Korytarz ekologiczny doliny Odry pdf

Charakterystyka fizjograficzna i geomorfologiczna doliny Odry
Gliwickiego w KoŸlu, gdzie zosta³o odciêtych co najmniej 5 du¿ych zakoli, a Odra ma charakter
nieznacznie krêty (wskaŸnik krêtoœci 1,14). Ko³o Zdzieszowic, na lewym brzegu
rzeki, znajduje siê w obrêbie dna doliny du¿y kompleks leœny, którego skrajem p³ynie Odra
na odcinku 5,5 km. Znajduj¹ siê w nim zatorfione obni¿enia dawnych zakoli. W obrêbie
Kêdzierzyn – KoŸle Odra rozdwaja siê na krótkim, jednokilometrowym odcinku.
SzerokoϾ dna doliny na odcinku Miedonia РKrapkowice jest zmienna i wynosi prawie
5 km ko³o Miedoni, nastêpnie rozszerza siê do 7 km przy ujœciu Bierawy, by ponownie ulec
zwê¿eniu do 5 km ko³o Zdzieszowic i 3 km przed Krapkowicami. Lewy brzeg doliny tworzy
nadal niska, sp³aszczona skarpa P³askowy¿u G³ubczyckiego, wysokoœci do 40 m. Poni-
¿ej Kêdzierzyna wysokoœæ tej skarpy zmniejsza siê do 15-20 m i praktycznie przestaje byæ
widoczna w krajobrazie. Lewobrze¿ny obszar na tym odcinku jest niemal bezleœny. RzeŸba
prawego brzegu jest bardziej zró¿nicowana. A¿ po Zdzieszowice trudno jest w ogóle wyznaczyæ
zbocze doliny Odry, gdy¿ przechodzi ona bez wyraŸnego za³omu w rozleg³¹ piaszczyst¹
równinê, zajêt¹ przez Bory Raciborskie. Lasy nigdzie jednak nie dochodz¹ do samej
rzeki. Pomiêdzy Kêdzierzynem a Krapkowicami pó³nocno-wschodnie obramowanie doliny
Odry tworzy garb Che³ma o uk³adzie wschód – zachód. Grzbiet Che³ma jest asymetryczny,
z bardziej nachylonymi stokami opadaj¹cymi ku dolinie Odry. Garb Che³ma osi¹ga wysokoœæ
do 404 m n.p.m. (Góra Œwiêtej Anny) i w rejonie Zdzieszowic góruje nad dolin¹
Odry na prawie 200 m. W stronê Krapkowic powierzchnia garbu Che³ma obni¿a siê do
190-200 m n.p.m., przewy¿szaj¹c dno doliny Odry o 30-40 m.
Na odcinku doliny Odry poni¿ej Raciborza zosta³o udokumentowane z³o¿e kruszywa
naturalnego „Dolina Odry, odcinek Dêbowo – Racibórz”, o zasobach bilansowych mieszcz¹cych
siê w przedziale 100-250 mln ton.
Pradolina Wroc³awska
W Krapkowicach Odra wp³ywa w Pradolinê Wroc³awsk¹, która rozci¹ga siê do rejonu
Lubi¹¿a poni¿ej Wroc³awia. Odcinek ten ma d³ugoœæ oko³o 160 km i œredni spadek oko³o
0,38‰. Widoczna jest tu du¿a ingerencja cz³owieka w naturalny uk³ad koryta rzecznego,
wyra¿aj¹ca siê skracaniem zakoli i prostowaniem biegu rzeki. Koryto Odry na wiêkszoœci
odcinków w Pradolinie Wroc³awskiej jest jednak krête.
Na odcinku Krapkowice – Opole dno doliny jest stosunkowo w¹skie, a jego szerokoœæ
nie przekracza 3 km. Koryto jest krête (wskaŸnik krêtoœci 1,2), przy czym jest to w du¿ej
mierze cecha naturalna, wynikaj¹ca z mniejszej szerokoœci dna. Wyprostowanie koryta
nast¹pi³o na 5-kilometrowym odcinku w rejonie Przyworów, tam te¿ znajduj¹ siê liczne
suche obni¿enia na najni¿szych terasach, bêd¹ce œladami dawnych zakoli. Ko³o Przyworów
spotyka siê tak¿e czêœciowo wype³nione wod¹ starorzecza. Lewy brzeg stanowi tu niska, ale
wyraŸna skarpa, oddzielaj¹ca dolinê od Równiny Niemodliñskiej. Z prawej strony dolina
przechodzi w Równinê Opolsk¹. Znaczny obszar Równiny Niemodliñskiej zajmuje rozleg³y
kompleks leœny Borów Niemodliñskich, który jednak nigdzie nie przylega bezpoœrednio do
rzeki. Zalesione s¹ równie¿ du¿e fragmenty Równiny Opolskiej po stronie prawej. W rejonie
Przyworów znajduj¹ siê ponadto du¿e powierzchnie ³¹kowe.
W obrêbie Opola Odra dzieli siê na kilka koryt, czêœciowo sztucznych. Wyspy pomiêdzy
nimi s¹ zabudowane lub przeznaczone na tereny parkowe i rekreacyjne. Bezpoœrednio nad
27