Nr 77 - styczeń - Parafia pw. św. Mikołaja w Bydgoszczy

G Ł O SISSNŚ W I Ę T E G O1508-5910M I K O Ł A J ANr 1 (77) Miesięcznik Parafii Świętego Mikołaja w Bydgoszczy - Fordonie Styczeń 2005W numerze:Utracone dziedzictwo... - str. 2, Zespół Szkół nr 20 - str. 3, Święto Ofiarowania Pańskiego - str. 4,A czy znacie...? - str. 5, Dla dzieci i młodzieży - str. 6 - 7,Ludzie z pomnika... - str. 8, Sprawozdanie Akcji Katolickiej - str. 9,Informacje parafialne - str. 10, Historia remontów - str. 12.Zdobyć cały świat dla Chrystusaprzez NiepokalanąMatka Boska GromnicznaMatka Boska Gromnicznatrzyma w dłoni gromnicę.Idzie śliczna, prześlicznaprzez monieckie ulice.Idzie do naszych domów,urzędów, szkół, przedszkoli.Będzie bronić od gromów,od wilków i niedoli.Ogrzeje i oświecigromnicą wonną woskiemdorosłych oraz dzieci,nasze miasto i Polskę.Rys. Maria IrzykFranciszek Kobryńczuk

2 GŁOS ŚWIĘTEGO MIKOŁAJA Nr 1 (77)Z jednej strony tabliczki o niepokojącejtreści: „Przebywanie w obrębieobiektu zabronione”...„Uwaga niebezpieczeństwo! Zagrożeniabudowlane - spadające dachówki”.Z drugiej strony informacja:„Obiekt zabytkowy – synagoga”.Bożnica w Starym Fordoniesypie się z roku na rok - odpadająszare tynki, kruszą się mury, nadachu przybywa dziur, nawet jednabrzózka wyrosła... Dokołazmurszałe ogrodzenie z desek -zbyt niskie, żeby zakryć posępnąruinę. Tyle pozostało z żydowskichśladów na peryferiach dawnegomiasta.a przestrzeni XVII i XVIII wiekuproporcje między ludnościąNmiejską Fordonu a ludnością żydowskąprzemawiały zdecydowanie nakorzyść tej ostatniej. Żydzi chętnieosiedlali się w pobliżu miejskich murów,ponieważ władze Bydgoszczynie zezwalały na ich osadnictwo wgrodzie nad Brdą.- W ostatniej ćwierci XVIIwieku powstała w Fordonie synagoga.W niedalekim sąsiedztwie znajdowałasię łaźnia, szkoła (cheder)oraz cmentarz - opowiada historykHenryk Wilk. - I choć w okresie międzywojennymzamieszkiwało w Fordonietylko sześć rodzin żydowskich,byt on czynnym miejscem pochówków.Wszystko zmieniło się wewrześniu 1939 roku - dodaje.Do wiosny 1940 roku Niemcyzniszczyli wszystkie nagrobki - użyliich, między innymi, do umocnieniaskarpy nad Wisłą. Rozebrano ogrodzenie...zniwelowano teren... - i ponekropolii nie zostało ani śladu.Drugą wojnę światową przetrwałajednak synagoga.Zabytek - ruina- Jeśli chodzi o losy synagogi...- zamyśla się Henryk Wilk -...po 1820 roku zamożni Żydzi zaczęliosiedlać się w Bydgoszczy.Kilka lat później powstała pierwsza„miejska” synagoga u zbiegu ulicPod Blankami i Jana Kazimierza -wspomina. Drewnianą konstrukcjęz czasem zastąpiła murowana.„Najbardziej znacząca świątyniażydowska w granicach ówczesnejprowincji” (jak zapisano w„Kalendarzu Bydgoskim”) nie przetrwałajednak nawałnicy 1939 roku.Równolegle działała mniej reprezentatywnabożnica fordońska - doczasu międzywojnia odbywały sięw niej nabożeństwa. W październiku1939 r. wszyscy fordońscy Żydzizostali rozstrzelani przez Niemców- podobno na wzgórzach miedzyńskich.A synagoga zmieniłaswoją użyteczność... - Do 1945 rokusłużyła jako... kino. Zresztą po

Styczeń 2005 GŁOS ŚWIĘTEGO MIKOŁAJA 3wojnie również wyświetlano w niejfilmy. Zaniedbany budynek powolipopadał w ruinę. Dzisiaj jest własnościągminy żydowskiej z siedzibą wGdańsku, która nie wykazuje żadnegozainteresowania tym obiektem.Niedługo stanie się on bezpowrotnieutraconym dziedzictwem. Stanowibowiem wartość zabytkową i architektoniczną.Po remoncie mógłby zpowodzeniem spełniać funkcję kulturotwórczą- podsumowuje HenrykWilk.Antysemityzmto antychrześcijaństwoObchodzony 17 stycznia Dzień Judaizmuskłania do bilansu naszych wzajemnychstosunków. Niestety, naprzestrzeni dwóch tysięcy lat ciągledaje wynik ujemny... - Chrześcijanienie mogą zapomnieć, że antysemityzmjest jedną z form antychrześcijaństwa.Wielu ludzi w czasach niemieckiegonacjonalizmu tego związkunie rozumiało albo rozumieć niechciało. W przeciwnym wypadkubardziej odważne byłoby stanowiskoi świadectwo chrześcijan, gdy palonosynagogi, gdy Żydzi byli piętnowani,prześladowani, deportowani i ostateczniew okrutny sposób unicestwiani.Strasznym symbolem tego jestOświęcim - to słowa zaczerpnięte zwykładu ks. doktora Wojciecha Szukalskiegowygłoszonego podczas VIDnia Judaizmu.Warto przypomnieć, że duchposługi apostolskiej Jana Pawła IIrównież wpisuje się w odwiecznąpróbę zbliżenia między wyznawcamiJednego Boga. Papież Polak uczestniczyłw dramacie II wojny światowej,zrozumiał sens cierpienia i masowejzagłady Żydów: „Wasze zagrożeniebyło naszym zagrożeniem.Ale to nasze nie zdążyło się zrealizowaćw takiej mierze. Tę straszliwąofiarę wyniszczenia ponieśliście wy.Można powiedzieć - ponieśliście zainnych, którzy także mieli być wyniszczeni”.Podczas wizyty w InstytuciePamięci „Yad Vashem” w JerozolimieOjciec Święty wezwał dobudowania nowej przyszłości, „wktórej nie będzie już żadnych uczućantyżydowskich wśród chrześcijanani uczuć antychrześcijańskich wśródŻydów”...Katarzyna MamysPrzewodnik Katolicki nr 3/2005Zdjęcia: Jerzy RusiniakZespół Szkół nr 20Budynek Zespołu Szkółnr 20 położony jest przyulicy Sielskiej 34, miejscuotoczonym zielenią,oddalonym od ulicznegoruchu i wielkomiejskiegozgiełku. W pobliżu znajdujesię stadion KS Zawisza,z którego korzystajądzieci i młodzieżSzkoły Podstawowejnr 27 i Gimnazjum nr 1,wchodzących w składzespołu. Bliskość stadionujest niezwykle istotnadla szkoły, ponieważ wgimnazjum funkcjonująklasy o profilu sportowym. Równieższkoła podstawowa może pochwalićsię aktywnie działającymi i osiągającymisukcesy w sporcie uczniami.Dominujące dyscypliny to piłka nożnai lekka atletyka. Przy gimnazjum działateż sekcja rugby ALFA. Czynionesą starania, aby od roku szkolnego2005/2006 otwarto klasę o tym właśnieprofilu.W ramach zajęć sportoworekreacyjnychuczniowie klas I-IIIwyjeżdżają na Zielone Szkoły, a starsibiorą udział w wycieczkach krajoznawczychi biwakach. Rodzice wrazze swymi pociechami mogą uczestniczyćw organizowanych przez szkołęfestynach, rozgrywkach sportowych,ogniskach i turniejach.Szkoła podstawowa w bieżącymroku uzyskała certyfikat „Szkołyz klasą” nadany przez PrezydentaRP.W 40-letnią tradycję wpisanesą cykliczne imprezy, takie jak: ŚlubowaniePierwszoklasistów, obchodyDnia Święta Szkoły, Dzień Sportu,coroczny udział w finałach WOŚP,obchody Dnia Ziemi, w którychuczestniczy społeczność uczniowskai lokalna Fordonu. Placówka współpracujeteż z niemiecką szkołą NOR-DSEE-GIMNASIUM w miejscowościBUSUM land: SCHLESWIG HOL-STEIN.Szkolna oferta edukacyjnaobejmuje: naukę dwóch języków obcych(niemieckiego i angielskiego),21 samodzielnych, nowoczesnychstanowisk komputerowych ze stałymłączem internetowym, klasy z rozszerzonąofertą programową(ekologiczną, dziennikarską, teatralną,filmową, zuchową, sportową oprofilu lekkoatletycznym i piłki nożnej),wspiera uczniów z trudnościamiw uczeniu się, prowadzi indywidualnąpracę z uczniem zdolnym, stosujenowatorskie metody nauki czytania.Wychodząc naprzeciw oczekiwaniomuczniów nauczyciele proponują bogatąofertę bezpłatnych zajęć pozalekcyjnych:koła teatralne, dziennikarskie,filmowe, muzyczne, języka rosyjskiego,języka niemieckiego, angielskiego,matematyczne, „Ligę Zadaniową”,przyrodnicze, informatyczne,koło języka polskiego, historyczne,fizyczne, biblijne, fotograficzne,Klub Europejski, koło PCK, LOP, rugby.Dzięki nim każdy uczeń ma możliwośćposzerzania swojej wiedzy irozwijania indywidualnych zainteresowań.W ramach NFZ dzieci i młodzieżbezpłatnie korzystają z opiekistomatologicznej. Profilaktyką problemówwychowawczych zajmują siępedagodzy szkoły podstawoweji gimnazjum. Na podstawie opracowanychprzez szkołę programów każdyuczeń może liczyć na pomoc iwsparcie.Na uwagę zasługuje zaangażowaniespołeczności szkolnej w akcjepomocy biednym i potrzebującymw ramach wolontariatu. Uczniowie ztrudnościami w nauce mogą korzystaćz pomocy studentów przy odrabianiulekcji i przygotowaniu się dosprawdzianów. Zajęcia odbywają sięw ramach działającej na terenie placówkiświetlicy środowiskowej. Opiekęi zajęcia popołudniowe oferujerównież socjoterapeuta a dzieci ztrudnościami w wymowie uczęszczająsystematycznie na organizowanew szkole zajęcia logopedyczne.Takich szkół jak ta niewielejest w naszym regionie. To nowoczesnaplacówka, która w pełni przygotowujemłodych ludzi do dalszej nauki,wdraż a do samodzielnoś cii umiejętności podejmowania decyzjidotyczących własnej przyszłości irozwoju.

4GŁOS ŚWIĘTEGO MIKOŁAJA Nr 1 (77)Wdzień Matki Boskiej Gromnicznej(2 lutego) w kościelerzymskokatolickim poświęca sięświece woskowe zwane gromnicami.„Boże, źródło wszelkiej światłości -modli się kapłan nad zapalonymiświecami - Ty dzisiaj ukazałeś sprawiedliwemuSymeonowi światło naoświecenie pogan, pokornie Cię błagamy:pobłogosław te świece i przyjmijprośby swojego ludu, który sięzgromadził, aby je nieść ku Twojejchwale, spraw, niech droga cnót dojdziedo światłości bez końca”. Słowa„światło na oświecenie pogan” dotycząosoby Jezusa Chrystusa, zostałybowiem wypowiedziane ustami Symeona,gdy trzymał w objęciachDziecię Jezus w świątyni jerozolimskiejw dniu ofiarowania Pańskiego.Znaczenie symboliczne gromnicy,jak w ogóle światła, płynie ze słówśw. Jana o Jezusie Chrystusie: „Byłaświatłość prawdziwa, która oświecakażdego człowieka, gdy na światprzychodzi” (J 1,9). Słowa modlitwypoświęcającej gromnice, mówiące oniesieniu świecy na chwałę Boga i odrodze cnót odnoszą się bezpośredniodo procesji z poświęconymi świecamii do zwyczaju wiernych, którzypo nabożeństwie wracają do domówz płonącymi gromnicami w ręku.Wierzą bowiem, że z płomykiem tejświecy zanoszą Jezusa Chrystusa,Jego łaskę i błogosławieństwo. Wdomach gromnicę przechowują z szacunkiem,zawieszaj ą wraz z palmąna ścianie w widocznym miejscu,zapalają na czas wieczornej modlitwyw święta Matki Bożej, stawiająw oknie podczas nawałnicy z piorunami,wierząc, że w czasie burzyczłowiek nie jest sam nad jego domemroztacza swój opiekuńczypłaszcz Matka Boska Gromniczna,której Pan Jezus niczego nie odmawia.A oto inny obraz rzeczywistościludzkiej: gdy umiera człowiek w rękękonającego wkładamy gromnicę, abyświatło gromnicy stało się początkiemwiecznego światła przez zjednoczeniez Chrystusem. Ten najtrudniejszyodcinek drogi ludzkiego pielgrzymowaniato przejście przez bolesnąkładkę z życia ziemskiego dowieczności. Przejście bardzo ważnedecydujące o szczęściu, lub potępieniu.Wtedy w rękę konającegowkłada się gromnicę symbol Chrystusa,tylko z nim można spokojnieodchodzić z tej ziemi. Ręka umierającegozaciska w śmiertelnym uściskugromnicę. Kto w stanie łaskiuświęcającej umiera z Chrystusemodchodzi z nadzieją, że nie zejdziedo ciemności, ale do samego źródłaświatła, którym jest Bóg OjciecMiłosierdzia. Gromnica w naszymdomu jest znakiem obecności wśródnas Jezusa Chrystusa, którego dałanam Matka Najświętsza. Droga zkościoła parafialnego do domu zpłonącą świecą jest w miesiącu lutymniełatwym zadaniem i wymagaod wiernych ogromnej troski. Nanikły płomyk czyhają różne niebezpieczeństwa:deszcz ze śniegiem,lub siarczysty mróz, zawieja śnieżna,lub porywisty wiatr. Ileż radościi satysfakcji, jeśli gromnica nie zgaśnie.Ile nauki płynie z tej troski opłomień - znak Chrystusa i naszej wNiego wiary. Człowiek przezchrzest święty stał się płonącą świecą.Żywą wiarą, gorliwą modlitwą,przystępowaniem do sakramentówświętych, dobrym słowem i uczynkiempodsycał jej płomień, albo gogasił ukłonem w stronę cudzychbogów: przez egoizm, zdradę, kradzież,gniew, nienawiść, rozwiązłość,pornografię, pijaństwo, narkomanię.To był wolny wybór człowieka. Jeślinie będzie pokutował i nie wróci nadrogę cnót, umrze w ciemności.Znany jest obraz Matki BoskiejGromnicznej pędzla Piotra Stachiewicza.W tle nocy przed chatąstanęła Matka Boska z płonącą świecąw ręku, by groźne wilki zaniechałyataków. Wilków prawie już niema, a człowieka o wilczym sercu łatwowywołać z puszczy ulic. Maryjoochroń nas świecą poświęconą przedczłowiekiem skaczącym do gardła,przed człowiekiem z mgły rozjadłej,przed człowiekiem bajecznie rozmnożonym,drapieżnym wilkołakiem.Obraz wyraża to, czego nauczałApostoł Maryjny św. MaksymilianMaria Kolbe o zawierzeniuMaryi Niepokalanej naszej wiary,nadziei i miłości, aby w ten sposóbstać się użytecznym narzędziem wJej Niepokalanych rękach do walkize złem i do oświecenia ludzi światłemJezusa Chrystusa.Maryjo Gromnicznaochroń nasod zła wszelkiegood błędu ludzkiegood chwil ciężkichod człowieka złegood wilka niedobregoprzytul nas swą dobrociąnachyl się nad niedoląobejmij nas swą łaskawościąuśmiechnij się miłością

Styczeń 2005 GŁOS ŚWIĘTEGO MIKOŁAJA 5Moim dzisiejszym rozmówcą jestks. diakon Michał Lackowski, któryodbywa trzymiesieczną praktykęw naszej parafii.Czym dla Księdza jest obecna praktyka?Ks. M. L - Jest to doświadczenie pracyjaka czeka mnie później w parafii.Jest to czas na to, aby się dokładnieprzyjrzeć tej posłudze, życiu kapłańskiemu,które mnie czeka. My diakoni,już się nie zastanawiamy, gdyżzdecydowaliśmy się, przyjmującświęcenia diakonatu. Teraz jest tylkoczas przygotowania do święceń prezbiteratu,a także przygotowanie dokonkretnej pracy. Może więc mniejjuż zastanawiamy się nad tym, alebardziej patrzymy na czym będziepolegała nasza posługa kapłańska.Miał Ksiądz okazję uczestniczyć wodwiedzinach duszpasterskich, czyliw kolędzie w naszej parafii. Z jakimiproblemami zwracali się do Księdzaparafianie.Ks. M. L - Jest to bardzo ciekawedoświadczenie. Przede wszystkimkolęda daje możliwość poznania parafian.Patrząc w kościele podczasMszy św. przez te kolejne dni, zaczynamparafian rozpoznawać corazwięcej. W poprzednich parafiach teżtak było, ale tutaj poprzez odwiedzinyduszpasterskie poznaję jeszczebardziej. Staram się przypominaćsobie gdzie mieszkają, poznaję całerodziny. Jest to bardzo pozytywne, żew taki właśnie sposób poznaje sięludzi. Bywa tak, że trzeba zatrzymaćsię na trochę dłużej, więcej porozmawiać,wysłuchać. To bardzo ważnedoświadczenie i odbieram je bardzopozytywnie. Nie spotkałem się jeszczez żadną negatywną postawą. Tymbardziej, że ci którzy nie chcą, poprostu nie otwierają drzwi.Proszę opowiedzieć o sobie.Ks. M. L - Pochodzę z Bydgoszczy.Mieszkałem 4,5 roku na Bocianowiepóźniej przeprowadziliśmy się naSzwederowo. Dziś właśnie byłem nakolędzie w bloku, w którym większośćludzi mieszkała kiedyś naSzwederowie. Jest to miłe, że spotykasię te osoby. Miłe jest takżespotkanie tutaj ks. Waldemara, którybył wikariuszem w mojej rodzinnejparafii, w której miałem okazjęspotykać go na Mszy św., w Oazie.On też właśnie pojawił się na mojejdrodze i był przykładem w trakciekształtowania się mojego powołania.Jestem wdzięczny Panu Boguza to spotkanie i za to, że teraz jakodiakon mogę być się przy nim.Powołanie - wielka tajemnica idar.Ks. M. L - Moje powołanie kształtowałosię dość powoli, nie ma możekonkretnego momentu, w którymsię pojawiło. Było wiele sytuacji,które do tego skłoniły. Najpierwchciałem zostać ministrantemi wyszło tak, że jednego roku byłemchory i nie mogłem uczestniczyć wpierwszych zbiórkach, ale za totrzeciego roku się udało i byłemprzez wiele lat ministrantem, a potemlektorem. Uczestniczyłem takżew formacji Światło i Życie, wOazie. I to się tak kształtowałoprzez wiele lat, że w końcu podjąłemdecyzję o wstąpieniu do seminarium.Później, nie tylko w seminarium,ale także już podczas praktykpotwierdzało się, że kapłan jestpotrzebny ludziom. Gdzieś, gdziemogłem się angażować, robić cośdla ludzi, odnajdowałem potwierdzenieprzez Pana Boga, że drogaktórą wybrałem jest właściwa.A diakonat.Ks. M. L. - Diakonat ma też pewnezadania, funkcje do spełnienia. Dlanas, którzy przygotowujemy się doświeceń prezbiteratu, diakonat trwabardzo krótko. Głównie sprowadzasię do posługi przy SakramencieEucharystii, przy asystowaniu biskupowi,rozdawaniu komunii Św.,komunii chorym. W mojej rodzinnejparafii, gdy byłem na wakacjach,miałem okazję pomagać. Wparafii praktykanckiej w Łabiszynie iBiałośliwiu, chodziłem również zkomunią do chorych. W Gnieźniediakoni chodzą także z komunią dochorych w szpitalu na Dziekance.Także tę posługę pełniłem. Jest to dlamnie ogromna radość, móc spotykaćsię z ludźmi chorymi. Takie doświadczeniacenię bardzo sobie. Diakonmoże także udzielić sakramentuchrztu. Zaraz po przyjęciu święceńdiakonalnych, dane mi było ochrzcićkilkoro dzieci, także w mojej rodzinnejparafii, gdyż mieliśmy możliwośćpozostania w swoich parafiach. Tutaj,w parafii św. Mikołaja, udzielałemjuż chrztu. Jest to doświadczeniewykonywania czegoś czego nie widaćludzkim okiem. Wstępuje naczłowieka łaska, choć my tego niewidzimy. Jest to moment do zastanowieniasię i ja muszę tak do tej sprawypodejść, żeby ludzie uczestniczącyw tym, którzy otrzymują tą łaskęsakramentalną, zobaczyli że w tymmomencie dzieją się sprawy Boże,chociaż widoczni są tylko ludzie,słowa, znaki, a jednak Pan Bóg działa.Diakon może także błogosławićparę, która zawiera związek małżeński.Ja niestety jeszcze takiej okazjinie miałem. Inna posługa to sakramentaliaczyli np. prowadzenie uroczystościpogrzebowej, w której teżjuż uczestniczyłem. A także szeregwszelkiego rodzaju błogosławieństwnp. poświecenie krzyża, obrazka czyinnych przedmiotów religijnych.Dziękuję za rozmowęGaweł

6 GŁOS ŚWIĘTEGO MIKOŁAJA Nr 1 (77)2 lutego obchodzimy ŚwiętoOfiarowania Pana Jezusa nazywanetakże w Polsce świętem Matki BożejGromnicznej. Matka Boża przynosiJezusa do świątyni, by Goofiarować Bogu i dać ofiarę ubogichludzi: dwa gołębie. Symeonprzepowiada Matce Bożej, że będziecierpiała razem ze swoim Synem.Proroctwo to spełni się podczasmęki Pana Jezusa, w której uczestniczyMatka Boża. Jest przy swoimSynu. Wiernie stoi pod krzyżem.Jezus jest naszym Światłemednym z cennych darów bożychJ jest nasze życie. Bóg nie tylkodaje nam życie, lecz pomaga w jegopodtrzymywaniu. Do życia potrzebujemypowietrza, wody i jedzenia.Brak jednego z tych trzech warunkówsprowadza śmierć. Człowiekumila sobie życie innymi pomysłami,które życie czynią przyjemnymi wygodnym.Do tych wynalazków należyświatło. Oczywiście znamy bardzodobrze źródło światła i ciepła jakimjest słońce. Ale wieczorem i nocą wnaszych domach rozjaśnia elektryczneświatło. Nieprzyjemnie jest przebywaćw ciemnym pokoju. Szczególniedzieci boją się ciemności. Ile zamieszaniapowoduje awaria w elektrowni,a z nią niespodziewane wyłączenieświatła wieczorem: przerywasię pracę, czytanie książki, oglądanietelewizji, zabawę. Niektóre urządzeniaw szpitalu podtrzymują ludzkieżycie. Brak prądu i światła może spowodowaćnawet śmierć człowieka.Niecierpliwie oczekujemy na światło!potem idziemy z nimi w procesjiświatła. Świeca jest znakiem PanaJezusa - naszego życiowego światła.Po raz pierwszy na Chrzcie św.otrzymujemy zapaloną świecę odpaschału. Ksiądz mówi: „PrzyjmijŚwiatło Chrystusa!” Jezusa - Światłoprzyjmujemy podczas Spowiedzii Komunii św., a następnie podczaskażdego dalszego sakramentu.Kiedy będziemy umierali - rodzinateż poda nam zapaloną świecę - byChrystus nasze Światło wprowadziłnas do nieba.Matka BoskaGromnicznaKończy się pierwszy semestr,oceny wystawione. Mam nadzieję, żemacie powód do zadowolenia. Jeślinie, to w drugiej połowie roku szkolnegotrzeba się zabrać do solidnejpracy. Życzę wam udanych i bezpiecznychferii, trochę zimy i śniegu.Wracajcie szczęśliwie do szkoły.Ks. WaldekBóg - ŚwiatłoPan Bóg przypomina o swojejobecności światłem - ogniem. Przezogień zawiera przymierze z Abrahamem,w płomiennym krzaku przemawiado Mojżesza, w ogniu przyjmujeofiary składane przez ludzi. Ognistyobłok prowadzi Izraelitów do ZiemiObiecanej. W błyskawicach rozmawiana Synaju z Mojżeszem. Palącysię bez przerwy ogień na ołtarzu wświątyni jerozolimskiej także przypominao obecności Pana Boga. CzęstoPismo Święte nazywa Boga Światłemi Ogniem.Starzec Symeon nazywa Pana Jezusa„Światłem”. Zapowiada kim jest PanJezus oraz co będzie robił. Jezusprzychodzi by nas oświecać. Jezusnasze światło prowadzi nas do nieba.2 lutego przynosimy do kościołaświece. Poświęca je ksiądz, auż po raz siódmy dzieci z naszejparafii spotkały się naJwspólnej imprezie gwiazdkowe -noworocznej. 18 grudnia 2004 r.w klubie „Za Miedzą” na dziecioczekiwał Św. Mikołaj - przywiózłim spore paczki ze słodyczami iowocami.Spotkanie gwiazdkowe rozpoczęlimali artyści z naszej parafii- 27 dzieci z „KĄCIKA” prowadzonegoprzez trzy Siostry zeZgromadzenia Mił osierdzia.“Jasełka” przez nich przygotowanawywołała wśród zgromadzonychwidzów - dzieci i ich rodziców- wielki zachwyt i burzęoklasków.Po podzieleniu się opłatkiem ikolędowaniu nadszedł czas na posileniesię bardzo dobrym ciastem,na konkursy, popisy wokalne, recytacje....!tańce. A przygrywał dzieciomzespół muzyczny “StarskyMusic” - Jacek Staszak - oczywiściejako zespół sponsor.Uśmiechy dzieci świadczyły otym, że zabawa była wyśmienita.PS Organizatorzy - członkowie AkcjiKatolickiej - bardzo dziękuj ąwszystkim darczyńcom znanym ibezimiennym, dzięki którym możnabyło zorganizować grudniową imprezę!Zdjęcia z gwiazdki na str. 11.

Styczeń 2005 GŁOS ŚWIĘTEGO MIKOŁAJA 7tajemy u progu Wielkiego Postu.S Wiemy że jest to czas pokuty,czas postanowień, czas wyrzeczenia.W tym czasie pochylamy się nad opisemMęki Pana Jezusa biorąc udziałw nabożeństwach Pasyjnych: GorzkichŻali i Drogi Krzyżowej. Możnapowiedzieć, że Wielki Post stał się wnaszym życiu czymś normalnym czegodoświadczamy każdego roku. Alejaka była jego geneza, jaki był jegopoczątek?Otóż, dla lepszego przygotowaniawiernych do obchodu dorocznejpamiątki Zmartwychwstania Pańskiego,w II wieku dodano dwa dnipostu przed tym świętem. Wspominao tym Tertulian (+ ok. 240). Św. Ireneusz(+ ok. 202) pisze, że za jegoczasów zwyczaj ten istniał również wGalii: ku czci 40-dniowego postuPana Jezusa był nakazany post 40-godzinny (obowiązywał zatem wWielki Piątek i w Wielką Sobotę). Wwieku III poszczono już cały tydzień.Wreszcie na początku wieku IVwprowadzono post 40-dniowy napamiątkę postu Jezusa Chrystusa.Chodziło o to, aby do świąt wielkanocnychjak najlepiej wiernych przygotować.Według świadectwa Aeterii(lub Egerii w. IV) post 40-dniowybył już w powszechnym użyciu. NaWschodzie obchodzono go 8 tygodnijednak, a to dlatego, że soboty i niedzielebyły wolne od postu. Chodziłowięc o uzupełnienie pełnych 40 dnipostu. W wieku VI w Rzymie postrozpoczynał się 6 tygodni przedWielkanocą. Jednak po odliczeniuniedzieli, w których nigdy nie poszczono,post wielki trwał właściwietylko 36 dni. Dlatego w wieku VIIdodano brakujące dni i wyznaczonojako początek Wielkiego Postu ŚrodęPopielcową. Od św. Grzegorza IWielkiego (+ 604), papieża, datujesię powstanie „przedpościa”. Natrzy tygodnie przed Wielkim Postemwprowadzał Kościół barwę szatliturgicznych pokutną (fioletową), zmodlitw i śpiewów usuwano radosneAlleluja, do roku zaś 1248 obowiązywałpost, chociaż w formiezłagodzonej. We wspomnianym1284 roku papież Innocenty IVskrócił Wielki Post, wyznaczającgo od Środy Popielcowej. Był towięc rodzaj przedsionka, wprowadzającyw nastrój Wielkiego Postu.Reforma liturgiczna ostatnich latPrzedpoście zniosła. W PolsceWielki Post zachowywano wraz zPrzedpościem (łącznie 70 dni) jeszczew niektórych stronach w wiekuXVIII a nawet XIX. W niedzielępost nie obowiązywał i dotąd nigdynie obowiązuje. Bowiem każda niedzielama charakter święta. W takisposób podaliśmy historyczny rozwójpowstawania okresu przygotowaniado Wielkanocy. FinałemWielkiego Postu jest Wielki Tydzień,który omówimy osobno. Alena cykl wielkanocny składa się niesamo tylko przygotowanie. Jegoistotą są święta Wielkanocne, którymKościół przez wszystkie wiekidawał najwyższą rangę. Obchodzonoje przez trzy dni, potem jeszczedodano do nich oktawę, czyliośmiodniowe wspomnienie. Wreszciejakby echem świąt jest tak zwanyokres po Wielkiej nocy, kiedy toprzez szereg tygodni utrzymuje sięw liturgii barwa biała kapłańskichszat i zwielokrotnione Alleluja; zapalasię paschał, odbywa procesja zfigurką Zmartwychwstałego Chrystusaco niedzielę na sumie (w Polsce),śpiewa się pieśni wielkanocne.Święta Wielkanocne Kościół traktujejako centralne całego roku liturgicznego.Bo też tajemnica ZmartwychwstaniaChrystusa jest uważananie tylko jako pamiątka Chrystusowegozwycięstwa nad śmiertelnymiwrogami - piekłem, szatanem iśmiercią, ale za apologię samego takżeChrystusowego Kościoła. Ujął tolapidarnie św. Paweł Apostoł: „Ajeśli Chrystus nie zmartwychwstał,daremne jest nasze nauczanie, próżnajest także wasza wiara... Tymczasemjednak Chrystus zmartwychwstałjako pierwszy spośród tych, co pomarli...I jak w Adamie wszyscyumierają, tak też w Chrystusie wszyscyożywieni będą”. Tak więc słusznieautor komentarza do okresu wielkanocnegozauważa, że w ChrystusieZmartwychwstałym skupiają sięwszystkie uroczystości Kościoła i ztej tajemnicy promieniują na inne.

8 GŁOS ŚWIĘTEGO MIKOŁAJA Nr 1 (77)1.Ludzie z pomnikaFordońscy PomordowaniDzięki uprzejmości redakcji „Naoścież”, pragniemy zaprezentowaćnaszym Czytelnikom cykl poświęconytym, którzy zostali zamordowani, aprochy ich spoczywają w „DolinieŚmierci”. Do tej pory udało się zidentyfikowaćok. 150 nazwisk. Autor cykluKfAD prosi o pomoc w nawiązaniukontaktu z osobami, które znały paniąRozalię PACH (zamordowaną w DolinieSmierci).Dziś podajemy nazwiska osób oraz ichzawody, które widnieją na jego tablicach.Adler Abraham (kupiec, z żoną)Balcer Stefan (nauczyciel)Bączkowski Mieczysław (nauczyciel)Bendit Aron (szklarz z żoną)Bendit Paul (kupiec z rodziną)Bina Wiktor (nauczyciel)Bieliński Władysław (nauczyciel)Błażejewski Bogdan (kupiec)Bloch Halina (brak danych)Borowski Adam (urzędnik)Brückner Stanisław (nauczyciel)Brzeziński Józef (nauczyciel)Chmara Feliks (nauczyciel)Ciechanowski Mateusz (rzemieślnik)Cieszyński Łucjan (nauczyciel)Cieśla Franciszek (nauczyciel)Cohn Emma (z rodziną)Czajkowski Jan (nauczyciel)Czajkowski Kazimierz (urzędnik)Czyżowski Sranisław (nauczyciel)Dattel Luis (kupiec z żoną)Dębska Wanda (brak danych)Domeradzki Maksymilian (nauczyciel)Domżalski Alfons (drukarz)Dziurla Sylwester (laborant)Drzewiecki Franciszek (rolnik)Falarczyk Jan (kupiec)Faliszewska Janina (nauczyciel)Fiebig Edmund (nauczyciel)Gauza Józef (nauczyciel)Gilewski Ignacy (rolnik)Głyżewski Łucjan (robotnik)Gliński Jerzy (lekarz)Gliniecka-Stamm Bronisława (brak danych)Glama Stanisław (urzędnik)Góral kazimierz (nauczyciel)Góralczyk Stanisław (nauczyciel)Gramowski Stanisław(adwokat)Gruszczyński Ignacy (nauczyciel)Grodzki Józef (architekt)Güntzel Emilia (brak danych)Henes Jan (nauczyciel)Herdin Julia (nauczyciel)Herdin Józefa (urzędnik)Hirsch Paula (kupiec z rodziną)Israel Herman (kupiec) z rodzinąJankowski Bernard (kupiec)Jankowski Edmund (kupiec)Jaworski Józef (robotnik)Jemielewski Tytus (nauczyciel)Jeziołowicz Bolesław (nauczyciel)Jobke Antoni (nauczyciel)Jurkowski Zygmunt (nauczyciel)Jurek Marian (nauczyciel)Juszczak Józef (urzędnik)Juszkiewicz Kazimierz (nauczyciel)Jurski Florian (nauczyciel)Kaczor Jan (nauczyciel)Kadecki Szymon (kupiec)Kadecki (brak imienia, brak danych)Kaja Leon (nauczyciel)Kaja Florian (nauczyciel)Karzkowiak Michał (prokurent)Kawała Edmund (urzędnik)Kaźmierczak Alojzy (nauczyciel)Kaźmierczak Jan (nauczyciel)Kentzer Bronisław (kupiec)Klawiński Franciszek (nauczyciel)Korzeński Julian (robotnik)Koszcząb Władysław (kupiec)Kronel (Krönel) Rachel (brak danych)Kwiatkowski Albin (nauczyciel)Kufeld Boruch (kupiec)Kukułka Łucjan (ksiądz)Lewandowski Kazimierz (nauczyciel)Lorkowski Czesław (nauczyciel)Lewin Emma (brak danych, z rodziną)Lulkiewicz Alojzy (nauczyciel)Łanoszka Władysław (nauczyciel)Majerowicz Tadeusz (nauczyciel)Marciniak Antoni (ślusarz)Markowski Maksymilian (nauczyciel)Mencel Antoni (nauczyciel)Męczykowski Medard (nauczyciel)Michalczyk Jan (urzędnik)Michaliński Władysław (robotnik)Michalski Bronisław (urzędnik)Michałowski Marcin (robotnik)Michalak Wincenty (nauczyciel)Michalski Roman (muzyk)Mrugowski Marian (nauczyciel)Mortek Maksymilian (piekarz)Monowid Ludwik (nauczyciel)Mordawski Bernard (nauczyciel)Murawski Bronisław (kupiec)Neunert Edmund (nauczyciel)Niewitecka Apolonia (kupiec)Nycz Michał (bibliotekarz)Olejnik Antoni (nauczyciel)Ossowski Albin (nauczyciel)Ossowski Maksymilian (nauczyciel)Ostojski Bronisław (kupiec)Pach Rozalia (nauczyciel)Pawlak Jan (urzędnik)Pawłowski Bogdan (redaktor)Pawłowski Edmund (redaktor)Pieńkowski Lucjan (urzędnik)Podgórski Wincenty (nauczyciel)Pokorski Józef (nauczyciel)Polaczek Stefan (robotnik)Polakowski Zygmunt (nauczyciel)Polcyn Henryk (nauczyciel)Porzych Michał (nauczyciel)Porzyński Bolesław (nauczyciel)Przybylski Czesław (nauczyciel)Raczkowski Tadeusz (nauczyciel)Radecki Antoni (nauczyciel)Rakowski Florian (nauczyciel)Repka Aleksander (nauczyciel)Różek Aleksander (ksiądz)Sarnowski Franciszek (kupiec)Schmidt Franciszek ( (nauczyciel)Samrau (Semrau) Mikołaj (kupiec)Sobecki Seweryn (nauczyciel)Sitarek Maksymilian (nauczyciel)Soliński Mieczysław (nauczyciel)Sperkowski Brunon (kupiec)Suchecki Brunon (nauczyciel)Suchoświat Erazm (nauczyciel)Szczepański Jan (robotnik)Szuda Teodor (malarz)Szyłkiewicz Wiktor (ksiądz)Schlachter Szymon (kupiec)Śniegocki Stanisław (nauczyciel)Urbański Alfons (nauczyciel)Urbański Zdzisław (nauczyciel)Utecht Jan (nauczyciel)Walczak Gertruda (nauczyciel)Walczak Edward (nauczyciel)Wąsacz Stanisław (nauczyciel)Weiss Salomea (urzędnik, z rodziną)Więcki (Wiecki) Czesław (lekarz)Wielebiński Jan (nauczyciel)Winiecki Wincenty (nauczyciel)Wojciechowski Franciszek (nauczyciel)Wolf Józef (nauczyciel)Wróż Władysław (nauczyciel)Zalejski Stefan (nauczyciel)Zawadzki Antoni (nauczyciel)Zemła Leonard (agronom)Zubka Franciszek (kupiec)Żuchowski Leonard (nauczyciel)Na pomniku znajduje się również 14 tablicz napisem „Nieznany” oraz tablica znapisem „400 mieszkańców Golubia Dobrzynia”.Spis niniejszy wykonano na podstawietablic umieszczonych na pomnikuprzy „Fordońskiej Dolinie Śmierci”.Wykaz zawodów pomordowanych obejmuje:nauczyciel - 85 osób, kupiec - 21osób, urzędnik - 11 osób, robotnik - 7osób, ksiądz - 4 osoby, lekarz - 2 osoby,redaktor - 2 osoby, rolnik - 2 osoby, orazpo jednej osobie: agronom, architekt,adwokat, bibliotekarz, drukarz, laborant,malarz, muzyk, piekarz, prokurent, rzemieślnik,szklarz, ślusarz. Brak danych ozawodzie - 6 osób - łącznie 153 osoby.Spisał i opracował KfADOd redakcji: Tych, którzy znają nazwiskaosób umieszczonych na tablicach, jakrównież ich rodziny, bądź życiorysy lubcokolwiek o nich wiedzą, prosimy o kontaktz redakcją.Źródło: Na oścież nr 5/1997 str. 14,

Styczeń 2005 GŁOS ŚWIĘTEGO MIKOŁAJA 9Sprawozdaniez działalności Parafialnego Oddziału Akcji Katolickiejprzy parafii św. Mikołaja w Bydgoszczy – Fordonieza okres 2001 – 2004 r.Na Walnym Zebraniu został wybranyzarząd w składzie:prezes – Teodor Pleban,zastępca prezesa – MałgorzataKaźmierczak,sekretarz – Grzegorz Kołodziej,skarbnik – Wiesław Górzyński,członkowie – Zbigniew Żurowski iMarek Karwacki.Do przewodniczenia poszczególnymsekcjom zostali dezygnowani:do sekcji charytatywnej – WiesławGórzyński,do redakcji „Głosu Świętego Mikołaja”– Zbigniew Żurowski,do spraw dzieci i młodzieży – HannaŁuczak,do sekcji liturgicznej – EdwardKozioł.W trakcie trwania kadencjinastąpiły pewne zmiany. GrzegorzKołodziej, z powodu obciążenia obowiązkamiprezesa DIAK, zrezygnowałz funkcji sekretarza a godność tęprzejął Zbigniew Żurowski. TadeuszPietrzak przejął kierownictwo nadsekcją do spraw dzieci i młodzieżyoraz został członkiem zarządu. Wtrakcie kadencji zmarł Edward Kozioł,którego funkcję przejął TeodorPleban.Zebrania zarządu odbywały sięraz w miesiącu. Natomiast zebraniewszystkich członków ParafialnegoOddziału Akcji Katolickiej miałymiejsce każdego 16-tego miesiąca. Wtrakcie tych zebrań ks. kan. – RomanBuliński, jako asystent ParafialnegoOddziału Akcji Katolickiej, prowadziłpracę formacyjną. Na tych spotkaniachbyły także omawiane sprawybieżące.W sekcji charytatywnejwiększość czasu członkowie poświęcalina prowadzenie punktu przyjmowaniai wydawania odzieży oraz rozdzielaniaśrodków żywnościowych. Zpomocy tej korzystali najbiedniejsi ipotrzebujący członkowie naszejwspólnoty parafialnej. Zbierano iwydawano również meble(niewielkie ilości), sprzęt AGD i inneprzedmioty codziennego użytku. Finansowanoobiady w szkołach dladzieci z rodzin wielodzietnych i ubogichw liczbie 4–9 rocznie, jak równieżobiady osobom samotnym alejednocześnie niepełnosprawnym iwymagającym opieki. Osoby tebyły odwiedzane w domach przeznaszych członków a ich najważniejszepotrzeby, oczywiście w miaręmożliwości, były zaspakajane. Wokresach przedświątecznych odwiedzanochorych i niepełnosprawnychw liczbie około 50 osób i składanoim życzenia wraz z drobnymi upominkami.Dla samotnych i ubogichorganizowano kolacje wigilijne.Zorganizowano dla niepełnosprawnychMsze św. zabezpieczając imdojazd i opiekę. Corocznie członkowieAkcji Katolickiej przygotowywaliobiad dla wszystkich pielgrzymów(ok. 300 osób) z Chojnic.Członkowie naszego ParafialnegoOddziału zbierali lekarstwa a drmed., jeden z szeregów Akcji Katolickiej,udzielał porad lekarskich iwydawał lekarstwa.W sekcji do spraw dzieci imłodzieży corocznie organizowanodzieciom młodszym spotkanieopłatkowe, na którym zostały oneobdarowane paczkami. Dla dziecistarszych i młodzieży zorganizowano3 wycieczki autokarowe doatrakcyjnych miejsc turystycznych idwa wyjazdy na imprezy kulturalnew obrębie Bydgoszczy. Akcjamitymi objęto około 300 dzieci. Wokresie wakacyjnym opłacono 16dzieciom pobyt na koloniach, apodczas ferii zimowych 85 dzieciomsfinansowano półkolonie. Zokazji różnych świąt zorganizowanocztery festyny sportowo – rekreacyjnez atrakcyjnymi zabawami izawodami. Na początku każdegoroku szkolnego, w okresie tychczterech lat, około 60 dzieci z rodzinpotrzebujących otrzymało podręcznikiszkolne, zeszyty i inne pomocenaukowe. W trakcie rokuszkolnego udzielano chętnym korepetycjiprzede wszystkim z językapolskiego i matematyki.Sekcja liturgiczna zabezpieczałaprocesję Bożego Ciała, uroczystościodpustowe, uroczystościI-szej Komunii, porządek naMszach św. dziecięcych, współorganizowałauroczystości patriotyczno –religijne związane z historią Fordonu.W okresie sprawozdawczymParafialny Oddział Akcji Katolickiejzorganizował dla swych członków iparafian dwie pielgrzymki – wycieczkizagraniczne - do Lwowa orazdo Drezna i Pragi i cztery krajowe.Zorganizowano także dwa festynyparafialne z różnymi atrakcjami ikonkursami. Z okazji Dnia Papieskiegozorganizowano dla dzieci konkurspoetycki i rysunkowy z nagrodami.Nadmienić trzeba, że w okresiesprawozdawczym nastąpiło rozwiązanieteatrzyku dziecięcego„Iskierka” z powodu braku chętnychdzieci do uczestnictwa w pracachtego kółka.Powyższe dokonania byłybyniemożliwe, gdyby nie hojność parafiani darczyńców. Gorąco dziękujemy,przy okazji tego sprawozdania,wszystkim, którzy wspomagali finansowoi materialnie naszą działalność.Serdeczne podziękowania składamywszystkim członkom ParafialnegoOddziału Akcji Katolickiej zaogromne zaangażowanie, za poświęconyczas, za ofiarowanie w służbiemiłości bliźniego swoich sił i umiejętności.To właśnie dzięki Wamudało się zebrać środki finansowe imaterialne na zabezpieczenie zaplanowanychprzedsięwzięć.Pragniemy bardzo gorąco podziękowaćnaszemu asystentowi kościelnemu,ks. kan. Romanowi Bulińskiemu,za zaangażowanie, duchowewsparcie, nauki formacyjne oraz zawspomaganie nas we wszystkichdziałaniach. Bóg zapłać.Wszystkim członkom AkcjiKatolickiej przy parafii św. Mikołajaskładamy jeszcze raz gorącepodziękowania za okazane serce.Bóg zapłać.Za ZarządPrezes Parafialnego Oddziału AkcjiKatolickiejTeodor Pleban

10 GŁOS ŚWIĘTEGO MIKOŁAJA Nr 1 (77)I N F O R M A C J ESprawy duszpasterskie1. Biblioteka parafialna czynna w każdą niedzielę w domukatechetycznym na II piętrze od 10:30 do 12:00.2. W środę – 2 lutego - o godz. 17:45 różaniec za zmarłych,których wspominamy w „zdrowaśkach rocznych”.Następnie Nowenna do M.B. Nieustającej Pomocyi Msza św. w intencji wymienionych zmarłych.3. We wtorki w domu katechetycznym od godz. 17:00do 19:00 zbiórka i wydawanie odzieży.4. W środy o godz. 18:00 Nowenna do MB N. Pomocy.5. W Środę Popielcową Msze św. o godz. 7:30, 9:30,16:00, 17:00 i 18:30.6. W okresie Wielkiego Postu:- Gorzkie Żale w niedziele o godz. 17:45.- Droga Krzyżowa w piątki:- o godz. 17:00 dla dzieci,- o godz. 18:00 dla dorosłych,- o godz. 19:00 dla młodzieży.7. 16 lutego - w środę - dzień modlitw w intencji Ojczyznyi Ojca Świętego. Następnie spotkanie Akcji Katolickiejw domu katechetycznym.8. Chrzest św. odbędzie się w sobotę (5 lutego) na Mszyśw. o godz. 18:30 i w niedzielę (20 lutego) o godz.12:30. Pouczenia przed chrztem odbędą się w piątek(4 lutego) i w sobotę (19 lutego) po Mszy św. wieczornej.9. Spowiedź dzieci w pierwszy piątek miesiąca (4 lutego)o godz. 15:30. Msza św. dla dzieci o godz. 17:00.10. W sobotę (5 lutego) po rannej Mszy św. odwiedzimychorych.11. W niedzielę (6 lutego), po Mszy św. o godz. 8:00,wystawienie Najświętszego Sakramentu i modlitwyŻywego Różańca dla kobiet i mężczyzn.Sprawy materialne1. W miesiącu styczniu na nowe ławki zebrano do puszek1.838 zł.2. Zbiórka do puszek na ofiary trzęsienia ziemi w Azjizebrano 3.505 zł.3. Zostało wykonane i ustawione w kościele 17 nowychławek. 6 ławek, które były ustawione przy ambonie,zostało przeniesione na chór.Odeszli do wiecznościFranciszek Charnas, lat 84 z ul. FordońskiejAgnieszka Wyzga, lat 90 z ul. BydgoskiejHenryk Brążkiewicz, lat 77 z ul. CechowejMieczysław Butrym, lat 84 z ul. WyszogrodzkiejHubert Piechowski, lat 62 z ul. OsiedlowejWaldemar Kubik, lat 42 z ul. CechowejP A R A F I A L N EKazimierz Rozwadowski, lat 53 z ul. WyzwoleniaZostali ochrzczeniMarika Rutkowska, ur. 09.08.2004 r.Maksymilian Wawrzyniak, ur. 19.09.2004 r.Maja Nowakowska, ur. 13.09.2004 r.Agnieszka Pawluszak, ur. 03.11.2004 r.Kaja Puchalska, ur. 26.10.2004 r.Weronika Rutkowska, ur. 13.06.2004 r.Patrycja Chmielewska, ur. 07.12.2004 r.Piotr Frankiewicz, ur. 23.06.2004 r.Karolina Winiarska, ur. 19.12.2004 r.Paweł Teusz, ur. 04.11.2004 r.Mikołaj Piekarski, ur. 17.12.2004 r.Zawarli sakramentalny związek małżeńskiMichał Ossowski i Joanna ZelmańskaJarosław Kesler i Anna KawkaRekolekcje Wielkopostne20 lutego – 23 lutego 2005 r.Ks. Jarosław BogaczSobota - 19 lutegogodz. 18.30 - Msza św. z nauką ogólnąNiedziela - 20 lutegoMsze św. z nauką ogólną:godz. 8:00, 9:30, 11:00, 12:30, 18:30godz. 17:45 - Gorzkie ŻalePoniedziałek - 21 lutegogodz. 9:30 - Msza św. z nauką ogólnągodz. 18:30 - Msza św. z nauką ogólnąpo Mszy św. nauka stanowa dla kobietWtorek - 22 lutegogodz. 9:30 - Msza św. z nauką ogólnągodz. 18:30 - Msza św. z nauką ogólnąpo Mszy św. nauka stanowa dla mężczyznŚroda - 23 lutegogodz. 8:00 - 9:30 - spowiedźgodz. 9:30 - Msza św. z nauką ogólnągodz. 16:00 - 18:30 - spowiedźgodz. 18:30 - Msza św. z nauką ogólnąŚ W I Ę T E G ORedaguje zespół: Dorota Gabrowska, Arleta Jagodzińska, Krystyna Karpińska, Małgorzata Kaźmierczak,Grzegorz Kołodziej, Marzenna Konzorska, Hanna Łuczak, Katarzyna Wiertlewska, Zbigniew Żurowski.Ks. Waldemar Krawczak, ks. Sławomir Bednarek. Skład komputerowy: Jerzy Rusiniak.Asystent kościelny: ks. kan. Roman Buliński, e-mail: rbulinski@interia.plAdres redakcji: ul. Wyzwolenia 2, 85-790 Bydgoszcz. Tel. 347-15-55.Wydawca: Parafia Rzymskokatolicka pw. Świętego Mikołaja w Bydgoszczy. mikolaj-bydgoszcz@home.pl

Styczeń 2005 GŁOS ŚWIĘTEGO MIKOŁAJA 11Gwiazdka dla dzieci

12 GŁOS ŚWIĘTEGO MIKOŁAJA Styczeń 2005HISTORIA REMONTÓWPo lewej stronie ławki do wymianypo prawej stronie nowe ławkiJR