You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Aklı Çıkar Aradan,<br />
Görünür Olsun Yaradan<br />
Sanem Ömürlü<br />
Biz sıradan insancıklar yüksek mânevî deneyimler<br />
ve kerâmetler ile yaratıcıyı görmeye,<br />
deneyimlemeye istekliyizdir genelde. Çoğunlukla<br />
bu kerâmetleri “insanüstü”nü ya da<br />
“insanötesi”ni deneyimleyen insanlarda buluruz.<br />
Bizim gibi iki gözü, iki kulağı, bir burnu<br />
olan “normal” insanların ortaya koydukları<br />
işler ve olağan dışı performanslar karşısında<br />
şaşakalırız ve bu hayretimizi kültürümüzün<br />
bize aşıladığı edeple “Allah’ın büyüklüğü”nün<br />
bir göstergesi olarak düşünür ve dile getiririz.<br />
Kimi zaman da “dâhi” olarak adlandırırız<br />
ve kendimizi güvenli bir şekilde soyutlarız bu<br />
“insanötesi” deneyimlerden.<br />
Ne var ki son yıllarda yapılan araştırmalar<br />
“dâhi” bazen de “çılgın” dediğimiz bu insanların<br />
temelde bizden çok da farklı olmadıklarını<br />
ve onların beyinlerinde ya da bedenlerinde<br />
sadece onlara özgü olan bir özelliğin<br />
olmadığını ortaya koymaktadır. Peki o halde<br />
neden ben de bir Arşimet, bir Itrî, bir Hazerfan,<br />
bir Michalengelo olamıyorum? Eğer<br />
aynı hammadde, aynı malzeme ile yaşıyorsam<br />
aramızdaki bu farkı doğuran ne? İşte bu<br />
soruyu sormak için gerçekten insanın içinde<br />
bir rahatsızlık duyması gerekiyor. Sinan Canan<br />
Hocamın da ifadesiyle bu süreç önce<br />
“rahatsız bir zihin”e sahip olmakla başlıyor.<br />
İşin şakası bir yana, birtakım insanlar bu “rahatsızlık”la<br />
yola koyulup muazzam şeyler<br />
farketmiş gibi görünüyorlar.<br />
Buna “Akış” ya da “Akışta olma” adını veren ve<br />
benim daha hâlâ adını bile doğru söylemeyi<br />
başaramadığım Mihály Csíkszentmihályi’ye<br />
göre bu hal, kişinin tamamen yaptığı<br />
şeye derin bir şekilde odaklanması olarak<br />
tanımlanıyor. Tamamen odaklanmış süper<br />
yüksek bir motivasyon! Duygusal anlamda<br />
kişi aslında yaptığın şeyin zevkiyle tamamıyla<br />
kendinden geçiyor. Akışta olma hâlini daha<br />
sıklıkla deneyimleyen kişiler üzerinde yapılan<br />
çeşitli araştırmalar bu hâlin bazı karakteristiklerini<br />
şu şekilde ifade etmektedir:<br />
• “An”da olma<br />
• Derin bir odaklanma hâli<br />
• Kendi tarzını ortaya çıkartma<br />
• Yaptığı şeyi iyi biliyor olma<br />
Bu dört özellikten sonuncusuna baktığımızda<br />
akış hâlinin ortaya çıkabilmesi için kişinin<br />
o şeyi daha önce yapmış olması ve iyi biliyor<br />
olması lâzım. Malcolm Gladwell’in ustalık<br />
için 10 bin saat pratik gerektiğine dair teorisi
Change language