Security Manager - ΤΕΥΧΟΣ 46

management Εκπαίδευση στις Νομικές Πτυχές της Ασφάλειας
Τώρα ας επανέλθουμε. Μιλήσαμε για τον Αστικό Κώδικα, που κάνει
λόγο για τα πρόσωπα. Ξεκινώ από τον Αστικό Κώδικα, όχι μόνο
για τις έννοιες του φυσικού και του νομικού προσώπου αλλά και για
ευκολία, επειδή οι διατάξεις που μας αφορούν στο security είναι
οι λιγότερες αριθμητικά σε σχέση με άλλα πεδία του δικαίου.
Τι είναι λοιπόν ο Αστικός Κώδικας; Πρώτα – πρώτα, ο όρος αστικός.
Τι σημαίνει;
Απάντηση: Ο του άστεως, της πόλης…
S.M.: Ακριβώς! Και συνεπώς αφορά στις σχέσεις μεταξύ ποιών;
Απάντηση: Των κατοίκων της πόλης μεταξύ τους.
S.M.: Μεταξύ τους ή γενικά στις σχέσεις τους; Π.χ. και με το Κράτος;
Προσέξτε. Μη βιαστείτε. Παραμείνετε προσκολλημένοι στο
τι μας ζητά η ερώτηση. Τι δηλαδή μας λέει η ίδια η λέξη.
Απάντηση: Των κατοίκων της πόλης, των αστών… μεταξύ τους.
S.M.: Πολύ σωστά. Και όχι μόνο των κατοίκων της πόλης αλλά και
της περιφέρειας, σε όλες τις μεταξύ τους σχέσεις. Εκτός δηλαδή
από τις σχέσεις που ρυθμίζονται από το εμπορικό και το εργατικό
δίκαιο, ρυθμίζει όλες τις σχέσεις και καταστάσεις του ανθρώπου
ως απλού ιδιώτη, από τη γέννησή του μέχρι το θάνατό του.
Τώρα η λέξη Κώδικας. Τι σημαίνει;
Απάντηση: Πού κωδικοποιούμε κάτι.
S.M.: Ναι. Πιο αναλυτικά, μαζεύουμε θέματα από τον ίδιο κλάδο, ας
πούμε του δικαίου, που έχουν πιο πάγιο, πιο σταθερό χαρακτήρα
και φτιάχνουμε ένα οργανικό όλο (σύνολο) σε βιβλίο.
Η πρώτη κωδικοποίηση του αστικού δικαίου έγινε - έτσι για την ι-
στορία και για εγκυκλοπαιδική σας επιμόρφωση - επί αυτοκράτορα
Ιουστινιανού στο Βυζάντιο, με τη βοήθεια του νομομαθούς και
νομοδιδάσκαλου Τριβωνιανού. Ο Κώδικας ονομάστηκε «Νεαραί»
= Νέοι Νόμοι. Το 1.345 μ.Χ. ο Κωνσταντίνος Αρμενόπουλος, βυζαντινός
νομοδιδάσκαλος και λόγιος, συνέταξε την «Εξάβιβλο», δηλαδή
έργο που σύγκειται από έξι βιβλία.
Κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας και την οσμανική πραγματικότητα,
η ελληνική Εκκλησία είχε κατορθώσει να είναι αρμόδια
για την επίλυση των ζητημάτων ιδιωτικού δικαίου. Τα επισκοπικά
δικαστήρια, όπως μας λέει ο ιστορικός Γιάννης Κορδάτος, εφάρμοζαν
την «Εξάβιβλο» του Αρμενοπούλου. Η τελευταία αποτέλεσε
στήριγμα της δικαιοσύνης όλα αυτά τα χρόνια. Μάλιστα η
«Εξάβιβλος» εισήχθηκε επίσημα στη νεότερη Ελλάδα με ψήφισμα
του Καποδίστρια, έχοντας ισχύ νόμου σε ό,τι αφορά στις διατάξεις
του ιδιωτικού δικαίου. Στα μετέπειτα χρόνια η «Εξάβιβλος»
τροποποιείτο και συμπληρωνόταν συνεχώς με ειδικούς νόμους
λόγω της μεταβαλλόμενης πραγματικότητας, μέχρις ότου
αντικαταστάθηκε στο σύνολό της από τον Αστικό Κώδικα, το 1940.
Είναι το κυριότερο νομοθέτημα πάνω στο οποίο βασίζεται το α-
στικό δίκαιο και έκτοτε τροποποιήθηκε (διατάξεις οικογενειακού
δικαίου κ.ά.).
Εκπαιδευόμενοι: Δεν μπορούμε να κρατήσουμε σημειώσεις.
S.M.: Δεν χρειάζεται. Είναι η πρώτη επαφή. Θα τα ακούτε σαν ιστοριούλες.
Αυτά που ακούτε, θα σας δοθούν σε σημειώσεις. Προέχει
η κατανόηση. Αν πιάσετε την ουσία, το mind που λέμε, μετά, μόλις
ανατρέξετε στις σημειώσεις «θα σας έλθουν» τουλάχιστον τα
περισσότερα, στο μυαλό. Και το κυριότερο, θα τα μάθετε.
Συνεχίζουμε λοιπόν… Ανάλογα με τις ρυθμιζόμενες σχέσεις, οι
διατάξεις του αστικού δικαίου συγκροτούνται σε πέντε τμήματα.
1. Οι Γενικές Αρχές: Αυτές αφορούν στους θεμελιώδεις κανόνες
που εφαρμόζονται γενικά στο αστικό δίκαιο. Π.χ. τι ισχύει για τις δικαιοπραξίες,
ποιοι μπορούν να κάνουν; Oι ανήλικοι μπορούν; Οι Γενικές
Αρχές περιλαμβάνουν επίσης και την άσκηση κάποιων δικαιωμάτων,
π.χ. άμυνας κ.ά., που θα αναφερθούμε σε λίγο.
Τα άλλα τμήματα είναι τα ακόλουθα:
2. Το Ενοχικό Δίκαιο, που ρυθμίζει τις σχέσεις που δημιουργούνται
από τις συναλλαγές του ανθρώπου. Π.χ. πωλήσεις και ανταλλαγές,
ενοικιάσεις, δάνεια, εγγυήσεις, οφειλές, αδυναμίες εκπλήρωσης,
μίσθωση έργου, υποχρεώσεις, που απορρέουν από συμβάσεις…
3. Το Εμπράγματο Δίκαιο, που ρυθμίζει τις σχέσεις του ανθρώπου
με τα πράγματα (κινητά, ακίνητα, φυσικές δυνάμεις ή ενέργειες,
π.χ. θερμότητα, ηλεκτρικό ρεύμα κ.λπ.).
4. Το Οικογενειακό Δίκαιο. Περιλαμβάνει διατάξεις που ρυθμίζουν
τις οικογενειακές σχέσεις (μνηστεία, γάμο, σχέσεις γονέων και
τέκνων, την επιτροπεία ανηλίκων κ.ά.).
5. Το Κληρονομικό Δίκαιο. Όλοι γνωρίζετε ότι αυτό κάνει λόγο για
την τύχη της περιουσίας κάποιου προσώπου, λόγω του θανάτου
του. Ρυθμίζει δηλαδή την κληρονομική διαδοχή στη συγκεκριμένη
περιουσία. Αναφέρεται στις διαθήκες, ιδιόγραφη και δημόσια
(ενώπιον συμβολαιογράφου), ποιοι είναι οι κληρονόμοι όταν η
κληρονομιά είναι αδιάθετη (δεν υπάρχει διαθήκη) στη δικαστική
εκκαθάριση της κληρονομιάς κ.λπ.
Από όλα αυτά τα θέματα του Αστικού Κώδικα, εμάς μας είναι αρκετά
για τη δουλειά μας ως επιχειρησιακού προσωπικού, να γνωρίζου-
46
ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2013