UE Forum 34

JUBILEUSZ 75-LECIA
Kalendarium prac organizacyjnych
10 czerwca 1936 – zawiązanie Komitetu Organizacyjnego, który
postanawia: (i) założyć stowarzyszenie jako właściciela przyszłej
uczelni (szkoła bowiem, choć prywatna, ma być jak najbardziej
publiczna), (ii) opracować statut zarówno towarzystwa,
jak i wyższego studium, (iii) przymierzyć się do ramowego
planu zajęć i obsady.
27 października 1936 – zawiązanie się Towarzystwa Popierania
Wyższych Studiów Nauk Społeczno-Gospodarczych, które za
cel stawia sobie powołanie do życia wyższej ekonomicznej placówki
kształcenia zawodowego.
2 listopada 1936 – akceptacja Towarzystwa przez wojewodę śląskiego.
4 listopada 1936 – wpisanie Towarzystwa do rejestru stowarzyszeń
i związków Urzędu Wojewódzkiego Śląskiego pod nr 932. Władzami
Towarzystwa oprócz walnego zgromadzenia były: kuratorium,
zarząd i komisja rewizyjna. Zadaniem kuratorium
było opiekowanie się Towarzystwem, nadawanie mu ogólnego
kierunku pracy oraz powoływanie i odwoływanie dyrektora
Wyższego Studium Nauk Społeczno-Gospodarczych. Zarząd
Towarzystwa, który stanowili: naczelnik Wydziału Oświecenia
Publicznego jako przewodniczący, dyrektor WSNSG jako sekretarz,
skarbnik, delegat grona wykładowców oraz 5 członków
desygnowanych przez walne zgromadzenie, z obowiązkami
statutowymi, jak w każdym stowarzyszeniu.
1 grudnia 1936 – zebranie wykładowców, na którym przedstawiono
koncepcję programową i metody pracy Studium, powołano
Komisję Naukową oraz dokonano wyboru delegata grona
wykładowców do zarządu Towarzystwa Popierania Wyższych
Studiów Nauk Społeczno-Gospodarczych (został nim dr Wacław
Olszewicz nauczający dynamiki wielkiego przemysłu Śląska
i Zagłębia).
3 grudnia 1936 – minister Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego
odrębnym pismem (czasami zwanym dekretem)
uznaje istnienie Wyższego Studium Nauk Społeczno-Gospodarczych
w Katowicach z docelowymi wydziałami organizacji
przemysłowej i społeczno-samorządowym (ten ostatni powstanie
pod inną nazwą). W następstwie tegoż naczelnik Kupczyński
nakazuje wydzielenie w gmachu Śl.T.Z.N. pomieszczeń dla
Studium oraz przekazuje subwencję w wysokości 2 tys. zł, dając
początek gospodarce finansowej uczelni. Posiadając adres,
można było rozpocząć nabór.
16-18 grudnia 1936 – w godz. 18.00-19.00 przyjmowano podania po
uprzednim anonsie w dzienniku „Polonia” i ogłoszeniach w siedzibie.
Przyjęto 56 chętnych na studia I roku (zakładano 50).
11 stycznia 1937 – o godz. 17.00 inauguracyjne zagajenie naczelnika
dr. T. Kupczyńskiego, który złożył sprawozdanie z prac przygotowawczych
oraz zakreślił wizję Studium; pierwszy wykład
dr. Józefa Lisaka dla studentów Wydziału Organizacji Przemysłowej
na temat rozgraniczenia ekonomii społecznej i ekonomii
stosowanych, określający zarazem profil programowy
kształcenia.
9 luty 1938 – przedłożenie przez Kuratora ministrowi W.R. i O.P
statutu WSNSG uwzględniającego ustawę o prywatnych szkołach
wyższych z dnia 22 lutego 1937 (Dz.U. RP z 26 lutego
1937, nr 13, poz. 89).
1 październik 1938 – uruchomienie kształcenia na drugim Wydziale
Administracji Publicznej.
1938 – ukazanie się pierwszych publikacji: Statystyka (2-częściowy
skrypt R. Buławskiego) oraz Operacje bankowe (skrypt J. Lisaka).
1938/1939 – jesienią 1938 lub na początku 1939 odbyła się wizytacja
Studium przeprowadzona przez Ministerstwo W.R. i O.P.,
otwierająca perspektywę akademizacji.
17 kwietnia 1939 – zatwierdzenie statutu WSNSG (Dz. Urzędowy
Ministra W.R. i O.P. z 9 maja 1939, nr 3, poz. 92).
sierpień 1939 – wydanie Ekonomii jednostkowej. Nauki o przedsiębiorstwie
monografii i podręcznika Józefa Lisaka (nakładem
WSNSG, skład i rozprowadzanie: Gebethner & Wolff).
pulatne „Śląskie Wiadomości Statystyczne”, w gronie
przedwojennych słuchaczy znalazł się jeden student
narodowości obcej. Dzisiaj twarze studentów
zagranicznych są stałym elementem pejzażu osobowego
Akademii.
Dobrze zapowiadającą się działalność przerwała
wojna i okupacyjna przerwa. W lutym 1945 roku
reaktywowano nauczanie na obydwu Wydziałach.
Ponadto rozszerzono formy kształcenia, szczególnie
ekonomicznego, między innymi przez uruchomienie
Centralnego Studium Kontroli Ekonomicznej (później
także Centralnych Studiów Rachunkowości
i Finansów oraz Handlu Zagranicznego). Powiększała
się kadra nauczająca. W latach powojennych
powszechnym zjawiskiem na ziemiach polskich była
duża migracja ludności. Objęła ona również nauczycieli
uniwersyteckich. Wielu przedstawicieli nauki
z innych ośrodków akademickich zatrzymało się
wtedy tymczasowo lub na stałe w Katowicach, aktywnie
włączając się w istniejące formy nauczania,
a tym samym zapewniając wysoki poziom edukacji
w katowickiej Uczelni. Jej absolwenci byli poszukiwani
przez przedsiębiorstwa przemysłowe oraz administrację
rządową i samorządową. Program studiowania,
obowiązujący do roku 1948/1949, organicznie
wyrastał z lokalnych potrzeb i uwarunkowań
gospodarczych regionu. Systematycznie zwiększała
się też liczba studentów. Uwzględniając tę
tendencję Uczelnia otrzymała dwa własne obiekty
w Katowicach, w rejonie ulic 1 Maja i Bogucickiej:
klasycystyczny, funkcjonalny gmach byłego ratusza
gminy miejskiej Zawodzie (obecny rektorat) i budynek
szkolny, przystosowany do nauczania akademickiego
(obecny budynek „A”). Po odremontowaniu
pomieszczeń ze zniszczeń wojennych rok szkolny
1946/1947 zainaugurowano w nowej siedzibie.
4 Forum, nr 34, styczeń 2012