jeńcy polscy w niewoli sowieckiej 1919 - W Sercu Polska

wiadro zupy bez najmniejszego smaku na 25 ludzi. Na powyższą robotę wyprowadzalinas dość rzadko, wszystkiego około 5 razy. Przez te dni w które nie byliśmy brani,posiłek otrzymywaliśmy tylko od cywilnej polskiej ludności, która ostatnimkawałkiem chleba pomimo odczuwania niedostatków dzieliła się z nami. W końcusierpnia mnie i Dębickiego wraz z innymi jeńcami około 20, wyprowadzili na robotęna stację, gdzie po uprzedniej rozmowie z jedną Polką, która przyniosła nam dwieczapki z bolszewickimi gwiazdami, dwie bluzy i stare spodnie, zawdzięczającniezupełnie srogiej ochronie poszliśmy za omawianą Polką, która poszła naprzód zwyżej oznaczonymi rzeczami do budki wekslarskiej stojącej na końcu linii stacyjnej,gdzie przebraliśmy się w takowe i już razem z nią przeszliśmy (stroną) bocznymiulicami do lasu.Warunki dla więźniów w więzieniu Żytomierskim były niemożliwe: bochenekchleba wagi mniej niż 4 fanty wydawano na 25, oprócz tego raz na dzień wydawanoodrobinę obmierzłej polewki, głód zatem cierpieliśmy okrutny. Pomimo tegonędznego wiktu pędzono do roboty przy wyładowywaniu wagonów i wymagano pracywiele bez względu na brak sił. Jedynym ratunkiem dla nas byli mieszkańcy okoliczni,którzy od czasu do czasu, litością powodowani przynosili nam po kawałku chleba itrochę gorącej strawy. O wiele jednak nędzniej przedstawiała się u nas sprawapomieszczenia, cele brudne, wilgotne, przepełnione ludźmi, parne wyziewówsmrodów, a ponadto brak bielizny, były najlepszymi rozsadnikami chorób zakaźnych,które przy wszelkim braku pomocy lekarskiej grasowały straszliwie, zabierającdziennie z pośród jeńców po kilka ofiar. Nie do zniesienia były także dla nascodzienne, nieraz parokrotne na dzień odwiedziny bolszewickich agentówrekrutujących się z przeważnej większości z Żydów i Żydówek. Ci wykładając namzasady i znaczenie „wielkiej idei” bolszewizmu, starali się [podnieść] upadłych naduchu. Wśród tak niemożliwych warunków przebyliśmy w więzieniu tym prawie dwamiesiące. W tym czasie odesłano kilka partii jeńców do Charkowa i do Połtawy. Myjednak starannie unikaliśmy wystania nas w dalsze strony, a szczególnie do Charkowa,wymykając się z cel w chwili wysyłania partii w drogę, pod rozmaitym pozorem czyto do roboty, czy też gdziekolwiek.