Izvestaj Komisije za izbor - Elektronski fakultet Nis

IZBORNOM VEĆU ELEKTRONSKOG FAKULTETA U NIŠU
Na osnovu odluke Naučno-stručnog veća za tehničko-tehnološke nauke Univerziteta u Nišu broj
8/20-01-004/08-006 od 19.05.2008. godine, imenovana je Komisija za pisanje izveštaja o prijavljenim
kandidatima na konkursu za izbor jednog nastavnika u zvanje docent ili vanredni profesor za užu naučnu
oblast Elektronika na Elektronskom fakultetu u Nišu po konkursu od 15.04.2008. godine u sledećem
sastavu:
1. dr Milan Radmanović, redovni profesor Elektronskog fakulteta u Nišu,
2. dr Branko Dokić, redovni profesor Elektrotehničkog fakulteta u Banjoj Luci,
3. dr Mile Stojčev, redovni profesor Elektronskog fakulteta u Nišu.
Na osnovu uvida u priloženi konkursni materijal, Komisija podnosi sledeći
I Z V E Š T A J
Na konkurs objavljen u listu “Narodne novine” dana 15.04.2008. godine prijavio se samo jedan
kandidat, dr Dragan Mančić, docent Elektronskog fakulteta u Nišu.
1. BIOGRAFSKI PODACI
a) Lični podaci
Kandidat dr Dragan Mančić rođen je 09.04.1967. godine u Visočkoj Ržani kod Pirota, Republika
Srbija. Stalno mesto boravka mu je Niš.
b) Podaci o dosadašnjem obrazovanju
Osnovnu školu i srednju školu elektrotehničke struke završio je u Pirotu 1985. godine sa odličnim
uspehom. Iste godine upisao se na Elektronski fakultet Univerziteta u Nišu. Studije je završio 1991.
godine na Elektronskom fakultetu u Nišu sa srednjom ocenom u toku studija 8,72. Diplomski rad pod
nazivom “Trokanalni EKG uređaji” odbranio je sa ocenom 10.
Poslediplomske studije obrazovnog profila Elektronika na Elektronskom fakultetu u Nišu upisao je
1991. godine. Magistarski rad pod nazivom “Projektovanje i optimizacija snažnih ultrazvučnih pretvarača
i generatora” odbranio je 28.03.1995. godine na Elektronskom fakultetu u Nišu.
Nastavljajući usavršavanje i istraživanja u oblasti energetske elektronike, kandidat je 13.12.2002.
godine na Elektronskom fakultetu u Nišu odbranio doktorsku disertaciju pod naslovom “Modeliranje
snažnih ultrazvučnih sendvič pretvarača”, i time stekao akademski naziv doktora tehničkih nauka.
c) Profesionalna karijera
Po završetku studija kandidat je konkurisao za asistenta pripravnika pri Katedri za elektroniku na
Elektronskom fakultetu u Nišu. Za asistenta pripravnika izabran je 27.01.1992. godine. Od tada je na
različitim smerovima izvodio auditivne i laboratorijske vežbe iz sledećih predmeta: Energetska
elektronika; Elektroenergetski pretvarači; Industrijska elektronika; Upravljanje elektroenergetskim
pretvaračima; Elektronika I i Digitalna elektronska kola. Nakon odbrane magistarske teze, 29.08.1995.
godine izabran je u zvanje asistenta za predmete Industrijska i Energetska elektronika, a reizabran je u
isto zvanje 01.10.1999. godine za oblast Elektronika, za predmet Energetska elektronika.
Kandidat dr Dragan Mančić je u toku asistentskog staža izvodio auditivne i laboratorijske vežbe iz
sledećih predmeta: Energetska elektronika na smerovima za Industrijsku energetiku, Elektroniku i
Automatiku; Upravljanje elektroenergetskim pretvaračima na smeru za Industrijsku energetiku;
Industrijska elektronika na smeru za Automatiku i elektroniku; Elektronika I i Elektronika II.
9. septembra 2003. godine izabran je u zvanje docenta za užu naučnu oblast Elektronika pri Katedri
za elektroniku. Kandidat dr Dragan Mančić je u periodu u kome je bio u zvanju docenta izvodio nastavu
iz sledećih predmeta:

- Elektronika u elektroenergetici na profilu za Elektroenergetiku;
- Energetska elektronika na profilima za Elektronska kola i sisteme i Upravljanje sistemima;
- Elektroenergetski pretvarači na profilima za Elektronska kola i sisteme i Elektroenergetiku;
- Termovizija na profilima za Elektronska kola i sisteme i Multimedijalne tehnologije;
- Izvori za napajanje na profilu za Upravljanje sistemima;
- Sistemi besprekidnog napajanja na profilu za Elektroenergetiku;
- Napajanje telekomunikacionih uređaja na profilu za Telekomunikacije;
- Upravljanje elektroenergetskim pretvaračima na profilima za Elektronska kola i sisteme i
Elektroenergetiku;
- Energetska elektronika na primenjenim studijama, na profilima za Primenjenu elektroniku i
Industrijsku energetiku;
- Elektroenergetski pretvarači na primenjenim studijama na profilu za Industrijsku energetiku;
- Izvori za napajanje na primenjenim studijama na profilu za Primenjenu elektroniku;
Na poslediplomskim studijama Elektronskog fakulteta angažovan je na izvođenju nastave iz
predmeta Energetska elektronika i Ultrazvučna tehnika.
Takođe je bio angažovan na izvođenju nastave iz predmeta Energetska elektronika na
Elektrotehničkom fakultetu u Srpskom Sarajevu. Rukovodio je izradom praktičnih delova 15 diplomskih
radova. Istovremeno je bio angažovan na istraživanjima u okviru 11 naučno-istraživačkih projekata iz
različitih oblasti, od čega je na jednom projektu u oblasti energetske efikasnosti i rukovodilac.
Tokom 2005. i 2006. godine bio je član Saveta Elektronskog fakulteta u Nišu. Sada na fakultetu
obavlja funkciju šefa Laboratorije za termoviziju i Laboratorije za energetsku elektroniku i upravljanje
elektroenergetskim pretvaračima.
Od decembra 2004. godine do januara 2007. godine bio je angažovan na Klinici za fizikalnu
medicinu, rehabilitaciju i protetiku Kliničkog centra u Nišu na mestu stručnog konsultanta, gde je radio
na problemima termovizijskog ispitivanja u praćenju bolesnika sa kompleksnim regionalnim bolnim
sindromom.
Od 2004. do 2008. godine je kao rukovodilac stručne ekipe konkretno realizovao više projekata
termovizijskog ispitivanja objekata, od kojih su najznačajniji sledeći:
• termovizijska kontrola kompletnih sistema gradskog daljinskog grejanja i postrojenja u 10
gradova Srbije, kao i 2 nezavisna sistema grejanja u javnim objektima;
• termovizijska kontrola kompletnih elektroenergetskih postojenja u 122 transforamtorske stanice
tipa TS 110/35kV i TS 35/10kV na području 6 Elektrodistribucija u Srbiji;
• termovizijska kontrola kompletnih proizvodnih procesa i industrijskih postrojenja u 9 fabrika na
području Srbije;
• naučno istraživanje, ispitivanje materijala i razvoj različitih uređaja primenom termovizije u
saradnji sa Mašinskim, Tehnološkom, Građevinskim i Prirodno-matematičkim fakultetom
Univerziteta u Nišu, kao i sa Iritel-om iz Beograda;
• evaluacija sistema nadzora i termovizijske kontrole kvaliteta izvršenih radova u cilju poboljšanja
energetske efikasnosti termičke izolacije, i utvrđivanja toplotnih gubitaka, u 54 stambena objekta,
3 škole i 4 bolnice na području Srbije.
2. PREGLED I MIŠLJENJE O DOSADAŠNJEM NAUČNOM I STRUČNOM RADU
KANDIDATA
2.1 Naučni radovi
a) Radovi objavljeni u časopisima međunarodnog značaja (R52):
a1. D.Stefanović, M.Radmanović, D.Mančić, V.Dimić, L.Lukić, Lj.Vuličević: “Sinthesys BaTiO 3
Ceramics for Piezoelectric Transducers”, Science of Sintering, Vol. 28, No 1, pp. 51-57, Jan.-Apr.,
1996.

a2. D.Mančić, M.Radmanović, V.Paunović, V.Dimić, D.Stefanović: “Modeling of PZT Piezoceramic
Rings”, Science of Sintering, Vol. 30, Spec. Issue, pp. 53-62, 1998.
a3. V.Mitić, I.Mitrović, D.Mančić: “The Effect of CaZrO 3 Additive on Properties of BaTiO 3 -
Ceramics”, Science of Sintering, Vol. 32, No 3, pp. 141-147, 2000.
a4. D.Mančić, M.Radmanović: “Piezoceramic Ring Loaded on Each Face: a Three-Dimensional
Approach”, Journal of Technical Acoustics, Vol. 2, pp. 1.1-1.7, 2002.
- posle izbora u zvanje docent:
a5. Lj.Živković, B.Stojanović, C.R.Foschini, V.Paunović, D.Mančić: “Effects of Powder Preparation
and Sintering Procedure on Microstructure and Dielectric Properties of PLZT Ceramics”, Science
of Sintering, Vol. 35, No 3, pp. 133-140, Sep.-Dec. 2003.
a6. D.Mančić, V.Paunović, M.Vijatović, B.Stojanović, Lj.Živković: “Electrical Characterization and
Impedance Response of Lanthanum Doped Barium Titanate Ceramics”, Science of Sintering, u
štampi, 2008.
b) Plenarno predavanje po pozivu na skupu međunarodnog značaja štampano u celini (R53):
b1. M.Radmanović, D.Mančić: “Recent Advances in Power Electronics”, INFOTEH 2001, Jahorina,
pp. 103-107, 12-14. March 2001.
c) Radovi saopšteni na skupovima međunarodnog značaja štampani u celini (R54):
c1. D.Č.Stefanović, M.Radmanović, D.Mančić, V.Dimić: “Heavy Alloy as Reflector”, Proceedings of
the 13th International Plansee-Seminar, Vol.1, Reutte, pp. 442-450, May 1993.
c2. A.Kocić, D.Mančić, M.Radmanović: “A Microprocessor-Based Control Unit for Three-Phase
Inverters”, Proc. 17th International Spring Seminar on Semiconductor and Hybrid Technologies,
Sozopol, Bulgaria, pp. 198-204, 1994.
c3. D.Mančić, M.Radmanović, D.Stefanović, V.Dimić: “The Design of the High Power Ultrasonic
Sonotrode System”, Power Electronics-’96, Gabrovo, Bulgaria, pp. 111-117, 26-27. June 1996.
c4. D.Mančić, M.Radmanović, D.Stefanović, V.Dimić: “One Solution of Electronic System for
Driving High-Power Ultrasonic Transducers”, Power Electronics-’96, Gabrovo, Bulgaria, pp. 118-
122, 26-27. June 1996.
c5. Lj.Vulićević, D.Stefanović, L.Lukić, Z.Preradović, D.Mančić: “Synthesis and Dielectric Properties
of BaTiO 3 -NOVOLAC Composite”, Advanced Science and Technology of Sintering, Kluwer
Academic / Plenum Publishers, New York, pp. 419-423, 1999.
- posle izbora u zvanje docent:
c6. D. Mančić, M.Radmanović: “3D Matrix Model of the Symmetrical Ultrasonic Sandwich
Transducer”, 12 th International Symposium on Power Electronics Ee 2003, Novi Sad, SCG, Paper
No. T1-2.3, pp. 1-5, 5-7. November 2003.
c7. M.Radmanović, D. Mančić: “One Solution of Electronic Ballast”, 12 th International Symposium on
Power Electronics Ee 2003, Novi Sad, SCG, Paper No. T1-2.4, pp. 1-5, 5-7. November 2003.
c8. D.Mančić, M.Radmanović, Z.Petrušić, M.Lazić, D.Stajić: “Thermal Analysis of One Solution of
PFC Circuit”, 5 th Symposium on Industrial Electronics – INDEL 2004, Banja Luka, pp. 69-74, 11-
12. November 2004.
c9. D.Mančić, M.Radmanović, Z.Petrušić: “3D Model of the Asymmetrical Ultrasonic Sandwich
Transducer”, 13 th International Symposium on Power Electronics Ee 2005, Novi Sad, S&M, Paper
No. T1-2.3, pp. 1-5, 2-4. November 2005.
c10. M.Blagojević, Z.Petrušić, D.Mančić, M.Radmanović: “Thermal Analysis of Current Probe Based
on Sensor CSA-1V”, 13 th International Symposium on Power Electronics Ee 2005, Novi Sad,
S&M, Paper No. T4-4.8, pp. 1-5, 2-4. November 2005.

c11. Č.Vasić, D.Mančić, Z.Petrušić, D.Mitić: “The Analysis of DICOM Standard and Possibilities of
Implementation in Our Sarroundings”, International Conference DQM 2006, Belgrade, pp. 656-
663, 14-15. June 2006.
c12. D.Mančić, M.Radmanović, Z.Petrušić: “On Influence of PZT Ring Dimensions on Its Resonant
Frequency Spectrum”, 6 th Symposium on Industrial Electronics – INDEL 2006, Banja Luka, pp. 36-
41, 10-11. November 2006.
c13. Z.Petrušić, D.Mančić, Č.Vasić: “Thermovision as Reliable Control-Acquisition System of Energy
Efficiency in Industry”, 6 th Symposium on Industrial Electronics – INDEL 2006, Banja Luka, pp.
175-179, 10-11. November 2006.
c14. Č.Vasić, D.Mančić, D.Mitić: “Encapsulation of Thermographic Image in DICOM Standard”, 6 th
Symposium on Industrial Electronics – INDEL 2006, Banja Luka, pp. 198-202, 10-11. November
2006.
c15. Č.Vasić, D.Mančić, Z.Petrušić, D.Mitić, B.Đorđević: “Thermovision Imaging and Archiving
Results in DICOM File”, International Scientific Conference UNITECH-’06, Gabrovo, Bulgaria,
Vol. I, pp. 221-226, 24–25. November 2006.
c16. D.Mančić, Z.Petrušić, M.Radmanović: “Algorithm for Rotative Systems Solar Geometry
Determination for Optimal Sun Tracking”, INFOTEH-JAHORINA 2007, Jahorina, CD Proceeding
ISBN: 99938-624-2-8, Vol. 6, Ref. A-9, pp. 40-44, 28-30. March 2007.
c17. Č.Vasić, D.Mančić, D.Mitić: “One Approach to Medicine Thermovision Results Recording on
Mini PACS Server”, INFOTEH-JAHORINA 2007, Jahorina, CD Proceeding ISBN: 99938-624-2-
8, Vol. 6, Ref. E-V-5, pp. 527-531, 28-30. March 2007.
c18. M.Blagojević, D.Mančić: “Programming Toolkit for Current and 2D Magnetic Sensors”,
INFOTEH-JAHORINA 2007, Jahorina, CD Proceeding ISBN: 99938-624-2-8, Vol. 6, Ref. E-VI-
10, pp. 583-587, 28-30. March 2007.
c19. D.Mančić, Z.Petrušić, M.Radmanović: “PSpice Model of Photovoltaic Modules”, 14 th International
Symposium on Power Electronics Ee 2007, Novi Sad, Paper No. T7-2.3, pp. 1-5, 7-9. November
2007.
c20. D.Mančić, Z.Petrušić, D.Radenković, B.Đorđević: “One-Axis Rotating Measuring Sun-Tracking
System”, International Scientific Conference UNITECH-’07, Gabrovo, Bulgaria, Vol. I, pp. 112-
119, 23–24. November 2007.
d) Radovi u vodećim časopisima nacionalnog značaja (R61):
d1. V.Dimić, D.Mančić: “Composite Materials on the Basis of the Recycled Capacitive Ceramics”,
Facta Universitatis, Series: Working and Living Environmental Protection, Vol. 1, No. 5, pp. 95-
102, 2000.
d2. D.Mančić, V.Dimić, M.Radmanović, “Resonance Frequencies of PZT Piezoceramic Disks: a
Numerical Approach”, Facta Universitatis, Series: Mechanics, Automatic Control and Robotics,
Vol. 3, No. 12, pp. 431-442, 2002.
- posle izbora u zvanje docent:
d3. K.S.Hedrih, Lj.Perić, D.Mančić, M.Radmanović: “Cross Polarized and Electrode Coated
Rectangular Piezoceramic Plate Stress Problem”, Journal of Electrotehnics and Mathematics, Vol.
8, No. 1, pp. 39-54, 2003.
d4. D.Mančić, M.Radmanović: “Design of Ultrasonic Transducers by Means of the Apparent Elasticity
Method”, Facta Universitatis, Series: Working and Living Environmental Protection, Vol. 2, No. 4,
pp. 293-300, 2004.
d5. D.Mančić, M.Radmanović: “A Numerical Approach to Analysis of Axisymmetric Rings”, Facta
Universitatis, Series: Mechanics, Automatic Control and Robotics, Vol. 4, No 16, pp. 141-156,
2004.
d6. Z.Petrušić, D.Mančić, Č.Vasić: “Thermovision as the Reliable Control Measurement System of
Energetic Efficiency in Industry”, Electronics, Vol. 10, No 2, pp. 39-43, December 2006.

d7. M.Lazović, I.Dimitrijević, M.Kocić, D.Mančić, V.Petronijević, M.Lazović: “Infrared Thermal
Imaging in the Diagnosis of Complex Regional Pain Syndrome”, Medical Review, LX, Suppl 1, pp.
31-34, Novi Sad, 2007.
e) Radovi u časopisima nacionalnog značaja (R62):
e1. V.Dimić, L.Lukić, D.Mančić, M.Radmanović, D.Stefanović: “Prognoza svojstava sinterovane
BaTiO 3 -keramike za piezoelektrične pretvarače”, Tehnika - Časopis saveza inženjera i tehničara
Jugoslavije, broj 5-6, XLIX 1994, Beograd, pp. 8-11, 1994.
e2. D.Mančić, M.Radmanović: “Projektovanje snažnih ultrazvučnih sendvič pretvarača”, Elektronika-
Elektrotehnički fakultet u Banjaluci, pp. 66-69, vol. 1, br. 1, decembar 1997.
e3. D.Mančić, M.Radmanović, V.Paunović, V.Dimić: “Modeliranje BaTiO 3 piezokeramičkih
diskova”, Tehnika - Časopis saveza inženjera i tehničara Jugoslavije, broj 9, LV 2000, Beograd, pp.
9-13, 2000.
f) Uvodno predavanje na skupu nacionalnog značaja štampano u celini (R64):
- posle izbora u zvanje docent:
f1. M.Radmanović, D.Mančić: “Analiza prostiranja ultrazvučnih oscilacija u sendvič pretvaračima”,
XLVIII konferencija za ETRAN, II sveska, pp. 141-149, Čačak, 6-10. jun 2004.
g) Radovi saopšteni na skupovima nacionalnog značaja štampani u celini (R65):
g1. V.Dimić, D.Mančić, J.Stanišić, M.Radmanović, D.Stefanović: “Uticaj ultrazvuka na
mikrostrukturne karakteristike legure ZnAl22”, XXXVII konf. za ETAN, Beograd, X sveska, pp.
225-230, septembar 1993.
g2. D.Mančić, A.Kocić, V.Dimić, M.Radmanović, D.Stefanović: “Jedno rešenje elektronskog
generatora za pobudu ultrazvučnih pretvarača”, XXXVII konf. za ETAN, Beograd, II sveska, pp.
129-134, septembar 1993.
g3. M.Radmanović, D.Mančić, V.Kostić, V.Miljković, D.Mihajlović: “Jedno rešenje čopera za pogon
vučnog motora”, Zbornik radova sa skupa "Mogućnosti domaće privrede za izgradnju tramvajskih
sistema", Niš, pp. 275-280, 1993.
g4. D.Mančić, A.Kocić, V.Dimić, M.Radmanović, D.Stefanović: “Projektovanje ultrazvučne sonotrode
velike snage”, XXXVIII konferencija za ETRAN, Niš, II sveska, pp. 223-224, 7-9. jun 1994.
g5. A.Kocić, D.Mančić, M.Radmanović: “Jedno rešenje mikroprocesorskog upravljačkog dela
trofaznog invertora”, XXXVIII konferencija za ETRAN, Niš, I sveska, pp. 31-32, 7-9. jun 1994.
g6. V.Dimić, L.Lukić, Lj.Vuličević, D.Mančić, M.Radmanović, D.Stefanović: “Doprinos proučavanju
svojstava sinterovane BaTiO 3 -keramike”, Zbornik radova XIII Savetovanja o savremenim
neorganskim materijalima, Niš, pp. 63-64, jun 1994.
g7. L.Lukić, V.Dimić, D.Mančić, M.Radmanović, D.Stefanović: “Sinteza BaTiO 3 -keramike za
piezoelektrične pretvarače”, Zbornik radova XIII Savetovanja o savremenim neorganskim
materijalima, Niš, pp. 57-58, jun 1994.
g8. L.Lukić, V.Dimić, D.Mančić, M.Radmanović, D.Stefanović, Lj.Vuličević: “Analiza performansi
ultrazvučnih pretvarača sa reflektorima na bazi različitih materijala”, Radovi i izvodi radova II
simpozijuma SHD o keramici i staklu sa međunarodnim učešćem, Aranđelovac, pp. 185-188, 21-
23. septembar 1994.
g9. D.Mančić, M.Radmanović, A.Kocić: “Projektovanje rednog naponskog kompenzatora za
stabilizaciju mrežnog napona”, XXXIX konferencija za ETRAN, Zlatibor, I sveska, pp. 90-92, 6-9.
jun 1995.
g10. A.Kocić, D.Mančić, M.Radmanović: “Merenje brzine obrtanja pomoću mikroprocesora”, XXXIX
konferencija za ETRAN, Zlatibor, I sveska, pp. 14-16, 6-9. jun 1995.

g11. D.Mančić, M.Radmanović: “Primena programa PSPICE u simulaciji kola energetske elektronike”,
Zbornik radova VIII Simpozijuma Energetska elektronika-Ee’95, Novi Sad, pp. 223-228, 27-29.
septembar 1995.
g12. M.Radmanović, D.Mančić: “Projektovanje i analiza rednog naponskog kompenzatora za
stabilizaciju mrežnog napona”, Zbornik radova VIII Simpozijuma Energetska elektronika-Ee’95,
Novi Sad, pp. 275-280, 27-29. septembar 1995.
g13. M.Radmanović, D.Mančić: “Projektovanje kola za prilagođenje ultrazvučnih pretvarača”, XL
konferencija za ETRAN, Budva, I sveska, pp. 119-122, 4-7. jun 1996.
g14. D.Mančić, M.Radmanović: “Određivanje parametara ekvivalentnog kola piezokeramičkog
prstena”, XLI konferencija za ETRAN, I sveska, pp. 38-41, Zlatibor, 3-6. jun 1997.
g15. M.Radmanović, D.Mančić: “PSPICE model ultrazvučnog sendvič pretvarača”, XLI konferencija za
ETRAN, I sveska, pp. 34-37, Zlatibor, 3-6. jun 1997.
g16. D.Mančić, M.Radmanović: “Projektovanje snažnih ultrazvučnih sendvič pretvarača”, I simpozijum
Industrijska elektronika - INDEL’97, Banjaluka, pp. 146-149, 24.-26. septembar 1997.
g17. M.Simeonov, D.Dankov, M.Radmanović, D.Mančić: “Invertor klase "E" za indukciono grejanje sa
MOSFET tranzistorima”, Zbornik radova IX Simpozijuma Energetska elektronika-Ee’97, Novi
Sad, pp. 107-114, 22-24. oktobar 1997.
g18. N.Madžarov, T.Todorov, D.Mančić, M.Radmanović: “Polumostni i mostni IGBT autonomni
invertori sa doziranjem energije”, Zbornik radova IX Simpozijuma Energetska elektronika-Ee’97,
Novi Sad, pp. 120-127, 22-24. oktobar 1997.
g19. D.Mančić, M.Radmanović: “Generalni model piezoelektričnog ultrazvučnog sendvič pretvarača”,
XLII konferencija za ETRAN, I sveska, pp. 112-115, Vrnjačka Banja, 2-5. jun 1998.
g20. V.Dimić, V.Paunović, D.Mančić, D.Stefanović: “Analiza nekih bitnih električnih svojstava
barijumtitanatne piezokeramike za primenu u elektronskim komponentama”, XLII konferencija za
ETRAN, IV sveska, pp. 345-347, Vrnjačka Banja, 2-5. jun 1998.
g21. D.Mančić, M.Radmanović: “Rezonantne frekvencije sastavnih delova ultrazvučnih pretvarača”, II
simpozijum Industrijska elektronika - INDEL’98, Banja Luka, pp. 38-42, 24-26. septembar 1998.
g22. D.Mančić, M.Radmanović: “Dinamika ultrazvučnog sendvič pretvarača”, Zbornik radova X
Simpozijuma Energetska elektronika-Ee’99, Novi Sad, pp. 144-149, 14-16. oktobar 1999.
g23. M.Radmanović, D.Mančić: “Trodimenzionalni model ultrazvučnog sendvič pretvarača”, XLIV
konferencija za ETRAN, IV sveska, pp. 308-311, Soko Banja, 26-29. jun 2000.
g24. D.Mančić, V.Paunović: “Rezonantne frekvencije PZT piezokeramičkih prstenova”, XLIV
konferencija za ETRAN, IV sveska, pp. 312-315, Soko Banja, 26-29. jun 2000.
g25. K.Hedrih, Lj.Perić, D.Mančić, M.Radmanović: “Problem naprezanja pravougaone piezokeramičke
ploče sa poprečnom polarizacijom bez elektroda”, XLV konferencija za ETRAN, II sveska, pp.
314-317, Bukovička Banja, 4-7. jun 2001.
g26. D.Mančić, M.Radmanović, K.Hedrih, Lj.Perić: “2D model tankog piezokeramičkog diska sa
debljinskom polarizacijom”, XLV konferencija za ETRAN, II sveska, pp. 318-321, Bukovička
Banja, 4-7. jun 2001.
g27. Lj.Živković, V.Paunović, D.Mančić, B.Stojanović: “Uticaj sinteze praha i načina sinterovanja na
mikrostrukturna i dielektrična svojstva modifikovane BaTiO 3 keramike”, XLVI konferencija za
ETRAN, IV sveska, pp. 236-239, Banja Vrućica – Teslić, 4-7. jun 2002.
g28. M.Radmanović, D.Mančić: “Trodimenzionalni elektromehanički model piezokeramičkih prstenova
i diskova”, XLVI konferencija za ETRAN, I sveska, pp. 43-46, Banja Vrućica – Teslić, 4-7. jun
2002.
g29. D.Mančić, M.Radmanović: “Projektovanje sendvič pretvarača pomoću prividnih modula
elastičnosti”, XVIII Jugoslovenska konferencija Buka i vibracije, Niš, pp. 2.1-2.4, 17-18. 10. 2002.
g30. M.Radmanović, D.Mančić: “Efektivni elektromehanički faktor sprege piezokeramičkih prstenova”,
IV Simpozijum Industrijska elektronika – INDEL 2002, Banja Luka, pp. 10-13, 14-15. novembar
2002.

- posle izbora u zvanje docent:
g31. D.Mančić, M.Radmanović, M.Lazić: “Komparativna studija PFC kola za elektronske balaste”,
XLVIII konferencija za ETRAN, I sveska, pp. 63-66, Čačak, 6-10. jun 2004.
g32. D.Mančić, M.Radmanović: “Numerička analiza brzine prostiranja longitudinalnih talasa u
metalnim prstenovima”, XIX konferencija Buka i vibracije, Niš, ID: 19-40, 14-15. 10. 2004.
g33. M.Radmanović, D.Mančić: “Uticaj dimenzija piezokeramičkog prstena na njegovu ulaznu
električnu impedansu”, XIX konferencija Buka i vibracije, Niš, ID: 19-41, 14-15. 10. 2004.
g34. Ž.Đokić, Z.Petrušić, D.Mančić, B.Đorđević: “Slobodno kretanje i bezbednost industrijskih
proizvoda”, Ocena profesionalnog rizika – teorija i praksa, Niš, pp. 87-90, 26-27. maj 2005.
g35. Z.Petrušić, D.Mančić, M.Radmanović: “Automatizovani sistem za dokumentovanje sistema
daljinskog grejanja baziran na termovizijskim snimcima”, 49. Konferencija za ETRAN, III sveska,
pp. 92-95, Budva, 5-10. jun 2005.
g36. D.Mančić, M.Radmanović, Z.Petrušić: “Trodimenzionalni matrični model metalnih prstenova i
diskova”, 49. Konferencija za ETRAN, II sveska, pp. 435-438, Budva, 5-10. jun 2005.
g37. Z.Petrušić, D.Mančić, Ž.Đokić: “O validaciji softvera u laboratorijama za ispitivanje i
laboratorijama za etaloniranje”, IX savetovanje SQM 2005, Tivat, rad N2-20, 12-14. septembar
2005.
g38. Z.Petrušić, D.Mančić, Ž.Đokić: “Implementacija metoda termovizijske kontrole u sistem nadzora i
kontrole kvaliteta”, XIII naučno-stručna konferencija INDUSTRIJSKI SISTEMI IS 2005, Herceg
Novi, pp. 255-262, 7-9. septembar 2005.
g39. B.Đorđević, D.Mančić, Z.Petrušić: “Primena softvera IRBIS za ispitivanje spektralne
propustljivosti svetlosnih filtara”, YU Info 2006, Kopaonik, CD zbornik ISBN: 86-85525-01-2, rad
br. 042, 6-10. mart 2006.
g40. I.Zlatanović, M.Lazović, M.Kocić, D.Mančić, T.Ristić: “Termovizijska kamera u praćenju efekata
lasero terapije kod kompleksnog regionalnog bolnog sindroma”, VI kongres fizijatara Srbije i Crne
Gore, Vrnjačka Banja, pp. 179-180, 1-4. novembar 2006.
g41. Č.Vasić, D.Mančić, D.Mitić, Z.Petrušić: “Klasifikacija rezultata dobijenih analizom termovizijske
slike i njihovo arhiviranje u DICOM-format”, 14. Telekomunikacioni forum TELFOR 2006,
Beograd, pp. 664-667, 21-23. novembar 2006.
g42. D.Mančić, Z.Petrušić, D.Radenković: “Određivanje parametara ekvivalentnog kola fotonaponskih
modula”, Naučno-stručni skup ENERGETSKE TEHNOLOGIJE 2007, Vrnjačka Banja, CD
zbornik ISBN: 978-86-905569-5-3, pp. 194-201, 18-19. maj 2007.
g43. Z.Petrušić, G.Stančić, D.Mančić: “Koncept jednog jednostavnog rešenja rotirajućeg solarnog
sistema”, Naučno-stručni skup ENERGETSKE TEHNOLOGIJE 2007, Vrnjačka Banja, CD
zbornik ISBN: 978-86-905569-5-3, pp. 187-193, 18-19. maj 2007.
g44. Z.Petrušić, A.Prijić, D.Mančić, D.Pantić, Z.Prijić, B.Pešić, “Verifikacija karakteristika
termoprekidača primenom termovizijskog mernog metoda”, 51. Konferencija za ETRAN, Herceg
Novi – Igalo, CD zbornik ISBN: 978-86-80509-62-4, rad br. MO2.2, 4-8. jun 2007.
g45. A.Prijić, D.Mančić, Z.Petrušić, B.Pešić, D.Pantić, Z.Prijić, “Analiza elektro-termičkih
karakteristika termičkih prekidača”, 51. Konferencija za ETRAN, Herceg Novi – Igalo, CD zbornik
ISBN: 978-86-80509-62-4, rad br. MO2.1, 4-8. jun 2007.
g46. D. Mančić, Z. Petrušić, D. Jovanović, V. Stefanović: “Jednoosni rotirajući merni sistem za praćenje
Sunca”, 13. Simpozijum termičara Srbije, Soko Banja, CD zbornik ISBN: 978-86-80587-80-6, pp.
4.1-4.10, 16-19. oktobar 2007.
h) Radovi na sticanju naučnih kvalifikacija (R81 i R82):
h1. Dragan Mančić: “Projektovanje i optimizacija snažnih ultrazvučnih pretvarača i generatora”,
magistarski rad, Elektronski fakultet Niš, 1995 (R81).
h2. Dragan Mančić: “Modeliranje snažnih ultrazvučnih sendvič pretvarača”, doktorska disertacija,
Elektronski fakultet Niš, 2002 (R82).

j) Učešće u realizaciji naučno-istraživačkih projekata Ministarstva za nauku:
U toku profesionalne karijere dr Dragan Mančić bio je angažovan u realizaciji sledećih naučnoistraživačkih
projekata:
j1. Istraživanje i razvoj piezoelektričnih materijala, komponenata i odgovarajućih elektronskih uređaja,
Prof. dr Dimitrije Stefanović, 1994-1997, Elektronski fakultet u Nišu.
j2. Razvoj kolortač monitora visoke rezolucije, Prof. dr Vidosav Stojanović, Elektronski fakultet u Nišu.
j3. Elektromagnetika, mikrotalasna tehnika i optičke komunikacije, Prof. dr Bratislav Milovanović,
1996-2000, Elektronski fakultet u Nišu (E-1006)
j4. Podprojekat: Visokonaponski konvertor za rendgenski generator snage 3 kW, Prof. dr Milan
Radmanović, IRITEL Beograd.
j5. Razvoj savremenih elektronskih materijala; Podprojekat: Dobijanje novih elektrotehničkih
materijala i njihova primena, Prof. dr Dimitrije Stefanović, 1997-2000, Institut za fiziku u Beogradu.
j6. Razvoj elektronskih sistema za praćenje, kontrolu i upravljanje procesom proizvodnje kablova, Prof.
dr Zoran Stajić, 2002-2003, Elektronski fakultet u Nišu, ugovorni period: 01.01.2002.-31.12.2003.
(IT.1.05.0068.B).
j7. Razvoj svetlotehničke merne opreme i opreme za industrijsku ugradnju, Prof. dr Predrag Rančić,
2002-2004, Elektronski fakultet u Nišu, ugovorni period: 01.01.2002.-31.12.2004. (EVB:
ETR.6.04.0107.B).
j8. Upravljanje vršnim električnim opterećenjem u komunalnim sistemima gradova, Prof. dr Nikola
Rajaković, 2002-2004, Elektrotehnički fakultet, Beograd, ugovorni period: 01.04.2002.-31.03.2004.
(NP EE413-118A).
j9. Razvoj merno-informacionih sistema za praćenje i analizu potrošnje električne energije
distributivnih transformatorskih stanica, Prof. dr Zoran Stajić, 2005-2007, Elektronski fakultet u
Nišu, ugovorni period: 01.05.2005.-30.04.2007. (EVB: 222001).
j10. Primena termovizije, razvoj novih metoda ispitivanja i softvera za obradu termovizijskih slika, Prof.
dr Branimir Đorđević, 2005-2007, Elektronski fakultet u Nišu, ugovorni period: 01.01.2005.-
31.12.2007. (TR-6222B).
- rukovodilac projekta:
j11. Razvoj, ispitivanje i komparativna analiza rotirajućih i stacionarnih prijemnika sunčevog zračenja,
Doc. dr Dragan Mančić, 2006-2009, Elektronski fakultet u Nišu, ugovorni period: 01.07.2006.-
30.06.2009. (EE-273023B).
2.2 Saopštenja
k) Radovi saopšteni na skupovima međunarodnog značaja štampani u izvodu (R72):
k1. I.Mitrović, M.Miljković, D.Mančić, V.Mitić: “The Microstructure Analysis of Electroceramics
Based on Barium-Titanate”, 7 th International Conference on Electronic Ceramics and Their
Applications, Portorož, Slovenia, p. 245, 3-6 September 2000.
k2. Lj.Živković, B.Stojanović, C.R.Foschini, V.Paunović, D.Mančić: “Effect of Powder Preparation
and Sintering Procedure on Microstructure and Dielectric Properties of PLZT Ceramics”, X World
Round Table Conference on Sintering, Belgrade, p.92, 2002.
- posle izbora u zvanje docent:
k3. D. Mančić, M.Radmanović: “A Numerical Approach to Analysis of Piezoceramic Rings”, The
Sixth International Symposium on Nonlinear Mechanics ISNM NSA NIŠ ‘2003, Niš, p. 192.1, 24-
29. August 2003.
k4. M.Lazović, M.Kocić, I.Zlatanović, D.Mančić: “Thermographic Diagnosis of Complex Regional
Pain Syndrome”, 4th ISPO Central & Eastern European Conference, Belgrade, p. 97, 28.9.-1.10.
2005.

m) Radovi saopšteni na skupovima nacionalnog značaja štampani u izvodu (R73):
m1. V.Dimić, J.Stanišić, D.Mančić, M.Radmanović, D.Stefanović: “Uticaj ultrazvuka na
mikrostrukturne karakteristike legura”, Zbornik abstrakata Trećeg simpozijuma za elektronsku
mikroskopiju Srbije, SEM-92, Niš, str. 51, decembar 1992.
m2. D.Mančić, J.Stanišić, V.Dimić, D.Stefanović, M.Radmanović: “Uticaj ultrazvuka na karakter
raspodele faza nekih legura”, Zbornik abstrakata Trećeg simpozijuma za elektronsku mikroskopiju
Srbije, SEM-92, Niš, str. 52, decembar 1992.
m3. D.Stefanović, M.Radmanović, D.Mančić, V.Dimić: “Sintered Reflectors for Ultrasound Transducer”,
Jugoslovenska konferencija “Teorija i tehnologija sinterovanja”, Beograd, septembar 1993.
m4. D.Mančić, M.Radmanović, V.Paunović, V.Dimić, D.Stefanović: “Modelovanje PZT
piezokeramičkih prstenova", Teorija i tehnologija sinterovanja - TEOTES’97, Čačak, pp. 49-50, 1.-
5. septembar 1997.
m5. Lj.Vulićević, L.Lukić, D.Stefanović, Z.Preradović, D.Mančić: “Synthesis and Dielectric Properties
of BaTiO 3 -NOVOLAC Composite”, Zbornik abstrakata naučnog skupa SINTERING ‘98, Beograd,
str. 65, 1998.
m6. D.Mančić, M.Radmanović, L.Lukić, V.Dimić: “Modeliranje BaTiO 3 piezokeramičkih diskova”,
Zbornik abstrakata III konferencije Društva za istraživanje materijala, YUCOMAT'99, Herceg Novi,
str. 143, 20-24. septembar 1999.
m7. V.Dimić, J.Stanišić, D.Mančić, D.Stefanović: “Uticaj ultrazvuka na karakter raspodele faza Ms62
legure”, Zbornik abstrakata III konferencije Društva za istraživanje materijala, YUCOMAT'99,
Herceg Novi, str. 106, 20-24. septembar 1999.
m8. D.Mančić, M.Radmanović: “Rezonantne frekvencije PZT piezokeramičkih diskova”, Zbornik
abstrakata naučnog skupa Trijada, sinteza-struktura-svojstva-osnova tehnologije novih materijala,
Beograd, str. 102, 16-18. novembar 1999.
- posle izbora u zvanje docent:
m9. D. Mančić, M.Radmanović: “Uticaj akustičkog opterećenja piezokeramičkog prstena na njegovu
ulaznu električnu impedansu”, Fizika i tehnologija materijala – FITEM’04, Čačak, p. 45, 12-15.
oktobar 2004.
2.3 Stručni radovi
n) Tehničke realizacije (R32 i R33):
Kao rukovodilac projekata i vodeći projektant ostvario je veći broj tehničkih realizacija od kojih su
najznačajnije:
n1. “Elektronski balast sa aktivnim PFC kolom za pobudu fluorescentnih svetiljki”, realizovan na
projektu MNTR: ETR.6.04.0107.B (R32).
n2. “Prototip jednoosnog rotirajućeg mernog sistema za praćenje pozicije Sunca”, realizovan na
projektu MNTR: EE-273023B (R32).
n3. “Enkapsulacija termovizijske slike u DICOM standard primenom programskog paketa IC2DCM”,
realizovanog na projektu MNTR: TR-6222B (R33).
2.4 Publikacije
p) Nastavne publikacije (R13):
p1. M.Radmanović, D.Mančić: “Zbirka zadataka iz energetske elektronike”, Elektronski fakultet u
Nišu, Niš, 1995.
q) Monografije nacionalnog značaja (R13):
q1. M.Radmanović, D.Mančić: “Projektovanje i modeliranje snažnih ultrazvučnih pretvarača”,
Elektronski fakultet u Nišu, Edicija: Monografije, ISBN 86-80135-87-9, Niš, 2004.

2.5 Ostvareni rezultati u razvoju naučno-nastavnog podmlatka na fakultetu
r) Članstvo u komisijama za ocenu i odbranu doktorskih disertacija:
Dr Dragan Mančić učestvovao je u svojstvu člana komisije za ocenu i odbranu jedne doktorske
disertacije na Elektronskom fakultetu u Nišu. Takođe, trenutno je član komisije za pregled i ocenu jedne
doktorske disertacije na Elektrotehničkom fakultetu u Srpskom Sarajevu.
r1. Doktorska disertacija Vesne Paunović pod nazivom: “Mikrostrukturna karakterizacija i
dielektrična svojstva modifikovane barijum titanatne keramike”, odbranjena na Elektronskom
fakultetu u Nišu 27.03.2008. godine - član komisije, rešenje Elektronskog fakulteta br. 07/03-
020/07-002 od 01.10.2007. godine.
r2. Član komisije za ocenu urađene doktorske disertacije Milomira Šoje pod nazivom: “Novi prilozi u
primeni strujnog upravljanja u DC/DC i DC/AC pretvaračima”, rešenje Elektrotehničkog fakulteta
u Istočnom Sarajevu br. 03-114/08 od 26.2.2008. godine.
s) Članstvo u komisijama za ocenu i odbranu magistarskih teza:
Dr Dragan Mančić učestvovao je u svojstvu člana komisije za ocenu i odbranu 2 magistarske teze na
Elektronskom i Medicinskom fakultetu u Nišu:
s1. Magistarska teza Irene Dimitrijević pod nazivom: “Termovizijska kamera u praćenju bolesnika sa
kompleksnim regionalnim bolnim sindromom”, odbranjena na Medicinskom fakultetu u Nišu
17.12.2007. godine - član komisije, rešenje Medicinskog fakulteta br. 04-1711/01 od 17.12.2007.
godine.
s2. Magistarska teza Čedomira Vasića pod nazivom: “Obrada i arhiviranje termovizijske slike u
medicini”, odbranjena na Elektronskom fakultetu u Nišu 11.02.2008. godine - član komisije,
rešenje Elektronskog fakulteta br. 07/02-024/07-004 od 20.12.2007. godine.
2.6 Sposobnost za nastavni rad
Dr Dragan Mančić poseduje dugogodišnje iskustvo u izvođenju nastave, budući da u nastavi
učestvuje od 1992. godine kada je izabran za asistenta-pripravnika. Kao asistent pripravnik i asistent
deset godina je uspešno izvodio računske i laboratorijske vežbe iz više predmeta iz oblasti elektronike.
Kao docent dr Dragan Mančić je sa uspehom izvodio nastavu iz više obaveznih i izbornih predmeta na
diplomskim i primenjenim studijama, tako da ima bogato iskustvo u nastavnom i pedagoškom radu.
Pored toga, učestvovao je u formiranju većeg broja novih predmeta.
Tokom dosadašnjeg rada u svojstvu nastavnika aktivno je učestvovao i u drugim vidovima nastave,
gde posebno treba istaći njegov rad u vođenju diplomskih radova, koji su u najvećem broju sa praktičnom
realizacijom. Ukupni nastavni rad dr Dragan Mančića i zalaganje za pomoć studentima u savlađivanju
gradiva mogu se oceniti kao veoma uspešni.
3. PODACI O OBJAVLJENIM RADOVIMA
Dr Dragan Mančić je do podnošenja prijave na ovaj konkurs, kao autor ili koautor, objavio ukupno
97 naučnih radova, jedan pomoćni udžbenik i jednu monografiju, pri čemu 42 rada pripadaju periodu
nakon poslednjeg izbora u zvanje docenta. U ovom odeljku izveštaja biće analizirani samo radovi
kandidata ostvareni u periodu od njegovog izbora u zvanje docenta na Elektronskom fakultetu u Nišu
oktobra 2003. godine. Neki od ovih radova mogu se zajedno grupisati prema tematici koja je predmet
istraživanja.
Cilj istraživanja prikazanih u radu a5 je komparativna analiza mikrostrukture i delektričnih osobina
PLZT keramike dobijene pomoću dva načina pripreme praha pre sinterovanja. PLZT keramika pripada
grupi funkcionalnih materijala koji čine osnovu za dobijanje većeg broja elektronskih komponenata.

Struktura i svojstva keramike zavise od načina pripreme praha i uslova sinterovanja. Za dobijanje
homogenog i finog praha koriste se različite metode. PLZT prahovi se mogu dobiti Pechini metodom, tj.
metodom polimernih prekursora i oksalatnom metodom. Dvostepeni proces sinterovanja, koji uključuje i
toplo presovanje, izvršen je na temperaturama od 1100 i 1200ºC. U radu su SEM (scanning electron
microscope) i EDS (energy dispersive spectroscopy) tehnikama ispitivane mikrostruktura i novodobijene
faze navedene keramike. Dielektrična konstanta i tangens ugla gubitaka mereni su na sobnoj temperaturi
pomoću HP4276 LZC metra u frekventnom opsegu od 1÷20kHz. Pokazano je da mikrostruktura i
dielektrična svojstva keramike poseduju izrazitu zavisnost od načina pripreme praha pre sinterovanja.
Metod analize karakteristike impedanse, kombinovan sa analizom eksperimentalnih podataka
(impedansna spektroskopija), se veoma često koristi za karakterizaciju električnih materijala. Osnovno
kod modeliranja ovakvih struktura je usvajanje takvog električnog modela koji najtačnije reprezentuje
električne karaktertistike razmatranog materijala pri različitim frekvencijama, i na različitim
temperaturama, i omogućava realnu analizu i interpretaciju eksperimentalnih podataka. Kod modeliranja
razmatranih keramika obično je moguće izabrati više od jednog ekvivalentnog kola kojim se mogu
modelirati prethodno navedene električne karakteristike. Međutim, samo jedno od tih rešenja predstavlja
realni model električnog ponašanja ovih materijala. U radu a6 su analizirane električne karakteristike
BaTiO 3 keramike dopirane lantanom u funkciji frekvencije i temperature. Karakteristika zavisnosti
impedanse od frekvencije, koja je merena u intervalu od sobne temperature do 350°C, upotrebljena je za
analizu električnih osobina ove keramike, koja je dobijena modifikovanim Pechini metodom, i koja je
sinterovana na 1300°C tokom 2 i 16 časova. Modeliranje frekventne karakteristike impedanse izvršeno je
na osnovu ekvivalentnog kola čiji parametri reprezentuju različite oblasti u strukturi keramike, u prvom
redu regione zrna i granice zrna. Ispitivano je više ekvivalentnih kola koja se sastoje od otpornika,
condenzatora i CPE elemenata (constant phase elements). Usvojeno je jednostavno ekvivalentno kolo
kojim se najbolje fituju eksperimentalni podaci u širokom opsegu frekvencija, sastavljeno od dve
paralelne veze otpornik-CPE element, koje su međusobno vezane redno.
Rezultati prikazani u radovima d5 i k3 prikazuju jedan način određivanja rezonantnih frekvencija
neopterećenih PZT piezokeramičkih prstenova, sa različitom debljinom i sa različitim odnosom
spoljašnjeg i unutrašnjeg prečnika, pri čemu nisu uzimana u obzir piezoelektrična svojstva keramike. Po
prvi put je primenjena teorija osnosimetričnih oscilacija konačnih cilindara sa rupom (metalnih
prstenova) na slučaj PZT piezokeramičkih prstenova. Eksperimentalna verifikacija ovog metoda izvršena
je poređenjem izračunatog frekventnog spektra sa merenjima na konkretnim uzorcima, pri čemu je
uočena velika saglasnost proračunatih i merenih rezonantnih frekvencija.
U radu g25 razmatran je opšti slučaj naprezanja pravougaone piezokeramičke ploče sa poprečnom
polarizacijom bez elektrodnih prevlaka, dok je slučaj mehaničkog naprezanja piezokeramičke pločice
istih karakteristika, ali sa prisutnim elektrodnim prevlakama, razmatran u radu d3. Ploča je napregnuta u
dva međusobno upravna pravca promenljivim karakterom opterećenja. Postavljeni zadaci, koji su bitni za
mnoge praktične primene, u oba slučaja su rešeni primenom obratne metode. Za konkretnu pravougaonu
PZT4 piezokeramičku pločicu prezentovani su proračunati dijagrami stanja i upoređeni sa
eksperimentalnim rezultatima.
Korišćenjem trodimenzionalnog modela piezokeramičkih prstenova, realizovanog u radu a4, u radu
m9 određen je uticaj akustičkog opterećenja piezokeramičkog prstena na svim njegovim graničnim
površinama na oblik njegove ulazne električne impedanse. Određena je zavisnost ulazne električne
impedanse piezokeramičkog prstena od PZT8 keramike sa spoljašnjim prečnikom 38mm, unutrašnjim
prečnikom 15mm i debljinom 5mm, u funkciji frekvencije i različitih akustičkih opterećenja. Uočeno je
da povećanje opterećenja ravnih kružno-prstenastih površina prstena najveći uticaj ima na debljinski
rezonantni mod oscilovanja, a manji uticaj ima na radijalne rezonantne modove, mada se i oni menjaju
zbog sprege sa debljinskim modom. Takođe, promena opterećenja prstena na cilindričnim površinama u
radijalnom pravcu najveći uticaj ima na radijalne rezonantne modove oscilovanja prstena. Ovaj uticaj
opterećenja piezokeramičkog prstena na debljinske i radijalne rezonantne frekvencije je prvi put

analiziran, kako u oblasti modeliranja piezokeramičkih prstenova, tako i u analizi kompletnih snažnih
ultrazvučnih sendvič pretvarača, čiji su ovi prstenovi pobudni deo. U radu g33 je na sličan način dobijena
frekventna zavisnost ulazne električne impedanse u funkciji debljine i odnosa unutrašnjeg i spoljašnjeg
poluprečnika neopterećenog piezokeramičkog prstena. Izvršena je analiza uticaja ovih dimenzija
piezokeramičkih prstenova u radijalnom i debljinskom pravcu, za slučaj osnosimetričnog oscilovanja
prstena. U cilju nastavka ovih istraživanja, u radu c12 analizirana zavisnost rezonantnog frekventnog
spektra piezokeramičkih prstenova dobijena je u funkciji debljine i odnosa unutrašnjeg i spoljašnjeg
poluprečnika prstena. Diskutovan je uticaj ovih dimenzija na njegove frekventne karakteristike.
Najvažniji zaključak u ovoj analizi predstavlja činjenica da veličina unutrašnjeg prečnika prstena
značajno utiče na sve frekvencije rezonantnih modova prstena.
U radu g32 analizirana je disperzija brzine prostiranja longitudinalnih talasa u beskonačnim i
konačnim metalnim prstenovima (šupljim cilindrima), koji se najčešće koriste za izradu snažnih
ultrazvučnih uređaja. Brzina prostiranja longitudinalnih talasa dobijena je u funkciji Poissonovog odnosa,
spoljašnjeg i unutrašnjeg poluprečnika, kao i talasne dužine, korišćenjem numeričkog metoda koji je
prethodno realizovan. Prikazani su numerički rezultati uticaja dimenzija u radijalnom pravcu na brzinu
prostiranja longitudinalnih talasa u duraluminijumskim prstenovima. Diskutovana je primena ovog
pristupa za poređenje sa nekim teorijskim modelima za analizu prostiranja longitudinalnih talasa u
metalnim prstenovima.
U radu f1 primenom trodimenzionalnih jednačina linearne elastičnosti analizirane su osnosimetrične
oscilacije metalnih i PZT prstenova konačne dužine, sa različitim otvorom i dužinom. Prikazan je jedan
nov pristup u analizi prostiranja ultrazvučnih oscilacija u sastavnim delovima ultrazvučnih sendvič
pretvarača. Ove zavisnosti su prikazane za prstenove od različitih materijala i sa različitim dimenzijama.
Prikazanim numeričkim pristupom za analizu osnosimetričnih oscilacija metalnih i PZT prstenova i
diskova različitih dimenzija, izvršeno je određivanje njihovih rezonantnih frekventnih spektara, koji
mogu korisno poslužiti za analizu prednosti i nedostataka postojećih jednodimenzionalnih modela
prstenova i diskova, kao i za verifikaciju različitih trodimenzionalnih modela koji postoje u ovoj oblasti
analize snažnih ultrazvučnih sendvič pretvarača. U poređenju sa rezultatima dobijenim primenom
jednodimenzionalne teorije, rezonantne frekvencije izračunate primenom predloženog numeričkog
metoda bolje aproksimiraju merene rezultate.
Rad g36 predstavlja jedan nov pristup u modeliranju metalnih sastavnih delova ultrazvučnih
pretvarača u obliku prstena, diska ili cilindra, koji je zasnovan na aproksimativnom trodimenzionalnom
matričnom modelu istih. Prikazan je novi trodimenzionalni matrični model metalnih prstenova i diskova
konačne dužine, sa različitim otvorom i dužinom. Pomoću ovog modela, koji opisuje i debljinske i
radijalne rezonantne modove, kao i njihovu međusobnu spregu, mehanička impedansa uzorka može biti
lako izračunata. Zavisnosti rezonantne frekvencije od dužine su prikazane za prstenove i diskove od
različitog materijala i za različite odabrane dimenzije. Takođe, upoređeni su izračunati i eksperimentalni
rezultati. Poređenjem frekventnog spektra dobijenog primenom opisanog trodimenzionalnog matričnog
modela metalnih prstenova i diskova, sa eksperimentalnim merenjima rezonantnih frekvencija različitih
prstenova i diskova od duraluminijuma i čelika, dobijenih pomoću vibracione platforme, može se uočiti
da je ostvarena velika tačnost u predviđanju rezonantnih modova u svim slučajevima.
Rezultati prikazani u radu d4 odnose se na primenu ekvivalentnih modula elastičnosti za analizu
spregnutih vibracija snažnih ultrazvučnih sendvič pretvarača, koje su dobijene pomoću metoda prividnih
modula elastičnosti, koji se pokazao jednim od najboljih poboljšanja 1D teorije projektovanja pretvarača.
Na taj način je dobijena frekventna jednačina za projektovanje pretvarača i izračunavanje rezonantne
frekvencije. Pretvarač se sastoji od metalnog emitora i metalnog reflektora kružnog poprečnog preseka,
dva piezoelektrična keramička prstena i metalnog centralnog zavrtnja. Teorijske analize pokazuju da je
metod prividnih modula elastičnosti prost, lak za izračunavanja i posebno pogodan za analizu spregnutih
vibracija. Pokazano je da se rezonantne frekvencije dobijene metodom prividnih modula elastičnosti bolje
slažu sa merenim rezultatima od rezultata dobijenih jednodimenzionalnom teorijom.

Za razliku od trodimenzionalnog matričnog modela ultrazvučnog sendvič pretvarača realizovanog u
jednom od ranijih radova (g23), u radu c6 prikazan je novi trodimenzionalni model prednapregnutog
simetričnog ultrazvučnog sendvič pretvarača, koji obuhvata sve sastavne elemente pretvarača, sa ili bez
centralnog otvora, pa samim tim razmatra i uticaj zavrtnja za prednaprezanje. Sendvič pretvarač je
modeliran primenom 3D matričnog modela piezokeramičkih prstenova i diskova, koji je predložen u radu
a4, kao i na osnovu njega realizovanog sličnog 3D matričnog modela metalnih prstenova i diskova.
Sličan pristup je primenjen i u radu c9, u kome je dat novi trodimenzionalni model prednapregnutog
nesimetričnog ultrazvučnog sendvič pretvarača, a kojim je proširen prethodni model simetričnog
pretvarača. Teorijske analize u oba slučaja pokazuju da su predloženi modeli jednostavni, laki za
proračune i posebno pogodni za analizu spregnutih oscilacija. Eksperimenti pokazuju da se merene
rezonantne frekvencije dobro slažu sa predviđenim rezultatima, kako u slučaju simetričnog, tako i u
slučaju nesimetričnog ultrazvučnog pretvarača.
U radu c7 prikazana je analiza i realizacija jednog novog rešenja kola elektronskog balasta za
fluorescentne svetiljke sa velikim faktorom snage, izgled njegovog laboratorijskog prototipa, kao i
odgovarajući eksperimentalni talasni oblici. Usvojeno je jednostavno, a samim tim i jeftino rešenje
elektronskog balasta za napajanje fluorescentnih svetiljki. Takođe, izvršena je odgovarajuća simulacija
rada kola, korišćenjem programa PSpice. Predložena topologija kola predstavlja kombinaciju boost
konvertora i polumostnog paralelnog rezonantnog invertora. Visokofrekventno napajanje svetiljke je
omogućeno pomoću samooscilujućeg polumostnog invertora, uz primenu pobudnog integrisanog kola
IR2155. Veliki faktor snage je omogućen primenom boost konvertora koji radi u diskontinualnom modu
provođenja. Topologija kola je projektovana za fluorescentnu svetiljku snage 20W, za mrežno napajanje
220V, 50Hz, mada se realizovani laboratorijski prototip može koristiti za pobudu dve fluorescentne
svetiljke snage 36W. Realizovani laboratorijski prototip testiran je u cilju verifikacije predviđenih
rezultata.
Većina savremenih elektronskih balasta koristi pasivna ili aktivna PFC kola u cilju maksimalnog
povećanja faktora snage, minimizacije izobličenja i dobijanja maksimalne korisne snage iz mreže.
Komparativna studija nekih jeftinih rešenja pasivnih i aktivnih PFC kola za elektronske balaste prikazana
je u radu g31. Pored toga, realizovana su dva kompletna PFC kola, od kojih je jedno pasivno, a drugo
aktivno. U ovom radu su sadržani analitički i eksperimentalni rezultati, kako bi se ilustrovale razlike u
performansama među PFC kolima.
Rad c8 predstavlja studiju jednog aktivnog PFC kola, i prikazuje neke detalje projektovanja
predloženog kola za primenu u telekomunikacionim sistemima besprekidnog napajanja, sa širokim
opsegom promene ulaznog napona. Prikazan je jedan novi nekonvencionalni metod termičke analize za
verifikaciju ispravnosti projektovanja realizovanog uređaja. Projektovano kolo za korekciju faktora
snage, izlazne snage 550W, sa promenljivim ulaznim naponom, je jeftino i lako za primenu. Analizirane
su termičke karakteristike PFC kola i mesta zagrevanja primenom modernog, termičkog, optičkog
termovizijskog sistema visoke rezolucije Varioscan, u cilju detektovanja slabih tačaka u toku konstrukcije
i njihovog brzog eliminisanja.
U radu c10 prikazana je termička analiza strujne sonde bazirane na Sentronovom strujnom senzoru
CSA-1V. Strujni senzor je baziran na Holovim elementima sa integrisanim koncentratorima fluksa
Termička analiza je i ovde izvršena primenom termovizijskog sistema Varioscan. Optimalno
dimenzionisanje nekog metalnog provodnika zahteva poznavanje toplotne energije stvorene protokom
struje kroz taj provodnik, koja dovodi do njegovog zagrevanja. Cilj analize izvršene u ovom radu je
sprečavanje pregrevanja štampane ploče sa provodnikom kroz koji teče merena struja, kao i samog
strujnog senzora. Na taj način strujni senzor ostaje da radi u predviđenom temperaturnom području.
Prema tome, primenom jednog novog nekonvencionalnog metoda termičke analize za verifikaciju
ispravnosti projektovanja realizovanih uređaja, određuje se zagrejanost štampane ploče, štampanih veza i
strujnog senzora, a dobijeni rezultati mogu da se iskoriste za optimizaciju cele strujne sonde.

U radu c18 prikazana je osnovna struktura strujnih i 2D magnetnih senzora, kao i način primene
tehnologije zenerzappinga kao metode njihovog programiranja. Pored toga, prikazana je i konstrukcija
samog programatora navedenih senzora magnetnog polja. Naime, u toku razvoja strujnog senzora CSA-
1V, a takođe i tokom razvoja 2D magnetnog senzora 2SA-10, javila se potreba za razvojem programatora
tih senzora. CSA-1V je jednoosni integrisani senzor magnetnog polja, namenjen beskontaktnom merenju
struje. Za razliku od njega, 2SA-10 je integrisani dvoosni senzor magnetnog polja, namenjen merenju
apsolutnog ugaonog položaja malih magneta. Ovi senzori imaju određeni broj memorijskih ćelija u
kojima su smešteni kalibracioni podaci. Te memorijske ćelije su izrađene u standardnoj CMOS
zenerzapping tehnologiji. Programatorom se upravlja preko PC-a, pri čemu on omogućava tri različita
moda rada, koji su takođe analizirani u ovom radu.
Radom g45 obuhvaćeni su rezultati ispitivanja elektrotermičkih karakteristika termičkih prekidača
radijalnog tipa nominalnog napona 250V i nominalne struje 12A. Razmatrane su zavisnosti radne
temperature od primenjene struje, temperatura prekidanja, vreme odziva i termička provodnost kućišta.
Ispitivanja termičkih prekidača su vršena termovizijskom metodom, primenom dve eksperimentalne
postavke. Takođe, rezultati termovizijskog ispitivanja su iskorišćeni za postavljanje parametara
simulacije termičkih i električnih karakteristika prekidača u postupku njihove optimizacije. U radu g44 je
primenom savremenog termovizijskog sistema Varioscan 3021ST izvršena eksperimentalna verifikacija
termičkih karakteristika termoprekidača sa specificiranom temperaturom prekidanja od 138 o C. Primenom
termovizijskog mernog metoda pokazano je da su projektovane vrednosti temperature prekidanja unutar
vrednosti propisanih odgovarajućim standardima. Termovizijski sistem zbog svojih karakteristika
(ispitivanje površine, i ispitivanje u realnom vremenu) omogućio je da se u procesu testiranja koristi
jednostavnija i manje složena merna oprema.
U radu g39, na osnovu realizovanih termovizijskih merenja, primenjen je moćan specijalizovani
grafički orjentisani softverski paket za obradu termovizijskih slika IRBIS u cilju definisanja jednog
indirektnog metoda za ispitivanje svetlosnih filtara. Svetlosni filtri se formiraju jednostavnim premazom
normalnog prozorskog stakla određenim sintetičkim filmom. Osnovno svojstvo ovako dobijenog
svetlosnog filtra je izvanredna refleksija u području infracrvenog zračenja i znatno smanjenje prenosa
spoljašnje toplotne energije prema prostorijama, kao i obrnuto smanjenje gubitaka energije iz zagrejanih
prostorija. Konkretna ispitivanja su izvršena na 7 uzoraka svetlosnih filtara i pokazala su slaganja sa
rezultatima ovlašćenih laboratorija, čime je potvrđena validnost ovako definisanog termovizijskog
metoda.
Sistemi daljinskog grejanja predstavljaju primer sistema visoke kompleksnosti, zbog složenosti
postrojenja neophodnih za proces proizvodnje, prenos i isporuku toplotne energije. Otkazi u ovako
složenim sistemima mogu da dovedu do višednevnog prekida u njihovom radu, tako da je formiranje
odgovarajućeg automatizovanog sistema početni preduslov za prevazilaženje ovakvih situacija. U radu
g35 prikazan je primer termovizijskog automatizovanog sistema za dokumentovanje sistema daljinskog
grejanja, dobijenog na osnovu termovizijskih ispitivanja jednog kompletnog toplovoda, radi otkrivanja
mesta curenja, kao i mesta sa nedovoljnom izolacijom i slabim spojevima. Prikazan je način memorisanja
termovizijskih slika pronađenih mesta curenja i identifikovanih sakrivenih kvarova u navedenom sistemu.
Realizovana termovizijska ispitivanja omogućavaju da se definišu uslovi i principi za formiranje
odgovarajućeg automatizovanog sistema. Primenom termovizije mogu se kontrolisati sva kritična mesta
bez prekida bilo koje faze u radu samog sistema. Kontinualnim praćenjem i ažuriranjem formiranog
automatizovanog sistema za dokumentovanje može se predvideti kada treba izvršiti popravku delova
toplovoda, čime se smanjuju troškovi proizvodnje i distribucije toplotne energije i dobija veoma brzo
objektivno stanje sistema daljinskog grejanja. Osnovna prednost ovako formiranog sistema je što
dozvoljava više tipova proširenja, i to standardno, detaljno i kontinualno proširenje.
U radu g38 razmatrana je primena savremenog metoda termovizijske kontrole u sistemu nadzora i
kontrole kvaliteta u cilju poboljšanja energetske efikasnosti zgrada. Cilj ispitivanja zgrada pomoću
termovizijskih sistema u većini slučajeva je dobijanje što je moguće bržeg objektivnog saznanja o

uslovima termičke izolacije zgrada. Predloženi termovizijski metod može biti široko primenjen u
preventivnom održavanju i ispitivanju zgrada, proveri kvaliteta električnih instalacija i u identifikovanju
sakrivenih kvarova u sistemu grejanja. Cilj ove studije je implementacija metoda termovizijske kontrole u
postojeće sisteme nadzora i kontrole kvaliteta u ovoj oblasti. Time je u svakom trenutku omogućen
pregled tekućih merenih parametara, radnih uslova i kvaliteta merenog objekta. Predloženo termovizijsko
ispitivanje definiše metodologiju, odnosno kvalitativnu i kvantitativnu analizu parametara za kontrolu
pojedinih kriterijuma, koji utiču na ukupnu potrošnju energije zgrada. Rezultati korišćenja termovizijskog
sistema najčešće se odnose na značajne uštede energije, minimizaciju troškova rekonstrukcije i
izbegavanje energetskih gubitaka koji mogu nastati u kasnijem periodu ekspoatacije. Metod sa tehničke
strane unosi poboljšanja u sistem nadzora i ocene kvaliteta izvršenih radova vezanih za izgradnju novih
ili rekonstrukciju postojećih objekata, i omogućava efikasnu kontrolu sistema za snabdevanje toplotnom i
električnom energijom u zgradama.
U radu c11 je dat kratak opis DICOM standarda (Digital Imaging and Communications in Medicine),
kao i presek stanja u našoj zemlji sa stanovišta zastupljenosti i primene DICOM kompatibilne opreme u
zdravstvu. Pored toga, dat je i presek stanja sa stanovišta korišćenja ovog interfejsa za komunikaciju sa
PACS serverima (Picture Archiving and Communication Systems). PACS sistem baziran je na računarima
i računarskoj mreži i on objedinjuje administrativni sistem, sistem za prikupljanje i obradu podataka o
pacijentima, sistem za dijagnozu, sistem za preuzimanje, obradu i prikaz podataka sa različitih
medicinskih uređaja, kao i medicinski naučno-istraživački sistem, a njegov osnovni cilj je da poveća
kvalitet i efikasnost medicinskih usluga.
U radovima pod rednim brojevima c14, c15 i g41 prikazani su klasifikacija rezultata i arhiviranje
slika dobijenih medicinskim pregledom pomoću termovizijske kamere, u skladu sa DICOM standardom
koji se primenjuje u medicini. Na konkretnom primeru termovizijske slike dobijene medicinskim
pregledom u postupku ranog otkrivanja raka dojke, prikazano je i arhiviranje tih rezultata u DICOM
format. Iz ogromnog broja klasa i atributa definisanih u standardu izdvojeni su elementi bitni za obradu
termovizijske slike. Klasifikacija i arhiviranje rezultata dobijenih tokom medicinskog pregleda ostvareni
su primenom realizovanog programa IC2DCM. Prikazan je način realizacije ovog programa, kojim je
omogućena enkapsulacija podataka dobijenih termovizijskim pregledom u fajl koji zadovoljava uslove
potpune DICOM kompatibilnosti. IC2DCM je jedna od karika u nizu elemenata koji čine veoma
kompaktnu i upotrebljivu liniju za realizaciju termovizijskog pregleda. Takođe, IC2DCM je početni
korak u formiranju složenijeg termovizijskog sistema, koji će biti sastavni deo sveobuhvatnog
medicinskog informacionog sistema.
Sistem za arhiviranje slika i komunikaciju (PACS) je složeni informacioni sistem koji omogućava
arhiviranje podataka i manipulaciju nad njima, pri čemu se ti podaci sastoje od slika i rezultata različitih
pregleda u medicini. U radu c17 prikazano je arhiviranje podataka, dobijenih enkapsulacijom rezultata
termovizijskog pregleda u DICOM format, u odgovarajuću bazu podataka. Moćan alat, koji podrazumeva
klijentski program i modernu bazu podataka, od neprocenjivog je značaja za uvođenje savremenog
informacionog sistema, koji će omogućiti evaluaciju, arhiviranje i naknadnu analizu rezultata
termovizijskog pregleda. Analizirani su uslovi koje pred server i bazu podataka postavlja jedan ovakav
zadatak, a u praktičnom delu ovog rada realizovana je i funkcionalna baza podataka, koja ispunjava
prethodno definisane zahteve. Takođe, prikazana je struktura mini PACS servera na koji je povezana
radna stanica bazirana na termovizijskoj kameri, za primenu kod rane detekcije raka dojke.
Kompletiranjem postavljenog zadatka praktično su postavljeni temelji termovizijske radne stanice za ranu
detekciju raka dojke.
Radovi pod rednim brojevima d7, g40 i k4 se odnose na ispitivanje uloge termovizije kao
neinvazivne, beskontaktne, brze metode u postavljanju dijagnoze kompleksnog regionalnog bolnog
sindroma (CRPS), praćenjem korelacije kvalitativne i kvantitativne analize između termograma i kliničke
slike pacijenta. Ispitivanje je obuhvatilo 61 pacijenta oba pola, kod kojih je postavljena dijagnoza
unilateralnog CRPS na osnovu priznatih kriterijuma. Regije od interesa snimane su obostrano

termovizijskom kamerom, a zatim su kvalitativno i kvantitativno analizirane. Kvalitativnom analizom
termograma verifikovano je hipertermičko područje u odnosu na kontralateralno kod 59 pacijenata, i
hipertermičko područje kod 2 pacijenta. Termovizijska kamera, na osnovu razlike u vrednosti
temperature između obolelog i kontralateralnog ekstremiteta u korelaciji sa kliničkom slikom, može da
dijagnostikuje kompleksni regionalni bolni sindrom. Kvantitativnom analizom termograma verifikovana
je prosečna vrednost razlike maksimalnih vrednosti temperature regije od interesa obolelog i
kontralateralnog ekstremiteta od 1,48 o C. Takođe, izvršena je lokalizacija oblasti oštećenja nerava i
disfunkcije kod 21 pacijenta sa kliničkom CRPS dijagnozom. Pored navedenog, ispitivan je efekat lasero
terapije u lečenju 15 pacijenata sa CRPS primenom termovizijske kamere. Pri kvalitativnoj analizi
termograma pre sprovedene terapije, verifikovano je hipertermičko područje u odnosu na kontalateralno
područje. Nakon sprovedene terapije, hipertermija je na termogramima bila znatno slabije izražena.
Dakle, termovizijska kamera pored svoje mogućnosti da lokalizuje mesto patološkog stanja i prati tok
bolesti, ima i mogućnost procene efikasnosti terapijskih procedura. Na osnovu dobijenih rezultata uočeno
je da je spovedena terapija laserom male snage efikasna u lečenju pacijanata sa CRPS.
Osnovni cilj radova c13 i d6 je implementacija savremenog termovizijskog metoda u početnu i
osnovnu fazu ispitivanja u toku izrade preliminarnih energetskih bilansa u industrijskim preduzećima.
Verifikacija predloženog kontrolno-mernog metoda izvršena je na konkretnom primeru u preduzeću Tigar
MH. Primenom metoda termovizijskog ispitivanja u početnoj fazi izrade preliminarnog energetskog
bilansa znatno se skraćuje period merenja i ispitivanja na odabranim karakterističnim mestima u
industrijskom preduzeću. Na konkretnom primeru u preduzeću Tigar MH izdvojene su funkcijski
povezane četiri oblasti u kojima termovizijski sistem postaje dominantan činilac, koji omogućava
savremeno praćenje tekućih mernih parametara i poboljšanje monitoringa korišćenja energije, dok se
kasnijom analizom dobijenih podataka i rezultata merenja vrlo brzo izdvajaju svi bitni činioci za izradu
energetskog bilansa.
Radovi g34 i g37 nastali su kao rezultat aktivnosti na akreditaciji Laboratorije za termoviziju.
Jedinstveno tržište Evropske unije (EU) zahteva konkurenciju, zaštitu potrošača, slobodan protok i
bezbednost industrijskih proizvoda. Da bi neka zemlja postigla status kandidata za pristup EU,
neophodno je da uspostavi odgovarajuće sisteme ocenjivanja usklađenosti, kao i efikasan sistem nadzora
nad sopstvenim tržištem. U tu svrhu mora da razvije ispitne i metrološke Laboratorije za sertifikaciju, kao
i odgovarajuća inspekcijska tela. Raznovrsna primena softvera u laboratorijama za ispitivanje i
laboratorijama za etaloniranje ukazuje na dva osnovna kriterijuma razvoja samih laboratorija. Prvi
kriterijum pokazuje da će u veoma bliskoj budućnosti akreditovana laboratorija biti potpuno zaokruženi
integrisani merni sistem, gde se kao dominantna komponenta u tom sistemu pojavljuje savremeni mernoinformacioni
računarski sistem. Drugi kriterijum odnosi se na sam korišćeni softverski paket, koji mora
da bude izuzetno fleksibilan, tako da odgovara svim profesionalnih zahtevima stručnih lica, kao i
specifičnim zahtevima koji proizilaze iz procesa akreditacije. Pokazuje se da bilo koji primenjeni
softverski paket ima svoj životni ciklus i kao takav mora da se održava, modifikuje i dopunjuje novim
softverima. Pri tome se postupak primene softvera mora tretirati ne samo kao stanje instalacije, već kao
kontinuirana prilagođenost životnom ciklusu određenih softvera. U toku rada laboratorije mora da se
neprekidno vodi računa o procesu obezbeđenja i upravljanja kvalitetom računarskih sistema.
U radu c16 prikazane su osnovne karakteristike i pojmovi solarne geometrije, i dat je postupak za
dobijanje dijagrama putanja prividnog kretanja Sunca na nebu za unapred definisanu geografsku širinu.
Primenom Matlab-a određeno je nekoliko projekcija kojima se vidljivo trodimenzionalno kretanje Sunca
na nebu predstavlja dvodimenzionalnim dijagramima (zavisnostima) između uglova elevacije i azimuta.
Dobijeni podaci o navedenim komponentama sunčeve putanje su neophodni kao polazni parametri za
realizaciju softvera, kojim se upravlja mikroprocesorskim sistemom pozicioniranja rotirajućih prijemnika
sunčevog zračenja. Cilj realizovanja navedenih dijagrama kretanja Sunca je izrada mikroprocesorskog
rotirajućeg prijemnika sunčevog zračenja, odnosno definisanje početnih parametara koji će služiti za
upravljanje mikroprocesorskim sistemom pozicioniranja.

U radu g42 je prikazan jedan aproksimativni metod za određivanje parametara modela osvetljenih
fotonaponskih modula, koji se sastoji od izvora konstantne struje, diode, kao i od redne i paralelne
parazitne otpornosti, na osnovu poznatih eksperimentalnih zavisnosti između izlazne struje i napona
solarnog modula. Metod je baziran na identifikaciji parametara modela na osnovu fitovanja modelirane i
eksperimentalne I(U) karakteristike solarnog modula primenom višedimenzionalnog simpleks
identifikacionog algoritma, koja je realizovana u Matlab-u. Pri tome je značajno da su uzete u obzir i
temperaturne promene pojedinih parametara modela. U radu je izvršena eksperimentalna verifikacija
modela. U radu c19 je prikazan model fotonaponskih modula realizovan primenom Analog Behaviour
Modelling opcije u programu PSpice. Na osnovu elementarnih matematičkih izraza vezanih za solarne
ćelije, u PSpice model su kao parametri uključene insolacija i temperatura. I u ovom radu je takođe
prikazana eksperimentalna verifikacija modela. Rezultati dobijeni simulacijom pomoću Matlab-a i
PSpise-a su u dobroj saglasnosti sa eksperimentalnim rezultatima dobijenim na konretnom solarnom
fotonaponskom modulu firme Sharp, snage 80W, koji je i modeliran u oba slučaja.
Aktivni rotirajući solarni sistemi omogućavaju dobijanje dodatne energije na primenjenim
fotonaponskim modulima za više od 40%, dok dobitak toplotnih kolektora raste do 80%. Rad g43 je
početni korak u omogućavanju veće primene rotirajućih solarnih panela u našim uslovima. U radu su
prikazane strategije i komparativna analiza postojećih rešenja rotirajućih sistema za optimalno praćenje
pozicije Sunca. Analizirani su osnovni početni zahtevi za realizaciju jednog jednostavnog rešenja
rotirajućeg prijemnika sunčevog zračenja. Najpre je bilo neophodno formirati adekvatan merni sistem,
koji bi u potpunosti pratio automatski rad i orijentaciju rotirajućeg sistema.
U radovima c20 i g46 su, kao nastavak istraživanja datih u radu g43, prikazani projektovanje i
realizacija mernog rotirajućeg sistema sa jednom osom rotacije pomoću step motora, koji služi za merenje
intenziteta globalnog sunčevog zračenja. Izvršeno je najpre projektovanje mehaničke strukture sistema za
pozicioniranje mernog sistema, a zatim je realizovana i kontrolno-upravljačka elektronika. Realizovan je i
softver za kontrolu i praćenje rada ovog sistema. Prikazan je primer merenja intenziteta globalnog
sunčevog zračenja primenom prethodno realizovanog laboratorijskog prototipa mernog uređaja, pri čemu
je istovremeno vršeno merenje intenziteta zračenja za slučaj stacionarnog i rotirajućeg sistema. Zatim je
izvršeno uhodavanje celog mernog sistema sa jednom osom rotacije za automatsko snimanje raspodele
intenziteta globalnog sunčevog zračenja tokom različitih dana u godini, i tokom različitih perioda u toku
dana. Na osnovu rezultata dobijenih primenom ovog mernog sistema, koji je manjih dimenzija i težine od
složenijih kompletnih rotirajućih uređaja sa prijemnicima sunčevog zračenja, potvrđena je neophodnost
izrade rotirajućih sistema za optimalan prijem sunčevog zračenja. Primenjena rešenja upravljačkog,
pobudnog i mehaničkog dela ovog sistema “u malom” predstavljaju osnovu za izradu složenijeg
rotirajućeg sistema za optimalan prijem sunčevog zračenja uz male izmene. Eksperimentalni rezultati
dobijeni poređenjem stacionarnog i rotirajućeg mernog sistema sa jednom osom rotacije pokazuju bitno
povećanje intenziteta globalnog sunčevog zračenja u slučaju rotirajućeg mernog sistema. Zaključeno je
da se maksimalno ozračenje prijemne površine može ostvariti samo pod uslovom da ta površina ima
promenljive i nagib i orijentaciju.
4. MIŠLJENJE O ISPUNJENOSTI USLOVA ZA IZBOR
Uvidom u konkursni materijal, Komisija smatra da, na osnovu do sada publikovanih radova,
aktivnosti na projektima i pokazanih rezultata u naučnom i stručnom radu, kao i uspešnog izvođenja
nastave iz više predmeta na osnovnim i primenjenim studijama za koje je u prethodnom izbornom
periodu biran, kandidat dr Dragan Mančić ispunjava u potpunosti sve uslove za izbor, definisane
Zakonom o visokom obrazovanju Republike Srbije, Statutom Elektronskog fakulteta u Nišu i odredbama
Pravilnika o uslovima i kriterijumima za izbor u zvanja nastavnika Elektronskog fakulteta u Nišu,
odnosno zvanja vanredni profesor za koje je raspisan konkurs. Pri tome je posebno uzeto u obzir da je dr
Dragan Mančić autor značajnog broja naučnih radova objavljenih u međunarodnim i domaćim
časopisima i saopštenih na renomiranim međunarodnim i domaćim konferencijama. Pored toga, ima

objavljenu monografiju nacionalnog značaja i objavljen pomoćni udžbenik. Takođe, učestvovao je u
završnim realizacijama dve doktorske disertacije i dve magistarske teze, a rukovodio je, ili je bio
istraživač na naučno-istraživačkih projektima Ministarstva nauke.
5. PREDLOG ZA IZBOR
Na osnovu svega prethodno izloženog Komisija predlaže Izbornom veću Elektronskog fakulteta u
Nišu da kandidata dr Dragana Mančića izabere u zvanje vanredni profesor za užu naučnu oblast
Elektronika.
u Nišu, 22.05.2008.god.
ČLANOVI KOMISIJE
1. Dr Milan Radmanović, redovni profesor
Elektronskog fakulteta u Nišu, s. r.
2. Dr Branko Dokić, redovni profesor
Elektrotehničkog fakulteta u Banja Luci, s. r.
3. Dr Mile Stojčev, redovni profesor
Elektronskog fakulteta u Nišu, s. r.