Hotuba ya Waziri wa Elimu na Mafunzo ya Ufundi 2012 ... - HakiElimu

HOTUBA YA WAZIRI WA ELIMU NA MAFUNZO YA UFUNDIMHE. DKT. SHUKURU JUMANNE KAWAMBWA (MB)AKIWASILISHA BUNGENI MAKADIRIO YA MAPATONA MATUMIZI KWA MWAKA 2012/13Dodoma Agosti, 2012

2 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

I. UTANGULIZI1. Mheshimiwa Spika, kwa kuzingatia taarifa iliyowasilishwahapa Bungeni na Mwenyekiti wa Kamati ya Kudumu ya Bungeya Huduma za Jamii kuhusiana na makadirio ya mapato namatumizi ya Wizara ya Elimu na Mafunzo ya Ufundi, naombakutoa hoja kwamba Bunge lako Tukufu likubali kupokea, kujadilina kupitisha Makadirio ya Mapato na Matumizi ya Fedha yaWizara ya Elimu na Mafunzo ya Ufundi kwa mwaka 2012/13.2. Mheshimiwa Spika, awali ya yote napenda kuchukua fursahii kumshukuru Mwenyezi Mungu mwingi wa rehema kwakuniwezesha kusimama mbele ya Bunge lako Tukufu nikiwamwenye afya njema.3. Mheshimiwa Spika, ningependa kutumia fursa hii kuwapongezaRais wa Jamhuri ya Muungano wa Tanzania, Mhe. Dkt. JakayaMrisho Kikwete, Makamu wa Rais, Mhe. Dkt. Mohamed GharibBilal na Waziri Mkuu, Mhe. Mizengo Kayanza Peter Pinda kwakuiongoza nchi yetu vema na kwa utekelezaji mzuri wa Ilani yaCCM.4. Mheshimiwa Spika, napenda kuchukua fursa hii pia kumshukuruMheshimiwa Dkt. Jakaya Mrisho Kikwete, Rais wa Jamhuri yaMuungano wa Tanzania, kwa kuniteua tena kuongoza Wizara yaElimu na Mafunzo ya Ufundi. Naahidi kwamba nitajitahidi kwauwezo wangu wote, kuendelea kufanikisha malengo ya Wizarapamoja na yale ya Taifa kwa ujumla.Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/133

5. Mheshimiwa Spika, napenda kukupongeza wewe Spika naNaibu Spika, pamoja na wenyeviti wa Bunge, kwa uendeshajibora wa shughuli za Bunge. Tunaendelea kumuomba MwenyeziMungu azidi kuwawezesha na kuwaongoza.6. Mheshimiwa Spika, napenda kwa namna ya pekee kumshukuruMwenyekiti na wajumbe wa Kamati ya Kudumu ya Bunge yaHuduma za Jamii kwa kuendelea kunipa ushirikiano wa kutoshakatika kuiongoza Sekta ya Elimu. Kamati hii, chini ya Mwenyekitiwake Mheshimiwa Margareth Simwanza Sitta (Mb), imeichambuana kuijadili kwa kina bajeti ya Wizara yangu. Kamati piaimetembelea miradi mbalimbali ili kuelewa maendeleo nachangamoto zilizopo katika sekta hii. Ushauri na maelekezo yaKamati hii yameiwezesha Wizara kukamilisha bajeti yake kwamuda muafaka. Aidha, ushauri, maoni na maelekezo ya Kamatiyamechangia katika kuimarisha Sekta ya Elimu katika ngazi zotehapa nchini.7. Mheshimiwa Spika, napenda pia kutumia fursa hii kuwapapole wale wote waliopatwa na majanga, pamoja na kufiwa nandugu, jamaa na wapendwa wao katika matukio mbalimbaliyaliyotokea nchini. Aidha, kwa namna ya pekee, ninachukuafursa hii kutoa salamu za pole kwa Serikali ya Mapinduzi yaZanzibar na Watanzania wote kutokana na ajali ya meli yaMv Skagit iliyotokea tarehe 18 Julai, 2012. Mwenyezi Munguazipumzishe roho za marehemu mahali pema peponi. Aidha,wale waliopata maumivu na bado wanaendelea kujiuguza,ninawaombea, Mungu awajalie nafuu ya haraka ili wawezekurudi katika shughuli zao na kuendelea na ujenzi wa Taifa letu.4 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

8. Mheshimiwa Spika, niungane na wenzangu waliotanguliakatika kuwapongeza Waheshimiwa Wabunge wapya, Mawazirina Naibu Mawaziri walioteuliwa na Mheshimiwa Rais wa Jamhuriya Muungano wa Tanzania mwezi Mei 2012. Aidha, napendakumpongeza Mheshimiwa Mussa Zungu Azzan, Mbunge wa Ilala,kwa kuchaguliwa kuwa Mwenyekiti wa Bunge. Nawapongezapia Wenyeviti na Makamu Wenyeviti wa Kamati za Kudumu zaBunge waliochaguliwa kuchukua nafasi zilizoachwa wazi. Vilevile,nawapongeza Waheshimiwa Wabunge waliochaguliwa naBunge lako Tukufu kuiwakilisha Tanzania katika Bunge la AfrikaMashariki. Natarajia kwamba wote walioteuliwa na kuchaguliwawatatumia nafasi hizo kwa manufaa ya Watanzania kwa ujumla.9. Mheshimiwa Spika, napenda kuwashukuru kwa dhati NaibuWaziri wa Wizara ya Elimu na Mafunzo ya Ufundi, MheshimiwaPhillipo Augustino Mulugo, Mbunge wa Songwe; Katibu MkuuMstaafu, Profesa Hamisi Omari Dihenga; Kaimu Katibu MkuuNdugu Selestine Muhochi Gesimba pamoja na Kaimu Kamishnawa Elimu Bibi Marystella Maufi Wassena; Wakurugenzi, Viongoziwa Wakala, Mashirika, Mabaraza, Taasisi, Tume na Vyuo Vikuuvilivyo chini ya Wizara; Viongozi katika ngazi mbalimbali nawatumishi wote, kwa ushirikiano walionipa katika kufanikishautekelezaji wa majukumu ya Wizara pamoja na maandalizi yabajeti hii. Aidha, shukurani zangu ziwaendee viongozi wa vyamavya wafanyakazi, vyama vya wanataaluma, wanafunzi, nawadau wa maendeleo kwa ushirikiano wao katika kuiendelezaSekta ya Elimu.Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/135

10. Mheshimiwa Spika, napenda pia kuchukua fursa hii kuwashukuruna kuwapongeza Mawaziri waliotangulia kuwasilisha hoja zao,hususan Mheshimiwa Mizengo Kayanza Peter Pinda, Waziri Mkuuna Mbunge wa Jimbo la Katavi, Mheshimiwa Stephen MasatuWasira, Waziri wa Nchi Ofisi ya Rais, Mahusiano na Uratibuna Mbunge wa Jimbo la Bunda; na Mheshimiwa Dkt. WilliamAugustao Mgimwa, Waziri wa Fedha na Mbunge wa Jimbo laKalenga, kwa hotuba zao ambazo zimetoa mwelekeo wa ujumlakatika masuala ya Mipango, Uchumi, Mapato na Matumizi namwelekeo wa uendeshaji wa shughuli za Serikali kwa kipindi chamwaka wa fedha 2012/13. Naomba kuwashukuru waheshimiwaWabunge wote waliochangia hoja za mawaziri waliotangulia.Maoni ya waheshimiwa Wabunge hao yamesaidia kuboreshamipango ya Serikali katika Sekta mbalimbali ikiwemo Sekta yaElimu.11. Mheshimiwa Spika, mwaka 2012 ni mwaka ambao Serikaliitafanya Sensa ya Watu na Makazi. Kutokana na umuhimuwake Wizara yangu imetoa maelekezo kwa wakuu wa Taasisiza kielimu katika ngazi zote, kurekebisha mihula na likizo zaoili kuwezesha wanafunzi na wanachuo kuhesabiwa pamoja nafamilia zao, na hivyo kazi ya Sensa kufanyika kwa ufanisi. Aidha,kwa kuwa sehemu ya nguvukazi inayoshiriki katika kuhesabuwatu inatokana na walimu, Wizara imehakikisha kuwa ratibahiyo haiathiri masomo.12. Mheshimiwa Spika, baada ya maelezo hayo ya utangulizi,napenda sasa kuchukua fursa hii kufanya mapitio katika maeneo6 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

yafuatayo: Utekelezaji wa Ilani ya Uchaguzi ya CCM ya mwaka2010, majukumu ya Wizara ya Kisera na ya kiutendaji, Utekelezajiwa Mpango wa Wizara kwa mwaka wa fedha 2011/12 naMakadirio ya Bajeti kwa mwaka wa fedha 2012/13.II.MAELEKEZO YA ILANI YA UCHAGUZI YA CCM YA MWAKA2010 NA UTEKELEZAJI WAKE13. Mheshimiwa Spika, katika Ilani ya Uchaguzi ya CCM ya mwaka2010, Sekta ya Elimu ilielekezwa kutekeleza yafuatayo:Ibara ya 85(a): Elimu ya Awali(i) kuhakikisha kuwa kila Shule ya Msingi ina darasa la Elimu yaAwali lenye madawati yanayolingana na hali ya watoto waelimu hiyo;(ii) kujenga vyoo kwa ajili ya watoto wa Elimu ya Awali iliwasiingiliane na wale wa shule za msingi; na(iii) kuandaa walimu wengi wa Elimu ya Awali na kuwapangakatika shule zinazohusika.14. Mheshimiwa Spika, katika kutekeleza maelekezo ya Ilani yaUchaguzi, Serikali ilitoa mwongozo unaoelekeza kila Shule yaMsingi kuwa na darasa la Elimu ya Awali. Aidha, uandikishajiwa wanafunzi katika madarasa ya Elimu ya Awali umeongezekakutoka wanafunzi 925,465 mwaka 2010 hadi 1,034,729 mwaka2012. Kiwango cha uandikishaji kwa sasa ni asilimia 41.8, nauandikishaji wa rika lengwa (5-6) ni asilimia 39.9. WizaraMakadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/137

itaendelea kushirikiana na Halmashauri ili kuhakikisha kuwaElimu ya Awali inapata rasilimali stahiki kama inavyoelekezwakatika MMEM II, ikiwa ni pamoja na upatikanaji wa walimu navifaa vya kufundishia na kujifunzia.15. Mheshimiwa Spika, Serikali kwa kushirikiana na wadau waElimu, imeendelea kuboresha mazingira ya kufundishia nakujifunzia katika madarasa ya Elimu ya Awali kwa kuongezaidadi ya vyoo kwa ajili ya wanafunzi kutoka 934 mwaka 2010hadi kufikia vyoo 1,097 mwaka 2012. Aidha, idadi ya walimuwenye taaluma ya kufundisha Elimu ya Awali iliongezeka kutokawalimu 2,961 mwaka 2010 hadi 3,095 mwaka 2012; na walimuwote wanaohitimu mafunzo ya Cheti wanapatiwa mafunzo yaufundishaji wa wanafunzi wa Elimu ya Awali.Ibara 85(b): Elimu ya MsingiKusimamia kwa ukamilifu utekelezaji wa Mpango wa Maendeleoya Elimu ya Msingi Awamu ya Pili (MMEM II: 2007 – 2011) nakuandaa na kutekeleza Awamu ya Tatu (MMEM III).16. Mheshimiwa Spika, Serikali iliendelea kutekeleza Awamu yaPili ya Mpango wa Maendeleo ya Elimu ya Msingi (MMEM II)kwa kutoa Ruzuku ya Uendeshaji wa Shule, ambapo wastaniwa Shilingi 6,025 zilitolewa kulinganisha na lengo la Shilingi10,000 kwa kila mwanafunzi wa Elimu ya Msingi. Aidha, MMEMII umefanyiwa mapitio ili kuwezesha maandalizi ya MMEMIII. Katika utekelezaji wa mpango huu, idadi ya wanafunziwalioandikishwa katika Darasa la Kwanza iliongezeka kutoka8 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

1,356,574 mwaka 2010 hadi 1,404,998 mwaka 2012. Aidha,watoto wa jinsi zote wanapata fursa ya kuandikishwa katikaElimu ya Msingi; idadi ya Shule za Msingi nchini imeongezekakutoka 15,816 mwaka 2010 hadi 16,331 mwaka 2012; kiwangocha ufaulu kimeongezeka kutoka asilimia 53.5 mwaka 2010hadi asilimia 58.3 mwaka 2011. Idadi ya walimu wa Shule zaMsingi imeongezeka kutoka 165,856 mwaka 2010 hadi kufikia180,987 mwaka 2012 na uwiano wa mwalimu kwa wanafunziumeimarika kutoka 1:51mwaka 2010 hadi 1:46 mwaka 2012.Ibara 85(c): Elimu ya SekondariKusimamia kwa ukamilifu utekelezaji wa Mpango wa Maendeleoya Elimu ya Sekondari Awamu ya Pili (MMES II: 2010 - 2014),kuandaa na kutekeleza Awamu ya Tatu (MMES III).17. Mheshimiwa Spika, Ilani ya Uchaguzi ya mwaka 2010, iliahidikutekeleza azma ya kuwa na angalau shule moja ya ya Kidatocha 5 na 6 kwa kila tarafa. Ili kutekeleza azma hii, Wizarailifanya ufuatiliaji na uchambuzi wa mahitaji ya shule zinazostahilikuanza kupokea wanafunzi wa Kidato cha 5 mwaka 2012 katikamikoa yote ili kubaini miundombinu inayohitajika kwa ajili yakukidhi vigezo vya uanzishwaji wa Kidato cha 5. Aidha, Wizarailiandaa Miongozo ya ujenzi wa miundombinu ya shule na udhibitiwa ubora wa vifaa vya kufundishia na kujifunzia na kuisambazakwa wadau na iliongeza idadi ya Shule za Sekondari zenyeKidato cha 5 na 6 kutoka 205 mwaka 2010 hadi 207 mwaka2011.Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/139

18. Mheshimiwa Spika, Wizara ilifanya ufuatiliaji na tathminikatika shule 264 (shule 2 kila Halmashauri) ili kubaini gharamahalisi ya kujenga au kukarabati shule hizo ili zifikie kiwangobora (functional schools). Miongozo ya ujenzi imeshaandaliwa nakutumwa katika Halmashauri kwa lengo la kuanza mchakato wakupata wakandarasi.19. Mheshimiwa Spika, ili kuhakikisha kuwa ufaulu unaongezekakatika ngazi zote za Elimu ya Sekondari, Wizara ilitoa mafunzokwa walimu 3,042 kwa ajili kuimarisha ufundishaji na kujifunzakwa masomo ya Sayansi, Hisabati na English na kutoa mafunzoya TEHAMA kwa walimu 210. Aidha, Wizara ilisambazajumla ya vitabu 1,520,000 na nakala 60,000 za Kiongozi chaMwalimu kwa masomo ya Sayansi katika shule 1,500 pamoja nanakala 15,000 za DVD za miongozo ya walimu ya kufundishiaSayansi kwa vitendo katika shule za Serikali na zisizo za Serikali.Vilevile, ilitoa mafunzo ya wawezeshaji 60 wa kitaifa na 336 wamikoa katika masomo ya Sayansi na Hisabati.Ibara 85(d): Elimu ya UalimuKusimamia kwa ukamilifu utekelezaji wa Mkakati wa Maendeleona Menejimenti ya Ualimu (Teacher Development ManagementStrategy – TDMS) katika utoaji wa mafunzo ya Ualimu.20. Mheshimiwa Spika, katika kutekeleza Ilani ya Uchaguzi yamwaka 2010, Wizara ilidahili jumla ya wanachuo 37,698katika ngazi ya Cheti na Stashahada. Hili ni ongezeko la asilimia2.9 ukilinganisha na idadi ya wanachuo 36,648 waliodahiliwa10 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

mwaka 2010/11 ambapo, walimu 292 kati ya hawa ni wa faniya Elimu ya Michezo. Aidha, walimu 2,052 walipatiwa mafunzokazini ili kuinua sifa na ubora wa ufundishaji kupitia programuya Mafunzo ya Walimu Kazini kwa Elimu ya Msingi (MWAKEM)ngazi ya shule, na Wakufunzi 120 walihudhuria mafunzo yakufundisha na kujifunza kwa kutumia TEHAMA; na Wakufunzi573 walijengewa uwezo wa kufundisha masomo ya Sayansi,English na TEHAMA kwa vitendo.21. Mheshimiwa Spika, Wakuu wa Vyuo vya Ualimu 34 vya Serikaliwalipatiwa mafunzo ya usimamizi na uendeshaji wa Elimu yaUalimu kwa ufanisi. Ufuatiliaji wa utekelezaji wa mafunzo hayaulifanyika katika vyuo vya ualimu 18, kati ya vyuo 34 vyaSerikali.Ibara 85(e): Elimu ya JuuKusimamia kwa ukamilifu Utekelezaji wa Mpango wa Maendeleoya Elimu ya Juu.22. Mheshimiwa Spika, Katika kutekeleza lengo hilo, Wizarailifanikiwa kuongeza udahili wa wanafunzi katika vyuo vyaElimu ya Juu kutoka wanafunzi 139,638 (wanawake 49,959)mwaka 2010/11 hadi wanafunzi 166,484 (wanawake 60,592)mwaka 2011/12. Hili ni ongezeko la asilimia 19. Aidha, idadiya wanafunzi madaktari wa binadamu, meno na tiba ya mifugoiliongezeka kutoka 1,750 mwaka 2010/11 hadi 1,900 mwaka2011/12. Mafunzo ya madaktari wa binadamu, meno na tibaya mifugo yanatolewa katika vyuo vifuatavyo: Chuo Kikuu chaMakadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/1311

Afya na Sayansi Shirikishi -Muhimbili, Chuo Kikuu cha Dodoma,Hubert Kairuki Memorial University, Kilimanjaro Christian MedicalCollege, Weil Bugando University College of Health, InternationalMedical and Technological University na Chuo Kikuu cha Sokoinecha Kilimo. Idadi ya wanafunzi waliopata mikopo kupitia Bodiya Mikopo ya Wanafunzi wa Elimu ya Juu imeongezeka kutokawanafunzi 91,568 mwaka 2010/11 hadi wanafunzi 93,176,mwaka 2011/12. Aidha, Vyuo Vikuu vitatu (3) vilianzishwaambavyo ni: Eckenford Tanga University, Jomo Kenyatta Universityof Agriculture na University of Bagamoyo; na Vyuo Vikuu vishirikivitatu (3) vilianzishwa ambavyo ni: Jordan University College;St. Francis University College of Health and Allied Sciences; naSt Joseph College of Engineering and Technology. Jumla yaprogramu 81 za ngazi ya Shahada ziliidhinishwa kufundishwanchini katika mwaka 2011/12. Vilevile, mpango wa kuainisha nakuweka viwango vya programu za masomo ya biashara ulianzakutekelezwa.Ibara 85(f): Mafunzo ya UfundiKuandaa na kusimamia utekelezaji wa Mpango wa Maendeleo yaElimu ya Ufundi na Mafunzo ya Ufundi Stadi.23. Mheshimiwa Spika, tathmini ya hali halisi ya Elimu ya Ufundina Mafunzo ya Ufundi Stadi nchini kwa ajili ya maandalizi yaMpango wa Maendeleo ya Elimu ya Ufundi na Mafunzo yaUfundi Stadi imekamilika.12 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

7 ambazo ni Dodoma, Kinondoni, Ilala, Temeke, Mkuranga,Kisarawe na Bagamoyo; na kutoa mafunzo ya usimamizi nauratibu wa vituo vya MUKEJA kwa Maafisa wa Wizara 10, Mikoa10, Halmashauri 20 na walimu wanaofundisha katika vituo 95.III.HALI YA SEKTA YA ELIMU NCHINIMajukumu ya Wizara25. Mheshimiwa Spika, Wizara ya Elimu na Mafunzo ya Ufundiimekabidhiwa majukumu ya kuweka viwango vya ubora wa elimuna mafunzo ya ufundi katika ngazi za Elimu ya Awali na Msingi;Elimu ya Sekondari; Elimu ya Watu Wazima na Elimu Nje ya yaMfumo rasmi; Elimu ya Ufundi na Mafunzo ya Ufundi Stadi; Elimuya Ualimu; Elimu ya Juu, Usajili wa Shule, na Ukaguzi wa Shulena Vyuo vya Ualimu pamoja na Taasisi na Mabaraza yaliyo chiniyake. Wizara, pia ina jukumu la kusimamia utekelezaji wa utoajiwa elimu kwa kufanya ufuatiliaji na tathmini, pamoja na kufanyamapitio, kuandaa na kutoa mapendekezo ya marekebisho yaSera, Mipango, Sheria na kanuni za elimu zilizopo, kulingana namabadiliko ya dhima na dira ya Serikali; na kuandaa mikakatiya utekelezaji wake. Aidha, Wizara ya Elimu na Mafunzo yaUfundi ndiye msimamizi mkuu wa masuala ya taaluma katikangazi zote za elimu na mafunzo.26. Mheshimiwa Spika, Wizara ya Elimu na Mafunzo ya Ufundiinatekeleza mipango mbalimbali ili kuinua ubora wa elimuitolewayo. Mipango hiyo ni pamoja na: Mpango wa Maendeleo14 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

ya Elimu ya Msingi (MMEM); Mpango wa Maendeleo ya Elimuya Sekondari (MMES); Mkakati wa Maendeleo na Menejimentiya Walimu (TDMS); na Mpango wa Maendeleo ya Elimu ya Juu(MMEJU). Katika kutekeleza mipango hiyo, Wizara imepataMafanikiomafanikio mbalimbali na kukabiliwa na changamoto kadhaa.27. Mheshimiwa Spika, Katika kipindi cha kuanzia mwaka 2010hadi 2012, Serikali kupitia Wizara ya Elimu na Mafunzo yaUfundi, imepata mafanikio yafuatayo:(a) uandikishaji wa wanafunzi katika madarasa ya Elimu yaAwali uliongezeka kutoka wanafunzi 925,465 mwaka2010 hadi 1,034,729 mwaka 2012 na idadi ya wanafunziwalioandikishwa Darasa la Kwanza iliongezeka kutoka1,356,574 mwaka 2010 hadi 1,404,998 mwaka 2012;(b) idadi ya Shule za Msingi nchini iliongezeka kutoka 15,816mwaka 2010 hadi 16,331 mwaka 2012;(c) kuimarika kwa uwiano wa mwalimu kwa wanafunzi katikaShule za Msingi kwa asilimia 11 kutoka uwiano wa 1:51mwaka 2010 hadi 1:46 mwaka 2012;(d) kiwango cha ufaulu katika ngazi ya Elimu ya Msingikiliongezeka kutoka asilimia 53.5 mwaka 2010 hadiasilimia 58.3 mwaka 2011, na idadi ya walimu wa Shuleza Msingi iliongezeka kutoka 165,856 mwaka 2010 hadi180,987 mwaka 2012;(e) uandikishaji wa wanafunzi wa Kidato cha I - IV uliongezekakutoka 1,566,685 (wasichana 699,951) mwaka 2010Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/1315

(f)(g)(h)(i)(j)kufikia wanafunzi 1,802,810 (wasichana 847,849) mwaka2012; na uandikishaji wa wanafunzi wa Kidato cha 5-6uliongezeka kutoka 72,014 (wasichana 28,577) mwaka2010 kufikia 81,462 (wasichana 25,950) mwaka 2012;uandikishaji wa wanafunzi katika Kidato 1-6 uliongezekakutoka 1,638,699 (wasichana 728,528) mwaka 2010kufikia 1,884,272 (wasichana 873,798) mwaka 2012;idadi ya walimu wa Shule za Sekondari iliongezeka kutoka40,517 (shule za Serikali 30,252) mwaka 2010 kufikiawalimu 65,086 (shule za Serikali 51,469) mwaka 2012;udahili katika Vyuo vya Ufundi Stadi na Vyuo vyaMaendeleo ya Wananchi vinavyotoa elimu na mafunzoya ufundi stadi uliongezeka kutoka 102,217 (wanawake50,190) mwaka 2010 hadi 121,348 (wanawake 56,849)mwaka 2011, ambalo ni ongezeko la asilimia 27; Vyuovya Elimu ya Ufundi (Technical Education and Training)vilivyosajiliwa viliongezeka kutoka 224 mwaka 2010 hadikufikia Vyuo 260 mwaka 2012;udahili wa wanachuo katika Vyuo vya Ualimu vya Serikalina visivyo vya Serikali uliongezeka kutoka wanachuo36,648 (wanawake 16,597) mwaka 2010 hadi 43,258(wanawake 18,898) mwaka 2012;wakufunzi 573 walipewa mafunzo kazini ya ufundishajibora wa masomo ya Sayansi, Hisabati na English kwavitendo, na walimu 3,323 walipewa mafunzo kazini kuhusumbinu shirikishi katika kufundisha na kujifunza masomo yaSayansi na Hisabati;washiriki wa Programu za Elimu ya Watu Wazima na16 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

Elimu Nje ya Mfumo Rasmi ilikuwa kama ifuatavyo: ElimuMasafa na Ana kwa Ana 49,533 (2009) hadi 62,533(2011), MUKEJA 924,893 (2010) hadi 907,771 (2012);MEMKWA 72,799 (2010) hadi 76,867 (2012);(k) idadi ya Vyuo Vikuu iliongezeka kutoka 34 mwaka 2010hadi 46 mwaka 2012; na udahili wa wanafunzi wa VyuoVikuu uliongezeka kutoka wanafunzi 139,638 (wanawake87,778) mwaka 2010/11 hadi kufikia 166,484 (wanawake60,592) mwaka 2011/12;(l) idadi ya wanafunzi waliopatiwa mikopo kwa ajili ya Elimuya Juu iliongezeka kutoka 91,568 mwaka 2010/11 hadikufikia 93,176 Mwaka 2011/12; Aidha, Wizara ilianzamfumo wa kupokea maombi ya mikopo kwa njia yamtandao (Online Loan Application System – OLAS); na(m) ilitoa udhamini kwa mafunzo ya Shahada za Uzamili naUzamivu kwa wahadhiri 634 wa Vyuo Vikuu.Changamoto28. Mheshimiwa Spika, pamoja na mafanikio yaliyopatikana, Sektaya Elimu bado inakabiliwa na changamoto mbalimbali. Baadhiya changamoto hizo ni pamoja na zifuatazo:(a) kuwepo haja ya kuendelea kuimarisha ubora wa elimukatika ngazi zote za elimu na mafunzo;(b) kuimarisha na kuongeza idadi ya samani, miundombinu,vifaa vya kufundishia na kujifunzia, vikiwemo vifaa vyawenye ulemavu;(c) kuongeza kiwango cha ufaulu hususan katika masomo yaMakadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/1317

(d)(e)(f)(g)(h)Hisabati, Sayansi, na English katika Shule za Msingi naSekondari;kupata vyanzo mbadala vya kugharimia Elimu ya Juu nakuimarisha urejeshwaji wa mikopo;kukidhi mahitaji ya rasilimaliwatu katika ngazi zote zaelimu na mafunzo;kuimarisha usimamizi na uendeshaji katika ngazi zote zaelimu na mafunzo;kupunguza idadi ya watu wasiojua Kusoma, Kuandika naKuhesabu (KKK); nakuongeza mafundi wa ngazi ya kati kwa kutoa fursa zaElimu ya Ufundi na Mafunzo ya Ufundi Stadi kwa wanafunziwa aina zote, wakiwemo wenye ulemavu.18 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

IV. TAARIFA YA UTEKELEZAJI WA BAJETI YA MWAKA 2011/12NA MAKADIRIO YA MWAKA 2012/1329. Mheshimiwa Spika, naomba niendelee kwa kutoa tathmini yautekelezaji wa Bajeti ya Wizara kwa mwaka wa fedha 2011/12na kisha nitoe mwelekeo wa Mapato na Matumizi ya fedha yaWizara kwa mwaka 2012/13.Mapato ya Mwaka 2011/1230. Mheshimiwa Spika, katika mwaka wa fedha wa 2011/12Wizara ya Elimu na Mafunzo ya Ufundi ilipanga kukusanyamaduhuli ya Serikali yenye thamani ya Shilingi 121,766,401,334.Bajeti ya maduhuli ya Idara ilikuwa Shilingi 4,138,947,000,na ya Taasisi ilikuwa Shilingi 117,627,454,334. Hadi tarehe30 Juni, 2012, jumla ya Shilingi 95,142,715,493 zilikuwazimekusanywa, ambazo ni asilimia 78.14 ya makadirio. Kati yahizo, Shilingi 5,119,639,163 zilikusanywa na Idara; na Shilingi90,023,076,330 zilikusanywa na Taasisi.Matumizi ya Mwaka 2011/1231. Mheshimiwa Spika, katika mwaka wa fedha 2011/12, Wizaraya Elimu na Mafunzo ya Ufundi ilitengewa jumla ya Shilingi659,296,862,000. Kati ya hizo, Shilingi 523,778,766,000zilikuwa kwa ajili ya Matumizi ya Kawaida na Shilingi135,518,096,000 zilikuwa ni za Miradi ya maendeleo. Aidha,Wizara iliongezewa Shilingi 91,722,783,264 kwa ajili ya mikopoMakadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/1319

ya wanafunzi wa Elimu ya Juu, posho za nyumba za wahadhiri namishahara ya wafanyakazi, na kufanya bajeti ya Wizara kufikiaSh. 751,019,645,264. Kati ya hizo, Shilingi 614,886,069,517 niza bajeti ya matumizi ya kawaida na Shilingi 136,133,575,747ni za bajeti ya Miradi ya Maendeleo.Hadi tarehe 30 Juni, 2012, jumla ya Matumizi ya Kawaida yaWizara yalikuwa Shilingi 594,449,397,517 ambayo ni asilimia96.68 ya makadirio, na Matumizi ya Maendeleo yalikuwaShilingi 93,043,293,557 ambayo ni asilimia 68.35 ya makadirio.32. Mheshimiwa Spika, baada ya kutoa maelezo ya jumla kuhusumatumizi ya fedha zilizopokelewa, naomba sasa kuwasilishataarifa ya utekelezaji wa majukumu ya Wizara kwa mwaka wafedha 2011/12.20 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

V. TAARIFA YA UTEKELEZAJI WA MAJUKUMU YA WIZARAKWA MWAKA WA FEDHA WA 2011/12Ofisi ya Kamishna wa Elimu, Idara na Vitengo vya WizaraOfisi ya Kamishna wa Elimu33. Mheshimiwa Spika, Ofisi ya Kamishna wa Elimu ina majukumuya kuweka na kudhibiti viwango vya ubora wa elimu na utoajiwa elimu katika ngazi za Awali; Msingi; Sekondari; Mafunzo yaUalimu; Elimu ya Watu Wazima na Elimu Nje ya Mfumo Rasmi;pamoja na Ukuzaji Mitaala, Uendeshaji Mitihani, Huduma zaMaktaba na Mafunzo ya Uongozi na Uendeshaji wa Elimu. Ofisihii inajumuisha vitengo vya Elimu ya Msingi, Elimu ya Sekondari,Elimu Maalumu, Elimu kwa Redio, Usajili wa Shule, Kitengo chaIthibati ya Vifaa vya Elimu pamoja na Masuala Mtambuka.34. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2011/12, Wizara kupitiaOfisi ya Kamishna wa Elimu ilitekeleza yafuatayo:(a) ilihamasisha Menejimenti ya Wizara na Wafanyakaziwengine na wanafunzi kuhusu utoaji wa elimu ya VVU naUKIMWI katika sehemu za kazi kwa kufanya yafuatayo:(i) kufanya vikao vya wadau kuhusu elimu rika katikamikoa ya Mtwara, Lindi na Tanga,(ii) kutoa mafunzo ya ushauri na unasihi kwa walimu 105wa Ushauri na Unasihi wa Shule za Sekondari katikamkoa wa Tanga,(iii) kuendesha mafunzo ya kujenga uwezo wa kufundishaMakadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/1321

(b)stadi za maisha, Elimu ya Afya ya Uzazi na UKIMWIna kutoa huduma za unasihi shuleni kwa walimu 120wa Shule za Msingi za Wilaya za Muheza na Handeni,(iv) kuendesha mkutano wa wadau mbalimbaliwanaojihusisha na masuala ya VVU na UKIMWI shulenikwa kuhusisha wajumbe 50 kutoka Serikalini (WEMU,Wizara ya Afya na Ustawi wa Jamii na OWM-TAMISEMI), mashirika yasiyo ya kiserikali, TACAIDS,Chuo Kikuu Kishiriki cha Elimu Dar es Salaam, ChuoKikuu cha Dar es Salaam, Chuo Kikuu cha Tumaini,UNICEF na UNESCO;(v) kuwezesha utoaji wa mafunzo kwa waelimishaji rika200 kutoka katika vyuo vya Elimu vya Elimu ya Ufundina Mafunzo ya Ufundi Stadi kuhusu utoaji wa hudumarafiki vyuoni, na usimamizi wa elimu rika vyuoni kwaushirikiano na Shirika la UMATI,(vi) kupitia Mpango Mkakati wa Elimu ya UKIMWI katikaVyuo vya Elimu ya Juu na Vyuo vya Ufundi; na(vii) kufanya mkutano wa wadau 50 wanaojihusisha naelimu ya Stadi za Maisha kutoka wizara na asasimbalimbali, ambapo viashiria vya ufuatiliaji natathmini ya utekelezaji wa Elimu ya Stadi za Maishashuleni katika ngazi zote za Elimu viliandaliwa;iliwezesha jumla ya Wanafunzi 410 wenye ulemavu waaina mbalimbali kuchaguliwa kujiunga na Kidato chaKwanza mwaka 2012 ambapo:- wasioona walikuwa 187(wasichana 84); viziwi 125 (wasichana 60); wenye ulemavuwa akili 13 (msichana 01); na Wenye ulemavu wa Viungo85 (wasichana 44);22 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

(c)(d)(e)(f)(g)(h)(i)(j)(k)(l)iliandaa mwongozo wa utoaji wa huduma za kielimu kwawatoto wenye ulemavu wa ngozi na uoni hafifu;ilihariri, kutafsiri na kuthamanisha ‘Mkakati wa ElimuJumuishi’;iliendesha mafunzo kuhusu Elimu Jumuishi kwa ajili yaMaafisa Elimu, na uelimishaji rika kwa ajili ya walimu nawanafunzi wenye ulemavu kutoka Halmashauri saba (7) zaMagu, Makete, Mtwara, Bagamoyo, Hai, Siha na Temekezilizo chini ya mradi wa UNICEF,;ilihuisha kivunge (toolkit) cha Elimu Jumuishi;ilitafsiri taarifa ya utafiti unaohusu ‘Ubora wa Elimu katikaNchi 15 za Kusini mwa Afrika’ katika lugha ya Kiswahili;ilitayarisha na kutangaza vipindi 350 vya Shule za Msingina 26 vya mbinu za ufundishaji kupitia TBC Taifa;ilikamilisha ‘Mpango Mkakati wa Maji, Afya na Usafi waMazingira’ na kutoa mafunzo elekezi kwa wadau 72 wangazi ya Mkoa na Wilaya zote za Mkoa wa Rukwa naWilaya ya Chunya, pamoja na walimu wakuu wa shule 8za Sumbawanga;iliendesha mafunzo kuhusu masuala ya ‘Mabadiliko yaTabianchi’ kwa watumishi wa elimu kwenye ngazi yaHalmashauri katika mikoa ya Morogoro na Pwani pamojana watumishi wa Wizara;lisajili jumla ya shule 254. Kati ya hizo, 169 ni za sekondari(za Serikali – 77); shule 2 ni za Awali na 83 za Awalina Msingi. Aidha, ilisajili Vyuo vya Ualimu 7 visivyo vyaSerikali;ilizifutia usajili Shule za Sekondari mbili (2) ambazo niMakadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/1323

Biafra Secondary School’ ya Dar es Salaam na ‘DodomaCentral Secondary School’ ya Dodoma kutokana namgogoro katika umiliki na usajili wa shule hizo;(m) ilitoa jumla ya nyaraka 19, zikiwemo:(i) Waraka Na. 14 wa mwaka 2011 unaokataza kusajilikatika kidato cha 1 wanafunzi wasiojua kusoma nakuandika;(ii) Waraka Na. 1 wa mwaka 2012 unaoagiza urejeshwajiwa ada za mitihani ya Kidato cha 2;(iii) Waraka Na. 16 wa mwaka 2011 unaozungumziawastani wa ufaulu kwa mwanafunzi wa Kidato cha 2na unaomruhu mwanafunzi kukariri mara moja tu;(n) iliridhia maombi 120 ya kujenga shule na kuthibitishawenye shule na maeneja 102; na(o) ilitoa leseni 266 za kufundisha, kati ya maombi 283yaliyopokelewa.Elimu ya Msingi35. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2011/12, Wizara, kupitiaKitengo cha Elimu ya Msingi, iliendelea kutekeleza ‘Mpango waMaendeleo ya Elimu ya Msingi’ Awamu ya I - II (MMEM I - II) kwaufanisi. Mojawapo ya malengo ya MMEM I - II ni kutoa Elimu yaAwali na Msingi kwa watoto wote wenye umri wa kwenda shule.Uandikishaji katika Elimu ya Msingi ulishuka kutoka wanafunzi8,363,386 mwaka 2010/11 hadi 8,247,172 mwaka 2011/12kama ilivyooneshwa kwenye Kiambatisho Na. 1. Kushuka kwauandikishaji katika Elimu ya Msingi ni ishara kwamba malimbikizo24 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

ya watoto wa rika lengwa la kwenda shule yamekwisha. Aidha,idadi ya shule zote za msingi nchini iliongezeka kutoka 16,001mwaka 2010/11 kufikia shule 16,331 mwaka 2011/12. Hili niongezeko la asilimia 2.1.36. Mheshimiwa Spika, Wizara, kupitia Kitengo cha Elimu ya Msingi,ilitekeleza yafuatayo katika Elimu ya Msingi:(a)(b)(c)(d)(e)iliandaa ‘Mwongozo wa Ufundishaji wa Elimu ya Awali’ nakutoa semina elekezi juu ya mwongozo huu kwa watendajiwakuu wa Wilaya 36;ilifanya ufuatiliaji na tathmini ya uendeshaji wa Elimuya Awali na Msingi katika mikoa 10 ambayo ni Kagera,Morogoro, Mara, Tanga, Mbeya, Pwani, Rukwa, Tabora,Shinyanga na Singida, ili kuhakikisha kuwa watoto wotewa rika lengwa wanaandikishwa katika Elimu ya Awali naMsingi na wanahudhuria masomo hadi kuhitimu;ilifanya tathmini ya MMEM II katika mikoa sita ambayoni Tanga, Pwani, Mtwara, Kigoma, Shinyanga na Manyarakwa kuwashirikisha wataalamu elekezi. Matokeo yatathmini hiyo yatatumika katika kuandaa andiko la MMEMIII;iliratibu ‘Mpango wa Lishe Shuleni’ na kutoa mafunzo yauendeshaji wa mpango huo kwa watendaji 194 katikaHalmashauri za Chamwino na Longido. Aidha, mchakatowa kuanzisha mpango huu kitaifa unaendelea, ambapoMakala ya Mpango (Concept Paper) imewasilishwa katikaOfisi ya Waziri Mkuu kwa hatua zaidi;iliandaa Mtihani wa Taifa wa Darasa la Nne na wa UfundiMakadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/1325

(f)(g)(h)Stadi wa mwaka 2011. Matokeo ya Mtihani wa Darasala Nne yanaonesha kwamba ufaulu umepanda kutokaasilimia 53.52 mwaka 2010 hadi asilimia 58.28 mwaka2011;iliratibu uanzishwaji na uendeshaji wa Mradi wa Utoajiwa Elimu ya Msingi kwa kutumia TEHAMA (TZ 21 st CenturyBasic Education Programme) mkoani Mtwara;iliratibu uandaaji wa Sera Jumuishi ya Malezi, Makuzina Maendeleo ya Mtoto (Integrated Early ChildhoodDevelopment Policy – IECDP);ilitekeleza Mradi wa Elimu kwa Teknolojia (Bridge IT)unaolenga katika kutumia Teknolojia ya Habari naMawasiliano katika ujifunzaji na ufundishaji wa masomoya Hisabati, Sayansi na Stadi za Maisha katika Shule zaMsingi. Mradi huu unatekelezwa katika Halmashauri 17za Mikoa 7 ya mradi. Jumla ya shule 150 zinanufaika namradi huu. Ufundishaji huu hutumia video kupitia Televishenina hivyo kurahisisha ujifunzaji na ufundishaji kwa mwalimuna mwanafunzi.Elimu ya Sekondari37. Mheshimiwa Spika, Kitengo cha Elimu ya Sekondari kina jukumula kusimamia utekelezaji wa Sera ya Elimu katika ngazi yaElimu ya Sekondari ambayo kimsingi ni kiungo kati ya Elimu yaMsingi na Elimu ya Juu. Aidha, kitengo cha Elimu ya Sekondarikinasimamia utoaji bora wa elimu kwa usawa kwa Kidato 1–6,kuweka viwango, na kufanya ufuatiliaji na tathmini ya ubora waelimu ya sekondari itolewayo nchini.26 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

38. Mheshimiwa Spika, Elimu ya Sekondari hutolewa katika ngaziya kawaida (O-level) ambayo huchukua miaka minne, na ngazi yajuu (A-level) ambayo ni ya miaka miwili. Katika mwaka 2011/12,idadi ya shule zote za Sekondari nchini iliongezeka kutoka4,367 mwaka 2010/11 na kufikia 4,528 mwaka 2011/12.Kati ya shule hizo, 3,508 ni za Serikali na 1,020 ni shule zisizoza Serikali. Aidha, shule za Sekondari zinazochukua wanafunziwenye ulemavu ziliongezeka kutoka 35 hadi kufikia 39. Jumlaya wanafunzi walioko katika shule zote za Sekondari nchiniiliongezeka kutoka wanafunzi 1,789,547 (1,515,671 katikashule za Serikali) mwaka 2011 hadi 1,884,272 (1,602,752katika shule za Serikali). Wanafunzi wa Kidato cha I hadi IVni 1,802,810 (wasichana 847,849), na wanafunzi wa Kidatocha 5 na 6 ni 81,462 (wasichana 25,950). Idadi ya wanafunziwa kike waliopo katika shule za Sekondari iliongezeka kutoka802,554 mwaka 2010/11 hadi 873,799 mwaka 2011/12kama inavyooneshwa kwenye Kiambatisho Na. 2. Kuongezekakwa wanafunzi wa kike ni kielelezo cha kuhamasika kwa wazazina walezi kuhusu umuhimu wa elimu kwa mtoto wa kike. Idadiya walimu walioko katika shule zote za Sekondari iliongezekakutoka 52,146 (39,934 shule za Serikali) mwaka 2010/11 hadi65,025 (51,458 shule za Serikali) mwaka 2011/12. Ongezekola wanafunzi na walimu katika shule za Sekondari linatokanana mafanikio ya utekelezaji wa Mpango wa Maendeleo ya Elimuya Sekondari (MMES) Awamu ya I – II (MMES I-II) uliowezeshakujengwa kwa shule za Sekondari nyingi zaidi, na hivyo kuongezafursa za elimu katika ngazi hiyo kama inavyooneshwa kwenyeKiambatisho Na. 2.Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/1327

39. Mheshimiwa Spika, pamoja na changamoto zinazotokana naugatuaji wa uendeshaji wa shule za Sekondari, huduma kwawalimu na wanafunzi zinafanyika kwa mafanikio zaidi baada yaugatuaji. Aidha, Wizara yangu inaendelea kuwa na dhamanaya Sekta ya Elimu, yenye wajibu wa kuweka viwango vya elimubora kwa nchi yetu na kusimamia upatikanaji wake.40. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2011/12, Wizara yangu,kupitia kitengo cha Elimu ya Sekondari, ilitekeleza yafuatayo:(a) iliendesha mafunzo ya kuwajengea uwezo walimu 3,042wa Sayansi, Hisabati na English na 210 wa TEHAMA;(b) ilinunua kompyuta 210 na seti 42 za Televisheni kwa ajili yaShule za Sekondari 21 zilizoteuliwa kuwekewa maabaramoja ya TEHAMA kila moja;(c) ilifanya ufuatiliaji na tathmini ya matokeo ya mafunzokazini kwa walimu wa Shule za Sekondari katika ufundishajiwa masomo ya Sayansi na Hisabati katika mikoa yote 21ya Tanzania Bara, kwa ushirikiano na Idara ya Ukaguziwa Shule;(d) iliwezesha kutolewa ruzuku ya uendeshaji ya shilingi bilioni6.3 kwa ajili ya Halmashauri zote na kufanya ufuatiliajiwa matumizi ya Ruzuku hiyo. Aidha, ilitoa mafunzokwa Maafisa Elimu 21, Maafisa Taaluma 21 wa Mikoa,Maafisa Elimu Sekondari 132, Maafisa Taaluma 132 waHalmashauri na Wakuu wa shule 2,437; na(e) iligharimia mafunzo ya kuwajengea uwezo wahasibu 3,wakaguzi wa ndani 3 na waratibu wa MMES 4.28 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

Elimu ya Ualimu41. Mheshimiwa Spika, Idara ya Elimu ya Ualimu inasimamia utoajiwa mafunzo ya ualimu ngazi ya Cheti na Stashahada. Aidha,Idara huandaa na kupitia miongozo na viwango vya Elimu yaUalimu, na kufuatilia uendeshaji na utekelezaji wa mtaala waElimu ya Ualimu.42. Mheshimiwa Spika, mafunzo ya Elimu ya Ualimu ngazi yaCheti na Stashahada hutolewa katika Vyuo vya Ualimu 34 vyaSerikali na 82 visivyo vya Serikali vyenye uwezo wa kudahilijumla ya wanachuo 47,898 kwa wakati mmoja. Aidha, idadi yawanachuo katika Vyuo vya Ualimu iliongezeka kutoka 37,698(wa kike 17,313) katika mwaka wa masomo 2011, hadi 43,258(wa kike 18,898) katika mwaka wa masomo 2012. Idadi hiiinajumuisha walimu 188 waliohitimu mafunzo ya Elimu Maalumkama ilivyooneshwa kwenye Kiambatisho Na. 3.43. Mheshimiwa Spika, katika jitihada za kuinua ubora wa utoaji waelimu nchini, wizara yangu kwa ushirikiano na Serikali ya Uswidikupitia shirika lake la maendeleo la Sida, iliendelea kutekelezamradi wa kufundisha masomo ya Sayansi, Hisabati na Englishkwa kutumia TEHAMA katika shule 21 kwenye Halmashauri 9.Aidha Vyuo 7 vya Ualimu vya Serikali viliteuliwa kulea (mentor)shule hizi kwa kutoa mafunzo kwa walimu kuhusu matumizi yaTEHAMA katika kufundisha na kujifunza, pamoja na mafunzo yamatengenezo madogomadogo ya vifaa vya TEHAMA. Mradihuu, ambao ni wa majaribio, utadumu kwa muda wa miaka 2Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/1329

kuanzia Julai 2011 hadi Juni 2013. Katika mwaka 2011/12,utekelezaji wa mradi huu ulihusisha kubaini na kuandaa maudhuiya masomo katika hali ya kielektroniki, kugawa vifaa vyaTEHAMA [kompyuta pakato (laptop) 5; projekta 2 na skrini 2]kwa kila shule; kuwajengea uwezo wa kufundisha masomo yaSayansi, Hisabati na English kwa kutumia TEHAMA walimu 210,na kuwaelekeza walimu 21 namna ya kufanya matengenezomadogo-madogo ya vifaa vya TEHAMA. Ili kuimarisha utekelezajiwa mradi huu, moduli 3 zimeandaliwa kwa ajili ya mafunzo yamatumizi ya TEHAMA katika kufundishia na kujifunzia, ambazo ni:‘Mafunzo ya Msingi ya Kutumia Vifaa vya TEHAMA Kufundishia’;‘Mafunzo ya Jinsi ya Kutumia TEHAMA Kufundishia (pedagogy)’na ‘Mafunzo ya Matengenezo ya Vifaa vya TEHAMA’. Aidha,maandiko ya ‘Mwongozo wa Kutathmini Maudhui ya MasomoYaliyoandaliwa Ki-elektroniki’ na ‘Mwongozo wa Ufuatiliaji naTathmini’ yaliandaliwa.44. Mheshimiwa Spika, ili kuhakikisha kwamba kumbukumbu zawatumishi zinatunzwa ipasavyo Wizara imeandaa mfumo wakielektroniki utakaotumika katika kutunza kumbukumbu zawatumishi, wanachuo na mali za vyuo katika Vyuo vya Ualimu(Teacher Education Staff and Students Inventory System – TESSIS).Aidha, wakufunzi 34 (mkufunzi mmoja kutoka katika kila chuocha Serikali) walipewa mafunzo ya kuwawezesha kutekelezamatumizi ya mfumo huu mwaka 2012/13.45. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2011/12, Wizara, kupitiaIdara ya Elimu ya Ualimu, ilitekeleza yafuatayo:(a) iliendesha mafunzo ya ualimu kwa wanachuo 25,677 wa30 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

(b)(c)(d)(e)(f)(g)ngazi ya Cheti, na 13,416 wa ngazi ya Stashahada kamailivyooneshwa kwenye Kiambatisho Na. 3;iliendesha mafunzo kazini kwa ajili ya walimu 2,052 katikangazi ya shule katika Halmashauri saba za majaribioambazo ni: Magu, Makete, Mtwara, Bagamoyo, Hai, Sihana Temeke, kupitia ‘Mkakati wa Mafunzo ya Walimu KaziniElimu ya Msingi’ (MWAKEM) ngazi ya shule;iliendesha mafunzo kuhusu ufundishaji wa masomo yaSayansi, Hisabati na English kwa kutumia TEHAMA, kwawakufunzi 72, walimu wa Shule za Sekondari 210 nawaratibu 8 wa ngazi ya kitaifa;ilitoa mafunzo kuhusu matumizi ya ‘Moodle’ katikakufundisha na kujifunza kwa wakufunzi 204 wa vyuo vyaUalimu. Moodle ni mfumo ambao huwawezesha wanafunzina wakufunzi kupata taarifa za kielimu kutoka kwenyemtandao kwa wakati wao (Online Learning ManagementSystem). Mfumo huu hutumika kwa ajili ya kufundishia nakujifunzia kwa kutumia intaneti;ilisimamia na kuimarisha ufundishaji wa michezo katikaVyuo vya Ualimu 12 vya Serikali kwa kutoa Mafunzo yaElimu ya Afya kwa wakufunzi 30 wanaofundisha Elimu kwaMichezo katika Vyuo vya Ualimu vya Serikali;iliendelea kuratibu utoaji wa mafunzo ya ualimu ngazi yaCheti (Michezo) katika vyuo vya ualimu 12, kwa kushirikianana shirika lisilo la kiserikali la Liike la Finland;ilitoa mafunzo ya ‘Usimamizi na Uendeshaji Fanisi waMtaala’ kwa Wakuu wa Vyuo vya Ualimu 34 vya Serikaliili kuimarisha uwezo wao katika usimamizi wa mafunzo yaualimu;Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/1331

(h) iligharimia sehemu ya mafunzo kwa ajili ya wakufunzi 109(Shahada ya Kwanza – 22, Uzamili -85 na uUzamivu - 2)katika vyuo vikuu mbalimbali; na(i) ilifanikiwa kukarabati miundombinu ya Vyuo vya Ualimuvya Kitangali, Bustani na shule ya Msingi ya MazoeziBuhemba iliyo chini ya Chuo cha Ualimu Tarime.Elimu ya Watu Wazima na Elimu Nje ya Mfumo Rasmi46. Mheshimiwa Spika, moja ya majukumu ya Idara ya Elimu yaWatu Wazima na Elimu Nje ya Mfumo Rasmi ni kuleta msukumokatika juhudi za Serikali za kukabiliana na ongezeko la watuwasiojua kusoma, kuandika na kuhesabu. Aidha, idara ina wajibuwa kutoa fursa ya kujiendeleza kielimu nje ya mfumo rasmi washule miongoni mwa vijana na watu wazima, na kusimamia vituovya magazeti ya elimu katika Kanda.47. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2011/12, Wizara, kupitiaIdara ya Elimu ya Watu Wazima na Elimu Nje ya Mfumo Rasmi,ilitekeleza yafuatayo:(a) iliandaa na kusambaza nakala 10,500 za magazetimatano (5) katika Kanda za kisomo za Kusini (Songea),Magharibi (Tabora), Ziwa (Mwanza), Kaskazini (Moshi) naNyanda za Juu Kusini (Mbeya);(b) ilifanya ufuatiliaji wa mpango wa ‘Ndiyo Ninaweza’ wakufuta ujinga wa kutojua Kusoma, Kuandika na Kuhesabu(KKK) katika Halmashauri ya Manispaa ya Dodomaambayo ni kati ya Halmashauri 9 zilizo chini ya mpangohuo;32 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

(c)(d)(e)(f)(g)(h)(i)ilifanya maandalizi ya awali ya utafiti kuhusu kiwango chakutojua kusoma, kuandika na kuhesabu katika Halmashauriza mikoa 19 nchini kwa kushirikiana na UNESCO;iliratibu uandaaji wa mfumo unaoainisha sifa na viwangovya wahitimu wa Mipango ya Elimu ya Watu Wazima naElimu Nje ya Mfumo Rasmi (EWW na ENMRA);ilikamilisha maandalizi ya ’Mpango wa Maendeleo waElimu ya Watu Wazima na Elimu Nje ya Mfumo Rasmi’ambao uliidhinishwa na Serikali kwa utekelezaji kupitiaKamati ya Maendeleo ya Sekta ya Elimu;ilikamilisha maandalizi ya ’Mpango Mkakati wa Elimu juuya Haki za Binadamu’ ambao uliidhinishwa na Serikalikwa ajili ya utekelezaji kupitia Kamati ya Maendeleo yaSekta ya Elimu;iliandaa vifaa vya kutolea mafunzo ya walimu wa mpangowa ‘Ndiyo Ninaweza’ ambavyo ni kadi za maneno, kadiza maendeleo ya mwanakisomo na kitabu cha mazoezi yaziada;ilikusanya takwimu za awali za vituo vya utoaji wa EWW-ENMRA na kuandaa zana za kukusanyia taarifa, nakuunda timu ya kitaalamu ya kufanikisha kazi ya kufanyautafiti wa maendeleo ya kisomo nchini; nailiandaa hadidu za rejea pamoja na zana za kukusanyiataarifa kwa ajili ya tathmini ya utekelezaji wa malengo yaElimu kwa Wote, kwa kushirikiana na UNESCO.Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/1333

Elimu ya Ufundi na Mafunzo ya Ufundi Stadi48. Mheshimiwa Spika, Idara ya Elimu ya Ufundi na Mafunzo yaUfundi Stadi ina majukumu ya kubuni, kusimamia na kuratibuutekelezaji wa Sera ya Elimu ya Ufundi na Mafunzo ya UfundiStadi. Aidha, Idara ya Elimu ya Ufundi na Mafunzo ya UfundiStadi, kupitia Baraza la Taifa la Elimu ya Ufundi, Mamlaka yaElimu na Mafunzo ya Ufundi Stadi na vyuo vya Elimu ya Ufundina Mafunzo ya Ufundi Stadi, huhakikisha kuwa elimu na mafunzoyanayotolewa inazingatia ubora kulingana na mahitaji ya sokola ushindani, na kutolewa kwa walengwa wenye sifa stahiki.49. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2011/12, Wizara, kupitiaIdara ya Elimu ya Ufundi na Mafunzo ya Ufundi Stadi, ilitekelezamajukumu yafuatayo:(a) iliratibu utoaji wa mafunzo ngazi ya pili kuhusu Competence-Based Education and Training (CBET) Best Practices kwamaofisa 30 kutoka Wizara na Taasisi zinazoshirikikatika mradi wa Education for Employment na mafunzongazi ya pili kuhusu Tathmini ya Soko la Ajira. Aidha,ilifanikisha uendeshaji wa Kongamano la kitaifa la wadaukuhusu namna ya kujirekebisha kulingana na mabadilikoyanayotokea duniani;(b) ilikamilisha ripoti ya uchambuzi wa hali halisi ya Elimu yaUfundi na Mafunzo ya Ufundi Stadi nchini ikiwa ni hatuaza mwanzo za maandalizi ya ‘Mpango wa Maendeleo waElimu ya Ufundi na Mafunzo ya Ufundi Stadi’ (MMEU);(c) iliimarisha ushirikiano wa kitaifa, kikanda na kimataifa34 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

(d)(e)(f)katika masuala ya Elimu ya Ufundi na Mafunzo ya UfundiStadi kwa kuendesha vikao viwili vya kiutendaji na viwilikatika ngazi ya Mawaziri wa Wizara zinazoshiriki katikaMradi wa Education for Employment (EFE) vilivyofanyikaAgosti na Novemba 2011 ili kuimarisha utekelezaji wamradi wa ‘EFE’. Aidha, Serikali ya Jamhuri ya Muunganoiliwasilisha kwa Serikali ya Canada, ombi la kuwa naawamu ya pili ya mradi wa EFE;iliandaa rasimu ya mpango wa uanzishaji wa Vyuo vyaUfundi Stadi vya wilaya unaojumuisha ujenzi wa vyuovipya na kutumia Vyuo vya Maendeleo ya Jamii katikakutoa mafunzo ya ufundi stadi;iliratibu ujenzi wa vyuo vya Ufundi Stadi katika mikoa yaLindi, Manyara, Pwani na Kituo cha TEHAMA cha Dar esSalaam; nailiendelea na ujenzi wa Chuo cha Wilaya cha Maketeambacho kimekamilika kwa asilimia 98.Elimu ya Juu50. Mheshimiwa Spika, Idara ya Elimu ya Juu ina majukumu yakusimamia na kutathmini sera, sheria, taratibu na miongozo yautoaji wa Elimu ya Juu. Aidha, Idara ya Elimu ya Juu, kupitiaTume ya Vyuo Vikuu Tanzania, Bodi ya Mikopo ya Wanafunziwa Elimu ya Juu, Mamlaka ya Elimu Tanzania na Vyuo vyaElimu ya Juu, inahakikisha kuwa elimu inayotolewa inazingatiaubora kulingana na mahitaji ya soko la ushindani, na inawafikiawalengwa wenye sifa stahiki.Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/1335

51. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2011/12 Elimu ya Juuilitolewa katika vyuo vikuu na vyuo vikuu vishiriki 46 (vya Serikali14). Kazi za msingi zinazofanywa na Vyuo Vikuu ni kufundishana kufanya utafiti unaolenga katika kukuza uchumi na kupunguzaumasikini, na kutoa ushauri wa kitaalamu kwa Serikali na ummakwa ujumla.52. Mheshimiwa Spika, udahili katika Vyuo vya Elimu ya Juuuliongezeka kutoka wanafunzi 139,638 (wa kike 49,959) mwaka2010/11, hadi 166,484 (wa kike 60,592) mwaka 2011/12kama ilivyooneshwa kwenye Kiambatisho Na. 4. Ongezeko hili nimatokeo ya mafanikio ya utekelezaji wa MMES I – II iliyoongezauandikishaji katika shule za sekondari zilizojengwa chini yampango huu, na kuajiri walimu wa kutosha waliowawezeshawanafunzi wengi zaidi kufanya vizuri katika mitihani ya Elimu yaSekondari ya Kawaida na kuchaguliwa kuendelea na Elimu yaSekondari ya Juu; na kisha kuhitimu wakiwa na sifa za kujiungana Elimu ya Juu.53. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2011/12 Wizara, kupitiaIdara ya Elimu ya Juu ilitekeleza yafuatayo:(a) iligharimia mafunzo ya madaktari wanafunzi 1,900 kwakutoa fedha ya posho ya vitabu na viandikia, mahitajimaalum ya vitivo na ada;(b) ilidhamini wanafunzi 47 raia wa Uganda katika VyuoVikuu vya Tanzania kama ifuatavyo: Chuo Kikuu chaDar es Salaam (26); Chuo Kikuu cha Afya na SayansiShirikishi Muhimbili (11), na Chuo Kikuu Ardhi (10). Aidha,ilidhamini Watanzania 37 wanaosoma katika Vyuo Vikuu36 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

mbalimbali nchini Msumbiji na Uganda chini ya utaratibuwa kubadilishana wanafunzi kati ya Tanzania na Uganda;na Tanzania na Msumbiji;(c) ilidhamini wanafunzi watano (5) raia wa China katika ChuoKikuu cha Dar es salaam kwa ajili ya kozi ya Kiswahili yamwaka mmoja chini ya Mkataba wa Ushirikiano kati yaTanzania na China;(d) iligharimia mahitaji maalumu kwa ajili ya wanafunzi 24katika Chuo Kikuu Kishiriki cha Elimu Dar es Salaam naChuo Kikuu Kishiriki cha Elimu ya Ushirika na BiasharaMoshi katika maeneo yafuatayo: mafuta ya ngozi kwa ajiliya wanafunzi wenye ulemavu wa ngozi; vifaa kwa ajili yawasioona; shimesikio (hearing aids) kwa wenye ulemavu wakusikia, na visaidizi kwa wenye ulemavu wa viungo;(e) ilitoa elimu kwa umma kuhusu dhana ya uchangiaji wagharama za Elimu ya Juu na fursa za Elimu ya Juu ndanina nje ya nchi kupitia maonesho ya Taasisi za Elimu ya Juu;(f) iliratibu udhamini wa wanafunzi 161 uliofanywa na nchimbalimbali ambapo wanafunzi 156 walichaguliwa kamaifuatavyo: Algeria (61), China (72), Cuba (4), Korea yaKusini (1), Urusi (9), Uingereza (4) na Sebia (5);(g) iligharimia mafunzo ya Wahadhiri 31 walioko Ujerumanichini ya uratibu wa Tume ya Vyuo Vikuu Tanzania kupitiampango wa DAAD;(h) ilifanya utafiti wa gharama halisi za kugharimia Elimuya Juu na kutoa rasimu ya kwanza ya taarifa ambayoilipitiwa na jukwaa la kudhibiti ubora wa elimu ya juu namaoni yao kuwasilishwa kwa mtaalamu mwelekezi ambayeMakadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/1337

(i)anaendelea kuyajumuisha katika ripoti yake ya mwisho; nailifanya utafiti kuhusu njia mbadala ya kugharimia Elimu yaJuu. Rasimu ya kwanza ya ripoti iliwasilishwa mwezi Aprili2012.Ukaguzi wa Shule54. Mheshimiwa Spika, Idara ya Ukaguzi wa Shule ina majukumuya kuhakikisha kuwa sera, sheria, kanuni na viwango vya utoajielimu vilivyowekwa vinatekelezwa kwa ufanisi katika ngazi zaElimu ya Awali, Msingi, Sekondari, vitengo vya elimu maalum,vituo vya ufundi stadi, Elimu ya Watu Wazima na Elimu nje yaMfumo Rasmi, na Vyuo vya Ualimu.55. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2011/12, Wizara, kupitiaIdara ya Ukaguzi wa Shule, ilitekeleza mambo yafuatayo:(a) ilifanya ukaguzi katika asasi 6,228 kati ya 20,045zilizolengwa;(b) iliendesha Mtihani wa Kidato cha 2 wa mwaka 2011,ambapo jumla ya watahiniwa 418,974 (Wasichana193,331) walifanya mtihaniambapo watahiniwa 190,259(asilimia 45.4) walifaulu. Kati ya hao, wasichana walikuwa77,388, ambayo ni asilimia 40 ya watahiniwa wote;(c) iliandaa rasimu ya andiko kuhusu mchakato wa kuifanyaIdara ya Ukaguzi kuwa wakala ili kuongeza ufanisi katikakudhibiti ubora wa utoaji wa elimu. Rasimu hiyo ilisambazwakwa wadau ili kupata maoni; na(d) ilifanya tathmini ya kiwango cha ufaulu wa Mtihaniwa Kidato cha 2 katika mwaka 2011 ambapo ufaulu38 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

Sera na Mipangoulionekana kuwa wa kiwango cha chini katika masomoya Sayansi kama ifuatavyo: Basic Mathematics (12.5%);Physics (27.4%), Chemistry (34.0%) na Biology (36.1%).56. Mheshimiwa Spika, Idara ya Sera na Mipango ina majukumuya kutoa utaalamu na huduma katika uandaaji, ufuatiliaji natathmini ya utekelezaji wa Sera ya Elimu na Mafunzo, na uratibuwa maandalizi ya ‘Mpango Mkakati wa Muda wa Kati waWizara’, na ‘Mpango wa Muda wa Kati wa Matumizi ya Fedha’pamoja na uandaaji wa Mpango wa Utekelezaji wake.57. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2011/12, Wizara, kupitiaIdara ya Sera na Mipango, ilitekeleza yafuatayo:(a) ilikamilisha ukusanyaji na uchambuzi wa maoni ya wadaumbalimbali wakiwemo waheshimiwa wabunge kuhusurasimu ya Sera ya Elimu na Mafunzo na kuanza kuandaamkakati wa utekelezaji wake;(b) iliendesha mafunzo ya uingizaji data katika hazinadata(database) kwa maafisa wa elimu 40, wakiwemo MaafisaTaaluma wa Mikoa na Halmashauri, na Maafisa Vifaa naTakwimu. Aidha, ununuzi wa seti za kompyuta kwa ajili yaHalmashauri 40 ulifanyika;(c) ilitoa mafunzo ya ‘Wawezeshaji wa Wawezeshaji’ (Trainersof Trainers – TOT) 20, Maafisa Elimu wa Mikoa 21,Maafisa Elimu Taaluma wa Mikoa 21, Maafisa Elimu waSekondari kutoka Halmashauri 132 na Waingiza data waHalmashauri 132 kuhusu usimikaji na matumizi ya mfumoMakadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/1339

wa kuingiza taarifa za wanafunzi wa Kidato cha 4 kwenyeFomu za Uchaguzi (Selection Forms - SEL Forms). Aidha,ilifanya usimikaji wa mfumo wa uchaguzi wa wanafunzi waKidato cha 5 kwa kila Halmashauri. Matumizi ya mfumohuu yamepunguza gharama za uendeshaji kwa kuwa naidadi ya washiriki wachache zaidi kwa asilimia 27.7 nasiku za kazi chache zaidi kwa asilimia 17.1;(d) iliratibu mkutano wa pamoja wa mapitio ya Sekta ya Elimukwa mwaka 2011;(e) ilifanya mapitio ya michoro pamoja na miongozo ya ujenzina ukarabati wa shule za Msingi, Sekondari na Vyuo vyaUalimu;(f) ilisanifu na kusimamia ujenzi wa shule mpya ya bweni yaSekondari ya Miono yenye Kidato cha 5 na 6, mchepuowa Sayansi, itakayokuwa na uwezo wa kuchukua jumla yawanafunzi 800, wakiwemo wasichana 400;(g) ilifanya tathmini ya hali halisi ya shule za Sekondari 264(Shule 2 kila Halmashauri) ili kubaini mahitaji ya ujenzi,ukarabati na ukamilishaji wa miundombinu, na kuandaahati za zabuni kwa ajili ya kazi hiyo; na(h) ilifanya mapitio ya ‘Mpango Mkakati wa Muda wa Kati’ –2010/11 – 2012/13 wa Wizara ili uendane na ‘Mpangowa Maendeleo wa Taifa wa Miaka Mitano’wa 2011/12– 2015/16.40 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

Utawala na Usimamizi wa Rasilimaliwatu58. Mheshimiwa Spika, Idara ya Utawala na Usimamizi waRasilimaliwatu inasimamia masuala ya utawala, ajira, maslahi namaendeleo ya watumishi pamoja na sheria, kanuni na taratibu zautumishi. Aidha, inaratibu ‘Programu ya Kuboresha Utendaji Kazikatika Utumishi wa Umma’.59. Mheshimiwa Spika, katika kipindi cha mwaka 2011/12,Wizara, kupitia Idara ya Utawala na Rasilimali Watu, ilitekelezayafuatayo:(a) iliajiri watumishi 224, iliidhinisha vibali vya ajira zawatalaam wa kigeni 362; iliratibu upandishaji vyeo kwawatumishi 441 na kuthibitisha kazini watumishi 41;(b) ilitayarisha muundo wa Utumishi wa Wakufunzi wa Vyuo vyaUalimu na kuuwasilisha katika Baraza Kuu la Wafanyakazikatika Utumishi wa Umma ambalo liliidhinisha muundounatekelezwa kwa sasa;(c) ilianza kutumia mfumo wa kielektroniki wa LAWSON kwaajili ya kuhifadhi na kuimarisha taarifa za kiutumishi; na(d) ilikamilisha Mpango wa Urithishaji wa Madaraka(Succession Plan) katika ngazi ya makao makuu ya Wizara(Idara na Vitengo), na kuuwasilisha Ofisi ya Menejimentiya Utumishi wa Umma. Aidha, Wizara ianaendelea nazoezi hili katika taasisi zilizo chini yake.Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/1341

Mawasiliano ya Serikali60. Mheshimiwa Spika, Kitengo cha Mawasiliano ya Serikali kinamajukumu ya kuratibu na kuandaa utoaji wa habari za Sektaya Elimu kwa wananchi kupitia kwenye vyombo vya habari.Aidha, kinashirikiana na wadau wengine wa Sekta ya Elimukatika kuhamasisha wananchi katika utekelezaji wa mipango yamaendeleo ya elimu.61. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2011/12, Wizara, kupitiaKitengo cha Mawasiliano ya Serikali, ilitekeleza yafuatayo:(a) ilitoa taarifa za maendeleo ya Sekta ya Elimu kwa ummakupitia redio, televisheni na magazeti, pamoja na mikutano10 ya waandishi wa habari na watendaji wakuu waWizara;(b) ilitoa ufafanuzi wa maswali 19 yalioulizwa na wadaukupitia tovuti ya wananchi (www.wananchi.go.tz);(c) iliandaa na kutangaza vipindi 6 vya redio na 19 vyatelevisheni;(d) iliandaa na kuchapisha makala 6 kwenye magazeti;(e) iliratibu ushiriki wa Wizara katika maadhimisho ya miaka50 ya uhuru; na(f) ilichapa na kusambaza nakala 1,500 za jarida la Ed -SDP.Wakala, Taasisi na Mabaraza ya Wizara62. Mheshimiwa Spika, Wakala, Taasisi na Mabaraza yaliyo chiniya Wizara ya Elimu na Mafunzo ya Ufundi yana wajibu wakusimamia utoaji wa elimu na mafunzo nchini. Mwaka 2010/11,42 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

kila Wakala, Baraza na Taasisi zilitekeleza kazi zilizopangwakwa kuzingatia malengo na mipango ya elimu kama ifuatavyo:Taasisi ya Elimu ya Watu Wazima63. Mheshimiwa Spika, Taasisi ya Elimu ya Watu Wazima (TEWW)ina jukumu la kutoa mafunzo ya Elimu ya Watu Wazima na elimuya kujiendeleza nje ya mfumo rasmi.64. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2011/12, Wizara, kupitiaTaasisi ya Elimu ya Watu Wazima, ilitekeleza yafuatayo:(a) ilitoa mafunzo ya Elimu ya Watu Wazima na MafunzoEndelezi kwa kutumia mtaala wa Competence-BasedEducation & Training (CBET) kwa wanafunzi 89 wa Cheti,272 wa Stashahada, na 88 wa Shahada;(b) iliandaa mitaala ya masomo ya kufundishia (PedagogicalContent Knowledge Subjects) masomo ya Elimu ya Sekondarina kufanya mapitio ya hatua ya kwanza ya mitaala yamasomo mengine;(c) ilifanya tathmini na kuainisha maeneo yanayohitajimafunzo;(d) ilichapisha nakala 500 za Journal of Adult Education No.19 na nyingine 500 za Studies in Adult Education No. 67;(e) ilifunga mtambo mdogo wa kuunganisha mtandao (Cyberroam server) katika ofisi za makao makuu ya Taasisi kwaajili ya kuunganisha makao makuu ya Taasisi na vituovitano katika mtandao wa mawasiliano ya kompyuta ilikuinua ubora wa utoaji wa Elimu Masafa;Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/1343

(f)(g)(h)(i)iliratibu mkutano wa 46 wa Elimu Masafa katika nchi zaSADC uliofanyika Dar es Salaam - Tanzania;iliandaa ‘Rasimu ya Mtaala wa Hatua ya III’ (Kidato cha5&6) ambayo ilihusisha masomo 11 yanayotoa fursaya kuwepo kwa tahasusi (combinations) 8. Mtaala huouliandikwa kwa kuzingatia ufundishaji wa kisasa unaolengakatika kumpa mwanafunzi ujuzi badala ya nadharia tu;ilifanikisha kuongezeka kwa idadi ya wanafunzi kutoka49,533 mwaka 2010/11 hadi 69,533 mwaka 2011/12kutokana na kuhamasika kwa jamii (watoto, vijana nawatu wazima wakiwemo wafanyabiashara, wakulima nawafanyakazi waliomaliza darasa la saba) juu ya umuhimuwa kujiendeleza kupitia mfumo wa Elimu Masafa na Anakwa Ana; nailiratibu mafunzo ya Diploma ya Elimu ya Watu Wazimana Maendeleo ya Jamii kwa njia ya Elimu Masafa kwawakufunzi wa Vyuo vya Maendeleo ya Jamii. Kazi hiyoya uratibu inafanyika kwanza kwa majaribio, ambapowashiriki 34 walijiunga kutoka vyuo vya maendeleo yawananchi katika Awamu ya Kwanza. Hii ilifanyika kwakushirikiana na taasisi za Karibu Tanzania Association(KTA) na; Karibu Sweden Association (KSA). Aidha, Moduli22 zimekwishaandikwa na kuanza kutumika. Mafunzo yaAna kwa Ana yalifanyika mara 4, na washiriki walipewasemina elekezi juu ya kutumia mtandao katika kujifunza.44 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

Taasisi ya Elimu Tanzania65. Mheshimiwa Spika, Taasisi ya Elimu Tanzania ina majukumuya kubuni na kuandaa mitaala na mihtasari ya Elimu ya Awali,Msingi, Sekondari, Ualimu na Elimu Maalum.66. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2011/12, Wizara, kupitiaTaasisi ya Elimu Tanzania, ilitekeleza yafuatayo:(a) ilifanya mapitio ya mitaala ili kuinua ubora wa elimu katikangazi ya elimu ya awali, msingi, sekondari na vyuo vyaualimu, ambapo:(i) iliandaa andiko la utafiti kuhusu tathmini ya mitaala yaelimu ya awali na msingi;(ii) ilikamilisha uainishaji wa upungufu katika maudhuiya mihtasari ya elimu ya awali na msingi na kuingizamarekebisho yake;(iii) ilisanifu mihtasari 20 ya mafunzo ya ualimu ngazi yaCheti na 28 ya Stashahada;(iv) iliandaa zana za utafiti kuhusu mahitaji na maudhui yamihtasari ya masomo ya kilimo na biashara; na(v) iliendesha mikutano kumi (10) ya paneli za masomoya Elimu ya Awali, Jiografia, History, Kiswahili, English,Physics, Chemistry, Biology, Mathematics na TheatreArts kwa ajili ya shule na vyuo vya ualimu;(b) iliendesha warsha ya wadau kuhusu matumizi ya maandikoyanayohusu mitaala kwa shule na Vyuo vya Ualimu;(c) ilianzisha mafunzo ya Stashahada ya Uzamili katika Usanifuna Ukuzaji Mitaala kwa njia ya masafa kwa washiriki 48Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/1345

(d)(e)kutoka ndani na nje ya nchi; nailifanya upembuzi yakinifu wa kujenga kituo cha mafunzoya mitaala na utafiti wa maendeleo ya kielimu;ilifanya utafiti kuhusu sababu zinazowafanya watotokumaliza Darasa la VII na kujiunga na Kidato cha I bilakuwa na stadi za Kusoma na Kuandika na Kuhesabu (KKK).Utafiti huu ulifanyika katika mikoa saba (Mwanza, Mbeya,Ruvuma, Shinyanga, Lindi, Tabora na Mtwara).Bodi ya Huduma za Maktaba Tanzania67. Mheshimiwa Spika, Bodi ya Huduma za Maktaba Tanzaniaina jukumu la kutoa na kusambaza huduma za maktaba nchini.Aidha, ina jukumu la kuanzisha, kuendesha, kuongoza, kuimarisha,kutunza na kuendeleza Maktaba za Umma kuanzia ngazi zaVijiji, Wilaya hadi Mikoa, na kutoa mafunzo na kuendeshamitihani ya Taaluma ya Ukutubi.68. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2011/12, Wizara, kupitiaBodi ya Huduma za Maktaba Tanzania, ilitekeleza yafuatayo:(a) iliwezesha kupatikana kwa jumla ya vitabu 93,914.Kati ya hivyo, 523 vilipatikana kwa mujibu wa sheriaNa. 6 ya mwaka 1975, inayomtaka kila mchapishajikuwasilisha Maktaba Kuu, nakala mbili (2) za kila kitabuanachokichapisha; vitabu 90,708 vilipatikana kwa njia yamsaada, na 942 vilinunuliwa na hivyo kufanya idadi yavitabu vyote katika Maktaba nchini kufikia 1,184,957;(b) ilitoa ushauri kuhusu uanzishwaji na uendeshaji wa maktabakatika shule 101, vyuo 29 na Halmashauri za wilaya 11;46 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

(c)(d)(e)ilishirikiana na Halmashauri za wilaya nne ambazo niRuangwa, Chunya, Masasi pamoja na Kibaha katikakuanzisha Maktaba za Umma;iliwezesha udahili wa wanafunzi 990 wa Chuo cha Ukutubina Uhifadhi Nyaraka, ambapo ngazi ya Cheti walikuwa390, Stashahada 450 na wa mafunzo ya awali 150; nailianza awamu ya kwanza ya ujenzi wa hosteli kwa ajili yawanafunzi wa kike, yenye uwezo wa kuchukua wanafunzi 60.Wakala wa Maendeleo ya Uongozi wa Elimu69. Mheshimiwa Spika, Wakala wa Maendeleo ya Uongozi wa Elimuuna majukumu makuu manne: kuandaa na kuendesha mafunzoya muda mfupi na mrefu katika uongozi na uendeshaji wa elimu;kutoa ushauri wa kitaalamu katika mambo yanayohusu uongozi nauendeshaji wa elimu; kufanya utafiti katika masuala yanayohusuuongozi na uendeshaji wa elimu; na kuandaa na kusambazamakala na vitabu mbalimbali vya uongozi na uendeshaji waelimu.70. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2011/12, Wizara, kupitiaWakala wa Maendeleo ya Uongozi wa Elimu, ilitekelezayafuatayo:(a) ilitoa mafunzo ya Stashahada ya Uongozi wa Elimu kwawanachuo 561 kati ya wanachuo 600 waliolengwa, nahivyo kutekeleza lengo kwa asilimia 93.5. Wanachuohao ambao walitoka katika Idara mbalimbali za elimu,walikuwa ni Walimu Wakuu, Waratibu Elimu Kata, MaafisaMakadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/1347

(b)(c)(d)Elimu ngazi ya Wilaya, walimu wa Shule za Awali, Msingina Sekondari, wafanyakazi katika mashirika yasiyo yakiserikali (NGOs) na mameneja na wamiliki wa shule zisizoza serikali;iliandaa zana za kufundishia na kutoa mafunzo ya usimamizina uendeshaji wa elimu kwa wawezeshaji wa wawezeshajikwa ajili ya mafunzo ya Waratibu Elimu Kata;ilitoa mafunzo ya uongozi kwa washiriki 100 (MaafisaElimu Taaluma 50 na Maafisa Elimu Vifaa na Takwimu 50)kwa ushirikiano na shirika la Kimataifa la Japan (JICA); nailitoa mafunzo ya uongozi na uendeshaji wa elimu kwaMaafisa Elimu 130 ngazi ya mikoa na wilaya.Tume ya Taifa ya UNESCO71. Mheshimiwa Spika, Tume ya Taifa ya UNESCO ina majukumu yakutekeleza programu za UNESCO nchini kwa niaba ya Serikaliya Jamhuri ya Muungano wa Tanzania katika nyanja za Elimu,Sayansi Asilia, Sayansi Jamii, Utamaduni, Mawasiliano na Habari.72. Mheshimiwa Spika, katika kipindi cha mwaka wa fedha2011/12, Wizara, kupitia Tume ya Taifa ya UNESCO, ilitekelezayafuatayo:(a) iliratibu ushiriki wa Serikali katika kikao cha 35 chaMkutano Mkuu wa UNESCO uliofanyika Paris;(b) iliratibu uanzishwaji wa kikundi cha Wanawake katikaSayansi Tanzania (STI4W Reference Group), ili kuwekamkakati wa kuongeza ushiriki wa wanawake katika48 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

(c)(d)Sayansi;ilisimamia uanzishwaji wa Kituo cha Taifa cha Utafiti naUhifadhi wa Nyaraka za Masuala ya Jinsia kilichopoTengeru, Arusha; nailiratibu ushiriki wa vijana katika utekelezaji wa programuza UNESCO, kupitia Dawati la Vijana la Tume ya Taifa yaUNESCO.Baraza la Mitihani la Tanzania73. Mheshimiwa Spika, Baraza la Mitihani la Tanzania lina jukumula kutekeleza sera ya mitihani kwa kuzingatia Sheria ya ElimuNa. 25 ya mwaka 1978. Aidha, Baraza lina jukumu la kuendeshamitihani ya kuhitimu Elimu ya Msingi, Sekondari, Ualimu ngaziya Cheti na Stashahada na mtihani wa Maarifa, na kusimamiauendeshaji wa mitihani itolewayo na bodi za nje ya nchi.74. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2011/12, Wizara, kupitiaBaraza la Mitihani la Tanzania, ilitekeleza yafuatayo:(a) iliendesha Mtihani wa Kumaliza Elimu ya Msingi mwaka2011 kwa watahiniwa 983,545;(b) iliendesha Mtihani wa Kidato cha Nne mwaka 2011 kwawatahiniwa 441,426, Mtihani wa Maarifa mwaka 2011kwa watahiniwa 23,585, Mtihani wa Kidato cha Sita mwaka2012 kwa watahiniwa 55,591 na mitihani ya Ualimu ngaziya Cheti na Stashahada kwa watahiniwa 21,145; na(c) ilitoa mafunzo ya matumizi ya katarasi za Optical MarkReader (OMR) katika kujibu Mtihani wa Kumaliza Elimu yaMsingi, kwa Maafisa Elimu na Maafisa Taaluma wa Mikoana Wilaya zote Tanzania Bara na Waratibu wa Elimu Kata.Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/1349

Kituo cha Maendeleo Dakawa75. Mheshimiwa Spika, Kituo cha Maendeleo Dakawa kinamajukumu ya kutunza na kuhifadhi majengo, vifaa na miundombinuiliyokabidhiwa na Chama cha African National Congress (ANC)cha Afrika ya Kusini kwa ajili ya kulinda Historia ya Ukombozi waKusini mwa Afrika. Baada ya Serikali ya Tanzania kukabidhiwaKituo cha Maendeleo Dakawa kutoka kwa Wapigania Uhuruwa ANC, Wizara yangu imekusudia kukiendeleza kituo hiki nakukitumia katika kutoa Elimu ya Sayansi na Ufundi kupitia Taasisizilizopo na zitakazoainishwa hapo baadaye ili kiwe ‘Kitovu chautoaji wa Elimu ya Sayansi na Teknolojia’ (Centre of Excellence forScience and Technology).76. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2011/12, Wizara, kupitiaKituo cha Maendeleo Dakawa, ilitekeleza yafuatayo:(a) ilisimamia taasisi zilizomo katika kituo kwa ufanisi kwakutoa mafunzo na huduma; na(b) ilianzisha kozi ya TEHAMA kwa ajili ya wanafunzi waShule ya Sekondari na wanachuo wa Ualimu na Ufundi waMitambo ya Kilimo (Agro-mechanics) katika chuo cha VETAkilichoko kituoni. Aidha zaidi ya ekari 50 za mashamba yakituo yalitumika kwa ajili ya Mafunzo ya Kilimo.Mamlaka ya Elimu Tanzania77. Mheshimiwa Spika, Mamlaka ya Elimu Tanzania ina majukumuya kutafuta na kubaini vyanzo mbalimbali vya mapato kwa50 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

ajili ya kugharimia maendeleo ya Sekta ya Elimu nchini ikiwa nipamoja na kuwahamasisha wadau wa elimu kuchangia kwa hiarikatika miradi ya elimu.78. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2011/12, Wizara, kupitiaMamlaka ya Elimu Tanzania, ilitekeleza yafuatayo:(a) ilifadhili uaandaaji wa Kiongozi cha Kufundishia masomoya Sayansi katika shule za Sekondari;(b) ilizindua harambee ya ujenzi wa mabweni ya wasichana,ambapo jumla ya shilingi milioni 105 zikiwa ni fedha taslimuna ahadi zilizopokelewa;(c) ilifadhili jumla ya miradi 101 yenye thamani ya shilingibilioni 1.7 ambapo miradi miwili yenye thamani ya shillingimilioni 200 ni ya shule za Msingi; 92 yenye thamani yashilingi milioni 695.9 ni ya shule za Sekondari; na miradi 7yenye thamani ya shilingi milioni 804.1 ni kwa ajili ya Vyuovya Ualimu, Ufundi na Vyuo Vikuu;(d) ilifanya ufuatiliaji na tathmini ya utekelezaji wa miradi 65kati ya 70 iliyopangwa, ili kuthibitisha ukamilifu na uborawa miradi iliyofadhiliwa; na(e) ilitoa mafunzo mbalimbali kwa wafanyakazi 11 ilikuwajengea uwezo na weledi katika utendaji kazi.Tume ya Vyuo Vikuu Tanzania79. Mheshimiwa Spika, Tume ya Vyuo Vikuu Tanzania ina majukumumakuu ya kusimamia ubora wa elimu ya juu, kutoa ithibati,kuratibu uanzishwaji wa Vyuo Vikuu, na kuidhinisha programuzinazofundishwa, ili zikidhi maendeleo ya Taifa na soko la ajira.Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/1351

80. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2011/12, Wizara, kupitiaTume ya Vyuo Vikuu Tanzania, ilitekeleza yafuatayo:(a) ilitathmini ubora wa programu 81 za masomo ya Vyuo Vikuuna vyuo vikuu vishiriki nchini kwa lengo la kuziidhinisha;(b) iliendesha warsha 7 za kuwajengea viongozi uwezowa uongozi, kwa kushirikiana na taasisi ya CarnegieCorporation of New York ambapo jumla ya viongozi106 wa Vyuo Vikuu vya Tanzania walihudhuria. Kati yahao, viongozi watatu kutoka State University of Zanzibar(SUZA), Nelson Mandela African Institute of Science andTechnology (NMAIST) na Hubert Kairuki Memorial University(HKMU) walitembelea Vyuo Vikuu vya nje kwa lengo lakujifunza mbinu mbalimbali za uongozi na maendeleo yaVyuo Vikuu;(c) ilikamilisha andiko la Mfumo wa Sifa Linganifu za Elimu yaJuu (University Qualifications Framework) kwa kushirikianana The Netherlands Initiative for Capacity development inHigher Education (NICHE);(d) ilikamilisha rasimu ya kwanza ya ‘Mfumo wa Kitaifa waSifa Linganifu’ (National Qualifications Framework) namaandalizi ya kanuni za mfumo huo na kuipeleka kwawadau kwa ajili ya maoni na mapendekezo zaidi;(e) ilifanya tathmini ya kitalaamu katika vyuo 16. Kati ya vyuohivyo, vitatu (3) ni vipya ambavyo ni St. Joseph Universityin Tanzania, St. Augustine University of Tanzania – vituovya Bukoba na Songea na Stella Maris University College -Mtwara. Aidha, vyuo vingine ni St. John University - Dodoma,St. John University – kituo cha St. Marks Dar es Salaam,52 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

Chuo Kikuu Mzumbe, Chuo Kikuu cha Ushirika na Stadi zaBiashara-Moshi, Chuo Kikuu Kishiriki cha Sebastian Kolowa- Lushoto, Nelson Mandela African Institute of Science andTechnology- Arusha, Taasisi ya Sayansi na TeknolojiaMbeya, Chuo Kikuu cha Arusha, vituo vya Mbeya naMusoma, Chuo Kikuu cha African United Tanzania, ChuoKikuu Kishiriki cha Ualimu na Falsafa cha Don-Bosco Moshi,Skuli Kuu ya Stadi za Afya ya Zanzibar (Zanzibar Schoolof Health), Chuo Kikuu cha Bagamoyo, na Chuo Kikuu chaKimataifa cha Kampala – Dar es Salaam;(f) iliratibu na kutathmini ‘Mradi wa Majaribio ya KudhibitiUbora wa Programu za Vyuo Vikuu’ 5 vinavyotekelezamradi huu chini ya Inter University Council for East Africa(IUCEA). Aidha, ilifanya warsha ya kubadilishana uzoefuuliotokana na utekelezaji wa mradi huu kwa vyuo 26 iliviweze kuanza kutekeleza miongozo ya udhibiti wa uborakutokana na mafanikio yaliyopatikana katika vyuo vyamradi huo katika vyuo vitano (5);(g) ilichapisha nakala 20,000 za kitabu cha ‘Mwongozo waUdahili’ na vipeperushi mbalimbali vinavyoelimisha ummajuu ya majukumu ya Tume na kuwaelekeza waombaji jinsiya kuomba kudahiliwa katika vyuo vya Elimu ya Juu nchini;(h) iliratibu na kusimamia udahili wa wanafunzi wapatao45,598 wa mwaka wa masomo 2011/12;(i) iligharimia mafunzo ya muda mfupi kwa wafanyakazi 25,na ya muda mrefu kwa wafanyakazi wanne (4) katikangazi ya Shahada ya Uzamivu (PhD), ili kukabiliana nachangamoto za maendeleo ya Elimu ya Juu kutokana naMakadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/1353

maendeleo ya sayansi na teknolojia; na(j) ilikamilisha machapisho ya miongozo mbalimbali ya uborawa elimu yakiwemo:i) University Qualifications Framework (UQF),ii) Tanzania University Level Education - Credit Accumulationand Transfer General Guidelines,iii) Tanzania University Level Education - Minimum Guidelines forthe Harmonisation of Awards Offered in Tanzania,iv) Tanzania University Level Education - Minimum Standards forPostgraduate Training,v) Tanzania University Level Education - Minimum Guidelinesand Norms for Governance Units, navi) Tanzania University Level Education - Employment, StaffPerformance Review and Career Development MinimumGuidelines.Baraza la Taifa la Elimu ya Ufundi81. Mheshimiwa Spika, Baraza la Taifa la Elimu ya Ufundi linamajukumu ya kusimamia na kuratibu mitaala, ubora wa mafunzo,mitihani, tuzo, usajili na ithibati za Vyuo vya Elimu ya Ufundi vyaumma na binafsi nchini.82. Mheshimiwa Spika, mwaka 2011/12, Wizara, kupitia Barazala Taifa la Elimu ya Ufundi, ilitekeleza yafuatayo:(a) ilitoa ithibati kwa vyuo 36 ambapo, vyuo 23 vilipataithibati kamili na vinne (4) vilipata ithibati ya muda. Aidha,vyuo 9 vilipata Ithibati Andalizi (Accreditation Candidacy);54 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

(b)(c)(d)(e)(f)(g)(h)ilisajili vyuo 55 ambapo, Vyuo 16 vilipata usajili kamili,36 vilipata usajili wa muda na vitatu (3) vilipata idhiniya kuendelea na matayarisho ya usajili (PreparatoryRegistration);ilibaini na kutoa usajili kwa walimu 274, ambapo walimu129 walipata usajili kamili na 145 walipata usajili wamuda;iliidhinisha mitaala 61 ya programu za mafunzo, nakuratibu uendeshaji wa mitihani katika vyuo 30;ilifanya ufuatiliaji katika vyuo 10 kwa lengo la kuvielekezajinsi ya kuimarisha taaluma kwa kutumia vigezo na viwangovya ubora vilivyowekwa na Baraza;iliratibu udahili wa wanafunzi wa Shahada na Stashahadakatika vyuo 18;ilifanya ufuatiliaji katika vyuo 10 ili kuhakiki utekelezaji wamasharti ya ithibati; nailitoa mafunzo kwa walimu katika vyuo 16 juu ya kufundishakwa kutumia mitaala mipya.Bodi ya Mikopo ya Wanafunzi wa Elimu ya Juu83. Mheshimiwa Spika, Bodi ya Mikopo ya Wanafunzi wa Elimuya Juu ina majukumu ya kutoa mikopo kwa wanafunzi raia waTanzania wanaosoma katika Taasisi za Elimu ya Juu ndani na njeya nchi na kukusanya marejesho ya mikopo hiyo.84. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2011/12, Wizara, kupitiaBodi ya Mikopo ya Wanafunzi wa Elimu ya Juu, ilitekelezayafuatayo:Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/1355

(a)(b)(c)(d)ilitoa mikopo kwa ajili ya chakula, malazi, vitabu naviandikia kwa wanafunzi 93,176 wakiwemo wahadhiri256 wanaosomea Shahada za Uzamili na Uzamivunchini, na kufanikisha urejeshwaji wa mikopo kutoka kwawadaiwa 69,143 ambao muda wa kuilipa mikopo yaoulikuwa umefika;ilitoa elimu kwa umma kuhusu uchangiaji wa gharamaza Elimu ya Juu kupitia programu za redio, televisheni,magazeti, maonesho ya Elimu ya Juu na sherehe za miaka50 ya uhuru;ilisogeza huduma za utoaji wa mikopo karibu na wananchikwa kuimarisha uendeshaji wa Ofisi ya Kanda ya Dodomana kufanya maandalizi ya kuanzisha Ofisi za Kanda zaBodi huko Zanzibar; nailiimarisha uendeshaji wa utoaji na urejeshwaji wa mikopokwa wanafunzi wa eneo husika.Mamlaka ya Elimu na Mafunzo ya Ufundi Stadi85. Mheshimiwa Spika, Mamlaka ya Elimu na Mafunzo ya UfundiStadi ina majukumu ya kuratibu, kudhibiti, kugharimia, kutoa nakukuza elimu na mafunzo ya ufundi stadi nchini.86. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2011/12, Wizara, kupitiaMamlaka ya Elimu na Mafunzo ya Ufundi Stadi, ilitekelezayafuatayo:(a) ilikamilisha andiko la ‘Mpango wa Nne wa Maendeleo yaUfundi Stadi wa Miaka Mitano’ ambao ulipitishwa na Bodiya Elimu na Mafunzo ya ufundi Stadi;56 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

(b) ilifanikisha ujenzi wa Kituo cha Makete kwa asilimia 75%ambapo Mheshimiwa Makamu wa Rais aliweka jiwe lamsingi;(c) iliwajengea uwezo wakufunzi 60 na watumishi waendeshaji24 katika vyuo mbalimbali ndani na nje ya nchi;(d) ilitekeleza awamu ya majaribio ya mpango wa mafunzoya ufundi viwandani uitwao Skills Development EnhancementProgramme (SDEP) katika makampuni ya: A to Z Textile MillsLtd. – Arusha; ALAF Ltd – Dar es Salaam; Chemi & Cotex Ind.Ltd. Dar es Salaam, TANESCO – Dar es Salaam; MovenpickRoyal Palm Hotel – Dar es Salaam; Tanga Cement Ltd –Tanga; TPC Ltd - Moshi; Alliance One Tobacco – Morogoro;21st Century Textile Mills – Morogoro, na baadaye kuanzakutekelezwa nchi nzima baada ya kuonyesha mafanikiomakubwa na kukubalika na waajiri;(e) iliimarisha Vyuo vya Ufundi Stadi baada ya mkakatiwa ukarabati wa vyuo husika katika awamu ya kwanzakupitishwa na Menejimenti ya Mamlaka;(f) ilianzisha mafunzo ya hoteli na utalii katika ‘Chuo cha VETAcha Hoteli na Utalii’ kilichopo Njiro – Arusha, ambapo idadiya waliojiunga katika ngazi ya Stashahada ni wanafunzi41; na(g) ilianzisha mafunzo ya ufundi stadi katika vyuo vipyaambapo: wanafunzi 76 walidahiliwa katika Chuo chaLindi, wanafunzi 56 Chuo cha Pwani, wanafunzi 150 Chuocha TEHAMA Kipawa na wanafunzi 80 Chuo cha Manyara.Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/1357

Chuo Kikuu cha Dar es Salaam87. Mheshimwa Spika, Chuo Kikuu cha Dar es Salaam kina majukumuya kutoa mafunzo, kufanya utafiti na kutoa ushauri wa kitaalamu.88. Mheshimiwa Spika, mwaka 2011/12, Wizara, kupitia ChuoKikuu cha Dar es Salaam, ilitekeleza yafuatayo:(a) ilidahili jumla ya wanachuo 15,641 ambapo wanafunzi13,267 ni wa Shahada ya Kwanza na 2,374 ni wa Shahadaza Uzamili na Uzamivu;(b) iliendelea kushirikiana na washirika wa maendeleowafuatao katika nyanja za mafunzo, utafiti na ujenzi wamiundombinu: Sida - Serikali ya Kifalme ya Uswidi, NORAD- Serikali ya Norway, Benki ya Dunia, Goldman Sachs namashirika mengine kama Mc Arthur Foundation;(c) ilikamilisha maandalizi ya ujenzi wa miundombinu yakufundishia kwa ushirikiano na Benki ya Dunia na kuanzarasmi ujenzi Februari 2012;(d) iliendelea na ujenzi wa awamu ya kwanza katika Taasisiya Sayansi za Bahari ya Chuo Kikuu cha Dar es Salaam,tawi la Zanzibar, eneo la Buyu;(e) ilianzisha Shahada za Kwanza za B.Sc in Textile Engineering,na B.Sc in Textile Design and Technology;(f) iligharimia mafunzo ya wahadhiri 90 kupitia mradi waBenki ya Dunia;(g) iliadhimisha miaka 50 ya kuanzishwa kwa Chuo Kikuu chaDar es Salaam ambapo tuzo mbalimbali zilitolewa kwabaadhi ya wanachuo wa zamani wakiwemo MheshimiwaRais Dkt. Jakaya Mrisho Kikwete, Rais Yoweri Kaguta58 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

(h)(i)(j)Museveni, Jaji Mstaafu Julie Manning, Chief PatrickKunambi na Makamu Mkuu wa Chuo wa Kwanza - Prof.Cranford Pratt;ilifanya utafiti katika maeneo yafuatayo:(i) athari za mabadiliko ya tabianchi na tahafifu nchiniTanzania kwa kushirikiana na Vyuo Vikuu vya Sokoinena Ardhi,(ii) Sayansi ya Bahari (Marine Science),(iii) Nishati Endelevu (Renewable Energy), na(iv) uimarishaji wa lugha za Tanzania (Empowering thelanguages of Tanzania); nailitoa ushauri wa kitaalamu katika maeneo yafuatayo:(i) kiwango cha tetemeko la ardhi katika bwawa laKihansi (Seismicity Level around Kihansi Dam),(ii) mradi wa umeme kwenye mto Rusumo (Regional RusumoFalls Haydroelectric and Multipurpose Project),(iii) Mradi wa kuvuna magadi kutoka ziwa Natron (Thehydrology hydrodymnamics and chemistry of LakeNatron, and its ecological functions and related issues),(iv) Tathmini ya mpango wa Angaza Zaidi (MidtermEvaluation of Angaza Zaidi Programme) kwakushirikiana na AMREF; nailichangisha shilingi bilioni 1.07 kwa ajili ya Kituo chaWanafunzi.Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/1359

Chuo Kikuu Kishiriki cha Elimu Dar es Salaam89. Mheshimiwa Spika, Chuo Kikuu Kishiriki cha Elimu Dar es Salaamni sehemu ya Chuo Kikuu cha Dar es Salaam. Chuo hiki kinamajukumu ya kufundisha, kutafiti na kutoa ushauri na huduma zakitaalamu katika maeneo ya Elimu na Ualimu.90. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2011/12, Wizara, kupitiaChuo Kikuu Kishiriki cha Elimu Dar es Salaam, ilitekelezayafuatayo:(a) ilidahili wanafunzi wapya 161 wa masomo ya Sayansina 1,007 wa masomo ya Sanaa na Sayansi ya Jamii,na kufanya jumla ya wanafunzi wote waliodahiliwa kwamwaka wa masomo 2011/12 kuwa 1,168;(b) iligharimia mafunzo ya wahadhiri 38 katika Shahada zaUzamili na 61 katika Shahada za Uzamivu ndani na nje yanchi. Aidha, wahadhiri 23 wamemaliza mafunzo (Shahadaya Uzamivu - 4, Shahada za Uzamili - 17 na Stashahada- 2); na(c) iliajiri wafanyakazi 44 (walimu 23 na waendeshaji 21).Chuo Kikuu Kishiriki cha Elimu Mkwawa91. Mheshimiwa Spika, Chuo Kikuu Kishiriki cha Elimu Mkwawa,ambacho ni sehemu ya Chuo Kikuu cha Dar es Salaam, kinamajukumu ya kufundisha, kutafiti na kutoa ushauri na huduma zakitaalamu katika maeneo ya Elimu na Ualimu.60 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

92. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2011/12, Wizara, kupitiaChuo Kikuu Kishiriki cha Elimu Mkwawa, ilitekeleza yafuatayo:(a) ilidahili wanafunzi 780, kati yao 184 ni wa fani ya Sayansi;(b) ilikamilisha upanuzi wa jengo la maktaba ya Chuolililokabidhiwa rasmi tarehe 28 Januari 2012. Aidha,kiliendelea na ujenzi wa ukumbi wa mihadhara, kilikarabativyumba vya madarasa pamoja na ofisi za wafanyakazi;na(c) iligharimia masomo ya wahadhiri 33 (21 ngazi ya Uzamilina 12 ngazi ya uzamivu).Chuo Kikuu cha Sokoine cha Kilimo93. Mheshimiwa Spika, Chuo Kikuu cha Sokoine cha Kilimo kinamajukumu ya kutoa mafunzo, kufanya utafiti na kutoa ushauri wakitaalamu katika nyanja za kilimo, mifugo.94. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2011/12 Wizara, kupitiaChuo Kikuu cha Sokoine cha Kilimo, ilitekeleza yafuatayo:(a) ilidahili jumla ya wanafunzi 7,228 (Shahada ya Kwanza6,828, Shahada za Uzamili na Uzamivu 400);(b) ilikamilisha ujenzi wa ukumbi wa mihadhara wenye uwezowa kuchukua wanafunzi 250 kwa wakati moja;(c) ilianzisha Shahada sita za uzamili na Stashahada moja;(d) ilijenga bwawa la uvunaji maji ya mvua kwa kukinga majikatika mteremko, kwa ajili ya kilimo cha umwagiliaji; na(e) iliendeleza miradi 130 ya utafiti kwa ushirikiano naWashirika wa Maendeleo kama ifuatavyo:Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/1361

(i) programu ya kuimarisha maisha ya watu kupitiamabadiliko ya kilimo na maliasili (Programme forAgriculturre and Natural Resources Transformation forImproved livelihood),(ii) kuimarisha ubunifu katika maliasili na mlolongowa thamani ya mazao ili kuwainua wakulimawadogowadogo (Enhancing pro-poor Innovation inNatural Resources and Agricultural Value Chains),(iii) kukabiliana na athari za mabadiliko ya tabianchi(Climate change Impacts, Adaptation and Mitigation),na(iv) kuimarisha upimaji, utoaji taarifa na kuhakiki misituTanzania kwa njia ya teknolojia ya hali ya juu ihusuyoung’amuzi na utambuzi kwa mbali (Monitoring,Reporting, and verification of Forests in Tanzania throughuse of Advanced Remote Sensing Technologies – MRV;(v) utafutaji wa mbinu za kukabiliana na mabadilikoya tabianchi katika maeneo yenye ikolojia tofautikatika milima ya Uluguru – Morogoro, ili kuimarishauwezo wa jamii zilizo katika nyanda za juu za milimaya Uluguru katika kukabiliana na mabadiliko hayo,kupitia shughuli fungamani na endelevu za kijamii;(vi) iliandaa na kurusha programu kumi (10) za ushauri wakitaalamu nchini kupitia Redio Ulanga, Redio Boma -Hai, Redio Kilosa na Redio Ruangwa, sambamba navipindi vya televisheni kupitia televisheni za Masasi,Mpwapwa na Tanga. Utaalamu huo ulihusu ukulimawa kisasa wa migomba, unenepeshaji wa ng’ombe62 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

wa asili, malisho ya ng’ombe wa maziwa, ufugaji wasamaki mabwawani, ufugaji wa nyuki kwa njia zakisasa, kilimo cha umwagiliaji, kilimo bora cha nyanya,mihogo na bidhaa zake, ufugaji bora wa kuku wa asili,na uhifadhi wa mazingira kwa njia za asili. Vipindi hivihurushwa pia na Televisheni ya Chuo (SUATV); na(vii) matumizi bora ya udongo na maji katika kilimo,uzalishaji wa mbegu bora za maharage, mpunga, namazao mengine, na matumizi ya teknolojia za baiolojiakatika kuzalisha mbegu bora za ndizi na matundamengine.Chuo Kikuu Kishiriki cha Ushirika na Elimu ya Biashara chaMoshi95. Mheshimiwa Spika, Chuo Kikuu Kishiriki cha Ushirika na Elimuya Biashara ambacho ni sehemu ya Chuo Kikuu cha Sokoine chaKilimo kina majukumu ya kufundisha, kufanya utafiti na kutoaushauri wa kitaalamu katika nyanja za ushirika, maendeleoya jamii, biashara, oganaizesheni, ujasiriamali na masualamtambuka.96. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2011/12 Wizara, kupitiaChuo Kikuu Kishiriki cha Ushirika na Elimu ya Biashara Moshi,ilitekeleza yafuatayo:(a) iliongeza udahili kutoka wanafunzi 3,638 (wanawake1,482) mwaka 2010/11 hadi 4,211 mwaka 2011/12(wanawake ni 1,869). Aidha, ilianzisha programu mpyaMakadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/1363

(b)(c)(d)(e)za cheti katika kituo cha Mwanza, Stashahada katikaKampasi ya Kizumbi -Shinyanga na programu mbili mpyaza Shahada ya Kwanza na programu za Shahada yaUzamili na Uzamivu katika Kampasi ya Moshi;iliendelea kuwagharimia wahadhiri 23 katika ngazi yaShahada ya Uzamivu;iliratibu uandaaji wa maandiko mawili (2) ya miradi yautafiti kwa ajili ya ufadhili toka nje na kupitia mpangowake wa Small Scale Competitive Research Grant ambapoutafiti katika maeneo matano ulifadhiliwa na Chuo. Aidha,ilichapisha Jarida la ‘Ushirika na Biashara’ (Journal of Cooperativeand Business Studies-JCBS) na Jarida maalumkwa ajili ya mfululizo wa taarifa za utafiti (Research ReportSeries);ilishirikiana na vyuo vya Makerere, Zambia na Malawikwa ufadhili wa Fredskorpset-FK, Norges Vel, Norway ilikuwezesha ubadilishanaji uzoefu miongoni mwa watafitiwachanga (Young Research Fellowships);ilifanya kazi mbalimbali za ushauri kwa kushirikiana navyuo na mashirika mbalimbali ya ndani na nje ya nchi,kama ifuatavyo:(i) Tathmini ya Miradi 11 chini ya ‘JPI-CoopAFRICAChallenge Fund’ katika wilaya za Masasi na Mtwara;(ii) uanzishaji na usajili wa vyama vya ushirika katikamipango teule iliyo chini ya ‘Mradi wa Wazalishaji naWauzaji Wadogo-wadogo wa Malawi’ (Developmentand Registration of Co-operatives on selected Schemes64 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

(f)covered by the smallholders Crop Production andMarketing Project (SCPMP);(iii) utafiti wa Vertical Integration on Financial Market chiniya udhamini wa Kituo cha Ushirika cha Uswidi (SwedishCooperative Centre - SCC):(iv) uanzishaji na usajili wa vyama vya ushirika katikamipango teule iliyo chini ya ‘Mradi wa Wazalishajina Wauzaji Wadodo wadogo wa Malawi’ chini yaudhamini wa MASDAR (UK) na UK Coop College;(v) utoaji wa mafunzo ya Wakufunzi wa Ushirika waWilaya yaliyofanyika Afrika ya Kusini chini ya udhaminiwa Serikali ya Afrika ya Kusini; nailiimarisha mipango ya uenezi wa elimu nje ya Chuo ilikuchochea ari ya maendeleo katika jamii kwa kufanyayafuatayo:(i) ilifanya maonesho mbalimbali ya ushirika ili kuenezaelimu ya ushirika kwa jamii;(ii) ilitoa mafunzo ya elimu ya ushirika kwa wadauambapo jumla ya washiriki 5,509 (wanawake 1,946)walihudhuria;(iii) iliendesha kozi maalum za muda mfupi katika maeneoya utunzaji wa vitabu vya uhasibu, ujasiriamali namenejimenti bora ya ushirika. Aidha, kilitoa elimu yaushirika kwa wadau mbalimbali kupitia vipindi vyaredio;(iv) iliendesha semina na warsha mbalimbali kwa ajili yawafanyakazi na wanafunzi kwa kushirikisha wataalamukutoka nje ya Chuo na asasi zinazoshughulika naMakadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/1365

masuala mtambuka. Aidha, majarida na vifaambalimbali vya kujikinga (protective gear) vilinunuliwakatika kutekeleza sera za UKIMWI; na(v) ilijenga na kukarabati majengo ya Chuo kwa kuzingatiamahitaji ya watu wenye ulemavu.Chuo Kikuu Huria cha Tanzania97. Mheshimiwa Spika, Chuo Kikuu Huria cha Tanzania kinamajukumu ya kutoa Elimu ya Juu kwa njia ya Masafa na Ana kwaAna; kutafiti, kutoa ushauri wa kitaalamu na kueneza maarifakupitia vituo vyake vilivyopo mikoani.98. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2011/12, Wizara, kupitiaChuo Kikuu Huria cha Tanzania ilitekeleza yafuatayo:(a) iliongeza udahili wa wanafunzi wa Shahada ya Kwanzakutoka 2,358 mwaka 2010/11 hadi kufikia 3,749 mwaka2011/12 ambayo ni asilimia 94.6 ya lengo la wanafunzi3,961 kwa mwaka;(b) ilifanikisha udahili wa wanafunzi wa Shahada za Uzamilina Uzamivu hadi kufikia wanafunzi 2,079 ambayo niasilimia 81.9 ya lengo la wanafunzi 2,538 kwa mwaka;(c) ilijenga viwanja vya michezo katika eneo la makao makuuya chuo huko Bungo – Kibaha;(d) ilifanya utafiti katika maeneo yafuatayo:(i) usalama wa matumizi ya TEHAMA (ICT Security);(ii) matumizi ya Simu za Mikononi katika masomo;(iii) matumizi ya matingatinga katika kusafisha majitaka(Constructed Wetlands) pamoja na mabwawa ya66 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

(e)majitaka (Waste Stabilization Ponds);(iv) namna ya kuongeza ufanisi wa kukusanya na kuzitupaau kuzihifadhi taka mbalimbali mijini;(v) matumizi ya ardhi na maji ya Ziwa Victoria; nailiandaa mitaala kwa ajili ya kutoa mafunzo ya ualimu kwanjia ya masafa na Ana-kwa-Ana kwa nchi za SADC, kwangazi ya Stashahada na Shahada.Chuo Kikuu Ardhi99. Mheshimiwa Spika, Chuo Kikuu Ardhi kina majukumu yakufundisha, kutafiti na kutoa ushauri na huduma za kitaalamukatika nyanja mbalimbali zikiwemo za maeneo ya ardhi, nyumba,mazingira na ujenzi.100. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2011/12, Wizara, kupitiaChuo Kikuu Ardhi ilitekeleza yafuatayo:(a) ilikamilisha michoro kwa ajili ya ujenzi wa: jengo lamihadhara, ofisi za wahadhiri, jengo la hosteli na nyumbaya Makamu Mkuu wa Chuo;(b) iliimarisha seva (server) ya Chuo na miundombinu yahabari na mawasiliano na kukamilisha maandalizi kwa ajiliya kuunganisha Chuo na mkongo wa taifa wa habari namawasiliano;(c) ilifanya utafiti katika maeneo yafuatayo:(i) mikakati asilia na fanisi itakayowezesha nchi yetukukabiliana na athari za mabadiliko ya tabianchikatika usalama wa chakula na afya ya wakulimawadogowadogo nchini Tanzania (Effective IndigenousMakadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/1367

(d)(e)(f)Adaptation Strategies on Impact of Climate ChangeVariability on Food Security and Health of SubsistanceFarmers in Tanzania);(ii) matumizi ya teknolojia ya uvunaji wa maji ya mvua kwaajili ya kuimarisha usalama wa chakula katika maeneoyenye ukame; kwa kutumia uchunguzi kifani wa Wilayaya Bahi – Dodoma (Utilisation of Potential Rain WaterHarvesting Technology for Improving Food Security inDry Areas, the Case of Bahi District in Dodoma);(iii) njia rasmi na zisizo rasmi za upatikanaji wa nyumba zagharama nafuu, kwa kutumia uchunguzi kifani wa Dares Salaam - Tanzania (Formal and Informal Practicesfor Affordable Urban Housing, the Case Study of Dar esSalaam – Tanzania);ilifanya makadirio ya thamani ya uharibifu wa maliuliotokana na milipuko ya mabomu ya Gongo la Mboto,Dar es Salaam, na kutafuta maeneo mengine yakuwahamishia wahanga wa milipuko hiyo (Valuation ofdamaged properties caused by Gongo la Mboto blast inDar es Salaam and surveying of new areas for resettling thebomb blasts victims);iliandaa Mpango Mkuu (Master Plan) wa kuwatafutiamahali pengine pa kuishi wahanga wa mafuriko yaliyotokeaWilaya ya Kilosa;iliandaa taarifa ya Hali ya Majiji chini ya ’Mtandao waMajiji Tanzania’ kwa ajili ya majiji 9 ya Ilala, Kinondoni,Temeke, DSM City Council, Zanzibar, Arusha, Mbeya naMwanza (The state of the Cities Report under the Tanzania68 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

(g)(h)Cities Network - TACINE) for nine cities of Ilala, Kinondoni,Temeke, DSM City Council, Zanzibar, Arusha, Mbeya andMwanza);iliandaa ’Mpango Mkuu wa Mtumiaji wa Ardhi kwa ajili yaShule ya Sekondari ya Asha Rose Migiro’ iliyoko Wilaya yaMwanga mkoani Kilimanjaro (’Landuser Masterplan for theDr. Asha Rose Migiro Secondary School’ located in MwangaDistrict in Kilimanjaro Region); nailisimamia ujenzi wa nyumba za maaskari Bukoba, Musomana Mwanza.Chuo Kikuu cha Afya na Sayansi Shirikishi Muhimbili101. Mheshimiwa Spika, Chuo Kikuu cha Afya na Sayansi ShirikishiMuhimbili kina majukumu ya kufundisha, kutafiti, kutibu na kutoaushauri na huduma za kitaalamu katika maeneo ya tiba na afya.102. Mheshimiwa Spika, katika mwaka wa 2011/12, Wizara,kupitia Chuo Kikuu cha Afya na Sayansi Shirikishi Muhimbiliilitekeleza yafuatayo:(a) ilidahili wanafunzi 429 wa Shahada ya Kwanza, ambayo niziada ya asilimia 7 ya wanafunzi wote (400) waliokusudiwakudahiliwa.Aidha, wanafunzi 245 kati ya 250 (Asilimia 98)waliokusudiwa walidahiliwa kwa Shahada za Uzamili naUzamivu;(b) ilifanya utafiti wa dawa ya malaria ya ALU (Dawa Mseto)katika maeneo ya Nagaga – Masasi Mkoani Mtwara,na Mlandizi mkoani Pwani. Katika utafiti huu iligundulikaMakadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/1369

(c)kwamba uwezo wa dawa ya ALU kutibu malaria katikamaeneo yote (Nagaga na Mlandizi) ulikuwa zaidi yaasilimia 95. Kwa sasa, Chuo kinaendelea kufanya utafiti ilikujua muda ambao dawa (ALU) inatumia kuua vimelea vyamalaria (Malaria Parasites); nailiratibu utafiti wa TaMoVac (Tanzania & Mozambique HIVVaccine Programme-01) ambapo washiriki 120 (60 kutokaDar es Salaam, na 60 kutoka Mbeya) wamepatikana nawako katika hatua mbali mbali za kuendelea na utafiti.Matokeo ya awali yanatarajiwa kutolewa mnamo mwishowa mwaka 2012.Chuo Kikuu Mzumbe103. Mheshimiwa Spika, Chuo Kikuu Mzumbe kina majukumu yakutafuta, kukuza, kuhifadhi na kueneza maarifa na stadi zamenejimenti kwa njia ya mafunzo, utafiti na huduma za kiufundina kitaalamu.104. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2011/12, Wizara , kupitiaChuo Kikuu Mzumbe ilitekeleza yafuatayo:(a) iliweka samani katika hosteli ya wanafunzi wa kikeiliyopewa jina la ‘Hosteli ya Mama Maria Nyerere’,ambapo wanafunzi 400 wamepewa nafasi za malazihapo;(b) ilikamilisha na kuanza kuyatumia madarasa matatu yenyeuwezo wa kuchukua wanafunzi 160 kila moja;(c) ilichimba kisima cha maji ambapo inaendelea na utaratibuwa kukiunganisha kwenye mfumo wa maji;70 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

(d) ilikamilisha utafiti katika maeneo 16 na taarifa zakekuchapishwa. Aidha, kazi za ushauri zilitolewa kwa taasisi26 na taarifa za ushauri kukubalika na wateja;(e) ilichapisha vitabu 26 na vitini 3, na kutoa makala 76katika majarida mbalimbali, ambapo makala 28 kati yahizo, zilichapishwa katika majarida ya kimataifa;(f)(g)iliajiri wahadhiri 8 na wafanyakazi waendeshaji 6; nailiwezesha wahadhiri 14 kujiunga na masomo ya uzamivuna wengine 12 walijiunga na masomo ya uzamili. Aidha,wahadhiri 42 walirejea kutoka masomoni. Kati ya hao 6walikuwa wamehitimu na kufaulu masomo ya uzamivu na36 masomo ya uzamili.Chuo Kikuu cha Dodoma105. Mheshimiwa Spika, Chuo Kikuu cha Dodoma kina majukumu yakutoa mafunzo, kufanya utafiti na kutoa ushauri wa kitaalamu.106. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2011/12 Wizara, kupitiaChuo Kikuu cha Dodoma, ilitekeleza yafuatayo:(a) ilikamilisha Awamu ya Kwanza ya ujenzi wa barabara zandani ambapo kilomita 30 za barabara zilijengwa;(b) ilianza ujenzi wa maabara katika vyuo vya Sayansi zaAsili na Sayansi za Ardhi;(c) iliendelea kutekeleza mpango wa upatikanaji wa majisafi na salama na kuondosha majitaka, kwa kuwekamiundombinu husika;(d) ilidahili wanafunzi wapya 3,700 wa Shahada ya Kwanzana 412 wa Shahada za Uzamili;(e) ilitoa ushauri juu ya kufanya utafiti katika maeneoMakadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/1371

(f)(g)(h)(i)yanayohusu kilimo, ardhi na matumizi ya rasilimali maji yaZiwa Victoria;ilifanya ukaguzi wa kitaaluma ili kuhuisha mitaalainayotumika katika kufundisha;iliendeleza jitihada za kuinua ubora wa maktaba katikakila Chuo (College); nailiendelea kuimarisha vifaa vya kufundishia na kujifunzia;nailiendeleza jitihada za kukuza mahusiano na vyuo vikuu nataasisi mbalimbali ndani na nje ya nchi.Chuo cha Kumbukumbu ya Mwalimu Nyerere107. Mheshimiwa Spika, Chuo cha Kumbukumbu ya Mwalimu Nyererekina majukumu ya kuendesha mafunzo katika fani za Sayansiza Jamii kwa kiwango cha Cheti, Stashahada na Shahada;kutoa mafunzo ya uongozi; kufanya utafiti na kutoa ushauri wakitaalamu kwa sekta ya umma na binafsi.108. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2011/12 Wizara, kupitiaChuo cha Kumbukumbu ya Mwalimu Nyerere ilitekelezayafuatayo:(a) ilidahili wanafunzi wapya 279 wa programu ya Cheti,534 wa Stashahada na 307 wa Shahada ya Kwanza, nakufanya jumla ya wanafunzi waliodahiliwa kuwa 1,120(wanawake 686);(b) iligharimia mafunzo ya wanataaluma 11 (9 Shahada yaUzamivu, 2 Shahada ya Uzamili);72 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

(c) iligharimia mafunzo ya wafanyakazi waendeshaji wawili(Shahada ya Uzamili -1, Shahada ya Kwanza -1); na(d) ilianza ujenzi wa hostel moja eneo la kivukoni nakukamilisha ujenzi wa jengo moja lenye ghorofa nne eneola Bububu - Zanzibar, likiwa na madarasa 19 na ofisi zawafanyakazi, na kuanza kutumika rasmi tarehe 09 Januari2012 kwa kuanza kuendesha programu ya Cheti katikaKazi za Vijana.Chuo cha Ufundi Arusha109. Mheshimiwa Spika, Chuo cha Ufundi Arusha kina majukumu yakutoa elimu na mafunzo ya ufundi katika fani za magari, ujenzi,mitambo, umeme, barabara, sayansi na teknolojia ya maabara,eletroniki na mawasiliano ya anga; kwa kiwango cha Cheti naStashahada. Aidha, Chuo hufanya utafiti na kutoa ushauri wakitaalamu katika maeneo yake ya taaluma na kitaalamu.110. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2011/12, Wizara, kupitiaChuo cha Ufundi Arusha ilitekeleza yafuatayo:(a) ilidahili jumla ya wanafunzi 480 wa mwaka wa kwanza(ngazi ya cheti na Stashahada 454 na ngazi ya Shahada- 26);(b) iliendesha mafunzo ya wiki 10 kwa wanafunzi waliomalizamafunzo ya VETA ili kuwawezesha kujiunga na mafunzo yaufundi sanifu;(c) ilianzisha programu mbili za ufundi sanifu (NTAs 4-6) katikaUjenzi na Umwagiliaji na Umeme wa Magari na Elektroniki;Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/1373

(d) iliajiri wanataaluma 38 na wafanyakazi waendeshaji 11.Mchakato wa kuajiri wanataaluma 11 na wafanyakaziwaendeshaji 7 unatekelezwa na Sekretarieti ya ajira;(e) iliendesha kozi ya awali ya kujiunga na Chuo kwa wanafunziwa kike, kwa kushirikiana na Mfuko wa Elimu Tanzania(TEA), ambapo jumla ya wanafunzi 68 walijiunga na Chuo;(f) iligharimia mafunzo ya muda mrefu kwa wanataaluma 17na Mfanyakazi mwendeshaji 1, na mafunzo ya muda mfupikwa wanataaluma 25;(g) ilifanya upanuzi wa ukumbi mmoja na darasa moja ilikuinua ubora wa mazingira ya kufundishia na kujifunzia;(h)(i)(j)(k)(l)ilimalizia ukarabati wa bweni na. 2 la wavulana;ilikamilisha hati ya makubaliano na maelewano naVETA kuhusu matumizi ya ardhi yenye ukubwa wa ekari150 iliyoko Oljoro. Ilikamilisha upimaji wa vyanzo vyamaji kutoka chini ya ardhi kwa kushirikiana na ’Ofisi yaKanda ya Maji ya Bonde la Pangani’. Aidha, ilikamilishaupimaji ramani na kuanza kusanifu skimu ya umwagiliajina mashamba-darasa katika eneo hilo kwa kushirikiana naOfisi ya Umwagiliaji ya Kanda ya Kaskazini;iliendelea na ujenzi wa jengo la Uhandisi Umwagiliaji,ambapo:(i) slabu ya ghorofa ya tatu imekamilika, na(ii) ujenzi wa nguzo kwa ajili ya kumwaga zege la slabukwenye ghorofa ya nne unaendelea;ilifunga viti na meza 312 zisizohamishika katika madarasasita (6);iliendeleza mikakati ya mapambano dhidi ya maambukiziya UKIMWI (HIV/AIDS) kwa wanajumuiya ya Chuo, kwa74 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

(m)(n)kuadhimisha ’Siku ya Afya ATC’ mwaka 2011;iliendeleza ushirikiano na nchi wahisani, mashirika yaKimataifa na Vyuo vya Elimu ya Juu na vya Ufundi vilivyonchini na vya kimataifa kama ifuatavyo:(i) ushirikiano na Vyuo vya Ufundi barani Afrika chini yauratibu wa Commonwealth Association of Polytechnicsin Africa (CAPA);(ii) ushirikiano na Chuo cha Camosun cha nchini Kanadakupitia mradi wa Education for Employment (EFE),ambapo; wanataaluma tisa (9) walipata mafunzo yamuda mfupi nchini Kanada;(iii) ubunifu wa mitaala miwili kwa ushirikiano nawataalamu wa Chuo cha Camosun kama ifuatavyo:Teknolojia ya Uchongaji Mawe na Usonara ambaoumeshaidhinishwa na NACTE ili kuanza kutumikakatika mwaka wa masomo 2012/13; na Teknolojia yaMagari na Mitambo Mikubwa ambao uko katika hatuaya kuhakikiwa na kupelekewa NACTE kwa uhakiki; na(iv) kutoa mafunzo ya mbinu za kisasa za ufundishaji/ukufunzi kwa wanataaluma 25 Chuoni;ilishiriki katika mradi wa Technical Education and LabourMarket Support Programme (TELMS) unaofadhiliwa naSerikali ya Italia ambapo:(i) wanafunzi wa kike 182 walipata ufadhili wa Sh.180,000.00 kila mmoja ikiwa ni mchango wa ada yamwaka;(ii) wanafunzi wa kike 6 waliofaulu vizuri zaidi walipewazawadi za kompyuta pakato (Laptops);Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/1375

(o)(iii) maadhimisho ya siku ya uhamasishaji wa wanafunzi wakike ili wajiunge na masomo ya sayansi na teknolojia;(iv) wakufunzi walitembelea baadhi ya mikoa ilikuhamasisha wanafunzi wa kike kujiunga na masomoya sayansi na teknolojia;(v) jengo la mahusiano na viwanda liliimarishwa, nakompyuta 12 zilinunuliwa kwa ajili ya kazi hiyo; nailiendesha mafunzo ya Uhandisi Ujenzi na Umwagiliajikwa vitendo kwa kushirikiana na wataalamu wa Japani.76 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

VI. MALENGO NA BAJETI YA MWAKA 2012/13111. Mheshimiwa Spika, ili kukabiliana na changamoto zilizojitokezakatika utekelezaji wa mipango na bajeti ya elimu ya mwaka2011/12, Wizara imepanga kutekeleza yafuatayo katikamwaka wa fedha 2012/13.Ofisi ya Kamishna wa Elimu112. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2012/13, Ofisi ya Kamishnaitatekeleza yafuatayo:(a) kuandaa Nyaraka na Miongozo ya Elimu ili kusimamiautekelezaji wa Sera ya Elimu na Mafunzo, Sheria ya Elimuna Kanuni za Uendeshaji wa Elimu nchini;(b) kuratibu shughuli za Taasisi za kitaaluma zilizo chini yaOfisi ya Kamishna;(c) kuratibu shughuli zote za masuala mtambuka (Elimuya Mazingira, Elimu ya UKIMWI, Jinsia, na Huduma zaUshauri na Unasihi) katika ngazi zote za utoaji wa Elimuna Mafunzo;(d) kusajili shule na vyuo vya ualimu na kutoa leseni zakufundisha;(e) kufanya uchaguzi wa wanafunzi wenye ulemavu waliofaulumtihani wa kuhitimu Elimu ya Msingi mwaka 2012 kwa ajiliya kujiunga na Kidato cha Kwanza mwaka 2013;(f) kuinua ubora wa utoaji wa elimu kwa wanafunzi wenyemahitaji maalumu kwa kununua na kusambaza vifaamaalumu vya kufundishia na kujifunzia pamoja na visaidizikwa watoto wenye ulemavu;Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/1377

(g)(h)kufanya utafiti kuhusu shughuli za mradi wa III wa SACMEQ;nakuandaa na kutangaza vipindi 600 vya redio kwamasomo ya Shule za Msingi na vipindi 52 kuhusu mbinuza ufundishaji.Elimu ya Msingi113. Mheshimiwa Spika, mwaka 2012/13 Wizara, kupitia Kitengocha Elimu ya Msingi itatekeleza yafuatayo:(a) kufanya ufuatiliaji na tathmini ya uandikishaji, uendeshaji,upatikanaji na matumizi ya vifaa sahihi vya kufundishia nakujifunzia pamoja na miundombinu rafiki ya shule katikaElimu ya Awali na Msingi;(b) kuratibu upangaji wa walimu wapya wa ngazi ya Chetikatika Halmashauri kwa kushirikiana na TAMISEMI;(c) kufuatilia uendeshaji wa Mtihani wa Taifa wa KumalizaElimu ya Msingi na kuandaa Mtihani wa Taifa wa Darasala IV na Ufundi Stadi;(d) kuratibu mitihani ya watoto wanaojiunga na Shule yaMsingi ya Arusha inayofundisha kwa lugha ya Kiingereza(Arusha School) na kusimamia uchaguzi wao;(e) kuandaa na kusambaza vyeti 1,023,000 vya kuhitimuElimu ya Msingi;(f) kukamilisha Andiko la MMEM III, kulisambaza kwa wadau,na kuratibu utekelezaji wake;(g) kuchapa na kusambaza miongozo 6 ya Elimu ya Awali,Makuzi na Maendeleo ya Mtoto;(h) kuratibu ’Mpango wa Lishe Shuleni’ na kukamilisha ’Mpangowa Kitaifa wa Lishe Shuleni’;78 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

(i)(j)(k)(l)kuratibu majaribio ya mwongozo wa ufundishaji wa somo laSayansi kwa vitendo ili kuimarisha ufundishaji na ujifunzajiwa somo hilo katika Shule za Msingi;kutoa mwongozo wa kuimarisha stadi za Kusoma Kuandikana Kuhesabu (KKK);kutoa mafunzo elekezi ya kisera kwa Maafisa Elimu waMikoa na Wilaya kuhusu miongozo mbalimbali ya Elimu yaAwali na MMEM III; nakutoa mafunzo elekezi kwa wasimamizi na waendeshajiwakuu wa Elimu ya Awali na Msingi ngazi ya Mkoa, Wilayana Kata kuhusu uendeshaji wa Elimu ya Awali.Elimu ya Sekondari114. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2012/13, Wizara, kupitiaKitengo cha Elimu ya Sekondari itatekeleza yafuatayo:(a) kufanya tathmini ya hali halisi ya miundombinu katika Shule528 za Sekondari ili kubaini gharama halisi ya ukarabatina ujenzi mpya;(b) kutoa mafunzo ya Awamu ya III kwa walimu 2,766 wamasomo ya Hisabati na Sayansi, na walimu 2,640 wamasomo ya lugha;(c) kutoa mafunzo ya usimamizi wa ujenzi wa miundombinu yashule kwa watendaji 264 wa Halmashauri;(d) kufanya ufuatiliaji wa matumizi ya ruzuku katikaHalmashauri na shule kwa kushirikiana na OWM-TAMISEMI;(e) kuendelea kuwajengea uwezo maafisa 16 wanaosimamiashughuli za MMES;Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/1379

(f)(g)(h)(i)(j)(k)kuratibu zoezi la uchaguzi wa wanafunzi watakaoingiaKidato cha 1 na cha 5;kufanya tathmini ya matokeo ya Mitihani ya Kumaliza Elimuya Sekondari ya Kidato cha 4 na 6;kuendesha mafunzo ya walimu wa sayansi kuhusu matumiziya vivunge vya sayansi (Macro Science-Kits) kwa shule 180chini ya mradi wa UNESCO;kutoa mafunzo kwa walimu 945 kuhusu kuingiza stadi zaTEHAMA katika ufundishaji na ujifunzaji;kutengeneza nakala 460,500 za vyeti vya wahitimu waKidato cha 4 na 6; nakupanga walimu wapya wa ngazi ya stashahada nashahada katika Halmashauri kwa kushirikiana na TAMISEMI.Elimu ya Ualimu115. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2012/13, Wizara, kupitiaIdara ya Elimu ya Ualimu itatekeleza yafuatayo:(a) kudahili jumla ya wanachuo 11,545 wakiwemo 5,770 wangazi ya Cheti na 5,775 wa Stashahada, na kufanya jumlaya wanachuo wote katika Vyuo vya Ualimu vya Serikalikuwa 26,800. Kati ya hao, 180 watasomea namna yakuwafundisha watoto wenye mahitaji maalum;(b) kuendesha mafunzo ya ‘Waelimisha Walimu’ (TeacherEducators) kwa wakufunzi 580 wa Vyuo vya Ualimu vyaSerikali ili kuwajengea uwezo wa kuendesha mafunzo yaualimu kwa ufanisi;(c) kuanzisha Bodi ya Kitaalamu ya Walimu (Tanzania TeachersProfessional Board) ili kusimamia na kuratibu taaluma yaualimu;80 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

(d)(e)(f)(g)(h)(i)(j)(k)(l)kuendelea kusimamia na kuimarisha michezo katika vyuo12 vya Ualimu vya Serikali kwa kushirikiana na Shirikalisilo la Kiserikali la LIIKE la Finland;kutoa mafunzo kwa wakufunzi 180 ili kuimarisha matumiziya TEHAMA kama mbinu ya kufundishia na kujifunzia;kuanza utekelezaji wa Mkakati wa Mafunzo ya WalimuKazini – Elimu ya Msingi (MWAKEM), kitaifa;kutoa mafunzo kazini kwa walimu 420 wa Shule za Msingina Sekondari, pamoja na wakufunzi wanaofundishamasomo ya Sayansi, Hisabati na English;kuanza kutumia Baraza la Taifa la Elimu ya Ufundi (NACTE)katika kudhibiti ubora wa elimu ya ualimukulipia sehemu ya gharama za masomo kwa watumishi250 wanaosoma Chuo Kikuu Huria cha Tanzania na 35wanaosoma Shahada za Uzamili katika vyuo vikuumbalimbali;kuingiza na kutunza kumbukumbu za watumishi, wanachuona mali za Vyuo vya Ualimu katika mfumo wa kielektroniki(Teacher Education Staff and Students Inventory System –TESSIS);kuimarisha ufundishaji wa masomo ya Sayansi, Hisabati naEnglish katika shule 21 za mradi kwa kutumia TEHAMA; nakufanya ufuatiliaji, tathmini na mapitio kuhusu utekelezajiwa Mkakati wa Menejimenti ya Maendeleo ya Walimu.Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/1381

Elimu ya Watu Wazima na Elimu Nje ya Mfumo Rasmi116. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2012/13, Wizara kupitiaIdara ya Elimu ya Watu Wazima na Elimu Nje ya Mfumo Rasmiitafanya yafuatayo:(a) kufanya tathmini ya utekelezaji wa malengo ya Elimu kwaWote (EWO) kwa kushirikiana na wadau wa elimu;(b) kufanya utafiti ili kujua kama maarifa na stadi walizopatawalengwa wa programu za Elimu ya Watu Wazima naElimu Nje ya Mfumo Rasmi (EWW/ENMRA) zimewawezeshakushiriki katika shughuli za maendeleo kiuchumi, kijamii,kisiasa na kiutamaduni;(c) kuzindua ’Mpango Mkakati wa Elimu kuhusu Haki zaBinadamu’;(d) kufanya ufuatiliaji wa programu za EWW/ENMRA,MEMKWA, MUKEJA, Mambo Elimu na Ndiyo Ninaweza;(e) kununua vifaa vya kufundishia na kujifunzia kwa ajili yavijana na watu wazima wenye mahitaji maalumu;(f) kuchapa na kusambaza nakala 21,000 za MagazetiVijijini katika vituo 7 vya kanda ambavyo ni kanda ya Ziwa(Mwanza), Kaskazini (Moshi), Kusini (Songea), Magharibi(Tabora), Nyanda za Juu Kusini (Mbeya), Kati (Dodoma) naMashariki (Morogoro) na;(g) kuzindua na kutekeleza Mpango wa ’Ndiyo Ninaweza’katika Halmashauri 9 za majaribio.82 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

Elimu ya Juu117. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2012/13, Wizara kupitiaIdara ya Elimu ya Juu itatekeleza yafuatayo:(a) kuendelea kugharimia mafunzo ya wanafunzi 1,900(Madaktari wa Binadamu, Meno na Tiba ya Mifugo)kwenye vyuo vikuu vya ndani;(b) kudhamini wanafunzi 30 raia wa Uganda wanaosomakwenye vyuo vikuu hapa nchini na watanzania 87wanaosoma Msumbiji chini ya utaratibu wa kubadilishanawanafunzi baina ya Tanzania na Uganda, na Tanzania naMsumbiji;(c) kuendelea kutekeleza mkataba wa ushirikiano kati yaTanzania na China kwa kudhamini wanafunzi 10 raia waChina katika vyuo vikuu nchini;(d) kuendelea kuelimisha umma kuhusu dhana ya uchangiajiwa gharama za Elimu ya Juu na fursa za Elimu ya Juu ndanina nje ya nchi, kupitia vyombo vya habari na Maonesho yaTaasisi za Elimu ya Juu;(e) kugharimia mahitaji maalum ya wanafunzi 100 wenyeulemavu katika vyuo vikuu nchini;(f) kudhamini mafunzo ya Shahada za Uzamili kwawanataaluma 80 katika vyuo vikuu vya umma;(g) kudhamini mafunzo ya Shahada za Uzamili na Uzamivukwa wahadhiri 41 kupitia mpango wa DAAD;(h) kuratibu uteuzi wa wanafunzi 190 kwa ajili ya nafasizinazotolewa na nchi rafiki ambazo ni Algeria, China,Cuba, Urusi, Uingereza, Korea ya Kusini, Uturuki, Misri,India na Sebia; naMakadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/1383

(i)kuendelea kutekeleza mradi wa ‘Sayansi na Teknolojiakatika Elimu ya Juu’ hasa katika ujenzi wa kumbi zamihadhara katika Chuo Kikuu cha Dar es Salaam, ChuoKikuu Huria cha Tanzania, Chuo Kikuu cha Sokoine chaKilimo na Chuo Kikuu Kishiriki cha Dar es Salaam; maabarakatika Chuo Kikuu Kishiriki cha Mkwawa na Chuo KikuuKishiriki cha Dar es Salaam; na miundombinu ya majisafi na majitaka katika Chuo Kikuu Ardhi. Aidha, Wizaraitaendelea kujenga uwezo wa wanataaluma kwa kuwapamafunzo wanataaluma 156 katika ngazi ya Uzamili na142 katika ngazi ya Uzamivu.Elimu ya Ufundi na Mafunzo ya Ufundi Stadi118. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2012/13, Wizara, kupitiaIdara ya Elimu ya Ufundi na Mafunzo ya Ufundi Stadi, itatekelezayafuatayo:(a) kuratibu ujenzi wa vyuo vya ufundi stadi vinne (04) vyamikoa mipya na vinne (04) vya wilaya;(b) kuratibu zoezi la uimarishaji wa vyuo 25 vya Maendeleoya Wananchi ili viweze pia kutumika katika utoaji wamafunzo ya ufundi stadi;(c) kuwahamasisha wanafunzi wa kike na wenye ulemavukatika Shule za Sekondari ili wajiunge na Elimu ya Ufundina Mafunzo ya Ufundi Stadi baada ya kuhitimu Elimu yaSekondari;(d) kuimarisha ushirikiano wa kitaifa, kikanda na kimataifakatika masuala ya Elimu ya Ufundi na Mafunzo ya UfundiStadi;84 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

(e)kuendelea kuhuisha Sera ya Elimu ya Ufundi na Mafunzoya Ufundi Stadi; na(i) kukamilisha ‘Mpango wa Maendeleo wa Elimu yaUfundi na Mafunzo ya ufundi Stadi’ (MMEU).Ukaguzi wa Shule119. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2012/13, Wizara kupitiaIdara ya Ukaguzi wa Shule, itatekeleza yafuatayo:(a) kusimamia ubora wa elimu itolewayo kwa kukagua asasi10,528 za elimu na kutoa ushauri wa kitaaluma nakitaalamu;(b) kufanya ufuatiliaji na tathmini ya utekelezaji wa shughuliza ukaguzi wa shule katika Halmashauri 50 na Kanda 5za Ukaguzi;(c) kutoa mafunzo kwa wakaguzi 100 wa shule katika masomoya Sayansi, Hisabati na TEHAMA;(d) kuongeza ufanisi katika usimamizi wa elimu kwa kutoamafunzo kabilishi kwa Walimu Wakuu, Waratibu ElimuKata na Maafisa Elimu wa Wilaya;(e) kukamilisha Andiko kuhusu kuanza kwa mchakato wakuifanya Idara ya Ukaguzi wa Shule kuwa wakala; na(f) kuimarisha mfumo wa mawasiliano na utunzaji wa taarifaza ukaguzi wa shule kwa kutoa mafunzo kabilishi kwaMaafisa Elimu wa Halmashauri na Wakaguzi wa Shulejuu ya Inspectorate Management Information System (IMIS).Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/1385

Sera na Mipango120. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2012/13, Wizara kupitiaIdara ya Sera na Mipango, itatekeleza yafuatayo:(a) kukamilisha Sera ya Elimu na Mafunzo pamoja na mikakatiya utekelezaji wake;(b) kutoa semina elekezi kwa wadau mbalimbali juu yautekelezaji wa Sera ya Elimu na Mafunzo iliyohuishwa;(c) kuimarisha ukusanyaji, uhifadhi na usimamizi wa takwimuna taarifa za elimu katika Halmashauri;(d) kuratibu Mkutano wa Pamoja wa Mapitio ya Sekta ya Elimuwa mwaka 2012 kwa kushirikiana na wadau mbalimbaliwa elimu; na(e) kutoa maelekezo ya kitaalamu kuhusu ujenzi na ukarabatiwa miundombinu katika shule na vyuo vya ualimu.Utawala na Usimamizi wa Rasilimaliwatu121. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2012/13, Wizara kupitiaIdara ya Utawala na Usimamizi wa Rasilimaliwatu, itatekelezayafuatayo:(a) kuajiri watumishi wapya 1,504, kuidhinisha vibali vyawataalamu wa kigeni 600, kuwapandisha vyeo watumishi2,199 na kuthibitisha kazini watumishi 55;(b) kutayarisha na kuanza kutekeleza mpango endelevu wamafunzo ya watumishi; na(c) kuboresha miundombinu na kuweka mfumo bora wautunzaji kumbukumbu katika masijala ya Wizara.86 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

Mawasiliano ya Serikali122. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2012/13, Wizara, kupitiaKitengo cha Mawasiliano ya Serikali, itatekeleza yafuatayo:(a) kuandaa machapisho mbalimbali yakiwemo mabango,vipeperushi, shajara na kalenda ili kuifahamisha jamii juuya sera, na mipango mbalimbali ya maendeleo ya Elimuna Mafunzo;(b) kuandaa vipindi 4 vya Redio na Televisheni kwa ajili yakuelimisha Umma;(c) kuratibu upatikanaji wa maswali kutoka kwa wadau waelimu kupitia Tovuti ya Wananchi (www.wananchi.go.tz);(d) kuandaa makala 5 juu ya mafanikio, mipango namaendeleo katika Sekta ya Elimu;(e) kuratibu utoaji wa taarifa kwa wadau wa elimu kupitiatovuti ya Wizara (www.moe.go.tz);(f) kuratibu ushiriki wa Wizara katika maadhimisho namaonesho mbalimbali ya kitaifa;(g) kuandaa, kuchapa na kusambaza nakala 1,000 za jaridala Ed-SDP ili kuhamasisha umma kushiriki katika kutekelezamipango ya maendeleo ya elimu;(h) kuratibu utoaji wa habari kuhusu elimu na mafunzo,ili kuufahamisha umma juu ya maendeleo ya elimu namafunzo na kuweka kumbukumbu za matukio mbalimbaliya Wizara; na(i) kuendesha semina ya wakuu wa Idara, Taasisi na Wahaririwa vyombo vya habari kuhusu umuhimu wa mawasilianokwa umma.Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/1387

Wakala,Taasisi na Mabaraza ya Wizara123. Mheshimiwa Spika, mwaka 2012/13, Wizara, kupitia Wakala,Baraza na Taasisi, itatekeleza kazi zake kama ifuatavyo:Taasisi ya Elimu ya Watu Wazima124. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2012/13, Wizara kupitiaTaasisi ya Elimu ya Watu Wazima, (TEWW) itatekelezayafuatayo:(a) kupanua wigo wa utoaji wa mafunzo ya EWW na mafunzoendelevu kwa njia ya Ujifunzaji Huria na Masafa (UHM)kwa kudahili wanafunzi 200 wa ngazi ya stashahada;(b) kuongeza fursa ya utoaji wa Elimu ya Sekondari nje yamfumo rasmi kwa njia ya Elimu Huria na Masafa hatua yatatu (sawa na Kidato cha 5 & 6) kwa kukamilisha uandishina uchapaji wa moduli za masomo saba (7);(c) kuimarisha utoaji wa Elimu ya Sekondari nje ya mfumorasmi kwa njia ya UHM kwa kudurusu na kuchapa moduliza masomo ya hatua ya kwanza na ya pili (sawa na kidatocha 1 – 4);(d) kuanzisha programu tatu (3) za mafunzo ya muda mfupi nakufanya utafiti wa mahitaji ya soko kwa ajili ya kuanzishaprogramu mbili za stashahada;(e) kuinua kiwango cha ufahamu wa dhana ya Kilimo Kwanzakwa jamii kwa kuendesha kampeni ya Elimu kwa Ummakatika Mikoa minane (8) ya Tanzania Bara;(f) kukamilisha na kuwasilisha ‘Mwongozo kwa Watoaji waElimu ya Sekondari kwa Njia ya UHM’ kwa ajili ya kupata88 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

(g)(h)(i)idhini ya Serikali na kuanza kutumika kwa mwaka wafedha 2012/13 ili kudhibiti utoaji wa Elimu ya Sekondarinje ya Mfumo Rasmi nchini;kutoa elimu kwa jamii juu ya masuala ya Elimu ya WatuWazima na masuala mtambuka kwa kuendelea kufanyautafiti katika maeneo mbalimbali ya EWW na kuandikataarifa ya utafiti huu katika majarida ya kitaalamu yaStudies in Adult Education na Journal of Adult Education;kuongeza uwezo wa kitaalam kwa wafanyakazi kwakugharimia mafunzo ya Wahadhiri Wasaidizi wawili (2)ngazi ya Shahada ya Uzamivu, Wakufunzi Wasaidizi kumi(10) ngazi ya Shahada ya Uzamili, watumishi sita (6) ngaziya Shahada ya Kwanza na watumishi arobaini na mbili(42) kozi za muda mfupi na kati; nakupanua miundombinu ya Taasisi ya Elimu ya Watu Wazimakwa kununua ekari kumi na tatu (13) wilayani Kibaha kwaajili ya ujenzi wa chuo pamoja na kuunganisha mtandao waTaasisi Makao Makuu na Mkongo wa Taifa ili kuimarishautoaji wa mafunzo mbalimbali.Taasisi ya Elimu Tanzania125. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2012/13, Wizara, kupitiaTaasisi ya Elimu Tanzania, itatekeleza yafuatayo:(a) kufanya mapitio ya mitaala ili kuinua ubora wa elimukatika ngazi ya elimu ya awali, msingi, sekondari na vyuovya ualimu;(b) kuandika vitabu vya kiada kwa ngazi ya elimu ya awalina ya msingi;Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/1389

(c)(d)(e)(f)kutoa mafunzo kwa walimu wa shule za msingi, sekondarina vyuo vya ualimu, Maafisa Elimu na wakaguzi kuhusumitaala;kutoa mafunzo ya cheti na stashahada katika kubuni nakutekeleza mtaala;kujenga kiwanda cha uchapishaji; nakujenga kituo cha mafunzo ya mitaala na utafiti wamaendeleo ya kielimu.Bodi ya Huduma za Maktaba Tanzania126. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2012/13, Wizara, kupitiaBodi ya Huduma za Maktaba Tanzania, itatekeleza yafuatayo:(a) kuimarisha na kuinua ubora wa huduma za Maktaba kwawatu wazima na watoto katika mikoa 21, kwa kuongezamachapisho 50,000;(b) kutoa ushauri wa kitaalamu juu ya uanzishaji na uendeshajiwa Maktaba za Shule, Vyuo, Taasisi na Halmashauri zaMiji, Manispaa na Wilaya nchini;(c) kutoa mafunzo ya ukutubi na uhifadhi nyaraka kwawalengwa 300 wa cheti, 350 wa stashahada na 200 wamafunzo ya muda mfupi kwa ajili ya wafanyakazi waMaktaba za umma, shule, vyuo na Taasisi nyingine nchini;(d) kuanzisha shughuli za Maktaba katika wilaya na mikoaisiyokuwa na huduma hiyo kwa kushirikiana na Halmashaurihusika; na(e) kuendeleza ujenzi na kuimarisha Chuo cha Mafunzo yaUkutubi na Uhifadhi Nyaraka kwa kuendeleza ujenzi wahosteli.90 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

Wakala wa Maendeleo ya Uongozi wa Elimu127. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2012/13, Wizara, kupitiaWakala wa Maendeleo ya Uongozi wa Elimu, itatekelezayafuatayo:(a) kutoa mafunzo ya Stashahada ya Uongozi wa Elimu kwaviongozi 900 wa idara mbalimbali za elimu. Walengwani Walimu Wakuu wa Shule za Msingi, Waratibu ElimuKata, Maafisa Elimu ngazi ya Wilaya, Walimu wa Shuleza Awali, Msingi, Sekondari, wafanyakazi katika mashirikayasiyo ya kiserikali, Mameneja na Wamiliki wa Shulezisizo za Serikali katika vituo vya ADEM- Bagamoyo naMwanza;(b) kutoa mafunzo kwa Waratibu Elimu Kata 2,800 nchini kotejuu ya mbinu bora za kusimamia Elimu ya Sekondari katikakata zao;(c) kutoa mafunzo kwa wajumbe 5,000 wa Kamati za Shuleza Msingi juu ya Usimamizi wa Elimu ya Msingi;(d) kutoa mafunzo ya awali ya Uongozi na Uendeshaji waElimu kwa Wakuu Wapya wa Shule za Sekondari 1,500kutoka katika mikoa yote ya Tanzania Bara;(e) kutoa mafunzo ya ‘Uongozi na Uendeshaji wa Elimu’ yamwezi mmoja kwa Wakuu wa Shule 300 wa Sekondari zaSerikali na zisizo za Serikali;(f) kutoa mafunzo ya awali, ya uongozi na uendeshaji waelimu, kwa Wakaguzi wa Shule 240;(g) kutoa mafunzo ya mwezi mmoja ya Uongozi na UendeshajiMakadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/1391

(h)(i)(j)(k)wa Elimu kwa Maafisa Elimu wapya 120 katika ngazi yaHalmashauri;kutoa mafunzo ya mwezi mmoja ya Uongozi na Uendeshajiwa Elimu kwa washiriki 100, wakiwemo Maafisa Elimu Vifaana Takwimu na Maafisa Elimu Taaluma wa Halmashauri,kwa kushirikiana na JICA;kutoa mafunzo ya Uongozi na Uendeshaji wa Elimu kwaMaafisa Elimu 264 wa Wilaya na Mikoa yote ya TanzaniaBara;kugharimia mafunzo ya muda mfupi na mrefu kwa watumishi26 ndani na nje ya nchi ili kuongeza ufanisi katika kazizao; nakununua eneo la ukubwa wa ekari 100 katika Kanda yaZiwa kwa ajili ya ujenzi wa kituo cha ADEM-Mwanza.Tume ya Taifa ya UNESCO128. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2012/13, Wizara, kupitiaTume ya Taifa ya UNESCO, itatekeleza yafuatayo:(a) kuhamasisha ushirikishwaji wa wadau katika programu zaUNESCO;(b) kuendelea kushirikiana na wadau katika kutekelezaprogramu za UNESCO;(c) kuhamasisha shule kujiunga na mtandao wa UNESCOAssociated School Project utakaowawezesha kupatamisaada ya vifaa vya kielimu kama vile kompyuta na vifaavya maabara kupitia shule rafiki kutoka nchi zilizoendeleazilizo katika mtandao huu;92 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

(d)(e)kuendelea kuwajengea uwezo wafanyakazi ili wawezekuratibu kwa ufanisi zaidi programu za UNESCO; nakuendelea kutekeleza na kusimamia miradi ya ushirikishwajiya UNESCO.Baraza la Mitihani la Tanzania129. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2012/13, Wizara, kupitiaBaraza la Mitihani la Tanzania, litatekeleza yafuatayo:(a) kuendesha Mtihani wa Kumaliza Elimu ya Msingi kwawatahiniwa 1,050,000 wanaotarajiwa kufanya mtihanihuo mwaka 2012;(b) kuendesha Mitihani ya Kidato cha Nne na Maarifa (QT)mwaka 2012, na Kidato cha Sita na Ualimu mwaka 2013.Lengo ni kusajili jumla ya watahiniwa 549,500 kwa ajili yamitihani hiyo;(c) kuongeza ufanisi katika usambazaji wa mitihani kwakununua trela za lori mbili (2) na magari madogo mawili(2) kwa ajili ya ufuatiliaji na usindikizaji wa mitihani hiyo;(d) kuongeza ufanisi katika shughuli za usahihishaji wa mitihaniya Kumaliza Elimu ya Msingi kwa kutumia Optical MarkReader Sheet (OMRS) katika kujibu maswali ya mtihani naskana maalumu katika kusahihisha majibu ya mtihani huo;na(e) kuongeza ufanisi katika shughuli za uchapaji wa mitihanikwa kununua mashine ya ujalidi (Gluing and TrimmingMachine) na kuziunga katika mashine ya uchapaji ya Goss.Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/1393

Kituo cha Maendeleo Dakawa130. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2012/13, Wizara, kupitiaKituo cha Maendeleo Dakawa, itatekeleza kazi zifuatazo:(a) kuratibu shughuli za maendeleo ya Taasisi zilizopo kwenyekituo;(b) kusimamia utunzaji wa mazingira ya kituo yenye eneo lakilometa za mraba 28;(c) kutunza kumbukumbu za kihistoria za ukombozi Kusini mwaAfrika; na(d) kuendelea na mchakato wa kuandaa muundo wa kisheriawa kituo.Mamlaka ya Elimu Tanzania131. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2012/13, Wizara, kupitiaMamlaka ya Elimu Tanzania, itatekeleza yafuatayo:(a) kuendelea na mchakato wa mapendekezo ya kubadilishaSheria ya Mfuko wa Elimu Namba 8 ya mwaka 2001, ilikuupatia Mfuko wa Elimu vyanzo vya mapato vya uhakikana endelelevu;(b) kuendelea kutafuta na kukusanya fedha kutoka katikavyanzo mbalimbali vya mapato vikiwemo harambee,vitega uchumi na hatifungani maalumu kwa ajili ya Mfukowa Elimu;(c) kuendelea na uchangishaji wa rasilimali kwa ajili ya ujenziwa mabweni 30 ya wasichana kwenye shule 8 za sekondari;(d) kufanya harambee nne (4) kwa kushirikiana na Halmashaurimbalimbali na kutoa ushauri juu ya uanzishaji na usimamiziwa Mifuko ya Elimu katika Halmashauri hizo;94 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

(e)(f)(g)(h)kutoa elimu na kuhamasisha jamii kuchangia miradimbalimbali ya elimu;kuendelea kutoa ufadhili wa miradi ya kuinua ubora waelimu kulingana na mpango mkakati wa Wizara;kukamilisha ukarabati wa majengo ya ofisi za kudumu zaMamlaka; nakuwajengea uwezo wafanyakazi 20 katika maeneombalimbali ya kitaaluma.Tume ya Vyuo Vikuu Tanzania132. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2012/13, Wizara, kupitiaTume ya Vyuo Vikuu Tanzania, itatekeleza yafuatayo:(a) kutathmini ubora wa programu 100 za masomo ya VyuoVikuu na vyuo vikuu vishiriki nchini kwa lengo la kuziidhinisha;(b) kukamilisha rasimu ya kanuni za utekelezaji wa ‘Mfumo waSifa Linganifu Kitaifa’ (National Qualifications Framework);(c) kuendelea kusimamia ubora wa elimu itolewayo na vyuovikuu nchini, kwa kufuatilia na kufanya tathmini ya uwezowa vyuo vikuu vilivyopo na vipya katika kutoa elimu borana sahihi kwa kuzingatia vigezo, takwimu na taarifambalimbali kutoka vyuo vikuu ili kuwezesha kufanyika kwamaamuzi sahihi kwa ajili ya maendeleo ya elimu ya juunchini;(d) kuendelea kuratibu na kutathmini mradi wa majaribiounaotekelezwa na Baraza la Vyuo Vikuu vya AfrikaMashariki yaani Inter University Council for East Africa(IUCEA) kwa ajili ya udhibiti wa ubora wa programu katikavyuo vikuu 24 ambavyo havikuwepo kwenye mchakato waawali;Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/1395

(e)(f)(g)(h)(i)(j)kutoa elimu kwa umma kuhusu majukumu ya Tume, kupitiamachapisho mbalimbali na Vyombo vya Habari, na kutoamiongozo kwa Vyuo Vikuu nchini kwa ajili ya udhibiti waubora wa Elimu ya Juu;kukagua na kutathmini mipango ya kuanzisha na kuhuishaVyuo Vikuu 5 kwa lengo la kudhibiti ubora wa elimuitolewayo na Vyuo Vikuu nchini;kuendelea kuratibu na kusimamia udahili wa wanafunziwapatao 65,000 wanaojiunga na Vyuo Vikuu, ili kufikialengo la kuwa na wanafunzi wapatao 300,000 kwenyeTaasisi za Elimu ya Juu nchini ifikapo mwaka 2015;kuendelea na ujenzi wa jengo la ofisi za kudumu za Tume;kuendelea kuratibu na kuandaa maonesho ya Elimu ya Juu,Sayansi na Teknolojia ili kuuelimisha umma kuhusu malengo,maendeleo na mchango wa Taasisi za Elimu ya Juu katikamaendeleo ya kiuchumi na kijamii nchini; nakujenga uwezo wa wafanyakazi wa Tume katikakukabiliana na changamoto za maendeleo ya Elimu yaJuu, kwa kuwapatia mafunzo.Baraza la Taifa la Elimu ya Ufundi133. Mheshimiwa Spika, mwaka 2012/13, Wizara kupitia Barazala Taifa la Elimu ya Ufundi, itatekeleza yafuatayo:(a) kukagua vyuo 20 na kutoa ithibati na usajili kwa vyuovinavyostahili;(b) kubaini na kusajili walimu 400 katika vyuo vya ufundi;(c) kuidhinisha mitaala 30 na kuendesha mitihani katika vyuo30;(d) kusimamia vyuo 20 katika kutengeneza mfumo wa kudhibitina kuhakiki ubora wa mafunzo;96 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

(e)(f)(g)kuratibu udahili wa wanafunzi wa shahada na stashahadakatika vyuo 18;kusimamia utekelezaji wa masharti ya ithibati katika vyuo20; nakuendesha mafunzo ya walimu katika vyuo 20 juu yakufundisha kwa kutumia mitaala mipya.Bodi ya Mikopo ya Wanafunzi wa Elimu ya Juu134. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2012/13, Wizara, kupitiaBodi ya Mikopo ya Wanafunzi wa Elimu ya Juu, itatekelezayafuatayo:(a) kutoa mikopo kwa wanafunzi 98,772 wa Vyuo vya Elimuya Juu;(b) kusimamia ukusanyaji wa marejesho ya mikopo ya Sh.18,000,000,000 kwa kuchukua hatua za kisheria dhidi yawadaiwa na waajiri watakaoshindwa kutimiza wajibu wao,na kuwatafuta wadaiwa kupitia viongozi wa Serikali zaMitaa;(c) kuendelea kutoa elimu kwa umma kuhusu wajibu wakuchangia Elimu ya Juu na urejeshaji wa mikopo; na(d) kuanza mchakato wa ujenzi wa ofisi za bodi ili kuongezaufanisi katika kazi.Mamlaka ya Elimu na Mafunzo ya Ufundi Stadi135. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2012/13 Wizara, kupitiaMamlaka ya Elimu na Mafunzo ya Ufundi Stadi, itatekelezayafuatayo:Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/1397

(a)(b)(c)(d)(e)(f)(g)kuendelea kuimarisha utekelezaji wa awamu ya kwanza ya‘Programu ya Vituo vya Ufundi Stadi vya Wilaya’ (DistrictVocational Training Centres Programme) kwa kukarabativituo vya ufundi stadi katika wilaya za Karagwe, Korogwena Mwanga na kujenga kituo cha Ludewa. Aidha, Kituocha Ufundi cha Wilaya ya Makete ambacho ujenzi wakeunatarajiwa kukamilika hivi karibuni kitaanza kutoamafunzo katika kipindi cha mwaka wa fedha 2012/13;kutekeleza mpango wa mafunzo ya ufundi viwandaniuitwao Skills Enhancement Programme (SEP) kwa kampuni20 ili kuimarisha stadi na tija kwa wafanyakazi wa viwandahusika;kukamilisha utekelezaji wa Mpango wa VETA wa kuimarishaVyuo vya Ufundi Stadi kwa kukarabati Vyuo vya Mafunzoya Ufundi Stadi vya Mwanza, Moshi, Mtwara, Kihonda naChuo cha Ualimu wa Ufundi Stadi cha Morogoro, pamojana kuweka mitambo ya kisasa ya kufundishia ili kwendasambamba na mabadiliko ya teknolojia;kufanya utafiti wa soko la ajira ili kubaini mahitaji yamafunzo ya ufundi stadi kisekta, hususan stadi zinazohitajikana wawekezaji na unaoendana na mahitaji ya maeneovitakapojengwa vyuo vipya vya mikoa na wilaya;kuanza ujenzi wa vyuo 4 vya VETA vya Mikoa ya Geita,Simiyu, Njombe na Rukwa;kujenga vyuo vya ufundi vinne katika wilaya za Kilindi,Namtumbo, Chunya na Ukerewe;kuandaa mwongozo wa kutoa ushauri nasaha kwawanafunzi wa vyuo vya VETA;98 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

(h)(i)kuandaa mwongozo wa kutambua ujuzi wa watu waliopatamafunzo nje ya mfumo wa chuo; nakuanzisha vituo vitatu vya uzalishaji na uimarishaji stadi(Incubation Centres) katika Kanda ili kuwawezesha wahitimukupata uzoefu na kuongeza ujuzi kwa vitendo na hivyokuwasaidia kupata ajira au kujiajiri wenyewe.Chuo Kikuu cha Dar es Salaam136. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2012/13, Wizara kupitiaChuo Kikuu cha Dar es Salaam, itatekeleza yafuatayo:(a) kudahili wanafunzi 15,112 wa Shahada ya Kwanza,2,987 wa Shahada za Uzamili na Uzamivu, na 283 waStashahada;(b) kuinua hadhi ya Kituo cha Afya cha chuo ili kiwezekuhudumia wafanyakazi, wanafunzi na wagonjwa wenginewanaohudumiwa na mfuko wa Bima ya Afya;(c) kufanya utafiti katika maeneo yafuatayo:(i) tathmini ya utekelezaji wa miradi mbalimbalimidogomidogo mkoani Manyara,(ii) utekelezaji wa sera za kuhifadhi mazingira,(iii) uhakiki kuhusu uendelevu wa usimikaji wa umeme wajua.(d) kuendeleza ukarabati na ujenzi wa miundombinu ya chuoili kuinua ubora wa mazingira ya kufundishia na kujifunzia.Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/1399

Chuo Kikuu Kishiriki cha Elimu Dar es Salaam137. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2012/13, Wizara, kupitiaChuo Kikuu Kishiriki cha Elimu Dar es Salaam, itatekelezayafuatayo:(a) kudahili wanafunzi 1,250, ambapo 250 wa fani ya sayansi;(b) kununua samani, vifaa vya kufundishia na kujifunzia pamojana vifaa vya wanafunzi wenye ulemavu;(c) kujenga jengo la kitivo cha sayansi za jamii na humanitia;(d) kupanua jengo la kitivo cha elimu kwa ajili ya kuongezaofisi za walimu na wafanyakazi waendeshaji ;(e) kuimarisha miundombinu ya TEHAMA;(f) kujenga kituo cha afya ili kuwa na jengo maalum la kutoleahuduma za afya;(g) kujenga jengo la maabara na madarasa katika Shule yaSekondari ya mazoezi;(h) kuajiri jumla ya wafanyakazi 51 (walimu 22 na waendeshaji29); na(i) kukarabati miundombinu ya umeme na barabara.Chuo Kikuu Kishiriki cha Elimu Mkwawa138. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2012/13, Wizara, kupitiaChuo Kikuu Kishiriki cha Elimu Mkwawa, itatekeleza yafuatayo:(a) kuongeza udahili wa wanafunzi wa mwaka wa kwanzakutoka 780 mwaka 2011/12 hadi 900 mwaka 2012/13;(b) kukamilisha ujenzi wa ukumbi wa mihadhara wenye uwezowa kuchukua wanafunzi 1,000 kwa wakati mmoja;(c) kuanza ujenzi wa jengo la utawala, maktaba na ujenzi wa100 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

(d)(e)(f)(g)hosteli ya wanafunzi yenye uwezo wa kuchukua wanafunzi1,000;kuanza ujenzi wa Shule ya Mazoezi (Demonstration school);kuanza ujenzi wa maabara tatu za sayansi (Fizikia, Kemiana Biolojia);kuajiri wafanyakazi wapya 30 (wanataaluma 18 nawaendeshaji 12); nakuendelea kugharimia masomo ya wahadhiri katikaviwango vya Shahada za Uzamili na Uzamivu.Chuo Kikuu cha Sokoine cha Kilimo139. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2012/13, Wizara, kupitiaChuo Kikuu cha Sokoine cha Kilimo, itatekeleza yafuatayo:(a) kuongeza idadi ya wanafunzi kutoka 7,228 waliopo sasahadi 9,800 ifikapo 2012/13;(b) kuinua ubora wa mazingira ya kufundishia na kujifunziakwa kuongeza kiwango cha upatikanaji wa vifaa vyakufundishia na kujifunzia hususan vifaa vya TEHAMA;(c) kuongeza kiwango cha uzalishaji kwa kufufua vitengo vyakiwanda cha samani cha Vuyisile Mini-Furniture Factory,Mashine za kutengeneza chakula cha wanyama, silos nakitengo cha nguruwe na ng’ombe vilivyopo Kampasi yaSolomon Mahlangu;(d) kukamilisha ujenzi wa ukumbi wa mihadhara wenye uwezowa kuchukua wanafunzi 250 kwa wakati mmoja na kufanyamaandalizi ya ujenzi wa maabara kubwa moja kwa ajiliya Kitivo cha Sayansi. Aidha, itaanza ujenzi wa majengoMakadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13101

(e)(f)(g)(h)ya Idara za Kilimo na Biashara, Uhandisi Kilimo, usimamiziwa wanyama pori na sayansi ya chakula;kuimarisha utoaji elimu na ushauri kwa wakulima kwanjia ya semina na mafunzo ya muda mfupi na kuongezamapato ya ndani;kufanya utafiti katika maeneo yafuatayo:(i) uzalishaji bora wa alizeti katika wilaya za Mvomerona Kilosa,(ii) matokeo ya ugawaji wa pembejeo chini ya utaratibuwa Mpango wa Taifa wa Vocha Nchini,(iii) uenezaji wa teknolojia za uzalishaji wa Mbuzi waMaziwa ili kupunguza umaskini na kuongeza uhakikawa chakula baina ya Kaya maskini, na(iv) uimarishaji wa uzalishaji wa samaki aina ya Sato;kukarabati kumbi 10 za mihadhara zilizopo Kampasi yaSolomon Mahlangu na Kampasi Kuu, pamoja na nyumba 50za wafanyakazi, mabweni 4 ya wanafunzi wa Kampasi yaSolomon Mahlangu, mabweni 2 yaKkampasi Kuu pamojana barabara za ndani zenye urefu wa km. 3.6 zilizopokwenye Kampasi Kuu. Aidha, chuo kitakarabati baadhi yamiundombinu iliyopo Kampasi za Olmotonyi, Mazumbai,Mgeta na Mbinga; nakuanza ujenzi wa majengo ya Kitivo cha Sayansi na ofisi200 za wafanyakazi.Chuo Kikuu Kishiriki cha Ushirika na Elimu ya Biashara Moshi140. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2012/13, Wizara, kupitiaChuo Kikuu Kishiriki cha Ushirika na Elimu za Biashara Moshi,itatekeleza kazi zifuatazo:102 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

(a) kuongeza udahili kutoka wanafunzi 3,941 mwaka 2011/12hadi kufikia wanafunzi 4,300 mwaka 2012/13(b) kuendeleza mafunzo ya wahadhiri 20 katika kiwango chaShahada ya Uzamivu;(c) kuimarisha utafiti na uchapishaji wa makala mbalimbali ilikusambaza elimu inayokidhi mahitaji ya sasa ya jamii, ikiwani pamoja na Vyama vya Ushirika wa Akiba na Mikopo,maendeleo ya ushirika, utunzaji mazingira na mikakati yakupunguza umaskini;(d) kuimarisha vituo vinne vya Mtwara, Iringa, Mwanza naTanga ili kuielimisha jamii katika masuala ya Vyama vyaUshirika wa Akiba na Mikopo, maendeleo ya ushirika,utunzaji mazingira na mikakati ya kupunguza umaskini;(e) kuimarisha kiwango cha huduma za utafiti na ushauri kwakushirikiana na vyuo vingine vya ndani na nje ya nchi,hususan Chuo cha Ushirika cha Uingereza, Chuo Kikuucha Stirling cha Uingereza, Chuo Kikuu cha Malawi, ChuoKikuu cha Zambia na Humber Institute of Technology andAdvanced Learning (HITAL);(f) kuimarisha mipango ya uenezi wa elimu nje ya Chuo ilikuchochea ari ya maendeleo katika jamii, kwa kushirikianana wadau wengine, hususan Wizara ya Kilimo, Chakula naUshirika, Shirika la Ukaguzi na Usimamizi wa Vyama vyaUshirika na Shirikisho la Vyama vya Ushirika;(g) kuchukua hatua za makusudi katika kushughulikia mahitajiya jamii katika masuala mtambuka kama jinsia, UKIMWI,watu wenye mahitaji maalumu, rushwa na mazingira; na(h) kukamilisha utekelezaji wa masharti yaliyotolewa na TumeMakadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13103

ya Vyuo Vikuu ili kukiwezesha Chuo kupanda daraja nakuwa Chuo Kikuu kamili.Chuo Kikuu Huria cha Tanzania141. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2012/13, Wizara, kupitiaChuo Kikuu Huria cha Tanzania, itatekeleza yafuatayo:(a) kujenga Maabara za Kompyuta Zanzibar, na katika mikoaya Dodoma, Shinyanga, Mtwara na Mara;(b) kujenga Jengo la Mitihani, ofisi na maabara ya Sayansikatika vituo vya Mikoa ya Mtwara na Shinyanga pamojaMakao Makuu Bungo;(c) kukarabati majengo ya chuo katika Mikoa ya Kagera(Awamu ya II), Mara (Awamu ya I), Kilimanjaro (Awamu yaII) na Shinyanga (Awamu ya I) na Zanzibar (Awamu ya II);(d)(e)(f)(g)kuongeza udahili wa wanafunzi ili ufikie 4,000 kwaShahada ya Kwanza na Cheti, na 1,300 kwa Shahada zaUzamili na Uzamivu kwa mwaka;kuweka vitabu vya masomo yote ya Chuo Kikuu Huria chaTanzania kwenye mfumo wa digitali ili wanafunzi wawezekuvitumia kwa urahisi;kuweka mtandao (Wireless Internet) katika Vituo 20 vyaChuo Kikuu Huria cha Tanzania;kuendeleza utafiti katika maeneo yafuatayo:(i) usalama wa matumizi ya TEHAMA;(ii) uimarishaji wa ufugaji wa kuku wa kienyeji, Ilima –Mbeya;104 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

(h)(iii) uimarishaji wa taratibu za kukusanya na kuzitupatakataka za mijini;(iv) matumizi ya ardhi na maji ya Ziwa Victoria;(v) matumizi ya simu za viganjani katika kujifunzia;(vi) mafanikio na matatizo ya matumizi ya e-learningkatika kujifunza; nakuanza kutoa mafunzo ya ualimu kwa njia ya Ana-kwa-Anana masafa kwa nchi za SADC kwa ngazi ya Stashahadana Shahada kwa kutumia mitaala iliyoandaliwa.Chuo Kikuu Ardhi142. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2012/13, Wizara, kupitiaChuo Kikuu Ardhi, itatekeleza yafuatayo:(a) kufanya utafiti katika maeneo yafuatayo:(i) kupima athari za marekebisho na urasimishaji malikatika maisha ya watu wenye kipato duni – Tanzania,kwa kutumia uchunguzi kifani wa Dar es Salaam(Assessing the impact of Regularisation and PropertyFormalisation on the Livelihoods of the Poor in Tanzania;the Case of Dar es Salaam);(ii) kupanga na kuratibu Mipango Shirikishi ya Matumiziya Ardhi katika kusuluhisha migogoro kati ya wakulima,kwa kutumia uchunguzi kifani wa kijiji cha Kwitetekatika Wilaya ya Serengeti (Participatory Village Landuse Planning to Resolve Conflicts between Crop Growers:experience from Kwitete Village, Serengeti District);(iii) kushirikisha Jumuiya katika Usimamizi wa Mazingirakwa kutumia uchunguzi kifani wa Manispaa yaMakadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13105

Kinondoni – Dar es Salaam (Community Participationin Environmental management: the Case of KinondoniMunicipality – Dar es Salaam),(b)(c)(d)kukamilisha ujenzi wa jengo la maabara kwa ajili yamatumizi mbalimbali (Multi-purpose Laboratory Building);kuanza awamu ya kwanza ya ujenzi wa hosteli zawanafunzi; nakuanza ujenzi wa jengo la studio, kwa ajili ya wanafunziwa kozi za usanifu majengo na mipango miji na vijiji.Chuo Kikuu cha Afya na Sayansi Shirikishi Muhimbili143. Mheshimiwa Spika, katika mwaka wa 2012/13, Wizara,kupitia Chuo Kikuu cha Afya na Sayansi Shirikishi Muhimbili,itatekeleza yafuatayo:(a) kujenga nyumba mbili za walezi wa wanafunzi na bazaarya wanafunzi katika eneo la hosteli za wanafunzi zilizopokatika barabara ya Chole, Dar es Salaam;(b) kukamilisha ukarabati wa nyumba za wafanyakazi,maabara za kufundishia, maegesho ya magari, mabweniya wanafunzi na miundombinu mingine kama vile mirefejiya maji taka na maji ya mvua;(c) kujenga karakana ya kutengenezea vifaa vya maabarakatika kampasi ya Muhimbili;(d) kuandaa Master Plan na Topographical Survey kwa ajili yakuendeleza eneo la Mloganzila;(e) kujenga miundombinu ya barabara, maji na umeme katikaeneo la Mloganzila, na kuanza ujenzi wa hospitali ya106 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

(f)(g)kufundishia ambayo pia itatoa huduma kwa wananchi;kuendelea kufanya utafiti kujua muda ambao dawa yaALU, (Dawa Mseto), inatumia kuua vimelea vya malaria; nakuendeleza utafiti wa chanjo ya UKIMWI katika programuya ‘TaMoVac’, ambapo utafiti wa kubaini namna bora yautoaji wa chanjo ya majaribio dhidi ya VVU utafanyikakatika Jiji la Dar es Salaam na Mbeya, na Maputo nchiniMsumbiji.Chuo Kikuu Mzumbe144. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2012/13, Wizara kupitiaChuo Kikuu Mzumbe, itatekeleza yafuatayo:(a) kudahili wanafunzi 4,372 (Shahada ya Kwanza,Stashahada na Cheti - 1,910, Shahada ya Uzamili 2,447na Shahada ya Uzamivu -15);(b) kuweka vifaa na samani katika maktaba ya kampasi yaMbeya;(c) kulipia kiwanja cha Iwambi, Mbeya(d) kukamilisha utafiti katika maeneo 20 na kutoa ushauri wakitaalamu katika maeneo 35 ya menejimenti, uongozi nasayansi ya jamii kwa ujumla;(e) kuchapisha vitabu 6 makala za kufundishia 8 na makalanyingine 28;(f) kuajiri wahadhiri 36 na wafanyakazi waendeshaji 25; na(g) kugharimia mafunzo ya watumishi 20 katika ngazi yaShahada za Uzamivu na 15 katika ngazi ya Shahada zaUzamili.Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13107

Chuo Kikuu cha Dodoma145. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2012/13, Wizara, kupitiaChuo Kikuu cha Dodoma, itatekeleza yafuatayo:(a) kuendelea na ujenzi wa maabara na madarasa katikaChuo cha Sayansi za Asili na Hisabati, na Chuo cha Sayansiza Ardhi;(b) kuendelea na ujenzi wa miundombinu ya maji safi na majitaka;(c) kuendeleza utafiti katika maeneo ya mazingira, rasilimali,uchumi na tabianchi na kuwajengea uwezo wanataalumakatika utafiti;(d) kudahili wanafunzi wapya 6,000 katika Shahada yaKwanza na wanafunzi 460 katika Shahada za Uzamili;(e) kugharimia mafunzo ya Wanataaluma 100 nawafanyakazi waendeshaji 20 pamoja na wafanyakazi150 wanaoendelea na masomo;(f) kuanza ujenzi wa Chuo cha Elimu Awamu ya Pili kwa ajiliya wanafunzi 10,000;(g) kuanza ujenzi wa Chuo cha Tiba Awamu ya Pili kwa ajili yawanafunzi 3,500;(h) kukamilisha ujenzi wa Kituo cha Uchunguzi wa Maradhi naTiba;(i) kugharimia ununuzi wa samani za madarasa, ofisi, mabweni,maabara na nyumba, kompyuta, vifaa vya kufundishia navya maabara;(j) kuweka miundombinu ya umeme na mawasiliano katikavyuo vya Sayansi za Asili, Hisabati na Sayansi za Ardhi; na(k) kuanza Awamu ya Pili ya ujenzi wa barabara za ndani nazinazounganisha vitivo.108 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

Chuo cha Kumbukumbu ya Mwalimu Nyerere146. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2012/13, Wizara, kupitiaChuo cha Kumbukumbu ya Mwalimu Nyerere, itatekelezayafuatayo:(a) kudahili wanafunzi 500 wa programu ya Cheti, 400 waStashahada na 525 wa Shahada ya Kwanza;(b) kugharimia mafunzo ya wanataaluma kumi (10) nawafanyakazi waendeshaji watano (5), ikiwa ni pamoja nawanaoendelea na masomo;(c) kuendeleza ujenzi wa hosteli ya wanafunzi, Kivukoni;(d) kuajiri wanataaluma 28 na wafanyakazi waendeshaji 22;na(e) kuanza kuendesha mafunzo ya ualimu katika programu zaStashahada na Shahada ya Kwanza.Chuo cha Ufundi Arusha147. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2012/13, Wizara kupitiaChuo cha Ufundi Arusha, itatekeleza yafuatayo:(a) kudahili jumla ya wanafunzi 472 wa mwaka wa kwanza(Cheti na Stashahada 447, Shahada 25);(b) kuanzisha programu tatu (3) za ufundi sanifu (NTAs 4-6)katika fani za Teknolojia ya Uchongaji Mawe na Sonara;Teknolojia ya Magari na Mitambo Mikubwa; na Teknolojiaya Habari na Kompyuta;(c) kuhuisha mitaala 18 ya programu zilizopo za ufundi sanifu(NTAs 4-6);(d) kuajiri wanataaluma 25 na wafanyakazi waendeshaji 15;Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13109

(e)(f)(g)(h)(i)(j)(k)(l)kuendesha kozi ya awali ya kujiunga na Chuo kwa ajili yawasichana, kwa kushirikiana na Mfuko wa Elimu Tanzania(TEA);kugharimia mafunzo ya muda mrefu na mfupi kwawanataaluma 15 na wafanyakazi waendeshaji 10;kufanya ukarabati na kununua vifaa vya karakana namaabara (Mechanical, Civil, Electrical, Automotive na Civiland Irrigation Engineering);kumalizia ujenzi wa jengo la Uhandisi Umwagiliaji;kununua samani kwa ajili ya jengo la utawala;kuendeleza shamba la mafunzo ya kilimo na umwagiliajila Oljoro;kuendeleza mikakati ya mapambano dhidi ya maambukiziya ugonjwa wa UKIMWI; nakuendeleza ushirikiano na nchi wahisani, Mashirika yaKimataifa, Vyuo vya Elimu ya Juu na vya Ufundi vilivyonchini na vya kimataifa: Commonwealth Association ofPolytechnics in Africa (CAPA); Chuo cha Camosun Kanadakupitia mradi wa Education for Employment (EFE); TechnicalEducation and Labour Market Support Programme (TELMS)inayofadhiliwa na Serikali ya Italia na Japanese InternationalCooperation Agency (JICA) kupitia wataalamu Wajapaniwawili (2) wanaojenga uwezo wa kufundisha Uhandisi Ujenzina Umwagiliaji kwa vitendo.110 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

VII. SHUKRANI148. Mheshimiwa Spika, kwa niaba ya Wizara ya Elimu na Mafunzoya Ufundi, napenda kuwashukuru kwa dhati wadau wote wasekta ya Elimu, ikiwa ni pamoja na Washirika wetu wa Maendeleo,Wahisani, Viongozi wa ngazi mbalimbali na wananchi waTanzania kwa ujumla ambao wamechangia utekelezaji waMipango ya Elimu na Mafunzo ya Ufundi. Napenda kuchukuafursa hii kuwatambua Wahisani waliochangia Sekta ya Elimukama ifuatavyo: Serikali za Algeria, China, Cuba, India, Japani,Kanada, Marekani, Misri, Norway, Pakistan, Poland, Sweden,Ubelgiji, Ufaransa, Uholanzi, Uingereza, Ujerumani, na Uturuki.Aidha, mashirika yaliyochangia katika kufanikisha programuza Elimu ni pamoja na Aga Khan Education Services, Book AidInternational, BP (PUMA Energy), Care International, ChildrenInternational, Children’s Book Project, CIDA, COL, DAAD, DANIDA,DfID, EDC, GTZ, ILO, International Reading Association, Irish Aid,JICA, JOVC, KOICA, Mwananchi Communications, Barclays Bank,Benki ya Dunia, Benki ya Maendeleo ya Afrika, NBC, CRDB, NMB,NORAD, OPEC, Oxfam, Peace Corps, Plan International, Sida,Sight Savers International, Umoja wa Nchi za Ulaya, UNAIDS,UNDP, UNESCO, UNESCO Institute for Life Long Learning (UIL),UNFPA, UNICEF, USAID, Airtel, Tigo, VODACOM (T), VSO, WFP,WhiteDent, Winrock International, Commonwealth Secretariat naWorld Vision.149. Mheshimiwa Spika, napenda kuishukuru tena Kamati ya Kudumuya Bunge ya Huduma za Jamii ikiongozwa na Mwenyekiti wakeMakadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13111

Mheshimiwa Margaret Simwanza Sitta (Mb), na WaheshimiwaWabunge wa Bunge lako Tukufu.150. Mheshimiwa Spika, shukrani zetu pia ziwafikie wadaumbalimbali wa Sekta ya Elimu, hasa sekta binafsi kwa ushirikianowao katika kutekeleza malengo ya Wizara. Nawashukuruviongozi wa vyama vya wafanyakazi: CWT, RAAWU, THTU naTUGHE pamoja na vyama vya kitaaluma na kitaalamu pamojana wanafunzi, kwa ushirikiano na ushauri wao katika kushughulikiamasuala ya wafanyakazi na uendeshaji wa elimu nchini. Pianawapongeza waheshimiwa wabunge wenzangu kwa michangona ushirikiano mlionipa katika kuimarisha huduma zitolewazo naWizara.151. Mheshimiwa Spika, napenda kumalizia Hotuba yangu kwakuwashukuru viongozi wenzangu katika Wizara nikianza naNaibu Waziri, Mheshimiwa Mwalimu Philipo Augustino Mulugo(Mb), aliyekuwa Katibu Mkuu wa Wizara, Prof. Hamisi OmariDihenga, Kaimu Katibu Mkuu, Bw. Selestine Muhochi Gesimba,Wakuu wa Idara, Wakuu wa Vitengo, Viongozi wa Taasisi zilizochini ya Wizara pamoja na watumishi wote wa Wizara naTaasisi. Wote kwa pamoja wamenipa ushirikiano mkubwa ambaoumenisaidia kutekeleza majukumu niliyopewa ya kusimamiauendelezaji wa sekta ya Elimu. Ni kweli kabisa kuwa michangoyao ya mawazo na utendaji yameweza kuifanya kazi yangukuwa nafuu na kujipatia mafanikio.Nawashukuru sana.112 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

VIII. MAOMBI YA FEDHA KWA MWAKA 2012/13152. Mheshimiwa Spika, baada ya maelezo haya, sasa naliombaBunge lako Tukufu liidhinishe makadirio ya matumizi yaWizara ya Elimu na Mafunzo ya Ufundi ya Jumla ya Shilingi724,471,937,000 kwa mwaka wa fedha 2012/13 ili kuiwezeshaWizara kutekeleza majukumu yake. Katika maombi haya:(a) Shilingi 96,386,272,065 zinaombwa kwa ajili yaMatumizi ya Kawaida ya Idara ambapo: Shilingi41,685,937,000 zinaombwa kwa ajili ya mishahara naShilingi 54,700,335,065 zinaombwa kwa ajili ya matumizimengineyo;(b) Shilingi 535,504,348,935 zinaombwa kwa ajili yaMatumizi ya Kawaida ya Taasisi. Kati ya hizo, Shilingi205,541,876,000 zinaombwa kwa ajili ya mishahara,na Shilingi 329,962,472,935 zinaombwa kwa ajili yamatumizi mengineyo. Katika fedha ya matumizi mengineyo,Shilingi 306,000,000,000 ni kwa ajili ya mikopo yawanafunzi wa Elimu ya Juu;(c)Shilingi 92,581,316,000 zinaombwa kwa ajili ya Miradiya Maendeleo ya Wizara ya Elimu na Mafunzo ya Ufundi.Kati ya hizo, Shilingi 18,561,689,000 ni fedha za ndani naShilingi 74,019,627,000 ni fedha kutoka kwa washirikawa maendeleo.Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13113

153. Mheshimiwa Spika, napenda tena nitoe shukurani zangu zadhati kwako binafsi na kwa Waheshimiwa Wabunge wote kwakunisikiliza. Hotuba hii inapatikana pia katika tovuti ya Wizarakwa anwani ya: www.moe.go.tz.154. Mheshimiwa Spika, naomba kutoa hoja.114 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

Kiambatisho Na.1Uandikishaji Elimu ya Msingi: Darasa I-VII kwa Jinsi na Darasa katika Shule za Msingi za Serikali na Zisizo za Serikali, 2008 - 2012a) JumlaUandikishaji2008 2009 2010 2011 2012ME KE JUMLA ME KE JUMLA ME KE JUMLA ME KE JUMLA ME KE JUMLADarasa I-VII 4261831 4148263 8410094 4248764 4192789 8441553 4203269 4216036 8419305 4159740 4203646 8363386 4086280 4160892 8247172Za Serikali 4203180 4093428 8296608 4182915 4130165 8313080 4127500 4139526 8267026 4076899 4123752 8200651 3970502 4049246 8019748Zisizo za Serikali 58651 54835 113486 65849 62624 128473 75769 76510 152279 82841 79894 162735 115778 111646 227424b)JumlaMadarasa yoteDarasa I 700524 679666 1380190 684388 674402 1358790 681983 674591 1356574 699483 688733 1388216 706321 698677 1404998Za Serikali 690766 670263 1361029 673390 663952 1337342 669775 662994 1332769 685671 675861 1361532 685244 679176 1364420Zisizo za Serikali 9758 9403 19161 10998 10450 21448 12208 11597 23805 13812 12872 26684 21077 19501 40578Darasa III 655097 639170 1294267 658467 653104 1311571 657297 648513 1305810 650609 642097 1292706 714593 663389 1377982Za Serikali 645351 630180 1275531 648135 643388 1291523 644969 636888 1281857 637498 629646 1267144 650425 645550 1295975Zisizo za Serikali 9746 8990 18736 10332 9716 20048 12328 11625 23953 13111 12451 25562 19168 17839 37007Darasa III 611985 599891 1211876 649018 624368 1273386 641103 638654 1279757 629929 628556 1258485 620024 619892 1239916Za Serikali 602376 590965 1193341 638501 614149 1252650 629044 626172 1255216 616795 616155 1232950 601907 602696 1204603Zisizo za Serikali 9609 8926 18535 10517 10219 20736 12059 12482 24541 13134 12401 25535 18117 17196 35313Darasa IV 670453 647557 1318010 592496 582367 1174863 604444 602747 1207191 590442 597386 1187828 592432 602727 1195159Za Serikali 661633 639318 1300951 582915 572864 1155779 593147 591068 1184215 578474 585232 1163706 575847 586363 1162210Zisizo za Serikali 8820 8239 17059 9581 9503 19084 11297 11679 22976 11968 12154 24122 16585 16364 32949Darasa V 512490 507316 1019806 610857 614823 1225680 551727 555546 1107273 555521 561631 1117152 530812 551026 1081838Za Serikali 504401 499702 1004103 601433 606123 1207556 541001 544609 1085610 543746 550311 1094057 515357 535765 1051122Zisizo za Serikali 8089 7614 15703 9424 8700 18124 10726 10937 21663 11775 11320 23095 15455 15261 30716Darasa VI 570051 550075 1120126 522027 515596 1037623 601772 612396 1214168 540029 550490 1090519 531905 550939 1082844Za Serikali 562855 543579 1106434 513719 507679 1021398 592285 602555 1194840 529518 540336 1069854 517725 536747 1054472Zisizo za Serikali 7196 6496 13692 8308 7917 16225 9487 9841 19328 10511 10154 20665 14180 14192 28372Darasa VII 541231 524588 1065819 531511 528129 1059640 464943 483589 948532 493727 534753 1028480 435193 474242 909435Za Serikali 535798 519421 1055219 524822 522010 1046832 457279 475240 932519 485197 526211 1011408 423997 462949 886946Zisizo za Serikali 5433 5167 10600 6689 6119 12808 7664 8349 16013 8530 8542 17072 11196 11293 22489Chanzo:BEST, 201245Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13115

Zisizo za Serikalib) Kidato cha 1JumlaZa SerikaliZisizo za Serikalic) Kidato cha 2JumlaZa SerikaliZisizo za Serikalid) Kidato cha 3JumlaZa SerikaliZisizo za Serikalie) Kidato cha 4JumlaZa SerikaliZisizo za SerikaliKiambatisho Na.2Uandikishaji na Walimu katika Shule za Sekondari za Serikali na Zisizo za Serikali kwa Jinsi na Madarasa, 2008 - 2012Kiashirio naKiwango chaMkusanyikoUandikishajia)Kidato cha 1-6JumlaZa Serikali2008 2009 2010 2011 2012ME KE JUMLA ME KE JUMLA ME KE JUMLA ME KE JUMLA ME KE JUMLA679124 543279 1222403 812945 653457 1466402 910171 728528 1638699 986993 802554 1789547 1010473 873799 1884272584118 451755 1035873 728322 565369 1293691 792974 608356 1401330 854739 660932 1515671 875480 727272 160275295006 91524 186530 84623 88088 172711 117197 120172 237369 132254 141622 273876 134993 146527 281520252116 186785 438901 290696 234088 524784 240017 198810 438827 246487 220668 467155 264196 258183 522379231241 164689 395930 269712 210817 480529 213262 168945 382207 217094 186779 403873 234314 223007 45732120875 22096 42971 20984 23271 44255 26755 29865 56620 29393 33889 63282 29882 35176 65058200658 174967 375625 196911 147604 344515 254319 202427 456746 252478 211451 463929 238840 216813 455653179289 153104 332393 179436 128695 308131 226782 172088 398870 220738 175986 396724 206334 179916 38625021369 21863 43232 17475 18909 36384 27537 30339 57876 31740 35465 67205 32506 36897 69403117568 100962 218530 177706 153138 330844 195222 149075 344297 246852 199535 446387 227560 192633 42019396190 79163 175353 159789 133991 293780 170704 122815 293519 215239 165289 380528 196764 158976 35574021378 21799 43177 17917 19147 37064 24518 26260 50778 31613 34246 65859 30796 33657 6445373675 57519 131194 109205 92211 201416 177176 149639 326815 190186 143452 333638 224365 180220 40458554898 40316 95214 92568 74787 167355 153867 126128 279995 163838 115279 279117 194589 148787 34337618777 17203 35980 16637 17424 34061 23309 23511 46820 26348 28173 54521 29776 31433 6120946116 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

Zisizo za Serikalig)Kidato cha 6JumlaKiashirio naKiwango chaMkusanyikof) Kidato cha 5JumlaZa SerikaliZa SerikaliZisizo za Serikalih)Kidato cha 1-4JumlaZa SerikaliZisizo za Serikalii) Kidato cha 5-6JumlaZa SerikaliZisizo za SerikaliWalimuJumlaZa SerikaliZisizo za SerikaliChanzo: BEST, 2012Kiambatisho Na. 2 Kinaendelea2008 2009 20102011 2012M F T M F T M F T M F T M F T21949 15867 37816 25182 17870 43052 23056 15278 38334 27088 14260 41348 27956 12934 4089014475 10765 25240 18604 12597 31201 15782 10283 26065 20992 9273 30265 22551 8655 312067474 5102 12576 6578 5273 11851 7274 4995 12269 6096 4987 11083 5405 4279 968413158 7179 20337 13245 8546 21791 20381 13299 33680 23902 13188 37090 27556 13016 405728025 3718 11743 8213 4482 12695 12577 8097 20674 16838 8326 25164 20928 7931 288595133 3461 8594 5032 4064 9096 7804 5202 13006 7064 4862 11926 6628 5085 11713644017 520233 1164250 774518 627041 1401559 866734 699951 1566685 936003 775106 1711109 954961 847849 1802810561618 437272 998890 701505 548290 1249795 764615 589976 1354591 816909 643333 1460242 832001 710686 154268782399 82961 165360 73013 78751 151764 102119 109975 212094 119094 131773 250867 122960 137163 26012335107 23046 58153 38427 26416 64843 43437 28577 72014 50990 27448 78438 55512 25950 8146222500 14483 36983 26817 17079 43896 28359 18380 46739 37830 17599 55429 43479 16586 6006512607 8563 21170 11610 9337 20947 15078 10197 25275 13160 9849 23009 12033 9364 2139723122 9713 32835 22972 10982 33954 27821 12696 40517 36357 15789 52146 44524 20562 6508616790 8181 24971 17240 9192 26432 19666 10586 30252 26635 13299 39934 33643 17826 514696332 1532 7864 5732 1790 7522 8155 2110 10265 9722 2490 12212 10881 2736 1361747Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13117

Kiambatisho Na. 3Uandikishaji na Uwiano Kijinsia katika Vyuo vya Serikali na Visivyo vya Serikali vya Elimu ya Ualimu, kwa Jinsi na Ngazi, 2008 - 2012a) Jumla Kuu UandikishajiStashahada - TarajaliStashahada - KaziniCheti - TarajaliCheti - Elimu MaalumuMafunzo kazini-Daraja B/C-Ab) Uandikishaji Mwaka waKwanzaJumlaStashahada - TarajaliStashahada - KaziniCheti - TarajaliMafunzo kazini-Daraja B/C-ACheti - Elimu Maalumuc) Uandikishaji Mwaka waPiliJumlaStashahada - TarajaliStashahada - KaziniCheti - TarajaliCheti - Elimu MaalumuME KE JUMLA ME KE JUMLA ME KE JUMLA ME KE JUMLA ME KE JUMLA11445 10443 21888 18218 17139 35371 20051 16597 36648 20385 17313 37698 24360 18898 43258 14.7 0.84288 2771 7059 5646 3642 9288 8695 5982 14677 7222 4360 11582 7552 4808 12360 6.7 0.6559 230 789 1489 679 2182 1873 1191 3064 1071 551 1622 729 327 1056 -34.9 0.46455 7278 13733 11078 12797 23875 9145 9296 18441 11905 12137 24042 14044 11582 25626 5.5 0.8127 138 265 5 21 26 338 128 466 187 265 452 17 34 51 -88.7 2.016 26 42 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0.0 0.97240 6533 13773 10433 9339 19772 9247 8319 17566 10006 8907 18913 14373 10660 25033 32.4 0.73056 1936 4992 3364 1946 5310 4580 3029 7609 2840 2022 4862 4591 2810 7401 52.2 0.6387 194 581 842 365 1207 793 623 1416 362 209 571 322 166 488 -14.5 0.53666 4249 7915 6223 7007 13230 3762 4564 8326 6617 6411 13028 9443 7650 17093 29.1 0.84 16 20 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0.0 0.9127 138 265 4 21 25 112 103 215 187 265 452 17 34 51 -88.7 2.04205 3910 8115 7784 7814 15598 10804 8278 19082 10379 8406 18785 9987 8238 18225 -3.0 0.81232 835 2067 2282 1696 3978 4115 2953 7068 4382 2338 6720 2961 1998 4959 -26.2 0.7172 36 208 647 328 975 1080 568 1648 709 342 1051 407 161 568 -46.0 0.42789 3029 5818 4855 5790 10645 5383 4732 10115 5288 5726 11014 6619 6079 12698 15.3 0.90 0 0 1 0 1 226 25 251 0 0 0 0 0 0 0.0 0.0Chanzo: BEST, 20122008 2009 2010 2011 2012 %Ongezeko/Kushuka48Uwiano kwaJinsia (GPI)kwa 2012118 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13

Uandikishaji wa Vyuo Vikuu na Vyuo Vikuu Vishiriki vya Serikali na Visivyo vya Serikali kwa Programu na Jinsi, 2011/2012Kiambatisho Na. 4Kozi Zisizo za Shahada Kozi za ShahadaJina la TaasisiChetiStashahada yaKawaidaStashahada yaJuuShahada ya kwanzaCheti chauzamiliStashahada yaUzamiliShahada yaUzamiliShahada yauzamivuJumlaME KE JUMLA ME KE JUMLA ME KE JUMLA ME KE JUMLA ME KE JUMLA ME KE JUMLA ME KE JUMLA ME KE JUMLA ME KE JUMLAAKU 0 0 0 0 0 0 0 0 0 9 25 34 21 15 36 0 39 25 64 0 0 0 69 65 134AMUCO-TABORA 0 0 0 0 0 0 0 0 0 918 334 1252 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 918 334 1252ARU 0 0 0 8 0 8 0 0 0 2205 1004 3209 0 0 0 14 3 17 121 25 146 20 8 28 2368 1040 3408CUHASB 0 0 0 196 111 307 0 0 0 483 214 697 0 0 0 0 0 0 41 17 58 0 0 0 720 342 1062DUCE 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1620 1137 2757 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1620 1137 2757ECKTU 35 89 124 71 87 158 0 0 0 302 112 414 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 408 288 696HKMU 0 0 0 7 61 68 0 0 0 189 204 393 0 0 0 0 0 0 14 5 19 0 0 0 210 270 480IMTU 16 19 35 3 27 30 0 0 0 575 301 876 0 0 0 0 0 0 12 4 16 0 0 0 606 351 957IUCO 36 53 89 57 89 146 0 0 0 1276 888 2164 0 0 0 13 15 28 779 592 1371 0 0 0 2161 1637 3798JKUAT- ARUSHA 7 14 21 28 19 47 0 0 0 9 2 11 0 0 0 5 2 7 0 0 0 0 0 0 49 37 86KCMC 36 28 64 99 59 158 43 109 152 52 17 69 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 230 213 443KIU 228 176 404 201 227 428 0 0 0 737 562 1299 0 106 23 129 194 61 255 41 10 51 1507 1059 2566MMU 0 0 0 177 251 428 0 0 0 403 311 714 0 0 0 0 0 0 23 17 40 0 0 0 603 579 1182MU 167 174 341 140 104 244 0 0 0 2368 2079 4447 0 0 0 0 0 0 1310 817 2127 31 3 34 4016 3177 7193MUCCOBS 373 366 739 475 390 865 0 0 0 1449 775 2224 0 0 0 52 19 71 36 18 54 0 0 0 2385 1568 3953MUCE 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1302 1014 2316 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1302 1014 2316MUCO 1 0 1 0 0 0 0 0 0 920 906 1826 0 0 0 0 0 0 27 17 44 1 0 1 949 923 1872MUHAS 31 27 58 401 321 722 29 19 48 1102 357 1459 0 0 0 0 0 0 241 132 373 0 0 0 1804 856 2660MUM 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2891 1822 4713 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2891 1822 4713MWUCE 0 0 0 0 0 0 0 0 0 212 138 350 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 212 138 350OUT 6466 4125 10591 1448 1222 2670 0 0 0 21078 8405 29483 0 0 0 842 334 1176 5364 1940 7304 245 52 297 35443 16078 51521RUCO 170 203 373 345 236 581 0 0 0 2580 1144 3724 0 0 0 1 1 2 124 53 177 6 2 8 3226 1639 4865SAUT 282 285 567 0 0 0 411 309 720 6102 4851 10953 0 14 14 28 326 158 484 17 7 24 7152 5624 12776SEKURCO 9 5 14 9 3 12 0 0 0 1064 563 1627 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1082 571 1653SJUT 65 76 141 241 206 447 0 0 0 1866 1504 3370 0 0 0 54 63 117 28 11 39 0 0 0 2254 1860 4114SUA 3 3 6 0 0 0 0 0 3344 1327 4671 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3347 1330 4677SUZA 31 13 44 236 380 616 0 0 0 424 357 781 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 691 750 1441TEKU 20 6 26 36 31 67 0 0 0 2451 1521 3972 0 0 0 7 3 10 41 31 72 0 0 0 2555 1592 4147TUDARCO 88 76 164 3 4 7 0 0 0 848 724 1572 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 939 804 1743UCEZ 0 0 0 0 0 0 0 0 0 484 404 888 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 484 404 888UDOM 9 2 11 21 6 27 0 0 0 10428 5788 16216 2 10 12 23 22 45 874 492 1366 11 8 19 11368 6328 17696UDSM 44 12 56 57 21 78 0 0 0 8653 4988 13641 495 158 653 114 37 151 1488 834 2322 5 3 8 10856 6053 16909UoA 7 0 7 116 56 172 0 0 0 1219 590 1809 0 0 0 12 2 14 78 29 107 0 0 0 1432 677 2109UoB 4 5 9 1 2 3 0 0 0 20 16 36 0 0 0 0 0 0 10 9 19 0 0 0 35 32 67Jumla Kuu 8128 5757 13885 4376 3913 8289 483 437 920 79583 44384 123967 518 183 701 1257 538 1795 11170 5287 16457 377 93 470 105892 60592 166484Chanzo: BEST, 201249Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13119

120 Makadirio ya Mapato na Matumizi kwa Mwaka 2012/13