Atodiad - Clybiau Plant Cymru: Kid's Clubs

Atodiad67

Astudiaeth Achos 1MathLleoliadAdeiladClwb ôl-ysgolTref, De CymruYsgol uwchraddDyddiad y’i hagorwyd 2008Rhychwant oed 11-14Niferoedd yn mynychu 16Nifer y staff 2AriannuClybiau Plant Cymru Kids’ Clubs,Prosiect Clybiau Plant68Arferion ArloesolDyma’r unig glwb ôl-ysgol yn yr ardal hon argyfer y grŵp oedran 11-14 y mae eu rhieni’ngweithio neu’n hyfforddi. Mae’r clwb hefyd ynhwyluso’r trawsnewid o ysgol gynradd i ysgoluwchradd.Trosolwg crynoSeilir y clwb ar y model ‘Ownzone’ ac mae ar hyno bryd ar agor yn unig i’r plant a’r bobl ifanc sy’nmynychu’r ysgol uwchradd. Yn ystod tymor yrhaf bydd yn cynnwys mwy o blant o Flwyddyn 6sy’n mynychu clybiau plant ôl-ysgol yn y clwstwro ysgolion bwydo.Y mae’n lle hygyrch, a cheir cyfl eoedd o’i mewnam weithgareddau amrywiol ar dir yr ysgol - achan ddefnyddio’r ganolfan hamdden leol, syddhefyd wedi ei lleoli ar dir yr ysgol.Prif fan cyrchu’r clwb yw ystafell gerddoriaeth yrysgol ganol. Cynhelir y gweithgareddau mewngwahanol leoedd ar hyd a lled yr ysgol, megisy neuadd ddrama, yr ystafell goginio, yr ystafellgwaith coed a’r ganolfan hamdden. Mae moddi’r plant hefyd gael mynediad i’r ‘parth dysgu’ agynhelir yn llyfrgell yr wythnos a’r stafelloeddcyfrifi adurol.Mae hon yn ardal eithaf difreintiedig syddâ phocedi o gyfoeth ochr yn ochr â stadau odrwch poblogaeth uchel. Mae gan yr ysgol bumysgol gynradd yn yr un ardal ddaearyddol, sy’nei bwydo, a nifer fechan yn ei mynychu o ardalCymunedau’n Gyntaf.Amgylchiadau datblygiad y clwbnewydd• Adnabuwyd yr angen gan rieni oedd â phlantyn gadael yr ysgol gynradd i fynd i’r ysgoluwchradd.• Nid oedd unrhyw ddarpariaeth arall o’r fath ynyr ardal ar gyfer y grŵp oed hwn.• Dangosodd gwaith ymchwil yr angen am ofalplant fforddiadwy.• Adnabu’r cydlynydd ysgolion bro yr angen ynogystal, ac mae wedi gweithio’n agos â’r clwb iddatblygu’r cyfl euster hwn.Llwyddiant y Clwb o safbwynt ydarparydd• Cyd-ymwneud â’r bobl ifanc a oedd wedi nodi’rangen am glwb.• Cyd-weithio â hwy i ddatblygu’r cysyniad a’uhelpu i gael perchnogaeth arno.• Bod yn medru cynnig i rieni barhad mewn gofalplant o’r ysgol gynradd i’r ysgol uwchradd.• Datblygu cysylltiadau â’r ysgol a chefnogi’rysgol i wella’r gwasanaethau y maent am eucynnig i rieni yn y gymuned leol.Anawsterau a Sialensiau• Sefydlu grŵp llywio i roi cychwyn ar bethau.• Cynrychiolaeth o’r ysgol i fod yn rhan o’r grŵphwn.

Hygyrchedd• Mae gan y prif glwb ei bwynt mynediad eihun, sy’n eu galluogi i fod ar wahân i weddill yrwythnos.• Mae’r clwb i gyd ar un lefel ac mae, â’i rampiaugofynnol, yn gwbl hygyrch i ddefnyddwyr cadairolwynion.• Cyfl euster parcio da i’r anabl.• Codir tâl cystadleuol am bob sesiwn, o’igymharu â darparwyr eraill yn yr ardal.• Mae modd i rieni hawlio’r elfen ofal plant o’rCredyd Treth Gwaith tuag at y gost.• Ffi ostyngol yn ei le ar gyfer brodyr/chwiorydd.• Mae’r clwb, a leolir yn yr ysgol uwchradd, ynhwylus ac yn hygyrch.Cyfathrebu• Prif iaith y clwb yw Saesneg.• Mae rhieni’n derbyn diweddariadau mewnnewyddlen.• Diweddarir plant a phobl ifanc drwy gyfrwnggwasanaethau’r ysgol a’i newyddlen.• Mae’r rheolwyr yn cymryd rhan yng ngrŵpllywio’r clwb, gan helpu i gyfarwyddo sefydlu’rclwb ac ymdrin ag unrhyw bryderon posibl.• Anogir plant a phobl ifanc i rannu eu safbwyntiauac i gynnig awgrymiadau drwy gyfrwng blwchawgrymiadau.• Mae staff yn cynnal ymgynghoriadaurheolaidd â’r plant a’r bobl ifanc i gael gwybodeu safbwynt.Chwarae• Mae’r prif ‘fan cyrchu’ yn ystafell o faint canoligac ynddi chwe chyfrifi adur.• Ceir gweithgareddau eang eu natur acamrywiol.• Bydd modd i blant a phob ifanc wneud eugwaith cartref yn y clwb os dymunant.• Mae neuadd ddrama fawr hefyd ar gael ar gyferrhychwant eang o chwaraeon a gweithgareddaueraill.• Cynllunnir pob gweithgaredd, yn seiliedig arawgrymiadau’r bobl ifanc.• Bydd staff arbenigol ar gael, a byddant yncynnal datgeliad ar lefel fanylach. Fe’u cefnogirgan o leiaf un gwirfoddolwr.Bwyta’n Iach• Darperir byrbrydau iach.• Anogir plant a phobl ifanc i ddweud wrth staffar y pethau y maent yn eu hoffi ac yn eu casáu,ac i awgrymu byrbrydau/bwydlenni.69

• Gwahoddir gwahanol siaradwyr gwadd/asiantaethau i’r clwb i roi sgyrsiau.Rheolaeth• The management of the club is led by thecommunity focus schools co-ordinator and thelocal community links, a voluntary managementcommittee.Cludiant• Lleolir y clwb o fewn yr ysgol, felly mae’r planta’r bobl ifanc yn gwneud eu ffordd eu hunain i’rclwb.Staffio• Cyfl ogir dau aelod o’r staff.• Mae gweithwyr sesiynol eraill yn bresennol felarfer pan geir gweithgareddau.• Mae gwirfoddolwyr o’r chweched dosbarth ynogystal yn cynorthwyo.• Mae pob aelod o‘r staff yn derbyn disgrifi adswydd ac arfarniadau rheolaidd.• Mae pob aelod o’r staff wedi ymgymrydâ datgeliad manylach cyfredol y swyddfacofnodion troseddol.Gwirfoddolwyr• Mae myfyrwyr o’r chweched dosbarth sy’nastudio ar gyfer y Fagloriaeth Gymreig yn dodi’r clwb ar system rota.• Y mae hefyd gysylltiad agos â’r gynghrairwirfoddol leol a chynllun Gwirfoddolwyr yMileniwm.Marchnata• Dosbarthwyd tafl enni drwy gyfrwng yr ysgol,a hefyd ar hyd a lled y gymuned leol.• Mae’r clwb wedi defnyddio newyddlenni’r ysgola rhai lleol, nosweithiau rhieni a nosweithiaugwybodaeth gymunedol leol.• Bu hefyd gysylltiad â chlybiau sy’n bwydo’rclwb er mwyn ei hyrwyddo i rieni a allai fod agangen gofal plant wedi i’w plant adael yr ysgolgynradd.Ysgolion Bro, Arian i Bawb, Y Gist Gymunedol,cynghorwyr lleol a gweithgareddau codi arian.• Cyfrifoldeb rheolwr y clwb, mewn cydweithrediadâ’r pwyllgor rheoli, fydd ceisiadau pellach amariannu.Rhwydweithio a PhartneriaethauMae’r clwb yn gweithio mewn partneriaeth ârhychwant o asiantaethau:• Cysylltiadau yn y gymuned leol – ariannu,rhwydweithio, hyrwyddo• Gweithgaredd canu/ysgrifennu caneuon‘Musical Youth’ y Cyngor Bwrdeistref• Y sector gwirfoddol – gweithdai, ymweliadau• Cymunedau’n Gyntaf – gweithgareddau/rhannu gwybodaeth• Clybiau Plant Cymru Kids’ Clubs –cefnogaethgyda cheisiadau am arian, hyfforddiant,cefnogaeth bersonol a monitro.• Ysgolion lleol – dosbarthu tafl enni a phosteri• Clwb ôl-ysgol lleol – fel ag yn achos ysgolionMonitro a Gwerthuso• Mae angen monitro misol ar y sefyllfa ariannola niferoedd mynychu’r clwb.• Anfonir holiaduron i rieni i ofyn am eusylwadau.• Bydd plant a phob ifanc yn cwblhau arolwgyn y clwb er mwyn derbyn eu hadborth a’usyniadau/awgrymiadau ar gyfer y dyfodol.Cynlluniau/datblygiadau i’r dyfodol• Mae’r clwb yn dal yn newydd iawn, a’i nod ywsicrhau bod pobl yn gwybod am y ddarpariaethmewn cymunedau lleol ac ehangach, gan helpui gynyddu niferoedd a sicrhau cynaliadwyedd.• Os yw hyn yn llwyddiannus, bwriedir sicrhauariannu er mwyn rhoi darpariaeth o’r fath arwaith ar draws ysgolion uwchradd eraill yn yfwrdeistref.70Ariannu• Prosiect Clybiau Plant Clybiau Plant CymruKids’ Clubs• Incwm o ffi oedd• Adolygir sefyllfa ariannol y clwb yn fi sol.• Ceisir ariannu ychwanegol gan: grantiau

Astudiaeth Achos 2MathLleoliadAdeiladClwb ôl-ysgol a gwyliauArdal wledig, Gogledd CymruLlawr isaf adeilad mawr, FictorianaiddDyddiad y’i hagorwyd 2007Ystod oedCyn-arddegauNifer sy’n ei fynychu 10Nifer y staffAriannuProsiect Clybiau Plant, Clybiau Plant CymruKids’ Clubs ac arian y perchennog ei hun.72Arfer ArloesolClwb cyn-arddegau wedi ei adeiladu ar loriauisaf tŷ Fictorianaidd, sydd hefyd yn gartref ifeithrinfa lwyddiannus.Trosolwg crynoMae ystafell y clwb ar un o’r lloriau isaf, ac wediei gynllunio’n arbennig ar gyfer y cyn-arddegau.Cynlluniwyd y clwb gan y bobl ifanc i gynnwyssgrin deledu osod, wastad, soffas cysurus,cyfrifi aduron, y gemau electronig diweddaraf,bwrdd gemau amlbwrpas, ardal chwaraeallanol, mawr, a bar brecwast â stolion uchel argyfer adeg byrbrydau.Amgylchiadau datblygiad y clwbnewydd• Astudiaeth ddichonolrwydd o’r ardal leol yngnghyd-destun gofal plant ar gyfer plant hŷn• Yr angen am barhad yn y gofal a estynnir iblant o oed meithrin i oed ysgol uwchradd• Gofynion rhieni• Nid oes clybiau eraill yn darparu ar gyfer ygrŵp oed hwn yn yr ardal hon.• Holiaduron i’r plant hyn er mwyn gwybod eusafbwyntiau• Cydgysylltu ag ysgolion lleol cyn penderfynudefnyddio’r safl e hwn• Ariennir y prosiect gan Clybiau Plant CymruKids’ Clubs (Prosiect Clybiau Plant) a’rperchennog ei hun.Llwyddiant y clwb o safbwynt ydarparydd• Asesu’r angen o fewn yr ardal a’r posibilrwyddy byddai’r rhieni’n defnyddio’r clwb• A yw’r prisiau’n fforddiadwy?• Ymgynghori â’r bobl ifanc, er mwyn sicrhaubod yr amgylchedd yn iawn ar eu cyfer.• Recriwtio staff sydd â dealltwriaeth o blanthŷn, profi ad o fywyd a chymwysterau• Ymwelodd un o gyn-fynychwyr y feithrinfa, â’rclwb newydd, sef dyn ifanc a oedd ag atgofi onmelys o’r cyfnod.Problemau a sialensiau• Rhaid ystyried cynllunio a pharatoi wrth weithiogyda phobl ifanc.• Sicrhau bod y bobl ifanc yn cyfrannu’n llawnat gynllun y lle, ei ddyluniad a phrynu cyfarparac adnoddau• Galluogi’r bobl ifanc i fod â synnwyr oberchnogaethHygyrchedd• Mae’r clwb yn derbyn nifer amrywiol o dalebaugofal plant.• Mae’r clwb yn derbyn ariannu gan y cynllunLleoedd a Gynorthwyir (cynllun grant sy’nsybsideiddio ffi oedd).• Mae’r prisiau’n gystadleuol yn yr ardal hon.• Cofrestrir y clwb gydag AGGCC er mwyngalluogi’r rhieni i dderbyn Credydau TrethGwaith (yr elfen ofal-plant)

• Mae gan y clwb fynedfa i bobl anabl.Cyfathrebu• Saesneg yw’r brif iaith• Cyfl ogir staff sy’n siarad Cymraeg.• Gwahoddir pobl ifanc a rhieni i rannu eusyniadau.• Ymgynghorir â’r bobl ifanc ar bob agwedd arredeg y clwb o ddydd i ddydd.Chwarae• Dewisir gweithgareddau ar y cyd â’r boblifanc.• Mae gan y bobl ifanc y rhyddid i chwarae âpha bethau bynnag a ddewisant.• Mae’r ardal y tu allan yn eang, ag arwynebeddtarmac ar gyfer gemau pêl, ardal laswellt a lle idyfu llysiau.• Soffa gyffyrddus ynghyd â theledu• Bar brecwast â stolion uchel, gan beri i’r boblifanc fod yr un uchder â’r staff• Awyrgylch cartrefol ac ymlaciolBwyta’n iach• Mae’r clwb nesaf at y feithrinfa a dderbynioddwobr Tiny Tums am fwyta iach.• Dewisir y prydau gan y bobl ifanc, ac addasiry fwydlen, er enghraifft, sosejys wedi’u grilio ynhytrach na chŵn poeth, sudd oren yn lle cordiala pizzas cartref.Rheolaeth• Perchnogir y clwb yn breifat, ac mae’n gwmnicofrestredig.Trafnidiaeth• Mae gan y clwb gerbyd people carrier sy’neistedd wyth, ac fe’i defnyddir i gludo rhai o’rbobl ifanc.• Mae rhai eraill o’r bobl ifanc yn defnyddio’rbws, sy’n eu gollwng ar ben y stryd.Staffio• Dau aelod amser llawn a gweithwyr un-i-un ynôl y gofyn• Telir staff uwchlaw’r lleiafswm cyfl og.• Cynhelir arfarniadau yn rheolaidd, â hyfforddiantyn rhan o gontractau gwaith y staff i gyd.• Anogir y staff i fynychu pob un o’r cyrsiau ermwyn estyn eu datblygiad proffesiynol, sy’ncynnwys hyfforddiant yn y gweithle.• Mae’r perchennog hefyd yn rhedeg clybiau allysgoleraill, ac mae’r staff yn symud rhyngddyntfel bo’r gofyn.Gwirfoddolwyr• Mae myfyrwyr gofal plant yn ennill profi adgwaith yn y clwb ac yn y feithrinfa.Marchnata• Mae’r ysgolion lleol yn hysbysebu’r clwb i rienidrwy gyfrwng newyddlenni.• Y radio lleol• Tafl enni a phrosbectws, gan roi gwybodaeth amholl ddarpariaethau gofal plant y perchennog• Mae gwefan yn cael ei chreu ar hyn o bryd.• Defnyddir y wasg leol ar gyfer hysbysebucyffredinol a hysbysebu swyddi gwag.Ariannu• Clybiau Plant Cymru Kids’ Clubs (ProsiectClybiau Plant• Y perchennog• Incwm o ffi oeddRhwydweithio a phartneriaethau• Cysylltiadau ardderchog ag ysgolion lleol73

• Yn ymwneud â’r Gymdeithas Meithrinfeydd-Dydd Genedlaethol (NDNA), y GwasanaethGwybodaeth Plant, Cymdeithas CylchoeddChwarae Cyn-Ysgol, Fforwm y BlynyddoeddCynnar a Clybiau Plant Cymru Kids’ ClubsMonitro a gwerthuso• Sicrwydd ansawdd mewnol• Arfarniadau rheolaidd• Adborth oddi wrth y bobl ifanc, yrhieni drwy holiaduron, drwy fl ychauawgrymiadau a llyfrau sylwadau• Wedi cofrestru ag Arolygiaeth Gofal aGwasanaethau Cymdeithasol Cymru• Adborth gan asiantaethau allanol, erenghraifft, gwasanaethau cymdeithasol,colegau, yr awdurdod lleol a ClybiauPlant Cymru Kids’ ClubsCynlluniau/datblygiadau i’r dyfodol• A agor clybiau i blant hŷn mewn ysgolionuwchradd.74

Astudiaeth Achos 3MathLleoliadLleoliadClwb Ôl-YsgolArdal wledig, Gorllewin CymruYsgol uwchraddDyddiad y’i hagorwyd 2006Rhychwant oed 11,12 a 13Nifer sy’n mynychu 5-10Nifer y staffAriannu3 (gan gynnwys y cydlynydd)Prosiect Clybiau Plant,Clybiau Plant Cymru Kids’ ClubsArfer arloesolMae’r clwb yn cynnig darpariaeth uwchraddar gyfer blynyddoedd 7,8 a 9, gan helpu’rtrawsnewid o’r ysgol gynradd i’r ysgol uwchradd.Fe’i rhedir o’r ysgol, â chydlynydd.Trosolwg crynoMae’r clwb mewn lleoliad gwledig, a chanddoddalgylch eang. Y mae ganddo dros 15 oysgolion cynradd sy’n bwydo’r clwb, ac y maear agor 5 noson yr wythnos i ddisgyblion 7-9oed. Codir tâl o £1 y noson, sy’n cynnwysgweithgareddau a rhywbeth i’w fwyta.• Mae’r clwb yn esmwytho’r trawsnewid o’r ysgolgynradd i’r ysgol uwchradd ac mae’n ymroi ifod ynglŷn â disgyblion sy’n agored i droi cefnneu gael eu heithrio.• Mae’n cynnig cyfl eoedd ychwanegol i ddysgumewn amgylchedd anffurfi ol.Amgylchiadau Datblygiad y ClwbNewydd• Fe’i datblygwyd yn rhan o brosiect peilot‘Cymunedau’n Gyntaf’ yn yr ardal.• Cynhaliwyd cyfarfodydd gyda phennaethyr ysgol, y Bartneriaeth Bobl Ifanc, swyddogcymunedol a swyddog datblygu Clybiau PlantCymru Kids’ Clubs (parthed ariannu gan yBartneriaeth), Cymorth a’r Prosiect ClybiauPlant.• Anfonwyd holiaduron i rieni i ganfod yranghenion a’r diddordeb.• Rhedir y clwb gan yr ysgol ar gyllideb arwahân yn system yr ysgol.• Roedd yr agoriad mewn camau: yn agori ddechrau i Flwyddyn 7 am 2 noswaith yrwythnos, gan ymestyn i 5 noson yr wythnosar gyfer blynyddoedd 7, 8 a 9.76

Llwyddiant y Clwb o Safbwynt yDarparydd• Disgyblion yn gweithio gyda’i gilydd – yn ffurfi ogrwpiau na fyddai’n cael eu ffurfi o fel arall.• Disgyblion yn ennill hyder, yn arbrofiâ gweithgareddau newydd, yn gwneudpenderfyniadau ac yn llunio rheolau a.y.b..• Cynnwys plant ag anghenon arbennig ymmhob gweithgaredd, gan eu galluogi i gyrraeddeu potensial.Anawsterau a Sialensiau• Gweithio ar y dechrau gyda Blwyddyn 7 -ysgol newydd, trawsnewid o’r ysgol gynraddi’r ysgol uwchradd, adeiladau a systemauanghyfarwydd, a.y.b..• Daeth hyn yn sialens am fod y bobl ifancyn newydd i’r ysgol. Byddai wedi bod yn welldechrau â phlant o wahanol oedrannau, rhaiohonynt yn gyfarwydd â’r ysgol.• Mae’r rôl cydlynu yn llawn sialens ac yn gofynbod rhywun o fewn yr ysgol yn ei chadw i fynd,ac i fod yn bwynt cyswllt rhwng yr ysgol a’rclwb.• Mae dosbarthu gwybodaeth i ddisgyblionmewn ysgolion uwchradd yn anoddach nagmewn lleoliad ysgol gynradd gan fod gan ydisgyblion wahanol ddosbarthiadau, amserlennia.y.b.. Mae pawb ar wasgar.• Sicrhau’r staff gorau.Hygyrchedd• Lleolir y clwb o fewn yr ysgol ac mae’nhygyrch.• Mae’r ffi oedd cyn ised â £1 y sesiwn.• Gellir hepgor ffi oedd mewn amgylchiadauarbennig.• Mae croeso i bob plentyn i’r clwb.Cyfathrebu• Llythyru â’r rhieni• Nosweithiau a dyddiau agored• Sesiynau amser cinio• Arddangosiadau/cyfl wyniadau PowerPoint• Byrddau hysbysebu• Cyhoeddi ymysg staff yr ysgol, plant a phoblifanc• Saesneg yw’r brif iaith• Diweddaru’r staff hŷn a’r llywodraethwyr• Cylchgrawn yr ysgolChwarae• Mae safl e’r ysgol i gyd ar gael.• Ystafelloedd coginio• Neuadd chwaraeon• Ystafelloedd ffi trwydd• Campfa• Llyfrgell• YstafelloeddTG• Maes chwarae• Amserlen weithgareddau ar gyfer pob hannertymor wedi ei rhoi at ei gilydd gan y plant a’r boblifanc sy’n mynychu’r clwb, ynghyd â’r staff.Bwyta’n Iach• Darperir byrbrydau iach ym mhob sesiwn.• Llyfnion, paninis, tost, crympedau, ffrwythau,llaeth a diodydd ffrwythau• Mae gweithgareddau coginio’n boblogaiddiawn, ac yn digwydd unwaith yr wythnos.• Cynhelir cystadleuaeth ‘Ready Steady Cook’bob hanner tymor.Rheolaeth• Fe’i rhedir gan yr ysgol.• Fe’i harweinir gan gydlynydd sy’n adrodd ynôl i’r pennaeth.77

78Trafnidiaeth• Mae’r plant a’r bobl ifanc yn aros ar y safl ewedi’r ysgol.• Mae’r rheini/gofalwyr yn casglu’r plant a’r boblifanc, neu maen nhw’n cerdded adref.• Mae man canolog i’r rhieni/gofalwyr gasglu’rplant ar ddiwedd y sesiwn.• Mae’r staff yn mynd gyda’r plant a’r bobl ifanci’r man casglu canolog.• Mae’r cerddwyr yn cerdded gyda’i gilydd.• Hurir bws mini’r gymuned gan y clwb ar gyfertripiau.Staffio• 3 aelod staff a’r cydlynydd.• 2 aelod staff ym mhob sesiwn, ynghyd âgwirfoddolwyr a darparwyr allanol os byddrhaid.• Cynhelir gwiriadau’r Swyddfa CofnodionTroseddol ar bob aelod o’r staff, drwy’r ysgol.• Ceir cymorth gan fyfyrwyr 6ed dosbarth sy’ngweithio tuag at Wobr Dug Caeredin.• Mantais defnyddio staff yr ysgol yw eu bod ynadnabod y safl e a rhai o’r plant a’r bobl ifanc.• Oriau gwaith hyblyg – mae’r staff yn cytuno areu hargaeledd i weithio bob hanner tymor.Gwirfoddolwyr• Myfyrwyr 6ed dosbarthMarchnata• Llythyrau i rieni plant sy’n gadael yr ysgolioncynradd.• Defnyddir cyfl wyniadau PowerPoint mewnysgolion cynradd, yn y gymuned ac mewnnosweithiau agored er mwyn hyrwyddo’r clwb.• Cynhelir cyfarfodydd anffurfi ol gyda chydlynwyreraill Ownzone er mwyn rhannu syniadau/arferion da.• Cylchgrawn a gwefan yr ysgol.• Y wasg leol.Ariannol• Prosiect Clybiau Plant, Clybiau Plant CymruKids’ Clubs.• Cymorth• Ffi oedd• Mae angen codi arian i’r dyfodol a cheisio amgrantiau pellach (Arian i Bawb).Rhwydweithio a Phartneriaethau• Clybiau Plant Cymru Kids’ Clubs – hyfforddiant/cyngor• Darparwyr allanol ar gyfer sesiynau: Yoga,Aikido, Body Shop.• Athrawon ag arbenigedd• Gwaith elusennol – Plant mewn Angen aphwyllgor elusennol yr ysgolMonitro a Gwerthuso• Cyfarfodydd rheolaidd ymysg aelodau’r staff– yn ddyddiol, yn llafar, a gweithredu arnynt osbydd angen• Cyfweld y plant a’r bobl ifanc. Derbyneu safbwyntiau a’u hadborth drwy gyfrwngholiaduron• Arsylwadau ar bob sesiwn, sylwadau gan yplant a’r bobl ifanc, ar ddewis sesiwn penodol,ar lafar yn bennaf.Cynlluniau/Datblygiadau i’r Dyfodol• Cynnydd yn y niferoedd sy’n mynychu’r clwb• Gwahodd cyfundrefnau/unigolion/grwpiauallanol, gan godi ymwybyddiaeth o’r hyn sy’ndigwydd yn y gymuned• Dylunio logo ar gyfer y clwb – y plant a’r boblifanc i wneud hyn. Hefyd, argraffu crysau-T achryfhau hunaniaeth y clwb.Sylwadau Ychwanegol gan y Clwb• “Mae’r gefnogaeth, yr hyfforddiant a’r arweiniado gyfeiriad Clybiau Plant Cymru Kids’ Clubswedi bod yn rhagorol, ac yn bwysig iawn.• Mae bod â staff sydd â phrofi ad blaenorol yn ymaes hwn i redeg sesiynau/gydlynu, yn bwysigiawn wrth fynd ati i sefydlu clwb newydd.Sylwadau oddi wrth Bennaeth yrYsgol• Argraff gadarnhaol ar aelodau’r clwb asynnwyr o berchnogaeth o’r adeilad a’r rhagleno weithgareddau• Offeryn cymdeithasu da i’r plant o wahanolddosbarthiadau a grwpiau blwyddyn gymysgu agwneud ffrindiau newydd.• Cyfl eoedd i estyn eu dysg mewn awyrgylchhwyliog.• Argraff ddofn ar y rhaglen byw’n iach:e.e. cyfl wyniad i rychwant o fabolgampau agweithgareddau hamdden corfforol; hefydcoginio a chrefft cegin sy’n gogwyddo’n drwmtuag at y dewisiadau iach.

Astudiaeth Achos 4MathLleoliadLleClwb ôl-ysgolMaestref fechan yn Ne CymruYsgol GyfunDyddiad y’i hagorwyd 2006/7Rhychwant oed 4-14Nifer yn mynychu 6Nifer y staffAriannuProsiect Clybiau Plant,Clybiau Plant Cymru Kids’ Clubs80Arfer ArloesolCynhelir y clwb yn yr ysgol gyfun, ac mae’nannog plant o’r ysgolion cynradd lleol i’wfynychu, gan hyrwyddo trawsnewid esmwyth o’rysgol gynradd i’r ysgol gyfun.Trosolwg crynoLleolir y clwb mewn ardal Cymunedau’n Gyntafa ddisgrifi r fel ardal ‘incwm isel’. Ar hyn obryd dim ond plant o un ysgol gynradd leolsy’n ei fynychu, a phwrpas y clwb yw hwylusotrawsnewidiad y plant o’r ysgol gynradd i’r ysgolgyfun. O ganlyniad, lleolir y clwb yn yr ysgolgyfun sydd nesaf i’r ysgol gynradd. Yn y dyfodolmae’n bosibl y targedir dwy ysgol gynradd leolarall er mwyn sicrhau cynaliadwyedd. Bydd ynrhaid ystyried cludo’r plant o’r ddwy ysgol arallyma. Ar hyn o bryd mae’r plant yn cerdded arhyd ardal balmant o’r ysgol gynradd i’r ysgolgyfun.Amgylchiadau datblygiad y clwbnewydd• Cynhaliwyd arolwg o’r rhieni.• Roedd rhai rhieni’n dychwelyd i fyd gwaithneu’n ymgymryd â hyfforddiant, ac roedd rhaiam i’w plant gael eu cymdeithasoli.• Gyrrwyd y syniad yn ei fl aen gan grŵp o famauar gorff llywodraethu yr ysgol.• Teimlwyd mai’r ysgol gyfun leol fyddai’r dewisgorau.• Cynhaliwyd cyfarfodydd gyda’r pennaeth achyda Clybiau Plant Cymru Kids’ Clubs ynglŷnag ariannu’r prosiect.• Dynodwyd ystafell o fewn yr ysgol, a derbynariannu ar gyfer ail-ddodrefnu drwy BartneriaethDatblygu’r y Blynyddoedd Cynnar a Gofal Plantyn lleol.Llwyddiant y clwb o safbwynt ydarparydd• Clwb llwyddiannus wedi ei leoli yn yr ysgolgyfun, â phlant o’r ysgol gynradd leol yn eifynychu, ac yn gysurus yn eu hamgylcheddnewydd.• Perthynas dda â’r ysgolion, gyda dau o’rllywodraethwyr ar bwyllgor rheoli’r clwb.• Mae un o gynorthwywyr dysgu yr ysgol ynaelod o staff y clwb.• Gellid copïo’r trefniant mewn mannau erailllle ceir perthynas dda rhwng ysgolion cynradda chyfun.• Cysylltiadau da rhwng y clwb a’r ysgol oganlyniad i’r staff a’r llywodraethwyr.Anawsterau a sialensiau• Diwrnodau hyfforddi-mewn-swydd ar adegaugwahanol yn y ddwy ysgol, gan olygu na all yclwb agor weithiau. Datrysir hyn drwy hysbysu’rrhieni ymlaen llaw, gan roi digon o amser iddynnhw wneud trefniadau eraill.• Oherwydd bod y clwb yn cael ei gynnal mewnystafell ddosbarth, nid yw wedi ei glirio ar gyfery plant bob tro, gyda phapurau wedi eu gadael

yn yr ystafell ddosbarth.• Mae rhai o’r staff yn anfodlon bodarddangosiadau’r clwb ar y waliau.• Mae’r clwb yn clirio ei gyfarpar yn daclus, acy mae wedi gofyn am i bapurau gael eu clirio o’rystafell cyn i’r clwb ddechrau, er mwyn sicrhauna chollir gwaith o bwys.• Gosodir rheolau yn ofalus fel bod pob aelod o’rstaff yn deall. Bydd hyn yn hwyluso’r cyfathrebuâ’r rhai yr effeithir arnyn nhw gan fod y clwb arsafl e’r ysgol• Gan amlaf byddem ag athrawon sydd wedi euparatoi’n drylwyrach yn uned yr ysgol gyfun, ganroi iddyn nhw’r cyfl e i wyntyllu eu safbwyntiau a’upryderon - ac yn rhoi i ni gyfl e i esbonio pwrpasac egwyddorion y clwb.Hygyrchedd• Lleolir y clwb yn uned amhariad dysgu’r ysgol,felly mae eisoes wedi ei addasu i ateb anghenionpawb.• Pennwyd y ffi oedd yn dilyn arolwg o’r rhieni,ac mae ffi oedd gostyngol ar gyfer brodyr/chwiorydd.• Mae rhai rhieni’n teimlo’n rhwystredig ganna allant hawlio Credydau Treth Gwaith (yrelfen ofal plant) gan fod y clwb yn dal i arosam gael ei gofrestru gydag Arolygiaeth Gofal aGwasanaethau Cymdeithasol Cymru.• Mae’r clwb mewn man canolog, yn hawdd i’wgyrraedd i’r holl ddefnyddwyr.Cyfathrebu• Rhoddir gwybodaeth am y clwb a’iweithgareddau yn ystod y gwasanaeth boreolyn yr ysgol gynradd.• Rhoddir gwybodaeth i rieni drwy lythyrau addosberthir i’r disgyblion i gyd, ynghyd â phosteria nodiadau oddi wrth y clwb.• Hysbysir staff drwy gyfarfodydd staff.81

82• Mae’r pwyllgor rheoli’n cyfarfod yn rheolaidd.• Mae perthynas dda rhwng y staff a’r rheolwyr,ac mae modd iddyn nhw drafod yn rhwyddunrhyw anawsterau a allai godi.• Prif iaith y clwb yw Saesneg.Chwarae• Ceir lle chwarae bychan o fewn i’r clwb, acardal eang y tu allan iddo. Mae modd hefydi aelodau’r clwb gerdded yn ddiogel i’r parc.Defnyddir y parc ar gyfer gweithgareddau adrefnir ymlaen llaw.• Mae adran gelf yr ysgol yn darparu clai modeluac yn ei hurio am ffi fechan.• Ceir cynllun gweithredu amrywiol ar gyfer pobsesiwn.• Gofynnir i’r plant beth hoffent ei wneud, a nodireu syniadau yn y llyfr syniadau.• Mae’r ysgol gyfan yn defnyddio’r lle y tu allani’r clwb, a gollyngir llawer o sbwriel yno, fellycynhelir asesiad risg gweledol cyn i’r plant fyndallan i’r ardal hon.Bwyta’n iach• Mae byrbrydau iach ar gael.• Cebabs ffrwythau yw un o hoff fwydydd yplant.• Mae’r plant yn gwneud eu llyfnion eu hunain,ac yn dewis y cynhwysion.• Anogir y plant i arbrofi â bwydydd newydd.• I’r dyfodol, hoffem gynnal gweithgareddaucoginio yn rheolaidd.Rheolaeth• Mae gan y clwb bwyllgor rheoli gwirfoddol, acmae yn y broses o gofrestru fel elusen.• Mae gan y mwyafrif o aelodau’r pwyllgorblant naill ai yn yr ysgol gynradd neu’r ysgoluwchradd.• Yn ogystal, mae rhai yn llywodraethwyr mewnun o’r ddwy ysgol.Trafnidiaeth• Mae’r plant yn cerdded i’r clwb.• Bydd unrhyw dripiau i’r dyfodol ar droed neuar fws.Staffio• Un uwch weithiwr chwarae a daugynorthwyydd• Y gymhareb oedolion : plant yw 1:8.• Mae Clybiau Plant Cymru Kids’ wedi cefnogiyn nhermau oriau gwaith a graddfeydd tâl.• Cefnogaeth o’r cyngor gwasanaethaugwirfoddol lleol parthed y gyfl ogres.• Sefydlir system arfarnu.• Arddangoswyd hysbysebion yn lleol – yn yddwy ysgol, yn swyddfa’r post yn lleol ac mewnnewyddlenni staff.• Dilynwyd gweithdrefnau Arolygiaeth Gofal aGwasanaethau Cymdeithasol Cymru parthedgwiriadau’r Swyddfa Cofnodion troseddol adatganiadau cyfl ogaeth i staff.Gwirfoddolwyr• Ar hyn o bryd nid oes gwirfoddolwyr yn gweithioyn y clwb.• Cynigiwyd cyfl eoedd i wirfoddoli i bobl sy’ndymuno gweithio gyda phlant mewn lleoliadchwarae.Marchnata• Gwahoddwyd y papur lleol i fynychu pobdigwyddiad arbennig, gan gynnwys lansiad yclwb.• Llythyrir pob disgybl yn yr ysgol.• Unwaith y bydd y broses o gofrestru (gydagAGGCC) yn gyfl awn bydd y clwb yn hysbysebu’nehangach ac yn hyrwyddo Credydau Treth (gellirderbyn cymorth tuag at ofal plant drwy’r CredydTreth Gwaith).Ariannu• Cefnogir y clwb ar hyn o bryd gan ariannu o’rProsiect Clybiau Plant.• Mae pennaeth yr ysgol gynradd – gydachefnogaeth Clybiau Plant Cymru Kids’ Clubsa’r clwb – wedi bod yn edrych ar ariannu drwy’rYsgolion Bro. Gallai hyn fod o fudd i’r ysgol a’rclwb.• Mae pennaeth yr ysgol gynradd wedigwneud cais i O2 am arian ar gyfer ardal âffens o’i chwmpas ar gyfer y clwb. Os bydd ynllwyddiannus, bydd yn galluogi’r clwb i estyn eiweithgareddau ac ychwanegu slotiau rheolaiddar gyfer Campau’r Ddraig a phêl-droed.• Mae cais i Arian i Bawb yn cael ei baratoi arhyn o bryd, gyda chefnogaeth Cybiau PlantCymru Kids’ Clubs, ar gyfer cyfarpar cegin igefnogi’r sesiynau bwyta a choginio iach syddi’w cael yn y clwb.• Gall y bydd ariannu gan bartneriaeth leol argael i gynorthwyo â chostau refeniw’r clwb yn y

tymor byr.Rhwydweithio a phartneriaethau• Ariannwyd cost ail-ddodrefnu’r ystafell ganBartneriaeth y Blynyddoedd Cynnar a GofalPlant.• Llyfrgell deganau – mae’r clwb yn aelod ohoni,ac yn medru hurio offer pob tymor.• Tîm Datblygu Chwarae Playworks – y defnyddo’i adnoddauMonitro a gwerthuso• Mae’r uwch weithiwr chwarae’n gwerthuso’rgweithgareddau.• Gofynnir i’r plant beth maent yn ei hoffi , a bethnad ydynt yn eu hoffi . Croesewir pob cyfraniadganddynt.• Mae modd i blant a rhieni gynnig eu sylwadaui’r staff a’r rheolwyr, fel y dymunant.• Mae gan y clwb bolisi drws-agored i rienii siarad ac mae’r rhan fwyaf o’r adborth ynanffurfi ol iawn.• Mae’r plant yn cael holiaduron i’w llenwi.• Mae holiadur yn barod i’w ddosbarthu i rieni.• Mae’r rhieni’n adnabod staff y clwb yn dda.Cynlluniau/datblygiadau i’r dyfodol• Mae’r clwb yn bwriadu adeiladu ar yr hyn agyfl awnwyd hyd yma.• Mae cynaliadwyedd y clwb yn hanfodol, fellyymdrechir i gynyddu’r nifer o blant a gymerir.83

Astudiaeth Achos 5MathLleoliadLleClwb ôl-ysgol a gwyliauTref fechan, De CymruYsgol GyfunDyddiad y’u hagorwyd 2005 a 2006 yn eu troYstod oed3-11 blwydd oedY nifer sy’n mynychu Clwb ôl-ysgol - 40Clwb gwyliau - 30Nifer y staff 12AriannuProsiect Clybiau Plant a chodi arianArferion arloesol• Lleolir y clwb yn yr ysgol gyfun leol, er ei fod yndarparu ar gyfer plant oed cynradd (3-11).• Integreiddio plant ag anghenion ychwanegol• Ymwybyddiaeth amgylcheddol - mae’r clwbwedi penderfynu bod yn amddiffynwyr yramgylchedd drwy’r prosiect ‘Eco Warriors’, ermwyn hybu ymwybyddiaeth o’r effaith a gaiffpobl ar yr amgylchedd.Llwyddiant y clwb o safbwynt ydarparydd• Mae’r clwb yn hybu integreiddio plant syddangen cefnogaeth ychwanegol.Trosolwg crynoLleolir y clwb yn yr ysgol gyfun leol, â’r planto chwe ysgol gynradd leol yn yr ardal yn eifynychu. Dechreuodd y clwb fel clwb ôl-ysgol, addilynwyd wedyn gan glwb gwyliau. Cofrestrir yclwb gydag Arolygiaeth Gofal a GwasanaethauCymdeithasol Cymru.Amgylchiadau datblygiad y clwbnewydd• Adnabuwyd yr angen am y clwb gwyliau gany rhieni.• Dosbarthwyd holiaduron.• Penderfynodd y pwyllgor rheoli roi cynnig arglwb gwyliau yn 2006.• Dilynwyd hyn gan ariannu gan Brosiect ClybiauPlant Clybiau Plant Cymru Kids’ Clubs er mwynsefydlu’r clwb gwyliau.84

• Derbyniwyd ariannu o’r Prosiect Clybiau Planter mwyn ariannu gweithwyr un-i-un i sicrhau body plant i gyd yn derbyn budd llawn o ganlyniadi integreiddio.• Perthynas ragorol â’r ysgol gyfun.• Ni chodir tâl ar y clwb am ddefnyddio’r adeilad/tir• Tâl mewn enw yn unig i’r clwb gwyliau amddefnyddio’r adeilad/tir• Mae’r pennaeth, y staff a’r myfyrwyr chwecheddosbarth yn gefnogol iawn i’r clwb.• Mae’r clwb yn ychwanegu at werth yr ysgoldrwy gefnogi rhieni yn eu gwaith, a’r rhai hynnysy’n chwilio am waith.• Mae myfyrwyr chweched dosbarth ac athrawonyn gweithio gyda phlant y clwb i berfformiopantomeim blynyddol.• Mae’r plant wedi sefydlu prosiect i amddiffynyr amgylchedd, yn dwyn yr enw, ‘Eco Warriors’.Mae’r amddiffynwyr hyn yn mynd o gwmpasyr ysgol i sicrhau bod pob un o’r athrawonwedi diffodd pob cyfarpar trydanol. Mae’rplant yn gwobrwyo’r athrawon sy’n gwneudhyn orau, sydd yn ei dro’n helpu pawb i fodyn fwy ymwybodol o’r effaith a gaiff pobl ar yramgylchedd.Anawsterau a sialensiau• Mae’r clwb yn cyfl ogi nifer o aelodau staffgwrywaidd. Roedd recriwtio’n dipyn o her, acmae wedi cymryd amser. Fe all mai rhesymauyw: tâl isel, a’r argraff mai gwaith i fenywod ynbennaf yw gofalu am blant.• Recriwtio staff â’r cymwysterau priodol. Mae’rclwb hwn yn cymryd nifer o wirfoddolwyr ac yneu hannog i ennill eu cymhwyster tra’n gweithioyn y clwb fel gwirfoddolwyr. Mae hyn yn galluogigwirfoddolwyr i ymgymryd â hyfforddiant acennill profi ad, ond nid yw’n effeithio ar lefelaustaffi o yn y clwb.Hygyrchedd• Mae’r clwb yn gwbl hygyrch.• Fe’i mynychir gan blant sydd â rhychwanteang o anghenion.• Y ffi oedd presennol yw £3.50 y sesiwn.• Cynyddir y ffi yn ôl 50c y sesiwn er mwyn helpuâ’r diffyg pan ddaw’r ariannu presennol ar gyfergweithwyr un-i-un i ben.• Lleolir y clwb yn ganolog mewn perthynas â’rysgolion lleol sy’n ei fwydo.Cyfathrebu• Y brif iaith a siaredir yw Saesneg.• Cynhyrchir newyddlen yn fi sol, gan edrych ynôl ar y tymor a fu ac ymlaen ar y cynlluniau argyfer y tymor i ddod.• Defnyddir bwrdd gwyn fel hysbysfwrdd i rieni.• Rhoddir gwybod i rieni ar ddiwedd pob sesiwnam yr amser a dreuliodd eu plant yn y clwb.• Dosberthir holiaduron i rieni yn dymhorol ermwyn canfod eu safbwyntiau.• Ymgynghori â’r plant ynglŷn â phaweithgareddau yr hoffent eu gwneud• Cesglir barn y plant ar agweddau eraill ar yclwb yn ystod amser cylch a chyfarfodydd plant,gan hybu eu perchnogaeth o’r clwb.Chwarae• Ystafell ddosbarth fawr yw’r brif ystafell, gydabyrddau o wahanol uchderau.• Y mae cornel dawel, ynghyd â chadeiriau,carped a deunydd darllen.• Ceir rhychwant eang o gyfarpar ac adnoddaui’r plant ddewis ohonynt.• Mae gan y clwb ddau anifail anwes: hamster achwningen fer sy’n byw, gan amlaf, yn yr ystafellddosbarth.85

84• Gall y clwb yn ogystal ddefnyddio’r ystafellddrama, y cynhaliwyd diwrnod hwyl a chyngerddNadolig ynddi.• Y mae iard chwarae fawr y tu allan, trac athletauac ardal goediog i’r plant chwarae ynddi.• Gall y clwb ddefnyddio’r ystafelloedd dosbarthtechnoleg bwyd, a defnyddiant hwy yn rheolaiddi goginio.Bwyta’n iach• Mae oerydd dŵr ar gael drwy’r adeg ar gyfer yplant a’r staff.• Ceir dewis o ffrwythau ac iogwrt, brechdanau,tost, crympedau, bagels sudd ffrwyth o wahanolfathau.• Mae’r plant yn dod â’u pecyn cinio eu hunain i’rclwb gwyliau. Darperir tost a llaeth yn y boreau,a ffrwythau ac iogwrt yn y prynhawniau.Rheolaeth• Rhedir y clwb gan bwyllgor rheoli gwirfoddol.• Mae pennaeth yr ysgol yn aelod gweithgar o’rpwyllgor.• Y cadeirydd yw rheolydd cyfl eusterau’r ysgol.Trafnidiaeth• Yn y clwb gwyliau mae rhieni’n dod i gasglueu plant.• Mae bysiau mini’r ysgol yn gollwng y plant yn yclwb ôl-ysgol ac fe’u cesglir gan eu rhieni.• Ar gyfer tripiau defnyddir y bysiau mini a bysiaumwy.Staffio• Mae’r clwb yn cyfl ogi 12 aelod o staff, gangynnwys gyrrwr y bws mini.• Cynhelir cyfarfodydd staff yn rheolaidd.• Cynhelir sesiynau arfarnu blynyddol a sesiynaugoruchwylio yn rheolaidd.Gwirfoddolwyr• Mae llawer o fyfyrwyr chweched dosbartho’r ysgol yn helpu, gan gynnwys y rheiny sy’ngweithio tuag at Wobr Dug Caeredin.• Mae aelodau o’r pwyllgor rheoli hefyd ynhelpu.• Anogir pob gwirfoddolwr i ymgymryd âhyfforddiant, ac mae llawer wedi dod yn weithwyrchwarae cymwysedig.Marchnata• Gwneir llawer o’r marchnata gan y plant – sy’ndweud wrth eu ffrindiau mor dda yw’r clwb achymaint o hwyl maen nhw’n ei gael.• Anfonir llythyrau i’r ysgolion cynradd sy’nbwydo’r clwb, yn dweud wrthyn nhw am y clwb.• Newyddlenni tymhorol i’r rhieni sy’n cynnwyscynlluniau ar gyfer y tymor i ddod ac achlysuronarbennig.• Arddangosir posteri yn y gymuned leol, a phanfo’r clwb yn perfformio dramâu.• Mae amrediad o ddillad ar gyfer y staff, gangynnwys crysau-T, tops a siacedi. Mae’r staffyn gwisgo’r rhain yn aml y tu allan i’r clwb, sy’ncynyddu’r ymwybyddiaeth o fodolaeth y clwb yny gymuned ehangach.Ariannu• Rhoddwyd ariannu gan Brosiect ClybiauPlant, Clybiau Plant Cymru Kids’ Clubs er mwynsefydlu’r clwb gwyliau.• Mae’r Prosiect Clybiau Plant hefyd yn ariannugweithwyr un-i-un ar gyfer plant ag anghenionarbennig.• Cynyddir y ffi oedd ar gyfer cadw rhai o’rgweithwyr un-i-un pan ddaw’r Prosiect ClybiauPlant i ben.• Bydd cadw neu gynyddu’r raddfa lenwadbresennol yn sicrhau cynaliadwyedd.Rhwydweithio a phartneriaethau• Clybiau Plant Cymru Kids’ Clubs – ar gyfercefnogaeth a hyfforddiant• Yr awdurdod lleol – sydd hefyd yn darparuhyfforddiant• Yr ysgol gyfun – sy’n darparu’r adeilad achyfl eusterau trafnidiaeth• Darparydd TGMonitro a gwerthuso• Cynhelir cyfarfodydd staff yn rheolaidd, afynychir yn ogystal gan aelod o’r pwyllgor.• Cynhelir arfarniadau blynyddol i’r staff, achyfarfodydd arolygu rheolaidd.• Cyfarfodydd pwyllgor yn dymhorol• Amseroedd cylch i roi cyfl e i’r plant roi eubarn.• Pwyllgor plant sy’n annog y plant i gymrydrhan, i gynyddu eu hyder a rhoi synnwyr oberchnogaeth o’r clwb.• Holiaduron i’r rhieni yn dymhorol er mwyn

canfod eu safbwyntiau• Anogir y rheini i wneud unrhyw sylwadau/gwynion os a phan deimlant yr angen am wneudhynny.• Gwahoddir rhieni i fod yn bresennol mewn rhairhannau o’r cyfarfod.• Adrodd yn ôl i Clybiau Plant Cymru Kids’ Clubsparthed y grant.• Adrodd yn ôl i’r ysgol drwy bennaeth yr ysgolCynlluniau/datblygiadau i’r dyfodol• I gyfarfod â’r galw cynyddol, mae’r clwb ynbwriadu cynyddu nifer y lleoedd sydd ar gael.• Ystyried gwneud cais am ariannu er mwynprynu adeilad sy’n sefyll ar ben ei hun ar diryr ysgol. Byddai hwn yn cael ei ddefnyddio ynychwanegol at yr adeilad presennol, gan ganiatáugwahanu’r plant ar gyfer rhai gweithgareddau.• Mae’r ysgol wedi rhoi caniatâd i’r clwb adeiladuatodiad gwydr. Bydd angen ariannu i wiredduhyn.• Yn ceisio ariannu i brynu bws mini.Sylwadau ychwanegol o’r clwb• Mabwysiadu ceffyl o Horse World. Mae’r plantyn ymweld â’r ceffyl bob blwyddyn, a hefyd yncynnal gweithgaredd noddedig i godi arian i’wgadw.• Aeth y clwb ar dripiau i: Sea Life Centre, Longleat,Horse World, Cadbury’s Factory, i ddringowaliau, i Folly Farm ac i Greenmeadow.• Mae’r clwb yn cael wyau ‘byw’ unwaith yfl wyddyn, ac mae’r plant yn gwylio’r wyau hynyn deor cyn eu rhoi i fân-ddaliad lleol lle maemodd i’r cywion dyfu a rhedeg yn rhydd.Sylwadau gan bennaeth yr ysgol• Mae’r plant sy’n mynychu’r clwb ynddiogel ac yn derbyn gofal da mewn amgylcheddysgogol, ac â mynediad i ystod eango ardaloedd chwaraeon/hamdden ofewn yr ysgol.• Mae arweinydd y clwb yn gwblbenderfynol o sicrhau bod y plantyn cael mynediad i ystod eang oweithgareddau cyffrous, o chwaraea gwaith crefftau i ofalu am anifeiliaida digwyddiadau eco.• Fel aelod o’r bwrdd rheoli gwirfoddolrwyf wedi cael argraff dda iawno’r modd y glynir at weithdrefnauiechyd a diogelwch, ac o’r rheolaethariannol gadarn.• Mae’r clwb wedi dod yn rhanannatod, a hoff iawn, o’n bywyd ynyr ysgol.• Mae myfyrwyr y chwecheddosbarth wedi cael budd enfawr ofod yn rhan o dîm staff â strwythurda iddo, ac maent wedi dysgu llaweram y gweithdrefnau sy’n gysylltiedigâ gwaith plant effeithiol• Mae’r staff dysgu’n cymryd rhanyn y pantomeim blynyddol.• Cynhwysir y newyddion diweddarafam y clwb yn fy adroddiad i’rllywodraethwyr bob tymor.• Rwy’n falch eithriadol o fod ynmedru rhoi cartref i’r clwb ar dir yrysgol, ac edrychaf ymlaen at fod ynrhan o’i lwyddiant i’r dyfodol.84

Astudiaeth Achos 6MathLleoliadAdeiladClwb GwyliauGogledd Cymru wledigYsgol Arbennig, sy’n eiddo i’r cyngorDyddiad y’u hagorwyd Clwb Ôl-Ysgol 2005, Clwb Gwyliau 2006Ystod oed 8-16Nifer a gofrestrwyd 16Nifer sy’n mynychu pob sesiwn unigol 14Nifer y staff 11AriannuProsiect Clybiau Plant,codi arian, a’r awdurdod lleolArferion ArloesolDyma’r clwb gwyliau cyntaf o’i fath yng NgogleddCymru; fe’i sefydlwyd ar gyfer plant oed 8-16sydd ag awtistiaeth.Trosolwg CrynoSefydlwyd y clwb gwyliau gan elusengofrestredig yn gweithio gyda phlant a phoblifanc ag awtistiaeth, a’u teuluoedd. Fe’i cynhelirmewn adeilad gwledig o eiddo’r cyngor, sy’nrhan o ysgol arbennig. Daw’r plant a’r bobl ifanco bob rhan o Ogledd Cymru.Mae’r elusen yn cyfl ogi swyddog datblygu syddyn gyfrifol am sicrhau ariannu tymor-hir er mwyncaniatáu ‘r prosiect barhau a datblygu.Roedd ymddiriedolwyr yr elusen gofrestredigyn ymwybodol fod bwlch enfawr yn y farchnadofal plant parthed plant dros 8 mlwydd oed ar ysbectrwm awtistaidd, yn ystod y gwyliau ac ar ôlysgol. Ystyriwyd logisteg rhedeg y clwb gwyliau,gan gyfrif yr angen am gymarebau staff uchel,a chludiant oherwydd ei leoliad. Ar hyn o bryd,cludir y plant i’r clwb, gan amlaf, gan eu rhieni/gofalwyr. Fodd bynnag, mae un awdurdod lleolyn darparu bws mini ac yn cludo’r plant a’r boblifanc o’u hysgol i’r clwb.Cyfl ogir 11 aelod o’r staff yn y clwb, weithiau âchymhareb oedolion i blant o 3:1, gan ddibynnuar anghenion y plentyn/person ifanc. Er nadyw’n ofynnol i’r clwb gael ei gofrestru gydagAGGCC, y mae’n gweithio’n unol â safonauAGGCC er mwyn sicrhau’r ddarpariaeth, y gofala’r sylw gorau,Mae’r clwb mewn lleoliad gwledig, hyfryd, ar dirysgol arbennig sy’n eiddo i’r awdurdod lleol. Nichodir tâl am ddefnyddio’r adeilad. Diogelwchy plant a’r bobl ifanc yw’r prif gonsỳrn o bellffordd, a cheir mynediad i’r adeilad drwy gerdynallwedd. Mae hyn yn caniatáu symud yn rhyddo fewn yr adeilad, a gall y plant a’r bobl ifancwneud hynny fel y dymunant, mewn diogelwch.Mae lle da yn yr adeilad ar gyfer rhychwanteang o weithgareddau, ardal lolian, ynghyd âchegin. Ar y tu allan mae ardal ddiogel a ffenso’i amgylch, ac mae’r plant a’r bobl ifanc yndewis y gweithgareddau.Mae’r clwb yn cynnig byrbrydau iach. Foddbynnag, o ganlyniad i anghenion deietegol rhaio’r plant a’r bobl ifanc, tueddant i ddod â’u bwydeu hunain.Daeth yr ariannu cychwynnol ar gyfer y clwbgwyliau gan Clybiau Plant Cymru Kids’ Clubs,ac mae’r swyddog datblygu yn awr yn ceisioariannu pellach er mwyn diogelu dyfodol y clwbpan ddaw’r grant hwn i ben.Y ffi oedd am y clwb gwyliau yw £22.50 y diwrnod.

Mae hyn er mwyn bod cymaint o deuluoedd âphosibl yn cael mynediad i’r ddarpariaeth hon.Ceir ariannu yn ogystal drwy’r cynllun lleoedda-gynorthwyir,ariannu un-i-un gan y cyngor sirlleol, a chan Clybiau Plant Cymru Kids’ Clubs.Adeilad• Adeilad yn perthyn i’r awdurdod lleol• Yn gwbl hygyrch a diogel• Yn ddi-rentStaff• Mae pob aelod o’r staff yn gynorthwywyrcefnogi dysgu• Cymarebau oedolion:plant uchel• Mae modd derbyn hyfforddiant arbenigol.Ariannu• Ariannu cychwynnol o’r Prosiect ClybiauPlant• Mae’r swyddog datblygu’n ceisio sicrhauariannu i’r dyfodol.• Cyd-gysylltu â’r awdurdodau lleol ar gyferariannu.Gweithgareddau• Teilwrir y gweithgareddau dydd-i-ddydd yn ôlanghenion arbennig y plant a’r bobl ifanc.Datblygiad• Mae’r elusen yn bwriadu agor mwy o glybiauar draws rhannau eraill o Ogledd Cymru, hangynyddu a hwyluso hygyrchedd i bawb.• Mae rhai awdurdodau lleol yn dechraugwerthfawrogi’r ddarpariaeth, ac maent yncynnig ariannu i alluogi’r elusen i gynnig yddarpariaeth yn eu hardaloedd hwy.Marchnata• Hysbysebu ar wefan yr elusen gofrestredig.• Cofrestrwyd gyda’r GwasanaethauGwybodaeth Plant.• Y wasg leol• Cynghorau gwirfoddol cymunedol lleol

Astudiaeth Achos 7MathLleoliadLleoliadClwb ysgol iau (8-11 blwydd oed) ôl-ysgol a gwyliau.Clwb ieuenctid (11-19 blwydd oed) ôl-ysgol a gwyliauTref fechan, De CymruNeuadd yr eglwys a’r clwb criced, yn eu troDyddiad y’u hagorwyd 2006Ystod oed 8-19Nifer sy’n mynychu4 Iau a 18 IeuenctidNifer y staff 3AriannuProsiect Cybiau Plant, Clybiau Plant Cymru Kids’ Clubs,Partneriaeth Datblygu’r Blynyddoedd Cynnar a GofalPlant, Pwyllgor Gweithredu Gwirfoddol, Plant mewnAngen, Ymddiriedolaeth Adfywio’r Meysydd Glo aChronfa Ymddiriedolaeth Cymunedau’n Gyntaf.86Arferion ArloesolMae’r clwb yn unigryw yn y fwrdeistref gan eifod yn darparu yn bennaf ar gyfer plant a phoblifanc ag anghenion arbennig, ond y mae hefydyn cynnwys yr ystod oed hŷn.Trosolwg crynoLleolir adran ieuenctid y clwb yn y clwb cricedlleol. Gallant ddefnyddio dwy ystafell fawr iawn,a chegin. Y tu allan y mae ardal batio fawr, achae. Cynhelir yr adran iau yn neuadd yr eglwys- pellter pum munud o’r clwb criced - ac maeystafell fawr, ac ystafell lai, fwy clyd, ar gael argyfer y clwb hwn. Gall hefyd ddefnyddio’r gegina’r lle swyddfa.Cludir y plant i’r ddau glwb ar gludiant tâlgostyngol o ysgol ar gyfer plant a phobl ifancag anghenion arbennig. Yn ystod y gwyliau,fe’u cesglir o’u cartrefi .Y brif ysgol fwydo i’r clybiau hyn yw ysgol argyfer plant a phobl ifanc ag anghenion arbennig,ond mae rhai o’r plant yn dod o ysgolion eraillyn y fwrdeistref.Amgylchiadau datblygiad y clwbnewydd• Sefydlwyd yr adran ieuenctid wedi ymgynghoriâ theuluoedd a phobl ifanc yn dilyn cyfarfodyddâ rheolydd prosiect Parent Carers United.• Sefydlwyd yr adran iau o ganlyniad iatgyfeiriadau a cheisiadau gan rieni, ygwasanaethau cymdeithasol a SNAP Cymru.• Penderfynwyd ar yr amcanion er mwynateb anghenion y plant a’r bobl ifanc drwyweithgareddau hamdden.• Bwrid y clybiau yw ‘cau’r agendor’ drwy gynniggweithgareddau ar gyfer pobl ifanc 8-19 oed ynyr ardal, gan nad oedd darpariaeth cyn hynny.Llwyddiant y clwb o safbwynt ydarparydd• Rhoddwyd yr arianun cychwynnol ar gyfer yradran ieuenctid am gyfnod o 10 wythnos.• Cefnogodd y rhieni y prosiect ar y cychwyn felgwirfoddolwyr. Rhoesant gyfarpar yn ogystal âdod o hyd i wirfoddolwyr eraill.• Cynigir hyfforddiant i bawb yn help i’w cefnogiyn eu gwaith.• O’r adran ieuenctid y gwelwyd datblygu’r clwbgwyliau.• Cefnogir lleoedd-a-gynorthwyir gan ygwasanaethau cymdeithasol, gyda help llaw acarian ar gyfer lleoedd-a-gynorthwyir i rieni sy’ngweithio yn cael eu darparu drwy Clybiau PlantCymru Kids’ Clubs.

• Datblygwyd yr adran iau â grantiau o duClybiau Plant Cymru Kids’ Clubs (clwb ôl-ysgola gwyliau).• Mae cydweithio mewn partneriaeth â rhieni achyfundrefnau eraill - ynghyd â’r weledigaeth argyfer y prosiect - yn hanfodol i’w lwyddiant.Anawsterau a sialensiau• Ni chafwyd ariannu mewn pryd i dalu’r premiwmyswiriant angenrheidiol.• Talwyd hyn gan y rheolydd prosiect o’i phocedei hun. Ad-dalwyd iddi drwy werthu 600 balŵndros gyfnod ar gyfer y diwrnod lansio.• Roedd trafnidiaeth hefyd yn her, gan nad oeddmodd i rai o’r bobl ifanc gyrraedd adref wedi’rclwb.• Yna cofrestrodd nifer o’r bobl ifanc gyda’rcynllun Cludiant Tâl Gostyngol. Golyga hyny gellir eu cludo i’r clwb ac oddi yno, ganddefnyddio’r bysiau yn ystod y tymor a chyfnody gwyliau.• Ar y dechrau, roedd angen cefnogaeth uni-unar nifer o’r bobl ifanc a fynychai’r clwb,recriwtiwyd staff o asiantaethau lleol, a thrwywneud cais am ariannu ychwanegol i ateb yrangen hwn.• Mewn amser clustnodwyd ariannu ar gyfery prosiect hwn – a’r canlyniad oedd cyfl ogi triaelod o staff ac un i ddarparu gweithgareddaugrŵp.• Gyda datblygiad y clwb, mae’r staff yn awr yngweithio oriau ychwanegol.• Mae beichiau gwaith ychwanegol oganlyniad i grantiau a roddir yn cymryd amserac yn cymryd y rheolydd prosiect i ffwrdd oddyletswyddau eraill. Y mae yn awr yn edrycham ymrwymiadau ôl-grant cyn gwneud cais, acmae yn awr yn ystyried ffi reoli i adlewyrchu’rgwaith ychwanegol gofynnol.• Sialens gyfredol yw bod Cludiant Tâl Gostyngolyn newid i fod â statws menter gymunedol, ganolygu y bydd yn rhaid iddynt ddod yn gynaliadwy,a’u bod yn bwriadu cyfyngu ar y gwasanaeth agynigiant.• Mae’r clwb yn bwriadu ceisio am ddefnyddiobws y variety club (sydd ar gael i’r ysgol ar gyfercludo’r plant a’r bobl ifanc) yn y dyfodol.eraill.• Mae’r ardal allanol yn y clwb criced yn enfawr,ac yn ddelfrydol ar gyfer pob gweithgaredd agallu.• Nid oes ardal allanol gan yr adran iau, ondmae’r plant yn cerdded i’r clwb criced i chwaraeyn yr awyr agored.• Mae’r clybiau mewn dalgylch delfrydol, ardraws y ffordd i’r brif ysgol sy’n eu bwydo.• Cludir y mwyafrif o’r plant a’r bobl ifanc ar ybws.• Cedwir taliadau mor isel â phosib, gyda’r nodo aros mor hygyrch â phosib i bawb. Foddbynnag, mae angen talu’r costau rhedeg achyfl ogau’r staff.• Mae rhai plant a phobl ifanc â hawl i dderbyngrantiau Lleoedd a Gynorthwyir, a roddir ganClybiau Plant Cymru Kids’ Clubs, tra bod eraillyn derbyn y grant Ochr yn Ochr a gynigir ganBartneriaeth Datblygu’r Blynyddoedd Cynnar aGofal Plant. Ariennir rhai gan y gwasanaethaucymdeithasol.Cyfathrebu• Y brif iaith a ddefnyddir yw Saesneg, ondmae rhai o’r staff yn siarad Cymraeg, felly gellircynnig cefnogaeth ddwyieithog yn ôl y gofyn.• Mae’r clybiau’n cyfathrebu wyneb-yn-wynebwrth ymwneud â rhieni, yr ysgol, y tîm rheolia’r gwasanaethau cymdeithasol. Manteisir arunrhyw fath ar rwydweithio, ac fe’i defnyddir i’wlawn botensial.• Mae gan y rhan fwyaf o’r plant weithwyrcefnogi sy’n deall eu sgiliau cyfathrebu, ac maeHygyrchedd• Mae’r ddau adeilad ar gael i bawb.• Mae gofod eang y tu mewn i’r ddau adeilad.• Mae’r gofod hwn yn caniatáu i’r plant a’r boblifanc fwynhau eu hunain heb dorri ar draws87

pob aelod o’r staff yn medru cyfathrebu mewnmodd perthnasol â phob plentyn unigol.• Bob hyn a hyn dosberthir tafl enni hysbysudrwy gyfrwng yr ysgol.• Cynhelir dyddiau agored llwyddiannus iawn.• Mae’r adran iau yn cynnal ei ddiwrnod lansioyn fuan iawn.Chwarae• Mae rhychwant eang o weithgareddau ar gaelyn y ddau glwb.• Mae’r rhan fwyf o’r gweithgareddau ar uchderbwrdd er mwyn bod pawb yn medru ymunoynddynt.• Ymgynghorir â’r plant a’r bobl ifanc ynglŷn â’rhyn yr hoffent ei wneud, ac unrhyw eitemau yrhoffent i’r clwb eu prynu.• Cyfl ogir gweithiwr am ddwy awr yr wythnosi wneud gweithgareddau gyda’r plant a’r boblifanc.• Arweinir y chwarae gan y plant, ac maeadnoddau ar gael i’r plant a’r bobl ifanc ddewisdrostyn nhw eu hunain.• Mae gweithwyr cefnogi wrth law drwy’r adeg ihelpu yn ôl y gofyn.• Mae’r adran ieuenctid yn cynnal sesiynauchwaraeon wythnosol a arweinir gan y swyddogchwaraeon i rai ag anableddau.• Mae’r adran iau yn cynnal sesiynau Campau’rDdraig a arweinir gan ei chydlynydd.• Mae’r ddau glwb yn cynnwys sesiynaucerddorol, dan diwtoriaeth Cerdd GymunedolCymru, unwaith yr wythnos.Bwyta’n Iach• Cynigir bwydlen wythnosol amrywiol, sy’nystyried anghenion deietegol pawb.• Cynhelir partïon pen-blwydd unwaith y mis ynunig, gan leihau’r swm o fwyd melys, siwgwrllyda fwyteir!• Mae gan y clwb siop pethau-da, sy’n cynnwysdiodydd di-siwgr.• Monitrir faint o siocled a chreision a fwyteir.• Mae gweithgareddau coginio’n hyrwyddobwyta iach.• Dŵr yw’r brif ddiod a gynigir ym mhob sesiwn.Fodd bynnag, cynhwysir llyfnion a diodyddysgytlaeth yn y sesiynau coginio.Rheolaeth• Rheolir y clybiau gan bwyllgor rheoligwirfoddol.Trafnidiaeth• Roedd hyn yn anhawster, gan nad oedd rhaio’r bobl ifanc â ffordd o gyrraedd adref o’r clwb.·• Cofrestrodd y bobl ifanc â Chludiant TâlYchwanegol. Fe’u cynorthwywyd gan hyn, aolygodd eu bod yn medru defnyddio’r bysiau ynystod y tymor ac yn ystod y gwyliau.• Mae’r sefyllfa hon ar fi n newid. Gobeithia’rclwb fedru defnyddio bws y variety club i gludo’rplant a’r bobl ifanc fel bo’n addas.Staffio• Mae pob aelod o’r staff yn derbyn y gwiriadauperthnasol.• Maent i gyd yn derbyn anwythiad llawn, sy’ncynnwys cael eu cyfl wyno i’r holl bolisïau agweithdrefnau.• Anogir y staff i ddiweddaru eu hyfforddiant ynrheolaidd.• Cynhelir pob cyfweliad gyda’r rheolydd prosiectac aelodau o’r pwyllgor.• Rhoddir disgrifi adau swydd i bob aelod o’rstaff. Mae’r rhain yn dangos yn glir y tâl a’r oriaugwaith.• Cynhelir sesiynau goruchwyliaeth yn gysongyda phob aelod o’r staff.88Gwirfoddolwyr• Caiff pob gwirfoddolwr sy’n gweithio yn y clwbyr un driniaeth ag aelodau’r staff.• Mae nifer ohonynt yn perthyn i’r plant a’r boblifanc sy’n defnyddio’r clwb.• Mae pob gwirfoddolwr yn ddarostyngedig i’r un

gwiriadau â’r staff.• Cynhwysir pob gwirfoddolwr mewn fforddweithredol ym mhob agwedd o’r clwb, gangynnwys ymgymryd â hyfforddiant, ac mae sawlun ohonynt yn dod yn aelodau llawn, cyfl ogedigo’r staff.Marchnata• Ar lafar gan amlaf• Tafl enni drwy gyfrwng yr ysgol• Postiadau i rieni• Cysylltiad wyneb-yn-wyneb• Cynhyrchwyd llyfryn ar gyfer pob clwb• Erthyglau yn y wasg leol• Dyddiau agored• Digwyddiadau codi arian• Gweithio mewn partneriaethAriannu• Y rheolydd prosiect yw’r person sy’n gyfrifolam gael ariannu i’r clybiau.• Daw’r ariannu o ystod eang o ffynonellau:Prosiect Clybiau Plant Clybiau Plant Cymru Kids’Clubs, Partneriaeth Datblygu’r BlynyddoeddCynnar a Gofal Plant, YmddiriedolaethAdfywio’r Meysydd Glo, Cronfa YmddiriedolaethCymunedau’n Gyntaf, Gweithredu Gwirfoddol.• Dewisir pob grant i ateb anghenion y clwb, aci helpu i sicrhau cynaliadwyedd.• Oherwydd y math o glwb, mae llawer ogostau rhedeg, er enghraifft, golyga’r gymhareboedolion:plant fod angen mwy o staff yn amlachna pheidio.• Cedwir y ffi oedd cyn ised â phosib er mwyngalluogi pawb i fynychu’r clwb.Rhwydweithio a phartneriaethau• Ysgolion lleol - man cyswllt ar gyfer plant aphobl ifanc sy’n defnyddio’r clwb.• Y gwasanaethau cymdeithasol - atgyfeiriadauac ariannu lleoedd• SNAP Cymru - cefnogaeth i anghenionarbennig• Bysiau Cymunedol – cludiant fforddiadwy ahygyrch• Q care – gweithwyr cefnogi gofal cartref• Clybiau Plant Cymru Kids’ Clubs – cefnogaethdrwy grantiau, ariannu, hyfforddiant a hollfanteision eraill ymaelodi• Fforwm Chwarae – yn hyfforddi ac yn cefnogigweithwyr• Parent Carers United – grŵp cefnogi i rienisydd â phlant ag anghenon penodol, y mae’rRheolydd Prosiect yn ei fynychu’n fi sol.• Gweithredu gwirfoddol – gwirfoddolwyr agrwpiau cefnogi• Gwasanaeth Gwybodaeth Plant• Partneriaeth Datblygu’r Blynyddoedd Cynnara Gofal PlantMonitro a gwerthuso• Arsylwi ar y plant a’r bobl ifanc yn rheolaidd,gan chwilio am arwyddon o welliant yn eudatblygiad.• Mae’r clwb yn cydweithio’n agos agasiantaethau eraill sydd ynglŷn â gofalu am yplant a’r bobl ifanc er mwyn nodi’r meysydd ymae angen ymdrin â nhw, yn ogystal â’r mannaulle gwelir angen, a nodwyd gan y rhieni.• Ymgynghorir yn rheolaidd â’r plant a’r boblifanc er mwyn sicrhau bod y clwb yn ateb euhanghenion.• Ffurfl enni gwerthuso, holiaduron, arolygon abod yn bresennol mewn adolygiadau, yn ôl ygofyn.Cynlluniau/datblygiadau i’r dyfodol• Mae’r clwb yn gweithio i fod yn rhangynaliadwyer mwyn sicrhau parhad yn y staffi oa’r ddarpariaeth.• Mae staff o’r adran ieuenctid yn cefnogi staffyn yr adran iau, gan gadw’r costau cyn ised âphosib.• Mae prosiect profi ad gwaith yn yr adranieuenctid hefyd yn cynnig cefnogaeth i’r adraniau.• Yn bwriadu dod o hyd i ariannu penodol yfl wyddyn nesaf er mwyn caniatáu i bobl ifanc 16+oed gael eu hyfforddi a’u cefnogi yn y gweithle,gan fod y bobl ifanc eu hunain yn dweud ybyddent yn hoffi gweithio mewn amgylcheddo’r math a gynigir gan y clybiau, ochr yn ochr â’rstaff presennol.Sylwadau Ychwanegol o’r Clwb• Rydym i gyd yn gweithio er budd y plant a’r boblifanc yr ydym yn eu cefnogi - ac fe’u hatgoffwnmai ‘oni heuir, ni fedir’ piau hi. Yn weithwyr,rhaid inni fod â’r agwedd hon, gan nad ydymyn aml yn sylweddoli beth fedrwn ni ei wneud,a dylwn ganolbwyntio ar yr hyn yr ydym wediei gyfl awni, ac nid yr hyn na fu inni lwyddo i’wgyfl awni.89

Astudiaeth Achos 8MathLleoliadAdeiladClwb SadwrnTref, De CymruCanolfan Bywyd ActifDyddiad y’i hagorwyd 2007Ystod oed 3-11Niferoedd yn mynychu 5Nifer y staffAriannu8, a 3 yn bresennol ym mhob sesiwnProsiect Clybiau Plant,Cymru Kids’ Clubs90Arferion ArloesolDyma’r unig glwb sydd ar agor ar fore Sadwrnar gyfer yr ystod oed 3-11. Y mae’n cynnigdarpariaeth i rieni sy’n gweithio ar ddyddiauSadwrn a/neu’r rhai hynny sy’n gweithio arddydd Sadwrn a/neu syn gweithio’n llawnamser yn ystod yr wythnos ac sydd angen yboreau Sadwrn i ‘ddal i fyny’ â phethau eraill.Mae’r clwb ar agor o 9.00am - 12.30pm.Trosolwg crynoLleolir y clwb yn y Ganolfan Bywyd Actif. Ymae’n hygyrch iawn, â gofod mawr i barcio,ac mae’n ganolog i’r holl ardal y mae’n eigwasanaethu. Yn wreiddiol cynlluniwyd yradeilad ar gyfer y grŵp dan bump sy’n darparugofal plant - a hynny’n unig - gydol y fl wyddyn;clwb brecwast, clwb ôl-ysgol, cylch chwaraeac amlapiol, clwb rhieni a phlant bychain, grŵpryngoedrannol yr ‘inbetweenies’, clwb gwyliau,ac yn awr, clwb Sadwrn.Gan mai 3-11 yw’r ystod oed ar gyfer y clwbSadwrn, gobeithir y bydd brodyr a chwioryddhŷn, yn ogystal â phlant iau, yn defnyddio’rcyfl euster hwn. Mae’r clwb wedi marchnata’rholl ysgolion yn yr ardal, rhieni sy’n defnyddio’rdarpariaethau presennol yn y ganolfan,archfarchnadoedd a chanolfannau gofal iechydyn yr ardal.Amgylchiadau datblygiad y clwbnewydd• Adnabuwyd yr angen gan rieni’n defnyddio’rcyfl euster sy’n bodoli eisoes, gan fynegi’r angenam ddarpariaeth Sadwrn.• Cynhaliwyd ymchwil i weld a oedd y ddarpariaethhon ar gael mewn unrhyw fan arall yn lleol.• Gweithiodd swyddog datblygu Clybiau PlantCymru Kids’ Clubs a pherchennog y ddarpariaethgyda’i gilydd i wneud cais am ariannu i ddechrau’rclwb hwn.• Cyfl wynwyd canlyniadau’r ymchwil ynghyd â’rcais i’r Prosiect Clybiau Plant am ariannu.Llwyddiant y clwb o safbwynt ydarparydd• Dyma’r unig ddarpariaeth o’i bath yn yr ardal.• Mae’r niferoedd sy’n cymryd y lleoedd ynaddawol, ac mae’r clwb yn gweithio’n galed igynyddu’r niferoedd sy’n ei fynychu.• Bu hun yn bosibl o ganlyniad i ariannu adderbyniwyd o’r Prosiect Clybiau Plant.• Cefnogaeth gan swyddog datblygu ClybiauPlant Cymru Kids’ Clubs a gweithiwr cefnogi.• Parodrwydd y staff i weithio ar Sadyrnau er eubod eisoes yn gweithio drwy’r wythnos.• Efallai y bydd galw am fwy o glybiau fel hyngan ei bod yn ymddangos fod mwy o rieni nailai’n gweithio’n llawn amser neu ar Sadyrnau.Bydd angen ariannu i gefnogi hyd nes y byddai’rclybiau’n hunangynhaliol.Anawsterau a sialensiau• Ar hyn o bryd nid oes anawsterau nasialensiau.

• Mae’r clwb yn weladwy iawn, ac wedi ei leolimewn lle â phroffi l uchel.Hygyrchedd• Mae’r adeilad newydd gael ei ail-ddodrefnu,ac mae pob cyfl euster ar gael i bawb.• Mae digon o le i barcio, gan gynnwys lleoeddi yrwyr anabl.• Fe’i lleolir yng nghanol y dref.• Dyluniwyd yr ystafelloedd at bwrpas ydefnyddwyr, ac maent yn hwylus i’w defnyddio.• Mae’r ffi oedd a godir yn unol â chost y gofal;ar hyn o bryd codir £7.50 am sesiwn tair awr ahanner.• Mae graddfa ostyngol ar gael i’r rhai hynnynad oes arnynt angen sesiwn lawn.• Rhoddir gwybod i rieni y gallai fod modd iddynthawlio (lwfans gofal plant) drwy’r Credyd TrethGwaith.• Mae ariannu ar gyfer Lleoedd a Gynorthwyirhefyd ar gael drwy’r Prosiect Clybiau Plant(cynllun grantiau sy’n cymorthdalu ffi oedd ideuluoedd ar incymau isel, ac sy’n gweithio,yn hyfforddi neu sydd wrthi’n ceisio gwaith neuhyfforddiant).Cyfathrebu• Y brif iaith yw’r Saesneg, ond mae gan ganranuchel o staff y clwb ddealltwriaeth sylfaenol o’rGymraeg.• Defnyddir newyddlenni misol i ddiweddarurhieni, yn ogystal â staff y clwb, gan eu hysbysuo unrhyw ddigwyddiadau anghyffredin fesulsesiwn..• Mae gan rieni rif cyswllt rheolydd y clwbi’w ddefnyddio pe baent yn dymuno unrhywwybodaeth neu drafodaeth bellach.• Mae’r plant ynglŷn â rhediad dydd-i-ddydd yclwb, ac yn cyfrannu at y cynllunio.• Ceir synnwyr cryf yn y clwb o’r ethos ogyfranogaeth gan y plant, a rhoddir gwerthmawr ar eu barn.• Mae’r staff a’r tîm rheoli’n cydweithio’n agosâ’i gilydd, ac maen nhw’n sgwrsio’n anffurfi ol â’igilydd gydol y mis fel y gellir gwyntyllu unrhywgwestiynau.• Hefyd, cynhelir arfarniadau yn dymhorol acadolygiadau blynyddol.Chwarae• Defnyddir dwy ystafell fawr, cegin achyfl eusterau storio gan y clwb.• Hefyd, mae’r adeilad wedi ei leoli yn y parc91

92lleol• Ceir ystafell chwarae-meddal, a neuaddchwaraeon fawr.• Mae rhychwant eang o weithgareddau ar gaelym mhob sesiwn.• Mae’r plant yn dewis eu gweithgareddau acmaen nhw’n rhydd i gyfranogi, neu beidio, yn ôleu dymuniad.• Cynhelir asesiadau risg yn aml, yn ôl ygweithgareddau a gynigir yn ystod y sesiwnhonno.Bwyta’n iach• Hyrwyddir bwyta’n iach ar draws pob un o’rdarpariaethau, gan gynnwys y clwb Sadwrn.• Ystyrir y bwyd a ffefrir gan y plant.• Mae adeg byrbryd yn ymlaciol, ac yn achlysurcymdeithasol, ac mae’r staff a’r plant yn eisteddgyda’i gilydd.• Ymhlith y byrbrydau a gynigir y mae tost,brioche, croissants, iogwrt a ffrwythau ffres,sydd ar gael drwy gydol yr adeg, ynghyd â dŵr,llaeth a sudd ffrwythau.• Ystyrir awgrymiadau’r plant pryd bynnag ybo’n bosib.Rheolaeth• Elusen gofrestredig a phwyllgor rheoligwirfoddol• Cyd-gysylltu â Chanolfan GydweithredolCymru i ddod yn gwmni a gyfyngir trwy warantCludiant• Gollyngir y plant, a’u casglu, gan y rhieni.• Hurir bws ar gyfer tripiau.Staffio• Mae gan y clwb wyth aelod staff, sy’ngweithredu ar sail gylchol.• Mae tri aelod o’r staff yn bresennol ym mhobsesiwn.• Mae staff y clwb Sadwrn yn aelodau cyfredolo’r staff.• Mae’r staff i gyd yn gweithio’n llawn amser,felly mae rota wedi ei llunio er mwyn sicrhaubod gan bob aelod rai penwythnosau’n rhydd.• Mae pob aelod o’r staff wedi eu gwirio ar lefelfanylach gan y swyddfa cofnodion troseddol, acmeant yn derbyn arfarniadau yn rheolaidd.Gwirfoddolwyr• Ar hyn o bryd nid oes gwirfoddolwyr yn gweithioyn y clwb.• Byddai croeso i fyfyrwyr chweched dosbarth amyfyrwyr sy’n ceisio profi ad gwaith.Marchnata• Cynhelir y clwb yn y Ganolfan Bywyd Actif, addefnyddir gan ganran helaeth o’r cyhoedd.• Arddangosir posteri a thafl enni drwy’r holladeilad.• Rhoddir tafl enni ar geir yn y maes parcio ynrheolaidd.• Rhoddir posteri a thafl enni yn y llyfrgell, ynswyddfeydd y cyngor ac mewn ysgolion lleolyn ogystal. Fe’u dosberthir drwy rwydwaithdarpariaeth y clwb ei hun.Ariannu• Mae Prosiect Clybiau Plant, Clybiau PlantCymru Kids’ Clubs wedi helpu i’w gynnal yn eifl wyddyn gyntaf.• Cyfrifoldeb rheolydd y clwb, yn cydweithio â’rpwyllgor rheoli, yw ariannu i’r dyfodol.• Adolygir cyllid y clwb yn fi sol.Rhwydweithio a phartneriaethau• Mae’r clwb yn gweithio mewn partneriaeth â’rGanolfan Bywyd Actif, lle y lleolir y clwb.• Mae Clybiau Plant Cymru Kids’ Clubs yndarparu cefnogaeth wych ym meysydd ariannu,hyfforddi, monitro, cefnogaeth bersonol asyniadau.• Mae ysgolion lleol yn dosbarthu tafl enni aphosteri sy’n hysbysebu’r clwb.Monitro a gwerthuso• Mae angen monitro misol yn rhan o amodau’rariannu a rhoddir gan y Prosiect Clybiau Plant.• Anfonir holiaduron at rieni i ganfod eusylwadau.• Bydd y plant yn cwblhau arolwg yn y clwb ermwyn cael eu hadborth, yn ogystal â syniadauac awgrymiadau ar gyfer y dyfodol.Cynlluniau/datblygiadau i’r dyfodol• Nod y clwb ar hyn o bryd yw hysbysebu’rcyfl euster hwn mor eang â phosib.• Bydd hyn yn cynyddu’r niferoedd ac yn sicrhaucynaliadwyedd.• Agor y clwb am ddydd Sadwrn cyfan o 9.00amtan 5.30pm.

Astudiaeth Achos 9MathLleoliadMannau cyfarfodClwb ôl-ysgol/clwb brecwast/clwb gwyliau/cylch chwaraeArdal rannol wledig o Ogledd Cymru5 ysgol gynradd yn yr ardalDyddiad 2007Ystod oed 3-11Niferoedd yn mynychu 161 lle ar draws y 5 clwbNifer y staffAriannu21 rhan amser ac 1 llawn amserProsiect Clybiau Plant,Clybiau Plant Cymru Kids’ ClubsArfer arloesolCwmni buddiant cymunedol, sy’n rhedeg nifero ddarpariaethau all-ysgol a chylch chwarae ynyr ardal.Trosolwg crynoDechreuodd y clwb â phwyllgor rheoli gwirfoddolyn rhedeg clybiau ôl-ysgol, brecwast a gwyliauyn yr ysgol gynradd leol. Roedd gan y pwyllgorbrofi ad eang o weithio yn y gymuned. Roeddgan un aelod brofi ad o redeg meithrinfa ddydd,a phrofi ad o ariannu drwy gyfrwng grantiau,a monitro. Fel y datblygodd y clwb cyntaf,gwelodd ysgolion yn yr ardal yr angen a’r budda ddaeth o gynnig y ddarpariaeth hon. Aethantat y pwyllgor rheoli, gan ofyn iddyn nhw redegclybiau yn eu hadeiladau nhw.• Fel cyfundrefn nid-er-elw roedd yn unol âgwerthoedd y clwb gwreiddiol, a’r gwaith yr oeddrhai aelodau o’r pwyllgor yn ymwneud ag ef dangynllun Cymunedau’n Gyntaf.Llwyddiant y clwb o safbwynt ydarparydd• Mae 161 o leoedd ar gael mewn pum clwb ynRoedd aelodau’r pwyllgor rheoli’n aelodauo bartneriaeth Cymunedau yn Gyntaf, acroeddent yn ymwybodol o’r angen am fwy o ofalplant yn yr ardal er mwyn lleihau’r rhwystrauyn ffordd cyfl ogaeth a hyfforddiant i deuluoedda’r gymuned. Drwy ymestyn y ddarpariaethroedd modd iddynt benodi rheolydd i oruchwyliorhedeg y clybiau ar sail ddyddiol, gan roi rôl fwystrategol i’r ymddiriedolwyr.94Amgylchiadau datblygu’r clwbnewydd• Drwy ddatblygu’r cwmni roedd modd penodirheolydd a oedd yn gyfrifol am redeg y clybiauo ddydd i ddydd.

yr ardal.• Mae’r rheolydd, sydd yn awr yn gweithio’nllawn amser, yn ymwneud â rhedeg y clybiau.• Gan eu bod yn gyfundrefnau nid-er-elw, maeysgolion yn fwy cyffyrddus â hyn, gan nad oeshanes o ddarparwyr preifat yn agor darpariaethôl-ysgol yn yr ardal.• Gellir symud y staff ar draws y clybiau eraillmewn achos o salwch. Mae pob aelod o’r staffyn adnabod systemau pob clwb unigol, fellymae hyn yn gweithio’n dda yn ôl y gofyn.• Mae’r cwmni yn y broses o gofrestru gyda Thŷ’rCwmnïau er mwyn dod yn gwmni cyfyngedig afydd yn rhoi credadwyaeth i rai arianwyr.• Gellir cynhyrchu gwybodaeth i bob clwb o unffynhonnell, gydag addasiadau yn ôl anghenionpob clwb unigol. Mae hyn yn arbed amser acarian.Anawsterau a sialensiau• Gall recriwtio staff fod yn sialens. Foddbynnag, mae’r sefyllfa’n foddhaol iawn ar hyno bryd, ac mae gennym dîm da iawn o staff - ymwyafrif ohonynt â chymwysterau hyd at Lefel3. Mae’r gweddill yn ymgymryd â’u cymhwysterLefel 3 ar hyn o bryd.• Gall disgwyliadau ysgolion fod yn anoddam nad ydynt ynglŷn â dechrau clwb, ac fellyddim yn sylweddoli faint o amser y gall hyn eigymryd.• Gall ysgolion fod yn amddiffynnol o’u clwb, a’iweld fel rhywbeth sy’n perthyn i’w hysgol hwyyn unig.vGobeithir, fel y caiff y clybiau eu sefydlu’nllawnach, ac fel yr enilla’r ysgolion fwy o hyder,y bydd modd iddyn nhw fod ychydig yn fwyagored.Hygyrchedd• Mae’r ffi oedd yn isel iawn er mwyn adlewyrchudelfryd Cymunedau yn Gyntaf, a ddechreuoddy clwb cyntaf.• Mae’r mwyafrif o’r clybiau wedi eu lleoli mewnardaloedd Cymunedau yn Gyntaf. Mae hynyn adlewyrchu pwysigrwydd datblygu yn yrardaloedd mwyaf difreintiedig.• Mae modd i’r rheolwr roi gwybodaeth i glybiauar gynlluniau lleoedd a gynorthwyir a mannaueraill o ddiddordeb.Cyfathrebu• Mae clybiau’n cynnal cyfarfodydd unigol i’rstaff parthed materion sy’n effeithio arnyn nhw.• Mae cynlluniau mewn llaw i gael staff y cwmnii gyfarfod yn rheolaidd.• Anfonir tafl enni a memos dwyieithog at y staffa’r rhieni.• Defnyddir y wasg leol i hysbysebu’r clwbgwyliau yn ogystal â newyddlen Cymunedau ynGyntaf.• Addasir tafl enni ar gyfer pob clwb er mwynadlewyrchu’r cyfl eusterau sydd ar gael.Chwarae• Seilir pob un o’r clybiau naill ai yn yr ysgol neuar ei thir.• Mae pob un o’r clwb wedi ei leoli naill i yn yrysgol ei hun neu ar ei thir.• Dewisir y gweithgareddau gan y plant yn ôl euhanghenion.Bwyta iach• Mae gan bob clwb ei bolisi bwyta’n iach eihun.• Darperir byrbrydau sy’n adlewyrchu dewis yplant.• Mae gan bob clwb ei gyllideb ei hun ar gyferbwyd.95

Rheolaeth• Mae’r cwmni’n cofrestru fel cwmni buddiantcymunedol ar gyngor swyddog datblygu’r CwmniCydweithredol.• Y mae’n gwmni a gyfyngir drwy warant.• Y mae ganddo bwyllgor rheoli gwirfoddol.Trafnidiaeth• Nid oes angen cludiant gan fod y clybiau i gydyn cael eu cynnal yn yr ysgolion y mae’r plant yneu mynychu.• Hurir bysiau ar gyfer tripiau o’r clwb gwyliau.• Bydd rhieni’n cludo eu plant i’r clwb gwyliau ynôl yr angen.Staffio• Cyfl ogir 21 o staff rhan amser ac un aelodllawn amser o staff.• Mae’r mwyafrif o’r staff yn gweithio yn yr ysgoly mae’r clwb wedi ei leoli ynddi, gan gynnigparhad yn y gofal. Hefyd, mae rhai ohonynt ynsiarad Cymraeg.• Yr uwch-weithiwr chwarae sy’n gyfrifol amgyllideb bwyd pob clwb unigol.• Mae’r rheolydd yn cynnal arfarniadauchwarterol i bob aelod o’r staff. Mae hyn yncynnwys ceisiadau am hyfforddiant.• Mae’r rheolydd wedi ymgymryd â hyfforddiantmwy arbenigol, er enghraifft, Cymorth Cyntafyn y Gweithle a dadansoddiad o sefyllfaoeddperyglus (Hazard Analysis and Critical ControlPoint - HACCP), ac mae’n medru cynghori’r staffos bydd angen.Gwirfoddolwyr• Mae pob clwb yn penderfynu ar y defnydd owirfoddolwyr yn y lleoliad.• Gwrthododd un ysgol dderbyn myfyrwyr colegar leoliad.• Mae gan glybiau eraill wirfoddolwyr rheolaiddsy’n ffurfi o rhan o dîm y staff, er na chyfrifi r yrhain yn y cymarebau oedolyn/plentyn, ond maeganddynt fynediad i bob cwrs hyfforddi.Ariannu• Derbyniodd y clwb gwreiddiol grant cychwynnolo’r Gronfa Cyfl eoedd Newydd.• Ariannwyd y clybiau eraill i gyd drwy’r ProsiectClybiau Plant.• Mae’r rheolydd yn ceisio parhad yn yr ariannuer mwyn sicrhau cynaliadwyedd y clybiau.• Rhagwelir y bydd modd i’r clybiau mwyafllwyddiannus yn ariannol gefnogi’r clybiau mwygwledig os bydd rhaid. Fodd bynnag, cefnogirpob un o’r clybiau, ac fe’u cynghorir i fod ynhunangynhaliol.Rhwydweithio a phartneriaethau• Mae’r ymddiriedolwyr yn rhan o BartneriaethCymunedau yn Gyntaf.• Mae un ymddiriedolwr yn eistedd ar bartneriaethDechrau’n Deg, gan rannu’r arferion gorau, arhoi ymagwedd gydlynol i ofal plant yn yr ardal.• Mae pob clwb yn aelod unigol o Clybiau PlantCymru Kids’ Clubs.Monitro a Gwerthuso• Mae’ rheolydd yn ymweld â’r clybiau’n rheolaidder mwyn monitro’r ansawdd a rhoi adborth i’rymddiriedolwyr ar unrhyw broblemau.• Rhoddir holiaduron blynyddol i rieni fel rhan o’rbroses werthuso i bob clwb.• Mae gan y plant dafl en adborth y maen nhw’nei chwblhau yn rheolaidd, gan roi eu barn ar bobagwedd o’r clybiau.Cynlluniau/Datblygiadau i’r dyfodol• Mae’r cwmni’n bwriadu agor clwb newydd mewnysgol leol arall, wedi ei ariannu gan Cymorth, idalu cyfl ogau yn y cyfnod cychwynnol.• Ceisir ariannu er mwyn sicrhau parhad yclybiau a chyfl ogaeth y rheolydd.96Marchnata• Cynhyrchir tafl enni, ac mae’r cwmni hefyd ynhysbysebu’r clybiau yn newyddlen Cymunedauyn Gyntaf.• Mae clybiau unigol yn cynhyrchu tafl enni ihysbysebu digwyddiadau lleol a hefyd i hysbysurhieni.• Hysbysir y clwb gwyliau yn y papur lleol.

Astudiaeth Achos 10MathLleoliadAdeiladau3 chlwb ôl-ysgol ac 1 clwb gwyliau wedi eu hariannugan Prosiect Clybiau Plant2 mewn pentref yn Ne Cymru acun ar gyrion tref yn Ne CymruYsgolion cynraddDyddiad y’u hagorwyd 2006 a 2007Ystod oed 3-11Nifer yn mynychuNifer y staffAriannu20 ar draws y 3 chlwb7 ar draws y 3 chlwbProsiect Clybiau Plant,Clybiau Plant Cymru Kids’ Clubs98Arferion ArloesolMae hwn yn gwmni a gyfyngir trwy warant,sy’n arbenigo mewn darparu gofal plant. Maeganddyn nhw nifer o glybiau ar agor ar drawsDe Cymru, ac mae ganddynt swyddfeydd mewnstad ddiwydiannol lle y lleolir y staff gweinyddol.Hefyd, mae crèche ar gyfer plant y staff yn yradeilad.Trosolwg crynoAgorodd tri chlwb o ganlyniad i ariannu gan yProsiect Clybiau Plant, dau mewn pentrefi acun mewn ardal fawr, ddifreintiedig ar gyrion ydref. Cynhelir pob un mewn ysgolion cynradd,ac mae pob un o’r plant sy’n eu mynychu yndod o’r ysgolion hyn. Agorodd y clwb gwyliau yn2007, ac mae’r ddarpariaeth hon yn y clwb syddar gyrion y dref.Gyda’i gilydd, mae gan y clwb 88 o leoeddcofrestredig.Amgylchiadau datblygu’r clwbnewydd• Mae’r cwmni’n defnyddio’r un broses i sefydluei glybiau i gyd.• Mae’n cysylltu ag ysgolion er mwy cyrraeddmannau i ennill diddordeb a chefnogaeth.• Anfonir holiaduron i’r rhieni drwy’r ysgol.• Cynhelir cyfarfodydd gyda phenaethiaid yr ysgoler mwyn canfod y bylchau yn y ddarpariaeth.• Agorodd y clwb fel cynllun peilot, â thafl enni’ncael eu dosbarthu i’r rhieni.• Cynhaliwyd sesiynau gweithgareddau drosgyfnod o ddau ddiwrnod gan ddefnyddio euhyfforddwyr eu hunain i ddarparu gweithgareddaudawns, aml-gamp a chelf a chrefft.• Roedd hyn yn llwyddiant, ac agored y clwb ynEbrill 2007.• Ariannwyd y sesiwn peilot drwy gefnogaeth yclybiau eraill yn y cwmni.Llwyddiant y clwb o safbwynt ydarparydd• Mae’r cwmni’n gweithio mewn partneriaeth âDream Team.• Mae Dream Team yn darparu hyfforddwyr pêldroeda dawns.Mae’r cwmni’n eu defnyddio yn ddyddiol yn yclybiau i gyd.• Bwriedir cael hyfforddwyr rhwyfo ym mhobclwb ym mhob un o’r ardaloedd.• Mae’r un hyfforddwr yn mynd i bob clwb, acfelly’n meithrin perthynas â’r plant.• Hyrwyddir y gweithgareddau hyn i rienidrwy gyfrwng tafl enni, ac wedyn gall rhieniddefnyddio’r clwb ar ddiwrnodau pan geirgweithgareddau penodol.• Mae’r clwb ar gyrion y dref wedi bod ynllwyddiannus iawn, â chysylltiadau cryf â’rysgol.• Mae pennaeth yr ysgol hefyd yn gefnogol iawno’r clwb hwn.

• Mae’r cwmni hefyd yn rhedeg dau glwb gwyliauarall nad oes llawer o blant yn eu mynychu.• Mae’r staff yn cludo’r plant sydd wedi archebulleoedd i’r clwb gwyliau yn yr ysgol, sy’n eiwneud yn fwy cynaliadwy.Anawsterau a sialensiau• Yr anhawster o ddod o hyd i ddigon o weithwyrchwarae wedi eu cymhwyso hyd at Lefel 3.• Mae’r cwmni’n cyfl ogi gweithwyr cefnogi syddwedi bod yn gyfar yn y tymor byr.• Mae aelod newydd o’r staff wedi ei gyfl ogierbyn hyn, felly datryswyd y sefyllfa hon.• Mae gan un o’r clybiau yn lleoliad yr ysgolbentref niferoedd isel.• Mae tafl enni’n cael eu hanfon drwy’r ysgol igeisio cynyddu’r galw.• Mae’r cwmni hefyd yn mynychu nosweithiaui’r rhieni, ac yn manteisio ar y cyfl e i siarad â’rplant a sôn wrthynt am y cyfl eusterau y mae yneu cynnig.• Bu oedi yn y broses gofrestru gydag ArolygiaethGofal a Gwasanaethau Cymdeithasol Cymru.• Heb y cofrestru hwn, ni all y rhieni hawlio’relfen ofal plant o’r Credyd Treth Gwaith.Hygyrchedd• Mae pob o’r clybiau’n galluogi mynediad ibawb.• Mae dau o’r clybiau mewn ystafell ddosbarthyn yr ysgol, a neuadd yr ysgol sydd ag iardchwarae y tu allan. Mae mannau chwaraeglaswellt a choncrit.• Mae clwb arall mewn ystafell ddosbarthsymudadwy ar dir yr ysgol. Mae ganddo iardchwarae fawr ar gyfer chwarae y tu allan, amannau concrit a glaswellt.• Yr un yw’r ffi oedd ar gyfer pob clwb, sef £6.50y sesiwn. Mae’r trydydd plentyn yn derbyngostyngiad o 25 y cant, ac mae lle’r pedweryddyn rhad ac am ddim.Cyfathrebu• Mae’r cwmni’n cyfl ogi 10 aelod gweinyddol ostaff• Ymdrinnir â phob archeb, pob taliad agwasanaethau cwsmeriaid ar gyfer pob clwb ynganolog.• Mae swyddog cefnogi’r clybiau’n ymweld âphob clwb ac yn eu monitro – un bob pythefnos– ac mae mewn cyswllt ffôn â nhw rhwng yradegau hynny.• Prif iaith y clybiau yw Saesneg.• Mae gan bob clwb bwyllgor plant, sy’n cynnwysy plant i gyd.• Maen nhw’n cyfarfod unwaith yr wythnos,yn adolygu rheolau’r clwb ac yn cynllunio eiweithgareddau.• Mae ganddyn nhw focs awgrymiadau ynogystal.• Mae gan bob clwb hysbysfwrdd.• Anfonir holiaduron i bob rhiant a phlentyn bobchwe mis.• Mae gan y cwmni ei wefan ei hun, a mewnrwyd,sydd wedi cdisodli’r newyddlen.Chwarae• Cynigir amrediad eang o weithgareddau ymmhob clwb, ym mhob sesiwn.• Mae Dream Team yn ymweld yn aml i gynnigsesiynau pêl-droed a dawns.Bwyta’n iach• Mae’r gweithiwr cefnogi o Clybiau PlantCymru Kids’ Clubs yn ymweld â’r clybiau i gyd ihyrwyddo’r Wobr Safon Aur am Fyrbrydau Iach• Anogir pob clwb i hyrwyddo bwyta’n iach.• Mae un o’r clybiau newydd wedi llwyddo i ennilly wobr hon, ac mae’r ddau arall yn aros i’w caisgael ei ddilysu.• Mynychodd y clybiau i gyd yr hyfforddiantHwyl Heini a ddarparwyd gan Clybiau PlantCymru Kids’ Clubs, ac yn gyfnewid am hyn fewnaethant dderbyn peiriant llyfnu a fwynheir aca ddefnyddir gan bawb.• Anogir a chroesewir cyfraniad y plant i’rfwydlen byrbrydau iach.Rheolaeth• Mae’r cwmni’n gwmni a gyfyngir trwy warant.• Mae ganddo Fwrdd Ymddiriedolwyr.• Mae’n darparu gwasanaeth cyfl ogres.• Mae’n cyfl ogi 80 aelod o staff.Trafnidiaeth• Cesglir y plant sy’n mynychu ysgolion y trichlwb newydd o’r ysgolion ac fe’u cymerir i’rclwb.• Ar un diwrnod o’r wythnos dim ond dau blentynsydd mewn un clwb, felly fe’u cludir mewn caro’u hysgol i glwb arall.• Os trefnir tripiau, yna naill ai y defnyddir bwsmini’r cwmni, neu fe hurir bysiau â gyrwyr.99

100Staff• Mae saith aelod o’r staff yn cwmpasu’r tri chlwbnewydd.• Cyfl ogir pedwar gweithiwr cefnogi gan ycwmni.• Mae’r gweithwyr cefnogi anwytho aelodaunewydd o’r staff.• Mae’r staff yn mynychu cyrsiau hyfforddiClybiau Plant Cymru Kids’ Clubs.• Mae gan bob aelod o’r staff gontract a disgrifi adswydd; maent yn cwblhau proses anwytho acyn derbyn arfarniad wedi chwe mis.• Mae pob aelod o’r staff yn derbyn arfarniadauyn fl ynyddol.Gwirfoddolwyr• Mae aelodau’r bwrdd ymddiriedolwyr oll ynwirfoddolwyr.• Mae hyfforddiant ar gael i bob ymddiriedolwr.• Roedd un rhiant yn gwirfoddoli mewn clwber mwyn ennill profi ad gwaith tra oedd ar gwrsgofal plant.Marchnata• Mae pob aelod o’r staff yn gwisgo gwisg unffurfsydd yn helpu i hyrwyddo delwedd broffesiynoli’r ysgolion, y rhieni a’r plant.• Dosberthir tafl enni a phosteri i’r ysgolion,ac fe’u defnyddir yn ogystal i hysbysebu amaelodau newydd o staff.• Hysbysebir yn newyddlenni’r ysgolion.• Mae gan y cwmni wefan.• Defnyddir y wasg leol a chenedlaethol ynogystal.• Defnyddiwyd sgrin fi deo mewn canolfan arddioleol i hyrwyddo’r clybiau a hysbysebu am staff.• Mae’r plant yn cynhyrchu tafl enni i ‘wahoddffrind’ – yn y gobaith o gynyddu’r niferoedd yny clybiau.Ariannu• Prosiect Clybiau Plant, Clybiau Plant CymruKids’ Clubs• Cronfa Allweddol Ardaloedd Gwledig• Awdurdodau lleolRhwydweithio a Phartneriaethau• Clybiau Plant Cymru Kids’ Clubs - aelodaeth,hyfforddiant, ariannu a chefnogaeth hyfforddwyri gyfl wyno gweithgareddau• Dream Team• Cynlluniau chwarae lleolMonitro a Gwerthuso• Cynllun sicrwydd ansawdd• Mae’r staff yn cyfarfod yn fi sol.• Mae gweithwyr cefnogi’n ymweld â phob clwbunwaith y pythefnos, gan gwblhau ffurfl en fonitroar y cyd â’r uwch-weithiwr chwarae.• Mae’r gweithwyr cefnogi hefyd yn sicrhau body clybiau’n cael eu rhedeg yn briodol, a’u bodyn cyfarfod â’r Safonau Gofynnol Cenedlaethol(AGGCC).• Mae’r ymddiriedolwyr yn cyfarfod ddwywaithyr wythnos.• Cofrestrir pob clwb gydag Arolygiaeth Gofal aGwasanaethau Cymdeithasol Cymru, ac maentyn cynnal dau archwiliad blynyddol.• Anfonir holiaduron i rieni a phlant bob chwemis.• Mae gan bob clwb bwyllgor plant sy’n cyfarfodunwaith y mis i drafod rheolau’r clwb ac igynllunio gweithgareddau.• Mae’r cwmni’n adrodd yn ôl i’r arianwyr yn ôltelerau’r ariannu.Cynlluniau/datblygiadau i’r dyfodolY tymor byr• Cydweithio’n agos â’r ysgolion ac edrych atddarparu gwahanol weithgareddau i’r clybiau ynyr ysgolion.• Cynyddu niferoedd y plant sydd yn rhai o’rclybiau, drwy sesiynau agored, a Dream Teamyn rhedeg rhai gweithgareddau.Y tymor hir• Bod mwy o chwaraeon ar gael yn y clybiau.• Bod ag un aelod o’r staff sy’n hyfforddyddchwaraeoncymwysedig• Parhau i ddefnyddio hyfforddwyr DreamTeam.• Ychwanegu at ein nifer glybiau sy’n bodoliar hyn o bryd, ac a redir gan bwyllgorau rheoligwirfoddol.Sylwadau ychwanegol gan y clwb• Mae’r cwmni’n ymwybodol o’r ffaith fod prinderstaff sy’n gymwysedig hyd at Lefel 2, ac maewedi gofyn a fyddai’n bosibl ennill y cymhwysterhwn drwy gyfrwng cwrs carlam.• Gellir cynnig Lefel 2 fel cwrs carlam, ondrhaid asesu addasrwydd y myfyrwyr cyn iddyntddechrau’r cwrs.• Hyfforddiant diogelwch tân

101

Astudiaeth Achos 11MathLleoliadMan CyfarfodClwb ôl-ysgolCymuned pentref bach ar gyrion tref fach yngNgorllewin CymruYsgol GynraddDyddiad y’i hagorwyd 2007Ystod Oedran 3 -11Nifer sy’n mynychu 12Nifer y staff 3CyllidProsiect Clybiau Plant,Clybiau Plant Cymru Kids’ Clubs, Ffi oedd, Codi arian102Arferion arloesolYn un o dri chlwb a ddatblygwyd drwyBrosiect Clybiau Plant o dan sefydliad mentergymdeithasol leol, mae’r clwb yn cynnig ystodo ddigwyddiadau ar gyfer y plant i gyd a phoblifanc o gefndiroedd diwylliannol amrywiol.Mae ganddynt gyfl e i fynd ar ymweliadau â’rtheatr, nosweithiau sinema a choginio, (nafyddai fel rheol yn agored i’r plant a’r bobl ifancsy’n mynychu’r clwb), yn ogystal â mwynhaugweithgareddau arferol clwb ar ôl ysgol.Trosolwg byrCynhelir y clwb mewn ysgol gynradd categori Bac mae’n darparu ar gyfer plant o oedran 3 -11.Lleolir yr ysgol ar gyrion tref ddiwydiannol fachsy’n newid, oddi fewn i gymuned pentref. Mae’rplant yn dod o ystod eang o gefndiroedd, rhai yndod o ward Cymunedau yn Gyntaf. Mae rhai o’rplant sy’n mynychu’r clwb yn dod o rannau eraillo’r dref oherwydd bod eu rhieni yn gweithio ynyr ardal.Amgylchiadau datblygu’r clwbnewydd• Canfuwyd yr angen am glwb gan bennaeth yrysgol.• Bu’r ysgol yn gweithio yn fl aenorol gyda’rsefydliad menter gymdeithasol ac aethpwyd aty sefydliad i ofyn am gefnogaeth.• Rhoddodd cysylltiadau gweithio’n agos âChlybiau Plant Cymru Kids’ Clubs y fantais o roicyllid i sefydlu’r clwb• Rhannwyd holiaduron ymhlith y rhieni.• Trefnwyd rhagolygon llif arian wedi’u seilio arymatebion i’r holiaduron.• Ystyriwyd hyfywdra wedi i’r cyllid cyntaf gaelei sefydlu ac i’r cais a wnaed i Brosiect ClybiauPlant Clybiau Plant Cymru Kids’ Clubs symudymlaen.Llwyddiant y Clwb o safbwynt ydarparwr• Mae’r clwb ar agor i bob grŵp oedran.• Mae plant o gymysgedd o gefndiroedd ynmynychu’r clwb ac maent wedi datblygu eusgiliau iaith o ganlyniad i fod yn rhan o strwythurgweithgareddau chwarae ychwanegol.• Darparu cyfl eoedd newydd i blant fynychu’rtheatr a’r sinema. Ni fyddai’r cyfl eoedd hyn argael iddynt fel arfer.Problemau a sialensiau• Datblygu nifer o weithgareddau clwb syddwedi’u seilio ar yr ysgol, er enghraifft, côr, pêlrwyda rygbi.• Cael noson glwb rheolaidd a thema’n perthyniddi, er enghraifft ioga, aromatherapi, dod âphlant eraill i’r clwb.• Mae rhestr wedi’i hamserlennu o adnoddau bobhanner tymor wedi bod o gymorth arbennig.

Hygyrchedd• Mae’r clwb wedi’i sefydlu mewn ysgol syddynghanol y dalgylch, ac mae’n hygyrch i bawb.• Mae’r clwb yn codi £2.50 y nos ac mae’r ailblentyn yn cael gostyngiad. Nid oes yr un sylwcroes wedi’i wneud am y ffi oedd hyn, felly tybireu bod yn dderbyniol.Cyfathrebu• Y brif iaith yw Saesneg gyda pheth defnyddo’r Gymraeg.• Anfonir llythyrau i’r rhieni drwy’r ysgol.• Posteri.• Mae adroddiadau’r cyfarfod cyfathrebublynyddol ar gael.• Bwrdd ar ôl ysgol gyda gwybodaeth i rieni aphlant.Chwarae• Cynhelir y clwb yn neuadd yr ysgol sy’n cynnigardal helaeth i chwarae.• Mae gan y plant fynediad i fuarth yr ysgol aci’r maes chwarae.• Mae ystod eang o weithgareddau ar gaelymhob sesiwn.• Mae’r plant yn rhan o gynlluniogweithgareddau.• Mae’r gweithgareddau yn newid yn ôldiddordebau’r plant ac yn ôl y tymor.Bwyta’n Iach• Mae gan y clwb bolisi bwyta’n iach.• Mae’r plant yn cael dewis beth a roddir ar eubrechdanau ac mae dewis o ffrwythau ffres.• Ystyrir y bwyd a hoffi r, y bwyd nad ydynt yn eihoffi a cheisiadau dietegol.103

Rheoli• Sefydliad ymbarél sydd wedi’i gofrestru felelusen ac sy’n fenter gymdeithasol sy’n rheoli’rclwb.Cludiant• Mae plant yn dod o’r dosbarth i’r clwb.• Trefnir tripiau a’r cwmni bysiau lleol sy’n darparutrafnidiaeth yr ysgol sy’n cael ei defnyddio.Staffio• Cyn y gwneir apwyntiadau gweithredirgweithdrefnau gwirio a thystlythyrau.• Gosodwyd gweithdrefnau yn eu lle i apwyntiostaff sy’n adlewyrchu’r gymuned.• Rhoddir swydd-ddisgrifi adau clir.• Ymgymerir â gwerthuso.• Mae ystod o gyfl eoedd hyfforddiant ar gael, acmae’r staff i gyd yn cwblhau hyfforddiant craiddmewn gwarchod plant, ac iechyd a diogelwch.• Mae’r staff yn cyfarfod yn chwarterol.• Cynhelir nosweithiau cymdeithasol gyda’r staffyn chwarterol.• Yn ystod gwerthusiad y clwb trafodirsafbwyntiau’r staff.Rhyngweithio a phartneriaethau• Clybiau Plant Cymru Kids’ Clubs• Cymdeithas Gymunedol o sefydliadaugwirfoddol.• Gwasanaeth Gwybodaeth i Blant.• Menter Cwm Gwendraeth• Awdurdod Addysg Leol• Gwasanaethau Cymdeithasol.Monitro a gwerthuso• Mae Adnoddau Dynol yn monitro’r clwb bobtymor.• Trafodir materion gyda’r staff ar ôl yr ymweliadmonitro.• Cynhelir gwerthusiad staff yn fl ynyddol.• Fel rhan o’r sicrwydd ansawdd rhoddir holiaduri’r staff, y plant a’r rhieni yn fl ynyddol i wella ac iailddiffi nio’r gwasanaethau.• Mae gan y plant ran mewn cynllunio’rgweithgareddau ac ymgynghorir â hwy drwyamser cylch.Cynlluniau/datblygiad y dyfodol• I sicrhau cynaliadwyedd y clwbGwirfoddolwyr• Mae gan y clwb bolisi gwirfoddol.• Gwirfoddolwyr yw’r pwyllgor rheoli.• Cefnogir gwirfoddolwyr i weithio yn y clwb.• Mae disgyblion ar brofi ad gwaith o Flwyddyn 9yn aml yn gwirfoddoli.Marchnata• Posteri• Tafl enni gwybodaeth• Y wasg leol• Cysylltiadau Radio drwy’r sefydliad ymbarél104Cyllid• Mae’r clwb yn gynaliadwy ac yn cael ei fonitrobob mis.• Monitrir ffi oedd i sicrhau eu bod yn fforddiadwyac yn hyfyw.• Raffl au, gwyliau, cyngherddau Nadolig• Cymdeithas gymunedol o sefydliadaugwirfoddol ar gyfer grantiau ac arweiniad.• Cist Gymunedol• Arian i Bawb.• Clybiau Plant Cymru Kids’ Clubs

105

Astudiaeth Achos 12MathLleoliadMan CyfarfodClwb ôl-ysgol a chlwb gwyliauPentref, De CymruYsgol gynradd leolDyddiad y’i hagorwyd 2007Ystod Oedran 2 -11Nifer sy’n mynychu 8Nifer y staffCyllid2 amser llawn a 5 llanwClybiau Plant Cymru Kids’ Clubs,Prosiect Clybiau Plant106Arferion arloesolWrth wynebu’r ffaith fod y clwb oedd yn bodoliyn barod ar fi n cau, aeth y staff at bwyllgor yreglwys leol i geisio sefydlu clwb newydd a’iymestyn i fod yn glwb gwyliau. Mae gan yreglwys gysylltiadau cryf iawn â’r gymuned acmae’n darparu rhwydwaith da o gefnogaeth ibob oedran oddi fewn i’r gymuned. Arweinioddhyn at rwydwaith cryfach o gefnogaeth i’r clwbac erbyn hyn mae’n fwy o ddarpariaeth syddwedi’i seilio ar y gymuned.Trosolwg crynoMae’r clwb wedi’i sefydlu ar safl e’r ysgol syddyng nghanol y pentref. Mae cysylltiadau da âphob un o’r ysgolion lleol a chyswllt uniongyrcholgyda’r blynyddoedd cynnar drwy’r feithrinfa.Mae’r clwb yn gweithredu dan statws elusengofrestredig yr eglwys. Mae gan ddwy ysgolleol - un yn ysgol iaith Saesneg a’r llall yn ysgolGymraeg - fynediad llawn i’r clwb.Amgylchiadau datblygu’r clwbnewydd• Dechreuwyd y clwb newydd i gymryd lle clwboedd yn bodoli ond oedd ar fi n cael ei gau.• Tîm rheoli newydd dan elusen yr eglwys leol.• Darganfod angen am ddarpariaeth meithrin (2- 4 mlwydd oed) a chlwb ar ôl ysgol.• Dyfarnwyd cyllid i Bartneriaeth Datblygu’rBlynyddoedd Cynnar a Gofal plant, ynghyd âchyllid gan Glybiau Plant Cymru Kids’ Clubs,Prosiect Clybiau Plant.• Mynegodd rhieni angen am y ddarpariaethhon.• Sefydlwyd cysylltiadau ag asiantaethau lleoleraill sy’n darparu cymorthdaliadau lleoedd agynorthwyir (sy’n cymorthdalu ffi oedd).Llwyddiant y Clwb o safbwynt ydarparwr• Sicrhau hyfywedd y clwb yn y tymor byr.• Mae archebion ar gyfer y clwb ar ôl ysgol wedidyblu dros y chwe mis diwethaf.• Mae’r clwb gwyliau newydd yn cynyddu yn eiboblogrwydd.• Pwyllgor cryf – yn fodlon ymgymryd â gwaithac yn cefnogi’r datblygiad.Problemau a sialensiau• Problemau cychwynnol gyda mynediad i’rsafl e.• Perthynas dda rhwng staff yr ysgol a staff yclwb.• Llinellau cyfathrebu agored da.Hygyrchedd• Cyfyngedig yw sgôp yr adeiladau ar gyferdefnyddwyr cadeiriau olwynion• Cedwir y taliadau yn isel i helpu teuluoeddsydd ar incwm isel i ddefnyddio’r clwb.• Mae gostyngiad i frodyr neu chwiorydd.

• Wedi’i leoli yng nghalon y pentref.Cyfathrebu• Plant drwy’r gweithwyr chwarae ac ynachlysurol y pwyllgor rheoli yn cymryd rhan ermwyn meithrin amgylchedd cyfeillgar.• Llythyrau a phosteri i rieni bob hyn a hyn.• Cyfathrebu un i un rhwng gweithwyr chwaraea rhieni.• Cyfarfodydd rheolaidd.• Saesneg yw’r brif iaith.• Mae aelodau o’r pwyllgor yn siaradwyrCymraeg rhugl, felly darperir gwybodaethddwyieithog.Chwarae• Cynhelir y clwb mewn adeilad cludadwy ar diryr ysgol• Dwy ystafell ar wahân – un i’r plant iau ac unar gyfer y clwb.• Mae gan y clwb gegin.• Cynigir ystod eang o weithgareddau ar gyferchwarae y tu fewn neu’r tu allan.• Mae’r plant yn trafod pa weithgareddau ybyddent yn hoffi eu cael yn rheolaidd.Bwyta’n Iach• Gweithgareddau coginio fel gwneud llyfnlaethneu brofi ffrwythau.• Gweithgareddau bwyta’n iach wedi’u cyfl wynogan wirfoddolwyr.Rheoli• Mae’r eglwys yn elusen gofrestredig a rheoliry clwb dan y statws elusennol hwn.• Mae gan y clwb ei gyfansoddiad ei hun, yndderbyniol gan y pwyllgor rheoli ac ArolygiaethGofal a Gwasanaethau Cymdeithasol Cymru.Cludiant• Cesglir y plant o’r ysgol.• Cesglir y plant oedran meithrin o’r feithrinfagan gar gan fod hon ar safl e arall.Staffi o• Dau aelod o staff llawn amser.• Pum swydd llanw - i gyd â chymwysterau gofalplant.• Cofnodion troseddol i gyd wedi’u gwirio.• Systemau gwerthuso yn eu lle.• Pan/os bydd angen staff newydd, rhoirhysbysebion yn y wasg leol.Gwirfoddolwyr• Mae pob un o aelodau’r pwyllgor ynwirfoddolwyr.• Cefnogaeth gan fyfyriwr unwaith yr wythnos.Marchnata• Tafl enni dwyieithog yn darparu gwybodaeth.Cyllid• Clybiau Plant Cymru Kids’ Clubs, ProsiectClybiau Plant.• Partneriaeth Datblygu’r Blynyddoedd Cynnara Gofal Plant• Codi arian.• Clwb gwyliau i ddarparu incwm ychwanegoldrwy wyliau’r haf.Rhyngweithio a phartneriaethau• Clybiau Plant Cymru Kids’ Clubs – cyllid,datblygiad a chefnogaeth gyfredol.• Partneriaeth Datblygu’r Blynyddoedd Cynnara Gofal Plant. – cynaliadwyedd• Cartrefi Plant Cenedlaethol (NationalChildren’s Homes) ac O Gam i Gam – cyllidcymorth lleoedd (sy’n cymorthdalu ffi oedd).• Eglwys - pwyllgor rheoli gwirfoddol, cysylltiadaucymunedol/cefnogaeth.Monitro a gwerthuso• Adborth gan rieni• Ymgynghori â’r plant yn ystod oriau’r clwb.• Monitro ar gyfer Prosiect Clybiau Plant sy’namlygu unrhyw ddiffygion y gellir mynd i’r afaelâ hwy.Cynlluniau/datblygiad y dyfodol• Sicrhau cynaliadwyedd y ddarpariaeth adatblygiad y clwb gwyliau.107

Astudiaeth Achos 13MathLleoliadMan CyfarfodClwb GwyliauCymoedd De CymruNeuadd GweithwyrDyddiad y’i hagorwyd 2007Ystod Oedran 3 -11Nifer sy’n mynychu 4Nifer y staff 5CyllidClybiau Plant Cymru Kids’ Clubs,Prosiect Clybiau Plant108Ymarfer arloesolRheolir y clwb gan sefydliad adfywio cymunedauwedi’i leoli mewn Neuadd Gweithwyr mewn cwmyn Ne Cymru. Sefydlodd yr ymddiriedolaethGanolfan Amser – y cyntaf o’i fath yn y DU– a gynlluniwyd i adeiladu ymwybyddiaeth oberchnogaeth a chynhwysiad yn y gymuned.Mae aelodau’r Ganolfan Amser yn ennill‘credydau amser’ drwy roi eu hamser i helpu yneu cymuned ac i wella bywyd y pentref. Gellirwedyn defnyddio’r credydau amser fel arian ifynychu llawer o ddigwyddiadau yn y neuadda tuag at hyfforddiant. Defnyddir y credydauamser yn y clwb pan fo gwirfoddolwyr yn cynnigeu gwasanaethau i gefnogi eu clwb gwyliau.Trosolwg byrMae’r clwb mewn cwm yn Ne Cymru a lleolirmewn Neuadd Gweithwyr leol sydd ynganolbwynt y gymuned. Mae’r ysgolion sy’ncyfl enwi’r clwb y tu allan i’r gymuned ond maento fewn pellter cerdded i’r neuadd. Darperirtrafnidiaeth i’r plant, fodd bynnag.Amgylchiadau datblygu’r clwbnewydd• Roedd clwb ar ôl ysgol eisoes yn bod yn yneuadd.• Awgrymiadau rhieni am Glwb Gwyliau.• Rhannwyd holiaduron.• Llawer o deuluoedd yn defnyddio aelodauteuluoedd estynedig ar gyfer gwarchod plant.• Roedd angen gofal plant cyson er mwyngalluogi rhieni i ddychwelyd i waith.• Dim gwarchodwyr plant yn yr ardal.• Yr unig gyfl e ar gyfer darpariaeth am ofal plantllawn amser.• Cyswllt rhwng prif weithredwr yr Ymddiriedolaetha’r Prosiect Clybiau Plant.• Cyllid wedi’i ddyfarnu gan y Prosiect ClybiauPlant ar gyfer y clwb gwyliau• Cytunodd y Staff o’r clwb ar ôl ysgol i weithioi’r clwb gwyliau.• Cofrestru gydag Arolygiaeth Gofal aGwasanaethau Cymdeithasol Cymru.Llwyddiant y Clwb o safbwynt ydarparwr• Cynnig cyfl euster sydd ei fawr angen yn ygymuned.• Dwy fam wedi mynd i hyfforddi fel athrawon acun tad wedi dychwelyd i weithio.• ‘Credydau Amser’ – yn caniatáu i aelodau o’rgymuned wirfoddoli yn y clwb ac ennill profi adhanfodol, yn ogystal â chredydau amser aall gael eu defnyddio tuag at hyfforddiant adigwyddiadau eraill a gynhelir yn y neuadd.• Mae’r system ‘credydau amser’ yn un y gellidei hailadrodd mewn unrhyw gymuned.Materion a sialensiau• Sicrhau fod galw yn y gymuned.• Newid agweddau tuag at ofal plant.Hygyrchedd• Wedi’i leoli mewn ardal ble mae llawer oelltydd.

• Adeiladau yn hygyrch i bawb.• Ffi oedd yn £16 y dydd.• Dim gostyngiad i frodyr neu chwiorydd.• Mae’r clwb wedi’i leoli’n dda ar gyfer ydalgylch.Cyfathrebu• Y brif iaith a ddefnyddir yw Saesneg.• Mae’r neuadd ar agor drwy’r dydd, felly gallrhieni gysylltu’n hawdd a phan fo’n gyfl eusiddynt.• Mae gan yr ymddiriedolaeth bolisi drwsagored.• Mae’r staff, y prif weithredwr ac aelodau’rpwyllgor wedi’u lleoli yn y neuadd.• Posteri sy’n hysbysebu’r clwb yng nghaffi ’rneuadd.• Llythyrau hefyd wedi’u hanfon pan oeddangen.Chwarae• Mae’r gofod yn fawr ac mae gan y clwbfynediad i ystafelloedd eraill yn y neuadd, gangynnig gwahanol ardaloedd chwarae.• Cynigir ystod eang o weithgareddau.• Oherwydd lleoliad y clwb, mae sawl ardal obrydferthwch naturiol yn ymyl ac mae’r gweithwyrchwarae yn cymryd y plant i ymweld â hwy.Bwyta’n Iach• Darperir byrbrydau iach wedi’u paratoi’nffres.• Mae prydau poeth hefyd ar gael.• Hyrwyddir manteision bwyta’n iach yny clwb.• Mae gan rieni’r dewis i ddarparubyrbrydau ar gyfer eu plant.wirfoddolwyr.• Mae gwirfoddolwyr yn casglu ‘credydau amser’am gasglu’r plant.Staffio• 3 aelod o staff.• Glynir wrth gymhareb o 1 oedolyn i 8 plentyn.• Mae pob un o’r staff wedi’u gwirio gan ySwyddfa Cofnodion Troseddol• Mae pob un o’r staff o’r ardal leol.• Mae pob un yn cael eu hannog i ymgymryd âhyfforddiant.• Cynhelir gwerthusiad blynyddol.• Mae staff yn cael eu hannog blith y gymunedleol.Gwirfoddolwyr• Mae pob un o’r gwirfoddolwyr yn dod o’rgymuned.• Anogir pob un i chwarae rhan lawn ac i ennill‘credydau amser’.Marchnata• Dosberthir posteri a thafl enni yn y dalgylch.• Mae gwybodaeth am y clwb yn ymddangosyng nghyhoeddiadau’r ymddiriedolaeth.Cyllid• Mae prif weithredwr yr ymddiriedolaeth ynRheoli• Sefydlwyd yr ymddiriedolaeth gan boblleol i ymwneud â materion cymdeithasol,economaidd ac amgylcheddol mewncymunedau yn y cwm.• Mae gan yr ymddiriedolaeth bwyllgorrheoli, mae’n elusen gofrestredig, yngwmni cyfyngedig gan warant ac yn fentergymdeithasol.• Mae hwn yn glwb a reolir gan bwyllgor.Cludiant• Mae rhai plant yn cerdded i’r clwb.• Mae rhai plant yn cael eu casglu gan109

gyfrifol am sicrhau cyllid.• Chwilir am gyllid y dyfodol oddi wrth grantiausy’n cefnogi datblygiad cymunedol.Rhyngweithio a phartneriaethau• Clybiau Plant Cymru Kids’ Clubs ar gyferhyfforddiant a chyllid.• Partneriaeth Plant ar gyfer cyllid.• BAVO (Cymdeithas Mudiadau GwirfoddolPen-y-bont ar Ogwr) ar gyfer hyfforddiant.• Genesis ar gyfer hyfforddiant.• 4Children ar gyfer cyngor.Monitro a gwerthuso• Cyfarfodydd misol rhwng y staff a’r PrifWeithredwr• Mae’r uwch weithiwr chwarae yn monitro ac yngwerthuso’r ymarfer yn y clwb ac yn ymdrin agunrhyw fater wrth iddo godi.• Cynhelir cyfarfodydd tîm yn rheolaidd.• Ymgynghorir â phlant a rhieni yn rheolaidd.• Mae’r staff yn siarad â’r rhieni.• Ymgynghorir â phlant drwy sesiynau penodola blwch awgrymiadau.Cynlluniau/Datblygiad y dyfodol• Y nod yn y tymor byr yw sicrhau cynaladwyeddi’r clwb.• Mae cynlluniau i agor clwb gwyliau arall arleoliad sydd gerllaw.• Mae cyswllt â Phartneriaethau Plant yndigwydd ynglŷn â’r clwb newydd arfaethedig.Sylwadau Ychwanegol oddi wrth yClwb• Mae rhaglen barhaol o hyfforddiant ar gyfergweithwyr gofal plant yn hanfodol i gynnal yclwb.• Mae gwirfoddolwyr yn bwysig iawn gan sicrhaufod y gymuned yn cael ei chynrychioli.• Mae ysbryd cymunedol wedi bod yn bwysigiawn yn llwyddiant y clwb.110

111

Astudiaeth Achos 14MathLleoliadMan CyfarfodAmlapiol, clwb ôl-ysgol a chlwb gwyliauTref, De CymruYsgol GynraddDyddiad y’i hagorwyd 2007Ystod Oedran 3 -11Nifer sy’n mynychu 5 - 6Nifer y staffCyllid4 staffClybiau Plant Cymru Kids’ Clubs,Prosiect Clybiau PlantArferion arloesolMae’r clwb hwn yn cynnig gofal diwrnod llawni blant y cylch, ac mae’r clwb gwyliau ar agor iblant ar draws y sir.Trosolwg byrMae’r clwb wedi’i leoli mewn ysgol gynradd fachsydd mewn cystadleuaeth ag ysgol gynradd fwyheb fod ymhell oddi wrthi.Lleolir yr ysgol ar safl e darluniadwy iawn gydadigon o sgôp ar gyfer chwarae anturus.Clubs, er nid ar gyfer darpariaeth amlapiol.• Mae pob darpariaeth wedi’i chofrestrugydag Arolygiaeth Gofal a GwasanaethauCymdeithasol Cymru.Llwyddiant y Clwb o safbwynt ydarparwr• Ffurfi wyd cysylltiadau agos â ChymdeithasCylchoedd Chwarae Cyn-ysgol Cymru ynogystal â Chlybiau Plant Cymru Kids’ Clubs.Yr ysgol sy’n rhedeg y clwb, gan ddileu’r angenam bwyllgor. Mae’r staff yn broffesiynol ac wedi’ucymhwyso’n briodol. Mae’r clwb wedi’i gofrestrugydag Arolygiaeth Gofal a GwasanaethauCymdeithasol Cymru.112Amgylchiadau datblygu’r clwbnewydd• Roedd rhieni’n gofyn am feithrinfa diwrnodllawn.• Chwiliwyd am gyllid ac aethpwyd at GlybiauPlant Cymru Kids’ Clubs• Canfasiwyd y rhieni i weld a oedd angen gofalamlapiol a gofal plant ar ôl ysgol.• Roedd pennaeth yr ysgol yn newydd ac ynfl aengar - am wella cyfl eusterau lleol ac ysgogiplant i fynychu’r ysgol.• Dyfarnwyd cyllid ar gyfer y clwb ar ôl ysgola’r clwb gwyliau gan Glybiau Plant Cymru Kids’

· Dechreuwyd clwb brecwast am ddim, aoedd yn gymorth mawr i rieni.• Mae rhai plant o deuluoedd sy’n byw ar incwmisel iawn erbyn hyn yn elwa oddi wrth ofaldiwrnod llawn a’r holl gyfl eusterau chwarae.• Mae’r ddarpariaeth hon yn galluogi rhieni ifynd i weithio neu i chwilio am waith.Problemau a sialensiau• Profodd cofrestru gydag Arolygiaeth Gofala Gwasanaethau Cymdeithasol Cymru ynanodd ar adegau. Roedd hyn oherwydd ceisiocydgysylltu gofal amlapiol â’r clwb ar ôl ysgolmewn un cais.• Roedd gwneud rhestr wirio o bethau i’wgwneud o gymorth oherwydd gellid rhoi tic wrthi’r tasgau gael eu cwblhau.• Oherwydd yr amser byr i wario’r cymhorthdalgan y Prosiect Clybiau Plant, mae weithiau’nteimlo fel pe bai pob peth yn digwydd yn gyfl ymiawn. (Dyfarnwyd y cymhorthdal yng Ngorffennaf2007).Hygyrchedd• Mae’r ysgol ar gael i’r gymuned ei defnyddio.• Mae’r costau’n rhesymol gyda gostyngiad ifrodyr a chwiorydd.• Gall rhieni ymgeisio am gymorthdaliadau ihelpu gyda’r ffi oedd,• Lleolir y clwb yn yr ysgol leol ac mae’r ardalgyfarwydd o gymorth i bawb.• Lleolir yr ysgol yng nghanol y gymuned.Cyfathrebu• Mae’r plant yn rhan o’r cynllunio a gwneudpenderfyniadau.• Cynhelir amser cylch bob dydd, gan roi cyfl ei’r plant gyfrannu.• Mae tafl en newyddion misol yn mynd gydallythyr yr ysgol sy’n cael ei roi i’r rhieni.• Mae’r staff yn cyfarfod yn ddyddiol yn y clwbac unwaith yr wythnos gyda staff o’r ysgol.• Darperir rheolaeth gan bennaeth yr ysgolac wedyn ei throsglwyddo i’r uwch weithiwrchwarae.• Mae goruchwylio’r uwch weithiwr chwarae yndigwydd unwaith y mis gan bennaeth yr ysgol.• Saesneg yw prif iaith y clwb, gydag ychydig oGymraeg yn cael ei siarad.Chwarae• Mae’r gofod tu allan yn fawr ac yn amlbwrpasgyda llystyfi ant naturiol.• Y gofod tu fewn yw dwy ystafell ddosbarth,sydd drws nesaf i’w gilydd ac sy’n ddigon mawri 32 o blant.• Mae ardal anniben, cegin hunangynhaliol athoiledau.• Mae mynediad hefyd i’r neuadd.• Cynigir ystod eang o weithgareddau ymhobsesiwn, yn ogystal â chyfl e i chwarae tu allan.Bwyta’n Iach• Mae’r plant sy’n mynychu’r clwb gwyliau yndod â’u cinio canol dydd eu hunain.• Darperir byrbrydau.• Darperir ffrwythau ffres, llysiau, tost,grawnfwyd, craceri, caws a chynhwysion iwneud brechdanau.• Mae posteri ar y waliau yn hybu bwyta’n iacha threfnir ymweliad gan gydlynydd ysgolioniach.• Defnyddir y bwrdd du i ddweud pa fyrbrydausydd ar gael bob dydd.• Mae dŵr ar gael bob amser, yn ogystal â sudda llefrith ar amser byrbryd.Rheoli• Yr ysgol sy’n trefnu’r clwb ac mae ynaddatganiad o’r diben.113

Cludiant• Mae’r rhieni fel rheol yn dod ac yn casglu euplant gan fod yr adeiladau yn lleol iawn• Mae’r clwb gwyliau ar gyfer y sir i gyd acunwaith eto mae’r rhieni yn dod ac yn casglueu plant.• Mae cwmni bysiau lleol yn trefnu trafnidiaethar gyfer tripiau.Staffio• Cyfl ogir pedwar o staff yn llawn amser, adau sydd â swyddi llanw rhan amser ac adeggwyliau pan fo angen. Cedwir at gymhareb o unoedolyn ar gyfer pob wyth plentyn.• Mae’r ysgol yn gwneud gwiriadau gyda’rSwyddfa Cofnodion Troseddol ac yn gwiriotystlythyrau pob aelod o’r staff.• Mae pob dogfen staff wedi’i chynnwys ymmholisïau a gweithdrefnau’r clwb.• Cynhelir goruchwyliaeth yn fi sol.Gwirfoddolwyr• Ar hyn o bryd nid oes yr un gwirfoddolwr yn yclwb.• Gwnaed awgrym y gallai rhieni gyfrannu agallai hyn wella’r ddarpariaeth.Marchnata• Mae’r ysgol yn hysbysebu yn fewnol yn nhafl ennewyddion yr ysgol a hefyd yn y papur newyddlleol.Cyllid• Mae’r ysgol yn rhannol yn cymorthdalu’rclwb.• Prosiect Clybiau Plant, Clybiau Plant CymruKids’ Clubs.• Chwilir am ffynonellau cymorthdaliadau isicrhau cynaliadwyedd.• Gan fod y clwb yn cael ei redeg gan ysgol,byddai’n anghymwys ar gyfer rhai ffynonellaucymhorthdal.Monitro a gwerthuso• Cynhelir cyfarfodydd staff yn wythnosol.• Ymgynghorir â rhieni drwy’r dafl ennewyddion.• Goruchwyliaeth reolaidd gyda’r uwch weithiwrchwarae.• Mae’r clwb wedi ymgymryd â chynllunsicrwydd ansawdd yr awdurdod lleol a hefyd,Hawlio Cyntaf [ First Claim] (Cynllun AnsawddChwarae Cymru)• Caiff y plant amser cylch ac mae ganddynt ranyn y cynllunio.Cynlluniau/datblygiad y dyfodol• Datblygu hysbysebu a hybu cyfl eusterau i rieniyn yr ardal.• Hybu’r clwb i’r gymuned yn gyffredinol.• Gweithio ochr yn ochr â’r ysgol er lles y plant igyd sy’n ei fynychu.Sylwadau Ychwanegol oddi wrth yClwb• Mae’r staff yn y clwb hefyd yn cael eu cyfl ogiyn yr ysgol. Mae hyn yn cynnig dilyniant gofal i’rplant.• Drwy gynnig gofal diwrnod llawn o 8:00am hydat 6:00pm, gall rhieni – os mynnant – adael euplant gan wybod yn iawn eu bod yn ddiogel ynnwylo staff cymwysedig.• Gwelir y gwasanaeth hwn fel bendith i rieniposib a fyddai, fel arall hwyrach, wedi dewisanfon eu plant i ysgolion eraill.Rhyngweithio a phartneriaethau• Mae’r gweinidog lleol yn gefnogwr cryf iawno’r clwb.• Cymdeithas Cylchoedd Chwarae Cyn-ysgolCymru ar gyfer yr elfen amlapiol a’r fenterbrecwast am ddim.• Coleg Gwent sy’n darparu’r hyfforddiant.114

115

Astudiaeth Achos 15MathLleoliadMan CyfarfodClwb ôl-ysgolPentref, Gorllewin CymruNeuadd GymunedDyddiad y’i hagorwyd 2008Ystod Oedran 3 -11Nifer sy’n mynychu 5Nifer y staffCyllid2 a 2 wrth gefnClybiau Plant Cymru Kids’ Clubs,Prosiect Clybiau Plant116Arfer arloesolRheolir y clwb hwn gan Gymdeithas RhieniAthrawon yr ysgol gynradd leol.Trosolwg byrDechreuwyd y clwb gyda chefnogaeth ariannolgan Brosiect Clybiau Plant Cymru. Gwnaedpenderfyniad i’r Gymdeithas Rhieni Athrawonreoli’r clwb i osgoi ffurfi o pwyllgor arall a fyddaiwedi cynnwys llawer o’r un bobl.Mae’r clwb yn cyfarfod yn y neuadd gymunedsydd wedi’i hailwampio yn ddiweddar, ac sy’nagos iawn at yr ysgol.Mae hyn yn golygu cerdded o’r ysgol i’r neuaddi lawr lôn wledig, gul. Mae’r plant a’r staff yn dalgafael mewn rhaff ac mae gan bob plentyn yddyletswydd i weiddi ‘arhoswch’ pan fyddant yngweld car.Amgylchiadau datblygu’r clwbnewydd• Arolwg o’r gymuned, ynghyd â cheisiadaupenodol gan rieni sydd erbyn hyn yn defnyddio’rclwb.• Cynhaliwyd cyfarfodydd rhwng rhieni,pennaeth yr ysgol, a swyddog datblygu ClybiauPlant Cymru Kids’ Clubs.• Rhoddwyd hysbysebion yn y papur lleol amstaff.• Apwyntiwyd Staff.• Amcanion y ddarpariaeth oedd ysgogi rhienilleol i ddefnyddio’r ysgol leol i’w plant.• Darparu cyfl ogaeth yn lleol.• Gwneud defnydd o’r neuadd gymuned oeddnewydd gael ei hailwampio.• Rhoi rhywle i’r plant fynd iddo i chwarae ar ôlysgol.Llwyddiant y Clwb o safbwynt ydarparwr• Mae grŵp craidd o blant yn mynychu’nrheolaidd.• Mae plant yn mynychu na all eu rhieni fforddioi dalu am eu lleoedd.• Mae rhieni yn mynegi ar lafar mor fodlon ydyntâ’r clwb.• Partneriaeth dda gyda’r ysgol.• Mynychwyd hyfforddiant, wedi’i ddarparu ganGlybiau Plant Cymru Kids’ Clubs.Problemau a sialensiau• Problemau gyda chodi arddangosfeydd agwresogi.• Cynrychiolaeth erbyn hyn ar bwyllgor yneuadd.• Ffurfi wyd is-grŵp o Gymdeithas RhieniAthrawon i reoli’r clwb.• Byddai wedi bod yn ddefnyddiol cyfarfodâ phwyllgor y neuadd cyn gwneud defnyddrheolaidd er mwyn rhoi trefn ar y materion oddydd i ddydd.

• Oedi cyn cofrestru gydag Arolygiaeth Gofal aGwasanaethau Cymdeithasol Cymru.• Cost hysbysebu am staff yn y papur newyddlleol – er yn llwyddiannus.Hygyrchedd• Mynediad corfforol da.• Mae’r ffi oedd yn fforddiadwy, ond dim disgownti frodyr neu chwiorydd ar hyn o bryd.• Posibilrwydd adolygiad o ostyngiadau ifrodyr neu chwiorydd ar ôl i’r cyfrifon gael euhadolygu.• Nid yw’n bosib rhoi cartref i’r clwb yn yr ysgolgan ei bod yn fach iawn, ond mae’r neuaddgymuned leol yn addas iawn.• Ardal goediog leol ac ardal chwarae i’wdefnyddio ar dywydd braf.Cyfathrebu• Mae’r amgylchedd yn ddwyieithog.• Mae tafl en ar gael yn y clwb.• Cysylltiadau llafar da rhwng pennaeth yr ysgol,y Gymdeithas Rhieni Athrawon a’r rhieni.• Cedwir llyfr negeseuon yn yr ysgol gydagenwau’r plant sydd wedi’u bwcio i mewnynddo.• Mae ffonau symudol yn perthyn i’r clwb, fellygall rhieni adael negeseuon.• Adborth parhaol gan y plant – pleidleisio,darluniau, holiaduron.• Cyfarfod misol o’r staff.vCofnodi misol a dyddiadur staff wedi’i rannu.Chwarae• Neuadd fawr hardd wedi’i hailwampio gydallawr pren, a defnydd o’r gegin.• Plant sy’n dewis themâu’r wythnos.• Cynigir ystod eang o wahanol weithgareddau.• Mae’r ardal tu allan yn gyfyngedig, ond mae’rplant a’r staff yn cerdded i’r coed gerllaw a’rmeysydd chwarae.Bwyta’n Iach• Cynigir byrbrydau.• Mae plant yn gwneud eu dewisiadau ac maeaelod o’r staff yn eu paratoi.• Mae plant yn helpu drwy dorri ffrwythau ffres.• Y diodydd sy’n cael eu cynnig yw sudd afal,sudd oren neu ddŵr.Rheoli• Rheolir gan Gymdeithas Rhieni Athrawon yrysgol leol117

ac mae’n gweithredu dan gyfansoddiad yGymdeithas Rhieni Athrawon.Cludiant• Mae plant yn cyrraedd y clwb ar droedStaffio• Dau aelod o staff.• Un oedolyn i wyth o blant.• Dau aelod o staff wrth gefn.• Pob un wedi’u cyfweld cyn eu hapwyntio.• Tystlythyrau wedi’u darllen a gwiriad y SwyddfaCofnodion Troseddol wedi’i weithredu.• Mae’r ddau aelod o’r staff yn rhieni yn ygymuned leol.• Bydd y gwerthuso wedi’i gyfl awni cyn diweddtymor yr haf.Gwirfoddolwyr• Mae’r pwyllgor i gyd yn wirfoddolwyr.• Fel clwb newydd iawn, bwriadwn ddatblyguymarfer da.• Yn ystyried dewisiadau’r farchnad, er enghraifft,gostyngiad i frodyr neu chwiorydd.• Yn chwilio am gyllid tymor hir i sicrhaucynaliadwyedd.Sylwadau Ychwanegol oddi wrth yClwb• Gan ein bod yn gymuned fach gefn gwladmae’r clwb wedi creu cyfl ogaeth i un rhiant sy’ngweithio tuag at NVQ3 mewn Gofal Plant, Dysgua Datblygu.Sylwadau’r Pennaeth Ysgol• Mae’r ysgol yn croesawu’r cyfl euster mae’rclwb yn ei ddarparu i rieni a’r gymuned.• Mae’r clwb yn galluogi’r teuluoedd lleol i ddewisysgol leol i’w plant ac i barhau mewn gwaith neumewn addysg.Marchnata• Cynhyrchwyd tafl enni i hyrwyddo’r clwb.Cyllid• Clybiau Plant Cymru Kids’ Clubs, ProsiectClybiau Plant.• Bydd pennaeth yr Ysgol, aelod o GymdeithasRhieni Athrawon a gweithiwr cynnal ClybiauPlant Cymru Kids’ Clubs yn cyfl wyno ceisiadauam gymhorthdal, gyda mewnbwn gan y staff.Rhyngweithio a phartneriaethau• Lyfrgell• Llyfrgell teganau• Clybiau Plant Cymru Kids’ Clubs• Coleg Ceredigion• Cymunedau yn GyntafMonitro a gwerthuso• Mae’r cyllid yn cael ei fonitro gan ddefnyddioffurfl enni monitro Clybiau Plant Cymru Kids’Clubs.• Cedwir cofnodion o bob incwm a gwariant.• Mae’r staff yn siarad yn rheolaidd â rhieni.• Cysylltiadau da â’r ysgol.• Adroddiad i bwyllgor llawn y GymdeithasRhieni Athrawon.118Cynlluniau/datblygiad y dyfodol

119

Astudiaeth Achos 16MathLleoliadMan CyfarfodClwb ôl-ysgol a chlwb gwyliauDinas Brifysgol fach, Gogledd CymruAr dir yr ysgol gynraddDyddiad y’u hagorwyd 2004 a 2007Ystod Oedran 3 -11Nifer sy’n mynychu 24Nifer y staffCyllid4 a 2 swydd lanwProsiect Clybiau Plant, Clybiau Plant Cymru Kids’Clubs, erbyn hyn yn hunangynhalioldrwy incwm o’r ffi.Arferion arloesolMae’r clwb yn hyrwyddo amrywiaethddiwylliannol, bwyta’n iach a chlwb gwaithcartref.Trosolwg byrSefydlwyd yr ysgol tua 135 o fl ynyddoedd yn ôlac mae tua 20% o’r disgyblion sy’n mynychu yndod o dramor. Mae rhai o’r plant sy’n mynychu’rysgol hefyd yn mynychu’r clwb ar ôl ysgol a’r clwbgwyliau. Gyda thua 20 iaith yn cael eu siarad,mae’r clwb yn wirioneddol amlddiwylliannol - gangyfarfod ag anghenion y plant sy’n ei fynychu.gwyliau yn 2007.Llwyddiant y Clwb o safbwynt ydarparwr• Y cymorth grant i agor clwb ar ôl ysgol.• Gweddnewid yr adeiladau i fod yn fan cyfarfodLleolwyd y clwb yn adeiladau’r ysgol yngnghornel bellaf yr iard wedi’i hamgylchynugan goed a llwyni. Mae’n lleoliad sydd wedi’ibaentio’n llachar, gan hyrwyddo clwb hapus allawen120Amgylchiadau datblygu’r clwbnewydd• Agorwyd y clwb cyntaf yn 2004, yn dilyn mynegididdordeb gan rieni’r plant oedd yn mynychu’rysgol.• Gweithiodd pennaeth yr ysgol a’r gweithiwrchwarae presennol gyda swyddog datblyguClybiau Plant Cymru Kids’ Club’s i sicrhau cyllidi ddechrau’r clwb.• Yn 2007, gwnaeth y clwb gais i BrosiectClybiau Plant am gyllid i gynnig clwb gwyliau.• Bu’r cais yn llwyddiannus ac agorodd y clwb

addas.• Agor y clwb gwyliau.Problemau a sialensiau• Yr her oedd gweddnewid yr hen sied i fod ynglwb priodol. Cyfl awnwyd hyn drwy ymdrechiony staff.• Yn anffodus nid yw’r clwb yn gallu cynnig eiddarpariaeth i ysgolion eraill yn yr ardal gan nadoes digon o le ac mae plant yr ysgol yn gwneuddefnydd llawn o’r clwb.Hygyrchedd• Ar y foment nid oes fynediad rhamp iadeiladau’r clwb. Fodd bynnag byddai hyn yncael ei ddarparu pe bai raid.• Mae’r brifysgol yn cefnogi’r myfyrwyr sy’ndefnyddio’r clwb.• Mae’r ffi oedd yr un fath i bob plentyn sy’nmynychu’r clwb, heb ostyngiad i frodyr neuchwiorydd neu i rai ar incwm isel.• Mae cymorth lleoedd a grantiau Help Llaw argael i rieni sydd angen cymorth ychwanegol ganBrosiect Clybiau Plant (Clybiau Plant CymruKids’ Clubs).• Mae lle diogel i rieni barcio eu car ar iard yrysgol pan fyddant yn casglu eu plant.Cyfathrebu• Rhoddir holiaduron i’r plant.• Anogir y rhieni i ofyn unrhyw gwestiwn acmaent yn teimlo’n gyfforddus gyda staff y clwb.• Mae staff y clwb yn cynnal cyfarfodyddrheolaidd ag aelodau’r pwyllgor.• Mae cyfathrebu rhwng yr ysgol, aelodau’rpwyllgor a’r clwb yn effeithiol iawn gan fod y rhanfwyaf yn gweithio gyda’i gilydd yn yr ysgol.• Siaredir 20 gwahanol iaith yn y clwb gan fod ymwyafrif o’r rhieni yn ddarlithwyr yn y brifysgol.• Mae’r rhan fwyaf o’r plant yn gallu cyfathrebu’neffeithiol â’r staff.• Mae’r clwb yn darparu lluniau a delweddau igynorthwyo’r plant sy’n methu â chyfathrebu arlafar.• Mae’r plant hŷn yn helpu eu brodyr a’uchwiorydd iau.• Mae’r gweithwyr chwarae yn parhau gwersiSaesneg a ddechreuir yn yr ysgol, yn y clwb, ihelpu’r plant i wella eu sgiliau iaith.Chwarae• Cofrestrwyd y clwb ar gyfer 24 o blant ac mae’ncael ei gynnal mewn ystafell cynllun agored, sy’ncynnwys ystod o ardaloedd ar gyfer gwahanolweithgareddau.• Mae’r iard gyfan ar gael i’r plant chwarae y tuallan.• Cynigir amrywiaeth eang o gemau a chwaraeony tu allan i’r plant.• Mae’r giatiau bob amser ar gau.• Mae’r plant yn cymryd rhan mewn ystod oweithgareddau tu allan i’r clwb ac yn ymweldâ llawer o adnoddau lleol a mannau oddiddordebBwyta’n Iach• Rhoddodd y plant syniadau at ei gilydd arfwyta’n iach.• Mae’r clwb yn hyrwyddo bwyta’n iach• Mae rhieni/gofalwyr yn dod i’r clwb i gynnalgweithdai cadw’n heini.• Mae yna hefyd wythnos diet a maeth gydagarbenigwr o ddietegydd yn siarad â’r plant ameu deiet.• Cynigir amrywiaeth o fyrbrydau ac mae’r plantyn dewis beth hoffent ei fwyta.• Anogir y plant i brofi bwydydd o wahanolfannau yn y byd.• Bob mis, bydd y byrbrydau a gynigir yn121

adlewyrchu gwahanol wlad.Rheoli• Mae gan y clwb bwyllgor rheoli gwirfoddolsy’n gyfrifol am y clwb dan nawdd yr ysgol gydaphennaeth yr ysgol yn gadeirydd y pwyllgorrheoli a’r dirprwy bennaeth yn drysorydd.Cludiant• Gan fod y clwb wedi’i leoli yn adeiladau’rysgol, mae’r plant yn cerdded o’r dosbarth i’rclwb ar ôl ysgol.• Mae rhieni’n casglu ac yn gollwng eu plant yny clwb gwyliau.• Llogir bws gan gwmni lleol ar gyfer tripiau.Staffio• Cyfl ogir pedwar o staff gyda dau mewn swyddillanw.• Y gymhareb yw un oedolyn i wyth plentyn.• Mae pob tystlythyr yn cael ei wirio ac fe wneirgwiriadau’r Swyddfa Cofnodion Troseddol cyngwneud apwyntiadau.• Cyfl wynir swydd disgrifi adau.• Mae’r staff yn mynychu’r hyfforddiant addarperir gan Glybiau Plant Cymru Kids’ Clubsac arddangosir pob tystysgrif yn y clwb.Gwirfoddolwyr• Ar hyn o bryd nid oes yr un gwirfoddolwr yn yclwb.Marchnata• Pennaeth yr ysgol sy’n hybu’r clwb i sylw’rrhieni i gyd.• Anfonir tafl enni bach hysbysebu allan arddechrau pob tymor newydd ac fe’u rhoir iunrhyw blentyn newydd sy’n dechrau’r ysgolyng nghanol y tymor.• Hybir y clwb hefyd ar dafod lleferydd – oathrawon i rieni, drwy staff y clwb a’r plant euhunain.• Arddangosir y clwb hefyd ar wefan ClybiauPlant Cymru Kids’ Clubs .Cyllid• Prosiect Clybiau Plant, Clybiau Plant CymruKids’ Clubs• Mae ffi oedd yn galluogi’r clwb i fod ynhunangynhaliol.Rhyngweithio a phartneriaethau• Cylch Meithrin.• Clybiau Plant Cymru Kids’ Clubs - sy’ncynnig cefnogaeth, cyrsiau, cyllid, a chyngor agwybodaeth gyffredinol.• Gwasanaeth Gwybodaeth Plant – mae’rGwasanaethau Gwybodaeth Plant yn hybu’rclwb i’r asiantaethau y tu allan i gyd, yn ogystalag i rieni sy’n holi am glybiau yn yr ardal.Monitro a gwerthuso• Ysgrifennir adroddiad yn fl ynyddol ac maear gael i bob rhiant, yr awdurdod lleol, ystaff ac Arolygiaeth Gofal a GwasanaethauCymdeithasol Cymru. Mae’n adroddiadcynhwysfawr sy’n ymwneud â phob agwedd ary clwb, fel a ganlyn:polisïau a gweithdrefnauholiaduron i rienicyfarfodydd plant a chyfarfodydd staffgoruchwyliaeth staffgwerthuso staffcyfarfod cyffredinol blynyddolholiaduron i’r awdurdod lleol• Mae’r plant yn cyfl wyno’u safbwyntiau ar y clwbdrwy lenwi holiadur llun neu gallent ysgrifennuadolygiad.• Anogir y rhieni i gwblhau holiaduron er mwyncynnig adborth..Cynlluniau/datblygiad y dyfodol• Ym Mis Medi 2009, bydd y clwb yn symud iadeiladau newydd sbon, wedi eu codi’n bwrpasol,a fydd ynghlwm wrth yr ysgol newydd.• Bydd mwy o le yn yr adeiladau newydd a byddhyn yn galluogi’r clwb i gynyddu nifer y rhai agofrestrir o’r 24 plentyn sydd yno ar hyn o brydi 32.• Bydd mwy o gyfl eoedd chwarae a phrofi adaunewydd i’w harchwilio.Sylwadau Ychwanegol oddi wrth yClwb• Mae’r plant a’r rhieni yn canmol y clwb yn fawriawn -yn gwneud sylwadau cadarnhaol am yddarpariaeth a’r staff.• Mae gan y staff berthynas dda â’r plant.• Mae’r staff yn adnabod y rhieni a’r plant arlefel bersonol.• Cyhoeddwyd gwaith y plant o’r clwb mewn llyfro’r enw ‘Me and My Family’ - (Fi a’m Teulu)122

123

Yn ei gwneud hi’n haws i rieni weithio neu hyfforddiRhan-ariennir y prosiect hwn gan yr Undeb Ewropeaidd drwy Lywodraeth Cynulliad CymruMae Clybiau Plant Cymru Kids’ Clubs yn bodoli i helpu cymunedau drwy hyrwyddo, datblygu a chefnogiclybiau gofal plant all-ysgol sydd o ansawdd, yn fforddiadwy ac yn hygyrch.Cwmni a gyfyngir drwy warant: 4296436Elusen Gofrestredig: 1093260Swyddfa Gofrestredig: Clybiau Plant Cymru Kids’ Clubs,Tŷ’r Bont, Ffordd yr Orsaf, Llanisien, Caerdydd CF14 5UWFfôn: 029 2074 1000 Ffacs: 029 2074 1047Ebost: info@clybiauplantcymru.orgGwefan: www.clybiauplantcymru.org