12.07.2015 Views

Aktualności Nr 15 plik do pobrania (format pdf) - bioMérieux

Aktualności Nr 15 plik do pobrania (format pdf) - bioMérieux

Aktualności Nr 15 plik do pobrania (format pdf) - bioMérieux

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

INDUSTRY<strong>15</strong>lipiec2013<strong>Aktualności</strong><strong>bioMérieux</strong>Cytometry jakoczęść procesu produkcyjnegoDiagnostykaźródłem <strong>do</strong>brego zdrowia


Spis treściod wydawcy2 od wydawcy3 Nowe wytyczne w zakresie wytwarzaniai stosowania pożywek mikrobiologicznych6 Czuła analiza w kilka minut8 Oznaczanie liczby drożdży w wybranychfermentowanych produktach mleczarskichz wykorzystaniem systemu TEMPO ® YM11 <strong>bioMérieux</strong> wprowadza nowy test TEMPO ® AC,<strong>do</strong> szybkiego liczenia ogólnej liczbydrobnoustrojów w żywnosci13 Enterotoksyny gronkowcowe – zagrożeniemikrobiologiczne i wykrywaniewydawca: <strong>bioMérieux</strong> Polska Sp. z o.o.Osoba odpowiedzialna: Elżbieta WójcikOsoby biorące udział w przygotowaniu nr <strong>15</strong>:Dorota PawluchArtur GąsiorCzesław MitekJacek CharlińskiAneta Lesiuk (korekta)Adres redakcji i wydawcy:<strong>bioMérieux</strong> Polska01-518 Warszawa, ul. Gen. Józefa Zajączka 9tel. (22) 569 85 00 • fax (22) 569 85 54www.biomerieux.plopracowanie graficzne i druk:Agencja Wydawnicza SOWAwww.agencja-sowa.com.plSzanowni Państwo!Mam nadzieję ,że artykuły, które zamieściliśmy w numerze<strong>15</strong>. „<strong>Aktualności</strong> Industry”, spełnią Państwa oczekiwania.Bardzo prosimy o opinie, które będą dla nas wskazaniem,co powinniśmy zmienić w przyszłości i jakie tematy są dlaPaństwa ważne.Przedstawiamy Państwu kolejne produkty firmy AESChemunex,które weszły <strong>do</strong> naszej oferty. Cytometry przepływowe przeznaczone<strong>do</strong> badania jałowości lub liczenia drobnoustrojóww żywności, farmaceutykach i kosmetykach. Wykorzystaniecytomerów: BactiFlow ALS, D-Count i ChemScan RDI jakoczęść procesu produkcyjnego skraca czas oczekiwania nawyniki badań surowców i gotowych produktów <strong>do</strong> 24. godzin.Prezentujemy nowe wytyczne w zakresie wykorzystania i stosowaniapożywek mikrobiologicznych.Mówimy na temat enterotoksyny gronkowcowej będącejprzyczyną wielu zatruć pokarmowych.W <strong>15</strong>. numerze „<strong>Aktualności</strong> Industry” znajdziecie Państwoartykuł na temat wykorzystania systemu Tempo <strong>do</strong> oznaczanialiczby drożdży w wybranychfermentowanychproduktach mleczarskich.Szanowni Państwo,uprzejmie informujemy, żeod 01.06.2013 nie będą<strong>do</strong>łączane <strong>do</strong> przesyłek certyfikatykontroli jakości w formiewydrukowanej.Certyfikaty kontroli jakościdla naszych produktów są<strong>do</strong>stępne w formie elektronicznejna stroniewww.mybiomerieux.com.Aby uzyskać <strong>do</strong>stęp <strong>do</strong> danychbiblioteki, należy się zarejestrowaćna www.mybiomerieux.com:- na stronie głównej w prawym górnym rogu można wybraćjęzyk polski,- kliknąć w „ZAŁÓŻ KONTO”.Po wypełnieniu wszystkich wymaganych pól, otrzymaciePaństwo wia<strong>do</strong>mość elektroniczną z potwierdzeniem loginui hasła.Dorota PawluchDyrektor ds. Marketingu i SprzedażyMikrobiologia Przemysłowa2


Nowe wytyczne w zakresiewytwarzania i stosowaniapożywek mikrobiologicznychprzepisy prawneKrzysztof Kwiatek 1 , Dorota Pawluch 21Państwowy Instytut Weterynaryjny – Państwowy Instytut Badawczy, Puławy2<strong>bioMérieux</strong> Polska Sp. z o.oJakość pożywek mikrobiologicznych stosowanychw różnego rodzaju badaniach laboratoryjnych, a więci wiarygodność otrzymanego wyniku, uzależnionajest od wielu czynników, a w szczególności od jakościposzczególnych składników i substancji stosowanych,poprawności procedur przygotowania czy odpowiedniegoprocesu pakowania i przechowywania. Wytwórcapożywek lub laboratorium je przygotowującemuszą zapewnić, że gotowa <strong>do</strong> użycia pożywka odpowiadapod względem cech fizycznych, chemicznychi biologicznych określonemu standar<strong>do</strong>wi.Zatem wdrożony system jakości w laboratorium powinienzapewniać otrzymanie odpowiednich cechwytworzonej i używanej w badaniach pożywki w zakresieparametrów ogólnych i ho<strong>do</strong>wlanych. Stą<strong>do</strong>becne dążenie w skali międzynaro<strong>do</strong>wej <strong>do</strong> standaryzacjimetod badań mikrobiologicznych. Chodzibowiem o opracowanie, a następnie zastosowaniew praktyce laboratoryjnej jednolitych metod badańmikrobiologicznych, odpowiednich dla różnego rodzajumatryc, dających powtarzalne oraz wiarygodnewyniki. W efekcie pozwoli to, aby były one porównywalnew przypadku wykonywania badań tej samejpróbki w różnych laboratoriach niezależnie od miejscaczy kraju. W rezultacie powinno to pozwolić na wiarygodną,pełną i szybką identyfikację czynników zagrożeńmikrobiologicznych występujących w żywności,paszach i wodzie oraz ułatwiać podejmowanie corazbardziej obiektywnych decyzji producenckich i administracyjnychprzez organy kontrolne.Standaryzacja metod wytwarzania,stosowania i kontroli jakości pożywekWyrazem dążenia <strong>do</strong> dalszej optymalizacji wytwarzaniai harmonizacji metod kontroli jakości stosowanych pożywekjest ostatnio opracowany oraz poddany procedurzegłosowania projekt normy ISO/DIS 11133-1:2012 pt.: Microbiologyof food, animal feed and water – Preparation,production, storage and performance testing of culturemedia. „Mikrobiologia żywności i pasz – Przygotowywanie,wytwarzanie, przechowywanie i kontrola jakości pożywek”.Głosowanie nad niniejszym projektem trwało <strong>do</strong> 2 stycznia2013 roku i zakończyło się przyjęciem projektu <strong>do</strong>publikacji. Norma ISO/DIS 11133 zawiera ogólną terminologięodnoszącą się kontroli pożywek stosowanychw badaniach mikrobiologicznych żywności, pasz orazwszystkich rodzajów wody. Ponadto podaje w sposóbkompleksowy wytyczne systemu kontroli jakości i wymagańw procesie przygotowywania oraz stosowania pożywekw badaniach laboratoryjnych. Po<strong>do</strong>bnie jak, w poprzednichwydaniach norm z tego zakresu, określono, że podanewymagania mają zastosowanie <strong>do</strong> kategorii pożywekwykorzystywanych w laboratoriach, które są przygotowywanei/lub używane podczas wykonywania analiz mikrobiologicznych,a mianowicie:– gotowych <strong>do</strong> użycia pożywek wytworzonych w celachhandlowych;– pożywek wymagających upłynnienia, uzupełnienia i rozlania;– pożywek przygotowanych z <strong>do</strong>stępnych na rynku suchychpółproduktów;– pożywek przygotowanych z pojedynczych składników.Dla celów niniejszej normy podano szereg ujednoliconychterminów i definicji związanych z wytwarzaniem i kontroląpożywek. Na podkreślenie zasługuje fakt, że w omawianejnormie podano szereg definicji dla różnych rodzajów pożywek,począwszy od definicji ogólnej co to jest pożywka,poprzez pożywki klasyfikowane na podstawie składu, konsystencji,sposobu użycia i przygotowania, a skończywszyna pożywce referencyjnej.Terminologia pożywkarskaOmawiana norma w rozdziale 3 zawiera ogólną terminologięodnoszącą się <strong>do</strong> systemu zapewnienia jakości przygotowywanychpożywek stosowanych w badaniachmikrobiologicznych produktów spożywczych, pasz i wody.Wart podkreślenia jest fakt, że w prezentowanej normiepodano bardzo istotną z praktycznego punktu widzeniapraktycznego klasyfikację i definicje <strong>do</strong>tyczące drobnoustrojówtestowych, a mianowicie co to jest:– organizm testowy (ang. test organism) – jest to drobnoustrójogólnie stosowany <strong>do</strong> kontroli przydatności pożywek;3


– szczep referencyjny – (ang. reference strain) - drobnoustrójotrzymany bezpośrednio z uznanej kolekcjiszczepów, która znajduje się na liście Światowej FederacjiKolekcji Szczepów (ang. World Federation of CultureCollections) lub Europejskiej Organizacji KolekcjiSzczepów (ang. European Culture Collections Organisation),określony przynajmniej co <strong>do</strong> rodzaju i gatunku,skatalogowany i opisany pod względem cech,przy jednoczesnym wskazaniu preferowanego źródłapochodzenia, takiego jak żywność lub woda, jeżeli toma zastosowanie;– szczep macierzysty (ang. reference stock) – szczepmacierzysty - zestaw odrębnych, identycznych szczepów,uzyskanych w laboratorium z pierwszego pasażuszczepu referencyjnego otrzymanego z laboratoriumlub też od <strong>do</strong>stawcy;– kultura macierzysta (ang. stock culture) - pierwsza kulturaotrzymana ze szczepu referencyjnego;– kultura robocza (ang. working culture) – jest to kulturauzyskana ze szczepu referencyjnego lub szczepu macierzystegolub materiału referencyjnego, certyfikowanalub nie certyfikowana.Ponadto w omawianym <strong>do</strong>kumencie zdefiniowano, żemateriał referencyjny to materiał zawierający określonąliczbę możliwych <strong>do</strong> ożywienia drobnoustrojów, równomiernierozmieszczonych, o stabilnej liczbie. Certyfikowanymateriał referencyjny to materiał, w którym liczbadrobnoustrojów jest potwierdzona odpowiednim certyfikatem.Pożywki gotowe <strong>do</strong> stosowaniaW rozdziale 4 norma podaje wytyczne <strong>do</strong>tyczące zapewnieniajakości pożywek w czasie ich przygotowania i stosowania.W pierwszej kolejności określono, że w systemiezapewnienia jakości zaleca się, aby wytwórca lub producentpożywek u<strong>do</strong>stępnił klientowi następujące dane:• nazwę pożywki, pojedyncze składniki i suplementy orazkody tych produktów;• kartę specyfikacji technicznej;• informacje o zasadach bezpieczeństwa i/lub zagrożeniach,o ile jest to konieczne;• numer partii/serii;• <strong>do</strong>celowy odczyn pH kompletnej pożywki przed zastosowaniem;• informacje <strong>do</strong>tyczące przechowywania i przydatności<strong>do</strong> stosowania;• certyfikat kontroli jakości i nazwę użytych organizmówtestowych;• wyniki testów kontrolnych w zakresie przydatności pożywkiz uwzględnieniem kryteriów ich akceptacji.W procesie akceptacji produktów przy <strong>do</strong>stawie dla każdejpartii produktu (składnik lub pożywka) należy sprawdzić następującedane: znaki identyfikacyjne produktu, integralnośćopakowania, datę ważności produktu i <strong>do</strong>łączoną <strong>do</strong>kumentację.Ponadto należy zapisać datę otrzymania produktu.W trakcie przechowywania pożywek we wszystkich sytuacjachpostępować zgodnie z instrukcją producenta, <strong>do</strong>tyczącąwarunków przechowywania, daty ważności i stosowania.Zarządzanie jakością, kontrola gotowych <strong>do</strong>użycia i suchych pożywek oraz suplementówW przypadku stosowania gotowych, <strong>do</strong>stępnych w handlupożywek należy przestrzegać instrukcji producenta w zakresiewarunków przechowywania, przydatności <strong>do</strong> użyciai stosowania.Pożywki suche <strong>do</strong>starczane są w szczelnie zamkniętychpojemnikach w postaci suchego proszku lub granulatu.Suplementy mające właściwości selektywne lub substancjediagnostyczne <strong>do</strong>starczane są w postaci zliofilizowanejlub płynnej. Jednak zaleca się, aby zakupy byłyplanowane w sposób zapewniający obrót w magazyniezgodnie z zasadą „pierwsze przyszło – pierwsze wyszło(first in – first out)”. W ramach prowadzonej gospodarkimagazynowej pożywek należy sprawdzić szczelnośćopakowania, zapisać datę pierwszego otwarcia i ocenićwizualnie zawartość otwartego opakowania. Szczególniepo otwarciu nowego pojemnika jakość pożywki zależyod warunków przechowywania. Na utratę jakościsuchej (odwodnionej) pożywki wskazuje zmiana konsystencjisproszkowanej pożywki, jej jednorodności, występującezbrylenia czy zmiana zabarwienia. Każdasucha pożywka, która wchłonęła wilgoć lub wykazujejakiekolwiek zmiany fizykochemiczne, powinna być wybrakowana.Ogólne zasady przygotowania pożywekw laboratoriumW rozdziale 4.3 omawianej normy stwierdzono, że właściweprzygotowanie pożywki jest jednym z najważniejszychetapów badania mikrobiologicznego i należyzwracać na to baczną uwagę. W szczególności należyzadbać o przestrzeganie zasad <strong>do</strong>brej praktyki laboratoryjnej(GLP) oraz zaleceń producenta pożywki w zakresiepostępowania z suchymi pożywkami i innymiskładnikami, zwłaszcza tymi zawierającymi niebezpiecznemateriały, takie jak sole żółci czy inne selektywneczynniki.Przygotowywanie suplementów stosowanychw procesie sporządzania pożywekW normie podkreślono, że nie można stosować suplementówpo upływie okresu trwałości określonym przezproducenta. W przypadku roztworów roboczych antybiotykównależy zużyć je tego samego dnia. W pewnychwarunkach roztwory antybiotyków mogą byćprzechowywane w stanie zamrożenia, ale po rozmrożeniunie mogą być one ponownie zamrażane. Zalecasię, aby stopień potencjalnej utraty aktywności antybiotykóww trakcie mrożenia był ustalony z producentemlub określony przez użytkownika. Wyprodukowane suplementyzawierające substancje toksyczne, szczególnieantybiotyki, powinny być traktowane z ostrożnościąw celu uniknięcia pylenia się, co może powo<strong>do</strong>waćreakcje alergiczne u personelu laboratorium podczasprzygotowywania roztworów. Podczas przygotowywaniaroztworów należy zastosować wszelkie środki ostrożnościi postępować zgodnie z zaleceniami producenta.4


Zasady przechowywania i określania trwałościprzygotowanych pożywekOkres trwałości pożywek mikrobiologicznych jest zróżnicowanyw zależności od rodzaju i warunków przechowywania.Określone warunki i okresy trwałości mogą byćzawarte w odpowiednich normach międzynaro<strong>do</strong>wych ikrajowych. Pożywki należy przechowywać w warunkachzapobiegających wystąpieniu jakichkolwiek modyfikacji ichskładu, chroniąc przede wszystkim przed światłem, odwodnieniemoraz – jeżeli to konieczne – przechowywaćw lodówce w temperaturze 5°C ± 3°C. Na ogół zalecasię, aby nie przechowywać płytek z rozlaną pożywką dłużejniż 2 <strong>do</strong> 4 tygodni, natomiast w przypadku pożywekrozlanych <strong>do</strong> butelek lub probówek okres ten wynosi od3 <strong>do</strong> 6 miesięcy, jeżeli nie jest to inaczej podane w odpowiednichnormach. Na podstawie wyników laboratoryjnychbadań walidacyjnych trwałości czas przechowywaniapożywek może być wydłużony. Zaleca się, aby pożywki,<strong>do</strong> których zostały <strong>do</strong>dane niestabilnesuplementy, były użyte wdniu ich przygotowania. Inneokresy mogą być stosowane wprzypadku istnienia zapisów wodpowiednich normach lub gdywykazano w laboratoryjnych badaniachwalidacyjnych dłuższyokres trwałości. Zaleca się, abystałe pożywki zawierające chemiczniereaktywne i/lub niestabilne substancje nie byłyprzechowywane na zapas w magazynie przed upłynnieniem.Zaleca się, aby dla każdej pożywki przeznaczonej<strong>do</strong> przechowywania była ustalona zwali<strong>do</strong>wana data trwałości/przydatności.Obserwować należy również wszelkiezmiany zabarwienia pożywki, oznaki jej parowania/odwodnienialub wzrost drobnoustrojów. Partie pożywek wykazującetakie zmiany nie powinny być stosowane wbadaniach. Przed użyciem lub dalszą obróbką cieplną zalecasię wyrównanie temperatury pożywki z temperaturąotoczenia.W przypadku pożywek gotowych należy przestrzegać zaleceńproducenta w zakresie przechowywania, okresutrwałości i stosowania.Przygotowanie stałych pożywek agarowychna płytkach PetriegoAgar rozlewać na płytki w taki sposób, aby grubośćwarstwy pożywki wyniosła przynajmniej 3 mm (<strong>do</strong> płytekPetriego o średnicy 90 mm zazwyczaj wlewa sięod 18 <strong>do</strong> 20 ml agaru). Płytki przykryć wieczkami i pozostawić<strong>do</strong> zestalenia na wypoziomowanej chłodnejpowierzchni. Jeżeli płytki są przechowywane lub inkubowanedłużej niż 72 h lub w temperaturze powyżej40°C, rozlewać większą objętość pożywki. W czasie inkubacjiposiewów <strong>do</strong>chodzi nieuchronnie <strong>do</strong> utratywody z pożywki agarowej, co w pewnych sytuacjachmoże wpływać na wzrost drobnoustrojów. Ważnymelementem GLP jest to, aby natychmiast po przygotowaniuzużyć pożywkę agarową lub zapewnić takie warunkiprzechowywania, które chronią ją przed zmianąskładu, tj. przechowywać w ciemności i/lub w chłodziarcew temperaturze 5°C ± 3°C w szczelnych torebkach.Kontrola jakości pożywekDo parametrów jakościowych o charakterze ho<strong>do</strong>wlanymstosowanych w prowadzonych w zakresie tzw. kontroliszczegółowej zaliczyć należy: jałowość, żyzność, selektywność,specyficzność cech biochemicznych i fizjologicznychi cechy umożliwiające prowadzenie badań w kierunkuobecności substancji hamujących.Kontrola właściwości fizycznych pożywek w laboratoriumobejmuje następujące parametry: pomiar odczynu pH wtemperaturze 20-25°C, pomiar objętości rozlanej pożywkilub grubość warstwy agarowej, wygląd zewnętrzny, zabarwienie,stopień ujednolicenia składu, ocenę przejrzystości,występowanie optycznych artefaktów, zbadanie siły żelującej,konsystencji i wilgotności pożywek agarowych.Dla oceny jakości pożywek i składnikówpożywkarskich w zakresiezapewnienia warunków <strong>do</strong>wzrostu stosuje się ocenę ilościowąi ocenę jakościową. Dlametod ilościowych zaleca się,ażeby <strong>do</strong>datkowo stosować specjalną,referencyjną pożywkę.Przy prowadzeniu oceny jakościowejstosowanie pożywki referencyjnejpomaga w interpretacji wyniku.Wyrazem kompleksowego podejścia <strong>do</strong> kwestii zapewnieniajakości wytwarzanych pożywek są <strong>do</strong>łączone aneksy<strong>do</strong> normy ISO/DIS 11133/2012, a mianowicie:1. Aneks A – Nazewnictwo składników pożywek w normachz zakresu badania żywności, pasz iwody.2. Aneks B – Schemat przygotowywania szczepu macierzystegoi kultury roboczej.3. Aneks C – Schemat przepływowy metod jakościowychi ilościowych badania jakości pożywek.4. Aneks D – Przykła<strong>do</strong>wa karta <strong>do</strong> rejestrowania wynikówkontroli pożywek w laboratorium.5. Aneks E – Drobnoustroje testowe <strong>do</strong> oceny pożywekpowszechnie stosowanych w mikrobiologiiżywności.6. Aneks E – Drobnoustroje testowe <strong>do</strong> oceny pożywekpowszechnie stosowanych w mikrobiologiiwody.7. Aneks F – Stosowanie kart kontrolnych <strong>do</strong> monitorowaniaoceny ilościowej stałych pożywek.8. Aneks H – Zapewnienie jakości pożywek.Reasumując można stwierdzić, że proponowane <strong>do</strong> wdrożeniawytyczne stanowią <strong>do</strong>brą podstawę <strong>do</strong> dalszegopostępu w zakresie <strong>do</strong>skonalenia systemu zapewnieniajakości stosowanych pożywek mikrobiologicznych i podnoszeniapoziomu wiarygodności wyniku badania laboratoryjnego.Piśmiennictwo u Autora.5


nowe technologieCzuła analiza w kilka minutZwolnienie napojów dziękiautomatycznym cytometrom przepływowymObecnie w <strong>do</strong>bie szybkich analiz, bezpieczne i szybkie zwolnienie produktów staje się coraz bardziej znaczącymczynnikiem.Z uwagi na to, że klasyczna mikrobiologia ograniczona jest stopniem wzrostu mikroorganizmów na podłożachho<strong>do</strong>wlanych, mikrobiologiczne systemy szybkich analiz w ciągu ostatnich pięciu lat cieszyły się coraz większymzainteresowaniem. GETRÄNKEINDUSTRIE przeprowadziło wywiad z Elke Karches, liderką działu mikrobiologii wEckes-granini, w kontekście zastosowania automatycznych cytometrów przepływowych <strong>do</strong> zwalniania badanychwyrobów gotowych.GETRÄNKEINDUSTRIE: Jakie były powody, dla którychEckes-granini zakupiło szybki system mikrobiologicznychanaliz w zapewnieniu jakości?Elke Karches: Z powodu nowej strategii marketingowejoraz zmieniających się wymagań klientów na początku 2004roku zmieniono opakowania produktów Eckes-granini z tradycyjnychbutelek na nowoczesne butelki PET.Podstawą tej zmiany jest nowa technologia napełnianiawymagająca aseptycznych warunków pracy. W przeciwieństwie<strong>do</strong> tradycyjnego, ciepłego napełniania, aseptyczne,zimne napełnianie nie zabezpiecza przeciwzanieczyszczeniom przez oddziaływanie termiczne.Oznacza to, że każde zanieczyszczenie mikrobiologicznemoże powo<strong>do</strong>wać zepsucie produktu. Oprócz kompleksowychbadań kontrolnych w czasie produkcji, badaniamikrobiologiczne procesu produkcyjnego oraz wyrobówgotowych odgrywają kluczową rolę w ocenie higieny zakładuprodukcyjnego. Aby móc jak najszybciej wydawaćatesty <strong>do</strong>tyczące jałowości, zdecy<strong>do</strong>waliśmy się na wdrożeniesystemu szybkiej analizy mikrobiologicznej razemz instalacją linii PET.GI: Dlaczego zdecy<strong>do</strong>waliście się na wdrożenie systemuD-Count firmy Chemunex?Karches: Chcieliśmy aby szybkie metody badań spełniałynastępujące wymogi:– w pełni automatyczne badanie próbek,– wykrywanie możliwie niskich poziomów zanieczyszczeń,– wykrywanie wszystkich mikroorganzimów, które mogąpowo<strong>do</strong>wać zepsucie produktu,– pewność i odtwarzalność wyników.Badania porównawcze różnych systemów <strong>do</strong>stępnych narynku wykazały, że D-Count jest najlepszym systememspełniającym nasze wymagania.GI: Jak przebiegał proces wprowadzenia systemu szybkichanaliz mikrobiologicznych? Jakie aspekty należy rozważyćprzed i w trakcie instalacji?Karches: W każdym przypadku metoda powinna być wali<strong>do</strong>wanaw porównaniu z metodą stosowaną wcześniej.W tym celu wykonano pracę badawczą w Eckes-granini.Badane produkty kontaminowano różnymi drobnoustrojami,następnie wykonano analizę polegającą na wykryciuwzrostu mikroorganizmów z zastosowaniem metod klasycznychoraz z użyciem cytometru. Ponieważ wykazano<strong>do</strong>brą zgodność wyników, metoda mogła być wybranajako standar<strong>do</strong>wa w badaniach.D-Count jest automatycznym cytometrem przepływowym przeznaczonym <strong>do</strong> laboratoriów o średniej i dużej przepustowości próbek.6


W pełni zautomatyzowanycytometr przepływowyOferowany przez firmę Chemunex system D-Count ® przeznaczony <strong>do</strong> mikrobiologicznegozwalniania napojów oraz wsadów owocowych, będąc wpełni zautomatyzowanym cytometrem przepływowym, zapewnia automatyczneprzygotowanie próbki, prostotę obsługi, bardzo czułą analizę ilościowąw czasie kilku minut .Zasadniczo czas zwolnienia produktu jest zredukowanyo dwa <strong>do</strong> pięciu dni.Cytometry przepływowe umożliwiają badania wszystkich produktów gazowanych– napojów zawierających wsady owocowe, jak również napojów alkoholowych– zasadniczo bez interferencji pochodzącej od produktu. Poza tymmetoda ta wykrywa również żywe mikroorganizmy, które nie wzrastają na odpowiednichpodłożach ho<strong>do</strong>wlanych (żywe, ale nie dające się ho<strong>do</strong>wać).System automatycznie znakuje mikroorganizmy obecne w produkcie za pomocąopatentowanego markera Fluorassure, który zapewnia wiarygodne rozróżnieniepomiędzy żywymi a martwymi komórkami.Po wyznakowaniu mikroorganizmów próbka jest automatycznie wstrzykiwana<strong>do</strong> przepływu w świetle lasera w automatycznym cytometrze przepływowym.Tutaj wyznakowane mikroorganizmy przepływają jeden po drugim w strumieniuświatła lasera i są wykrywane przez czułe fotodetektory. Następnie wynikianalizy podawane są jako komórki na gram lub mililitr.Obecnie w branży napojów w D-Count ® stosowane są następujące a<strong>plik</strong>acje:Zwolnienie po produkcji:Wykrywanie drożdży i bakterii w napojach poddawanych filtracji 48 godzinWykrywanie drożdży w napojach poddawanych filtracji 22 godzinyWykrywanie ogólnej liczby drobnoustrojów w napojachniepoddawanych filtracji72 godzinyWykrywanie ogólnej liczby drobnoustrojów w koncentratach 48 godzinBadania jałowości w produktach UHT48 godzinWykrywanie ogólnej liczby drobnoustrojów w wodzie30 minutSpecyficzne wykrywanie Enterobacteriaceae w wodzie 10 minutSpecyficzne wykrywanie Alicylobacillus w wodzie i koncentratach 48 godzinWydajność automatycznego cytometru przepływowego pozwala na wykonanieod 250 <strong>do</strong> 1000 analiz w ciągu jednej zmiany roboczej, zależnie od rodzajua<strong>plik</strong>acji. System może być obsługiwany przez jedną osobę.Dużą zaletą takiego podejścia było to, że badania z użyciemnowego urządzenia wykonywane były przez osobę,która na co dzień nie jest związana z pracą w laboratorium.Pozwoliło to na wysunięcie obiektywnych wnioskówz <strong>do</strong>świadczeń, które mogły być następnie przekazaneinnym użytkownikom. Testowana metoda była wali<strong>do</strong>wana,zanim <strong>do</strong>konano instalacji linii PET. Dzięki temu początkoweproblemy mogły być rozwiązane na samympoczątku badań, jak również możliwe było sprawdzeniecytometru w rutynowej pracy.GI: W jakich sektorach produkcji D-Count posiadanajwiększe zalety?BactiFlow, jest półautomatycznym, najlepszym rozwiązaniem dla małychi średnich serii.Karches: Obecnie zastosowanie wspomnianych testówjest ograniczone <strong>do</strong> badania wyrobów gotowych. W kontekścieprzyszłego rozwoju testujemy bardzo dużą liczbęa<strong>plik</strong>acji .GI: W jaki sposób metoda jest stosowana i jak wpływaona na zwolnienie produktu?Karches: Dzięki badaniom sprawdzającym, które zostałyopracowane w kontekście wspomnianej wcześniej pracynaukowej, wykazano że nawet wolno-rosnące drobnoustrojemogą być wykryte. Próby są inkubowane w warunkachtlenowych przez 72 godziny, następnie poddawanesą badaniom w D-Count i jeśli wyniki są ujemne, produktymogą być natychmiast zwolnione. W ten sposób naszafirma zyskuje około pięciu dni w porównaniu z tradycyjnąmetodą płytkową.GI: Czy stosujecie Państwo równolegle klasyczną metodębadań na podłożach ho<strong>do</strong>wlanych?Karches: Na początku wykonywane były badania porównawczena płytkach i równolegle z użyciem cytometru.Z powodu zgodności wyników oraz zwiększającej się pewnościwyników uzyskiwanych w badaniach z użyciem cytometrumogliśmy zrezygnować z badań klasycznych.GI: Czy widzi Pani zalety nowej metody tylko w zapewnieniujakości, czy są też zalety dla firmy jako całości?Karches: Dzięki wynikom z szybkiej analizy mikrobiologicznejmożliwa była redukcja czasu kwarantanny, co przyczyniłosię <strong>do</strong> zwiększenia przestrzeni magazynowej,równocześnie zapewniając stały, krótki czas <strong>do</strong>stawy. Jednocześniewyniki z analizy mikrobiologicznej, które mogąbyć traktowane jako czuły czujnik w czasie rzeczywistym,<strong>do</strong>starczają informację odnośnie higieny procesu napełniania.GI: Mrs. Karches, dziękuję bardzo za rozmowę.7


kontrola żywnościOznaczanie liczby drożdżyw wybranych fermentowanychproduktach mleczarskichz wykorzystaniem systemuTEMPO ® YMAlina Kunicka-Styczyńska 1 , Jacek Charliński 21Instytut Technologii Fermentacji i Mikrobiologii Politechniki Łódzkiej2<strong>bioMérieux</strong>, PolskaWprowadzenieMaślanki są chętnie spożywane przez konsumentów, a ichudział w segmencie produktów mleczarskich jest corazwiększy. W celu poprawy atrakcyjności producenci oferująmaślanki smakowe, zawierające aromaty i wsady owocowelub czekola<strong>do</strong>we. Produkty tego rodzaju z punktuwidzenia analizy mikrobiologicznej stanowią stosunkowotrudną matrycę. Typową, charakterystyczną mikrobiotęmlecznych napojów fermentowanych tworzą bakterie fermentacjimlekowej. Równocześnie mogą występowaćbakterie z grupy coli, a monitorowanie obecności tychostatnich stanowi cześć oceny czystości sanitarnej żywności.Produkty te mogą także zawierać grzyby mikroskopowe.Drożdże i pleśnie wprowadzane są głównie zwsadami owocowymi, a <strong>do</strong>datki słodzące i czekola<strong>do</strong>wemogą być zanieczyszczone grzybami osmofilnymi lubosmotolerancyjnymi. Zarówno drożdże, jak i pleśnie, stanowiąniepożądane elementy tego układu mikroorganizmów,a ich obecność może ujawniać się nawet pod długimokresie przechowywania produktów w warunkachchłodniczych.Poziom drożdży i pleśni w produktach spożywczych jestjednym z kluczowych wskaźników jakości mikrobiologicznejQI (ang. Quality Indicators). Ze względu na znaczniedłuższy czas generacji grzybów w porównaniu <strong>do</strong> czasugeneracji bakterii, wykrycie ich obecności trwa od 3 <strong>do</strong> 5dni. Standar<strong>do</strong>we płytkowe metody analizy mikrobiologicznejumożliwiają podanie osobno liczby drożdży i liczbypleśni, ale charakteryzują się dużą bezwładnością odczytu.W praktyce trwałość produktu zwykle determinowana jestrozwojem równocześnie obu tych grup drobnoustrojów itylko nieliczni odbiorcy wymagają ich rozróżnienia. Skrócenieczasu analizy możliwe jest jedynie w przypadku monitorowaniametabolitów tworzonych podczas wzrostugrzybów mikroskopowych.8


Test YM systemu TEMPO ® stanowi alternatywę dla metodkonwencjonalnych. Test ten jest zgodny ze standardemISO 2<strong>15</strong>27 oraz BAM (Rozdział 1 Bacteriological AnalyticalManual) [4] i zapewnia wiarygodność porównywalnąz tymi metodami referencyjnymi. Zaletą testu jest nie tylkołatwość wykonania bez konieczności prowadzenia oddzielnychwysiewów dla określenia liczby drożdży i pleśniosmotolerancyjnych, ale również zapewnienie wiarygodnegoodczytu już po 72 godzinach inkubacji. Zasada testuopiera się na odczycie sygnału fluorescencyjnego generowanegow obecności metabolitów grzybów przy brakuinterferencji enzymów zawartych w produkcie oraz niezależnieod pH badanej matrycy. Według zaleceń producentatest YM może być wykorzystywany w badaniachszerokiej gamy produktów, w tym produktów mleczarskichnie zawierających mikroorganizmów wprowadzanych jakoelement procesu technologicznego. Ponieważ maślankinie spełniają tego założenia, konieczna jest modyfikacjaprocedury przygotowania próbki przed jej wprowadzeniem<strong>do</strong> karty systemu TEMPO ® .Celem prezentowanych badań była modyfikacja protokołuprzygotowania próbek dla zapewnienia wiarygodnegooznaczenia liczby drożdży w maślankach. W badaniach,oprócz maślanki niezawierającej <strong>do</strong>datków, badano matrycezawierające wsad owocowy lub czekola<strong>do</strong>wy. Dla wyeliminowaniawpływu bakterii mlekowych podczasprzygotowania próbek wprowadzano roztwór dezoksycholanusodu lub nadtlenku wo<strong>do</strong>ru.Materiał i metody badańMatryce żywności. W badaniach wykorzystano konfekcjonowane,pochodzące z handlu detalicznego maślankiw trzech asortymentach: bez <strong>do</strong>datków smakowych, z <strong>do</strong>datkiemwsadu owocowego oraz z <strong>do</strong>datkiem wsadu czekola<strong>do</strong>wego.Wszystkie matryce kontaminowano poprzezwprowadzenie drożdży Candida kefyr, pochodzących zKolekcji Czystych Kultur Instytutu Technologii Fermentacjii Mikrobiologii Politechniki Łódzkiej ŁOCK 105.Pożywki. Do oznaczenia liczby drożdży metodą płytkowąstosowano pożywkę YGC (<strong>bioMérieux</strong>).Płyny <strong>do</strong> rozcieńczeń. Zawiesiny drożdży oraz rozcieńczeniapróbek wykonywano w buforowanej wodzie peptonowej(bioMeriéux).Odczynniki. Bezpośrednio przed oznaczeniem <strong>do</strong> próbek<strong>do</strong>dawano 800 µL 3% roztworu nadtlenku wo<strong>do</strong>ru(H 2 O 2 ) lub 2 ml roztworu dezoksycholanu sodu. Roztwórdezoksycholanu sodu przygotowano przez rozpuszczenie2,5 g związku (Sigma) w 100 ml sterylnej wody destylowanej.Metody badań. Oznaczenia liczby drożdży prowadzonorównolegle metodą płytkową oraz z wykorzystaniem systemuTEMPO ® YM.Wyniki i dyskusjaOznaczenia poziomu mikroorganizmów saprofitycznych,w tym również drożdży i pleśni, dla wielu producentówmlecznych produktów fermentowanych stanowi jeden zkluczowych parametrów oceny nie tylko bezpieczeństwaproduktu, ale również jego trwałości. Drożdże stanowiąpotencjalne zagrożenie dla trwałości maślanek, a producencisą zainteresowani wczesnym wykryciem ich obecnościw gotowym produkcie. Proponowane przez nasmodyfikacje protokołu oznaczenia liczby drożdży z wykorzystaniemtestu TEMPO ® YM mają na celu ułatwieniemonitorowania czystości mikrobiologicznej maślanek. Pomimo,że pożywka przeznaczona <strong>do</strong> wykrywania grzybówzawiera składniki hamujące rozwój bakterii, nie możnawykluczyć wpływu bakterii mlekowych wprowadzanychjako kultury starterowe i namnożonych podczas produkcjimaślanek. W celu wzmocnienia efektu inhibicji bakteriiwnoszonych z matrycą żywności przed napełnieniemkarty <strong>do</strong> zawiesiny podstawowej <strong>do</strong>dawano roztwór dezoksycholanusodu (Rysunek 1) lub nadtlenku wo<strong>do</strong>ru(Rysunek 2) i inkubowano odpowiednio przez 5 lub 10minut. Równolegle, oznaczenia liczby drożdży prowadzonometodą płytkową. Odniesienie stanowiła próbkamaślanki bez <strong>do</strong>datku dezoksycholanu sodu i nadtlenkuwo<strong>do</strong>ru. Dla sprawdzenia ewentualnego wpływu <strong>do</strong>datkówsmakowych na wiarygodność oznaczenia <strong>do</strong> badańwykorzystano oprócz maślanki bez <strong>do</strong>datków maślankizawierające wsad owocowy i wsad czekola<strong>do</strong>wy. Ponieważw produktach handlowych, w 1 g, stwierdzano obec-10 g próbki żywności + 90 ml wody peptonowej10 g próbki żywności + 90 ml wody peptonowej+ 2ml roztworu dezoksycholanu sodu (25g/l)+ 800 µL roztworu nadtlenku wo<strong>do</strong>ru (3%)inkubacja 5 minutinkubacja 10 minut0,1 ml lub 1 ml <strong>do</strong> pożywki TEMPO® YM0,1 ml lub 1 ml <strong>do</strong> pożywki TEMPO® YMnapełnienie karty TEMPO ® YM, inkubacja 28°C, 72 hnapełnienie karty TEMPO ® YM, inkubacja 28°C, 72 hRysunek 1. Procedura oznaczania liczby drożdży w maślancez wykorzystaniem systemu TEMPO® YM z <strong>do</strong>datkiem dezoksycholanusodu.Rysunek 2. Procedura oznaczania liczby drożdży w maślancez wykorzystaniem systemu TEMPO® YM z <strong>do</strong>datkiem nadtlenkuwo<strong>do</strong>ru.9


ność pojedynczych komórek drożdży, zatem wszystkiepróbki <strong>do</strong>datkowo zanieczyszczano drożdżamiCandida kefyr. Badania przeprowadzono dla maślanekniezanieczyszczanych, gdzie w 1 g produktuznaj<strong>do</strong>wano <strong>do</strong> 10 komórek drożdży oraz zanieczyszczanychdrożdżami <strong>do</strong> poziomów 10 2 komó-Tabela 2. Różnice w odczycie liczby drożdży Candida kefyr w maślankachw oznaczeniach metodą TEMPO ® YM i metodą płytkową.MaślankaBez <strong>do</strong>datków 0 0


ioMérieux wprowadza nowytest TEMPO AC ® <strong>do</strong> szybkiegoliczenia ogólnej liczbydrobnoustrojów w żywnościnowość w ofercieMarcy l’Etoile, France – Kwiecień 17, 2013 – <strong>bioMérieux</strong>,światowy lider w diagnostyce in vitro, wprowadzaTEMPO ® AC, nowy automatyczny test, który umożliwialiczenie ogólnej liczby drobnoustrojów w żywnościi próbkach śro<strong>do</strong>wiskowych w ciągu 24. godzin. Dziękiw pełni automatycznemu odczytowi, nowy test TEMPOpozwoli laboratoriom sektora rolno-spożywczego zaoszczędzićczas oraz szybciej uwolnić ich produkty. TestTEMPO AC został już zwali<strong>do</strong>wany przez AOAC RI (ResearchInstitute).Innowacyjność testu TEMPO ACNowy test TEMPO AC umożliwia liczenie ogólnej liczbydrobnoustrojów w ciągu jedynie 24. godzin. Dzięki takiemurozwiązaniu laboratoria mogą znacznie szybciejudzielić informacji swoim klientom, szybciej zaplanowaćdziałania korekcyjne w przypadku wyników poza zakresemspecyfikacji oraz znacznie skrócić czas uwolnienia produktuna rynek, gdzie pozytywne uwolnienie jest wymogiem.“Automatyczny system TEMPO spełnia potrzeby naszychklientów w branży spożywczej zapewniając zmniejszeniekosztów przez redukcję czasu analizy oraz robocizny wporównaniu z metodami tradycyjnymi,” twierdzi Jean-Marc Durano, Wiceprezes, Mikrobiologii Przemysłowej.„Nowy test TEMPO obrazuje zobowiązanie <strong>bioMérieux</strong>,aby ciągle proponować rozwiązania, które wpływają napoprawę bezpieczeństwa żywności.”W pełni zautomatyzowany system TEMPO, oparty na tradycyjnejmetodzie NPL (Najbardziej Praw<strong>do</strong>po<strong>do</strong>bnaLiczba), zapewnia optymalną wygodę dla użytkownika, redukcjęczasu analizy oraz efektywne skrócenie czasu uzyskania<strong>do</strong>kładnych wyników. TEMPO AC (liczba mikroflorytlenowej) jest <strong>do</strong>pełnieniem systemu TEMPO, zapewniającspełnienie potrzeb w badaniach najczęstszych wskaźnikówjakości: TEMPO EC (Escherichia coli), TEMPO TC(Ogólna Liczba Coliform), TEMPO CC (Liczba Coliform),TEMPO STA (Staphylococcus), TEMPO EB (Enterobacteriaceae),TEMPO YM (Drożdże i Pleśnie) i TEMPO LAB(Bakterie Mlekowe).TEMPO uzyskał już walidację AC AOAC RI <strong>do</strong> badaniaszerokiej gamy produktów żywnościowych, karmy dlazwierząt <strong>do</strong>mowych i próbek śro<strong>do</strong>wiskowych.Więcej informacji uzyskacie Państwo na stronie:www.biomerieux-industry.com/tempoOgólna mikroflora tlenowaAnaliza ilościowa ogólnej, tlenowej mikroflory stanowi25% dziennych analiz w laboratoriach mikrobiologicznych.Pozwala ona na ogólną oceną zanieczyszczenia produktui dlatego stanowi handlowy i higieniczny wskaźnikjakości. Tradycyjna metoda, w której stosuje się płytki PCAjest pracochłonna, czasochłonna, wyniki uzyskuje się po48 godzinach według BAM oraz po 72 godzinach wedługISO. To powoduje, że metoda ta powoduje wysokie obciążeniepracą w laboratorium.11


TEMPO ACISO 16140 VALIDATION# BIO 12/35-05/13NEWEnd of validity. 23-May_2017<strong>bioMérieux</strong> z przyjemnościązawiadamia, że nowy testTEMPO ® AC uzyskał walidacjęISO 16140<strong>do</strong> liczenia tlenowejmezofilnej mikrofloryw żywości i próbach śro<strong>do</strong>wiskowychnnnTEMPO ® AC pozwala na liczenie tlenowej mikroflory w czasie24-48 godzinWyniki w ciągu 24 godzin dla specyficznych matryc(surowe mięso, drób, wycinki z tusz, owoce, warzywa,żywność gotowa <strong>do</strong> spożycia)Szerki zakres badanych matryc (żywność, karma dla zwierząt<strong>do</strong>mowych, próbki śro<strong>do</strong>wiskowe)n Bardzo <strong>do</strong>bra zgodność wyników z ISO 4833TEMPO ® zapewniaiii optymalizację zarządzania personelemiii zmniejszenie pracochłonnościiii uzyskanie <strong>do</strong>kładnych wyników w krótszym czasieiii efektywniejsze śledzenie zmian próbki12


Enterotoksyny gronkowcowe– zagrożenie mikrobiologicznei wykrywaniekontrola zywnościJolanta G. Rola, Weronika Korpysa-DzirbaEnterotoksyczne szczepy gronkowców są jedną znajczęstszych przyczyn zatruć pokarmowych u ludzi.Z<strong>do</strong>lność <strong>do</strong> wytwarzania enterotoksyn mają główniekoagulazo-<strong>do</strong>datnie izolaty należące <strong>do</strong> rodzajuStaphylococcus, przede wszystkim S. aureus. Dotychczaspoznano ponad 20 rodzajów enterotoksyn gronkowcowych.Największe znaczenie w patogenezieintoksykacji pokarmowych u ludzi ma enterotoksynaA (SEA – Staphylococcal Enterotoxin A), która jest odpowiedzialnaza wystąpienie ponad 75% przypadkówgronkowcowych zatruć pokarmowych (SFP – StaphylococcalFood Poisoning). W dalszej kolejności istotnąrolę odgrywają również enterotoksyny B (SEB), C (SEC)i D (SED). Ilość enterotoksyny niezbędna <strong>do</strong> wywołaniaobjawów chorobowych zależy od indywidualnejwrażliwości osobniczej, spożytej ilości oraz ogólnegostanu zdrowia osoby zakażonej. Przyjmuje się, żedawka wywołująca objawy zatrucia wynosi od 20 <strong>do</strong>100 ng. Intoksykacje na tle gronkowcowym charakteryzująsię krótkim okresem inkubacji wynoszącym jużod 30 minut <strong>do</strong> około 8 godzin. Dominującymi objawamiklinicznymi są: ból głowy, nudności i gwałtownewymioty, którym towarzyszą bóle brzucha i biegunka.Objawy działania enterotoksyn zwykle samoistnieustępują po kilku lub kilkunastu godzinach. Najcięższyprzebieg SFP obserwuje się u małych dzieci, osóbstarszych lub przyjmujących leki immunosupresyjne.Enterotoksyny gronkowcowe, w przeciwieństwie <strong>do</strong>bakterii S. aureus, są oporne na wysoką temperaturęjak też na enzymy proteolityczne, odwodnienie, promieniowaniegamma oraz szeroki zakres pH. Dziękitym cechom nie są dezaktywowane podczas termicznejobróbki żywności i pozostają aktywne, podczasgdy bakterie S. aureus są niszczone.Organem zajmującym się oceną ryzyka w zakresie bezpieczeństważywności i pasz w Unii Europejskiej (UE) jestEuropejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA).Od 2005 r. publikuje on corocznie raporty <strong>do</strong>tyczące występowaniachorób odzwierzęcych (zoonoz) u ludzi orazich czynników etiologicznych. Opublikowany w bieżącymroku Raport EFSA obejmuje epidemie zatruć pokarmowychna tle toksyn bakteryjnych występujących na terenieUE w 2011 r. Według zawartych tam informacji, pochodzącychz 25 krajów UE, toksyny bakteryjne były odpowiedzialneza 730 spośród 5648 zgłoszonych epidemiizatruć pokarmowych (12,9%), co stawia je na drugimmiejscu po epidemiach wywołanych przez Salmonella(26,6%). Dalej wysoki odsetek stanowiły zachorowaniaepidemiczne wywołane przez Campylobacter (10,6%)i wirusy (9,3%). Wśród toksyn bakteryjnych, enterotoksynygronkowcowe, obok toksyn Bacillus i Clostridium,były odpowiedzialne za 345 spośród zidentyfikowanychepidemii zatruć pokarmowych (47,3%). Masowe zatruciana tym tle stanowiły 6,1% wszystkich epidemii zatruć pokarmowych.Liczba zachorowań wzrosła o 25,9% w porównaniuz 2010 r., kiedy odnotowano 274 epidemie.Wśród odnotowanych epidemii 35 z nich (10,1%) poddanoszczegółowej weryfikacji i stwierdzono 394 przypadkówgronkowcowych zatruć pokarmowych, z czego27,9% było hospitalizowanych. Nie odnotowano natomiastzgonów. Najwyższy odsetek epidemii wywołany byłspożyciem żywności mieszanej zanieczyszczonej enterotoksynamigronkowcowymi. Drugą kategorią żywności powodującązatrucia pokarmowe na tym tle były wyrobypiekarnicze (Tabela 1).Z danych Naro<strong>do</strong>wego Instytutu Zdrowia Publicznego -Państwowego Zakładu Higieny wynika, że w Polscemożna zaobserwować tendencję spadkową zarówno coliczby bakteryjnych zatruć pokarmowych, jak również wstosunku <strong>do</strong> intoksykacji gronkowcowych. Największąliczbę przypadków zatruć pokarmowych wywołanychprzez enterotoksyny gronkowcowe w latach 2005 – 2012odnotowano w 2005 r. i wynosiła ona 658 przypadków.Tabela 1. Produkty związane z gronkowcowymi zatruciamipokarmowymi (N=35) – wg. raportu EFSA za 2011.Rodzaje produktówUdział wwywoływaniuSFP (%)Produkty mieszane 40,0Produkty piekarnicze 11,4Sery 8,6Inne produkty, mieszane, mięso drobiowe 8,6i produkty pochodneProdukty mleczne za wyjątkiem serów 5,7Inne produkty np. mięso brojlerów (Gallus 25,7gallus i produkty pochodne, mięso i produktypochodne, jaja, orzechy, migdały, warzywa i soki)13


Tabela 2. Czułość, specyficzność i <strong>do</strong>kładność europejskiej metody skriningowej – wykrywanie w mleku i produktach mlecznychwg. raportu, EU-RL CPS z 2011 r.Badania międzylaboratoryjnePoziom zanieczyszczenia DC + Ridascreen SET Total DC + Vidas SET20 ng/g Specyficzność SP=99% Specyficzność SP=99%0,04 ng/g Czułość SE=52% Czułość SE=99%0,26 ng/g Czułość SE=99% Czułość SE=99%Względna <strong>do</strong>kładność AC relative =84%Badania wewnątrzlaboratoryjneDokładność AC=97%Względna specyficzność SP relative =97%Względna czułość SE relative =97%DC – dializa/koncentracjaPrzez kolejne 4 lata liczba ta zmniejszała się, a w 2009 r.stwierdzono 146 przypadków zachorowań. W latach2010 – 2011 liczba gronkowcowych zatruć pokarmowychwzrosła odpowiednio <strong>do</strong> 217 przypadków w 2010roku i 283 w roku 2011. Wstępne dane za 2012 r.wskazują na odnotowanie 147 przypadków zachorowań.Największą ich liczbę stwierdza się w miesiącachletnich – w drugim, a szczególnie w III kwartale roku.Metody wykrywania enterotoksyn gronkowcowych możnapodzielić na 3 grupy: próby biologiczne, techniki biologiimolekularnej oraz testy immunologiczne. Próby biologiczne,ze względu na ograniczenia natury etycznej orazniską czułość, nie są obecnie wykorzystywane <strong>do</strong> charakterystykigronkowcowych zatruć pokarmowych. Metodybiologii molekularnej zwykle opierają się na wykorzystaniutechniki PCR i umożliwiają wykrycie genów kodujących SEw szczepach wyizolowanych z zanieczyszczonej żywności.Najczęściej jednak <strong>do</strong> wykrywania SE w żywności stosujesię techniki immunologiczne, np. ELISA, ELFA (enzymelinkedfluorescent assay), RPLA (reverse passive latex agglutination).Komercyjne testy ELISA i ELFA umożliwiająwykrycie pięciu odmian enterotoksyn: SEA – SEE, a wprzypadku RPLA jedynie czterech: SEA – SED.Zgodnie z obowiązującymi kryteriami mikrobiologicznymi,zapisanymi w Rozporządzeniu Komisji (WE) <strong>Nr</strong> 2073/2005z dnia <strong>15</strong> listopada 2005 r. w produktach takich jak sery,mleko w proszku i serwatka w proszku, w przypadku gdyspodziewana liczba S. aureus w czasie procesu produkcjibędzie wyższa niż 10 5 jtk/g, istnieje obowiązek przeprowadzeniabadań w kierunku obecności enterotoksyn gronkowcowych.W rozporządzeniu tym metodą wskazaną jako referencyjnaw zakresie wykrywania enterotoksyn gronkowcowychjest Europejska Metoda Skriningowa (ESM –European Screening Method). Aktualnie obowiązujewersja 5. metody z września 2010 r. (Schemat 1).W 2010 roku Laboratorium Referencyjne Unii Europejskiejds. gronkowców koagulazo-<strong>do</strong>datnich w tym S. aureus(EU-RL CPS – European Screening Method) przeprowadziłowalidację wewnątrzlaboratoryjną metody ESM wykrywaniaenterotoksyn gronkowcowych w żywnościprowadząc badania z zastosowaniem testu Vidas SET 2(metoda odniesienia) i testu Ridascreen SET Total (metodaalternatywna). Uzyskano satysfakcjonujące wynikioceny.W celu potwierdzenia przydatności obu testów <strong>do</strong> detekcjienterotoksyn w 2011 roku przeprowadzono porównaniamiędzylaboratoryjne. W porównaniach <strong>do</strong>tyczących wy-Tabela 3. Czułość, specyficzność i <strong>do</strong>kładność europejskiej metody skriningowej – wykrywanie w żywności innej niż mlekoi produkty mleczne wg. raportu, EU-RL CPS z 2011 r.Badania międzylaboratoryjnePoziom zanieczyszczenia DC + Ridascreen SET Total DC + Vidas SET2Poziom zerowy Specyficzność SP=96% Specyficzność SP=100%Poziom niski 0,5 ng/g Czułość SE=93% Czułość SE=100%Poziom wysoki 1,25ng/g Czułość SE=100% Czułość SE=100%Badania wewnątrzlaboratoryjneDC + Ridascreen SET TotalDC + Vidas SET2Dokładność AC=91%Dokładność AC=96%Względna specyficzność SP relative =89% Względna specyficzność SP relative =96%Względna czułość SE relative =97% Względna czułość SE relative =97%DC – dializa/koncentracja14


Rozdrobnić próbkę lub jej reprezentatywną część i odważyć 25 g ± 0,1 g <strong>do</strong> zlewki. W przypadku produktóww proszku odważyć 12,5 g próbki oraz 12,5 g wody lub postępować zgodnie z instrukcją producenta.Dodać <strong>do</strong> próbki 40 ml wody destylowanej lub dejonizowanej o temp. 38 0 C ± 2,0 0 C,zhomogenizować próbkę i wytrząsać w temp. pokojowej przez co najmniej 30 minut.W przypadku produktów płynnych pominąć ten etap.Zakwasić próbkę przy użyciu HCl <strong>do</strong> poziomu pH 3,5 – 4,0. Odwirować próbkę przy 3130 gprzez <strong>15</strong> minut w temp. 4 0 C lub w temp. pokojowej.Zneutralizować próbkę przy użyciu NaOH <strong>do</strong> poziomu 7,4 – 7,6. Odwirować próbkę przy 3130 gprzez <strong>15</strong> minut w temp. 4 0 C lub w temp. pokojowej.Przenieść otrzymaną fazę wodną <strong>do</strong> membrany dializacyjnej, a następnie ułożyć membranę na tacyzawierającej 30% roztwór glikolu polietylenowego. Zagęszczanie próbki przeprowadzaćw temperaturze 5 0 C ± 3 0 C przez noc.Odzyskać zagęszczony ekstrakt używając <strong>do</strong> tego celu roztworu PBS dla produktów mlecznychlub wody dejonizowanej dla innych produktów. Masa otrzymanego zagęszczonego ekstraktupowinna wynosić 5,0 – 5,8 g.Detekcja przy użyciu testu VIDAS SET 2Detekcja przy użyciu testu Ridascreen SET TotalSchemat 1.Wykrywanie enterotoksyn gronkowcowych w produktach żywnościowych – etapy postępowania (12)krywania enterotoksyn w mleku i produktach mlecznychuczestniczyło 13 laboratoriów. Każdy z uczestników analizował24 próbki sera z surowego mleka krowiego, naturalniezanieczyszczonego enterotoksyną gronkowcowątypu D (8 próbek na każdym z 3 poziomów zanieczyszczenia).Stężenie enterotoksyny określone własną metodąpotwierdzającą wynosiło odpowiednio 0 ng/g, 0,04 ng/gi 0,26 ng/g. Walidację metody przeprowadzono zgodniez normą EN ISO 16140 określając jej czułość, specyficznośći <strong>do</strong>kładność. Względna <strong>do</strong>kładność wyników uzyskanychmetodą Ridascreen SET Total na niskim poziomiezanieczyszczenia wyniosła jedynie 52%. Ze względu nanieza<strong>do</strong>walające wyniki porównań ta metoda detekcji niejest aktualnie zalecana przez Europejskie LaboratoriumReferencyjne <strong>do</strong> wykrywania enterotoksyn gronkowcowychw mleku i produktach mlecznych.W badaniach międzylaboratoryjnych obejmujących żywnośćinną niż mleko i produkty mleczne uczestniczyło13 laboratoriów. Analogicznie badania przeprowadzonona 24 próbkach gotowanej szynki zanieczyszczonychenterotoksyną gronkowcową typu E (8 próbek na każdymz 3 poziomów zanieczyszczenia – 0 ng/g, 0,5 ng/gi 1,25 ng/g). W przypadku obu testów wyniki porównańbyły za<strong>do</strong>walające. Czułość, specyficzność i <strong>do</strong>kładnośćprzekraczała 90%. W oparciu o uzyskane wyniki badańEU-RL CPS wydało pozytywną opinię na temat ich zastosowania<strong>do</strong> detekcji enterotoksyn gronkowcowych w żywnościinnej niż mleko i produkty mleczne metodą ESM.<strong>15</strong>


BIOMERIEUXPERFORMANCESOLUTIONSAutomatyczne monitorowaniei kontrola temperaturyoraz innych parametrów fizycznych

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!