f
OxDbem
OxDbem
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
TARİHSEL SÜZGEÇTE GRUPLARARASI<br />
İLİŞKİLER AÇISINDAN<br />
ARABESK‘İN YERİ<br />
Aysel Sarı<br />
Erdal Kozan<br />
Mesut Tanko <br />
L<br />
ev Tolstoy, ismini Beethoven‘ın bir eserinden<br />
alan Kroyçer Sonat adlı romanında, bir cinayeti<br />
anlamlandırabilmemiz için müziği kullanır.<br />
Tolstoy‘un hikâyesinden bağımsız olarak soralım:<br />
Müzik bir cinayetin arkasında yatan duygu durumunun<br />
göstereni (signifier) olabilir mi? Bulunduğumuz<br />
mekân-da çalmaya başlayan bir müziğin fark etmediğimiz<br />
duygularımızı yüzeye çıkarması ya da bizi bambaşka<br />
duygu alanlarına sürüklemesi mümkün müdür?<br />
Daha da ilginci, müziğin üretimi ya da tüketimi<br />
grup-içi ve gruplararası etkileşime dair ipuçları taşıyor<br />
olabilir mi?<br />
Stokes (1992), müziğin günlük konuşmalara ve sosyal<br />
ilişkilere sızdığından, onları ince ince şekillendirdiğin-den<br />
bahseder. Işık ve Erol (2002) da müzik yapıtlarının,<br />
toplumsal yapının imgelerini taşıdığını ve ortak<br />
bir duygu alanının ve coşkunun dillenmesi olduğunu<br />
belirtir. Yani söz konusu olan, bireyin ortak coşku ve<br />
duygu alanının etkisine girmesi ya da bu alanın bireye<br />
sızmasıdır. Bu durum sürekli olarak gerçekleşir. Birey,<br />
yaşamın her alanında günlük pratiğiyle iç içe geçmiş<br />
halde müzikle ilişkilenir. Öyleyse, Tolstoy‘un seçimi<br />
hiç de afaki ya da yersiz değildir. Müzik, mikro düzeyde,<br />
bireyin hayatı anlamlandırmasında; makro düzeyde<br />
ise ortak bir coşku ve duygu alanı olması bakımından,<br />
toplumsal kurumların ve hareketlerin anlaşılmasında<br />
önemli bir gösterendir.<br />
Buradan yola çıkarsak, Türkiye‘de sanayileşme ve<br />
dolayısıyla modernleşme süreciyle başlayan kentleşmenin<br />
bir sonucu olan göç dalgalarıyla kentin periferine<br />
yığılan grupların, toplumsal kurumlarla ve birbirleriyle<br />
kurdukları ilişkinin anlaşılması hatta kentin<br />
varoşlarına yerleşen bu insanların sosyal psikolojik<br />
durumlarının kavranması noktasında müzik işlevsel<br />
bir araç olabilir. Niyetimiz de tam olarak böyle bir<br />
kavrayış olduğu için Osmanlı‘dan cumhuriyet dönemine,<br />
oradan günümüze müziğin izini sürmekle başlayacağız.<br />
34<br />
<br />
Ege Üniversitesi, Psikoloji Bölümü öğrencileri<br />
www.ontodergisi.com
Change language