08.03.2015 Views

Our Education - Tanzania Education Network/Mtandao wa Elimu ...

Our Education - Tanzania Education Network/Mtandao wa Elimu ...

Our Education - Tanzania Education Network/Mtandao wa Elimu ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Volume 4: Issue 16 October - December 2009<br />

TANZANIA EDUCATION NETWORK/<br />

MTANDAI <strong>wa</strong> ELIMU TANZANIA<br />

<strong>Our</strong> <strong>Education</strong>/<br />

<strong>Elimu</strong> Yetu<br />

<strong>Our</strong> Credo:<br />

<strong>Education</strong> is the most<br />

effective long-term<br />

method to eradicate<br />

poverty<br />

Inclusive education for<br />

all <strong>Tanzania</strong>ns: both<br />

sexes, youth, adults,<br />

people with disabilities,<br />

and other vulnerable<br />

groups<br />

Quality education means<br />

making the school a<br />

welcoming environment<br />

where all teachers and<br />

learners are valued and<br />

learn effectively.<br />

Inside this Issue:<br />

Fundraising workshops<br />

in Shinyanga, Arusha,<br />

and Dodoma<br />

First, a word from TEN/MET’s Co-ordinator<br />

Welcome to Issue<br />

16 of the TEN/<br />

MET newsletter.<br />

In this issue we present<br />

a comprehensive account<br />

of the strategic planning<br />

and fundraising workshops<br />

that TEN/MET ran for its<br />

members in the Shinyanga<br />

Region, Arusha Region,<br />

and Dodoma Region, all<br />

in the last three months of<br />

2009. The content of these<br />

workshops is described in<br />

detail and some of the outcomes<br />

of the exercises are<br />

presented. A detailed summary<br />

of the final group exercise<br />

is presented to give<br />

a flavour of the accomplishment<br />

that participants<br />

derived.<br />

A detailed set of reports is<br />

presented from the Unity<br />

in Diversity Foundation<br />

(UDF) in Bagamoyo<br />

through its project “Tujenge<br />

Pamoja”. Detailed<br />

reports are given from<br />

2007-8 and 2008-9 on<br />

their activities, along with<br />

a number of illustrative<br />

photographs.<br />

A revealing summary<br />

is provided at the end<br />

of the 2007-8 report,<br />

which describes in some<br />

detail the kind of anachronistic,<br />

and counter-productive<br />

cultural practices<br />

that hinder progress to-<br />

National <strong>Education</strong> Debates continue<br />

<strong>wa</strong>rd National povertyreduction<br />

strategies and<br />

goals. We hope that by<br />

publishing an account of<br />

these activities we will<br />

encourage others to carry<br />

for<strong>wa</strong>rd in the same spirit<br />

as UDF.<br />

Anthony M<strong>wa</strong>kibinga<br />

Acting Co-ordinator<br />

Report for Tujenge<br />

Pamoja 2008-2009<br />

Report for Tujenge<br />

Pamoja 2007-2008<br />

Teachers’ Professional Board nascent


Volume 4: Issue 16<br />

Report on Fundraising Workshops Organized by Ten/Met and Amka Consult<br />

Shinyanga, Oct 27-30 | Arusha, Nov 17-20 | Dodoma, Dec 7-11 | 2009<br />

Introduction:<br />

The workshops on Strategic Planning<br />

and Fundraising were organized<br />

by <strong>Tanzania</strong> <strong>Education</strong><br />

<strong>Network</strong>/<strong>Mtandao</strong> <strong>wa</strong> <strong>Elimu</strong> <strong>Tanzania</strong><br />

(TEN/MET).<br />

The Shinyanga workshop <strong>wa</strong>s<br />

held at the Vijana Roman Catholic<br />

Centre Ngokolo, Shinyanga<br />

from 27th – 30th October 2009<br />

<strong>wa</strong>s attended by 20 participants<br />

representing member organizations<br />

of TEN/MET from Shinyanga,<br />

M<strong>wa</strong>nza, and Tabora Regions, the<br />

Shinyanga Municipal <strong>Education</strong><br />

Officer, and the Acting Shinyanga<br />

District <strong>Education</strong> Officer.<br />

The Arusha workshop <strong>wa</strong>s held<br />

at the Rose Garden Hotel, Arusha<br />

from November 17th - 20th, 2009.<br />

It <strong>wa</strong>s attended by 22 participants<br />

representing member organizations<br />

of TEN/MET from Arusha, Kilimanjaro<br />

and Manyara Regions, the<br />

Arusha District <strong>Education</strong> Officer<br />

and two reporters.<br />

The Dodoma workshop <strong>wa</strong>s held<br />

at the Christian Council of <strong>Tanzania</strong><br />

(CCT), Dodoma from December<br />

7th - 11th, 2009. It <strong>wa</strong>s<br />

attended by 11 participants representing<br />

TEN/MET member organizations<br />

from Dar es Salaam,<br />

Dodoma, Coast, Morogoro, and<br />

Ruvuma Regions.<br />

All the workshops followed the<br />

same format and content <strong>wa</strong>s<br />

the same.<br />

Day 1 of the workshop<br />

During the morning session, TEN/<br />

Page 2<br />

MET secretariet delivered some<br />

welcome remarks; briefed participants<br />

on the structure and objectives<br />

of TEN/MET; explained the<br />

purpose, context and genesis of the<br />

workshop which resulted from a<br />

needs assessment previously conducted<br />

by TEN/MET.<br />

The participants introduced themselves<br />

by name, organization, title,<br />

responsibilities, and personal<br />

aspirations in pairs and elected<br />

the workshop leaders.<br />

A Team of five participants <strong>wa</strong>s<br />

selected to raise funds for a cocktail<br />

party scheduled for the last<br />

day of the workshop. Thereafter,<br />

the workshop facilitators explained<br />

the course content and<br />

agenda to the participants who<br />

later listed their key expectations<br />

from the workshop.<br />

During a brainstorming session<br />

and based on their own experiences,<br />

the participants identified<br />

key stakeholders in the education<br />

sector including children, students<br />

and parents; teachers and<br />

decision-makers; government,<br />

SCOs, Faith Based Organizations<br />

(FBOs), development partners<br />

and society at large. They<br />

defined policy as a general guide<br />

on a specific issue that provides<br />

a common direction for all stakeholders.<br />

Day 2 of the workshop<br />

After recarp the workshop facilitators<br />

explained the outline of the<br />

course on fundraising and led participants<br />

to draw up a pictorial card<br />

image of their views on <strong>Tanzania</strong>’s<br />

education situation. These card images<br />

were presented and discussed<br />

in plenary. The facilitators made<br />

three presentations on ‘Why CSOs<br />

need to raise funds’, ‘the necessary<br />

preparations to<strong>wa</strong>rds fundraising’,<br />

including going through a<br />

PEST (Political, Economic, Social<br />

and Technological) and SWOT<br />

(Strength, Weaknesses, Opportunities<br />

and Threats) analysis of the<br />

organization, and on ‘how to raise<br />

funds from within the community’.<br />

Between the presentations, participants<br />

were explained how<br />

their CSOs raise fund and the<br />

main sources of funds which included<br />

membership fees and donations<br />

Participants also identified the<br />

parameters defining their organization’s<br />

PEST and SWOT operating<br />

environments. Participants<br />

later identified local and international<br />

potential funding agents<br />

and came up with the list of 88<br />

local and international funding<br />

agencies.<br />

During the afternoon’s facilitation<br />

were on prerequisites of fundraising<br />

from donors.<br />

Day 3 of the workshop:<br />

After recarp the workshop facilitators<br />

presented “Community Fundraising”<br />

and |Raising Funds from<br />

Bilateral, Multilateral and other<br />

Business Organizations, Government<br />

Institutions, and Individuals<br />

- The Funding Proposal”.<br />

Participants identified various


Volume 4: Issue 16<br />

Report on Fundraising Workshops Organized by Ten/Met and Amka Consult<br />

Shinyanga, Oct 27-30 | Arusha, Nov 17-20 | Dodoma, Dec 7-11 | 2009<br />

methods of raising funds from<br />

communities through a group<br />

activity and the results were presented<br />

in plenary as follows...<br />

This <strong>wa</strong>s followed by a session on<br />

Structure of the Proposal and then<br />

discussions on steps in Preparing<br />

a Good Proposal, the presentation<br />

headings included introduction,<br />

and background to Proposal<br />

Writing; Problem Statement and<br />

Analysis; Project justification and<br />

rationale, and Project objectives.<br />

During the afternoon session the<br />

workshop facilitators guided participants<br />

through presentations on<br />

Monitoring and Evaluation; Sustainability/Assumptions/<br />

Risks;<br />

and on The Action Plan and<br />

Budget.<br />

The facilitators also guided participants<br />

on how to complete a<br />

project proposal, a presentation<br />

on finalizing and Presenting the<br />

Proposal. The workshop facilitators<br />

then led participants through<br />

a practical exercise on how to start<br />

writing their proposal as a group<br />

home work exercise by responding<br />

to questions on a handout on<br />

Implementation/Description of<br />

Project Activities. Participants<br />

chose a project on Improving<br />

Pre-school <strong>Education</strong> in Karangai<br />

Village, Meru District.<br />

Day 4 of the workshop:<br />

After a recap participants presented<br />

their reports on the project<br />

proposal writing this <strong>wa</strong>s followed<br />

by final presentation on Introduction<br />

to Strategic Planning,<br />

and on the Logical framework<br />

Analysis (LFA).<br />

Participants developed a log<br />

frame and Problem Tree to analyze<br />

the causal factors and effects<br />

of the poor quality of pre-primary<br />

education services in Karangai<br />

Village as shown on the next<br />

page.<br />

Reflection by Participants<br />

Before conclusion of Day 4’s activities<br />

the participants presented<br />

their reflections on the workshop.<br />

A summary of the reflections is<br />

attached as Appendix 5 to this report.<br />

Closure of the Workshop:<br />

The Workshop Chair, officiated<br />

at closing session. He urged participants<br />

to put into practice all<br />

that they had learned during the<br />

workshop and to work closely<br />

with both the central and local<br />

government authorities in all<br />

their endeavours for the benefit<br />

of society. He emphasized that it<br />

<strong>wa</strong>s important for CSOs to establish<br />

strong roots within the communities<br />

where they operate in<br />

order to gain both legitimacy and<br />

credibility.<br />

Cocktail Party:<br />

A cocktail party, organized and<br />

financed by the participants<br />

through a Fundraising Committee<br />

constituted on Day 1 of the workshop,<br />

marked a fitting end to the<br />

workshop, as a practical example<br />

of a successful fund-raising event<br />

initiated by the workshop facilitators,<br />

as a <strong>wa</strong>y of “learning-bydoing”.:<br />

Participants in the TEN/MET Arusha<br />

Fundraising Training Workshop<br />

(November 2009)<br />

Participants in the TEN/MET Dodoma<br />

Fundraising Training Workshop<br />

(December 2009)<br />

Page 3


Volume 4: Issue 16<br />

Teachers’ Professional Board nascent<br />

CAUSES<br />

Broken families<br />

Lack of classrooms and other school buildings<br />

Lack of pre-primary teachers<br />

Poverty and inability to pay fees<br />

Involving children in cattle heading<br />

lack of land for building preprimary school facilities including<br />

class rooms<br />

lack of a clear policy on preprimary education<br />

lack of participation by communities and school committees in<br />

decision making<br />

engaging children with domestic chores ix) long distances to<br />

schools<br />

unsafe school environments<br />

unattractive learning environments<br />

lack of school meals<br />

conflicts between Community development, education, health<br />

and social welfare policies.<br />

EFFECTS<br />

Children enrolled into primary<br />

education are unprepared<br />

high rates of truancy and<br />

absenteeism increasing numbers of<br />

street childrenlow primary school<br />

examination pass rates;<br />

misconduct and erosion of social ethics;<br />

increased crime, violence and threats<br />

to peace and security<br />

increased child labour<br />

deterioration in the quality of<br />

education<br />

increased rates of childhood<br />

pregnancy.<br />

i.<br />

ii.<br />

iii.<br />

iv.<br />

v.<br />

vi.<br />

vii.<br />

viii.<br />

ix.<br />

x.<br />

xi.<br />

xii.<br />

xiii.<br />

i.<br />

ii.<br />

iii.<br />

iv.<br />

v.<br />

vi.<br />

vii.<br />

viii.<br />

ix.<br />

Report for Tujenge Pamoja 2008 - 2009<br />

Unity in Diversity Foundation<br />

<strong>wa</strong>s founded in a<br />

workshop conducted in<br />

Bagamoyo, by the ARK FOUN-<br />

DATION OF AFRICA. We have<br />

been training the local people<br />

around on how to care for pregnant<br />

women.<br />

The culture of the SAFWA tribe is<br />

that a woman is responsible to do<br />

all the work including feeding the<br />

children, buying clothes, attend<br />

to their needs, and hand cultivation.<br />

This doesn’t mean that when<br />

she is pregnant she should stop<br />

working. She continues working<br />

all the time.<br />

The work of men is to look for<br />

the jobs that will provide him<br />

with money for drinking local<br />

beers, building a normal house,<br />

and a little money for buying his<br />

clothes. If he is happy that day he<br />

Page 4<br />

can buy clothes for the family, but<br />

not al<strong>wa</strong>ys.<br />

Since we started training in public<br />

meeting the people are changing.<br />

We have seen that the men are<br />

coming back at 6 pm. which <strong>wa</strong>s<br />

not normal for men to be at home<br />

at that time. Normally, they have<br />

been coming back home around<br />

11pm to midnight or even 1 am.<br />

They are now buying uniforms for<br />

the children studying in schools<br />

and in our pre-school. They have<br />

left behind the habit of giving the<br />

local beer to children.<br />

We mobilized the local villagers<br />

to make bricks for the construction<br />

of a permanent pre-school.<br />

The school is finished and in May<br />

2009 children started using the<br />

building.<br />

We have done fifth regular meetings<br />

with local people so that we<br />

may improve our services to most<br />

vulnerable children. The changes<br />

are visible.<br />

We have also contacted Pangea<br />

giving for Global change who donated<br />

US$4500 for finishing the<br />

Pre-school.<br />

We have managed to have one<br />

teacher qualified for teaching<br />

our Pre-school She <strong>wa</strong>s also employed<br />

by the Government as a<br />

teacher of Primary school Adult<br />

education Program, which is<br />

assisting us and we have intro-


Volume 4: Issue 16<br />

Report for Tujenge Pamoja 2008 - 2009<br />

duced English Language to our<br />

Pre-school.<br />

We have managed to supply 550<br />

wheelchairs with the co-operation<br />

of Government District<br />

Commissioners, District Directors,<br />

Community Development<br />

officers. and NGOs. This year<br />

we expect to supply 2,750 in<br />

Shinyanga Region,Tanga, Dar<br />

es Salaam, Mbeya, and Ruk<strong>wa</strong><br />

Region.<br />

Challenges<br />

Lack of education among the local<br />

people<br />

Local Taboos hinder the development;<br />

anything that comes<br />

from the government is not respected<br />

unless the announcement<br />

comes from the local chiefs. Because<br />

they are afraid of being bewitched.<br />

False translation: pregnant mothers<br />

may think if a pregnant mother<br />

is not working during the de-<br />

livery she will cause a death of<br />

the child. She has to work more<br />

than men for the sake of the last<br />

day in labour <strong>wa</strong>rd.<br />

Lack of balanced diet among<br />

pregnant mothers leads them to<br />

eat the special sands. I think this<br />

kind of sand contains some mineral<br />

needed by the pregnancy<br />

mothers.<br />

Most of the pregnant mothers are<br />

still delivering at home. They are<br />

not going to hospitals due to poverty.<br />

The Grant from Pangea for global<br />

change <strong>wa</strong>s not enough so we<br />

used extra energy to finish the<br />

building.<br />

Child marriage may seem normal<br />

culture in Mbeya.<br />

2% girls around Mbeya region<br />

are married before the age of 17<br />

many are married to men who are<br />

twice of their age or older. And<br />

they need our help. When a girl is<br />

forced to marry at a young age, it<br />

diminishes her chance to get education,<br />

endangers her health, and<br />

makes her much more likely to<br />

face physical abuse and poverty<br />

Young brides are:<br />

• More likely to become young<br />

mothers. Girls under the age of<br />

15 are five times more likely to<br />

die of childbirth than a woman in<br />

her 20s.<br />

• More likely to drop out of<br />

school and have limited economic<br />

opportunities in the future, which<br />

keeps them and their families<br />

locked in the cycle of poverty.<br />

• Twice as likely to suffer domestic<br />

violence and are more vulnerable<br />

to sexually transmitted<br />

diseases, including HIV/AIDS.<br />

This kind of marriage is to be discouraged<br />

with all efforts. My advice<br />

to you and members of Tujenge<br />

Pamoja to take immediate<br />

action to ensure no girl is forced<br />

into an early marriage.<br />

Last, I <strong>wa</strong>nt the Tujenge Pamoja<br />

members andother stakeholders<br />

to be the voice of the people<br />

with disabilities, because many<br />

disabled girls are raped and have<br />

children. Who is to take care of<br />

them?<br />

Page 5


Volume 4: Issue 16<br />

Report for Tujenge Pamoja 2007 - 2008<br />

Thank you for announcing<br />

the first phase of our<br />

multi-year capacity building<br />

initiative “Tujenge Pamoja”<br />

(Let’s Build together), which<br />

<strong>wa</strong>s initiated by Ark Foundation<br />

of Africa from the United States.<br />

The first meeting <strong>wa</strong>s held in<br />

Nakuru, Kenya from July 17th<br />

through 21st, 2007<br />

Participants came from the following<br />

Countries and Districts:<br />

• Kenya; from Mombasa, Nandi,<br />

and Trans Nzoia districts<br />

• <strong>Tanzania</strong>; from Bagamoyo,<br />

Dodoma rural, Mbozi, and<br />

Zanzibar<br />

• Uganda; from Gulu, Kitgum,<br />

Luwero, and Wakiso<br />

The workshop inaugurated a<br />

three year initiative to engage<br />

and strengthen the capacity of<br />

indigenous organizations so that<br />

they can scale up their programs<br />

and effectively meet the complex<br />

needs of orphans and vulnerable<br />

children in their communities.<br />

Too many orphans and other vulnerable<br />

children (OVU) in Africa<br />

are growing up in a situation of<br />

scarcity, without education, healthcare,<br />

and strong parental support.<br />

Grandmothers, who care for the<br />

majority of orphans, are overwhelmed<br />

doing their job under<br />

very hard, unsupportive circumstances.<br />

Grandmothers are simply<br />

doing what they know and what<br />

they love doing, day after day.<br />

In countries with very weak or<br />

particularly nonexistent social<br />

Page 6<br />

safety nets, indigenous CBOs are<br />

also struggling to survive. Many<br />

do not have the resources, or<br />

enough staff with the right skills<br />

and training to enable them to<br />

effectively address OVC related<br />

challenges.<br />

The goals of the program are:<br />

• increase knowledge of the rights<br />

and needs of the children<br />

• increase and improve service to<br />

OVC and their caregivers<br />

• develop a learning network for<br />

support and information<br />

exchange among participants<br />

• scale up proven effective<br />

program designs<br />

Emphasis on the use of local<br />

resources<br />

• Committed to addressing difficult<br />

issues such as child sexual<br />

abuse and neglect, and the <strong>wa</strong>y<br />

children experience grief<br />

• Diverse group with different<br />

experiences and programs<br />

• on-site visits to assess programs<br />

in their community settings.<br />

Lessons Learned:<br />

• Strong desire by leaders of the<br />

NGO’s to improve their skill<br />

• <strong>Network</strong>ing is a powerful generator<br />

of learning encouragement<br />

and mutual support<br />

• People need on site, ongoing<br />

support between workshops<br />

• Building skills without<br />

having access to<br />

financial resources to<br />

scale up their programs and<br />

deliver new services is not<br />

helpful,<br />

• People can make significant<br />

improvement in services<br />

relying on local resources, but<br />

they also need access to<br />

external financial resources to<br />

build staff and infrastructure.<br />

• Most NGOs’ programs avoid<br />

development programs for<br />

children from 0-3 years<br />

Next Steps:<br />

1. Holding another workshop<br />

in <strong>Tanzania</strong> and focusing on the<br />

needs and the rights of youngest<br />

children<br />

2. Project and financial plan for<br />

sustainability for long term and<br />

human resource issues<br />

3. Develop a funding pool to<br />

provide seed money to help start<br />

up new programs and build basic<br />

organization infrastructure<br />

4. Initiate a program of learning<br />

visits among participants<br />

5. Make at list one onsite visit<br />

to each participant for technical<br />

support, and gather participants<br />

in midyear country level meetings<br />

to view project plans, provide<br />

peer support, and program<br />

solving support.


Volume 4: Issue 16<br />

Is education a private or public good?<br />

Benjamin Nkonya, TAMONGSCO Secretary General<br />

6. Continuing newsletter and<br />

make it more participant driven<br />

The things that I am most proud<br />

of:<br />

Soon after coming from Nakuru,<br />

I conducted a workshop for<br />

the members, then for the community<br />

we serve. The workshop<br />

concerned the needs and rights<br />

of children, children’s grief, and<br />

community assessments.<br />

Results<br />

The UDF members came with a<br />

project of raising local chickens by<br />

using local resources, i.e. available<br />

within our community. We started<br />

making bricks for construction of<br />

a poultry house. The poultry house<br />

<strong>wa</strong>s to accommodate 500 local<br />

chickens.<br />

The Project Changed from a<br />

Chicken Project to a Nursery<br />

School<br />

After the local people saw the<br />

small building they came to us<br />

saying that they needed to establish<br />

a nursery school with that<br />

building, because the government<br />

school receives only 60 children<br />

for pre-school: Many children are<br />

left at home. What we decided<br />

with them <strong>wa</strong>s how we can run<br />

this new nursery school.<br />

The local villagers said that they<br />

would contribute Tsh. 3,000 per<br />

month as an honorarium to teachers<br />

and for the porridge for the<br />

children. In January, 2008 we<br />

established the nursery school in<br />

our organization named “UDF<br />

nursery school”. We started with<br />

40 children, but attendance now<br />

averages 27 to 30.<br />

Frustrations<br />

• Caregivers and some parents are<br />

not able to pay the monthly fees<br />

as agreed<br />

• Some of the children are<br />

being cared by grandmothers<br />

who are very<br />

old, so their children are<br />

missing written materials,<br />

clothes and food at home; this<br />

makes them early at school in<br />

the morning and they start<br />

asking for porridge before we<br />

start the classes while they<br />

have not contributed.<br />

• We are training the community<br />

on how to prevent HIV/<br />

AIDS but no changes are<br />

visible at all Mbeya region at<br />

13.5%, is among the regions<br />

having the highest number of<br />

people infected by HIV/AIDs<br />

in <strong>Tanzania</strong><br />

<strong>Our</strong> Most Valuable Resources<br />

• We are getting contributions<br />

from our local people and<br />

members.<br />

• For the construction of the<br />

local nursery school, we are<br />

gifted with sand so it’s one of<br />

the resource swith our UDF<br />

• Tujenge Pamoja network and<br />

the volunteers who have been<br />

coming to us from the United<br />

States and the Netherlands.<br />

<strong>Our</strong> Challenges<br />

• We don’t have permanent<br />

classes<br />

• We don’t have swings for the<br />

kids to play<br />

• Lack of qualified teachers for<br />

our nursery school<br />

• Lack of teaching aids.<br />

<strong>Our</strong> Hopes and Goals<br />

• We are going to mobilize the<br />

local villagers to make bricks<br />

for construction of a permanent<br />

nursery school<br />

• The nursery school should be<br />

registered next year<br />

• To have regular meetings with<br />

local people so that we may<br />

improve our services to most<br />

vulnerable children<br />

• To look for different donors<br />

who can empower the caregivers<br />

in income generating<br />

projects<br />

• To have qualified teachers for<br />

our nursery school.<br />

Page 7


Volume 4: Issue 16<br />

About TEN/MET<br />

Page 8


Juzuu 4: Toleo 16 Oktoba - Decemba 2009<br />

TANZANIA EDUCATION NETWORK/<br />

MTANDAI <strong>wa</strong> ELIMU TANZANIA<br />

<strong>Our</strong> <strong>Education</strong>/<br />

<strong>Elimu</strong> Yetu<br />

Imani yetu:<br />

<strong>Elimu</strong> ndiyo njia ya<br />

muda mrefu, inayofaa<br />

kutokomeza umaskini<br />

<strong>Elimu</strong> Jumuishi k<strong>wa</strong><br />

<strong>wa</strong>tanzania wote, jinsia<br />

zote, vijana, <strong>wa</strong>tu<br />

<strong>wa</strong>zima, <strong>wa</strong>tu wenye<br />

ulemavu, na makundi<br />

mengine yanayoishi<br />

katika mazingira<br />

magumu.<br />

<strong>Elimu</strong> bora maana yake<br />

ni kufanya shule ku<strong>wa</strong><br />

mazingira yanayovutia,<br />

ambapo <strong>wa</strong>limu<br />

wote na <strong>wa</strong>nafunzi<br />

<strong>wa</strong>nathamini<strong>wa</strong> na<br />

kujifunza ipasavyo.<br />

Ndani ya Toleo hili:<br />

IWarsha ya Upangaji<br />

Mipango na Upatikanaji<br />

<strong>wa</strong> Pesa<br />

Ujumbe Kutoka k<strong>wa</strong> Mratibu <strong>wa</strong> TEN/MET<br />

Karibu katika toleo<br />

la 15 la jarida la<br />

TEN/MET. Katika<br />

toleo hili tuna<strong>wa</strong>letea<br />

taarifa ya <strong>wa</strong>rsha juu ya<br />

kupanga mipango na upatikanaji<br />

<strong>wa</strong> fedha ambayo<br />

TEN/MET iliendesha k<strong>wa</strong><br />

<strong>wa</strong>nachama <strong>wa</strong>ke <strong>wa</strong>lio katiak<br />

mikoa ya Shinyanga,<br />

Arusha na Dodoma k<strong>wa</strong><br />

kipindi cha miezi mitatu.<br />

Yaliyofundish<strong>wa</strong> katika<br />

<strong>wa</strong>rsha hizo yameelez<strong>wa</strong><br />

k<strong>wa</strong> undani na baadhi ya<br />

matokea yameainish<strong>wa</strong>.<br />

Ufupisho <strong>wa</strong> taarifa <strong>wa</strong><br />

kazi za vikundi ume<strong>wa</strong>silish<strong>wa</strong><br />

ili kuonyesha ushiriki<br />

<strong>wa</strong> <strong>wa</strong>na<strong>wa</strong>rsha katika kufikia<br />

lengo.<br />

Pia taarifa mbalimabali<br />

juu ya kazi zilizofanya na<br />

asasi iit<strong>wa</strong>yo the Unity<br />

in Diversity Foundation<br />

(UDF) ambayo ipo Bagamoyo<br />

juu ya mradi unaoit<strong>wa</strong><br />

“Tujenge Pamoja”<br />

zimetole<strong>wa</strong> k<strong>wa</strong> undani.<br />

Ripoti hizi ni za m<strong>wa</strong>ka<br />

2007/8 na 2008/9 ziki<strong>wa</strong><br />

pamoja na picha zitoazo<br />

maelezo.<br />

Ufupisho mzuri umetole<strong>wa</strong><br />

mwisho <strong>wa</strong> taarifa<br />

ya m<strong>wa</strong>ka 2007/8 ambao<br />

unaelezea mila na desturi<br />

ambazo zimepit<strong>wa</strong> na<br />

<strong>wa</strong>kati ambazo zinazoofisha<br />

utekelezaji na ufikiaji<br />

<strong>wa</strong> malengo ya Mkakati<br />

Mjadala <strong>wa</strong> <strong>Elimu</strong> Kitaifa Unaendelea<br />

<strong>wa</strong> Taifa <strong>wa</strong> Kuondoa<br />

Umaskini.Ni matarajio<br />

yetu k<strong>wa</strong>mba k<strong>wa</strong> kutoa<br />

taarifa hizi katika jarida<br />

leo zitafanya asasi zingine<br />

<strong>wa</strong>weze kutekeleza miradi<br />

yao k<strong>wa</strong> moyo <strong>wa</strong> dhati<br />

kama UDF.<br />

Anthony M<strong>wa</strong>kibinga<br />

Mratibu Kaimu<br />

Taarifa ya Tujenge<br />

Pamoja 2008-2009<br />

Taarifa ya Tujenge<br />

Pamoja 2007-2008<br />

Mchakaato <strong>wa</strong> uundaji <strong>wa</strong> Bodi ya<br />

Kitaalamu ya Walimu, Unaleta Matumaini


Juzuu 4: Toleo 16<br />

Ripoti ya Warsha ya Upatikanaji <strong>wa</strong> Fedha Iliyoandali<strong>wa</strong> na TEN/MET ikishirikiana na Amka,<br />

Oktoba 27-30, Shinyanga | Novemba 17-20, Arusha | Desemba 7-11, Dodoma | 2009.<br />

Utangulizi<br />

Warsha juu ya Mpango kazi <strong>wa</strong><br />

upatikanaji <strong>wa</strong> fedha iliandali<strong>wa</strong><br />

TENMET.<br />

Shinyanga <strong>wa</strong>wrsha ilifanyika<br />

katika ukumbi ulit<strong>wa</strong>o Vijana<br />

Roman Cathoric Centre Ngokolo<br />

kuanzia tarehe 27 mpaka 30 mwezi<br />

<strong>wa</strong> kumi m<strong>wa</strong>ka 2009. Warsha<br />

hii ilihudhuli<strong>wa</strong> na <strong>wa</strong>shiriki 20<br />

<strong>wa</strong>nachama <strong>wa</strong> TEN/MET TEN/<br />

MET kutoka mikoa ya Shinyanga,<br />

M<strong>wa</strong>nza na Tabora, pia ilishirikisha<br />

maafisa elimu <strong>wa</strong> Manispaa ya<br />

Shinyanga.<br />

Katika mkoa <strong>wa</strong> Arusha <strong>wa</strong>rsha<br />

ilifanyika katika ukumbi <strong>wa</strong> Rose<br />

Garden Hotel, 17 mpaka tarehe 20<br />

novemba, 2009. Ilihudhuli<strong>wa</strong> na<br />

<strong>wa</strong>shiriki 22 <strong>wa</strong>lio<strong>wa</strong>kilisha <strong>wa</strong>nachama<br />

<strong>wa</strong> TEN/MET kutoka<br />

Arusha, Kilimanjaro na Mkoa <strong>wa</strong><br />

Manyara. Afisa <strong>Elimu</strong> <strong>wa</strong> wilaya<br />

ya Arusha na <strong>wa</strong>andaa taarifa <strong>wa</strong>wili<br />

pia <strong>wa</strong>lihudhulia.<br />

Katika mkoa <strong>wa</strong> Dodoma <strong>wa</strong>rsha<br />

ilifanyika katika ukumbi <strong>wa</strong>i Baraza<br />

la Wakristo <strong>Tanzania</strong> (CCT),<br />

Dodoma kuanziatarehe 7 mpaka<br />

11 Decemba 2009. Warsha hii ilihudhuli<strong>wa</strong><br />

na <strong>wa</strong>shiriki kumi na<br />

moja <strong>wa</strong>lio<strong>wa</strong>kilisha <strong>wa</strong>nachama<br />

<strong>wa</strong> TEN/MET kutoka Mikoa ya<br />

Dar es Salaam, Dodoma, P<strong>wa</strong>ni,<br />

Morogoro na Ruvuma.<br />

Warsha zote zilifuata mfumo<br />

mmoja, mada na malengo pia yalifanana.<br />

Yaliyojiri siku ya k<strong>wa</strong>nza<br />

Kwenye kipindi cha asubuhi,<br />

Kurasa 2<br />

Mama Beatrice Malya na Bw.<br />

Anthony M<strong>wa</strong>kibinga ambao<br />

wote <strong>wa</strong>lii<strong>wa</strong>kilisha TEN/MET<br />

kwenye mkutano huo, <strong>wa</strong>litoa<br />

ukaribisho na maelekezo mafupi<br />

kuhusu Muundo, na malengo ya<br />

TEN/MET, <strong>wa</strong>lielezea pia nia,<br />

dhamira na kiini cha <strong>wa</strong>rsha hiyo<br />

ilitokana na uchanganuzi <strong>wa</strong> mahitaji<br />

ya asasi hizo yaliyoendesh<strong>wa</strong><br />

na TEN/MET.<br />

Washiriki <strong>wa</strong>lijitambulisha<br />

wenye-we k<strong>wa</strong> majina, eneo<br />

la kazi, cheo, majukumu na<br />

malengo binafsi <strong>wa</strong>ki<strong>wa</strong> <strong>wa</strong>wili<br />

<strong>wa</strong>wili na kuchagua viongozi<br />

<strong>wa</strong> <strong>wa</strong>rsha.<br />

Kundi la <strong>wa</strong>shiriki <strong>wa</strong>tano <strong>wa</strong>lichaguli<strong>wa</strong><br />

kukusanya fedha<br />

k<strong>wa</strong> ajili ya k<strong>wa</strong> ajili ya kuagana<br />

siku ya mwisho.<br />

Baada ya hapo <strong>wa</strong>hamasishaji<br />

<strong>wa</strong> mkutano <strong>wa</strong>lielezea yaliyomo<br />

ndani ya kozi na agenda k<strong>wa</strong> <strong>wa</strong>shiriki<br />

ambao baadae <strong>wa</strong>liorodhesha<br />

mategemeo yao makuu<br />

kutoka kwenye <strong>wa</strong>rsha hio.<br />

Katika majadiliano na kutokana<br />

na uzoefu <strong>wa</strong>o <strong>wa</strong>shiriki<br />

<strong>wa</strong>lichambua <strong>wa</strong>dau <strong>wa</strong>kuu <strong>wa</strong><br />

sekta ya elimu <strong>wa</strong>kijumuisha<br />

na <strong>wa</strong>toto,<strong>wa</strong>nafunzi na <strong>wa</strong>zazi,<br />

<strong>wa</strong>limu na <strong>wa</strong>toa maamuzi, serikali,<br />

asasi, mashirika ya dini, <strong>wa</strong>fadhili<br />

na jamii k<strong>wa</strong> ujumla.<br />

Mara nyingi <strong>wa</strong>naona sera pale<br />

tu <strong>wa</strong>kati <strong>wa</strong> utendaji kazi/implementation<br />

stage. Kila mshiriki<br />

alipe<strong>wa</strong> kipeperushi juu ya<br />

uchanganuzi <strong>wa</strong> sera na mzunguko<br />

<strong>wa</strong> ushauri.<br />

Yaliyojiri Siku ya Pili<br />

Wahamasishaji <strong>wa</strong>lielezea taswira<br />

ya kozi ya utafutaji <strong>wa</strong><br />

pesa na ku<strong>wa</strong>ongoza <strong>wa</strong>shiriki<br />

kuchora picha ya muonekano<br />

<strong>wa</strong> hali elimu ya <strong>Tanzania</strong> katika<br />

kadi. Hizi kadi zenye picha<br />

zili<strong>wa</strong>silish<strong>wa</strong> na kujadili<strong>wa</strong><br />

kwenye ma<strong>wa</strong>silisho ya vikundi.<br />

Wahamasishaji <strong>wa</strong>lifanya <strong>wa</strong>silisho<br />

tatu juu ya k<strong>wa</strong>nini asasi<br />

zisizo za kiserikali zinahitaji<br />

kukusanya fedha. Maandalizi ya<br />

muhimu juu ya ukusanyaji fedha<br />

ni kufanya uchambuzi yakinifu<br />

ya hali jalisi katika shirika ambao<br />

huusisha zoezi la PEST (Political,<br />

economic, social and technological)<br />

na SWOT (strength,<br />

weaknesses, opportunities and<br />

threats) na jinsi ya kupata pesa<br />

kutoka katika jamii.<br />

Washiriki <strong>wa</strong>litaja vyanzo vikuu<br />

vya pesa katika mashirika yao<br />

ku<strong>wa</strong> ni ada za <strong>wa</strong>nachama.<br />

Washiriki pia <strong>wa</strong>litambua viashiria<br />

ambavyo zinaelezea<br />

utekelezaji <strong>wa</strong> PEST and SWOT<br />

katika maeneo yao ya kazi. Pia<br />

<strong>wa</strong>liainisha <strong>wa</strong>fadhili 88 <strong>wa</strong> kitaifa<br />

na kimataifa. Mchana <strong>wa</strong>hamasishaji<br />

<strong>wa</strong>li<strong>wa</strong>silisha juu ya<br />

mambo muhimu yanayohitajika<br />

katika utafutaji <strong>wa</strong> pesa.<br />

Yaliyojiri Siku ya Tatu<br />

Siku ya tatu <strong>wa</strong>hamasishaji <strong>wa</strong>lianza<br />

na mada ya Utafutaji <strong>wa</strong><br />

Pesa toka katika Jamii, nchi mbili<br />

zenye makubaliano, nchi nyingi<br />

mchanganyiko zenye maku-


Juzuu 4: Toleo 16<br />

Ripoti ya Warsha ya Upatikanaji <strong>wa</strong> Fedha Iliyoandali<strong>wa</strong> na TEN/MET ikishirikiana na Amka,<br />

Oktoba 27-30, Shinyanga | Novemba 17-20, Arusha | Desemba 7-11, Dodoma | 2009.<br />

baliano na mashirika mengine ya<br />

biashara, taasisi za kiserikali, na<br />

mtu binafsi.”<br />

Washiriki <strong>wa</strong>lichambua njia<br />

mbalimbali za kupata/kukusanya<br />

fedha kutoka katika jamii<br />

k<strong>wa</strong> kupitia kazi za vikundi na<br />

matokeo yali<strong>wa</strong>kilish<strong>wa</strong> kama<br />

ifuatavyo.<br />

Washiriki <strong>wa</strong>lijadili juu ya muundo<br />

<strong>wa</strong> andiko mradi kama<br />

ifuatavyo.<br />

Washiriki pia <strong>wa</strong>llijadiliana juu<br />

ya uandaaji <strong>wa</strong> andiko bora la<br />

mradi na hatua zonazopas<strong>wa</strong> kufuat<strong>wa</strong><br />

kama ambazo ni utangulizi,<br />

historia ya uandishi <strong>wa</strong> andiko<br />

hili, uchambuzi <strong>wa</strong> tatizo lililopo,<br />

umuhimu <strong>wa</strong> mradi, madhumini<br />

ya mradi.<br />

Washiriki <strong>wa</strong>lipe<strong>wa</strong> vipeperushi<br />

vinne juu ya mpangilio maalum<br />

<strong>wa</strong> maandiko ya miradi, uandishi<br />

<strong>wa</strong> maandiko ya miradi,<br />

uchechemuaji <strong>wa</strong> maandiko ya<br />

miradi, uhakiki na malengo ya<br />

mradi.<br />

Wakati <strong>wa</strong> kipindi cha mchana<br />

<strong>wa</strong>shiriki <strong>wa</strong>lihamasish<strong>wa</strong> juu<br />

ya ufuatiliaji na tathmini; uendelevu,<br />

matarajio (assumptions)<br />

na vik<strong>wa</strong>zo (risks) na juu ya<br />

Mpango Kazi na bajeti.<br />

Wahamasishaji pia <strong>wa</strong>li<strong>wa</strong>fundisha<br />

<strong>wa</strong>shiriki juu ya jinsi ya<br />

kukamilisha na ku<strong>wa</strong>silisha.<br />

Wahamasishaji pia <strong>wa</strong>li<strong>wa</strong>fundisha<br />

<strong>wa</strong>shiriki jinsi ya kuanza kukanda<br />

andiko la mradi kama kazi<br />

ya vikundi baada ya vipindi k<strong>wa</strong><br />

kujibu mas<strong>wa</strong>li juu ya uelezaji na<br />

utekelezaji <strong>wa</strong> shughuli za miradi.<br />

Washiriki <strong>wa</strong>lichagua mradi<br />

juu ya uboreshaji <strong>wa</strong> elimu ya<br />

a<strong>wa</strong>li katika kijiji cha karangai,<br />

wilaya ya meru. Makundi kumi<br />

yaliund<strong>wa</strong> kila moja kushughulikia<br />

sehemu moja kati ya sehemu<br />

kumi zilizopo (1-10) za<br />

mapendekezo ya mradi kama<br />

ilivyoorodhesh<strong>wa</strong> hapo juu.<br />

Wahamasishaji <strong>wa</strong>liongoza<br />

ukusanyaji <strong>wa</strong> taarifa <strong>wa</strong> kazi za<br />

siku k<strong>wa</strong> kutoa viashilio ndani<br />

ya siku ya nne.<br />

Yaliyojiri Siku ya Nne<br />

Baada ya ma<strong>wa</strong>silisho ya vikundi<br />

<strong>wa</strong>hamasishaji <strong>wa</strong>li<strong>wa</strong>shirisha<br />

mada ya upangaji mipango kimkakati<br />

na na mfumo <strong>wa</strong> kufuatilia<br />

utekelezaji (Logical Framework<br />

Analysis) . Washiriki <strong>wa</strong>liandaa<br />

<strong>wa</strong>libuni mfumo <strong>wa</strong> kufuatilia<br />

utekelezaji na mti <strong>wa</strong> matatizo<br />

ili kuchanganua sababisho za<br />

matatizo na madhara ya utoaji <strong>wa</strong><br />

elimu duni ya a<strong>wa</strong>li k<strong>wa</strong> kijiji cha<br />

Karangai kama inavyoonjesh<strong>wa</strong><br />

hapa chini: Tathimin ya <strong>wa</strong>shiriki<br />

Kabla ya kufunga kazi za siku<br />

ya nne, <strong>wa</strong>shiriki <strong>wa</strong>li<strong>wa</strong>silisha<br />

taswira mategemeo yao kwenye<br />

<strong>wa</strong>rsha.<br />

Kufunga Warsha<br />

Mwenyekiti (<strong>wa</strong> <strong>wa</strong>rsha) alifunga<br />

<strong>wa</strong>rsha k<strong>wa</strong> ku<strong>wa</strong>asa <strong>wa</strong>shiriki<br />

kuweka katika vitendo yale yote<br />

<strong>wa</strong>liyojifunza kwenye <strong>wa</strong>rsha<br />

k<strong>wa</strong> kufanya kazi k<strong>wa</strong> ukaribu<br />

zaidi na <strong>wa</strong>dau wengine kutoka<br />

serikali kuu na serikali za mitaa.<br />

Pia alisisitiza umuhimu <strong>wa</strong> asasi<br />

kudhirikiana k<strong>wa</strong> ukaribu sana<br />

na kujikita katika jumuiya <strong>wa</strong>nakofanya<br />

kazi ili kukubalika,<br />

kupata uhalali na kufanya kazi<br />

k<strong>wa</strong> ufanisi.<br />

Sherehe ya Chakula cha pamoja<br />

Sherehe hii iliandali<strong>wa</strong> na kufadhili<strong>wa</strong><br />

na <strong>wa</strong>shiriki wenyewe<br />

kupitia kamati ya uchangishaji<br />

fedha iliyound<strong>wa</strong> siku ya k<strong>wa</strong>nza<br />

ya <strong>wa</strong>rsha; ilionyesha mwisho sahihi<br />

k<strong>wa</strong> <strong>wa</strong>rsha. Hii iliku<strong>wa</strong> ni<br />

mfano halisi <strong>wa</strong> mafunzo juu juu<br />

utafutaji/ukusanyaji <strong>wa</strong> fedha.<br />

Washiriki <strong>wa</strong> Warsha juu ya<br />

Upatikanaji/Ukusanyaji <strong>wa</strong> Pesa<br />

iliyofanyika Arusha (November 2009)<br />

Washiriki <strong>wa</strong> Warsha ya Upatikanaji/<br />

Ukusanyaji <strong>wa</strong> Pesa Iliyofanyika<br />

Dodoma (December 2009)<br />

Kurasa 3


Juzuu 4: Toleo 16<br />

Teachers’ Professional Board nascent<br />

i.<br />

ii.<br />

iii.<br />

iv.<br />

v.<br />

vi.<br />

vii.<br />

viii.<br />

ix.<br />

x.<br />

xi.<br />

xii.<br />

xiii.<br />

xiv.<br />

SABABU<br />

Familia zilizovunjiaka<br />

Ukosefu <strong>wa</strong> madarasa na majengo mengine muhimu k<strong>wa</strong> shule<br />

Upungufu <strong>wa</strong> <strong>wa</strong>limu <strong>wa</strong> elimu ya a<strong>wa</strong>li<br />

Umaskini na kushind<strong>wa</strong> kulipa ada<br />

Ku<strong>wa</strong>shirikisha <strong>wa</strong>toto kwenye uchungaji<br />

Ukosefu <strong>wa</strong> ardhi ya kujenga shule za a<strong>wa</strong>li iki<strong>wa</strong> ni pamoja na<br />

madarasa,<br />

Kukosekana k<strong>wa</strong> sera safi ya elimu ya a<strong>wa</strong>li<br />

Ushiriki mdogo <strong>wa</strong> jamii na kamati za shule kwenye maamuzi<br />

Ku<strong>wa</strong>shirikisha <strong>wa</strong>toto kwenye kazi za nyumbani<br />

Umbali toka nyumbani hadi shuleni<br />

Mazingira hatarishi ya shuleni<br />

Mazingira ya kujifunzia yasiyovutia<br />

Kukosekana k<strong>wa</strong> chakula cha shule<br />

Migogoro ya kimaendeleo, kielimu, kiafya na kisera katika<br />

jamii<br />

i.<br />

ii.<br />

iii.<br />

iv.<br />

v.<br />

vi.<br />

vii.<br />

viii.<br />

ix.<br />

MADHARA<br />

Wanafunzi <strong>wa</strong>naoandikish<strong>wa</strong> kujiunga<br />

na shule ya msingi <strong>wa</strong>naku<strong>wa</strong><br />

ha<strong>wa</strong>jaandali<strong>wa</strong><br />

kiasi kikub<strong>wa</strong> cha uvivu na<br />

mahudhurio duni<br />

Ongezeko la idadi ya <strong>wa</strong>toto <strong>wa</strong> mitaani<br />

ki<strong>wa</strong>ngo cha chini cha kufaulu<br />

kwenye mitihani k<strong>wa</strong> shule za msingi<br />

kuharibika na kuvunjika k<strong>wa</strong> maadili<br />

ya jamii<br />

kuongezeka k<strong>wa</strong> matukio uovu, vita,<br />

mapigano na vitisho k<strong>wa</strong> amani, ulinzi<br />

na usalama<br />

Ongezeko la ajira k<strong>wa</strong> <strong>wa</strong>toto<br />

Kumomonyoka k<strong>wa</strong> ubora <strong>wa</strong> elimu<br />

Kuongezeka k<strong>wa</strong> mimba za utotoni.<br />

Ripoti ya Tujenge Pamoja 2008 - 2009<br />

Unity in Diversity Foundation<br />

(UDF) iliund<strong>wa</strong><br />

katika <strong>wa</strong>rsha iliyofanyika<br />

Bagamoyo. Warsha hiyo<br />

uliendesh<strong>wa</strong> na asasi ijulikanayo<br />

k<strong>wa</strong> jina la ARK FOUNDATION<br />

OF AFRICA. UDF imeku<strong>wa</strong> iki<strong>wa</strong>fundisha<br />

<strong>wa</strong>tu jinsi ya ku<strong>wa</strong>jali<br />

<strong>wa</strong>na<strong>wa</strong>ke <strong>wa</strong>ja<strong>wa</strong>zito.<br />

Utamaduni <strong>wa</strong> kabila la SAFWA<br />

ni k<strong>wa</strong>mba m<strong>wa</strong>namke ana<strong>wa</strong>jibika<br />

kufanya kazi zote iki<strong>wa</strong><br />

ni pamoja na ku<strong>wa</strong>nyonyesha<br />

na ku<strong>wa</strong>lisha <strong>wa</strong>toto, kununua<br />

nguo, ku<strong>wa</strong>jibika katika mahitaji<br />

mbalimbali ya <strong>wa</strong>toto na kilimo<br />

cha mkono. Hii haimaanishi ku<strong>wa</strong><br />

aki<strong>wa</strong> mjamzito ataacha kufanya<br />

kazi, anaendelea kufanya kazi<br />

muda wote.<br />

Kazi ya <strong>wa</strong>naume ni kutafuata<br />

kazi ambayo itamwingizia fedha<br />

Kurasa 4<br />

za kwenda kuny<strong>wa</strong> pombe za<br />

kienyeji, kujenga nyumba ya ka<strong>wa</strong>ida,<br />

na hela kidogo ya kununua<br />

nguo zake. Kama ana furaha siku<br />

hiyo anaweza kununua nguo k<strong>wa</strong><br />

ajili ya familia yake lakini sio<br />

siku zote.<br />

Tokea tuanze kufundisha kwenye<br />

vikao vya umma <strong>wa</strong>tu <strong>wa</strong>meku<strong>wa</strong><br />

<strong>wa</strong>kibadilika. Tumeona k<strong>wa</strong>mba<br />

<strong>wa</strong>naume <strong>wa</strong>narudi kutoka kazini<br />

saa 12 jioni kitu ambacho<br />

haiku<strong>wa</strong> ka<strong>wa</strong>ida k<strong>wa</strong> kipindi<br />

hicho. Mara nyingi <strong>wa</strong>meku<strong>wa</strong><br />

<strong>wa</strong>kirudi nyumbani saa 5 usiku<br />

mpaka usiku <strong>wa</strong> manane au asubuhi<br />

kabisa.<br />

Sasa hivi <strong>wa</strong>nanunua nguo k<strong>wa</strong><br />

ajili ya <strong>wa</strong>toto <strong>wa</strong>o <strong>wa</strong>naosoma<br />

shuleni na <strong>wa</strong>le <strong>wa</strong> shule za a<strong>wa</strong>li.<br />

Pia <strong>wa</strong>meacha tabia ya ku<strong>wa</strong>pa<br />

pombe za kienyeji <strong>wa</strong>toto <strong>wa</strong>o.<br />

Tuli<strong>wa</strong>hamasisha <strong>wa</strong>nanchi <strong>wa</strong>fyatue<br />

tofali na kujenga shule ya<br />

kudumu.Shule imemalizi<strong>wa</strong> na<br />

Mei 2009 <strong>wa</strong>nafunzi <strong>wa</strong>lianza<br />

kutumia jingo la shule hiyo.<br />

UDP imefanya vikao 5 vya na<br />

wenyeji ili kuimarisha na kuboresha<br />

huduma zetu k<strong>wa</strong> <strong>wa</strong>toto <strong>wa</strong>lio<br />

katika mazingira magumu na hatarishi.<br />

Mabadiliko yanaonekana.


Juzuu 4: Toleo 16<br />

Ripoti ya Tujenge Pamoja 2008 - 2009<br />

Pia UDP ime<strong>wa</strong>siliana na asasi<br />

ya kimataifa iit<strong>wa</strong>yo Pangea Giving<br />

for Global Change ambay ilichangia<br />

dola za kimarekani 4500<br />

k<strong>wa</strong> ajili ya kumalizia ujenzi <strong>wa</strong><br />

shule ya a<strong>wa</strong>li.<br />

Tulifaniki<strong>wa</strong> kumpata m<strong>wa</strong>limu<br />

mmoja aliyefuzu kufundisha<br />

kwenye shule yetu ya a<strong>wa</strong>li,<br />

aliku<strong>wa</strong> ameajiri<strong>wa</strong> na serikali<br />

kama m<strong>wa</strong>limu <strong>wa</strong> programu ya<br />

shule ya msingi k<strong>wa</strong> <strong>wa</strong>tu <strong>wa</strong>zima,<br />

anatusaidia tumeanzisha<br />

ufundishaji <strong>wa</strong> lugha ya kiingereza<br />

katika shule yetu ya a<strong>wa</strong>li.<br />

Pia tumefaniki<strong>wa</strong> kusambaza viti<br />

500 k<strong>wa</strong> <strong>wa</strong>lemavu <strong>wa</strong> miguu<br />

(wheelchairs) k<strong>wa</strong> ushirikiano<br />

<strong>wa</strong>kuu <strong>wa</strong> wilaya <strong>wa</strong> serikali,<br />

<strong>wa</strong>kurugenzi <strong>wa</strong> wilaya, maofisi<br />

<strong>wa</strong> maendeleo ya jamii na taasisi<br />

zisizo za kiserikali. M<strong>wa</strong>ka<br />

huu tunategemea kusambaza viti<br />

2,750 katika mikoa ya Shinyanga,<br />

Tanga, Dar es Salaam, Mbeya<br />

na Ruk<strong>wa</strong>.<br />

Matatizo/challenges<br />

i) Ukosefu <strong>wa</strong> elimu k<strong>wa</strong><br />

<strong>wa</strong>nanchi<br />

ii) Mila na desturi potofu zinazok<strong>wa</strong>misha<br />

maendeleo, <strong>wa</strong>nanchi<br />

ha<strong>wa</strong>zingatii maagizo<br />

toka serikalini mpaka<br />

yatolewe na viongozi <strong>wa</strong>o <strong>wa</strong><br />

mila k<strong>wa</strong> kuogopa kurog<strong>wa</strong><br />

iii) Imani potofu, <strong>wa</strong>naamini<br />

k<strong>wa</strong>mba <strong>wa</strong>na<strong>wa</strong>ke <strong>wa</strong>ja<strong>wa</strong>zito<br />

<strong>wa</strong>sipofanya kazi sana<br />

<strong>wa</strong>naweza <strong>wa</strong>kasababisha<br />

vifo vya <strong>wa</strong>toto <strong>wa</strong>kati <strong>wa</strong><br />

kujifungua hivya <strong>wa</strong>nataki<strong>wa</strong><br />

kufanya kazi kuliko <strong>wa</strong>naume<br />

iv) Upungufu <strong>wa</strong> lishe bora k<strong>wa</strong><br />

kinamama <strong>wa</strong>ja<strong>wa</strong>zito ina<strong>wa</strong>sababishia<br />

kula udongo maalum.<br />

Nafikiri hii aina ya udongo<br />

inabeba aina Fulani ya<br />

madini yanayohitajika k<strong>wa</strong><br />

maendeleo mazuri ya mama<br />

<strong>wa</strong>ja<strong>wa</strong>zito na mtoto.<br />

v) Wengi <strong>wa</strong>o ( mama <strong>wa</strong>ja<strong>wa</strong>zito)<br />

<strong>wa</strong>najifungulia nyumbani.<br />

Ha<strong>wa</strong>wezi kwenda hospitali<br />

k<strong>wa</strong> sababu ya umaskini.<br />

vi) Msaada kutoka Pangea for<br />

Global Change haukutosha<br />

k<strong>wa</strong> hiyo tulitumia nguvu ya<br />

ziada kumalizia jengo.<br />

vii)Ndoa za utotoni zinaonekana<br />

ku<strong>wa</strong> ni ka<strong>wa</strong>ida mkoani<br />

Mbeya, asilimia mbili (2%)<br />

ya <strong>wa</strong>sichana mkoani Mbeya<br />

<strong>wa</strong>naole<strong>wa</strong> kabla ya umri <strong>wa</strong><br />

miaka 17, wengi <strong>wa</strong>naole<strong>wa</strong><br />

na <strong>wa</strong>naume ambao ni mara<br />

mbili au mara tatu ya umri <strong>wa</strong>o<br />

au <strong>wa</strong>lio<strong>wa</strong>zidi sana na<br />

<strong>wa</strong>nahitaji msaada wetu.<br />

Wakati msichana anapolazimish<strong>wa</strong><br />

kuole<strong>wa</strong> katika umri<br />

mdogo,inaondoa au kuua<br />

nafasi yake ya kupata elimu,<br />

inahatarisha afya yake na<br />

inaleta uwezekano mkub<strong>wa</strong><br />

kunyanyas<strong>wa</strong> na ku<strong>wa</strong><br />

umaskini.<br />

Mabinti hao <strong>wa</strong>dogo.<br />

• <strong>wa</strong>nauwezekano mkub<strong>wa</strong> <strong>wa</strong><br />

ku<strong>wa</strong> mama katika umri<br />

mdogo.<br />

• Wasichana chini ya umri <strong>wa</strong><br />

miaka 15 <strong>wa</strong>na hatari mara<br />

tano kufa <strong>wa</strong>kati <strong>wa</strong> kujifungua<br />

zaidi ya msichana <strong>wa</strong> umri <strong>wa</strong><br />

miaka 20.<br />

• Uwezekano mkub<strong>wa</strong> kuacha<br />

shule na kutoku<strong>wa</strong> na fursa<br />

nzuri ya kimaendeleo ya<br />

kiuchumi ambayo husababisha<br />

<strong>wa</strong>o na familia zao kufungi<strong>wa</strong><br />

kwenye mzunguko<br />

<strong>wa</strong> umaskini.<br />

• Mara mbili zaidi <strong>wa</strong>na <strong>wa</strong>naumia<br />

katika unyanyasaji <strong>wa</strong><br />

kifamilia hatari kub<strong>wa</strong> ya<br />

kuam-bukiz<strong>wa</strong> magonj<strong>wa</strong> ya<br />

zinaa, ukiwepo UKIMWI.<br />

Aina hii ya ndoa inataki<strong>wa</strong> kupig<strong>wa</strong><br />

vita.<br />

Ushauri <strong>wa</strong>ngu k<strong>wa</strong>ko na <strong>wa</strong>nachama<br />

<strong>wa</strong> Tujenge Pamoja ni<br />

kuchukua uamuzi <strong>wa</strong> haraka k<strong>wa</strong><br />

vitendo k<strong>wa</strong> haraka kuhakikisha<br />

hakuna msichana ambaye analazimish<strong>wa</strong><br />

kuole<strong>wa</strong> mapema.<br />

Mwisho nataka <strong>wa</strong>nachama <strong>wa</strong><br />

Tujenge Pamoja na <strong>wa</strong>dau wengine<br />

ku<strong>wa</strong> u<strong>wa</strong> sauti ya <strong>wa</strong>tu<br />

wenye ulemavu k<strong>wa</strong> sababu <strong>wa</strong>sichana<br />

wengi <strong>wa</strong>lemavu <strong>wa</strong>nabak<strong>wa</strong><br />

na ku<strong>wa</strong> na <strong>wa</strong>toto.<br />

Nani Ata<strong>wa</strong>jali?<br />

Kurasa 5


Juzuu 4: Toleo 16<br />

Ripoti ya Tujenge Pamoja 2007 - 2008<br />

Asante k<strong>wa</strong> kutangaza<br />

a<strong>wa</strong>mu ya k<strong>wa</strong>nza ya<br />

mpango wetu <strong>wa</strong> miaka<br />

mingi <strong>wa</strong> kujenga uwezo “Tujenge<br />

Pamoja” (Lets Build Together),<br />

ambao ulianzish<strong>wa</strong> na<br />

Ark Foundation ya Afrika kutoka<br />

nchini Marekani. Mkutano ulifanyika<br />

Nakuru, Kenya kutoka<br />

Julai 17 mpaka 21, 2007.<br />

Washiriki <strong>wa</strong>litoka katika nchi na<br />

wilaya zifuatazo:<br />

• Kenya; kutoka Mombasa,<br />

Nandi, na wilaya za Nzoia.<br />

• <strong>Tanzania</strong>; kutoka Bagamoyo,<br />

Dodoma vijijini, Mbozi na<br />

Zanzibar.<br />

• Uganda; kutoka Gulu,<br />

Kitgum, Luwero na Wakiso.<br />

Warsha ilifungua mpango <strong>wa</strong> miaka<br />

mitatu ya kushirikiana na kujenga<br />

uwezo <strong>wa</strong> asasi za kiraia ili<br />

ziweze kuendeleza na kupanua ili<br />

kutimiza mahitaji yao makub<strong>wa</strong><br />

ya <strong>wa</strong>toto yatima na <strong>wa</strong>toto <strong>wa</strong>lio<br />

katika mazingira magumu katika<br />

jamii zao.<br />

Watotot wengi yatima na <strong>wa</strong>le<br />

<strong>wa</strong>lio katika mazingira magumu<br />

katika Afrika <strong>wa</strong>naishi na <strong>wa</strong>nakua<br />

katika hali ya kukosa elimu,<br />

huduma ya afya, na uangalizi<br />

Kurasa 6<br />

<strong>wa</strong> karibu kutoka k<strong>wa</strong> <strong>wa</strong>zazi.<br />

Mabibi ambao hu<strong>wa</strong>tunza <strong>wa</strong>toto<br />

yatima wengi <strong>wa</strong>mezidi<strong>wa</strong> na hufanya<br />

kazi zao chini ya hali ngumu<br />

bila msaada wowote. Mabibi <strong>wa</strong>nafanya<br />

yale <strong>wa</strong>nayojua na <strong>wa</strong>nayopenda<br />

kufanya siku baada ya siku.<br />

Katika nchi ambazo zina au hazina<br />

mfumo <strong>wa</strong> kiusalama/kiulinzi<br />

<strong>wa</strong> kijamii asasi za <strong>wa</strong>nainchi<br />

za kijamii <strong>wa</strong>nahangaika kuishi.<br />

Wengi ha<strong>wa</strong>na rasilimali, ha<strong>wa</strong>na<br />

<strong>wa</strong>nafakazi wenye taaruma zinazohitajika<br />

au <strong>wa</strong>liofundish<strong>wa</strong> ili<br />

<strong>wa</strong>wezi kukabiliana na changamoto<br />

zilizopo k<strong>wa</strong> yatima na<br />

<strong>wa</strong>toto <strong>wa</strong>lio katika mazingira<br />

magumu.<br />

Malengo ya programu hii<br />

• Kuongeza uele<strong>wa</strong> <strong>wa</strong> haki na<br />

mahitaji ya <strong>wa</strong>toto<br />

• Kuboresha na kuongeza na<br />

kuboresha huduma k<strong>wa</strong><br />

yatima na <strong>wa</strong>toto <strong>wa</strong>lio katika<br />

mazingira magumu na <strong>wa</strong>toa<br />

huduma<br />

• Kuanziasha mtandao <strong>wa</strong> kujifunza<br />

k<strong>wa</strong> ajili ya kutoa<br />

huduma na kubadilishana<br />

ma<strong>wa</strong>zo baina ya <strong>wa</strong>shiriki<br />

• Kupanua uundaji <strong>wa</strong> programu<br />

• Kusisitiza matumizi ya rasilimali<br />

za kijamii<br />

• U<strong>wa</strong>jibikaji katika kutatua<br />

masuala magumu kama vile<br />

unyanyasaji <strong>wa</strong> kingono na<br />

kuach<strong>wa</strong> k<strong>wa</strong> <strong>wa</strong>toto, na jinsi<br />

<strong>wa</strong>navyopaya uchungu<br />

• Kundi kub<strong>wa</strong> lina uzoefu na<br />

programu tofauti<br />

• Kutahimini programu katika<br />

mazingira ya <strong>wa</strong>najamii<br />

Mambo tuliyojifunza<br />

• Viongozi <strong>wa</strong> asai <strong>wa</strong>napenda<br />

kuboresha ujuzi <strong>wa</strong>o<br />

• Kutandaa ni ngnuvu kub<strong>wa</strong><br />

katika kujifunza na kusaidiana<br />

• Wananchi <strong>wa</strong>nahitaji msaada<br />

endelevu <strong>wa</strong>kati na baada ya<br />

<strong>wa</strong>rsha<br />

• Kujenga uwezo bila ku<strong>wa</strong> na<br />

pesa zitakazowezesha utekelezaji<br />

<strong>wa</strong> miradi yaohaisaidii<br />

sana<br />

• Wanainchi <strong>wa</strong>naweza kuboresha<br />

huduma k<strong>wa</strong> kutumia<br />

rasilimali zilizopo katika jamii<br />

lakini pia <strong>wa</strong>nahitaji msaada<br />

kutoka nje ili ku<strong>wa</strong>jengea<br />

uwezo <strong>wa</strong>fanyakazi na miundo<br />

mbinu mingine.<br />

• Asasi nyingi hazipendi<br />

programu za maendeleo za<br />

<strong>wa</strong>toto wenye umri <strong>wa</strong> miaka<br />

mitatu kushuka chini<br />

Hatua Zinazofuata<br />

1. Kufanya <strong>wa</strong>rsha nyingine <strong>Tanzania</strong><br />

na Uganda juu ya mahitaji<br />

na haki za <strong>wa</strong>toto <strong>wa</strong>dogo<br />

2. Kuandaa mipango endelevu ya<br />

kimiradi, kifedha, rasilimali <strong>wa</strong>tu<br />

ya muda mrefu<br />

3. Kuanzisha mfuko <strong>wa</strong> fedha<br />

ili kutoa mbegu ya kusaidia programu<br />

mpya zinazoanzish<strong>wa</strong> na<br />

miundombinu ya asasi<br />

4. Kuanzisha programu ya ziara<br />

za mafunzo k<strong>wa</strong> <strong>wa</strong>shiriki<br />

5. Kufanya ziara angarau mara


Juzuu 4: Toleo 16<br />

Ripoti ya Tujenge Pamoja 2007 - 2008<br />

moja k<strong>wa</strong> kila mshiriki ili kutoa<br />

msaada <strong>wa</strong> kiujuzi, kuandaa<br />

mikutano ya katikati ya m<strong>wa</strong>ka<br />

ili <strong>wa</strong>shiriki <strong>wa</strong>tathmini miradi<br />

yao, <strong>wa</strong>pate msaada <strong>wa</strong> kutatua<br />

matatizo<br />

6. kuendelea na taarifa za magaeti<br />

na kufanya iwe shirikishi zaidi.<br />

Vitu Vya Kujivunia:<br />

Mara baada ya kurudi toka Nakuru,<br />

niliendesha <strong>wa</strong>rsha k<strong>wa</strong> <strong>wa</strong>nachama,<br />

halafu k<strong>wa</strong> jamii ambayo<br />

tunaihudumia. Warsha ilihusisha<br />

mahitaji na haki za <strong>wa</strong>toto, vilio<br />

vya <strong>wa</strong>toto na tathmini ya jamii.<br />

Matokeo<br />

Wanachama <strong>wa</strong> UDF <strong>wa</strong>likuja na<br />

mradi <strong>wa</strong> kufuga kuku <strong>wa</strong> kienyeji<br />

k<strong>wa</strong> kutumia rasilimali zinazopatikana<br />

katika jamii. Tulifyatua<br />

matofali ili kujenga banda la kufugia<br />

ambalo liliku<strong>wa</strong> na uwezo<br />

<strong>wa</strong> kuhifadhi kuku 500.<br />

Mradi ulibadilika kutoka Mradi<br />

<strong>wa</strong> Kuku ku<strong>wa</strong> Mradi <strong>wa</strong><br />

Shule ya Chekechea<br />

Baada ya wenyeji kuona jengo<br />

jipya dogo <strong>wa</strong>liomba <strong>wa</strong>anzishe<br />

elimu ya chekechea katika jengo<br />

hilo, k<strong>wa</strong>sababu shule ya serikali<br />

inapokea <strong>wa</strong>toto sitini (60) tu <strong>wa</strong><br />

shule ya chekechea, <strong>wa</strong>toto wengi<br />

<strong>wa</strong>naach<strong>wa</strong> nyumbani.<br />

Tulichojadiliana nao ni jinsi ya<br />

kuendesha shule hii mpya ya<br />

chekechea.<br />

Wanakijiji wenyeji <strong>wa</strong>likubaliana<br />

kuchangia Tsh. 3,000 k<strong>wa</strong> mwezi<br />

kama mchango <strong>wa</strong>o k<strong>wa</strong> <strong>wa</strong>limuna<br />

uji <strong>wa</strong> <strong>wa</strong>toto. Mwezi <strong>wa</strong><br />

k<strong>wa</strong>nza m<strong>wa</strong>ka 2008 tulianzisha<br />

shule ya chekechea kwenye asasi<br />

yetu iliyoit<strong>wa</strong> “Shule ya chekechea<br />

UDF” Tulianza na <strong>wa</strong>toto<br />

arobaini (40), lakini mahudhurio<br />

sasa yako kwenye <strong>wa</strong>stani <strong>wa</strong><br />

<strong>wa</strong>toto 27 mpaka 30.<br />

Ugumu uliopo<br />

i) Walezi na baadhi ya <strong>wa</strong>zazi ha<strong>wa</strong>na<br />

uwezo <strong>wa</strong> kulipa ada za kila<br />

mwezi kama <strong>wa</strong>livyokubaliana<br />

ii) Baadha ya <strong>wa</strong>toto <strong>wa</strong>nalele<strong>wa</strong><br />

na bibi zao ambao ni <strong>wa</strong>zee sana,<br />

<strong>wa</strong>toto hao <strong>wa</strong>nakosa vifaa vya<br />

kuandikia, nguo na chakula nyumbani,<br />

hii ina<strong>wa</strong>fanya <strong>wa</strong><strong>wa</strong>hi<br />

shuleni mapema sana asubuhi <strong>wa</strong>naanza<br />

kuulizia uji kabla ya vipindi<br />

kuanza <strong>wa</strong>kati ha<strong>wa</strong>jachangia.<br />

iii)Tunaifundisha <strong>wa</strong>nainchi jinsi<br />

ya kujikinga na UKIMWI lakini<br />

hakuna mabadiliko yoyote<br />

ambayo yameonekana mkoani<br />

Mbeya k<strong>wa</strong> asilima kumi na tatu<br />

pointi tano (13.5%), ni kati ya<br />

mikoa ambayo ina namba kub<strong>wa</strong><br />

ya <strong>wa</strong>tu <strong>wa</strong>lioathiri<strong>wa</strong> na UKU-<br />

MWI nchini <strong>Tanzania</strong>.<br />

Rasilimali zetu za thamani sana<br />

i) Tunapata michango kutoka<br />

k<strong>wa</strong> <strong>wa</strong>najamii na <strong>wa</strong>nachama<br />

ii) K<strong>wa</strong> ujenzi <strong>wa</strong> shule ya ka<strong>wa</strong>ida<br />

ya chekechea, tumeza<strong>wa</strong>di<strong>wa</strong><br />

mchanga k<strong>wa</strong> hiyo ni moja ya rasilimali<br />

tuliyonayo UDF.<br />

iii)<strong>Mtandao</strong> <strong>wa</strong> Tujenge pamoja<br />

na <strong>wa</strong>naofanya kazi za kujitolea<br />

ambao tuna<strong>wa</strong>pata kutoka<br />

Marekani na Netherlands.<br />

Changamoto<br />

• Hatuna madarasa ya kudumu<br />

• Hatuna bembea k<strong>wa</strong> <strong>wa</strong>toto<br />

kucheza<br />

• Upungufu <strong>wa</strong> <strong>wa</strong>limu k<strong>wa</strong><br />

shule za chekechea<br />

• Upungufu <strong>wa</strong> vifaa vya<br />

kufundishia<br />

Matumaini na malengo yetu<br />

• Tumepanga ku<strong>wa</strong>hamasisha<br />

<strong>wa</strong>nakijiji kutengeneza matofali<br />

ili tujenge shule ya<br />

chekechea ya kudumu<br />

• Shule hii ya chekechea lazima<br />

isajiliwe m<strong>wa</strong>ka ujao<br />

• Ku<strong>wa</strong> na vikao vya mara k<strong>wa</strong><br />

mara na <strong>wa</strong>najamii ili tuweze<br />

kuboresha huduma k<strong>wa</strong><br />

<strong>wa</strong>toto na <strong>wa</strong>lio katika mazingira<br />

magumu<br />

• Kutafuta <strong>wa</strong>fadhili ambao<br />

<strong>wa</strong>tawezesha <strong>wa</strong>lezi kujiongezea<br />

kipato<br />

• Ku<strong>wa</strong> na <strong>wa</strong>limu wenye sifa<br />

katika shule yetu ya chekechea.<br />

Kurasa 7


Juzuu 4: Toleo 16<br />

Kuhusu TEN/MET<br />

Kurasa 8

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!