Ενημερωτικό Δελτίο - Τεύχος 41
Ιούλιος - Σεπτέμβριος 2008
Ιούλιος - Σεπτέμβριος 2008
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Ενημερωτικό</strong> <strong>Δελτίο</strong><br />
ΤΕΥΧΟΣ <strong>41</strong> ΙΟΥΛΙΟΣ - ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2008<br />
Eλληνικη Γαστρεντερολογικη Εταιρεια<br />
ΠΛΗΡΩΜΕΝΟ<br />
ΤΕΛΟΣ<br />
Ταχ. Γραφείο<br />
Κ. Δ. Αθηνών<br />
Αριθμός Άδειας<br />
451/91<br />
τεχνογραμμα, Μ. Αυγέρη 12 - 15343 Αγία Παρασκευή, AΦΜ: 998956713
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ<br />
Πρόεδρος:<br />
Θεόδωρος Ροκκάς<br />
Α’ Αντιπρόεδρος: Ιωάννης Καραγιάννης<br />
Β’ Αντιπρόεδρος: Ελευθερία Ρώμα<br />
Γενικός Γραμματέας:<br />
Ειδικός Γραμματέας:<br />
Ταμίας:<br />
Μέλη:<br />
Σωτήριος Γεωργόπουλος<br />
Δημήτριος Τζιλβές<br />
Σπυρίδων Μιχόπουλος<br />
Αναστάσιος Ηλίας<br />
Γεώργιος Κητής<br />
Βασίλειος Ντελής<br />
ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ<br />
Πρόεδρος:<br />
Μέλη:<br />
Ιωάννης Καραγιάννης<br />
Αναστάσιος Ηλίας<br />
Θεόδωρος Ροκκάς<br />
Δημήτριος Ταμπακόπουλος<br />
Γεώργιος Τασιάς<br />
ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ: Θεόδωρος Ροκκάς (Πρόεδρος Ε.Γ.Ε.)<br />
Γραμματεία: Κωνσταντίνα Ντζόγια<br />
Διεύθυνση αλληλογραφίας: Λεωφ. Δημοκρατίας 67, 154 51 Νέο Ψυχικό<br />
Τηλ. 210-6727531-3<br />
Fax: 210-6727535<br />
e-mail: hsg@hol.gr<br />
<br />
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ - ΑΡΧΑΙΡΕΣΙΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ<br />
Στα πλαίσια του 28 ου Πανελληνίου Συνεδρίου Γαστρεντερολογίας,<br />
το Σάββατο 15 Νοεμβρίου 2008, και ώρα<br />
14:30-16:00, στην αίθουσα MC2 του Μεγάρου Μουσικής<br />
Αθηνών, θα πραγματοποιηθεί η Ετήσια Τακτική Γενική<br />
Συνέλευση των μελών της Εταιρείας.<br />
Στην Τακτική Γενική Συνέλευση θα γίνουν:<br />
1. Εκλογή νέων μελών<br />
2. Απολογισμός απερχομένου Διοικητικού Συμβουλίου<br />
3. Οικονομικός απολογισμός απερχομένου Διοικητικού<br />
Συμβουλίου<br />
4. Διενέργεια αρχαιρεσιών για την εκλογή:<br />
Α) Τριών (3) Τακτικών Μελών για το Διοικητικό Συμβούλιο<br />
της ΕΓΕ<br />
Β) Τριών (3) Τακτικών Μελών για την Τριμελή Επιτροπή<br />
του Ενδοσκοπικού Τμήματος<br />
Γ) Τριών (3) Τακτικών Μελών για την Τριμελή Επιτροπή<br />
του Παγκρεατολογικού Τμήματος<br />
Δ) Τριών (3) Τακτικών Μελών για την Τριμελή Επιτροπή<br />
του Ογκολογικού Τμήματος<br />
Ε) Τριών (3) Τακτικών Μελών για την Τριμελή Επιτροπή<br />
του Πρωκτολογικού Τμήματος<br />
ΣΤ) Τριών (3) Τακτικών Μελών για την Τριμελή Επιτροπή<br />
Δοκίμων Μελών<br />
Θα τεθεί ένας σταυρός προτίμησης σε κάθε ψηφοδέλτιο<br />
Υποψηφιότητες<br />
Για το Διοικητικό Συμβούλιο<br />
1. Μάρκογλου Κωνσταντίνος<br />
2. Τζάθας Χαράλαμπος<br />
3. Τσιώνης Θεοχάρης<br />
Για το Ενδοσκοπικό Τμήμα<br />
1. Κασαπίδης Παναγιώτης<br />
2. Παρασκευά Κωνσταντίνα<br />
3. Πασπάτης Γρηγόριος<br />
Για το Παγκρεατολογικό Τμήμα<br />
1. Αλεξανδράκης Γεώργιος<br />
2. Βαμβακούσης Βασίλειος<br />
3. Γεωργόπουλος Φίλιππος<br />
Για το Ογκολογικό Τμήμα<br />
1. Αυγερινός Αντώνιος<br />
2. Δημητρουλόπουλος Δημήτριος<br />
3. Πιλπιλίδης Ιωάννης<br />
4. Ταρπάγκος Ανέστης<br />
Για το Πρωκτολογικό Τμήμα<br />
1. Πρωτόπαπας Ανδρέας<br />
Για την Τριμελή Επιτροπή Δοκίμων Μελών<br />
1. Λαφογιάννης Παναγιώτης<br />
Για την Τριμελή Επιτροπή του Τμήματος Βορείου Ελλάδος<br />
«Μακεδονία», οι υποψηφιότητες λήγουν την 10 η Νοεμβρίου<br />
2008.<br />
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ<br />
ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΣΤΟ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ<br />
Πραγματοποιήθηκε με εξαιρετική επιτυχία, το Σάββατο<br />
1 και την Κυριακή 2 Νοεμβρίου, στην Ιερή Πόλη<br />
του Μεσολογγίου, επιστημονική διημερίδα της ΕΓΕ, με<br />
θέμα «Σύγχρονες εξελίξεις στη διάγνωση και θεραπεία<br />
γαστρεντερολογικών νόσων».<br />
Η εκδήλωση έλαβε χώρα στο καινούριο Αμφιθέατρο<br />
του κτηρίου της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Αιτωλοακαρνανίας<br />
και πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα και τη<br />
συνεργασία των τοπικών Ιατρικών Συλλόγων Αγρινίου<br />
και Μεσολογγίου.<br />
Την ΕΓΕ εκπροσώπησαν στην ανωτέρω εκδήλωση ο<br />
Πρόεδρος κ. Θ. Ροκκάς, ο Α’ Αντιπρόεδρος κ. Ι. Καραγιάννης<br />
και ο Γ. Γραμματέας κ. Σ. Γεωργόπουλος. Στο<br />
πρόγραμμα συμμετείχε και ο Πρόεδρος του Παγκρεατολογικού<br />
Τμήματος κ. Π. Κασαπίδης.<br />
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
Το πρόγραμμα της πρώτης ημέρας περιελάμβανε<br />
εισηγήσεις που αφορούσαν βασικές παθήσεις της Γαστρεντερολογίας,<br />
όπως η ΓΟΠΝ, έλκος και αιμορραγία<br />
από λήψη ΜΣΑΦ, Φλεγμονώδεις εντεροπάθειες και διερεύνηση<br />
μικροσκοπικής απώλειας αίματος με τη χρήση<br />
ενδοσκοπικής κάψουλας όπου αναφέρθηκαν οι νεότερες<br />
εξελίξεις στον τομέα της ασύρματης ενδοσκόπησης<br />
λεπτού και παχέος εντέρου.<br />
Το πρωί της Κυριακής έγινε μια πολύ σημαντική<br />
εκδήλωση που αφορούσε στην ενημέρωση του κοινού,<br />
από τον Πρόεδρο της ΕΓΕ κ. Θ. Ροκκά, για την πρόληψη<br />
του καρκίνου του παχέος εντέρου όπου τονίσθηκε η αξία<br />
της κολονοσκόπησης προς την κατεύθυνση αυτή.<br />
Τη Διημερίδα τίμησαν με την παρουσία τους ο Δήμαρχος<br />
της Πόλης, εκλεκτός συνάδελφος Ιατρός κ. Ι.<br />
Αναγνωστόπουλος, ο Διευθυντής της Παθολογικής Κλινικής<br />
του Νοσοκομείου «Χατζηκώστα» του Μεσολογγίου κ. Π.<br />
Λεονάρδος, πλήθος συναδέλφων ιατρών, μεταξύ των<br />
οποίων και Γαστρεντερολόγοι της περιοχής και βεβαίως<br />
οι Πρόεδροι των Ιατρικών Συλλόγων Μεσολογγίου κ. Θ.<br />
Ρόμπολας και Αγρινίου κ. Γ. Zήσης, τους οποίους και<br />
ευχαριστούμε θερμά για τη συνεργασία και τη συμβολή<br />
τους στην επιτυχία της εκδήλωσης.<br />
Πρέπει να σημειωθεί ότι στο τέλος της διημερίδας όλοι<br />
οι συντελεστές της εξέφρασαν την ευχή η πρωτοβουλία<br />
της ΕΓΕ να βρει συνεχιστές, ούτως ώστε να βελτιωθεί το<br />
επίπεδο της συνεχιζόμενης ιατρικής εκπαίδευσης στις<br />
επαρχιακές πόλεις της ελληνικής επικράτειας.<br />
Σ.Δ. Γεωργόπουλος<br />
Γ. Γραμματέας ΕΓΕ<br />
ΜΕΤΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ<br />
ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ<br />
Η Επιτροπή Εκπαίδευσης της Ελληνικής Γαστρεντερολογικής Εταιρείας, έχοντας ολοκληρώσει το πρόγραμμα<br />
των Ετήσιων Μετεκπαιδευτικών Φροντιστηριακών Μαθημάτων της Εταιρείας για την εκπαιδευτική περίοδο<br />
2008-2009, που έχουν ως γνωστικό αντικείμενο «Ήπαρ» ευρίσκεται στην ευχάριστη θέση να σας ανακοινώσει<br />
το πρόγραμμα.<br />
14 Οκτωβρίου 2008<br />
Κλινικοεργαστηριακή προσπέλαση ατόμων<br />
με διαταραχές της ηπατικής βιοχημείας<br />
Σ. Ντουράκης<br />
25 Νοεμβρίου 2008<br />
HBV ηπατίτιδα: από τη διάγνωση στη θεραπεία<br />
Ι. Κοσκίνας<br />
16 Δεκεμβρίου 2008<br />
HCV ηπατίτιδα: από τη διάγνωση στη θεραπεία<br />
Μ. Ραπτοπούλου-Γιγή<br />
20 Ιανουαρίου 2009<br />
Αλκοολική και μη αλκοολική στεατοηπατίτιδα<br />
Ειρ. Ζουμπούλη-Βαφειάδη<br />
17 Φεβρουαρίου 2009<br />
Αυτοάνοσα νοσήματα ήπατος<br />
Ηλίας Κουρούμαλης<br />
17 Μαρτίου 2009<br />
Πυλαία υπέρταση – ηπατική εγκεφαλοπάθεια<br />
Σ. Λαδάς<br />
7 Απριλίου 2009<br />
Ασκίτης – αυτόματη βακτηριδιακή<br />
περιτονίτιδα – ηπατονεφρικό σύνδρομο<br />
Ε. Ακριβιάδης<br />
19 Μαϊου 2009<br />
Εστιακές βλάβες ήπατος<br />
Ε. Παρασκευάς<br />
<br />
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
29 ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΙΑΣ<br />
1η Ανακοίνωση<br />
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
ΠΑΓΚΡΕΑΤΟΛΟΓΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ<br />
Παρόν και Μέλλον στις Παθήσεις του Παγκρέατος<br />
Στα πλαίσια των ετήσιων εκπαιδευτικών του εκδηλώσεων<br />
το Παγκρεατολογικό Τμήμα της Ελληνικής Γαστρεντερολογικής<br />
Εταιρείας, σας προσκαλεί στην Ημερίδα με<br />
θέμα: «Παρόν και μέλλον στις παθήσεις του παγκρέατος».<br />
Η Ημερίδα θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 6 Δεκεμβρίου<br />
στο ξενοδοχείο Divani Caravel (αίθουσα ΟΛΥΜΠΙΑ).<br />
Η εκδήλωση απευθύνεται σε συναδέλφους όλων των<br />
ειδικοτήτων, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον στις παγκρεατικές<br />
παθήσεις. Η Ημερίδα έχει πρωτεύοντα στόχο την κλινική<br />
παγκρεατολογία και τα θέματά της αφορούν την αντιμετώπιση<br />
κλινικών προβλημάτων ασθενών με παγκρεατικά<br />
νοσήματα.<br />
Ελπίζοντας στην ενεργό συμμετοχή σας, σας<br />
ευχαριστούμε για τη συμβολή σας στην επιτυχία της<br />
εκδήλωσης.<br />
Π. Κασαπίδης MD, PhD<br />
Γαστρεντερολόγος, Πρόεδρος Oργανωτικής Επιτροπής<br />
ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ<br />
Πρόεδρος Π. Κασαπίδης<br />
Αντιπρόεδρος Κ. Τσαλής<br />
Γενικός Γραμματέας Μ. Οικονόμου<br />
Ειδικός Γραμματέας Χ. Τζάθας<br />
Μέλη Ν. Βιάζης, Φ. Γεωργόπουλος,<br />
Κ. Γκούμας, Γ. Μάντζαρης,<br />
α. Νταϊλιάνας, Ν. Παπαδημητρίου,<br />
Κ. Τριανταφύλλου,<br />
Π. Σεχόπουλος, Η. Σκοτινιώτης<br />
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ<br />
08:00-08:30 Προσφωνήσεις – Χαιρετισμοί<br />
08:30-10:00 ΣΥΝΕΔΡΙΑ Ι<br />
Ασθενής με νευροενδοκρινικό όγκο<br />
παγκρέατος<br />
Συντονιστές: Α. Αρχιμανδρίτης – Ε. Παπαβασιλείου<br />
(Παρουσίαση υπό μορφή κλινικού<br />
περιστατικού)<br />
Διαγνωστική προσέγγιση<br />
Σ. Μανωλακόπουλος<br />
Εργαστηριακή διερεύνηση<br />
Σ. Σουγιουλτζής<br />
Ο ρόλος της ενδοσκόπησης<br />
Ι. Καρούμπαλης<br />
Θεραπευτική αντιμετώπιση<br />
Γ. Παπαθεοδωρίδης<br />
10:00-10:30 ΔΙΑΛΕΞΗ Ι<br />
Κυστική ίνωση και πάγκρεας<br />
Σ. Νούσια-Αρβανιτάκη<br />
Προεδρείο: Δ.Γ. Καραμανώλης<br />
Ι. Καραγιάννης<br />
10:30-11:00 Διάλειμμα – Καφές<br />
11:00-12:30 ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΙΙ<br />
Ασθενής με καρκίνο παγκρέατος<br />
Συντονιστές: Σ. Λαδάς – Σ. Γεωργόπουλος<br />
(Παρουσίαση υπό μορφή κλινικού<br />
περιστατικού)<br />
αρχική διαγνωστική προσέγγιση<br />
Δ. Πολύμερος<br />
Ο ρόλος της απεικόνισης<br />
Ν. Κελέκης<br />
Ενδοσκοπική αντιμετώπιση<br />
Ι. Βλαχογιαννάκος<br />
Ενδείξεις χειρουργικής θεραπείας<br />
Α. Μαχαίρας<br />
12:30-13:00 ΔΙΑΛΕΞΗ ΙΙ<br />
Πρόληψη μετά ERCP παγκρεατίτιδας<br />
Σ. Ποταμιάνος<br />
Προεδρείο: Θ. Ροκκάς – Γ. Κοκοζίδης<br />
13:00-14:00 Διάλειμμα – Γεύμα<br />
14:00-15:30 ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΙΙΙ<br />
Ασθενής με οξεία παγκρεατίτιδα (ΟΠ)<br />
Συντονιστές: Ε. Ακριβιάδης – Γ. Πασπάτης<br />
(Παρουσίαση υπό μορφή κλινικού περιστατικού)<br />
Κλινική εικόνα και βαρύτητα ΟΠ<br />
Φ. Δημουλιός<br />
απεικόνιση και παρεμβάσεις στην ΟΠ<br />
Α. Χατζηδάκης<br />
Συντηρητική και ενδοσκοπική<br />
αντιμετώπιση ΟΠ<br />
Κ. Μάρκογλου<br />
χειρουργική θεραπεία<br />
Κ. Μπάλλας<br />
15:30-16:00 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ<br />
Σχολιαστές: Π. Κασαπίδης, Κ. Τσαλής,<br />
Μ. Οικονόμου<br />
ΜΟΡΙΑΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ<br />
Θα χορηγηθούν από τον Πανελλήνιο Ιατρικό Σύλλογο,<br />
σύμφωνα με τα κριτήρια της EACCME-UEMS 6 μόρια<br />
Συνεχιζόμενης Ιατρικής Εκπαίδευσης (CME Credits).<br />
Στο πιστοποιητικό παρακολούθησης θα βεβαιώνεται η<br />
συμμετοχή σας στην Ημερίδα καθώς και η απόκτηση των<br />
Μορίων Συνεχιζόμενης Ιατρικής Εκπαίδευσης. Η παράδοση<br />
των πιστοποιητικών παρακολούθησης θα γίνει μετά τη<br />
λήξη της Ημερίδας και αφού παραδίδεται στη Γραμματεία<br />
συμπληρωμένο το ειδικό έντυπο αξιολόγησης.<br />
Η συμμετοχή είναι ελεύθερη<br />
Πληροφορίες: Γραμματεία Ελληνικής Γαστρεντερολογικής<br />
Εταιρείαςt τηλ. 210 67 27 531-3, e-mail: annalsgastro@hsg.gr<br />
<br />
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
14ο ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΓΙΑ ΤΟ ΕΛΙΚΟΒΑΚΤΗΡΙΔΙΟ ΤΟΥ ΠΥΛΩΡΟΥ<br />
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΟΥ<br />
ΕΛΙΚΟΒΑΚΤΗΡΙΔΙΟΥ ΤΟΥ ΠΥΛΩΡΟΥ<br />
14 o ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ<br />
ΓΙΑ ΤΟ ΕΛΙΚΟΒΑΚΤΗΡΙΔΙΟ<br />
ΤΟΥ ΠΥΛΩΡΟΥ<br />
2009<br />
Helicobacter pylori<br />
ΘΑ ΧΟΡΗΓΗΘΟΥΝ ΜΟΡΙΑ<br />
ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ<br />
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ<br />
(c.m.e. CREDITS)<br />
ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ<br />
Υποβολή Περιλήψεων<br />
Παρασκευή 6 & Σάββατο 7 Μαρτίου 2009<br />
Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Αθήνα<br />
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
14ο ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΓΙΑ ΤΟ ΕΛΙΚΟΒΑΚΤΗΡΙΔΙΟ ΤΟΥ ΠΥΛΩΡΟ<br />
Μηνυμα Προεδρου ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ<br />
Αγαπητοί Συνάδελφοι,<br />
Με ιδιαίτερη τιμή και χαρά, ως Πρόεδρος της Οργανωτικής<br />
Επιτροπής του 14ου Ελληνικού Συνεδρίου για<br />
το Ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού σας προσκαλώ στο<br />
Συνέδριό μας που θα λάβει χώρα στις 6 και 7 Μαρτίου<br />
2009 στο Αμφιθέατρο του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών,<br />
στην Αθήνα.<br />
Στο φετινό Συνέδριο ιδιαίτερη βαρύτητα θα δοθεί<br />
στην κλινική πράξη όπως στο ρόλο της οικογένειας για<br />
τη λοίμωξη του παιδιού από Ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού,<br />
στη διαγνωστική προσπέλαση και τις παγίδες στη<br />
διάγνωση καθώς και στη θεραπευτική αντιμετώπιση. Οι<br />
γαστρικές και εξωγαστρικές νεοπλασίες θα καλύψουν<br />
ένα σημαντικό μέρος. Θα αναπτυχθούν οι εξωεντερικές<br />
εκδηλώσεις μη νεοπλασματικής αιτιολογίας της λοίμωξης<br />
από Ελικοβακτηρίδιο και ο πιθανός ευεργετικός<br />
ρόλος των προβιοτικών. Το φετινό Συνέδριο θα κλείσει<br />
με στρογγύλη τράπεζα που αφορά κλινικές περιπτώσεις<br />
με προβλήματα στην καθημερινή πράξη σχετιζόμενα με<br />
τη λοίμωξη από Ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού και την<br />
αντιμετώπισή τους.<br />
Αποτελεί ιδιαίτερη τιμή για το Συνέδριό μας η παρουσία<br />
δύο παγκοσμίως γνωστών ξένων προσκεκλημένων<br />
ομιλητών των καθηγητών Francis Megraud και David<br />
Graham που είναι πρωτοπόροι στη μελέτη και την αντιμετώπιση<br />
της λοίμωξης από Ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού<br />
και οι οποίοι θα αναφερθούν στο παρόν και το μέλλον<br />
της λοίμωξης.<br />
Kαινοτομία του φετινού Συνεδρίου αποτελεί η έναρξή<br />
του το απόγευμα της Παρασκευής 6 Μαρτίου και η περάτωσή<br />
του το μεσημέρι του Σαββάτου 7 Μαρτίου.<br />
Στο 14ο Συνέδριο θα χορηγηθούν μόρια Συνεχιζόμενης<br />
Ιατρικής Εκπαίδευσης (CME), γεγονός το οποίο<br />
επισφραγίζει το υψηλό επιστημονικό του επίπεδο.<br />
Παράλληλα, επιβραβεύει τους συνέδρους, οι οποίοι θα<br />
πρέπει να αποδείξουν τις επιστημονικές τους ικανότητες<br />
σε ένα όλο και πιο έντονα ανταγωνιστικό περιβάλλον.<br />
Το Ελικοβακτηρίδιο αποτέλεσε από την ανακάλυψή<br />
του και συνεχίζει να αποτελεί έναν από τους βασικούς<br />
άξονες έρευνας τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς.<br />
Πιστεύω λοιπόν ότι το φετινό 14ο Ελληνικό Συνέδριο<br />
θα ανταποκριθεί στο ενδιαφέρον των συναδέλφων για<br />
τα νοσήματα που σχετίζονται με το Ελικοβακτηρίδιο του<br />
πυλωρού και προσδοκώ στην παρουσία και την ενεργό<br />
συμμετοχή σας.<br />
Με θερμούς χαιρετισμούς<br />
Ελευθερία Ρώμα-Γιαννίκου<br />
Πρόεδρος της Οργανωτικής<br />
Επιτροπής<br />
Προκαταρκτικό πρόγραμμα<br />
Παρασκευή 6 Μαρτίου 2009<br />
16:30 – 17:00 Εγγραφές<br />
17:00 – 18:00 ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ<br />
ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΡΕΥΝΗΤΩΝ<br />
18:00 – 18:30 ΑΝΤΙΠΑΡΑΘΕΣΕΙΣ<br />
Εκρίζωση Ελικοβακτηριδίου<br />
του πυλωρού στην οικογένεια<br />
18:30 – 19:30 ΕΝΑΡΚΤΗΡΙΑ ΤΕΛΕΤΗ<br />
Προσφωνήσεις – Χαιρετισμοί<br />
ΔΙΑΛΕΞΗ ΠΡΟΣΚΕΚΛΗΜΕΝΟΥ ΞΕΝΟΥ<br />
ΟΜΙΛΗΤΗ<br />
The future of Helicobacter pylori<br />
infection<br />
D. Graham (Houston, Texas, U.S.A.)<br />
19:30 – 19:45 Διάλειμμα - Καφές<br />
19:45 – 20:45 ΣΤΡΟΓΓΥΛΗ ΤΡΑΠΕΖΑ<br />
Ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού:<br />
Από τη διάγνωση στη θεραπεία<br />
Σάββατο 7 Μαρτίου 2009<br />
09:00 – 09:30 ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΩΝ<br />
ΠΡΟΣΚΕΚΛΗΜΕΝΩΝ<br />
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ<br />
ΕΡΕΥΝΗΤΩΝ<br />
09:30 – 10:45 ΣΤΡΟΓΓΥΛΗ ΤΡΑΠΕΖΑ<br />
Νεοπλασίες και Ελικοβακτηρίδιο<br />
του πυλωρού<br />
10:45 – 11:30 Διάλειμμα – Καφές<br />
ΑΝΑΡΤΗΜΕΝΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ<br />
ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΡΕΥΝΗΤΩΝ<br />
11:30 – 11:45 ΒΡΑΧΕΙΑ ΔΙΑΛΕΞΗ<br />
Προβιοτικά και Ελικοβακτηρίδιο<br />
του πυλωρού<br />
11:45 – 12:15 ΔΙΑΛΕΞΗ ΠΡΟΣΚΕΚΛΗΜΕΝΟΥ<br />
ΞΕΝΟΥ ΟΜΙΛΗΤΗ<br />
Helicobacter pylori:<br />
Where we stand now<br />
F. Megraud (Bordeaux, France)<br />
12:15 – 12:45 Απονομή βραβείων Συνεδρίου<br />
12:45 – 13:15 ΔΙΑΛΕΞΗ<br />
Ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού<br />
και εξωγαστρικές εκδηλώσεις<br />
13:15 – 14:30 ΣΤΡΟΓΓΥΛΗ ΤΡΑΠΕΖΑ<br />
Ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού και ….<br />
Παρουσίαση κλινικών περιπτώσεων<br />
14:30 Λήξη Συνεδρίου<br />
10 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
14ο ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΓΙΑ ΤΟ ΕΛΙΚΟΒΑΚΤΗΡΙΔΙΟ ΤΟΥ ΠΥΛΩΡΟ<br />
<br />
<br />
ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ<br />
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ & ΤΟΠΟΣ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ ΤΟΥ<br />
ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ<br />
Το Συνέδριο θα πραγματοποιηθεί 6 και 7 Μαρτίου<br />
2009 στο Αμφιθέατρο του Εθνικού Ιδρύματος<br />
Ερευνών (Βασ. Κωνσταντίνου 48, Αθήνα).<br />
ΕΝΑΡΞΗ - ΛΗΞΗ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ<br />
Η έναρξη του Συνεδρίου θα γίνει στις 17:00, την<br />
Παρασκευή 6 Μαρτίου 2009 και η λήξη το Σάββατο<br />
7 Μαρτίου 2009 στις 14:30.<br />
<br />
<br />
ΠΡΟΒΟΛΙΚΟΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ<br />
Η αίθουσα διεξαγωγής του Συνεδρίου θα είναι<br />
εξοπλισμένη με προβολέα διαφανειών (slide projector),<br />
διαφανοσκόπιο (overhead projector) καθώς και<br />
ηλεκτρονική προβολή μέσω PC (data video projector)<br />
(software Microsoft Power Point, XP).<br />
ΤΕΧΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ<br />
Στο χώρο του Συνεδρίου θα λειτουργεί τεχνική<br />
γραμματεία δοκιμής διαφανειών, δισκετών, CDs,<br />
στην οποία θα πρέπει να παραδίδεται το υλικό<br />
τουλάχιστον 1 ώρα πριν την παρουσίαση.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ<br />
Η συμμετοχή στο Συνέδριο είναι ελεύθερη. Κατά<br />
την προσέλευσή σας θα συμπληρώσετε ένα δελτίο<br />
συμμετοχής στη Γραμματεία του Συνεδρίου ώστε να<br />
σας χορηγηθεί το πιστοποιητικό παρακολούθησης.<br />
Δεν γίνονται προεγγραφές.<br />
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ<br />
Κατά την παραλαβή του συνεδριακού υλικού θα<br />
δίνεται ειδικό έντυπο για την αξιολόγηση του<br />
Συνεδρίου. Το έντυπο αυτό θα πρέπει να παραδοθεί<br />
συμπληρωμένο στη Γραμματεία στο τέλος του<br />
Συνεδρίου.<br />
ΜΟΡΙΑ ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ<br />
Θα χορηγηθούν στο Συνέδριο, από τον Πανελλήνιο<br />
Ιατρικό Σύλλογο, σύμφωνα με τα κριτήρια της<br />
EACCME-UEMS, μόρια Συνεχιζόμενης Ιατρικής<br />
Εκπαίδευσης (CME Credits).<br />
ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ<br />
Στο πιστοποιητικό παρακολούθησης θα βεβαιώνεται<br />
η συμμετοχή σας στο Συνέδριο καθώς και η απόκτηση<br />
των Μορίων Συνεχιζόμενης Ιατρικής Εκπαίδευσης.<br />
Η παράδοση των πιστοποιητικών παρακολούθησης<br />
θα γίνει μετά τη λήξη των εργασιών του Συνεδρίου<br />
(Σάββατο 7 Μαρτίου 2009, ώρα 14:30) και αφού<br />
παραδίδεται στη Γραμματεία συμπληρωμένο το<br />
ειδικό έντυπο αξιολόγησης του Συνεδρίου.<br />
ΑΠΟΝΟΜΗ ΒΡΑΒΕΙΩΝ<br />
Η απονομή των βραβείων του Συνεδρίου θα γίνει<br />
το Σάββατο 7 Μαρτίου 2009 στο Αμφιθέατρο του<br />
Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών.<br />
<br />
<br />
<br />
ΕΚΘΕΣΗ<br />
Στο foyer του Αμφιθεάτρου του Εθνικού Ιδρύματος<br />
Ερευνών θα λειτουργήσει έκθεση φαρμακευτικών<br />
προϊόντων.<br />
ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ<br />
Ελληνική Εταιρεία Μελέτης του Ελικοβακτηριδίου του<br />
Πυλωρού (ΕΕΜΕΠ)<br />
Λ. Δημοκρατίας 67<br />
154 51 Ν. Ψυχικό<br />
Τηλ.: 210 72 94 109<br />
Fax: 210 72 94 007<br />
ΔΙΚΤΥΟ INTERNET ΕΕΜΕΠ<br />
Η ΕΕΜΕΠ διαθέτει ιστοσελίδα στο Internet όπου<br />
παρέχονται πληροφορίες για την Εταιρεία και για<br />
το Συνέδριο.<br />
Διεύθυνση ιστοσελίδας: http://www.eemep.gr<br />
Ηλεκτρονική διεύθυνση: hhpsg@hol.gr<br />
Οι περιλήψεις εργασιών καθώς και οι υποψήφιες<br />
για βράβευση ξενόγλωσσες πλήρεις δημοσιεύσεις<br />
θα πρέπει να υποβληθούνμέχρι 12 Ιανουαρίου<br />
2009 στη Γραμματεία του Συνεδρίου.<br />
ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΕΣ<br />
Έναρξη εργασιών Συνεδρίου<br />
6 Μαρτίου 2009<br />
Λήξη προθεσμίας ηλεκτρονικής υποβολής<br />
περιλήψεων εργασιών<br />
12 Ιανουαρίου 2009<br />
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ 11
Θωρακικός πόνος μη-καρδιακής αιτιολογίας<br />
Σε κάθε ασθενή με πόνο στο στήθος, θα πρέπει πρώτα<br />
να αποκλείσουμε τις οξείες καρδιαγγειακές παθήσεις και<br />
κυρίως το έμφραγμα του μυοκαρδίου. Όταν ο πλήρης<br />
καρδιολογικός έλεγχος που περιλαμβάνει το ΗΚΓ, την<br />
δοκιμασία κόπωσης, το σπινθηρογράφημα με θάλιο ή<br />
/και την στεφανιογραφία αποβεί αρνητικός, ο οισοφάγος<br />
αποτελεί την πιθανή αιτία προέλευσης του πόνου. Μιλάμε<br />
τότε για τον μη καρδιακής αιτιολογίας θωρακικός πόνος<br />
(ΜΚΘΠ). Ο ΜΚΘΠ ορίζεται σαν υποτροπιάζοντα επεισόδια<br />
οξέος πόνου στο πρόσθιο θωρακικό τοίχωμα, όταν<br />
ο έλεγχος για οξείες καρδιαγγειακές και πνευμονικές<br />
παθήσεις είναι αρνητικός 1-2 .<br />
Α. Κλινικα χαρακτηριστικα του ΜΚΘΠ<br />
Ο τυπικός οισοφαγικός πόνος είναι πόνος ηρεμίας,<br />
συσφιγκτικού συνήθως χαρακτήρα, με εντόπιση το πρόσθιο<br />
θωρακικό τοίχωμα και με αντανάκλαση στην ράχη<br />
ή στην κάτω γνάθο, και διάρκεια από λίγα λεπτά έως και<br />
ώρες. Ο πόνος μπορεί να υφίεται με την λήψη ύδατος ή<br />
με την χορήγηση νιτρωδών ή νιφεδιπίνης. Αν και συχνά<br />
συνυπάρχουν και άλλα οισοφαγικά συμπτώματα (καύσος,<br />
αναγωγές, δυσφαγία), ο ΜΚΘΠ μπορεί να μην έχει κανένα<br />
ειδικό χαρακτηριστικό, οπότε και δύσκολα ξεχωρίζει από<br />
τον στηθαγχικό πόνο. Από την άλλη πλευρά, περίπου το<br />
50% των ασθενών με καρδιακό πόνο μπορεί αν έχουν<br />
κάποιο χαρακτηριστικό του ΜΚΘΠ.<br />
Β. Επιδημιολογια<br />
Στο γενικό πληθυσμό η επίπτωση του ΜΚΘΠ<br />
κυμαίνεται μεταξύ 23-33% 3-4 . Από τους ασθενείς που<br />
αναφέρουν πόνο για πρώτη φορά μόνο το 10-40% έχει<br />
τελικά καρδιαγγειακή νόσο. Επιπρόσθετα, τουλάχιστον<br />
στο 55% των ασθενών που επισκέπτονται τα επείγοντα<br />
περιστατικά για επεισόδια πόνου ενδεικτικού στηθάγχης,<br />
η αιτία του πόνου είναι μη καρδιακής αιτιολογίας 5 . Δεν<br />
υπάρχει διαφορά στην επίπτωση ανάμεσα στα δύο φύλα,<br />
αν και οι γυναίκες είναι αυτές που συνήθως αναζητούν<br />
ιατρική βοήθεια 3 . Η επίπτωση του ΜΚΘΠ φαίνεται να<br />
μειώνεται με την ηλικία και η υψηλότερη επίπτωση βρέθηκε<br />
σε άτομα ηλικίας 45-55 ετών. Σε ότι αφορά τους<br />
παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με την εμφάνιση<br />
ΜΚΘΠ, οι πληροφορίες είναι πολύ περιορισμένες. Σε μια<br />
πρόσφατη μελέτη από την Αμερική βρέθηκε ότι όταν ο<br />
ΜΚΘΠ συνυπάρχει με γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση<br />
στους πιθανούς παράγοντες κινδύνου συγκαταλέγονται<br />
η παχυσαρκία, το οικογενειακό ιστορικό παλινδρόμησης,<br />
το κάπνισμα και η χρήση ασπιρίνης 6 . Στους ασθενείς με<br />
ΜΚΘΠ χωρίς παλινδρόμηση, η νεαρά ηλικία αποτελεί τον<br />
κυριότερο παράγοντα κινδύνου.<br />
Γ. Παθοφυσιολογια<br />
Γ1. ΜΚΘΠ και Γαστροοισοφαγική Παλινδρόμηση (ΓΟΠ)<br />
Η ΓΟΠ θεωρείται η συχνότερη αιτία ΜΚΘΠ ανεξάρτητα<br />
από την παρουσία τυπικών παλινδρομικών συμπτωμάτων.<br />
O σχετιζόμενος με ΓΟΠ οισοφαγικός πόνος θεωρείται ότι<br />
οφείλεται στην υπερευαισθησία του οισοφαγικού βλεννογόνου<br />
κυρίως στο οξύ και δευτερευόντως σε μη-όξινες<br />
εντερικές εκκρίσεις. Αν και οι υποδοχείς που σχετίζονται με<br />
την αντίληψη του οξέος στον οισοφάγο δεν είναι πλήρως<br />
γνωστοί, ο υποδοχέας της καπσαισίνης (TRPV1) φαίνεται<br />
να αποτελεί τον καλύτερο υποψήφιο υποδοχέα.<br />
Σε ασθενείς με ΜΚΘΠ, η γαστροσκόπηση δείχνει<br />
οισοφαγίτιδα σε ποσοστό 10-70% 7 , ενώ περίπου το 50%<br />
των ασθενών έχουν παθολογική πεχαμετρία, αν και η<br />
συνύπαρξη επεισοδίου πόνου και παλινδρομικού επεισοδίου<br />
είναι μικρότερη 8-9 . Σε ασθενείς με φυσιολογική<br />
πεχαμετρία συνιστάται η χρήση του συμπτωματικού<br />
δείκτη για την τεκμηρίωση της σχέσης ΓΟΠ-ΜΚΘΠ 10 . Η<br />
ανεύρεση παθολογικής πεχαμετρίας ή οισοφαγίτιδας στην<br />
ενδοσκόπηση δηλώνει συσχέτιση μεταξύ ΜΚΘΠ και ΓΟΠ,<br />
όχι απαραίτητα όμως και σχέση αιτίας-αιτιατού. Μελέτες<br />
όμως δείχνουν ότι τουλάχιστον 80% των ασθενών με<br />
ΜΚΘΠ και με θετική πεχαμετρία ή με οισοφαγίτιδα στην<br />
ενδοσκόπηση ανταποκρίνονται θετικά στην χορήγηση<br />
αντιπαλινδρομικής θεραπείας 8-9,11 .<br />
Γ2. ΜΚΘΠ και Κινητικές διαταραχές<br />
Οι κινητικές διαταραχές προκαλούν πόνο είτε από<br />
ερεθισμό μηχανουποδοχέων του τοιχώματος, είτε μέσω<br />
ισχαιμίας του οισοφαγικού βλεννογόνου. Ο θωρακικός<br />
πόνος είναι αποτέλεσμα υπερβολικής διάτασης του<br />
οισοφάγου ή αυξημένων συσπάσεων του μυών του<br />
οισοφάγου. Σε ασθενείς με ΜΚΘΠ έχουν βρεθεί με την<br />
βοήθεια ενδοαυλικής υπερηχοτομογραφίας παρατεταμένες<br />
συσπάσεις του οισοφάγου οι οποίες προκαλούν<br />
συμπτώματα. Οι συσπάσεις αυτές προέρχονται από την<br />
επιμήκη μυική στοιβάδα και όχι από την κυκλοτερή.<br />
Από μια πρόσφατη μελέτη προκύπτει ότι περίπου<br />
το 30% από τους 160 ασθενών με ΜΚΘΠ είχαν κινητική<br />
διαταραχή στην μανομετρία 12 . Η συχνότερη κινητική<br />
διαταραχή σε ασθενείς με ΜΚΘΠ είναι ο οισοφάγος καρυοθραύστης<br />
(nutcracker esophagus) 13 . Η σχέση ανάμεσα<br />
στις κινητικές διαταραχές και στον ΜΚΘΠ αποτελεί ακόμη<br />
12 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
περιοχή αντιπαράθεσης σε ότι αφορά την ακριβή συσχέτιση<br />
τους. Αυτό οφείλεται κυρίως στην συχνή εντόπιση<br />
κινητικών διαταραχών σε μανομετρία σε ασθενείς χωρίς<br />
συμπτώματα ΜΚΘΠ 7 .<br />
Γ3. Σπλαγχνική υπερευαισθησία<br />
Σπλαγχνική υπερευαισθησία είναι το φαινόμενο στο<br />
οποίο η συνειδητή αντίληψη των σπλαγχνικών ερεθισμάτων<br />
είναι αυξημένη ανεξάρτητα από την ένταση του<br />
ερεθίσματος. Σε ασθενείς με ΜΚΘΠ έχουν ενοχοποιηθεί<br />
τόσο κεντρικού όσο και περιφερικού τύπου μηχανισμοί σαν<br />
υπεύθυνοι για την παρουσία σπλαγχνικής υπερευαισθησίας.<br />
Η ευαισθητοποίηση των περιφερικών αισθητικών νευρώνων<br />
του οισοφάγου οδηγεί σε αυξημένη απάντηση του<br />
οισοφαγικού βλεννογόνου σε φυσιολογικά ή παθολογικά<br />
ερεθίσματα 14 . Η ευαισθητοποίηση των περιφερικών υποδοχέων<br />
περιλαμβάνει την μείωση της οδού του οισοφαγικού<br />
πόνου και μπορεί να είναι αποτέλεσμα της φλεγμονής του<br />
οισοφαγικού βλεννογόνου, του οισοφαγικού σπασμού ή<br />
των επαναλαμβανόμενων μηχανικών ερεθισμάτων 7 . Σε ότι<br />
αφορά τους κεντρικού τύπου μηχανισμούς, η ευαισθητοποίηση<br />
του εγκεφάλου ή του νωτιαίου μυελού επηρεάζει<br />
την λειτουργία των προσαγωγών νευρώνων και αυξάνει<br />
την αντίληψη των ενδοαυλικών ερεθισμάτων 14 . Από πολλές<br />
μελέτες με την χρήση μπαλονιού διάτασης φαίνεται ότι<br />
οι ασθενείς με ΜΚΘΠ που δεν οφείλεται σε ΓΟΠ έχουν<br />
μειωμένο ουδό πόνου 15 .<br />
Γ4. Άλλοι μηχανισμοί<br />
Σε ασθενείς με ΜΚΘΠ έχει βρεθεί υψηλό ποσοστό<br />
ψυχοκοινωνικών διαταραχών, αν και δεν υπάρχουν καλά<br />
σχεδιασμένες μελέτες που να επιβεβαιώνουν αυτή την<br />
υπόθεση. Φαίνεται ότι ποσοστό από 17-43% των ασθενών<br />
με ΜΘΚΠ παρουσιάζουν κάποια ψυχολογική διαταραχή 7,16 .<br />
Μελέτες αναφέρουν υψηλό ποσοστό διαταραχής τύπου<br />
πανικού (24-70%), τύπου άγχους (33-50%) και κατάθλιψης<br />
(11-22%).<br />
Δ. Διαγνωση<br />
Δεν υπάρχει μέχρι και σήμερα εξέταση η οποία να<br />
μπορεί να βάλει την διάγνωση του ΜΚΘΠ. Αν και στην<br />
πρακτική πολλών Γαστρεντερολόγων η ενδοσκόπηση<br />
αποτελεί την πρώτη εξέταση σε ασθενείς με ΜΚΘΠ, η αξία<br />
της είναι πολύ περιορισμένη λόγω του μικρού ποσοστού<br />
εύρεσης οισοφαγίτιδας σε αυτήν. Η ενδοσκόπηση σε<br />
ασθενείς με ΜΚΘΠ έδειξε βλεννογονικές βλάβες μόνο<br />
στο 24% των ασθενών. Έτσι, ο ρόλος της φαίνεται να<br />
είναι ο αποκλεισμός της παρουσίας οισοφάγου Barrett σε<br />
ασθενείς με ΜΚΘΠ που σχετίζεται με ΓΟΠ 7 . Επίσης, σε<br />
παρουσία των λεγόμενων σημείων συναγερμού (αναιμία,<br />
δυσφαγία, οδυνοφαγία, ανορεξία, απώλεια βάρους) η<br />
ενδοσκόπηση αποτελεί την ενδεδειγμένη εξέταση.<br />
Εξαιτίας της αυξημένης συχνότητας ΓΟΠ σε ασθενείς<br />
με ΜΚΘΠ, η δοκιμασία χορήγησης αναστολεών αντλίας<br />
πρωτονίων (ΑΑΠ) αποτελεί μια αξιόπιστη διαγνωστική<br />
προσέγγιση. Η δοκιμασία ΑΑΠ έχει υψηλή ευαισθησία, είναι<br />
απλή και εύκολα διαθέσιμη 7 . Για την δοκιμασία χορηγούμε<br />
ΑΑΠ σε μεγάλη δόση για σύντομο χρονικό διάστημα με<br />
ζητούμενο την βελτίωση των συμπτωμάτων των ασθενών<br />
εντός αυτού του διαστήματος. Η δόση είναι 30-90 mg<br />
για την λανσοπραζόλη, 40 mg για την ραμπεπραζόλη και<br />
60-80 mg για την ομεπραζόλη, ενώ διάρκεια χορήγησης<br />
ποικίλει από 1-28 ημέρες. Η χρήση της δοκιμασίας ΑΑΠ<br />
εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από την συχνότητα των<br />
επεισοδίων πόνου, αν τα συμπτώματα είναι σπάνια (
Εικόνα 1. Αλγόριθμος προσέγγισης ασθενούς με θωρακικό<br />
πόνο<br />
που παρουσιάζουν.<br />
Η εικόνα 1 παρουσιάζει έναν απλό αλγόριθμο για την διαγνωστική<br />
προσέγγιση των ασθενών με θωρακικό πόνο.<br />
Ε. Θεραπεια (εικόνα 2)<br />
Αν αποδειχθεί η ύπαρξη σαφούς αιτίας του ΜΘΚΠ<br />
όπως η αχαλασία και η ΓΟΠΝ εφαρμόζεται η κατάλληλη<br />
θεραπεία. Οι ΑΑΠ αποτελούν την θεραπεία εκλογής σε<br />
ασθενείς με ΜΘΚΠ που οφείλεται σε ΓΟΠ. Οι ασθενείς<br />
με ΜΚΘΠ και ΓΟΠ θα ωφεληθούν αρχικά από χορήγηση<br />
διπλής δόσης ΑΑΠ μέχρι την ύφεση των συμπτωμάτων<br />
και στην συνέχεια η δόση των ΑΑΠ θα προσαρμοστεί<br />
στην ελάχιστη που χρειάζεται ώστε οι ασθενείς να είναι<br />
ασυμπτωματικοί 18 . Οι ασθενείς θα χρειαστούν τουλάχιστον<br />
2 μήνες θεραπείας για να έχουμε ύφεση των συμπτωμάτων,<br />
ενώ ο συνολικός χρόνος θεραπείας δεν είναι ακόμη<br />
καθορισθεί. Οι ασθενείς με ΜΚΘΠ και αυξημένη έκθεση<br />
του οισοφάγου στο οξύ είναι σαφές ότι παρουσιάζουν<br />
καλύτερη ανταπόκριση στην χορήγηση των ΑΑΠ.<br />
Σε ότι αφορά την θεραπεία των κινητικών διαταραχών,<br />
με εξαίρεση την αχαλασία, όπου υπάρχει ειδική θεραπεία,<br />
παραμένει πεδίο αντικρουόμενων απόψεων. Υπάρχει η<br />
άποψη ότι οι ασθενείς με υπερσυσπαστικό οισοφάγο<br />
ανταποκρίνονται καλύτερα στα αναλγητικά παρά στα<br />
μυοχαλαρωτικά 7 . Η αποτελεσματικότητα των νιτρωδών<br />
σε ασθενείς με ΜΚΘΠ και κινητική διαταραχή του οισοφάγου<br />
είναι αντικρουόμενη. Από τα χαλαρωτικά των λείων<br />
μυών φάρμακα, οι αναστολείς ασβεστίου (νιφεδιπίνη,<br />
διλτιαζέμη, βεραπαμίλη) έχουν κυρίως χρησιμοποιηθεί<br />
με μικρή όμως αποτελεσματικότητα. Επιπρόσθετα, αυτά<br />
τα φάρμακα συνοδεύονται από ανεπιθύμητες ενέργειες<br />
όπως κεφαλαλγία, υπόταση και δυσκοιλιότητα.<br />
Φάρμακα που επηρεάζουν την σπλαγχνική ευαισθησία<br />
ή τροποποιούν το πόνο φαίνεται να είναι αποτελεσματικά<br />
σε ασθενείς με ΜΚΘΠ. Διάφορες κατηγορίες φαρμάκων<br />
όπως τρικυκλικά αντικαθλιπτικά, και οι εκλεκτικοί αναστολείς<br />
της επαναπρόσληψης της σεροτονίνης έχουν<br />
κατά καιρούς χρησιμοποιηθεί. Ο μηχανισμός δράσης των<br />
τρικυκλικών αντικαθλιπτικών δεν είναι απολύτως σαφής και<br />
η θεραπεία ξεκινά με μικρή δόση (10-25 mg) πριν από τον<br />
βραδινό ύπνο και συνεχίζεται με προοδευτική αύξηση της<br />
κατά 10-25 mg την ημέρα μέχρι την δόση των 50-75 mg<br />
την ημέρα 19-20 . Η χρήση των εκλεκτικών αναστολέων της<br />
επαναπρόσληψης της σεροτονίνης στηρίζεται στην αύξηση<br />
του οδού του πόνου και πρόσφατες μελέτες με χορήγηση<br />
σερτραλίνης υποστηρίζουν την χρήση τους 21 .<br />
ΣΤ. Φυσικη ιστορια και προγνωση<br />
Η πρόγνωση των ασθενών με ΜΚΘΠ θεωρείται<br />
εξαιρετική, καθώς μικρός μόνο αριθμός αυτών εμφανίζει<br />
καρδιαγγειακή νόσο με τον χρόνο. Παρόλα αυτά,<br />
η πλειονότητα των ασθενών συνεχίζει να παρουσιάζει<br />
περιοδικά επεισόδια ΜΚΘΠ και οι ασθενείς συνεχίζουν<br />
να ανησυχούν για τη πιθανότητα υποκείμενης σοβαρής<br />
καρδιακής νόσου. Σε μια προοπτική μελέτη παρακολούθησης<br />
ασθενών με ΜΚΘΠ, η πλειονότητα των ασθενών<br />
(>65%) συνέχιζαν να παρουσιάζουν επεισόδια πόνου μετά<br />
από 2 και 4 έτη παρακολούθησης, αλλά η θνητότητα δεν<br />
διέφερε σημαντικά σε σχέση με τους ασθενείς με καρδιακής<br />
αιτιολογίας πόνο 4 . Καθώς όμως η ποιότητα ζωής<br />
των ασθενών με ΜΚΘΠ είναι ιδιαιτέρα πτωχή, απαιτείται<br />
στενή συνεργασία ασθενούς-θεράποντος ιατρού για την<br />
καλύτερη κατανόηση και θεραπεία 23-24 .<br />
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦιΑ<br />
Εικόνα 2. Θεραπευτική προσέγγιση ασθενούς με θωρακικό πόνο<br />
με βάση τον υπεύθυνο παθοφυσιολογικό μηχαινισμό<br />
1. Richter JE. Noncardiac (unexplained) chest pain. Curr Treat<br />
Options Gastroenterol 2000; 3: 329-34.<br />
2. Eslick GD. Chest pain: an historical perspective. Int J Cardiol<br />
2001; 77: 5-11.<br />
14 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
3. Locke GR 3 rd , Talley NJ, Fett SL, et al. Prevalence and clinical<br />
spectrum of gatsroesoghageal reflux: a populationbased<br />
study in Olmsted County, Minessota. Gastroenterology<br />
1997; 112: 1448-56.<br />
4. Eslick GD, Jones MP, Talley NJ. Non-cardiac chest pain:<br />
prevalence, risk factors, impact and consulting: a populationbased<br />
study. Aliment Pharmacol Ther 2003; 17: 1115-24.<br />
5. Pope JH, Aufderheide TP, Ruthazer R, et al. Missed diagnoses<br />
of acute cardiac ischemia in the emergency department.<br />
N Engl J Med 2000; 342: 1163-70.<br />
6. Wise JL, Locke GR, Zinsmeister AR, et al. Risk factors for<br />
non-cardiac chest pain in the community. Aliment Pharmacol<br />
Ther 2005; 22: 1023-31.<br />
7. Fass R, Dickman R. Non-cardiac chest pain: an update.<br />
Neurogastroenterol Motil 2006; 18: 408-17.<br />
8. Fass R, Naliboff B, Higa L, et al. Differential effect of longterm<br />
sophageal acid exposure on mechanosensitivity and<br />
chemosensitivity in humans. Gastroenterology 1998; 115:<br />
1363-73.<br />
9. Beedassy A, Katz PO, Gruber A, et al. Prior sensitization of<br />
esophageal mucosa by acid reflux predispones to reflux-induced<br />
chest pain. J Clin Gastroenterol 2000; 31: 121-4.<br />
10. Dekel R, Martinez-Hawthorne SD, Guillen RJ, et al. Evaluation<br />
of symptom index in identifying gastroesophageal reflux<br />
disease-related noncardiac chest pain. J Clin Gastroenterol<br />
2004; 38: 24-9.<br />
11. Fass R, Fennerty MB, Ofman JJ, et al. The clinical and economic<br />
value of a short course of omeprazole in patients with<br />
noncardiac chest pain. Gastroenterology 1998; 115: 42-9.<br />
12. Dekel R, Pearson T, Wendel C, et al. Assessment of oesophageal<br />
motor function in patients with dysphagia or chest<br />
pain-the Clinical Outcomes Research Initiative experience.<br />
Aliment Pharmacol Ther 2003; 18: 1083-9.<br />
13. Katz PO, Dalton CB, Richter JE, et al. Esophageal testing of<br />
patients with noncardiac chest pain or dysphagia. Results of<br />
three years’ experience with 1161 patients. Ann Intern Med<br />
1987; 106: 593-7.<br />
14. Hollerbach S, Bulat R, May A, et al. Abnormal cerebral processing<br />
of esophageal stimuli in patients with non-cardiac chest<br />
pain (NCCP). Neurogastroenterol Motil 2000; 12: 555-65.<br />
15. Barish CF, Castell DO, Richter JE. Graded esophageal balloon<br />
distention. A new provocative test for noncardiac chest<br />
pain. Dig Dis Sci 1986; 31: 1292-8.<br />
16. Chauhan A, Mullins PA, Taylor G, et al. Cardioesophageal<br />
reflex: a mechanism for “linked angina” in patients with angiographically<br />
proven coronary artery disease. J Am Coll<br />
Cardiol 1996; 27: 1621-8.<br />
17. Balaban DH, Yamamoto Y, Liu J, et al. Sustained esophageal<br />
contraction: a marker of esophageal chest pain identified<br />
by intraluminal ultrasonography. Gastroenterology 1999;<br />
116: 29-37.<br />
18. Aziz Q. Acid sensors in the gut: a taste of things to come.<br />
Eur J Gastroenterol Hepatol 2001; 13: 885-8.<br />
19. Cremonini F, Wise J, Moayyedi P, et al. Diagnostic and therapeutic<br />
use of protn pump inhibitors in non-cardiac chest pain:<br />
a metanalysis. Am J Gastroenterol 2005; 100: 1226-32.<br />
20. Wang WH, Huang JQ, Zheng GF, et al. Is proton pump inhibitor<br />
testing an effective approach to diagnose gastroesophageal<br />
reflux disease in patients with noncardiac chest<br />
pain? A meta-analysis Arch Intern Med 2005; 165: 1222-8.<br />
21. Fass R, Malagon I, Schmulson M. Chest pain of esophageal<br />
origin. Curr Opin Gastroenterol 2001; 17: 376-80.<br />
22. Potts SG, Bass CM. Psychological morbidity in patients with<br />
chest pain and normal or near-normal coronary arteries: a<br />
long-term follow-up study. Psychol Med 1995; 254: 339-<br />
47.<br />
23. Eslick GD, Talley NJ. Non-cardiac chest pain: predictors of<br />
health care seeking, the types of health care professional<br />
consulted, work absenteeism and interruption of daily activities.<br />
Aliment Pharmacol Ther 2004; 20: 909-15.<br />
Γ. Π. Καραμανώλης<br />
Επιμελητής Β΄, Ηπατογαστρεντερολογική Μονάδα,<br />
Β΄ Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική<br />
Πανεπιστημίου Αθηνών, Π.Γ.Ν «ΑΤΤΙΚΟΝ»<br />
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ 15
16 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ