You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Karfitsa<br />
#books<br />
Όταν ο πολιτισμός της<br />
Τους τελευταίους μήνες στην οδό Αγγελάκη στον αριθμό δέκα έχει «στηθεί» ένα<br />
μπαζάρ βιβλίου. Την περίοδο της κρίσης και μάλιστα την ώρα που η πτώση στο<br />
χώρο του βιβλίου –είτε πρόκειται για τις τιμές των βιβλίων είτε για τον αριθμό των<br />
αναγνωστών- αγγίζει το 80% σε σχέση με την προηγούμενη επταετία, ορισμένοι<br />
άνθρωποι που έχουν ταυτιστεί με τα βιβλία, επιμένουν.<br />
Του Βαγγέλη Στολάκη<br />
32<br />
Ιστορίες από το «Κατώι»<br />
που έχουν σημαδέψει την πόλη<br />
Είναι άλλη μια δύσκολη επταετία, όπως εκείνη<br />
της Χούντας που και πάλι τα βιβλία «έπεσαν»<br />
για να επανακάμψουν λίγα χρόνια αργότερα.<br />
Εκεί λοιπόν, στον αριθμό δέκα της οδού Αγγελάκη<br />
όσοι μπουν μέσα στο χώρο θα βρούνε μια<br />
γνωστή φυσιογνωμία με ένα όνομα… βαρύ σαν<br />
ιστορία για την Θεσσαλονίκη.<br />
Ο λόγος για τον Αλέξανδρο Μπαρμπουνάκη,<br />
γιο του Μανώλη με το «Κατώι του Βιβλίου» και<br />
ανιψιό του Μπάμπη, προέδρου του Συνδέσμου<br />
Εκδοτών Βορείου Ελλάδος. «Δουλίτσα υπάρχει.<br />
Καμία σχέση με τα παλιά τα χρόνια και τις<br />
χρυσές εποχές που γνώρισε το βιβλίο στη Θεσσαλονίκη»<br />
αναφέρει στην KARFITSA. Και συμπληρώνει:<br />
«Τα περισσότερα μικρά και παραδοσιακά<br />
βιβλιοπωλεία της πόλης έχουν κλείσει.<br />
Εμείς παλεύουμε να κρατηθούμε». Και όπως<br />
σχολιάζει θα συνεχίζει να παλεύει! Άλλωστε το<br />
χρωστά στον πατέρα του και τους εκατοντάδες<br />
πελάτες του που τις προηγούμενες δεκαετίες<br />
έσπευδαν στα δυο μεγάλα βιβλιοπωλεία της<br />
οικογενείας στην πλατεία Αριστοτέλους. Το<br />
χρωστά στο Λουντέμη, τη Βουγιουκλάκη, την<br />
Καρέζη, τον Καζάκο, τον Κατράκη, τον Καστοριάδη,<br />
τον Τεγόπουλο και όλους τους άλλους<br />
ανθρώπους της πολιτικής, της τέχνης και του<br />
πολιτισμού που για δεκαετίες ολόκληρες κατέβαιναν<br />
καμιά δεκαριά σκαλάκια για να αγοράσουν<br />
βιβλία, να ανταλλάξουν κουβέντες και να<br />
κεραστούν τσικουδιά από τον Μανώλη Μπαρμπουνάκη.<br />
Επιμονή<br />
Ο Μπαρμπουνάκης «έφυγε» στις 25 Ιουνίου<br />
2010. Μαζί του «έφυγε» και ένα μεγάλο κεφάλαιο<br />
της πόλης. Ήταν λίγο μετά την εποχή που<br />
η χώρα μας έμπαινε σε καθεστώς… μόνιμης<br />
επιτροπείας. Μετά ήρθε η κρίση, οι μειώσεις μισθών<br />
και σιγά σιγά το βιβλίο θεωρήθηκε είδος<br />
πολυτελείας. Μέχρι που ξεκίνησε να… αργοπεθαίνει<br />
κι αυτό. «Προσπάθησα να κρατήσω το<br />
Κατώι ανοιχτό. Το έκανα μέχρι το 2012. Μετά<br />
μεταφερθήκαμε στην Μητροπολίτου Ιωσήφ<br />
18. Πάλι σε υπόγειο. Στις αρχές του 2014 κάναμε<br />
μια προσπάθεια με τον θείο μου, Μπάμπη<br />
Μπαρμπουνάκη να ανοίξουμε πάλι το Κατώι με<br />
τη μορφή μπαζάρ. Το καταφέραμε μέχρι τα τέλη<br />
εκείνης της χρονιάς» σχολιάζει ο Αλέξανδρος,<br />
Μπαρμπουνάκης δεύτερης γενιάς.<br />
Και κάπως έτσι ξεκινά να αφηγείται την ιστορία<br />
του πατέρα του, Μανώλη που μέσα σε έναν<br />
υπόγειο χώρο, το γνωστό Κατώι κατάφερε να<br />
συγκεντρώσει… μπόλικο πολιτισμό της Θεσσαλονίκης.<br />
Το «Κατώι του Βιβλίου» άνοιξε το<br />
1980 σε έναν υπόγειο χώρο, ανεβαίνοντας την<br />
Αριστοτέλους και περνώντας την Τσιμισκή,<br />
δεξιά. Πρόκειται για το δεύτερο βιβλιοπωλείο<br />
του Μανώλη Μπαρμπουνάκη. Είχε προηγηθεί<br />
το… ισόγειο βιβλιοπωλείο δίπλα ακριβώς από<br />
το Ολύμπιον, που άνοιξε το 1964 και έκλεισε<br />
οριστικά το 2013. Ο Μανώλης Μπαρμπουνάκης<br />
ήρθε από την Αθήνα στη Θεσσαλονίκη το 1959<br />
ως αντιπρόσωπος δυο εκδοτικών οίκων. Σε<br />
λίγα χρόνια κατάφερε να δημιουργήσει το δικό<br />
του βιβλιοπωλείο το 1964 και το 1980 έφτιαξε<br />
το «Κατώι». Το τελευταίο δε, το λάτρεψε.<br />
Όπως αναφέρει ο γιος του Αλέξανδρος, από<br />
ένα σημείο και μετά δεν επισκεπτόταν καθόλου<br />
το πρώτο του κατάστημα στην «καρδιά» της<br />
πλατείας Αριστοτέλους. Τον ρωτώ «πως όμως<br />
αποφάσισε να αφήσει την Κρήτη για να πάει<br />
στην Αθήνα»; «Νομίζω ότι ήταν μονόδρομος.<br />
Είχε άλλα έξι αδέρφια και προέρχονταν από μια<br />
οικογένεια φτωχή, επομένως έπρεπε να εργαστεί».<br />
Οι καινοτόμες… βιβλιοπαρουσιάσεις<br />
Τη δεκαετία του ’80 ο Μπαρμπουνάκης καινοτόμησε<br />
στο χώρο και στην… πιάτσα. Θέσπισε<br />
τις βιβλιοπαρουσιάσεις με τους συγγραφείς.<br />
Ακόμα και η Μαλβίνα Κάραλη, που όπως λέγεται<br />
δεν συνήθιζε να πηγαίνει στις παρουσιάσεις<br />
των βιβλία της, όταν επρόκειτο για εκδήλωση…<br />
στου Μπαρμπουνάκη ήταν θετική. Η Κάραλη<br />
ήταν μια από τους πολλούς φίλους των<br />
γραμμάτων και των τεχνών που είχε ο Μανώλης<br />
Μπαρμπουνάκης.<br />
Είναι ενδεικτική η παρακάτω ιστορία. Την τελευταία<br />
πρωτοχρονιά της ζωής του ο Μενέλαος<br />
Λουντέμης επέλεξε να την περάσει στο σπίτι<br />
του Μανώλη Μπαρμπουνάκη στην Μητροπόλεως<br />
αφήνοντας όλους τους… κοσμικούς της<br />
πόλης. «Ήταν πολύ φίλοι οι δυο τους» αναφέρει<br />
ο Αλέξανδρος. «Από εκεί γνώρισε και τον<br />
Μάνο Κατράκη με τον οποίο μάλιστα έγιναν<br />
κουμπάροι, αφού ήταν νονός μου» συνεχίζει.<br />
Η αγαπημένη του ήταν η Αλίκη Βουγιουκλάκη.<br />
Την χαρακτήριζε «λαμπερή και πανέξυπνη»<br />
ενώ μιλούσε μαζί της με τις ώρες στο τηλέφωνο.<br />
Φίλος του ήταν και ο Κίτσος Τεγόπουλος,<br />
ο οποίος μάλιστα την περίοδο της Δικτατορίας<br />
είχε βοηθήσει οικονομικά τον Μανώλη Μπαρμπουνάκη.<br />
«Αγαπιόντουσαν πολύ και ο Τεγόπουλος<br />
του σήκωνε πάντα το τηλέφωνο» λέει<br />
ο Αλέξανδρος. Η επταετία, όπως είχε ομολογήσει<br />
και ο ίδιος σε παλαιότερη συνέντευξή του<br />
ήταν δύσκολη, αφού πολλά βιβλία και πολλές<br />
κυκλοφορίες είχαν απαγορευτεί.<br />
«Ποιοι άλλοι διάσημοι κατέβηκαν στο… Κατώι»<br />
ρωτώ τον Αλέξανδρο Μπαρμπουνάκη. «Πολλοί.<br />
Η Τζένη Καρέζη και ο Κώστας Καζάκος,<br />
ο Μίκης Θεοδωράκης, η Μελίνα Μερκούρη,<br />
ο Φρέντυ Γερμανός, ο Κάρολος Παπούλιας, ο<br />
πρώην πρόεδρος της Πορτογαλίας Μάριο Σουάρες,<br />
ο Αντώνης Σαμαράκης, ο Ευάγγελος Βενιζέλος,<br />
ο Γιώργος Λιάνης, ο Κωστής Στεφα-
Change language