Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
tradycja, historia, obyczaje<br />
Piotr Flor<br />
pasjonat, regionalista,<br />
długoletni współpracownik<br />
gazety Tanew,<br />
autor publikacji dotyczących<br />
mało znanych<br />
faktów z historii Biłgoraja.<br />
Laureat nagrody<br />
literacko - publicystycznej<br />
“Łabędzie Pióro”<br />
W poprzednim wydaniu zamieściliśmy artykuł o najwybitniejszych<br />
patronach zakonu franciszkańskiego, który kilkaset lat temu<br />
znajdował się na terenie Puszczy Solskiej. W tym numerze prezentujemy<br />
kolejne sylwetki.<br />
Wielmożni patroni<br />
eremu biłgorajskiego - cz. II<br />
Stanisław z Koniecpola ciel Biłgoraja Stanisław Antoni<br />
Koniecpolski<br />
Szczuka.<br />
Herbu Pobóg. Urodzony ok. Marcin z Zamościa Zamoyski<br />
1643. Syn słynnego chorążego wielkiego<br />
Herbu Jelita. Urodzony ok.<br />
koronnego, a przy tym także 1637. Syn podstolego lwowskiego<br />
starosty dolińskiego i wojewody i kasztelana czernihowskiego Zdzisława<br />
sandomierskiego Aleksandra Koniecpolskiego<br />
Jana Zamoyskiego (z bocznej<br />
oraz Joanny Barbary linii) oraz Anny z Lanckorońskich,<br />
z Zamoyskich, herbu Jelita, rodzonej herbu Zadora. Rotmistrz wojsk<br />
siostry Gryzeldy Konstancji, (żony królewskich (od 1656), a także<br />
księcia Jeremiego Wiśniowieckiego, starosta bełski i płoskirowski, następnie<br />
a zarazem matki przyszłego króla<br />
kasztelan lwowski (od 1677)<br />
Polski), jak również Jana „Sobiepana,<br />
oraz wojewoda bracławski (od 1678)<br />
męża Marii d'Aquien, (później-<br />
i lubelski (od 1682). Od 1685 także<br />
szej Marysieńki Sobieskiej). Wnuk podskarbi wielki koronny. Czwarty<br />
jednego z największych wodzów ordynat na Zamościu (od 1676),<br />
w historii Rzeczypospolitej szlacheckiej,<br />
dzięki protekcji króla Jana III Sobienego<br />
tj. hetmana wielkiego koronskiego,<br />
który już dwa lata wcześniej<br />
Stanisława Koniecpolskiego, nakazał Stanisławowi Koniecpolskiemu<br />
właściciela przepięknego pałacufortecy<br />
zwrócić te bezprawnie zagar-<br />
w Podhorcach na Ukrainie. nięte dobra. Żonaty z Anną z Gnińskich,<br />
Ponadto zięć późniejszego hetmana<br />
herbu Trach, matką przyszłych<br />
wielkiego ks. Dymitra Wiśniowieckiego<br />
ordynatów, (tj. Tomasza Józefa i Mi-<br />
(żona Eugenia Katarzyna). chała Zdzisława). Wielki przyjaciel<br />
Starosta bełski i doliński, następnie i uczestnik bitew wspomnianego<br />
oboźny wielki koronny (od 1676) wyżej władcy, m.in. pod Wiedniem<br />
oraz wojewoda podolski (po śmierci i Parkanami, gdzie w 1683 zdobył<br />
Andrzeja Maksymiliana Fredro). nawet chorągiew turecką. W maju<br />
Ponadto kasztelan krakowski (po 1677 uznał „z gorliwej pobożności”<br />
swym teściu). Uczestnik wielu walk oraz potwierdził „na chwałę Bożą”<br />
z Turkami pod wodzą Jana III nadanie jego ziemi minorytom pod<br />
Sobieskiego, m.in. pod Tarnopolem, Biłgorajem, dokonane wbrew statu-<br />
Jazłowcem, Chocimiem i Żórawnem.<br />
Rozporządzając dobrami Ordynacji<br />
Zamojskiej, zajętymi bezprawnie<br />
z pomocą swego prywatnego wojska<br />
tuż po śmierci Gryzeldy Konstancji<br />
Wiśniowieckiej (w kwietniu 1672),<br />
nadał zgodnie z jej wolą Braciom<br />
Mniejszym Konwentualnym pod<br />
Biłgorajem część ziemi na własność,<br />
zwaną Czostkową Górą (w maju<br />
1676). Dwa lata później ufundował<br />
także kościół i klasztor dominikanom<br />
w Brodach (obok Podhorzec). Zmarł<br />
pomiędzy sierpniem, a październikiem<br />
1682 roku, w wieku 39 lat. Po<br />
śmierci został pochowany w brodeckiej<br />
świątyni parafialnej, razem<br />
z ojcem i dziadkiem. Co ciekawe,<br />
wśród wykonawców jego testamentu,<br />
obok biskupa sufragana wileńskiego<br />
oraz proboszcza wiskickiego,<br />
znalazł się również przyszły właścitom<br />
Ordynacji Zamojskiej przez<br />
nieustępliwego oboźnego koronnego.<br />
Od tego czasu miejscowi mnisi<br />
stali się prawowitymi właścicielami<br />
tychże gruntów aż końca 1864. Zmarł<br />
17 czerwca 1689 roku, prawdopodobnie<br />
w Zamościu. Tam też został<br />
pochowany obok trzech pierwszych<br />
ordynatów.<br />
Jan III Sobieski król Polski<br />
Herbu Janina. Urodzony 17 sierpnia<br />
1629 w Olesku. Syn wojewody<br />
bełskiego i ruskiego Jakuba Sobieskiego<br />
oraz Zofii Teofili z Daniłowiczów,<br />
herbu Lubicz. Starosta<br />
jaworowski (od 1646), ponadto<br />
chorąży (od 1656), a także hetman<br />
polny (od 1666) i wielki koronny (od<br />
1668). Najwybitniejszy elekcyjny<br />
władca Polski, panujący w latach<br />
1674-1696, znany głównie z pogromu<br />
Turków, m.in. pod Podhajcami (w<br />
1667), Chocimiem (w 1673), Żórawnem<br />
(1676) oraz Wiedniem (w 1683),<br />
nazywany przez nich z bojaźnią<br />
„Lwem Lechistanu”. Mąż Marii<br />
Kazimiery d'Arquien-Zamoyskiej<br />
(od 1665). Tuż po nabyciu Biłgoraja<br />
przez jego zaufanego przyjaciela<br />
referendarza koronnego Stanisława<br />
Antoniego Szczukę przekazał tutejszym<br />
franciszkanom we wrześniu<br />
Wpis do Ksiąg przychodów i wydatków klasztoru biłgorajskiego z listopada 1693 roku,<br />
odnoszący się do referendarza koronnego Stanisława Antoniego Szczuki,<br />
dokonany wkrótce po nabyciu przez niego Biłgoraja
Change language