Wersja PDF - Biuletyn AGH

Urząd Miasta Krakowa, wręczenie nagrody konkursu „Lider Małopolski 2009” – 1 marca 2010foto.agh.edu.pl/thumbnails.php?album=140Collegium Maius UJ, wręczenie nagród „Małopolanina Roku 2009” – 5 marca 2010foto.agh.edu.pl/thumbnails.php?album=142fot. Z. Sulimafot. Z. Sulima

Lider Małopolski 2009W dniu 1 marca 2010, w Urzędzie Miasta Krakowa wręczono nagrody konkursu„Lider Małopolski 2009”, organizowanego od lat przez Stowarzyszenie Gmini Powiatów Małopolski, którym kieruje Kazimierz Barczyk – WiceprzewodniczącySejmiku Małopolskiego. Wybrano najlepsze przedsięwzięcia minionego roku,które wpłynęły na dynamiczny rozwój regionu.Specjalne wyróżnienie otrzymał Rektor Akademii Górniczo-Hutniczej prof. AntoniTajduś oraz Rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego prof. Karol Musioł. Docenionow ten sposób ogromne zaangażowanie, które poprowadziło polskie Konsorcjumdo zwycięstwa w konkursie ogłoszonym przez Wspólnotę Wiedzy i Innowacji nautworzenie pierwszych Węzłów Wiedzy i Innowacji (KIC – Knowledge and InnovationCommunity).– Bardzo gratuluję i cieszę się, że to właśnie krakowskie uczelnie zdobyły tenprojekt. Już teraz jesteście panowie honorowymi obywatelami miasta Krakowa –gratulował prof. Musiołowi i prof. Tajdusiowi wręczający nagrody Kazimierz Barczyk.Profesor Antoni Tajduś odbierając nagrodę zwrócił uwagę, że: – Ta decyzjaprzyniosła polskiej nauce ogromny sukces zarówno w wymiarze prestiżowym,jak i finansowym, a był on możliwy dzięki współpracy, a nie rywalizacji polskichuczelni, wsparciu jednostek naukowo -badawczych, dużych przedsiębiorstw orazupartemu dążeniu do celu.Stowarzyszenie Gmin i Powiatów, w ramach konkursu Najlepsze PrzedsięwzięciaRoku 2009 w Małopolsce – Lider Małopolski, wyróżnia najważniejsze inicjatywy,spektakularne dokonania oraz ważne gospodarczo i społecznie inwestycjewpływające na dynamiczny rozwój Małopolski.Wszystkim laureatom serdecznie gratulujemy.• Maciej Okońfot. ZSSpis treściLider Małopolski 2009 3Małopolanie Roku 2009 4Profesor Józef Giergiel profesorem honorowym AGH – laudacja 5Profesor Stanisław Pytko profesorem honorowym AGH 8XIII Konkurs o NagrodęImienia Profesora Antoniego Rodziewicza-Bielewicza 11Rozpoczęcie budowy Akademickiego Centrum Materiałówi Nanotechnologii AGH 12Wydział IMiR z wizytą w Mielcu 13Grant Rektorski 2010 14XLVII Sesja Studenckich Kół Naukowych Pionu Hutniczego AGH 15Geodezja i Kartografia 16SFI po raz szósty i na sześć 17Studenci WIMiR AGH i stypendyści UNESCO 18UNESCO – AGH Workshop on Research and Education 19Inteligentne systemy dostawy energii elektrycznej 20Perspektywy energetyki opartej na węglu,a polityka Unii Europejskiej 22Amerykańskie wzorce 26Profesor Jerzy Kulczycki (1934–2010) wspomnienie 26Media o AGH 29Absolwenci AGH w mediach 31Tańcem po puchar rektora 32Promocje doktorskie – 26 lutego 2010 33Internationa Day w AGH 34Stypendia Fulbrighta – spotkanie informacyjne 35Kalendarium rektorskie 35Kseruję, więc jestem 37Niech żyje Bal! 38ISSN – 1898-9624„Biuletyn AGH” – Magazyn InformacyjnyAkademii Górniczo-Hutniczejnr 27, marzec 2010 r.Redaguje zespół:Zbigniew Sulima (redaktor naczelny),Stali współpracownicy: Anna Kryś-Dyja,Małgorzata Krokoszyńska,Zespół ds. Informacji i PromocjiAdres redakcji:AGH, paw. A-0, pok. 16al. Mickiewicza 30,30-059 Kraków, tel. (12) 617-34-49bip_agh@agh.edu.plwww.biuletyn.agh.edu.plOpracowanie graficzne, skład:Scriptorium „TEXTURA”e-mail: textura@krakow.home.plDruk:Drukarnia „Kolor Art” s.c.ul. Kotlarska 34, 31-539 KrakówKolportaż:Sekretariat Główny AGH i redakcjaNakład: 2200 szt. bezpłatnychRedakcja zastrzega sobie prawo skracaniai adjustacji tekstów.Na okładce:Collegium Maius UJ, wręczenie nagród„Małopolanina Roku 2009” – 5 marca 2010– fot. Z. SulimaBiuletyn AGH 27-2010 3

Małopolanie Roku 2009Tytuł „Małopolanina Roku” jestprzyznawany od 1995 roku przezStowarzyszenie Gmin i PowiatówMałopolski osobom urodzonymw Krakowie lub Małopolsce, i tym, którzyswoją działalnością przyczynili się dorozwoju regionu i kraju. W tym rokuStowarzyszenie Gmin i Powiatów wyróżniłoPrzewodniczącego ParlamentuEuropejskiego prof. Jerzego Buzka,Rektora AGH prof. Antoniego Tajdusiaoraz Rektora UJ prof. Karola Musioła zazasługi w tworzeniu unikatowego w skalikraju Węzła Wiedzy i Innowacji„Zrównoważona energia”. Uroczystewręczenie nagród odbyło się w CollegiumMaius Uniwersytetu Jagiellońskiego.W swoim uroczystym wystąpieniuPan Przewodniczący Kazimierz Barczyktymi słowy zwrócił się do wyróżnionych:– Pan profesor Jerzy Buzek,profesorowie Karol Musioł i Antoni Tajduśzapisują kolejną piękną kartę w historiipolskiej nauki. Węzeł Wiedzy i Innowacjipopycha Kraków na nowe drogi rozwoju.To wielkie uznanie dla intelektualnegopotencjału Uniwersytetu Jagiellońskiego,Akademii Górniczo-Hutniczej orazpozostałych krakowskich uczelni i ichwieloletnich starań na rzecz rozwojuwysokich technologii w zakresiepozyskiwania czystej energii. Środki, jakieUnia Europejska przeznaczy nastworzenie Węzła szacuje się na 2 miliardyeuro w skali 15 lat.Przypomnijmy, że 16 grudnia 2009,w godzinach wieczornych zarządEuropejskiego Instytutu Innowacjii Technologii (EIT) ogłosił wyniki konkursuw ramach Wspólnoty Wiedzy i Innowacjina utworzenie pierwszych Węzłów Wiedzyi Innowacji (KIC – Knowledge andInnovation Community). W obszarze„Sustainable Energy” zwyciężyłomiędzynarodowe konsorcjum InnoEnergy,w którym polski węzeł – CC PolandPlus –jest koordynowany przez AkademięGórniczo-Hutniczą im. StanisławaStaszica w Krakowie!W skład konsorcjum, oprócz AGH,wchodzą: Politechnika Śląska, UniwersytetŚląski, Uniwersytet Jagielloński,Politechnika Wrocławska, Główny InstytutGórnictwa (GIG), Instytut ChemicznejPrzeróbki Węgla (IChPW), Tauron, ZAKKędzierzyn, LOTOS, PGNiG oraz szeregiinnych partnerów biznesowych.Konsorcjum ma charaktermiędzynarodowy i składa się z 6 tzw.węzłów koordynujących (ColocationCentre – CC) odpowiednie obszarytematyczne. Obszarem przynależnymdo polskiego konsorcjum będą głównietzw. czyste technologie węglowe.W zatwierdzonym projekcie konsorcjumtworzy tzw. Wspólnotę Wiedzy i Innowacji(Knowledge and Innovation Community –KIC). Koordynatorem całości jestKarlsruhe Institute of Technology (KIT),jedna z 8 flagowych uczelni niemieckich.Podczas uroczystościwręczono także tytuł Człowieka Roku2009, nadawany przez FederacjęRegionalnych Związków Gmin i PowiatówRP. Za całokształt pracy uhonorowanoprof. Jerzego Regulskiego współtwórcęreformy samorządowej. Drugim laureatemjest prof. Leszek Balcerowicz, który tytułodbierze 25 maja 2010.Wszystkim laureatom serdeczniegratulujemy.• Maciej Okońfot. ZSfot. ZS

Profesor Józef Giergiel profesorem honorowym AGHfot. ZSNa wniosek Rady Wydziału Inżynierii Mechanicznej i Robotyki,Senat AGH uchwałą nr 105/2009, podjętą w dniu 24 czerwca2009, nadał tytuł profesora honorowego Akademii Górniczo-‐Hutniczej, profesorowi Józefowi Giergielowi – za utworzenieoryginalnej szkoły konstrukcyjnego tłumienia drgań układówmechanicznych oraz twórcy kierunku studiów automatykai robotyka.Promotorem nadania godności profesora honorowego AGHbył prof. Tadeusz Uhl, Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki(tekst laudacji wygłoszonej przez pana profesora w trakcieuroczystego posiedzenia Senatu AGH w dniu 3 marca 2010,przedstawiamy poniżej).Recenzentami byli: prof. Jerzy Bajkowski, Instytut PodstawBudowy Maszyn Wydział Samochodów i Maszyn RoboczychPolitechniki Warszawskiej oraz prof. Krzysztof Marchewek,Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie.LaudacjaJako laudator chciałbym się skupić na działalności naukowej,dydaktycznej i organizacyjnej profesora Józefa Giergiela.Profesor Józef Giergiel jest wieloletnim pracownikiem AGH.Pracował On w naszej uczelni od 1958 roku aż do emeryturyi pełnił między innymi tak zaszczytne funkcje, jak: wicedyrektora(kolejno dwóch instytutów), kierownika katedry, prodziekanai dziekana Wydziału Maszyn Górniczych i Hutniczych, a w latach1986–1989 prorektora i pierwszego zastępcy rektora AGH.W okresie piastowania funkcji dziekańskich był współtwórcąw Polsce kierunku kształcenia automatyka i robotyka. Kierunekten tworzył także na swoim wydziale opracowując planyi programy nauczania oraz stworzył specjalność robotykai mechatronika w Katedrze Robotyki i Dynamiki Maszyn, której byłtwórcą i kierownikiem od 1989 roku do 2001 roku. Powierzaniemu tych kierowniczych funkcji dowodzi, jak wysoko naszaspołeczność naukowa ceniła i ceni profesora. Wyrazem tegouznania i wdzięczności ze strony społeczności AGH za pracę,jaką prof. Giergiel włożył w działanie i rozwój naszej uczelni byłZłoty Medal 85-lecia AGH, jakim został On udekorowany orazdługa lista odznaczeń z Krzyżem Komandorskim OrderuOdrodzenia Polski włącznie, które Kandydat otrzymał podczasswojej pracy na naszej uczelni. Odznaczenia te były wnioskowanei przyznawane w związku z pracą prof. Giergiela w AkademiiGórniczo-Hutniczej i przemyśle hutniczym. Obecnie profesorJózef Giergiel pracuje na Politechnice Rzeszowskiej kontynuującswoje badania naukowe i rozwijając nowe zainteresowania.Osiągnięcia naukowe profesora Józefa Giergiela są toautentycznie nieprzeciętne osiągnięcia, szczególnie w zakresiedynamiki maszyn, drgań mechanicznych z tarciemkonstrukcyjnym, wiskotycznym, suchym i wewnętrznym. Dalszeosiągnięcia można wskazać w zakresie identyfikacji własnościdynamicznych maszyn i urządzeń,wyrażające się w badaniach dynamikimaszyn przy wymuszeniu przypadkowymi zdeterminowanym. Do szczególnychsukcesów kandydata zaliczyć można jegoodkrycia w zakre sie zagadnieniazwiązanego ze sprzężeniem drgańmechanicznych i elektrycznych. ProfesorGiergiel był w tym obszarze prekursoremdziedziny, która dziś bardzo intensywniesię rozwija pod nazwą mechatroniki –obszaru badań naukowych i prackonstrukcyjnych łączącego wiedzęz zakresu mechaniki, elektryczności,elektroniki i informatyki.Dorobek publikacyjny profesorazawarty jest w ponad 350 pozycjach są to:artykuły naukowe, monografie, studiai rozprawy, skrypty i podręczniki orazprace informujące o postępach wiedzy.Prace te były publi kowanew czasopismach PAN, Słowackiej i Czeskiej Akademii Nauk,w Uczelnianych Zeszytach Naukowych, PrzeglądzieMechanicznym, PAK, Zeszytach Naukowo-Technicznych,w materiałach konferencyjnych w kraju i za granicą między innymiw USA, Czechosłowacji, ZSRR, Węgier, NRD, Francji i innych.Prace prof. Giergiela przy ich bardzo wysokim poziomienaukowym cechowały się zawsze ukierunkowaniem na konkretnepotrzeby praktyki. Jako przykład osiągnięć w obszarzestosowanych badań technicznych można wskazać osiągnięciakandydata związane z opracowaniem i wdrażaniem licznychprocedur oceny dynamiki wybranych maszyn pod kątembezawaryjnej pracy w przemyśle górniczym hutniczymi odlewniczym. Przez wiele lat profesor był konsultantem w takichfirmach jak Huta Łabędy, Huta Bobrek, Huta Zygmunt i HutniczePrzedsiębiorstwo Remontowe. Ostatnie osiągnięcia profesoraGiergiela to pionierskie prace dotyczą zagadnień modelowania,identyfikacji i sterowania z wykorzystaniem sztucznej inteligencji.Prace te profesor Giergiel prowadzi na przykładzie stacjonarnychi mobilnych robotów kołowych i kroczących, co powoduje, żeobok wysokiego poziomu naukowego mają one wysoki waloredukacyjny. Pomimo, że profesor jest już na emeryturze dalejposzukuje nowych obszarów badań i tak w ostatnim okresiezajmuje się nowoczesnymi zagadnieniami mikro i nanomechanikioraz mikro i nanorobotów.Wymienione wyżej, z konieczności bardzo skrótowo,osiągnięcia i doko nania profesora Giergiela, zdecydowaniei jednoznacznie wskazują na to, że jest on wybitnym badaczemBiuletyn AGH 27-2010 5

i utalentowanym inżynierem, ze wszech miar zasługującym nagodność profesora honorowego AGH.Podsumowując osiągnięcia naukowe profesora Giergielachciałbym podkreślić jego wielkie zasługi jako organizatora nauki.Jest on twórcą własnej oryginalnej szkoły naukowej, którąutworzył równolegle w AGH i w Politechnice Rzeszowskiej.Szkoła ta ma swoją bardzo wyrazistą tożsamość w zakresiebadań naukowych, prac inżynierskich oraz kształceniaw obszarze robotyki i mechatroniki. Profesor Giergiel jest takżezaanga żowanym i ofiarnym nauczycielem akademickim.Wypromował ponad 250 magistrów inżynierów, opracowałponad 300 recenzji rozpraw doktorskich, habilitacyjnych i opiniiwniosków profesorskich. Był promotorem 18 prac doktorskich.Pod jego opieką wykonano 6 rozpraw habilitacyjnych w AGH,tworząc szkołę naukową w zakresie identyfikacji układówmechanicznych oraz robotyki i mechatroniki. Pod jegokierownictwem naukowym wykształciło się pięciu profesorówtytularnych, sześciu profesorów uczelnianych oraz szeregbadaczy, którzy zasilili kadry jago macierzystej uczelni orazinnych polskich szkół wyższych. Są to także ogromne i ważneosiągnięcia.Profesor Giergiel jest bardzo aktywny w takich instytucjach,jak Komitet Mechaniki PAN, którego członkiem jest od wielu lat,Komitet Budowy i Eksploatacji Maszyn PAN, Komitet TransportuPAN, a na koniec Sekcja Dynamiki Układów Komitetu MechanikiPAN, której prof. Giergiel od 2003 roku przewodniczy, działalnośćtej sekcji jest widoczna w środowiskach naukowych związanychz mechaniką oraz robotyką i automatyką.Profesor Giergiel jest znany i bardzo szanowany w krajowychi międzynarodowych gremiach mechaników i specjalistówz zakresu robotyki. Powierza się Jemu odpowiedzialne funkcje,powołuje do ważnych komitetów, prosi o opinie w istotnychsprawach. Wszystko to dowodzi, jak wysoka jest pozycjanaukowa i autorytet Profesora w Polsce i na świecie. Ten autoryteti dorobek jest bez wątpienia pochodną ogromnego talentui naprawdę niezwykłych zdolności profesora Giergiela. Swojąobecną wybitną pozycję naukową prof. Giergiel budował przezcałe życie wytrwałą i niezwykle owocną pracą. Trzeba przyznać,że w Jego przypadku połączenie ogromnej pracowitościi nieprzeciętnych zdolności dało efekt wyjątkowo spektakularny,można ten efekt podziwiać, można nawet trochę zazdrościć,jednak trudno nie przyznać, że takie właśnie przypadki i takiewzorce osobowe należy nagłaśniać i prezentować publiczniezwłaszcza na terenie uczelni, gdyż mogą i powinny stać się onegodnym naśladowania przykładem dla naszego i kolejnychpokoleń ludzi nauki.Jako uczeń profesora muszę dodać, kilka osobistychspostrzeżeń; profesor jest zawsze pozytywnie nastawiony dowspółpracowników, nigdy w czasie trzydziestoletniej współpracynie odczułem ze strony profesora niechęci, zawsze chciał nampomagać i dbał o nasz rozwój. Zawsze, jak pamiętam inspirowałnas do podejmowania badań w nowych kierunkach, trudnychi pionierskich ale zawsze takich, które miały bezpośredniezastosowanie w praktyce. Profesor był zawsze otwarty nawspółpracę z innymi ośrodkami i budował wokół siebie zespół,a ludzi do niego dobierał tak, że uzupełnialiśmy się zarównowiedzą, jak i osobowością. Przede wszystkim ta umiejętnośćwspółpracy z ludźmi, umiejętność kompromisów, łatwośćnawiązywania nowych kontaktów, pozwoliły profesorowiGiergielowi osiągnąć tak wiele, a przede wszystkim pozycjejednego z liderów w polskiej mechanice. Nie ma chyba w Polsce,żadnego mechanika, który nie miałby przyjemności współpracyz profesorem, który był bądź to jego recenzentem bądź jegopromotorem. Taką pozycję nie jest łatwo osiągnąć.Stąd podkreślając z dumą, że to właśnie AGH była uczelnią,która dała profesorowi Giergielowi najpierw wykształcenie,a potem możliwości rozwijania talentu i pracy naukowej, cieszymysię w naszej uczelni z jego każdego kolejnego sukcesu jakim jestotrzymanie tytułu profesora honorowego AGH. Profesor jestdoktorem honoris causa Politechniki Łódzkiej i PolitechnikiRzeszowskiej oraz profesorem honorowym PolitechnikiWarszawskiej.• prof. dr hab. inż. Tadeusz UhlWydział IMiR, Katedra Robotyki i Mechatronikifot. ZS6 Biuletyn AGH 27-2010

fot. ZSGodność profesora honorowego AGH dla prof. Józefa Giergiela, 3 marca 2010

fot. ZSGodność profesora honorowego AGH dla prof. Stanisława Pytko, 10 marca 2010

Profesor Stanisław Pytkoprofesorem honorowym AGHNa wniosek Rady Wydziału Inżynierii Mechanicznej i Robotyki,Senat AGH uchwałą nr 125/2009, podjętą w dniu 23 września2009, nadał tytuł profesora honorowego Akademii Górniczo-‐Hutniczej, profesorowi Stanisławowi Pytko – za wybitneosiągnięcia naukowe o charakterze interdyscyplinarnymz zakresu tarcia i zużycia, zmęczenia powierzchniowego, badaniawłaściwości tribologicznych materiałów i środków smarnych,biotribologii oraz wkład w rozwój różnorodnych form kształceniaw Akademii Górniczo-Hutniczej a także rozwój współpracyz przemysłem i ośrodkami naukowo-dydaktycznymi w kraju i zagranicą.Recenzentami byli: dr hab. inż. Tomasz Budzynowskiprof. nadzw. Wydział Mechaniczny, Politechnika Radomskaim. K. Pułaskiego w Radomiu oraz prof. Józef Gawlik, InstytutTechnologii Maszyn i Automatyzacji Produkcji, Katedra InżynieriiProcesów Produkcyjnych, Politechnika Krakowska.Laudacjaz okazji nadania godności Profesora HonorowegoAkademii Górniczo-HutniczejProfesorowi Stanisławowi PytkoMagnificencjo Rektorze,Wysoki Senacie, Państwo Dziekani,Wysoka Rado Wydziału,Wielce szanowny Honorowy Profesorze AGH,Czcigodni i Dostojni GościeJest dla mnie ogromnym zaszczytem, a zarazem wielkimwyróżnieniem, że będę mógł Państwu przedstawić sylwetkęi dokonania profesora Stanisława Pytko, którego nasza uczelniapragnie dzisiaj obdarzyć zaszczy tnym tytułem profesorahonorowego Akademii Górniczo- Hutniczej. To wyróżnienie jestwyrazem głębokiego uznania społeczności akademickiej dlaJego niezwykłych osiągnięć: naukowych, wzorowej postawymoralnej, zasług w rozwoju kadry i działalności organizacyjnej,wyznaczających pozycję naszej uczelni namapie ośrodków akademickich w krajui zagranicą. Profesor Stanisław Pytko jestwybitnym uczonym, o osiągnięciachświatowej rangi, twórcą polskiej szkołytribologii, wycho wawcą ogromnej liczbyinżynierów mechaników. Całe swoje Życiezawodowe związał z Akademią Górniczo-Hutniczą, jako inżynier, badaczi nauczyciel akademicki.Profesor Stanisław Pytko urodził się19 października 1929, w Paca nowie naziemi kieleckiej. Z naszą uczelnią związałcałe swoje życie, począ wszy od okresustudiów, które rozpoczął w 1948 roku naWydziale Elektromechanicznym AGH(wtedy nazywała się Akademia Górnicza),poprzez ponad 50 letni okres pracy nawszystkich stanowiskach od zastępcyasystenta aż do profesora zwyczajnego naWydziale Inżynierii Mechanicznej i Robotyki. Już jako studenttrzeciego roku studiów, został zatrudniony przez profesoraWitolda Biernackiego, jako zastępca asystenta w KatedrzeObróbki Skrawaniem AGH. Równolegle z zajęciami dydaktycznymiorganizował współpracę z przemysłem w KomitecieWspółpracy Naukowców z Robotnikami, co miało szczególneznaczenie dla odbudowującego się po zniszczeniach wojennychpolskiego przemysłu.Po otrzymaniu dyplomu inżyniera zostaje zatrudniony naetacie asystenta, kontynuując studia magisterskie. Po ichukończeniu w 1954 roku, przechodzi na etat starszego asystentaw Katedrze Części Maszyn. Równocześnie podejmuje pracęw Centralnym Biurze Konstrukcji Maszyn i UrządzeńOdlewniczych w Krakowie na połowę etatu. W latach 1954–1959jest zatrudniony w tym Biurze na stanowiskach; konstruktora,starszego konstruktora, projektanta a na końcu generalnegoprojektanta – kierując budową odlewni rur w Szprotawie. ZwiązkiProfesora z przemysłem są widoczne i silne przez cały okresJego działalności naukowej.W 1964 roku obronił rozprawę doktorską „Wpływ siłstycznych na wykruszanie (pitting) walcowych powierzchnielementów tocznych, która w istotnym stopniu poszerzałaelementy teorii Hertza.Po obronie pracy doktorskiej i odbyciu stażu naukowegow leningradzkich uczelniach i w moskiewskim InstytucieMashinovedenija w Zakła dzie Tribologii; kierowanym przezświatowej sławy profesora I.V. Kragielskiego; prowadził badaniazwiązane ze zużyciem elementów pracujących stykowo orazwpływem dodatków EP do olejów, na przebieg niszczeniaelementów maszyn. Ich zwieńczeniem była zakończonaw 1967 roku, praca habilitacyjna „Badania mechanizmuniszczenia powierzchni tocznych elementów maszynowych”.W 1970 roku odbywał staż na Politechnice w Akwizgraniew Niemczech, gdzie wspólnie z profesorem H. Krause wykonałszereg prac naukowych, istotnych w tym okresie dla potrzebprzemysłu niemieckiego, jak też prac wdrożeniowych.W latach 80-tych realizował szereg prac na rzecz przemysłu.Były one wdrażane w polskich hutach i przemyśleelektromaszynowym.fot. ZSBiuletyn AGH 27-2010 9

fot. ZSW uznaniu osiągnięć naukowych, działalności dydaktycznej,współpracy z przemysłem oraz promowaniu młodej kadrynaukowej w 1978 roku otrzymuje tytuł profesora nadzwyczajnego,a w 1988 roku profesora zwyczajnego.Profesor Stanisław Pytko jest znany i bardzo szanowanyw krajowych i międzynarodowych gremiach mechanikówi specjalistów z zakresu problemów tarcia i zużycia w parachstykowych, zmęczenia powierzchniowego (warstwy wierzchniej)i zacierania kół zębatych, łożysk tocznych i mechanizmówkrzywkowych, doboru właściwości tribologicznych materiałówi środków smarowych dla rozmaitych systemów mechanicznychpracujących w ciężkich warunkach (przy obciążeniachudarowych, w podwyższonych temperaturach czy w obecnościcząstek ściernych), aż po tribologię procesów obróbkiskrawaniem i obróbki plastycznej oraz biotribologię.Efektem działalności naukowej profesora St. Pytko jestponad 400 opublikowanych prac naukowych i technicznych,5 monografii, a także ponad 150 referatów wygłoszonych nakonferencjach w kraju i za granicą (w Anglii, Armenii, Australii,na Białorusi, w Bułgarii, Czechach, Japonii, Jugosławii, Meksyku,Niemczech, Rosji, Rumunii, na Słowacji, Stanach Zjednoczonych,Ukrainie, na Węgrzech i we Włoszech). Wynikiem prac Profesorajest też 8 patentów oraz szereg projektów wynalazczych i ichwdrożeń, m.in. systemu chłodząco-smarującego, stosowanegow obróbce stopów specjalnych, niskotemperaturowych oraztrudno palnych środków smarowych, cieczy chłodząco-‐smarujących dla obróbki skrawaniem opartych na kompleksachmiedzi, niklu i chromu. Za wdrożenia te otrzymał Honorowy MedalTadeusza Sendzimira nadany przez Stowarzyszenie PolskichWynalazców i Racjonalizatorów. Dobrze znane są praceprofesora w Rosji, gdzie były licznie publikowane i przedstawiane.Nie sposób; w tym z natury rzeczy krótkim wystąpieniu;scharakteryzować w pełni dorobek naukowy profesora,wyznaczony ponad 60 letnim okresem Jego twórczej pracy doemerytury i po emeryturze do dziś, mający znamiona wybitności.Pełniejsze jego przedstawienie znajduje się w załączonychopiniach recenzentów.W dziedzinie rozwoju kadry profesor St. Pytko może takżeodnotować poważne osiągnięcia. Był promotorem 11 pracdoktorskich i recenzentem ponad 50 rozpraw doktorskich,habilitacyjnych i dorobku na tytuły profesora.Jako wybitny naukowiec był zapraszany i powoływany naczłonka rad naukowych: Instytutu Maszyn Przepływowych PANw Gdańsku, Ośrodka Naukowo - Badawczego Huty StalowaWola, Instytutu Technologii Nafty w Krakowie oraz OśrodkaBadawczo-Rozwojowego Budowy Urządzeń Chemicznychw Krakowie. Był Przewodniczącym Komisji ds. Kształceniai Doskonalenia Kadr Technicznych przy Naczelnej OrganizacjiTechnicznej. Ponad 10 lat był konsultantem w Hucieim. M. Buczka w Sosnowcu.Profesor St. Pytko od wielu lat rozwija i popularyzuje wiedzęz zakresu tribologii. Organizował i prowadził pierwsze w krajustudia podyplomowe w zakresie techniki smarowniczej.Od 1982 roku, co 4 lata, organizuje Międzynarodowe Sympozja„INSYCONT”, o tematyce tribologicznej. Prowadził też, przez 5 lat,wykłady z Tribologii w Wyższej Szkole Górniczej w Ostrawiew Czechosłowacji.Na Wydziale Inżynierii Mechanicznej i Robotyki (dawniejMaszyn Górniczych i Hutniczych) przez wiele lat pełnił funkcjezastępcy dyrektora Instytutu Podstaw Budowy Maszynds. dydaktycznych, a później ds. naukowych, a także kierownikaZakładu Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn. Przewodniczyłkomitetowi organizacyjnemu obchodów jubileuszu naszegowydziału oraz dwu zjazdów rocznicowych w StowarzyszeniuWychowanków AGH.Profesor Stanisław Pytko jest cenionym naukowcemw świecie, dobrym „ambasadorem” polskiej nauki. W instytutachzagranicznych, w uczelniach i na konferencjach wygłosił ponad100 referatów.Miarą autorytetu naukowego jest powołanie Go do licznychgremiów opiniotwórczych w kraju i zagranica. Jest członkiem:Akademii Inżynierskiej w Polsce, Akademii InżynierskiejTransportu Ukrainy, Akademii Inżynierskiej ds. Jakości w Rosji,Komitetu Doradczego Instytutu Biograficz nego w StanachZjednoczonych i Wielkiej Brytanii i wielu innych organizacjinaukowych. Jest także członkiem honorowym RosyjskiegoTowarzystwa Tribologicznego oraz członkiem 4 rad naukowychredakcji czasopism naukowych z tribologii; w Polsce, na10 Biuletyn AGH 27-2010

Białorusi, w Rosji, w Jugosławii. Jest też stałym recenzentemrenomowanego periodyku „WEAR” w Wielkiej Brytanii, jak teżw Stanach Zjednoczonych czasopisma „Tribology andLubrication Technology”.W Polsce profesor St. Pytko był od 1970 roku redaktoremKwartalnika Komitetu Budowy Maszyn PAN, a od 1995 roku jestredaktorem naczelnym oraz był wiceprzewodniczącym tegokomitetu. Od 1990 roku był prezesem Polskiego TowarzystwaTribologicznego, a od 2004 roku jest honorowym prezesem,oraz wiceprezydentem Międzynarodowej Rady Tribologicznejw Londynie.Przedstawiając sylwetkę profesora Stanisława Pytko,wybitnego naukowca, należy również powiedzieć o jegozainteresowaniach humanistycznych i badaniach dotyczącychhistorii zabytków w jego rodzinnych stronach, które opublikowałw 6 książkach opisujących wielowiekową historię kościołów naterenie gminy Pacanów. Za publikacje te został uhonorowanygodnością pierwszego Honorowego Obywatela Gminy Pacanów.Profesor jest człowiekiem pełnym inicjatyw o mocnymnastawieniu społecznym, co powodowało, że podejmował sięróżnych zadań. Był inicjatorem budowy pomników J. Matejkii I. Paderewskiego w Krakowie, czy odbudowy kościoław Pacanowie w Jego rodzinnej miejscowości, który od 2008 rokuzostał Bazyliką Mniejszą.Środowisko naukowe polskich tribologów wiele zawdzięczaprofesorowi. Swoim współpracownikom zawsze dawał przykładsolidnej pracy naukowej, dydaktycznej i wychowawczej. Jest onogromnie życzliwy dla każdego, służy chętnie radą i swoimogromnym doświadczeniem, a poprzez swoją postawę kreujewzory wartości, które powinny być wizytówką każdegonauczyciela akademickiego.Za działalność naukową, organizacyjną i dydaktycznąprof. Stanisław Pytko otrzymał liczne nagrody i oznaczenia.Wśród nich należy wymienić: Krzyż Kawalerski i OficerskiOrderu Odrodzenia Polski, Złoty Krzyż Zasługi, Medal 40-leciaPolski Ludowej, Medal Komisji Edukacji Narodowej oraz Brązowymedal za zasługi dla obronności kraju.Jest laureatem prestiżowego Złotego Medalu Tribologii –najwyższego światowego wyróżnienia w dziedzinie tribologiiprzyznawanego przez International Tribology Counsil działającyw strukturach brytyjskiej Institution of Mechanical Engineersw Londynie.Złoty Medal Tribologii został przyznany profesorowiStanisławowi Pytko za wkład w rozwój światowej tribologii to jestza jego prace naukowe i wdrożenia techniczne. Wyróżnieniereprezentanta Polski jest ważne dla wszystkich tribologóww kraju, jest bowiem również wyrazem międzynarodowegouznania dla osiągniętego przez nas poziomu w tej dziedzinienauki. Był to 24 medal przyznany na świecie i pierwszy Polakowi.Wśród zagranicznych wyróżnień Profesora, należy jeszczepodać przyznanie mu Honorowych Profesorów (odpowiednikw Polsce doktoratu honoris causa) w dwóch uczelniachrosyjskich, to jest w Politechnice Chakaskiej w Abakanie orazw Rybińskiej Państwowej Lotniczo-Technologicznej Akademiiw Rybińsku, jak też godności doktora honoris causa w InstytucieMechaniki Metalopolimernych Systemów w Homlu na Białorusi.Osiągnięć i zasług pana profesora Stanisława Pytko jest takwiele, że trudno jest zdecydować, które fakty i osiągnięcia z Jegożyciorysu należałoby jeszcze wskazać, jako te najważniejszeargumenty przemawiające za nadaniem profesorowi tytułuprofesora honorowego AGH.Nie dublując treści załączników wniosku, należy stwierdzić,że dla wszystkich którzy śledzą rozwój myśli tribologicznej w krajui na świecie jest jasne, że wkład profesora Stanisława Pytkow rozwój tej dziedziny jest powszechnie uznawany i doceniany wewszystkich wymiarach cechu jących wybitne postacie nauki.Odnosi się to do Jego: oryginalnych osiągnięć naukowych,ich ścisłego powiązania z obszarami praktycznych zastosowańi szerokiego ich przekazu na forum międzynarodowym, a takżekształcenia nowej kadry specjalistów. Nie wolno równieżzapominać o dużej pracy organizacyjnej kandydata, która maswój wyraz w obecności w życiu naukowym cyklicznych,międzynarodowych i krajowych seminariów i konferencjipoświęconych dziedzinie do której prof. Stanisław Pytko wniósłswój znaczący twórczy wkład, rozwiązując kilka fundamentalnychproblemów związanych z rozwojem polskiej tribologii.Szanowni PaństwoPozycja naukowa i autorytet profesora Stanisława Pytko sąefektem Jego talentu, wyjątkowych zdolności i charakteru. Jestrównież efektem serdecznego stosunku do ludzi,nacechowanego gotowością pomocy i współpracy z licznymiśrodowiskami uczelnianymi, badawczo-rozwojowymi, jak równieżdziałalnością korporacyjną w sekcjach i komitetach PolskiejAkademii Nauk oraz Akademii Inżynierskiej w Polsce. Swojąpozycję w nauce budował przez całe dotychczasowe życiezawodowe. Dzisiejsza ceremonia uroczyście wpisuje panaprofesora w dzieje naszej uczelni. Tytuł profesora honorowegojest symbolem podziękowania za Jego wkład w rozwój AkademiiGórniczo-Hutniczej i wyrazem szacunku dla osoby panaprofesora.• prof. Wojciech BatkoWydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki, Katedra Mechanikii WibroakustykiXIII KONKURS O NAGRODĘ IMIENIAPROFESORA ANTONIEGO RODZIEWICZA-BIELEWICZAAkademia Górniczo-Hutniczaim. Stanisława Staszica w KrakowieogłaszaKONKURS O NAGRODĘ IMIENIAPROFESORA ANTONIEGO RODZIEWICZA-BIELEWICZAza wybitne prace naukowe, obejmujące zagadnienia mieszczącesię w zakresie hutnictwa i dyscyplin ściśle związanych,zawierające elementy nowości w stosunku do aktualnego stanuwiedzy, nauki i techniki w świecie.Do konkursu mogą być zgłaszane prace naukowe,opublikowane nie wcześniej niż 3 lataprzed datą zamknięcia konkursu.Konkurs dostępny jest dla pracowników AGH.Szczegółowy Regulamin Konkursu, uchwalony został przezSenat AGH w dniu 30 stycznia 2008 (uchwałą nr 11/2008).Jury może nie przyznać nagrody, jeżeli przedłożone pracenie reprezentują odpowiedniego poziomu naukowego.Prace należy składać do Przewodniczącego Jury Konkursu dodnia 30 kwietnia 2010 roku w Sekretariacie Katedry PlastycznejPrzeróbki Metali WIMiIP AGH, pawilon B-4, I piętro, pokój 114.Przewodniczący Jury KonkursuProf. dr hab. inż. Janusz ŁukszaBiuletyn AGH 27-2010 11

Rozpoczęcie budowy AkademickiegoCentrum Materiałów i Nanotechnologii AGHW ramach Programu OperacyjnegoInnowacyjna Gospodarka, działanie 2.1Rozwój ośrodków o wysokim potencjalebadawczym, w naszej uczelni realizowanyjest projekt Akademickiego CentrumMateriałów i Nanotechnologii (ACMIN) nakwotę 89 840 000 zł, mający na celuzbudowanie nowoczesnego instytutunaukowo-badawczego w dziedzinie naukio materiałach i zaawansowanychtechnologii materiałowych dlanowopowstającej JednostkiPozawydziałowej ACMIN-AGH. W wynikuintensywnych działań powołanego w 2008roku przez Rektora AGH, prof. AntoniegoTajdusia, Zespołu Realizacyjnego orazRady Technicznej Projektu, zostałprzygotowany we współpracyz Krakowskim Biurem ArchitektonicznymCZEGEKO, projekt nowego budynkui jego program funkcjonalno-użytkowyobejmujący utworzenie zaawansowanychlaboratoriów badawczych wyposażonychw najnowszą aparaturę pomiarowąi technologiczną. W oparciu o kilkuletniekonsultacje prowadzone w krakowskimśrodowisku akademickim przezKierownika Projektu Profesora MarkaSzczerbę powstała również koncepcjanaukowo-organizacyjna i programbadawczy ACMIN-AGH, zaakceptowanepozytywną decyzją ZespołuInterdyscyplinarnego Ministerstwa Naukii Szkolnictwa Wyższego orazzatwierdzoną przez Ministerstwo w dniu 11maja 2009 roku o dofinansowaniu tegoprojektu.Zwycięzcą przetargu na wykonaniebudynku ACMIN, ogłoszonego wewrześniu 2009 roku, zostało KonsorcjumWARBUD-Qumak i w dniu 10.02.2010,w gabinecie Rektora AGH prof. AntoniegoTajdusia i w jego obecnosci, zostałapodpisana umowa pomiędzy AkademiąGórniczo-Hutniczą a KonsorcjumWARBUD-Qumak na wykonanie budynkuACMIN AGH. Ze strony Konsorcjumumowę podpisał Dyrektor WARBUD SARegionu Południe mgr inż. GrzegorzKoprowski, a ze strony AGH – KierownikProjektu prof. Marek Szczerba i ZastępcaKwestora AGH – mgr Ewa Słobodzian.Umowa przewiduje przeprowadzeniewszystkich prac niezbędnych dowykonania budynku AkademickiegoCentrum Materiałów i Nanotechnologiioraz oddanie go w użytkowaniew I kwartale 2012 roku. Wykonany obiektpomieści 15 laboratoriów naukowo-‐badawczych, które już w końcowymetapie budowy będą wyposażanew unikalny sprzęt technologiczno-‐pomiarowy, w tym urządzenia pracującew warunkach wysokiej czystości, w tzw.„clean room” z aparaturą donanotechnologii i nano -diagnostykimateriałowej. Projekt ten został uzyskałzaproszenie i zostanie zgłoszony na listęMapy Drogowej Infrastruktury Badawczejwłączając tym samym AkademięGórniczo-Hutniczą w obszar EuropejskiejPrzestrzeni Badawczej związanyz nanotechnologiami materiałowymi.Akademickie Centrum Materiałówi Nanotechnologii AGH, które będzieużytkownikiem nowego budynku, stworzymożliwość prowadzenia badań w zakresiemateriałów konstrukcyjnych,funkcjonalnych i nanomateriałów nanajwyższym światowym poziomie,w oparciu o współpracę z wiodącymilaboratoriami światowymi w tej dziedzinie,jak również we współpracy z naukowo-‐badawczymi instytucjami i jednostkamiprzemysłowymi reprezentującymi„wysokie technologie” w naszym kraju.Umożliwi również realizację pracdoktorskich, staży po-doktorskich i prachabilitacyjnych na bardzo wysokimpoziomie, zapewniając tym samymkształcenie i odnawianie kadry naukowejnaszej Uczelni i regionu w zakresienanotechnologii, inżynierii i fizykimateriałowej.• prof. Marek SzczerbaKierownik ProjektuUroczysty moment podpisania umowy pomiędzy AGH a konsorcjum Warbud-Qumak w gabinecie rektora prof. A. Tajdusiafot. ZS

Wydział IMiR z wizytą w MielcuWydział Inżynierii Mechanicznej i Robotykiod roku akademickiego 2009/2010kształci 60. studentów w ZamiejscowymOśrodku Dydaktycznym AGH w Mielcu nakierunku Mechanika i Budowa Maszyn.Władze samorządowe miasta i powiatustworzyły warunki, aby można byłorealizować proces dydaktyczny naodpowiednim poziomie, zapewniającniezbędną bazę dydaktyczną. Władzemiasta przeznaczyły na ZOD AGHw Mielcu budynek, w którym prowadzonesą prace remontowe, aby kolejnainauguracja roku akademickiego mogłaodbyć się w nowej siedzibie. W budynkuznajdą się sale dydaktycznei laboratoryjne mogące pomieścić łącznieponad 300 studentów, w tym amfiteatralnaaula na 135 miejsc z pełnym wyposażeniemaudio-video i klimatyzacją.Rekrutacja odpowiedniej liczbydobrych kandydatów na studia stacjonarnestaje się z roku na rok coraz trudniejsza,a tym bardziej na studia niestacjonarnew Zamiejscowych OśrodkachDydaktycznych. Dlatego też władzeWydziału Inżynierii Mechaniczneji Robotyki wspólnie z władzamisamorządowymi Mielca postanowiłyzorganizować, w dniu 5 marca 2010,szereg spotkań w szkołach i zakładachpracy promujących Wydział i AkademięGórniczo-Hutniczą. Delegacja wydziałuzostała podzielona na dwie grupy, DziekanWydziału IMiR Janusz Kowal i KierownikZOD w Mielcu Bolesław Karwatw towarzystwie Prezydenta Miasta MielecJanusza Chodorowskiegoi Przewodniczącego Rady MiastaZdzisława Nowakowskiego odwiedzili IILiceum Ogólnokształcące im. M.Kopernika (z tej szkoły corocznie rekrutujesię na WIMiR kilkunastu bardzo dobrychstudentów) i Zespół Szkół Technicznych(największą szkołę zawodową w regionie).Druga grupa z prodziekanami wydziałuJózefem Salwińskim i Jerzym Wiciakiemw towarzystwie Wicestarosty PowiatuMieleckiego Józefa Smacznego i DyrektoraWydziału Edukacji Starostwa PowiatowegoStanisława Tomzy, spotkali się z młodzieżąw I Liceum Ogólnokształcącym im. St.Konarskiego (najstarsze LO w Mielcu)i Zespole Szkół im. J. Groszkowskiego(szkoła z historycznymi tradycjamiw kształceniu zawodowym).Na wszystkich spotkaniach (łącznieuczestniczyło w nich około 1000 uczniówklas maturalnych i przedmaturalnych)przedstawiciele WIMiR prezentowali krótkifilm o AGH i wydziale oraz prezentacjękierunków studiów realizowanych przezwydział samodzielnie i kierunkówrealizowanych wspólnie z innymijednostkami AGH. Na tych spotkaniach poraz pierwszy publicznie przedstawionokoncepcję uruchomienia nowego kierunkustudiów.Wychodząc na przeciw zgłaszanemuzapotrzebowaniu na specjalistów przezmielecki przemysł, a szczególnie PolskieZakłady Lotnicze, a Sikorsky Company,Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotykiczyni starania o uruchomienie w rokuakademickim 2010/2011 studiówmiędzykierunkowych „InżynieriaMechaniczna i Materiałowa” wspólniez Wydziałem Inżynierii Materiałoweji Ceramiki, Wydziałem Metali Nieżelaznychi Wydziałem Inżynierii Metali i InformatykiPrzemysłowej. Nowy kierunek będziespełniał standardy kształcenia na KierunkuMechanika i Budowa Maszyn i KierunkuInżynieria Materiałowa. Studia będąprowadzone na I stopniu kształcenia, jakostudia stacjonarne i niestacjonarne.W przyszłości wydziały biorące udziałw tej formie kształcenia planująuruchomienie II stopnia kształcenia. Nowaoferta edukacyjna spotkała się z dużymzainteresowaniem młodzieży, co mamynadzieję będzie skutkowało zwiększeniemsię liczby kandydatów na studiaszczególnie w ZOD w Mielcu. Informacjao studiach międzykierunkowych, to takżedoskonała promocja dla pozostałychtrzech wydziałów w pozyskiwaniulepszych kandydatów na studia.Kolejne spotkanie całej delegacjiWIMiR odbyło się z pracownikami PolskichZakładów Lotniczych a Sikorsky Company,na którym przedstawiono również pełnąofertę edukacyjną, ze szczególnymnaciskiem na studia międzykierunkowe„Inżynieria Mechaniczna i Materiałowa”.Należy podkreślić, że znaczna częśćstudentów studiujących w ZOD w Mielcuma refundowaną większość kosztówzwiązanych ze studiami przez swoichpracodawców. Liderem są tu równieżPolskie Zakłady Lotnicze a SikorskyCompany, które jako jedyne refundująwszystkie udokumentowane kosztystudiów, gwarantując po ukończeniukażdego stopnia edukacji specjalnepremie motywacyjne.Kolejne spotkanie, tym razemz pracodawcami, odbyło się w siedzibieSpecjalnej Strefy Ekonomicznej Euro-ParkMielec. Na spotkanie, które prowadziłZastępca Dyrektora Oddziału AgencjiRozwoju Przemysłu SA, Krzysztof Ślęzakprzybyli dyrektorzy do sprawpracowniczych wybranych dużychzakładów zlokalizowanych w SSE i tak:Kirchhoff Polska Sp z o.o., BRW Sp z o.o.,Lear Corporation Poland Sp. z o.o.,Remog Sp. z o.o., Bury Sp. z o.o.W trakcie spotkania przedstawionorównież ofertę edukacyjną WydziałuInżynierii Mechanicznej i Robotyki, zeszczególnym naciskiem na bardziejzaawansowane formy kształcenia takie jakstudia podyplomowe i doktoranckie.Wszyscy uczestnicy spotkaniazadeklarowali chęć dalszej współpracyw zakresie kształtowania sylwetkiabsolwentów WIMiR i organizację spotkańz pracownikami. Dziekan wydziału JanuszKowal zadeklarował uruchomianie studiówpodyplomowych o tematyce, która będzieinteresująca i potrzebna dla pracownikówzatrudnionych w zakładach SSE Euro-ParkMielec.• Bolesław KarwatKierownik Zamiejscowego OśrodkaDydaktycznego AGH w Mielcufot. Krzysztof UrbańskiBiuletyn AGH 27-2010 13

Grant Rektorski 2010W połowie ubiegłego rokuzainaugurowano w AGH realizację nowegoprojektu dotyczącego dofinansowaniadziałalności studenckich kół naukowychpod nazwą Grant Rektorski. Projektzainicjowany przez Prorektora ds.Kształcenia prof. Zbigniewa Kąkola, doktórego aktywnie włączyli siępełnomocnicy rektora ds. kół naukowychoraz przedstawiciel SamorząduStudentów, wzbudził duże zainteresowaniejuż podczas pierwszej edycji i wyzwoliłdodatkowe inicjatywy studentów członkówkół naukowych. Regulamin konkursuakcentuje cztery podstawowe kryteriaoceny projektów: oryginalnośći atrakcyjność tematu, aktualność i wagaproblemu, stopień zaangażowania koła(liczba wykonawców projektu) orazwielkość grupy beneficjentów (liczbaosób, organizacji). Każde koło naukowemoże zgłosić w danym roku maksimumdwa projekty samodzielnie lub wewspółpracy z innymi kołami. Szczegółydotyczące konkursu Grant Rektorskimożna znaleźć pod adresem: www.agh.edu.pl/pl/studenci.html,,0:vw:1528.Wyniki pierwszej edycji konkursu(Grant Rektorski 2009) przedstawionow Biuletynie 2/2010. Pierwsze materialneefekty ubiegłorocznych grantów zaczynająsię pojawiać już w różnych miejscachnaszej uczelni oznaczoneNazwa Koła Tytuł Projektu Ilość uzyskanych punktówKN Kinematics Krzemowa Orda 60KN Bozon Radioteleskop 54KN Inżynierii Akustycznej Internetowa baza próbek dźwiękowych 54KN Elektroników Kalkulator medyczny 51KN Kernel Modularny Internetowy System Informacyjno Oranizacyjny MISIO. 51KN Sensor Wykonanie sterowanego pojazdu latającego typu Quadcopter 51KN Caloria Stanowisko badawcze - przydomowa elektrownia wiatrowa ze śmigłem rotorowym 50KN Controllers Ożywmy naszą wizytówkę – człekokształtny robot wydziałowy 50KN Integra Budowa, badanie i rozwój robotów kroczących – hexapodów. 50KN Mechaników EnergetykówModel zespołu pompowego wykorzystującego energię słoneczną przetworzoną za pomocąsilnika Stirlinga50KN FeniksUsuwanie pozostałości farmaceutyków i innych nowoidentyfikowanych zanieczyszczeńze ścieków komunalnych49KN Spectrum +org. Na FaliPrototyp urządzenia do analizy widmowej aktywności mózgu z przeznaczeniem do terapii szumówusznych49KN Biomed Ogólnopolska sieć kół naukowych inżynierii biomedycznej „Biomedical Students’ Net” 48KN Geologów OZI - ekologiczny pojazd o napędzie hybrydowym 48KN Mechaników górników Studencka Internetowa Encyklopedia Górnicza 48KN Ochony ŚrodowiskaPorównawcze badania wpływu zanieczyszczeń motoryzacyjnych na światowe dziedzictwo kulturyw Krakowie i Florencji i opracowanie innowacyjnej koncepcji ochrony miast historycznych48KN Caloria + KN Ekoenergia Organizacja V Konferencji Naukowej „Energia Ekologia Etyka” 47KN Inżynierii Akustycznej Budowa mikrofonu typu „soundfield” 46KN KermaAnaliza korelacji zmian pierwiastkowych i biochemicznych zachodzących w mózgu wskutekwyładowań epileptycznych46KN Magnesik„Maszyna synchroniczna z magnesami trwałymi montowanymi powierzchniowo”(jako element stanowiska laboratoryjnego do prac badawczych członków Koła)46KN MetalSoftPlatforma programistyczna projektowania mikrostruktur materiałów metalicznych w oparciu o ideęcyfrowej reprezentacji materiału.46KN MetalSoft Portal naukowo społecznościowy „Metallurgica” 46KN Bozon Elektrownia Jądrowa? Czy to bezpieczne? 44KN Cyborg Autonomiczny robot napędzany siłą wiatru 44KN ForMat Wykonanie stanowiska do multimedialnej prezentacji dynamicznego modelu struktury krystalicznej 44KN Implant Stanowiska prezentacyjne najciekawszych zagadnień inżynierii biomedycznej 44KN Integra Międzynarodowy/ogólnopolski turniej robotów mobilnych (tytuł roboczy) 44KN BlabelPrzygotowanie i inscenizacja wielojęzycznego spektaklu opartego na sztuce „Sen nocy letniej”Williama Shakespeare`a.43KN ForMatWykonanie stanowiska do modelowania fizycznego płynięcia metalu w procesie wyciskania zwykorzystaniem komputerowej rejestracji i analizy obrazu43KN Geologów Model wulkanizmu w strefach ryftowych 43KN KliwentAnaliza energetyczna budynku i zastosowanych rozwiązań wentylacji i klimatyzacji pod kątemosiągnięcia żądanych parametrów powietrza wewnętrznego43KN Elektroników Robot mini sumo 42KN Geofon Ogólnopolskie Studenckie Warsztaty Geofizyczne Geosfera 2010 42KN Implant System elektrofizjologicznego nadzoru człowieka w ruchu 42KN Mechanikow + KN IntegraProjekt redukcyjnie działającego, samobieżnego, zdalnie sterowanego modelu samochoduciężarowego Tatra; w skali 1:1042KN Mechaników EnergetykówModel zespołu pompowego wykorzystującego energię słoneczną przetworzoną za pomocą silnikaStirlinga Model kotła fluidalnego42KN SensorOrganizacja Międzynarodowego Studenckiego Seminarium Naukowego Automatyzacji Procesówprzy XLIVII Sesji Studenckich Kół Naukowych Pionu Hutniczego4214 Biuletyn AGH 27-2010

charakterystyczną winietką zamieszczonąobok.Do drugiej edycji konkursu GrantRektorski 2010 zgłoszono dwukrotniewięcej, bo aż 70 projektów, z których 37,po wnikliwej ocenie komisji podprzewodnictwem prorektora Z. Kąkola,uzyskało dofinansowanie. Koła złożyływnioski z projektami do realizacji w 2010roku o łącznej wartości 402 700 zł!, w tym,co warto podkreślić, w większościprzypadków z zapewnionymdofinansowaniem również z innych źródeł.Przyznano „granty” na łączną sumę103 500 zł. W tabeli na sąsiedniej stroniewykaz (z uzyskaną punktacją w ramachoceny) studenckich kół naukowych AGHi zgłoszonych przez koła projektów, któreuzyskały dofinansowanie (Grant Rektorski)w 2010 roku.Różnorodność tematyki, którejdotyczą studenckie projekty jest bardzoduża, jednak dla wszystkich, którzyinteresują się działalnością naukowobadawcząi edukacyjną AkademiiGórniczo-Hutniczej, nie jest tozaskoczeniem. Projekty po prostuodzwierciedlają bardzo szeroki wachlarzzagadnień, którymi zajmują sięposzczególne wydziały naszej uczelni,i w który działając na wydziałach, wpisująsię koła naukowe. Projektyw przeważającej mierze dotycządziałalności badawczo-innowacyjnejw zakresie nowych rozwiązańkonstrukcyjnych maszyn i urządzeń,technologii informacyjnych, narzędzikomputerowych wspomagającychdziałalność inżynierską ale także wyprawnaukowych, organizacji konferencjii spotkań naukowych czy spotkańpopularyzujących znajomość językówobcych. W znakomitej większościprojektów wyczuwa się „młodego ducha”autorów i co ważniejsze nieskrępowanedoświadczeniem, świeże spojrzenie narozwiązywany problem, co w tymprzypadku jest raczej atutem niżniedostatkiem. Konkurs Grant Rektorskijest także najlepszym przykładem chęcii motywacji naszych studentów do działańwykraczających poza obowiązkowyprogram studiów i wpływa korzystnie nawizerunek studenta AGH. Jest to wartośćdodana zarówno dla samego studenta jaki uczelni. To także potwierdzenie, że niesamą zabawą żyje student chociażw wielu przypadkach działalność w kolenaukowym to niezwykle twórcza zabawai przygoda z nauką. Cieszy również fakt,że działalność w kołach naukowych jestcoraz bardziej, używając młodzieżowegojęzyka, „trendy” wśród studentów,spotykająca się jednocześniez przychylnością i wsparciem władzuczelni i większości wydziałów. Jestemprzekonany, że sam pomysł GrantuRektorskiego i związane z nim dodatkoweśrodki finansowego wsparcia studentówi ich działalności w kołach naukowych todobra inwestycja, która „opłaci się”wszystkim.• Leszek KurczXLVII Sesja Studenckich Kół Naukowych Pionu HutniczegoAkademii Górniczo-Hutniczej6 maja 2010Godz. 9 00 – UROCZYSTA INAUGURACJA SESJI, Aula A-0Godz. 10 00 –15 00 – OBRADY W SEKCJACH:• Akustyki, Biomechaniki i Bioinżynierii• Automatyki i Automatyzacji Procesów• Ceramiki i Inżynierii Materiałowej• Elektroniki• Elektroniki Przemysłowej• Elektrotechniki i Elektroenergetyki• Elektrotermii• Ergonomii• Fizyki• Informatyki• Informatyki Stosowanej• Inżynierii Metali• Inżynierii Produkcji• Inżynierii Spajania• Maszyn i Urządzeń Technologicznych• Metaloznawstwa i Inżynierii Powierzchni• Metalurgii i Recyklingu• Odlewnictwa• Przedsiębiorczości, Jakości, Zarządzania i Finansów• Przeróbki Plastycznej Metali• Robotyki i Mechatroniki• Techniki Cieplnej, Energetyki i Ochrony Środowiska• Telekomunikacji i Technologii Informacyjnych7 maja 2010Godz. 13 00 – UROCZYSTE POSIEDZENIE SENATU AGH(dyplomy dla laureatów sesji), Aula A-013 maja 2010Godz. 9 00 – SESJA LAUREATÓW, Aula A-014 maja 2010Godz. 13 00 – WIELKA MAJÓWKA 2010Zapraszamy na nową stronę Biuletynu – www.biuletyn.agh.edu.plBiuletyn AGH 27-2010 15

Geodezja i KartografiaSpotkanie dziekanów wydziałów kształcących na kierunku „Geodezja i Kartografia”W wielu dyscyplinach nauki tradycją sąsystematyczne spotkania dziekanówwydziałów uczelni krajowych kształcącychna kierunku powiązanym z dyscypliną.Celem tych spotkań jest wymianapoglądów na temat mankamentówkształcenia, opinii dotyczącychdoskonalenia przygotowania absolwentówdo trendów rynku pracy, a takżeformułowanie pól badawczych dyscypliny,których uprawianie jest niezbędnymwarunkiem realizacji drugiego stopniakształcenia.Na zaproszenie Dziekana WydziałuGeodezji Górniczej i Inżynierii ŚrodowiskaAGH w Krakowie prof. Mariana Mazura,w dniu 18 lutego 2010, odbyło sięspotkanie dziekanów kształcących nakierunku geodezja i kartografiaw uczelniach publicznych. Inicjatoremspotkania był prof. Bogdan Ney,przewodniczący Wydziału VII – Nauko Ziemi i Nauk Górniczych PAN, doktorhonoris causa AGH, przewodniczący RadyNaukowej Instytutu Geodezji i Kartografii.Głównym przedmiotem obrad byłyproblemy związane z dydaktyką kierunkuGiK oraz problemy określenia przestrzenibadawczej dyscypliny w kontekścieustalenia jej pozycji w dziedzinie nauktechnicznych i nauk o ziemi, oraz awansunaukowego. Zaproszeni też zostaliprzedstawiciele potencjalnychpracodawców i nadzoru geodezyjnego.W spotkaniu uczestniczyli:prof. Bogdan Ney, prof. Witold Prószyński(Politechnika Warszawska), prof. IreneuszWinnicki (Wojskowa AkademiaTechniczna), dr Marek Baranowski(Instytut Geodezji i Kartografii), dr hab.Krzysztof Świątek oraz dr RadosławWiśniewski (obaj Uniwersytet Warmińsko-‐Mazurski), prof. Jerzy Sobota oraz dr hab.Bernard Kontny (Uniwersytet Przyrodniczywe Wrocławiu), dr hab. KrzysztofCzaplewski (Akademia MarynarkiWojennej w Gdyni), dr Jerzy Hajduk(Akademia Morska w Szczecinie),prof. Jan Pawełek oraz dr hab. KrzysztofGawroński (Uniwersytet Rolniczyw Krakowie). Przedstawicielamipracodawców byli: mgr inż. ZbigniewGłogowski (Prezes OkręgowegoPrzedsiębiorstwa Geodezyjno-Kartograficznegow Krakowie) orazmgr inż. Zbigniew Kulczycki (WyższyUrząd Górniczy). W spotkaniu, któremuprzewodniczył prof.. Marian Mazur,uczestniczyli także prodziekani orazkierownicy katedr Wydziału GeodezjiGórniczej i Inżynierii Środowiska AGH.Wstęp do obrad stanowiłowystąpienie Prorektora AGH ds.Kształcenia, prof. Zbigniewa Kąkolazatytułowane: „Jakość kształceniaa standardy kształcenia”. Tezę tegowystąpienia można ująć następująco:standaryzacja nie musi być narzędziemsprawowania przez państwo kontroli nadjakością kształcenia wyższego. Zgodniez tą tezą prof. Kąkol przedstawił pogląd,że standardy kształcenia są niesłusznietraktowane jako wymagania, którychspełnienie jest wystarczającą gwarancjąwysokiego poziomu kształceniawyższego. Standardy wskazują minimumwymagań i są zaledwie dolną granicąstawianą wobec treści kształcenia.Prawdziwą miarą jakości jest natomiastefekt kształcenia rozumiany jako przyrostwiedzy absolwenta zapewniający munajwyższą pozycję na rynku pracy.W dyskusji podkreślono, że „standardykształcenia” w obecnym ujęciu stanowiązaledwie 40% programu studiów, zaśpozostałe 60% mogą być przeznaczonena przedmioty budujące specyfikę uczelni,zgodnie z jej najlepszym rozeznaniemw potrzebach rynku pracy oraz stosowniedo specjalności kadry nauczającej.Mgr inż. Zbigniew Głogowski, prezesOkręgowego PrzedsiębiorstwaGeodezyjno-Kartograficznegow Krakowie, zaprezentował opiniępracodawcy na temat zalet i brakówkształcenia obecnych absolwentówkierunku GiK. Przedstawił pogląd,że absolwenci charakteryzują sięsłabszym przygotowaniem praktycznym,co wynika z redukcji praktyk podczaszajęć uczelnianych. Postulował znacznywzrost zakresu nauczania w zakresieGIS/LIS, informatyki oraz języków obcych.Stwierdził też, iż dysponując kadrądobrych wykonawców najdotkliwiejodczuwa brak liderów projektów,organizujących pracę i posiadającychodpowiednią perspektywę jejudoskonalenia i unowocześnienia.Zgromadzeni uznali uwagi PrezesaGłogowskiego za bardzo cenne,wyrażając chęć otrzymania cyfrowej wersjiprezentacji tematu. Prezes Głogowskiupoważnił organizatora do rozesłaniaprezentacji uczestnikom spotkania.Mgr inż. Zdzisław Kulczycki, DyrektorDepartamentu Ochrony Środowiskai Gospodarki Złożem Wyższego UrzęduGórniczego, w swoim wystąpieniuzaprezentował uwarunkowania, specyfikęi potrzeby w zakresie kształceniamierniczych górniczych. Przedstawiłprawne wymogi wobec umiejętnościmierniczych górniczych oraz ich roliw funkcjonowaniu zakładówwydobywczych. Zaprezentował zdanie,że mierniczy górniczy jest osobą mającąwpływ na organizację wydobycia, nie pełniwięc wyłącznie roli technicznej obsługieksploatacji. Duże wrażenie na obecnychzrobiło zestawienie obrazujące wielkośćrynku pracy w zakresie geodezji górniczeji wynikających stąd potrzeb kształcenia.W Polsce funkcjonuje blisko 6000zakładów wydobywających kopalinyi wymagających współpracy z mierniczymgórniczym.Kolejnym referentem był prof. dr JózefCzaja, kierownik Katedry Geomatyki AGH.Referat dotyczył przemyśleń dotyczącychdoświadczeń wynikających z wieloletniejpraktyki w zakresie kształcenia napoziomie wyższym. W obecnym staniekształcenie w AGH na drugim stopniu(magisterskim) obejmuje pięćspecjalności: Geoinformacji i GeodezjiGórniczej, Geodezji Inżynieryjno-‐Przemysłowej, GeoinformatykiFotogrametrii i Teledetekcji, WycenyNieruchomości i Katastru oraz ostatniouruchomioną – Geomatyki. Profesor JózefCzaja zwrócił uwagę na tendencjęwłączania informatyki w zakresspecjalności, sugerując jej przesunięciena drugi plan (przynajmniej w nazwachspecjalności) z uwagi na potrzebęuwypuklenia merytorycznej treścispecjalności na tle nowoczesnej technikijej realizacji. Szczegółowo uzasadniłpotrzebę wprowadzenia „Geomatyki” jakospecjalności jednoczącej liczneumiejętności w zakresie geodezji orazgeoinformatyki. Podkreślił potrzebęwzmocnienia roli modelowaniastatystycznego we współczesnej geodezji,która nie może się ograniczać do prostegopomiaru lecz powinna wnikaćw znajomość procesów i zjawisk, którestara się opisać.Profesor B. Ney w swoim wystąpieniuprzedstawił własną ocenę sytuacjidyscypliny. Przede wszystkim wskazał,że wedle współczesnych poglądów drugietap kształcenia (studia magisterskie),musi być połączony z działalnościąnaukową kadry nauczającej. Dotyczy tooczywiście tym bardziej trzeciego stopniakształcenia (studiów doktoranckich).Profesor B. Ney wskazał, że masowynapływ nowoczesnego sprzętu,informatyzacja oraz coraz doskonalszeoprogramowanie znacznie zredukowałyzakres naukowego pola badawczegogeodezji. Z tego także wynikaograniczenie możliwości publikacyjnychw czasopismach naukowych o najwyższejpozycji w rankingu różnych list. Wyraziłopinię, że potrzebna jest dyskusja,16 Biuletyn AGH 27-2010

prowadząca do konkretnych wniosków,dotycząca „przestrzeni działalnościnaukowej geodezji”. Termin ten zostałzaproponowany przez prof. WitoldaPrószyńskiego, Dziekana WydziałuGeodezji i Kartografii PolitechnikiWarszawskiej. Z konstatacji tej potrzebywynika konieczność ustaleniausytuowania, w tym usytuowaniaformalnego, dyscypliny w obrębie nauko ziemi i nauk technicznych.Przedstawione referaty wzbudziłyduże zainteresowanie obecnych, czegowyrazem była ożywiona i obszernadyskusja. Obecni zgodni byli co dobolączek aktualnego systemu kształceniai konieczności poszukiwania rozwiązań,które pozwalałyby na poprawę jegojakości. Znaczna część wypowiedzidotyczyła problemów trudności awansunaukowego związanych z zawężeniemprzestrzeni badawczej orazz ograniczonymi możliwościamifinansowania coraz bardziejwyspecjalizowanych badań. Analizowanoteż potrzebę wykreowania jednegoczasopisma geodezyjnego o silnej pozycjiwzmocnionej jego włączeniem do „listyfiladelfijskiej”.Będzie to przedsięwzięcie trudne, zewzględu na mnogość czasopismwydawanych przez poszczególne ośrodki.W trakcie dyskusji rozważano równieżpropozycję przeniesienia dyscypliny„geodezja i kartografia” z Sekcji V – NaukMatematycznych, Fizycznych,Chemicznych i Nauk o Ziemi do Sekcji VI –Nauki techniczne, co powinno przyczynićsię do wyrównania szans awansunaukowego w dziedzinie geodezjiw porównaniu z innymi dyscyplinami.W podsumowaniu obrad podkreślonosukces spotkania, sugerującrównocześnie potrzebę kontynuacjidyskusji nad przestrzenią badawcząw geodezji na świecie i w Polsce orazzakresem i jakością kształcenia w zakresiegeodezji i kartografii.• prof. Stanisław Gruszczyńskifot. arch. autorkiSFI po raz szósty i na sześć13 marca zakończył się największyw Europie Środkowej Studencki FestiwalInformatyczny. Bez wątpienia kolejna już6. edycja odniosła niebywały sukces.Podczas trwania wykładów HalęUniwersytetu Ekonomicznego wypełniłołącznie ponad 3000 sympatyków branżyIT. Ogromnym powodzeniem wśróduczestników cieszył się również blokwarsztatowy.Po oficjalnym otwarciu przezprof. Romana Niestroja rozpoczął siępierwszy dzień SFI. W czwartek 11 marcanajwiększą popularnością wśródwykładów cieszyła się prelekcja MichałaDrobota na temat trendów w grachkomputerowych oraz MichałaKorzyckiego, który wyjaśnił istotę i rangęmechanizmów rekomendacji.Wykład rozpoczynający drugi dzieńSFI prowadzony przez Piotra Koniecznegoprzyciągnął blisko 500 osób. Zaproszonyprelegent pokazał jak wykorzystaćmożliwości wyszukiwarki Gogleodkrywając przed uczestnikami sposobykontroli naszej prywatności oraz precyzjiwyszukiwanych informacji. Problematykaochrony technologii zabezpieczeń,komunikacja między mózgiem,a komputerem oraz spostrzeżenia nabiznes i branże IT jednego z młodszychpolskich milionerów - to kolejne z tematówporuszanych na prelekcjach SFI.Po każdym z wykładówrozlosowywano wśród obecnych nawykładach oraz zarejestrowanych nastronie festiwalu nagrody rzeczowe.Ostatniego dnia odbyło się rozstrzygnięciekonkursów. Przyznano równieżnajważniejszą nagrodę, którą był pakietnarzędzi do obróbki i projektowania grafikiza udział w konkursie artystycznym„Między ideą, człowiekiem i dziełem”.Podczas SFI można było równieżpojeździć w symulatorze WRC orazporozmawiać o możliwości zatrudnieniawśród sponsorów festiwalu – firmamizwiązanymi z branżą IT.Wspaniała studencka atmosfera,której towarzyszyła pasja oraz chęćdoskonalenia swoich umiejętności towłaśnie SFI. Wszystkich którzy nie mogliuczestniczyć osobiście zapraszamy nastronę www.sfi.org.pl, gdzie umieszczonezostaną zdjęcia oraz materiały videoz festiwalu• Aleksandar Gąsiorowskafot. arch. autorkiBiuletyn AGH 27-2010 17

Studenci WIMiR AGHi stypendyści UNESCOAGH na Seminarium SITPHW dniu 19 stycznia 2010 SITPH, OddziałHutnictwa Żelaza i Stali w Krakowie,wspólnie z firmami: ArcelorMittal PolandSA (AMP) – Oddział Wyrobów Płaskich,HENKEL Polska Sp. z o.o., LOCTITE orazz Kołem SITPH przy AGH KSW,zorganizował seminarium na tematmodernizacji Walcowni Zimnej BlachArcelorMittal Poland SA i możliwościwspółpracy inżynierskiej AMP z firmamiHENKEL i LOCTITE.Seminarium, które odbywało sięw Klubie Technika w Krakowie NowejHucie, os. Centrum C bl.10 (dawniej NOT),siedzibie SITPH i SEP Oddział Nowohucki,otworzył mgr inż. Wiesław Mierzowski,wiceprezes SITPH Oddziału HutnictwaŻelaza i Stali w Krakowie. Przywitałprzedstawicieli firm HENKLER i LOKCITE,Prezesa SITPH w Polsce, prof. JanuszaSzpytko (AGH Kraków), przedstawicieladyrekcji huty mgr inż. Ryszarda Tataraoraz wszystkich uczestników spotkania.W seminarium uczestniczyło ponad60 osób reprezentujących: młodepokolenie służb technologicznychi utrzymania ruchu z AMP SA (15 osób)oraz innych firm hutniczych z Krakowai Śląska (11 osób), studenci z AkademiiGórniczo-Hutniczej Wydziału InżynieriiMechanicznej i Robotyki oraz młodzipracownicy stypendyści programuUNESCO/ Poland Co-sponsoredFellowships – AGH (27 osób, w tym9 osób z: Kazachstanu, Pakistanu,Mauritiusu, Ghany, Malawi)z prof. Januszem Szpytko (AGH, PrezesSITPH), przedstawiciele firm HENKELi LOCTITE (razem 4 osoby), orazczłonkowie SITPH.We wprowadzającym wystąpieniuprof. J. Szpytko (AGH) scharakteryzowałprzemysł w układzie globalnymi sformułował wyzwania dla kadryinżynierskiej, w tym znaczenieinżynierskich stowarzyszeń naukowotechnicznychw procesie ciągłegokształcenia. Program seminariumobejmował następujące zagadnienia:modernizacja podstawowych urządzeńWalcowni Zimnej AMP (mgr inż. SławomirŁączny, AMP), techniki laserowe i ichzastosowanie w hutnictwie (mgr inż.Krzysztof Krupa, AMP), nowoczesnesystemy automatyki na przykładziezmodernizowanych urządzeń WalcowniZimnej (mgr inż. Paweł Maciejasz, AMP),kierunki rozwoju produktów i systemówaplikacji olejów walcowniczych przywalcowaniu zimnym blach i taśm(HENKEL), nowoczesne technologiei produkty w utrzymaniu ruchu (LOCTITE)oraz praktyczne zapoznanie sięz procesem walcowania na WalcowniZimnej Blach AMP (w szczególności:wytrawialnią w kwasie HCL, walcarką4-klatkową typu Tandem, wygładzarką1-klatkową).Organizatorzy seminarium postawilisobie trzy podstawowe cele, a mianowicie:edukacyjny (przeznaczony dla wszystkichuczestników sympozjum), ekonomiczny(przeznaczony dla służb AMP SA),promocyjny (dla firm prezentujących swojeprodukty), integracyjny (przeznaczony dlawszystkich uczestników spotkania).Wszyscy uczestnicy mieli możliwośćzapoznać się i uzyskać wiedzę w zakresie:nowoczesnych rozwiązań technicznychw produkcji hutniczej blach i materiałów,możliwości obniżenia kosztówi zwiększenia wydajności produkcjihutniczej poprzez zastosowanienowoczesnych materiałów i odpowiednieich wykorzystanie w technologii i produkcjihutniczej oraz w utrzymaniu ruchu (m.in.odpowiednie wykorzystanie olejów i klejówsyntetycznych). Przedstawiciele firmHENKEL i LOCTITE mieli możliwośćzaprezentowania i zaoferowania swoichwyrobów w kompetentnym środowisku.Obecność na spotkaniu uczestnikówz różnych środowisk pozwoliła nawzajemną kompetentna wymianęinformacji i doświadczeń.• Opracowali: Wiesław Mierzowski,Janusz Szpytkofot. arch. autora18 Biuletyn AGH 27-2010

UNESCO – AGH Workshopon Research and Educationedycja 2010W dniu 24 lutego 2010, w AGH, odbyły sięwarsztaty pt.: UNESCO – AGH Workshopon Research and Education. Celemwarsztatów była identyfikacja potrzebi możliwości potencjalnych partnerówz wybranych krajów Azji (Kazachstan,Pakistan) i Afryki (Ghana, Malawi,Mauritius) w zakresie edukacji i nauki.W spotkaniu uczestniczyli zaproszenigoście z Polskiego Komitety ds. UNESCOz Sekretarzem Generalnym, panemSławomirem Ratajskim, oraz pani AnnaPiętak. Ze strony AGH gospodarzamiwarsztatów byli pan Prorektor ds.Współpracy i Rozwoju, prof. Jerzy Lis, orazpan Prorektor ds. Kształcenia,prof. Zbigniew Kąkol. W spotkaniuuczestniczyli ponadto dr hab. Anna Siwik,prof. AGH (Przewodnicząca SenackiejKomisji ds. Kształcenia), prof. JanuszSzpytko (Pełnomocnik Rektora ds.UNESCO) oraz opiekunowiestypendystów ze strony AGHi dziennikarze.Witając uczestników warsztatów panprorektor prof. Jerzy Lis podziękował panuS. Ratajskiemu, za wspieranie inicjatywpodejmowanych przez AGH w zakresiewspółpracy międzynarodowej w dziedzinienauki, kultury, informacji i komunikacjiz krajami rozwijającymi się, zwłaszczaz obszarów Azji i Afryki. Omówił następniepotencjał naukowy AGH. Pan prorektorprof. Z. Kąkol scharakteryzował inicjatywyAGH w zakresie rozszerzania ofertyedukacyjnej i rozwoju bazy dydaktycznejuczelni.Pan S. Ratajski zaprezentowałpodstawowe obszary aktywnościfot. ZSUNESCO. Współpraca naukowa rozwijanajest poprzez międzynarodowe programynaukowe. Komitet zabiega równieżo powszechność dostępu do informacji,wykorzystanie nowoczesnych technikw kulturze i edukacji. KierownictwuAkademii Górniczo-Hutniczej w Krakowiepodziękował za kontynuację inicjatywywłączania się Uczelni w przedsięwzięciaw ramach PK ds. UNESCO.Dotychczasowa aktywność AGHw zakresie oferty stypendialnej orazbudowy międzynarodowego projektuw ramach sieci UNESCO zostały ocenionejako wzorcowe.W części seminaryjnej, prowadzonejprzez prof. Janusza Sznytko, wygłoszonezostały referaty przez: Billhall BarnabasTeiko, Sebil Charles (Ghana),reprezentanta Alibayeva Karlygash(Kazachstan), Chilalika Ngugi, KachapilaChisomo Somba (Malawi), Bhujun RaviPritish (Mauritius), Arain Aftab Hussain,Panhwer Muhammad Yousif, Ullah Irfan(Pakistan). Wypowiedzi obejmowałyzagadnienia dotyczące przedmiotowychkrajów: prezentacja krajuz uwzględnieniem jego gospodarkii walorów poznawczych oraz kultury,aktywność w zakresie badań naukowychw obszarze techniki, edukacja na poziomiewyższym w uczelniach o profilutechnicznym, przemysł i jego potencjał.W konkluzji wypowiedzi prezentująceosoby zwracały uwagę na możliwościpodejmowania wspólnych inicjatyww wyróżnionych obszarach.• Opracował: Janusz Szpytkofot. ZSBiuletyn AGH 27-2010 19

Inteligentne systemy dostawy energii elektrycznej(ang. smart grids) cykl seminariów zainaugurowany na Wydziale EAIiEWobec pojawiających się zagrożeńzarówno w zakresie deficytu pierwotnychzasobów energii jak i zbyt niskiejefektywności jej wytwarzania, przesyłu,rozdziału i użytkowania narastaprzekonanie o potrzebie wprowadzenianowej jakości w sieciachelektroenergetycznych – stworzeniainteligentnych systemów dostawy energiiznanych powszechnie jako „smart grids”.W najbardziej potocznym rozumieniutermin ten oznacza dostarczanieodbiorcom energii elektrycznej lub szerzej– usług energetycznych –z wykorzystaniem środków IT,zapewniające obniżenie kosztówi zwiększenie efektywności orazzintegrowanie rozproszonych źródełenergii, także odnawialnej. Mimo, że nadalbrak międzynarodowo akceptowanejdefinicji tego pojęcia, bezspornympozostaje fakt, że koncepcja ta wymagabadań interdyscyplinarnych i rozwiązańw zakresie nowoczesnych technologii.Niezbędna jest także współpracaośrodków badawczych z biznesemi przedsiębiorstwami innowacyjnymi. Takiedziałania korporacyjne są rozwijane nawielu uniwersytetach nie tylko w skalipojedynczego wydziału, lecz w skali całejuczelni, ale także gospodarki kraju,wspólnoty regionalnej itp.Istnie wiele obiektywnych czynnikówsprzyjających rozwojowi tej dziedzinywiedzy i techniki. Do najważniejszychmożna zaliczyć (źródło: Jacek Malko):1. Zapewnienie bezpieczeństwaenergetycznego poprzez eliminacjęprzerw w dostarczaniu odbiorcom usługenergetycznych oraz maksymalizacjęefektywności przepływu energii od źródłajej wytwarzania do odbiorcy końcowego.Temu celowi służą miedzy innymi lepsze,mądrzejsze i szybsze układy diagnostykii sterowania pozwalające na bardziejzaawansowane zarządzanieprzepływami energii, układamizabezpieczeń, procesami restytucyjnymisieci itp. Istotnym jest także zapewnieniebezpiecznej i niezawodnej transmisjidanych warunkującej wprowadzeniezautomatyzowanych, szybkichi samonaprawiajacych procedur orazkoordynację sterowania na różnychpoziomach systemu od lokalnego doglobalnego z odpowiednią szybkościąoraz odpowiednim poziomemredundancji.2. Minimalizację kosztów usługelektroenergetycznych przez optymalnąi ciągłą integrację przyjaznychśrodowisku lokalnych zasobów energii.3. Zapewnienie zróżnicowaniai zindywidualizowania poziomów jakościdostarczanej energii, zgodniez potrzebami klienta między innymipoprzez zastosowanie zaawansowanychukładów energoelektronicznych np.układów FACTS lub CUSTOM POWER.4. Rozszerzenie funkcjonalności usługświadczonych przez dostawcę na rzeczodbiorcy tj. inteligentne opomiarowaniei fakturowanie (np. licznikidwukierunkowe, zmienność cenykonsumowanej energii w czasie),zarządzanie energią oraz monitorowaniewarunków jej dostawy itp. Takie„inteligentne” wyposażenie dajeodbiorcom możliwość uczestnictwaw grze rynkowej oraz możliwośćkontrolowanej indywidualnej generacjii magazynowania energii. Zdolnośćinterakcji z siecią zasilającą umożliwiabardziej precyzyjne zawieraniakontraktów na dostawę energii lepiejdostosowanych do wymagań i potrzebwszystkich stron.Jednym z etapów w tym procesie jestbudowa, na bazie zainstalowanychmierników, rozproszonych systemówmonitorowania stanu siecielektroenergetyki zawodowej i/lub sieciprzemysłowych. Nie jest to tożsamez „informatyzacją” w potocznymznaczeniu tego pojęcia. Wykorzystanienajnowszych zdobyczy nauki, w tyminformatyki, to zaledwie jedenz elementów tych działań.5. Integrację rozproszonych źródełodnawialnych o ograniczonejdyspozycyjności mocy i energii.Generacja małej i średniej skali (panelefotowoltaiczne, małe turbiny wiatrowe,małe elektrownie wodne, łączoneniekiedy z siecią na zasadzie plug–and–play), wykorzystująca zasoby lokalnei zintegrowana często z budynkiem/mieszkaniem oraz zdolna do współpracyz siecią kreuje nowe pojęcie tzw.„inteligentny dom”, autonomicznyenergetycznie, zdolny do przekazywanianadmiaru wytwarzanej energii i traktującysieć jako źródło rezerwowe. Dziękiinteligentnemu opomiarowaniumożliwym staje się samoczynneograniczanie poboru mocy (i energii)w okresach szczytowego obciążenia beznaruszenia jakości życia mieszkańców.Dotychczasowy tradycyjny, biernykonsument energii elektrycznej zaczynapełnić rolę aktywnego „prosumenta”zdolnego nie tylko do konsumowania,ale także do wytwarzania energiielektrycznej.W przypadku generacji rozproszonejdużej skali (np. farmy wiatrowej)upowszechnia się proces wykorzystaniaw ich sterowaniu modeliprognostycznych czynnikówmeteorologicznych, co pozwala nazwiększony udział źródeł odnawialnychi redukcję niezbędnej systemowejrezerwy mocy.6. Konieczność restrukturyzacji istniejącychsieci zasilających. Europejskie celeochrony środowiska nie mogą byćosiągnięte bez zmian siecielektroenergetycznych. Pilnośćinwestowania w zasoby odnawialne,generację rozproszoną i pojazdyelektryczne wymaga infrastruktury, którazdolna jest aktywnie zintegrowaćdziałania wytwórców, konsumentówi podmiotów realizujących obydwie tefunkcje oraz zaspokoić ciągle rosnącezapotrzebowanie na energię elektryczną.Tradycyjne struktury sieci konstruowanedla jednokierunkowego przepływuenergii, mają trudności z integracjąźródeł rozproszonych. Spowodowaneich obecnością odwrócenie kierunkówrozpływów energii prowadzi niekiedy dopoważnych problemów technicznychw zakresie bezpieczeństwa20 Biuletyn AGH 27-2010

i niezawodności pracy systemu(blackout). Sieci inteligentne są szansąopanowania kaskadowego rozwojuzdarzeń awaryjnych.Do tej kategorii działań można takżezaliczyć zyskującą na popularnościkoncepcję mikrosieci o zdefiniowanympoziomie autonomiczności. Może nią byćpojedyncze gospodarstwo domowe,wydzielony obszar lub grupa odbiorcówo zbilansowanej konsumpcji i lokalnejgeneracji energii. Bliskość odbiorcywzględem źródła wytwarzania redukujestraty sieciowe i stwarza warunki lepszejintegracji źródeł rozproszonych.Koncepcja inteligentnych sieciobejmuje także cały szereg działańo charakterze pozatechnicznymzwiązanych głównie z analizą zasadnościekonomicznej podejmowanychprzedsięwzięć, poszukiwaniempotencjalnych zwrotów poniesionychnakładów oraz wykorzystaniem do tegocelu odpowiednich mechanizmówrynkowych, kontraktowania i inżynieriifinansowej. Istotne są także aspektyspołeczne, kulturowe i behawioralnekreowane nowymi warunkami dostawyenergii elektrycznej.Jedną z barier rozwoju nowoczesnychinteligentnych sieci jest deficyt wiedzy,a wiec występujący brak odpowiedniolicznej wykształconej kadry przygotowanejdo pracy w tym obszarzetechnologicznym. Już obecnie napierwszym miejscu listy rankingowej w UEpojawił się nowy zawód – specjalistaw dziedzinie energetyki odnawialneji integrator usług infrastrukturalnych(źródło: J. Popczyk). Brak takichspecjalistów może spowolnić rozwójgospodarczy krajów UE, stądpodejmowane na wielu uniwersytetachw Europie działania zmierzające dootwarcia nowych kierunków kształceniazorientowanych na smart grid. Takie pracetrwają także na wydziale EAIiE AGH.Istnieje bowiem przekonanie, że takrozumiana elektroenergetyka może byćatrakcyjna dla studentów mającychambicje rozwiązywania w swej przyszłejdziałalności zawodowej problemówo najwyższym stopniu złożonościi z wykorzystaniem zaawansowanychtechnologii.Wydział Elektrotechniki, Automatyki,Informatyki i Elektroniki reprezentującywiele różnych kierunków badawczychściśle związanych z koncepcjąinteligentnych systemów dostawy energiielektrycznej ma znakomite warunki doprowadzenia badań mieszczących sięw tym obszarze. Wiele z nichrealizowanych jest już od wielu lat, rozwójinnych powinien być zintensyfikowany lubzapoczątkowany. Uważamy, że wewspółpracy kilku wydziałów, społecznośćnaukowa AGH ma niepowtarzalną szansęna znaczący, również w międzynarodowejskali, udział w rozwoju nowoczesnej,innowacyjnej dziedziny nauki i techniki.To znakomita okazja do jednoczenia siłi środków badawczych nie w ramachtradycyjnych struktur wydziałowychuczelni, lecz ponad nimi wokółpostawionych zadań i celów.Tym celom ma służyć także cyklseminariów pt. „Inteligentne systemydostawy energii elektrycznej”organizowanych pod patronatem dziekanaWydziału EAIiE AGH oraz i KomisjiElektrotechniki, Informatyki i AutomatykiPolskiej Akademii Nauk, Oddziałw Krakowie. Pierwsze z nich odbyło się4 marca 2010, gromadząc bardzo licznegrono słuchaczy. Profesor Jan Popczykz Politechniki Śląskiej, uznany autorytet,wygłosił wykład pt. „Innowacyjnaenergetyka”, przedstawiając politycznei ekonomiczne uwarunkowaniai perspektywy rozwoju nowoczesnejenergetyki. Zdaniem Profesora inteligentnesystemy tworzą nowe obliczewspółczesnej elektroenergetyki,funkcjonującej w środowiskuekonomicznego ryzykacharakterystycznego dla społeczeństwaopartego na wiedzy. Występuje obecniewyraźnie zauważalny proces przepływukapitału z tradycyjnych segmentówgospodarki (między innymi z tradycyjnejenergetyki) do segmentów innowacyjnych– energetyki odnawialnej oraz zarządzaniaenergią. Zgodnie z prognozami FinancialTimes (4.02.2010) poziom inwestycjiplanowanych w Wielkiej Brytanii do 2020roku, będzie wynosił tylko w obszarzeinteligentnych systemów opomiarowaniai efektywności wyzwolonej za pomocąsmart grid-u, około 26 mld £, a inwestycjew sieci przesyłowe i rozdzielcze sąplanowane na poziomie 40 mld £.W Polsce na inwestycje w energetykęodnawialną planowana jest kwota 150 mldzł (źródło: J. Popczyk).Organizatorzy zapraszają do udziałuw kolejnych spotkaniach, którychharmonogram przedstawiono w tabeli.Informacje oraz materiały wykładowemożna także znaleźć na stronie:www.smartgrid.agh.edu.pl• Zbigniew HanzelkaAntoni Cieśla1. 4.03.2010 prof. Jan Popczyk Politechnika Śląska Innowacyjna energetyka2. 20.04.2010 prof. Ryszard StrzeleckiInstytut ElektrotechnikiWarszawaUkłady energoelektroniczne w systemach dystrybucji energii elektrycznej3. 13.05.2010 prof. Antoni Dmowski Politechnika Warszawska4. 10.06.2010 prof. Zbigniew Lubośny Politechnika Gdańska5. 7.10.2010 prof. Grzegorz Benysek Uniwersytet ZielonogórskiUkłady przyłączające źródła odnawialne do sieci elektroenergetycznej,poparte przykładami symulacji komputerowychWpływ generacji wiatrowej na własności dynamiczne systemuelektroenergetycznegoNowoczesne układy energoelektroniczne do poprawy jakości dostawy energiielektrycznej6. 26.10.2010 prof. Janusz Mindykowski Akademia Morska w Gdyni Pomiary i problemy pracy elektrycznych systemów wydzielonych7. 18.11.2010 dr inż. Maciej Mroczkowski8. 2.12.2010 mgr inż. Donat ZemełkoWojskowa AkademiaTechnicznaInstytut AutomatykiSystemów EnergetycznychBezpieczeństwo elektromagnetyczne kraju a inteligentne systemy dostawyenergii elektrycznejKompatybilność elektromagnetyczna urządzeń automatyki systemówenergetycznych i energoelektronicznychUWAGA: Cykl seminariów może być rozszerzony o dodatkowe wykłady o terminie i tematycektórych organizatorzy będą informować za pośrednictwem strony internetowej: www.smartgrid.agh.edu.plBiuletyn AGH 27-2010 21

Perspektywy energetyki opartej na węglu a polityka Unii EuropejskiejDługookresowa perspektywa wytwarzania energii elektrycznejz węgla kamiennego w warunkach polityki emisji KomisjiEuropejskiej to temat prezentacji, jaką przedstawił PrezesPołudniowego Koncernu Energetycznego SA, Jan Kurp, podczasstyczniowej wizyty w Akademii Górniczo-Hutniczej. Wystąpieniebyło skierowane do studentów V roku wydziału Górnictwai Geoinżynierii. W prezentacji uczestniczyło 36 studentów – całypiąty rok specjalności Technika Podziemnej Eksploatacji Złóż.a pośród nich także istotna część największych potęggospodarczych świata, nie będą w stanie podjąć wyzwaniaklimatycznego Unii Europejskiej w oczekiwanym wymiarze, nawetprzy niewyobrażalnym dzisiaj wsparciu finansowym. Także krajeUE, z racji specyfiki zależności energetycznej, będą prowadziłyzróżnicowaną politykę klimatyczną.W dalszej części prezentacji przedstawił słuchaczomobecne, dopuszczalne wielkości emisji dla instalacji spalaniawęgla kamiennego i brunatnego. Prowadził także rozważania natemat tego, czy obecny kształt Polityki Energetyczne Polski do2030 roku, jaka została przyjęta 10 listopada 2009 roku, przynosiodpowiedź na temat znaczenia węgla w produkcji energiielektrycznej po 2030 roku.Podkreślił, że w zakresie efektywności energetycznej,w dokumencie tym uwzględniono istotne dla prognozy celepolityki energetycznej tj. dążenie do utrzymaniazeroenergetycznego wzrostu gospodarczego, to znaczy rozwojugospodarki następującego bez wzrostu zapotrzebowania nafot. arch. autoraPrezes Zarządu, Dyrektor Generalny PKE SA mgr inż. Jan Kurpi dr inż. Jacek Postawa w czasie wykładuPrezes Kurp omówił udział paliw stałych w produkcji energiielektrycznej w wybranych krajach, a następnie przedstawił,przewidywane kształtowanie się światowej produkcji energiielektrycznej według podziału na źródła wytwarzania (rys. 1)Rys. 2. światowy rynek konsumpcji energii pierwotnej w perspektywie do roku2030 [1]energię pierwotną oraz konsekwentne zmniejszanieenergochłonności polskiej gospodarki do poziomu UE-15.Zgodnie z tym dokumentem, krajowe zasoby węglakamiennego i brunatnego pozostaną ważnymi stabilizatoramibezpieczeństwa energetycznego kraju. Założono w nim takżeodbudowę wycofywanych z eksploatacji węglowych źródełenergii na tym samym paliwie. W dokumencie tym zawartoRys. 1. Przewidywane kształtowanie się światowej produkcji energii elektrycznejwedług podziału na źródła wytwarzania [1]W prognozach tych węgiel zajmuje niezmiennie wysokąpozycję. Według szacunków, w perspektywie do roku 2030,zużycie węgla wzrośnie dwukrotnie.Przedstawił także światowy rynek konsumpcji energiipierwotnej w perspektywie do roku 2030 [1].Rysunek 2 wskazuje, że największy wzrost zużycia energiielektrycznej będzie w krajach spoza OECD, a więc w krajachrozwijających się.Na wykładzie przeanalizowano także prognozowanąświatową wielkość emisji CO 2 – rys. 3.Emisja w krajach OECD do 2030 roku będzie zwiększała sięw stopniu nieznacznym, natomiast znaczny wzrost emisjiprognozowany jest w krajach niezrzeszonych w OECD. Kraje te,Rys. 3. Prognozowana wielkość emisji CO 2 w mld ton [1]22 Biuletyn AGH 27-2010

ównież szacunki dotyczące przewidywanego wzrostu finalnegozapotrzebowania na energię elektryczną na około 172 TWhw 2030 roku, to jest o 55% więcej niż w 2006 roku.Osiągnięcie celów unijnych wymagać będzie produkcjienergii elektrycznej brutto z OZE w 2020 roku w wielkości około31 TWh, to jest 18,4% produkcji całkowitej, a w 2030 roku39,5 TWh, co znaczy 18,2% produkcji całkowitej. Z założeńwynika, że największy udział będzie miała energia z elektrowniwiatrowych, bo aż 18 TWh w 2030 roku, to jest 8,2% produkcjicałkowitej brutto.Polityka Energetyczna Polski zakłada, iż do 2030 roku,produkcja energii elektrycznej w wysokosprawnej kogeneracjibędzie się zwiększać z wielkości 24,4 TWh w 2006 roku do47,9 TWh w 2030 roku. Udział produkcji energii elektrycznejw wysokosprawnej kogeneracji w zapotrzebowaniu na energięelektryczną brutto wzrośnie z 16,2% w 2006 roku do 22%w 2030 roku.Przedstawił również, jak według Polityki Energetycznej Polskido 2030 roku, będzie kształtowała się struktura produkcji energiielektrycznej netto w podziale na paliwa, rys. 4 (przy przyjęciuzerowego salda wymiany energii elektrycznej z zagranicą).W kolejnej części prezentacji, przedstawiono wykresilustrujący polski system energetyczny, z uwzględnieniemzainstalowanych mocy w podziale na lata uruchomienia (rys. 5).Prelegent zwrócił uwagę na fakt, iż niemal 60% mocywytwórczych w Polsce pochodzi sprzed co najmniej 30 lat,co oznacza, że jednostki te pracują w oparciu o przestarzałe,a co za tym idzie nieekonomiczne technologie. Analizatechniczna polskich bloków energetycznych wykazała zużyciezasobów technicznych pracy urządzeń bloków w ponad 50%(około 200 tys. godzin pracy). Dalej zajęto się sprawą obniżeniamocy elektrycznej w polskich elektrowniach, które z pewnościąnastąpi jeżeli energetyka w Polsce pozostanie bez inwestycji(rys. 6).Rys. 6. Prognozowane obniżenie mocy elektrycznej w polskich elektrowniach [2]Rys. 4. Struktura produkcji energii elektrycznej netto w podziale na paliwa [2]Polityka energetyczna Polski do 2030 roku opierabezpieczeństwo energetyczne kraju na paliwach stałych, międzyinnymi dlatego, że posiadamy najbogatsze w UE rozeznane złożawęgla brunatnego, znaczące zasoby węgla kamiennegoi ogromne doświadczenia w ich eksploatacji. Zdaniem prezesaKurpa, wobec możliwości najnowszych, wysoko sprawnychtechnologii wytwarzania energii elektrycznej z paliw stałych,produkcja z węgla brunatnego i kamiennego może być atrakcyjnarynkowo także z uwzględnieniem kosztów ekologicznych.Podkreślił, że polska energetyka paliw stałych może być i będzieatrakcyjnym dostawcą energii na rozwijającym się rynku energiielektrycznej.Rys. 5. Polski system energetyczny, z uwzględnieniem zainstalowanych mocyw podziale na lata uruchomienia [2]Według Jana Kurpa rozwiązaniem dla polskiego sektoraenergetycznego są inwestycje mające na celu rozwój nowejgeneracji konwencjonalnych bloków energetycznychw technologii SCPC – na parametry nadkrytyczne i ultranadkrytyczne dla uzyskania zdecydowanie wyższej sprawnościnetto wytwarzania energii elektrycznej oraz technologieumożliwiające wychwytywanie i składowanie CO 2 (technologieCCS – Carbon Capture and Storage).Południowy Koncern Energetyczny SA Grupa Tauron– mariaż energetyki i górnictwaW drugiej części wystąpienia, Prezes PKE przedstawił GrupęTauron oraz Południowy Koncern Energetyczny. Grupa Tauron,to druga co do wielkości w Polsce grupa energetyczna. Posiada4 mln klientów. Jej sieci dystrybucyjne obejmują 17% powierzchniPolski. Moc zainstalowana to 5500 MW. Grupę tworzą 94 firmypołączone kapitałowo, zatrudniające 27 800 pracowników. GrupaTauron osiągnęła największą wartość sprzedaży energiielektrycznej dla odbiorców detalicznych w Polsce w 2007 i 2008roku, a w swoich zasobach posiada 20 proc. węglaenergetycznego Polski. Południowy Koncern energetyczny jestczęścią łańcucha wartości Grupy Tauron. Jest to spółkazajmująca się wytwarzaniem. W jej skład wchodzą elektrownie:Jaworzno III, Łagisza, Łaziska, Siersza, Blachownia, Halembaoraz elektrociepłownia Katowice i zespół elektrociepłowni Bielsko– Biała. Udział PKE w krajowym rynku energii elektrycznej wynosi14%. Udział w lokalnym rynku ciepła osiągnął 16%. Mocelektryczna zainstalowana koncernu wynosi 4 952,7 MWe, a mocciepłownicza osiągalna 2 167,1 MWt. Profil wytwórczy koncernuprzedstawiono na rys. 7 (według stanu na 31.01.2010).W PKE pracuje łącznie 36 bloków energetycznych. Z czego:jeden blok klasy 460 MW, 10 bloków typu 200 – z kotłamipyłowymi, 10 bloków typu 120 – z kotłami pyłowymi, 6 blokówśrednich z kotłami fluidalnymi oraz 9 pozostałych blokówi układów kolektorowych a także 4 kotły wodne, rys. 7 (wedługstanu na 31.01.2010).Biuletyn AGH 27-2010 23

Rys. 7 Profil wytwórczy Południowego Koncernu Energetycznego [2]Podczas prezentacji podkreślono, że inwestycje związanez ochroną środowiska od zawsze były w PKE sprawąpriorytetową. Do największych z nich należy budowa instalacjiodsiarczania spalin, odazotowania spalin, odwadniania żużlii zagospodarowanie produktów spalania węgla (rys.8 i 9).Działania związane z ochroną środowiska są ściślepowiązane z polityką odbudowy mocy PKE. Nowy blok 460 MW,jaki powstał w Elektrowni Łagisza jest tego doskonałymprzykładem. Nowy blok osiąga bardzo wysoką sprawność,taką jak obecnie budowane nowoczesne jednostki energetyczne,spełnia wymogi Najlepszych Dostępnych Technologii (BAT).Osiągane efekty ekologiczne są zgodne z celami określonymim.in. w Dyrektywach Unii Europejskiej: 2001/80 (LCP), 2003/87(ETS), 96/01 (IPPC) i innymi.Przedstawiono także działania, jakie podejmuje spółka, bywspierać rozwój czystych technologii węglowych. W ramachkonkursu ogłoszonego przez Narodowe Centrum Badańi Rozwoju (NCBiR), PKE SA uczestniczy w następującychprojektach badawczych wraz z krajowymi jednostkaminaukowymi:• Opracowanie technologii spalania tlenowego dla kotłówpyłowych i fluidalnych zintegrowana z wychwytem CO 2 .• Badanie wpływu zastosowania roztworu kwasu cytrynowegojako dodatku do zawiesiny absorbera na osiągi mokrejinstalacji odsiarczania spalin, w tym obniżenie poziomustężenia SO x .• Opracowanie technologii dla wysokosprawnych „zeroemisyjnych”bloków węglowych zintegrowanych z wychwytemCO 2 ze spalin oraz wykonanie przewoźnej instalacji pilotowejdo wychwytu CO 2 ze spalin.• Opracowanie założeń oraz budowa prototypu węglowegoogniwa paliwowego (ogniwo DCFC) zasilanego węglem(kamiennym, brunatnym, pozyskiwanym z biomasy i paliwodpadowych). Realizacja badań będzie w ramachKonsorcjum przemysłowo-naukowego „Węglowe OgniwaPaliwowe”.• Opracowanie wysokoefektywnej technologii złoża fluidalnegoCFB dla zapewnienia elastycznego spalania w atmosferzepowietrznej/tlenowej elektrowni z CCS w skrócie FLEXI BURNCFB.• Małopolskiego-Podkarpackiego Klastera Czystej Energii.• Polskiej Platformy Czystych Technologii Węglowych (PPCTW).Południowy Koncern Energetyczny SA w swojej grupiekapitałowej posiada 24 spółki. Największe z nich to PołudniowyKoncern Węglowy SA oraz Kopalnia Wapienia CzatkowiceSp. z o.o. (według stanu na 31.01.2010).Jan Kurp przypomniał, że to 10 lat temu jaworzniccyenergetycy, wspólnie z górnikami rozpoczęli proces budowypierwszej w kraju grupy paliwowo-energetycznej. Kiedypodejmowano decyzję o powiązaniu Elektrowni Jaworzno IIIz przeznaczoną do likwidacji Kopalnią Jaworzno, pomysł tendość często był krytykowany. A jednak po czasie okazało się,iż była to słuszna decyzja. Wykorzystano istniejący potencjał,a dzięki dokapitalizowaniu oraz gruntownej restrukturyzacjitechnicznej i organizacyjnej, a także wielkiemu zaangażowaniupracowników i związków zawodowych, powstał nowoczesnyZakład Górniczo – Energetyczny Sobieski Jaworzno III.Prezes PKE podkreślił, że śmiałe, niestandardowei pionierskie decyzje są czasem konieczne, bo to one stanowiąmotor postępu. W 2004 roku, bazując na wcześniejszychdoświadczeniach, powołano do życia Zakład Górniczo-‐Energetyczny Janina w Libiążu. W 2005 roku powstałPołudniowy Koncern Węglowy, którego części składowe stanowiąutworzone wcześniej zakłady górniczo -energetyczne w Jaworzniei Libiążu. Zaznaczył, że integracja obu sektorów – górnictwai energetyki – stała się faktem, a PKW jest dzisiaj największąspółką Grupy Kapitałowej Południowego KoncernuEnergetycznego.Rys. 8 Zmniejszenie emisji pyłu w funkcji produkcji energii elektrycznej [2]24 Biuletyn AGH 27-2010

W tabelach 1 i 2 zawarto podstawowe wskaźniki techniczno-‐ekonomiczne dla obu zakładów górniczych (odpowiednioZG „Sobieski” oraz ZG „Janina”) z danymi z 2009 roku (stanszacunkowy na 31.01.2010), w porównaniu z ostatnim rokiemfunkcjonowania danej kopalni przed zmianami organizacyjnymi.Tabela 1. Podstawowe wskaźniki techniczno-ekonomicznedla ZG „Sobieski” [3]Prezes Kurp podkreślił, że dzięki restrukturyzacji i położeniunacisku na inwestycje, obydwa zakłady górnicze rok 2009zamknęły z zyskiem. Jak pokazuje tabela 3, Południowy KoncernWęglowy SA jest firmą, której nie tylko udało się osiągnąćzyskowność produkcji, ale również osiągane zyski zwiększać(dane za 2009 rok – stan szacunkowy na 31.01.2010).Tabela 3. Zysk netto w stosunku do produkcji węgla handlowego [zł/t] [3]Lp.WyszczególnienieJednostkamiaryKWK „Jaworzno” ZG SobieskiRok 2003 Rok 2009Lp. Wyszczególnienie 2007 2008 20081. Produkcja węgla handlowego tony 1 412 052 2 733 2242.3.Średnie dzienne wydobyciewęgla handlowego z 1 ścianyWydajność na jednegozatrudnionego (w węgluhandlowym)tony /przodkodni1 604,9 4 437,2t/1 zatr./rok 314,0 845,24. Nakłady inwestycyjne mln zł 9,9 64,1* ostatni rok funkcjonowania KWK „Jaworzno”* ZG Sobieski po zakończonym procesie restrukturyzacjiTabela 2. Podstawowe wskaźniki techniczno-ekonomicznedla ZG „Janina” [3]Lp.WyszczególnienieJednostkamiaryKWK „Janina” ZG SobieskiRok 2003 Rok 20091. Produkcja węgla handlowego tony 1 908 000 2 205 5852.3.Średnie dzienne wydobyciewęgla handlowego z 1 ścianyWydajność na jednegozatrudnionego (w węgluhandlowym)tony /przodkodni2 862,0 3 462,4t/1 zatr./rok 666,0 770,64. Nakłady inwestycyjne mln zł 14,9 65,3* ostatni rok funkcjonowania KWK „Janina”* ZG Sobieski po zakończonym procesie restrukturyzacji1. Zysk netto / Produkcji węgla handlowego [zł/tonę] -10,0 12,6 26,3W związku z tym PKW cieszy się coraz lepszymi wskaźnikamiekonomicznymi, co jest szczególnym powodem do radości dlaosób, które przyczyniły się do skonsolidowania sektoraenergetycznego z górnictwem, ponieważ potwierdza to słusznośćpodjętych 10 lat temu decyzji. Dla Południowego KoncernuWęglowego rysują się obecnie jasne perspektywy na przyszłość.Konkludując Prezes Kurp omówił ryzyka związanez energetyką węglową. Do najważniejsze z nich zaliczył brakszybkich decyzji dotyczących odbudowy mocy opartych o paliwastałe, co zagraża bezpieczeństwu energetycznemu Polski po 2016roku oraz ciągłą niepewność dotycząca przyszłości energetykiopartej na węglu, która wynika z polityki ekologicznej UE.Zwrócił również uwagę, że należy wykorzystać ogromnąwiedzę polskich naukowców – energetyków i górników – orazdzisiejszy, sprzyjający pracom naukowym klimat, tak aby po roku2020 możliwe było zastosowanie przyjaznych środowiskutechnologii spalania.• dr inż. Jacek PostawaLiteratura:[1] International Energy Outlook May 2009 – Energy InformationAdministration Office of Integrated Analysis and Forecasting U.S.Departament of Energy, Washington[2] PKE SA[3] PKW SARys.9. Zmniejszenie emisji SO 2 i NO x w funkcji produkcji energii elektrycznej [2]Biuletyn AGH 27-2010 25

Amerykańskie wzorceW krakowskim dodatku do GazetyWyborczej z dnia 22.01.2010 ukazała sięnotka Anety Zadrogi o studentach AGHprzebywających na stypendiach w USA,w ramach programu DeSire2. Program tensam w sobie nie wydawał się czymś, comoże stać się tematem dla „Kącikae-learningowego”. Po wczytaniu sięw tekst okazało się jednak, że jest inaczej.Można tam znaleźć co najmniej trzybardzo interesujące kwestie.1. Stypendyści piszą blogi. Trudnona podstawie posiadanych informacjipowiedzieć, czy to przymus, czy zachęta.Nie potrafię też określić, czy są imnarzucane jakiekolwiek tematy. Z tego, cowidać, jest trochę informacji praktycznych,trochę turystyki i trochę o życiu naamerykańskim uniwersytecie i kampusie.Pozytywnym zaskoczeniem może być to,że przez wykładowców i władze dobrejuczelni blog traktowany jest jako coświęcej – przynajmniej potencjalnie – niżpamiętnik egzaltowanej nastolatki.W świecie osób będących na bieżącoz trendami związanymi z mediamispołecznościowymi, takich jak my, tooczywistość, ale nie jest tak samow środowisku formalnej edukacji.W ramach niektórych kursówprowadzonych przez CeL blogi sąwykorzystywane, sami jeden piszemy, alejesteśmy chyba wyjątkiem w AGH. Zdajęsobie sprawę, że przywoływane tustudenckie blogi nie są idealne, ale niepowinno to być powodem do ataku nasamą ideę, ponieważ, jak się okazuje,można tam znaleźć bardzo ciekawerzeczy.2. Jedna z notek zawiera fragmentzatytułowany „Classes – this is a bigthing”. Zachwyt autora budzą dwiekwestie. Po pierwsze to, że ma dużądowolność w wyborze dodatkowychkursów. W AGH tego nie miał. Np. historianie wydaje się przedmiotem przydatnymprzyszłemu inżynierowi, a jednak okazujesię, że tego studenta bardzo cieszyszansa, by się jej uczyć. Świetnie,wszechstronne wykształcenie jeszczenikogo nie zabiło. Po drugie, jak wyglądająlekcje, które też bardzo mu się podobają?Ich podstawę stanowi nie wykład leczinicjowana i moderowana przezprowadzącego dyskusja. Kilka cytatów(tłum. JM)„Może sobie wyobrażamy, że historiato tylko fakty, daty, mapy…”.„Książka jest ważna, aleważniejsze, czy myślisz w klasie.”„To bardzo dobry typ lekcji, a powyjściu z klasy wiele się pamięta.”Nie jest to zaskakujące. Najlepszanauka to nauka aktywna. Myślę, żepracownicy AGH, którzy chcą wzbogacićswoją praktykę dydaktyczną o elementye-learningu, mogą z tego wyciągnąćpraktyczny wniosek: Wyzwaniem jest nieto, jak zamieścić artykuł na Moodle’u tylkojak zaprojektować wciągające ćwiczenia.3. Jeszcze jedna rzecz może byćsporą niespodzianką. Okazuje się, że naegzaminach można korzystać z notatek,a nawet Internetu. Można „ściągać”, cojest dla większości nauczycieli, z którymimiałem kontakt, podstawowymproblemem ze sprawdzaniem wiedzy,szczególnie w e-learningu.Z jednej strony zgadzam się z nimi.„Ściąganie” to po prostusamousprawiedliwiający eufemizmoznaczający zwykłe oszustwo. Z drugiejzaś jest to wielki kłopot wtedy, gdy naukato: „fakty, daty, mapy”, wszystko łatwo„google’owalne”. Jeśli jednak znajomośćfaktów – owszem, konieczna – jest jedyniepodstawą, a student musi pokazaćumiejętność samodzielnego myślenia,kojarzenia i interpretowania faktów,refleksji to musi to wypracować wcześniejniż na samym egzaminie.Wynika z tego, że kształtowaniekreatywności jest ważniejsze niżsprawdzania pamięci.Nie wynika z powyższego wniosek,że skoro coś pochodzi z USA, to napewno jest doskonałe i że należy toautomatycznie stosować w innychkontekstach. Wydaje się jednak, że akuratopisane tu przypadki mogą stanowićdobry wzorzec.• Jan MarkovićArtykuł A. Zadrogi dostępny jest pod adresemkrakow.gazeta.pl/krakow/1,37650,7486763,Studenci_z_AGH_za_oceanem_ucza_sie_i_bloguja.htmlDostęp do blogów studenckich możliwy jest zapośrednictwem strony www.desire.agh.edu.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=8&Itemid=6Profesor Jerzy Kulczycki urodził się24 grudnia 1934, w Lublinie w rodzinieJózefa i Stanisławy z domu Piekarskiej. Poukończeniu Liceum Ogólnokształcącego,w latach 1951–1956, odbył studia wyższena Wydziale Elektrycznym PolitechnikiŚląskiej w Gliwicach, specjalizując sięw zakresie sieci elektrycznych. W dniu27 czerwca 1956 uzyskał stopień magistrainżyniera elektryka i dyplom ukończeniastudiów wyższych. Bezpośrednio postudiach przeniósł się do Krakowa,z którym związał całe swoje życie. W latach1956–1966 pracował w Biurze InwestycjiPołudniowej Dyrekcji Okręgowej KoleiPaństwowych w Krakowie, gdzie kolejnopełnił funkcje: inspektora nadzoruinwestycyjnego, starszego inspektoranadzoru inwestycyjnego oraz kierownikaDziału Elektroenergetyki i Elektryfikacji.W tych latach, co często wspominał, byłzaangażowany w prace przy elektryfikacjilinii kolejowej Kraków-Przemyśl i w budowęportu przeładunkowego Hurko-Medyka.Równolegle z pracą w PDOKP w latach1961/62 na pół etatu pełnił funkcjęstarszego projektanta w PrzedsiębiorstwieProjektowym „Inwestprojekt” w Krakowie.Po zakończeniu pracy w PDOKPw listopadzie 1966 roku podjął pracęw Biurze Projektów Kolejowych w Krakowiena stanowisku starszego projektanta,gdzie pracował do 1972 roku.Od 1962 roku Jerzy Kulczyckirozpoczął współpracę z AkademiąGórniczo-Hutniczą, jako wykładowcazatrudniony w ramach godzin zleconychw Katedrze Sieci i Urządzeń Elektrycznychkierowanej przez prof. StanisławaBladowskiego. Pod jego kierunkiemwykonał i w 1967 roku obronił pracędoktorską uzyskując stopień naukowydoktora nauk technicznych. W 1972 rokudr inż. Jerzy Kulczycki rozpoczyna pracęna stanowisku adiunktaw nowoutworzonym Przemysłowo-‐Uczelnianym Instytucie NowychKonwersji Energii AGH kierowanym przezprof. Zbigniewa Jasickiego. Nie tracijednak kontaktu z praktyką, od 1973 rokuw wymiarze ćwierć etatu prowadzidziałalność techniczno-projektowąw charakterze konsultanta w KrakowskimBiurze Projektowo-BadawczymBudownictwa Przemysłowego.W 1976 roku dr inż. Jerzy Kulczyckiobronił na Wydziale Elektrotechniki,Automatyki i Elektroniki AGH rozprawęhabilitacyjną pod tytułem: „Optymalizacjaukładu sieci rozdzielczych zakładówprzemysłowych metodą podziałui ograniczeń” i uzyskał stopień naukowydoktora habilitowanego oraz zostałzatrudniony na stanowisku docentaw Instytucie Nowych Konwersji EnergiiAGH. W 1982 roku Instytut Nowych26 Biuletyn AGH 27-2010

Profesor Jerzy Kulczycki (1934–2010) wspomnienieKonwersji Energii wraz z ZakłademUrządzeń i Sieci Elektrycznych InstytutuMaszyn i Sterowania UkładówElektroenergetycznych utworzyły InstytutElektroenergetyki, którego organizatoremi pierwszym dyrektorem był doktorhabilitowany Jerzy Kulczycki. W latach1985–1988 doc. Jerzy Kulczycki pełniłfunkcję Zastępcy Dyrektora InstytutuElektroenergetyki, a w latach 1985–1990funkcję kierownika Zakładu Siecii Systemów Elektroenergetycznych tegoInstytutu.W 1988 roku przebywał na4-miesięcznym stypendium naukowymrządu szwedzkiego na Uniwersyteciew Uppsali. W 1991 roku prezydentRzeczpospolitej Polskiej w uznaniudorobku naukowego dr. hab. JerzegoKulczyckiego nadał Mu tytuł naukowyprofesora nauk technicznych. Istotneznaczenie w ocenie Jego dorobkuzawodowego miała wydana w 1990 rokuprzez WNT monografia pt: „Optymalizacjastruktur sieci elektroenergetycznych.Wybrane metody obliczeń”, którastanowiła niejako podsumowanie pracProfesora i skupionego wokół Niegozespołu w zakresie optymalizacji sieci.Profesor Jerzy Kulczycki byłniekwestionowanym twórcą szkołynaukowej optymalizacji struktur siecielektroenergetycznych, w ramach którejpowstało kilkanaście doktoratóww różnych ośrodkach naukowych, w tym10 w AGH promowanych przez profesora.Profesor Jerzy Kulczycki był autoremponad 110 publikacji oraz referatówprezentowanych na konferencjachkrajowych i zagranicznych oraz 5 książek.Poza wspomnianą wcześniej monografiąz zakresu optymalizacji sieci prof. JerzyKulczycki był współautorem trzytomowego„Poradnika Inżyniera Elektryka” wydanegoi wznawianego przez WNT w latach 1996–2005, monografii „Problemy SystemówElektroenergetycznych” wydanej przezSekcję Systemów ElektroenergetycznychKomitetu Elektrotechniki PAN orazinicjatorem i redaktorem dwóch książekpoświęconych problematyce stratw sieciach elektroenergetycznychwydanych w 2002 roku i 2009 roku przezPTPiREE.Za cykl prac poświęconychoptymalizacji sieci prof. J. Kulczyckiotrzymał w 1997 nagrodę naukowąw Konkursie Wydziału IV NaukTechnicznych PAN na najlepszą pracęz zakresu elektroenergetyki.Profesor Jerzy Kulczycki na początkuswej zawodowej działalności zajmował siębudową sieci elektroenergetycznych,potem ich projektowaniem, a następniezainspirowany bogatymi doświadczeniamipraktycznymi rozpoczął badania naukowegłównie w obszarze optymalizacji sieci.Obszerny dorobek profesoraprzejawiający się w licznych publikacjachobejmuje takie obszary jak: klasycznemetody optymalizacji sieciprzemysłowych, wybrane zagadnieniaz zakresu gospodarkielektroenergetycznej, dostosowaniepolskiego systemu elektroenergetycznegodo pracy synchronicznej z UCPTE,tworzenie podstaw rynku energii w tymkonstrukcje opłat przesyłowych i rozliczeńza tranzyty, zastosowanie metod sztucznejinteligencji do optymalizacji siecielektroenergetycznych, automatyzacjai optymalizacja pracy sieci rozdzielczych,tworzenie zaktualizowanych zasadplanowania i programowania rozwojusystemów dystrybucyjnych.Profesor J. Kulczycki byłwspółorganizatorem i sekretarzemnaukowym organizowanych cyklicznie copięć lat, od 1984 roku do 1998 rokusympozjów „Metody Matematycznew Elektroenergetyce”, które zdobyły dużeuznanie w krajowych i zagranicznychośrodkach elektroenergetycznych.Profesor J. Kulczycki pełnił funkcjęczłonka komitetów naukowych lub radprogramowych szeregu konferencjielektroenergetycznych, w tym:Międzynarodowej Konferencji Naukowej„Aktualne Problemy w Elektroenergetyce”Gdańsk-Jurata w latach 1999–2009,konferencji naukowej PolitechnikiCzęstochowskiej „Prognozowaniew Elektroenergetyce” w latach 2000–2008,konferencji „Optymalizacjaw Elektroenergetyce OPE”– Warszawa –fot. Aleksander KotJachranka (1999–2007), MiędzynarodowejKonferencji „Electrical Power Quality andUtilization” w latach 1999–2007 orazorganizowanej prze InstytutEnergoelektryki Politechniki Wrocławskiejkonferencji naukowej„Elektroenergetyczne Sieci Rozdzielcze”.Profesor J. Kulczycki posiadałszczególne umiejętności i zamiłowanie dopracy dydaktycznej. Pracę tę realizowałprzez wiele lat w Akademii Górniczo-Hutniczej oraz od 2000 roku równieżw Państwowej Wyższej Szkole Zawodowejw Tarnowie.Posiadał wybitny talent dydaktyczny,wyróżniał się niezwykłąkomunikatywnością oraz znakomitymiumiejętnościami nauczycielaakademickiego. Ze względu na swojąkompetencję, otwartość, życzliwośći partnerskie traktowanie młodzieży cieszyłsię bardzo dużym szacunkiem wśródstudentów. Wypromował ponad dwustumagistrów inżynierów oraz inżynierówelektroenergetyków o bardzo wysokichkwalifikacjach zawodowych. Podobnie jakw przypadku działalności naukowej,tematy prac dyplomowych były efektemścisłej współpracy z przemysłemi energetyką zawodową.Profesor Jerzy Kulczycki byłaktywnym członkiem i działaczem wielutowarzystw i organizacji naukowych oraznaukowo-technicznych.Od 1972 roku prof. J. Kulczycki byłczłonkiem Polskiego TowarzystwaElektrotechniki Teoretycznej i Stosowanej,kilkakrotnie pełnił funkcję członka ZarząduOddziału, a w latach 1988–1990 funkcjęczłonka Zarządu Głównego PTETiS.Szczególną aktywnośćprof. J. Kulczycki wykazywał w pracachKomitetów Naukowych i Sekcji PANOddział w Krakowie, którego członkiembył od 1973 roku.Od 1992 roku aktywnie pracowałw Sekcji Systemów ElektroenergetycznychKomitetu Elektrotechniki PAN, w której od1995 roku pełnił funkcję ZastępcyPrzewodniczącego. Profesor J. Kulczyckibył członkiem Krajowego Komitetu CIRED– Międzynarodowej Konferencji SieciRozdzielczych, w którym pełnił funkcjęzastępcy przewodniczącego.W latach 1982–1985 uczestniczyłw pracach Zespołu KoordynującegoProblem Resortowy MNSzWiT R.I.16„Podstawy teorii rozwoju układówelektroenergetycznych”.Od 1990 roku pracował w zespoleekspertów spółki Polskie SieciElektroenergetyczne. Był też członkiemSekcji T10 Komitetu Badań Naukowych,Biuletyn AGH 27-2010 27

w ramach której opiniował projektynaukowe.W ramach pracy na AGH do 2002roku pełnił funkcję członka WydziałowejKomisji Dydaktycznej oraz członkaKomitetu Redakcyjnego DziałuElektrotechniki, Informatyki, Automatykii Mechaniki Uczelnianych WydawnictwNaukowo-Dydaktycznych.Był od 1972 roku aktywnymczłonkiem Związku NauczycielstwaPolskiego. W latach 80-tych pełnił funkcjęwiceprzewodniczącego Rady OddziałowejZNP. Był też członkiem Rady ProgramowejWydawnictwa Monograficznego SekcjiSystemów ElektroenergetycznychKomitetu Elektrotechniki PAN.Profesor Jerzy Kulczycki brał udziałw opracowywaniu licznych projektówi grantów KBN, wśród których należywymienić:• projekt badawczy z lat 1995–1998„Optymalizacja siecielektroenergetycznychz zastosowaniem sieci neuronowych”,jako kierownik projektu,• projekt badawczy zamawiany z 1996roku realizowany przez KonsorcjumPolitechnik krajowych, jakowspółwykonawca tematówzwiązanych z regulacją napięciai rozpływem mocy biernejw warunkach współpracy KSEz systemem UCPTE.Profesor J. Kulczycki bardzo owocniewspółpracował z przedsiębiorstwamizajmującymi się przesyłem i dystrybucjąenergii elektrycznej. Szczególne relacjełączyły go ze spółkami wchodzącymiw skład ENION SA, EnergiaPro SA,Polskim Towarzystwem Przesyłui Rozdziału Energii Elektrycznejw Poznaniu oraz Energoprojektem KrakówSA. Efektem współpracy były liczne pracenaukowo -badawcze dotyczące opłat zaprzesył i tranzyt energii, regulacjinapięcia, minimalizacji strat orazplanowania rozwoju sieci. Istotneznaczenie miały również opracowaniawykonane w Zespole kierowanym przezprof. J. Kulczyckiego dla PSE SA,dotyczące zasad rozliczeń za wymuszonetranzyty energii elektrycznej.Profesor J. Kulczycki wniósł olbrzymiwkład w kształcenie kadrelektroenergetyków. Promował licznychdoktorantów, opracował liczne recenzjeprac doktorskich i habilitacyjnychwykonanych na innych uczelniachkrajowych. Tylko w latach 1997–1998 byłautorem pięciu recenzji wniosków o tytułprofesora i na stanowiska profesorskie.Miał również współudziałw organizacji i budowie dydaktycznegolaboratorium informatycznego siecii systemów elektroenergetycznych naAGH.Doświadczenie zawodowe profesoraprzyniosło wymierne korzyści dla AGH.Był współautorem prac związanychz budową głównej rozdzielni sieciowej15 kV oraz koncepcji systemu pomiarówi monitoringu zużycia energii elektrycznejprzez Uczelnię.Za długoletnie, pełne zaangażowaniew działalność naukowo-badawczą,dydaktyczną i organizacyjną na uczelniprof. Jerzy Kulczycki był wielokrotniewyróżniony Nagrodami Rektora AGH orazodznaczeniami państwowymi, m.in.Srebrnym Krzyżem Zasługi (1964) orazMedalem Komisji Edukacji Narodowej(1993).Profesor J. Kulczycki w latach 1959–1983 był Honorowym Dawcą Krwi, za cobył odznaczony kolejno Brązową, Srebrnąi Złotą Odznaką Honorowego Dawcy Krwi.Był też aktywnym działaczem PTTK, zaktórą to działalność został wyróżnionySrebrną Honorową Odznaką PTTK.Profesor J. Kulczycki był aktywnymdługoletnim członkiem StowarzyszeniaElektryków Polskich, do którego wstąpiłw 1965 roku. Przez szereg kadencji pełniłfunkcję członka Zarządu Koła SEP nr 16przy AGH. Był współorganizatoremKonkursów „Na Najlepszą PracęDyplomową” organizowanych na WydzialeEAIiE AGH od kilkudziesięciu lat. Zazaangażowanie w działalnośćstowarzyszeniową był wyróżniony Srebrną(1988) i Złotą (1994) Odznaką HonorowąSEP oraz Srebrną Odznaką HonorowąNOT (1990).Profesor J. Kulczycki zawarł w 1971 rokuzwiązek małżeński z Alicją z domuAdamus, matematykiem i również jak onnauczycielem akademickim. Byliszczęśliwym i harmonijnym małżeństwem.Wychowali dwóch synów: Wojciecha(1973) i Tomasza (1976), którzy założyliwłasne rodziny. Profesor J. Kulczycki,który bardzo cenił sobie życie rodzinnecieszył się z dwojga wnucząt. Profesor byłwierzącym i praktykującym katolikiem.Zainteresowania pozazawodowe(hobby) profesora były związane głównieze sportem, turystyką i muzyką. Czynniei z dobrymi wynikami uprawiał biegidługodystansowe, w tym maraton. Byłzapalonym kajakarzem i na tym poludonosił sukcesy w zawodach. Przeszedłwszystkie szlaki w polskich pasmachgórskich, a wiele rzek przepłynął kajakiem.Żywo interesował się historią, sztuką,kulturą i etnografią ziem polskich, a dziękidoskonałej pamięci i znajomości topografiipotrafił zadziwiać szczegółową wiedzao każdej nieomal, nawet małejmiejscowości. Był człowiekiem wrażliwymodznaczającym się subtelnym poczuciemhumoru.Profesor Jerzy Kulczycki był czynnyzawodowo niemal do ostatnich dniswojego życia. Kilka miesięcy temu zostałponownie zaangażowany jakoemerytowany profesor na pełny etat doprac związanych z organizacją nowejkatedry na Wydziale Energetyki i PaliwAGH. Jeszcze na przełomie listopadai grudnia 2009 roku prezentował referatypoświęcone problemom mocy biernejw systemie elektroenergetycznym naforum Sekcji SystemówElektroenergetycznych KE PAN orazspotkaniu PTPIREE w Warszawie.W styczniu 2010 roku planował udziałw nowym projekcie badawczym.Profesor J. Kulczycki zmarłniespodziewanie w dniu 13 lutego 2010,w wieku 75 lat, po krótkiej lecz ciężkiejchorobie.Żegnany przez bardzo liczne gronowspółpracowników i wychowanków, w tymprzez przedstawicieli uczelni technicznychz całego kraju oraz elektroenergetykówz Oddziałów ENION SA i EnergoprojektuKraków SA – w dniu 18 lutego 2010, zostałpochowany na Cmentarzu Salwatorskimw Krakowie.Żegnający profesora J. Kulczyckiegopodkreślali olbrzymi wkład Zmarłegow rozwój elektroenergetyki krajoweji w kształcenie kadr dla elektrotechniki.Akcentowano przy tym wielką skromność,niespotykaną życzliwośći wszechstronność profesora.„…Ogromna to strata nie tylko dlaOsób Bliskich Zmarłemu, ale takżeduża strata dla całejElektroenergetyki… Dzisiaj wszelkiesłowa są trudne i puste, po prostubezsilne… Zabrakło między namiWielce Zasłużonego i WielkiegoCzłowieka, uczynnego, miłegoi życzliwego. W tych tak bolesnychchwilach i w tym miejscu wołami proszę Wszechmogącego by przyjąłGo do Światłości Wiekuistej…” *Profesor Jerzy Kulczycki pozostanie nazawsze w naszych sercach i pamięci jakowybitny uczony, nauczyciel, wychowawcawielu pokoleń elektroenergetyków, a dlawielu także Przyjaciel.W imieniu współpracownikówi wychowanków• Aleksander Kot, Jan Strzałka, Waldemar Szpyra* Słowa wypowiedziane w dniu pogrzebu przezProf. zw. dr hab. inż. Mariana Cegielskiego.28 Biuletyn AGH 27-2010

Media o AGHNowa uczelnia w mieściePolska Dziennik Zachodni 3.2.2010Od października, żeby studiować na Akademii Górniczo-Hutniczej nie trzeba będzie jechać do Krakowa. Uczelnia właśnieotwiera w Dąbrowie zamiejscowy ośrodek dydaktyczny. Wczorajumowę dotyczącą współpracy podpisali Zbigniew Podrazai rektor Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie prof. dr hab. inż.Antoni Tajduś.Zajęcia ruszą w październiku. Będą się odbywały na raziew systemie zaocznym w budynku Zespołu Szkół Zawodowych„Sztygarka”. Studenci mają do wyboru trzy kierunki – mechanikęi budowę maszyn, zarządzanie i inżynierię produkcji, orazelektrotechnikę. Prorektor AGH ds. współpracy i rozwoju prof. drhab. inż. Jerzy Lis podkreślił, że kierunki kształcenia nie zostały tudobrane przypadkowo. Pod uwagę były brane potrzebylokalnego rynku. – Nie boimy się braku zainteresowania ze stronypotencjalnych studentów – zapewniał prorektor Lis.Zostawcie nam stypendia!Gazeta Wyborcza 5.2.2010Studenci krytykują pomysł likwidacji stypendiów naukowych.Mówią też „nie” płatnym studiom i niejasnym zasadomfinansowania uczelni. Rektorzy nie chcą likwidacji jednolitychstudiów i ograniczenia swej władzy.Prof. Tadeusz Słomka, prorektor do spraw ogólnychAkademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie: – Strategia powinnabyć jak najszybciej przyjęta. Jeszcze przed nowelizacją ustawyo szkolnictwie wyższym. Tymczasem w Sejmie leży już projektnowej ustawy, a nad dwoma strategiami (w wielu punktachzbieżnymi) nadal pracujemy. Na pewno trzeba poprawić jakośćbadań naukowych i dydaktyki. Trzeba uprościć ścieżki karieryakademickiej. Co do likwidacji jednolitych studiów na wszystkichkierunkach, tutaj część kadry jest sceptyczna. System bolońskinie mówi, że nie wolno prowadzić pięcioletnich studiów, jeśliwymaga tego kierunek. Likwidacja studiów niestacjonarnychrównież wydaje się nie najlepszym pomysłem. U nas wielemłodych osób korzysta z tego rodzaju studiów, jednocześniepracując. Jest to dla nich dobre rozwiązanie. Podobnie jestw przypadku likwidacji stypendiów naukowych, tutaj też pojawiąsię sprzeciwy ze strony środowiska akademickiego.Miliardy na badaniaComputerworld 9.2.2010W połowie grudnia ub. r. zarząd Europejskiego InstytutuTechnologicznego ogłosił wyniki konkursu w ramach WspólnotyWiedzy i Innowacji na utworzenie pierwszych Węzłów Wiedzyi Innowacji. Ta decyzja przyniosła polskiej nauce ogromnysukces, zarówno w wymiarze finansowym, jak i prestiżowym.W obszarze „Sustainable Energy” zwyciężył polski węzeł – CCPolandPlus – koordynowany przez Akademię Górniczo-Hutnicząim. Stanisława Staszica w Krakowie. Całe konsorcjum macharakter międzynarodowy i składa się z 6 tzw. węzłówkoordynujących. Obszarem przynależnym do polskiegokonsorcjum będą głównie tzw. czyste technologie węglowe.AGH zbada węgiel za milionyPolska Gazeta Krakowska 9.2.2010Uczelnia została szefem wielkiego projektu Przez Krakówmoże płynąć 20 mln euro rocznie.Wyniki badań będą szybko testowane w przemyśle, a setkistudentów z Krakowa wyjadą na naukę do najsłynniejszychuczelni Europy. Wszystko dzięki temu, że krakowska AGH wrazz firmami i instytutami badawczymi z Polski i pięciu innych krajówtrafiła do projektu Europejskiego Instytutu Technologii (EIT). Tenbędzie rocznie pompował w badania co najmniej 120 mln euro,z czego AGH może liczyć na ok. 20 mln euro.AGH jest koordynatorem polskiego konsorcjum, które skupiauczelnie i firmy z branży energetycznej z całego kraju. Wrazz podobnymi konsorcjami z Niemiec, Holandii, Francji, Hiszpaniii Szwecji tworzą tzw. Wspólnotę Innowacji.Polacy skupią się na uzyskiwaniu ekologicznej energiiz węgla. W ramach wymiany poznamy wyniki badań i nowetechnologie z innych krajów, np. te dotyczące energii atomowejlub łączenia technologii węglowych i jądrowych.– Polska energetyka węglem stoi, dlatego zdecydowaliśmysię na ten temat. Nie uciekniemy od naszego strategicznegosurowca, ale chcemy produkować z niego czystszą energię –mówi Antoni Tajduś, rektor AGH. – Nie chcemy go spalać, aleprzetwarzać, żeby był bardziej efektywny. Do tego musimypoznać nowe technologie i móc łatwo sprawdzić je w przemyśle –dodaje Tomasz Szmuc, prorektor AGH ds. nauki.– Badania na starym kontynencie są na wysokim poziomie.Gorzej z wprowadzaniem ich wyników do praktyki. Amerykaniewiedzą, jak to robić, czego przykładem jest powstanie DolinyKrzemowej – dodaje prorektor Szmuc.To się ma jednak zmienić na korzyść Europy. W samejwspólnocie zajmującej się energią rocznie ma powstawać ok. 25nowych technologii i 15 dużych firm. W jednym roku ok. 450studentów będzie dostawać pracę w zaangażowanych przyprojekcie przedsiębiorstwach. Równocześnie tysiące wezmąudział w zagranicznych wymianach. – Firmom, jak i studentombędziemy dawać znaczek „EIT”. To wizytówka, która otwiera wieledrzwi – dodaje rektor Tajduś.Cyberdrogi nie oszukaszGazeta Wyborcza 10.2.2010Naukowcy z Akademii Górniczo-Hutniczej opracowalisystem pomiaru ruchu drogowego, który zważy przejeżdżającesamochody, policzy je i zmierzy ich prędkość.Traffic 1 zbiera dane z wielu czujników, niewidocznych dlakierowców, zainstalowanych w asfalcie. – Każdy pojazd, któryprzejedzie przez punkt pomiarowy, zostawia ślad, dzięki któremuniezależnie od pory roku i pogody można zidentyfikować jegotyp, wagę, prędkość, długość lub inne parametry – tłumaczyprof. Janusz Gajda, kierownik Katedry Metrologii AGH.Po odpowiednim zaprogramowaniu komputer zapamięta dane,z których można tworzyć obraz sytuacji na drogach. Topozwoliłoby kierowcom planować podróż, a instytucjomprojektować objazdy związane z remontami dróg. Traffic 1pozwala zidentyfikować pojazdy, które są za ciężkie lubprzekroczyły prędkość.System zdobył kilka nagród na krajowychi międzynarodowych targach wynalazczości w Warszawie,Brukseli i Seulu, a wynalazkiem zainteresował się rząd Holandii,bo kosztujący ok. 30 tys. zł system z AGH jest tańszy niżpodobne wyprodukowane winnych krajach. – Bylibyśmyszczęśliwi, gdyby udało się wydzielić w Krakowie jakiś obszar dobadań i pokazać działanie systemu w praktyce – mówi Gajda.Inżynier to ma życieGazeta Wyborcza 17.2.2010Blisko 80 proc. absolwentów AGH w niecałe dwa miesiącepo obronieniu dyplomu ma pracę. Prawie 90 proc. z nich pracujew zawodzie, do którego przygotowała ich uczelnia. W Krakowie tonajlepsze wyniki wśród uczelni.Akademia Górniczo-Hutnicza pochwaliła się wczorajpierwszymi badaniami losów swoich absolwentów, którzy studiaskończyli w2008 roku. A było się czym chwalić, bowiem analizyprzeprowadzone przez uczelniany Ośrodek Monitorowania KadryZawodowej pokazały, że kończący tę uczelnię znajdują pracęalbo już na ostatnim roku studiów, albo zaraz po obronie.Biuletyn AGH 27-2010 29

Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego chce, aby odprzyszłego roku takie badania obowiązkowo prowadziływszystkie uczelnie. Bez nich trudniej będzie o dobrą opinięministerialnej Komisji Akredytacyjnej, mają też ułatwić wybórkierunku przyszłym studentom. Nie narzuca jednak sposobu ichprowadzenia, dlatego w Krakowie każda uczelnia zabiera się zato własnymi metodami.Prawie trzy czwarte absolwentów AGH na znalezienie pracypotrzebuje mniej niż miesiąc. Dane GUS-u o okresieposzukiwania pierwszej pracy przez opuszczających muryuczelni młodych ludzi mówią średnio opięciu-sześciu miesiącach.Ci, którzy pracę już znajdą, w 90 proc. korzystają z tego, czegonauczyli się na studiach. Pracują w branży informatycznej,naftowej, energetycznej, w budownictwie. Zarabiają na wstępieod 2 do 3 tys. zł. – Dziś młodzi ludzie wybierają studia pod kątemperspektyw pracy, a później zainteresowań. Chcemy im pokazać,na co mogą liczyć po skończeniu naszej uczelni – mówi GrażynaCzop-Śliwińska z Centrum Karier AGH.Dodaje, że dane z badań trafiają też do pracodawców,z którymi uczelnia przygotowuje programy staży i praktyk. – To, żefirmy same pytają, a wręcz proszą o naszych absolwentów, to dlanas najlepsze potwierdzenie skuteczności – cieszy się prof. JerzyLis, prorektor ds. współpracy i rozwoju akademii. – My z koleistaramy się reagować jak najszybciej na potrzeby rynku, co rokuotwieramy kilka nowych kierunków i specjalności, zapraszamypraktyków do udziału w zajęciach. To procentuje – podkreśla.Łatwo o pracę po AGHDziennik Polski 17.2.2010Ponad 60 proc. absolwentów krakowskiej AkademiiGórniczo-Hutniczej znajduje pracę w ciągu miesiąca odskończenia studiów. AGH prześledziła losy swoich absolwentówz rocznika 2008. Okazało się, że nie mają oni większychproblemów ze znalezieniem pracy, a 74 proc. z nich twierdzi, że towłaśnie dzięki ukończeniu AGH. Na ankiety przygotowane przezCentrum Karier AGH odpowiedziało 660 osób, czyli 32 proc.absolwentów dziesięciu badanych wydziałówi międzywydziałowej szkoły energetyki. Zaledwie 18 proc. z nichpo ponad 3 miesiącach od ukończenia studiów nadalposzukiwało pracy, a 77 proc. miało już zatrudnienie. Badaniapokazały też, że zdecydowanej większości absolwentów AGH(64 proc.) poszukiwanie pracy zajmuje mniej niż miesiąc.– To bardzo dobry wynik, jeśli weźmie się pod uwagę fakt,że przeciętnie absolwenci szkół wyższych dostają pierwszą pracępo około 5 miesiącach poszukiwań – zaznacza Grażyna Czop-Śliwińska, kierownik Centrum Karier AGH.Wczoraj podczas prezentacji wyników tych badańprzedstawiciele uczelni podkreślili, że AGH zdecydowała się namonitoring losów absolwentów, by „wyjść naprzeciwoczekiwaniom kandydatów, którzy przy wyborze studiów kierująsię swoimi zainteresowaniami na równi z perspektywami nazatrudnienie po skończeniu nauki“. Nie chcieli jednak zdradzić,po ukończeniu których kierunków absolwenci mają największeproblemy ze znalezieniem pracy.Profesor Tadeusiewicz szefem PAN w KrakowieGazeta Wyborcza 19.2.2010W czwartek prezydium Polskiej Akademii Nauk wybrałonowego krakowskiego prezesa. Został nim prof. dr hab. inż.Ryszard Tadeusiewicz z Wydziału Elektrotechniki, Automatyki,Informatyki i Elektroniki Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie.Jest informatykiem, automatykiem i biocybernetykiem, byłrektorem AGH w latach 1998-2005. To jeden z najbardziejutytułowanych polskich naukowców i inżynierów. Na koncie maponad 650 prac naukowych i ponad 70 monografii książkowych.Pracuje w redakcjach ośmiu międzynarodowych czasopismnaukowych. Dziesięciokrotnie otrzymał tytuł doktora honoriscausa polskich i zagranicznych uczelni. Były rektor AGH swojąpracą i działalnością naukową przyczynił się do zapoczątkowaniaw Polsce nowych obszarów badawczych.Dobra recepta na kryzysPuls Biznesu 19.2.2010Jeżeli chcesz ugruntować wiedzę i jeszcze bardziej sięwyspecjalizować, to odpowiednie dla ciebie są studiapodyplomowe. Studia podyplomowe są przeznaczone dla osób,które już wiedzą, co chcą robić, i mają już jakąś wiedzę z danejdziedziny. Warto zwrócić uwagę na kierunki, które mogą sięokazać przyszłościowe, np. zarządzanie projektami, grafikakomputerowa czy e-biznes. Coraz więcej uczelni współpracujez biznesem, dzięki czemu powstają specjalności odpowiadającena potrzeby rynku. Ich absolwenci są cennym łupem dlapracodawcy. -U nas większość kierunków studiówpodyplomowych powstała w odpowiedzi na potrzebypracodawców, z którymi współpracujemy. Podpisaliśmy około200 umów z firmami, samorządami i instytucjami. Dzięki temuwiemy, z czego i jak szkolić studentów, by byli cenionymii wziętymi specjalistami -opowiada Bartosz Dembińskiz krakowskiej Akademii Górniczo-Hutniczej.Cement jak z księżycaPrzekrój 23.2.2010Księżycowy pył, który odtworzyli krakowscy naukowcyMirosław Rzyczniak i Stanisław Bednarz, na pierwszy rzut okaprzypomina…cement. Ale jest znacznie od niego cenniejszy.Naukowcom z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie jegowyprodukowanie zajęło ponad rok. – Nie było łatwo – twierdzidoktor Rzyczniak. – Na Księżycu przecież nie byliśmy. Za wzórposłużył im analog księżycowy wytworzony w USA na podstawiesubstancji przywiezionej z jedynego satelity Ziemi. Jego składnaukowcy zza oceanu trzymają jednak w tajemnicy. Polacy jąrozgryźli. Ich pył składa się z kompozycji rodzimych kruszywznalezionych między innymi w kopalni odkrywkowej. Jak gouzyskali? Przesiewając zebrany materiał, aby otrzymać jaknajmniejsze ziarno. Tak jak ich koledzy ze Stanów w sekrecieutrzymują proporcje i nazwę materiałów użytych do produkcji pyłu.AGH wyszkoli speców od energetyki atomowejDziennik Polski 25.2.2010Akademia Górniczo-Hutnicza gościła delegację FrancuskiejKomisji Energii Atomowej (CEA). Nie podjęto jeszcze decyzji,gdzie i kiedy powstanie pierwsza polska elektrownia atomowa, alekrakowscy naukowcy już zacieśniają współpracę z francuskimispecjalistami w dziedzinie energetyki nuklearnej. Przypomnijmy,że Francuzi są liderami pod względem energetyki atomowej –blisko 80 proc. produkowanej u nich energii pochodzi właśniez tego źródła. Po rozmowach na szczeblu rządowym w Warszawie,francuscy specjaliści z CEA przyjechali do Krakowa. Celem ichwizyty była wymiana i doświadczeń z krakowskimi naukowcamiz Akademii Górniczo-Hutniczej, Uniwersytetu Jagiellońskiegoi Instytutu Fizyki Jądrowej PAN. – CEA to ogromna jednostkabadawcza zajmująca się wdrażaniem rozwiązań i patentóww dziedzinie energetyki – wyjaśnia prof. Tomasz Szmuc, prorektorAGH ds. nauki. – Współdziałamy z nimi w ramach specjalnegoporozumienia tzw. Węzła Wiedzy i Innowacji.Przedmiotem rozmów pomiędzy władzami AGH a szefamiCEA są czyste technologie węglowe oraz synergia węglowojądrowa,pozwalająca efektywnie zużywać zasoby węgla. – Nieuciekniemy od węgla, ale możemy go lepiej wykorzystywać.Mamy w tym zakresie sporo doświadczeń i na tym m.in. zależystronie francuskiej – dodaje prof. Tomasz Szmuc.• Bartosz DembińskiRzecznik Prasowy AGH30 Biuletyn AGH 27-2010

Absolwenci AGHw mediachBusinessman 11.02.2010Stanisław Słysz jest prezesem zarządu i dyrektorem StacoPolska sp. z o.o. i absolwentem AGH. Pracę rozpoczął w firmachbudowlanych. Był w kadrze menedżerskiej kilku kontraktówzagranicznych. Jest członkiem Rady Polskiej Izby Konstrukcji.Interesuje się sportem i turystyką, muzyką operowąi motoryzacją.Gazeta Wyborcza 20.02.2010Paweł Olechnowicz, prezes gdańskiego Lotosu wejdzie dorady ekspertów, która będzie doradzać przewodniczącemuParlamentu Europejskiego Jerzemu Buzkowi. Będzie odpowiadałza sektor energetyczny. Jest pierwszą osobą zaproszoną dorady. Prezes Olechnowicz udowodnił już, że jest sprawnymmenedżerem, który potrafi kierować państwowym koncernemniezależnie od koniunktury politycznej. Teraz będzie miał szansęzaistnieć na arenie europejskiej. To jak awans polskiej drużyny doLigi Mistrzów” – mówi nieoficjalnie jeden ze współpracownikówJerzego Buzka. Paweł Olechnowicz ma 58 lat. Jest absolwentemWydziału Technologii i Mechanizacji Odlewnictwa AGH. Karieręzawodową zaczynał w elbląskim Zamechu, a w latach 90. pozakupie Zamechu przez ABB był prezesem tej fabryki. Późniejpracował dla ABB w Szwajcarii, był też prezesem spółki ZML KętySA. Od 2002 roku jest prezesem Lotosu.Detal Dzisiaj 23.02.2010Od lutego stanowisko prezesa Grupy Muszkieterów w Polsce,do której należy sieć Intermarché i Bicomarché, obejmie MarekFeruga. Ostatnio sprawował funkcję członka zarządu ITM Polska,spółki reprezentującej Grupę Muszkieterów w Polsce oraz prezesaFundacji Muszkieterów. Dołączył do Grupy Muszkieterów 1999roku jako właściciel sklepu Intermarché w Ostrowie Wielkopolskim.Trzy lata później uruchomił drugi market pod szyldem w tymsamym mieście, a w 2008 roku kolejny w Ostrzeszowie. Ponadtow ramach dodatkowych obowiązków na rzecz Grupy odpowiadałdotychczas za działania komunikacyjne oraz rekrutację nowychwłaścicieli sklepów. Jest absolwentem AGH w Krakowie i szkołyhandlowej w Paryżu. „Jestem niezmiernie zaszczycony, że Grupadoceniła moje zaangażowanie i powierzyła mi tak odpowiedzialnezadanie. Uczestniczę w rozwoju Grupy Muszkieterów w Polsceniemalże od początku, kiedy marki Intermarché i Bricomarchédopiero zaczynały podbijać polski rynek detaliczny. Dziś staję naczele silnej organizacji, zrzeszającej ponad 160 przedsiębiorcówi liczącej 215 sklepów i plasującej się w czołówce siecihandlowych w Polsce. Wierzę, że jako prezesowi uda mi sięwspólnie z członkami Grupy zrealizować dalsze ambitne planyekspansji” – mówi Marek Feruga.Energia 22.02.2001040-letni Zbigniew Gach został pełniącym obowiązkidyrektora kopalni oraz kierownikiem ruchu zakładuw połączonych w jedno centrum wydobywcze kopalniach węglakamiennego „Murcki” i „Staszic”. Jest absolwentem AGH.Dwadzieścia lat zawodowej biografii wypełniła mu pracaw kopalniach „Wujek”, „Śląsk” i „Staszic”, gdzie kolejnowystępował na coraz wyższe szczeble zawodowej hierarchii odgórnika po naczelnego inżyniera i dyrektora. Fascynują gokomputery. Drugą pasją są narty.Gazeta.pl 26.02.2010Pochodzący z Krakowa były prezydent Torunia JerzyWieczorek będzie obchodził w maju 70-lecie. Ukończył WydziałGórniczy w Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie orazGeofizykę w toruńskim UMK. W latach 1990–1996 byłprezydentem Torunia, następnie wiceprzewodniczącym radymiasta. Do 2005 roku był pierwszym dyrektorem GimnazjumAkademickiego. Były prezydent odbierze 27 maja tytułhonorowego obywatela miasta Torunia. Uroczystość będzie miałamiejsce podczas uroczystej sesji rady miasta z okazji 20-leciasamorządu w Polsce.Super Express 2.03.2010Wróżono mu karierę naukową, ale wolał śpiewać. TylkoSuper Expressowi Wiesław Ochman (73 l.), opowiada prawdziwąhistorie swojego życia. „Technikum Ceramiczne z kierunkiemZdobnictwo w Szczawie skończyłem z wyróżnieniem. Dlategobez egzaminów miałem wstęp do Akademii Górniczo-Hutniczejw Krakowie. Byłem dobrym studentem, bo jak już coś robię, to na100 procent. Był nawet pomysł, bym został na uczelni. ProfesorTomasz Kuroś powiedział mi: «Niech pan idzie i próbujew operze, a jak się nie uda, to wróci pan i zrobimy doktorat».Wróciłem po ten doktorat po 48 latach. Dwa lata temu Senat AGHprzyznał mi tytuł doktora honoris causa. A w operze próbuję dodziś” – wspomina Wiesław Ochman.Dziennik Polski 4.03.2010Profesor Józef Giergiel podczas uroczystego posiedzeniaSenatu AGH otrzymał tytuł profesora honorowego AGH. Wybitnyuczony jest absolwentem Wydziału Maszyn Górniczychi Hutniczych AGH. W swojej długoletniej karierze naukowejzajmował się teorią drgań, modelowaniem i analizą tłumieniakonstrukcyjnego, robotyką, a w końcu mechatronikąi nanotechnologią. Wiele wyników nowatorskich badańprof. Giergiela znalazło zastosowanie w przemyśle górniczym,hutniczym i odlewniczym. Stworzył szkołę naukową w zakresieidentyfikacji układów mechanicznych oraz robotykii mechatroniki. W swojej dziedzinie jest autorytetem na skalęmiędzynarodową. Przeszedł na uczelni wszystkie stanowiska odasystenta do profesora zwyczajnego. Pełnił także funkcjedziekana i prorektora ds. nauki. Był radnym miasta Krakowa.Dziennik Polski 11.03.2010Wybitny naukowiec, człowiek o szerokich horyzontach, zewszech miar życzliwy innym ludziom – takimi słowami opisywanoprof. Stanisława Pytko podczas uroczystego posiedzeniaSenatu AGH. „Tą godnością chcemy wyróżnić osoby, bez którychtrudno wyobrazić sobie funkcjonowanie akademii i taką właśnieosobą jest prof. Stanisław Pytko” – mówił prof. Antoni Tajduś,rektor AGH. Sylwetkę laureata przedstawił w laudacjiprof. Wojciech Batko z Wydziału Inżynierii Mechaniczneji Robotyki. – „Pozycja naukowa i autorytet profesora Pytko sąefektem jego talentu, wyjątkowych zdolności i charakteru. Sąrównież efektem serdecznego stosunku do ludzi” – mówiłprofesor Batko.Rzeczpospolita 11.03.2010Mirosław Taras jest prezesem pierwszej sprywatyzowanejkopalni węgla – Bogdanka – i absolwentem WydziałuGórniczego AGH. Mimo sukcesów nie spoczywa na laurachi zapewnia, że spółka pracuje nad nową emisją akcjii rozbudową pola Stefanów 2, dzięki któremu w 2014 rokupodwoi wydobycie do 11,1 mln ton węgla rocznie. PrywatnieMirosława Tarasa spotkać można w …lesie, gdzie jeździ napolowania. Jest też fanem motocykli.Forbes 11.03.2010Maxpez zaczynał działalność od prostego importuzabielaczy do kawy z Niemiec. Dziś jest jedną z ikon polskiegoprzemysłu spożywczego o przychodach sięgających blisko 2,5mld zł rocznie. Aby rozkręcić biznes, trzeba było przekonaćBiuletyn AGH 27-2010 31

dostawców, by dawali towar na kredyt. Dokonał tego KrzysztofPawiński – przydała się jego świetna znajomość językaGoethego wyniesiona z krakowskiej Akademii Górniczo-Hutniczej(ma tytuł doktora, napisał pracę o przepływach płynów)i doszlifowana na stypendium w Niemczech w latach 80.Polska Gazeta Krakowska 13.03.2010Tadeusz Syryjczyk – polityk, minister przemysłu w rządzieTadeusza Mazowieckiego, minister transportu i gospodarkimorskiej w rządzie Jerzego Buzka, poseł na Sejm I, II i IIIkadencji, szef zespołu doradców prezesa Rady Ministrów HannySuchockiej. Od 1995 do 2001 roku wiceprzewodniczący UniiWolności. Absolwent Wydziału Elektrotechniki Górniczeji Hutniczej AGH. Tu doktoryzował się z informatyki i pracował jakoasystent i adiunkt. W 1980 roku znalazł się wśród założycieliNSZZ „Solidarność” w Krakowie i na AGH, w 1981 roku zasiadałw prezydium regionu małopolskiego związku. Internowanyw stanie wojennym. W okresie 2003–2007 był dyrektoremw Europejskim Banku Odbudowy i Rozwoju w Londynie(przedstawiciel Polski w Radzie Dyrektorów). Obecnie jestczłonkiem Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczegooraz Polskiego Towarzystwa Informatycznego, SpołecznegoKomitetu Odnowy Zabytków Krakowa oraz rady nadzorczejComArch SA i Społecznego Instytutu Wydawniczego „Znak”.• Opracowała: Małgorzata KrokoszyńskaTańcem po puchar rektoraPod koniec 2009 roku odbył się po razszósty, turniej tańca towarzyskiego„O Puchar Rektora Akademii Górniczo-‐Hutniczej”. Impreza ta, organizowanaprzez Studencki Klub Taneczny AGH,zajmuje stałe miejsce w kalendarzu impreztanecznych.Pierwszy turniej „O Puchar RektoraAGH” został zorganizowany w grudniu2004 roku podczas kadencji rektorskiejprof. Ryszarda Tadeusiewicza. To dziękiniemu tancerze z całej Polski moglispotkać się w Krakowie w AGH.Nad ubiegłorocznym turniejemhonorowy patronat nad objął Rektor AGHprof. Antoni Tajduś.Ilość par biorących udział w turniejuoraz ich poziom tańca, wzrasta z roku narok. W trzech częściach turniejurywalizowały pary taneczne,reprezentujące 56 klubów tańca z różnychmiast Polski. W dwóch pierwszychczęściach turnieju wystąpiły dziecięcei młodzieżowe pary taneczne. Wieczoremswój taniec prezentowały pary amatorówpowyżej 15 lat. Od początkujących dozawansowanych par klasy A.Na turnieju panuje specyficzna,kameralna atmosfera, której nie możnaosiągnąć w olbrzymich halachsportowych. Tutaj tancerze są bliskowidzów i dla nich tańczą. Przepięknesuknie tancerek i eleganckie fraki tancerzywprowadzają w tańcach standardowychatmosferę wytwornego balu. Tańcelatynoamerykańskie przenoszą nas podgorące tropikalne niebo, gdzie trwakarnawał.Tancerzy oceniała siedmioosobowakomisja sędziowska PolskiegoTowarzystwa Tanecznego. Przewodniczyłjej Stanisław Smoroń – trener SKT AGH.Zarówno zwycięzcy jak i wszystkiefinałowe pary otrzymały pamiątkowefot. Katarzyna Smarzyńskafot. Katarzyna Smarzyńskapuchary. W imieniu fundatora, RektoraAGH prof. A. Tajdusia wręczał je Prorektords. Nauki AGH prof. Tomasz Szmuc, wrazz wielką miłośniczką tańca, paniąmgr Małgorzatą Porębską.Już dziś wszystkich serdeczniezapraszamy na kolejny turniej tańcatowarzyskiego „O Puchar RektoraAkademii Górniczo-Hutniczej”, którytradycyjnie odbędzie się w listopadzie.• Anna SmorońKatarzyna Smarzyńska32 Biuletyn AGH 27-2010

Promocje doktorskie – 26 lutego 2010foto.agh.edu.pl/thumbnails.php?album=139fot. ZS

Spotkanie informacyjnedla studentówi pracownikównaukowychKalendariumrektorskie10 lutego 2010• Spotkanie zespołu sterującego Węzła Wiedzy i Innowacji,Zrównoważona Energia we Frankfurcie (Niemcy).11 lutego 2010• Wizyta w International Energy Agency (Paryż/Francja) w celunawiązania bliższej współpracy.12 lutego 2010• Spotkanie z Jego Eminencją Kardynałem StanisławemDziwiszem, Metropolitą Krakowskim w sprawie przyjęciapatronatu honorowego nad V edycją Dni Jana Pawła II.7 kwietnia 2010, o godz. 13:00 w sali audytoryjnej budynkuU-2 odbędzie się spotkanie informacyjne dla studentówdotyczące oferty stypendialnej programu Fulbright. Słowowstępne wygłosi gość specjalny, Konsul Generalnyw Krakowie Allen Greenberg. Aktualne stypendiaomówione zostaną przez przedstawicielkę KomisjiFulbright’a panią Aleksandrę Augustyniak, w spotkaniuwezmą udział również pani Maria Brzostek – Doradcads. Edukacji z Konsulatu Generalnego USA w Krakowieoraz Konsul ds. Wizowych, Jonathan Koehler.Prosimy o przysyłanie potwierdzeń uczestnictwa, imięi nazwisko na adres: kand@agh.edu.pl do 2 kwietnia 2010Program spotkania:1. Dlaczego warto studiować w Stanach Zjednoczonych,Allen Greenberg, Konsul Generalny, KonsulatGeneralny USA, Kraków.2. Jak wybrać odpowiednie studia podyplomowe –Aleksandra Augustyniak, Doradca ds. Edukacji,Komisja Fulbrighta, Warszawa.3. Stypendia i inne opcje finansowania studiówpodyplomowych – Maria Brzostek, Doradcads. Edukacji, Konsulat Generalny USA, Kraków.4. Stypendia Fulbright’a – Aleksandra Augustyniak,Doradca ds. Edukacji, Komisja Fulbrighta, Warszawa.5. Informacje o wizach studenckich, Program Work& Travel – Jonathan Koehler, Konsul ds. Wizowych,Konsulat Generalny USA.Serdecznie zapraszamy!Dział Współpracy z Zagranicą15 lutego 2010• Spotkanie z Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższegoprof. Barbarą Kudrycką w Warszawie.15–16 lutego 2010• Spotkanie zespołu sterującego Węzła Wiedzy i Innowacji,Zrównoważona Energia we Frankfurcie (Niemcy).18 lutego 2010• Spotkanie z delegacją Uniwersytetu w Arendal w Norwegii.19 lutego 2010• Wizyta w AGH Ambasadora Indonezji w Polsce w celunawiązania współpracy.• Posiedzenie Małopolskiej Rady Innowacji w trakcie któregoomawiano projekt „Perspektywa technologiczna Kraków –Małopolska 2020”.22 lutego 2010• Spotkanie z Dyrektorem Urzędu Statystycznego w Krakowiedr. Krzysztofem Jakubikiem.• Posiedzenie Kapituły Konkursu Krakowskie Nagrody ALLIANZ2009.22 i 23 lutego 2010• Spotkanie z Sekretarzem Generalnym T.I.M.E. Paulem Crowtherdotyczące współpracy naukowo-dydaktycznej.24 lutego 2010• Workshop UNESCO w AGH.• Spotkanie z Dyrektorem Generalnym UNESCO, Poland.• Wizyta delegacji CEA w Akademii Górniczo-Hutniczej.• Podpisanie porozumienia z ASP w Krakowie, ASP w Katowicach,Urzędem Miasta Katowice i Katowickim Holdingiem Węglowymdotyczącego rewitalizacji obszaru po likwidowanej KWK„Mysłowice”.25 lutego 2010• Wizyta w Zakładach Ceramiki Paradyż Sp. z o.o.• VI Konferencja Państwo w mikro i makroskali 2010. W trakciespotkania prof. T. Szmuc przedstawił temat: Zrównoważonaenergia. Węzeł wiedzy i innowacji Europejskiego InstytutuInnowacji i Technologii w Krakowie (Wyższe SeminariumDuchowne w Tarnowie).• Gala konkursów „Bezpieczna Kopalnia”, „Kopalnia Roku”i „Górniczy Sukces Roku”.Biuletyn AGH 27-2010 35

26 lutego 2010• Posiedzenie Zespołu ds. Aktualizacji Strategii RozwojuWojewództwa Małopolskiego.• Posiedzenie Kolegium Rektorów Szkół Wyższych Krakowa.1 marca 2010• Uroczystość wręczenia tytułu Lidera Małopolski 2009dla AGH.2 marca 2010• Udział w zorganizowanej w Warszawie (PAP) przez ZarządPorozumienia Producentów Węgla Brunatnego konferencjiprasowej nt. Zagospodarowanie nowych złóż węglabrunatnego, a bezpieczeństwo energetyczne Polskiw I połowie XXI wieku.• Wizyta delegacji z Kyoto University w celu nawiązaniawspółpracy.• Podpisanie aktu powołania Fundacji CEMENT-WAPNO-BETON.• Spotkanie Fundatorów Fundacji Panteon Narodowy w Krakowie.3 marca 2010• Spotkanie zorganizowane przez URSS z mieszkańcamiMiasteczka Studenckiego.• Spotkanie zespołu sterującego Węzła Wiedzy i Innowacji,Zrównoważona Energia we Frankfurcie (Niemcy).• Spotkanie z zespołem wizytującym z Państwowej KomisjiAkredytacyjnej.4 marca 2010• Spotkanie organizacyjne jury konkursu „Pokaż swoje wnętrze”.• Posiedzenie Sekcji Nauk Matematycznych, Fizycznych,Chemicznych i Nauk o Ziemi CK, Warszawa.• Spotkanie z Zarządem Województwa Małopolskiego, podczasktórego omówiono przedsięwzięcie „Małopolska SiećSzkieletowa” (Urząd Marszałkowski WojewództwaMałopolskiego).• Uroczyste otwarcie nowej siedziby Zamiejscowego OśrodkaDydaktycznego w Jastrzębiu Zdroju.5 marca 2010• Wizyta w Urzędzie Miejskim w Dąbrowie Górniczej – rozmowyna temat powstającego Zamiejscowego OśrodkaDydaktycznego AGH.• Uroczystość wręczenia odznaczeń Małopolanin Roku 2009(laureaci: prof. Antoni Tajduś, prof. Jerzy Buzek, prof. KarolMusioł) oraz Człowiek Roku 2009 (laureaci: prof. LeszekBalcerowicz, prof. Jerzy Regulski) – odznaczenia przyznaneprzez Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski orazFederację Regionalnych Związków Gmin i Powiatów RP.• Udział w konferencji „Czyste Technologie Węglowe”w Sosnowcu.8 marca 2010• Spotkanie organizacyjne studentów i przedstawicieli wszystkichuczelni biorących udział w przygotowaniach do tegorocznychDni Jana Pawła II.• Spotkanie z delegacją Państwowej Górniczej Akademii UkrainyProf. Giennadijem I. Piwniakiem.10 marca 2010• Udział w posiedzeniu Rady Naukowej Państwowego InstytutGeologicznego w Warszawie.• Otwarcie XII Inżynierskich Targów Pracy StowarzyszeniaStudentów BEST AGH.• Spotkanie z prezesem KGHM Polska Miedź SA HubertemWirthem.• Otwarcie seminarium „Zagrożenia dla bezpieczeństwasurowcowego kraju”.• Podpisanie porozumienia o współpracy z NarodowymUniwersytetem Górniczym w Dniepropietrowsku.14–16 marca 2010• XXXII Zimowa Szkoła Mechaniki Górotworu i Geoinżynieriiw Krynicy.10–13 marca 2010• Wizyta w Centrum Badawczo Rozwojowym EdF w Paryżu.11 marca 2010• Udział w posiedzeniu Komitetu Nauk Geologicznych PAN.15 marca 2010• Spotkanie z Dziekanem Wydziału Rzeźby ASP – prof. JózefemMurzynem. Tematem spotkania było zorganizowanie kolejnegopleneru rzeźbiarskiego na AGH oraz nawiązanie współpracypomiędzy Wydziałem Rzeźby ASP a Wydziałami: Odlewnictwai Inżynierii Materiałowej i Ceramiki AGH.16 marca 2010• Czwarte posiedzenie Grupy Roboczej projektu „PerspektywaTechnologiczna Kraków – Małopolska 2020” w KrakowskimParku Technologicznym.15–16 marca 2010• Konferencja organizowana pod patronatem Głównego GeologaKraju pt. „Chłodno o hydrogeologii”.17 marca 2010• Spotkanie z Dyrektorem Generalnym Nuclear Energy AgencyLuisem Echáavarii.18 marca 2010• Spotkanie z przedstawicielami firmy METINVEST.• Spotkanie z delegacją AESA Academy of Economics andStatistics of Almaty z Kazachstanu.• Spotkanie z delegacją University Tohoku z Japoni.• Udział w spotkanie zorganizowanym przez KonsulaGeneralnego USA w Krakowie nt współpracy Kaliforniiz Małopolską.Zapraszamy na stronębazy fotografii AGHwww.foto.agh.edu.pl9 marca 2010• Spotkanie z prof. Ewą Kutryś – Rektorem PWST w Krakowie.W trakcie spotkania omówiono temat przygotowania spektakluteatralnego przez PWST w ramach organizowanych Dni JanaPawła II.• Zebranie plenarne Komitetu Górnictwa PAN.36 Biuletyn AGH 27-2010

Kseruję, więc jestemJest 22 października 1938 roku – sobota. Chester Carltonz przejęciem obserwuje skonstruowany przez siebie prototyp,który wśród szumów i trzasków wyrzuca z siebie kartkę papieru.Widnieje na niej niewyraźny napis: „10.22.38 Astoria” 1 . W tym otodniu kopiowanie dokumentów stało się łatwiejsze, leczChesterowi trudno było zainteresować kogokolwiek swoimwynalazkiem. Dopiero ponad 20 lat później, po sukcesie kopiarkiXerox 914, o wynalazku Carltona zrobiło się głośno.14 grudnia 2009 roku – poniedziałek. Pan Marek pracującyw punkcie ksero Wydziału Humanistycznego AGH, z zupełnymbrakiem emocji obserwuje, jak o wiele nowsza maszyna wyrzucaz siebie kolejną zadrukowaną kartkę papieru. Podchodzęi zaczynam rozmowę. Wysłuchuję narzekań na nawał pracy,danych o ilości zużytych ryz i skserowanych książek. Studenci niedają panu Markowi odpocząć. Wkrótce do okienka ustawia sięwieloosobowa kolejka. Jak to właściwie jest z popularnościąmaszyn opatentowanych przez Chestera Carltona?Niezależna firma konsultingowa Infotrends szacuje, że dziękikserografii w tym roku zostało już wykonanych 3,08 biliona kopiii wydruków laserowych. 2 Studenci kserują wszystko – notatki,skrypty, ściągi, oraz książki, co staje się ostatnio coraz bardziejkontrowersyjne. Nic dziwnego. Skserowanie podręcznika kosztujeprzeciętnie dwa – trzy razy mniej niż zakup nowego. Te danewyjaśniają fakt, że w najtańszych punktach kserograficznych nakopię książki trzeba czekać nawet tydzień.Studenci kserują z różnych powodów. Najczęściej chodzi,oczywiście, o względy finansowe, ale nie jest to jedynaprzyczyna. Kserujemy, bo nie zawsze cała książka jest potrzebna.– Czasami wystarczają jeden lub dwa rozdziały – mówi Karolina,studentka drugiego roku socjologii, którą udało mi się wciągnąćw rozmowę. – Czy dużo kseruję? Nigdy nie liczyłam, ale w ciągusemestru myślę, że przeznaczam na ten cel około 200 zł – mówiKarolina i dzieli się ze mną dowcipem: „Dwóch studentów idzieulica, nagle jeden widzi leżący na ziemi papierek. Zdziwionypodnosi go i pyta towarzysza – Co to? Nie wiem, ale kserujemy –odpowiada drugi student”.Kserowanie umożliwia również opuszczanie zajęć bez„większych” konsekwencji. Po co siedzieć na wykładzie, gdymożna skserować notatki od pilnej koleżanki? Szczególnie, gdyna zewnątrz jest ładna pogoda – wzdycha Paweł, studenttrzeciego roku patrząc na ponury jesienno-zimowy krajobraz zaoknem.Większość zainteresowanych oczywiście zdaje sobiesprawę, że kserowanie książek narusza prawa autorskie i jestw Polsce nielegalne. Niewielu osobom to jednak przeszkadza.Kserują wszyscy – nie tylko studenci, ale także wykładowcy –szczególnie na kierunkach, które wymagają najświeższychpublikacji, takich jak na przykład informatyka i ekonomia. Nainnych kierunkach sytuacja wcale nie jest lepsza. Specjalistycznewydania książek są drogie i trudno dostępne. Nic dziwnego więc,że niewielu opiera się pokusie. Jak podaje portal interia.pl,w październiku w jednym z wrocławskich punktów kseropolicjanci znaleźli prawie 170 nielegalnie skopiowanych książek.Na razie policyjna akcja toczyła się tylko na szczeblu lokalnym,ale może przenieść się na poziom ogólnopolski.– Co może zmienić tę sytuację powszechnego kserowania?– zastanawia się Magda, studentka pierwszego roku. Na pewnonie poprawia jej dostępność książek w bibliotekach. Na kilkusetstudentów na danym kierunku, okoliczne biblioteki dysponujązaledwie kilkoma egzemplarzami najważniejszych podręczników.Idę do wydziałowej biblioteki. Pani bibliotekarka bezradnierozkłada ręce – mamy za mało funduszy, w dodatku część z nichidzie na wymianę zniszczonych, między innymi poprzezkserowanie, książek. Patrzę na stolik w głębi sali, gdzie leżąfragmenty już skserowanych książek, udostępniane studentomdo powielania. – Robimy tak po to, by oryginały posłużyły jaknajdłużej – słyszę wyjaśnienie.W Polsce kserowanie jest tanie. Stronę formatu A4 możemyskserować już za 6 groszy. Dla porównania, na przykładw Niemczech, zapłacimy za takie ksero w przeliczeniu okołozłotówki, więc nie zawsze opłaca się tam kserować. W Polsce jestwprost przeciwnie. Właściciele punktów kserograficznychzacierają ręce, szczególnie, gdy uda im się założyć interesw pobliżu uczelnianych budynków, lub nawet bezpośrednio naich terenie. Gdy zbliża się sesja, notują największe zyski,a kserokopiarki nie zatrzymują się ani na chwilę.Co jednak będzie w chwili, gdy policja zacznie baczniejegzekwować przepisy o prawie autorskim obowiązującymw Polsce? Jest kilka możliwych scenariuszy. Z pomocąprzychodzą strony takie jak www.ibuk.pl, gdzie studenci zyskujądostęp do książek w formie elektronicznej. Dzięki temu nie musząpłacić za druk, oprawę oraz zasilać kieszeni dystrybutorów, czywłaścicieli hurtowni. Sposoby płatności są szybkie i wygodne.Za zakupione podręczniki można zapłacić na przykład przezwysłanie SMS-a. A co sądzą o tym sami studenci? – Nic niezastąpi papierowej książki – twierdzi Paulina, studentkaczwartego roku. – Źle mi się czyta z monitora, psuję sobie wzrok,no i nie mogę zabrać komputera do tramwaju, czy autobusu.Paulina dodaje również, że i tak ksero jest tańsze.Pozostaje jeszcze niewielki odsetek studentów, którzyskanują potrzebne pozycje w domowym zaciszu. Takich osóbjednak jest mało, gdyż wygodniej czytać papierowe wydanie,a koszty eksploatacji domowych drukarek są zbyt wysokie.Zazwyczaj studenci skanują, gdy chcą zmniejszyć tekst napotrzeby wydruku ściągi.Co innego oprócz ksero pozostaje więc studentom WydziałuHumanistycznego, jeśli nie mogą sobie pozwolić na zakuppotrzebnych książek? Chyba tylko powołanie do życia inicjatywstudenckich, mających na celu zwiększenie zasobów bibliotek.Zanim jednak sytuacja się poprawi, nie widać ratunku dla tych,których gryzie sumienie. W Polsce mamy do czynienia zespołecznym przyzwoleniem na kserowanie książek. W punktachkserograficznych nikt nie pyta o upoważnienie do powielania.Egzekwowanie przepisów prawa autorskiego w tym przypadkuprawie nie istnieje, a studencka kieszeń wzdryga się przezkolejnymi wydatkami. Przytłaczająca większość studentówzasłania się stwierdzeniem, że „w Polsce edukacja jest darmowa”i nie płaci za podręczniki, bo ich na to nie stać. Można śmiałozałożyć, że ta grupa nie podejmie żadnych kroków, aby zmienićdobrą passę punktów kserograficznych, tylko dalej będzieakceptować rzeczywistość polskich uczelni.W obecnej sytuacji nasuwa się jeden wniosek. Taki stanrzeczy będzie trwał, dopóki nie będzie dla niego realnejalternatywy. Studentom pozostaje odbyć rozmowę z własnymsumieniem i… podążyć do punktu ksero, bo człowiek to nie molksiążkowy i choć niektórzy się do nich upodabniają, to mimowszystko nie najedzą się papierem.• Tomasz BaranStudent III roku Socjologii Wydziału Humanistycznego AGHImiona wszystkich postaci występujących w tekście zostały zmienionew celu zachowania anonimowości.Reportaż powstał w ramach zajęć z przedmiotu Retoryka i gatunki medialnePrzypisy:1Źródło http://pl.wikipedia.org/wiki/Ksero, Odczyt w dniu 18.12.20092Źródło: http://di.com.pl/news/24123,0,Kserografii_stuknela_70-tka.html,Odczyt w dniu 18.12.2009r.Biuletyn AGH 27-2010 37

Niech żyje Bal!W ostatni piątek karnawału, 12 lutego 2010,odbył się bal Wydziału Energetyki i Paliw.Bal był wyjątkowy, ponieważ powstałz połączenia dwóch odbywających siędotychczas imprez – Balu Energetyka orazBalu Paliwowca. Po raz pierwszy studencikierunku energetyka oraz kierunkutechnologia chemiczna spotkali się na tegorodzaju imprezie, by wspólnie bawić siękontynuując integrację i wzbogacająctradycję. Patronat nad balem objął RektorAGH prof. Antoni Tajduś.Dla wielu studentów wydziału wieczórten okazał się bardzo szczególnym.Licznie zapełnili salę balową aby wspólniespędzić czas, bawić się i wirować przynajbardziej popularnych przebojachmuzyki polskiej i zagranicznej. Swojąobecnością na balu zaszczyciły nasw komplecie władze dziekański – dziekanprof. Piotr Tomczyk oraz prodziekaniprof. Teresa Grzybek, dr inż. Leszek Kurczoraz dr inż. Tadeusz Olkuski.Spotkanie rozpoczęło się od toastuwzniesionego przez dziekana Tomczyka,lampką szampana. Studenci usłyszeliwiele ciepłych słów pod ich adresem,a chwilę później przyszedł czas na taniec.Rozpoczęliśmy od Polonezapoprowadzonego przez wyżejwymienionych honorowych gości – władzeWydziału Energetyki i Paliw. Ten dworskitaniec podkreślił i wpłyną na dostojnycharakter całego balu. Po tak uroczystymotwarciu zabawa rozpoczęła się na dobre.Uczestnicy cieszyli się każdą chwilą tańca,nie pozostawiając parkietu ani na chwilępustym. Całonocne popisy taneczne niemiały końca i były urozmaicane„kręconymi pociągami” lub tańcamigrupowymi.Wieczór był pełen niespodzianek.O dobrą zabawę zadbał naszniezastąpiony, wydziałowy wodzirej –kolega Wojtek Sajdak, który przygotowałdla nas liczne niespodzianki. Jednymz elementów pierwszego konkursu byłozdobywanie trudno dostępnychprzedmiotów oraz wykonywanie poleceń,które nie zawsze były proste do wykonaniai jeszcze znalezienia wolnego miejscapośród krzeseł, których ciągle ubywało.Kolejna zabawa również przysporzyła namnie lada frajdę – wszyscy chętnie bawili sięprzy dźwiękach „haftowanej chusteczki”.Największym zainteresowaniem zabawa tacieszyła się wśród naszych drogich pań.Bo przecież która z dziewcząt niechciałaby zostać zaszczycona buziakiemod dr Olkuskiego!? Konkursy te stanowiływspaniałe urozmaicenie i przysporzyływiele uśmiechu oraz dobrej zabawy,zarówno ich uczestnikom jakii obserwatorom.Kulminacyjną częścią programu byływybory króla i królowej balu. Przed jurystanęło nie lada wyzwanie – spośródkilkudziesięciu par, które podjęły się startuw konkurencjach tanecznych, komisjakonkursowa wytypowała najlepszych,którzy przystąpili do późniejszejrywalizacji. Uczestnicy musieli udowodnićznajomość tańców towarzyskich. Podczasgdy pary wykazywały się wielką tanecznąsprawnością, jury oceniało ichpoczynania, sukcesywnie eliminująckolejnych zawodników. Do wielkiego finałudotrwały trzy pary. Wybór najlepszej z nichokazał się dużym wyzwaniem, a burzliwedyskusje nad końcowym werdyktemtrwały do ostatniej chwili. Po długiejnaradzie jury zadecydowało, że królemi królową balu zostaną Paweł Bobrowski(student IV roku kierunku Energetyka) orazjego urocza partnerka.Niesamowitą niespodziankę sprawiłuczestnikom balu prodziekan L. Kurcz,który w ramach dedykacji dla studentówwystąpił w roli perkusisty i wrazz zespołem zagrał jeden z polskichprzebojów. Brawurowym posługiwaniemsię pałeczkami i elementami zestawuperkusyjnego oraz urozmaiconym aleprecyzyjnym rytmem, nasz prodziekan poraz kolejny udowodnił, że jest osobąwszechstronnie uzdolnioną i drzemiew nim wiele skrywanych talentów. Ciekaweczym nas jeszcze zaskoczyw przyszłości…Wyrazy uznania należą się zespołowimuzycznemu „Akcja”, który cały wieczórzabawiał nas wspaniałą muzyką orazzaskakiwał pomysłowością, m.in. minirecitalem Michaela Jacksona z udziałemwspaniałego, muzykalnego i przystojnegosobowtóra samego Mistrza! Opróczprzyjemności muzycznych i tanecznych nawszystkich czekały również przyjemnościkulinarne, przygotowane przezkierownictwo i miłą obsługę lokalu „Tawo”,dzięki którym uczestnicy zabawy mogliutrzymać dobrą formę aż do białego rana.Podsumowując, warto podkreślićwspaniałą organizację naszego balu,pomimo wielu różnych przeciwnościi kłopotów. Ale finał wieńczy działo!Szczególne podziękowania należą sięstudentkom Marcie Wojdzie i AdrianieKozak oraz ich współpracownikom: KamiliDrebszok, Oldze Ciężkowskiej,Wojciechowi Sajdakowi, Adamowi Czubie,Wojciechowi Zubkowi oraz osobom dziękiktórym sala balowa wyglądałaolśniewająco: Tomaszowi Prysakowi,Krzysztofowi Pastuszce, ArkadiuszowiKucie oraz niżej podpisanemu. Balnowego Wydziału Energetyki i Paliwintegracyjnie i sympatycznie wzbogaciłnaszą dotychczasową studencką tradycjęi mamy nadzieję, że na pełnych energiibalach będziemy mogli spotkać sięw naszej wspaniałej uczelni, AkademiiGórniczo-Hutniczej, każdego roku, aż dokońca świata i… jeszcze jeden bal więcej!• Grzegorz Luty38 Biuletyn AGH 27-2010

Rozpoczęcie budowy Akademickiego Centrum Materiałów i Nanotechnologii AGHtekst str. 12