You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
KÖŞE YAZISI<br />
sistemde en tehlikeli ağır metal kirleticilerinden<br />
biri olup canlı organizmalar için zehirlidir.<br />
Çöpe atılan piller depo sahasında<br />
bozularak kadmiyum ve bileşikleri serbest<br />
hale gelerek suya karışır. Kadmiyumlu<br />
sızıntı suyu, içme suyunu ve<br />
toprağı kirleterek gıda zinciri ve içme<br />
suyu yoluyla insan vücuduna girer.<br />
Civa: Düşük dozlarda bile zehirlidir.<br />
Beyin ve böbreklere zarar verir. Anne<br />
sütüyle bebeğe geçebilir. Dünyadaki atık<br />
civa miktarının %22’si elektrikli ve elektronik<br />
cihazlardan kaynaklanmaktadır.<br />
Termostat, seviye algılayıcıları, düğmeler,<br />
floresan lambalarda tıbbi cihazlarda,<br />
mobil telefonlarda, pillerde, baskılı<br />
devrelerde vs. kullanılır.<br />
Krom: Korozyon korumasında, işlenmiş<br />
galvaniz çelik levha ve sertleştirilmiş çelik<br />
için kullanılır. DNA hasarı ve astım<br />
bronşite sebep olur. Sanayide kullanılan<br />
krom güçlü bir tahriş edici ve solunduğunda<br />
kanserojendir.<br />
Bir bilgisayar ekranında ağırlığının<br />
%6’sı kadar kurşun bulunmaktadır.<br />
Kurşun: Kurşun, solunumla ve besinlere<br />
karışarak canlıları etkileyen son derece<br />
zehirli bir metaldir. Üreme bozuklukları<br />
ve çocuklarda beyin hasarına sebep<br />
olur. Eski tip televizyon ve bilgisayarlar,<br />
eski lehimler, entegre devreler, aküler<br />
vb. kurşun içerir. Atık sahalarındaki<br />
Pb’%40’ı ve ağır metallerin %70’i<br />
e-atıklardan kaynaklanmaktadır. Atık<br />
sahalara ulaşan kurşun yeraltı ve yerüstü<br />
sularını kirletir.<br />
Bromlu Alev Geciktiriciler (BFR):<br />
Ofislerde bilgisayarlarla temas eden tozlar<br />
vasıtasıyla havaya yayılır. Hormonal<br />
denge üzerinde olumsuz etkisi vardır.<br />
Düşük sıcaklıklarda yakılması çok<br />
zehirli polibrominedioksin (PBDD)<br />
ve furan (PBDF) oluşturur. Alev<br />
geciktiriciler, mobilyadan kaplamalara,<br />
tekstilden izolasyona kadar çok geniş bir<br />
alanda üretilen ürünlerin alev dayanımlarını<br />
arttırmak adına kullanılmaktadırlar.<br />
Plastikler: Elektronik aletlerin<br />
çoğu tehlikeli plastikler içermektedir.<br />
Her bilgisayar ortalama<br />
7 kg PVC içerir. Belli<br />
sıcaklıkta yandıklarında<br />
dadioksin oluşur.<br />
E-ATIKLARA ŞİMDİ NE<br />
YAPILIYOR?<br />
Elektrikli ve Elektronik<br />
atıkların oluşturduğu Weee-<br />
Man canavar:<br />
Paul Bonomini tarafından elektrik ve elektronik<br />
malzeme kullanılarak tasarlanmıştır.<br />
Ağırlığı 3,3 ton, boyu 7 metre olan<br />
bu karakter, örnek bir bireyin ortalama<br />
yaşam süresi 77 yıl olduğu referans<br />
alınarak, oluşturduğu elektronik atıklar<br />
düşünülerek yapılmıştır. Teknolojinin hızla<br />
yenilenen yüzü doğrultusunda nano<br />
teknoloji kullanılarak oluşturulacak<br />
ürünler olmadıkça bu canavarın boyu<br />
daha da büyüyecektir. Giderek büyüyen<br />
ve sağlımıza zarar veren bu canavarı<br />
kontrol altına alabilmek için hepimizin<br />
üzerine<br />
çeşitli roller<br />
düşüyor.<br />
Elektronik atıklar; tekrar kullanım,<br />
geri kazanım, yakma, depolama, ihraç<br />
etme ve dolgu yapma yoluyla değerlendirilebilmektedir.<br />
Birleşmiş Milletler<br />
Çevre Programı’na göre, her yıl<br />
20-50 milyon tondan fazla elektronik<br />
atık üretiliyor. Sadece ABD’de her yıl<br />
14-20 milyon bilgisayar atığı oluşuyor.<br />
Günden güne çığ gibi büyüyen hacimleri<br />
nedeniyle elektronik atıkları geri<br />
kazanım ile değerlendirmek diğer yöntemlere<br />
nazaran daha çevrecidir. İyimser<br />
bir bakış açısı ile elektronik atıkların<br />
yüzde 25’inin geri dönüştürülebildiğini<br />
düşünürsek, acaba geri kalan cihazlara<br />
ne yapılıyor? Maalesef ülkemizde lisanssız<br />
toplayıcıların büyük kısmı elektronik<br />
atıkları kırarak parçalıyor ve içinden<br />
değerli metalleri alıp işe yaramayacağını<br />
düşündükleri diğer maddeleri de yakarak<br />
çevreye zarar veriyorlar. Tüketiciler<br />
olarak hepimizin sorumluluğu; yeni bir<br />
ürün aldığımızda eskisini ücretsiz olarak<br />
dağıtıcılara vermek veya belediyelerle<br />
iletişime geçerek lisanlı geri dönüşüm<br />
tesislerinde doğaya kazandırıldığından<br />
emin olmaktır.<br />
Tüketiciler olarak geri dönüşüme katkıda<br />
bulunmak için atık elektronik<br />
eşyalarımızı çöpe atmak yerine e-atık<br />
firmalarına ulaştıralım ya da Belediyemizi<br />
arayalım: (0216) 600 06 00<br />
Çekmeköy2023 - 59
Change language