SPORTSMAN-IC-101

S P O R T S M A N ÁÓ ÑÀÉÛÌÛÇÄÀ 

Prezident İlham Əliyev 

yenidən Azərbaycan Milli 

Olimpiya Komitəsinin 

prezidenti seçilib 

èëèí Яí 

éàõøûëàðû 

ñÿù.6 

ñÿù.8 

Azər Məhərrəmov: 

“Azərbaycan, dünya 

triaТlon elitasında öz 

yerini tutdu” 

beynəlxalq idman 

təşkilatına rəhbər seçilən 

ilk Azərbaycan vətəndaşı 

Taleh Orucov 

ñÿù.12 

ñÿù.16 

Карлсен защищает 

титул: норвежец 

взлетел на тай-бреке 

AXIRINCI DEYİL, 

AXARINCI 

ñÿù.21 

ñÿù.24 

Тофиг Мансуров: 

“MÜKAFATÇILAR 

SIRASINDA OLACAM” 

“Qarabağ” pley-off 

şansını qaçırdı... 

ñÿù.31 

AZƏRİ MİNİ QOLF 

DİZAYN QRUPU 

ñÿù.34 

Bakıda “Olimpiya tarixi, 

idman siyasəti” kitabının 

təqdimatı olub 

ñÿù.36 

ñÿù.44 

ñïîðòñìàí 

Áàø ðåäàêòîð: 

Ðÿøàä Ãÿìÿðøàùîüëó 

Öíâàí: Áàêû, Çàùèä Õÿëèëîâ 23, 

Áàêû Äþâëÿò Óíèâåðñèòåòè 

Òåëåôîí: 012 437 90 76 

å-ìàèë: info@sportsman.az 

www.sportsman.az 

Æóðíàë Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí 

ßäëèééÿ Íàçèðëèéèíäÿ ãåéäèééàòäàí 

êå÷ìèøäèð. ¹1164 

Ìöÿëëèôëÿðëÿ ðåäàêñèéàíûí ìþâãåéè 

óéüóí ýÿëìÿéÿ áèëÿð. 

Ðåêëàìëàðäà ýåäÿí ìÿòíëÿðÿ ýþðÿ 

æóðíàë ìÿñóëèééÿò äàøûìûð. 

Æóðíàë Àçÿðáàéúàíäà “Òèìå Ïðèíò” 

ìÿòáÿÿñèíäÿ ÷àï åäèëèá. 

Öç ñÿùèôÿäÿ: 

Ümumdünya Kapoeyra 

Federasiyasının prezidenti 

Taleh Orucov

MOK 

S P O R T S M A N 

Prezident İlham Əliyev yenidən 

Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsinin 

prezidenti seçilib 

Azərbaycan Milli Olimpiya 

Komitəsinin (MOK) dekabrın 

1-də keçirilən VII hesabatseçki 

baş məclisində Prezident 

İlham Əliyev yenidən MOK-un 

prezidenti seçilib. 

Məclisdə MOK-un vitse-prezidenti 

Çingiz Hüseynzadə “Milli 

Olimpiya Komitəsinin 2013-2016- 

cı illərdəki fəaliyyəti” haqqında 

məruzə ilə çıxış edib. Bildirib ki, 

dövlətimizin başçısı İlham Əliyevin 

göstəriş və tövsiyələrini rəhbər tutan 

MOK, işini Olimpiya Xartiyası 

və nizamnaməsinin tələbləri əsasında 

qurub, fəaliyyətini ölkəmizdə 

Olimpiya Hərəkatının və idmanın 

inkişafına xidmət edən məqsədləri 

həyata keçirməyə yönəldib. Bu gün 

Azərbaycanın dünyanın aparıcı 

idman ölkələrindən biri kimi tanınmasında 

MOK-un məqsədyönlü 

fəaliyyətinin özünəməxsus yeri var. 

Çingiz Hüseynzadə deyib: “Hesabat 

dövründə ölkəmizin Olimpiya 

və idman həyatında son dərəcə 

önəmli hadisələr baş verib. Bu 

hadisələrin miqyası Azərbaycan 

hüdudlarını da aşaraq, dünyada 

və Avropada Olimpiya hərəkatının 

inkişafına mühüm töhfə verməsi ilə 

yadda qalıb. Birinci Avropa Oyunlarına 

hazırlaşmaq üçün cəmi iki 

il yarım qalmasına baxmayaraq, 

Azərbaycan bu Oyunları ən yüksək 

səviyyədə təşkil etdi. Avropa Oyunlarının 

formatı və standartları Azərbaycanda 

müəyyənləşib. İlk Avropa 

Oyunlarının belə yüksək səviyyədə 

keçirilməsində bir tərəfdən, dövlətimizin 

başçısı və Milli Olimpiya Komitəsinin 

prezidenti İlham Əliyevin 

diqqət və qayğısı, şəxsi nəzarəti, 

digər tərəfdən isə UNESCO-nun 

və ISESCO-nun xoşməramlı səfiri, 

birinci Avropa Oyunlarının Təşkilat 

Komitəsinin sədri Mehriban Əliyevanın 

əzmkar və yorulmaz fəaliyyəti 

həlledici və aparıcı rol oynayıb. 

Bildirilib ki, Avropa Oyunları 

ölkəmizin mötəbər tədbirləri təşkil 

etmək imkanlarını ortaya qoymaqla 

yanaşı, Azərbaycanın idman 

potensialının nümayişi üçün də 

geniş meydan açıb. Birinci Avropa 

Oyunları Azərbaycan idmanının tarixində 

yeni şanlı səhifə kimi həkk 

oldu. Belə ki, Azərbaycan idmançıları 

uğurla çıxış edərək 56 medal, o 

cümlədən 21 qızıl, 15 gümüş və 20 

bürünc medal qazanaraq, komanda 

hesabında Rusiyadan sonra 

ikinci yeri tutdu. Fəxrlə deyə bilərik 

ki, bu nəticə idmanımızın ən böyük 

uğuru, idman potensialımızın möhtəşəm 

nümayişi oldu. 

“Hesabat dövründə Azərbaycan 

idmançıları üç Olimpiya Oyunlarına 

qatılıblar. Atletlərimiz Soçi 

Qış, Rio-de-Janeyro Yay Olimpiya 

Oyunları ilə yanaşı, ölkəmiz yeniyetmələrin 

Nankində keçirilmiş II 

Yay Oyunlarında da uğurla çıxış 

ediblər. Nankində Azərbaycan 5 qızıl, 

6 gümüş və 1 bürünc medalla 

204 iştirakçı ölkə arasında 10-cu 

yeri, qazanılmış medalların sayına 

görə isə 14-cü yeri tutub. Hesabat 

dövrünün daha bir mötəbər 

idman tədbiri III İslam Həmrəyliyi 

Oyunlarıdır. 2013-cü il sentyabrın 

22-dən oktyabrın 2-dək İndoneziyanın 

Palembanq şəhərində keçirilən 

Oyunlarda idmançılarımız 6 

qızıl, 9 gümüş və 9 bürünc medal 

qazanıblar. Azərbaycan medal qazanan 

26 ölkə arasında 8-ci yeri 

tutub”, - deyə Çingiz Hüseynzadə 

əlavə edib. 

Vitse-prezident deyib: “İslam 

Həmrəyliyi İdman Federasiyasının 

2015-ci il noyabrın 4-də Bakıda 

6 спортсман № 101 / 2016

S P O R T S M A N MOK 

təşkil olunan Baş Assambleyasında 

40-dan çox ölkədən 90- 

dək nümayəndə iştirak edib. Baş 

Assambleya IV İslam Həmrəyliyi 

Oyunlarının 2017-ci il mayın 12- 

22-də Bakının 14 idman qurğusunda 

keçirilməsi haqqında təklifi 

bəyənib. Əsas şüarı “Gücümüz 

həmrəylikdədir” olan Oyunlar zamanı 

idmanın 20 növü üzrə yarışlar 

keçiriləcək. Formula-1 yarışlarının 

Avropa qran-pri mərhələsi Bakıda 

təşkil olunmuş ən mötəbər yarışlardan 

biri oldu. Bu yarış yüksək 

beynəlxalq reytinqə və böyük tamaşaçı 

auditoriyasına malikdir. Hesabat 

dövründə Bakıda təşkil edilmiş 

mühüm beynəlxalq yarışlardan 

biri də 42-ci Ümumdünya Şahmat 

Olimpiadası olub. Şahmat Olimpiadası 

170-dən çox ölkədən 3 minədək 

nümayəndəni əhatə edən əsas 

idman yarışlarından biridir. Bakının 

ev sahibliyi etdiyi 42-ci Olimpiada 

indiyədək Azərbaycanda keçirilən 

ən kütləvi yarışlardan biri kimi tarixə 

düşüb. Bundan başqa, bu ilin 

mayında 17 yaşadək futbolçular 

arasında Avropa çempionatının final 

mərhələsi Bakıda keçirildi. Bu 

mötəbər yarışda qitənin 16 ölkəsini 

təmsil edən komandalar qələbə 

uğrunda 17 gün ərzində gərgin 

mübarizə aparıblar. Ekspertlərin 

yekdil rəyinə görə, Azərbaycan bu 

mötəbər yarışı da yüksək səviyyədə 

təşkil edib”. 

Sonra Təftiş Komissiyasının 

sədri Hicran Şərifov hesabat məruzəsi 

ilə çıxış edib. 

Gənclər və idman naziri Azad 

Rəhimov tədbirdə çıxış edərək 

Azərbaycanda idmanın inkişafının 

getdikcə geniş vüsət aldığını, yeni-yeni 

uğurların əldə olunduğunu 

bildirib. Nazir deyib ki, müstəqilliyin 

bərpasından sonra Azərbaycan 

idmançıları müxtəlif səviyyəli beynəlxalq 

yarışlarda minlərlə medal 

qazanıblar. Son illər Azərbaycan 

mötəbər idman tədbirlərinə uğurla 

ev sahibliyi edir. Bu, Azərbaycanda 

uğurla reallaşdırılan dövlət idman 

siyasətinin sayəsində mümkün 

olub. Beynəlxalq tədbirlərin 

Azərbaycanda yüksək səviyyədə 

keçirilməsi üçün ölkəmizdə hər 

cür şərait var. Bütün bu uğurlar və 

Azərbaycanda keçirilən tədbirlər 

ölkəmizdə idmanın kütləviliyinin 

artmasına, gəncliyin sağlam ruhda 

yetişməsinə kömək edir. 

Çıxışlardan sonra təşkilati 

məsələlərə baxılıb, MOK-un prezidenti 

və digər vəzifələrə seçkilər 

keçirilib. 

MOK-un prezidenti vəzifəsinə 

yeganə namizəd olan dövlətimizin 

başçısı İlham Əliyev, yekdilliklə 

yenidən Milli Olimpiya Komitəsinin 

rəhbəri seçilib. 

Daha sonra İcraiyyə və Təftiş 

komissiyaların üzvləri seçilib. 

спортсман № 101 / 2016 

7

ЭИН 


Àçÿðáàéúàí èäìàíûíûí 

éöêñÿê îâãàòëû äàùà áèð èëèíè 

ýåðèäÿ ãîéóðóã. 2016-úû èëäÿ 

þëêÿ èäìàíû òàðèõèíèí äàùà 

áèð éöêñÿê çèðâÿñèíè ôÿòù 

åòäè. ßëáÿòòÿ, èëê íþâáÿäÿ, 

Ðèî Éàé Îëèìïèéà Îéóíëàðûíäà 

ÿëäÿ îëóíàí óüóðëàð 

èäìàíûìûçûí, îëèìïèéà ùÿðÿêàòûìûçûí 

ïàðëàã çÿôÿð éöðöøö 

îëäó. Öìóìè íÿòèúÿëÿðäÿí 

òÿê úÿ îíó äå ìÿê êè ôàéÿòäèð 

êè, ãàçàíûëàí ìåäàëëàðûí 

òÿìñèë ÷èëÿðèíèí öìóìè 

ñàéûíà îëàí íèñáÿòèíÿ ýþðÿ 

þëêÿìèç îéóíëàðûí 207 

êîìàíäàñû àðàñûíäà 1-úè 

éåðè òóòàðàã, ùÿòòà ÿí 

íÿùÿíý èäìàí þëêÿëÿðèíè äÿ 

ýåðèäÿ ãîéäó . 

Îëèì ïè éà èëè íèí éöê ñÿê îâ ãàò ëû 

ìà æîð íîò ëà ðû äå êàá ðûí 26-äà ïàé òàõò 

äà âó ðóë äó. “Áó òà Ïà ëàñ”äà éå êóí ëàðëà 

áàü ëû òÿí òÿ íÿ ëè ãà ëà- ìÿ ðà ñèì 

êå ÷è ðè ëèá. 

Òÿäáèðäÿ Ýÿí ú ëÿð âÿ Èä ìàí 

Íà çèð ëè éè éî ëà ñàë ìàã äà îë äó üó ìóç 

èë äÿ ôÿð ã ëÿ íÿí èä ìàí ÷û ëà ðà, ìÿø ã ÷èèëèí 

Яí éàõøûëàðû 

2015-úè èë äÿ áè ðèí úè Àâ ðî ïà Îéóíëà 

ðû íû êå ÷èð ìÿê ëÿ ïëà íå òÿ éå íè ñòàíäàð 

ò ëû èä ìàí éà ðû øû íû ýÿ òè ðÿí Àçÿðáàé 

úàí, 2016-úû èë äÿ äÿ òÿø êè ëàò ÷û ëûã 

áà úà ðû üû èëÿ áèð äà ùà þçö íö ÿñë èä ìàí 

þë êÿ ñè êè ìè òà íûò äû. 

Îä ëàð éóð äó àâ òî ìî òî èä ìà íû 

äöí éà ñû íûí ÿí íö ôóç ëó éà ðû øû îëàí 

Ôîð ìó ëà 1 ñèí ôèí äÿ äöí éà ÷åì ïèîíàòû 

íûí, þçö äÿ “Àâ ðî ïà ãðàí- ïðè ñè” àäû 

àë òûí äà ãè òÿ íèí èìè úè íè äà øû éàí áèð 

éà ðû øà åâ ñà ùèá ëè éè åò äè. ßë áÿò òÿ, 

èø òèð àê ÷û þëêÿëÿðèí ñà éû íà ýþ ðÿ äöí éà 

ðå êîð äó ìöÿé éÿí åäÿí øàù ìàò îëèìïèà 

äà ñû íû äà áó ñû ðà äà õö ñó ñè ãåéä 

åò ìÿê ëà çûì äûð.


ëÿ ðÿ âÿ êî ìàí äà ëà ðà ìö êà ôàò ëàð òÿãäèì 

åäèá. 

Ìÿ ðà ñèì Àçÿð áàé úà íûí äþâ ëÿò 

ùèì íè íèí ñÿñ ëÿí äè ðèë ìÿ ñè èëÿ áàø ëàíûá. 

Òÿä áè ðèí àïà ðû úû ëà ðû òà íûí ìûø 

àê ò éîð ëàð ÿìÿêäàð àðòèñòëÿð Ðÿ ôàåë 

Èñ ýÿí äÿ ðîâ âÿ Úîø ãóí Ðÿ ùè ìîâ 

òÿäáèðÿ òîï ëà øàí ëà ðû ñà ëàì ëà éà ðàã, 

èä ìàí èëè íèí óüóð ëà ðû èëÿ áàü ëû ùÿð êÿ ñè 

òÿá ðèê åäèá, ýÿ ëÿ úÿê äÿ óüóð ëàð àð çóëà 

éûá ëàð. Ñîí ðà úà ðè èë äÿ þë êÿ ìè çèí 

ÿëäÿ åò äè éè óüóð ëàð, ÿëÿ ëõö ñóñ äà Ðèî 

Îéóí ëà ðû, ùÿì ÷è íèí Àçÿð áàé úàí äà 

êå ÷è ðè ëÿí áåé íÿë õàëã òóð íèð ëÿð, èä ìàí- 

÷û ëà ðû ìû çûí óüóð ëà ðû áà ðÿ äÿ âè äåî ÷àðõ 

íö ìà éèø îëó íóá. 

Òÿä áè ðäÿ ÷ûõûø åäÿí Gÿí ú ëÿð âÿ 

Иäìàí íàçèðè Àçàä Ðÿùèìîâ áèëäèðäè 

êè, 2016-úû èë Àçÿð áàé úàí èä ìà íû 

ö÷öí óüóð ëó îëóá. Íà çèð äå äè êè, 

éà ðûø ëà ðûí àç êå ÷è ðèë äè éè îëèì ïè éà èëè 

îë ìà ñû íà áàõ ìà éà ðàã, úà ðè èë ÿð çèíäÿ 

857 ìå äàë ãà çà íû ëûá: “Áóí ëàð äàí 

357-ñèíèí ÿéà ðû ãû çûë äûð. Àò ëåò ëÿ ðè ìèç èë 

ÿð çèí äÿ 192 áåé íÿë õàëã éà ðûø äà 

ìö áà ðè çÿ àïà ðûá ëàð. Àçÿð áàé úàí äà 

52 áåé íÿë õàëã òóð íèð êå ÷è ðè ëèá. Èä ìàí- 

÷û ëà ðû ìûç “Ðèî-2016” Éàé Îëèì ïè éà 

Îéóí ëà ðûí äà 18 ìå äàë ãà çà íûá ëàð. 

Àâ ðî ïà âÿ äöí éà ìèã éàñ ëû òóð íèð ëÿð äÿ 

äÿ áþ éöê íàè ëèé éÿò ëÿð âàð. Áó, Àçÿðáàé 

úàí èä ìà íû íûí áþ éöê óüó ðó äóð”. 

Ãåéä åäÿê êè, Àçÿð áàé úà íûí 2016-úû 

èë äÿ ãà çàí äû üû ìå äàë ëàð þòÿí èë ëÿ 

ìö ãà éè ñÿ äÿ 3 ìå äàë ÷îõ äóð. 

Î, ãà çà íû ëàí óüóð ëà ðûí ìà ùèé éÿòèí 

äÿí, îí ëà ðûí ÿùÿ ìèé éÿ òèí äÿí äÿ 

áÿùñ åäÿ ðÿê áèë äèð äè êè, îëèì ïè éà ÷ûëàð 

ëà ýþ ðöø äÿ Àçÿð áàé úàí Ïðå çè äåí òè 

âÿ íþâ áÿ òè äÿ ôÿ éåê äèë ëèê ëÿ Ìèë ëè Îëèìïè 

éà Êî ìè òÿ ñè íèí ïðå çè äåí òè ñå ÷èë ìèø 

Èë ùàì ßëè éåâ, Ðèî äà ãà çà íûë ìûø 18 

ìå äà ëû ÷îõ éöê ñÿê ãèé ìÿò ëÿí äè ðÿ ðÿê, 

ãàð øû éà äà ùà éöê ñÿê âÿ çè ôÿ ëÿð ãî éóá. 

Ïðå çè äåí òèí ôè êèð ëÿ ðè íè ìÿ ðà ñèì èø òèðàê 

÷û ëà ðû íûí äèã ãÿ òè íÿ ÷àò äû ðàí íà çèð 

ãåéä åò äè êè, ùÿ ãè ãÿ òÿí äÿ áó óüó ðó 

“Òî êèî-2020”äÿ òÿê ðàð ëà ìàã ÷îõ 

÷ÿ òèí âÿ çè ôÿ îëà úàã: “Àì ìà ìà ðàã ëûäûð 

êè, ùÿð äÿ ôÿ íþâ áÿ òè îë ì ïèà äà äà 

þòÿí óüó ðó òÿê ðàð ëà ìàã ÷ÿ òèí îëà úàã 

äå ñÿê äÿ, èä ìàí ÷û ëà ðû ìûç ùÿð äÿ ôÿ 

éå íè- éå íè ðå êîð ä ëà Âÿ òÿ íÿ ãà éû äûðëàð”. 

Î áèë äèð äè êè, áö òöí áóí ëàð äþâ ëÿò 

áàø ÷û ñû Èë ùàì ßëè éå âèí éöê ñÿê äèããÿò 

âÿ ãàé üû ñû, ÿç ìè âÿ òÿ ëÿá êàð ëû üû 

ñà éÿ ñèí äÿ áàø âå ðèá âÿ áó íóí íÿ òèúÿ 

ñè äèð êè, Àçÿð áàé úàí àð òûã èä ìàí 

þë êÿ ñè íÿ ÷åâ ðè ëèá. “Àçÿð áàé úàí äà 

èä ìà íûí èí êè øà ôû ýåò äèê úÿ ýå íèø 

âö ñÿò àëûð, éå íè- éå íè óüóð ëàð ÿë äÿ îëóíóá. 

Ñîí èë ëÿð Àçÿð áàé úàí ìþ òÿ áÿð 

èä ìàí òÿä áèð ëÿ ðè íÿ óüóð ëà åâ ñà ùèá ëèéè 

åäèð. Áó, þëêÿìèçäÿ óüóð ëà ðåàë ëàøäû 

ðû ëàí äþâ ëÿò èä ìàí ñè éà ñÿ òè íèí 

ñà éÿ ñèí äÿ ìöì êöí îëóá, - äå éÿí 

íà çèð, 2016-úû èëèí ÿñàñ èä ìàí ùà äèñÿëÿðинäÿí 

îëàí Ôîðìóëà-1 âÿ 

Öìóì äöí éà Øà ù ìàò Îëèì ïèà äà ñûíû 

ãåéä åòäè. Ýÿ ëÿí èë èñÿ éå íè äÿí äöíéà 

íûí èä ìàí èú òè ìàèé éÿ òè íèí äèã ãÿ òè 

þë êÿ ìè çÿ éþ íÿ ëÿ úÿê. Ïàé òàõ òû ìûç ÛÂ 

Èñ ëàì Ùÿì ðÿé ëè éè Îéóí ëà ðû âÿ áèð ñû ðà 

ìþ òÿ áÿð èä ìàí òÿä áèð ëÿ ðè íÿ åâ 

ñà ùèá ëè éè åäÿ úÿê”. 

Úà ðè èë äÿ èä ìàí ÷û ëà ðû ìû çûí ìþ òÿáÿð 

áåé íÿë õàëã òóð íèð ëÿð äÿ éöê ñÿê 

ñÿ âèé éÿ äÿ ÷û õûø åò äèê ëÿ ðè íè äèã ãÿ òÿ 

÷àò äû ðàí Ìèë ëè Îëèì ïè éà Êî ìè òÿ ñè íèí 

âèò ñå- ïðå çè äåí òè ×èí ýèç Ùö ñåé í çà äÿ, 

ÿë äÿ îëó íàí íàè ëèé éÿò ëÿ ðÿ äîü ðó þë êÿìè 

çèí êå÷ äè éè éîë äàí áÿùñ åò äè. Î, 

þòÿí èë ëÿð äÿ óøàã âÿ éå íè éåò ìÿ èä ìàíûí 

äàí, ýÿí ú ëÿ ðÿ àé ðû ëàí äèã ãÿò äÿí, 

ðå ýèîí ëàð äà èí øà îëó íàí èä ìàí ìÿðêÿç 

ëÿ ðè íèí ÿùÿ ìèé éÿ òèí äÿí áÿùñ 

åäÿ ðÿê ãåéä åò äè êè, áóí ëàð öìóììèë 

ëè ëè äåð Ùåé äÿð ßëè éåâ òÿ ðÿ ôèí äÿí 

òÿ ìÿ ëè ãî éó ëàí áþ éöê èäà ðÿåò ìÿ 

ìÿê òÿ áè íèí ëàé èã ëè äà âàì ÷û ñû îëàí 

Èë ùàì ßëè éå âèí ãÿ òèé éÿ òè ñà éÿ ñèí äÿ 

áàø âå ðèá. Ýÿ ëÿ úÿê äÿ þë êÿ ìè çè ÷ÿ òèí, 

ëà êèí øÿ ðÿô ëè áèð éîë ýþç ëÿ éèð. Ãàð øû äàêû 

èë ëÿð äÿ ùÿ ëÿ íå ÷ÿ- íå ÷ÿ èä ìàí 

íþâöíäÿ íàèëèééÿòëÿð éàðàíàúàã вя 

àð òà úàã. 

Ñîí ðà ìà ðàã ëû ìó ñè ãè èôà ëà ðû íûí 

ìö øà éèÿ òè èëÿ ìö êà ôàò ëàí äûð ìà ìÿ ðàñè 

ìè êå ÷è ðèë äè. ßíÿ íÿ öç ðÿ èëèí ÿí 


9

ЭИН 


éàõ øû èä ìàí ÷û ëà ðû åëàí åäèë äè âÿ ìöõòÿ 

ëèô íî ìè íà ñè éà ëàð öç ðÿ ãà ëèá ëÿ ðÿ 

ìö êà ôàò ëàð òÿã äèì åäèë äè: 

Èëèí ÿí éàõ øû êî ìàí äà ñû: Àçÿðáàé 

úàí ìèë ëè îëèì ïè éà êî ìàí äà ñû. 

Èëèí ÿí éàõ øû êëóá êî ìàí äà ñû: 

“Ñéíåðýé Áà êó Úéúëèíý Ïðî úåêò” 

âå ëî ñè ïåä êî ìàí äà ñû. 

Îéóí íþâ ëÿ ðè öç ðÿ èëèí ÿí éàõ øû 

êî ìàí äà ñû: Àçÿð áàé úà íûí ìèë ëè ôóòçàë 

éûü ìà ñû. 

Èëèí ÿí éàõ øû ìÿø ã ÷è ëÿ ðè: Åë íóð 

Àìà íîâ (òàåê âîí äî), Àñ ëàí Àüà éåâ 

(ñÿð áÿñò ýö ëÿø), Ôÿð ùàä Ìÿì ìÿ äîâ 

(úö äî), Ùèê ìÿò Ùà úû éåâ (êèê áîêñèíã). 

Èëèí ÿí éàõ øû èä ìàí ùà êèì ëÿ ðè: 

Ôàèã Ùÿ ñÿ íîâ (øàù ìàò), Ôèê ðÿò Âÿ ëèéåâ 

(ãû ëûí úîé íàò ìà), ßëè éàð Àüà éåâ 

(ôóò áîë), Ùèú ðàí Øÿ ðè ôîâ (ýö ëÿø), Ðþâøÿí 

Ùö ñåé íîâ (áîêñ), Ôà ðèç Ùö ñåéíîâ 

(úö äî). 

Èëèí èä ìàí ùÿ êè ìè: Åñ ìè ðàë äà 

ßëÿê áÿ ðî âà. 

Èëèí ÿí ôÿàë âå òå ðà íû: Ìÿì ìÿä 

Óñåé íîâ. 

Èëèí ÿí éàõ øû èä ìàí àýåí ò ëè éè: 

“åõ ò ðà òè ìå.àç”. 

Èëèí ÿí éàõ øû èä ìàí æóð íà ëèñ òè: 

Åë øÿí Ìÿì ìÿ äîâ (“ðå ïîðò.àç”). 

Èëèí ÿí éàõ øû ìå äèà ëà éè ùÿ ñè: 

“Ñïà úå” ÔÌ- äÿ “Èä ìàí äà” âå ðè ëè øè 

(àïà ðû úû ëà ðû - Åë íóð ßñÿ äîâ âÿ Àíàð 

Íÿ áè éåâ). 

Èëèí èä ìàí âå ðè ëèø ëÿ ðè íèí ÿí éàõøû 

òÿø êè ëàò ÷û ñû: “Èä ìàí- Àçÿð áàé úàí” 

òå ëå êà íà ëû. 

Èë ÿð çèí äÿ èä ìà íûí òÿá ëè üà òûí äà 

ÿí óüóð ëó ëà éè ùÿ: “ÚÁÚ Ñïîðò” òå ëåêà 

íà ëû. 

Èëèí ÿí éàõ øû ôå äå ðà ñè éà ñû: Àçÿðáàé 

úàí Òàåê âîí äî Ôå äå ðà ñè éà ñû. 

Èëèí ÿí éàõ øû èä ìàí òÿø êè ëà òû: 

“Íåô ò ÷è Èä ìàí Êëó áó” Èú òè ìàè Áèð ëè éè. 

Èëèí ÿí éàõ øû èä ìàí ãóð üó ñó: 

Ùåé äÿð ßëè éåâ àäû íà Èä ìàí Êîí ñåðò 

Êîì ï ëåê ñè, Øèð âàí âÿ Úÿ ëè ëà áàä îëèìïè 

éà èä ìàí êîì ï ëåê ñ ëÿ ðè. 

Èä ìàí éà ðûø ëà ðû íûí éöê ñÿê 

ñÿ âèé éÿ äÿ òÿø êè ëè âÿ êå ÷è ðèë ìÿ ñè íÿ 

ýþ ðÿ: “Áà êû Øÿ ùÿð Ùàë ãà ñû” ßìÿ ëèééàò 

Øèð êÿ òè (“Ôîð ìó ëà-1”), “Ãÿ áÿ ëÿ” 

Àòû úû ëûã Èä ìàí Êëó áó. 

Áóí äàí ñà âà éû, Ðèî Éàé Îëèì ïèéà 

âÿ Ïà ðà ëèì ïè éà îéóí ëà ðûí äà þë êÿìè 

çè ëà éè ãèí úÿ òÿì ñèë åò äèê ëÿ ðè íÿ ýþ ðÿ 

áèð ãðóï èä ìàí ÷û ôÿõ ðè äèï ëîì ëà òÿë òèô 

åäè ëèá: îëèì ïèéà êî ìàí äà ñûí äàí - 

Êàì ðàí Øàù ñó âàð ëû, Ëî ðåí ñî Ñî òîìà 

éîð (ùÿð èêè ñè - áîêñ), Ðà äèê 

Èñà éåâ, Ìè ëàä Áåè ýè Ùÿð ÷è ãà íè, 

Ïà òè ìàò Àáà êà ðî âà (ùÿð ö÷ö - òàåêâîí 

äî), Íà òàë éà Ñè íè øèí, Ìà ðè éà 

Ñòàä íèê (ùÿð èêè ñè - ãà äûí ýö ëÿ øè), 

Ðÿ ñóë ×ó íà éåâ, Ñà áàù Øÿ ðèÿ òè (ùÿð 

èêè ñè - éó íàí- Ðî ìà ýö ëÿ øè), Úÿá ðàéûë 

Ùÿ ñÿ íîâ, Øÿ ðèô Øÿ ðè ôîâ, Ùà úû 

ßëè éåâ, Òîü ðóë ßñ ýÿ ðîâ, Õå òàã 

Ãàç éó ìîâ (ùà ìû ñû - ñÿð áÿñò 

ýö ëÿø), Ðöñ òÿì Îðó úîâ, Åë ìàð 

Ãà ñû ìîâ (ùÿð èêè ñè - úö äî), Èí íà 

Îñè ïåí êî- Ðà äîì ñ êà (êà éàê), 


S P O R T S M A N ЭИН 

Âà ëåí òèí Äåì éà íåí êî (êà íîå); 

ïà ðà ëèì ïèéà êî ìàí äà ñûí äàí - Ðà ìèë 

Ãàñ ìîâ, Áàé ðàì Ìóñ òà ôà éåâ, 

Ðþâ øÿí Ñÿ ôÿ ðîâ (ùÿð ö÷ö - úö äî), 

Éå ëå íà ×å áà íó, Êà ìèë ßëè éåâ, Èðàäÿ 

ßëè éå âà (ùÿð ö÷ö - àò ëå òè êà), 

Äìèò ðè Ñà ëåé, Ðà ìàí Ñà ëåé (ùÿð 

èêè ñè - öç ýö ÷ö ëöê). 

Éó õà ðû äà àä ëà ðû ãåéä åäè ëÿí ëÿð ëÿ 

éà íà øû, èëèí ÿí éàõ øû èä ìàí ÷û ëà ðû 

ñû ðà ñûí äà àä ëà ðû àøà üû äà ãåéä åäèëÿí 

ëÿð äÿ éåð àë äû ëàð: Ùè äà éÿò Ùåéäÿ 

ðîâ (úö äî, Àâ ðî ïà áè ðèí úè ëè éè íèí 

ãà ëè áè), Èñ ëàì Àá áà ñîâ (éó íàí- Ðîìà 

ýö ëÿ øè, äöí éà âÿ Àâ ðî ïà 

÷åì ïèî íó), Ðà ôàåë Àüà éåâ (êà ðàòå, 

äöí éà ÷åì ïèî íó), Îëåã Ñòåï êî 

(èä ìàí ýèì íàñ òè êà ñû, Äöí éà êó áîêó 

íóí ãà ëè áè), Ðà ìà çàí Ðöñ òÿìîâ 

(ãîë ýö ëÿ øè, äöí éà âÿ Àâ ðî ïà 

÷åì ïèî íó), Áÿõ òè éàð Èñ ýÿí äÿð çàäÿ 

(êèê áîê ñèíã, ïå øÿ êàð ëà ðûí äöíéà 

÷åì ïèî íó), Åìèë Ùÿ ñÿ íîâ 

(ñàì áî, äöí éà ÷åì ïèî íà òû íûí 

ýö ìöø ìö êà ôàò ÷û ñû), Éå ëå íà Âûñ ò- 

ðî ïî âà (áîêñ, Àâ ðî ïà ÷åì ïèî íó), 

Ðîñ òèñ ëàâ Ïåâ ò ñîâ (òðèàò ëîí, Àâ ðîïà 

êó áî êó íóí ñà ùè áè), Ìà ðè íà 

Äó ðóí äà (áÿ äèè ýèì íàñ òè êà, Äöí éà 

êó áî êó íóí áö ðöíú ìö êà ôàò ÷û ñû). 

Òÿä áèð êîí ñåðò ïðîã ðà ìû èëÿ 

äà âàì åäèá. 


11

TrИatlon 


Azər Məhərrəmov: 

- Azər müəllim, bildiyimizə 

görə milli federasiya 2013-cü ilin 

iyununda yaradılıb. Başlanğıc nə 

dərəcədə çətin idi? 

- Birinci olmaq həmişə çətindir. 

Xüsusilə də xaricdə dərin ənənələrə 

malik, olimpiya proqramına daxil 

edilmiş, iştirakçıları “dəmir insanlar” 

adlandırılan triatlona gəlincə. 

Bu əslində də belədir, çünki bizim 

idman növü 3 sahədən – üzgüçülük, 

veloidman və qaçışdan ibarətdir. 

Biz işə başlayanda qarşımızda 

3 mühüm vəzifə dururdu. Birincisi 

- beynəlxalq səviyyədə nailiyyətlər 

əldə edə biləcək rəqabət qabiliyyətli 

komanda yaratmaq, ikincisi - cavanlardan 

ibarət yığma komandanın 

formalaşdırılması və triatlonun geniş 

yayılması üçün təbliğat işlərinin 

“Azərbaycan, dünya triaТlon 

elitasında öz yerini tutdu” 

Triatlon, bütün idman 

növlərinin sırasında xüsusi 

yer tutur. Bu idman növü 

ilə özlərini imtahana çəkən 

insanlar məşğul olur və 

triatlon onlar üçün bir həyat 

tərzinə çevrilib. 

Azərbaycanda bu idman növü 

yenidir. Üç ildən bir qədər artıq fəaliyyət 

göstərməsinə baxmayaraq, 

Azər Məhərrəmovun rəhbərlik etdiyi 

Azərbaycan Triatlon Federasiyası 

(ATF), müvəffəqiyyətli çıxışları 

ilə artıq diqqət mərkəzindədir. Federasiyanın 

fəaliyyəti ilə yaxından 

tanış olmaq üçün “Sportsman”, 

ATF prezidentinin qonağı oldu. Görüş 

əsnasında “Azəridmanservis”in 

baş direktoru, tibb elmləri doktoru 

cənab Məhərrəmovdan respublikada 

triatlonun inkişafı, beynəlxalq 

arenada müvəffəqiyyətləri və gələcək 

perspektivləri haqda topladığımız 

məlumatları diqqətinizə çatdırırıq. 

aparılması. Üçüncü istiqamət isə 

hazırlıq qrupudur. İdmançılarımız 

hazırlıq və məşqlərini Bakı Su İdmanı 

Sarayında keçirlər. Burada onlar 

üçün hər cür şərait yaradılıb. Hazırlıq 

qrupundan müəyyən uşaqlar seçilərək 

yeniyetmələrin sırasına cəlb 

olunur. Məşqçilər korpusunda peşəkar 

mütəxəssislər yer alıblar. Əlbəttə, 

triatlon spesifik növüdür. Burada 

qısa müddətdə yüksək nəticələrə 

nail olmaq mümkün deyil, ona görə 


S P O R T S M A N TrИatlon 

də bu idmanın populyarlaşdırılması 

Azərbaycan tiratlonunun gələcək 

uğurlarının rəhni ola bilər. İndi geriyə 

baxaraq qətiyyətlə demək olar 

ki, bu illər ərzində ATF əhəmiyyətli 

inkişafa nail olmuşdur. Onu demək 

kifayətdir ki, tarixdə ilk dəfə olaraq, 

Azərbaycan triatlonu Rostislav 

Pevtsovun simasında olimpiadada 

təmsil olunmuşdur. O, Avropa reytinqində 

liderdir, dərəcələr haqda 

dünya siyahısında ilk onluğa yaxındır, 

yəni praktiki olaraq dünya elitasına 

daxildir. Federasiyamız, bizə 

hərtərəfli dəstək olan Azərbaycan 

Gənclər və İdman Nazirliyi və Milli 

Olimpiya Komitəsi ilə sıx əməkdaşlıq 

edir. 

- Yəqin ki, mühüm məqamlardan 

biri də yığma komandaya 

rəhbərlik edəcək baş məşqçinin 

seçimi idi? 

- Tamamilə doğrudur. Sevindirici 

haldır ki, Sergey Yatsenko kimi 

təcrübəli mütəxəssis təklifimizi qəbul 

edərək, yığmaya rəhbərlik etdi. 

O, Ukrayna və Rusiya komandaları 

ilə çalışmış təcrübəli məşqçilərdən 

biridir. Bundan əlavə yığmanın 

məşqçilər ştabı yaradılmışdır, axı 

Rostislav Pevtsov və Kseniya Levkovskayanın 

daxil olduğu birinci 

komanda da S.Yatsenkonun tabeliyindədir. 

Gənclər yığmasının baş 

məşqçisi isə Lev Medvedevdir və 

qeyd etmək lazımdır ki, komandanın 

tərkibində bir sıra perspektivli 

atletlər var ki, onlar da yaxın gələcəkdə 

dünya triatlonu elitasına çıxa 

bilərlər. Ilk növbədə Bakıda anadan 

olmuş Darina Moskalenkonu 

qeyd etmək istəyirəm. O, 2016-cı 


13

TrИatlon 


ildə gənclər arasında keçirilən 

iki Avropa Kubokunun 

mükafatçısı olmuşdur. Yeni 

ildən isə Darina yaşlılar 

səviyyəsinə keçir və artıq 

burada öz nəticələrini inkişaf 

etdirməyə başlayacaq. 

Bizdə triatlonun bütün istiqamətləri 

üzrə - üzgüçülük, 

veloidman və qaçış 

üzrə mütəxəssislər çalışır. 

Belə ki, məşqçi ştabımız 

güclüdür. 

- Komandanın əldə 

etdiyi nəticələrdən nə 

dərəcədə razısınız? 

- Ilk növbədə qeyd etmək 

istəyirəm ki, bir neçə 

il əvvəl dünya triatlon xəritəsində 

Azərbaycanın adı 

belə yox idi. Gizli deyil ki, yeni idmanın 

hər hansı sahəsinin inkişafının 

istiqamətlərindən biri, xüsusən ilk 

başlanğıcda, legionerlərin cəlb edilməsidir. 

Düzdür, yerli gənc idmançılar 

hesabına da başlamaq olar, 

amma buna on illərlə vaxt gedəcək. 

Perspektivli yerli gəncləri inkişaf etdirməklə 

yanaşı, artıq triatlonda 

püxtələşmiş peşəkar idmançıları 

dəvət etmək tamamilə başqa yanaşmadır. 

Onlar bir tərəfdən yetişən 

gənc nəsil üçün örnək olacaq, 

mayak rolunu oynayacaq, digər 

tərəfdən də bu idmançılar artıq indi 

Azərbaycana ilk medalları gətirə 

bilərlər. Ən əsası odur ki, legionerlərin 

müvəffəqiyyətləri gənclər üçün 

etalon olacaq. Belə də oldu. Rostislav 

Pevtsov məhz Azərbaycan 

komandasında böyük idmançı 

kimi özünü doğrultdu. Əlamətdar 

haldır ki, respublika triatlonu 

üçün Rio Olimpiadasına ilk 

lisenziyanı məhz o əldə etdi. 

Ildən-ilə Rostislavın nəticələri 

yüksələn xətlə gedir. 2016-cı 

ildə o, iki dəfə Dünya Kubokunun 

mükafatçısı olub, Avropa 

çempionatında gümüş medala 

layiq görülüb, həmçinin Avropa 

Kubokunda da ümumi hesabda 

qələbə qazanıb. Rio Olimpiya 

Oyunlarında 39-cu yeri tutdu. 

Onu da nəzərə almaq lazımdır 

ki, yarış zamanı fors-major baş 

verdi. Trasda yaranmış qəza 

nəticəsində Pevtsov öndə gedən 

qrupdan geri qaldı. Belə 

olmasaydı o, yarışı ilk 20-likdə 

başa vuracaqdı. 

Kseniya Levkovskaya da öz növbəsində 

Tartuda Avropa Kubokunun 

bürünc medalını qazanmışdı, kontinental 

reytinqdə isə 14-cü yerdədir. 

Gördüyünüz kimi, artıq Azərbaycan 

yığmasının beynəlxalq arenada öz 

yeri var və idmançılarımız səylə 

məşq edərək, inkişaf etməyə davam 

edirlər. 

- Azərbaycanda triatlonun 

populyarlaşması üçün hansı 

addımlar atılır? 

- Mən qeyd etdim ki, triatlon 

qərbdə çox məşhurdur – Atlantikadan 

başlayaraq Böyük Britaniya və 

İspaniyayadək geniş yayılmışdır. Bu 

idman növü 2000-ci ildən etibarən 

olimpiya oyunlarına daxil edilib. ABŞ, 


S P O R T S M A N TrИatlon 

İspaniya, Böyük Britaniya, Fransa 

Triatlon üzrə dünyanın aparıcı 

ölkələridirlər. Bu ölkələr triatlon üzrə 

çox aktivdirlər və bu idman növü aktiv 

yaş qruplarıyla müəyyən mənada 

ailəvi xarakter daşıyır. Əlbəttə ki, elit 

atletlər və «Ironman» turnirlərində 

iştirak edən təcrübəli atletlərin bir 

qismi də bura aiddir. Hal-hazırda 

Azərbaycanda idman həvəskarları 

triatlon haqqında müəyyən biliklərə 

malikdirlər. Bundan əlavə «Aquatic 

Palace» nəzdində bizim yeni başlayan 

idmançıların məşq etdiyi şöbəmiz 

fəaliyyət göstərir. Seleksiya 

prosesi başlamışdır. Bizə triatlonla 

maraqlanan valideynlər, gənclər və 

idmançılardan çoxlu müraciətlər var. 

Məlumdur ki, hələ federasiya yaranmamışdan 

əvvəl müəyyən 

şəxsi meydançalarda artıq 

triatlon bu və ya digər şəkildə 

mövcud idi. Xüsusilə ölkəmizdə 

çalışan xarici vətəndaşlar 

arasında. Orada həm də duatlon 

və triatlon üzrə yarışlarda 

iştirak edən bizim həmvətənlərimiz 

də var idi. Odur ki, bizə 

idmanın bu növü ilə çox maraqlanan 

insanlar tərəfindən 

külli miqdarda müraciətlər gəlir. 

Həmçinin, müvəffəqiyyətli 

dövlət siyasəti nəticəsində 

sürətlə inkişaf edən Azərbaycan, 

idman aləmində ən öndə 

gedən ölkələrdən biridir. Bu 

Rioda keçirilən Olimpiadada 

da təsdiqləndi. Bu səbəbdən 

də bizim əsas vəzifələrimizdən 

biri triatlonu əhali arasında 

populyarlaşdırmaqdır. 

Burada mühüm məqam məşqçilərin 

hazırlanması, bölgələrdə triatlon 

şöbələrinin yaradılmasından ibarətdir. 

Bundan başqa federasiyanın 

təşəbbüsü ilə «BakuTriClub» klubu 

yaradılmışdır ki, klubun nümayəndələri 

artıq özlərini yaxşı mənada 

göstəriblər. O cümlədən, Firdovsi 

Kərimov Fransada keçirilən turnirin 

nəticələrinə görə Azərbaycanda 

“İronman” adına layiq görülmüş ilk 

idmançıdır. O, 15 saatdan bir qədər 

az müddətdə nonstop rejimində 180 

km velosipedlə, 42 km qaçışla və 4 

km məsafəni üzərək qət edərək, bu 

ada sahib çıxmışdır. 

- Azər müəllim, bir qədər də 

federasiyanın gələcək planları 

barədə... 

- Planlar çox genişdir. 

Hal-hazırda 2020-ci il Tokio 

Olimpiadasına hazırlıq mərhələsi 

başlayır. Qarşıdakı Yay 

Olimpiya Oyunlarında triatlon 

proqramı üzrə iki idmançıyla 

təmsil olunmaq istərdik və 

buna can atacağıq. Həmçinin, 

bizim idman növünün 

təbliği, daha çox gənc nəsil 

nümayəndələrinin bu idman 

növünə cəlb olunması işlərini 

davam etdiririk. Həyata 

keçirmək istədiyimiz müəyyən 

layihələr də var. Bir sözlə, 

gələcəkdə görüləcək işlərimiz 

çoxdur və biz yeni çağırışlara 

hazırıq. 

Zəki Feyzullayev 

Vidadi Baxşiyev 


15

Kapoeyra 


beynəlxalq idman təşkilatına rəhbər 

seçilən ilk Azərbaycan vətəndaşı 

Redaksiyamızın qonağı 

Azərbaycanda kapoeyra idman 

növünün yaradıcısı, Azərbaycan 

Kapoeyra Federasiyasının 

və Ümumdünya Kapoeyra 

Federasiyasının prezidenti 

Taleh Orucovdur. 

Taleh müəllim, ilk növbədə 

redaksiyamız adından Sizi təbrik 

edirik. 

İlk sual özünüz haqda və 

idmana həvəsinizin necə yaranması 

barədə olacaq. 

1981-ci ildə Lənkəran şəhərində 

dünyaya göz açmışam. 1987-ci 

ildə 4 saylı orta məktəbə daxil olub, 

1998-ci ildə oranı bitirmişəm. İdmana 

həvəsim orta məktəbə getmədən 

öncə yaranıb. Beləki, o zaman atam 

karate ilə məşğul olurdu və mənə də 

Taleh Orucov 

müəyyən elementləri öyrədirdi. Bir 

müddət sonra karate dərslərinə yazılaraq 

məşqlərimi orada davam etdim. 

Daha sonra isə boksla məşğul 

olmağa başladım. 

Kapoeyra idman növü ilə ilk dəfə 

1997-ci ildə məşğul olmağa başladım. 

Kapoeyraya həvəsim Hollivud 

ulduzu Mark Dakaskosun baş rolda 

çəkildiyi “Yalnız güclülər” filmini 

izlədikdən sonra yarandı. O vaxtlar 

kapoeyra üzrə heç-bir dərsliklərin olmadığı 

üçün sözügedən filmin video 

kassetini əldə edib dəfələrlə baxaraq 

məşq edirdim. Məşqlərimi evdə, 

orta məktəbin idman zalında və dəniz 

qıraqında edirdim. Elə o vaxtlar 

artıq bir-neçə tələbə toplamağa müvəffəq 

olmuşdum. 

Bakıda kapoeyra neçə inkişaf 

etdi? 

1999-cu ildə Bakıya gəldim və ali 

təhsil ocağına daxil oldum. Universitetin 

idman zalında da məşq edirdim 

və burada da başıma kapoeyra 

həvəskarlarını toplaya bilmişdim. 

Bakıda ilk kapoeyra məktəbini 

2001-ci ildə İdman Akademiyasının 

taekvondo zalında açdım. Bir müddət 

sonra daha bir-neçə yerdə zallar 

açaraq yüzlərlə tələbə yığa bildim. 

2005-ci ildə mərkəzi Almaniyada 

yerləşən Beynəlxalq Döyüş Növləri 

Assosiasiyasına imtahan verərək 

döyüş kapoeyrası üzrə 5-ci dan 

qara kəmərə sahib oldum. Məndən 

savayı ən güclü tələbəm Sain 

Fərmanlı 3-cü dan qara kəməri və 

daha 7 tələbəm müəyyən dərəcələri 

əldə etdilər. Kəmərlə bərabər az 

müddət ərzində yüksək dərəcəli idmançılar 

yetişdirmək qabiliyyətimə 

görə beynəlxalq dərəcəli təlimatçı 

sertifikatına da layiq görüldüm. 

2006-cı ildə ilk rəsmi kapoeyra 

klubu olan “Kontakt” Kapoeyra İd- 


S P O R T S M A N Kapoeyra 

man Klubu İctimai Birliyini, 2007-ci 

ildə isə Azərbaycan Kapoeyra Federasiyasını 

təsis edərək hər iki təşkilatın 

prezidenti oldum. 

Azərbaycan Kapoeyra Federasiyasının 

nailiyyətləri barədə 

danışaq. 

Azərbaycan Kapoeyra Federasiyasının 

(AKF) 2007-ci ilin dekabr 

ayında yaranmasına baxmayaraq 

elə həmin ilin dekabr ayında ilk Respublika 

çempionatı keçirildi. 2008-ci 

ilin əvvəlindən isə xarici səfərlərimiz 

başladı. İlk olaraq beynəlxalq seminarlara 

qatıldıq. 

Dünya Çempionatından ilk medalımızı 

isə idmançımız Elmar Bayramov 

gətirdi. O, Braziliyanın Rio 

de Janeyro şəhərində təşkil olunmuş 

Dünya Çempionatında bürünc 

medal qazanaraq ilk beynəlxalq 

uğurumuza imza atdı. Daha sonra 

dəfələrlə dünya və avropa çempionatlarında 

idmançılarımız qızıl, gümüş 

və bürünc medallar qazanmağa 

müvəffəq oldular. Olkədaxili yarışlarımız 

da bir qayda olaraq hər il keçirilir. 

10-cu Respublika çempionatımızı 

da 2016-ci ilin dekabr ayında 

mərkəzi Braziliyada olsa da, Avrasiya 

qərargahı İrəvanda yerləşdiyindən 

təşkilata üzv ola bilmirdik. 2008- 

ci ildə AKF İdarə Heyəti tərəfindən 

Braziliyanın San Paulo şəhərinə 

gedərək təşkilatın prezidenti ilə görüşməyim 

qərara alındı. 2009-cu ilin 

yanvar ayında səfərim baş tutdu və 

altında AKF-nın gördüyü işlər nəticəsində 

2009-cu ilin iyul ayında II 

Beynəlxalq Kapoeyra Forumu Bakıda 

keçirildi və BKF-nın Avrasiya qərargahı 

İrəvandan götürülərək Bakı 

şəhərinə köçürüldü. Bir müddət sonra 

təşkilatın prezident seçkiləri keçirildi 

və İspaniyadan olan namizəd 

keçirdik. Hazırda AKF-nın Bakıda və 

bölgələrdə onlarla məktəb, klub və 

nümayəndəlikləri fəaliyyət göstərir. 

AKF beynəlxalq təşkilata nə 

vaxt və necə üzv olub? 

Milli federasiyamız yaranan gündən 

biz Beynəlxalq Kapoeyra Federasiyasına 

(BKF) üzv olmaq istəyirdik. 

1999-cu ildə yaranmış BKF-nın 

Beynəlxalq Kapoeyra Federasiyasının 

prezidenti Mestre C.Vieira ilə 

görüşdüm. Görüş əsnasında cənab 

Vieira təşkilatın Avrasiya qərargahının 

fəaliyyəti barədə danışdı, onların 

vəzifələri layiqincə yerinə yetirə 

bilmədiklərini və bu vəzifə üçün yeni 

namizədlərin yığıldığını bildirdi. Bakıya 

döndükdən sonra rəhbərliyim 

qalib gələrək federasiyanın prezidenti 

seçildi. Daha sonra beynəlxalq 

təşkilatın üzvləri tərəfindən kapoeyra 

idman növünün Olimpiya idman 

növlərinin sırasına daxil olması 

məqsədi ilə təşkilatın yenilənməsi 

və Avropada qeydiyyata alınması 

qərara alındı. 2011-ci ilin noyabr 

ayında Estoniyanın Tallin şəhərində 

Ümumdünya Kapoeyra Federasiyası 

(ÜKF) dövlət qeydiyyatına alındı 

və digər ölkələrlə bərabər AKF da 

təşkilata üzv oldu. 

Taleh müəllim, Siz beynəlxalq 

idman təşkilatına rəhbər seçilən 

ilk Azərbaycan vətəndaşısınız. Və 

bu Azərbaycanın idman tarixində 

yeni bir səhifədir. Bu necə baş 

verdi? 

2016-cı ilin əvvəlində Ümumdünya 

Kapoeyra Federasiyasının prezidenti 

ilin sonunda istefa verəcəyini 

bildirdi və təşkilata üzv olan ölkələrdən 

prezidentliyə namizədlərin yığılması 

başladı. Azərbaycan Respublikası 

Gənclər və İdman Naziri cənab 

Azad Rəhimovun tövsiyyəsi ilə Azərbaycandan 

mənim namizədliyim irəli 

sürüldü. Azad müəllimlə seçkilərdən 

bir-neçə gün öncə görüşümüz zamanı: 

“Əgər seçkilərdə qalib olsan, 


17

Kapoeyra 


beynəlxalq idman təşkilatına rəhbər seçilən ilk azərbaycanlı 

kimi Azərbaycanın idman tarixinə düşəcəksən” 

deyə bildirdi. 

03 oktyabr 2016-cı ildə Estoniyanın Tallin şəhərində 

baş tutan ÜKF-nın prezident seçkilərində səsvermə 

nəticəsində ayrı-ayrı ölkələrdən olan digər namizədlərə 

qalib gələrək məhz mən Ümumdünya Kapoeyra Federasiyasına 

prezident seçildim. Növbəti prezident seçkiləri 

2019-cu ilin noyabr ayında olacaq. 

Təşkilat barədə məlumat verin. 

Bugün dünyada 15-dən yuxarı beynəlxalq kapoeyra 

təşkilatı fəaliyyət göstərir. Hər təşkilatın 20-30 və 

daha çox üzv ölkələri vardır və onların bir-çoxunun hər 

il dünya və avropa çempionatları keçirilir. Tarix boyu bu 

belə olub. Hazırda rəhbərlik etdiyim Ümumdünya Kapoeyra 

Federasiyası isə bu təşkilatları bir araya yığan 

yeganə və ən nəhəng təşkilatdır. Hazırda ÜKF-na 15 

beynəlxalq təşkilat və yüzdən yuxarı ölkə daxildir. Onu 

da qeyd edim ki, beynəlxalq təşkilatların birgə iştirak 

etdiyi idman kapoeyrası üzrə ilk Dünya çempionatı 

2013-cü ildə məhz Azərbaycanda keçirilmişdir. Yarışla 

bağlı vətənimizə Braziliya Parlamentinin komitə sədri, 

Braziliya Federativ Respublikasının Turizm və İdman 

Nazirliyinin rəhbərliyi və bir-çox braziliyalı deputatlar 

təşrif buyurmuşdurlar. Yarışla bağlı Braziliyanın dövlət 

televiziyasında süjetlər verilmiş və təqdimat videosunda 

Azərbaycan Respublikasının ərazi bütövlüyü göstərilmişdir. 

Bu yarış kapoeyranın 5 əsrlik tarixində ən 

mötəbər yarış adını aldı. Mənim bu təşkilata prezident 

seçilməyimin əsas səbəblərindən biri də 2013-cü ildə 

ölkəmizdə təşkil olunmuş bu yarışın mötəbər şəkildə 

keçirilməsi oldu. 

Seçkilərin nəticələri ilə bağlı mətbuat konfransı 

keçirildi. Necə qarşılandı? 

Mətbuat konfransı Gənclər və İdman Nazirliyində keçirildi. 

Mətbuat nümayəndələri Nazirliyin mətbuat katibi 

Səmayə xanım tərəfindən dəvət olunmuşdurlar. Mən 

də idman sahəsində sözünü demiş dostlarımı dəvət etdim. 

Təqdimatımı Gənclər və İdman Nazirliyinin idman 

şöbəsinin müdiri, Olimpiya çempionu Fərid Mansurov 

etdi. Daha sonra dəyərli dostlarım millət vəkili Adil Əli- 


S P O R T S M A N Kapoeyra 

yev, Gənclər və İdman Baş İdarəsinin rəisi Raqif Abbasov, 

Fizuli Musayev, Namiq Abdullayev və digərləri çıxış 

edərək məni təbrik etdilər və ÜKF-nın prezident qərargahının 

vətənimizə gəlməyinin müsbət tərəflərindən danışdılar. 

Mən də öz növbəmdə başda cənab nazir Azad 

Rəhimov olmaqla, mənə dəstək olan bütün dostlarıma 

təşəkkürümü bildirirəm. 

Bucür böyük miqyaslı işin öhdəsindən gəlmək 

Sizin üçün çətin olmayacaq? 

Yüzdən yuxarı ölkəyə rəhbərlik vəzifəsi üzərimə düşüb. 

Bu çox şərəfli və eyni zamanda çox məsuliyyətli vəzifədir. 

Amma bu vəzifənin öhdəsindən gəlmək mənə bir 

o qədər də çətin gəlmir. Çünki çox professional komanda 

ilə birgə çalışıram. Ondan savayı bizim beynəlxalq 

yarışların, forum və seminarların təşkilində də böyük 

təcrübəmiz var. Kapoeyra üzrə dünya çempionatından 

başqa digər idman növlərinə aid olan yarışları da təşkil 

etmişik. 

Məqsəd və planlarınız barədə danışaq. 

Ümumiyyətlə, bu ilə qədər Ümumdünya Kapoeyra 

Federasiyasının fəaliyyəti nə qədər yüksək olsa da, düşünürəm 

ki, mənim prezidentliyim dönəmində bu təşkilatın 

adı daha da böyüyəcək və fəaliyyəti daha da genişlənəcək. 

Əsas məqsədimiz sözsüz ki, kapoeyra idman 

növünü Olimpiya oyunlarına daxil etmək və Azərbaycanın 

adını bu sahədə tanıtmaqdır. 

Növbəti illər üçün planlarım böyükdür. 2017-ci ilin 

yanvar ayında ÜKF-nın prezidenti vəzifəsinə keçməyimin 

təqdimatını, eyni zamanda Azərbaycanda kapoeyra 

idman növünün yaranmasının 20 illik yubileyini 

möhtəşəm şəkildə qeyd edəcəyik. Daha sonra Bakıda 

bir-neçə beynəlxalq yarış və seminarların keçirilməsi 

planlaşdırılır. 

Onu da qeyd edim ki, 2018-ci ildə kapoeyra üzrə 

Dünya Çempionatı Bakıda keçiriləcəkdir. 

Taleh müəllim, bir daha redaksiyamız adından 

Sizi təbrik edir, işlərinizdə uğurlar arzu edirik! 

Federasiya ilə əlaqə: 

Ümumdünya Kapoeyra Federasiyasının 

prezidentinin köməkçisi 

Toğrul Xaşalov (+99450 624 74 54) 


19

Kapoeyra 


Adil Əliyev 

Azərbaycan Kikboksinq Federasiyasının prezidenti, Millət vəkili 

“Taleh Orucov öz əməyi və zəhməti ilə Azərbaycan idman ailəsində tanınan, sayılan 

və sevilən bir şəxsiyyətdir. Hər bir federasiya Azərbaycan Kapoeyra Federasiyası 

kimi öz işi ilə məşğul olsa, işində irəliləyişlər də olar. Taleh Orucovun rəhbərliyi 

altında Azərbaycan Kapoeyra Federasiyası sırf öz işi ilə məşğuldur, onun gördüyü 

işlər təqdirəlayiqdir və nəticə də göz qabağındadır. İstərdim ki, digərləri də Taleh 

Orucovdan nümunə götürsünlər. Taleh Orucovun Ümumdünya Kapoeyra Federasiyasına 

prezident seçilməyi vətənimiz üçün böyük nailiyyətdir. Mən öz adımdan və 

həmkarlarım adından Taleh Orucovu təbrik edirəm. Azərbaycan dövləti üçün xeyirli, 

uğurlu olsun!”. 

Fərid Mansurov 

Gənclər və İdman Nazirliyinin İdman şöbəsinin müdiri, 

Olimpiya və Dünya çempionu 

Мустягиллик газандыгдан сонра республикамызда идман сцрятля инкишаф етмяйя 

башлады. Идманчыларымызын бейнялхалг йарышларда уьурлу нятиъяляр газанмасы 

иля йанашы, юлкямиз бир чох дцнйа сявиййяли йарышлара евсащиблийи етди. Артыг бцтцн 

дцнйада Азярбайъан идман юлкяси кими танынмаьа башлады. Севиндириъи щалдыр ки, 

артыг мцтяхяссисляримиз бейнялхалг идман иътимаиййяти аилясинин цзвляриня чеврилибляр. 

Бу йахынларда бюйцк етимад газанан Талещ Оруъовун адыны чякмяк олар. О, 

Цмумдцнйа Капоейра Федерасийасынын президенти сечилиб. Бу, кифайят гядяр бюйцк 

уьурду вя юлкя идманымызын бейнялхалг алямдяки имиъиндян хябяр верир. Талещ 

Оруъовa чятин вя мясулиййятли вязифяsinдя уьурлар арзулайырам. 

Raqif Abbasov 

Bakı Şəhər Gənclər və İdman Baş İdarəsinin rəisi 

Азярбайъан Капоейра Федерасiйасынын президенти Талещ Оруъову тябрик едирям. 

Юлкямиздя адычякилян идман нювцнцн инкишафы вя уьурларында онун ямяйи чох 

бюйцкдцр. Оруъов, бейнялхалг федерасийанын президенти сечилян илк азярбайъанлы 

кими тарихя дцшцб. Бу, чох бюйцк щадисядир. Юлкя Президентинин идмана эюстярдийи 

диггят вя гайьынын нятиъясидир ки, азярбайъанлы мцтяхяссис Цмумдцнйа Капоейра 

Федерасийасынын президенти сечилир. Бу, Талещин, бу, Азярбайъан идманыныn бюйцк 

уьуруду. Она эяляъяк фяалиййятинdя уьурлар арзулайырам. Яминям ки, йени рящбяр 

Азярбайъан идман моделини бейнялхалг федерасийада тятбиг едяряк, даща бюйцк 

уьурлар ялдя едяъяк. 

Fizuli Musayev 

Azərbaycan Taekvondo Federasiyasının birinci vitse-prezidenti, 

Fövqəladə Hallar Nazirliyinin İdman-Sağlamlıq klubunun rəhbəri, polkovnik 

Azərbaycan Dünyada İdman ölkəsi kimi artıq tanınmışdır. Buna misal olaraq 

ölkəmizdə keçirilən beynəlxalq idman yarışlarını göstərə bilərik. Hal-hazırda isə 

dünya idman ailəsindəki nüfuzumuz bir daha sübut olundu. Belə ki, bu yaxınlarda 

dostumuz, Azərbaycan Kapoeyra Federasiyasının prezidenti Taleh Orucov 

Ümumdünya Kapoeyra Federasiyasına prezidenti seçilib. Kapoeyra idman növü 

dünyada çox populyardır və əminəm ki, Taleh müəllimin federasiyaya rəhbərliyi 

nəticəsində bu idman növü də yaxın gələcəkdə Olimpiya idman növləri siyahısına 

daxil ediləcək. Mən bu münasibətlə bütün Azərbaycan xalqını təbrik edirəm. Bu amil, 

Azərbaycan xalqına olan etimadın təzahürüdür. 


S P O R T S M A N ШАХМАТЫ 

Карлсен защищает титул: 

норвежец взлетел на тай-бреке 

В свой 26-й день рождения 

Магнус Карлсен во 

второй раз защитил свой 

титул чемпиона мира 

по шахматам. Россиянин 

Сергей Карякин не смог 

завоевать звание. Основные 

12 партий, которые на 

протяжении двух недель 

играли соперники, не определили 

победителя: Сергей 

Карякин и Магнус Карлсен 

выиграли по одному разу. На 

тай-брейке оказался сильнее 

норвежец. Первые две 

партии из четырех завершились 

вничью (причем во 

второй Карякину пришлось 

показать феноменальные 

способности в защите), а 

третью выиграл Карлсен, 

причем черными — Карякин 

испортил себе позицию 

на выходе из дебюта. В 

последней партии Карякин 

победить не смог. 

Соперники 

Фаворитом был Карлсен. 

Вундеркинд из Норвегии, к 

февралю 2013 года он заработал 

самый высокий рейтинг ЭЛО за 

всю историю, побив рекорд Гарри 

Каспарова. В том же году Карлсен 

стал чемпионом мира. 22-летний 

Магнус Карлсен победил Вишванатана 

Ананда, обыграв того на 

родине индийца два раза черными. 

Спустя год он защитил свой 

титул в Сочи. Соперником Карлсена 

снова был Ананд. Магнус Карлсен 

до сих пор остается на вершине 

рейтинга шахматистов. 

Россиянин Сергей Карякин на 

несколько месяцев старше Магнуса 

Карлсена. Сейчас ему 26 лет, но 

звание гроссмейстера он получил 

куда раньше — в 2003 году, когда 

еще жил на Украине. Получив 

звание гроссмейстера в 12 лет, он 

стал самым молодым гроссмейстером 

в истории (Карлсен стал 

гроссмейстером в 13 лет). В 2009 

году Сергей Карякин переехал в 

Россию и получил гражданство по 

указу президента Дмитрия Медведева. 

«Насчет гражданства я не 

сомневался — в России у меня 

родственники, да и украинского 

языка я никогда не знал, всегда 

считал себя русским», — объяснял 

гроссмейстер. 

Карякин выигрывал большие 

турниры и находится в первой десятке 

сильнейших шахматистов 

по рейтингу. В 2015 году он победил 

на Кубке мира по шахматам. 

Это позволило ему участвовать 

в турнире претендентов, победитель 

которого получал право сы- 


21

ШАХМАТЫ 


грать с Магнусом Карлсеном за 

звание чемпиона мира. Карякин 

победил: в числе прочих, он опередил 

главных шахматных звезд 

США Фабиано Каруану и Хикару 

Накамуру. С точки зрения ажиотажа 

они были выгоднее организаторам 

главного шахматного матча, 

который решили проводить в 

Нью-Йорке. 

В западной прессе при освещении 

матча все время вспоминали 

знаменитый матч 1972 

года между Борисом Спасским из 

СССР и американцем Робертом 

Фишером, который олицетворял 

противостояние между Западом 

и Советским Союзом. Фишер тогда 

победил, ненадолго прервав 

серию многолетних побед советских 

шахматистов. Спустя почти 

45 лет западные СМИ снова писали 

о «битве холодной войны», 

противопоставляя Магнуса Карлсена 

из Норвегии (члена НАТО) и 

Сергея Карякина, который в 2014 

году после присоединения Крыма 

к России сфотографировался в 

футболке с Владимиром Путиным 

и надписью «Своих не бросаем». 

Игра в классику 

Матч за звание чемпиона мира 

начался 11 ноября. Первые семь 

партий закончились вничью, но 

это были боевые ничьи. Соперники 

ловили друг друга на ошибках, 

в иных партиях победы могли 

добиться и Карлсен, и Карякин. В 

восьмой партии Карякин неожиданно 

победил, играя черными. 

В той игре соскучившийся по 

победам Карлсен сильно рисковал 

— в итоге он пожертвовал пешкой 

в попытке захватить инициативу. 

Карякин грамотно защищался, а 

потом перешел в контратаку. У 

Карлсена был шанс спастись, но 

россиянин довел дело до победы 

— отчасти благодаря упрямству 

соперника, который даже не 

думал о ничьей. Карякин вышел 

вперед, играя против заведомого 

фаворита. 

Магнус Карлсен после поражения 

прошел мимо журналистов 

и сразу отправился в зал для 

пресс-конференций. Сел там за 

стол и стал ждать Карякина, который 

остановился побеседовать с 

прессой. Но не дождался. Через 

две минуты он вспылил и ушел. За 

нарушение регламента его оштрафуют 

на пять процентов от выигрыша. 

В следующей партии Сергей 

Карякин играл белыми, и выжал 

из них все, что было можно. Под 

конец партии ничья была очевидна: 

об этом можно было судить 

по тому, как нетерпеливо вел 

себя Магнус Карлсен, то и дело 

поглядывавший на своего оппонента 

в ожидании протянутой 

руки. Тем не менее, российский 

гроссмейстер еще долго гонял 

фигуры Карлсена по доске, пока 

не решил, что выиграть сегодня 

не удастся. «Рад, что я выжил», 

— признался норвежец после девятой 

партии. 

В десятой на месте Магнуса 

Карлсена оказался россиянин. 

Сначала он проглядел быструю 

ничью вечным шахом, а потом 

допустил ошибку в защите. Неточность 

Карякина позволила норвежцу 

мощно атаковать на ферзевом 

фланге, и спасения уже не 

было, хотя российский гроссмейстер 

и бился до конца. Он сделал 

ошибку на 57-м ходу, а сдался 

только на 75-м. Карякин не стал 

игнорировать журналистов после 

своего поражения. 

Счет снова стал равным и не 

изменился в следующих двух 

партиях. Последняя, 12-я партия 

оказалась самой скучной за весь 

матч. Она завершилась ничьей 

всего за 35 минут. Для сравнения, 

победная партия Карлсена длилась 

шесть с половиной часов. 

Гроссмейстер Сьюзан Полгар заметила: 

«следить за этой партией 

было так же интересно, как за 

стиркой», а гроссмейстер Найджел 

Шорт написал: «Если бы 12-я 


S P O R T S M A N ШАХМАТЫ 

партия была блюдом в ресторане, 

я бы отправил его обратно 

повару». 

Сыграв 12 партий вничью, 

Магнус Карлсен и Сергей Карякин 

обрекли себя на тай-брейк. 

Шахматы на скорость 

По регламенту, соперники 

играли матч из четырех партий в 

быстрые шахматы, когда шахматистам 

дают по 25 минут на ходы 

плюс 10 секунд за ход. В первой 

партии Карякин играл белыми и, 

хотя партия продолжалась даже 

дольше чем их 12-я партия в 

классические шахматы, Карлсену 

удалось сравнительно легко 

добиться ничьей. 

Зато следующая партия стала 

настоящей драмой: эндшпиль 

(заключительная часть партии) 

был по-настоящему тяжелым для 

Карякина, шахматные программы 

показывали, что Карлсен должен 

поставить мат. Но Карякин виртуозно 

справился с обороной в почти 

безнадежной ситуации (хотя и 

находился в цейтноте). 

«Невероятная защита в исполнении 

министра обороны 

Карякина. Карлсен должен быть 

сильно расстроен», — заметила 

Сьюзан Полгар. «Не выиграть с 

таким преимуществом во времени 

— это действительно шокирует», 

— написал Фабио Каруана, 

указав на то, что у норвежца 

было в разы больше времени, 

чем у россиянина. Как отмечает 

chess.com, во время этой партии 

Сергей Карякин впервые за весь 

матч выпил кофе. 

После феноменальной защиты 

во второй партии Сергей Карякин, 

играя белыми, неудачно 

вышел из дебюта, ослабив черные 

поля, и буквально в несколько 

ходов Магнус Карлсен получил 

преимущество. После этого он 

допустил одну незначительную 

ошибку, от которой у гроссмейстеров 

замерло сердце, но справился 

с ситуацией и победил черными. 

К тому же Карякин снова 

находился в жестком цейтноте. 

«Я просто в шоке, за 15 партий 

Магнус впервые вышел вперед. 

Но в нужный момент», — сказала 

Сьюзан Полгар после третьей 

партии. И момент действительно 

был нужный. В четвертой партии 

Сергей Карякин начал играть 

агрессивно, но не смог создать 

проблем для своего соперника. 

Более того, норвежец победил. 

«Карлсен был бесподобен», — 

отрекомендовал норвежца российский 

гроссмейстер Сергей 

Шипов. 

В результате в свой 26-й день 

рождения Магнус Карлсен, двукратный 

чемпион мира по быстрым 

шахматам, во второй раз 

защитил свой титул в классических. 

Карлсен получит 550 тысяч 

евро минус 27,5 тысячи за уход с 

пресс-конференции. Карякин за 

матч заработал 450 тысяч евро. 

После завершения матча 

Магнус Карлсен сказал, что тайбрейк 

выдался сложным, но на 

протяжении всех четырех партий 

он чувствовал, что играет лучше 

соперника. «Я сегодня играл 

очень плохо. Не знаю, почему, 

но было сложно перестроиться 

с классических шахмат», — признал 

Сергей Карякин. 

«Я был чемпионом мира по 

быстрым шахматам, но после 

12 партий подряд классических 

шахмат надо было играть совершенно 

по-другому. Я абсолютно 

нерационально тратил время, 

попадал в цейтнот, чего не должен 

был допускать. Первые две 

партии сыграл вничью, а потом, 

играя белыми, играл очень плохо, 

— сказал российский гроссмейстер. 

— В последней партии 

пошел олл-ин [ва-банк], нужно 

было побеждать. Перегнул палку, 

но делал это осознанно, так как 

уже было не важно, ничья или 

проигрыш. Я пробовал использовать 

последние шансы, но не 

получилось. Результат в классику 

показал хороший, а в быстрые не 

сложилось». 

Следующий матч за звание 

чемпиона мира состоится через 

два года. 

Джейхун Алиев 


23

AИJA 


AXIRINCI DEYİL, AXARINCI 

Avropa İdman Mətbuatı İttifaqı AİPS AVROPA, 48 qitə dövlətinin 

idman jurnalistləri assosiasiyalarını öz ətrafında birləşdirir. Bu il yaranışının 

40-cı ilini yola salmağa hazırlaşan bu mötəbər qitə qurumuna 

dörd ildə bir dəfə gizli səsvermə yolu ilə seçilən 12 nəfərdən ibarət 

İcraiyyə Komitəsi rəhbərlik edir. Hər il Avropanın müxtəlif şəhərlərində 

İcraiyyə Komitəsinin toplantıları təşkil olunur. Bu toplantılarda 

əsasən qitənin ən möhtəşəm idman olaylarında jurnalist marağı oyadan 

problemlər, təşkilatın daxılı məsələləri müzakirə edilir, ən ümdə 

məsələlərin operativ həlli üçün tədbirlər görülür. 

tutan AİPS AVROPA-nın növbəti Baş 

Assambleyası zamanı seçgi marafonunda 

parlaq qələbəsini ikinci müddətə 

təkrarlayıb. 

AİPS AVROPA İcraiyyə Komitəsinin 

son bir neçə ildə toplantıları Bakıda 

(Azərbaycan), Belqradda (Serbiya), 

Parisdə (Fransa), Lyublyanada 

Azərbaycan İdman Jurnalistləri 

Assosiasıyasının prezidenti, respublikanın 

əməkdar jurnalisti Eldar 

İsmayılov, ölkə mətbuatı tarixində 

mötəbər beynəlxalq jurnalist təşkilatı 

rəhbərliyində təmsil olunan ilk 

və hələlik yeganə qələm adamıdır. 

O, bu yüksək posta 28 aprel 2010- 

cu ildə AİPS AVROPA-nın turizm 

cənnəti Antalyada keçirilən 32-ci ali 

forumunda seçilib, 27 aprel 2014-cü 

ildə isə Bakıda, Marriott hoteldə baş 


S P O R T S M A N AИJA 

(Sloveniya), İnsbruskda və Klagenfurtda 

(Avstriya), Milanda (İtaliya), 

San-Marinoda (San-Marino), Lozannada 

(İsveçrə), Dublində (İrlandiya), 

Minskdə (Belorus), İstanbulda (Türkiyə) 

keçirilib. Bu ilin oktyabrında isə 

üçüncü dəfə Klagenfurt və Verdendə 

(Avstriya) təşkil olunub. 

Avstriyanın Karinsiya federal torpağının 

Felden am Vörter si (Velden 

am Wörther See) heyrətamiz Alp təbiəti 

ilə əhatə olunmuş dağ gölü sahilində 

qərar tutan aristokratik kurort 

şəhərciyidir. Bura xarici turistlərlə 

yanaşı həm də Avstriya elitasının 

ən çox sevdikləri məkandır. “Velden” 

hotelində AİPS AVROPA İcraiyyə 

Komitəsinin toplantısı başlandı, 

sonra əyalətin baş şəhərində “Olympiazentrum 

in Klagenfurt” adlanan 

əzəmətli olimpiya mərkəzində davam 

etdirildi. 

Toplantıya təşkilatın icraiyyə komitəsinin 

12 üzvündən savayı Macarıstandan, 

Sloveniyadan, İtaliyadan 

və başqa ölkələrdən gəlmiş milli idman 

jurnalistləri assosiasiyalarının 

nümayəndələri, Beynəlxalq İdman 

Mətbuatı Assosiasiyasının – AİPSin 

rəhbərləri, Karintiyanın hökumət 

və dövlət başçıları da qatılmışdılar. 

Avropa İdman Mətbuatı İttifaqı AİPS 

AVROPA-nın dostu və tərəfdaşı, Korinsiyanın 

qubernatoru doktor Piter 

Kaiser, AİPS prezidenti Cianni Merlo 

toplantı iştirakçıları şərəfinə təşkil 

olunmuş ziyafətdə parlaq çıxışları ilə 

yadda qaldılar. İdmanı işıqlandıran 

Beynəlxalq Kütləvi İnformasiya Vasitələri 

çərçivəsində gündəmdə olan 

cari situasiyaya aid diskussiyalar, 

fikir mübadilələri gərgin və səmərəli 

məcraya yönəldi. Müzakirələrdə 

iştirak edən AİPS prezidenti Cianni 

Merlo (İtaliya), AİPS AVROPA prezidenti 

İoannis Daras (Yunanıstan), 

baş katib Çarlz Kamenzuli (Malta), 

İcraiyyə Komitəsi üzvləri Lev Rossoşik 

(Rusiya), Eldar İsmayılov (Azərbaycan), 

Predraq Milinkoviç (Serbiya), 

Günter Fayslinger (Avstriya), 

Murat Agca (Türkiyə), David Naert 

(Belçika), Mark Ventouillac (Fransa), 

Marina Uitte (Niderland) və başqaları 

müzakirə olunan məsələlər üzrə 

öz fikir və mülahizələrini söylədilər. 

Hesabat-seçgi baş assambleyaları 

hər dörd ildən bir, olimpiya 

mərhələsi üzrə keçirilir. Hər il dünya 


25

AИJA 


təşkilatı AİPS-in müxtəlif ölkələrdə 

konqresləri təşkil olunur. Qitə qurumlarının 

baş məclisləri isə başqa vaxtlarda 

keçirilir. Avropa qurumunun hesabat-seçgi 

konqreslərinin bilavasitə 

dünya təşkilatının ali məclislərinin 

keçirildiyi ölkələrdə təşkil olunması, 

bununla da əlavə xərclərə və vaxta 

qənaət edilməsi məqsədilə AİPS 

AVROPA-nın seçgi dövrü bu dəfə 

3 illə məhdudlaşdırılıb və bundan 

sonra yenə dördillik mərhələ üzrə 

davam edəcək. Odur ki, gələn ilin 

mayında Cənubi Koreyanın Seul və 

Pxençxan şəhərlərində keçiriləcək 

AİPS hesabat-seçgi konqresi öncəsi 

AİPS AVROPAYA da vaxtından bir 

il tez seçgilər nəzərdə tutulub. İcrakom 

toplantısında bu barədə də fikir 

mübadiləsi edildi. 

Hazırkı tərkibdə qitə təşkilatının 

son icrakom toplantısının 20-23 

fevral 2017-ci ildə Maltada, AİPS 

AVROPA sammitinin (Baş Assambleyasının) 

isə növbəti ilin martında 

Macarıstan paytaxtı Budapeştdə 

təşkil olunması təsdiqləndi. 

Toplantı və tədbirlər 3 gün çəkdi. 

Avropa idman mediası rəhbərləri 

Klagenfurtun futbol arenasını, olimpiya 

mərkəzinı gəzdilər, “Vörter si” 

gölünü seyr etdilər, tarixi 1590-cı illə 

toqquşan əfsanəvi “Şloss Verterze” 

qalasında oldular, şəhər ətrafındakı 

yüksəklikdə qərar tutan, təməli 1770- 

ci ildə Habsburq diplomatı Orsini Rozenberq 

tərəfindən qoyulan, hazırda 

Lixtenşteyn sülaləsinə məxsus qədim 

iqamətgahda şam süfrəsinə qonaq 

oldular. 

Toplantıda iştirak edən AİJA prezidenti, 

AİPS AVROPA İcraiyyə Komitəsinin 

üzvü, respublikanın əməkdar 

jurnalisti Eldar İsmayılov deyir: 

- İki gün dünya musiqi mərkəzlərindən 

biri, valsın vətəni, Antonio 

Salyeri, Arnold Şönberq, Frans Şubert, 

Frits Kreysler, Volfqanq Amadey 

Motsart, İohann Ştrauss kimi 

dahi bəstəkarların ana yurdu Vyananın 

qonağı oldum. Azərbaycanlımız, 

Avstriya vətəndaşı, 25 ildən bəri bu 

ölkədə yaşayan və orada sambo 

idman növü üzrə məşqlər aparan, 

ölkəmizin yorulmaz təblığçısı Əli 

Məmmədov paytaxtın görməli yerlərini 

gəzməkdə bələdçim oldu. O, 

Avstriya idmanı, idmançıları barədə 

geniş məlumata malikdir. Əli Avstriyanın 

musiqi, mədəniyyət, eyni 

zamanda idman ölkəsi olduğunu, 

Azərbaycanla bu sahələrdə geniş 

əlaqələrini söylədi. 

Dünya şöhrətli Amerika kulturisti, 

biznesmeni və aktyoru, respublikaçı 

siyasətçi, Kaliforniyanın 38-ci qubernatoru 

Arnold Şvarsenegger Avstriya 

mənşəlidir. Feliks Hotvald (cütmübarizlik), 

Mixaela Dorfmayster (dağ 

xizəyi), Bencamin Rayx (dağ xizəyi), 

Roman Hagara (yaxtaçı) və onlarca 

dünya şöhrətli çempionlar Avstriya 

idmanının iftixarıdır. 

Avstriya 92 illik AİPS tarixi boyu 

dəfələrlə dünya və Avropa idman 

jurnalistləri təşkilatlarının tədbirlərinə 

evsahibliyi edib. Sözsüz, budəfəki 

görüşlərimiz də axırıncı deyil, axarıncıdır. 

Binnət Əliyev, 

AİJA mətbuat katibi, 

AİPS üzvü 



СТОЛЦСТЦ ТЕННИС 

Тофиг Мансуров: 

Юлкямиздя инсанларын 

идманла пешякар сявиййядя 

мяшьул олмасы цчцн 

щяр ъцр шяраит йарадылыб. 

Бунунла йанашы, сакинлярин 

асудя вахтындан 

сямяряли истифадя етмяси 

цчцн мцхтялиф идман 

ареналары фяалиййят эюстярир. 

Севиндириъи щалдыр ки, 

дювлят тяшкилатлары мцхтялиф 

идман нювляри цзря 

йарышлар тяшкил едирляр. Бу 

йахынларда Игтисадиййат 

вя Сянайе Назирлийинин 

ямякдашлары арасында 

столцстц теннис турнири 

кечирилиб. Йарышын галиби 

Тофиг Мансуров редаксийамызын 

гонаьы олду. 

“MÜKAFATÇILAR SIRASINDA OLACAM” 

- Toфiqi yaxыndan tanыyaq... 

- 1992-ъи илдя Бакы шящяриндя 

анадан олмушам. Игтисад Университетинин 

бакалавр вя маэистр пилляляриндя 

тящсил алмышам. Ушаг йашларымдан 

идмана бюйцк мараьым 

олуб. Мцхятлиф йашларда футбол вя кикбоксинг 

бюлмяляриндя идманын сирлярини 

юйрянмишям. Дцздцр, пешякар 

идманчы сявиййясиня йцксялмясям 

дя, бу сащядя юзцмц эюстярмяйя 

чалышмышам. Сонрадан ися столцстц 

теннися мараг ойанды. Артыг он илдян 

чохдцр ки, бу идман нювц иля 

мяшьул олурам. 

Азярбайъан Игтисадиййат Назирлийинин 

Тямиз Шящяр Идарясиндя 

ишляйирям. 


31

СТОЛЦСТЦ ТЕННИС 


- Sтолцстц теннис hobbinя 

чevrilmяyib? 

- Бяли, артыг бу идман нювц щяйатымын 

бир щиссясиня чеврилиб. Бош 

вахтларымда мцтямади теннис ойнамаьа 

чалышырам. Тез-тез достларымла 

мцбаризя апарырыг. Саьлам 

щяйат тярзи кечирмяк цчцн идманла 

мяшьул олмаг чох ваъибди. Теннис 

дя беля идман нювляриндян биридир. 

Теннис ойнаркян инсанын бцтцн 

язалары щярякят едир. 

- Бу йахынларда назилийин кечирдийи 

турнирдя галиб дя олмусан... 

- Азярбайъан Игтисадиййат Назилийиндя 

31 декабр Дцнйа Азярбайъанлыларынын 

Щямряйлик Эцнц мцнасибятиля 

столцстц теннис йарышы тяшкил 

олунмушду. Турнирдя йалныз назирлик 

ямякдашлары гялябя уьрунда мцбаризя 

апарырдылар. 56 киши вя 8 гадын 

щявяскар теннисчи яввялъя груп 

мярщялясиндя, сонра удузан-чыхыр 

принсипи иля йарышды. Цч щяфтя давам 

едян мцбаризя нятиъясиндя йарышын 

галиби олдум. Кечирдийим бцтцн ойунлары 

гялябя иля баша вурдум. Йалныз 

йарымфинал вя финал эюрцшляриндя 

рягибляримя бир сет удуздум. 

- Тяшкилатчылыг щансы сявиййядя 

иди? 

- Мялум олдуьу кими, Игтисадиййат 

вя Сянайе назири Шащин Мустафайев 

Азярбайъан Столцстц Теннис Федерасийасынын 

президентидир. Онун федерасийайа 

рящбяр сечилмясиндян 

сонра бу сащядя бюйцк дюнцш йараныб. 

Бу идман нювцнцн юлкямиздя 

популйарлашмасы истигамятиндя 

бюйцк ишляр эюрцлцр. Еля назирлик иш- 


чиляри арасында кечирилян турнир дя бу 

гябилдян иди. Федерасийа тяряфиндян 

бизим цчцн щяртяряфли шяраит йарадылмышды. 

- Галибляр ня иля тялтиф олундулар? 

- Галибляр фяхри диплом, гиймятли 

щядиййяляр, о ъцмлядян дя пешякар 

теннисчи ракеткасы иля мцкафатландырылдылар. 

Йарышын баьланыш мярасиминдя 

федерасийанын баш катиби Сябущи Мещдизадя 

чыхыш едяряк, сон дюврлярдя 

бу сащядя эюрцлян ишлярдян данышды. 

Инанырам ки, йахын эяляъякдя Азярбайъан 

теннисчиляри дя бейнялхалг 

алямдя юз сюзлярини дейяъякляр. 

- Эяляъякдя щявяскарлар арасында 

даща бюйцк йарышлар тяшкил 

олунса Тофиги иштиракчылар сырасында 

эюряъяйик? 

- Ялбяття. Мян, щятта дейярдим 

мцкафатчылар сырасында. 

- Бизим баш редактор Ряшад 

мцяллим дя теннис щявяскарыды. 

О да журналистляр арасында кечирилян 

йарышда галиб олуб. Бялкя ики 

галибин йарышыны кечирдяк. Сизин 

назирликля бизим редаксийамызын 

йарышыны? 

- Чох мараглы тяклифди. Мямуниййятля 

иштирак едярик. Амма бир шяртля 

удузан ракеткасыны тящвил верир. 

(эцлцр) 

- Тофиг, сяня эяляъяк йарышларда 

йени-йени уьурлар арзулайырыг. 

Сясин бейнялхалг йарышлардан эялсин! 

Камал Рза

“Qarabağ” 

pley-off 

şansını qaçırdı... 

Avropa kuboklarında daha bir mövsüm klublarımız 

üçün başa çatdı. “Qarabağ” və “Qəbələ” mübarizəni 

qrup mərhələsində dayandırdı. Qəbələnin 

eynidalı klubu Avropa Liqasının C, Ağdam təmsilçisi 

isə J qrupunda pley-offa yüksəlmək uğrunda mübarizə 

aparırdı. 

“Qəbələ” “Qarabağ”a nisbətən daha çətin qrupda yer 

alırdı. Təsnifat mərhələsində Roman Qriqorçukun komandası 

“Samtredia” (Gürcüstan), MTK (Macarıstan) və “Lill” 

(Fransa) kimi rəqibləri mübarizədən kənarda qoydu. Xüsusilə, 

pley-offda “Qəbələ”nin “Lill”i məğlub etməsi böyük 

alqış qazandı. Amma püşkün nəticəsinə görə, təmsilçimiz 

“Anderlext”, “Sent-Etyen” və “Maynts” kimi komandalarla 

eyni qrupda yer aldı. Adını çəkdiyimiz rəqiblərdən belçikalılar 

və fransızlar bizə yaxşı tanış idi. “Qarabağ” iki il əvvəl 

“Sent-Etyen”, ötən il isə “Anderlext”lə eyni qrupda yarışmışdı. 

Almanların gücünə isə hamı yaxşı bələddi. “Qəbələ” 

bütün oyunları məğlubiyyətlə başa vursa da, çıxışını müsbət 

qiymətləndirmək olar. Bakıda keçirilən qarşılaşmalarda 

Roman Qriqorçukun komandası kifayət qədər yaxşı oyun 

nümayış etdirsə də, yekun ürəkaçan olmadı. “Maynts” və 

“Sent-Etyen”lə görüşlərdə hesabda önə keçsək də, sonradan 

məğlubiyyətlə barışmalı olduq. “Anderlext”lə matçın 

sonuna yaxın penaltidən istifadə edə bilməyən qəbələlilər, 

final fitinə bir neçə dəqiqə qalmış qapılarından top buraxdılar. 

Sadaladığımız amillər “Qəbələ”nin bəzi oyunlara 

tam köklənə biməməsindən xəbər verir. Komandanın baş 

məşqçisi Roman Qriqorçuk kifayət qədər təcrübəlidi və o, 

əldə olunan nəticələri qanunauygun olduğunu qeyd edir. O, 

bütün oyunlarda futbolçuların maksimum güc sərf etdiklərini 

bildirərək, böyük təcrübə topladıqlarını xüsusi vurğuladı. 

Azərbaycan çempionu “Qarabağ” ardıcıl üçüncü dəfə 

Avropa Liqasının qrup mərhələsində mübarizə apardı. Komandamızın 

turnirdə əldə etdiyi nəticələri yüksək qiymətləndirmək 

olar. “Fiorentina” (İtaliya), PAOK (Yunanıstan) 

və “Slovan” (Çexiya) komandaları ilə eyni qrupda yarışan 

Agdam klubu, pley-offa yüksəlmək üçün yaxşı şans qazanmışdı. 

Düzdür, turnirə Bakıda “Slovan”la 2:2 hesablı 

heç-heçə və səfərdə “Fiorentina”ya (1:5) ağır məğlubiyyətlə 

başladıq. Amma PAOK-la keçirilən növbəti iki görüş hər 

şeyi lehimizə çevirdi. Bakıda və Salonikidə qələbə qazanan 

ağdamlılar qrupda ilk iki yerdən birini tutmaq üçün əla şans 

qazandılar. Bunun üçün “Qarabağ”a son iki oyunda bir 

qələbə kifayət edirdi. Hadisələrin gedişindən asılı olaraq, 

qazanılacaq bir xal da çempionumuzu pley-offa yüksəldəcəkdi. 

Amma... “Qarabağ”ın Liberetsdə 0:3 hesablı məglubiyyəti 

və PAOK-un gözlənilmədən Florensiya səfərindən 


3 xalla dönməsi komandamızı çətin vəziyyətə saldı. Son 

tur ərəfəsində bütün komandaların pley-offa yüksəlmək 

şansı vardı. Oyun günü Bakıda hava şəraiti heç də əlverişli 

deyildi. Güclü külək və qar stadiounun ot örtüyünü pis 

vəziyyətə salmışdı. Amma stadion əməkdaşları oyunadək 

arenanı hazır vəziyyətə gətirə bildilər. Mərkəzi arenaya toplaşan 

onminlərlə azarkeş “Qarabağ”ın qələbəsinə inanırdı. 

Birinci hissədə hər iki komandanın qol vurmaq şansı olsa 

da, qapı dirəkləri onlara sevinməyə mane oldu. Fasiləyədək 

PAOK-un Salonikidə hesabı açması, komandamızı irəli 

atmağa vadar edirdi. Çünki heç-heçə bizi qane etmirdi. Bu 

azmış kimi, fasilədən sonra hesabı “bənövşəyilər” açdılar. 

Müdafiədəki diqqətsizlik və Şehiçin kobud səhvi qolla 

nəticələndi. Qol gözlənilməz olsa da, tezliklə Reynaldo 

rəqibi məyus edə bildi. Qapıçı ilə təkbətək çıxan braziliyalı 

hücumçu dəqiq oynadı. Amma sevincimiz uzun sürmədi. 

Növbəti səhv “Fiorentina”nın növbəti qolu vurmasına şərait 

yaratdı. 

“Qarabağ” pley-offa bu qədər yaxın ikən, ələ düşən 

şansı qaçırdı. İki il əvvəl “İnter”lə oyunun son dəqiqələrində 

çexiyalı hakim Zelenkanın ədalətsizliyinin qurbanı olan komandamız, 

bu dəfə də qarşıya qoyulan məqsədə çata bilmədi. 

Toplanan 7 xal və göstərilən oyun barədə çox danışmaq 

olar. Amma asyberqin görünən tərəfi odur ki, Ağdam 

klubu pley-offa vəsiqə qazana bilmədi, hərçənd azarkeşlər 

“Qarabağ”dan Çempionlar Liqasının qrup mərhələsində 

oynamağı gözləyirlər. İndi yayadək gözləməli olacağıq... 

Kamal Rza 


35

QOLF 


Tural 

Vəlizadə 

AZƏRİ MİNİ QOLF DİZAYN QRUPU 

Qolf, dünyada çox sevilən və elit idman 

növlərindən biridir. Əsasən ABŞ-da, Avstraliyada, 

Böyük Britaniyada, Fransada, İspaniyada, 

İtaliya və s. Avropa ölkələrində çox populyardır. 

Məhz bu amil, qolfu Olimpiya idman növlərinə 

daxil edib. Azərbaycanda bu idman növündə 

olimpiya və dünya çempionlarımız olmasa da 

müxtəlif yarışların qalibi və məşqçi sertifakatı 

almış Tural və Sahib, redaksiyamızın qonağı 

oldular. 

Tural Vəli oğlu Vəlizadə, may ayının 1-i 1992-ci 

ildə Bakı şəhərində anadan olub. 2009-cu ildə Fəxrəddin 

Nəcəfov adına 266 saylı orta məktəbi bitirib. 2010- 

2012-ci illərdə hərbi xidmətdə olub. Uşaqlıq dövründən 

idmanın bir çox sahələrinə maraq göstərərək, cüdo və 

güllə atıcılığı ilə məşğul olub. Sonrakı illərdə qolf idman 

növünə həvəs göstərib. Qolf koryerasına 2014-cü ildə 

Azərbaycan Qolf Federasiyasında başlayaraq, peşəkar 

müəllimlər tərəfindən qolfun sirlərinə yiyələnib. 2014-cü 

ildə Quba Qolf Klubunda Heydər Əliyev adına keçirilən 

turnirdə “Kaddy” (oyunçunun köməkçisi) kimi iştirak 

edib. 2014-cü ilin avqust ayında Azərbaycanda ilk dəfə 

keçirilən Avropa seçməsi yarışında Nəqliyyatın İdarə 

olunmasında yaxından iştirak edib. Azərbaycanda qolfun 

inkişafı ilə bağlı Bakı şəhərində olan bir çox məktəblərdə 

qolf təlimləri keçib. 2015-ci ildən “Xəyal Adası” 

qolf klubunda mütəxəssis kimi çalışır. Qolf klubunun 

açılışında yaxından iştirakına görə sertifikartla mükafatlandırılıb. 

Açılış mərasiminə həsr olunan “Dreamland” 

turnirində dünya şöhrətli qolfçu Colin Montgomerienin 

“Kaddy”si olub. 2016-cı ilin yay aylarında SNAG (snəq 

- qolfa yeni başlayanlar) imtahanlarını uğurla keçərək, 

1-ci və 2-ci dərəcəli SNAG sertifikartı ilə təltif olunub. 

Elə həmin ildə bir neçə rekorda imza ataraq, ilk dəfə keçirilən 

Azərbaycan birinciliyinin qalibi olub. 2016-cı ilin 

sonlarında isə qolf hakimliyi dərəcəsinə yiyələnib. Azəri 

Mini Qolf dizayn qrupunun ideya müəllifidir. 


S P O R T S M A N QOLF 

Sahib 

Məmmədov 

Sahib Ellaz oğlu Məmmədov, 11 noyabr 1985-ci 

ildə Bakı şəhərində anadan olub. 2003-cü ildə 144 

nömrəli orta məktəbi yaxşı qiymətlərlə bitirib. 2004- 

2005-ci illərdə hərbi xidmətdə olub. Hərbi xidmət 

dövründən başlayaraq idmanın cüdo növü ilə məşğul 

olub. Daha sonra Qolfa olan marağı onu bu idman 

sahəsinə gətirib. Bir idmançı kimi karyerasına Azərbaycan 

Qolf Federasiyasında başlayaraq, peşəkar 

müəllimlər tərəfindən qolfun sirlərinə yiyələnmişdir. 

Azərbaycanda qolfun inkişafı ilə bağlı Bakı şəhərində 

olan bir çox məktəblərdə qolf təlimləri keçib. 

2016-cı ilin əvvəllərində “Xəyal Adası” qolf klubunda 

təlimlərə qatılmış və həmin ildə SNAG (snəq – qolfa 

yeni başlayanlar) imtahanlarını uğurla keçərək, 1-ci 

və 2-ci dərəcəli SNAG müəllimlik sertifikartı ilə təltif 

olunub. Hal-hazırda da qolfun sirlərini peşəkar müəllimlər 

tərəfindən öyrənir və tədbirlərdə uşaqlara qolf 

təlimləri keçir. Azəri Mini Qolf dizayn qrupunun idarə 

heyyətinin üzvüdür. 

- Tural, zəhmət olmasa ilk öncə oxucularımızı qolf 

haqqında məlumatlandır. 

- Qolf idman növünün vətəni Şotlandiya sayılır və 

çobanlar tərəfindən yaradıldığı fərz olunur. Bu oyun, təbiətdə 

xüsusi olaraq düzəldilmiş otluq bir sahədə qolf çubuqları 

və kiçik sərt bir topla oynanılan oyundur. Oyunun 

məqsədi sahənin təyin olunmuş 18 dəlikli (hole) 72 vuruş 

sayı (par) olan və topu ən az vuruş sayı ilə çuxura daxil 

etməkdir. Zamanla qolf oyunu xalq arasında sevilmiş və 

idman növünə çevrilmişdir. 2016-cı ildən etibarən qolf, 

Olimpiya idman növləri sırasına daxil edilmişdir. Qolf yeganə 

idman növüdür ki, yerin peyki olan ayda oynanı- 


37


- Tural, qolf oynamaq üçün nə 

lazımdır? 

- İlk növbədə istək, daha sonra 

meydança, qolf geyimi və aksesuarları. 

Qolf oyunu geniş sahədə oynanıldığı 

üçün oyunçuların yaşları və 

fiziki durumlarını nəzərə alaraq, qolfda 

köməkçi vasitələr də yaradılmışdır. 

Bu köməkçi vasitələrin missiyası 

oyunçuya komfortlu oyun və daha az 

kalori sərf edərək gözəl oyun nümayiş 

etdirməkdir. Bunlar aşağıdakılardır: 

“Zümrüd” Uşaq 

Bağçasında mini qolf 

dərsləri keçirilərkən 

1. Trolli (təkərli qolf arabası) 

2. Elektrik trollisi (pultla idarə 

olunan elektrik qolf arabası) 

3. Kaddy (köməkçi insan) 

4. Bagi (qolf maşını) 

lıb. 1971-ci ildə amerikalı kosmonavt 

Alan Shepard ayda qolf oynamış və 

həmin qolf topu indiyədək ayın üzərindədir. 

- Sahib, qolfun Azərbaycana 

gəlişi nə vaxta təsadüf edir? 

- Azərbaycanda qolf XX əsrin 

əvvəllərində yaradılmağa başlamış, 

ancaq SSRİ hökumətinin təzyiqləri 

nəticəsində tikintisi və inkişafı dayandırılmışdır. 

2012-ci ildə Prezident İlham Əliyev 

cənabları Quba şəhərində ilk 18 

dəlikli qolf meydançasının, 2015-ci 

ildə isə Bakıda Zığ şossesi yaxınlığında 

yerləşən 18 dəlikli Xəyal 

adası Qolf meydançasının açılışında 

iştirak etmişdir. Hal-hazırda da 

Qolf Azərbaycanda inkişaf etməkdə 

davam edir və gələcəkdə yeni qolf 

meydançalarının açılışı gözlənilir. 

- Sahib, qolfun hər hansı beynəlxalq 

təşkilatı varmı? 

- Bəli. İngiltərədə PGA adlanan 

Peşəkar Qolf Assosiasiyası fəaliyyət 

göstərir. Burada 3 istiqamətdə – 

Fellow PGA (qolf klubunun rəhbəri), 

Coach PGA (peşəkar məşqçi), Tour 

Player (oyunçu) kimi peşəkarlar hazırlanır. 

- Bəs qolf üzrə hər hansı yarışlar 

keçirilirmi? 

- Əlbəttə. Bu idman növündə 

də dünya, Avropa, Asiya çempionatları, 

Olimpiya və Major yarışları 

keçirilir. Bu turnirlərdə idmançının 

iştirakı prosesi onun oyun səviyyəsinin 

göstəricilərinə görə dəyişir. 

Avropa, dünya, olimpiya və major 

turnirlərinə qatılmaq üçün idmançı- 



lar ilk öncə yaşadıqları qitələrdə 

seçmə turnirlərində qalib gəlməli 

və ya ön sıralarda yer almalıdırlar. 

Sonra isə Avropa və dünya 

çempionatlarında qalib gələn və 

ya ön sıralarda yer alan oyunçular 

xüsusi dəvətlə qolfun ən 

adlı-sanlı dörd major turnirlərinə 

dəvət alırlar. Dörd major turnirini 

qazanan oyunçunun adı qızıl 

hərflərlə qolf tarixinə həkk olunur 

və ona Qrand Slam adı verilir. 

Dörd major turnirinin üçü ABŞda, 

biri isə Böyük Britaniyada 

keçirilir. Major turnirlərinin adları 

bunlardır: MASTERS, USA 

OPEN, THE OPEN, USA PGA 

CHAMPİONSHİP. 

edilə bilər. Soyuq fəsillərdə isə qolfa 

uyğun dizayn edilmiş qış geyimləri 

və yağışlı havada qolf oynamaq 

üçün sukeçirməyən geyimlərdən və 

çətirdən istifadə olunur. Bu geyimlər 

hər bir idmançının bədən ölçülərinə 

uyğun olmalı və oyun prosesində 

idmançı vuruş edərkən ona heç bir 

narahatçılıq yaratmamalıdır. 

Oyun etikası və qaydalarına gəlincə 

isə, oyun etikası ilk öncə oyunun 

başlanma vaxtına gecikməməkdir. 

Oyunçu öz qolf çantasındakı qolf 

çubuqlarının yerində olub-olmadığını 

və digər oyun aksesuarlarını yerində 

olduğunu yoxlamalıdır. Qolf çantasında 

maksimum 14 qolf çubuğu 

olmalıdır. Oyuna başlamazdan öncə 

oyunçular baş geyimlərini çıxardaraq 

bir-birilərinin əlini sıxır, salamlayır və 

bir-birilərinə gözəl oyun oynamağı 

Qolfda digər turnir növü də var ki, 

Major turniri qədər maraqlı və önəmlidir. 

Bu turnirin adı “Ryder Cup”dır. 

Bu turnir ABŞ-ın ən güclü qolfçuları 

ilə Avropanın ən güclü oyunçuları 

arasında keçirilir. 

- Tural, qolfda qəbul edilmiş 

hər hansı etika və oyun qaydaları 

varmı? 

- Qolf aristokrat və centilimenlərə 

xas olan bir idman növü olduğu üçün 

qolfda müəyyən etik qaydalar formalaşmış 

və bu etik qaydalara əməl 

edilməsi vacibdir. 

İlk öncə geyim etikasına toxunardım. 

Geyim etikası üç düymə polo 

köynək, klassik şalvar və xüsusi qolf 

ayaqqabıları ilə müəyyən edilmişdir. 

Mövsümə görə qolf geyiminə əlavə 

qolf kepkası və gün eynəyi də əlavə 


39

QOLF 


AZƏRİ MİNİ QOLF DİZAYN QRUPU 

Sifariş üçün: Mob: +99451 980 10 75 

+99455 651 00 82 

arzulayırlar. Sonra isə oyunçular bir-birilərinə öz vuracağı 

topların markasını, nömrəsini və sırf oyunçunun özünə 

məxsus olan simvolunu təqdim etməlidirlər. Bunun səbəbi 

oyun prosesində oyunçular bir-birilərinin toplarını səhv 

salmamaları üçündür. Hər bir oyunçu vuruş edərkən 

onun partniyorları sakitçiliyə maksimum dərəcədə riayət 

etməlidirlər. Mobil telefonları, siqnalverici cihazları və 

sükutu pozan vasitələri söndürməli və ya səssiz rejimə 

qoymalıdırlar. Oyunçu vuruş edərkən digər oyunçunun 

kölgəsi onun topunun üzərinə düşməməlidir. Hər vuruşdan 

sonra yerdən qopan ot örtüyünü oyunçu və ya onun 

köməkçisi (kaddy) tərəfindən yerinə qoyulmalıdır. Top 

qum maneəsinə düşərsə, oyunçu ordan vuruş etdikdən 

sonra qum səthinin bərpası üçün nəzərdə tutulmuş yaba 

vasitəsilə qumu yenidən əvvəlki formasına qaytarmalıdır. 

Bunu oyunçu özü və ya köməkçisi etməlidir. Top “green”ə 

(çuxurun ətrafı) düşərsə düşmə zərbəsindən yaranan 

batıqları piçmark adlanan xüsusi alətlə qaldırmaq 

lazımdır. Bunların səbəbi sizdən sonrakı oyunçuların 

oyununa maneə yaratmamaqdır. 

Vuruş prosesində oyunçular vuruş edən oyunçunun 

arxa və yan tərəfdən təhlükəsiz bir məsafədə dayanmalıdırlar. 

Oyunçu təhlükəli vuruş edərsə və top öndəki oyunçuların 

və tamaşaçıların üzərinə doğru gedərsə əlindəki 

qolf çubuğunu topun getdiyi istiqamətə doğru qaldırıb 

yüksək səslə FOR deyə ucadan qışqırmalıdır. 

- Sahib, bildiyimizə görə “Azəri Mini Qolf Dizayn 

Qrup” adlı birgə layihəniz də var. Bir qədər də bu 

barədə... 

- Mini Qolfun yaradılmasının məqsədi Azərbaycanda 

qolfun inkişafına dəstək və xalq arasında sevilərək 

oynanılmasına şərait yaratmaqdır. Mini Qolf böyük qolfa 

nisbətən daşınıla bilən bir avadanlıqdır. Mini Qolf avadanlıqlarını 

özünüzlə istədiyiniz yerə apara bilərsiniz. Bu 

da sizə imkan verir ki, qolfu evlərinizdə, ofislərinizdə, 

bağ evlərinizdə və həyətyanı sahələrinizdə çox rahat və 

zövq alaraq oynayasınız. Qolfun tibbi baxımından da insanlara 

faydası böyükdür. Aparılan təcrübələrə əsasən 

əsəbləri gərgin olan insanlar qolf oynayaraq sağalmış və 

rahatlıq tapmışlar. Mini Qolf Azərbaycan qolfunun inkişafına 

kiçik bir tövhədir. 

Vidadi Baxşiyev 


S P O R T S M A N AVTOBAN 

ЦЧЦncЦ nЯsИl 

Üçüncü nəsil “Hyundai 

Santa Fe” SUV geniş interyerə 

malik dəbdəbəli bir ailə avtomobilidir. 

Honda CR-V, Mazda 

CX-5 və Land Rover Discovery 

Sport kimi maşınlara rəqib sayılır. 

Bu model 5 və ya 7 oturacaqla 

əldə oluna bilər. 

“Santa Fe” silsiləsi (dizellə çalışan 

2.2L-lik modelini çıxmaqla) 

yalnız bir növ – 2.4L 176 at güclü 

mühərrikə sahibdir. Mexaniki və ya 

avtomatik sürət qutusunu seçmək 

imkanınız var, lakin tam ötürücülük 

şəxsi seçiminizdən asılı olmayaraq 

bütün modellərdə mövcuddur. 

“Santa Fe” ucuzlu model sayılmır. 

Qiyməti ilə bir neçə premium 

SUV-larla “kəllə-kəlləyə” gəlsə də, 

bəzi məqamlarda, məsələn salonun 

keyfiyyəti və nişanının cazibəliyində 

Audi Q5, BMW X3 kimi modellərlə 

ayaqlaşa bilmir. Buna baxmayaraq, 

“Santa Fe”nin interyeri çox genişdir 

və Hyundai standart olaraq müştərilərinə 

uzun müddətli zəmanət də 

verir. Üstəlik, artırılmış dincliyinə 

görə Euro NCAP tərəfindən 5 ulduza 

da layiq görülüb. 

Ümumiyyətlə, “Santa Fe” möhkəm, 

iri ailə avtomobilidir. Məhz 

buna görə o, 2014-cü il “Auto Express”in 

“Ən yaxşı geniş SUV” nominasiyasında 

qalib gəlib və hələ də ən 

yaxşı tam ötürücülər siyahısında yer 

almaqdadır. 

Dörd təkər rejimində olmasına 

baxmayaraq bir çox hallarda sanki 


41

AVTOBAN 


yalnız qabaq təkərlər “dartır” və dinamikadan 

yalnız yerə yapışmanın 

zəif olduğu vaxtlarda yararlanmaq 

mümkün olur. 6 pilləli avtomobil, 8-9 

pilləlilərlə bəzi rəqabətlərdə biraz 

qədimdənqalma görünə bilər. Amma 

nəzərə alsaq ki, 194 at güclü və 23.1 

fırlanma anı ilə 2.2 dizel mühərrikli 

Hyundai sübut etməyə çalışır ki, yaxşı 

performans üçün əsas olan təkcə 

pillələrin sayı deyil. 6 pilləli mexaniki 

“Santa Fe” isə 10 saniyəyə 100 km/s 

sürət yığır. 

Hyundai “Santa Fe” ön tərəfdə 

dayaq tipli MacPherson və çoxlinkli 

arxa asqı sistemi ilə təchiz olunub. 

Bu mükəmməl asqı sistemi avtomobilin 

manevr qabiliyyətini artırır, daha 

rahat idarəetmə və təhlükəsizliyini 

təmin edir. 

“Santa Fe” də özünüzü rahat hiss 

etmək üçün oturacaqları və sükanı 

istənilən kimi tənzimləyə bilərsiz. 

Lakin maşının ümumi həcmindən 

xəbəriniz olsun. Belə ki, oturacaqları 

çox hündürə qaldırdıqda qarşınızdakı 

görüntüdə maneələr yarana bilər 

və “kor nöqtələr” adlandırlıran bölgə 

böyüyə bilər. 

2.4 L həcmli 4 silindirli mühərrik 

176 at gücünə malikdir. Tam ötürücülüyə 

malik bu maşınla yol getmək 

çox rahat və təhlükəsizdir. Həmçinin, 

səssizlik də təkmilləşdirilib. “Santa 

Fe” sürücünün dizlərini qoruyan hava 

yastıqlarıyla bərabər digər adi təhlükəsizlik 

yastıqlarıyla və sabitliyə 

nəzarət sistemləriylə təchiz olunub. 

360 dərəcəlik görüntü kamerasıyla 

Bluetooth sistemi demək olar ki, bütün 

modellərdə standartdır. BlueLink 

sistemi də artıq standartlara əlavə 

olunub. Bu system smart telefonlarla 

müştərək sizin naviqasiya sisteminizi 

və digər rahatlığınızın təminatı üçün 

nəzərdə tutulub. Məsələn, iPhone 

üçün BlueLink proqramı mövcuddur. 

Bu sürücüyə uzaq məsafədən avtomobili 

söndürüb işə salmaq imkanlarını 

da yaradır. Digər yeniliklərə yük 

bölməsinin qapısının avtomatik açılıb 

bağlanması daxildir. 

Əvvəllər də vurğuladığım kimi, 

Hyundai son zamanlar modellərindəki 

görünüşə xüsusi önəm verir və 

bu tarixinin ən kamil və müasir metal 

lövhələriylə dizayn edilmiş “Santa 


S P O R T S M A N AVTOBAN 

Fe”dən də yan keçməyib. Avtomobilin 

kəskin kənarlar və sıx büküklərə 

bürünmüş ksenon ön lampalar və 

duman əleyhinə fənərlərlə əhatəyə 

alınmış altıbucaqlı radiator barmaqlıqları 

burada özünü ən yaxşı tərəfdən 

göstərir. 

İndi Hyundai krossoverlərində bir 

növ “ailə bənzərliyi”nə rast gəlmək 

olar. “Kobud” “Tucson” modeli ilə aerodinamik 

uzun təkər bazasına malik 

“Santa Fe”ni birləşdirən məxsusi 

bir dizayn bənzərliyi mövcuddur. Ən 

gözə çarpan cəhət isə yuxarıda qeyd 

etdiyim kimi ön lampalar və duman 

əleyhinə fənərlərlə əhatəyə alınmış 

altıbucaqlı radiator barmaqlıqdır 

desək yanılmarıq. Yan pəncərə altları 

vaxtilə Mazda-nın fəxr etdiyi CX-7 

modelindəki kimi qabarıq və yerinə 

rahat oturmuş görünür. Bütün bunlar 

arxa lampalar və yük sahəsinin üzərindəki 

şüşə ilə tamamlanır. 

“Tucson”da olduğu kimi, “Santa 

Fe”nin salonunda da təkmilləşdirilib. 

Nəzarət paneli daha mərkəzdə 

yerləşdirilib, hər iki cinahına da iri 

hava ventilyasiyası yerləşdirilib. Bu 

dizayna kompakt avtomobillərdə teztez 

rast gəlinir və metal lövhələrlə 

əla üslub yaradılır. Cihazlar paneli 

dalğavari formadadır – sərnişinlərə 

tərəf batır, mərkəzə tərəf isə qabarır. 

Naviqasiyalı krossoverlərdə olduğu 

kimi burada da 8 inçlik ekran tutqun 

səthdə parıldayır və axşam işıqlarında 

bir başqa gözəlliyə səbəb olur. 

Yekun 

“Hyundai Santa Fe” gözəl görünüşlü, 

möhkəm quruluşlu, 7 oturacaqlı və 

yüksək tələbatlı bir SUV avtomobildir. 

Emil Hüseyn 

Hyundai Auto Azerbaijan 

Ünvan: Ziya Bünyadov pr. 118 

www.hyundai.az 


43

ТЯГДИМАТ 


Bakıda “Olimpiya tarixi, idman siyasəti” 

kitabının təqdimatı olub 

Dekabrın 21-də Bakıda 

“Olimpiya tarixi, 

idman siyasəti” kitabının 

təqdimatı olub. 

Milli Olimpiya Komitəsinin 

vitse-prezidenti Xəzər 

İsayevin müəllifi olduğu kitab, 

üç dildə nəfis şəkildə 

çapdan çıxıb. 

Təqdimat mərasimində 

çıxış edən Gənclər və 

İdman naziri Azad Rəhimov 

nəşrin əhəmiyyətini 

yüksək qiymətləndirərək 

deyib: “Kitabda Olimpiya 

Oyunlarının yaranması, 

Olimpiya hərəkatının inkişafı, 

onun xalqlar arasında 

əlaqələrin möhkəmlənməsində 

rolu, olimpiya dəyərləri, 

Azərbaycan idmanının 

inkişaf mərhələləri, müasir 

idman infrastrukturunun 

yaranması barədə geniş 

məlumat toplanıb. Müəllif, 

qədim dövrdə Olimpiya 

hərəkatını, eləcə də onun tənəzzülü 

ilə yanaşı, Olimpiya Oyunlarını 

bərpa edən Pyer de Kubertenin 

bu sahədə fədakar əməyini geniş 

şəkildə oxucuların diqqətinə çatdırıb. 

Bu gün Olimpiya Oyunlarının 

keçirilməsi hər bir ölkə üçün böyük 

bayrama çevrilir. Bu mötəbər yarışda 

idmançılar öz gücünü, iradəsini, 

Vətənə olan sevgisini nümayiş 

etdirmək şansı qazanırlar. Kitabda 

idmançılarımızın Avropa və dünya 

çempionatlarında qazandıqları 

qələbələrə, Azərbaycan idmanının 

uğurlarına geniş yer verilib”. 

Nazir bildirib ki, Xəzər İsayev 

idman nəzəriyyəçisi, vətənpərvər 

ziyalı kimi Olimpiya hərəkatı ilə 

yanaşı, Azərbaycanın müstəqilliyinin 

bərpasından sonra bu sahəyə 

dövlət qayğısını xüsusi qeyd edib. 

Nəşrdə idmanın maddi-texniki bazasının 

yenidən qurulması, müasir 

standartlara cavab verən Olimpiya 

İdman Komplekslərinin tikintisi, 

həmin arenaların açılış mərasimlərində 

ümummilli lider Heydər 

Əliyevin və dövlətimizin başçısı, 

Milli Olimpiya Komitəsinin prezidenti 

İlham Əliyevin iştirakı 

barədə də geniş məlumat 

əksini tapıb. A.Rəhimov 

vurğulayıb ki, “Olimpiya tarixi, 

idman siyasəti” kitabı 

idmansevərlər və tələbələr 

üçün maraqlı, zəngin məlumatların 

toplandığı qiymətli 

vəsaitdir. 

Kitabın əhəmiyyətini 

yüksək qiymətləndirən 

Milli Olimpiya Komitəsinin 

vitse-prezidenti Çingiz Hüseynzadə, 

idmançılarımızın 

beynəlxalq arenada 

qazandıqları nailiyyətlərin 

nəşrdə geniş təqdim olunmasını 

xüsusi vurğulayıb. 

Qeyd edib ki, kitabda ölkəmizdə 

inkişafda olan Olimpiya 

hərəkatı haqqında ətraflı 

məlumat verilib. Ölkə 

idmanına göstərilən dövlət 

qayğısı, idman infrastrukturunun 

yaradılmasına və 

yenidən qurulmasına kitabda 

geniş yer verilib. Bu 

inkişafın nəticəsidir ki, Azərbaycan 

millisi XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında 

18 medal qazanıb. 

Vitse-prezident deyib ki, kitab- 


S P O R T S M A N ТЯГДИМАТ 

da mötəbər idman yarışlarını əks 

etdirən fotoşəkillər oxucuda böyük 

təəssürat yaradır. İdmanın geniş 

coğrafiyanı əhatə etməsi, müxtəlif 

xalqları mənəvi birliyə dəvət etməsi 

onun beynəlmiləlçiliyini, sülhməramlı 

olduğunu bir daha sübut edir. 

İdmanda Olimpiya çempionu adından 

daha yüksək fəxri ad yoxdur. 

Kitabda Olimpiya hərəkatının 

mükəmməllik və dostluq carçısı 

kimi təqdim olunduğunu diqqətə 

çatdıran Azərbaycan Dövlət Bədən 

Tərbiyəsi və İdman Akademiyasının 

rektoru Fuad Hacıyev, 

ölkəmizdə həyata keçirilən uğurlu 

idman siyasətinin bəhrələrindən 

danışıb. Rektor bildirib ki, bu uğurlu 

siyasətin təməli ümummilli lider 

Heydər Əliyev tərəfindən qoyulub. 

Hazırda Azərbaycan Prezidenti 

İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə bu 

siyasət uğurla davam etdirilir. Bu 

gün ölkəmizdə gənclərin asudə 

vaxtının səmərəli təşkili üçün hər 

cür şərait yaradılıb. Bakıda və regionlarda 

Olimpiya İdman kompleksləri 

istifadəyə verilib. Mötəbər 

beynəlxalq yarışlara yüksək səviyyədə 

ev sahibliyi edən Azərbaycan, 

ötən il birinci Avropa Oyunlarını 

peşəkarlıqla təşkil edərək, 

dünyanın diqqətini özünə cəlb etdi. 

Milli Olimpiya Komitəsinin baş 

katibi Ağacan Abıyev, Milli Məclisin 

Gənclər və İdman Komitəsinin 

sədri Fuad Muradov, deputat Adil 

Əliyev, Gənclər və İdman nazirinin 

müavini İntiqam Babayev, nazirliyin 

şöbə müdiri Fərid Mansurov, 

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti 

yanında Gənclər Fondunun 

icraçı direktoru Fərhad Hacıyev, 

Bakı Şəhər Gənclər və İdman Baş 

İdarəsinin rəisi Raqif Abbasov 

çıxışlarında kitabın əhəmiyyətini 

yüksək qiymətləndiriblər. 

Sonda müəllif Xəzər İsayev kitabın 

hazırlanmasında və nəşrində 

əməyi keçənlərə minnətdarlığını 

bildirib. 

Kitab haqqında rəyi Gənclər və 

İdman naziri Azad Rəhimov yazıb. 

“Ön söz”ün müəllifi isə Azərbaycan 

Dövlət Bədən Tərbiyəsi İdman 

Akademiyasının rektoru Fuad Hacıyevdir. 


45

sağlam qalmağın 

effektiv yolu 

Qış gələr – gəlməz sosial həyat canlanır. Tətil, məzuniyyət bitir, 

balacalar bağçaya, məktəblilər və tələbələr təhsil ocaqlarına, böyüklər iş 

yerlərinə qayıdır. Və... müxtəlif xəstəlik epidemiyaları başlayır. Bu vəziyyət 

idmançılardan da yan keçmir, məşqlərə də təsirsiz ötüşmür. 

Səbəbləri araşdırsaq məlum olur ki, epidemiyalar isti 

havalara öyrəşmiş orqanizmin “soyuma” ilə qarşılaşması və 

başqa fərdlərin müxtəlif yerlərdən “gətirdiyi” törədicilərlə, 

xüsusilə hava-damcı yolu ilə yayılan respirator infeksiyalarla 

rastlaşması nəticəsində baş qaldırır. 

Orqanizmin istənilən yad agentlə- virus, bakteriya, toksin, 

zəhər və s. ilə kontakt zamanı anadangəlmə immunitet 

(qeyri-spesifik rezistentlik) aktivləşir. Bu hər bir insanorqanizminə 

xas anadangəlmə universal müdafiədir. 

Orqanizmimizi təkrar yoluxmalardan, təkrar infeksiyalardan 

qoruyan spesifik immunitetimiz də vardır ki, bu müdafiə 

yalnız orqanizmə tanış (daha öncə keçirilmiş xəstəlik nəticəsində 

yaranan antigen) natigen (virus, bakteriya, toksin və s.) 

daxil olduqda aktivləşir. 

Qazanılmış immunitet daha tez və məqsədli təsir edir, lakin 

bu immunitet yalnız xəstəlik keçirildikdə və ya törədicinin 

eyni ştammı ilə peyvənd olunduqda formalaşa bilir. 

İnsan orqanizmini qoruyan belə böyük, ”ağıllı” müdafiə 

sistemləri olmasına baxmayaraq payız mövsümünə xas olan 

“soyuqdəymə” adlandırdığımız xəstəliklərin törədiciləri – 

qrip, paraqrip, adenovirus, rinovirus, RS- viruslarının növləri 

çox müxtəlifdir və daim yeni ştammlar yaranmaqdadır. Bu 

səbəbdəndə insann orqanizmi demək olar həmişə bu viruslara 

qarşı hazırlıqsız olur. 

Hazırkı ekologiya və yaşayış tərzi nəzərə alınsa immuniteti 

“döyüş hazırlığında” saxlamaq demək olar ki mümkün deyil. 

Bu o deməkdir ki, immun sistem daim “kənardan” dəstək 

almalıdır. 

Belə dəstəyin ən effektiv üsulu – profilaktik və müalicə 

məqsədilə orqanizmdə interferon hasilatını stimulyasiya edən 

dərmanların qəbuludur. İnterferon immun hüceyrələri tərəfindən 

“yad cisimlə” (virus, bakteriya, atipik hüceyrə) rastlaşdıqda 

ifraz olunan sitokinlər qrupuna aid zülaldır. İnterferonun 

virusəleyhi rolu isə xüsusilə qabarıq görünür. 

Nə qədər xeyirli görünsə də, hazır interferon preparatları 

verdikdə immun sistemin işinə müdaxilə etmiş oluruq və 

immun hüceyrələrin aktivləşərək mübarizə aparmasına sadəcə 

ehtiyac olmur. İmmun sistemə bu cür müdaxilə, sistemin 

özünü tənzimləmə qabiliyyətini zədələyir. Əgər immun sistem 

xəstəliyin səbəbi müəyyənləşdirilmədən yalnız stimulyasiya 


САЬЛАМ ОЛ 

olunsa sistem kontroldan çıxar və allergik xəstəliklərin yaranmasına 

səbəb olar. Ona görədə simptomları aradan qaldırmaq 

əvəzinə ilk növbədə xəstəliyin səbəbini tapmaq vacibdir. 

Məhz Bioloji Təbabətdə aparılan müalicə bilavasitə səbəbə 

qarşı yönəlmişdir. Bununla yanaşı Bioloji Təbabətdə 

istifadə olunun preparatlar təbii tərkibə malik olduğundan və 

xüsusi üsulla potensiyalaşdırılaraq istehsal olunduqlarından 

immun sistemə requlyator təsir göstərə bilir. Beləki, biopreparatlar 

T-helper-3 limfositlərinə təsir göstərməklə immun 

sistemin funksiyasını tənzimləyir və nəticədə İMMUNOMO- 

DULYASİYA həyata keçirilir. 

Bioloji təbabətdə müalicə məhz xəstəliyin səbəbinin aradan 

qaldırılmasına yönəlmişdir. Bioloji təbabətdə istifadə 

olunan preparatlar xüsusi texnologiyayla hazırlanmışdır və 

natural komponentlərin mikrodozalarından ibarətdir. Bu preparatlar 

immun sistemə və orqanizmə bütövlükdə tənzimləyici 

təsir göstərir. Belə bioloji preparatlardan biri Engystoldur. 

Bu proses dəfələrlə təkrarlanarsa, növbəti dəfə infeksiya 

ilə rastlaşdıqda immun sistem antigenə daha zəif və gec reaksiya 

verir. Törədicilərə qarşı immuniteti artırmaq məqsədilə 

elə preparatlar seçilməlidir ki, immun hüceyrələrin aktivliyini 

və interferon hasil etmə qabiliyyətini artırmaq xüsusiyyəti 

olsun, orqanizmə daim daxil olan toksinləri orqanizmdən 

əlavə yan təsirləri olmadan xaric edə bilsin. Bu məqsədlə son 

illər istifadə olunan ən effektiv preparat Engystoldur. 

Engystolun tərkibi hesabına Vincetoxicum hirundinaria, 

Sulfur hüceyrələrin fermentativ aktivliyini artırır, orqanizmdən 

zəhərlərin, toksinlərin xaric olunmasını sürətləndirir. 

Beləliklə, dezintoksikasiya prosesi normallaşır. 

Kolloid kükürd sulfid ferment qruplarına təsir edir, onların 

sulfanilamid sinfindən olan preparatlarla, antibiotiklərlə, 

ağır metallarla birləşməsini azaldır. Sulfurdan digər preparatların 

effektivliyi aşağı səviyyədə olanda da istifadə edirlər. 

Məhz toksinlər, kimyəvi preparatlar, və bir çox digər faktorlar 

oqanizmdəki detoksikasiya və drenaj proseslərini bolokada 

edərək, ferment sistemlərinin zədələnməsinə gətirib çıxarır. 

Engystol orqanizmin toksiki yüklənməsini azaldır, eləcə də 

allopatik müalicənin neqativ yan təsirlərini aradan qaldırır. 

Engystol preparatının əsas üstünlüklərindən biridə hepatotoksik 

təsirə malik olmamasıdır. Tərkibində vinsetoksin (Vincetoxicum 

officinale) olduğuna görə vegetativ sinir sisteminin 

simpatik bölməsinin işini normallaşdırır və damarların işini 

əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşdırır, bununla da toxuma metabolizmi 

yaxşılaşır. 

Beləliklə, Engystol özünü müdafiə qüvvələri zəifləmiş 

orqanizmdə özünü bərpa qüvvələrini səfərbər etmək, o cümlədən 

immun sistemin normal fəaliyyəti üçün əlverişli şərait 

yaradır. 

Engystolun istifadəsinə göstərişlər: 

Virus infeksiyaları - laringit, qrip, xəskin və xr. rinovirus 

infeksiyaları, virus hepatitləri, eləcə də naməlum etiologiyalı 

qızdırmalarda; 

Tənəffüs yolları xəstəlikləri - traxeit, göyöskürək, 

bronxit, bronxial astma, pnevmoniya, sinusit 

Engystolun üstünlükləri: 

• Elmi kliniki sübut olunmuş kliniki effektivlik və təhlükəsizlik 

• Müxtəlif virus xəstəliklərinin profilaktikası və müalicəsi 

məqsədilə istifadə oluna bilər 

• Spesifik və qeyri spesifik immuniteti tənzimləyir 

• Hamilə və südverən analar üçün və eləcə də bütün ailə 

üçün zərərsizdir 

• Yaxşı mənimsənilir 

• Uzunmüddətli müalicə məqsədilə istifadə oluna bilər 

Engystol-un istifadə qaydası 1-2 tab. gündə 3-4 dəfə, 

yeməkdən 30 dəq əvvəl 

1 amp həftədə 2-3 dəfə ə/d, v/d 

Azərbaycanda eksklüziv 

nümayəndə İKŞ “Planeta” 

Ünvan: Bakı, 3 mkr., Pişəvari 110 

(Cavadxan küç 24), 

Memar Əcəmi metrosunun yaxınlığında 

Tel.: (012/050/055/070) 430 89 89 

(012) 430 10 10 

Fb.com/bioloji.tababat 

www.btk.az 


47

FUTBOL 


Futbol üzrə milli komandamız, 

arxada qoyduğumuz 

ildə bizləri təəccübləndirdi. 

Dünya çempionatının seçmə 

qrup mərhələsində keçirdiyi 

4 oyunda 7 xal toplayan 

futbolçularımız, qrupda 3-cü 

pillədədilər. Doğrudu, ardıcıl 

3 möhtəşəm oyundan sonra 

Şimali İrlandiyada büdrədik. 

Ancaq böyük ölçüdə bu nəticə 

yığmamız haqda fikirləri 

dəyişmədi. Bəs millimizin 

baş məşqçisi Robert Prosineçki 

komandasının çıxışı 

barədə nələr düşünür? 

Buyurun, bu meydan, bu da 

şeytan! 

Robert Prosineçki: 

“Mütləq görüşəcəyik!” 

Şaxta baba, şaxta can! 

- Qəribə səslənsə də, neçə yaşınızdan 

sonra Şaxta babaya inamınız 

itib? 

- Qətiyyən qəribə səslənmir. Hələ 

də Şaxta babaya inanıram. Yeni il bizdə 

ən böyük bayramdı! Bu, ailəvi bayramdı. 

Bütün ailələr bir yerə toplaşır. 

Bu gün də ən çox arzuladığım bayramdı. 

Hamımız Şaxta babadan hədiyyələr 

gözləyirik. Küknarın altına da 

öz hədiyyələrimizi qoyuruq. Bu, nəsildən 

nəsilə keçən bir gözəl mərasimdi. 

Bu gün də övladlarım küknar ağacının 

dibindən hansı hədiyyənin çıxacağını 

səbrsizliklə gözləyir. 

- Hər halda, hər kəsin Şaxta 

babadan arzuladığı hədiyyələr 

olur. 2017-də “ağsaqqal”dan nəyi 

diləyəcəksiniz? 

- Düşünmürəm ki, arzularım qeyri-adiliyi 

ilə seçiləcək. İlk növbədə 

özümə və əzizlərimə sağlamlıq arzulayıram. 

Övladlarımın təhsil sahəsində 

uğurlu olmalarını diləyirəm. Azərbaycan 

yığmasının baş məşqçisi kimi, 

komandam üçün 2017-nin uğurlu il olmasını 

arzulayıram. 

Ekskursiya: San-Marinodan 

Şimali İrlandiyayadək 

- 2016-ya baş vurmağın əleyhinə 

deyilsiniz? 

- İlk növbədə püşkatmadan başlayaq. 

Almaniya, Çexiya və Şimali 

İrlandiya yığmaları son Avropa çempionatının 

iştirakçıları idi. Norveç yalnız 

pley-offda məğlub olaraq, qitənin 

ən nüfuzlu yarışından kənarda qaldı. 

Qrup olduqca arzuolunmazdı. Almaniya 

yığması son dünya çempionudu 

və nəinki qrupumuzun, ümumiyyətlə, 

DÇ-2018-in favoritidi. 

Başlayaq yeganə favorit olduğumuz 

oyundan – San-Marinodakı matçdan. 

Hesab edirəm ki, uğurlu oyun 

keçirdik. Rəqibə 90 dəqiqə ərzində 1 

qol şansı belə vermədik. Özümüz isə 

sıx müdafiə olunan kollektivlə matçda 

vurduğumuz qoldan başqa da 

bir neçə dəfə fərqlənmək şansı əldə 

etdik. Müəyyən tənqidlərə tuş gəldik 

ki, San-Marino kimi rəqibi 1:0 məğlub 

etdik. Oyuna təkrar-təkrar baxmışam 

və qeyd edim ki, futbolçulardan razı 


S P O R T S M A N FUTBOL 

qaldım. Seçmə mərhələni qələbəylə 

başlamaq olduqca vacib idi. 

Norveçlə oyuda yaxşı nəticə 

qazandıq. Erkən qol vurduq və 

daha çox müdafiəyə diqqət yetirdik. 

Əks-hücumlara bel bağlayırdıq. İmkanlarımız 

da oldu. Ancaq istifadə 

edə bilmədik. Etiraf edim ki, rəqib çox 

güclü idi. Bu qələbə psixoloji cəhətdən 

bizim üçün çox əhəmiyyətli idi. 

Çünki 2 oyuna 2 qələbə komandanın 

üzərindəki təzyiqi azaldır. Belədə, 

Çexiyaya qarşı oyuna daha əzmlə 

hazırlaşmağa başladıq. 

Çexiya səfərindən də razı qaldım. 

Bu ölkənin yığması zəngin ənənəyə 

sahibdi. Onların futbolçuları həmişə 

Avropanın top-komandalarının formasını 

geyinib. Bu kollektiv də istisna 

deyil. Ancaq biz kifayət qədər baxımlı 

futbol sərgiləyib, Liberetsdən xalla 

dönməyi bacardıq. 

Növbəti səfərimiz Belfasta oldu. 

Şimali İrlandiya yığmasının heyəti 4 

ildi ki, eyni olaraq qalır. Bir-birlərini 

gözüyumulu başa düşürlər. Zəif olmadıqlarını 

son Avropa çempionatına 

düşməklə sübut etdilər. Oyunçuları 

İngiltərənin müxtəlif klublarında çıxış 

edirlər. Bizim ən zəif yerimiz – standart 

vəziyyətlər - onların ən güclü 

tərəfidi. Dəfələrlə həmin oyunun videoyazısını 

izləmişəm. 4:0-lıq məğlubiyyətdən 

sonra “yaxşı oynadıq” demək 

çətindi. Lakin təhlil etdikdə görürəm 

ki, komanda pis oynamadı. Qollardan 

üçü standart vəziyyətdən sonra vuruldu. 

Qapında 3 qol gördükdən sonra 

dönüş yaratmaq müşkül məsələdi. 

Ancaq bir daha qeyd edirəm ki, güclü 

Şimali İrlandiya kollektivinə qarşı 

matçda komandamız pis təsir bağışlamadı. 

Hesab edirəm ki, pis başlamamışıq. 

Keçirdiyimiz 4 qarşılaşmadan 

3-nü səfərdə oynamışıq və 7 xala 

sahibik. Növbəti oyunumuz martda 

Almaniyaya qarşıdı. Ardınca isə evdə 

3 mühüm qarşılamamız var ki, bunlardan 

maksimum xal toplamaq istəyirik. 

Qrupda 2-ci pilləni tutmaq üçün az da 

olsa, şansımız var və bunun uğrunda 

sonadək mübarizə aparacağıq. Avropada 

hamı Azərbaycan yığmasından 

danışır və bu məni məmnun edir. 

Sevinirəm ki, futbol Azərbaycanda 

inkişaf edir və biz də bunun bir parçasıyıq. 

Kim kimə nə verdi? 

- Millimizi qəbul etməzdən öncə 

təbii ki, oyunlarını izləmisiniz. Robert 

Prosineçki Azərbaycan yığmasına 

nə verdi? 

- Gəlişimdən öncəki 4 qarşılaşmanın 

hər birini izləmişdim. Uduzulan 

bu oyunlardan biri də Xorvatiyadan 

alınan 0:6 hesablı məğlubiyyət idi. 

Komandaya yeni futbolçular cəlb etdim. 

Hesab edirdim ki, onlar yığmaya 

daha çox fayda verə bilər. Gəldikdən 

sonra Maltanı məğlub etdik, Norveçlə 

səfərdə, Xorvatiyayla evdə heç-heçə 

oynadıq. Açığı, sonuncularla əldə olunan 

nəticə mənim üçün sensasiya idi. 

Çünki Xorvatiyanı Avropanın ən güclü 

komandalarından biri sayıram. İtaliya 

ilə oyunu da aktivimizə yaza bilərəm. 

Bəli, həmin matçda məğlub olduq. Ancaq 

məzmunlu futbol göstərdik. Eyni 

zamanda, futbolçularda özünəinam 

hissini yaratdım. Uşaqlar meydanda 

özlərinə inanmağa başladılar. Etiraf 

etmək lazımdı ki, ölkə çempionatımızın 

səviyyəsi aşağıdı. Mütləq gücləndirmək 

lazımdı. Gəlin baxaq ki, 

qrupdakı rəqiblərimiz hansı çempionatlarda 

oynayır? Bəziləri top-çempionatlarda 

həftədə minimum bir ağır 

oyun keçirir, digərləri Çempionlar 

Liqasında, Avropa Liqasında da iştirak 

edirlər. “Qarabağ” ciddi rəqabətlə üzləşmədən 

rəqiblərini sıradan çıxarır. 

Bu səbəbdən də daha elitar rəqiblərlə 

qarşılaşanda bəzən keyfiyyətli oyun 

göstərə bilmirik. Elə Avropa Liqasında 

“Qarabağ”ın ifasındakı oyunlarda da 

bunun şahidi olduq. Hesab edirəm ki, 


49

FUTBOL 


biz irəliyə doğru ciddi addım atmışıq. 

Elə statistik göstəricilərimiz də yaxşılaşıb. 

Fakt budu ki, 4 turdan sonra 

Azərbaycan yığmasının aktivində 7 

xal var! 

- İndi də əks sual: Bəs, Azərbaycan 

Robert Prosineçkiyə nə 

verdi? 

- Artıq iki ildi burdayam. Azərbaycan, 

Bakı çox xoşuma gəlir. Ailəm 

də yanımdadı. Övladlarım burda 

məktəbə gedir. Azərbaycanda daha 

çox yaşayıram, nəinki Xorvatiyada. 

Azərbaycan yığması həyatımda yeni 

təcrübədi. Həm məşqçi kimi yeni təcrübə 

qazanmışam, həm də insan kimi 

yeni mədəniyyətlə tanış olmuşam. 

Burdakı şəraitdən olduqca razıyam. 

Qarşıda hələ 1 illik müqaviləm var və 

bu müddət ərzində uğurlu çıxış etmək 

üçün əlimdən gələnin ən yaxşısını 

edəcəm. 

- Adını çəkmək belə istəmədiyim 

sələfiniz uzun illər ərzində 

AFFA-nın tənqid olunmasının səbəbkarı 

idi. Qeyd etdiniz ki, 1 ildən 

sonra müqavilə müddətiniz başa 

çatır. Anlaşma uzadılmasa, AFFA 

əməkdaşlığa xitam verdiyi üçün 

yenə də tənqid olunacaq. Assosiasiya 

rəhbərliyinin yenidən tənqid 

olunmasının tərəfdarısınız? 

- Bu suala cavab verməyə çətinlik 

çəkirəm. Nəinki məşqçi həyatı, 

ümumiyyətlə, insan sabah nə olacağını 

bilmir. Qarşıda isə hələ 1 il 

var. Müqavilə imzalayarkən, assosiasiya 

rəhbərliyinə futbol fəlsəfənizi 

dəyişmək, bu idman növünü yeni 

mərhələyə qaldırmaq istədiyimi bildirmişdim. 

Müqavilə müddətim başa 

çatdıqda işimə qiyməti AFFA, azarkeşlər, 

siz – jurnalistlər verəcəksiniz. 

Zamanı çatanda danışıqlar masası 

arxasına keçib 2 suala cavab axtaracağıq: 

mənimlə işbirliyini davam 

etdirmək istəyirlərmi və mən bu işbiriliyində 

maraqlıyammı? Hələliksə 

bütün diqqətimiz martda baş tutacaq 

Almaniya ilə matça yönəlib. Sevinirəm 

ki, futbolçuların düşüncə tərzlərini 

dəyişə bilmişəm. İndi onlar güclü 

rəqiblərlə eyni səviyyədə oynaya 

bildiklərinə inanırlar. Bu xətti növbəti 

oyunlarda da davam etdirmək istəyirəm. 

Əlbəttə, başa düşürəm ki, Almaniyaya 

qarşı oynamaq çox çətindi. 

Ancaq biz mübarizə aparacağıq. 

Çünki rəqibin kimliyindən asılı olmayaraq, 

hər bir ev oyunu yığmamız 

üçün olduqca böyük əhəmiyyət kəsb 

edir. Vaxt çox tez keçir. Bir il də bir 

göz qırpımında keçəcək və bundan 

sonra danışıqlar aparılacaq. 

“Dağ” və “Məhəmməd” 

- Arxada qalan 4 oyuna nəzər 

saldıqda, fikrinizcə, ən yaxşı və ən 

pis oyun hansı idi? Mümkünsə, hər 

iki halda 10 ballıq sistemlə qiyməti 

də səsləndirin. 

- Cavabı bundan başlayım ki, biz 

düz yoldayıq. Rəqiblərimiz məlum 

olduqdan sonra heç kim inanmazdı 

ki, 4 oyundan sonra 7 xalımız olacaq. 

Öncəki tsikldə mən deyəndə ki, 

Xorvatiyaya Bakıda, Norveçə səfərdə 

uduzmayacağıq, çoxları gülürdü. 

Elə sizin həmkarlar da inanmırdı. 

Yeni tsikl başlayır və biz ardıcıl olaraq, 

San-Marino və Norveçi məğlub 

edirik, ardınca isə Liberetsdən xalla 

qayıdırıq. Çexiya ilə oyuna xüsusi 

diqqət yetirmək istəyirəm. Ələlxüsus 

da 2-ci hissəyə. Komanda vahid 

orqanizm kimi çıxış etdi. Bəli, qalib 

gəlmədik, amma sübut etdik ki, Azərbaycan 

millisi futbol oynamağı bacarır. 

İndi Azərbaycanda əksəriyyət 

komandaya inanmağa, güvənməyə 

başlayıb. Bu gün rəqiblər Azərbaycana 

əvvəlki “tək ayaqla 3 xalı qazanacağıq” 

təfəkkürü ilə gəlmirlər. İtaliya 

bizi məğlub etdikdən sonra elə sevinirdi 

ki, sanki dünya çempionu olub. 

Bu, futboldu və məğlubiyyət də bu 

oyunun ayrılmaz hissəsidi. Mənim 

üçün əsas odu ki, uduzanda da komanda 

layiqli futbolla uduzsun. Qarşıdan 

gələn Almaniya ilə görüşədək 

yoxlama oyunumuz yoxdu. 7 günlük 

toplanışımız olacaq, vəssəlam. Mayda 

İslam oyunları keçiriləcək. İndi bu 

yarışda əsas yığmanın oynayıb-oynamayacağına 

dair suala aydınlıq 

gəlməkdədi. Çempionat başa çatdıq- 


S P O R T S M A N FUTBOL 

dan sonra isə 40 günlük fasilə yaranacaq. 

Şimali İrlandiya ilə matçadək 

bu problemi həll etmək lazımdı. Bunun 

üzərində çalışırıq. Əgər İslam 

Oyunlarında iştirak etməsək, mütləq 

təlim-məşq toplanışı keçməli olacağıq 

ki, komanda britaniyalılarla oyuna 

hazır olsun. Təbiətcə nikbin insanam. 

Böyük səbrsiziklə Şimali İrlandiya ilə 

oyunu gözləyirəm. Komandama inanıram 

və əminəm ki, bu dəfə fərqli 90 

dəqiqə oynayacağıq. 

- “Dağ Məməmmədin yanına 

getməyəndə, Məhəmməd dağın yanına 

gedir”. Ok, siz ən yaxşı və ən 

pis oyunun adını çəkmədiniz. Bunu 

mən edim, münasibətinizi bildirin: 

Çexiyaya qarşı matç ən uğurlu idi, 

San-Marinoyla görüş isə ən uğursuz. 

- Ən pis oyun seçiminizlə razılaşmıram. 

Mənə görə, ən pis oyunumuz 

Şimali İrlandiyaya qarşı oldu. Qarşıda 

bizi hələ çox iş gözləyir. Təəssüflənirəm 

ki, ilk qol, autdan sonra sadə 

bir vəziyyətdə vuruldu. Top cərimə 

meydançamıza düşür və 5 oyunçumuz 

qapımıza vurulan zərbə zamanı 

seyrçi mövqeyi tutublar. İkinci qolda 

Əfran İsmayılov opponentini sonadək 

izləmir və yenə də məyus oluruq. Bu 

cür rəqiblərlə 100 faizli konsentrasiya 

olmalısan. Bu qollar qapımızdan keçməsəydi, 

deyə bilmərəm oyun necə 

başa çatacaqdı. Təəssüf edirəm ki, 

lazım olan anda konsentrasiyanı 

itirdik. İkinci hissə başladı və Deniz 

Yılmaz əla fürsəti qaçırdı. Ardınca 

Arif Daşdəmirov 18 metrdən “çərçivə”ni 

dəqiq nişan almadı. İkinci hissənin 

ilk 20 dəqiqəsini oyuna nəzarət 

etdik və gözlənilmədən qapımızda 

3-cü qolu gördük. Hə, bundan sonra 

nəinki Azərbaycan, dünyanın heç bir 

yığması özünə gələ bilməzdi. Deyim 

ki, oyun epizodundan sonra hansısa 

təhlükə yaradıb, qol vurdular, 

yanıb-tökülmərəm. Aut, cərimə və 

künc zərbələrindən sonra fərqləndilər. 

Adamı yandıran da budu! Bununla 

bəraət axtarmırıq. Əksinə, zəif 

yerimizi aradan qaldırmaq üçün gecə-gündüz 

çalışmalıyıq. Ümumilikdə 

isə komandanın inkişafından razıyam. 

Yeni gənc oyunçularımız var. 

Arzu edirəm ki, yığma üzvləri daim 

oyun praktikası qazansın. Belədə, 

bütün komanda üzvləri yaxşı formada 

olacaq. Elə mən özüm də sağlam 

olsam, pis olmaz. 

- Son 5 dəqiqədə 2-ci dəfədi 

Şimali İrlandiya yığmasına xüsusi 

diqqət ayırırsınız. Yaralı aslanı 

xatırladırsınız. Deyəsən, britaniyalılarla 

cavab görüşü sizin üçün 

həyati önəm kəsb edir. Bu emosiyalarınızı 

yetirmələrinizə də köçürə 

biləcəksinizmi? Yoxsa onlar da sizin 

kimi qisas hissi ilə alışıb-yanır? 

- Bu oyuna hazırlaşmaq üçün kifayət 

qədər vaxtımız var. Məni əsəbləşdirən 

odu ki, onlar bizi standart 

vəziyyətlər hesabına uddular. Bu qüsurumuzu 

mütləq aradan qaldırmalıyıq. 

Bizi asanlıqla məğlub etdilər. Bu, 

mənim komandam deyildi. Axı, bilirəm 

ki, mənim komandam bundan qat-qat 

yaxşısını bacarır. Şimali İrlandiyaya 

uduzmaqda qəbahət yoxdu. Ancaq 

rəqib var gücünü ortaya qoyub udsaydı, 

bu mənə belə təsir etməzdi. Bizi 

rahat məğlub etmələrinə imkan verdik. 

Son 3 ildə evdə uduzmamışdılar. 

Bu seriya yenicə Xorvatiyayla yoldaşlıq 

görüşündə qırıldı. Bəli, başa düşürəm 

ki, onlar “Vest Bromviç”, “Lids”, 

“Norviç”, “Sauthempton”da oynayırlar. 

Ancaq belə asanlıqla bizi məğlub 

etməməli idilər. Oyundan sonra baş 

məşqçiləri ilə paltardəyişmə otağına 

gedərkən üz-üzə gəldik və o, mənə 

“Bakıda görüşənədək” dedikdə, ona 

“mütləq görüşəcəyik” cavabını verdim. 

Hə, indi də sizə deyirəm: Şimali İrlandiya 

ilə Bakıda mütləq görüşəcəyik! 

- Hansı milli üzvünü əvəzolunmaz 

hesab edirsiniz? 

- Həmkarlarınız tez-tez “filan 

oyunçu niyə oynamadı” sualı verir. 

Baş məşqçi mənəm. Azərbaycanda 

yaşayıram və bu 2 ildə ölkədaxili 

oyunların cəmi 3-nə baxmamışam. 

Kiminsə sözündən deyil, öz gözlərimlə 

baxıram. Qoy futbolçu sübut etsin 

ki, layiqdi, sevə-sevə onu heyətə daxil 

edim. Oyunçunun adı, yaşı mənim 

üçün heç bir əhəmiyyət kəsb etmir. 

Sözümün canı budu ki, mənim üçün 

əvəzolunmaz futbolçu yoxdu. Uğurlu 

oynadıqsa, deyilir ki, seçimim doğru 

idi, pis matçlardan sonra isə heyət 

seçimində yanıldığım iddia olunur. 

Əlbəttə, oyun başa çatdıqdan sonra 

nəticə bilinir və belədə ehtiyatda qalan 

oyunçunun daha çox fayda verəcəyini 

iddia etmək asandı. Bəlkə də 

həqiqətən həmin oyunçu daha faydalı 

olardı. Ancaq heyəti elan etdiyim 

dəqiqədə fikrim necə olursa, heyət də 

elə elan edilir. Axı, hansı məşqçi ziyanına 

işləyən heyəti buraxar? Təbii ki, 

köməkçilərimlə hər mövqe üzrə fikir 

mübadiləsi aparırıq. Ancaq son qərarı 

mən verirəm! 

- Bir halda ki, heyət mövzusuna 

toxundunuz, bir sualı da buna 

həsr edək. Şimali İrlandiyaya qarşı 

Emin Mahmudovu start heyətinə 

saldığınızı bildikdən sonra səfərdən 

qələbəylə dönmək istədiyinizi 

iddia etdim. Mahmudovu Dmitri 

Nazarovdan daha kreativ düşüncəli 

futbolçu hesab etdiyim üçün bu 

iddianı ortaya atdım. Fikirlərimdə 

çoxmu yanılmışdım? 

- Bundan başlayım ki, oyunlardan 

öncə ixtiyarımda 7 gün olur ki, bu 

müddət ərzində futbolçular təqribən 

8 məşqə çıxırlar. Daha sonra rəqibi 

– mövzuya uyğun - Şimali İrlandiya 

yığmasının təhlilini aparıram. Yaxşı 

məşq edən adətən oyunda da uğurlu 

olur. Ancaq bu, həmişə belə olmur. 

Bəzən əla məşq edib, oyunda heç nə 


51

FUTBOL 


edə bilmirsən. Rəqibin güclü tərəfi standart vəziyyətlər idi. 

Müdafiədəki 5 futbolçumuz ucaboy deyil. Onlar standart 

vəziyyətlərdə aqressiv ola bilmirlər. Emin yığmaya hələ 

çox xeyir verəcək və biz də onun oyunundan hələ uzun 

illər zövq alacağıq. Şükür Allaha ki, o, artıq “Boavişta”nın 

heyətində meydana çıxmağa başlayıb. Mahmudov kreativ 

futbolçudu və topla əla davranmağı bacarır. Nazarov Norveç 

və Çexiyaya qarşı çox yaxşı oynamışdı. Ancaq Şimali 

İrlandiya ilə oyuna hazırlaşdığımız 8 gün ərzində Nazarov 

mənə start heyətində çıxmağa layiq olduğunu göstərə bilmədi. 

Əlbəttə o, bizim oyunçumuzdu. Klubunda az oyun 

praktikası qazanır. Həmin an üçün hesab etdim ki, Mahmudovla 

komandamız daha kreativ olacaq, nəinki Nazarovla. 

Hesab etdim ki, hücumda daha ağıllı və maraqlı 

olacağıq. Bizim üçün daha bir problem Ramil Şeydayevlə 

bağlıdı. Təsəvvürümə gətirə bilmirəm ki, bu cür oyunçu 

klubunda necə heyətə düşməyə bilər?! O, fitri istedaddı! 

Cəmi 19 yaşı var, 190 sm boya malikdi, sürətlidi. Klubunda 

isə onu heyətə salmırlar. Ramilə oyun praktikası lazımdı, 

mütləq lazımdı! 

Eddi İsrafilovun bizə kömək edəcəyinə inanıram. Onun 

klubuyla bağlı müəyyən problemlər var idi. Sonra “Kadis”ə 

keçdi. Formasını yığmaq üçün zamana ehtiyac var idi. 

Qarşıda bizi olduqca maraqlı 2017-ci il gözəyir. Evdə 

4 oyun keçirəcəyik. Bunlardan 3-ü olduqca əhəmiyyətlidi. 

Əlbəttə, almanlarla da mübarizə aparacağıq. Elə Norveçlə 

səfərdə də uğurlu nəticəyə ümid edə bilərik. Artıq ötən 

tsikldə səfərdə, bu il isə Bakıda onlarla yaxşı ənənələrə 

start vermişik. 

“Bəs, Azərbaycanda kim yetişib?” 

- 2017-ci ildə Riçard Almeydanın Azərbaycanda 

oynamağa başlamasından 5 il ötür... (sualı yarımçıq 

kəsir və heç tərcüməyə də zərurət duymur) 

- Biz yerli almeydaları yetişdirməliyik. Braziliyadan 

gəlib bizim problemləri həll etməməlidilər. 20-25 ilə Azərbaycanda 

mərkəz, sol müdafiəçisi mövqeyinə alternativ 

futbolçular yetişməyib. Elə hücumçu da həmçinin. Ramil 

Şeydayev Rusiyada yetişib, Deniz Yılmaz Türkiyədə. 

Bəs, Azərbaycanda kim yetişib? 

Ağrılı yerlərimizdən biri də mərkəz müdafiəçisidi. Rəşad 

Sadıqov yaşa dolur. Onun yerində kim oynayacaq? 

Bilmirəm, son illərdə Azərbaycan futbolunda nələr edilib 

ki, indi mərkəz müdafiəçisi tapa bilmirik. Həmkarlarınızdan 

bəziləri mənə Rasim Ramaldanovu tövsiyə edir. 

Deyirlər ki, axı, Rasim ucaboydu. Bu müdafiəçini “Xəzər 

Lənkəran”da da izləmişəm, “Sumqayıt”da da. Bilirəm ki, 

indi də Gürcüstanda oynayır. Yaxud Elvin Yunuszadə. Bu 

oyunçular mənim futbol fəlsəfəmə uyğun gəlmirlər. Mənə 

topu irəli vuran müdafiəçi gərək deyil. Müdafiəçi hücumları 

ötürməylə başlamağı bacarmalıdı. Bəli, Rəşada alternativ 

tapa bilmirəm. Ancaq futbola baxışlarıma uyğun olmayanı 

dəvət edə bilmərəm. Məni düz başa düşün, bu futbolçularla 

heç bir qərəzim yoxdu. Sadəcə, sistemimə uyğun gələnləri 

dəvət edirəm. 

Sol cinah müdafiəçisi mövqeyi ilə bağlı da tənqid olunuram 

ki, Ufuk Budakı çağırmıram, Arif Daşdəmirova güvənirəm. 

Bəli, Arif Şimali İrlandiyaya qarşı pis oynadı. Bəs, 

əvvəlki oyunlar? Axı, Daşdəmirov uğurlu çıxış etmişdi. 

İndi Deniz Yılmaz da mütamadi oynamağa başlayıb. 

Təbii ki, hücum xəttimizi gücləndirən futbolçudu. Hələ də 

Almeydanın pasport alıb-almayacağını deyə bilmərəm. 

Ancaq Riçard sözün həqiqi mənasında peşəkardı. 

“Qarabağ”da oynadığı müddətdə komandasının aparıcı 

fiqurlarından olduğunu dəfələrlə sübut edib. Əlbəttə, 

onu milli komandaya cəlb etmək imkanımız olsa, ancaq 

sevinərəm. Ancaq biz yeniyetmə futboluna diqqəti artırmalıyıq! 

Əlbəttə ki, Almeyda yarımmüdafiədə rəqabəti 

nəzərəçarpacaq dərəcədə artırar. 

- Nəhayət, son sual. Millimiz üçün seçmə tsikldə 

həlledici oyun hansı olacaq? 

- Hər bir oyun vacibdi. Götürək elə San-Marinoya 

qarşı Bakıda baş tutacaq matçı. Həmin görüşdən 3 xalla 

ayrılmasaq, təsəvvür edin, bizə necə baha başa gələr. 

Ancaq çaparaq düşündükdə, hesab edirəm ki, həlledici 

oyunumuz Şimali İrlandiyaya qarşı olacaq. Ona görə 

yox ki, onlar bizi Belfastda udublar. Turnir cədvəlini göz 

önünə gətirdikdə, belə düşünməyə əsasım artır. Əgər onları 

evdə məğlub edə bilsək, 2-ci yerə yüksəlmək şanslarımız 

xeyli artacaq. İnanıram ki, biz bunu bacaracağıq. 

Ceyhun Əliyev

SPORTSMAN-IC-101

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?