16.05.2015 Views

Bazy Danych - Instrukcja do Ćwiczenia laboratoryjnego nr 4 ... - WSInf

Bazy Danych - Instrukcja do Ćwiczenia laboratoryjnego nr 4 ... - WSInf

Bazy Danych - Instrukcja do Ćwiczenia laboratoryjnego nr 4 ... - WSInf

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>Bazy</strong> <strong>Danych</strong> - <strong>Instrukcja</strong> <strong>do</strong> Ćwiczenia <strong>laboratoryjnego</strong> <strong>nr</strong> 4<br />

1) Tworzenie wykresów i osadzanie ich w raportach<br />

Do tworzenia wykresu używa się przeważnie Kreatora wykresów. W tym przypadku użytkownik nie<br />

ma wpływu na decyzję, czy na podstawie <strong>do</strong>starczonych danych będzie utworzony wykres globalny,<br />

wyświetlający dane ze wszystkich pól, czy też wykres związany z rekordem, pokazujący jego dane i<br />

zmieniający się wraz ze zmianą bieżącego rekordu. Jeżeli jednak zostanie automatycznie utworzony<br />

wykres globalny, a bardziej odpowiedni byłby wykres związany z rekordem, to można połączyć wykres<br />

z konkretnym rekordem.<br />

Aby móc używać Kreatora wykresów, w systemie musi być zainstalowany program Microsoft Graph<br />

97. Nie jest on objęty instalacją typową programu Microsoft Access.<br />

1) Wstawianie nowego wykresu <strong>do</strong> formularza lub raportu<br />

a) Otwórz formularz w wi<strong>do</strong>ku "Projekt" lub raport w wi<strong>do</strong>ku "Projekt".<br />

b) Kliknij polecenie Wykres w menu Wstaw.<br />

c) Kliknij formularz lub raport w miejscu, w którym ma się znaleźć wykres.<br />

d) Postępuj zgodnie ze wskazówkami Kreatora wykresów, za pomocą którego tworzy się wykresy na<br />

podstawie <strong>do</strong>stępnych tabel lub kwerend oraz wybranych pól.<br />

Uwaga Przynajmniej jedno z pól musi zawierać typ danych "Liczba", "Walutowy" lub "Autonumer".<br />

e) Wyświetl wi<strong>do</strong>k "Formularz" lub Podgląd wydruku, aby obejrzeć wykres bieżących danych.<br />

Etykiety pocztowe w raportach<br />

♦ W oknie bazy danych kliknij kartę Raporty.<br />

♦ Kliknij przycisk Nowy.<br />

♦ W oknie dialogowym Nowy raport kliknij opcje Kreator etykiet.<br />

♦ Kliknij tabelę lub kwerendę zawierającą dane etykiet, a następnie kliknij przycisk OK.<br />

♦ Postępuj zgodnie ze wskazówkami wyświetlanymi w oknach dialogowych kreatora.<br />

Dodatkowe możliwości <strong>do</strong>tyczące raportów<br />

1) Zmiana porządku sortowania i grupowania<br />

Zmiany w polu dialogowym Sortowanie i grupowanie można wprowadzać przed] lub po<br />

umieszczeniu elementów sterujących w projekcie raportu. Na przykład, w celu utworzenia nowego<br />

raportu, w którym będą wykorzystywane te same dane, j co w już istniejącym raporcie, ale inaczej<br />

posortowane lub grupowane, można skopiować raport, a następnie zmienić porządek sortowania lub<br />

grupowania.<br />

a) Aby zmienić porządek sortowania i grupowania<br />

♦ W polu dialogowym Sortowanie i grupowanie kliknij selektor wiersza pola lub lub wyrażenia <strong>do</strong><br />

przesunięcia.<br />

♦ Kliknij ponownie selektor i przeciągnij go <strong>do</strong> nowego położenia na liście.<br />

Jeśli przesuwane pole lub wyrażenie ma nagłówek lub stopkę, zostaną one przesunięte wraz z<br />

zawartymi w nich elementami sterującymi <strong>do</strong> nowego położenia. Zmian rozmieszczenia elementów<br />

wewnątrz sekcji należy jednak <strong>do</strong>konać samodzielnie.<br />

Na przykła<strong>do</strong>wym rysunku pokazano, jak może wyglądać nagłówek raportu przed j zmianą porządku<br />

pól i wyrażeń w polu dialogowym Sortowanie i grupowanie.<br />

p Nagłówek "Nr zamówienia" jest pierwszy w kolejności.<br />

Po zmianie porządku pól i wyrażeń nagłówki znajdują się we właściwych położeniach, natomiast jest<br />

konieczne przesunięcie elementów sterujących w nagłówku "Nr produktu" na lewo, a elementów<br />

sterujących nagłówka "Nr zamówienia" na prawo.<br />

b) Aby wstawić pole lub wyrażenie sortujące lub grupujące<br />

♦ W polu dialogowym Sortowanie i grupowanie kliknij selektor wiersza, gdzie ma być wstawione nowe pole<br />

lub wyrażenie, a następnie naciśnij klawisz INS.<br />

♦ Zostanie wstawiony nowy, pusty wiersz.<br />

♦ W kolumnie "Pole/Wyrażenie" nowego wiersza wybierz lub wprowadź żądane pole lub wyrażenie.<br />

♦ W kolumnie "Porządek sortowania" wybierz "Rosnąco" lub "Malejąco".


♦ Ustaw żądane właściwości grupy.<br />

c) Aby usunąć pole lub wyrażenie sortujące lub grupujące<br />

♦ W polu dialogowym Sortowanie i grupowanie kliknij selektor wiersza pola lub wyrażenia, które ma być<br />

usunięte, a następnie naciśnij klawisz DEL.<br />

♦ Pojawi się pytanie o potwierdzenie usunięcia. Wybierz przycisk "OK", aby usunąć poziom sortowania lub<br />

grupowania (włączając w to nagłówek i stopkę grupy i wszystkie zawarte w nich elementy sterujące) lub<br />

przycisk "Anuluj", aby anulować usunięcie.<br />

2) Łączenie dwóch lub więcej raportów<br />

Łączenie dwóch lub więcej raportów umożliwiają podraporty. Podraport jest takim raportem, który<br />

wstawia się <strong>do</strong> innego raportu.<br />

Łącząc raporty należy określić jeden z nich jako raport główny. Raport główny może być raportem<br />

związanym lub niezwiązanym. Oznacza to, że jest on związany z tabelą lub zapytaniem, lub przeciwnie<br />

— nie jest związany z żadnym z tych obiektów.<br />

Niezwiązany raport główny odgrywa rolę kontenera dla niezależnych podraportów. Raport taki jest<br />

używany <strong>do</strong> drukowania dwóch lub więcej niezależnych podraportów, tak jak w raporcie<br />

"Podsumowanie sprzedaży".<br />

W celu wstawienia podraportu, który zawiera informacje zależne od danych zawartych w raporcie<br />

głównym, raport główny należy związać tabelą lub zapytaniem podstawowym. Na przykład korzystając<br />

z głównego raportu można wyświetlić rekordy sekcji szczegółów, takie jak informacje o wszystkich<br />

transakcjach w roku, a następnie użyć podraportu <strong>do</strong> wyświetlenia informacji podsumowujących, takich<br />

jak kwartalne wyniki sprzedaży.<br />

Raport główny może także zawierać dane wspólne dla dwóch lub więcej równoległych podraportów.<br />

W tym przypadku podraporty zawierają rekordy sekcji szczegółów związane ze wspólnymi danymi. Na<br />

rysunku główny raport zawiera wspólne dane dla obu podraportów: nazwę i miasto targów<br />

żywnościowych. W jednym z podraportów wymieniani są pracownicy, którzy odwiedzili targi, a w<br />

drugim <strong>do</strong>stawcy, którzy wystawiali swoje produkty.<br />

Raport główny może także zawierać podformularze, przy czym zarówno podraportów jak i<br />

podformularzy może być <strong>do</strong>wolnie wiele. Ponadto raport główny może zawierać <strong>do</strong> dwóch poziomów<br />

podformularzy lub podraportów. Na przykład, może zawierać podraport, który zawiera podraport, a ten<br />

z kolei — podformularz. W tabeli pokazano możliwe kombinacje podformularzy i podraportów<br />

głównego raportu.<br />

3) Wstawianie podraportu <strong>do</strong> raportu głównego<br />

Po utworzeniu raportu głównego i podraportów można przystąpić <strong>do</strong> ich połączenia.<br />

a) Aby wstawić podraport <strong>do</strong> głównego raportu<br />

♦ Otwórz raport główny w wi<strong>do</strong>ku Projekt.<br />

♦ Naciśnij klawisz F11, aby przejść <strong>do</strong> okna bazy danych.<br />

♦ Przeciągnij podraport <strong>do</strong> żądanej sekcji raportu głównego. Na przykład, w celu wydrukowania podraportu<br />

przed każdą grupą, przeciągnij podraport <strong>do</strong> nagłówka grupy.<br />

Element sterujący podformularza/podraportu wraz ze związaną z nim etykietą zostaną umieszczone<br />

w raporcie głównym. Element ten jest tej samej szerokości, co podraport, kiedy jest wyświetlany w<br />

wi<strong>do</strong>ku Projekt.<br />

♦ Przesuń element sterujący podformularza/podraportu <strong>do</strong> żądanego miejsca i <strong>do</strong>pasuj jego rozmiar <strong>do</strong><br />

rozmiaru sekcji, o ile jest to konieczne.<br />

♦ Jeśli podraport ma być połączony z raportem głównym, wyświetl arkusz właściwości elementu<br />

podformularza/podraportu.<br />

♦ Aby połączyć raporty, ustaw właściwości "Podrzędne pola łączące" i "Nadrzędne pola łączące".<br />

Właściwości te są ustawiane automatycznie, jeśli jest to możliwe.<br />

Uwaga Domyślnym ustawieniem właściwości "Można powiększyć" dla elementu typu<br />

podformularz/podraport jest "Tak". Dodatkowo taką samą właściwość zyskuje sekcja, w której ten<br />

element jest umieszczany.<br />

b) Aby wprowadzić zmiany <strong>do</strong> projektu podraportu<br />

Jeśli raport główny jest otwarty w wi<strong>do</strong>ku Projekt, podraport można otworzyć z raportu głównego.<br />

♦ Upewnij się, że element sterujący podformularza/podraportu nie jest zaznaczony. (Aby usunąć<br />

zaznaczenie, kliknij gdziekolwiek w raporcie głównym poza obszarem podformularza/podraportu.)<br />

♦ Kliknij dwukrotnie element sterujący podformularza/podraportu. Podraport zostanie wyświetlony w wi<strong>do</strong>ku<br />

Projekt.


♦ Wprowadź zmiany <strong>do</strong> projektu podraportu.<br />

♦ Zachowaj i zamknij podraport.<br />

Jeśli zostanie zmieniona szerokość podraportu, należy odpowiednio <strong>do</strong>pasować szerokość<br />

elementu sterującego podformularza/podraportu.<br />

Uwaga Projekt podraportu można również zmienić otwierając podraport w oknie bazy danych.<br />

Można wówczas wprowadzić zmiany i zachować podraport. Zmiany będą wi<strong>do</strong>czne po otwarciu raportu<br />

głównego.<br />

4) Wstawianie podraportu <strong>do</strong> głównego raportu<br />

Aby dwa lub więcej raportów umieścić na jednej stronie, można je potraktować jako podraporty i<br />

wstawić je <strong>do</strong> niezwiązanego raportu głównego. Raporty tego typu umożliwiają łączne przedstawienie<br />

kilku krótkich niezależnych od siebie raportów.<br />

a) Aby utworzyć raport "Podsumowania sprzedaży" należy:<br />

♦ Krok pierwszy: Utwórz raport główny Tworzony raport nie powinien być ani związany z tabelą, ani z<br />

zapytaniem. (Aby utworzyć taki raport, nie należy wybierać podstawowej tabeli lub zapytania w polu<br />

dialogowym Nowy raport.)<br />

♦ W celu <strong>do</strong>dania nagłówka raportu wybierz z menu Format polecenie Nagłówek/Stopka raportu.<br />

♦ Następnie <strong>do</strong>daj elementy sterujące, po czym zmień rozmiar nagłówka strony tak, aby jego wysokość była<br />

równa 0.<br />

♦ Zachowaj i zamknij raport.<br />

♦ Krok drugi: Utwórz podraporty Utwórz raport na podstawie zapytania "Sprzedaż wg pracowników w 1993".<br />

♦ Dodaj nagłówek raportu i usuń nagłówek strony. (Aby usunąć nagłówek strony, z menu Format wybierz<br />

polecenie Nagłówek/Stopka strony.)<br />

♦ Przeciągnij pola "Nazwisko pracownika" i "Sprzedaż" pracownika" z listy pól <strong>do</strong> sekcji szczegółów.<br />

♦ Wytnij etykiety tych elementów i wstaw je <strong>do</strong> nagłówka raportu. (Etykiety należy umieścić w nagłówku,<br />

ponieważ w podraportach nie można wyświetlać nagłówka i stopki strony.)<br />

♦ Zmień rozmiar stopki raportu tak, aby jej wysokość wynosiła zero i zmień szerokość raportu tak, aby<br />

mieściły się w nim wszystkie elementy sterujące.<br />

♦ Zachowaj i zamknij raport.<br />

♦ Następnie utwórz raport na podstawie zapytania "Sprzedaż wg kategorii w 1993 roku". Dodaj nagłówek<br />

raportu i usuń nagłówek strony. Dodaj elementy sterujące. Zmień rozmiar stopki raportu tak, aby miała<br />

wysokość równą zeru, po czym zmień szerokość raportu tak, aby mieściły się w nim wszystkie elementy<br />

sterujące.<br />

♦ Zachowaj i zamknij raport.<br />

♦ Krok trzeci: Wstaw podraporty <strong>do</strong> raportu głównego Otwórz raport główny, "Podsumowanie sprzedaży" w<br />

wi<strong>do</strong>ku Projekt. Naciśnij klawisz F11, aby przejść <strong>do</strong> okna bazy danych. Przeciągnij podraport "Sprzedaż<br />

wg pracowników" z okna bazy danych <strong>do</strong> sekcji szczegółów raportu głównego. Dopasuj położenie<br />

elementu sterującego podformularza/podraportu i związanej z nim etykiety.<br />

♦ Następnie przeciągnij podraport "Sprzedaż wg kategorii" z okna bazy danych <strong>do</strong> sekcji szczegółów raportu<br />

głównego.<br />

♦ Umieść element sterujący podformularza/podraportu pod pierwszym raportem i <strong>do</strong>pasuj jego położenie i<br />

położenie jego etykiety.<br />

♦ Zmień tekst etykiet dla obu elementów sterujących podformularzy/podraportów i umieść linię pomiędzy<br />

dwoma podraportami tak, jak pokazano na rysunku.<br />

♦ Zachowaj raport.<br />

Działanie raportu można sprawdzić za pomocą poleceń Podgląd wydruku lub Drukuj.<br />

Wskazówka Jeśli rekordy w podraporcie zajmują więcej niż stronę, należy umieścić podraporty<br />

obok siebie, a opisy kolumn danych w nagłówku strony raportu głównego.<br />

Elementy OLE, czyli osadzanie i łączenie plików graficznych, hiperłączy i in. elementów w bazie<br />

1) Wstawianie hiperłącza <strong>do</strong> formularza, raportu lub arkusza danych<br />

Hiperłączy używa się w formularzach i arkuszach danych w celu przywołania obiektów z tej samej<br />

lub innej bazy danych Microsoft Access, <strong>do</strong>kumentów utworzonych za pomocą programów Microsoft<br />

Word, Microsoft Excel i Microsoft PowerPoint, a także <strong>do</strong>wolnych <strong>do</strong>kumentów <strong>do</strong>stępnych w sieci


Internet oraz w lokalnej sieci intranet. Hiperłącza można także wstawiać <strong>do</strong> raportów. Chociaż<br />

hiperłącza nie działają w raportach oglądanych za pomocą programu Microsoft Access, to jednak będą<br />

działać po przekształceniu raportów <strong>do</strong> formatów programów Word, Microsoft Excel lub <strong>do</strong> formatu<br />

HTML.<br />

Hiperłącza są przechowywane w polach tabel w taki sam sposób, jak numery telefonów czy faksów.<br />

2) Tworzenie pola <strong>do</strong> przechowywania hiperłączy<br />

a) Otwórz istniejącą tabelę w wi<strong>do</strong>ku "Projekt" lub utwórz nową tabelę.<br />

b) W górnej części okna wpisz nazwę pola, które będzie używane <strong>do</strong> przechowywania hiperłączy.<br />

c) W kolumnie Typ danych dla tego pola wybierz typ Hiperłącze<br />

d) Kliknij przycisk Zapisz na pasku narzędzi, aby zapisać tabelę.<br />

3) Wstawianie adresu hiperłącza w wi<strong>do</strong>ku "Formularz" lub "Arkusz danych"<br />

Istnieje kilka sposobów wstawiania adresu hiperłącza w wi<strong>do</strong>ku "Formularz" i w wi<strong>do</strong>ku "Arkusz<br />

danych".<br />

a) Wstawianie hiperłącza przy użyciu przycisku Wstaw hiperłącze<br />

♦ Otwórz tabelę lub kwerendę zawierającą pole typu hiperłącze w wi<strong>do</strong>ku "Arkusz danych" lub związany z<br />

nią formularz w wi<strong>do</strong>ku "Arkusz danych" albo w wi<strong>do</strong>ku "Formularz".<br />

♦ Ustaw wskaźnik w polu hiperłącza arkusza danych. W formularzu należy wskaźnik ustawić w polu<br />

tekstowym związanym z polem hiperłącza lub w części tekstowej pola kombi wyświetlającego hiperłącze.<br />

♦ Jeżeli to potrzebne, w polu lub formancie wpisz tekst, który będzie wyświetlany zamiast adresu hiperłącza.<br />

♦ Kliknij przycisk Wstaw hiperłącze<br />

na pasku narzędzi.<br />

♦ W polu Łącze <strong>do</strong> pliku lub <strong>do</strong> adresu URL okna dialogowego Wstaw hiperłącze podaj ścieżkę UNC lub<br />

adres URL albo kliknij przycisk Przeglądaj, aby <strong>do</strong>trzeć <strong>do</strong> właściwego pliku dyskowego, pliku w sieci<br />

lokalnej lub w serwerze FTP, który został zarejestrowany.<br />

Uwaga Jeżeli hiperłącze określa przeskok <strong>do</strong> obiektu w bieżącej bazie danych, to pole Łącze <strong>do</strong><br />

pliku lub <strong>do</strong> adresu URL należy pozostawić puste.<br />

♦ Pozostaw pole Nazwana lokalizacja w pliku puste lub wykonaj jedną z następujących czynności:<br />

♦ Aby przeskoczyć <strong>do</strong> innego miejsca w pliku, wpisz odpowiednią lokalizację. Może to być, na przykład,<br />

nazwa zakładki w <strong>do</strong>kumencie programu Microsoft Word lub numer slajdu w prezentacji programu<br />

PowerPoint.<br />

♦ Aby przeskoczyć <strong>do</strong> innego obiektu programu Microsoft Access, wpisz nazwę obiektu albo kliknij<br />

przycisk Przeglądaj obok pola Nazwana lokalizacja w pliku. Przycisk ten powoduje otwarcie okna bazy<br />

danych dla bieżącej lub innej bazy danych, zawierającej obiekt, który ma być otwarty.<br />

♦ W oknie dialogowym Wstaw hiperłącze kliknij przycisk OK.<br />

Do pola lub formantu zostanie wstawione hiperłącze. Kliknięcie hiperłącza spowoduje otwarcie<br />

<strong>do</strong>celowego <strong>do</strong>kumentu, strony lub obiektu.<br />

b) Tworzenie hiperłącza przez kopiowanie i wklejanie hiperłącza lub jego adresu<br />

♦ Przejdź <strong>do</strong> hiperłącza lub adresu hiperłącza jednym z następujących sposobów:<br />

♦ Otwórz <strong>do</strong>kument utworzony przez aplikację Microsoft Office, który zawiera określone hiperłącze.<br />

♦ Otwórz <strong>do</strong>kument utworzony przez <strong>do</strong>wolną aplikację, który zawiera poprawny adres hiperłącza, ale<br />

nie zdefiniowany jako hiperłącze.<br />

♦ Otwórz <strong>do</strong>wolną przeglądarkę internetową, na przykład Microsoft Internet Explorer.<br />

♦ Wykonaj jedną z następujących czynności:<br />

♦ W <strong>do</strong>kumencie Microsoft Office kliknij prawym klawiszem myszy definiowane hiperłącze. W menu<br />

podręcznym wskaż polecenie Hiperłącze, a następnie w wyświetlonym podmenu kliknij polecenie<br />

Kopiuj hiperłącze.<br />

♦ W <strong>do</strong>wolnym <strong>do</strong>kumencie zaznacz adres hiperłącza i kliknij polecenie Kopiuj w menu Edycja.<br />

♦ W programie Internet Explorer zaznacz adres w polu Adres lub zaznacz gdziekolwiek na stronie<br />

prawidłowy adres hiperłącza, kliknij prawym klawiszem myszy, a następnie kliknij polecenie Kopiuj w<br />

menu podręcznym.<br />

Uwaga Przy kopiowaniu określonego hiperłącza z <strong>do</strong>kumentu programu Office należy sprawdzić,<br />

czy zostało skopiowane tylko hiperłącze. Jeżeli zostały skopiowanie także sąsiadujące znaki, które nie<br />

są częścią hiperłącza, to zamiast <strong>do</strong> adresu hiperłącza nastąpi przeskok <strong>do</strong> skopiowanego tekstu.<br />

♦ Powróć <strong>do</strong> programu Microsoft Access i otwórz tabelę, kwerendę lub formularz w wi<strong>do</strong>ku "Arkusz danych"<br />

albo formularz w wi<strong>do</strong>ku "Formularz".


♦ Ustaw wskaźnik w polu hiperłącza arkusza danych. W formularzu należy wskaźnik ustawić w polu<br />

tekstowym związanym z polem hiperłącza lub w części tekstowej pola kombi wyświetlającego hiperłącze.<br />

♦ Wykonaj jedną z następujących czynności:<br />

♦ Aby wkleić hiperłącze, kliknij polecenie Wklej jako hiperłącze w menu Edycja.<br />

♦ Aby wkleić adres hiperłącza, który nie jest zdefiniowany jako hiperłącze, kliknij polecenie Wklej w<br />

menu Edycja. Przy wklejaniu tekstu adresu w ten sposób, zostaje rozpoznany protokół, a tekst jest<br />

przekształcany na odpowiednie hiperłącze.<br />

Do pola lub formantu zostanie wstawione hiperłącze. Kliknięcie hiperłącza spowoduje otwarcie<br />

<strong>do</strong>celowego <strong>do</strong>kumentu, strony lub obiektu.<br />

c) Wpisywanie hiperłącza w polu lub w okienku tekstowym<br />

♦ Otwórz tabelę lub kwerendę zawierającą pole typu hiperłącze w wi<strong>do</strong>ku "Arkusz danych" lub związany z<br />

nią formularz w wi<strong>do</strong>ku Arkusz danych albo w wi<strong>do</strong>ku "Formularz".<br />

♦ Ustaw wskaźnik w polu hiperłącza arkusza danych. W formularzu należy wskaźnik ustawić w polu<br />

tekstowym związanym z polem hiperłącza lub w części tekstowej pola kombi wyświetlającego hiperłącze.<br />

♦ Wpisz poprawny adres hiperłącza. Adres hiperłącza może składać się z co najwyżej trzech części<br />

oddzielonych znakiem hash (#):<br />

wyświetlanytekst#adres#podadres<br />

Na przykład, Katedra Informatyki#http://wr.atr.bydgoszcz.pl/kiz#<br />

Automatyzacja aplikacji, czyli aby wszystko sprawnie funkcjonowało<br />

1) O tworzeniu aplikacji<br />

a) Po zaznajomieniu się z programem Microsoft Access i opanowaniu sposobów tworzenia tabel,<br />

kwerend, formularzy, raportów, pasków poleceń użytkownika itd., można rozpocząć łączenie tych<br />

obiektów, <strong>do</strong>dając makra i kod języka Visual Basic dla aplikacji, w celu utworzenia samodzielnej<br />

aplikacji. Aplikacja organizuje powiązane zadania, dzięki czemu użytkownik może skoncentrować się<br />

na pracy, którą ma <strong>do</strong> wykonania, nie zaś na organizacji aplikacji czy programie użytym <strong>do</strong> jej<br />

opracowania.<br />

b) Aby określić wygląd i sposób działania aplikacji po jej uruchomieniu, należy ustawić opcje w oknie<br />

dialogowym Autostart (menu Narzędzia). Można na przykład określić, który formularz ma być<br />

wyświetlany przy uruchamianiu aplikacji. Można również określić tekst wyświetlany na pasku tytułu w<br />

czasie pracy aplikacji.<br />

c) Przy u<strong>do</strong>stępnianiu aplikacji innym użytkownikom można wprowadzić zabezpieczenia, dzięki którym<br />

utworzone obiekty i dane w bazie danych będą chronione.<br />

d) Jeśli aplikacje są u<strong>do</strong>stępniane, należy co jakiś czas używać narzędzi obsługowych programu<br />

Microsoft Access, w celu defragmentacji i naprawiania bazy danych.<br />

2) Makro AutoExec<br />

a) Wykonywanie akcji podczas otwierania bazy danych<br />

Można użyć specjalnego makra o nazwie "AutoExec" wykonującego akcję lub ich zestaw w<br />

momencie otwierania bazy danych. Podczas otwierania bazy danych program Microsoft Access szuka<br />

makra o tej nazwie i, jeśli ono istnieje, uruchamia je automatycznie.<br />

♦ Utwórz makro zawierające akcje, które mają być wykonane w momencie otwierania bazy.<br />

♦ Zapisz makro pod nazwą "AutoExec".<br />

Przy kolejnym otwarciu bazy danych, program Microsoft Access wykona to makro automatycznie.<br />

Uwagi<br />

♦ Aby zapobiec wykonaniu makra "AutoExec" podczas otwierania bazy, należy przytrzymać klawisz SHIFT<br />

w momencie jej otwierania.<br />

♦ Można również sterować sposobem uruchamiania bazy danych lub aplikacji ustawiając opcje w oknie<br />

dialogowym Autostart (menu Narzędzia).<br />

b) Sterowanie sposobem uruchamiania bazy danych lub aplikacji<br />

Możliwe jest ustalenie, na przykład, który formularz będzie wyświetlany po otwarciu bazy danych lub<br />

rozpoczęciu aplikacji, które paski narzędzi mogą być <strong>do</strong>stosowywane lub czy menu podręczne są<br />

<strong>do</strong>stępne.<br />

♦ W menu Narzędzia kliknij polecenie Autostart<br />

♦ Zaznacz żądane opcje lub wprowadź odpowiednie ustawienia.


Ustawienia wprowadzone w oknie dialogowym Autostart <strong>do</strong>tyczą tylko bieżącej bazy danych lub<br />

aplikacji.<br />

♦ Jeśli <strong>do</strong>konuje się ustawień w oknie dialogowym Autostart, automatycznie zostają ustawione właściwości<br />

bazy danych związane z tymi ustawieniami. Aby przejrzeć listę tych właściwości, kliknij .<br />

♦ Ustawienia w oknie dialogowym Autostart nie powodują zmiany ustawień właściwości paska narzędzi,<br />

paska menu, paska menu podręcznego, formularza lub raportu. Na przykład, ustawienie opcji Paska<br />

menu i Paska menu podręcznego w oknie dialogowym Autostart nie powoduje zmiany ustawień<br />

właściwości określonych formularzy i raportów, mających niestandar<strong>do</strong>we paski menu lub menu<br />

podręczne. Po otwarciu formularza lub raportu wyświetlany jest niestandar<strong>do</strong>wy pasek menu <strong>do</strong>łączonego<br />

<strong>do</strong> formularza lub raportu, zamiast globalnego paska menu określonego w oknie dialogowym Autostart.<br />

Okno dialogowe Autostart może być użyte zamiast makra AutoExec lub jednocześnie z tym<br />

makrem. Makro AutoExec jest wykonywane <strong>do</strong>piero po wprowadzeniu ustawień określonych w oknie<br />

dialogowym Autostart, dlatego należy unikać jakiejkolwiek akcji w makrze AutoExec, która zmieniałaby<br />

działanie tych ustawień. Na przykład, jeśli określi się formularz w polu Wyświetl formularz w oknie<br />

dialogowym Autostart, a jednocześnie używa się akcji OtwórzFormularz (OpenForm) w makrze<br />

AutoExec, to najpierw wyświetlany jest formularz określony w oknie dialogowym Autostart, a następnie<br />

od razu formularz określony w akcji OtwórzFormularz.<br />

Jeśli dla bazy danych zostały zdefiniowane zabezpieczenia poziomu użytkownika, to można<br />

uchronić się przed wprowadzaniem zmian w ustawieniach w oknie dialogowym Autostart przez innych<br />

użytkowników, upewniając się, iż nie otrzymali uprawnień administratora <strong>do</strong> bazy danych. Aby uzyskać<br />

więcej informacji, kliknij .<br />

Aby obejść ustawienia wprowadzone w oknie dialogowym Autostart, podczas otwierania bazy<br />

danych przytrzymaj wciśnięty klawisz obejścia (SHIFT).<br />

3) Tworzenie makra od podstaw i przykłady innych makr<br />

Moduły<br />

1) Komunikaty MsgBox i okenka dialogowe (Funkcja MsgBox)<br />

Komunikat MsgBox umożliwia wyświetlenie krótkiej informacji w odpowiedzi na jakieś zdarzenie. Aby go<br />

zastosować wybieramy zdarzenie we właściwościach formularza lub jakiegoś formantu na formularzu i<br />

wybieramy dla niego Procedura zdarzenia. Klikając pole [...] po prawej stronie właściwości przechodzimy <strong>do</strong><br />

modułu Visual Basic, w którym pomiędzy liniami np.<br />

Private Sub Polecenie54_Click()<br />

a linią<br />

End Sub<br />

wpisujemy<br />

MsgBox „To jest mój komunikat”<br />

Wyswietlone okienko będzie miało tylko przycisk OK., zamykający komunikat. Nic więcej się nie stanie.<br />

Jeśli chcielibyśmy, aby wyświetlony komunikat zapytał o coś użytkownika i w zależności od jego wybory<br />

wykonał lub nie taką czy inną akcję, musimy użyć funkcji MsgBox()<br />

Dim Odpowiedz<br />

‘(polecenie Dim deklaruje nazwę zmiennej)<br />

‘pojedynczy apostrof oznacza komentarz, wyświetlany w kodzie na zielono<br />

Odpowiedz = MsgBox("Czy na pewno chcesz zamknąć formularz?", vbYesNo, "Uwaga!")<br />

‘pierwsza część w nawiasie to nasz komunikat, druga część określa jakie ‘przyciski pojawią się<br />

w okienku ‘dialogowym, trzecia to tytuł okienka ‘dialogowego. Tytuł i komunikat muszą być w<br />

cudzysłowach.<br />

If Odpowiedz = vbYes Then<br />

DoCmd.Close<br />

Else<br />

Exit Sub<br />

End If<br />

‘zamknięcie formularza<br />

‘wyjście z procedury<br />

2) Funkcja If... Then... Else<br />

a) Powoduje warunkowe wykonanie grupy instrukcji, zależnie od wartości wyrażenia.


Składnia<br />

If warunek Then [instrukcje] [Else instrukcje_else]<br />

Inną możliwością jest zastosowanie składni blokowej:<br />

If warunek Then<br />

[instrukcje]<br />

[ElseIf warunek_n Then<br />

[instrukcje_elseif] ...<br />

[Else<br />

[instrukcje_else]]<br />

End If<br />

Klauzule Else i ElseIf są nieobowiązkowe. W blokowej składni instrukcji If może wystąpić <strong>do</strong>wolnie<br />

wiele klauzul ElseIf, żadna z nich jednak nie może się pojawić po klauzuli Else. Blokowa instrukcja If<br />

może być zagnieżdżona, to znaczy umieszczona wewnątrz innej instrukcji.<br />

W czasie wykonywania blokowej instrukcji If (składnia druga) sprawdzany jest warunek. Jeśli jego<br />

wartością jest True, wykonywane są instrukcje występujące po słowie Then. Jeśli wartością warunku<br />

jest False, obliczane są po kolei warunki ElseIf (jeśli istnieją). Po znalezieniu warunku o wartości True<br />

wykonywane są instrukcje umieszczone po odpowiadającym temu warunkowi słowie Then. Jeśli żaden<br />

z warunków ElseIf nie jest równy True (lub jeśli nie ma klauzul ElseIf), wykonywane są instrukcje<br />

umieszczone po słowie Else. Po wykonaniu odpowiednich instrukcji występujących po słowie Then lub<br />

Else sterowanie przechodzi <strong>do</strong> instrukcji bezpośrednio następującej po End If.<br />

b) Testowanie drugiego warunku, gdy pierwszy ma wartość False<br />

<strong>Instrukcja</strong> ElseIf <strong>do</strong>dana <strong>do</strong> instrukcji If...Then...Else pozwala na sprawdzanie drugiego warunku,<br />

jeżeli pierwszy ma wartość False. Na przykład, poniższa funkcja oblicza premię w oparciu o<br />

klasyfikację stanowisk. <strong>Instrukcja</strong> następująca po instrukcji Else jest wykonywana, jeżeli warunki we<br />

wszystkich instrukcjach If i ElseIf są równe False.<br />

Function Premia(stanowisko, pensja)<br />

If stanowisko = 1 Then<br />

Premia = pensja * 0.1<br />

ElseIf stanowisko = 2 Then<br />

Premia = pensja * 0.09<br />

ElseIf stanowisko = 3 Then<br />

Premia = pensja * 0.07<br />

Else<br />

Premia = 0<br />

End If<br />

End Function<br />

3) Funkcja <strong>do</strong>dawana <strong>do</strong> zdarzenia Przy wartości spoza listy pola kombi<br />

Umożliwia ona automatyczne <strong>do</strong>danie nowej wartości <strong>do</strong> tabeli będącej źródłem wiersza pola combi.<br />

Wykorzystano zdarzenie 'Przy wartości spoza listy (NotInList)<br />

Private Sub PoleComboTabela_NotInList(NewData As String, Response As Integer)<br />

' W przypadku wpisania wartosci spoza listy<br />

' procedura umozliwia <strong>do</strong>pisanie tej wartosci <strong>do</strong> Tabela1<br />

' bedacej zrodlem wiersza pola kombi<br />

Dim MyDB As Database, MyZr As Recordset<br />

Dim msg As String<br />

Dim CRLF As String<br />

CRLF = Chr(13) & Chr(10) ' nowy wiersz<br />

' "wyciecie" zbednych spacji, tak na wszelki wypadek ;-)


NewData = Trim(NewData)<br />

' pytanie o <strong>do</strong>danie rekordu<br />

' jesli uzytkownik zrezygnowal - wyjdz z procedury<br />

Beep<br />

msg = "Nie ma nazwy: " & CRLF & CRLF<br />

msg = msg & NewData & CRLF & CRLF<br />

msg = msg & "Czy mam <strong>do</strong>pisać <strong>do</strong> tabeli?" & CRLF & CRLF<br />

msg = msg & "(sprawdź, czy poprawnie wpisane)."<br />

If MsgBox(msg, 4 + 32, "NIE MA TAKIEJ NAZWY!") = 7 Then Exit Sub<br />

' <strong>do</strong>pisywanie nowego rekordu w tabeli 'Tabela1' (<strong>do</strong> pola 'Nazwy')<br />

Set MyDB = CurrentDb()<br />

Set MyZr = MyDB.OpenRecordset("Tabela1", DB_OPEN_DYNASET, DB_APPENDONLY)<br />

MyZr.AddNew<br />

MyZr!Nazwy = NewData<br />

MyZr.Update<br />

MyZr.Close<br />

' <strong>do</strong>danie nowo wpisanej pozycji (wartosci) <strong>do</strong> pola kombi<br />

Response = DATA_ERRADDED<br />

End Sub<br />

Narzędzia i <strong>do</strong>datki MS Access<br />

1) Analizator wydajności<br />

Wydajność programu Microsoft Access oraz wydajność bazy danych można zwiększyć podejmując<br />

pewne działania, zależne od konfiguracji komputera, a także od śro<strong>do</strong>wiska pracy.<br />

Najlepiej rozpocząć od uruchomienia Analizatora wydajności. Pozwala on na analizę całej bazy<br />

danych lub tylko jej wybranych obiektów. Za pomocą Analizatora wydajności można także wprowadzić<br />

pewne konkretne zmiany.<br />

a) Optymalizacja wydajności bazy danych za pomocą Analizatora wydajności<br />

♦ Otwórz bazę danych, która ma być optymalizowana.<br />

♦ W menu Narzędzia wskaż polecenie Analizuj, a następnie kliknij polecenie Wydajność.<br />

♦ Kliknij kartę typu obiektu bazy danych, który ma być optymalizowany. Aby wyświetlić listę wszystkich<br />

obiektów bazy danych, należy kliknąć kartę Wszystkie.<br />

♦ Wybierz nazwy obiektów bazy danych, które mają być optymalizowane. Aby wybrać wszystkie obiekty z<br />

listy, kliknij przycisk Zaznacz wszystkie.<br />

♦ Powtarzaj kroki 3 i 4, aż <strong>do</strong> wybrania wszystkich żądanych obiektów, a następnie kliknij przycisk OK.<br />

Po zakończeniu działania Analizatora wydajności pojawią się trzy grupy wyników analizy:<br />

"Zalecenia", "Propozycje" i "Pomysły". Jeśli kliknie się jeden z elementów listy Wyniki analizy, to<br />

informacja o proponowanej optymalizacji zostanie wyświetlona poniżej listy, w polu Analiza, uwagi.<br />

Przed podjęciem proponowanych działań optymalizacyjnych należy rozważyć potencjalne przypadki, w<br />

których jedne cele optymalizacyjne mogą być osiągnięte tylko kosztem innych. Aby obejrzeć opis tych<br />

przypadków, należy kliknąć na liście opcję "Propozycje", co spowoduje pojawienie się odpowiedniej<br />

informacji w polu Analiza, uwagi. Optymalizacje z grup "Zalecenia" i "Propozycje" może przeprowadzić<br />

program Microsoft Access. Optymalizację typu "Pomysły" musi przeprowadzić sam użytkownik.<br />

♦ Kliknij jedną lub więcej z optymalizacji zalecanych lub sugerowanych, która ma być przeprowadzona, a<br />

następnie kliknij przycisk Optymalizuj.<br />

Program Analizator wydajności wykona żądaną optymalizację, po czym zostanie ona zaznaczona<br />

jako "Ustalona". Proces ten należy kontynuować aż <strong>do</strong> zakończenia wszystkich wymaganych działań<br />

optymalizacyjnych.


♦ Aby przeprowadzić wszystkie zalecane i sugerowane optymalizacje, należy kliknąć pole Zaznacz<br />

wszystko, a następnie kliknąć przycisk Optymalizuj.<br />

♦ Aby przeprowadzić optymalizację z grupy "Pomysły", należy kliknąć tę optymalizację, a następnie<br />

postępować zgodnie z instrukcjami wyświetlanymi w polu Analiza, uwagi.<br />

2) Dokumentator<br />

a) Przeglądanie, drukowanie, wyprowadzanie lub zapisywanie parametrów projektowych obiektów bazy<br />

danych<br />

♦ W menu Narzędzia wskaż polecenie Analizuj i kliknij opcję Dokumentator.<br />

♦ Kliknij kartę odpowiadającą typowi obiektu bazy danych, który ma być przeglądany lub drukowany.<br />

♦ Można kliknąć kartę Wszystkie typy obiektów, aby wyświetlić listę wszystkich obiektów w bazie danych.<br />

♦ Wybierz obiekty, których definicje mają być oglądane lub wydrukowane.<br />

♦ Kliknij przycisk Opcje, aby określić te właściwości wybranego obiektu, które mają być wydrukowane, a<br />

następnie kliknij przycisk OK.<br />

♦ Kliknij przycisk OK.<br />

♦ Można teraz wykonać jedną z następujących czynności:<br />

♦ Aby wydrukować definicje, kliknij przycisk Drukuj na pasku narzędzi.<br />

Przed drukowaniem warto sprawdzić długość definicji, ponieważ niektóre z nich, szczególnie dla<br />

formularzy i raportów, mogą zająć parę stron.<br />

♦ Aby zapisać definicje jako tabelę, kliknij polecenie Zapisz jako tabelę w menu Plik. Informacje definiujące<br />

obiekt zostaną zapisane w tabeli o nazwie "Definicja obiektu".<br />

♦ Aby wyprowadzić definicje w formacie pliku HTML, arkusza kalkulacyjnego programu Microsoft Excel,<br />

pliku RTF lub pliku tekstowego MS-DOS, kliknij polecenie Wyprowadź <strong>do</strong> w menu Plik.<br />

3) Konwersja bazy danych<br />

Nie można otworzyć bazy danych utworzonej w programie Microsoft Access 97 za pomocą<br />

wcześniejszych wersji programu Microsoft Access. Można jednak łączyć i importować tabele programu<br />

Microsoft Access 97 (w wersji 8.0) <strong>do</strong> baz danych programu Microsoft Access 95 (w wersji 7.0). Można<br />

także eksportować tabele wersji 8.0 <strong>do</strong> bazy danych wersji 7.0 oraz wycinać, kopiować lub wklejać<br />

dane z tabeli wersji 8.0 <strong>do</strong> tabeli wersji 7.0.<br />

Można włączyć bazę danych utworzoną we wcześniejszych wersjach programu Microsoft Access,<br />

aby działała w programie Microsoft Access 97, ale nie można <strong>do</strong> niej <strong>do</strong>dawać nowych obiektów, ani<br />

zmieniać projektu obiektów istniejących.<br />

Jeżeli próba konwersji bazy danych <strong>do</strong> programu Microsoft Access 97 nie powiedzie się, to można<br />

utworzyć nową bazę danych za pomocą programu Microsoft Access 97, a następnie importować <strong>do</strong><br />

niej wszystkie obiekty z wcześniejszej wersji bazy danych.<br />

a) Konwersja baz danych wcześniejszych wersji na format programu Microsoft Access 97<br />

♦ Zrób kopię zapasową bazy danych, która ma być konwertowana i zachowaj ją, <strong>do</strong>póki nie stwierdzisz, że<br />

konwersja na format programu Microsoft Access 97 powiodła się.<br />

♦ Zamknij bazę danych, która ma być konwertowana.<br />

♦ Jeśli baza danych jest u<strong>do</strong>stępnianą bazą danych ulokowaną na serwerze w u<strong>do</strong>stępnianym folderze,<br />

upewnij się, czy nie jest ona otwarta przez innego użytkownika.<br />

♦ W programie Microsoft Access 97 wskaż polecenie Narzędzia bazy danych w menu Narzędzia, a<br />

następnie kliknij polecenie Konwertuj bazę danych.<br />

♦ W oknie dialogowym Źródłowa baza danych <strong>do</strong> konwersji zaznacz bazę danych, która ma być<br />

konwertowana, a następnie kliknij przycisk Konwertuj.<br />

♦ W oknie dialogowym Konwertuj bazę danych na wykonaj jedną z poniższych czynności:<br />

♦ Wpisz nową nazwę (bez rozszerzenia .mdb) dla pliku bazy danych programu Microsoft Access 97.<br />

♦ Wybierz inną lokalizację dla pliku bazy danych programu Microsoft Access 97. (Można zachować starą<br />

nazwę lub zmienić ją.)<br />

♦ Kliknij przycisk Zapisz.<br />

Program Microsoft Access przekonwertuje bazę danych na format programu Microsoft Access 97


Eksportowanie i importowanie danych z innych źródeł<br />

Dane z tabeli albo kwerendy można eksportować w wielu różnych formatach. stnieje wiele<br />

sposobów wymiany danych pomiędzy programami Microsoft Access, Microsoft Word oraz Microsoft<br />

Excel.<br />

1) Eksportowanie tabeli lub innego obiektu <strong>do</strong> istniejącej bazy danych programu Microsoft Access<br />

Uwaga Można eksportować tabele, kwerendy i makra z programu Microsoft Access w wersji 8.0/97<br />

<strong>do</strong> baz danych wersji 7.0/95, ale <strong>do</strong> baz danych programu Microsoft Access w wersjach 1.x i 2.0 tylko<br />

tabele.<br />

♦ W oknie bazy danych kliknij nazwę obiektu, który ma być eksportowany, a następnie kliknij polecenie<br />

Zapisz jako/Eksportuj w menu Plik.<br />

♦ W oknie dialogowym Zapisz jako kliknij Do zewnętrznego pliku lub bazy danych, a następnie kliknij<br />

przycisk OK.<br />

♦ Kliknij strzałkę po prawej stronie pola Zapisz w i zaznacz dysk albo folder, w którym znajduje się <strong>do</strong>celowa<br />

baza danych programu Microsoft Access.<br />

♦ Kliknij dwukrotnie ikonę bazy danych, która ma być eksportowana.<br />

♦ W oknie dialogowym Eksportuj wpisz nazwę nowego obiektu (albo zaakceptuj bieżącą nazwę). Jeśli<br />

eksportujesz tabelę, w obszarze Eksportuj tabele zaznacz, czy ma być eksportowana definicja tabeli oraz<br />

dane, czy tylko definicja. Kliknij przycisk OK, aby wyeksportować obiekt.<br />

Wskazówka Jednorazowo można eksportować tylko jeden obiekt. Jeśli chcesz eksportować kilka obiektów<br />

jednocześnie, otwórz <strong>do</strong>celową bazę danych i <strong>do</strong> niej importuj obiekty.<br />

2) Importowanie obiektów innych niż tabele z innej bazy danych programu Microsoft Access<br />

♦ Otwórz bazę danych lub przełącz się na okno bazy danych otwartej bazy danych.<br />

♦ W menu Plik wskaż polecenie Pobierz dane zewnętrzne, a następnie kliknij polecenie Importuj.<br />

♦ W polu Pliki typu sprawdź, czy są wybrane pliki Microsoft Access (.mdb).<br />

♦ Kliknij strzałkę po prawej stronie pola Szukaj w, wybierz dysk i folder z bazą danych zawierającą<br />

importowane dane (.mdb), a następnie kliknij dwukrotnie ikonę bazy danych<br />

♦ W oknie dialogowym Importuj obiekty kliknij kartę tego obiektu, który ma być importowany, a następnie<br />

kliknij każdy importowany obiekt. Powtórz to dla każdego rodzaju obiektu, który ma być importowany<br />

Jeśli kwerendę wybierającą trzeba importować jako tabelę, to należy kliknąć przycisk Opcje, a<br />

następnie w polu Importuj kwerendy kliknąć opcję Jako tabele. Kwerendy funkcjonalne są importowane<br />

jako kwerendy, niezależnie od ustawienia tej opcji.<br />

Jeżeli import ma obejmować relacje, niestandar<strong>do</strong>we menu i paski narzędzi lub specyfikacje<br />

importu/eksportu, to należy kliknąć przycisk Opcje, a następnie w polu Importuj należy wybrać obiekty,<br />

które mają być objęte importem.<br />

Defragmentacja i naprawianie błędów BD<br />

1) Defragmentacja bazy danych w celu zmniejszenia jej rozmiaru<br />

Po usunięciu tabel baza danych może ulec fragmentacji, wykorzystując w sposób nie optymalny<br />

miejsce na dysku. Defragmentacja bazy danych polega na skopiowaniu jej wraz z uporządkowaniem<br />

zapisu na dysku.<br />

a) Aby zdefragmentować bieżącą bazę danych<br />

♦ W menu Narzędzia wskaż polecenie Narzędzia bazy danych, a następnie kliknij polecenie Defragmentuj<br />

bazę danych.<br />

b) Aby zdefragmentować bazę danych, która nie została otwarta w programie Microsoft Access<br />

♦ Zamknij bieżącą bazę danych.<br />

♦ W menu Narzędzia wskaż polecenie Narzędzia bazy danych, a następnie kliknij polecenie Defragmentuj<br />

bazę danych.<br />

♦ W oknie dialogowym Źródłowa baza danych <strong>do</strong> defragmentacji podaj bazę danych, która ma być<br />

zdefragmentowana, a następnie kliknij przycisk Defragmentuj.<br />

♦ W oknie dialogowym Defragmentuj bazę danych <strong>do</strong> podaj nazwę, dysk i folder bazy zdefragmentowanej.<br />

♦ Kliknij przycisk Zapisz.<br />

Jeśli użyje się tej samej nazwy, dysku i folderu, a defragmentacja zakończy się pomyślnie, plik<br />

oryginalny zostanie automatycznie zastąpiony jego zdefragmentowaną wersją.<br />

Uwagi


Jeśli z końca tabeli usunięto rekordy zawierające pole typu Autonumer, podczas defragmentacji<br />

bazy danych wartość następnego numeru rekordu zostanie ustawiona na wartość o jeden większą niż<br />

w ostatnim nieusuniętym rekordzie.<br />

Defragmentacja poprzednich wersji bazy danych Microsoft Access nie przekształca jej na format<br />

programu Microsoft Access 97.<br />

2) Naprawa uszkodzonej bazy danych<br />

W programie Microsoft Access uszkodzenie bazy danych zostaje z reguły wykryte w momencie<br />

próby jej otwarcia, defragmentacji, szyfrowania lub deszyfrowania i wówczas istnieje możliwość jej<br />

naprawy. Czasem jednak uszkodzenie bazy danych nie zostaje wykryte. W przypadku<br />

nieprzewidywalnego zachowania się bazy danych, należy wykonać następującą procedurę.<br />

a) Aby naprawić bieżącą bazę danych<br />

♦ W menu Narzędzia wskaż polecenie Narzędzia bazy danych i kliknij polecenie Napraw bazę danych.<br />

b) Aby naprawić bazę danych, która nie została otwarta w programie Microsoft Access<br />

♦ Zamknij bieżącą bazę danych.<br />

♦ W menu Narzędzia wskaż polecenie Narzędzia bazy danych i kliknij polecenie Napraw bazę danych.<br />

♦ Podaj nazwę i położenie bazy danych przeznaczonej <strong>do</strong> naprawy, a następnie kliknij przycisk Napraw.<br />

Zabezpieczenia bazy danych<br />

W programie Microsoft Access bazę danych można zabezpieczyć dwoma sposobami: ustalając<br />

hasło <strong>do</strong> otwarcia bazy danych lub ustalając zabezpieczenie na poziomie użytkownika, umożliwiające<br />

bardziej szczegółowe przyznawanie użytkownikom różnych uprawnień <strong>do</strong> działania na różnych<br />

obiektach bazy danych. Dodatkowo, można usunąć z bazy danych edytowalny kod języka Visual Basic<br />

oraz uniemożliwić modyfikację projektu formularzy, raportów i modułów poprzez zapisanie bazy danych<br />

w postaci pliku MDE.<br />

1) Ustalenie hasła<br />

Ustalenie hasła <strong>do</strong> otwarcia bazy danych jest najprostszym sposobem jej zabezpieczenia. Po<br />

ustaleniu hasła, przy każdym otwarciu bazy danych pojawia się okno dialogowe z pytaniem o hasło.<br />

Podanie niepoprawnego hasła uniemożliwi użytkownikowi otwarcie bazy danych. Metoda ta jest pewna<br />

(hasło jest szyfrowane i nie można go odczytać czytając bezpośrednio plik bazy danych), lecz<br />

ogranicza się tylko <strong>do</strong> otwierania bazy danych. Po jej otwarciu użytkownik ma <strong>do</strong>stęp <strong>do</strong> wszystkich<br />

obiektów (o ile nie zdefiniowano zabezpieczenia na poziomie użytkownika, które opisano poniżej). Dla<br />

bazy danych używanej wspólnie przez małą grupę użytkowników lub używanej tylko na jednym<br />

komputerze ustawienie hasła często rozwiązuje problem.<br />

Ostrzeżenie Nie należy zabezpieczać hasłem bazy danych, która będzie replikowana ponieważ<br />

uniemożliwi to synchronizację replik.<br />

2) Zabezpieczenie na poziomie użytkownika<br />

Zabezpieczenie na poziomie użytkownika zapewnia elastyczną i pełną ochronę danych w bazie. Ta<br />

forma zabezpieczenia jest zbliżona <strong>do</strong> metod używanych w większości systemów sieciowych. Podczas<br />

uruchamiania programu Microsoft Access każdy użytkownik loguje się i podaje hasło. Na podstawie<br />

pliku informacyjnego grupy roboczej są oni identyfikowani jako członkowie grupy. Istnieją dwie grupy<br />

<strong>do</strong>myślne: administratorzy (grupa o nazwie Administratorzy) i użytkownicy (grupa o nazwie<br />

Użytkownicy), ale można zdefiniować również inne.<br />

Użytkownikom udziela się uprawnień regulujących <strong>do</strong>stęp <strong>do</strong> operacji i <strong>do</strong> obiektów bazy danych.<br />

Na przykład członkowie grupy Użytkownicy mogą oglądać, wstawiać i modyfikować dane w tabeli<br />

"Klienci", ale nie mogą zmieniać jej projektu. Można im zezwolić tylko na oglądanie danych w tabeli<br />

zamówień i pozbawić ich całkowicie <strong>do</strong>stępu <strong>do</strong> tabeli "Wypłaty". Członkowie grupy Administratorzy<br />

mają pełny <strong>do</strong>stęp <strong>do</strong> wszystkich obiektów bazy danych. Można utworzyć własny system kontroli<br />

<strong>do</strong>stępu <strong>do</strong> obiektów bazy danych, tworząc własne konta grupowe z odpowiednimi uprawnieniami, a<br />

następnie <strong>do</strong>dając <strong>do</strong> nich użytkowników.<br />

a) Zabezpieczenie na poziomie użytkownika:<br />

♦ Chroni intelektualną własność kodu.<br />

♦ Uniemożliwia użytkownikom przypadkowe uszkodzenie aplikacji poprzez zmiany w kodzie lub obiektach,<br />

od których zależy prawidłowe działanie aplikacji.<br />

♦ Chroni cenne dane bazy.<br />

3) Zabezpieczenie bazy danych przez ustalenie hasła<br />

♦ Zamknij bazę danych. Jeżeli baza danych jest użytkowana w sieci, to poproś wszystkich innych<br />

użytkowników o zamknięcie bazy danych.<br />

♦ Zrób zapasową kopię bazy danych i schowaj ją w bezpiecznym miejscu.


♦ W menu Plik kliknij polecenie Otwórz bazę danych.<br />

♦ Zaznacz pole wyboru Wyłączność, a następnie otwórz bazę danych.<br />

♦ W menu Narzędzia wskaż polecenie Zabezpieczenia, a następnie kliknij polecenie Ustaw hasło bazy<br />

danych.<br />

♦ W polu Hasło wpisz swoje hasło. W hasłach jest rozróżniana wielkość liter<br />

♦ W polu Potwierdź potwierdź poprawność hasła wpisując je ponownie, a następnie kliknij przycisk OK.<br />

Hasło zostanie ustawione. Przy następnym otwarciu bazy danych pojawi się okno dialogowe z<br />

żądaniem podania hasła.<br />

Ostrzeżenie<br />

Zapomnianego hasła nie da się odtworzyć, a w konsekwencji nie da się otworzyć zabezpieczonej<br />

tym hasłem bazy danych.<br />

Nie należy chronić hasłem bazy danych, która będzie replikowana, ponieważ uniemożliwi to<br />

synchronizację.<br />

Uwagi<br />

Jeżeli zabezpieczenie hasłem na poziomie bazy danych nie wystarcza, to można ustalić<br />

zabezpieczenie na poziomie użytkownika.<br />

W bazie danych zabezpieczonej na poziomie użytkownika, tylko użytkownik z nadanymi przez<br />

administratora uprawnieniami <strong>do</strong> tej bazy może ustalić hasło. Hasło to będzie <strong>do</strong>datkiem <strong>do</strong><br />

zabezpieczenia na poziomie użytkownika i nie zmieni <strong>do</strong>tychczasowych uprawnień.<br />

Jeżeli tabela z bazy danych zabezpieczonej hasłem jest tabelą połączoną, to hasło jest<br />

zachowywane w bazie danych, z którą tabela jest połączona. Może to mieć konsekwencje nie <strong>do</strong><br />

przewidzenia.<br />

Tworzenie pliku MDE – ukrycie kodu utworzonej aplikacji, zabezpieczenie przed nieuprawnionymi<br />

modyfikacjami<br />

1) Informacje na temat plików MDE<br />

Jeśli baza danych zawierająca kod języka Visual Basic zostanie zapisana jako plik formatu MDE,<br />

wszystkie moduły zostaną skompilowane, wszystkie kody źródłowe dające się edytować będą<br />

usunięte, a <strong>do</strong>celowa baza danych zostanie zdefragmentowana. Kod języka Visual Basic nadal będzie<br />

wykonywany, ale nie można go będzie oglądać ani modyfikować. W wyniku usunięcia kodu zmniejszy<br />

się rozmiar bazy danych. Ponadto program optymalizuje wykorzystanie pamięci i poprawia działanie<br />

bazy danych.<br />

Zapisanie bazy danych jako plik formatu MDE uniemożliwia wykonywanie następujących czynności:<br />

♦ Oglądanie, modyfikację i tworzenie formularzy, raportów lub modułów w wi<strong>do</strong>ku "Projekt".<br />

♦ Dodawanie, usuwanie lub zmienianie odwołań <strong>do</strong> bibliotek obiektów i baz danych.<br />

♦ Zmienianie kodu za pomocą właściwości lub metod programu Microsoft Access lub Obiektów VBA ľ plik<br />

formatu MDE nie zawiera kodu źródłowego.<br />

♦ Zmienianie nazwy projektu VBA bazy danych w oknie dialogowym Opcje.<br />

♦ Importowanie i eksportowanie formularzy, raportów i modułów. Można jednak importować z baz danych<br />

innego formatu i eksportować <strong>do</strong> nich tabele, kwerendy i makra. Tabele, kwerendy i makra z bazy danych<br />

formatu MDE mogą być importowane <strong>do</strong> innych baz danych. Import formularzy, raportów i modułów nie<br />

jest możliwy.<br />

Ostrzeżenie Należy koniecznie zapisać kopię pierwotnej wersji bazy danych. Jeśli konieczne są<br />

zmiany w formularzach, raportach lub modułach bazy danych formatu MDE, należy otworzyć zapisaną<br />

kopię i zapisać ją ponownie w formacie MDE po <strong>do</strong>konaniu odpowiednich modyfikacji. Zapisanie bazy<br />

danych, zawierającej tabele w formacie MDE powoduje komplikacje związane z określaniem zgodności<br />

różnych wersji danych, w przypadku jeśli zachodzi potrzeba modyfikacji projektu formularzy, raportów<br />

lub modułów. Dlatego też format MDE nadaje się przede wszystkim <strong>do</strong> zapisywania baz danych<br />

frontonu aplikacji frontonu/zaplecza. Ponadto w przyszłych wersjach programu Microsoft Access nie<br />

będzie można otwierać, konwertować, ani wykonywać kodu pliku MDE programu Microsoft Access 97.<br />

Jedynym sposobem konwersji pliku MDE programu Microsoft Access 97 na plik przyszłej wersji<br />

programu będzie otwarcie pierwotnej bazy danych, na podstawie której utworzono plik,<br />

skonwertowanie jej, a następnie ponowne zapisanie w formacie MDE.<br />

2) Przekształcanie pliku na format MDE<br />

Ostrzeżenie Koniecznie zapisz kopię pierwotnej bazy danych. W bazie danej zapisanej w jako plik<br />

MDE nie można <strong>do</strong>konywać zmian w projekcie formularzy, raportów, ani modułów. Jeśli konieczne są<br />

zmiany w projekcie tych obiektów, należy wprowadzić je w pierwotnej bazie danych, a następnie<br />

ponownie ją zapisać jako plik MDE. Uruchomienie ani przekształcenie bazy danych zapisanej w


formacie MDE nie jest możliwe w późniejszej wersji programu Microsoft Access 2000. Można jedynie<br />

otworzyć lub przekształcić pierwotną bazę danych.<br />

♦ Zamknij bazę danych. Jeśli baza danych jest używana w śro<strong>do</strong>wisku wielo<strong>do</strong>stępnym, wszyscy<br />

użytkownicy muszą ją zamknąć<br />

♦ W menu Narzędzia wskaż polecenie Narzędzia bazy danych, a następnie kliknij polecenie Utwórz plik<br />

MDE.<br />

♦ W oknie dialogowym Zapisz bazę danych jako MDE zaznacz bazę danych, która ma być przekształcona, a<br />

następnie kliknij przycisk Utwórz MDE.<br />

♦ W oknie dialogowym Zapisz MDE jako podaj odpowiednią nazwę, stację dysków i folder, w którym ma<br />

zostać zapisana baza danych.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!