Κείμενα Κυπριακής Λογοτεχνίας, Τόμος Β - Παιδαγωγικό Ινστιτούτο ...

Ο ποιητής Βασίλης Μιχαηλίδης (1849-1917)Περιοδικό Αβγή (Λεμεσός, 1924-1925)ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ Β΄ ΤΟΜΟΜΕΡΟΣ Α’: ΑΠΟ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ Α’ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ (1914-1919)ΩΣ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ Β’ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ (1939-1945)Στις αρχές του 20ου αιώνα, η συντριπτική πλειονότητα τού - κατάβάση αγροτικού - πληθυσμού της Κύπρου παραμένει αναλφάβητηκαι, χρεωμένη στους τοκογλύφους, ζει μέσα σε συνθήκες φτώχιαςκαι εξαθλίωσης, τουλάχιστον ώς τα χρόνια του Μεσοπολέμου.Η σκληρή αυτή πραγματικότητα αναμφίβολα συντελεί αρνητικάστην ανάπτυξη της λογοτεχνίας και κάθε άλλο παρά συμβάλλειστη διαμόρφωση ενός ευνοϊκού κλίματος για την κυκλοφορίατων Ποιημάτων (1911) του Βασίλη Μιχαηλίδη ή, λίγο αργότερα,των ιδιόμορφων πεζών και της πρώτης σειράς διηγημάτων (1919-1921) του Νίκου Νικολαΐδη ή, ακόμη, του πρώτου τόμου τωνΤζυπριώτικων Τραουδκιών (1923) του Δημήτρη Λιπέρτη, καθώςκαι άλλων έργων διαφόρων λογοτεχνών.Εντούτοις, στην κυπριακή κοινωνία, πριν από το τέλος ακόμητου Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, μια ομάδα μορφωμένων ανθρώπων,κάτω από την επίδραση των πιο προωθημένων ιδεολογικώνρευμάτων της εποχής, διεκδικεί δυναμικά, μέσω της έκδοσηςεφημερίδων και περιοδικών, την παρέμβασή της όχι μόνο σταλογοτεχνικά και πνευματικά πράγματα του τόπου, αλλά και ενγένει στην κοινωνική και πολιτική ζωή. Ήδη, επίσης, από το 1919ιδρύονται οι πρώτες συντεχνίες και το εργατικό κίνημα κάνειαισθητή την παρουσία του, ενώ στις αρχές της δεκαετίας του 1930 ηίδρυση των πρώτων κομμάτων θα είναι πια γεγονός. Οι νέες αυτέςσυνθήκες θα επηρεάσουν σαφώς και τις λογοτεχνικές αναζητήσειςτων Κυπρίων, που θα προσπαθήσουν να ανταποκριθούν στιςανησυχίες των νέων καιρών.Είναι στην ατμόσφαιρα αυτή, που θα κάνει την εμφάνισή της ηγενιά των λογοτεχνών του Μεσοπολέμου με επίκεντρο αρχικά τηΛεμεσό, όπου και τυπώνει τα πρώτα της βιβλία (Γλαύκος Αλιθέρσης,Νίκος Νικολαΐδης). Οι λογοτέχνες αυτοί (όπως και οι ΑντώνηςΙντιάνος, Παύλος Κριναίος, Γιάννης Λεύκης, Αιμίλιος Χουρμούζιοςκ.ά.) θα συσπειρωθούν σε περιοδικά με σαφείς προοδευτικέςγλωσσικές, αισθητικές και ιδεολογικές θέσεις, όπως η Αβγή. Χωρίςνα αποτελούν σχολή, οι λογοτέχνες αυτοί φέρουν, ωστόσο, διακριτάκάποια κοινά στοιχεία. Η μαχητική προώθηση του δημοτικισμού,ο οραματισμός τους και μια πλατύτερη θεώρηση της ζωής θα δώσουνέναν καινούριο, ανθρώπινο και λυρικό τόνο στο έργο τους.ΚΕΙΜΕΝΑ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ12