ŚciÄ gnij nr 2(15)/2009 - PortalMorski.pl

– bomy. Dźwigi pokładowe mają napędhydrauliczny, elektryczny lub mieszany.Statki tak wyposażone mogą prowadzićoperacje przeładunkowe własnymsprzętem przy ograniczonych ratachprzeładunkowych. Mogą więc zawijaćdo portów i na nabrzeża nieuzbrojone.Do grupy trzeciej, najmniej licznej,zaliczane są niektóre statki specjalistyczne.Na przykład jednostkiprzeznaczone do przewozu zrębkówdrewna mają systemy taśmociągówi dźwigów pokładowych, pozwalającena łatwy i stosunkowo szybki rozładunek.Ładunek jest czerpakami wyciąganyna pokład i przez specjalne zsypyprzemieszczany na taśmociąg. W częścidziobowej statku taśmociąg przezotwór w burcie wystawiany jest nadnabrzeże. Załadunek tych statków jestnajczęściej wykonywany urządzeniamilądowymi. Statki BIBO są wyposażonew systemy taśmociągów, biegnącychw tunelach w dnie podwójnym, do pomieszczenia,gdzie ładunek jest workowany.Stąd już w postaci workowanejjest transportowany kolejnym taśmociągiemna zewnątrz, na nabrzeże.W innych jeszcze rozwiązaniachładunek samoczynnie zsypuje się podwłasnym ciężarem na taśmociąg poprzezotwory umieszczone w dnieładowni bezpośrednio nad nim. Taśmociągbiegnie w kierunku rufy,a następnie tzw. zakosami - na pokładotwarty i dalej wysięgnikiem nad nabrzeże.Spotyka się również kombinowanesystemy przeładunkowe. Na przykładniektóre cementowce wyposażone sąw dwa systemy załadunku: mechanicznyi pneumatyczny. Ten ostatni tworzysieć rurociągów o średnicy ponad 30 cmi system zaworów odcinających poszczególneładownie i/lub sekcje. Zawory sąsterowane automatycznie, z biura ładunkowego.Do wyładunku stosowanesą systemy zgarniakowe i grawitacyjneoraz transportery (przenośniki) taśmowe.Stosowane są także tzw. przenośnikipętlowe (loop belt system). Pionoweprzemieszczanie ładunku zapewniająprzenośniki (transportery) śrubowe lubczerpakowe przenoszące cement ponadpokład. Systemy grawitacyjne, o wydajnoścido 10 000 t/godz. stosowane sąna statkach dużych. Na mniejszych wykorzystujesię systemy zgarniakowe.Innym rozwiązaniem systemu urządzeńsamowyładowczych na masowcachjest zastosowanie kombinacjiżurawi pokładowych oraz taśmociągupokładowego z wysięgnikiem. W innychrozwiązaniach stosuje się taśmociągiwzdłużne, biegnące w płaszczyźniesymetrii statku, z których ładunekzsypuje się na taśmociąg poprzeczny,umieszczony między ładowniami 2 i 3,biegnący w poprzek statku i wystającynad nabrzeże. Nad taśmociągiem, nakażdej ładowni znajduje się zsyp.Jeszcze inne rozwiązanie urządzeń samowyładowczychoparte jest na wykorzystaniuprzenośników kubełkowych (bulkreclaimers) umieszczonych w każdej ładowni,podających ładunek z jej wnętrzana taśmociąg biegnący na pokładzie i dalej- przez wysięgnik za burtę. Cały systemmoże mieć zabudowę tunelową, gwarantującąbezpyłowe operacje ładunkowe,możliwe również w trakcie opadów. Operacjemogą być prowadzone w sposób automatyczny,chociaż w trakcie rozpoczęciai zakończenia pracy systemu zalecanejest sterowanie ręczne. Wydajność systemuwynosi do 3000 t/godz. (węgiel, rudy,koncentraty minerałów).Istnieją wreszcie masowce, na którychzaładunek i wyładunek węglai rudy odbywa się przy użyciu specjalnychpomp (marconaflow). Ładunekznajduje się w postaci zawiesiny (slury);w celu jej uzyskania do ładunku dodajesię około 25 proc. wody i taką zawiesinępompuje się wspomnianymi pompamina statek. Wyładunek może się odbywaćw tej samej technologii (slurry loadingand unloading) lub czerpakami (slurryloading - grab unloading). Technologiata jest jednak stosowana na nielicznychstatkach małej wielkości.Kolejny artykuł na temat masowcówpoświęcony zostanie problemom bezpieczeństwatych statków.Jerzy Puchalski* Opracowane na podstawie książki„Eksploatacja masowców”, J. Puchalski,J. Soliwoda, Wydawnictwo TRADE-MAR, Gdynia 2008THE MARITIME WORKER MARZEC - KWIECIEŃ 20097