www .ziem ialodzka.pl - rotwl
www .ziem ialodzka.pl - rotwl
www .ziem ialodzka.pl - rotwl
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Łódź<br />
Łódź<br />
Śladami łódzkich Żydów<br />
Miasto czterech kultur<br />
Wśród wielu grup narodowościowych dawnej Łodzi Żydzi byli tą, która napłynęła do miasta najwcześniej. Liczba Żydów w ciągu XIX<br />
w. wzrosła z kilkuset osób do ponad 200 tys. Spośród łódzkich Żydów wywodzili się wielcy fabrykanci (I. K. Poznański, M. Silberstein,<br />
S. Jarociński i O. Kon), kupcy, bankierzy, architekci (D. Lande i G. Landau-Gutenteger), pisarze (J. Tuwim i J. Kosiński) i inni.<br />
Warto zobaczyć siedzibę łódzkiej gminy żydowskiej (ul. Pomorska 18), jedyną uratowaną cudem synagogę Wolfa Reichera (ul. Rewolucji<br />
1905 r. 28) oraz nowy cmentarz żydowski (ul. Bracka 40) utworzony w 1892 r. – największa (41 ha) nekropolia wyznania mojżeszowego<br />
w Europie. Pochowanych jest tu ok. 230 tys. Żydów, którzy współtworzyli historię „Ziemi Obiecanej”. Mimo zniszczeń przetrwało tu (wg.<br />
rożnych danych) od 160 do 200 tys. grobów i ok. 70 tys. nagrobków. Warto zwrócić uwagę na mauzoleum rodzinne Izraela Poznańskiego<br />
oraz grobowce rodzin fabrykanckich Prussaków i Silbersteinów. Częścią cmentarza jest również tzw. „pole gettowe”.<br />
Przez gehennę Litzmannstadt ghetto zlokalizowanego, w czasie II wojny światowej, w północnej części miasta przeszło 200 tysięcy Żydów nie<br />
tylko z Łodzi, ale też z innych krajów. Dziś historię Litzmannstadtghetto poznać można podążając szlakiem turystycznym, który rozpoczyna<br />
się na Rynku Bałuckim a kończy na Stacji Radegast, skąd odjeżdżały transporty Żydów w kierunku obozów koncentracyjnych w Kulmhoff<br />
(Chełmno nad Nerem)i Auschwitz (Oświęcimiu). Wędrówkę tym szlakiem ułatwia mapa oraz przewodnik dostępny w Centrum Informacji<br />
Turystycznej w Łodzi.<br />
Centrum Informacji Turystycznej w Łodzi<br />
Gmina Wyznaniowa Żydowska w Łodzi<br />
i i i<br />
ul. Piotrkowska 87 90-423 Łódź<br />
tel./fax: 42 638 59 55, tel. 42 638 59 56<br />
e-mail: cit@uml.lodz.<strong>pl</strong><br />
ul. Pomorska 18, 91-416 Łódź<br />
tel./fax: 42 632 04 27, 42 633 51 56<br />
e-mail: symcha@jewishcommunity.org.<strong>pl</strong><br />
<strong>www</strong>. jewishlodz.org.<strong>pl</strong><br />
Fundacja Monumentum Iudaicum Lodzense<br />
ul. Pomorska 18, 91-416 Łódź<br />
tel./fax: 42 639 72 33<br />
e-mail: fundacja@lodzjews.org<br />
<strong>www</strong>.lodzjews.org<br />
Łódź<br />
Łódzcy Niemcy<br />
<strong>www</strong>.<strong>ziem</strong><strong>ialodzka</strong>.<strong>pl</strong><br />
<br />
W latach 30. XIX w. do Łodzi zaczęli masowo przybywać niemieccy rękodzielnicy, głównie tkacze i sukiennicy. Pierwsza przędzalnia<br />
bawełny Christiana Wendischa rozpoczęła produkcję w 1827 r., kolejną w 1828 r. uruchomił Ludwik Geyer. Początek lat pięćdziesiątych XIX<br />
w. to nowy etap rozwoju łódzkiego przemysłu związany z budową imperium Karola Scheiblera. Wraz z rozkwitem przemysłu tekstylnego<br />
zaczęto budować coraz okazalsze fabryki i pałace, które dziś składają się na dziedzictwo wielokulturowej Łodzi. To głównie dzięki Niemcom<br />
i Żydom Łódź stała się „polskim Manchesterem”.<br />
Szlak turystyczny obejmujący budynki wznoszone przez przemysłowców niemieckiego pochodzenia: Scheiblera, Schweikerta, Geyera,<br />
Grohmana czy Heinzla, a także kościoły ewangelickie oraz budynki użyteczności publicznej, dawne niemieckie teatry i szkoły, ma za zadanie<br />
przybliżyć turystom odwiedzającym Łódź, historię miasta i jego niemieckich mieszkańców.<br />
Do wyróżniających się obiektów leżących na tym szlaku, oprócz kom<strong>pl</strong>eksu przemysłowo-rezydencjonalnego K. Scheiblera i „Białej Fabryki”<br />
Ludwika Geyera, należą: pałac Juliusza Heinzla (dziś siedziba Urzędu Miasta Łodzi), trzy świątynie ewangelickie z najbardziej monumentalnym<br />
i jedynym, wykorzystywanym zgodnie z pierwotnym przeznaczeniem kościołem ewangelickim św. Mateusza (ul. Piotrkowska 283) oraz<br />
pałac Schweikertów (dziś: Instytut Europejski).<br />
PTTK Oddział im J. Czeraszkiewicza w Łodzi<br />
Grupa Fabricum s.c.<br />
i i i<br />
ul. Wigury 12 a, 90 – 301 Łódź<br />
tel./fax: 42 636 15 09, 42 636 87 64<br />
e-mail: pttk.lodz@wp.<strong>pl</strong> <strong>www</strong>.lodz.pttk.<strong>pl</strong><br />
ul. Drewnowska 58, 91-002 Łódź<br />
tel./fax: 42 636 28 25<br />
e-mail: biuro@fabricum.<strong>pl</strong><br />
<strong>www</strong>.fabricum.<strong>pl</strong><br />
Centrum Informacji Turystycznej w Łodzi<br />
ul. Piotrkowska 87 90-423 Łódź<br />
tel./fax: 42 638 59 55, tel. 42 638 59 56<br />
e-mail: cit@uml.lodz.<strong>pl</strong>
Change language