>) 2011<br />

Na święcie Małysza<br />

Wielki SPORTOWIEc POżEGNAł się Z KIBIcAMI w ZAKOPANEM. Swój OSTATNI W KARIERZE SKOK ODDAł<br />

26 MARca WIEcZOREM. PONAD DWADZIEŚcia tysięcy KIBIców ZAŚPIEWAło DLA NIEGO „Sto LAT”.<br />

jEDNym Z NAjBARDZIEj WIDOcznych PARTNERów IMPREZy był TauRON POLSKA ENERGIA<br />

Dwadzieścia tysięcy wiernych fanów oklaskiwało w Zakopanem ostatni występ swojego idola<br />

10<br />

Organizatorzy pożegnalnej imprezy<br />

wymyślili na benefis naszego mistrza niecodzienny<br />

konkurs. Zaproszeni przez Adama<br />

Małysza zawodnicy, m.in. Gregor Schlierenzauer,<br />

Bjorn Einar Romoren, Matti Hautamaeki,<br />

Kamil Stoch, Martin Schmitt i Thomas<br />

Morgenstern, mieli skakać do... celu!<br />

Pogoda nie chciała pożegnania<br />

Na skocznię zwieziono 2000 m sześc. śniegu.<br />

I wtedy zazdrosne niebiosa dołożyły kilka<br />

tysięcy metrów własnego białego puchu.<br />

Najwyraźniej pani Aura nie chciała tego pożegnania.<br />

Nawet prezydent RP Bronisław<br />

Komorowski, który wraz z małżonką osobiście<br />

kibicował skoczkom, powiedział na pożegnanie:<br />

– Niebiosa nie chcą, żeby pan<br />

Adam Małysz zakończył karierę sportowca.<br />

My też tego nie chcemy.<br />

Gdy śnieżyca pokrzyżowała plany organizatorom,<br />

stało się jasne, że konkurs skoków<br />

do celu nie może się odbyć. Dyrektor<br />

zawodów Jan Kowal, w porozumieniu z zawodnikami<br />

i trenerami, podjął decyzję, by<br />

zamiast do celu skoczkowie oddali po jednym<br />

„normalnym” skoku. Konkurs przełożono<br />

o prawie dwie godziny.<br />

Godzina 19.12<br />

Nie zawiodło 20 tys. kibiców zgromadzonych<br />

przy Wielkiej Krokwi. Byli naprawdę<br />

wspaniali – roztańczeni, rozśpiewani,<br />

z przyklejonymi wąsami – ponad dwie godziny<br />

dzielnie czekali na swego idola. I doczekali<br />

się... Z naszym mistrzem zdecydowało<br />

się skakać w tych arcytrudnych<br />

warunkach dziesięciu jego najwierniejszych<br />

przyjaciół. Zaczął Adam Cieślar, potem skakał<br />

Marcin Bachleda, za nim Vitalij Shumberets,<br />

Stefan Hula, Piotr Żyła, Denis Korniłow,<br />

Ilja Rosljakow, Jakub Janda, Kamil Stoch<br />

oraz Simon Ammann. Adam Małysz skoczył<br />

jako ostatni. Była godzina 19.12.<br />

– Musiałem skoczyć, nie zważając na<br />

warunki i ryzyko. Musiałem to zrobić. Moim<br />

kibicom to się po prostu należało – powiedział.<br />

Wylądował w granicach 120 metrów.<br />

Czekający na zeskoku koledzy utworzyli<br />

szpaler z nart, pod którym przejechał główny<br />

bohater imprezy.<br />

Pana Adama pożegnali też jego dawni<br />

rywale – Andreas Goldberger i Sven Hannawald<br />

– i trenerzy: Jan Szturc, Pavel Mikeska,<br />

Piotr Fijas, Heinz Kutin, Apoloniusz Tajner,<br />

Łukasz Kruczek. Zabrakło tylko chorego<br />

Hannu Lepistoe. Mistrzowi towarzyszyła<br />

cała rodzina, z żoną Izą i córką Karoliną.<br />

Kibiców do zabawy zagrzewali: Wilki, Zakopower,<br />

Papa D., Brathanki, Blue Café, Bracia<br />

i Pectus. Imprezę prowadzili Paulina<br />

Chylewska i Rafał Gucia oraz DJ-e Michał<br />

Mikee Sieczko i Dariusz DJ Ucho Ślęzak.<br />

Wielka kariera „w pigułce”<br />

Adam Małysz, jeden z najwybitniejszych<br />

skoczków narciarskich w historii tej dyscypliny,<br />

zakończył karierę w wieku 33 lat.<br />

Zdobył cztery medale olim pijskie i cztery<br />

tytuły mistrza świata. Czterokrotnie sięgał


<strong>Tauron</strong> był bezsprzecznie jednym z najbardziej widocznych partnerów hucznego pożegnania Adama Małysza<br />

też po Puchar Świata. Wystartował w 349<br />

konkursach pucharowych. 92 razy kończył<br />

konkursy na podium, 39 razy – na najwyższym<br />

stopniu. W ostatnim sezonie wygrał<br />

konkurs pucharowy w Zakopanem, wywalczył<br />

brązowy medal w mistrzostwach świata<br />

w Oslo i był trzeci w klasyfikacji generalnej<br />

PŚ.<br />

Nasze partnerstwo<br />

Logo <strong>Tauron</strong>a widniało na numerach startowych<br />

zawodników. Poza tym zewsząd widoczne<br />

były nasze banery okalające bandę<br />

zeskoku, plansze z logo firmy ustawione za<br />

belką startową, flagi i balony, które oglądało<br />

kilka milionów osób (dane obok). W okolicach<br />

Wielkiej Krokwi nie było właściwie<br />

miejsca, z którego nie byłoby widać naszych<br />

barw. W internecie logo pojawiło się na stronie<br />

imprezy www.skokidocelu.pl. (AO)<br />

Foto: ARC TESTA cOMMunicATIONS<br />

26 marca o godz. 16.00 prawie 6,6<br />

mln telewidzów włączyło TVP 1, by<br />

pożegnać Adama Małysza.<br />

O godz. 17.11, podczas drugiej części<br />

transmisji, przed telewizorami zasiadło<br />

jeszcze więcej widzów – ponad<br />

siedem milionów osób!<br />

Z dużym zainteresowaniem widzów<br />

spotkał się również program Jedynki<br />

„Kawa czy herbata? Moja sobota”<br />

z udziałem Adama Małysza i jego rodziny.<br />

TVP w specjalny sposób podziękowała<br />

mistrzowi przekazując<br />

panu Adamowi telewizor oraz zarejestrowaną<br />

na DVD dokumentację jego<br />

wspaniałej sportowej kariery.<br />

Aż trudno uwierzyć, że po raz ostatni widzieliśmy pana Adama siedzącego na belce startowej<br />

Na hasło rzucone przez organizatorów benefisu, by „zapuścić” wąsy a ` la Małysz, odpowiedziały nawet dziewczęta<br />

11


W Grupie<br />

Polska Energia 5 (<strong>31</strong>) 2011<br />

ec tychy<br />

30 mln zł dla EC Tychy<br />

Elektrociepłownia Tychy podpisała<br />

29 marca umowę z Wojewódzkim<br />

Funduszem Ochrony Środowiska<br />

i Gospodarki Wodnej w Katowicach na<br />

Wiceprezes <strong>Tauron</strong>a Joanna Schmid przedstawiła<br />

strategiczne plany spółki dotyczące biomasy<br />

i pogratulowała EC Tychy inwestycji<br />

foto: Tadeusz SKWARczyńSKI<br />

foto: TADEusz SKWARczyńSKI<br />

Podpisanie umowy z WFOŚiGW na udzielenie<br />

pożyczki w wysokości 30 mln zł<br />

udzielenie pożyczki w wysokości 30 mln zł.<br />

Środki te zostaną wykorzystane na realizację<br />

projektu budowy instalacji zasilanej<br />

biomasą oraz modernizację kotła fluidalnego.<br />

Inwestycja kosztować będzie<br />

około 120 mln zł. Podpisano również<br />

umowę z wykonawcą modernizacji kotła<br />

fluidalnego.<br />

Przebudowa kotła fluidalnego opalanego<br />

węglem kamiennym na opalany biomasą<br />

jest pierwszym etapem programu<br />

odbudowy mocy wytwórczych w spółce.<br />

Do wykonania przebudowy kotła została<br />

wybrana w przetargu publicznym firma<br />

Metso Power Oy.<br />

– Odbudowa mocy wytwórczych<br />

w Elektrociepłowni Tychy wynika z konieczności<br />

dostosowania tego źródła do<br />

nowych zaostrzonych norm emisyjnych,<br />

które będą obowiązywały od 2016 r., co<br />

w konsekwencji spowoduje, że praca<br />

obecnych jednostek wytwórczych nie będzie<br />

możliwa. Zakłada się, że po roku<br />

2015 będzie mógł pracować wyłącznie<br />

istniejący kocioł fluidalny i to po przeprowadzeniu<br />

modernizacji, tzn. przebudowie<br />

na potrzeby spalania biomasy, przy<br />

zachowaniu obecnej wydajności, tj.<br />

40 MWe oraz 70 MWt – mówi Joanna<br />

Schmid, wiceprezes zarządu <strong>Tauron</strong> Polska<br />

Energia ds. strategii i rozwoju.<br />

Realizację zadania zaplanowano do<br />

końca 2012 r. Kolejnym etapem programu<br />

będzie budowa bloku BC-50 i olejowych<br />

kotłów szczytowych wraz z niezbędną<br />

infrastrukturą. Oddanie inwestycji<br />

przewidziano do końca 2015 r.<br />

Aby pozyskać finansowanie na przebudowę<br />

kotła – przewidzianą w pierwszym<br />

etapie inwestycji – spółka podjęła<br />

działania związane z pozyskaniem środków<br />

z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony<br />

Środowiska i Gospodarki Wodnej<br />

w Katowicach.<br />

– 25 stycznia 2010 r. EC Tychy złożyła<br />

wniosek o dofinansowanie projektu inwestycyjnego<br />

ze środków WFOŚiGW w Katowicach.<br />

28 lutego 2011 r. Rada Nadzorcza<br />

Funduszu wyraziła zgodę na dofinansowanie<br />

zadania, polegające na udzieleniu<br />

pożyczki w wysokości 30 mln zł – informuje<br />

Albert Kępka, prezes zarządu Elektrociepłowni<br />

Tychy.<br />

(RuM)<br />

EnergiaPro<br />

Sukcesy na targach<br />

12<br />

EnergiaPro uczestniczyła ostatnio<br />

w targach we Wrocławiu (18-20 marca)<br />

i Opolu (1-3 kwietnia). Jedno ze stoisk<br />

spółki otrzymało nagrodę.<br />

Utrudnieniem w przeprowadzeniu jubileuszowych<br />

25. Międzynarodowych Targów<br />

Budownictwa TARBUD był fakt, że wrocławska<br />

Hala Stulecia, stałe miejsce ekspozycji,<br />

przechodzi generalny remont.<br />

Oferta targowa zgromadzona została<br />

w roz mieszczonych wokół niej pawilo -<br />

nach i namiotach. Mimo to zaprezentowało<br />

się ponad 200 wystawców, a ekspozycję<br />

odwiedziło około 20 tys. gości. Dużym<br />

zainteresowaniem na stoisku EnergiiPro,<br />

reprezentowanej przez oddział we Wrocławiu,<br />

cieszyła się kamera termowizyjna,<br />

a także oferta usług oświetlenia drogowego,<br />

serwis narzędzi elektrohydraulicznych<br />

i zestawów do bezpiecznego cięcia kabli<br />

pod napięciem do 30 kV. Wiele pytań dotyczyło<br />

warunków przyłączenia do sieci<br />

dystrybucyjnej EnergiiPro.<br />

Kolejną imprezą wystawienniczą były<br />

38. Opolskie Targi Budownictwa „Mój<br />

Dom”. Hala Widowiskowo-Sportowa<br />

„Okrąglak” w Opolu gościła około 150 wystawców<br />

i licznie przybyłych zwiedzających.<br />

Stoisko opolskiego oddziału EnergiiPro<br />

(na zdj.) zyskało uznanie w oczach<br />

foto: ANNA WojcIESZczyk<br />

jury targów. Firma otrzymała nagrodę<br />

Marszałka Województwa Opolskiego<br />

m.in. za wysoką jakość usług. (AW)


PKE Pke<br />

Bombowy „żart”<br />

Dwa lata temu w Elektrowni<br />

Jaworzno III przeprowadzano ćwiczenia<br />

antyterrorystyczne. W ich scenariuszu na<br />

terenie zakładu znalazł się i terrorysta,<br />

i bomby. Nikt wtedy nie przypuszczał, że<br />

nabyte umiejętności mogą kiedykolwiek<br />

się przydać. Życie jednak potrafi nas<br />

zaskakiwać na wiele sposobów.<br />

Anonimowy telefon o pięciu ładunkach<br />

wybuchowych podłożonych w jaworznickiej<br />

elektrowni odebrali 29 marca<br />

o godzinie 7.13 funkcjonariusze Komendy<br />

Miejskiej Policji w jaworznie. Po natychmiastowym<br />

powiadomieniu dyrekcji<br />

elektrowni podjęto decyzję o ewakuacji<br />

pracowników. Ewakuowano załogi Elektrowni<br />

III i II.<br />

Akcja przebiegła bardzo sprawnie.<br />

Łącznie w obydwu zakładach ewakuacja<br />

objęła prawie 1500 osób. Dyrekcja elektrowni<br />

zdecydowała o utrzymaniu ciągłości<br />

procesu produkcyjnego. Na stanowiskach<br />

pozostali tylko nieliczni<br />

pracownicy, mający bezpośredni wpływ<br />

na pracę urządzeń elektrowni. W zabezpieczeniu<br />

terenu wzięło udział ok. 50<br />

Ewakuowano prawie półtora tysiąca pracowników elektrowni<br />

policjantów. Do elektrowni przyjechała<br />

też grupa rozpoznania minersko-pirotechnicznego<br />

z Katowic. Funkcjonariu<br />

sze zaczęli sprawdzać kilku dziesięcio<br />

hektarowy teren obu zakładów,<br />

jednocześnie szukając źródła informacji<br />

o ładunkach. Działania policji przyniosły<br />

błyskawiczny skutek i już po dwóch<br />

godzinach okazało się, że autorem bombowego<br />

alarmu był 18-letni uczeń technikum.<br />

Pomimo wcześniejszego zatrzymania<br />

sprawcy, zgodnie z procedurą dokończono<br />

akcję przeszukiwania terenu<br />

elektrow ni. Pracownicy wrócili do swoich<br />

obowiązków ok. godziny 10. (DW)<br />

foto: WojcIEch PiecHOcKI<br />

Enion<br />

Awarie sieci będą usuwane sprawniej<br />

FOTO: jAN KALISZuk<br />

Demontaż słupa systemu ERS<br />

Enion jest pierwszą firmą<br />

w Polsce, która zdecydowała się na<br />

stosowanie nowoczesnego systemu<br />

awaryjnego zasilania ers. Wdrażanie<br />

rozpoczęto od przeszkolenia tych,<br />

którzy będą system eksploatować.<br />

Istotą ERS (Emergency Restoration System)<br />

są modułowe konstrukcje wsporcze<br />

wykonane z lekkiego i wytrzymałego<br />

stopu aluminium. Dodatkowy osprzęt pozwala<br />

złożyć z nich słup bez użycia<br />

dźwigu, także w trudno dostępnych miejscach.<br />

Konstrukcja nie wymaga fundamentów,<br />

a jej montaż zajmuje zaledwie<br />

kilka godzin.<br />

Enion zdecydował się, jako pierwszy<br />

w Polsce, zakupić cztery zestawy systemu<br />

ERS. Po dwa trafiły do Będzina i Krakowa.<br />

W okresie zimy pierwsza czterdziestoosobowa<br />

grupa pracowników tych<br />

właśnie oddziałów przeszła specjalistyczne<br />

szkolenie.<br />

Do siedziby Rejonu Wysokich Napięć<br />

przy ul. Prądnickiej w Krakowie przyjechali<br />

pracownicy dozoru, projektanci<br />

i elektromonterzy. Pierwszego dnia poznawali<br />

teorię z zakresu projektowania,<br />

posadawiania oraz montażu słupa ERS.<br />

Przez dwa kolejne dni montowali i demontowali<br />

słup ręcznie, a czwartego dnia<br />

powtarzali te czynności, wykorzystując<br />

dźwig. – Dzięki temu szkoleniu poznaliśmy<br />

wszystkie zalety systemu, jak m.in.<br />

szybkość i łatwość montażu oraz wszechstronność<br />

zastosowania. Konstrukcje te<br />

z powodzeniem zastępują słupy przelotowe<br />

oraz oporowe w każdym układzie zawieszenia<br />

przewodów – informuje Rafał<br />

Pluta, kierownik Działu Wykonawstwa<br />

w RWN Będzin. (ajk)<br />

13


W Grupie<br />

Polska Energia 5 (<strong>31</strong>) 2011<br />

PEC<br />

Foto: Karolina KMON<br />

Uroczyste podpisanie planu połączenia spółek<br />

Powstaje <strong>Tauron</strong> Ciepło<br />

Zgodnie z przyjętym i realizowanym harmonogramem,<br />

15 marca zarządy przedsiębiorstw energetyki cieplnej<br />

Grupy <strong>Tauron</strong> – pec Katowice i pec w Dąbrowie Górniczej<br />

– przyjęły plan połączenia spółek.<br />

Podpisanie i przyjęcie uzgodnionego wspólnie dokumentu<br />

to ważny etap prowadzący do konsolidacji spółek ciepłowniczych<br />

w Grupie <strong>Tauron</strong>.<br />

Podjęcie uchwał przez Walne Zgromadzenia, dotyczące<br />

połączenia PEC Katowice z PEC w Dąbrowie Górniczej, planowane<br />

jest na koniec maja br., natomiast rejestrację nowego<br />

podmiotu zaplanowano na 1 września. Połączenie spółek<br />

jest pierwszym etapem utworzenia w ramach struktury<br />

Grupy obszaru <strong>Tauron</strong> Ciepło, zdolnego do wykorzystania<br />

uzupełniających się rynków i produktów.<br />

– W perspektywie długookresowej planowane jest wykorzystanie<br />

synergii prowadzącej do wzrostu udziału w dotychczasowych<br />

rynkach oraz pozyskiwanie nowych klientów,<br />

wykorzystanie połączonych zasobów do rozbudowy<br />

ofert świadczonych usług i produktów, optymalizacja organizacji<br />

i redukcja kosztów funkcjonowania, a także utworzenie<br />

potencjału do dalszej rozbudowy obszaru ciepła<br />

w strukturach grupy kapitałowej – mówi Henryk Borczyk,<br />

kierownik projektu, prezes zarządu PEC Katowice.<br />

<br />

(kk)<br />

Enion<br />

Nowoczesna rozdzielnia w Łagiszy<br />

14<br />

Modernizacja rozdzielni 110 kV<br />

w stacji 400/220/110 kV Łagisza – tak<br />

brzmi nazwa największego przedsięwzięcia<br />

modernizacyjnego w sieci<br />

dystrybucyjnej 110 kV realizowanego<br />

przez Enion.<br />

Na początku roku podpisana została,<br />

poprzedzona długim okresem przygotowań<br />

i analiz, umowa z konsorcjum, które<br />

wygrało przetarg na modernizację stacji.<br />

Wykonawcą będą firmy Schneider Electric<br />

Energy Poland oraz ZWSE Rzeszów.<br />

Umowa przewiduje zmodernizowanie<br />

rozdzielni w trybie „pod klucz”. Oznacza<br />

to, że jej zakres obejmie całość prac, począwszy<br />

od projektu budowlanego i wykonawczego<br />

wraz z pozwoleniem na<br />

budowę, aż do dostawy, montażu i uruchomienia<br />

trójsystemowej wnętrzowej<br />

rozdzielni typu GIS o mocy 110 kV, w której<br />

zastosowane zostaną najnowocześniejsze<br />

dostępne obecnie w energetyce<br />

rozwiązania techniczne i technologiczne.<br />

Kompleksowa modernizacja polega<br />

na całkowitej wymianie aparatury pierwotnej<br />

i wtórnej oraz objęciu rozdzielni<br />

110 kV w stacji Łagisza układem zdalnego<br />

systemu nadzoru i sterowania. Rozwiązanie<br />

takie znacznie uprości obsługę<br />

stacji, jednocześnie ograniczając koszty<br />

jej utrzymania. Zapewni także radykalną<br />

poprawę stanu technicznego rozdzielni,<br />

a w szczególności parametrów zwarciowych<br />

aparatury. Zwiększy to znacznie<br />

pewność zasilania sieci dystrybucyjnej<br />

110 kV nie tylko w obrębie działania Enionu,<br />

ale również całego krajowego systemu<br />

elektroenergetycznego.<br />

Zakończenie budowy przewidziane<br />

jest na koniec roku 2013. Obecnie trwają<br />

prace projektowe, które zakończą się na<br />

początku 2012 r.<br />

(EG)


EnergiaPro<br />

Ekologiczne biura<br />

Gaszenie świateł i dokręcanie<br />

kranów to dobre nawyki pracowników<br />

EnergiiPro, gdzie od września 2010 r.<br />

działa program Eco-Office. Za jego<br />

wprowadzenie cztery oddziały spółki<br />

i centrala otrzymały tytuły „Zielonych<br />

Biur” .<br />

Certyfikaty przyznała Fundacja Partnerstwo<br />

dla Środowiska w ramach projektu<br />

„Aktywna edukacja ekologiczna na Zielonych<br />

Szlakach Greenways”. Eco-Office<br />

uświadamia pracownikom, że o środowisko<br />

można dbać nie tylko w domu, ale<br />

również w pracy. Najważniejsze jest zaangażowanie<br />

i dobra wola, by dzięki przestrzeganiu<br />

prostych zasad zmniejszyć<br />

zużycie energii, wody i papieru, również<br />

z korzyścią dla firmowego budżetu.<br />

W każdym biurze ustawiono pojemnik,<br />

do którego odkładane są kartki do ponownego<br />

drukowania. Pracownicy posiadający<br />

sprzęt komputerowy otrzymali specjalne<br />

naklejki, które – umieszczone na ramie<br />

monitora czy na drukarce – przypominają<br />

o ekologicznych zachowaniach. Naklejki<br />

Kolorowe naklejki przypominające pracownikom o potrzebie oszczędzania energii, papieru i wody<br />

„oszczędzaj energię” – przy kontaktach<br />

i „szanuj wodę” – przy punktach poboru<br />

wody, to kolejne elementy programu.<br />

Już można zauważyć spadek zużycia<br />

energii. W styczniu, w samej siedzibie legnickiego<br />

oddziału – o około 10 proc.<br />

w stosunku do grudnia 2010 r.<br />

– Zbieramy także makulaturę, tonery,<br />

plastikowe butelki i zużyte baterie, które<br />

trafiają do wyspecjalizowanych firm. Żarówki<br />

są sukcesywnie wymieniane na<br />

energooszczędne, sprzęt biurowy też ma<br />

najwyższą klasę efektywności energetycznej<br />

– mówi Jerzy Urbaniak, inspektor<br />

w Dziale Ochrony Środowiska i BHP.<br />

<br />

(KB)<br />

FOTO: ARc<br />

<strong>Tauron</strong> sPrzedaż<br />

Śląskie młodziczki z Pucharem <strong>Tauron</strong>a<br />

Już po raz drugi młode siatkarki walczyły w Mistrzostwach<br />

Śląska Młodziczek o Puchar <strong>Tauron</strong> Polska Energia. Po kilkuletniej<br />

nieobecności w finałach rozgrywek zwyciężył zespół młodziczek<br />

z MKS-u Dąbrowa Górnicza.<br />

Aż 48 drużyn z województwa śląskiego brało udział w tegorocznych<br />

mistrzostwach. Poziom rozgrywek był wysoki,<br />

a rywalizacja zacięta i pełna emocji. Świadczyć może o tym<br />

fakt, że w finałowym turnieju, który odbył się 26 marca, różnica<br />

punktowa między trzema najlepszymi drużynami była<br />

tak niewielka, że walka o złoto toczyła się do ostatniego<br />

seta. Ostatecznie triumfował kierowany przez trenera Ireneusza<br />

Borzęckiego zespół MKS Dąbrowa Górnicza. Tuż za<br />

nim na podium znalazły się zawodniczki z MOSM Tychy,<br />

trzecie miejsce przypadło Silesii Volley Mysłowice.<br />

Młodziczki z najlepszych na Śląsku zespołów odebrały<br />

medale i puchary w trakcie uroczystej ceremonii. Miała ona<br />

miejsce 2 kwietnia w pełnej kibiców hali CSiR w Dąbrowie<br />

Górniczej, tuż po meczu PlusLigi Kobiet <strong>Tauron</strong> MKS Dąbrowa<br />

Górnicza – AZS Białystok. To właśnie z rąk starszych<br />

koleżanek z Dąbrowy Górniczej młode siatkarki otrzymały<br />

nagrody przygotowane przez spółkę <strong>Tauron</strong> Sprzedaż, która<br />

FOTO: arc TauRON SPRZEDAż<br />

Zwycięska drużyna MKS Dąbrowa Górnicza w towarzystwie Ireneusza<br />

Perkowskiego – prezesa zarządu <strong>Tauron</strong> Sprzedaż<br />

jest partnerem tytularnym rozgrywek. Na finałowym turnieju<br />

i podczas ceremonii uhonorowania medalistek obecny<br />

był Ireneusz Perkowski, prezes zarządu <strong>Tauron</strong> Sprzedaż.<br />

– Obserwując atmosferę turnieju, liczbę zespołów, a także<br />

determinację i grę zawodniczek, można być spokojnym<br />

o przyszłość polskiej siatkówki – powiedział po meczu finałowym<br />

Ireneusz Perkowski. <br />

(AG)<br />

15


marketing<br />

Polska Energia 5 (<strong>31</strong>) 2011<br />

Nowa oferta – <strong>Tauron</strong> Wsparcie<br />

Pod tym hasłem kryje się oferta<br />

dedykowana grupom społecznym,<br />

instytucjom i organizacjom zajmującym<br />

szczególne miejsce w strukturze społecznej.<br />

<strong>Tauron</strong> Polska Energia wspiera je,<br />

tworząc ofertę „szytą na miarę” potrzeb<br />

i specyfiki.<br />

Jako pierwsze z propozycji mogą skorzystać<br />

diecezje z całego kraju. <strong>Tauron</strong> oferuje<br />

parafiom optymalną cenę sprzedaży energii<br />

zarówno na terenie dystrybucyjnym<br />

Grupy (południe Polski), jak i w całym kraju,<br />

a także gwarancję niezmienności ceny<br />

do końca 2012 r., łatwy i szybki proces<br />

zmiany sprzedawcy energii, zintegrowany<br />

dla wszystkich podmiotów i koordynowany<br />

przez specjalistów Grupy <strong>Tauron</strong>.<br />

Do dyspozycji zainteresowanych pozostaje<br />

dedykowany zespół doradców <strong>Tauron</strong>a,<br />

który dba o opracowanie dla klientów<br />

indywidualnych cenników i najpotrzebniejszych<br />

rozwiązań w zakresie sprzedaży<br />

energii elektrycznej. <br />

(MS)<br />

Foto: ARc<br />

O energii i nie tylko<br />

Konferencje BRANżOWE i NAuKOWE TO OKAZja DO SPOTKAń z KLIENTAMI BIZNESOWymi TauRON<br />

POLSKA ENERGIA ORAZ dyskusji o ZNAcZENIu WSPółPRAcy ZE SPRZEDAWcą ENERGII ELEKTRycZNEj<br />

16<br />

Foto: ARc<br />

W marcu odbyła się Konferencja Naukowo-Techniczna<br />

„Odbiorcy na rynku energii”,<br />

której <strong>Tauron</strong> był partnerem. Do Sosnowca<br />

przyjechali przedstawiciele branży energetycznej<br />

i największych klientów na rynku.<br />

O przyszłości energetyki<br />

Przez dwa dni żywo dyskutowano o nowej<br />

strukturze polskiej energetyki skierowanej<br />

nie na wytwórcę, lecz na odbiorcę, o efektywności<br />

energetycznej wymagającej innowacyjnych<br />

technologii, o Smart Gridzie i Smart Meteringu<br />

jako realiach dzisiejszego rynku, a nie<br />

Na uczestników konferencji branżowych czekało w kuluarach wiele atrakcji<br />

technologiach przyszłościowych, a także<br />

o sprawach związanych z efektywnością energetyczną.<br />

– W energetyce korporacyjnej nastąpił całkowity<br />

odwrót od inwestycji. Sprawą zasadniczą<br />

jest, aby użytkownicy energii podjęli<br />

uczciwą dyskusję na temat sytuacji, w jakiej<br />

się znaleźli. Dzisiaj nie można stracić nawet<br />

pięciu minut. Trzeba zacząć budować źródła<br />

autogeneracyjne. Pytanie tylko, czy odbiorcy<br />

energii elektrycznej będą w stanie inwestować<br />

we własne źródła – mówił prof. Jan Popczyk,<br />

moderator dyskusji.<br />

– Mamy poczucie, że polski przemysł nie<br />

może stać obok przemian, jakie dzieją się na<br />

świecie, także w energetyce. Koszt energii<br />

elektrycznej zużywanej przez KGHM to miliard<br />

złotych rocznie. Pomimo zastosowania programów<br />

oszczędnościowych kwota ta lawinowo<br />

rośnie. Odczuwają to wszyscy klienci,<br />

a szczególnie wielcy – mówił podczas konferencji<br />

Adam Witek, dyrektor Departamentu<br />

Zarządzania i Rozwoju Energetyki KGHM.<br />

O budowie wartości<br />

przedsiębiorstw<br />

Kolejne ważne wydarzenie to zorganizowana<br />

19 kwietnia w Wyższej Szkole Biznesu w Dąbrowie<br />

Górniczej konferencja naukowa „Zarządzanie<br />

wartością przedsiębiorstw – strategie<br />

– ryzyko – finanse”. Pierwsze z cyklu<br />

spotkań promujących nowoczesne podejście<br />

do kreacji wartości przedsiębiorstw w gospodarce<br />

przyciągnęło przedstawicieli zarówno<br />

świata nauki, jak i biznesu.<br />

Wśród prelegentów znaleźli się m.in.<br />

dr inż. Piotr Saługa, przedstawiciele wiodących<br />

firm doradczych i spółki <strong>Tauron</strong> Polska<br />

Energia. Na przykładzie <strong>Tauron</strong>a omawiano<br />

m.in. wpływ modelu biznesowego na kreację<br />

wartości przedsiębiorstw.<br />

W konferencji uczestniczyli kluczowi<br />

klienci naszej spółki. Ma ona zapoczątko -<br />

wać cykliczne spotkania, stanowiące okazję<br />

do podsumowania dorobku praktycznego<br />

i naukowego. <br />

(MS)


W Unii<br />

Polska Energia 5 (<strong>31</strong>) 2011<br />

Priorytety polskiej prezydencji<br />

Mapa drogowa 2050<br />

Komisja EuROPEjSKA OPuBLIKOWAła 8 MARca 2011 r. KOMuNIKAT ZAWIERAjący PLAN DZIAłań<br />

PROWADZących uNIę DO PRZEjścia NA NISKOEMISyjną GOSPODARKę w PERSPEKTyWIE ROKu 2050<br />

18<br />

Stanisław Tokarski<br />

prezes zarządu<br />

Południowego Koncernu<br />

Energetycznego<br />

Wraz z nim ukazał się także dokument roboczy<br />

służb Komisji ze streszczeniem oceny<br />

skutków proponowanych działań. Nie kontestując<br />

wytyczanych przez instytucje unijne<br />

kierunków transformacji gospodarki, trzeba<br />

zabiegać, aby jej koszty i korzyści z niej wynikające<br />

były rozkładane równo na poszczególne<br />

kraje członkowskie. Oba wspomniane<br />

dokumenty wraz z dodatkowymi informacjami<br />

można znaleźć pod internetowym adresem<br />

http://ec.europa.eu/clima/documentation/roadmap.<br />

Próba wytyczenia kolejnych<br />

celów redukcyjnych<br />

Pomimo braku zgody partnerów spoza Unii<br />

Europejskiej na przeprowadzanie głębszych<br />

4 redukcji 5 emisji 6dwutlenku węgla, 7 Komisja Europejska<br />

podjęła kolejną próbę przeprowadzenia<br />

takich działań. Jest nią opublikowana<br />

200 000<br />

180 000<br />

8 marca „Mapa drogowa 2050” zawierająca<br />

plan przejścia na niskoemisyjną 160 000 gospodarkę<br />

w perspektywie roku 2050. Komisja, kierując<br />

140 000<br />

się chęcią powstrzymania na świecie wzrostu<br />

temperatury poniżej<br />

120<br />

2 st.<br />

000<br />

C, chce w tym czasie<br />

ograniczyć wewnętrzne 100 000 emisje Unii Europejskiej<br />

o 80 proc. w stosunku do poziomu z roku<br />

80 000<br />

1990, uzasadniając to sugestiami z opracowania<br />

IPCC (Międzyrządowego 60 000 Zespołu ds.<br />

Zmian Klimatu). Proponowane redukcje zostały<br />

przedstawione obok na wykresie 1. Widać<br />

40 000<br />

20 000<br />

wyraźnie, że już w roku 2020 redukcja emisji<br />

powinna być w unii 0 większa niż 20 proc.<br />

uzgodnione w pakiecie klimatycznym. Warto<br />

przypomnieć, że próba wyznaczenia na ten<br />

rok redukcji sięgających 30 proc., zaproponowanych<br />

w ubiegłym roku przez komisarz ds.<br />

zmian klimatu, Connie Hedegaard, nie zyskała<br />

powszechnej akceptacji. Większe redukcje<br />

emisji CO 2<br />

w Unii, stosownie do ustaleń z pakietu<br />

klimatycznego, mogłyby być ustalane<br />

tylko wówczas, jeśli porównywalne działania<br />

podjęłyby inne znaczące światowe gospodarki.<br />

Jak na razie na nic takiego się nie zanosi<br />

CRO<br />

19.03 22.03 25.03 28.03 <strong>31</strong>.03<br />

Jerzy Janikowski<br />

szef Biura Współpracy<br />

Międzynarodowej <strong>Tauron</strong>a<br />

i żaden z dużych emitentów CO 2<br />

– takich jak<br />

Chiny, USA, Rosja czy Indie – nie zobowiązał<br />

się do przyjęcia wiążących, potwierdzonych<br />

międzynarodowymi umowami kon kretnych<br />

celów redukcyjnych.<br />

Widać zatem, że pani komisarz, zamiast<br />

skupić się na działaniach na zewnątrz Unii,<br />

wraca ze starymi pomysłami pomimo braku<br />

legitymizacji do ich przyjęcia. Jest to tym bardziej<br />

zastanawiające, że sama Unia Europejska<br />

odpowiada za około 10 proc. światowej<br />

emisji i nawet jej całkowite wyeliminowanie<br />

na unijnym terytorium nie ma praktycznego<br />

wpływu na globalną sytuację klimatyczną.<br />

100%<br />

80%<br />

60%<br />

40%<br />

20%<br />

0%<br />

ne pomiędzy różne sektory gospodarki. Wartości<br />

te zostały przedstawione w tabeli 1.<br />

W 2020 r. łączne unijne redukcje miałyby wynieść<br />

25 proc. poziomu z roku 1990, a w 2040<br />

ma to być już 60 proc. Wysiłek redukcyjny ma<br />

się stopniowo zwiększać, tzn. do 2020 r. wynosić<br />

około 1 proc. rocznie, w latach 2020-<br />

-2030 około 1,5 proc. rocznie, a od 2030 r.<br />

sięgać już 2 proc. każdego roku.<br />

W obszarze transportu Komisja wskazuje<br />

na zwiększenie wysiłków na rzecz przyspieszenia<br />

rozwoju i rozpowszechnienia pojazdów<br />

z napędem elektrycznym, jak również stosowanie<br />

alternatywnych paliw i rodzajów napędu.<br />

Szczególną uwagę należy zwrócić na<br />

plany w obszarze sektora energetycznego,<br />

w którym w perspektywie 40 lat zakłada się<br />

niemal całkowite wyeliminowanie emisji dwutlenku<br />

węgla. W swoim dokumencie Komisja<br />

pisze, że doprowadzając do niemal 100-proc.<br />

Wykres 1. Przebieg ograniczania wewnętrznych emisji<br />

gazów cieplarnianych ue do 80 proc. (100 proc. = 1990 r.)<br />

Energetyka<br />

Mieszkalnictwo i usługi<br />

Przemysł<br />

Transport<br />

Rolnictwo poza CO2<br />

Inne sektory poza CO2<br />

Bieżąca polityka<br />

1990 2000 2010 2020 2030 2040 2050<br />

Źródło: Komunikat Komisji Europejskiej z 8 marca 2011 r.<br />

Wykres 1: Przebieg ograniczania wewnętrznych eniski gazów<br />

cieplarnianych UE do 80% (100% = 1990 r.)<br />

100%<br />

80%<br />

60%<br />

40%<br />

20%<br />

Planowane obniżenie emisji<br />

w poszczególnych sektorach<br />

W przedstawionym dokumencie Komisja Europejska<br />

zaplanowała nie tylko wielkość docelowej<br />

redukcji emisji gazów cieplarnianych<br />

w 2050 r., ale także cele pośrednie rozdzieloudziału<br />

niskoemisyjnych technologii „bez<br />

przesądzania o preferencjach państw członkowskich<br />

w zakresie koszyka energetycznego,<br />

odzwierciedlającego specyficzne uwarunkowania<br />

krajowe, unijny system energii<br />

elektrycznej mógłby stać się bardziej zróżni-<br />

0%


cowany i bezpieczny”. Biorąc pod uwagę stan<br />

rozwoju technologii CCS i niewielkie szanse<br />

na uzyskanie przez nią konkurencyjności<br />

w nieodległej perspektywie czasowej, jak<br />

również konieczność przeanalizowania sposobów<br />

zapewnienia bezpieczeństwa w technologiach<br />

jądrowych uwzględniających ostatnie<br />

wydarzenia w japonii, zapewnienia Komisji<br />

wydają się wątpliwe. Ze względu na podejmowane<br />

już dzisiaj decyzje inwestycyjne przedstawione<br />

propozycje są bowiem bezpośrednią<br />

ingerencją w wybór przyszłego energy-mix<br />

w państwach członkowskich.<br />

o 30 proc. niższe niż w roku 2005. Import ropy<br />

i gazu zmniejszyłby się o połowę, ograniczając<br />

jednocześnie negatywny wpływ ewentualnych<br />

skoków cen tych surowców.<br />

Reasumując, proponowana „Mapa drogowa<br />

2050” oprócz ograniczenia emisji gazów<br />

cieplarnianych zapewni inwestycje przekształcające<br />

unijną gospodarkę w niskoemisyjną,<br />

ograniczy koszty paliwa i zależność<br />

Unii od ich importu, spowoduje – według szacunków<br />

– wzrost ogólnego poziomu zatrudnienia<br />

nawet o 1,5 mln miejsc pracy do 2020 r.<br />

oraz przyczyni się do ograniczenia śmiertel-<br />

Tabela 1. Redukcje w poszczególnych sektorach<br />

redukcje emisji gazów<br />

2005 2030 2050<br />

cieplarnianych w porównaniu<br />

do poziomu z 1990 r.<br />

Łącznie –7% –40 do –44% –79 do –82%<br />

Poszczególne sektory<br />

Energetyka (CO 2<br />

) –7% –54 do –68% –93 do –99%<br />

Przemysł (CO 2<br />

) –20% –34 do –40% –83 do –87%<br />

Transport – łącznie z lotnictwem,<br />

+30% +20 do –9% –54 do –67%<br />

a z wyłączeniem transportu morskiego (CO 2<br />

)<br />

Mieszkalnictwo i usługi (CO 2<br />

) –12% –37 do –53% –88 do –91%<br />

Rolnictwo (poza CO 2<br />

) –20% –36 do –37% –42 do –49%<br />

Inne emisje (poza CO 2<br />

) –30% –72 do –73% –70 do –78%<br />

Źródło: Komunikat Komisji Europejskiej z 8 marca 2011 r.<br />

Ocena skutków proponowanych<br />

działań<br />

Działania podejmowane w związku z przejściem<br />

na gospodarkę niskoemisyjną wiążą<br />

się z ogromnymi inwestycjami kapitałowymi.<br />

Komisja Europejska szacuje, że przez najbliższe<br />

40 lat publiczne i prywatne inwestycje<br />

będą średnio większe o 270 mld euro rocznie.<br />

Przekłada się to na coroczne dodatkowe inwestycje<br />

rzędu 1,5 proc. PKB, powyżej 19 proc.<br />

PKB, przeznaczanych na ogólne inwestycje<br />

(dane z 2009 r.). Komisja analizowała różne<br />

scenariusze działań, jednak dla uzyskania<br />

znacznego obniżenia emisji wymagana jest<br />

wysoka cena uprawnień do emisji, której poziom<br />

wzrośnie według Komisji do 50-60 €/t<br />

CO 2<br />

w 2030, a potem do 100-370 €/t CO 2<br />

w roku 2050. Komisja zauważa, że dla obniżenia<br />

emisyjności przy wyższych cenach paliw<br />

kopalnych konieczne są niższe koszty emisji<br />

dwutlenku węgla. Filozofia KE opiera się zatem<br />

na założeniu, że wysokie ceny uprawnień<br />

wymuszą planowe działania, a środki zebrane<br />

z ich sprzedaży zasilą lokalną gospodarkę zamiast<br />

„wyciekać” w formie opłat za importowane<br />

paliwo do krajów trzecich. Według Komisji<br />

Europejskiej dzięki 40-letniemu<br />

okresowi poprawiania efektywności energetycznej<br />

i przechodzeniu na niskoemisyjne<br />

źródła energii produkowanej lokalnie, uda się<br />

zmniejszyć średnie koszty paliwa w Unii o 175-<br />

-320 mld euro rocznie. W 2050 r. całkowite zużycie<br />

energii pierwotnej w uE mogłoby być<br />

ności i poprawy zdrowia publicznego przy<br />

mniejszych kosztach opieki zdrowotnej.<br />

Polska prezydencja<br />

– co możemy zrobić?<br />

„Mapa drogowa 2050” nie jest jak na razie dokumentem,<br />

który w wiążący sposób nakładałby<br />

na Unię cele redukcyjne. Nie można jednak<br />

wykluczyć, że stanie się ona pierwszym krokiem<br />

do takich właśnie działań. Według planów<br />

KE zasadniczo mają się rozwijać technologie<br />

niskoemisyjne, w tym także CCS,<br />

uważana za technologię dojrzałą. W tym miejscu<br />

pojawia się sprzeczność, ponieważ na<br />

obecnym etapie rozwoju zastosowanie tej<br />

właśnie technologii obniża sprawność wytwarzania<br />

o około jedną czwartą (co jest działaniem<br />

odwrotnym do planowanego poprawiania<br />

efektywności energetycznej oraz<br />

zmniejszania zużycia paliw).<br />

Przy tak sformułowanych założeniach<br />

„Mapy drogowej 2050” inwestorzy planujący<br />

nowe inwestycje będą zatem zmuszeni do rezygnacji<br />

z technologii węglowych. Warto przypomnieć,<br />

że w myśl zapisów traktatu lizbońskiego<br />

środki wpływające znacząco na wybór<br />

państwa członkowskiego między różnymi<br />

źródłami energii i na ogólną strukturę zaopatrzenia<br />

w energię – a do tego prowadzi w konsekwencji<br />

„Mapa drogowa 2050” – mają być<br />

uzgadniane na zasadzie jednomyślności.<br />

Mamy zatem pełne, zagwarantowane traktatowo,<br />

prawo do niewyrażania zgody na tak<br />

sformułowane propozycje. W przypadku Polski<br />

wykorzystanie węgla nie oznacza zwiększenia<br />

zależności od importu, a wręcz przeciwnie.<br />

Skutki przyjęcia „Mapy drogowej<br />

2050” mogą natomiast przełożyć się dla naszego<br />

kraju na kolejny wzrost poziomu cen<br />

energii oraz utratę konkurencyjności przez<br />

polską gospodarkę, jak również spychanie<br />

w obszar ubóstwa energetycznego coraz<br />

większej liczby polskich gospodarstw domowych.<br />

Aby tak się nie stało, warto pamiętać<br />

o potrzebie twardych negocjacji i wykorzystać<br />

zbliżający się okres polskiej prezydencji w uE<br />

do zaproponowania mechanizmów sprawiedliwego<br />

obciążania wszystkich członków Unii<br />

kosztami realizacji polityki energetyczno-klimatycznej,<br />

a także sprawiedliwego dzielenia<br />

między nich uzyskanych dzięki tej polityce<br />

korzyści, o których już wcześniej wspominaliśmy.<br />

Przypomnijmy je raz jeszcze:<br />

• Wspieranie tzw. europejskiego energy-<br />

-mix polegającego na rozwijaniu w poszczególnych<br />

krajach członkowskich takich technologii,<br />

które są tam najlepiej opanowane<br />

i stwarzają szansę na wypracowanie nowych,<br />

jeszcze lepszych rozwiązań, dzięki czemu<br />

koszty redukcji emisji CO 2<br />

w Unii Europejskiej<br />

byłyby zoptymalizowane.<br />

• Zapewnienie bezpieczeństwa zasilania,<br />

rozumianego jako zabezpieczenie nieprzerwanych<br />

dostaw energii dla odbiorców końcowych<br />

z większym wykorzystaniem wew -<br />

nętrznych zasobów energetycznych Unii, przy<br />

równoczesnym zagwarantowaniu gorącej rezerwy<br />

odpowiedniej ilości mocy dostępnych<br />

w systemie energetycznym przy zwiększonym<br />

wykorzystaniu źródeł odnawialnych.<br />

• Zachowanie przez gospodarki poszczególnych<br />

krajów Unii ich konkurencyjności.<br />

• Wypracowanie mechanizmu rozkładającego<br />

koszty realizacji celów polityki energetyczno-klimatycznej<br />

w równym stopniu na<br />

wszystkich obywateli Unii w przeliczeniu<br />

na procent PKB przypadający na głowę mieszkańca<br />

danego kraju.<br />

• Zapewnienie, by nowe miejsca pracy<br />

związane z wprowadzaną polityką energetyczno-klimatyczną,<br />

przeliczane np. na tysiąc<br />

mieszkańców, powstawały równomiernie we<br />

wszystkich państwach członkowskich. Ważny<br />

jest tutaj także wymiar jakościowy tych nowych<br />

miejsc pracy (przede wszystkim, ilu inżynierów<br />

i naukowców). W końcowej analizie<br />

niezbędne byłoby także uwzględnienie likwidacji<br />

niektórych z dotychczasowych miejsc<br />

pracy dla przedstawienia wiarygodnego bilansu<br />

wszystkich kosztów i korzyści.<br />

19


Wydarzenia<br />

Polska Energia 5 (<strong>31</strong>) 2011<br />

Akcjonariat Obywatelski<br />

FOTO: arc<br />

Uczestnicy konferencji, od lewej: prezes Izby Domów Maklerskich Jacek Jaszczołt, prezes <strong>Tauron</strong>a Dariusz Lubera, prezes Stowarzyszenia Inwestorów Indywidualnych<br />

Jarosław Dominiak i minister Skarbu Państwa Aleksander Grad<br />

Minister SKARBu PańSTWA ALEKSANDER GRAD ZAPREZENTOWAł 14 KWIETNIA PODcZAS KONFERENcji<br />

na GPW PLAN ROZWOju IDEI AkcjONARIATu ObyWATELSKIEGO ZAPOcząTKOWANy uBIEGłOROcznymi<br />

DEBIuTAMI GIEłDOWymi SPółek PZU, TauRON POLSKA ENERGIA i GPW<br />

20<br />

Ministerstwo stawia nie tylko na zachęcenie<br />

do inwestowania w spółki Skarbu<br />

Państwa, ale także na program edukacyjny<br />

realizowany we współpracy ze wszystkimi<br />

uczestnikami rynku kapitałowego.<br />

– Kolejny etap naszego programu chcemy<br />

rozwijać w oparciu o zapewnianie edukacji<br />

dostosowanej do poziomu wiedzy inwestorów.<br />

Chcemy, aby Polacy inwestowali<br />

świadomie, aktywnie i długofalowo – popowiedział<br />

minister Grad.<br />

Podczas konferencji Dariusz Lubera, prezes<br />

zarządu <strong>Tauron</strong>a, zaprezentował program<br />

lojalnościowy spółki „Gwarancja niższej<br />

ceny”, w ramach której już od 1 lipca<br />

2011 r. akcjonariusze spółki mogą płacić do<br />

15 proc. mniej za prąd.<br />

– Program „Gwarancja niższej ceny” został<br />

stworzony z myślą o akcjonariuszach<br />

indywidualnych. Naszą ambicją jest, aby inwestorzy,<br />

którzy zapisali się na akcje przed<br />

debiutem spółki na giełdzie, pozostali<br />

z nami, odnosząc korzyści nie tylko ze wzrostu<br />

wartości firmy, dywidendy, ale i dzięki<br />

atrakcyjnym warunkom kupna energii elektrycznej<br />

– powiedział prezes Lubera.<br />

Ważnym przedsięwzięciem zrealizowanym<br />

w ramach programu akcjonariatu jest<br />

uruchomienie nowego serwisu edukacyjnego<br />

www.akcjonariatobywatelski.pl, skierowanego<br />

do potencjalnych i obecnych inwestorów.<br />

Jest on bazą wiedzy o działaniach<br />

edukacyjnych związanych z tematyką inwestowania<br />

na giełdzie.<br />

Swój udział w Akcjonariacie Obywatelskim<br />

zadeklarowały m.in. Giełda Papierów<br />

Wartościowych w Warszawie, Stowarzyszenie<br />

Inwestorów Indywidualnych, Krajowy<br />

Depozyt Papierów Wartościowych, Izba Domów<br />

Maklerskich oraz spółki <strong>Tauron</strong> i PZU.<br />

– Nasi inwestorzy indywidualni to zjawisko<br />

unikalne na skalę europejską. Bierze się<br />

ono stąd, że giełda jest przedmiotem nadzwyczajnego<br />

społecznego zainteresowania<br />

i zaufania Polaków, co pokazała historyczna<br />

liczba inwestorów, którzy kupili akcje samej<br />

giełdy w ofercie publicznej GPW. Wspieramy<br />

działania edukacyjne prowadzone w ramach<br />

Akcjonariatu Obywatelskiego – powiedział<br />

Ludwik Sobolewski, prezes zarządu Giełdy<br />

Papierów Wartościowych w Warszawie.<br />

Warto podkreślić, że po raz pierwszy program<br />

przygotowany został przy bezpośrednim<br />

udziale samych inwestorów. Dzięki temu<br />

możliwe było zrozumienie ich oczekiwań<br />

wobec giełdy i spółek.<br />

– Cieszy nas fakt, że ministerstwo zaprosiło<br />

do współpracy przy rozwoju Akcjonariatu<br />

Obywatelskiego inwestorów indywidualnych.<br />

Program zaspokaja podstawowe<br />

potrzeby inwestorów, takie jak dostęp do<br />

rzetelnej bazy wiedzy o inwestowaniu oraz<br />

przełamanie bariery informacyjnej pomiędzy<br />

akcjonariuszem a spółką – skomentował<br />

program Jarosław Dominiak, prezes Stowarzyszenia<br />

Inwestorów Indywidualnych.<br />

Oprócz nowego serwisu, na 2011 r. zaplanowano<br />

również wiele działań edukacyjnych<br />

dla uczniów i studentów z całej Polski. Inspiracją<br />

do proponowanych działań były prowadzone<br />

z sukcesem w ubiegłych latach projekty<br />

edukacyjne, w których udział wzięło ponad<br />

300 tys. osób i ponad 1500 instytucji. W tym<br />

roku odbędą się między innymi Akademickie<br />

Mistrzostwa Polski Inwestorów, konkurs Największy<br />

Wygrany Pry watyzacji oraz wiele<br />

debat, wykładów i paneli dyskusyjnych z cyklu<br />

„Giełda dla niezaawansowanych”, „Własność<br />

– Jasność” czy „Akcjonariat Obywatelski<br />

w Polsce”.<br />

Na uwagę zasługuje ogólnopolski projekt<br />

edukacyjny typu „road show”, dzięki<br />

któremu każdy inwestor będzie mógł blisko<br />

swojego miejsca zamieszkania zdobyć wiedzę<br />

na temat giełdy i związanych z nią możliwości.<br />

<br />

(RuM)


Narty przez cały rok<br />

Pomimo KAPRysów, jAKIE SERWOWAła w tym ROKu aura, udało się SFINALIZOWAć ZIMOWą część<br />

PROjEKTu TauRON BacHLEDA Ski, KTóREGO cELEM jEST ODNOWA POLSKIEGO NARcIARSTWA ALPEjSKIEGO<br />

Projekt składa się z kilku elementów<br />

i był realizowany z Polskim Związkiem Narciarskim.<br />

Start w Korbielowie<br />

Zmagania zainaugurowane zostały w Korbielowie,<br />

gdzie rozegrano pierwszą edycję<br />

eliminacji Mistrzostw Polski Amatorów PZN.<br />

Narciarze rywalizowali w różnych kategoriach<br />

wiekowych, a ośmiu czołowych zawodników<br />

z każdej z nich wystartowało w finale.<br />

Kolejne zawody odbyły się m.in.<br />

w czarnej Górze, Szczyrku i Przemyślu.<br />

W Szczawnicy zawodnicy zmierzyli się<br />

z trudną trasą dla profesjonalnych narciarzy.<br />

Dwie edycje eliminacji przełożono z powodu<br />

złej pogody.<br />

Finał<br />

Amatorzy walczyli o tytuły mistrzowskie<br />

podczas finału w Kluszkowcach. Po raz trzeci<br />

z rzędu swoją klasę potwierdził Adam<br />

Wójtowicz z Gliwic, który wygrał wszystkie<br />

eliminacje oraz ustanawiał rekordy tras. Supermistrzynią<br />

<strong>Tauron</strong>a (wyłonioną według<br />

specjalnego systemu) została Agnieszka Leonowicz,<br />

a Supermistrzem Jan Listwan.<br />

– W Mistrzostwach Polski Amatorów PZN<br />

wzięło udział niemal tysiąc zawodników.<br />

Cieszę się, że tak licznie biorą udział w tym<br />

cyklu, to oni bowiem zarażają pasją do nart<br />

młodych, spośród których możemy wybrać<br />

najzdolniejszych przyszłych mistrzów – mówił<br />

po finale Andrzej Bachleda-Curuś.<br />

<strong>Tauron</strong> Energy Ski Cup<br />

Projekt <strong>Tauron</strong> Bachleda Ski służy odkryciu<br />

uzdolnionej narciarsko młodzieży i zapewnieniu<br />

jej odpowiednich warunków treningowych.<br />

Po to zorganizowano cykl imprez<br />

<strong>Tauron</strong> Energy Ski Cup. Alpejczycy z roczników<br />

1996-1997 oraz 1998-1999 rywalizują<br />

w slalomie równoleg łym, widowiskowej<br />

i ciekawej odmianie tradycyjnych zawodów.<br />

– Obserwowałem treningi francuskich<br />

zawodników będących w podobnym<br />

wieku i wiem, że nie musimy mieć kompleksów.<br />

Przed nami wiele pracy, ale jeżeli<br />

zapewnimy naszym narciarzom odpowiednie<br />

warunki, w przyszłości będziemy cieszyć<br />

się z ich sukce sów – twierdzi Andrzej<br />

Bachleda-Curuś.<br />

FOTO: ARc<br />

Foto: ARc<br />

Na mecie zawodów humory dopisywały wszystkim uczestnikom zmagań, niezależnie od zajętej lokaty<br />

Andrzej Bachleda-Curuś osobiście wręczał nagrody<br />

<strong>Tauron</strong> OlimpijskI<br />

Warunki te zapewnić ma program <strong>Tauron</strong><br />

OlimpijSki – trzeci element projektu <strong>Tauron</strong><br />

Bachleda Ski.<br />

Wyselekcjonowana grupa młodych zawodników<br />

weźmie udział w specjalnych treningach<br />

„na sucho”, których program opracowano<br />

we współpracy z Akademią<br />

Wychowania Fizycznego w Krakowie. Dzięki<br />

wsparciu <strong>Tauron</strong>a przez 40 dni trenować<br />

będą oni na alpejskich lodowcach, w takich<br />

samych warunkach jak młodzież z krajów<br />

alpejskich, skąd najczęściej rekrutują się<br />

mistrzowie olimpijscy i zdobywcy Kryształowej<br />

Kuli Pucharu Świata. Skład grupy pojawi<br />

FOTO: ARc<br />

Zawodnik na starcie <strong>Tauron</strong> Energy Ski Cup<br />

się na stronie www.tauronbachledaski.pl<br />

oraz na profilu akcji znajdującym się na portalu<br />

Facebook.<br />

– Marzy mi się występ polskiego alpejczyka<br />

podczas igrzysk w Soczi. Myślę, że to jest<br />

możliwe – mówi Andrzej Bachleda-Curuś.<br />

Trzymajmy zatem kciuki za przyszłych<br />

mistrzów!<br />

(DI)<br />

21


na świecie<br />

Polska Energia 5 (<strong>31</strong>) 2011<br />

Rynek energii:<br />

Japonia<br />

Jedna z najwięKSZych GOSPODAREK ŚWIATA KORZySTA z POTężNIE ROZWINIętej BRANży<br />

ENERGETycZNEj. ZAPOTRZEBOWANIE NA suROWce POKRywa PRAWIE w całości IMPORT, a źródła<br />

wyTWARZANIA ENERGII ELEKTRycZNEj są ZDyWERSyFIKOWANE<br />

22<br />

Wojciech KwINTa<br />

publicysta „Businessman.pl”<br />

Tylko Stany Zjednoczone i Chiny wytwarzają<br />

i konsumują więcej energii elektrycznej<br />

niż Japonia. Biorąc pod uwagę, że<br />

położone na wyspach państwo zajmuje powierzchnię<br />

o jedną szóstą większą od Polski<br />

(powyżej 364 tys. km kw.), którą zamieszkuje<br />

ponad 126 mln ludzi, wynik jest imponujący.<br />

Moc zainstalowana w japońskich elektrowniach<br />

przekracza 280 GW (licząc tylko<br />

źródła o mocy powyżej 1 MW) – na milion<br />

mieszkańców przypada ponad 2,2 GW,<br />

a w naszym kraju ok. 920 MW. Wytwarzanie<br />

brutto od lat utrzymuje się na poziomie<br />

1100-1200 TWh. W przeliczeniu na osobę Japończycy<br />

zużywają ponad trzy razy więcej<br />

energii elektrycznej niż Polacy.<br />

Atom i żywioły<br />

Kraj Kwitnącej Wiśni, praktycznie pozbawiony<br />

surowców naturalnych, stał się największym<br />

na świecie importerem węgla i skroplonego<br />

gazu ziemnego. Z powodu niedoboru<br />

paliw kopalnych istotną rolę w systemie<br />

elektroenergetycznym odgrywają elektrownie<br />

jądrowe. Po raz pierwszy w historii japońskiej<br />

energetyki rekordowe trzęsienie<br />

ziemi i niespotykana fala tsunami z marca<br />

tego roku pochłonęły tysiące ofiar i spowodowały<br />

bardzo poważną awarię elektrowni<br />

atomowej Fukushima I. W wyniku trzęsienia<br />

ziemi wyłączyło się automatycznie 11 reaktorów,<br />

w tym sześć w feralnej elektrowni.<br />

W wyniku tsunami utracono możliwość chłodzenia<br />

tych jednostek. Ostatecznie udało się<br />

opanować sytuację, nie doszło do pożarów<br />

samych reaktorów, a największym problemem<br />

było prawdopodobne uszkodzenie<br />

osłony jednego z nich, powodujące wyciek<br />

radioaktywnej wody do oceanu. Analizy<br />

działań ratowniczych na pewno zostaną<br />

przeprowadzone, ale prawdopodobieństwo,<br />

że Japonia zrezygnuje z elektrowni atomowych,<br />

jest praktycznie zerowe. W kraju działają<br />

54 reaktory, awaria dotyczyła sześciu<br />

jednostek, przy czym bloki 5 i 6 ucierpiały<br />

najmniej. Współcześnie budowane siłownie<br />

atomowe mają bardziej zaawansowane zabezpieczenia,<br />

m.in. przed utratą możliwości<br />

chłodzenia. Sytuacja energetyczna Japonii<br />

powoduje, że energetyka nuklearna jest<br />

w tym kraju praktycznie niezbędna.<br />

Dwie częstotliwości<br />

Uciążliwym problemem, który po trzęsieniu<br />

ziemi doprowadził do racjonowania energii<br />

elektrycznej w części Japonii, jest system<br />

przesyłowy. Północno-wschodnia część kraju,<br />

od Tokio po wyspę Hokkaido, korzysta<br />

z systemu o częstotliwości 50 Hz. Na zachód<br />

od Tokio częstotliwość sieci wynosi 60 Hz.<br />

Wynika to z zaszłości historycznych sprzed<br />

stu lat. W początkowej fazie rozwoju, pod koniec<br />

XIX w., w japonii działały firmy Tokyo<br />

Electric Light i Osaka Electric Lamp. Pierwsza<br />

zakupiła wyposażenie od niemieckiej firmy<br />

AEG, druga – od amerykańskiej spółki General<br />

Electric. W ten sposób rozwinęły się dwa<br />

standardy. Początkowo nie miało to znaczenia<br />

– prąd służył głównie oświetleniu. Po latach<br />

pojawiły się problemy. Oba systemy są<br />

dziś połączone dzięki trzem konwerterom<br />

częstotliwości, jednak zdolności przesyłowe<br />

to jedynie 1 GW. Dla bezpieczeństwa dostaw<br />

w sytuacjach skrajnych to za mało. Drugi<br />

problem wynika ze specyficznego rozwoju<br />

przesyłu i dystrybucji. W kraju działa 10 zintegrowanych<br />

pionowo spółek (dziewięć na<br />

głównych wyspach i jedna na Okinawie).<br />

Każda dostarcza elektryczność na swoim terenie,<br />

mają też obowiązek współpracować<br />

w zakresie przesyłu. W praktyce część połączeń<br />

między obszarami dystrybucyjnymi ma<br />

zbyt małe zdolności przesyłowe, choć w ciągu<br />

lat mocno je rozbudowano, m.in. wykorzystując<br />

połączenia stałoprądowe. Dziś sieci<br />

dystrybucyjne obejmują 930 tys. km linii naziemnych<br />

oraz ok. 40 tys. km kablowych<br />

(dane dla naziemnych nie uwzględniają dublowania<br />

części linii wysokiego napięcia<br />

z liniami niskich napięć – łącznie to prawie<br />

4 mln km przewodów!). Na system przesyłowy<br />

składa się prawie 90 tys. km linii, w tym<br />

ponad 17 tys. km na napięciach 220-500 kV.<br />

Rozwój elektroenergetyki<br />

Światło elektryczne zabłysło w Japonii po raz<br />

pierwszy 25 marca 1878 r. w Instytucie Technologii<br />

w Toranomon w Tokio.<br />

W 1886 r. rozpoczęło działalność pierwsze<br />

przedsiębiorstwo energetyczne – Tokyo<br />

Electric Lighting. Pod koniec XIX wieku<br />

w elektroenergetyce działały 33 firmy. Lata<br />

20. ubiegłego wieku to rozwój pierwszych<br />

sieci przesyłowych. Modernizacja kraju doprowadziła<br />

do szybkiego rozwoju przemysłu<br />

i energetyki. Po I wojnie światowej 700<br />

przedsiębiorstw energetycznych połączono<br />

w pięć grup. Podczas II wojny światowej cała<br />

energetyka była kontrolowana przez państwo<br />

– spółka Nihon Hatsusoden zajmowała<br />

się wytwarzaniem i przesyłem, utworzono<br />

dziewięć spółek dystrybucyjnych. Elektroenergetyka<br />

została zniszczona w wyniku<br />

bombardowań. Odbudowę przyspieszył wybuch<br />

wojny w Korei w 1950 r. W efekcie powstało<br />

dziewięć prywatnych firm energetycznych<br />

(Hokkaido, Tohoku, Tokyo, Chubu,<br />

Hokuriku, Kansai, Chugoku, Shikoku i Kyushu),<br />

do których w 1972 r., po odzyskaniu<br />

przez Japonię Okinawy, dołączyła dziesiąta<br />

(Okinawa). Taka struktura istnieje do dzisiaj,<br />

działają też niezależni wytwórcy energii<br />

elektrycznej i elektrownie przemysłowe.<br />

W marcu 2000 r. przeprowadzono częściową<br />

liberalizację, pozwalając na wybór<br />

sprzedawcy odbiorcom przyłączonym do<br />

sieci najwyższych napięć. Plany uwalniania<br />

rynku opracował The Electricity Industry<br />

Committee, ciało doradcze Ministerstwa Gospodarki,<br />

Handlu i Przemysłu. Pozostawiono<br />

zintegrowane pionowo spółki (wytwarzanie,<br />

przesył i dystrybucja) i stopniowo dopuszczano<br />

do handlu energią kolejnych odbiorców<br />

przemysłowych. W 2005 r. dopuszczono<br />

uczestników, których zapotrzebowanie na<br />

moc wynosi przynajmniej 50 kW. Dziesięć


Moc zainstalowana według źródeł energii<br />

na <strong>31</strong> marca 2010 r. (MW)<br />

Elektrownie<br />

cieplne<br />

Moc zainstalowana (GW)<br />

258,837<br />

274,183<br />

Elektrownie<br />

atomowe<br />

Elektrownie<br />

wodne<br />

Elektrownie<br />

geotermalne<br />

274,988<br />

2001 2006 2007 2008 2009 2010<br />

275,588<br />

Ogniwa<br />

paliwowe<br />

Fotowoltaika<br />

277,511<br />

Farmy<br />

wiatrowe<br />

Razem<br />

181 736 48 847 47 966 535 1 16 1997 281 099<br />

Wytwarzanie według źródeł energii<br />

na <strong>31</strong> marca 2010 r. (TWh)<br />

Elektrownie cieplne<br />

Elektrownie atomowe<br />

Elektrownie wodne<br />

Elektrownie geotermalne<br />

2,9<br />

83,9<br />

742,5<br />

279,8<br />

Ogniwa paliwowe 0<br />

Fotowoltaika 0<br />

Farmy wiatrowe 3,6<br />

Razem 1112,6<br />

Wytwarzanie energii elektrycznej (TWh)<br />

2001 2006 2007 2008 2009 2010<br />

1091,5 1157,9 1161,1 1195,0 1146,3 1112,6<br />

Linie przesyłowe<br />

kV Nadziemne (km) Podziemne (km)<br />

500 7 217 89<br />

275 7 485 566<br />

220 2 741 56<br />

187 2 730 15<br />

110-154 15 738 964<br />

66-77 38 086 6918<br />


ynek<br />

Polska Energia 5 (<strong>31</strong>) 2011<br />

<strong>Tauron</strong> scentralizował<br />

handel CO2<br />

Zgodnie z PRZyjętym MODELEM BIZNESOWym TauRON INTEGRuje DZIAłALNOŚć NA KAżdym POZIOMIE<br />

ZARZąDZANIA. jEDNym z NOWych scENTRALIZOWANych OBSZARów jEST PROces ZARZąDZANIA<br />

uPRAWNIENIAMI DO EMISji DWuTLENKu węGLA<br />

24<br />

Od stycznia <strong>Tauron</strong> świadczy usługi zarządzania<br />

portfelem uprawnień spółek Grupy,<br />

funkcjonujących jako Grupa Instalacji, w skład<br />

której wchodzą: Południowy Koncern Energetyczny,<br />

Elektrociepłownia EC Nowa, Elektrownia<br />

Stalowa Wola, Elektrociepłownia Tychy<br />

oraz Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej<br />

w Dąbrowie Górniczej.<br />

Podział zadań i kompetencji w ramach<br />

Grupy Kapitałowej <strong>Tauron</strong> jest przejrzysty<br />

– działalność związana z obrotem uprawnieniami<br />

na rzecz Grupy (głównie zakupem,<br />

sprzedażą i umarzaniem) leży w kompetencjach<br />

Pionu Handlu <strong>Tauron</strong>a, kierowanego<br />

przez wiceprezesa Krzysztofa Zamasza. Do<br />

obowiązków spółek z Grupy Instalacji należy<br />

ustalenie wielkości emisji z instalacji i podawanie<br />

jej do wiadomości właściwych organów<br />

oraz poddawanie weryfikacji rocznego<br />

raportu emisyjnego przez uprawnionego niezależnego<br />

weryfikatora.<br />

Projekt strategiczny pod nazwą „Integracja<br />

zarządzania handlem uprawnieniami do<br />

emisji i świadectwami pochodzenia” ruszył<br />

pod koniec stycznia 2009 r. W ramach prowadzonych<br />

w projekcie prac realizowano kolejne<br />

etapy, wśród których do najważniejszych zaliczyć<br />

można:<br />

• podpisanie przez spółki Grupy i <strong>Tauron</strong><br />

umowy o powołanie Grupy Instalacji, wyznaczenie<br />

zarządcy oraz wspólne rozliczanie<br />

uprawnień do emisji CO 2<br />

,<br />

• złożenie wniosku do ministra środowiska<br />

o utworzenie Grupy Instalacji we wspólnotowym<br />

systemie handlu uprawnieniami do<br />

emisji gazów cieplarnianych,<br />

• uzyskanie decyzji wojewody śląskiego<br />

w sprawie utworzenia Grupy Instalacji,<br />

• podpisanie przez spółki Grupy i <strong>Tauron</strong><br />

umowy o współpracy w zakresie wspólnego<br />

rozliczania uprawnień do emisji CO 2<br />

oraz ich<br />

obrotu w ramach Grupy Instalacji.<br />

– Realizacja projektu była sporym wyzwaniem,<br />

w szczególności w kontekście ograniczeń<br />

nakładanych na instalacje w kolejnym<br />

okresie rozliczeniowym 2013-2020. Dlatego<br />

też przy projektowaniu modelu współpracy<br />

uwzględniono dwutorowe podejście: krótkookresowe,<br />

w którym <strong>Tauron</strong> jako zarządca<br />

realizować będzie obrót mający na celu zabezpieczenie<br />

uprawnień na działalność podstawową<br />

spółek tworzących Grupę Instalacji,<br />

oraz długookresowe, które związane jest ze<br />

strategicznym gospodarowaniem uprawnieniami<br />

po 2012 r. – mówi Krzysztof Zamasz,<br />

wiceprezes zarządu ds. handlowych <strong>Tauron</strong>a.<br />

Przejmując od spółek Grupy kompetencje<br />

w zakresie zarządzania uprawnieniami do<br />

emisji, <strong>Tauron</strong> podjął się realizacji takich zadań,<br />

jak rozliczanie uprawnień spółek, racjonalne<br />

gospodarowanie przyznanymi uprawnieniami,<br />

zabezpieczanie potrzeb emisyj -<br />

nych, wsparcie w negocjowaniu przyszłych<br />

limitów uprawnień, udział w rynkach wtórnych,<br />

udział w aukcjach oraz wprowadzanie<br />

spółek w nowe warunki ETS po 2012 roku.<br />

– Jednym z istotniejszych powodów centralizacji<br />

handlu emisjami jest możliwość uzyskania<br />

efektu synergii, który umożliwi Grupie<br />

uzyskanie przewagi konkurencyjnej na rynku<br />

poprzez zwiększenie efektywności i wydajności<br />

podmiotów oraz optymalizację kosztów<br />

i wykorzystania istniejących zasobów, również<br />

w zakresie zarządzania uprawnieniami<br />

do emisji – dodaje wiceprezes Zamasz.<br />

Integracja podnosi skuteczność poprzez<br />

zwiększenie skali działania oraz potencjału<br />

całej organizacji. Chodzi bowiem o to, aby siła<br />

i efekty działania Grupy były większe od sumy<br />

działań poszczególnych jej spółek.<br />

joanna Czubala<br />

Integracja handlu emisjami<br />

pozwala na:<br />

• realizację spójnej i przejrzystej polityki zarządzania<br />

uprawnieniami do emisji w Grupie<br />

• zaspokajanie potrzeb emisyjnych Grupy i zmian<br />

tych potrzeb<br />

• dostęp do rynków uprawnień poprzez udział<br />

w giełdach i platformach obrotu<br />

• bieżącą analizę rynków<br />

• efektywne zarządzanie uprawnieniami w ramach<br />

tworzonych portfeli uprawnień oraz zarządzanie<br />

ryzykiem<br />

• wydajność wykorzystywanych środków<br />

• racjonalizację struktury organizacyjnej<br />

• możliwość wyboru kanałów dostaw<br />

• możliwość dysponowania zasobami finansowymi<br />

Grupy<br />

Foto: corbis


Foto: ARc<br />

Na inauguracji roku akademickiego 2011/2012 wiceprezes <strong>Tauron</strong>a Joannie<br />

Schmid towarzyszył kierownik studiów, prof. Stefan Taczanowski<br />

Uczymy się atomu<br />

W roku akademickim 2009/2010 Akademia Górniczo-Hutnicza<br />

w Krakowie zorganizowała dla <strong>Tauron</strong>a pierwszą edycję studiów<br />

podyplomowych z zakresu energetyki atomowej. W marcu ruszyła<br />

ich druga edycja.<br />

W roku akademickim 2011/2012, którego inauguracja nastąpiła<br />

4 marca, bierze udział 26 osób, w tym dziesięciu pracowników z centrali<br />

<strong>Tauron</strong>a i 16 osób ze spółek Grupy (dziewięć osób z PKE, trzy<br />

z Energii Pro, dwie z PEC w Dąbrowie Górniczej, jedna z EC Tychy i jedna<br />

z Elektrowni Stalowa Wola). Zajęcia w Centrum Szkolenia Kadr PKE<br />

w jaworznie, które pod kierunkiem prof. dr. hab. inż. Stefana Taczanowskiego<br />

prowa dzą głównie naukowcy z Wydziału Energetyki i Paliw<br />

AGH, będą trwały do stycznia 2012 r.<br />

Inicjując w ten sposób poszerzanie wiedzy własnej kadry, <strong>Tauron</strong><br />

realizuje strategię korporacyjną w części dotyczącej tego typu energetyki.<br />

W pierwszej edycji studiów, których pełna nazwa brzmi „Energetyka<br />

jądrowa we współczesnej elektroenergetyce”, wzięło udział<br />

37 pracowników <strong>Tauron</strong>a, głównie inżynierów, ale również ekonomistów<br />

i prawników. W trakcie studiów specjaliści ze spółek Grupy brali<br />

także udział w wymianie doświadczeń z europejskimi i światowymi<br />

koncernami, które posiadają lub budują elektrownie atomowe.<br />

– Współpraca z AGH przy projektowaniu tego kierunku i przy realizacji<br />

projektu układała się bardzo dobrze – powiedział 5 listopada<br />

2010, podczas rozdania dyplomów pierwszej grupie studentów, Dariusz<br />

Lubera, prezes zarządu <strong>Tauron</strong> Polska Energia.<br />

(AO)<br />

<br />

Sosnowi c<br />

11– 12 maja 2011<br />

Silesia Power Meeting targi Energetyki<br />

oraz konferencja<br />

Inwestycje w polskiej energetyce zawodowej<br />

EnERGEtyka na taRGach W ExPo SilESia<br />

Expo Silesia oraz Grupa taURon Sa zapraszają do udziału w iii edycji targów Silesia Power Meeting,<br />

którym towarzyszy konferencja branży sektora energetycznego.<br />

WyDaRZEnia toWaRZySZĄcE<br />

12 maja – konferencja branżowa Inwestycje w Polski sektor energetyczny oraz uroczystość wręczenia statuetki<br />

Lidera Czystych Technologii w Energetyce.<br />

PatRonaty i WSPÓŁPRaca<br />

targi zostały objęte patronatem Przewodniczącego Parlamentu Europejskiego Profesora Jerzego Buzka<br />

oraz Ministra Gospodarki Waldemara Pawlaka.<br />

Partner merytoryczny konferencji – Grupa taURon Sa, instytut chemicznej Przeróbki Węgla<br />

tEMatyka<br />

Problemy sektora energetycznego, m. in.: produkcja energii, wykorzystywanie nowych technologii, prezentacja najnowszych<br />

urządzeń, aparatura i osprzęt wykorzystywany w energetyce zawodowej i przemysłowej.<br />

patronat honorowy<br />

Jerzy Buzek<br />

Przewodniczący<br />

Parlamentu Europejskiego<br />

Waldemar Pawlak<br />

Wiceprezes Rady Ministrów<br />

Minister Gospodarki<br />

partner medialny<br />

partner merytoryczny konferencji<br />

patronat medialny<br />

www.powermeeting.pl<br />

Centrum Targowo-Wystawiennicze, Expo Silesia Sp. z o. o., ul. Braci Mieroszewskich 124, 41- 219 Sosnowiec<br />

Kontakt: Dariusz Drąg – Dyrektor Pionu Rozwoju, kom. 510 030 870, e-mail: dariusz.drag@exposilesia.pl


Prawdy i mity<br />

Polska Energia 5 (<strong>31</strong>) 2011<br />

Zmiana czasu niewiele zmienia<br />

Ludzkość POSZukuje SPOSOBów NA OSZczęDZANIE ENERGII, ODKąd<br />

ZROZuMIANO, czym jEST ENERGIA. jEDNym z POMysłów było WPROWADZENIE<br />

cZASu LETNIEGO. Ale DZIŚ TRuDNO WSKAZAć KORZyści z PRZESuWANIA<br />

WSKAZóWEK ZEGARów o GODZINę<br />

Wojciech Kwinta<br />

publicysta<br />

„BusinessMAn.pl”<br />

Wiktor Suworow (właśc. Władimir<br />

Rezun) – pisarz, a w przeszłości oficer<br />

GRU, w książce „Wybór” operację zmiany<br />

czasu na letni lub zimowy uznał za<br />

socjotechnikę. Miała służyć tresurze<br />

społeczeństw, kształcić nawyk bezrefleksyjnego<br />

wykonywania rozkazów. Mocne,<br />

acz zdecydowanie przesadzone.<br />

Sam pomysł wydłużenia dziennej<br />

aktywności wyszedł w XVIII w. od<br />

Benjamina Franklina. Podczas pobytu we<br />

Francji uwieczniony na studolarowym<br />

banknocie prezydent opublikował<br />

anonimowo list do paryżan, w którym<br />

nakłaniał do wczesnego wstawania, tak<br />

by spędzać czas w świetle dnia i wcześnie<br />

się kłaść. Miało to zmniejszyć zużycie…<br />

świec. Sam Franklin uważał taki tryb życia<br />

za najlepszy, ale list był tylko satyrą.<br />

„Środkami przymusu” miały być np.<br />

racjonowanie świec oraz budzenie obywateli<br />

biciem dzwonów i salwami armatnimi.<br />

Pomysł przesuwania wskazówek<br />

zegarów pojawił się pod koniec XIX w.<br />

w Nowej Zelandii, a – podobny – 10 lat<br />

później w Wielkiej Brytanii i niewiele<br />

brakowało, by został nakazany prawnie.<br />

Ideę wprowadzili w życie Niemcy podczas<br />

I wojny światowej w 1916 r. Zmiana czasu<br />

miała zmniejszyć zużycie węgla. Wkrótce<br />

w ich ślady poszły Wielka Brytania, Rosja<br />

i część innych państw europejskich.<br />

W 1918 r. ustalono strefy czasowe w USA<br />

i wprowadzono w trakcie wojny obowiązek<br />

stosowania czasu letniego (od 1966 r.<br />

wprowadzono możliwość korzystania<br />

z czasu letniego).<br />

W Polsce czas letni pojawił się<br />

w okresie międzywojennym – w 1919 r.<br />

Stosowano go też z przerwami<br />

po II wojnie światowej (lata 1946-1949<br />

i 1957-1964), a od 1977 r. nieprzerwanie.<br />

26<br />

1919 czas letni pojawił się w Polsce<br />

potem stosowano go z przerwami w latach<br />

1946-1949 i 1957-1964, a na stałe od 1977 r.<br />

Foto: istocKPHOTO<br />

Chodzi o zrównoważenie<br />

nadmiaru mocy, który pojawi w systemie<br />

w momencie jednoczesnego<br />

nagłego wyłączenia dużej liczby<br />

odbiorników elektrycznych, i zabezpieczenie<br />

odpowiednich rezerw mocy<br />

wytwórczej dla pokrycia wzrostu<br />

zapotrzebowania po akcji.<br />

Gdyby, hipotetycznie, w każdym<br />

z 12 mln polskich gospodarstw<br />

wyłączono jednocześnie żarówki<br />

o mocy 100 W, spadek zapotrzebowania<br />

w całym systemie wyniósłby ok. 1200<br />

MW – dwa razy więcej niż ilość obecnie<br />

kupowanej usługi regulacji wtórnej,<br />

której zadaniem jest kompensowanie<br />

krótkotrwałego (minutowego) niezbilansowania<br />

popytu z podażą. Dotrzymanie<br />

parametrów jakościowych energii<br />

elektrycznej wymusiłoby dodatkowe<br />

zakupy tej usługi (na pracujących<br />

jednostkach zabraknie jej do spełnienia<br />

wymagania) i w związku z tym wykorzystanie<br />

mocy interwencyjnej elektrowni<br />

szczytowo-pompowych po wcześniejszym<br />

spracowaniu dostępnego<br />

potencjału (spuszczeniu już napompowanej<br />

wody), by umożliwić pompowanie.<br />

Te działania nie są bezkosztowe.<br />

Gwałtowny spadek zapotrzebowania<br />

jest nieco łatwiejszy do opanowania<br />

– przy spełnieniu odpowiednich<br />

wymogów istnieje możliwość odstawiania<br />

jednostek wytwórczych. Dużo<br />

istotniejsze staje się pokrycie gwałtow-


Na ogół zegary przesuwa się<br />

o godzinę, choć w przeszłości w niektórych<br />

krajach zdarzały się przesunięcia<br />

o dwie godziny, a nawet o 20 minut.<br />

Współcześnie na australijskiej wyspie<br />

Lord Howe zegary przesuwa się o pół<br />

godziny.<br />

Wątpliwe efekty<br />

Co właściwie daje wprowadzenie czasu<br />

letniego? W przeszłości uważano, że<br />

oszczędność energii, a co za tym idzie<br />

– surowców, szczególnie do produkcji<br />

energii elektrycznej.<br />

Jednak wraz z upływem lat zmieniały<br />

się sposoby wykorzystania elektryczności.<br />

W czasie letnim zmrok zapada<br />

o godzinę później i wszelkie domniemane<br />

oszczędności wynikają z tego faktu. A to<br />

oznacza, że mniej prądu idzie przede<br />

wszystkim na oświetlenie w domach. Dla<br />

przemysłu czas letni jest obojętny, biura<br />

w dodatkowej godzinie są już nieczynne.<br />

Korzyści udowodnić trudno, przy czym<br />

trzeba uwzględnić fakt, że zużycie energii<br />

elektrycznej zależy od geografii,<br />

gospodarki i pogody. W latach 70. w USA<br />

zakładano, że czas letni w marcu<br />

i kwietniu może zmniejszyć konsumpcję<br />

elektryczności o 1 proc., jednak nie<br />

zdołano tego efektu potwierdzić. Latem<br />

(naszą zimą) 2006-2007 r. w zachodniej<br />

Australii zużycie elektryczności rosło<br />

w dni gorące, spadało w chłodniejsze<br />

i ostatecznie czas letni przyniósł wzrost<br />

konsumpcji o 0,6 proc. W stanie Indiana<br />

w USA okazało się, że zmiana czasu<br />

powoduje wzrost zapotrzebowania<br />

ze względu na poranne ogrzewanie<br />

i popołudniowe chłodzenie.<br />

Według amerykańskiego Departamentu<br />

Energii zmiany czasu przynoszą<br />

niewielkie oszczędności, przede<br />

wszystkim na oświetleniu.<br />

A w Polsce? Według informacji spółki<br />

PSE Operator zmiana czasu nie powoduje<br />

znaczącej zmiany zapotrzebowania na<br />

energię elektryczną. Po wprowadzeniu<br />

czasu zimowego wydłuża się szczyt<br />

wieczorny i w niewielkim stopniu rośnie<br />

zużycie elektryczności. Z oszacowań<br />

Polskiego Towarzystwa Przesyłu<br />

i Rozdziału Energii Elektrycznej z 2010 r.<br />

wynika, że gospodarstwa domowe<br />

zużywają rocznie ok. 3,2 TWh. Większość<br />

w okresie jesienno-zimowym. To niewiele<br />

w porównaniu z całkowitą konsumpcją<br />

elektryczności, więc i oszczędności mogą<br />

być niewielkie, jeśli w ogóle występują.<br />

Prawdopodobnie pozostawienie czasu<br />

letniego i zaniechanie zmian niczego by<br />

nie zmieniło. Właśnie tak zrobiła Rosja,<br />

w której wskazówki po raz ostatni<br />

przestawiono 27 marca.<br />

Godzina dla elektroenergetyki<br />

Akcja „Godzina DLA ZIEMI”, czyli GASZENIE ŚWIATEł PROPAGOWANE PRZEZ WWF<br />

jAKO wyRAZ POPARcia DLA PRZEcIWDZIAłANIA ZMIANOM KLIMATycznym,<br />

NIE MA ISTOTNEGO WPływu NA PRZEBIEG KRAjOWEGO ZAPOTRZEBOWANIA mocy.<br />

jEDNAK PRZED TAKą AKcją PSE OPERATOR musi się ODPOWIEDNIO PRZyGOTOWAć<br />

Przygotował<br />

zespół<br />

pse Operator<br />

nego wzrostu zapotrzebowania, gdy<br />

trzeba uruchomić wcześniej odstawione<br />

jednostki. Uruchomienie trwa kilka<br />

godzin, co w rozważanej sytuacji nie<br />

zapewnia bezpiecznej pracy systemu.<br />

Dodatkowo takie procesy generują<br />

koszty i pogarszają stan techniczny<br />

odstawianych/uruchamianych jednostek.<br />

W przypadku Godziny dla Ziemi<br />

problem ten nie jest zbyt drastyczny:<br />

wzrost zapotrzebowania po zakończeniu<br />

akcji zbiega się w czasie z naturalnym<br />

spadkiem zapotrzebowania na moc<br />

w systemie, co w dużym stopniu<br />

zrekompensuje występujące odchylenia.<br />

Masowe akcje są ryzykowne<br />

Ryzyko dla KSE (Krajowy System<br />

Elektroenergetyczny) wiąże się<br />

z poziomem dostępnych rezerw<br />

operacyjnych i usługi regulacji wtórnej<br />

oraz szybkości zmian (spadku, a potem<br />

wzrostu) zapotrzebowania. W sytuacji<br />

bezzwłocznej reakcji bardzo dużej liczby<br />

uczestników akcji na wyznaczoną<br />

godzinę jej rozpoczęcia (zakończenia)<br />

mogłoby zabraknąć wystarczających<br />

środków do zbilansowania systemu,<br />

czego skutkiem mogłoby być pogorszenie<br />

parametrów jakościowych energii<br />

elektrycznej (odchylenia częstotliwości).<br />

W przypadku potrzeby wyłączenia<br />

jednostki wytwórczej z powodów<br />

bilansowych dyspozytor Krajowej<br />

Dyspozycji Mocy wydaje stosowne<br />

polecenie wybranemu uczestnikowi<br />

rynku, wskazując konkretny jego blok.<br />

Proces odstawienia rozpoczyna się<br />

praktycznie bezzwłocznie i trwa<br />

kilkanaście do kilkudziesięciu minut.<br />

W tym czasie zużywa się nieco więcej<br />

paliwa na wyprodukowaną jednostkę<br />

energii elektrycznej ze względu na<br />

spadającą sprawność wytwarzania przy<br />

mocach niższych od znamionowej. Po<br />

odstawieniu konieczna jest praca wielu<br />

urządzeń zasilanych energią elektryczną,<br />

której początkowe zużycie jest<br />

znacząco większe niż potrzebne dla<br />

podtrzymania pracy układów w kilka<br />

(kilkanaście) godzin po odstawieniu.<br />

Ponowne uruchomienie jest<br />

zdecydowanie bardziej skomplikowane.<br />

Zostaje zużyta „bezproduktywnie”<br />

pewna ilość paliwa ze względu na<br />

konieczność podania na turbinę pary<br />

o określonych parametrach. W tym<br />

czasie nie mogą działać urządzenia<br />

odpopielające i odsiarczające spaliny<br />

– do atmosfery trafi kilkadziesiąt ton<br />

zanieczyszczeń. Koszty uruchomienia<br />

jednostek (dla stanów gorących) wahają<br />

się od kilkunastu do prawie 180 tys.<br />

złotych.<br />

PSE Operator wspiera inicjatywy na<br />

rzecz racjonalnego korzystania z energii<br />

elektrycznej. Jednak trzeba pamiętać,<br />

że istnieje wiele innych form działań<br />

podnoszących efektywność wykorzystania<br />

energii. Rozwiązania energooszczędne,<br />

jak oświetlenie, sprzęt<br />

gospodarstwa domowego czy termomodernizacja<br />

budynków, są powszechne<br />

i warto o nich pamiętać nie tylko<br />

podczas jednorazowych akcji. Gaszenie<br />

światła przez jedną godzinę w roku ma<br />

znaczenie jedynie symboliczne.<br />

Do realnych oszczędności może<br />

prowadzić ograniczanie poboru energii<br />

w szczytowych momentach zapotrzebowania,<br />

szczególnie pomiędzy godz. 18<br />

a 21. Ograniczyłoby to ilość drogiej<br />

energii kupowanej w tym czasie dla<br />

zrównoważenia popytu z podażą<br />

i zwiększyło bezpieczeństwo dostaw.<br />

27


Energia inaczej<br />

Polska Energia 5 (<strong>31</strong>) 2011<br />

foto: FORum<br />

1964<br />

Alaska – drugi co do siły<br />

wstrząs w historii nowożytej<br />

spustoszył południową część<br />

stanu, ale przysłużył się do<br />

poznania nowego zjawiska<br />

foto: FORum<br />

2008<br />

Chiny – 12 maja silny wstrząs<br />

w prowincji Syczuan pozbawił<br />

życia kilkadziesiąt tysięcy ludzi,<br />

a setki tysięcy straciło dach nad<br />

głową. Sonda Demeter<br />

przewidziała ten kataklizm<br />

Tajemnica skał<br />

Na KILKA DNI PRZED TRZęSIENIEM SKAły wysyłają IMPulsy ELEKTROMAGNETycZNE, KTóre sięgają<br />

górnych WARSTW ATMOSFERy. ZAGADKOWE zjAWISKO ENERGETycZNE WIELOKROTNIE REjESTROWAł<br />

FRANcuSKI SATELITA DEMETER<br />

28<br />

Andrzej Hołdys<br />

publicysta „Wiedzy i Życia”<br />

Po kataklizmach takich jak ten, który<br />

11 marca tego roku uderzył w japonię, zawsze<br />

pada pytanie: czy można go było<br />

przewidzieć? Zawsze też sejsmolodzy odpowiadają,<br />

że nie da się dokładnie ustalić<br />

czasu, miejsca i siły trzęsienia ziemi. Nie<br />

można też przewidzieć, czy akurat to przesunięcie<br />

się skał w głębi skorupy ziemskiej<br />

poruszy tak mocno dnem morskim, że uruchomiona<br />

zostanie fala tsunami.<br />

Jest jednak grupa badaczy – niezbyt<br />

liczna, ale grono to powoli rośnie – twierdzących,<br />

że na kilka dni przed silnymi trzęsieniami<br />

ożywa ziemska atmosfera. Być<br />

może więc oznak zbliżania się żywiołu nie<br />

należy wypatrywać pod stopami, ale ponad<br />

głową. Jak każda koncepcja, również<br />

i ta ma swoich protoplastów. Po koniec XIX<br />

wieku w japonii prowadził badania sławny<br />

brytyjski geolog John Milne, który zapisał<br />

się w pamięci jako twórca sejsmografu<br />

oraz inicjator pierwszej globalnej sieci obserwatoriów<br />

sejsmicznych. On pierwszy<br />

zwrócił uwagę na rozmaite zjawiska elektryczne<br />

zachodzące w atmosferze przed<br />

silnymi wstrząsami.<br />

8,2 st. Richtera<br />

miało trzęsienie ziemi<br />

w chińskim mieście<br />

Tangshan, które<br />

w 1976 roku zabiło<br />

240 tysięcy ludzi<br />

Drgawki nad Alaską<br />

Podobne efekty obserwowano później<br />

w innych miejscach globu. Były to obserwacje<br />

naziemne, dotyczące najniższych<br />

warstw atmosfery. Natomiast w marcu<br />

1964 r. potężny wstrząs zakołysał południową<br />

Alaską. Miał magnitudę 9,2 i był<br />

drugim pod względem wielkości zarejestrowanym<br />

na globie przez sejsmografy.<br />

W pobliżu epicentrum trzęsienia znajdował<br />

się satelita badający jonosferę, który po<br />

raz pierwszy zarejestrował w niej zaburzenia<br />

gęstości elektronów.<br />

To sugerowało, że również jonosfera<br />

– warstwa rozciągająca się od 70 km do<br />

około 1000 km – może być czuła na impulsy<br />

wysyłane przez ziemskie skały. Naukowcy<br />

zainteresowali się bliżej zjawiskiem dopiero<br />

w latach 90., gdy podobnych obserwacji zebranych<br />

przez satelity przy okazji innych<br />

badań, przybywało. Wtedy zaczęto się zastanawiać,<br />

w jaki sposób skorupa ziemska<br />

mogłaby silnie pobudzać atmosferę, a nawet<br />

bliską przestrzeń kosmiczną?<br />

Zaproponowano kilka teorii. Jedna z nich<br />

mówi, że w pobliżu ogniska przyszłego trzęsienia<br />

ziemi, wskutek silnych naprężeń i odkształceń<br />

skał, powstają pola elektromagnetyczne.<br />

Odpowiada za to doskonale nam<br />

znany efekt piezoelektryczności. To koncepcja<br />

amerykańskiego badacza Friedmanna<br />

Freunda z NASA. Prowadził on eksperymenty<br />

w laboratorium, podczas których ściskano<br />

kawałki skał. Przy dużych ciśnieniach pojawiała<br />

się emisja fal elektromagnetycznych.<br />

Inna hipoteza zakłada, że w ogniskach<br />

trzęsień rodzą się fale akustyczne o bardzo<br />

małych częstotliwościach, które mogą<br />

pokonać skały, rozejść się w atmosferze<br />

i dotrzeć aż do jonosfery, zaburzając w niej<br />

pole elektromagnetyczne. Według trzeciej<br />

teorii, rozwijanej głównie przez Rosjan,<br />

czynnikiem sprawczym jest promieniotwórczy<br />

radon, który wydobywa się w dużych<br />

ilościach ze szczelin i mikropęknięć<br />

powstających przed głównym trzęsieniem.<br />

Jonizuje on i podgrzewa dolną część atmosfery,<br />

co prowadzi do zaburzeń w coraz<br />

wyższych warstwach.<br />

Wszystkie te koncepcje są odrzucane<br />

przez sceptyków, zdaniem których takiego<br />

zjawiska po prostu nie ma. Uważają oni, że<br />

zbieżność pomiędzy zaburzeniami w jonosferze<br />

a późniejszymi trzęsieniami jest<br />

przypadkowa W każdym razie jedno z drugim<br />

statystycznie się nie koreluje.<br />

Sonda prawdę powie<br />

Grupa niedowiarków zmalała po wysła -<br />

niu przez Francuzów satelity Demeter.<br />

Poleciał on na orbitę w 2004 r., a jego misja<br />

zakończyła się parę miesięcy temu, w grudniu<br />

2010 r. Była to pierwsza, i jedyna jak<br />

dotąd, sonda badawcza, której celem było<br />

obserwowanie zaburzeń w jonosferze poprzedzających<br />

trzęsienia ziemi i erupcje<br />

wulkaniczne. To, co wykazała, jest dziś<br />

przedmiotem gorących sporów pomiędzy<br />

naukowcami. Regularnie pojawiają się bada<br />

nia przeprowadzane na podstawie przesłanych<br />

przez nią danych. Dotyczą one<br />

wielu tragicznych trzęsień z ostatnich lat.<br />

Prawie trzy lata temu, 12 maja 2008 r.<br />

w chińskiej prowincji Syczuan nastąpił<br />

wstrząs o magnitudzie 7,8. Zginęło kilka-


foto: EAST NEWS<br />

2010<br />

Haiti – tuż przed katak lizmem<br />

urządzenia badawcze<br />

odnotowały nad wyspą<br />

turbulencję jonosferyczną,<br />

która mogła być zapowiedzią<br />

trzęsienia ziemi<br />

foto: East NEWS<br />

2011<br />

Japonia – marcowe trzęsienie<br />

ziemi i wywołane nim tsunami<br />

spowodowały katastrofę<br />

ekologiczną związaną<br />

z awariami elektrowni<br />

atomowych<br />

W przypadku 30 z nich Demeter zarejestrowała<br />

rozmaite zaburzenia. Zwykle<br />

skały odzywały się z wyprzedzeniem ty -<br />

go dnia, a maksimum natężenia zjawisk<br />

jo no sferycznych notowano dwa-trzy dni<br />

przed wybuchem.<br />

dziesiąt tysięcy ludzi. Na sześć dni przed<br />

trzęsieniem sonda Demeter zarejestrowała<br />

nad Syczuanem zaburzenia w jonosferze.<br />

Słońce w tym czasie było spokojne, zatem<br />

to nie ono było przyczyną zjawiska. Tymczasem<br />

cząstki mocno drgały, a zakłócenia<br />

elektryczne obejmowały cały mierzony<br />

przez sondę zakres częstotliwości.<br />

Takie zdarzenia badacze nazywają turbulencją<br />

jonosferyczną. Wystąpiła ona<br />

również przed zeszłorocznym tragicznym<br />

trzęsieniem na Haiti, a także dwa lata temu<br />

w pobliżu L’Aquili we Włoszech. Wstrząs,<br />

po którym znaczna część miasta legła<br />

w gruzach, nastąpił tam 6 kwietnia 2009 r.<br />

Cztery dni wcześniej sonda przeleciała<br />

w odległości 100 km od epicentrum, odnotowując<br />

w jonosferze potężną turbulencję.<br />

I w tym przypadku przyczyną nie była aktywność<br />

Słońca. Jonosfera zadrżała również<br />

przed jednym z najpotężniejszych ka-<br />

taklizmów ostatnich stu lat, który 27 lutego<br />

2010 r. nawiedził środkowe Chile. Był tak<br />

silny, że wywołał wtórne wstrząsy na drugim<br />

końcu globu. Ostatnio analizowali go<br />

chińscy badacze z kilku instytutów geofizycznych<br />

w Pekinie. Doszli do wniosku, że<br />

na dziesięć dni przed tym wstrząsem Demeter<br />

została zbombardowana strumieniem<br />

na ładowanych cząstek. Pochodziły<br />

one z rozciągającej się wyżej magnetosfery.<br />

Według autorów badań skały potrząsnęły<br />

tak silnie jonosferą, że ta przeniosła<br />

część zaburzeń jeszcze wyżej – do magnetosfery.<br />

Rykoszetem dostało się sondzie.<br />

Nawet wulkany mogą potrząsać górnymi<br />

warstwami atmosfery – sugerują dane<br />

z Demeter. Grupa francuskich badaczy zajęła<br />

się niektórymi pomiarami, jakie sonda<br />

wykonała przed erupcjami wulkanicznymi.<br />

Wybrali 74 największe z okresu pomiędzy<br />

sierpniem 2004 r. a grudniem 2007 r.<br />

FOTO: NASA<br />

U nas spokojnie<br />

Zapewne wkrótce dowiemy się, czy marcowe<br />

trzęsienie w japonii także zostało poprzedzone<br />

przez tego rodzaju zdarzenia?<br />

Co prawda Demeter już od pięciu miesięcy<br />

nie ma na orbicie, ale od kilku lat zjawiska<br />

w jonosferze próbuje się badać, analizując<br />

sygnały GPS. Jonosfera modyfikuje ich wędrówkę.<br />

Innym źródłem informacji mogą<br />

być naziemne stacje nadające na bardzo<br />

długich falach sygnały nawigacyjne dla<br />

okrętów podwodnych. Sygnały te są odbierane<br />

także przez satelity oraz modyfikowane<br />

przez jonosferę. W ich analizie specjalizują<br />

się rosyjscy i japońscy badacze.<br />

Czy zatem za sprawą satelitów naukowcy<br />

zaczną pewnego dnia sporządzać prognozy<br />

sejsmiczne? Na pewno nie w ciągu<br />

najbliższych 10-20 lat. Nie wierzą w to nawet<br />

ci, którzy nie mają wątpliwości, że trzęsienia<br />

ziemi są poprzedzane zaburzeniami<br />

w jonosferze. Najpierw trzeba bowiem zrozumieć<br />

zjawisko. Bez tego takie prognozy<br />

byłyby niewiele warte.<br />

Nam na szczęście nie grożą ogromne<br />

trzęsienia, ponieważ w Polsce nie ścierają<br />

się wielkie płyty tektoniczne. Najbliższa<br />

taka „strefa frontowa” przebiega przez<br />

kraje śródziemnomorskie. Do nas docierają<br />

jedynie dalekie echa tej podziemnej bitwy.<br />

Odgłosy są zwykle tak słabe, że ludzie<br />

ich nie zauważają. Czasami jednak grunt<br />

w wyniku naturalnego wstrząsu (są też te<br />

związane z pracami górniczymi) zadrży na<br />

tyle intensywnie, że zakołyszą się żyrandole<br />

w domach. A z danych historycznych<br />

wynika, że raz na kilkaset lat drgawki, które<br />

zsyła natura – głównie na południu Polski<br />

– mogą nawet uszkadzać domy. Poza<br />

tym zazwyczaj jest bezpiecznie.<br />

29


Felieton<br />

Polska Energia 5 (<strong>31</strong>) 2011<br />

Chwalcie potęgę pieniądza<br />

żyjemy W ŚWIEcie wypełNIONym czymś, co STANISław Lem NAZWAł SMOGIEM INFORMAcyjnym.<br />

ZALEWA NAS MASA INFORMAcji, wciąż POWTARZANych I ZNIEKSZTAłcanych jak PODcZAS ZABAWy<br />

w głuchy TELEFON.<br />

30<br />

Wojciech KwINTa<br />

publicysta „Businessman.pl”<br />

Producenci i odbiorcy informacji zamieniają<br />

się rolami, a co sprytniejsi potrafią<br />

wpływać na innych dzięki odpowiednio<br />

skonstruowanym przekazom. Informacja<br />

to wiedza, władza lub zmyła. Coraz trudniej<br />

odróżnić ziarno od plew. Za to można<br />

zarobić.<br />

Przykład? Mniej więcej dekadę temu<br />

brytyjski lekarz przeprowadził badania<br />

i na ich podstawie opublikował artykuł<br />

z wnioskiem, że szczepionki przeciw odrze,<br />

śwince i różyczce mogą wywołać autyzm<br />

u dzieci. Jeden artykuł, wsparcie finansowe<br />

i zainteresowanie mediów wywołało<br />

lawinę. Protesty rodziców, masowe odmowy<br />

szczepienia i powrót zapomnianych<br />

chorób, co w paru przypadkach skończyło<br />

się tragicznie. Po latach okazało się, że wyniki<br />

były z premedytacją sfałszowane (autor,<br />

Andrew Wakefield, nie zgodził się na<br />

ich powtórzenie i do dziś idzie w zaparte),<br />

a w tle majaczyły sny o potędze i kasie. Siła<br />

odpowiednio spreparowanej informacji<br />

jest taka, że do dziś są ludzie kontestujący<br />

potrzebę szczepień. Co gorsza, ów artykuł<br />

opublikowało prestiżowe pismo „The Lancet”,<br />

choć badania przeprowadzono jedynie<br />

na 12 dzieciach. To nie tylko nie jest<br />

próba, to nawet nie jest próbka.<br />

Przypadków informacyjnego mętliku<br />

jest mnóstwo, na większą i mniejszą skalę.<br />

Ostatnio ukazały się doniesienia, że hiszpańska<br />

firma Bio Fuel Systems opracowała<br />

wydajną i ekonomiczną metodę produkcji<br />

paliw płynnych z cO 2<br />

, światła<br />

i fitoplanktonu. Przedstawiciele zarzekają<br />

się, że za 10 lat czeka nas rewolucja klimatyczno-energetyczna.<br />

Pierwszym przejawem<br />

ma być pilotażowa instalacja z cO 2<br />

pochodzącym z cementowni. Informacja<br />

świetna, ale wrodzony sceptycyzm nie dawał<br />

mi spać. Sprawdziłem. Właściwie owa<br />

firma mniej więcej to samo zapowiadała<br />

już pięć lat temu. Dodatkowo do owej produkcji<br />

potrzebne jest – według informacji<br />

firmowej – pole elektromagnetyczne. A na<br />

to już trzeba energii. Niestety, nie wiadomo<br />

ile. Energii potrzeba też do wychwytu CO 2<br />

z cementowni. Poza zapewnieniami o opłacalności<br />

produkcji nie dostajemy nic... Inna<br />

świeża informacja to „sztuczny liść”<br />

– urządzenie, które wyłącznie dzięki światłu<br />

słonecznemu przeprowadza z dużą wydajnością<br />

elektrolizę wody. Poważne<br />

osiągnięcie, jeśli okaże się opłacalne. I już<br />

zrobiono z tego sztuczną fotosyntezę dającą<br />

energię. Do fotosyntezy daleka droga,<br />

a „liść” produkuje wodór. Bez ogniwa paliwowego<br />

nie będzie z tego energii elektrycznej.<br />

Ostatnio prawie nie ma dnia, by<br />

gdzieś nie pojawiły się doniesienia o rewolucyjnych<br />

wynalazkach i odkryciach, które<br />

jednocześnie rozwiążą problemy energetyczne<br />

i klimatyczne. Wszystko zniekształcone<br />

przez media, ale to nic: marketing<br />

naukowy (a czasem paranaukowy) ma się<br />

świetnie. W końcu to wyścig o kasę.<br />

Przekazywanie informacji – choćby i lichej<br />

jakości, byle często i dużo – bardzo<br />

się opłaca. Przekonali się o tym szlachetni<br />

działacze niemieckich organizacji ekologicznych,<br />

w imię idei walczący o środowisko.<br />

WWF Deutschland, BUND (Przyjaciele<br />

Ziemi) i NABU (Związek na rzecz Ochrony<br />

Przyrody i Bioróżnorodności) głośno i z poświęceniem<br />

protestowały przeciw budowie<br />

bałtyckiego gazociągu Nord Stream, uważając<br />

przedsięwzięcie za poważne zagrożenie<br />

dla środowiska. Walka była zaciekła,<br />

niemiecki WWF i BUND wniosły sprawę do<br />

sądu, uznając, że zezwolenie na układanie<br />

rurociągu na niemieckich wodach terytorialnych<br />

należy podważyć. Te heroiczne<br />

wysiłki przyniosły w końcu owoce: dziś już<br />

Bałtyk jest spokojny, zagrożenie minęło,<br />

gaz ziemny może płynąć bez szkody dla<br />

morskiego ekosystemu, za to dla dobra<br />

społeczeństwa. Jakim cudem udało się tak<br />

szybko zlikwidować niebezpieczeństwa?<br />

Nord Stream, spółka Gazpromu, wyłożyła<br />

pięć mln euro na kapitał i dołożyła drugie<br />

tyle na badania (zapewne osiągalnego poziomu<br />

dobrobytu). Powstała Fundacja<br />

Ochrony Przyrody Niemieckiego Bałtyku<br />

i w ten magiczny sposób morze, przynajmniej<br />

to niemieckie, zostało uratowane.<br />

Przy okazji powstało kilka ciepłych posad<br />

dla działaczy i paru polityków. Kasa czyni<br />

cuda! Chwalcie potęgę pieniądza!<br />

RYS: Andrzej GuTKOWSKI


Najlepsza polska koszykówka<br />

www.tauron-pe.pl


Napęd na cztery koła?<br />

Ford Transit AWD.<br />

Nie do każdego zadania dotrzesz zwykłą drogą. Ford Transit z unikalnym elektronicznie<br />

sterowanym systemem napędu na wszystkie koła AWD to zdecydowanie lepsze<br />

właściwości trakcyjne podczas jazdy w terenie i po bezdrożach. Dzięki niemu, śliskie<br />

nawierzchnie lub grząski teren nie będą już stanowiły przeszkody w dotarciu<br />

do infrastruktury energetycznej. Dostępny jako furgon lub podwozie z kabiną<br />

ze specjalistycznymi zabudowami według szczególnych wymagań użytkowników.<br />

Szczegóły w Centrach Pojazdów Dostawczych u Autoryzowanych Dealerów Ford.<br />

Białystok Biacomex (85) 664 44 98 | Bielsko-Biała Auto-Boss (33) 829 52 17 | Chorzów Auto-Boss 698 649 873<br />

| Częstochowa Frank - Cars 698 634 414 | Elbląg Gołębiewski 696 485 124 | Gdynia Euro-Car (58) 667 32<br />

25 | Gliwice City Car (32) 330 17 37 | Katowice Multexim (32) 200 99 00 | Koszalin Bemo Motors (94) <strong>31</strong>6<br />

84 24 | Kraków Euro Car (12) 252 00 00 | Kraków Partner (12) 662 00 00 | Lubin Re-Wo (76) 727 76 61 | Nowy<br />

Sącz Wikar (18) 414 04 11 | Opole Chwaliński (77) 400 90 09 | Poznań Bemo Motors (61) 890 09 42 | Poznań<br />

Bemo Motors (61) 874 77 73 | Rybnik Ren-Car (32) 793 77 93 | Rzeszów Res Motors (17) 850 30 16 | Szczecin<br />

Bemo Motors (91) 420 04 33 | Szczecin Bemo Motors (91) 444 40 00 | Warszawa Auto Plaza (22) 447 72 03<br />

| Warszawa Bemo Motors (22) 574 22 22 | Warszawa Omc Motors (22) 510 00 25 | Wrocław Germaz (71) 349 02 22<br />

ford.pl

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!