Dok 28.indd

Z. Puretić. Postupnik obrade i liječenja... Paediatr Croat 2008; 52 (Supl 1): 165-174
ostalih dušičnih tvari u serumu, te poremećajem
elektrolita i acidobazne ravnoteže.
Preostali nefroni rade u uvjetima
promijenjene hemodinamike: povećava
se glomerulska filtracija po pojedinom
nefronu (kompenzacijska hiperfiltracija),
povećava se glomerulski kapilarni protok
krvi, povišeni sustavni krvni tlak prenosi
se na glomerulske kapilare što dovodi do
njihova mehanička oštećenja. Posljedica
je sklerozacija glomerula, a proces se nastavlja
tijekom više mjeseci ili godina, pa
i onda kada je osnovna bolest stavljena
pod kontrolu (19). U završnoj fazi dovodi
do potpunog gubitka nefrona.
U algoritmu obrade (Slika 2) osnovne
su dvije postavke:
● utvrditi kroničnu prirodu bolesti i
aktualni stupanj oštećenja egzokrine
i endokrine funkcije oba bubrega;
● odrediti etiologiju kronične bubrežne
bolesti, kako bi se moglo djelovati
medikamentozno u glomerulskih bolesti
ili kirurški u kongenitalnih anomalija
urotrakta.
U osobnoj anamnezi treba obratiti
pažnju na: proteinuriju, hipertenziju,
zastoj u rastu, recidivne uroinfekcije.
U familijarnoj anamnezi treba ispitati
postojanje mogućih nasljednih bolesti
(Alportov sindrom, policistične bubrežne
bolesti, nefronoftiza…). Fizikalni
pregled uključuje prisutnost anemije,
hipertenzivnih očnih ili žilnih promjena,
smanjeni rast, rahitis. Veličina bubrega
učinjena ultrazvukom može odrediti
kronicitet kad postoje mali ili skvrčeni
bubrezi, ali normalna veličina ili veliki
bubrezi ga ne isključuju. Radiološka
obrada uključuje RTG zapešća i šaka s
prstima (koštana dob i mogući znaci renalne
osteodistrofije), eventualno RTG
ključnih kostiju i dugih kostiju. Laboratorijska
određivanja uključuju: SE, CRP,
kompletnu krvnu sliku, trombocite, retikulocite,
kalij, natrij, kalcij, fosfor, alkalnu
fosfatazu, ureju, kreatinin, urat,
bilirubin, transaminaze, glukozu, acidobazni
status, ukupne bjelančevine, kolesterol,
triglicedride, parathormon, urin,
urinokulturu.
Rezidualna bubrežna funkcija određuje
se klirensom endogenog kreatinina
(ml/min/1,73 m 2 ). Moguća je i primje-
170
Slika 3.
Postupnik liječenja akutnog zatajenja bubrega
Figure 3
Treatment algorhytm of acute renal failure
na Schwartzove formule (uobičajena u
anglosaksonskim zemljama), pomoću
koje se iz serumskog kreatinina (mg/dL)
i visine u cm, uz koeficijent prema dobi
djeteta procjenjuje glomerulsku filtraciju
(GFR-Glomerular filtration rate), bez
skupljanja 24 satnog urina (20, 21).
GFR= k × (visina/kreatinin u serumu)
Legenda: k (ovisna o mišićnoj masi): nedonoščad
kroz prvu godinu = 0,33; djeca rođena na termin
kroz prvu godinu = 0,45; djeca i adolescentne
djevojke = 0,55; adolescentni dječaci = 0,70)
Unutar pedijatrijske nefrološke zajednice
definicija KZB najčešće je karakterizirana
glomerulskom filtracijom
manje od 75 ml/min/1,73 m 2 . Radna
grupa K/DOQI definira KZB u odraslih
i djece starije od 2 godine kao: strukturalna
ili funkcionalna abnormalnost
bubrega koja traje više od 3 mjeseca
bez obzira na glomerulsku filtraciju, ali
postoje znaci oštećenja bubrega (abnormalnosti
u sastojcima krvi ili urina ili
abnormalnosti na slikovnim prikazima).
Uključuje glomerulsku filtraciju manju
od 60 ml/min/1,73 m 2 . Naše pedijatrijsko
nefrološko društvo prihvaća slijedeće
kriterije za stupnjevanje KZB, a trajanje
treba biti više od 3 mjeseca, no dovoljan
je kriterij oštećenja bubrega i smanjena
glomerulska filtracija (22).
Stadiji kronične bubrežne bolesti
prema GFR neovisno o primarnoj bolesti
bubrega (K/DOQI, 2004):
I. stadij - normalna GFR
(> ili = 90 ml/min/1,73 m 2 )
II. stadij -GFR između 60-89
III. stadij -GFR između 30-59
IV. stadij - GFR između 15-29
V. stadij - GFR