ANAR Əsərlər III Sizsiz (roman-xatirə) Həyatım ağrıyır (povest-xatirə ...

ictimaiyyətə məlumdur. Onun gözəl ictimai-siyasi lirikası,beynəlxalq mövzulardakı şerləri, Dövlət mükafatına layiqgörülmüş "Lenin" poeması oxuculara yaxşı tanışdır. Bütünbunlarla yanaşı şairin bir sıra son şerlərində və xüsusilə,"Rənglər" adlı ("Azərbaycan" jurnalı, 1962-ci il, № 12) silsiləşerlərində gözə çarpan ciddi qüsurlar da ədəbi ictimaiyyətimizinarahat etməyə bilməz. Şairin həmin şerlərində məhz mücərrədinsanpərvərlik, müasir həyatımızın aktual məsələlərindənuzaqlaşmaq halı aydın hiss olunur. "Rənglər" silsiləsindəki 27şerin demək olar ki, hamısının axırı insan haqqında beləmücərrəd fikirlər və ifadələrlə qurtarır: "İnsan ülfəti","Anlayan, duyan insan", "İnsan qayğısı", "İnsan əməli", "İnsandüşüncələri", "Gülən, ağlayan insan, insan, insan", "İnsanbəzəyi", "Dərindən nəfəs aldı insan", "İnsanın bəlalı başı","Bəzi insan niyyəti", "İnsan dünyası" və sairə. Bu şerlərdəhansı insandan danışılır? Şairin insana demək istədiyi nədir?Tamamilə aydındır ki, bu şerlərdə konkret insan yoxdur,rənglərin dili ilə insana söylənən fikirlər çox mücərrəddir,dumanlıdır və oxucu bu fikirləri duymaq, başa düşmək bir yanaqalsın, yozub məna çıxarmağa da çətinlik çəkir.Həmin parçalardan aydın görünür ki, şairin məntiqində heçbir ardıcıllıq yoxdur, müqayisələrində predmetlər, insanlar,hadisələr haqqında real təsəvvür yoxdur, rənglərin insanamünasibətində, hadisələrə təşbeh gətirilməsində uyğunsuzluqvə mücərrədlik var (Kəlmə başı "mücərrədlik" sözünün təkraredilməsi "Rəngləri" o zaman rəssamlıqda mücərrədliyə qarşımübarizə kampaniyasıyla bağlamaq cəhdiylə əlaqədardır).Belə tapmacaçılığa müasir şerimizdə nə ehtiyac var? Bizimhəm fikir, həm ifadə cəhətdən aydın, axıcı və ahəngdar sovetpoeziyamızın ənənələri harda qalmışdır ki, belə "tapmacaçılıq"və mücərrədlik şerimizə yol tapır?"."21 fevral 63.Oğlum, Anarım!40