You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
NOBYEMBRE <strong>21</strong>, <strong>2017</strong> 5<br />
OPINYON MO, I-TEXT MO!<br />
Send to 2786 for SUN subscribers,<br />
0922-9992-786 for other networks<br />
bulgar_opinyon_message<br />
Ano ang masasabi mo na<br />
ibabalik sa PNP ang war<br />
on drugs dahil sa<br />
lumalalang kaso ng droga<br />
at rape?<br />
HINDI lahat ng<br />
nangre-rape ay<br />
masasabi nating<br />
adik o lulong sa<br />
droga, ‘yung iba,<br />
lasing lang sa alak,<br />
hindi na alam ang<br />
ginagawa. Kung<br />
ibabalik sa pulisya<br />
ang war on drugs,<br />
darami na naman<br />
ang patayan. —<br />
0955-6189***<br />
TAMA lang na<br />
ibalik sa PNP ang<br />
war on drugs dahil<br />
hindi kakayanin ng<br />
PDEA. Dapat magsama<br />
na lang ang<br />
PDEA at PNP sa<br />
pagsugpo sa illegal<br />
drugs. Kasalanan<br />
ng bumabatikos<br />
kaya mayroong<br />
nare-rape at napapatay.<br />
— 0998-<br />
2852***<br />
KAHIT PNP o<br />
PDEA ang humawak<br />
ng war on<br />
drugs operation,<br />
marami pa ring rapist<br />
at kriminal kasi<br />
walang takot sa<br />
Diyos ang marami<br />
sa atin. — 0907-<br />
1663***<br />
SANA bukod sa<br />
PNP, isama na rin<br />
sa war on drugs<br />
ang AFP, NBI, CAF-<br />
GU, bgy. tanod,<br />
vigilante, pati boy<br />
scout at lahat ng<br />
law enforcement sa<br />
bansa para malipol<br />
na lahat ang mga<br />
demonyong<br />
mamamatay-tao at<br />
rapist na drug lord,<br />
pusher, adik at mga<br />
protektor nito para<br />
maging matiwasay<br />
na ang pamumuhay<br />
ng sambayanang<br />
Pilipino. — Eagle<br />
PUWEDE<strong>NG</strong><br />
ibalik sa PNP ang<br />
war on drugs, pero<br />
dapat ay piling-pili<br />
lang ang pulis para<br />
hindi na maulit ang<br />
mga pagpatay sa<br />
mga inosente. —<br />
Anton<br />
DAPAT lang na<br />
ibalik sa PNP ang<br />
war on drugs kasi<br />
mas lalo pang dumarami<br />
ang mga<br />
drug pusher at drug<br />
lord, eh! Pero hindi<br />
lahat ng pulis ay<br />
tapat kaya dapat<br />
mag-ingat din sina<br />
Chief Bato at<br />
P - Duterte. Ang dami<br />
kasing mga scalawag<br />
na sumisira<br />
sa imahe ng PNP!<br />
Kung ako lang ang<br />
masusunod,<br />
uunahin ko ang mga<br />
protektor ng droga<br />
at isusunod ko ang<br />
mga drug lord. Kung<br />
maaari lang, ako na<br />
mismo ang gagawa,<br />
eh! — 0948-8691***<br />
DAPAT lang na<br />
ibalik na ‘yan para<br />
maubos na ang mga<br />
salot sa lipunan. —<br />
0939-5238***<br />
BITAY na lang<br />
sana ang ibalik nila.<br />
— 0906-4420***<br />
PUWEDE<strong>NG</strong><br />
ibalik sa PNP ang<br />
war on drugs pero<br />
sana, bago tanggapin<br />
ang responsibilidad<br />
ay mag-secret<br />
surveillance<br />
muna ang PNP sa<br />
kanilang mga prospect<br />
o target upang<br />
maging mas epektibo<br />
ang kanilang<br />
operation sa pagtanggap<br />
nila ng<br />
responsibilidad. —<br />
0920-8080***<br />
OKEY lang ‘yun.<br />
Para maraming<br />
matokhang na<br />
adik kaysa sa<br />
maraming mabiktimang<br />
inosenteng<br />
mga bata ang mga<br />
adik. — Joel Limbago<br />
MAHAL na pangulo,<br />
ibalik mo na<br />
ang Oplan Tokhang,<br />
dumami na<br />
naman kasi ang<br />
adik sa lugar namin,<br />
huwag mo na<br />
sanang hayaan na<br />
mas dumami pa<br />
ang mabiktima ng<br />
mga adik, patayin<br />
mo na sila! —<br />
0975-5903***<br />
KAHIT sino pa<br />
ang may hawak<br />
ng war on drugs,<br />
kung malakas o on<br />
the loose pa rin<br />
ang protektor nila,<br />
mahihirapan<br />
silang sugpuin.<br />
Saka sa rape,<br />
hindi lahat ng<br />
nagdodroga ang<br />
nambibiktima,<br />
kailangan ibang<br />
atake ang gawin<br />
ng kapulisan.<br />
Ipasa na kasi ang<br />
bitay para kahit<br />
paano ay matakot<br />
silang mamatay.<br />
— Ronald<br />
GO, tama ‘yan!<br />
Tumapang na kasi<br />
ulit ang mga kriminal<br />
dahil alam<br />
nilang walang kakayahan<br />
ang<br />
PDEA tulad ng<br />
PNP over them. —<br />
Gino<br />
KAPAG ibinalik<br />
sa PNP ang Oplan<br />
Tokhang, hindi<br />
lang ang mga rapist<br />
at adik ang<br />
mapapatay, baka<br />
pati ang mga inosenteng<br />
buhay,<br />
muling madamay.<br />
Pag-isipan muna<br />
sanang mabuti<br />
ang gagawing hakbang<br />
na ito. —<br />
Jerome<br />
Worried na baka nanlalabo<br />
ang mga mata at makakalimutin<br />
na ang anak dahil sa<br />
madalas na aksidente nito sa<br />
paglalaro ng basketball<br />
Dear Doc. Shane,<br />
Ang aking anak ay mahilig maglaro ng<br />
basketball at dahil sa kanyang paglalaro ay<br />
hindi maiwasan na minsan ay nagkakaroon<br />
ng aksidente. Madalas na siya ay maheadbutt<br />
bagama’t, hindi naman siya<br />
nagsusuka; dahil dito, may mga pagkakataong<br />
kailangan pang matahi ito. Nineteen years<br />
old pa lang siya subalit, may mga<br />
pagkakataong nalilimutan niya ang mga<br />
bagay-bagay; may kaugnayan ba ito sa<br />
madalas na aksidente niya sa paglalaro?<br />
Minsan ay nagko-complain din siya na<br />
parang lumalabo raw ang kanyang paningin<br />
at para raw may dumiriin sa kanyang ulo.<br />
Natatakot tuloy kami ng kanyang ama. Ano<br />
ba ang nararapat gawin? — Almira<br />
Sagot<br />
Ang pinsala sa ulo o concussion ay<br />
isang trauma na nakaaapekto sa normal na<br />
tungkulin ng utak. Ito ay karaniwan sa mga<br />
larong pisikal tulad ng football, soccer, hockey<br />
at basketball.<br />
Ang senyales at sintomas ng pinsala sa ulo<br />
ay maaaring hindi agad mapansin. Ang mga<br />
sintomas ay maaaring umabot ng ilang araw,<br />
linggo o mas matagal pa.<br />
Narito ang ilan sa mga mararanasan:<br />
• Pananakit ng ulo o pakiramdam na may<br />
dumiriin sa ulo.<br />
• Pansamantalang pagkawala ng malay.<br />
• Pagkalito o pakiramdam na parang nasa<br />
ulap ng hamog.<br />
• Panlalabo ng paningin.<br />
• Amnesia o pansamantalang pagkalimot.<br />
• Pagkahilo at pakiramdam na parang<br />
nasusuka.<br />
• Pagbagal at pag-iba ng pagsasalita.<br />
• Pakiramdam ng pagkahapo.<br />
• Paulit-ulit na pagsasabi o pagtatanong ng<br />
isang bagay kahit na nasagot na ito nang ilang<br />
beses.<br />
Mayroong mga sintomas na agarang<br />
nararamdaman o napapaliban nang ilang<br />
oras o araw pagkatapos ng aksidente o<br />
pinsala:<br />
• Problema sa alaala o konsentrasyon.<br />
• Pagiging iritable o pagbabago sa paguugali.<br />
• Pagiging sensitibo sa ilaw at ingay sa<br />
paligid.<br />
• Pagkakaroon ng problema sa pagtulog.<br />
• Pagkakaroon ng problema na may<br />
kinalaman sa sikolohiya tulad ng depresyon.<br />
• Problema sa panlasa at pang-amoy.<br />
Ang mga sumusunod ay mga sintomas<br />
na maaaring makita sa maliliit na mga bata:<br />
• Kawalan ng enerhiya at madaling<br />
mapagod.<br />
• Pagiging iritable.<br />
• Pagbago sa pagkain at pagtulog.<br />
• Kawalan ng interes sa paboritong laruan.<br />
• Kawalan ng balanse lalo na sa paglakad.<br />
Ang pinsala sa ulo ay maaaring sanhi ng<br />
malakas na puwersa sa ulo mula sa pagkahulog,<br />
aksidente sa sasakyan, pinsala sa<br />
paglalaro o pagkapalo ng matigas na bagay<br />
sa ulo.<br />
Ang pasyente ay maaaring dumaan sa CT<br />
scan upang malaman ang kondisyon<br />
ng utak pagkatapos ng aksidente o pinsala.<br />
Ang pasyente ay maaaring maospital upang<br />
maobserbahan ang kalagayan.<br />
Pahinga ang pinakamabuting paraan upang<br />
ang utak ay gumaling sa pinsala sa ulo.<br />
Maaaring payuhan ng doktor ang pasyente na<br />
iwasan ang mga gawain na kailangan ang<br />
pisikal na lakas at mga aktibidad na kailangan<br />
ang mental na konsentrasyon tulad ng paglalaro<br />
ng video games, panonood ng telebisyon,<br />
pagte-text at paggamit ng computer. Maaari ring<br />
payuhan ang pasyente na pansamantalang<br />
bawasan ang mga gawain sa paaralan.<br />
Maaaring magreseta ang doktor ng gamot para<br />
sa sakit ng ulo tulad ng acetaminophen. Ang<br />
mga gamot tulad ng ibuprofen at aspirin ay<br />
ipinapayong iwasan dahil maaari nitong<br />
pataasin ang panganib ng pagdurugo.<br />
Pinapayuhan ang pasyente na huwag<br />
munang maglaro ng sports habang hindi pa<br />
gumagaling ang pinsala sa ulo upang maiwasan<br />
ang panganib ng pangalawang pinsala sa ulo<br />
na maaaring mas malala o magbigay ng<br />
panganib sa buhay.<br />
Ang mga sumusunod ay posibleng<br />
kumplikasyon dulot ng pinsala sa ulo:<br />
Epilepsy – ang mga pasyenteng nagkaroon<br />
ng pinsala sa ulo ay maaaring magkaroon ng<br />
epilepsy sa loob ng limang taon pagkatapos<br />
ng aksidente o pinsala.<br />
Cumulative o naipong epekto ng ilang<br />
pinsala sa ulo – may mga ebidensiyang<br />
nagsasabi na ang pasyenteng nakaranas ng<br />
ilang pinsala sa ulo ay maaaring magkaroon<br />
ng cognitive impairment na makaaapekto sa<br />
normal na paggana ng utak.<br />
Para sa inyong mga katanungan, maaari pong<br />
sumulat sa SABI NI DOC ni Shane Ludovice,<br />
<strong>BULGAR</strong> Bldg., 538 Quezon Ave., Quezon City<br />
o mag-email sa dok.bulgar@gmail.com<br />
PINABAYAA<strong>NG</strong> OPEN MANHOLE<br />
NAKAKASUKA ang amoy at sobra-sobrang<br />
perhuwisyo ang idinudulot sa aming mga residente ng<br />
iniwang open manhole rito sa Las Piñas City. Hindi namin<br />
alam kung sino ang nagbukas nito at nagbungkal ng kanal<br />
dahil wala namang naglilinis o nag-aayos nito mula sa<br />
barangay. Inilapit na namin sa barangay ang sitwasyon<br />
pero natatagalan ako sa aksiyon nila. Pakitulungan naman<br />
kami na maiayos ito. Umaahon na kasi ang maruming<br />
tubig mula rito at nakasusulasok na ang amoy. — Anonymous