Course handbook VN pdf.pdf - Hambrey Consulting

Giới thiệu về luật chống bán phá giá của EU
và Mỹ áp dụng cho mặt hàng thủy sản
Cẩm nang khóa học
Khóa đào tạo được POSMA tổ chức với sự hỗ trợ từ Danida (FSPS). Được chuẩn bị
và thực hiện bởi John Hambrey và David Blandford.
Tư vấn Hambrey 2010 - www.hambreyconsulting.co.uk

Nội dung
Giới thiệu………………………………………………………………………………………..3
1. Giới thiệu sơ lược về lịch sử chống bán phá giá ………………………………….… …5
2. Những nét cơ bản của các vụ kiện chống bán phá giá ……………………… ………..8
3. Quy trình chống bán phá giá của Hoa Kỳ ……………………………………… …….10
4. Quy trình chống bán phá giá của EU………………………… ………………… …...32
5. Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) - Hiệp định chống bán phá giá (ADA) ……..37
6. Các Quy trình giải quyết tranh chấp của WTO (DSP)…………………… … ……42
7. Chiến lược và hành động …………………………………………………… …………..48
Phụ lục 1: Một số định nghĩa ……………………………………………………………….51
Phụ lục 2: Các vụ kiện giải quyết tranh chấp hiện nay của WTO và mối liên hệ đặc biệt đối với
Việt Nam……………………………………………………………………………………….55
Phụ lục 3: Một số vấn đề chính phát sinh từ kinh nghiệm các thủ tục chống bán phá giá được
thực hiện bởi Hoa Kỳ chống lại hàng nhập khẩu cá da trơn và tôm từ Việt Nam …..59
Phụ lục 4: Một số vấn đề trình bày dữ liệu………………………………… ……………65
Phụ lục 5: Các trang web liên kết hữu ích……………………………………………….68
Phụ lục 6: Đề cương khóa học…………………………………………………………….69
Phụ lục 7: Chương trình Đào tạo Mẫu ………………………………………………….73
2

Giới thiệu
Tài liệu đào tạo này đã được soạn bởi Tiến sĩ John Hambrey
(nhà kinh tế học thuỷ sản) và Giáo sư David Blandford (chuyên gia
thương mại quốc tế), bổ sung thêm một số tài liệu có trong ba khóa
học một tuần tại Việt Nam – tại Đồ Sơn, Bình Định và Cần Thơ. Các
khóa học được POSMA hỗ trợ với sự tài trợ của Danida (Chương
trình FSPS).
Quá trình bán phá giá diễn ra khi các sản phẩm của một quốc
gia này được bán sang một quốc gia khác (xuất khẩu) với mức giá
"thấp hơn giá thị trường". Thuật ngữ này được sử dụng để chỉ chi phí
sản xuất cùng một khoản lợi nhuận hợp lý. Việc bán các sản phẩm với
mức giá thấp một cách bất hợp lý có thể đe dọa khả năng tài chính của
các nhà sản xuất trong nước, nước mà các sản phẩm đó đang được
xuất khẩu đến. Nhiều quốc gia đã triển khai luật chống bán phá giá
để chống lại mối đe dọa này. Theo luật đó, các nhà sản xuất tại nước
nhập khẩu có thể đệ đơn khiếu nại đến chính quyền quốc gia, cáo
buộc bán phá giá gây thiệt hại cho các doanh nghiệp của họ. Nếu các
cáo buộc bán phá giá được chứng minh là đúng thì sẽ có một loại thuế
được áp dụng vào các mặt hàng xuất khẩu, tương đương với giá chênh
lệch bán phá giá, hoặc đủ để có thể ngăn ngừa thiệt hại.
Ngành công nghiệp thủy sản của Việt Nam đã phải trải qua hai
vụ kiện chống bán phá giá khởi kiện bởi các nhà sản xuất Hoa Kỳ
chống lại hàng nhập khẩu cá da trơn (3/2002 ) và tôm (4/2003). Thuế
đánh vào các loại hàng hóa này là rất lớn, từ 37% đến 64% cho cá da
trơn và 4$-26% đối với tôm - cao hơn rất nhiều so với mức lợi nhuận
thông thường.
Trong giai đoạn suy thoái, các quốc gia đều sẵn sàng bảo vệ
các ngành công nghiệp nội địa khỏi cạnh tranh nước ngoài. Do đó, khi
Việt Nam tiếp tục xuất khẩu các loại mặt hàng thủy hải sản sang thị
trường Mỹ và Liên minh châu Âu thì khả năng có các vụ kiện trong
tương lai là đáng kể.
Các hành động chống bán phá giá, mặc dù trên lý thuyết có ý
nghĩa giải quyết sự không công bằng trong thương mại, nhưng lại
đang được sử dụng như một rào cản chống lại sự cạnh tranh công
bằng, đặc biệt là chống lại giá lao động hiệu quả / thấp tại các nước
đang phát triển. Các biện pháp đó mang tính phân biệt đối xử, làm suy
yếu các nguyên tắc lợi thế so sánh, và kết quả là người tiêu dùng tại
các quốc gia nhập khẩu phải trả nhiều tiền hơn cho mặt hàng đó, cũng
như làm giảm lợi nhuận cho các nhà sản xuất và xuất khẩu ở các nước
Bán phá giá là
gì
Quá trình bán phá giá
diễn ra khi các sản phẩm
của một quốc gia này
được bán sang một quốc
gia khác (xuất khẩu) với
mức giá "thấp hơn giá thị
trường". Thuật ngữ này
được sử dụng để chỉ chi
phí sản xuất cùng một
khoản lợi nhuận hợp lý.
3

đang phát triển. Hầu hết các nhà kinh tế coi luật chống bán phá giá là một điều xấu.
Các loại thuế chống bán phá giá thông thường không chỉ dựa trên các cách tính toán có
mục tiêu cứng nhắc mà đang bị ảnh hưởng nhiều bởi các cách tiếp cận, phương pháp, và các
nguồn dữ liệu. Điều này có nghĩa chúng có thể dễ dàng bị ảnh hưởng bởi vận động hành lang và
chính trị; tuy nhiên nó cũng có nghĩa chúng ta có thể phản ứng, chống lại các loại thuế này một
cách mạnh mẽ tại nhiều thời điểm trong cả quá trình kiện. Trong khi các vụ kiện chống bán phá
giá đều có nhiều thành kiến chống lại các quốc gia như Việt Nam, khả năng các vụ kiện được rút
là rất ít. Do đó, với những chiến lược can thiệp hiệu quả, chúng ta vẫn có thể đạt được một thỏa
thuận tốt hơn.
Việt Nam đang ở một vị trí đặc biệt yếu do quy chế kinh tế phi thị trường (NME) của
mình, được xác định khi gia nhập WTO năm 2007. Tình trạng này cho phép các quốc gia hoặc
các tập đoàn kinh doanh như Mỹ và EU ước tính giá trị thị trường bằng cách sử dụng chi phí và
giá cả tại các nước thứ 3 – các nước tương tự về tình trạng phát triển nhưng được công nhận là
nền kinh tế thị trường. Điều này không mang lại hiệu quả cho ngành sản xuất Việt Nam.
Chống bán phá giá là một vấn đề đa chiều và cách giải quyết hiệu quả vấn đề này phải
yêu cầu một sự hiểu biết về chính trị, kinh tế, pháp luật, thể chế và truyền thông.
Khoá học này sẽ cung cấp một cái nhìn tổng quan rộng lớn nhằm hỗ trợ các nhà sản xuất
chính tại Việt Nam phát triển một chiến lược hiệu quả để tránh hoặc giảm thiểu những ảnh
hưởng xấu của các biện pháp chống bán phá giá.
Bài tập 1: Tầm quan trọng của chống bán phá giá
1. Liệt kê c|c mối đe dọa chính đến khả năng sinh lời v{ tính bền vững
trong d{i hạn v{ của c|c doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản Việt Nam.
2. Xếp hạng (ưu tiên) đối với những đe dọa n{y theo khía cạnh
a) T|c động lịch sử
b) T|c động tiềm t{ng trong tương lai
3. Tầm quan trọng của chống b|n ph| gi| so với những rủi ro v{ mối đe
dọa kh|c
4

1. Giới thiệu sơ lược về lịch sử chống
bán phá giá
Nhiều luật pháp đã được ban hành trong những năm đầu thế
kỷ 20 như một biện pháp phòng thủ chống lại sự “bán phá giá bất
chính”. “Bán phá giá bất chính” là quá trình xảy ra khi các công ty
có thị trường trong nước được bảo hộ chống lại cạnh tranh bằng
cách dùng tiền thu được từ bán hàng với giá cao trong nước để trợ
giá cho hàng hóa bán ở các thị trường nước ngoài, do đó loại bỏ
được sự cạnh tranh tại các thị trường đó. Các công ty này sau đó
nắm sức mạnh độc quyền và bán lại hàng hóa với giá cao.
Các luật chống bán phá giá đầu tiên đã được thông qua tại
Canada vào năm 1904 để không cho thép được nhập khẩu vào
Canada từ Mỹ, sau đó là các luật New Zealand (1905), Australia
(1906) và Nam Phi (1914). Trong mọi trường hợp các nhà chức
trách hải quan có thẩm quyền xác định việc bán phá giá có xảy ra
hay không và đánh thuế để tăng giá hàng nhập khẩu tới một mức
giá “thị trường” hoặc “bình thường”.
Mục đích của các đạo luật đó đã nhanh chóng chuyển từ
ngăn chặn các hành xử phi cạnh tranh (ví dụ như “bán phá giá bất
chính”) sang hạn chế sự cạnh tranh của hàng nhập khẩu, tức là, để
bảo hộ ngành sản xuất nội địa trước sự cạnh tranh của nước ngoài.
Việc sửa đổi luật Canada vào năm 1921 và 1930 có nghĩa rằng “giá
trị thị trường công bằng” trong mọi trường hợp không thể “ít hơn
chi phí sản xuất thực tế của mặt hàng tương tự… cộng với một mức
tăng hợp lý cho chi phí bán hàng và lợi nhuận.”
Đối với hầu hết các nước biểu thuế nhập khẩu hiện tại là
cách chủ yếu hạn chế cạnh tranh nước ngoài (ví dụ, Hoa Kỳ) nhưng
thẩm quyền chống bán phá giá đã được sử dụng rộng rãi ở Úc,
Canada và Nam Phi. Việc sử dụng luật chống bán phá giá bắt đầu
tăng lên từ những năm 1960 khi việc cắt giảm thuế quan được đàm
phán theo Hiệp định chung về Thuế quan và Mậu Dịch (GATT) đã
trở nên ngày càng quan trọng.
Kể từ đó, luật chống bán phá giá đã được sử dụng rộng
khắp ở cả các nước phát triển và đang phát triển.
Sự chuyển đổi
từ luật chống
cạnh tranh sang
luật bảo hộ
“mối quan tâm chủ yếu
là để bảo vệ ngành sản
xuất của Mỹ trước những
nhà sản xuất nước ngoài
có chi phí sản xuất thật
sự thấp hơn, dù là do họ
trả lương thấp hơn, gánh
chịu ít chi phí điều tiết và
kiểm soát ô nhiễm hơn,
được quản lý tốt hơn, có
nhân công giỏi hơn, hoặc
có nhiều nhà máy và thiết
bị hiện đại hơn.” (Richard
Posner, Phân tích Luật
pháp về mặt Kinh tế,
1992, trang 310-311.)
5

Hình 1: 10 nước đứng đầu trong các vụ kiện chống bán phá giá (1965-2008) (nguồn WTO)
Quốc gia Số cuộc điều tra Số vụ kiện
Ấn Độ 564 386
Hoa Kỳ 418 268
Cộng đồng Châu Âu 391 258
Argentina 241 167
Nam Phi 206 124
Australia 197 75
Brazil 170 86
Trung Quốc 151 108
Canada 145 90
Thổ Nhĩ Kỳ 137 124
Tất cả các thành viên WTO 3427 2190
Đáng chú ý hơn cả là Ấn Độ - một nước đang phát triển – là nước sử dụng luật chống bán phá
giá nhiều nhất, có nhiều vụ kiện hơn cả Mỹ hay Liên minh châu Âu.
Hình 2: Các nước bị kiện chống bán phá giá nhiều nhất (1965-2008) (nguồn WTO)
Quốc gia Số cuộc Điều tra Số vụ kiện
Trung Quốc 677 479
Hàn Quốc 252 150
Hoa Kỳ 189 115
Đài Loan 187 120
Indonesia 145 82
Nhật 144 106
Thái Lan 142 84
Ấn Độ 137 84
Nga 109 90
Tất cả các thành viên WTO 3427 2190
Không ngạc nhiên khi Trung Quốc, một quốc gia với mức hiệu quả về lương thấp cùng nền kinh
tế phát triển nhanh chóng đã là mục tiêu của nhiều vụ kiện chống bán phá giá nhất cho đến nay.
6

Tuy nhiên bên cạnh đó Mỹ cũng là một quốc gia bị ảnh hưởng không kém bởi các vụ kiện chống
bán phá giá.
Hình 3: Các loại mặt hàng dẫn đầu trong các vụ kiện chống bán phá giá (1965-2008)
(Nguồn WTO)
Danh mục sản phẩm
Các cuộc điều tra Số vụ kiện
Kim loại thường (XV) 948 642
Hóa chất (VI) 690 453
Nhựa, cao su (VII) 440 286
Máy móc (XVI) 313 173
Dệt May (XI) 271 183
Bột giấy và giấy (X) 163 95
Xi măng, gốm sứ, thủy tinh (XIII) 114 60
Tất cả sản phẩm 3427 2190
Đáng chú ý là hai ngành nông nghiệp và thủy sản không có tên trong bảng này. Điều này phản
ánh thực tế là cho đến gần đây ngành nông nghiệp đã được bảo hộ rất cao ở nhiều nơi trên thế
giới, và "nhu cầu" cho các vụ kiện chống bán phá giá nhằm giảm cạnh tranh đã được hạn chế.
Điều này có thể sẽ thay đổi khi mức thuế nông nghiệp giảm dần. Tuy vậy, ngành thủy sản của
Việt Nam đã trở thành mục tiêu của các vụ kiện chống bán phá giá: bởi Mỹ - vụ kiện cá Tra và
Basa trong 3/2002, đối với tôm 4/2003.
Những thông điệp chính: Chống bán phá giá có công bằng không Không
Mang tính chất bảo hộ.
Có khuynh hướng xử phạt những nhà sản xuất có hiệu quả
Quy trình này có cái nhìn thiên lệch về các nước đang phát triển và những nền kinh tế “phi thị
trường”
Chống bán phá giá sẽ xảy ra không Có lẽ
Ngành sản xuất thủy sản tại Việt Nam đang tăng trưởng nhanh chóng với môi trường thuận lợi.
Năng suất hoạt động và sản xuất tăng nhanh
Tiền lương tương đối thấp
“Sản phẩm tương tự đã được sản xuất tại các quốc gia phát triển hơn, với mức lương cao hơn
trong nhiều năm.
Các nền kinh tế đã phát triển dường như đang trải qua vấn đề suy thoái kinh tế.
7

2. Những nét cơ bản của các vụ kiện chống
bán phá giá
Các thủ tục tố tụng thường được khởi xướng dưới hình thức một
đơn khiếu nại hoặc đơn khởi kiện nộp bởi hoặc thay mặt cho một
ngành công nghiệp trong nước, đưa ra bằng chứng về bán phá giá, thiệt
hại cho ngành công nghiệp trong nước, và mối quan hệ nhân quả giữa
việc bán phá giá và thiệt hại đó;
Các cuộc điều tra được thực hiện bởi các cơ quan chính phủ
(nhà chức trách theo thuật ngữ WTO). Việc điều tra xác định việc bán
phá giá có diễn ra hay không căn cứ vào việc giá xuất khẩu có thấp hơn
giá trị thị trường không (điển hình là giá của sản phẩm tương tự ở thị
trường trong nước xuất khẩu). Trường hợp không sử dụng được giá bán
hàng ở thị trường nội địa thì giá trị bình thường có thể được căn cứ vào
giá bán hàng cho các nước thứ 3 hoặc giá trị suy định bao gồm giá
thành sản xuất cộng với lợi nhuận.
Người ta cũng xác định xem liệu hàng xuất khẩu được bán phá
giá có gây ra hoặc đe dọa gây ra thiệt hại vật chất cho ngành sản xuất
nội địa làm ra sản phẩm tương tự hay không
Nếu sự xác định việc bán phá giá và thiệt hại đều được khẳng
định thì quyết định cuối cùng là áp thuế chống bán phá giá cho các đợt
nhập khẩu trong tương lai. Ở một số nước (như Mỹ), thuế được đánh giá
trên cơ sở hiệu lực hồi tố – hàng nhập khẩu phải được đi kèm với thuế
ước tính dưới hình thức tiền đặt cọc với thuế thực tế được xác định hằng
năm. Ở các nước khác (ví dụ như Liên minh Châu Âu), thuế được áp
trên cơ sở hiệu lực về sau, tức là được thu khi nhập khẩu với thuế suất
được xác định trong quá trình điều tra.
Các biện pháp tạm thời: có thể được áp đặt trong quá trình điều
tra – sau khi xác định sơ bộ về việc bán phá giá và thiệt hại. Các biện
pháp đó thường là các hình thức ký quỹ hoặc tiền đặt cọc kèm theo các
hàng nhập khẩu trong tương lai.
Các cuộc điều tra có thể được đình chỉ hoặc chấm dứt nếu nhà
xuất khẩu đưa ra cam kết về giá, ví dụ : đồng ý tăng giá để loại bỏ tổn
thất gây ra bởi bán phá giá
Thường có thời hạn cho các biện pháp chống bán phá giá.
Một số thuật
ngữ và định
nghĩa
Sản phẩm tương tự:
“Một sản phẩm giống
hệt, hoặc nếu không
giống hệt thì tương tự về
đặc điểm và cách sử
dụng như sản phẩm được
điều tra”
Phần 771(4)(A) của Đạo
luật Thuế quan Mỹ 1930
Ngành sản xuất bị tác
động (Ảnh hưởng):
“Tập hợp tất cả các nhà
sản xuất một sản phẩm
tương tự nội địa, hoặc
các nhà sản xuất với tổng
sản lượng của 1 sản
phẩm tương tự chiếm tỷ
trọng lớn trong tổng sản
phẩm quốc nội của sản
phẩm (tương tự) đó”.
Phần 771(4)(A) của
Đạo luật Thuế quan Mỹ
8
1930

Các vấn đề thảo luận
1. Ai được lợi nếu vụ kiện chống bán phá giá thành công
2. Ai thua thiệt
3. Cạnh tranh “không công bằng” là gì
4. Có phải các vụ kiện chống phá giá giải quyết vấn đề cạnh tranh không bình
đẳng không Nếu không phải thì mục đích của chúng là gì
9

3. Quy trình chống bán phá giá của Hoa Kỳ
Luật Pháp
Luật pháp chủ yếu là Điều VII của Đạo luật Thuế quan năm 1930 được sửa đổi bởi Đạo luật
Hiệp định vòng Uruguay http://ia.ita.doc.gov/regs/title7.html. Những yêu cầu đối với việc nộp
đơn kiến nghị áp thuế chống bán phá giá được nêu trong Mục 732(b) của Đạo luật này.
Các cơ quan liên quan
1. Bộ Thương Mại Hoa Kỳ (DOC): có nhiệm vụ đẩy mạnh phát triển kinh tế và việc làm. Có
trách nhiệm thực thi luật thương mại của Mỹ. Đơn vị quản lý hoạt động nhập khẩu bao gồm 9 cơ
quan (văn phòng). Văn phòng Trung Quốc/Nền kinh tế phi thị trường (NME) chủ yếu xử lý
những những trường hợp có liên quan tới các quốc gia nêu trên.
2. Ủy ban Thương mại Quốc tế Hoa Kỳ (ITC): có trách nhiệm lớn trong các điều tra về các
vấn đề thương mại.
Thủ tục chống bán phá giá được nêu rõ trong Cuốn Sổ tay về Chống bán phá giá và Thuế Chống
bán phá giá (bản 4056) http://www.usitc.gov/publications/by_type.htm
Các bên tham gia tố tụng về chống bán phá giá
Có hai nhóm người tham gia vào các vụ kiện chống bán phá giá - những người có quyền đại
diện pháp lý (các bên liên quan) và những người khác, người không có quyền đó.
Các bên liên quan bao gồm:
Nhà chế tạo, sản xuất hoặc xuất khẩu nước ngoài, hoặc nhà nhập khẩu hoặc các tổ chức kinh
doanh thương mại Mỹ với đa số các nhà sản xuất, xuất khẩu hoặc nhập khẩu mặt hàng liên quan;
Chính phủ của nước sản xuất/xuất khẩu;
Nhà chế tạo, sản xuất, bán buôn các sản phẩm tương tự trong nước của Mỹ;
Nghiệp đoàn hoặc nhóm công nhân Mỹ tham gia chế tạo, sản xuất hoặc bán buôn sản phẩm
tương tự liên quan;
Hiệp hội thương mại hoặc kinh doanh doanh Mỹ với đa số tham gia chế tạo, sản xuất, hoặc
bán buôn các sản phẩm tương tự liên quan.
Đối tượng khác bao gồm người tiêu dùng và sử dụng hàng công nghiệp Mỹ.
Tiếp cận thông tin
Thông tin công khai trong phòng hồ sơ cộng cộng tại DOC (1401 Đại lộ Constitution , NW,
Washington, DC). Các thông tin Độc quyền kinh doanh chỉ có thể được xem xét theo quy định
của Lệnh bảo mật hành chính (gọi tắt là APO). Chỉ có những đại diện pháp lý của các bên quan
tâm mới có thể xin tiếp cận với APO.
10

Tổng quan về Quy trình chống bán phá giá (AD)
Các vụ kiện chống bán phá giá ở Mỹ thường được khởi
xướng bởi các nhà sản xuất nội địa (Mỹ) (“Bên khởi kiện”) chống
lại các nhà sản xuất nước ngoài (nhà xuất khẩu) (bên bị khởi kiện).
Bộ Thương Mại Hoa Kỳ cũng có thể tự bắt đầu một cuộc điều tra
chống bán phá giá, nhưng điều này rất hiếm (3 trường hợp trong 20
năm).
DOC and ITC cùng một lúc nhận đơn kiến nghị từ ngành
công nghiệp bị ảnh hưởng của Mỹ (một đơn vị trong DOC sẽ tư
vấn và hướng dẫn cho các doanh nghiệp kiến nghị)
DOC là cơ quan duy nhất có thẩm quyền mở hay không mở
một cuộc điều tra. DOC xác định liệu việc bán phá giá có xảy ra
hay không và mức độ của việc bán phá giá – nghĩa là bán hàng với
mức giá dưới giá trị thị trường (LTFV) của các sản phẩm tương tự.
Bên cạnh đó, ITC xác định xem ngành công nghiệp của Mỹ đang
cạnh tranh với những sản phẩm bị cáo buộc là bán phá giá có bị
thiệt hại hoặc đe dọa về vật chất bởi các hàng hóa nhập khẩu đó
hay không.
Cùng các cơ quan thực hiện một đánh giá của cả hai bán
phá giá và thương tích, và nếu cả hai được tìm thấy sau đó ITC đưa
ra một quyết định cuối cùng là bán phá giá đang diễn ra và cho
phép tiền của thuế chống bán phá giá theo tính toán của DOC.
Những cơ quan trên cùng nhau đưa ra đánh giá về mức độ
bán phá giá và thiệt hại, và nếu cả hai yếu tố trên đều có thì ITC sẽ
đưa ra quyết định cuối cùng rằng việc bán phá giá đang diễn ra
cũng như áp thuế chống bán phá giá theo mức tính của DOC.
Hình 1: Trình tự các sự kiện trong điều tra chống bán phá giá
Thiệt hại vật
chất
Đạo luật định nghĩa
“thiệt hại vật chất” là
những thiệt hại nhỏ, vụn
vặt, không đáng kể.
Biên độ bán phá
giá
Là sự khác biệt giữa giá
trả cho sản phẩm của Việt
Nam tại Mỹ (đôi khi được
hiểu như Giá của Mỹ,
hoặc giá xuất khẩu) và giá
thông thường hay giá thị
trường của sản phẩm
(dựa trên giá thành sản
phẩm tại thị trường của
chính nước xuất khẩu, hay
đánh giá dựa theo chi phí
sản xuất cộng lợi nhuận).
11

Tỷ lệ thành công
của các đơn kiện
tại Mỹ
Các thủ tục khởi kiện
Bên khởi kiện phải điền vào một mẫu đơn khởi kiện với 5 phần
chính:
• Mục A. Thông tin chung – yêu cầu mô tả phạm vi của điều
tra (ví dụ: những đặc tính kỹ thuật và chức năng của sản phẩm,
phân loại thuế quan)
• Mục B. Mô tả về hàng hóa “tương tự”, ví dụ như đặc tính
của sản phẩm nhập khẩu hoặc được sản xuất trong nước, những nét
tương tự, mức độ tương tác tại thị trường. Mục này cũng yêu cầu
thông tin về nhà xuất khẩu và nhập khẩu
• Mục C. Yêu cầu các thông tin về giá và bằng chứng về bán
phá giá. Dữ liệu phải bao gồm thông tin liên quan đến giá hàng hóa
của Mỹ và giá trị bình thường của sản phẩm tương tự ở nước ngoài.
• Mục D. Tìm hiểu chứng cứ của các trường hợp nghiêm
trọng như bán phá giá chiến lược nhằm xả hàng trước khi bị áp
thuế.
• Mục E. Liên quan tới chứng cứ về thiệt hại cho nhà sản xuất
trong nước – chứng cứ có thật hay mối đe dọa.
Pháp luật của Mỹ quy định những yêu cầu dưới đây phải được đáp
ứng để mở một cuộc điều tra:
1. Phải có chứng cứ về bán phá giá.
2. Phải có chứng cứ rằng ngành công nghiệp của Mỹ hoặc là
* bị thiệt hại vật chất
* bị đe dọa thiệt hại vật chất
* hoặc việc thành lập một ngành sản xuất tại Mỹ bị chậm trễ
công bằng do hàng hóa nhập khẩu.
Đánh giá của DOC về cáo buộc thiệt hại có thể dựa trên :
giá trong nước sụt giảm
Qua các quyết định sơ bộ,
khoảng 80% các trường
hợp có đơn kiện thành
công.
“Lũy tích”
Khi đánh giá thiệt hại, bên
khởi kiện và chính quyền
có thể tổng hợp hoặc "lũy
tích" các sản phẩm tương
tự đến từ nhiều quốc gia.
Điều này làm tăng tính
tích cực trong quá trình
đánh giá thiệt hại, và có
nghĩa là chỉ một số ít các
nhà xuất khẩu mới phải
trả tiền thuế.
12

sản xuất trong nước giảm
sử dụng công suất giảm
Giảm doanh thu ròng và thị phần
Doanh thu mất do hàng nhập khẩu
lợi nhuận giảm
Việc làm giảm
Phá sản
Ngoài ra, phải có chứng cứ về mức độ hỗ trợ hợp lý cho các hành động chống bán phá giá:
Bên khởi kiện và các bên ủng hộ của mình phải chiếm ít nhất 25% tổng giá trị khối lượng
sản xuất trong nước
Những người phản đối phải đại diện cho ít hơn 50% tổng sản lượng đầu ra của tất cả các
bên bày tỏ ý kiến.
Để bắt đầu một cuộc điều tra, DOC cũng phải xác định tính chất và phạm vi của sản phẩm
tương tự, và ước tính biên độ bán phá giá (xem bảng bên).
DOC có 20 ngày để đánh giá đơn yêu cầu và để xác định xem có nên bắt đầu một cuộc điều tra
hay không. Nếu DOC xác định có căn cứ để mở một cuộc điều tra, một thông báo về việc điều
tra sẽ được công bố trên ấn bản Đăng ký Liên bang (tập san chính thức của Chính phủ Liên
bang). Một bảng liệt kê danh mục về việc mở một cuộc điều tra cũng sẽ được cung cấp để cho
phép các xác định thông tin.
Bài tập 2: Làm thế nào để né tránh các đơn khởi kiện mặt hàng Tra/Basa vào
năm 2002
Thảo luận. Tóm tắt kết luận của bạn trên đồ thị
1. Các tác nhân vào g}y ra mối lo lắng đầu tiên đến c|c hộ nuôi c| da trơn của
Mỹ
2. Một c|ch chi tiết hơn, thảo luận lý do tại sao c|c nh{ xuất khẩu c|c da trơn
từ việt Nam b|n b|n với gi| thấp hơn so với những sản phẩm tương tự của Mỹ ở
một biên độ lớn như vậyLiên quan đến c|c vấn đề sau:
a. Chi phí sản xuất thấp ở Việt Nam
b. C|c biên độ lợi nhu}n (C|c hộ nuôi c| da trơn của Việt Nam)
c. Mối quan hệ mặc cả không công bằng giữa hộ nuôi với nh{ chế biến
d. Mối quan hệ mặc cả không công bằng giữa nh{ xuất khẩu v{ nh{ nhập
khẩu
e. Những nguyên nh}n kh|c
3. Mối đe dọa đến c|c nh{ sản xuất nước ngo{i có thể được giảm như thế n{o
– m{ không mất đi sự tăng trưởng xuất khẩu l{nh mạnh
13

Thông điệp chính: Tránh chống bán phá giá
• Hiểu biết về thị trường tốt hơn: Người bán (nhà sản xuất và nhà xuất khẩu) có
khả năng cao hơn trong việc thương lượng mức giá tốt nhất có thể - “mức mà thị
trường sẽ chấp nhận” – do đó bán hàng hóa rẻ hơn với biên độ thấp hơn.
• Người bán xác định và tiếp cận được nhiều người mua hơn – để gia tăng cạnh
tranh giữa các người mua/nhà nhập khẩu và tăng cường vị thế mặc cả của mình.
• Đa dạng hóa sản phẩm và tăng cường các sản phẩm giá trị gia tăng (nhiều yếu tố
chế biến hơn) – do đó sẽ có ít cạnh tranh hơn, ít gây tác động tới các nhà sản
xuất khác
• Đa dạng hóa thị trường - Ít gây tác động tới thị trường của bất kỳ ai, ít bị tổn
thương trước bất kỳ vấn đề nào phát sinh từ một thị trường.
• Phối hợp / chia sẻ thông tin giữa nông dân-nhà chế biến-chính phủ
• Giảm một cách hiệu quả số lượng các trang trại nhỏ hơn (ví dụ: thông qua các
nhóm marketing hoặc hợp lý hóa) dẫn tới cạnh tranh giảm xuống và giá cả tăng
lên
Trên thực tế Việt Nam đã và đang tiến hành rất nhiều những biện pháp nêu trên (Ví
dụ như quảng bá cá Tra từ Mỹ là chủ yếu đến hơn 60 quốc gia – Châu Âu, Nga, Trung
Đông….; thông tin thị trường VASEP.)
Quyết định của ITC
ITC chủ yếu tập trung vào việc xác định liệu có thiệt hại, mối đe dọa gây thiệt hại, hoặc
sự đình trệ nào theo như định nghĩa trong luật hay không. Trong khi DOC đánh giá tính chất của
các chứng cứ gây thiệt hại, ICT sẽ quyết định xem liệu có bất cứ thiệt hại vật chất thực sự, hay
mối đe dọa gây thiệt hại hay không. ITC cũng đưa ra quyết định riêng đối với sản phẩm tương
tự.
Trong đánh giá về thiệt hại của mình, ITC sẽ tiến hành đánh giá lũy tích các tác động liên
quan đến sản phẩm tương tự từ một số quốc gia. Vì vậy, trong trường hợp vụ kiện chống bán
phá giá tôm giữa Mỹ và Việt Nam, ITC "lũy tích" tôm nước lợ từ Việt Nam, Trung Quốc, Brazil,
Thái Lan và Indonesia.
ITC sẽ tham vấn rộng rãi trước khi đưa ra quyết định của mình. ITC ban hành một phiếu
điều tra sơ bộ tới các nhà sản xuất, nhập khẩu và nhà sản xuất nước ngoài được đại diện bởi luật
sư. Mặc dù không cần thiết phải trả lời phiếu điều tra, nhưng hậu quả của việc không trả lời có
thể sẽ rất tốn kém.
Một Hội nghị công khai ở giai đoạn sơ bộ cho phép trình bày các lập luận. Khuyến khích
có báo cáo tóm tắt sau hội nghị. Báo cáo của nhân viên sau đó được chuẩn bị, Ủy ban sẽ bỏ
phiếu về cuộc điều tra. Cần chú ý rằng một nhân viên kinh tế của ITC sẽ tham gia vào quá trình
điều tra, do đó những tranh luận mang tính chất kinh tế có thể có hiệu quả trong giai đoạn này
14

Một quyết định sơ bộ được đưa ra trong vòng 45 ngày sau khi nộp đơn kiến nghị, hoặc
25 ngày sau khi DOC mở cuộc điều tra chống bán phá giá. Một quyết định cuối cùng thường
được đưa ra trong vòng 280 ngày kể từ khi nộp kiến nghị.
Quyết định sơ bộ của DOC
Theo sau quyết định của ITC, DOC chuẩn bị một phiếu điều tra chi tiết cho các đối tượng
bắt buộc, ví dụ như nhà sản xuất/xuất khẩu của “sản phẩm tương tự”. Trường hợp không thể xem
xét từng nhà sản xuất hoặc nhà xuất khẩu đã biết, DOC hạn chế cuộc điều tra ở những mẫu ngẫu
nhiên, hoặc những công ty có thị phần sản phẩm xuất khẩu lớn nhất. Các công ty không được
chọn có thể yêu cầu được trở thành đối tượng tự nguyện, nhưng DOC sẽ quyết định có điều tra
họ hay không.
Giai đoạn điều tra đối với các nền kinh tế phi thị trường sẽ là 2 quý tài khóa hoàn chỉnh
gần đây nhất cho đến tháng có đơn kiến nghị.
Bán phá giá được tính toán dựa trên so sánh giá bán ở Mỹ và giá trị bình thường. Với
những nền kinh tế thị trường, giá trị bình thường được dựa trên
a) Giá bán của sản phẩm giống hoặc sản phẩm tương tự ở 1 thị trường so sánh, hoặc
b) “Giá trị suy định” dựa trên chi phí sản xuất cộng với lợi nhuận.
Đối với những nền kinh tế phi thị trường như Việt Nam, giá trị suy định bình thường
được dựa trên các yếu tố sản xuất tại nền kinh tế phi thị trường cùng với các dữ liệu về giá, chi
phí gián tiếp và lợi nhuận từ một nền kinh tế thị trường thay thế khác (như Ấn Độ hoặc
Bangladesh).
Phiếu điều tra của DOC
Phiếu điều tra của DOC cho các công ty (được hỏi) tại các nền kinh tế phi thị trường có cấu trúc
như sau:
Đơn xin/Chứng nhận đánh giá riêng biệt
Mục A: Thông tin chung
Mục B: Không áp dụng (thông tin bán hàng trên thị trường so sánh cho một nền kinh tế
thị trường)
Mục C: Doanh số ở thị trường Mỹ
Mục D: Dữ liệu về các yếu tố trong sản xuất
Mục E: Những ngành sản xuất thêm ở Mỹ
Phụ lục: (Ví dụ: Phạm vi)
Đối xử ―Nền Kinh tế Phi Thị trường‖
Đối xử “Nền kinh tế phi thị trường” được quy định cụ thể trong Luật Thương Mại. Thuật ngữ
„quốc gia có nền kinh tế phi thị trường‟ chỉ:
“bất kỳ nước ngoài nào mà nhà cơ quan có thẩm quyền quyết định không vận hành theo
các nguyên tắc chủ yếu về cơ cấu chi phí hay giá cả theo thị trường, khiến cho doanh số bán
hàng tại nước đó không phản ánh „giá trị công bằng‟ của mặt hàng đó”.
15

“Việc quyết định xem một quốc gia có nền kinh tế phi thị trường sẽ tiếp tục giữ nguyên
hiệu lực cho đến khi bị hủy bỏ bởi cơ quan có thẩm quyền”.
Các công ty nước ngoài trong các vụ kiện chống bán phá giá có thể xin đánh giá riêng
biệt (ví dụ như Tính toán biên bán phá giá của riêng họ). Các công ty thuộc nền kinh tế phi thị
trường chỉ có thể làm điều này nếu họ chỉ ra không có bất kỳ sự kiểm soát nào của chính phủ cả
về mặt pháp lý (theo luật) và trên thực tế;
Bằng chứng pháp lý (theo luật):
• không có quy định hạn chế trong giấy phép kinh doanh và xuất khẩu
• ban hành theo luật việc kiểm soát có phân cấp
• bất kỳ bằng chứng nào khác về sự kiểm soát có phân cấp.
•
Chứng cứ trên thực tế:
• Các công ty đặt ra giá xuất khẩu độc lập với sự kiểm soát hay chấp thuận của chính phủ
• nhà xuất khẩu vẫn giữ lại tiền bán hàng và đưa ra quyết định độc lập trong việc phân bổ
lợi nhuận/thua lỗ tài chính
• nhà xuất khẩu có quyền đàm phán và ký kết hợp đồng hay những thỏa thuận khác
• nhà xuất khẩu có quyền tự chủ trong việc lựa chọn ban quản lý.
Quyết định cuối cùng của DOC
Sau khi xác định sơ bộ, DOC tiến hành xác minh tại chỗ những dữ liệu trong phiếu điều
tra. DOC xem xét những lập luận về pháp lý và thực tế từ bên kiến nghị và bị đơn. Các bên tham
gia có thể yêu cầu các phiên điều trần công khai hay kín để thảo luận các thông tin về vụ kiện.
Sau đó DOC sẽ xác định lần cuối xem cáo buộc về bán phá giá có thể được ủng hộ hay không
(95 % phán quyết là ủng hộ!) và biên độ bán phá giá là bao nhiêu. Khi có quyết định chính thức
sẽ tiến hành giai đoạn điều tra cuối cùng của ITC.
Cuộc điều tra và quyết định cuối cùng của ITC
Phiếu điều tra cho giai đoạn cuối cùng của cuộc điều tra sẽ được phát ra, bao gồm tất cả
các bên tham gia, bao gồm cả những bên mua hàng hóa nhập khẩu.
Một phiên điều trần công khai sẽ được tổ chức. Báo cáo Tóm tắt trước phiên điều trần
cũng được nhận. Lịch các đối tượng sẽ xuất hiện, nhân chứng… cũng được chuẩn bị trước. Các
bên sau đó trình bày lời khai có tuyên thệ. Các Ủy viên hội đồng sẽ chất vấn các bên liên quan
xem có phù hợp không.
Báo cáo Tóm tắt sau phiên điều trần sẽ được tiến hành. Nhân viên của ITC sẽ lập Dự thảo
Báo cáo cuối cùng và lấy nhận xét từ các bên. Sau đó các Ủy viên sẽ tổ chức một buổi họp báo
cáo công khai cuối cùng và bỏ phiếu. Quyết định cuối cùng sẽ được chuyển đến DOC.
16

Một số thông điệp chính: tìm hiểu về các cơ quan
• 2 cơ quan then chốt là : ITC và DOC, hoạt động một cách độc lập.
• Có cơ hội trình bày quan điểm mang tính pháp lý và kỹ thuật đến cả 2
tổ chức:
– Thông qua trình bày tại các hội nghị/ phiên điều trần
– Giải trình về những vấn đề pháp lý – kỹ thuật
– Trả lời Phiếu điều tra của cả 2 tổ chức.
– Rà soát hành chính hàng năm và rà soát đột xuất (DOC)
• ITC tập trung vào các chứng cứ về thiệt hại đối với nhà sản xuất
trong nước, DOC tập trung vào biên độ bán phá giá.
• ITC có lẽ ít thiên vị hơn cho ngành sản xuất nội địa hơn DOC
17

Một số thông điệp chính: Lấy đúng thông tin và gửi tới đúng đối tượng
càng sớm càng tốt
• Cần thu thập những bằng chứng chắc chắn về “giá trị thực sự”. Cần chứng
minh vì sao chi phí sản xuất lại thấp liên quan đến tiền công thấp và/hoặc hiệu
quả sản xuất của mình, cũng như đến tính cạnh tranh của ngành.
• Thông tin này phải được đưa đến đúng người đúng thời điểm:
- Bộ Phương Mại Mỹ xem xét tại biên độ bán phá giá có thể xảy ra một cách
đặc biệt dựa trên đánh giá sơ bộ trong 20 ngày.
- Có cơ hội trình bày quan điểm, tranh luận trước những quyết định sơ bộ của
Ủy ban thương mại quốc tế.
- Mặc dù, Nếu một cuộc điều tra đầy đủ được khởi xướng, những thông tin tốt
vẫn có thể ảnh hưởng đến cách tính toán biên độ bán phá giá của DOC
- Thậm chí, nếu có thất bại, có thể khiếu nại lên WTO
• Để gây ảnh hưởng, thông tin đệ trình phải kịp thời, phù hợp, súc tích và chính
xác.
• Bạn cần tư vấn tốt về mặt pháp lý, kết hợp với sự am hiểu về các vấn đề kinh tế
và sản xuất tại:
- Đất nước của bạn
- Đất nước của bên khiếu nại
- Đất nước được chọn làm quốc gia thay thế hay so sánh
• Nếu không làm được sẽ tốn kém rất nhiều.
• Bạn cần làm suy yếu luận điểm rằng sản phẩm xuất khẩu của bạn đang là
nguyên nhân gây ra vấn đề:
– Tách biệt sản phẩm của bạn với sản phẩm “tương tự” của đối phương
– Tách biệt sản phẩm của bạn càng nhiều càng tốt với hàng nhập khẩu từ các
nước khác
• Bạn (hay là ai) cần phải trình bày những luận điểm then chốt càng sớm càng
tốt trong cả quá trình để gây ảnh hưởng tới phạm vi, phương pháp luận của cuộc
điều tra.
• Chuẩn bị thông tin kỹ thuật để hỗ trợ cho việc xác định giá trị thực sự tại thời
điểm DOC bắt đầu điều tra
• Chia sẻ, phối hợp và hợp tác tốt sẽ dẫn đến kết quả:
– Có thông tin tốt hơn
– Có nhiều đầu vào hiệu quả hơn
– Nhất quán hơn – và chắc chắn là đáng tin cậy hơn
• Đừng khước từ những phiếu điều tra – tốt hơn nên tình nguyện
18

Bài tập 3: Thông báo và gây ảnh hưởng tới cuộc điều tra.
Thảo luận những ý dưới đây. Tóm tắt kết luận vào sơ đồ hoặc trên máy vi tính
1. Tại sao định nghĩa về “các nhà sản xuất” ở c|c nước nhập khẩu lại quan
trọng trong việc đ|nh gi| “thiệt hại”
2. Tại sao định nghĩa về “sản phẩm tương tự” lại quan trọng
3. Bạn có nghĩ rằng c|c sản phẩm được liệt kê trong danh s|ch của vụ kiện
chống b|n gi| tôm của Mỹ có thể được x|c định như các sản phẩm tương
tự Sử dụng c|c tiêu chuẩn của Ủy ban thương mại quốc tế Mỹ.
4. Một số sản phẩm n{y, hoặc c|c dạng đặc biệt kh|c của chúng có nên bị
loại trừ không
5. Nếu quyết định loại trừ h~y sử dụng những tiêu chuẩn của Mỹ.
Danh s|ch sản phẩm tương tự trong vụ kiện chống b|n ph| gi| tôm của Mỹ:
“tôm, được đóng hộp hay đông lạnh, đánh bắt tự nhiên hay nuôi, bỏ đầu hay
nguyên con, lột hay còn vỏ, bỏ đuôi hay không bỏ đuôi, lột chỉ hay không lột chỉ,
được luộc hay con tươi, hoặc các chế biến khác ở dạng trong hộp hay đông lạnh”
Các tiêu chí sử dụng bởi ITC để quyết định “sản phẩm tương tự”
• Tính tương đồng vật lý (kích cỡ, lo{i,v...v)
• Tính thay thế (như sản phẩm tiêu dùng cuối cùng, như đầu v{o cho chế
biến, tính vụ mùa)
• Kênh ph}n phối (ví dụ để b|n lẻ, dịch vụ thức ăn, nh{ h{ng)
• Cơ sở v{ quy trình chế biến
• Nhận thức của kh|ch h{ng v{ nh{ sản xuất (ví dụ: định nghĩa tiêu
chuẩn quốc gia)
• Giá
Bài tập 4: Sản phẩm tương tự và lũy tích
Thảo luận những ý sau đây. Tóm tắt kết luận vào sơ đồ hoặc trên máy tính
1. Bạn có thể mô tả được sự kh|c biệt của sản phẩm tôm xuất khẩu của Việt Nam với c|c
quốc gia sau đ}y không (Trung Quốc, Brazil, Ecuador, Ấn Độ, Th|i Lan, Việt Nam) Bằng
những c|ch n{o
2. Liệu c}u hỏi trên có h{m ý gì về c|ch tính to|n gi| trị thực sự hay không
3. Việc chỉ ra một hay nhiều sản phẩm của bạn kh|c biệt với những sản phẩm đang được
nhập khẩu bởi c|c quốc gia kh|c như Trung Quốc v{ Th|i Lan có phải l{ quyền lợi của bạn
hay không
4. Nếu có, trong bản tóm tắt gửi đến DOC hay ITC, bạn sẽ thực hiện điều đó như thế n{o
19

Tính toán biên độ bán phá giá cho nền kinh tế phi thị
trường
Giá trị công bằng hay giá trị thị trường
Cách tính giá trị công bằng trong nền kinh tế phi thị trường
dựa trên giá cả và chi phí sản xuất của một quốc gia thay thế - một
nước có mức phát triển và nền kinh tế phi thị trường tương tự, là
nước sản xuất đáng kể mặt hàng đem so sánh;
DOC sử dụng các yếu tố về thông tin sản xuất từ phía bị
đơn (ví dụ như sô lượng đầu vào sử dụng để tạo ra một đơn vị đầu
ra trong suốt quá trình điều tra), và nhân những yếu tố đầu vào này
với giá thay thế từ những dữ liệu thương mại có sẵn công khai,
những ấn phẩm hay báo cáo tài chính của các nhà sản xuất tại quốc
gia thay thế. DOC cũng sử dụng dữ liệu về các chi phí gián tiếp và
lợi nhuận từ các quốc gia thay thế.
Bangladesh là nước thay thế được sử dụng trong các cuộc
điều tra về chống bán phá giá đối với Việt Nam liên quan đến mặt
hàng fillet cá đông lạnh (bổ sung bởi số liệu từ Ấn độ và
Indonesia) và mặt hàng tôm nước ấm.
Một ví dụ được đưa ra trong hình 2 dưới đây
Hình 2: Tính toán giá trị bình thường
Các yếu tố sản
xuất
DOC sử dụng các yếu tố về
thông tin sản xuất từ phía
bị đơn cùng với các thông
tin về giá cả tại thị trường
của nước thay thế nhằm
xây dựng giá trị thực sự
cho nước có nền kinh tế
phi thị trường
Yếu tố sản xuất là tổng số
lượng đầu vào (nguyên
liệu thô, lao động, năng
lượng...) được yêu cầu
nhằm sản xuất ra một
đơn vị sản phẩm (ví dụ
như đầu vào/đầu ra),
được đo lường trong suốt
giai đoạn điều tra.
20

Các thực tế có
sẵn
Nếu những thông tin nộp
bởi phía bị đơn bị coi là
không hợp l{ và đáng tin
cậy, DOC có thể bỏ qua
nó và vận dụng “các thực
tế có sẵn” – ví dụ như bất
Giá điều chỉnh của Mỹ
Để có một so sánh công bằng giữa giá cả của Mỹ (hoặc bên
xuất khẩu) đối với sản phẩm của Việt Nam và giá trị thị trường
hoặc giá trị công bằng theo như tính toán ở trên, giá cả của Mỹ phải
được điều chỉnh để có thể bao gồm các chi phí liên quan trong việc
bán sản phẩm từ Việt Nam sang thị trường Mỹ.
Hình 3 dưới đây cho thấy các loại điều chỉnh được thực hiện,
mặc dù không phải tất cả đều liên quan đến xuất khẩu thủy sản Việt
Nam.
Hình 3: Điều chỉnh giá của Mỹ - cho nền kinh tế phi thị trường
cứ thông tin nào được
cho là hợp lý. Nếu có bất
cứ chứng cứ nào chứng
minh phía bị đơn không
hợp tác hoặc gian dối,
DOC có thể sử dụng các
“thực tế có sẵn” bất lợi –
nói theo cách khác thì
đây là trường hợp xấu
nhất có thể xảy ra. Điều
này được thực hiện với
mục đích trừng phạt các
hành vi không hợp tác.
21

Tính toán biên độ bán phá giá
Biên độ bán phá giá có thể được tính toán đơn giản là sự khác biệt giữa giá trị ước tính thực sự
và giá do Mỹ điều chỉnh, chia cho giá của Mỹ, tức là:
Biên độ bán phá giá (%) = (giá trị công bằng- giá của Mỹ) / giá của Mỹ
22

Bài tập 5: Giá trị thực sự hoặc giá trị thị trường
Sử dụng kiến thức cá nhân, hoặc dữ liệu có sẵn trên Internet (ví du: dữ liệu chính phủ, dữ liệu
của Viện nghiên cứu, dữ liệu của VIFEP, dữ liệu của VASEP) đưa ra ước lượng về giá trị
thực sự hoặc giá trị thị trường cho sản phẩm tôm hoặc là cá da trơn theo USD/kg.
Cách tính toán của bạn nên bao gồm ước lượng về chi phí sản xuất và lợi nhuận cho các nhà
sản xuất (ví dụ: hộ nuôi hoặc ngư dân) và các nhà chế biến/xuất khẩu.
Cách tính toán của bạn nên dựa trên cả giá đầu vào và sự hiệu quả của việc sử dụng yếu tố
đầu vào (năng suất hay các yếu tố sản xuất).
Làm việc theo nhiều nhóm hoặc nhóm đơn, tùy theo sự sắp xếp của lớp.
1. Chi phí sản xuất vật liệu thô Số lượng
được sử
dụng/kg sản
phẩm
Đất (thuê/sở hữu)
Nước
Thực phẩm
Hóa chất
Năng lượng/nhiên liệu
Lao động
Chi phí gián tiếp *
Bán hàng, các chi phí chung và chi phí quản lý
Khác
Tổng chi phí sản xuất(COP)
Lợi nhuận
Tổng giá trị thực sự/kg
Giá /kg
đầu vào
Chi phí/kg
thành phẩm
2. Chi phí chế biến
Đất (thuê/sở hữu)
Nước
Nguyên vật liệu thô (cá/tôm)
Hóa chất
Năng lượng, nhiên liệu
Nhân công
Chi phí cố định của nhà máy*
Bán hàng, các chi phí chung và chi phí quản lý
Khác
Tổng chi phí sản xuất/kg
Lợi nhuận
Tổng giá công bằng
23
*: c|c chi phí bảo trì, bảo hiểm, sụt gi|, quản lý chung…

Những thông điệp chính: tính biên độ bán phá giá
• Đối với một nền kinh tế phi thị trường, giá thành được xem là không đáng tin cậy.
Giá trong nước được xem như là không đáng tin cậy. Các nhà chức trách sử dụng
“giá trị thực sự trừ đi giá điều chỉnh của Mỹ”
• Điều đó có thể gây ra sai sót nghiêm trọng:
- Ước lượng giá nguyên vật liệu thô dựa vào nước thay thế - thường là những so
sánh không thích hợp
- Cách vận dụng biên độ lợi nhuân cao, hoặc tính chỉ số bình quân ngành tùy ý
áp dụng cho tất cả các sản phẩm.
Có thể sử dụng cách tính riêng của công ty (nếu muốn) nếu các công ty chứng
minh được sự độc lập của mình đối với sự kiểm soát/chi phối của Chính phủ
(bằng chứng)
Việc đánh giá sẽ diễn ra nghiêm khắc – thẩm tra tại chỗ.
Những thông điệp chính: Liệu có được phiên điều trần mang tính chất
công bằng không
• Mặc dù DOC có thể khước từ sự phản đối từ phía các nhà xuất khẩu, hoặc từ chối
những thông tin đệ trình không đáng tin cậy:
– Theo suy luận, những thông tin sẵn có tốt nhất có thể được sử dụng
– DOC/ITC nhận thức rõ Quy trình giải quyết tranh chấp của WTO có thể
đưa ra phán quyết chống lại họ nếu các thông tin liên quan không được
xem xét
• Bên cạnh đó…Nếu các thông tin không đầy đủ/ không đúng/ không nhất quán
được đưa ra, các nhà chức trách có thể sử dụng các thực tế có sẵn bất lợi, gây ra
sự tăng biên độ bán phá giá.
• Nhìn chung quá trình này mang tính thiên vị và chống lại bạn. Đó là vấn đề đặt
ra cho việc giảm thiểu mức độ thiệt hại. Tuy nhiên cũng có rất nhiều cơ hội tại nhiều
thời điểm khác nhau rong quá trình tránh hoặc gây ảnh hưởng tới quá trình chống
bán phá giá: sự hiểu biết, thông tin, phân tích, trình bày, ảnh hưởng.
24

Quá trình điều tra và ra quyết định của Mỹ - một số nội dung chính
Xác định phạm vi của các điều khoản
Đơn khởi kiện thường được đưa ra bởi nhà sản xuất, thường là với sự giúp đỡ và tư vấn
của DOC. Đơn khởi kiện thường chỉ rõ bản chất và phạm vi ban đầu của cuộc điều tra. Đơn khởi
kiện thường bao gồm những nhận định ban đầu của “sản phẩm tương tự", "ngành công nghiệp
trong nước" và có thể tập trung giải quyết vấn đề “lũy tích". Điều quan trọng là các bên bị đơn
(hay bên bị đơn tiềm năng) phải bắt đầu tập trung chuẩn bị luận điểm của mình liên quan đến
những vấn đề này khi có cơ hội.
Định nghĩa mở rộng của “sản phẩm tương tự” sẽ có xu hướng làm tăng khả năng xác định
thiệt hại. Nó cũng sẽ có xu hướng “lũy tích” nhiều sản phẩm từ các quốc gia khác nhau hơn, do
đó sẽ làm tăng các luận điểm về thiệt hại. Thông thường, các nhà sản xuất của Việt Nam, vì lợi
ích của mình, cần phải chứng minh rằng sản phẩm của mình rất đa dạng và hầu hết (nếu không
nói là tất cả) sản phẩm của mình đều không thể được phân loại như sản phẩm tương tự (xem tiêu
chuẩn được sử dụng bởi ITC trong Bài tập 3).
Sự ghép đôi không tương thích giữa các sản phẩm tại thị trường trong nước và thị trường
Mỹ có thể làm cho biên độ trở nên cao hơn (ví dụ, các sản phẩm có giá thấp hơn chỉ được bán ở
Mỹ, sự khác biệt về giá cả liên quan đến nhu cầu theo mùa vụ; sự khác biệt trong cơ cấu chi phí
sản xuất).
Một định nghĩa rộng về ngành công nghiệp trong nước có thể là một lợi thế hay bất lợi
cho Việt Nam và phía bị đơn (tức là công ty bị ảnh hưởng). Một định nghĩa rộng có thể làm tăng
sự hỗ trợ cho các đơn kiện, nhưng việc chứng minh thiệt hại có thể sẽ gặp khó khăn hơn. Tương
tự, một định nghĩa rộng có thể làm suy yếu sự hỗ trợ nếu nó bao gồm các xưởng gia công, các
bên có thể hưởng lợi từ tính sẵn có của các sản phẩm rẻ hơn.
Tránh việc vận dụng các thực tế (bất lợi) có sẵn
Một số lượng lớn các quyết định được đưa ra là dựa trên "những thực tế có sẵn" hơn là dữ
liệu thực tế hoặc giá trị suy định". Việc cần thiết ở đây là phía bị đơn không được để cho DOC
lấy lý do sử dụng những thực tế bất lợi sẵn có - nghĩa là phải đảm bảo rằng dữ liệu được cập nhật
kịp thời, đầy đủ, chính xác và nhất quán.
Phóng đại biên độ bán phá giá
Bên khởi kiện và DOC có thể phóng đại biên độ bán phá giá bằng cách sử dụng nhiều
phương pháp gây nghi vấn.
Bán trên mức chi phí: Trong trường hợp các dữ liệu buôn bán tại thị trường nội địa được
sử dụng để tính toán giá trị công bằng (với nền kinh tế thị trường), DOC chỉ áp dụng "giá bán
trên mức chi phí" mà không sử dụng giá bán dưới mức chi phí. Do đó, biên độ bán phá giá có thể
được phóng đại thông qua so sánh việc bán hàng tại Mỹ chỉ với mức giá trên.
Giá trị suy định: DOC có thể thay thế "giá trị suy định" cho dữ liệu giá thực tế nếu bị coi
là không tin cậy.
26

Lợi nhuận: Các quyết theo chi phí không đo lường xem liệu doanh số bán hàng của Mỹ có ở
dưới mức giá thành không – mà chỉ đo lường xem liệu chúng có ở dưới mức giá cộng với lợi
nhuận hay không. DOC có thể sử dụng một tỷ lệ lợi nhuận trung bình ngành cho các loại sản
phẩm khác nhau, ngả về cách tính biên độ bán phá giá cao (các nhà cung cấp có thể tạo ra lợi
nhuận trung bình ngành trên các dòng sản phẩm của mình, nhưng không nhất thiết phải là tất cả).
Tương tự, khi ước tính “giá trị suy định”, DOC nhất quán trong việc sử dụng tỉ lệ lợi nhuận cao.
Quy về không: là một biện pháp khét tiếng trong việc đảm bảo một cách hiệu quả biên độ bán
phá giá tích cực. Khi tính toán biên độ bán phá giá trung bình qua thời gian hoặc qua các sản
phẩm, DOC thường bỏ qua các biên độ bán phá giá "tiêu cực", ví dụ như trong trường hợp giá
của các sản phẩm nhập khẩu ở Mỹ cao hơn giá thị trường nội địa. Điều này thể hiện rõ ràng sự
thiên vị trong quá trình xử lý dữ liệu, là nguyên nhân chính của một vài đơn khiếu nại tới Tổ
chức Thương mại Thế giới (WTO).
Luật chơi
Nếu không đáp ứng được yêu cầu cung cấp thông tin, hậu quả có thể sẽ rất tốn kém.
Việc cung cấp thông tin chính xác là rất quan trọng để tránh bị phạt
Tư vấn pháp lý là cần thiết
Các tác động của các vụ kiện chống bán phá giá rất tốn kém
Hệ thống của Mỹ rất phức tạp, các quy định rất nghiêm ngặt, nhưng quá trình và các yêu
cầu pháp lý tương đối minh bạch. Tuy nhiên điều đó cũng không có nghĩa là hệ thống này mang
tính công bằng!
Áp thuế bán phá giá
Sau khi có xác định sơ bộ về bán phá giá của DOC (gọi tắt là “prelim”), “Việc thanh
khoản” (tức là quyết định cuối cùng về các khoản thuế còn nợ Ngành Hải quan) bị đình lại đối
với tất cả các lô hàng nhập khẩu trong tương lai. Các nhà nhập khẩu phải đặt cọc hoặc ký quỹ để
dự phòng nộp thuế chống bán phá giá đối với các lô hàng nhập khẩu tiếp theo trong thời gian
xem xét (gọi tắt là POR) theo thuế suất được thông báo trong “prelim”.
Sau khi có quyết định cuối cùng, phía bị đơn phải nộp tiền đặt cọc để dự phòng cho các
mức thuế chống bán phá giá đối với các lô hàng nhập khẩu với thuế suất được thông báo trong
quyết định cuối cùng.
ITC có 45 ngày để hoàn thành báo cáo cuối cùng xác định thiệt hại. Nếu có quyết định,
hàng nhập khẩu trong tương lai phải chịu đặt cọc thuế chống bán phá giá với số tiền tương đương
với thuế suất bán phá giá đã được tính toán.
Nghĩa vụ pháp lý về tài chính cuối cùng đối với nhà nhập khẩu sẽ được xác định thông
qua những rà soát hành chính do DOC tiến hành. Những rà soát này xác định số tiền thuế công
bằng còn nợ trong thời gian rà soát (POR).
27

Hình 4: Ví dụ về đợt rà soát lần đầu
Tóm lược việc
áp dụng và xem
xét các loại thuế
Các nhà xuất khẩu là đối
tượng nộp thuế Chống
bán phá giá theo quyết
Hình 5: Ví dụ về các đợt rà soát tiếp theo
định sơ bộ của DOC. Các
nhà nhập khẩu phải đặt
cọc hoặc k{ quỹ dự
phòng nộp thuế chống
bán phá giá đối với các lô
hàng nhập khẩu tiếp theo
trong thời gian xem xét
đưa ra quyết định cuối
cùng. Tỷ giá được điều
chỉnh tại quyết định cuối
cùng và sau đó là tại các
đánh giá hàng năm, đánh
giá hành chính, đánh giá
cuối kz. Trách nhiệm của
nước xuất khẩu (đối với
các khoản thanh toán bổ
sung, hoàn thuế) được
điều chỉnh ở từng kz
đánh giá kiểm điểm, dựa
trên sự khác biệt giữa tỷ
28
giá trước đó và tỷ giá
mới. Đây là một động cơ
để tăng giá

Quyền truy sách sau quyết định cuối cùng
1. Yêu cầu khắc phục các sai sót về phía Bộ (thương mại) – tức là, kiểm tra lại các con số
xem việc tính toán các biên độ bán phá giá có đúng không (phải làm xong trong vòng 5 ngày sau
khi DOC công bố các hồ sơ)
2. Quyết định kháng cáo lên Tòa án thương mại quốc tế của Mỹ tại NewYork – Tiến hành
thẩm tra tư pháp các biện pháp hành chính của các cơ quan chính phủ xử lý hàng nhập khẩu
3. Đòi bồi hoàn thông qua thủ tục giải quyết tranh chấp WTO
4. Yêu cầu tiến hành rà soát hành chính trong Tháng đủ năm của Lệnh chống bán phá giá
nhằm đạt được mức thuế chống bán phá giá thấp hơn
30

Bài tập 6: Tình trạng nền kinh tế phi thị trường
Quy chế nền kinh tế phi thị trường là một vấn đề đối với Việt Nam, có khả năng dẫn đến
mức thuế chống bán phá giá cao hơn. Điều này cho phép giới chức trách của Mỹ sử dụng
mức giá từ nước thứ 3 hoặc nước thay thế (như Bangladesh) để ước lượng giá trị thực
sự. Vì ở Bangladesh, hệ thống sản xuất và phân phối là khác nhau và ít hiệu quả hơn, do
vậy biên độ bán phá giá có thể sẽ cao hơn.
Các tiêu chí được sử dụng để đánh giá nền kinh tế thị trường của chính phủ Mỹ
1. Mức độ chuyển đổi tiền tệ từ một quốc gia này sang tiền tệ của quốc gia khác.
2. Mức độ tỷ lệ tiền lương được xác định trên cơ sở thỏa thuận tự do giữa người lao
động và nhà quản lý doanh nghiệp.
3. Mức độ các công ty liên doanh hay đầu tư của các nước được cho phép hoạt động
tại một quốc gia
4. Mức độ các chính phủ chi phối duy trì sở hữu và kiểm soát các phương thức sản
xuất ở trong nước
5. Mức độ chi phối/ kiểm soát của chính phủ trên sự phân phối về nguồn lực và các
quyết định về giá hay sản lượng đầu ra của doanh nghiệp
6. Những nhân tố khác mà cơ quan quản lý xem xét là đúng là theo nền kinh tế thị
trường
Một số những tiêu chí bổ sung áp dụng bởi Liên minh châu Âu:
7. Chi phí sản xuất và tình hình tài chính của các doanh nghiệp không phải gánh chịu
những biến động đáng kể nào từ hệ thống kinh tế phi thị trường trước đây, đặc biệt là
trong mối liên quan tới sự sụt giá của tài sản, xóa bỏ các khoản đã thanh toán, trao đổi
thương mại và thanh toán thông qua các khoản nợ bồi thường.
8. Các doanh nghiệp liên quan là đối tượng của Luật phá sản và Luật tài sản, các luật bảo
vệ tính nghiêm minh và ổn định của luật pháp cho sự hoạt động của các doanh nghiệp.
Việt Nam được coi là nền kinh tế phi thị trường khi gia nhập WTO vào năm 2007. Việc
Việt Nam chuyển đổi thành nền kinh tế thị trường đóng vai trò hết sức cấp bách và quan
trọng.
Bài tập: xây dựng một tình huống nền kinh tế thị trường cho:
a) Việt Nam
b) Ngành hải sản Việt Nam
c) Một công ty hải sản Việt Nam
Sử dụng các tiêu chuẩn trình bày ở trên l{m cơ sở.
Mỗi nhóm được phân công thực hiện 1 trong 3 nhiệm vụ nêu trên theo vai trò và sự quan
tâm của nhóm mình.
Người điều phối các nhóm sẽ đóng vai Ủy viên thương mại EU hoặc DOC – nghe vụ kiện,
đặt câu hỏi cho c|c bên, đưa ra ph|n xét.
31

4. Quy trình chống bán phá giá của EU
Pháp luật
Luật liên quan là Quy chế Hội đồng (EC) số 384/96 sửa đổi. Tham khảo:
http://europa.eu/legislation_summaries/external_trade/r11005_en.htm
Các biện pháp chống bán phá giá có thể được áp dụng cho tất cả các hàng hóa nhập khẩu từ bên
ngoài EU, ngoại trừ các các thành viên trong khu vực kinh tế Châu Âu (Iceland, Liechstenstein
và Na-uy) và trong trường hợp đó là trừ các sản phẩm bị loại ra theo hiệp định EEA (ví dụ như
thủy sản)
Các cơ quan
• Tổng vụ thương mại (viết tắt DG Trade) trong Ủy ban Châu Âu – nhận các khiếu nại và
tiến hành điều tra
• Đại diện của các nước thành viên EU – lập thành một ủy ban quyết định xem có đủ
chứng cứ để theo đuổi vụ khiếu nại.
• Hội đồng bộ trưởng– chịu trách nhiệm chính thức thông qua các đề nghị của Ủy ban
• Tòa án Chung (trước đây gọi là Tòa sơ thẩm) – có thẩm quyền xét xử các vụ kiện chống
bán phá giá, đảm bảo các quyết định được thi hành.
• Tòa án tối cao EU (viết tắt là ECJ) – tòa phúc thẩm cho các vụ việc thuộc lĩnh vực của
Tòa án Chung (tức là, xem xét xem luật pháp có được tuẩn thủ không).
Thủ tục
Thủ tục này được tóm tắt trong hình 6. Các nét chính bao gồm:
Đơn khiếu nại được ngành công nghiệp bị ảnh hưởng gửi tới Tổng vụ Thương mại
Ủy ban EU xác định căn cứ để điều tra thông của Tổng vụ Thương mại
Quá trình điều tra được thực hiện: tiến hành làm thủ tục mẫu; phát bảng câu hỏi điều tra
và nộp lại; thăm, gọi xác minh.
Tạm kết luận và công bố các biện pháp tạm thời
Thảo luận / tư vấn
Công bố kết quả cuối cùng
Thảo luận / tư vấn; cơ hội để thảo luận về thực hiện giá
Biện pháp cuối cùng
32

Hình 6: Các thủ tục chống bán phá giá của EU
33

Những khác biệt chính so với Mỹ
Đồng thời xử lý các thiệt hại và bán phá giá
EC đánh giá chi tiết xem có đủ bằng chứng cho việc bán phá giá và thiệt hại hay không trước khi
tiến hành điều tra. Tuy nhiên, ngưỡng thiệt hại có thể thấp hơn ngưỡng do ITC áp dụng.
Chứng cứ tài liệu
EC yêu cầu cứ liệu vững chắc về giá (thường là các hóa đơn) trong khi Mỹ lại linh hoạt hơn (ví
dụ, những bản khai xác nhận việc báo giá miệng). Tuy nhiên, số lượng văn bản người khiếu nại
phải nộp tại EU lại thấp so với ở Mỹ. Điều này liên quan tới các thủ tục mang nặng tính pháp lý
của Mỹ (với chi phí pháp lý cao).
Xem xét và đánh giá các luận cứ về thiệt hại
Quy trình của EU bao gồm việc rà soát những luận cứ về thiệt hại muộn hơn (9-15 tháng) so với
quy trình ở Mỹ (trong 45 ngày đầu)
Ít phiếu điều tra hơn
Hệ thống của EU bao gồm một phiếu điều tra duy nhất trong khi hệ thống Mỹ lại bao gồm phiếu
điều tra khác nhau từ DOC & ITC, gây nhiều phiền hà cho các nhà xuất khẩu hơn so với hệ
thống của EU.
Thủ tục và chi phí pháp lý
EU không đòi hỏi sử dụng tư vấn pháp lý trong khi bản chất hệ thống của Mỹ khiến cho việc này
trở nên cần thiết. Điều này cũng có nghĩa là quy trình tại EU ít tốn kém hơn, ít sự tham gia của
luật sư và ít đơn khiếu nại hơn.
Xác minh dữ liệu
EC xác minh tất cả thông tin của bên khiếu nại trong khi ITC nói chung chỉ thực hiện công việc
này đối với những nhà sản xuất lớn. Tuy nhiên, EC dễ lượng thứ hơn đối với những thông tin
không chính xác (những lỗi nhỏ và thiếu sót) so với DOC, và trong quy trình của EU, việc xác
minh thông tin về nhà xuất khẩu nhanh hơn (2-3 ngày so với DOC 2 tuần).
Sự tiếp cận và tính minh bạch của thông tin
Hệ thống EU công khai ít thông tin hơn – chỉ các bên liên quan đăng ký mới được tiếp cận. Hơn
nữa, hệ thống của EU ít cho phép các bên tiếp cận các thông tin mật hơn so với hệ thống của Mỹ,
do đó các thông tin chi tiết có sẵn (ví dụ, các tính toán biên bán phá giá) ít hơn rất nhiều trong
các vụ kiện của EU.
34

Trong quy trình của EU, các cuộc điều tra ít được thông báo trước.
EC không tiết lộ đơn khiếu nại cho đến ngày mở cuộc điều tra trong
khi DOC thực hiện điều này trước khi quyết định bắt đầu điều tra.
Việc tính toán của EC ít công khai cho các bên tham gia kiểm tra.
Phần mềm ít “thân thiện với người sử dụng” so với Mỹ, và các nhà
xuất khẩu chỉ có thể kiểm tra tính toán của chính mình, chứ không
phải của các đối thủ cạnh tranh.
Thời điểm tiến hành các biện pháp tạm thời
Các biện pháp tạm thời được thực hiện chậm hơn ở EU so với ở Mỹ.
Các bên tham gia ở EU không biết liệu vụ việc có trở thành một vụ
kiện hay không trong suốt thời gian 9 tháng từ khi quy trình bắt đầu.
Ở Mỹ, điều này thường là rõ ràng sau khi có sự xác định sơ bộ của
ITC (25 ngày).
Cam kết giá
EC sẽ áp dụng các cam kết về giá mà không cần có thỏa thuân giữa
các bên khiếu nại. Điều này không có trong các vụ kiện ở Mỹ.
Ít quy tắc về thuế hơn
EC thường áp mức thuế thấp hơn (xem thanh bên) trong khi DOC
thì không làm việc này.
Rà soát tư pháp
Rà soát tư pháp ít phổ biến hơn ở EU (có thể do văn hóa tuân thủ
pháp luật ở Mỹ cao hơn).
Áp dụng và xem xét thuế
EC thường tính Biên độ bán phá giá thấp hơn. Đó là do sự khác
nhau trong phương pháp tính giá trị bình thường và giá xuất khẩu.
Tuy nhiên, thuế suất chỉ được thay đổi thông qua các rà soát tạm
thời. Tại Mỹ, thuế suất có thể được thay đổi thông qua rà soát hành
chính bao gồm cả những yếu tố hoàn cảnh đặc biệt hoặc thay đổi.
Tính không tiếp tục, không gia hạn (sau 5 năm): ở EU cao hơn Mỹ.
Hơn 50% các vụ kiện hết hạn mà không cần rà soát so với dưới 20%
ở Mỹ. Khoảng 50% số vụ được rà soát với kết quả tiếp tục kéo dài,
so với khoảng 90% số vụ ở Mỹ.
Quy tắc áp thuế
thấp hơn
Thuế chống bán phá giá
có thể được tính dựa trên
hai cơ sở:
a) Yêu cầu áp thuế nhằm
giảm hoặc loại trừ tổn
thất tới các nhà sản xuất
nội địa, hoặc
b) Áp thuế dựa trên biên
độ bán phá giá đã tính
toán.
Quy tắc áp thuế thấp
hơn, được đề cập tại
Hiệp định Chống bán phá
giá của WTO chỉ ra rằng
thuế suất thấp hơn sẽ
thường được lựa chọn.
35

Đối xử nền kinh tế phi thị trường
Về giá trị công bằng, EC lựa chọn một quốc gia tương tự và tính toán dựa trên kết quả của phiếu
điều tra cho nước đó. DOC phân tích quy trình sản xuất của Nền kinh tế phi thị trường và sử
dụng những giá trị quy đổi từ 1 nền kinh tế thị trường thay thế.
Các công ty có thể xin được hưởng đối xử kinh tế thị trường đầy đủ theo các thủ tục của EU. Ở
Mỹ, các công ty có thể đăng ký hưởng đối xử riêng biệt, nhưng vẫn bị đánh giá dựa trên phương
pháp tính toán nền kinh tế phi thị trường.
Quy về 0
EC ít sử dụng phương pháp này. Việc sử dụng phương pháp Quy về Không của Mỹ tiếp tục gây
nhiều tranh cãi.
Lợi ích công cộng
Quy trình của EU tập trung nhiều hơn tới lợi ích của công chúng trong việc đưa ra quyết định
liệu có áp đặt thuế chống phá giá hay không. Hệ thống của Mỹ thì không như vậy (người sử
dụng và người tiêu dùng có thể bình luận, nhưng không tiếp cận được các thông tin bảo mật và
thông thường chỉ đưa ra những nhận xét liên quan đến thiệt hại).
Tổng quan
Hệ thống của EC được tập trung hóa (Tổng vụ Thương Mại là cơ quan đứng đầu), trong khi ở
Mỹ có 2 cơ quan chính tham gia (DOC và ITC), nhưng việc ra quyết định thì phức tạp hơn do có
sự dính líu của tất các nước thành viên trong quá trình rà soát.
Hệ thống của EC ít minh bạch hơn – ít thông tin được cung cấp cho các bên tham gia hơn, nhưng
lại linh hoạt hơn (ví dụ như kiểm tra lợi ích của công chúng và việc sử dụng quy tắc áp mức thấp
hơn).
• Những thông điệp chính : Quy trình châu Âu
• Quy trình bán phá giá ở Châu Âu gần tương tự với Mỹ, tuy nhiên:
- Ít minh bạch hơn
- Đơn giản, linh hoạt hơn
- Thiếu tính tuân thủ pháp lý hơn
- Cho phép xem xét đến lợi ích của công cộng
- Thường áp dụng quy tắc “áp thuế thấp hơn”
• Nhìn chung, mức áp thuế tại Châu Âu có xu hướng thấp hơn so với ở Mỹ
• Việc áp thuế thường được tránh thông qua các thỏa thuận
36

5. Hiệp định chống bán phá giá (ADA) của Tổ chức Thương
mại Thế giới (WTO)
Nguồn gốc của ADA
GATT không có bất kỳ cố gằng nào trong việc điều tiết việc bán phá giá vì điều này liên quan
đến hành động của 1 công ty tư nhân hơn là 1 chính phủ, và do đó không bị điều chỉnh bởi các
quy định của GATT. Tuy nhiên, cũng có mối quan ngại rằng việc quá hăng hái thực hiện chống
bán phá giá có thể hạn chế hàng nhập khẩu được định giá công bằng. Điều VI của GATT 1947
cho phép sử dụng chống bán phá giá và đặt ra một số quy định cơ bản. Vòng đàm phán Uruquay
đã mang lại kết quả là một Hiệp định toàn diện (ADA) về việc thực hiện Điều VI như một phần
của GATT 1994. Sau đây là tóm tắt các điều khoản chính của Hiệp định chống bán phá giá năm
1994.
Các điều khoản chính của ADA
Điều 1 – Các nguyên tắc
Các biện pháp chống bán phá giá chỉ có thể được áp dụng khi giá xuất khẩu thấp hơn giá
trị công bằng và việc bán phá giá gây ra hoặc đe dọa gây ra những thiệt vật chất.
Điều 2 - Xác định việc bán phá giá
• Bán phá giá xảy ra khi sản phẩm được bán với giá thấp hơn giá trị công bằng của nó –
thường là giá có thể so sánh được trong thị trường nội địa của nhà xuất khẩu
• Nếu giá nội địa không được áp dụng, thì giá trị công bằng có thể căn cứ vào:
– Giá xuất khẩu sang nước thứ ba, hoặc
– Chi phí sản xuất ở nước xuất xứ cộng thêm chi phí bán hàng hợp lý và lợi nhuận.
• Chi phí và lợi nhuận cần được tính toán dựa trên cơ sở các hồ sơ của nhà xuất khẩu.
Cần có sự “so sánh công bằng” giữa Giá xuất khẩu và giá trị công bằng. Tất cả các sự
khác biệt ảnh hưởng đến tính chất so sánh của giá cả cần được cho phép (ví dụ như thuế).
Việc chuyển đổi đồng tiền phải dựa trên tỷ giá hối đoái của ngày giao dịch.
Phải xác lập biên bán phá giá trên cơ sở so sánh về số bình quân gia trọng về giá hoặc
trên cơ sở từng giao dich một.
Điều 3 - Xác định thiệt hại
Phải trình bày được hàng nhập khẩu bán phá giá đang gây ra thiệt hại.
Phải kết luận được rằng hàng xuất khẩu bán phá giá sẽ tiếp diễn gây thiệt hại vật chất.
Điều 4 - Định nghĩa của ngành công nghiệp nội địa
Các công ty có thể bị loại trừ nếu có liên tới nhà xuất khẩu hoặc đang nhập khẩu sản
phẩm liên quan.
Điều 5 – Quá trình khởi đầu và điều tra tiếp theo
37

Các cuộc điều tra cần được tiến hành trên cơ sở các đơn kiện bằng văn bản được viết bởi
hoặc thay mặt cho ngành sản xuất nội địa hoặc bởi các nhà chức trách hữu quan nếu có đủ bằng
chứng về bán phá giá, thiệt hại và mối quan hệ nhân quả giữa hai yếu tố đó.
Chính phủ của nước xuất khẩu phải được thông báo trước khi cuộc điều tra bắt đầu.
Đơn khiếu nại sẽ bị từ chối nếu việc bán phá giá ở mức giá tối thiểu (dưới biên phá giá
2%) hoặc thiệt hại là không đáng kể (dưới 3% phần đóng góp trong hàng nhập khẩu)
Việc thông quan không được để bị cản trở trong suốt quá trình tố tụng về chống bán phá
giá.
Các cuộc điều tra cần được kết luận trong vòng 1 năm, và không có vụ nào kéo dài hơn
18 tháng sau khi bắt đầu.
Điều 6 – Bằng chứng
Các bên liên quan sẽ được thông báo về những thông tin cần thiết và có cơ hội cung cấp
bằng văn bản các thông tin đó, tiếp cận đầy đủ thông tin không bảo mật, có đầy đủ cơ hội bảo vệ
lợi ích của mình.
Cơ quan chức trách phải đảm bảo tính chính xác của thông tin được cung cấp.
Trường hợp thông tin không được cung cấp, cơ quan chức trách có thể sử dụng các “thực
tế sẵn có” để xác định.
Các cơ quan cần công khai những kết quả trước khi đưa ra quyết định cuối cùng
Các biên bán phá giá riêng rẽ nói chung cần được tính toán. Việc lấy mẫu có thể được sử
dụng “ưu tiên việc tham vấn và ưng thuận của các bên liên quan”.
Điều 7 – Các biện pháp tạm thời
• Quy định bản chất của các loại thuế tạm thời và thời hạn áp dụng
Điều 8 – Cam kết về giá
• Cho phép kết thúc các điều tra/tố tụng về chống bán phá giá thông qua những cam kết về
giá của nhà xuất khẩu.
Điều 9 – Áp thuế và thu thuế
• Chỉ rõ mong muốn áp dụng quy tắc áp thuế thấp hơn (thấp hơn biên độ bán phá giá nếu
đủ để loại bỏ thiệt hại cho ngành sản xuất nội địa)
• Việc quyết định trách nhiệm pháp lý và việc hoàn thuế cuối cùng phải nhanh chóng được
thực hiện (với thời hạn được xác định).
Điều 10 – Hiệu lực hồi tố
• Các biện pháp và mức thuế tạm thời chỉ được áp dụng đối với hàng nhập khẩu sau khi đã
được thông qua.
• Bất kỳ sự khác biệt (tăng) nào giữa mức thuế tạm thời và mức thuế cuối cùng đều không
được thu trong giai đoạn tạm thời, và bất kỳ khoản hoàn thuế nào (khi mức thuế cuối
cùng ít hơn mức thuế tạm thời) cũng phải được thanh toán nhanh chóng.
• Mức thuế chống phá giá cuối cùng có thể được áp dụng với hiệu lực hồi tố 90 ngày trước
các biện pháp tạm thời trong những trường hợp nhất định (ví dụ, bên vi phạm tái phạm,
bán phá giá ồ ạt).
38

Điều 11 – Thời hạn áp dụng và việc xem xét lại các mức thuế và cam kết về giá
• Thuế chỉ được tiếp tục có hiệu lực trong một khoảng thời gian và chừng mực cần thiết để
vô hiệu hóa việc bán phá giá gây ra thiệt hại.
• Thuế cần được rà soát khi các bên liên quan bày tỏ yêu cầu rà soát (với điều kiện sau ít
nhất là 1 năm)
• Thuế chống bán phá giá chỉ được kéo dài 5 năm, trừ khi việc rà soát thời hạn xác định
rằng việc áp thuế cần được kết thúc.
Điều 12 – Thông báo và Giải thích công khai các quyết định
• Cần cung cấp một bản thông báo và giải thích công khai đối với các quyết định.
Điều 13 – Rà soát tư pháp
• Một cơ quan độc lập phải được duy trì để rà soát các nội dung xác định.
Điều 15 – Các quốc gia thành viên đang phát triển
• Kêu gọi các biện pháp khắc phục “có tính xây dựng”
Điều 16 – Uỷ ban về Thực hành Chống bán Phá giá
Ủy ban này nên được thành lập, họp 1 năm 2 lần
Điều 17 – Tham vấn và giải quyết tranh chấp
• Cam kết về giải quyết tranh chấp được áp dụng cho việc tham vấn và giải quyết tranh
chấp theo các điều khoản của ADA
• Các thành viên có thể yêu cầu tham vấn với các thành viên WTO khác nếu họ cảm thấy
bất kỳ lợi ích nào của mình bị “vô hiệu hóa hoặc suy yếu” dưới các điều khoản ADA.
• Nếu không đạt được một giải pháp mà các bên cùng thống nhất, vấn đề có thể được trình
lên Cơ quan Giải quyết tranh chấp (gọi tắt là DSB), cơ quan này sẽ lập một hội đồng để
xem xét vấn đề này.
Điều 18 – Các Điều khoản cuối cùng
• Các thành viên WTO phải có các bước cần thiết để đảm bảo việc tuân thủ các luật lệ
• Yêu cầu thông báo về những thay đổi trong luật pháp, quy định và thủ tục hành chính
• Ủy ban hàng năm sẽ rà soát việc thực hiện và hoạt động của ADA
Các Phụ lục:
Các thủ tục điều tra tại chỗ
Các thủ tục nhằm thu thập “thông tin sẵn có tốt nhất”.
ADA – những diễn biến hiện tại và tương lai
Một vòng đàm phán thương mại mới đã được bắt đầu tại Hội nghị cấp bộ trưởng ở Doha tháng
11 năm 2001. Đoạn 28 của Tuyên Bố Bộ trưởng Doha nêu rõ
“[các thành viên] đồng ý thương lượng nhằm làm rõ và tăng cường các chế tài theo Hiệp định
về thực hiện Điều 6 của GATT 1994 [chống bán phá giá]… trong khi vẫn giữ nguyên các khái
niệm, nguyên tắc và mục tiêu cơ bản…”, (nhấn mạnh).
39

Dự thảo ADA của Chủ tọa Vòng đàm phán Doha được công bố vào tháng 11 năm 2007. Một số
thay đổi đề xuất đã làm rõ và thắt chặt các điều khoản và thủ tục (ví dụ, một số hạn chế về việc
sử dụng phương pháp quy về 0, trình bày rõ hơn về các yếu tố sẽ được xem xét trong quá trình
xác định thiệt hại). Một số thay đổi đề xuất sẽ làm hiệp định yếu đi (ví dụ, loại bỏ các tham chiếu
về quy tắc áp mức thuế thấp hơn). Dù có gì xảy ra, những hành động chống bán phá giá vẫn
không bị cấm!
Đánh giá chung về ADA
Hiệp định này phần lớn điển chế hóa các thực hành chống bán phá giá ở EU và Mỹ.
Hiệp định này cụ thể hơn ở nhiều điểm so với nhiều hiệp định khác của WTO – Ít tập
trung vào các nguyên tắc chung. Tuy nhiên, hiệp định này vẫn rất linh hoạt về phương pháp xác
định thiệt hại và tính thuế chống bán phá giá.
Hiệp định này bị coi là yếu trong các cách đối xử đặc biệt và khác biệt đối với các nước
đang phát triển.
Một số diễn biến tích cực đang diễn ra tại Vòng Đàm phán Doha hiện nay, tập trung đặc
biệt vào các phương pháp sử dụng trong việc quyết định và tính toán biên độ bán phá giá.
Tăng cường ADA – Một số lựa chọn
Các khái niệm, nguyên tắc và mục tiêu cơ bản của hiệp đinh Chống bán phá giá chưa bao
giờ được định nghĩa, do đó việc tái cơ cấu toàn diện là không chắc có khả năng xảy ra.
Sửa đổi kỹ thuật
Những sửa đổi kỹ thuật nào có thể được thực hiện trong Hiệp định để xóa bỏ một số điểm
không công bằng của hệ thống
1. Yêu cầu bên khiếu nại cung cấp bằng chứng kinh tế về các hành vi bóp méo thị trường và các
hành vi bán phá giá, ví dụ như:
* Những biện pháp thương mại cho phép giá bán tại thị trường trong nước cao hơn thị
trường xuất khẩu
* Số liệu đáng tin cậy về giá cả và chi phí sản xuất
2. Yêu cầu cơ quan phụ trách chống bán phá giá xác định bằng chứng đáng tin cậy về sự phân
biệt giá cả giữa các thị trường
3. Cho phép bị đơn đưa ra bằng chứng chỉ ra rằng các phương pháp tính giá là dựa trên các nhân
tố khác chứ không phải là bị bóp méo.
4. Cho phép loại trừ việc bán hàng ở thị trường trong nước khi tính giá trị công bằng, chỉ trong
trường hợp có sai số (cho phép bao gồm doanh số bán hàng dưới mức chi phí sản xuất)
5. Loại trừ lợi nhuận khi tính chi phí sản xuất (giá trị suy định)
6. Cấm “quy về 0” – bao gồm các khoản bán phá giá âm khi tính biên độ bán phá giá chung.
7. Cấm so sánh giá xuất khẩu riêng rẽ với giá trị công bằng trung bình (chỉ so sánh giá ở cùng
mức)
40

8. Thắt chặt các quy tắc xác định thiệt hại
– Yêu cầu bằng chứng về sự tương quan đáng kể giữa hàng nhập khẩu và sự sụt
giảm lợi nhuận của ngành.
– Yêu cầu sự tách bạch rõ ràng giữa ảnh hưởng của các nhân tố nhân quả đã biết
khác.
9. Tăng ngưỡng tối thiểu
10. Yêu cầu áp dụng nguyên tắc đánh thuế thấp hơn
11. Yêu cầu tiến hành áp dụng kiểm tra lợi ích công chúng trước khi áp thuế.
12. Quy định bắt buộc chấm dứt các loại thuế sau 5 năm.
41

6. Quy trình giải quyết tranh chấp WTO (DSP)
Khái quát
Là quy trình thông qua đó các thành viên có thể cố gắng giải quyết các tranh chấp trong việc
thực hiện các hiệp định của GATT/WTO. DSP đã tồn tại từ khi có GATT, nhưng hệ thống này
ban đầu rất yếu. Vấn đề chính ở đây là tất cả các quyết định về việc giải quyết tranh chấp đều
phải được đưa ra trên cơ sở đồng thuận, do đó chúng có thể dễ dàng bị chặn lại. Thỏa thuận về
Giải quyết tranh chấp đã được thông qua như Phụ lục 2 của GATT vào năm 1994.
Tổng quan về quá trình
Quá trình này bắt đầu với một yêu cầu tham vấn giữa các bên. Yêu cầu phải có phản hồi
trong vòng 10 ngày, tham vấn bắt đầu trong vòng 30 ngày; và 60 ngày là thời gian cho phép để
giải quyết tranh chấp. Nếu những điều kiện này không được đáp ứng hoặc không có giải pháp
nào cả, bên khởi kiện có thể yêu cầu lập ra 1 Hội đồng để giải quyết.
Một Ban hội thẩm giải quyết tranh chấp có thể được lập ra trong vòng 45 ngày sau khi
kết thúc tham vấn. Thông thường mất 6 tháng để chuẩn bị 1 báo cáo cho các bên; 3 tuần để lưu
hành báo cáo đó đến các thành viên WTO. Bản báo cáo phải được thông qua trong vòng 60 ngày
trừ khi có kháng cáo. Nếu có kháng cáo, Cơ quan Phúc thẩm đưa ra báo cáo trong khoảng từ 60-
90 ngày.
Toàn bộ quá trình được trình bày rõ trong hình 7.
Các nét chính
• Khoảng 20% các vụ kiện được giải quyết thông qua tham vấn
• Việc lập Ban Hội thẩm giải quyết tranh chấp có thể bị ngăn cản 1 lần bởi Nước bị đơn.
• Các thành viên Ban Hội thẩm (3-5 người) được chọn ra thông qua tham vấn các bên –
được bổ nhiệm bởi Tổng thư ký WTO (SG) nếu không có thỏa thuận nào.
• Các thành viên có thể đến từ bất kỳ nước nào, nhưng hoạt động vơi tư cách độc lập
• Báo cáo của Ban Hội thẩm chỉ có thể bị bác bỏ nếu có sự đồng thuận.
Công việc của Ban Hội thẩm
Trước phiên điểu trần đầu tiên – mỗi bên trình bày trường hợp của mình bằng văn bản. Tại
phiên điều trần đầu tiên, cả 2 bên trình bày trường hợp của mình. Tại Buổi họp thứ 2 – các bên
trình bày và bác bỏ các lập luận. Các chuyên gia có thể được Ban Hội thẩm tham vấn về các vấn
đề khoa học và kỹ thuật.
Dự thảo đầu tiên được soạn, các mục sự kiện và lập luận của bản báo cáo được trình bày cho
các bên. Các bên sau đó sẽ có 2 tuần để bình luận. Một báo cáo tạm thời sẽ bao gồm các kết quả
và kết luận. Các bên sẽ có 1 tuần để yêu cầu rà soát, quá trình rà soát có thể diễn ra trong 2 tuần
dành cho những cuộc họp bổ sung.
42

Hình 7. Quy trình giải quyết tranh chấp của Tổ chức Thương mại Thế giới
Nước bị hại yêu cầu
tham vấn theo DSP
Tham vấn (có thể được Tổng
thư ký WTO hướng dẫn)
Khiếu nại được giải quyết
hoặc rút lại (>50%)
Trình bày
miệng/văn
bản/bác bỏ/tham
vấn chuyên gia,
lập Hội đồng giải
quyết
Báo cáo nộp cho các thành
viên
Nếu không có giải pháp, thì
Phán quyết của Hội đồng giải
quyết tranh chấp (DSB)
Kháng nghị
hoặc
Các Bên thực hiện (15/31 vụ)
Thông qua
Báo cáo được
khẳng định/sửa
đổi/đảo ngược
DSB chấp nhận
hoặc bác bỏ trong
30 ngày
hoặc
Thương lượng mức bồi
thường
DSB giám sát
hoặc
Quyền lợi là nước thành viên
WTO
bị đình chỉ (3/31 vụ) –
43
Đưa ra Trọng tài giải quyết (2/31
vụ)

Báo cáo cuối cùng bao gồm kiến nghị của Ban Hội thẩm về các biện pháp thích hợp sẽ được nộp
cho các bên, lưu hành đến tất cả các thành viên 3 tuần sau đó. Cơ quan giải quyết tranh chấp (Đại
hội đồng) sẽ thông qua quyết định (phán quyết) trong vòng 60 ngày.
Kháng nghị
Mỗi bên có thể đưa ra kháng nghị một phán quyết – phải dựa trên các quan điểm của luật,
với các bằng chứng không tồn tại hoặc bằng chứng mới
Kháng nghị được điều trần bởi 3 thành viên của Ban phúc thẩm gôm 7 thành viên thường
trực, mỗi thành viên phục vụ 1 nhiệm kỳ 4 năm và có vị trí được công nhận trong lĩnh vực luật
và thương mại quốc tế. Ban phúc thẩm có thể công nhận, thay đổi hoặc đảo ngược các kết quả
cũng như kết luận của Ban Hội thẩm. Cơ quan DSB phải chấp nhận hoặc bác bỏ báo cáo Ban
phúc thẩm trong vòng 30 ngày.
Hành động
Thành viên phải tuyên bố với DSB ý định tuân theo các khuyến nghị trong vòng 30 ngày.
Việc không hành động trong một “khoảng thời gian hợp lý” sẽ dẫn đến các cuộc thương lượng
với quốc gia khởi kiện về mức bồi thường có thể cùng chấp thuận (ví dụ, giảm thuế cho bên
khiếu kiện). Nếu không có thỏa thuận nào sau 20 ngày, DSB có thể được yêu cầu “tạm hoãn
nhượng bộ hay nghĩa vụ”, có 30 ngày để quyết định. Việc đưa ra quyết định về các biện pháp áp
dụng có thể hỏi ý kiến trọng tài.
DSB giám sát việc thực thi của những phán quyết đã được thông qua.
Các vụ kiện DSP
Tính đến cuối tháng 7 năm 2010 – tổng cộng có 411 vụ giải quyết tranh chấp, trong đó có 83
vụ liên quan đến Hiệp định chống bán phá giá (ADA). Thông thường các Hiệp định khác của
WTO được trích dẫn trong những vụ kiện này, cơ sở chính của bên khởi kiện có thể khoong phải
là sự vi phạm các điều khoản của ADA.
40 vụ là khiếu nại chống lại Mỹ, 8 chống lại EU, 5 chống lại Mexico, và 4 chống lại
Argentina.
EC khởi kiện 12 vụ (trong đó 1 vụ đồng khiếu nại), Mexico 11 vụ, Ấn Độ 8 vụ. Trung Quốc
đã khởi kiện 4 vụ kể từ khi gia nhập WTO năm 2001 - 2 chống lại EU và 2 chống lại Mỹ.
30 trong 83 vụ kiện không vượt quá giai đoạn tham vấn. 16 vụ kiện bổ sung không yêu cầu
lập Hội đồng giải quyết tranh chấp do rút đơn khiếu nại, có sự thỏa thuận chung, đạt được giải
pháp, và các biện pháp chống bán phá giá được loại bỏ...
Có 15 trong 31 vụ có lập Hội đồng, và quy trình này được hoàn tất dẫn đến kết quả tuân thủ
hoặc thông báo ý định tuân thủ. 3 vụ dẫn đến việc đình chỉ các nhượng bộ. 2 vụ cần đến trọng
tài. Các Ban Hội thẩm vẫn chưa hoàn tất công việc của mình trong những vụ còn lại.
44

Các loại vụ kiện và những tác động
Có ba loại vụ kiện chính liên quan đến ADA:
Vấn đề thủ tục – các thủ tục được thực hiện bị cáo buộc là không nhất quán với những quy
định trong ADA.
Vấn đề phương pháp – phương pháp sử dụng trong tính toán biên bán phá giá và thuế áp
dụng bị cáo buộc là không nhất quán với những quy định của ADA
Những thách thức về pháp luật - luật của các quốc gia thành viên WTO bị cáo buộc là
không nhất quán với ADA.
Ví dụ:
Bảng 1 mang đến một cái nhìn toàn diện về bản chất cũng như những kết quả đạt được của một
số vụ kiện. Các vụ kiện này bao gồm các khiếu nại liên quan đến thủ tục, phương pháp và pháp
luật.
Bảng 1: Một số vụ kiện chống bán phá giá
Vụ kiện Các nước Sản phẩm Phán quyết / kết quả
DS99 – Thất
bại trong việc
rỡ bỏ thuế AD
Hàn Quốc
chống lại Hoa
Kỳ
Áp thuế AD với mặt hàng
DRAMS (thanh bộ nhớ mở
rộng).
Hội đồng phán quyết rằng quyết định của Mỹ
không dỡ bỏ thuế chống bán phá giá là không
nhất quán với ADA vì không có bằng chứng của
việc tiếp tục bán phá giá hoặc khả năng tái tục
việc này. Mỹ cuối cùng đã đồng ý bãi bỏ thuế
chống bán phá giá như một kết quả của một cuộc
rà soát cuối kỳ.
DS331. Tiến
hành một cuộc
điều tra AD
Guatemala
chống lại
Mexico
Áp thuế AD với mặt hàng
thép ống.
Hội đồng phán quyết rằng việc tiến hành điều tra
chống bán phá giá không nhất quán với nghĩa vụ
theo quy định của ADA (nhiều điều khoản).
Mexico cuối cùng đã đồng ý xóa bỏ thuế chống
bán phá giá.
DS206. Sử
dụng dữ liệu
của bị đơn
Ấn Độ chống
lại Hoa Kỳ
Áp thuế AD với mặt hàng
thép tấm.
Hội đồng phán quyết rằng quyết định của Mỹ sử
dụng các “thực tế sẵn có” thay vì những thông tin
được cung cấp bởi Cục Quản lý Thép của Ấn Độ
là không nhất quán với ADA.
DS179: so
sánh giá
Hàn Quốc
chống lại Hoa
Kỳ
Tính toán thuế AD trên
mặt hàng thép không gỉ.
• Hội đồng phán quyết rằng:
1. Do giá xuất khẩu và giá bình thường
đều bằng đô-la Mỹ, việc Mỹ sử dụng
cách chuyển đổi tiền tệ là không nhất
quán với ADA.
2. Những điều chỉnh bổ sung áp dụng
45

DS141: Quy
về 0
DS343;
DS344;
DS350. Quy
về 0
DS136/162.
Thách thức về
luật pháp
Ấn Độ chống
lại EU
Trường hợp
đưa ra bởi
Thái Lan,
Mexico và EC
EC và Nhật
Bản chống lại
Hoa Kỳ
1.
Áp thuế AD vào mặt
hàng ga giường - sử dụng
Quy về 0.
Sử dụng Quy về 0 để áp
thuế AD lên mặt hàng tôm,
thép không gỉ, misc.
Đạo luật Chống bán phá
giá của Mỹ năm 1916 quy
định bồi thường thiệt hại
gấp 3 lần thông qua tố tụng
dân sự và có thể bổ sung
xử phạt về hình sự.
trong việc tính “giá xuất khẩu thiết lập”
được cho là không được phép.
3. Việc sử dụng các số liệu thống kê một
cách sai trái và không phù hợp, đặc biệt
liên quan đến việc tính toán mức thuế
trung bình được coi là không nhất quán
với ADA
Hội đồng giải quyết tranh chấp và Cơ quan phúc
thẩm phán quyết rằng: việc sử dụng phương thức
Quy về O là không nhất quán với ADA -- EC đã
đồng ý sửa đổi quy định của minh về bán phá giá.
Sự khác nhau trong các phán quyết của Hội đồng
và Cơ quan Phúc thẩm trong nhiều vụ kiện làm
cho phương thức quy về 0 này không rõ ràng.
Hội đồng phán quyết rằng Đạo luật trên có thể
không được thừa nhận theo điều VI của GATT và
ADA, nếu các các điều khoản của nó đã không
được áp dụng. Đạo luật được bãi bỏ năm 2004
cho phép các vụ kiện còn đang tiếp diện được tiếp
tục hoàn tất.
DS217/234.
Thách thức về
Luật pháp
Đạo luật Tiếp tục bán phá
giá và trợ giá năm 2000 của
Mỹ (Tu chánh án Byrd)
quy định việc phân bổ tiền
thuế Chống bán phá giá/Bù
trừ trợ giá cho các nhà sản
xuất nội địa
Đạo luật này được cho là vô hiệu hóa
hoặc giảm lợi ích của bên khiếu nại
và quyền được trả đũa đã được chấp
thuận. Đạo luật này được bãi bỏ năm
2006 – các điều khoản của nó vẫn còn
hiệu lực đến năm 2007
Bài học từ các vụ kiện:
Vấn đề thủ tục, phương pháp và ngay cả pháp luật nội địa có thể khiếu nại thành công
thông qua DSP. Khiếu nại có thể dẫn đến những thay đổi rất có ý nghĩa trong một số trường hợp;
ví dụ: xóa bỏ được thuế. Các khiếu nại thành công tiếp theo có thể thực hiện được; ví dụ:
phương pháp Quy về 0
Tuy nhiên, chỉ riêng DSP không thể giải quyết tất cả các vấn đề liên quan tới tố tụng
chống bán phá giá vì nó bị ràng buộc bởi những quy định của ADA.
46

Những thông điệp chính: Thủ tục giải quyết tranh chấp (DSP)
• Thủ tục giải quyết tranh chấp mang đến một cơ hội thật sự trong việc giải quyết
sự không công bằng (mặc dù bị hạn chế bởi ADA)
• Các vụ kiện đã tập trung giải quyết thành công
– Các vấn đề về thủ tục
– Phương pháp
– Luật Pháp
• Trung Quốc và Việt nam đều đang có một số vụ kiện liên quan tới DSP
• Các quốc gia đang phát triển nhận hỗ trợ đặc biệt.
• Những vấn đề chính đã được nêu ra trong các vụ kiện gần đây liên quan đến Việt
Nam
- Quy chế kinh tế phi thị trường (cụ thể trong Châu Âu)
- Tính minh bạch (Châu Âu)
- Quy về không
- Cách tính toán giá được xây dựng công bằng.
• Điều này chứng minh những lợi thế của các thành viên WTO. Mối quan tâm của
Việt Nam là cố gắng đẩy mạnh ADA.
47

7. Chiến lược và hành động
Phần này tập trung vào một số yếu tố then chốt để ứng phó hiệu quả với nguy cơ của chống bán
phá giá. Tuy nhiên, Bài tập 8 có thể được sử dụng như một cách chính để xây dựng và trao đổi ý
kiến về chiến lược và hành động. Giảng viên/người điều phối nên giới thiệu những ý chính trong
phần này như một thành phần của Bài tập 8.
Exercise 8 : Chiến lược và hành động
1. Liệt kê c|c thông tin v{ h{nh động được yêu cầu để phòng tr|nh v{ đ|p trả một
c|ch hiệu quả đối c|c h{nh động chống b|n ph| gi| ở mỗi giai đoạn ph|t triển
sản phẩm v{ quy trình chống b|n ph| gi|.
2. Bao gồm những yếu tố sau :
- Thông tin được yêu cầu
- Ph}n tích được yêu cầu
- C|c h{nh động cụ thể v{ tính đại diện cụ thể
- Tr|ch nhiệm của h{nh động.
Nghĩa l{ : Những gì nên l{m, khi n{o, bởi ai, như thế n{o
3. Tóm tắt những kết quả của bạn trên sơ đồ chi tiết.
Các yếu tố chính
Có ba yếu tố quan trọng trong một chiến lược hiệu quả để đối phó mối đe dọa về chống bán phá
giá:
1. Tránh và chuẩn bị (thay đổi từ phản ứng bị động tới chủ động)
Bài tập 7: Những Vấn đề tranh chấp của Việt Nam
Lập một danh sách theo thứ tự ưu tiên về các nội dung: thủ tục, phương pháp hay luật lệ
chống bán phá giá được sử dụng bởi Mỹ và EU mà không công bằng đối với Việt Nam.
Những vấn đề nào có thể đệ trình lên WTO
Những tranh luận nào sẽ được dùng để chứng minh sự tính không công bằng của
nó
Đơn khởi kiện có thể dựa trên những Điều khoản nào của ADA
48

2. Ứng phó hiệu quả (thích nghi, hạn chế thiệt hại)
3. Cải thiện các quy tắc thông qua WTO.
Đối với tất cả yếu tố trên, yêu cầu phải có:
Các thông tin chính xác; vào đúng thời điểm; ở đúng địa điểm / kênh
Phối hợp chuyên môn kỹ thuật và pháp lý
Liên minh và gây ảnh hưởng; thông tin liên lạc hiệu quả.
o
o
o
Hầu như tất cả yêu cầu đáp ứng những đòi hỏi nêu trên cũng cần thiết cho một chiến lược phát
triển thị trường xuất khẩu thành công.
Tránh và chuẩn bị
Thông tin thị trường:
Am hiểu giá cả ở các thị trường xuất khẩu tiềm năng
o Cầu – các xu hướng tiêu dùng, v.v..
o Cung – cấu trúc ngành sản xuất, cơ cấu tài chính, cấu trúc thể chế
Nguồn: phương tiện truyền thông, tùy viên thương mại, học giả, khảo sát ngành
Chịu trách nhiệm: các công ty, VASEP, các tổ chức đại diện khác
Đa dạng hóa
o Các thị trường – quốc gia, khu vực khác nhau,
o Các loại sản phẩm – các loại sản phẩm khác nhau, các sản phẩm giá trị gia tăng;
v.v.
Chịu trách nhiệm: các công ty
Các liên minh chiến lược
o Các nhà nhập khẩu, chế biến, các công ty giá trị gia tăng
o Những người tiêu dùng
o Các chương trình quảng bá nấu ăn trên TV, v.v..
Chịu trách nhiệm: các công ty, các tổ chức đại diện
Ứng phó hiệu quả
Chuẩn bị sẵn sàng
o Các số liệu chất lượng cao về chi phí sản xuất, gồm các yếu tố đầu vào (năng
suất) và giá cả;
o Trong trường hợp có thể, các số liệu thu thập được cần nhất quán với tiêu chuẩn
kế toán ở các nước là thị trường xuất khẩu;
49

o Đặc biệt chú ý ghi chép các số lượng và giá cả gắn với việc sử dụng đất và nước,
khấu hao, doanh số bán và chi phí hành chính, chi phí chung, lãi suất;
o Theo dõi sát báo cáo tóm tắt về thị trường và các đặc điểm kinh tế và hiệu quả
hoạt động của các nhà sản xuất ở các nước “tương tự” (có thể là nước thay thế)
khác;
o Xây dựng các tổ chức đại diện nhà sản xuất mạnh và nắm vững thông tin.
Chịu trách nhiệm: các công ty, các tổ chức đại diện, các viện nghiên cứu/trường đại học, các
ban ngành của chính phủ.
Cần biết:
Thông tin: biết được điều gì sắp xảy ra.
Nguồn: báo chí thủy sản, các tạp chí và trang mạng về ngư dân khai thác và nuôi trồng
thủy sản; các tùy viên văn hóa; các nhà nhập khẩu.
Ứng phó nhanh (ngay khi có thông tin tiết lộ khả năng bị kiện)
Cử lực lượng đặc trách (các công ty lớn, các tổ chức đại diện các nhà sản xuất/chế
biến; chính phủ)
Cử và phối hợp với các cố vấn về pháp lý, kỹ thuật và kinh tế (nhóm chuyên gia)
Chịu trách nhiệm: lực lượng đặc trách
Xây dựng cơ sở lập luận của bạn
Tấn công vào lập luận của các bên kiến nghị về các mặt:
o „Sản phẩm tương tự‟ (tìm cách giảm quy mô)
o Lũy tích (tìm cách biệt hóa sản phẩm của bạn)
o Định nghĩa nhà sản xuất, ngành (bị tác động) (nhằm mở rộng phạm vi)
o Biên phá giá (Đưa ra các ước tính của bạn về giá trị công bằng và giá hàng
xuất khẩu được điều chỉnh (ở Mỹ/EU); nếu phù hợp thì phê phán các con
số ước tính ban đầu của các bên kiến nghị)
o Các giá trị thay thế (lập luận đòi đối xử “nền kinh tế thị trường” (ME) cho
các công ty và ngành; trình bày sự khác nhau giữa các hệ thống sản xuất
và thị trường ở Việt Nam so với các nước „thay thế‟)
Chịu trách nhiệm: lực lượng đặc trách (nhóm chuyên gia)
Tổ chức các hội thảo tập huấn cho các công ty nhỏ hơn, và triển khai trợ giúp việc
điền thông tin vào các phiếu điều tra.
Trình bày lập luận của bạn trong mọi cơ hội tới DOC/ITC/EC/ các đồng minh tiềm năng
Trước khi bắt đầu mở cuộc điều tra
Trước khi có quyết định sơ bộ
Trước khi có quyết định cuối cùng
Trước khi rà soát
Tranh thủ sự ủng hộ cho lập luận của bạn
Các nhà kinh tế học độc lập ủng hộ tự do thương mại
Các chính trị gia thông cảm với các nước đang phát triển
50

Các nhà nhập khẩu và chế biến giá trị gia tăng
Người tiêu dùng và các bài báo và tạp chí nhiều người đọc
Các chương trình quảng bá nấu ăn trên TV.
Tạo cơ hội để trình bày lý lẽ của bạn
Yêu cầu rà soát hành chính
Kháng nghị thủ tục giải quyết tranh chấp của WTO
Sử dụng các thủ tục giải quyết tranh chấp của WTO
Yêu cầu tham vấn với đối tác ở nước có đơn kiến nghị về chống bán phá giá
Củng cố và thích nghi
Đa dạng hóa thị trường và sản phẩm………
Sàng lọc và cô động thông tin tình báo (về thị trường, nhà sản xuất, nước thay thế,
v.v..)
Quảng bá thương mại công bằng: WTO và Hiệp định ADA
Tăng cường liên minh với:
Các nên kinh tế phi thị trường và các nước đang phát triển khác
Các nhà kinh tế học ủng hộ tự do thương mại
Các tổ chức viện trợ phát triển
Các tổ chức phi chính phủ (NGO).
Nâng cao nhận thức về sự bất công
TV – các chương trình thời sự khu vực và toàn cầu và các vấn đề đương thời
Báo và tạp chí quốc tế (The Economist; Wall Street Journal; Financial Times,
Figaro, v.v..)
Cung cấp thông tin đầu vào hiệu của cho các cuộc thương lượng trong khuôn khổ WTO và
yêu cầu sửa đổi bản Hiệp định ADA
Phối hợp trình bày lập luận của bạn với các nước khác – phối hợp hiệu quả và
cung cấp thông tin đầu vào cho ASEAN và các nhóm nước khác để tối đa hóa tác
động của lý lẽ của bạn.
Lập nhóm chuyên gia pháp lý-kinh tế kỹ thuật chuyên nghiệp để phối hợp và tổng
hợp các bằng chứng liên quan.
Quy chế nền kinh tế phi thị trường (NME)
Nỗ lực nhằm đạt đươc quy chế kinh tế thị trường (được EU và Hoa Kỳ chấp nhận) tại
o Cấp công ty
o Cấp ngành thủy sản
o Cấp quốc gia Việt Nam
51

Thông qua các bài thuyết trình lặp đi lặp lại của các vụ kiện Quy chế kinh tế thị trường có
tham chiếu đến các tiêu chuẩn EU và Hoa Kỳ.
Việc công nhận quy chế kinh tế thị trường ở cấp công ty là chuyện thường xuyên xảy ra. Việc
công nhận quy chế kinh tế thị trường ở cấp ngành thủy sản sẽ có nhiều khó khăn hơn, nhưng dù
sao cũng có thể đạt được trong trung hạn. Việc công nhận quy chế kinh tế thị trường ở cấp quốc
gia sẽ có nhiều khó khăn hơn cho các lý do chính trị và do đó nên coi đây là một mục tiêu trungdài
hạn.
52

Phụ lục 1: Một số thuật ngữ và định nghĩa
Các định nghĩa
Bán phá giá (dumping)
Bán sản phẩm vào một thị trường xuất khẩu ở một mức giá thấp hơn giá thông thường/giá trị
công bằng
Giá thông thường hay giá công bằng (Fair value or normal value)
Là:
a) Giá của sản phẩm xuất khẩu trong thị trường nội địa của nhà xuất khẩu, hoặc nếu sản phẩm
không được bán trong thị trường của nhà xuất khẩu, hoặc nếu đất nước đó bị xếp vào nhóm quốc
gia có nền kinh tế phi thị trường thì:
b) Giá thông thường bao gồm ước lượng chi phí sản xuất cộng thêm với biên độ lợi nhuận hợp lý
(cũng được hiểu là “giá trị xây dựng/ giá suy định”)
Dữ liệu từ các nước thứ 3 hay nước thay thế có thể sử dụng cho trường hợp b)
Giá xuất khẩu khởi điểm (ví dụ: ―Giá Mỹ‖; ―Giá châu Âu‖)
Là mức giá người mua ở Mỹ/châu Âu hoặc nhà nhập khẩu trả cho nhà xuất khẩu Việt Nam.
Có sự khác nhau về khái niệm sử dụng ở đây. Giá nhập khẩu cũng đôi khi được sử dụng. Vấn đề
chính ở đây là phải hiểu rằng thuật ngữ này liên quan đến mức giá được trả bởi bên mua/nhà
nhập khẩu EU/US trả cho nhà sản xuất Việt nam.
Giá hàng hóa nhập khẩu được điều chỉnh (theo Mỹ/Châu Âu)
Giá ban đầu (US/EU) trừ đi chi phí được ước tính cho việc vận chuyển hàng hóa từ nước xuất
khẩu (Việt Nam), cụ thể hơn mức giá thông thường được ước tính tại Việt Nam.
Biên độ phá giá (Dumping margin)
Giá thông thường – giá điều chỉnh
Thường ở dưới dạng phần trăm : (giá thông thường – giá điều chỉnh)/ giá điều chỉnh
Sản phẩm tương tự (Like product)
Sản phẩm tương tự là sản phẩm, hoặc nhóm sản phẩm được nhập khẩu gây ra thiệt hại đối với
nhà sản xuất ở đất nước đang nhập khẩu. Chúng phải có độ tương tự nhất định để được coi là
đang cạnh tranh với nhau (có ảnh hưởng đáng kể tới giá thành)
Người khởi kiện (Petitioner or complainant)
Đại diện của nhà sản xuất trong nước nhập khẩu nộp đơn kiện theo luật lệ chống bán phá giá của
Mỹ hoặc châu Âu
Bị đơn (Respondent)
Cá nhân hay tổ chức đại diện cho lợi ích của nước xuất khẩu hoặc nhóm các công ty
Thiệt hại (Injury)
Thiệt hại đối với các nhà sản xuất của các nước nhập khẩu, làm giảm khả năng tài chính (mất đi
khả năng tài chính, khả năng sinh lời, mất thị phần, mất cơ hội, mất việc làm...)
Ngành công nghiệp (bị ảnh hưởng) tại Mỹ
53

“Các nhà sản xuất sản phẩm tương tự, hoặc các nhà sản xuất có tỷ lệ lớn sản phẩm tương tự
trong tổng sản phẩm đầu ra trong nước”
(Đạo luật Thuế quan Hoa Kỳ 1930 Phần 771 (4)(A))
Bán hàng với giá thấp hơn (Under selling)
Bán hàng hóa trong thị trường tại mức giá thấp hơn nhiều so với mức giá của các nhà sản xuất
khác.
Lũy tích (Cumulation)
Gộp tất cả các sản phẩm tương tự được nhập khẩu ở mức giá thấp từ một số nước xuất khẩu
Quy về ―0‖ (Zeroing)
Giá cả thay đổi rất nhiều qua thời gian. Biên độ bán phá giá vì vậy cũng thay đổi, có thể âm hoặc
dương. Quy về “0” là khi tất cả biên độ bán phá giá âm (tương ứng với không bán phá giá) bị
loại trừ khỏi cách tính biên độ bán phá giá bình quân.
Nền kinh tế phi thị trường (Non Market economy)
Cả châu Âu và Mỹ sử dụng một danh mục các tiêu chí để phán xét tình trạng nền kinh tế là thị
trường hay phi thị trường.
Các yếu tố sản xuất (Factors of production)
Yếu tố Đầu vào của qui trình sản xuất:
Ví dụ: thức ăn, hóa chất, nước, nhân công, năng lượng, nguyên liệu đóng gói, đá...
Những thông số sản xuất
Tính hiệu quả trong việc biến các yếu tố sản xuất thành sản phẩm cuối cùng.
Ví dụ: kg thức ăn/kg sản phẩm (thường được gọi là FCR)
Ví dụ: yếu tố đầu ra của sản xuất /một đơn vị lao động (hiệu suất lao động)
Dự liệu sẵn có và dữ liệu sẵn có bất lợi (Facts available and adverse facts available)
Khi các dữ liệu được cung cấp bởi bị đơn bị coi là không tương thích hay không đáng tin
cậy, Bộ Thương Mại Hoa Kỳ có thể sử dụng các dữ liệu của riêng mình hoặc những giả định
(thông thường được cung cấp bởi bên khởi kiện). Bên cạnh đó, để khuyến khích việc đệ trình đầy
đủ thông tin, Bộ Thương Mại có thể xử phạt bị đơn bằng việc sử dụng các dữ liệu sẵn có bất lợi
(gọi tắt là AFA), nghĩa là chọn những tỷ lệ hay những ước tính mang tính chất gây khó dễ cho bị
đơn.
54

Phụ lục 2: Các trường hợp giải quyết tranh chấp của WTO
hiện nay và mối liên hệ đặc biệt đối với Việt Nam.
DS379 - US — Chống phá giá và thuế chống bán phá giá(Trung Quốc)
Vụ kiện được bắt đầu (có yêu cầu về tham vấn) vào tháng 9 năm 2008
Trung quốc yêu cầu tham vấn liên quan đến các loại thuế chống bán phá giá được áp đặt bởi Mỹ
chiểu theo những quyết định thuế chống bán phá giá và những yêu cầu đưa ra bởi Bộ thương mại
Mỹ trong một số cuộc điều tra.
Ban Hội thẩm được thiết lập bởi Tổng cục thương mại vào tháng 3 năm 2009. Việc cung cấp báo
cáo của Ban Hội thẩm bị trì hoãn 2 lần do mức độ phức tạp của vụ kiện. Vụ kiện này liên quan
đến cả 2 thủ tục chi tiết theo Hiệp định về Trợ cấp và các Biện pháp đối kháng (Hiệp định SCM)
cũng như Hiệp định Chống bán phá giá (gọi là ADA)
Một vài điểm chính trong vụ kiện của Trung Quốc:
1. Tranh cãi về quyết định coi các Doanh nghiệp Nhà nước (gọi tắt là SOEs) là các cơ quan công
mà Chính phủ quyết định yếu tố đầu ra.
2. Tranh cãi về quyết định cho rằng quyền đất đai được cung cấp không tương xứng với số tiền trả.
3. Tranh cãi về hướng giải quyết các khoản nợ của các Ngân hàng Nhà nước, qua đó, các dữ liệu
của Trung quốc và việc sử dụng các thông tin hỗ trợ được thu thập từ bên ngoài Trung Quốc bị
từ chối.
4. Những thách thức gây lạm phát về thuế chống bán phá giá là kết quả của các phương pháp đã sử
dụng và so sánh không công bằng giữa giá xuất khẩu và giá thông thường
5. Đưa ra một số thách thức liên quan đến thủ tục chống bán phá giá, bao gồm:
a. Không mời được các bên ảnh hưởng đến tham vấn và đưa ra đủ thời gian cho việc chuẩn bị trả
lời phiếu điều tra.
b. Không tính được những khó khăn đặc biệt trong việc cung cấp thông tin theo yêu cầu
c. Không thể thông báo tới các bên ảnh hưởng về thông tin cần thiết nhằm đưa ra quyết định với
cương vị của cơ quan công, cũng như không thành công trong việc tính đến các yếu tố của quá
trình ra quyết định
d. Không thể thông báo cho các bên xem xét cùng một lúc hành động chống bán phá giá và áp
thuế chống bán phá giá, cũng như không thể thông báo về các thông tin cần thiết trong quá trình
xem xét thực hiện những điều này.
e. Sử dụng những suy luận và thực tế có sẵn bất lợi mà không thông báo cho các bên về những
vấn đề quan tâm thực sự
DS397 EC — Biện pháp chống bán phá giá đối với sản phẩm chốt khóa (Trung Quốc)
Vụ kiện được khởi đầu (có yêu cầu về tham vấn) vào tháng 7 năm 2009. Ban Hội thẩm được
thành lập vào tháng 12 năm 2009.
Vụ kiện liên quan đến mục 9(5) của Quy định hội đồng Châu Âu số 384/96 (Quy định chống bán
phá giá cơ bản của EC) cho rằng trong các vụ kiện mà hàng hóa nhập khẩu đến từ các nước có
55

nền kinh tế phi thị trường, mức thuế sẽ được định rõ cho nước cung cấp có liên quan mà không
cho từng nhà cung cấp, và mức thuế cá nhân sẽ chỉ được định rõ cho các nhà xuất khẩu chứng
minh được họ đã thực hiện theo các tiêu chí liệt kê trong điều khoản đó. Trung Quốc cho rằng
Cộng đồng châu Âu không thực thi một cách nhất quán những nghĩa vụ thủ tục khác nhau trong
Hiệp định Chống bán phá giá. Trung quốc cũng cho rằng Cộng đồng Châu Âu không thực thi
một cách nhất quán các nghĩa vụ của mình trong Hiệp định Chống bán phá giá - liên quan đến
quy mô của sản phẩm tương tự, quy mô của ngành sản xuất nội địa, tiến hành phân tích thiệt hại
và thiếu sự điều chỉnh so sánh về giá được tính toán theo biên độ chống bán phá giá.
Do đó, Vụ kiện này mang đến những thách thức về mặt luật pháp, thủ tục và quyết định áp thuế
cho EC. Một số vấn đề chính liên quan đến Việt Nam là:
1. Quyết định tình trạng nền kinh tế phi thị trường là không hợp lý, không khách quan và có
phân biệt đối xử
2. Quyết định mang tính phân biệt (cách đối xử riêng biệt cho một bên) là không nhất quán
3. Không có đủ thời gian phản hồi lại Phiếu điều tra về cách đối xử nền kinh tế phi thị
trường/cách đối xử riêng rẽ.
4. Không có đủ hỗ trợ trong nước để khởi xướng vụ kiện chống bán phá giá
5. Không tính đến tất cả những điều chỉnh thích hợp ảnh hướng tới so sánh giá.
6. Quyết định về thiệt hại – một vài vấn đế, ví dụ:
a. Sử dụng một mẫu của các nhà sản xuất trong nước
b. Thất bại trong việc loại trừ hàng hóa nhập khẩu không bán phá giá
c. Thất bại trong việc xem xét bằng chứng hoặc những yếu tố khác gây ra sự sụt giảm trong thị
phần trong nước ,v..v
d. Thất bại trong việc tiết lộ thông tin cần thiết cho các bên có liên quan.
DS405 - EU — Biện pháp chống bán phá giá trên mặt hàng da giày (Trung Quốc)
Vụ kiện bắt đầu vào tháng 2 năm 2010 (có yêu cầu tham vấn)
Trung Quốc đang chịu thách thức đối với Luật chống bán phá giá cơ bản của EC. Luật
này nêu rõ trong các vụ kiện hàng hóa nhập khẩu đến từ các nước có nền kinh tế phi thị trường,
thuế chống bán phá giá sẽ được định rõ cho các nước cung cấp liên quan mà không định rõ cho
mỗi đơn vị nhập khẩu riêng lẻ. Theo Trung Quốc, các nguyên tắc áp dụng của WTO đòi hỏi việc
xác định một biên độ và thuế riêng lẻ định rõ cho từng nhà nhập khẩu và nhà sản xuất chứ không
phải chỉ cho nước cung cấp nói chung. Trung Quốc trình bày rằng Luật cơ bản đã chỉ rõ thuế
riêng lẻ sẽ chỉ được định rõ cho các nhà xuất khẩu chứng minh họ đáp ứng được các tiêu chuẩn
đặt ra trong Hướng giải quyết nền kinh tế thị trường và Cách đối xử riêng rẽ. Trung Quốc cáo
buộc rằng tiêu chuẩn để đạt được thuế riêng lẻ là không hợp lý, không khách quản và vi phạm
nguyên tắc tối hệ quốc của GATT. Tổng cục thương mại của WTO đã thành lập một Ban Hội
thẩm để kiểm tra vụ kiện này vào tháng 7 năm 2010.
56

Vụ kiện này đã cho thấy sự phản đối chống lại các Luật lệ cơ bản của EU về chống bán
phá giá, đặc biệt là phiên bản sửa đổi của mục 9(5) (quyết định nền kinh tế phi thị trường) và các
loại thuế được áp đặt là kết quả của luật lệ này.
Một số thách thức đưa ra chống lại cách tính toán thuế là :
1. Thất bại trong việc xem xét các dữ liệu không thuộc diện lấy mẫu được nộp bởi các nhà xuất
khẩu.
2. Không xem xét hợp lý chi phí và lợi nhuận về hành chính, bán hàng và chi phí chung đối với một
công ty được nhận quyết định riêng biệt
3. Việc sử dụng không thích hợp khi coi Brazil là một nước tương tự. Thực tế là điều này đã không
mang lại những thông tin thích hợp, đánh giá không thiên lệch.
4. Định nghĩa về sản phẩm tương tự
5. Các vấn đề liên quan đến việc tiến hành điều tra về thiệt hại, bao gồm việc sử ụng dữ liệu không
được xác thực cung cấp bởi bên khiếu kiện, thiếu khách quan trong việc kiểm tra những tác động
của hàng nhập khẩu đối với giá cả trong nước, sự tích lũy không thích hợp những hàng hóa nhập
khẩu từ Trung Quốc và Việt Nam (những sản phẩm không tương tự) và thất bại trong việc xem
xét tất cả các yếu tố có liên quan.
6. Thất bại trong việc đảm bảo cung cấp nhanh chóng cho các bên liên quan những chứng cứ bằng
văn bản cũng như những thông tin không bảo mật.
7. Thất bại trong việc cung cấp tất cả thông tin không bảo mật có liên quan
8. Không cung cấp đủ thời gian cho các bên để đưa ra phản hồi về đối xử nền kinh tế phi thị trường
cũng như để trả lời các phiếu điều tra
9. Không cung cấp đủ thời gian biện hộ chống lại các phán quyết cuối cùng.
10. Thiếu tham vấn về các thủ tục lấy mẫu được sử dụng cho các nhà xuất khẩu.
11. Sự áp dụng thuế mang tính phân biệt – thuế áp tại Trung Quốc cao hơn Việt Nam, thậm chí biên
độ bán phá giá được tính cho Việt Nam còn cao hơn.
12. Phủ nhận việc cấp biên độ thuế riêng lẻ tới các nhà xuất khẩu.
13. Giải thích không đủ về thông tin và luật pháp liên quan tới việc áp thuế cuối cùng.
DS404 Mỹ - Các biện pháp chống bán giá về mặt hàng tôm (Việt Nam).
Việt Nam gửi yêu cầu tham vấn vào tháng 2 năm 2010. Bên cạnh một số đánh giá rà soát
về hành chính và xuất nhập khẩu, yêu cầu tham vấn cũng bàn về luật pháp, quy định, thủ tục
hành chính và các tập quán của Mỹ, bao gồm Quy về 0.
Tại cuộc họp ngày 18 tháng 5 năm 2010, Cơ quan giải quyết tranh chấp thiết lập một Ban
Hội thẩm. Liên minh Châu Âu, Nhật, Hàn Quốc, Mexico và Thái Lan bảo lưu quyền bên thứ ba
của họ. Sau đó, Trung Quốc và Ấn Độ bảo lưu quyền bên thứ ba. Điều này có nghĩa là lợi ích
của các nước này sẽ được Ban Hội thẩm lưu tâm trong quá trình xem xét tranh chấp. Các nước
này sẽ có cơ hội trình bày quan điểm với Ban hội thẩm, nêu ý kiến bằng văn bản trong báo cáo
cuối cùng.
57

Việt Nam cáo buộc rằng Mỹ đã hành động không nhất quán với những quy định của
WTO khi áp dụng Quy tắc “Quy về 0” đối với việc xác định biên độ bán phá giá. Bên cạnh đó,
Mỹ cũng nhiều lần không cho phía bị đơn Việt Nam – bên đang mong muốn rà soát - một cơ hội
chứng minh về việc không bán phá giá. Phía bị đơn Việt Nam cũng không được tham gia vào
quá trình rà soát. Mỹ cũng yêu cầu các công ty chứng minh tính độc lập đối với sự kiểm soát của
chính phủ và áp dụng những thực tế có sẵn bất lợi đối với các công ty không được làm được điều
này trong tất cả các cuộc rà soát. Việt Nam tranh luận rằng Mỹ đã xây dựng một tập quán về
từng vấn đề, vụ việc này và Mỹ vẫn sẽ tiếp tục hành động không nhất quán theo các nghĩa vụ của
WTO liên quan đến những vấn đề này trong những cuộc rà soát đang diễn ra và trong tương lai.
58

Phụ lục 3: Một số vấn đề chính phát sinh từ kinh nghiệm các thủ tục
chống bán phá giá được thực hiện bởi Hoa Kỳ chống lại hàng nhập
khẩu cá da trơn và tôm từ Việt Nam
Trường hợp cá Tra/Basa
Năm 2002 Hiệp hội Nông dân nuôi cá da trơn Hoa Kỳ đệ đơn kiện chống các công ty Việt Nam
xuất khẩu cá Tra và Basa vào thị trường Hoa Kỳ. Vụ này cuối cùng dẫn đến thuế chống bán phá
giá cao áp dụng đối với các công ty Việt Nam. Liệu sự việc này có thể tránh được hay thuế suất
có thể được giảm thấp hay không
Nguyên nhân
Đâu là nguyên nhân dẫn đến hành động đi kiện trong vụ cá Basa/Tra Xu hướng giá cả và khối
lượng xuất/nhập khẩu
Trong giai đoạn từ năm 1999 đến 2003, lượng xuất khẩu cá Tra và Basa sang Hoa Kỳ
tăng nhanh và rất có thể đã khiến, và chắc chắn có liên quan đến mức giá cá giảm mạnh. Giá cá
da trơn giảm từ $2.88/pound năm 2000 xuống còn $2.37/pound năm 2002 và tỷ lệ phần trăm giá
giảm trong giai đoạn 2000-2003 là 21%. Không những đây là sự giảm giá ấn tượng mà nó còn
“đi ngược lại” xu hướng chung: giá của hầu hết các sản phẩm hải sản tăng trong thời điểm đó.
Hơn nữa, cá Việt Nam “bán rẻ” hơn cá da trơn nuôi ở Hoa Kỳ từ 9,2% đến 38,6%. Cá
Việt Nam cũng được cho là có chất lượng cao. Nói cách khác, cá da trơn Việt Nam có chất lượng
ngon hơn hoặc tương đương cá của các nhà sản xuất Hoa Kỳ - và rẻ hơn rất nhiều.
Các nhà sản xuất Việt Nam có thể đạt được sản lượng đáng chú ý và giá thấp do có nhiều
thay đổi trong sản xuất cũng như nhiều nhân tố khác:
Sản xuất nhanh chóng mở rộng do các nhà chế biến mở rộng và các kênh xuất
khẩu sang thị trường Hoa Kỳ cũng mở rộng;
Chi phí sản xuất thấp hơn đáng kể và đang giảm dần do năng suất tăng nhanh
(trên mỗi đơn vị lao động; trên mỗi diện tích đơn vị);
Tiền Đồng giảm giá so với Đôla Mỹ.
(Mặc dầu vậy… đáng chú ý là trong Quyết định chống bán phá giá, Uỷ ban Thương mại
Quốc tế Hoa Kỳ (ITC) phát biểu rằng “bằng chứng có hiệu quả gia tăng là rất yếu”.)
Nông dân nuôi cá da trơn Hoa Kỳ, vốn quen với sự cạnh tranh ít ỏi trong ngành sản xuất
của mình, và đang bị bất lợi về mặt tiền lương và điều kiện tự nhiên, bị đe doạ nghiêm trọng do
giá giảm nhanh chóng và mất thị phần, lợi nhuận hầu như chắc chắn bị tổn hại nhiều.
Phản ứng ban đầu của họ là khởi động một chiến dịch chống lại hàng Việt Nam với lý lẽ
đó là sản phẩm nước ngoài, bẩn và không phải là cá da trơn thực sự. Tại nhiều bang, họ đã có thể
đạt được lệnh cấm dán nhãn sản phẩm Việt Nam có nguồn gốc Pangasius là “cá da trơn”. Không
may cho họ chiến dịch này thất bại (bởi người tiên dùng và các nhà chế biến nhận ra rằng sản
phẩm của Việt Nam rất tương tự (nếu không muốn nói là tốt hơn), chất lượng cao và giá thấp.
59

Đơn kiện
Vậy là Hội Nông dân Cá da trơn Hoa Kỳ nhờ cậy đến luật pháp chống bán phá giá. Tại
thời điểm đó, biện pháp này là đặc biệt hấp dẫn bởi theo “Tu Chánh án Byrd” thuế chống bán
phá giá có thể được tái phân bổ cho những người khởi kiện đã đệ đơn kiện chống bán phá giá. Vì
vậy, họ nhờ cậy nhiều đến sự trợ giúp pháp lý, các cuộc điều tra có liên kết và chuẩn bị một đơn
kiện đề xuất mức phạt rất cao và rất hiệu quả.
Vấn đề chính được đề cập đến trong đơn kiện theo yêu cầu của luật pháp Hoa Kỳ bao
gồm phạm vi của vấn đề (bản chất của ngành bị ảnh hưởng; bản chất của “sản phẩm tương tự;
bằng chứng cho thấy giá cả tại Hoa Kỳ của sản phẩm Việt Nam thấp một cách không thực tế
(thấp hơn giá trị hợp lý/chính đáng); và bằng chứng thiệt hại mà sản phẩm nhập khẩu giá thấp
gây ra cho các nhà sản xuất Hoa Kỳ.
Điều trớ trêu là nông dân nuôi cá da trơn Hoa Kỳ đã tiêu một số tiền lớn vào chiến dịch
để chứng tỏ rằng cá da trơn Việt Nam không phải là cá da trơn và không giống sản phẩm của
Hoa Kỳ; sau đó họ lại chi tiêu rất nhiều tiền vào việc chứng minh rằng cá Tra và Basa Việt Nam
là “sản phẩm tương tự”. Nói cách khác… họ đang tạo ra một cuộc chơi.
Điều tra của Bộ Thương mại Hoa Kỳ
Bộ Thương mại Hoa Kỳ (BTM) xác định rằng có đủ cơ sở để tiến hành điều tra. Bản câu
hỏi điều tra được gửi đến 25 công ty xuất khẩu lớn ở Việt Nam, các công ty tương tự ở
Bangladesh và Ấn Độ (được chọn là các nền kinh tế thị trường “thay thế”, sản xuất “sản phẩm
tương tự”), cũng như các nhà sản xuất tại Hoa Kỳ nhằm khẳng định có thiệt hại hoặc có nguy cơ
gây thiệt hại đối với các nhà sản xuất Hoa Kỳ.
Họ nhận được trả lời của 7 công ty (“công ty trả lời bản câu hỏi điều tra”) tương ứng với
23% lượng sản phẩm xuất khẩu từ Việt Nam vào Hoa Kỳ. Con số này bao gồm số liệu cho hai
quí tài khoá (6 tháng) trước khi có đơn kiện.
Ngày 31 tháng 1 năm 2003 BTM ra quyết định sơ bộ và yêu cầu các bên đóng góp ý kiến.
Quá trình tham vấn (hồ sơ vụ kiện và tranh tụng, điều trần, bác bỏ lập luận, v.v.) sau đó đã diễn
ra trong khi BTM tiếp tục cuộc điều tra, bao gồm thẩm tra tại chỗ số liệu do các công ty trả lời
câu hỏi điều tra cung cấp. Cần lưu ý việc tranh tụng của bên khởi kiện (Hội Nông dân Cá da trơn
Hoa Kỳ) là rất chi tiết và được hỗ trợ bởi nhiều lập luận pháp lý.
Các sự kiện sau đó tiến triển như sau:
Ngày 5/3, quyết định sơ bộ được sửa đổi
17-24/3: thẩm tra xác minh doanh số bán và các nhân tố sản xuất của công ty trả
lời bản câu hỏi điều tra
5/5: Các công ty trả lời bản câu hỏi điều tra và bên khởi kiện nộp đóng góp ý kiến
12/5: Các công ty trả lời bản câu hỏi điều tra và bên khởi kiện nộp phản bác
23/5: điều trần công khai
28/5: quyết định hoàn cảnh quan trọng
60

Những vấn đề chính trong các cuộc viếng thăm qua lại này làm sáng tỏ thêm mọi việc xét
về cơ hội thay đổi những ước tính về giá trị thông thường và giá ở Hoa Kỳ (có điều chỉnh). Đó
là 1 :
Dữ kiện sẵn có và dữ kiện bất lợi sẵn có.
Bên khởi kiện lập luận rằng dữ liệu nhận được từ Việt Nam là chưa đầy đủ, không chính
xác và không đáng tin cậy và rằng do vậy BTM cần sử dụng “dữ kiện sẵn có” thay vì dữ liệu từ
các công ty trả lời bản câu hỏi điều tra. Hơn nữa, vì trong một số trường hợp có xảy ra sự thiếu
hợp tác nên BTM cần thực thi quyền lực của mình để sử dụng “dữ kiện bất lợi sẵn có” nhằm hạn
chế hành động không tuân thủ sau này. Thực ra mà nói điều này có nghĩa là thừa nhận trường
hợp xấu nhất xảy ra hay sử dụng dữ liệu có xu hướng thổi phồng giá trị thông thường và làm
tăng biên độ phá giá.
Trong trường hợp này BTM kết luận rằng dữ liệu có thể sử dụng được – song trong một
số trường hợp, do không đầy đủ hoặc thiếu nhất quán, việc sử dụng “một phần dữ kiện sẵn có”
được cho phép. Do vậy, ví dụ một công ty đã bỏ không đưa vào việc sử dụng vỏ trấu, một công
ty khác sử dụng đá trong quá trình sản xuất (mặc dù họ có lập luận họ có đưa vào nước). BTM
chỉ đơn giản lấy con số tháng cao nhất cho các đầu vào này từ các nhà sản xuất khác và sử dụng
chúng cho toàn bộ thời kỳ đối với các công ty này. Nhiều ví dụ khác về đầu vào mà các công ty
trả lời câu hỏi điều tra đã không đưa vào và sau đó đã bị ước tính dựa trên cơ sở “dữ kiện bất lợi
sẵn có” - thổi phồng thực sự biên độ phá giá được tính toán.
“theo phần 773(c)(1)(B) của Đạo luật, Chính sách chung của chúng tôi l{ đ|nh gi| nh}n
tố sản xuất mà công ty trả lời câu hỏi điều tra sử dụng để sản xuất h{ng ho| đang xét đến.
Nếu đối tượng trả lời trong nền kinh tế phi thị trường là nhà sản xuất liên kết, chúng tôi
xét đến các nhân tố sử dụng trong từng giai đoạn của quá trình sản xuất”
Bởi sản phẩm
Có nhiều tranh luận chuyên môn về doanh số từ sản phẩm phụ (như da cá) liệu có và ở mức độ
nào cần được đối chiếu với chi phí sản xuất.
Trọng lượng tịnh và trọng lượng tổng
Một số không nhất quán giữa trọng lượng tổng (bao gồm cả đánh bóng) và trọng lượng tịnh của
sản phẩm đã được phát hiện và điều tra, song cuối cùng đã được giải quyết.
Tỷ lệ lợi nhuận ở nước thay thế
1 http://ia.ita.doc.gov/frn/summary/vietnam/03-15794-1.pdf
61

Tỷ lệ lợi nhuận sử dụng để ước tính giá trị thông thường
hay hợp lý được lấy từ 2 công ty Bangladesh có các đặc
điểm (được cho là) tương tự. Tính tương xứng và công
bằng của điều này tuỳ thuộc vào sự nghiên cứu cẩn thận,
song BTM bị tắc với các tỷ lệ lợi nhuận.
Quan hệ với Chính phủ
Bên khởi kiện kêu thiếu nhiều thông tin về quan
hệ giữa lãnh đạo cao cấp của doanh nghiệp và chính phủ
hay các công ty xuất khẩu khác. Nói chung BTM kết luận
có lợi cho các công ty trả lời câu hỏi điều tra – nghĩa là
thông tin đầy đủ và không có bằng chứng cho thấy có
quan hệ với chính phủ hay quan hệ ngành không phù
hợp.
Xác định giá trị cá sống đầu vào cho qui trình sản
xuất
Mặc dù có tranh cãi pháp lý mạnh từ phía các
công ty trả lời câu hỏi điều tra, BTM quyết định rằng họ
không xem xét các nhân tố sản xuất trong các cơ sở chế
biến – nói cách khác họ sử dụng giá ở nước thay thế cho
cá sống sử dụng làm đầu vào cho các nhà máy chế biến
thay vì tính một giá trị cho cá sống dựa trên đầu vào nhân
tố ở Việt Nam và giá cả ở nước thứ ba thay thế.
Đây là vấn đề quan trọng, và nó có nghĩa là hiệu
quả sản xuất trong hệ thống nuôi trồng cá da trơn Việt
Nam không được phản ánh trong giá cả thông thường
hay hợp lý được tính toán..
Quyết định của BTM dựa trên lập luận rằng dữ
liệu của ngành chế biến là quá đa dạng và không đáng tin
cậy, và rằng các nhà sản xuất không được tổng hợp một
cách xác thực. Họ lập luận cụ thể là định lượng và định
giá trị nước đầu vào cho nuôi cá Tra và Basa không đáng
tin cậy.
Mặc dù các công ty trả lời câu hỏi điều tra chuẩn
bị cơ sở lý lẽ mạnh mẽ cho việc sử dụng đầu vào nguyên
liệu, tính không tin cậy của dữ liệu đầu vào cho thấy có
điểm yếu. Cái mà các công ty trả lời câu hỏi điều tra
không tranh cãi là giá trị thị trường của cá da trơn ở
Dữ kiện sẵn có
Luật Chống bán phá giá Hoa Kz Bộ
Thương mại sử dụng “dữ kiện sẵn
có” khi đối tượng trả lời câu hỏi
điều tra:
(1) giữ lại thông tin được yêu cầu,
(2) không cung cấp thông tin kịp
thời và theo mẫu mà BTM yêu cầu,
(3) cản trở đáng kể việc điều tra của
BTM, hoặc
(4) nộp thông tin không thể thẩm
tra được.
62

Quyết định của BTM về phương pháp định giá
cá sống
Sau khi cân nhắc cẩn thận hồ sơ bằng chứng đầy
đủ thu thập trong điều tra, chúng tôi quyết định
rằng, trong trường hợp này, định giá cả con cá sử
dụng làm đầu vào trực tiếp cho sản xuất sản phẩm
đang xét đến sẽ cho kết quả chính xác hơn là định
giá đầu vào sử dụng cho sản xuất cả con cá. Các
cân nhắc bao gồm: (1) thông tin tài chính của công
ty nước thay thế, (2) mức liên kết thực tế của các
Công tu trả lời câu hỏi điều tra, và (3) những vấn
đề cụ thể về thông tin đầu vào có trong hồ sơ.
Bangladesh thậm chí còn kém tin cậy hơn – và có
nhiều bằng chứng cho thấy điều này là đúng. Mỉa
mai thay, bên
khởi kiện và BTM lập luận rằng sự khác biệt giữa hệ
thống nuôi trồng của Bangladesh và Việt Nam là
một lập luận đối lập lại việc sử dụng giá trị đầu vào
nguyên liệu. Lập luận tương tự có thể đã được sử
dụng để làm giảm tính công bằng hợp lý trong việc
sử dụng giá cá da trơn của Bangladesh là đầu vào
cho các cơ sở chế biến.
Có thể rút ra bài học nào từ việc kiểm tra lập luận sử
dụng trong trường hợp này và quyết định của BTM
về các vấn đề này
Can thiệp bất lợi
“Bộ TM sẽ sử dụng, theo phần 782(d) và
(e) của Đạo luật Thuế quan 1930, đã
được sửa đổi *“Đạo luật”+, dữ liệu sẵn có
để đi đến quyết định có thể áp dụng
được. Can thiệp bất lợi là phù hợp
“nhằm đảm bảo rằng một bên sẽ không
đạt được kết quả có lợi hơn do không
hợp tác, so với việc họ đã hợp tác đầy đủ
từ đầu.”
Hơn nữa, “bằng chứng khẳng định sự
thiếu sự trung thực từ phía bên trả lời
phiếu điều tra là không cần thiết trước
khi BTM có thể đưa ra một suy luận bất
lợi.” Sự can thiệp bất lợi có thể bao gồm
việc dựa vào thông tin cung cấp trong
Đơn kiện, quyết định cuối cùng trong
cuộc điều tra, bất kz rà soát nào trước
đó, hay bất kz thông tin nào có trong hồ
sơ.
Xem xét toàn bộ quá trình kiện tụng tại:
http://ia.ita.doc.gov/frn/summary/vietnam/03-
15794-1.pdf
63

Yêu cầu về việc xem xét các thông tin
được nộp
Theo phần 782(e) của Đạo luật, BTM không
từ chối xem xét thông tin đệ trình nếu tất cả
c|c yêu cầu sau được đ|p ứng:
(1) thông tin được đệ trình v{o hạn chót đ~
qui định;
(2) thông tin có thể thẩm tra được;
(3) thông tin không qu| thiếu đến mức nó
không thể đóng vai trò l{ cơ sở đ|ng tin cậy
cho việc đi đến quyết định |p dụng;
(4) bên có quan t}m đ~ chứng tỏ rằng họ đ~
h{nh động theo khả năng tối đa của mình,
v{ (5) thông tin có thể được sử dụng m{
không có khó khăn bất hợp lý.
64

Phụ lục 4: Một số vấn đề trình bày dữ liệu
Số liệu quốc gia về chi phí sản xuất
Trong khóa học này, chúng tôi đã nhiều lần nhấn mạnh yêu cầu phải có số liệu thích hợp,
đáng tin cậy, và nhất quán nhằm hỗ trợ cho việc phản hồi chống lại nguy cơ của hành động
chống bán phá giá. Trên thực tế Việt Nam cũng được đánh giá tương đối tốt về chất lượng và
tần suất thu thập số liệu liên quan đến chi phí sản xuất thủy sản. Tuy nhiên, cách tổng hợp và
trình bày số liệu mới là yếu tố quan trọng nhất.
Đồ thị dưới đây cho thấy số liệu về chi phí sản xuất và lợi nhuận của quá trình sản xuất
tôm sú thâm canh ở các bộ phận khác nhau của Việt Nam - thu thập bởi VIFEP / SUMA trong
năm 2005.
Có hai chi tiết đáng chú ý về các dữ liệu trên. Trước hết các dữ liệu rất biến thiên - phản
ánh sự khác biệt trong điều kiện nuôi, kích cỡ của tôm và nhu cầu thị trường. Một số biến thiên
cũng có thể do sự khác biệt giữa các nhóm khảo sát và phương pháp tiến hành - mặc dù điều này
ít khi xảy ra khi chỉ có một tổ chức nghiên cứu duy nhất đứng lên tham gia.
Thứ hai, dường như đây là một hoạt động có lợi nhuận cao - mặc dù có khả năng là
những mất mát đáng kể định kỳ do dịch bệnh không được xét đến trong những số liệu này.
Do đó, chúng ta phải hết sức cẩn thận khi trình bày dữ liệu này cho các nhà chức trách
châu Âu hoặc Mỹ. Việc lấy mẫu phải được giải thích một cách cẩn thận. Những lý do về sự khác
biệt cũng phải được giải thích một cách cẩn thận. Nếu phải được tổng hợp hoặc tính trung bình,
65

dữ liệu phải được tính một cách thích hợp. Bất kỳ dấu hiệu mâu thuẫn hoặc không đáng tin cậy
nào sẽ tạo ra cái cớ sử dụng "dữ kiện có sẵn" (nghĩa là không sử dụng dữ liệu của phía mình).
Biến thiên là một sự phản ánh chính xác của thực tế, tuy vậy nếu không được giải thích một cách
cặn kẽ, nó sẽ được hiểu là một dấu hiệu của sự không đáng tin cậy.
Sử dụng dữ liệu thay thế
Chúng tôi đã trình bày ở trên việc các cơ quan chức trách của Mỹ và EU có thể dễ dàng
như thế nào để trong việc tìm ra lỗi trong các số liệu cung cấp bởi Việt Nam. Tuy nhiên, phía bị
đơn Việt Nam cũng nên chuẩn bị tốt để chỉ trích bất kỳ dữ liệu thay thế được sử dụng nào. Quả
thực, dữ liệu thay thế được sử dụng bởi các nhà chức trách Mỹ trong quá khi bị coi là rất hạn chế
và nghèo nàn.
Bangladesh đã được sử dụng như một quốc gia thay thế trong cả hai vụ kiện cá da trơn và
tôm. Đồ thị dưới đây cho thấy chi phí sản xuất và lợi nhuận của các doanh nghiệp nuôi trồng
thuỷ sản khác nhau ở Bangladesh. Dữ liệu này được lấy từ Đánh giá toàn diện Ngành Thuỷ sản
Bangladesh năm 2003, tài trợ bởi một số tổ chức viện trợ trong đó có AID của Mỹ, DFID, SIDA
và Ngân hàng Thế giới. Các cột liên quan tới Pangas nuôi lồng và Pangas nuôi ao được chú trọng
đặc biệt. Pangas nuôi lồng được tổ chức khá tốt nhưng với quy mô sản xuất nhỏ. Công nghệ này
vẫn chiếm ưu thế xét về tổng sản lượng. Chi phí thì tương đối cao với lợi nhuận thấp. Mặt khác,
Panga nuôi ao với mức độ thâm canh cao là tương đối mới; việc tiếp cận được đất đai, ao phù
hợp vẫn còn hạn chế. Chi phí sản xuất thì thấp hơn đáng kể, các doanh nghiệp này do đó đã đạt
được nhiều lợi nhuận.
66

Giá thị trường cho Pangas ở Bangladesh vào thời gian đó phần lớn chỉ phản ánh chi phí
sản xuất trong một hệ thống già cỗi và kém hiệu quả. Mặt khác, Việt Nam có cơ cấu chi phí điển
hình thân thuộc hơn với văn hóa thâm canh ao, với giá thị trường thấp hơn. Với mục đích ước
tính giá trị công bằng/giá trị thông thường của nguyên liệu Pangas thô, sống - tình hình công
nghệ sản xuất và thị trường của Bangladesh đều không thể so sánh được với các ngành công
nghiệp theo định hướng xuất khẩu chuyên sâu ở Việt Nam - và chúng ta có dữ liệu để chứng
minh điều này.
67

Phụ lục 5: Các trang web liên kết hữu ích
Mỹ:
Luật pháp
http://ia.ita.doc.gov/regs/title7.html
Bộ Thương mại Thương mại Quốc tế
http://www.trade.gov/ia/
Hướng dẫn chống bán phá giá của Bộ Thương mại
http://ia.ita.doc.gov/admanual/index.html
Ủy ban Thương mại Quốc tế Mỹ (ITC)
http://www.usitc.gov/
Cẩm nang về chống bán phá giá
www.usitc.gov / publications / year_in_review / tài liệu / handbook.pdf
Liên minh châu Âu:
Pháp chế
http://europa.eu/legislation_summaries/external_trade/r11005_en.htm
Chống bán phá giá
http://ec.europa.eu/trade/tackling-unfair-trade/trade-defence/anti-dumping/index_en.htm
WTO
Chống bán phá giá
http://www.wto.org/english/tratop_e/adp_e/adp_e.htm
68

Phụ lục 6: Đề cương Khóa học
Giới thiệu về Luật chống bán phá giá của Mỹ và Châu Âu áp dụng đối với
ngành thủy sản
Chương trình đào tạo cho các doanh nghiệp chính trong ngành sản xuất thủy sản và thương mại
ở Việt Nam
Mục tiêu chung:
Tăng năng lực cho các doanh nghiệp chủ chốt trong ngành chế biến thủy sản và kinh doanh
thương mại ở Việt Nam để đáp trả những thách thức của các vụ kiện chống bán phá giá được đưa
lại bởi các nhà sản xuất hay đối tượng khác ở Mỹ và Châu Âu, kết quả là đảm bảo cho hàng hóa
xuất khẩu thủy sản có một tương lai phát triển bền vững và ổn định
Kết quả của khóa học
Nhận thức về các vấn đề
Những người tham gia sẽ hoàn tất khóa học với hiểu biết sâu sắc về những bản chất cũng như
tầm quan trong luật lệ chống bán phá giá:
Tại sao các vụ kiện bán phá giá lại phổ biến.
Tại sao hiểu biết về luật chống bán phá giá là quan trọng đối với sự phát triển lâu dài của các
doanh nghiệp thủy sản ở Việt Nam
Bản chất và tác động của các vụ kiện đến các sản phẩm thủy sản của Việt nam nơi được xem là
đích ngắm của các luật lệ chống bán phá giá.
Cơ hội cho Việt Nam để né tránh và đáp trả hiệu quả đối với các hành động chống bán phá giá.
Kiến thức và hiểu biết
Kết thúc khóa học học viên sẽ có những kiến thức nhiều hơn về kiến thức và sự hiểu biết về:
Những hiệp định, quy tắt và thủ tục liên quan đến những cáo buộc về bán phá giá.
Luật lệ và thủ tục trong quy trình của Mỹ, Châu Âu liên quan đến cáo buộc bán phá giá cũng như
đặc biệt liên quan đến lĩnh vực thủy sản.
Tác động lịch sử và của các hành động chống bán phá giá tiềm tàng của doanh nghiệp thủy sản
Việt Nam.
Kinh nghiệm từ các quốc gia khác.
Kỹ năng và năng lực để đáp trả đến với những đe dọa bán phá giá.
Kết thúc khóa học, học viên sẽ nắm rõ được về làm thế nào để né tránh những vụ kiện bán phá
và làm cách nào để đối đầu hay đáp trả mặc cho các vụ kiện có được đưa lại.
Hiểu và đánh giá về rủi ro của các vụ kiện chống bán giá
Vai trò của chính phủ và các văn phòng chính phủ trong hỗ trợ các doanh nghiệp để phòng
tránh/đối đầu với các vụ kiện chống bán phá giá, bao gồm cả nhu cầu tập huấn.
Phát triển về các chính sách để giảm rủi ro về các vụ kiện chống bán phá giá.
69

Phát triển về 1 kế hoạch cho doanh nghiệp mục tiêu tiếp cận tối đa hóa thị trường trong khi né
tránh và đối đầu với các vụ kiện bán phá giá
Sự hợp tác trong các doanh nghiệp để tránh thao túng giá dẫn đến các vụ kiến chống bán phá giá.
Thu thập, phân tích, và cung cấp các thông tin kỹ thuật và tài chính để đáp trả đối với các vụ kiện
chống bán phá giá.
Phát triển cơ sở dữ liệu về những kinh nghiệm/ tiền lệ cho việc sử dụng trong trường hợp các vụ
kiện chống bán phá giá..
Chủ đề của khóa học
Khóa học được cấu trúc một cách rộng xoay quanh những kết quả học tập nêu trên. Khóa học
này chia thành 10 phần, mỗi phần là các bài trình bày bằng Powerpoint thảo luận/họp nhóm với
nhau, các bài tập và trong một số phần dùng thêm các “case studies – nghiên cứu cho 1 trường
hợp cụ thể. Mỗi phần tương ứng với một buổi( sáng hoặc chiều)
Dưới đây là tóm tắt những nội dung chính, các dạng bài tập và một số thông tin chủ yếu:
Buổi 1: Giới thiệu
• Giới thiệu về khóa học – các mục tiêu, các chủ đề, cấu trúc, các kết quả, các giảng viên – nhà tài
trợ
o Giới thiệu thành phần tham dự
o Lấy ý kiến – những người tham dự‟ hiểu về chống bán phá giá”
• Giới thiệu về những vấn đề then chốt được chỉ ra trong khóa học – viễn cảnh của nhà kinh tế, cơ
hội để đáp trả, kinh nghiệm của Việt Nam, nền kinh tế phi thị trường, vấn đề đa khía cạnh
o Bài tập – xếp hạng những đe dọa đến với nhà xuất khẩu và nhập khẩu
Buổi 2: Lịch sử
• Những đặc điểm cơ bản và lịch sử của các vụ kiện chống bán phá giá, ai sử dụng luật lệ về chống
bán phá giá và tại sao
o Thảo luận – trao đổi kinh nghiệm
o Bài tập: tầm quan trọng của chống bán phá giá như là một đe dọa đến sự phát triển bền vững
của nền sản xuất và xuất khẩu thủy sản
Buổi 3: Rà soát quy trình chống bán phá giá của Mỹ
• Một quy trình có kết cấu rất chặt chẽ
• Khởi kiện
o Bài tập: Vụ kiện Tra/Basa: rà soát về những cơ hội để ngăn cản hoặc tránh bị ảnh hưởng bởi
khởi kiện, thảo luận về lý do cho “ việc bán hàng hóa rẻ hơn”, tìm ra những liên minh
• Các cuộc điều tra và các quyết định
o Bài tập: Những thông tin thiết yếu và bản phân tích để cung cấp 1 cuộc điều tra, “sản phẩm
tương tự” và “ thiệt hại” đối với các nhà sản xuất trong đất nước nhập khẩu; “ sự cộng dồn” và
thiệt hại
• Cách tính thuế bán phá giá
o Bài tập: sự so sánh về cách tính “giá thông thường” của cá da trơn và tôm, sử dụng a) Dữ liệu
70

Việt Nam và b) Giá Bangladesh
o Ảnh hưởng về cách định nghĩa “ sự cộng dồn” và “ sản phẩm tương tự” trong cách tính của “
giá thông thường”
• Áp dụng thuế, Rà soát và những thách thức
Buổi 4: Chống bán phá giá của EU
• Các cơ quan có liên quan
• Qui trình
• Những điểm khác biệt chủ yếu từ hệ thống của Mỹ
• Cách tính thuế bán phá giá
o Bài tập: những cơ hội để tác động vào quy trình EU (sơ đồ phát triển lớn)
Buổi 5: Hiệp định chống bán phá giá của GATT/WTO
• Tổng quan về Hiệp định
• Những điều khoản chủ yếu của hiệp định chống bán phá giá (ADA) điều 1 đến 18
• Đánh giá tổng quát
o Bài tập: những hạn chế của ADA – quyền ưu tiên cho những thay đổi; liên minh cho những thay
đổi
• Vòng đàm phán Doha – những điểm mạnh và điểm yếu
• Những nhu cầu và những cơ hội cho việc làm mạnh thêm ADA
Buổi 6: Tranh chấp chống bán phá giá và cách giải quyết tranh chấp trong
WTO
• Tổng quan về quá trình giải quyết tranh chấp
• Thủ tục giải quyết tranh chấp (gọi tắt là DSP) trong những vụ kiện chống bán phá giá
• Những ví dụ và hàm ý của vụ kiện: những vấn đề thủ tục (giảm những đe dọa; sử dụng những dữ
liệu sẵn có, so sánh giá, nền kinh tế phi thị trường); những vấn đề phương pháp luận (quy về 0 -
zeroing); những thách thức đối với luật lệ quốc gia
• Phạm vi và những hạn chế của DSP
Bài tập: xây dựng một trường hợp về nền kinh tế thị trường cho ngành thủy sản và Việt Nam nói
chung
Buổi 7: Tóm tắt/ôn tập lại
• Thông tin đúng; thời gian đúng; đúng địa điểm và đúng kênh thông tin
• Cộng tác trongTư vấn của chuyên gia về luật và kỹ thuật
• Liên minh và sự tác động; phương tiện liên lạc
• Tăng sức mạnh của ngành nói chung để chống lại các vụ kiện và đe dọa khác
• Thay đổi hệ thống (hướng giải quyết nền kinh tế phi thị trường, ADA)
Bài tập: sơ đồ phát triển tổng quát, trong suốt quá trình đào tạo, sẽ sử dụng để phát triển chiến
lược và hành động để ngăn cản hoặc giảm bớt thiệt hại đến ngành thủy sản Việt Nam dựa trên
nguyên tắc dưới đây:
71

Thay đổi cách tiếp cận từ phản ứng bị động sang tiên phong, chủ động hơn:
Phòng tránh – Đáp trả – Giảm thiểu thiệt hại – thích ứng hoặc thay đổi
72

Phụ lục 7: Chương trình Đào tạo Mẫu
Theo kinh nghiệm thực tế của chúng tôi, khóa học có thể được kết thúc vào trưa ngày thứ Sáu.
Thứ Hai
08:00 Đăng ký
08.30 Khai mạc và giới thiệu
08:45 Giới thiệu khóa học và một số vấn đề chính
09:15 Giới thiệu các thành phần tham dự và bản điều tra lấy ý kiến người
học
10:15 Giải lao( tiệc trà/cà fê)
10:30 Phần 2: Lịch sử và luật chống bán phá giá
11:30 Ăn trưa
13:30 Bài tập 1 – Tầm quan trọng của chống bán phá giá
14:30 Quy trình chống bán phá giá của Mỹ. Phần 1. Khởi kiện
15:15 Thảo thuận
15:30 Giải lao (tiệc trà)
15:45 Bài tập nhóm 2: Làm sao để phòng tránh sự khởi kiện
16:30 Giới thiệu về biểu đồ phát triển.
17:00 Kết thúc
Thứ 3
08:00 Quy trình chống bán phá giá của Mỹ. Phần 2. Điều tra và quyết định.
08.30 Câu hỏi làm rõ ý/ Thảo luận
08:45 Bài tập 3: Thông báo và ảnh hưởng cuộc điều tra.
09:45 Giải lao (trà/càfê)
10:00 Quy trình chống bán phá giá của Mỹ. Phần 3. Tính toán biên độ bán
phá giá
11:00 Thảo luận/câu hỏi làm rõ ý
11:30 Ăn trưa
13:30 Bài tập: ước lượng giá thông thường ở Việt Nam.
14:45 Thuyết trình /Thảo luận.
15:00 Giải lao( tiệc trà)
15:15 Quy trình chống bán phá giả của Mỹ Phần 4
16:00 Thảo luận: Rà soát và thách thức – làm việc với biểu đồ
Thứ 4
08:00 Quy trình chống bán giá của Châu Âu – những khác biệt so với luật
Mỹ
09.00 Thảo luận
73

09:30 Bổ sung/ôn tập với biểu đồ
10:00 Giải lao (trà/ càfê)
10:15 Hiệp định GATT: Tổng quan và những điều khoản chính
11:15 Thảo luận.
11:30 Ăn trưa
13:30 Hiệp định GATT: những hạn chế, cơ hội phát triển.
14:30 Thảo luận
14:45 Bài tập: những hạn chế; quyền ưu tiên; liên minh
15:45 Giải lao (tiệc trà)
16:00 Phản hồi; cập nhật biểu đồ phát triển/Ôn tập
Thứ 5
08:00 Giải quyết tranh chấp theo GATT/WTO. Tổng quan. Thuyết trình
08:45 Thảo luận
09:00 Bài tập: Những vấn đề tranh chấp đối với Việt Nam
10:00 Giải lao (trà/ càfê)
10:15 Giải quyết tranh chấp theo GATT/WTO: Những kết quả. Thuyết
trình
11:00 Thảo luận
11:30 Ăn trưa
13:30 Bài tập : xây dựng một trường hợp cho nền kinh tế thị trường (Việt
nam; ngành thủy sản; các công ty)
15:00 Giải lao (tiệc trà)
15:15 Phản hồi; cập nhật biểu đồ phát triển
Thứ 6
08:00 Tóm tắt của giảng viên về khóa học
09:00 Thảo luận
09:30 Thuyết trình: những điểm chính xuyên suốt qua các chủ đề
10:00 Giải lao (trà/ càfê)
10:15 Hoàn tất chiến lược/ biểu đồ
11:30 Ăn trưa
13:30 Hoàn tất chiến lược /biểu đồ
14:30 Lấy ý kiến phản hồi khóa học
15:00 Giải lao (tiệc trà)
15:15 Tổng kết
15:30 Trao chứng chỉ
74