Król serów – dojrzewający Parmigiano Reggiano. Krąg waży średnio 45 kgKulinarna Ra fa (3)De ska se rówChy ba żad na in na „win na” przy staw ka niewy stę pu je w ty lu od mia nach. Co wię cej,mo im zda niem wi no i ser zde cy do wa niewię cej łą czy niż dzie li.Są dzę, iż nie ma ko ne se ra, któ ry stwier dził by,iż próbował wszystkich dostępnych gatunków serów– po dob nie jest z wi na mi.To bo gac two ró żno rod no ści zwią za ne jestz re gio nal ny mi tra dy cja mi se ro war stwa (pro ce -su wi ni fi ka cji) i do stęp nym ty pem mle ka(wszyst kim, co zwią za ne z ter ro ir – geo gra ficz -ny mi, kli ma tycz ny mi, geo lo gicz ny mi uwa run ko -wa nia mi win ni cy).Se ry bia łe, żół te, z dziu ra mi, bądź o jed no li tejstrukturze są doskonałym uzupełnieniem naszejdie ty w na tu ral ne biał ka i mi ne ra ły, nie zbęd nedla zdro wia or ga ni zmu. Głów ną in for ma cją kla -sy fi ku ją cą typ se ra, z ja kim ma my do czy nie nia,jest typ mle ka, z któ re go zo stał on wy pro du ko -wany, czyli krowi. Piszę to przekornie, ponieważuważam, że ciągle bardzo rzadko decydujemy sięna wy bór se ra owcze go, ko zie go, nie wspo mi na -jąc o praw dzi wej Moz za rel li. Ory gi nal ny ser te goty pu chro nio ny jest po cho dze niem geo gra ficz -nym. Pra wo do je go pro duk cji ma ją se ro wa rzyz włoskiego regionu Kampania. Wykorzystują oniwyłącznie świeże mleko samic bawolich. Odmiennie,„Mozzarella” wytwarzana przez wielkie koncerny, pro du ko wa na jest z pa ste ry zo wa ne gomle ka kro wie go. Jej smak do sto so wa ny jestdo na szych gu stów i przez to, tak na praw dę jestgo po zba wio na. Do dat ko wo pro ces pa ste ry za cji,któ ry wy dłu ża przy dat ność do spo ży cia pro duk -tu, jednocześnie zabija niektóre z kultur szczepówbakterii. Organizmy tego typu, w sposób naturalnyodbudowują florę bakteryjną naszego przewodupo kar mo we go. Jest to zu peł nie in na por cjazdro wia od tej, pro po no wa nej nam w ko lej nymche micz nym su ple men cie die ty.Coraz więcej spółdzielni mleczarskich stara sięod twa rzać tra dy cje zwią za ne z pro duk cją se rów.Przykładem z polskiego podwórka jest Spółdzielnia„Spo mlek” z Ra dzy mi na Pod la skie go. Pro du -ku je ona kil ka ty pów kro wich se rówdoj rze wa ją cych z se rii „Old Po land”. „Ru bin”,„Bursz tyn”, „Grand Ra da mer” …ka żdy z nich jestinny, niepowtarzalny w smaku, przez co świetnieuzu peł nia ją się w wspól nej kom po zy cji, two rzącwy śmie ni tą de skę se rów.***Bogate tradycje serowarskie kultywują równieżgórale zamieszkujący wyżyny regionu Emili Romagni.Ten najbogatszy żywieniowo zakątek Włoch,na czele z trójkątem miast: Parma, Modena, Boloniaczęstuje nas królem serów, jakim bez wątpieniajest Parmigiano Reggiano. Do jego produkcjiwykorzystywane jest mleko krów, których wypaspro wa dzo ny jest w oko li cy da nej mle czar ni, coogranicza możliwość skupu mleka z zewnętrznychźródeł. Choćby z tego względu istotne jest samopołożenie zakładu mleczarskiego. Mleko nie jestpasteryzowane, rzemieślnicy mleczarscy są przekonanio słabszych wartościach mleka pasteryzowane go, choć tym sa mym znacz nie zwięk sza sięzłożoność procesu „prowadzenia” sera.Tradycyjny proces produkcji jest żmudny i wymagana każdym kroku dużej uwagi. Po otrzymaniusu ro wej par tii se ra na stę pu ją pro ce sy,w któ rych głów ną ro lę od gry wa czas. Na par tięprzy szłe go „Par mi gia no” na kła da ny jest kształtfor my, owij ka zna ku ją ca i ca łość za nu rza na jestw roz two rze so lan ko wym – śred nio pro ces tentrwa 72 go dzi ny. Po tym cza sie ser two rzy zwar -tą strukturę, która odkładana jest do dojrzewalni.Naj młod sze „Par me za ny” le ża ko wa ne są 16– 18 mie się cy. Są to bar dzo świe że, de li kat new sma ku se ry o jed no li tej struk tu rze. Cha rak te -ry zu je ich ja sny ko lor i sła ba kru chość. Z ko lei,skraj nie doj rza ły, 42 – mie sięcz ny „Par mi gia no”to ser po wa żny – w sma ku do stoj ny. Jest bar dzokruchy, z łatwością odłamujemy jego kolejną porcję.W je go ciem niej szej bar wie wi docz ne sąstruktury wtrąceń, jasnych punkcików, to wykrystali zo wa ny wapń. Im wię cej go do strze ga myi smakujemy, z tym jakościowo lepszym „Reggiano”ma my do czy nie nia.Jed no z ba dań mia ło na ce lu okre śle nie, jakży wym or ga ni zmem jest „Par mi gia no”. Ba da jąc78 Sądeczanin LIPIEC 2011 v www.sadeczanin.info
HISTORIAv www.sadeczanin.infopar tię se ra na ukow cy wy ko na li se rię za strzy kówz ostrym an ty bio ty kiem. Ana li zu jąc jej składpo upły wie mie sią ca stwier dzi li, iż w sa mym se -rze nie ma śla du in wa zyj ne go le kar stwa, w ca ło -ści został on skumulowany w zewnętrznej częścipa ra fi no wej skó ry!Popularne określenie „Parmezan” często błędnieprzy pi sy wa ne jest pro duk to wi po dob ne mu,w rze czy wi sto ści zu peł nie in ne mu – „Gra na Pa -da no”. Jest to ser ni ższej ka te go rii, któ ry mo żespełniać swoją rolę jako kruszony lub tarty dodatekdo dań. Sma ko wa nie go, np. z wi nem, mo żebyć przy jem ne w sy tu acji, gdy ma my do czy nie -nia z Grana wysokiej jakości.***Nabiałowe bogactwo najbliższych nam regionówofe ro wa ne jest w pro duk tach kla sy Bio, któ -re obec nie ofe ru ją Okrę go wa Spół dziel niaMleczarska w Nowym Sączu oraz podhalański zakład„Magda” z Szaflar. Wybierając produkty z certyfi ka tem eko lo gicz nym zy sku je my pew ność, iżsu ro wiec uży ty do ich pro duk cji speł nia naj wy -ższe wymogi jakościowe oraz pochodzi z terenóweko lo gicz nie na tu ral nych. W pro ce sach pro duk cjistosuje się wyłącznie tradycyjne metody. Ich najlepszym przy kła dem jest rę ko dzie ło. Pa sjo na ciprodukujący tą metodą, to zakład „Klimeko”, specjalizującysię w przetwórstwie mleka krowiego,oraz podkarpackie gospodarstwo „Figa”, częstującenas ko zim mle kiem, śmie ta ną, twa ro żka mii bun dzem.W jaki sposób zestawiać wina z serami?Najlepiej metodą prób i błędów – nie sugerowaćsię zbyt nio tym, co mó wią prze wod ni ki i spe -cja li ści. To, co cie szy gu sta więk szo ści, nam mo żenie od po wia dać i od wrot nie… Uwa żam, że cie -ka wym po łą cze niem jest bia ły ser ple śnio wyz prze ro stem zie lo nym lub nie bie skim (np. „DorBlue”, „Blue Star”) w ze sta wie niu z czer wo nym,wytrawnym, silnie owocowym „Dolcetto Superiore”lub z winem skrajnie innym: naturalnie słodkim,w bu kie cie mio do wym ty pem Pas si ta: „IlPiriolo”, „Castel Arquatum” lub sprawdzonym 4-6-putowym Tokajem Aszu. Podanie na zakończeniewyjątkowej kolacji jednego typu sera oraz dwóchwin z pewnością ożywi dyskusję przy stole!Pa weł Świer czekbiu ro@ra fa -su per mar ket.plSądeckie groby w EgipcieKto kol wiek wie...Na cmentarzach wojskowych w Kantarze Wschodniej na Synaju(wśród 270 mogił) i w Kairze w dzielnicy Heliopolis odnalazłemgroby żołnierzy związanych z Sądecczyzną. Są to:Karol Korona, kapr.-pchor., ur. 10.11.1914 w Starym Sączu,zm. 23.5.1944 w Kantarze (Egipt);Antoni Potoniec, sierż., ur. 24.2.1898 w Olszanie,powiat Nowy Sącz, zm. 27.1.1942 w Kairze.Grób Antoniego Potońcaw KairzeWia do mo mi ta kże o gro -bach żołnierzy sądeckichw Pa le sty nie i jed nymw Teheranie (StanisławaKrausa z Poręby Wielkiej).Bę dę zo bo wią za ny za po sze rze nieinformacji na temat tych ludzi, którzywyszli z ziemi sądeckiej i spoczywająna Bliskim Wschodzie.Ambasada RP w Kairze uruchomiłana swojej stronie internetowej specjalny ser wis te ma tycz ny, do stęp nypod ad re sem: www.ka ir.po lemb.net.Po świę co ny jest on gro bom pol skichżoł nie rzy, któ rzy po le gli na bli skow -Grób Ka zi mie rza Ko ro ny w Kan ta -rze Wschod niej na Sy na juschodnich frontach II wojny światowejw Egip cie i Su da nie. Ser wis za wie rain te rak tyw ną ma pę Egip tu i Su da nuz naniesionymi informacjami o dokładnejlo ka li za cji cmen ta rzy alianc kich,mo żli wych dro gach do tar cia do tychne kro po lii oraz licz bie pol skich gro -bów znajdujących się w ich obrębie.Oddzielnie w serwisie zamieszczonezostały kompletne listy polskich żołnierzypoległych w Egipcie i Sudaniewraz z ich szczegółowymi danymi osobowymioraz informacją o przynależnoścido macierzystej jednostkiwojskowej. Listy uzupełnione są o do-LIPIEC 2011 Sądeczanin 79
- Page 1:
v Ranking gmin sądeckichv PANORAMA
- Page 4 and 5:
KOSYM SPOJRZENIEMSłynna na całą
- Page 6 and 7:
WYDARZENIAb. Konfederacji Niepodleg
- Page 8:
WYDARZENIAFestiwal Nauki PWSZVI Fe
- Page 11 and 12:
GOSPODARKAv www.sadeczanin.infoRank
- Page 13 and 14:
v www.sadeczanin.info- rozpoczęła
- Page 15 and 16:
v www.sadeczanin.infowestycyjna. Do
- Page 17 and 18:
czerw ca br. w te atrze PWST w Kra
- Page 19 and 20:
w Rożnowie (znów Stadniccy), w Ma
- Page 21 and 22:
v www.sadeczanin.infoPo 100 latach
- Page 23:
kach. Pra cu je w wie lu kra jach:
- Page 26 and 27:
T E K S T S P O N S O R O W A N Y26
- Page 28 and 29: WOKÓŁ NASRe dak tor Gie droyc Je
- Page 30 and 31: WOKÓŁ NASLeszek Czernecki pokazuj
- Page 32 and 33: kie go ob ję ła Zo fia Hertz, a p
- Page 34 and 35: Szaleństwo na MontmartreLek cja w
- Page 36 and 37: WOKÓŁ NASświet nie. Ma zwi nię
- Page 38 and 39: WOKÓŁ NASMo że był to przy pa d
- Page 40 and 41: WOKÓŁ NASMłode, ładne i wszechs
- Page 42 and 43: Z ko lei Iza be la mó wi, że jak
- Page 44 and 45: Fi zy ki w dru giej bu dzie uczy ł
- Page 46 and 47: TURYSTYKACo po ka zać go ściom, g
- Page 48 and 49: TURYSTYKACuda ziemi gorlickiejNaf t
- Page 50 and 51: Pań stwo Gła dy szów upa dłow X
- Page 52 and 53: TURYSTYKAniebieski Ropki - Huta Wys
- Page 54 and 55: RELIGIAFOT. KBProcesy laicyzacyjne
- Page 56 and 57: ka wa łek ska ły, któ rą za bie
- Page 58 and 59: Fundusz Stypendialny im. Braci Poto
- Page 60 and 61: EDUKACJALaureaci i organizatorzy ko
- Page 62 and 63: E. Gołąb i M. Zelek w UgandzieEDU
- Page 64 and 65: wy bit ny hi sto ryk sztu ki, któ
- Page 66 and 67: KULTURAOpinia profesorów: „Sąde
- Page 68 and 69: KULTURAMocna reprezentacja Regional
- Page 70 and 71: KULTURANowe książki - sandecjanaK
- Page 72 and 73: KULTURAPil nuj cie mi tych szla kó
- Page 74 and 75: do 2008 roku. Z biegiem lat pojawia
- Page 76 and 77: R E K L A M ANOWOŚĆ W GABINECIE M
- Page 80 and 81: HISTORIAkładne opisy umiejscowieni
- Page 82 and 83: Zam ko we ka len da rium1231 - re z
- Page 84 and 85: HISTORIAHistoria pomnika Armii Czer
- Page 86 and 87: HISTORIAmat morderstw, pobić, gwa
- Page 88 and 89: u nie go peł ne zro zu mie nie. R
- Page 90 and 91: HISTORIAWładysław Boziewcz głosi
- Page 92 and 93: HISTORIAWizyta szkołypartyjnejna S
- Page 94 and 95: HISTORIAduże peryferie i duże wp
- Page 96 and 97: Dla równowagi psychicznej obejrza
- Page 98 and 99: *Z LISTÓW DO REDAKCJIMatura w 1949
- Page 100: Nowy Sącz, ul. Sucharskiego 1atel.