Prewencja i Rehabilitacja 4/2012

z kolei ograniczenie wolności wyboru w tej sprawie.Zwróćmy przy tym uwagę, że zakłady pracy chronionejmogą być kontrolowane na podstawie kilkuaktów prawnych, przede wszystkim ustawy z dnia2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej19 i ustawy o rehabilitacji oraz przepisów szczególnych,tj. rozporządzenia Ministra Pracy i PolitykiSpołecznej z dnia 14 marca 2008 r. w tej sprawie 20 ,nie tylko przez prezesa PFRON, ale także przez ministrapracy, pełnomocnika rządu ds. osób niepełnosprawnych,wojewodę, Państwową Inspekcję Pracyi terenowo właściwe urzędy skarbowe.Niejednoznacznośćsystemu prawnego– dyskryminacjaosób niepełnosprawnychRealizacja obecnie obowiązującego modelu polegana tym, że im więcej niepełnosprawnych pracuje,tym wyższe są wydatki PFRON, ale niższe doniego wpływy, ponieważ firmy płacą mniejsze karyz tytułu niezatrudniania takich pracowników. Z koleiniższe wpływy finansowe powodują zmniejszeniewydatków na bieżące zadania. W praktyce oznaczaćto może odłożenie zapowiedzianego przez MinisterstwoPracy i Polityki Społecznej terminu zrównaniadopłat do wynagrodzeń na chronionym i otwartymrynku pracy. W powyższym mechanizmie, to znaczyw ratowaniu budżetu tego Funduszu przede wszystkim,upatruje się konieczność ciągłego nowelizowaniaprzepisów ustawy.W omawianym kontekście pewnym, aczkolwiekdość skromnym z finansowego punktu widzenia,krokiem w budowaniu owej bardziej spersonifikowanejkoncepcji nowej ustawy są nowe przepisyo świadczeniu pielęgnacyjnym. Jest ono szczególnąformą wsparcia, przeznaczoną dla osób rezygnującychz pracy ze względu na konieczność opieki nadniepełnosprawnym, bliskim krewnym. Przyznaniesamorządowi gminnemu prawa weryfikacji, a więcwzmocnienia jedynie formalnych wymagań wynikającychz ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniachrodzinnych 21 zmierza do ustalenia, w jakisposób i czy rzeczywiście opiekun zajmuje się niesamodzielnymczłonkiem rodziny 22 .Symboliczna jest także pomoc, jaką mogą dostaćrodzice i faktyczni opiekunowie niepełnosprawnychdzieci, w wysokości 100 zł dodatku do tego19Tekst jednolity: Dz.U. z 2010 r. nr 220, poz. 1447 z późn. zm.20Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia14 marca 2008 r. w sprawie trybu i sposobu przeprowadzaniakontroli przez organy upoważnione do kontroli na podstawieustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiuosób niepełnosprawnych (Dz.U. nr 53, poz. 323).21Tekst jednolity: Dz.U. z 2006 r. nr 139, poz. 992 z późn. zm.22Dziennik Gazeta Prawna z 26 lipca 2012 r., M. Topolewska,Kiedy gmina sprawdzi opiekuna otrzymującego świadczenie pielęgnacyjne.świadczenia. Umożliwia im to kolejna edycja rządowegoprogramu wspierania niektórych osób pobierającychowo świadczenie. Zauważmy przy tym, żeinne osoby zobowiązane do alimentacji względemczłonka rodziny nie mają prawa do tego dodatku.W podobnym duchu utrzymana jest inicjatywaMinisterstwa Pracy i Polityki Społecznej dotyczącaprzyznania możliwości nabycia prawa do rentyosobom, które pobierają świadczenie pielęgnacyjne.Ponieważ w tym okresie nie są za nie opłacaneskładki na ubezpieczenia społeczne, zainteresowaneosoby mają/lub mogą mieć kłopoty z uzyskaniemrenty 23 .Ponadto nowy problem i związane z nim pewnewątpliwości pojawiły się po uchwaleniu ustawyz 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturachi rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznychoraz niektórych innych ustaw 24 . Na jej podstawieod 1 stycznia 2013 r. rozpocznie się stopniowe podwyższaniewieku emerytalnego; zgodnie z art. 19samorząd gminny będzie musiał dopłacić składkiosobom, którym zaprzestano ich finansowania pouzyskaniu 20 lat okresu ubezpieczenia. Za takieosoby składki powinny być opłacane przez okres niedłuższy niż 25 lat. Z ustawy wynika, że gminy musząuzupełnić te zaległości w krótkim terminie – w ciągu6 miesięcy – do końca czerwca 2013 r.I jeszcze jeden fakt świadczący o istnieniu w obowiązującymsystemie prawnym przepisów niejednoznacznychi z tego powodu dyskryminujących niepełnosprawnych,którzy nie są w stanie udowodnićdaty powstania uszczerbku na zdrowiu przed ukończeniemprzez nich 21 roku życia. Problem dotyczyosób mających orzeczenie o umiarkowanym stopniuniepełnosprawności, w którym nie została wskazanakonkretna data jej powstania, ponieważ powiatowyzespół ds. orzekania o niepełnosprawności nie ustaliłjej na podstawie dokumentacji medycznej dostarczonejprzez niepełnosprawnego. Warto dodać, że niektóregminy, kierując się zasadą rozstrzygania takichsytuacji na korzyść niepełnosprawnych, przyznawałyzasiłki osobom z takimi orzeczeniami. Wobec orzeczeńwojewódzkich sądów administracyjnych, że takiepostępowanie jest nieprawidłowe oraz utrzymywaniadecyzji odmownych gmin przez samorządowekolegia odwoławcze w przypadkach odwoływania sięod nich przez niepełnosprawnych zareagował RzecznikPraw Obywatelskich. Występując do resortu pracyw tej sprawie, podkreślił, że okoliczność, iż to organadministracji nie jest w stanie ustalić daty powstanianiepełnosprawności i fakt ten odnotowuje w odpowiednimorzeczeniu, nie może powodować negatywnychdla obywateli konsekwencji, polegających nabraku możliwości uzyskania zasiłku pielęgnacyjnego.Należy dodać, że omawiany przypadek dotyczy inter-23Rzeczpospolita z 7 sierpnia 2012 r., Z pielęgnacyjnegona rentę.24Dz.U. z 2012 r., poz. 637.PREWENCJA I REHABILITACJA 4/2012 23