PROGRAME TE ARSIMIT PARASHKOLLOR 3-4 vjec

PROGRAME TË ARSIMIT PARASHKOLLOR3 – 4 VJEÇARËTTiranë, 20071

PROGRAMI I PARASHKOLLORIT PËR MOSHAT 3­4 VJEÇA. FUSHAT KURRIKULARE1. Zhvillimi gjuhësor2. Zhvillimi matematikor3. Zhvillimi shkencor4. Zhvillimi social dhe personal5. Edukimi artistik6. Edukimi fizik dhe shëndetësor2

1. PROGRAMI I ZHVILLIMIT GJUHËSORI. LINJAT KURRIKULARE TË ZHVILLIMIT GJUHËSORLinjat:· Gjuhë për komunikim· Gjuhë për të menduar· Lidhja e tingujve me shkronjat· Të lexuarit· Të shkruaritII. PROGRAMI I DETAJUAR I FORMIMIT GJUHËSOR SIPAS LINJAVE,OBJEKTIVAVE DHE KONCEPTEVENr Linjat Objektivat Konceptet1 Komunikimi · Të bëjë pyetje të thjeshta.­Pyetje(Shembull pyetjesh: Kur do të vijëmami?)­Diskutim· Të komunikojë me moshatarët· Të marrë pjesë në biseda­Histori· Të dëgjojë ngjarje apo histori.· Të flasë me dëshirë­Folës· Të përgjigjet me fjali të thjeshtë kur epyet­Dëgjues· Të flasë rreth ngjarjeve me fjali tëshkëputura.­Rregulla të foluri· Të dëgjojë shokët kur flasin­Respekt2 Të· Të flasin me fjali të shkurtra­Të foluritmenduarit · Të përdorë bisedën për të treguarnjë ngjarje­Të menduarit· Të kujtojë ngjarje të jetuara­ Kujtesa3 Lidhja etingujve meshkronjat· Të përdorë rimën në disa fjalë tëthjeshta.· Të shprehë disa tinguj të thjeshtë· Të emërtojë fjalë sipas figurës sëdhënë4 Të lexuarit · Të mbajë përpara një material tëshkruar duke bërë sikur lexon· Të shfletojë një libër me përralla5 Të shkruarit · Të përdorë zhgarravina pwr twshkruar· Të vizatojë viza në drejtime tëndryshme­Rimë­Tingull­Fjalë­Material i shkruar­ Shkrimi3

2. PROGRAMI I ZHVILLIMIT MATEMATIKORI.Linjat e përmbajtjes1. NUMRI2. GJEOMETRIA DHE ORIENTIMI NË HAPËSIRË3. MATJA4. MODELE, MARRËDHËNIE DHE FUNKSIONEII. Programi i detajuar sipas linjave dhe objektivaveLINJAT NËNLINJAT OBJEKTIVAT KONCEPTET1. NUMRI 1.1 Numri Fëmija të jetë i aftë:1.2 Veprimet · Të numëroje tëme numratpaktën deri në 5· Të lexojënumërorët tëpaktën deri në 5· Të shkruajënumërorët (mebashkim pikash) tëpaktën deri në 3.· Të bëjë numëriminrreshtor deri në 3· Të shoqërizojë njëpër një deri në 3· Të mbledhë derinë 3 me sendekonkrete· Të dallojëkonceptet: shumëdhe pak· Kuptimi i numritnatyror deri në 5;· Leximi i numravederi në 5· Shkrimi i numravederi në 3;· Njohja e numritrreshtor deri në 3· Veçimi nga grumbullii 3 sendeve· Mbledhja e numravederi në 3· Lidhja e numrit 3 mesasinë2.GJEOMETRIADHEORIENTIMINË HAPËSIRË2.1 Figuratdhe trupatgjeometrikë2.2MarrëdhëniethapësinoreFëmija të jetë i aftë:· Të dallojë figuratgjeometrikedydimensionaletrekëndori;rrethori;· Të dallojë formaose pjesë të tyre,të ngjashme mefigurat gjeometrikedydimensionale :· Figuratgjeometrikedydimensionale:trekëndori dherrethori;· Orientimi përvendndodhjen eobjekteve nëhapësirë, dukepërdorur termat:4

3. MATJA 3.1 Gjatësia3.2 Masa3.3 Kohatrekëndori; rrethori(p.sh. topi; çatia);· Të lëvizin nëdrejtime tëcaktuara, duke uorientuar nga fjalët(para tavolinës;prapa derës;poshtë pemës;lart pemës)· Të dallojë sendetsipas madhësisë(top I madh; top Ivogël)Fëmija të jetë i aftë:· Të dallojë sendetsipas gjatësisë(lapsi i gjatë; lapsii shkurtër)· Të dallojë sendetsipas trashësisë(lapsi i hollë; lapsii trashë)· Të njohin ditët ejavës dhe stinët.· Të njohin fjalët qëtregojnë kohënsipas rrjedhës sësaj: mëngjes;drekë; darkë· Të njihet mengjarje tëndryshme të njëdite (ardhja nëkopsht; dreka;gjumi; largimi etj.)etj.)· Të shoqërojnëveprimet me fjalëtqë tregojnë kohëne veprimit: nëmëngjes; nëdrekë; mbasdite;në mbrëmje;natën; etj.para – prapa;poshtë – lart; Imadh – I vogël· Përdorimi iterminologjisë: igjatë; i shkurtër; Ihollë – I trashë· Dallimi sipasgjatësisë dhelartësisë.· Dallimi sipasmasës· Përdorimi ikalendarit· Dita; java; dhestinët.· Fjalët që tregojnëkohë: mëngjes;drekë; darkë etj.· Njohja engjarjeve brendanjë dite5

4. MODELE,MARRËDHËNIE DHEFUNKSIONE4.1 Modeledhe krahasimetë tyre4.2 Cilësitë epërbashkëta tëelementëve tënjë grupi tijFëmija të jetë i aftë:· Të bëjë modeliminsipas një modeli tëdhënë· Të dallojë sendetsipas një cilësie tëpërbashkët.­ Modelime sipas njëmodeli të dhënë (sipasnjë cilësie)­ Dallimi i sendeve sipasnjë cilësie të përbashkëtMATERIALETMateriale të imta; materiale të riciklueshme; petëza; tabela manjetike; grafikë tënumrave; kuti me forma të ndryshme; birila; numëratore me gogla; vargje megogla; fletëpalosje për të lidhur numrin me sasinë; lodra të ndryshme; kuba;lapsa; fleta me dhe pa ngjyra; kavaleta picture, figura gjeometrike me forma dhengjyra të ndryshme; mjete rrethanore; fije shkrepse; shkopinj didaktikë; etj.Grupe sendesh, objektesh, letra formati, lapsa, lapustila, lapsa me ngjyra,kavaleta pikture etj.6

3. PROGRAMI I ZHVILLIMIT SHKENCOR(Tek programi i grupit të dytë të hiqet pika E. ndërarrdhnëia në tokë...)I.LINJAT KURIKULAREA. INVESTIGIMI SHKENCORB. MATERIALETC.PROÇESET JETËSORED. NDRYSHIMET DHE CIKLI JETËSORE. BURIMETII. PROGRAMI I DETAJUAR I FORMIMIT SOCIAL, SIPAS LINJAVE,OBJEKTIVAVE DHE KONCEPTEVELinjat Objektivat e nxënies Konceptet bazëA. INVESTIGIMISHKENCOR· Të vëzhgojnë objektet· Të njohin organet eshqisave· Shqisatkryesore· Organet eshqisaveB. MATERIALET · Të dallojë materialetTë përdorë materiale tëndryshme (plastelinë, baltë,letër, ngjyra etj)C. PROÇESETJETËSORE· Të njohë nevojat bazë· Të njohë proçeset jetësore· IdentifikimmaterialeshPërshkrimi imaterialeve· Identifikiminëpërmjetemrit· Të shtohetkoncepttjetër???????D. NDRYSHIMETDHE CIKLIJETËSOR· Të njohë stinët dhekarakteristikat e thjeshta tëtyre· Të emërtojë ditët e javës· Të vëzhgojë motin dhekarakteristikat e thjeshta tëtij.· Stinët· Ditët e javës· Vëzhgimi imotit (ngrohtë,ftohtë, shi dhediell..)MATERIALE DIDAKTIKE· Materiale të riciklueshme· Trekëndor7

· Furçë me lëndë ngjitëse· Letër vizatimi e bardhë që nuk griset lehtë· Letra me ngjyra· Lapsa· Bojra uji· Ngjitës· Plastelinë· Baltë8

4. ZHVILLIMI SOCIAL DHE PERSONALI. LINJAT KURRIKULARE1. SHOQËRIZIMI DHE KUJDESI2. VETËSIGURIA DHE RESPEKTI PËR VETEN3. KRIJIMI I MARRDHËNIEVE4. SJELLJA DHE VETKONTROLLI5. RREGULLAT DHE QËNDRIMETII. PROGRAMI I DETAJUAR I FORMIMIT SOCIAL, SIPAS LINJAVE,OBJEKTIVAVE DHE KONCEPTEVEZhvillimi Personal, Social, dhe EmocionalLinjat Objektivat e nxënies Konceptet bazë1. SHOQËRIZIMIDHE KUJDESI2. VETËSIGURIADHE RESPEKTIPËR VETEN3. KRIJIMI IMARRËDHËNIEVE4. SJELLJA DHEVETËKONTROLLI5. RREGULLATDHE QËNDRIMET· Të kenë besim në vetene tyre· Të zgjedhin veprimtarinënë qendrat e aktivitetit· Të rrisin pavarësinëgjatë kryerjes sëveprimeve· Të tregojnë kujdes përveten· Të kenë respekt përveten dhe shokët· Të flasin lirshëm përfamiljen, kopshtin etj.· Të krijojnë marrëdhënieme shokët e grupit· Të përshtaten memjedisin· Të bashkëveprojnë menjëri – tjetrin.· Të tregojnë kujdes përveten dhe për shokët· Të përshtatin sjelljensipas situatës· Të njohin rregullat egrupit· Të mësojnë tëqëndrojnë gjatë njëveprimtarie ditore· Besim· Pavarësi· Vetësiguri· Respekt· Familje· Kopsht· Marrëdhënie· Përshtatje· Bashkëveprim· Vetëkontroll· Sjellje· Rregulla· Qëndrim· Bashkëpunim9

· Të krijojnë marrdhëniebashkëpunimi me njëri –tjetrin dhe mësuesetMATERIALE DIDAKTIKE· Postera· Tabela të ndryshme· Fletore vizatimi· Albume· Kartolina· Kartela10

Linjat kurrikulare:1. Muzika2. Arti figurativ3. Vallëzimi5. Edukimi artistik për grupin e parë, 3 – 4 vjeçarëtProgram i detajuar sipas objektivave dhe koncepteveNr Linjat Objektiva Koncepte1. Muzika Fëmija i kësaj moshe duhettë jetë i aftë:­ Tingullimuzikor­ Të dallojë tingujt ­ Zhurmatmuzikorë­ Ritmi­ Të dallojë tingujt ngazhurmat­ Shpejtngadalë­ Të mbajë ritmin­ Zëri folës­ Të imitojë me zë ­ Këngaveglat muzikore­ Dëgjimi­ Të dallojë zërat eshokëve­ Imitimi­ Të dallojë ritminshpejt, ngadalë nëkëngë dhe lojëmuzikore­ Të këndojë këngë tëthjeshta për fëmijë­ Të luajë dhe tëkëndojë lojra tëthjeshta muzikore­ Të dëgjojë muzikë­ Të shoqërojëmuzikën me lëvizjet etrupit2. Arti figurativ Fëmija i kësaj moshe duhettë jetë i aftë:­ Të përdorë mjete dhemateriale tëndryshme­ Të vizatojë llojet evijave: të shkurtra,­ Mjete dhemateriale­ Vijat­ Ngjyratbazë­ Format­ Modelet11

horizontale dhevertikale­ Të dallojë tre ngyratbazë: e kuqe; everdhë dhe blu­ Të dallojë figura tëthjeshta gjeometrike­ Të ngjyrosë njëmodel­ Të punojë meplastelinë­ Të vlerësojë punën evet dhe të të tjerëve3.VallëzimiFëmija i kësaj moshe duhettë jetë i aftë:­ Të shoqërojëmelodinë me lëvizjete trupit­ Të vallëzojë sipasritmit shpejt – ngadalë­ Të kërcejë sipas ritmit­ Të imitojë lëvizje tëthjeshta të kërcimit­ Lëvizje­ Ritwmhpejt,ngadalë­ Imitim12

6. EDUKIMI FIZIK DHE SHËNDETSËORLinjat kurrikulare:1. Lëvizja2. Shëndeti dhe trupi3. Përdorimi i mjeteve dhe materialeve(Të shihet tek draft – programi i grupit të dytë ky objektiv: të ngjisë modeletë thjeshta)Nr. Linjat Objektivat Konceptet1. Lëvizja ­ Të lëvizë lirshëm mëkënaqësi dhe vetëbesim,­ Ecja­ Lëvizja (vrapim,gjatë lojrave në mjedisin kërcim, rrotullim,ku jetonrrëshqitje­ Të kryejë lloje tëndryshme veprimesh si:kërcim, rrëshqitje,rrotullim etj.2. Shëndeti dhe trupi ­ Të njohë vetveten­ Të mësojë praktikathigjieno – sanitare­ Të njohë rregullat (tëngrënit; të fjeturit etj.)­ Kolonë­ I gjatë – Ishkurtër­ I hollë – I trashë­ Rregulli3. Përdorimi i mjetevedhe materialeveMjete të domosdoshme:­ Të montojw modele medy – tre pjesë­ Të ngjisë modele tëthjeshta­Të mirëmbajë mjetet qëka në përdorim­ Model­Montim­ Mirëmbajtjeü Paralele druri në jediset e kopshtitü Topa, litarëü Stola gjimnastikorëü Flamurëü Dyshek gjimnastikorëü Trarë të vegjël ekuilibri13

ü Birila, rrathë, shkopinj gjimnastikorëü Kapele kartoniü Spangoü Materiale ndërtimi14