kusva nisan 18
02.04.2018 • Views
Share Embed Flag

kusva nisan 18

ePAPER READ
DOWNLOAD ePAPER
ncmttnyyy

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

START NOW

DENEME<br />

BURAK AK<br />

4<br />

Tarihimizi keşfetmeye kalktığımızda<br />

pek çok sefer ve nihayetinde<br />

bu seferlerden zaferle<br />

ayrılmış pek çok kumandanın<br />

karşımıza çıktığını görmekteyiz.<br />

Son zamanlarda muharebelerin<br />

sonuçlarını değil de sonuca<br />

neden olan sebepleri araştırmayı<br />

kendime görev bildim.<br />

Asker sayısı, teknoloji, jeopolitik<br />

üstünlük, coğrafyayı tanıma<br />

gibi pek çok sebebin savaş<br />

sonucunu etkileyen önemli<br />

faktörlerden olduğuna değiniliyor.<br />

Ulaşılan sebeplerin etkileri<br />

muhakkak ki büyüktür ama<br />

atladıkları önemli bir şey vardı.<br />

“Kelimeler”. Kusva Dergisinin<br />

kuruluş döneminde kendimize bir<br />

slogan belirlemiştik;<br />

“SÖZCÜKLÜLER VE FiKiRLER<br />

DÜNYA’YI DEĞiŞTiREBiLiR”.<br />

Bu sözü düşündüm ve eskiler<br />

geldi aklıma ne demiştiler ;<br />

“Söz ola kese başı, söz ola bitire<br />

savaşı” sözün kudretine ya da<br />

yaratabileceği tehlikelere dikkat<br />

çekmek için söylenmişti bu söz.<br />

Tarihin uzak ve yakın koridorlarında<br />

yankılanan önemli<br />

konuşmalara kulak verdiğimizde<br />

kimi sözlerin estirdiği fırtınayla<br />

rejimleri değiştirip, saltanatları<br />

yıktığına; kimilerininse kitleleri<br />

önüne katıp radikal değişiklere<br />

kapı açtığına şahit oluyoruz.<br />

Küçük bir kelimenin çıkarttığı<br />

kıvılcımla dünyaları tutuşturabilmek<br />

mümkün.<br />

Tarihimizin en önemli dönemlerinden<br />

biri olan bizlere Anadolu’nun<br />

kapısını açan Selçuklu<br />

hükümdarı Sultan Alparslan’a<br />

değinelim. Alparslan’ın Mısır<br />

seferine çıkmasını fırsat bilen Bizans<br />

İmparatoru Diyojen, Türkleri<br />

Anadolu’ya yerleştirmeme kararı<br />

verir. Yol boyunca da katliamlar<br />

yaparak Malazgirt’e kadar gelir.<br />

Alparslan ise Mısır seferinden<br />

vazgeçip Malazgirt’te savaşma<br />

kararı alır. Bizans ordusuna karşı<br />

büyük bir zafer kazanır.<br />

Kaynaklara göre savaşa başlamadan<br />

önce Alparslan ordusuna<br />

bir nutuk vermiştir. Alparslan<br />

nutukta kumandanlarını savaşa<br />

katılıp katılmama konusunda<br />

serbest bırakmış. Savaşın yalnız<br />

askeri, siyasi veya milli bir savaş<br />

olmadığını aynı zamanda dini bir<br />

savaş olduğunu belirtmiş. Aynı<br />

zamanda düşmanın sayıca kat<br />

kat üstün olmasının altını çizmiş.<br />

Maddi üstünlük unsuruna karşı<br />

o anda zaferleri için dua eden<br />

Müslümanların manevi desteğini<br />

belirtmiştir. Alparslan’ın yaptığı<br />

bu konuşma sonucu ve ordunun<br />

motivasyonuyla savaş kazanılmıştır.<br />

Bu durum Alparslan’ın<br />

emrindekilere iyi hitap etmesini<br />

bilen iyi bir baş kumandan olduğunu<br />

açıkça ortaya koyar.<br />

Tarihin gidişatını değiştiren<br />

konuşma ise şöyledir;<br />

<strong>nisan</strong> ‘<strong>18</strong>

“YA RABBi!<br />

Seni kendime vekil yapıyor,<br />

azametin karşısında yüzümü yere<br />

sürüyor ve senin uğrunda savaşıyorum.<br />

Ya Rabbi! Niyetim halistir, bana<br />

yardım et, sözlerimde hilaf varsa<br />

beni kahret.<br />

Ey Askerlerim! Eğer şehit olursam<br />

bu beyaz elbise kefenim olsun. O<br />

zaman ruhum göklere çıkacaktır.<br />

Benden sonra Melik Şah’ı tahta çıkarınız<br />

ve ona bağlı kalınız. Zaferi<br />

kazanırsak istikbal bizimdir.<br />

Biz ne kadar az olursak olalım, onlar<br />

ne kadar çok olurlarsa olsunlar,<br />

bütün Müslümanların minberlerde<br />

bizim için dua ettikleri şu saatte<br />

kendimi düşman üzerine atmak<br />

istiyorum.<br />

Ya muzaffer olur, gayeme ulaşırım;<br />

ya şehit olarak cennete giderim.<br />

Sizlerden beni takip etmeyi tercih<br />

edenler takip etsin. Ayrılmayı<br />

tercih edenler gitsinler.<br />

Burada emreden sultan ve emredilen<br />

asker yoktur. Zira bugün ancak<br />

ben de sizlerden biriyim, sizlerle<br />

birlikte savaşan gazıyım.<br />

Beni takip edenler ve<br />

nefislerini Ulu Tanrı’ya<br />

adayanlardan şehit olanlar<br />

cennete, sağ kalanlar ise<br />

ganimete kavuşacaklardır.”<br />

,,<br />

26 Ağustos 1071<br />

Sözün ve fikrin gücüne inanan insanlar olarak. Karşımıza çıkacak her zorluğa rağmen fikirlerimizi beyan<br />

etmeye doğruları konuşmaya devam edeceğiz. Değiştireceğimiz bir Dünya, ulaşmamız gereken pek çok<br />

gönül var.<br />

BURAK AK<br />

5<br />

<strong>kusva</strong>.org

6<br />

DENEME<br />

HÜSEYİN CAN COŞKUN<br />

Her canlı gibi o da uyandığında<br />

ilk olarak gözlerini<br />

açtı. Fakat normal olmayan<br />

şey tavandan gözlerinin<br />

neredeyse her noktasına<br />

santimetrenin elli de biri<br />

kadar hacme sahip paketlerce<br />

renkli simin dökülmesi<br />

hissiydi. Geceden uyuşmuş<br />

kollarıyla bu sorunu çözmeye<br />

kalkıştığında ise geçeceğini<br />

sandığı hissin en az<br />

iki katına çıkmasıyla olduğu<br />

yerden fırlamak zorunda<br />

kaldı. Biraz önce hissettiği<br />

acı bir nebze hafiflemiş olsa<br />

da tam olarak bittiği söylenemezdi.<br />

Çünkü olması<br />

gerekenden az uyumuştu.<br />

Olağan günlerin hemen<br />

hemen hepsinde yattığı<br />

yerin aşağısında bir şişe<br />

su bulunurdu. Bilinçsizce<br />

elini kolunu sallayarak suya<br />

ulaşmaya çalıştı ama bugün<br />

o su orada değildi.<br />

Bu sabahın diğer sabahlardan<br />

farklı olduğu hissini<br />

çok kısa bir süreliğine tekrar<br />

hissetmişti. Kısmen de olsa<br />

bunun farkındaydı artık.<br />

Gece uyurken sabah uyandığı<br />

gibi yalnız olmadığını<br />

biliyordu. Rem uykusuna<br />

henüz geçmeden sabah tek<br />

başına uyanabileceğini düşünmemişti<br />

bile. Biran önce<br />

uyku halinden çıkıp, gerçekdünyanın<br />

kalın sütunlarlabelirlenmiş<br />

sınırları içerisine<br />

girmesi gerekiyordu. Bunun<br />

için ağzına kadar dolu kırık<br />

bir kova suyun herhangi biri<br />

tarafından suratına beton<br />

hissi uyandıracak şekilde fırlatılması<br />

gerekiyordu. Ya da<br />

uykunun verdiği yarı-insan<br />

haliyle o sınırların içerisine<br />

adımını atmak zorundaydı.<br />

Zor ama mantıklı olan<br />

yolşok etkisi yaratacak tıka<br />

basa dolu kırık bir kovasuyun<br />

suratına çarpılmasıyken,<br />

kolay ve mantıksız olanı<br />

seçerek tembellik hükümlü<br />

yolu seçti. Ayaklarını<br />

gecenin serinliğiyle silinmiş<br />

zemine değdirdiğinde 10<br />

saatlik bir beyin ameliyatından<br />

çıkmış, hala narkozun<br />

etkisinde olan uyku hastaları<br />

gibiydi. Her 15 saniye de<br />

bir narkozun etkisi geçiyor,<br />

vücudu tedaviye cevap veriyordu.<br />

Yavaş yavaşta olsa<br />

normal yaşam belirtilerini<br />

göstermeye başlamıştı.<br />

Elleriyle yüzünü ovuşturduğunda,<br />

gece boyunca kulaklarının<br />

her ikisini de taciz<br />

eden şeyin hiç kapatılmayan<br />

<strong>nisan</strong> ‘<strong>18</strong>

televizyonun sesi olduğu fark etti. Tedavinin 8.<br />

Aşamasına gelinmişti ve artık daha fazla oksijen<br />

tüketmeye başladı.<br />

Daha garip olan ise bu saatte televizyonda sosyo-kültürel<br />

bir programın olmasıydı. Defalarca kez<br />

bu tür programları sunmuş rahatlığa sahip olan bir<br />

moderatör ile zekâsı sadece takmış olduğu gözlükten<br />

ibaret olmayan genç bir akademisyen Time<br />

dergisinin “gelecekte aileler” başlıklı bir makalesi<br />

üzerine sohbet ediyorlardı.Tedavinin de etkisiyle,<br />

böyle bir programın bu saatte yayında olma ihtimalini<br />

çoban salatasından et çıkması ihtimaliyle aynı<br />

değerde gördüğünden programı izlemeye başladı.<br />

Zekası sadece takmış olduğu gözlükten ibaret<br />

olmayan adammakalede ki radikal öngörülerden<br />

bahsediyordu.Makalede; gelecekte aile kavramının<br />

ne tür değişikliklere uğrayacağını sormak yerine,<br />

gelecekte bir ailenin olup olmayacağını sormanın<br />

daha mantıklı olacağını ileri sürerek, en azından<br />

Amerikan toplumunun gelecekte, “ devlet destekli<br />

bebek yetiştirme çiftliklerine benzeyen kurumlarda”<br />

çocuklarını yapabileceklerine değiniyor. Bu senaryoya<br />

göre çocukların hayatları da büyük ölçüde<br />

değişecek, zira bazı çocuklar normal olarak bir<br />

baba ve bir anneye sahip olabilecekleri gibi, bazıları<br />

birçok üvey anne ve babalara diğer bazıları da aynı<br />

cins anne babalara sahip olabileceğinden ve yaygın<br />

boşanmaların sonucu olarak aile kavramın ortadan<br />

kalkabileceği öngörülüyordu.<br />

Akademisyen makaleyi kendi çalışmalarıyla yorumlamadan<br />

evvel içeceği kahveyi eline aldığında<br />

gerçek hayatın kalın sütunlarından biri zank diye<br />

kafasına düştü. Artık kalkıp bir şeyler yapmalıydı.<br />

Dünden sandalyenin üzerine üst üste dizmiş<br />

olduğu kıyafetlerini alıp giydi. Alman disipliniyle<br />

istiflediği eşyalarını sırasıyla ceplerine doldurmaya<br />

başladı. İlk önce saatini taktı, daha sonra cüzdanını<br />

montunun sağ iç cebine koyup telefonuyla paralarını<br />

pantolonunun farklı ceplerine koydu.<br />

Çıkmak için ilk hamlesini yaptığında anahtarını<br />

unuttuğu fark etti alelacele onu da alıp montunun<br />

sol cebine iliştirdi. Bir türlü içinden çıkamadığı<br />

salon kapısının iskeleti arasındayken bir şey unuttuğunu<br />

fark etti. Hem bu kapının iskeletiyle hem<br />

de önünde duran koridorla ciddi problemleri vardı.<br />

Koridorun ilk kaleboduruyla son kalebodurusun<br />

arasında ki mesafe evde yaşayan bir canlının her 7<br />

<strong>kusva</strong>.org

8<br />

GÜNEŞ’İN SAĞ KROŞESİ<br />

hangi bir eylemi gerçekleştirmemesi<br />

için yeterli uzunluktaydı.<br />

Kapının iskeleti<br />

ise ona göre santim santim<br />

gereksizliklerle işlenmişti.<br />

Bu kapıdan her geçişinde<br />

kapı için harcanan kerestelere<br />

üzülürdü.<br />

Bir şey unutmuştu. Tekrar<br />

o kapının arasından geçmek<br />

istemediği için geriye<br />

dönmeden evin dış kapısına<br />

yöneldi. Ayakkabılarını<br />

giymek için yere eğildiğinde<br />

sol omzuna sımsıcak bir<br />

el değerek onu binlerce<br />

seyircinin izlediği bir boks<br />

maçının içerisine attı. Kendini<br />

birden bire ringin içerisinde<br />

bulduğunda o elin<br />

sahibi sürekli konuşuyordu.<br />

Konuştuğu her şey usta bir<br />

boksörün ton çeken yumruklarından<br />

farksızdı. Bu<br />

yumruklar unutkanlıklardan,<br />

sorumsuzluklardan ve hatalardan<br />

ibaretti. Ayakkabısının<br />

bağcıklarını bağlamaya<br />

çalışırken, neye uğradığının<br />

farkında bile değildi. Cevap<br />

vermek için yaptığı her hamlede<br />

yumruklar daha sertleşiyor<br />

ve canını gerçekten<br />

yakıyordu. Bir an soluklanıp<br />

tüm gücüyle karşı atağa<br />

geçmeye çalıştı fakat başaramadı.<br />

Karşısında ki boksör<br />

oldukça tecrübeli ve acımasızdı.<br />

Boksörün amacı onu<br />

nakavt etmek değil, sadece<br />

canını acıtmaktı. Yumrukları<br />

neredeyse tamamı boyun<br />

bölgesine atılıyordu. Gırtlağına<br />

aldığı sayısız yumruk<br />

darbelerinin sonucunda<br />

nefes alamayacak kıvama<br />

geldi. Artık iki problemi vardı.<br />

Hem konuşulanları cevaplayamıyor<br />

hem de nefes alamıyordu.<br />

En sonunda gard<br />

almadığı eliyle yerden güç<br />

alarak zorda olsa kendini<br />

ringin dışına atmayı başardı.<br />

Artık evden çıkmıştı. Televizyon<br />

açık kalmış, diğer<br />

unuttuğu şeyler gibi sigarasını<br />

da masasının üzerine<br />

unutmuş ve şampiyonu<br />

içeride bırakmıştı. Asansörün<br />

gelmesini beklemeden<br />

binanın merdivenlerinden<br />

aşağı doğru inmeye başladı.<br />

Merdivenlerden inerken<br />

neden bu saldırıya maruz<br />

kaldığını düşündü. Hak etmiş<br />

miydi? Ya da gerçekten<br />

kabahati var mıydı? Yoksa<br />

sebebi sadece kıskançlık<br />

mıydı? Bunların hepsinin sorumsuzluklarından<br />

kaynaklanabileceğini<br />

de düşündü.<br />

Aralarında en makul olanı<br />

kıskançlıktı. Kıskançlığın<br />

insanların yemek yeme<br />

alışkanlıları gibi bir davranış<br />

olduğunu biliyordu. Mesela<br />

bir kadının üzerinde pofuduk<br />

battaniyesi örtülüyken, elinde<br />

ayıcıklı pembe bardağıyla<br />

kahvesini içerekher hangi<br />

bir sebepten ötürü bir kişiyi<br />

çatır çatır kıskanabileceğini<br />

biliyordu. Ya da aynı kadının<br />

dizleri karnına kadar çekiliyken<br />

kıskançlıktan dolayı<br />

tırnaklarını hiç edebileceğini<br />

de biliyordu. Ve bu kadının<br />

hiç ettiği tırnaklarınınhepsi<br />

teker teker dizlerinin arasında<br />

ki kitabın açık sayfalarına<br />

düştüğünü de.<br />

Binanın kapısını açtığında<br />

hemen sağ tarafta yerden<br />

yüksekliği hemen hemen<br />

50cm olan taburede yaşlı<br />

bir adam oturuyordu. Yaşlı<br />

adam elindeki tesbihine<br />

bakarak yanında duran<br />

torunu yaşında ki çocuğa bir<br />

şeyler anlatıyordu. Onlara<br />

biraz daha yaklaştığında<br />

iyice duymaya başladı fakat<br />

çocuğun sorduğu<br />

soruyu çoktan kaçırmıştı.<br />

Yaşlı adam çocuğa tesbih<br />

kelimesinin kökeninin sebe-ha<br />

fiili olduğunu bunun<br />

da arapçada yüzmek, su<br />

üzerinde durmak anlamında<br />

kullanıldığını, islamda ise<br />

tesbih çekmenin manasının<br />

kulun Allaha olan teslimiyetini,<br />

ona güvenini ve onun<br />

yaratıcısının yüceliğini ifade<br />

ettiğinianlatıyordu.<br />

Bak çocuk dedi yaşlı<br />

adam;<br />

-İnsan kendini su üzerine<br />

nasıl koşulsuz ve güvenle<br />

bırakabiliyorsa, Allah’a da<br />

aynı güvenle kendini teslim<br />

etmelidir tesbih böyle<br />

manalarla doludur. Yaşlı<br />

adam tesbihini hırkasının cebine<br />

koyup, çocuğun başını<br />

okşadı. Hafif bir tebessümle<br />

eğilerek dilediklerini mumlara<br />

üfleyip isteyen insanlar<br />

bunlarıanlayamazlar dedi.<br />

Yaşlı adam çocuğun yüzünü<br />

ellerinin arasına aldığında o<br />

da arabaların geçici işgalinin<br />

duraksamasından faydalanıp<br />

yolun karşısına geçerek<br />

markete girdi. Marketin<br />

içerisinde bilinçsizce rafları<br />

dolaşmaya başladı. Neden<br />

buraya geldiğine dair ufacık<br />

bir fikri bile yoktu. Tekrar<br />

ringi anımsadı. Neden bu<br />

saldırıya maruz kalmıştı?<br />

Vücudunun neredeyse her<br />

yerine isabet eden darbeleri<br />

hak etmiş miydi? Ortada bir<br />

veya birden fazla sahipsiz<br />

yanlışın olduğunun farkındaydı.<br />

Marketin içerisinde ki dergi<br />

reyonun önünden geçerken<br />

durdu. Dergilerden daha<br />

çok dergilerin raflarda ki<br />

dizilişi ilgisini çekmişti. Çünkü<br />

bu dizilişin içerik, konu ve<br />

<strong>nisan</strong> ‘<strong>18</strong>

önemden arınmış bir şekilde<br />

dizildiğini kör bir adam<br />

bile fark edebilirdi. Oradan<br />

uzaklaşırken o saçmalığın<br />

içerisinde bir derginin kapağında<br />

ki söz dikkatini çekti.<br />

Kapakta “Hayaller hayat<br />

değiştirir.”yazıyordu. Daha<br />

dün gece başını yastığının<br />

yerine hayallerine koymuştu.<br />

Üstelik uyurken sabah<br />

uyandığı gibi yalnız da değildi.<br />

Hayallerle uyumuştu<br />

fakat gerçeklerle uyanmıştı<br />

ve hayallerin kırıldıklarında<br />

gerçeklere dönüştüğünü bu<br />

sabah tekrar fark etmişti.<br />

Dergi reyonunun hemen yanındaki<br />

reyondan birkaç bir<br />

şey aldıktan sonra kasaya<br />

doğru ilerledi. Elindekilerin<br />

ücretini ödedikten sonra<br />

marketten dışarı çıktı. Şansına<br />

bu defa yol işgale maruz<br />

kalmamıştı. Hızlı bir şekilde<br />

karşıya geçerek apartmandan<br />

içeri girdi. Apartmanda<br />

ki asansör eski püsküydü.<br />

Buna da alışmıştı. Apartmanınher<br />

hali yeniyle savaşır<br />

durumdaydı. Asansöre binip<br />

tuşa bastı. Bir anlığına tekrar<br />

ringe gireceği aklına geldi<br />

fakat aradaki mesafenin<br />

uzunluğu buna müsaade<br />

etmeyecek kadar kısaydı.<br />

Asansörden inip<br />

kapıyı çaldı.<br />

Sadece gard<br />

alabilecek<br />

vakti<br />

olduğundan<br />

bununl<br />

yetindi.<br />

Kapı açıldığında<br />

o boksör gitmiş,<br />

bir asırdır<br />

güneşsiz<br />

kalan<br />

memleketin<br />

iç ısıtan güneşi<br />

kapıyı açmıştı.<br />

İçeri adımını attığında<br />

kaçarak çıktığı o ring çavdar<br />

tarlasına dönüşmüştü. Huzuru<br />

genzinde hissediyordu.<br />

Güneş elindeki poşetleri<br />

aldığında gülümseyerek<br />

bunları keşke dün getirseydin<br />

dedi. Çavdar tarlasında<br />

ki çocukların topu aniden<br />

sağ yanağının tam ortasına<br />

oturdu.Duraksadı.<br />

Vücudunun tüm fonksiyonları<br />

yerine geldi. Kafasında<br />

ki tüm sorular aniden<br />

cevaplandı.<br />

GÜNEŞ DÜN GECE<br />

ONDAN ISTEDIKLERINI<br />

UNUTTUĞU IÇIN SABAH<br />

UYANDIĞINDA ONUNLA<br />

BERABER DOĞMAMIŞTI.<br />

HÜSEYİN CAN COŞKUN<br />

9<br />

<strong>kusva</strong>.org

DENEME<br />

HASAN AYIK<br />

10<br />

Her zaman söylediğimiz, adeta<br />

dilimizden düşürmediğimiz bir<br />

söz vardır: “Hz. Adem’den beri<br />

Hak- Batıl mücadelesi devam<br />

etmektedir”. Söylediğimiz bu<br />

sözün tarihte işaret ettiği ilk olay,<br />

Hz. Adem’in oğlu Habil il Kabil<br />

arasındaki, bilinen mücadeledir.<br />

Bilindiği gibi, bir deneme amacıyla<br />

Hz. Adem’in iki oğlu Habil<br />

ile Kabil’den Allah için kurban<br />

sunmaları istenmiştir. Bencil,<br />

çıkarcı ve cimri olan Kabil cılız bir<br />

buğday başağını, Habil ise semiz<br />

bir hayvanı kurban etmiş; Kabil’in<br />

kurbanı kabul olmamış, Habil’in<br />

kurbanı kabul olmuştur. Kurbanı<br />

kabul edilmeyen Kabil, kardeşi<br />

Habil’e “yemin ederim ki, seni<br />

öldüreceğim” demiştir. Bu çıkışıyla<br />

Allah’a isyan eden, kardeşi<br />

Habil’e de haksızlık ve zulüm<br />

yapmaya kalkışan Kabil, Batılın<br />

ilk temsilcisi olmuştur. Habil ise<br />

kardeşi Kabil’e şöyle demiştir:<br />

“Beni öldürmek üzere elini bana<br />

uzatırsan, ben seni öldürmek<br />

için elimi uzatmam, çünkü ben,<br />

Alemlerin Rabbi olan Allah’tan<br />

korkarım. Ben, hem benim hem<br />

de kendinin günahını yüklenip<br />

cehennemliklerden olmanı isterim,<br />

zulmedenlerin cezası budur”.<br />

Bunun üzerine Kabil, nefsine<br />

uyarak kardeşini öldürdü ve<br />

zarara uğrayanlardan oldu. Allah,<br />

kardeşinin ölüsünü nasıl gömeceğini<br />

göstermek üzere, Kabil’e<br />

yeri eşeleyen bir karga gönderdi.<br />

Karganın yaptıklarını görerek ne<br />

yapması gerektiğini anlayan Kabil,<br />

“BANA YAZIKLAR OLSUN!<br />

KARDEŞIMIN ÖLÜSÜNÜ ÖRT-<br />

MEK IÇIN BU KARGA KADAR<br />

BILE OLAMADIM “ DEDI VE<br />

VICDAN AZABI ILE KIVRANDI.<br />

(MAIDE SURESI, 27- 31)<br />

İşte bu olay hakkı temsil<br />

eden Habil ile Batılı temsil eden<br />

Kabil arasındaki ilk mücadeledir.<br />

Habil, Hakkı temsil eden birisi<br />

olarak, Allah’a karşı sorumluluk<br />

bilinci ile davranmış, hakkına<br />

razı olmuş, bir yanlışlık yaparak<br />

nefsine uyan kardeşinin günahını<br />

yüklenmemiş ve kardeşine elini<br />

kaldırmamıştır. Buna karşılık Kabil,<br />

hakkına razı olmamış, insan<br />

olma sorumluluğunu unutmuş,<br />

kardeşini öldürmüş ve yaptığı iş<br />

karşısında aciz kalarak vicdan<br />

azabı çekmiştir.<br />

İnsanlık tarihindeki bütün peygamberlerin<br />

Batılla olan mücadeleleri<br />

bizim için bir örnektir. Her<br />

peygamber, içerisinde bulunduğu<br />

şartlarda, Hak adına mücadele<br />

etmenin Hakka uygun yolunu<br />

bulmuştur. Bu anlamda Habil’le<br />

Kabil’in mücadelesi yanında Hz.<br />

İbrahim’in, Hz. Yusuf’un, Hz. Eyyub’un,<br />

Hz. Musa’nın, Hz. İsa’nın<br />

ve nihayet Hz. Muhammet’in mücadeleleri,<br />

bulundukları şartlar<br />

çerçevesinde ortaya konulmuş<br />

Hak mücadelesidir. Hakkı temsil<br />

edenlerin “bulundukları şartlara<br />

göre geliştirdikleri” mücadele<br />

modelleriyle, Batılın “bulundukları<br />

şartlara göre geliştirdikleri”<br />

mücadeleler arasındaki fark,<br />

<strong>nisan</strong> ‘<strong>18</strong>

“evrensel ahlaki tavırdır”. Hakkın<br />

temsilcileri içerisine bulundukları<br />

şartlar çerçevesinde, insandan<br />

hayvana, bitki ve cansız varlıklara<br />

kadar, ne varsa hepsinin<br />

hakkını koruyacak bir mücadele<br />

modeli ortaya koyarken, Batılın<br />

temsilcileri sadece kendi çıkarlarını<br />

koruyacak mücadele yöntemleri<br />

geliştirmişlerdir. Çünkü<br />

Batılın ahlakı yoktur; olsa bile<br />

evrensel değil, kendi çıkarlarıyla<br />

sınırlı bir ahlak anlayışıdır.<br />

Hak ile Batıl arasındaki farkı<br />

iyice anlamak için bu kelimelerin<br />

sözlük anlamlarına bir göz<br />

atalım. Sözlükte Hak, gerçek<br />

doğruluk, sağlamlık, mülkiyet,<br />

münasip durum, aslına uygun,<br />

makul ve doğru anlamlarına<br />

gelmektedir. Batıl ise geçersiz<br />

olmak, eskimek, hükmü kalmamak,<br />

durmak ve yarıda kesilmek<br />

anlamlarına gelmektedir. O halde<br />

hak üzere olanlar ahlaki zeminde<br />

doğru söyleyen, sağlam ve sahih<br />

bir duruş sergileyen, her şeyde<br />

işin aslına uygun davranan, makul<br />

insanlar olmak durumundalar.<br />

Batıl üzere olanlar ise hak üzere<br />

hükmü olmayan, yani yargıları<br />

batıl olan, insanlığın yararına<br />

işlevi kalmamış geçersiz işler<br />

yapan, varlığın, eşya ve olayların<br />

doğruluk/hak üzere akışını kesen<br />

ve böylece hayatın mecrasındaki<br />

akışını durdurmaya kalkışarak<br />

fesat çıkaran kimselerdir.<br />

Bu tanımdan hareketle diyebiliriz<br />

ki, Hakkı temsi edenler düşünce,<br />

söz ve davranış olarak doğru<br />

olmak durumundadır. Düşüncede<br />

doğruluk hak üzere düşünmeyi,<br />

sözde doğruluk yalan söylememeyi,<br />

davranışta doğruluk halk<br />

deyimiyle yamuk davranmamayı,<br />

olaylar karşısında sağlam bir<br />

duruş sergilemeyi gerektirmektedir.<br />

Batılı temsil edenlerse ise<br />

ahlakı paranteze aldıkları için ne<br />

düşüncede ne sözde ne de davranışta<br />

doğru olmak durumunda<br />

değildir. Çünkü değerleri paranteze<br />

alarak ahlak zeminini tahrip<br />

edenlerin hiçbir Batılın ahlaki<br />

ilkesi olmaz. Böyleleri her şeyi<br />

çıkarları doğrultusunda yapar, bu<br />

uğurda yalan söyler, karşı çıkanı<br />

ezer ve hedefe ulaşmak için her<br />

yolu denerler.<br />

İnsanlığın başlangıcında<br />

meydana gelen Habil- Kabil mücadelesinde,<br />

Hakkı temsil eden<br />

Habil’in özünde ve davranışında<br />

doğru ve haklı, Batılı temsil eden<br />

Kabil’in ise bencil, cimri ve haksız<br />

olduğu ortaya çıkınca, haksız<br />

olan Kabil, haklı olan Habil’i<br />

hemen fiziki çatışma ortamına<br />

çekmek istemiştir. Çünkü<br />

söyleyecek hak sözü olmayanlar<br />

için tek seçenek şiddete başvurmaktır.<br />

Batılı temsil eden Kabil,<br />

fiziki çatışma ortamında Hakkı<br />

temsil eden Habil’i yeneceğini ve<br />

böylece istediğini elde edeceğini<br />

zannetmektedir. Bu anlamda<br />

fiziki çatışma, Batılın hakka<br />

kurduğu ilk tuzaktır. Batılın temsilcileri,<br />

Hakkı temsil edenlerin<br />

duygularına kapılarak hemen bu<br />

tuzağa düşeceklerini zannederler.<br />

Halbuki, Hakkı temsil edenler<br />

derslerini Batılı temsil edenlerden<br />

değil bizzat Hak’tan alırlar. Batılı<br />

temsil edenler ayrıca, her zaman<br />

fiziki güçlerine güvenir; “GÜCÜN<br />

ONU EBEDILEŞTIRECEĞINI<br />

ZANNEDERLER.” (HÜMEZE, 3)<br />

İslam’da Allah hakkı insan<br />

hakkı demektir. Allah’ın hakkını<br />

veren insanların hakkını verebilendir.<br />

Hakkı temsil edenler, önce<br />

başkaları için değerli şeylerini<br />

feda edebilmelidir. Bunu yapamayanlar,<br />

insanlık için mücadele<br />

edemez; insanlık adına konuşamaz.<br />

Batıl temsil eden Kabil ise<br />

Allah’a en değersiz şeyi sunduğu<br />

için cimri ve bencildir. Allah’a<br />

karşı bencil olan insanlara karşı<br />

da bencildir. Sadece kendi çıkarlarını<br />

düşünen benciller, insanlık<br />

adına konuşamaz, mücadele<br />

edemezler. Eğer yaptıklarının<br />

insanlık adına olduğunu söylüyorlarsa<br />

bilmeliyiz ki, yalan<br />

söylüyor ve insanlığı aldatıyorlar.<br />

Dikkat edelim, tarih boyunca her<br />

ideoloji insanlığı kurtarma adına<br />

ortaya çıkmış, ancak iktidara<br />

geldiklerinde kendi ideologlarını<br />

putlaştırmış, onları doyurmuş ve<br />

onları memnun etmiştir. Çünkü<br />

onlar insanlığa en ufak bir şey<br />

dahi veremeyecek kadar cimri<br />

ve bencildirler. Kur’an’ın ifadesiyle,<br />

Batılın yolunda yürüyenler<br />

“BELKI KENDILERINE YARDI-<br />

MI DOKUNUR DIYE ALLAH’I<br />

BIRAKIP BIR TAKIM PUTLARI<br />

ILAH EDINDILER. FAKAT TAP-<br />

TIKLARI PUTLARIN ONLARA<br />

BIR FAYDASI OLMADIĞI GIBI,<br />

ONLAR TAPTIKLARI ILAH-<br />

LARIN HAZIR ASKERLERI<br />

OLDULAR. ÇÜNKÜ ILAHLAR<br />

YARDIM EDEMEZLER. (YASIN,<br />

74, 75)<br />

Batılı temsil eden Kabil’in bir<br />

özelliği de hakkına razı olmamasıdır.<br />

Kabiller, ben merkezli düşündükleri<br />

için her şeyin kendilerine<br />

ait olduğunu vehmederler.<br />

Batlı temsil edenler, kendilerinin<br />

efendi diğerlerinin köle olduğunu<br />

zannederler. Bu nedenle hiçbir<br />

zaman haklarına razı olmaz, yenilgiyi<br />

kabul etmezler. Yenilgileri<br />

sonucunda kaybettiklerini zorla<br />

almaya kalkışırlar. Bu nedenle<br />

Batılı temsil eden Kabil Allah’a<br />

karşı verdiği sınavı kaybedince<br />

hakkına razı olmamış, kardeşi<br />

Habil’in elde ettiği üstünlüğü<br />

fiziki kuvvetle elde etmeye kalkışmıştır.<br />

Kabilin zorba tutumu, tarihteki<br />

bütün Kabillerin tutumudur.<br />

Günümüz Kabilleri bu tutumu,<br />

biyolojik canlı cinsine hakim bir<br />

ilke haline getirmiş “büyük balık<br />

küçük balığı yutar” diyerek zorbalığı<br />

meşrulaştırmışlardır.<br />

Hakkı temsil eden Habil’in bir<br />

özelliği de Allah’tan korkması ve<br />

O’na karşı derin bir sorumluluk<br />

bilinci taşımasıdır. Habil’in bu<br />

durumuna karşılık Batılı temsil<br />

eden Kabil ise Allah’tan korkamamakta<br />

ve O’na karşı herhangi<br />

bir sorumluluk duygusu da<br />

taşımamaktadır. Şunu bilmeliyiz<br />

ki, Allah’tan korkmak, herhangi<br />

bir zorba otoriteden korkmak gibi<br />

değildir. Allah’tan korkmak O’nun<br />

sevgisini kaybetme ve O’na karşı<br />

yanlışlık yapma korkusudur. Bu<br />

korku, zalim bir hükümdar karşısında<br />

korkudan titreyen zavallıların<br />

korkusuna benzemez. Allah<br />

korkusu, varlığı engin merhametiyle<br />

var eden, ayrım yapmadan<br />

varlık adına ne varsa her şeyin<br />

varlığını sürdüren, bütün eşyaya<br />

merhametiyle muamele eden,<br />

kendisine bir adım gelene on<br />

adım giden, gerçek ilaha karşı<br />

hürmet ve muhabbetten kaynaklanan<br />

derin bir sevginin ifadesidir.<br />

Bu korku, evrensel sorumluluk<br />

bilincini de doğurmakta, insan Allah’ın<br />

var ettiği her şeye rahmet<br />

HASAN AYIK<br />

11<br />

<strong>kusva</strong>.org

EJDER OKUMUŞ<br />

12<br />

DENEME<br />

Toplumsal hayat, hak ve<br />

fedakârlıklar üzerine kuruludur.<br />

Hak ve fedakârlıkların dengeli<br />

olarak karşılığını bulmadığı ve<br />

işlemediği bir toplumda zamanla<br />

haksızlık temelli bir ilişki biçimi<br />

hâkim olur. Haklara dayalı, ama<br />

özverinin olmadığı veya önemsenmediği<br />

bir sosyal hayat sağlıklı<br />

yürüyemeyeceği gibi hakların<br />

engellendiği veya kısıtlandığı,<br />

yani ihlal edildiği, ama toplumun<br />

belli kesimlerinin özverisiyle<br />

işlerin yapıldığı bir sosyal hayat<br />

da sağlıklı devam etmez.<br />

Toplumda dayanışmanın ve<br />

huzurun egemen olmasında<br />

fedakârlık şarttır; ancak hakların<br />

tesis edilmediği, insanların haklarının<br />

ihmal ve ihlal edildiği, kul<br />

hakkının gözetilmediği, hakların<br />

kötüye kullanılıp sömürüldüğü<br />

bir toplumda fedakârlığın yürümesi<br />

sosyolojik anlamda mümkün<br />

değildir. O hâlde hak, dinî<br />

geleneğimizdeki karşılığıyla kul<br />

hakkı konusu, toplumsal hayatın<br />

ikame ve idamesinde hayatidir.<br />

Hak, Allah’ın isimlerindendir. (Yunus,<br />

10/30, 32.) O sebeple hak,<br />

İslam’ın en çok yücelttiği kavramlardandır.<br />

Kur’an’da birçok<br />

ayet ve Hz. Muhammed (s.a.s.)’in<br />

bazı hadisleri; Allah’ın hak ve<br />

hukuku, kul hakkı, hakkı hak bilip<br />

hakka uymak ve batılı batıl bilip<br />

batıldan sakınmak, hakkı teslim<br />

etmek, Allah’a hakkıyla iman ve<br />

kulluk etmek, Kur’an’a hakkıyla<br />

uymak, Peygambere hakkıyla<br />

iman edip tabi olmak, İslam’a<br />

hakkını vermek, onu hak din<br />

kabul etmek, ana-baba hakları,<br />

yoksul hakları, kadın hakkı,<br />

çocuk hakkı, tüketici hakkı,<br />

bireysel haklar, sosyal haklar,<br />

insan hakları gibi temel hak ve<br />

hukuk konularından bahseder.<br />

Hakk’ı ikame, inşa ve idameyi<br />

emreder. Tersine hak ihlalini,<br />

hakka riayetsizliği olumsuzlar<br />

ve reddeder. Ancak günümüzde,<br />

kişinin haklarını engelleme veya<br />

kısıtlama anlamına gelen hak<br />

ihlali maalesef toplumsal hayatta<br />

sıklıkla karşılaştığımız olgulardandır.<br />

TOPLUMSAL HAYATTA<br />

HAK iHLALi<br />

Toplumsal yaşamda hak<br />

ihlali, çok çeşitli biçim ve alanlarda<br />

kendini gösterebilmektedir.<br />

Hayat hakkı ihlal ve ihmali,<br />

insan hakları ihlali, çocuk ihmal<br />

ve istismarı, çocuk hakkı ihlali,<br />

engelli hakları ihlali ve istismarı,<br />

akademik hak ihlalleri, kadın<br />

hak ihlalleri, dinî hak ihlali ve<br />

istismarı, internette hak ihlalleri,<br />

askerlikte hak ihlalleri, sağlıkta<br />

hak ihlalleri, ekonomide hak ihlal<br />

ve istismarı, siyasette hak ihlal<br />

ve istismarı, cezaevi hak ihlalleri,<br />

esir hak ihlali ve istismarı,<br />

tüketici hak ihlalleri, üretici hak<br />

ihlalleri, öğrenci hak ihlalleri, öğretmen<br />

hak ihlalleri, düşünce ve<br />

ifade hak ihlalleri, yaşlı istismarı<br />

ve ihmali, düşünce, vicdan ve din<br />

hakkı ihlali bu çerçevede örnek<br />

olarak zikredilebilir.<br />

Modern zamanlarda insanlık,<br />

teorik ve yasal düzlemde insan<br />

hakları konusunda oldukça<br />

önemli gelişmeler kaydetmişse<br />

de, pratikte ne yazık ki bütün<br />

dünyada yoğun ve şiddetli<br />

hak ihlal, ihmal ve istismarları<br />

yaşanmaktadır. Bundan dolayı<br />

da neredeyse bütün ülkelerde<br />

hak ihlali, en çok gündeme gelen<br />

konular arasında yer almaktadır.<br />

Bunun için farklı uluslararası<br />

sözleşmeler, insan hakları<br />

organizasyonları, resmi ve sivil<br />

kuruluşlar, sivil toplum örgütleri,<br />

çeşitli biçim ve alanlarda ortaya<br />

çıkan hak ihlalleri üzerinde<br />

<strong>nisan</strong> ‘<strong>18</strong>

durmakta, hak ihlalleri istatistikleri<br />

tutup yayınlamakta ve hak<br />

ihlallerini önlemek için stratejiler<br />

geliştirip mücadeleler yapmaktadırlar.<br />

Nitekim BM hak ihlallerinin<br />

önüne geçmek için çeşitli<br />

sözleşmeler düzenlemiş ve üye<br />

ülkeler bu sözleşmeleri imzalamıştır.<br />

Bu sözleşmelere örnek<br />

olarak 25 Kasım 1985 tarihli “Din<br />

veya İnanca Dayanan Her Türlü<br />

Hoşgörüsüzlüğün ve Ayrımcılığın<br />

Tasfiye Edilmesine Dair Bildiri”,<br />

20 Kasım 1989 tarihli “Çocuk<br />

Haklarına Dair Sözleşme”, ünlü<br />

1948 “İnsan Hakları Evrensel<br />

Beyannamesi”, 20 Aralık 1993<br />

tarihli “Kadınlara Karşı Şiddetin<br />

Tasfiye Edilmesine Dair Bildiri”<br />

gösterilebilir. Birleşmiş Milletlerin<br />

dışında bazı kuruluş ve organizasyonlar<br />

da insan haklarıyla<br />

yakından ilgili olmuş ve olmaktadırlar.<br />

Bu çerçevede Uluslararası<br />

Af Örgütü, Uluslararası Hukukçular<br />

Komisyonu, Uluslararası<br />

Kızılhaç Komitesi gibi birlikler<br />

sayılabilir. Gerek BM, gerekse<br />

adı geçen organizasyonlar ve burada<br />

zikredilmeyen başka insan<br />

hakları örgütleri, her yıl dünya<br />

çapında yaşanan hak ihlallerini<br />

istatistiklerle rapor etmekte, yayınlamakta<br />

ve insanlığın dikkatini<br />

bu konuya çekmekte, hak ihlali<br />

yapan veya ona göz yumanları<br />

uyarmaktadırlar. Fakat bütün<br />

uyarılara, bazı ulusal ve uluslararası<br />

yaptırımlara rağmen hak ihlal<br />

ve istismarlarının devam ettiği<br />

de bir gerçektir.<br />

Dünyadaki bütün toplumların<br />

sosyolojilerine yakından bakıldığında,<br />

güçlülerin, zayıfların<br />

haklarını ihlal, ihmal ve istismar<br />

ettiği, sömürdüğü, kötüye kullandığı,<br />

hasılıkelam kısıtladığı veya<br />

engellediği açıkça göz<br />

lemlenebilmektedir. Bazı kişiler,<br />

gruplar, güçler, siyasal yapılar,<br />

örgütler, âdeta zulmü meslek<br />

edinmişçesine insanlara zulmetmekte,<br />

haksızlık yapmakta, insan<br />

hakları ihlallerinde bulunmaktadırlar.<br />

Yapılan hak ihlalleri, aile,<br />

din, düşünce, eğitim, siyaset,<br />

ekonomi, hukuk gibi hayatın en<br />

temel alanlarında, en temel insan<br />

haklarında, çocuk, kadın, işçi,<br />

fakir, yaşlı haklarında kendini<br />

gösterebilmektedir.<br />

TOPLUMSAL<br />

MÜNASEBETLERDE HAK<br />

IHLALI ÖRNEKLERI<br />

Günümüz toplumlarında çalışma,<br />

inanç, düşünce, ifade, eğitim,<br />

sağlık, ulaşım, çevre, barınma,<br />

alış-veriş, dil, ırk, cinsiyet vs.<br />

alanlarında toplumsal ilişkilerde;<br />

aile bireyleri arasındaki ilişkilerden<br />

işçi-işveren ilişkilerine,<br />

okul veya üniversite yönetimi ile<br />

öğrenci münasebetlerinden doktor-hasta<br />

ilişkilerine, kadın-erkek<br />

ilişkilerinden çocuk-yetişkin<br />

ilişkilerine, zengin-yoksul ilişkilerinden<br />

amir-memur ilişkilerine<br />

ve oradan yöneten-yönetilen ilişkilerine<br />

vs. kadar birçok noktada,<br />

hemen hemen bütün toplumsal<br />

ilişki boyutlarında hak ihlalleri<br />

yaşanmaktadır. Bütün bu alanlarda<br />

ve ilişki boyutlarında hak<br />

ihlallerine birkaç örnek vermek<br />

gerekirse; sağlık alanında, bir<br />

hastanın inancı, düşüncesi, ırkı,<br />

cinsiyeti veya kılık kıyafeti dolayısıyla<br />

sağlık haklarından kısmen<br />

veya tamamen mahrum edilmesi;<br />

eğitim alanında bir öğrencinin<br />

aynı veya farklı gerekçeler öne<br />

sürülerek eğitim hakkından yoksun<br />

bırakılması, sözgelimi okuma<br />

hakkı kazandığı üniversitenin<br />

kapısından içeriye<br />

alınmaması; ekonomi alanında<br />

bir çalışanın hak ettiği ücretten<br />

tamamen veya kısmen yoksun<br />

bırakılması ya da dinî inançlarının<br />

gereğini yerine getirmekten<br />

alıkonulması; ailede bir çocuğun<br />

sağlıklı ortamda yetişme, okuma<br />

gibi çocuk haklarının kısıtlanması<br />

veya engellenmesi zikredilebilir.<br />

Bu ve benzeri örnekler, bir sosyal<br />

aktör olarak hepimizin gündelik<br />

hayatta bir şekilde yaşadığı, muhatap<br />

olduğu veya gözlemlediği<br />

hak ihlallerini anlamak ve izah<br />

etmek için yeterli görülebilir.<br />

Hak ihlallerinin yıkıcı ve yakıcı<br />

sonucu<br />

Sonuç olarak hak ihlali,<br />

günümüz toplumlarında sosyal<br />

hayatın neredeyse bütün alan ve<br />

boyutlarında kendini göstermektedir.<br />

Hak ihlal ve istismarları,<br />

gerek bireyler arası ilişkilerde,<br />

gerek gruplar arası münasebetlerde,<br />

gerek devlet-vatandaş<br />

ilişkilerinde ve gerekse uluslararası<br />

ilişkilerde yaşanmakta; aile,<br />

eğitim, din, ekonomi ve siyasette<br />

bireysel ve grupsal planda özellikle<br />

güçlülerden zayıflara doğru<br />

yönelmektedir. Bütün bu alan ve<br />

boyutlarda yaşanan hak ihlal,<br />

ihmal ve istismarları, insanlarda<br />

adalet duygusunu zedelemekte,<br />

bu da toplumsal hayatta güvene<br />

dayalı ilişkilerin yerine güvensiz<br />

ilişkileri getirmektedir. Güvensiz<br />

ilişkiler ise, toplumsal barışın en<br />

büyük düşmanı olup çatışmaya,<br />

ayrışmaya, parçalanmaya yol<br />

açar. Toplumda barışı hâkim<br />

kılmak için güveni, güveni hâkim<br />

kılmak için adaleti, adaleti hâkim<br />

kılmak için hakkı ikame etmek,<br />

hak ihlaline meyletmemek, hak<br />

ihlal, ihmal ve istismarlarının<br />

önüne set çekmek, kul hakkı<br />

yememek şarttır.<br />

EJDER OKUMUŞ<br />

13<br />

<strong>kusva</strong>.org

HABIL’IN KABIL’E KARŞI TAVRI VE BIZ<br />

nazarıyla bakmakta, onlara karşı<br />

sorumluluk duygusu hissetmektedir.<br />

Batılı temsil eden Kabiller, Allah’tan<br />

korkmadıkları için böylesi<br />

bir evrensel sorumluluk bilincinden<br />

de mahrumdurlar. Kabillerin<br />

sorumluluğu kendi çıkarlarının<br />

sınırlarıyla örtüşmektedir. Hakkı<br />

temsil eden Habillerin sorumluluğu<br />

ise bütün varlığı kuşatmaktadır.<br />

Bu nedenle Habillerin<br />

mücadelesi yıkıcı değil yapıcıdır.<br />

Habiller de savaşır, ancak onlar,<br />

savaş esnasında sadece insanların<br />

değil yeni filizlenmiş ottan<br />

yuvasında yatan hayvana kadar<br />

her şeyin hakkını ve hukukunu<br />

korumak durumundadırlar.<br />

Kabiller ise sadece kendi çıkarlarının<br />

olduğu alandan sorumlu<br />

oldukları için savaşları acımasız,<br />

vahşi ve yıkıcıdır. Dikkat edelim,<br />

modern Kabiller, Ortadoğu’da yer<br />

altı kaynaklarını korurken sürekli<br />

insan öldürmektedirler. Onlar,<br />

kendilerine para kazandırdığı için<br />

petrole insandan çok daha fazla<br />

değer vermektedirler.<br />

Batılı temsil eden Kabil’in<br />

bir özelliği de zillet içerisinde<br />

olmasıdır. Acizlik anlamına da<br />

gelen zillet, izzetli olmanın zıddıdır.<br />

Zillette olan ahlaki açıdan<br />

düşük, davranışları ham, olaylar<br />

karşısında acizdir. İzzetli olan<br />

ise ahlaki açıdan yüce, davranışları<br />

olgun, olaylar karşısında<br />

metindir. İzzet sahibi olan Habil,<br />

zillet içerisinde olan Kabil’e karşı<br />

ahlaki tavrını ortaya koymuş,<br />

onun ham davranışı karşısında<br />

elini kaldırmamış, kendisine yapılan<br />

haksızlık karşısında metin/<br />

sağlam bir duruş sergilemiştir.<br />

Kabil sabırsızdır; yaramaz<br />

bir çocuk gibi her şeyin acil bir<br />

şekilde elinde olmasını ister.<br />

İstediğini alamadığı zaman ortalığı<br />

birbirine karıştırır. Habil ise<br />

sabırlıdır. Mücadelede karşılaştığı<br />

her türlü yalan, hile ve zorbalık<br />

karşısında sabreder. Sabır Habil’i<br />

olgunlaştırıp izzetini artırırken,<br />

sabırsızlık Kabil’i iyice basitleştirir.<br />

Çünkü sabırsızlığın ortaya<br />

çıkardığı acelecilik, ham davranışları<br />

tetikler. Ham davranışlar<br />

ise sahibini giderek bayağılaştırır.<br />

Bu nedenle Habil’in mücadelesi<br />

onu olgunlaştırıp, noksanlıklarını<br />

giderirken Kabil’in mücadelesi<br />

onu giderek hırçın, saldırgan ve<br />

zalim yapmaktadır.<br />

Hak ile Batıl arasındaki<br />

mücadelede Hakkın temsilcisi<br />

olan Habil’i örnek almanın<br />

gerekliliğini Peygamberimiz,<br />

Sa’d İbn-i Ebi Vakkas ve Ebu<br />

Zer’in şahsında bütün Müslümanlar<br />

şu şekilde bildirmiştir:<br />

“Fitne ortalığı kapladığı zaman,<br />

Adem’in oğlu Habil gibi olun”.<br />

Yaşadığımız dünyada, “öldürmekten<br />

daha kötü olan fitne”<br />

bütün evreni sarmış, insan<br />

bozulmuş, ruhlar kirletilmiş,<br />

zihinler bulandırılmış, sevgi ve<br />

merhametin dili susmuş, şiddet<br />

azmanlaşmış, insan sadece insanın<br />

değil içerisinde yuvalandığı<br />

evrenin bile kurdu olmuştur.<br />

Bu fitnenin oluşturduğu<br />

betonlaşmış kalpleri eritecek<br />

tek tavır, Habil’in tavrıdır.<br />

HASAN AYIK<br />

14<br />

<strong>nisan</strong> ‘<strong>18</strong>

DENEME<br />

16<br />

Kafamızın karıştığı, çıkmaza<br />

girdiğimiz anlarda doğru<br />

karar verebilmek için sıkça<br />

kullandığımız bir yöntemdir<br />

empati. Toplumlara,inanışlara,<br />

coğrafyalara göre değişen<br />

iyi ,kötü,doğru,yanlış<br />

gibi göreceli kavramlarının<br />

ortak bir dili olsaydı, bunu<br />

çözmenin yolunun ancak<br />

empati sayesinde mümkün<br />

olabileceğini düşünüyorum.<br />

Günümüzde yaşanan<br />

ego savaşlarında ise kabullenmek<br />

istemediğimiz<br />

sonuçlarla yüzleşmek istemediğimizden<br />

bu yöntemini<br />

zamanla rafa kaldırdığımızı<br />

söyleyebiliriz.<br />

Bazen en yakınımızda<br />

olan dostlarımızı bile anlamakta<br />

güçlük çekiyor,anlayamadığımız<br />

için kırılabiliyor<br />

veya kırıcı olabiliyoruz.<br />

Birlik,beraberlik,doğruluk,<br />

iyilik güzellik gibi olumlu<br />

kavramların çevremizdekilerce<br />

desteklenip savunulduğunu<br />

bildiğimiz<br />

halde,gündelik hayatta<br />

sürekli kötü niyetli insanlarla<br />

muhatap olduğumuzu dile<br />

getiriyoruz.<br />

Peki doğruluğu,dürüstlüğü,iyiliği<br />

desteklediğini<br />

bildiğimiz insanlarca istemediğimiz<br />

davranışlara maruz<br />

kalmak,bizi kandırdıkları anlamına<br />

mı geliyor, gerçekten<br />

de kötü insanlar olduklarına<br />

mı ,yoksa onların iyi niyetlerini<br />

bizim kötü yorumladığımıza<br />

mı ?<br />

Açıkçası kimsenin gerçekten<br />

kötü niyetli düşüncelere<br />

sahip olduğunu bilinçli<br />

olarak kabul edeceğini sanmıyorum.En<br />

son çocukluğumuzda<br />

çizgi filmlerde vardı<br />

kötü karakterler ,gerçekten<br />

kötülükleriyle övünenler.<br />

Varsa birde bugünkü düşük<br />

kaliteli film ve dizilerde...<br />

Pencereyi biraz genişlettiğimizde<br />

dünyanın bugün<br />

çok güzel, adil, aydınlık<br />

bir yer olmadığını hepimiz<br />

acıkça görebiliyoruz.Maalesef<br />

ki hepimiz kötülüklerin<br />

egemen olduğu bir dünyada<br />

yaşadığımızın farkındayız.<br />

Peki nerede bu kötüler ?<br />

veya nerede açlıktan sekiz<br />

saniyede bir çocuğun öldüğü<br />

dünyada mutlu mesut<br />

yaşayan iyiler ?<br />

Aslında sorunun cevabı<br />

çok ama çok içeriden bize<br />

el sallıyor. Bazen dostlarımız,ailemiz,<br />

sevdiklerimiz<br />

,bazen en çok güvendiklerimiz,hatta<br />

çoğunlukla kendimiz.<br />

İsteklerimize, arzularımı<br />

<strong>nisan</strong> ‘<strong>18</strong>

za, düşüncelerimize aşık oldukça körleşen<br />

, körleştikçe kendimizi sorgulayamayacak<br />

kadar kötüleşen,kötüleştikçe de vicdanımızı<br />

rahatlatmak için bizimle aynı düşünen<br />

insanlarla ortak hareket edip, toplu halde<br />

kendimizi müdafaa etme ihtiyacı duyan<br />

canlılarız.<br />

Birliğimiz,çoğu zaman suç ortaklarımız;<br />

doğrularımız ise çoğu zaman toplu avutma<br />

seanslarımızdan başka bir şey değil.<br />

Sonuçta bu duygularımızı körükleyen ,<br />

ve bu konuda ciddi mesai harcayan bir nefsimiz<br />

,bu zaafımızı da çoğu zaman bizden<br />

daha iyi tanıyan, bununla ilgili yaratıcımız<br />

ile pazarlığa oturabilecek kadar da kendine<br />

güvenen bir meleğin varlığına inanıyoruz.<br />

Evet ,kendini iyi sananların kirlettiği dünyada<br />

henüz tanışamadıkları yakın dostlarından<br />

bahsediyoruz.<br />

Farkında olup doğrudan mücadele<br />

edene ne ala, ama mücadelesinde kaybetmiş,rüzgar<br />

estikçe savrulan ,size ve<br />

sevdiklerinize zarar verecek, ama bunun<br />

farkında bile olmayacak acziyettekilere<br />

karşı önceden reaksiyon gösterebilmek,en<br />

az mücadele etmek kadar önemli.<br />

Bunu sezmek için gün içerisinde canımızı<br />

sıkan insanlarla veya dünyayı bataklığa<br />

çeviren tasarruf sahipleriyle değil,bizzat<br />

bunları kukla gibi oynatan nefislerle empati<br />

kurmayı deneyelim. Yani tabiri caizse bu<br />

seferlik Şeytan olalım.<br />

Şeytanlık düşünelim.<br />

Göreceğiz ki eğer bu dünyada amacınız<br />

gerçekten insanları saptırmak ve kötülükse,<br />

bunu başarılı kılacak en büyük ölçü<br />

yoldan çıkardığın insan sayısı olacak,bu<br />

da ancak toplumlara ve kitlelere<br />

ulaşmakla mümkün olacaktır.<br />

Düşünmek gerekir , bir otobüs yolcuyu<br />

istikametten saptırmak için,yolcuları<br />

teker teker ikna etmek yerine , şöförü ikna<br />

etmek daha kolay olmaz mı? İşte toplum<br />

ve kitlelerin şöförleri de tam olarak ortak<br />

değerlerden meydana gelir.Bizler de bu<br />

değerlerimizin kontrolünü farkına varamadan<br />

kötü niyetlilere teslim ettiğimiz anda,<br />

içinde olduğumuz bozuk düzenin temellerini<br />

atmış oluruz.<br />

Biz değerlerimizin sarhoşluğunda ne kadar<br />

iyi birer insan olduğumuza iddia etsek<br />

de,ne bizi birleştiren değerlerin muhasebesini<br />

yapabilir,ne nerede kullanıldığımızın<br />

farkına varabilir , ne de yolcularla uğraşmaktan<br />

şöförleri görebiliriz.<br />

Mustafa Kemal,İslam, Ezilmişlik, Kürtlük<br />

,Türklük, Komünizm, fikir önderleri, alevilik<br />

,sunnilik,sanat,futbol takımı taraftarlığına<br />

kadar sayabildiğimiz her değerden söz ettiğimiz<br />

anda ,anında kötü örnekler belirmeye<br />

başlar zihnimizde.<br />

Kürt’e zulüm eden Kürtçü, islamı kullanarak<br />

ülkesine darbe yapan Müslüman,-<br />

Mustafa Kemal’in kurduğu devlete savaş<br />

açan Atatürkçü, tek işi Müslüman kellesi<br />

kesmek olan İslamcı gibi mantığa uzak<br />

güruhlar örneklerimizden bazıları.<br />

Şeytan olsam bu fırsatı kaçırmam;-<br />

Bugün birçok kitle ve toplumu peşinden<br />

sürükleyen cumhurbaşkanının ismini<br />

de,kendisinden hemen sonra kullanacak<br />

leş kargalarının sesini şimdiden duyar<br />

gibiyim.İlerde “Dünya 5 den büyük olmasa<br />

da olur” diyen Reis’cilerle karşılaşırsanız<br />

sakın şaşırmayın.<br />

Kısacası değerlerimiz her ne olursa<br />

olsun , kimselere kullandırtmadığımızdan<br />

emin olmak, şeytana pabucunu giydirmenin<br />

en büyük şartı.Yoksa iyi birer birey<br />

olduğumuza inanarak birilerine hizmet<br />

etmekten kendimizi kurtaramayacak,fikir<br />

ve düşünceleri sahiplenmek yerine somut<br />

değerlerin peşinde menzillerden sapacağız.<br />

Kolay olmayacağı kesin .Şeytanın iddiasını<br />

tutturduğu inkarcılarla uğraştığı yok<br />

(batı) . Bütün güçlerini mücadelenin olduğu<br />

bölgelere kaydırmış olacak ki (doğu), maalesef<br />

dedikodu, fitne ,yalan, iftira en çok<br />

bizde zuhur ediyor.<br />

Eğer şeytan olsam bu mücadeleden<br />

vazgeçmemizi bekler,çevremizde “Sen<br />

kim , onlarla yarışmak kim” diyen umutsuzlardan<br />

türetirdim. çevrenizde fazlasıyla<br />

var ,değil mi ?<br />

MEHMET POYRAZ<br />

Sorun değil ,Güneş’in doğudan batmasına<br />

engel olamasak da , batıdan doğacağı<br />

günü müjdeler,yine mücadeleden<br />

vazgecmeyiz. 17<br />

<strong>kusva</strong>.org

DENEME<br />

BÜYÜYÜNCE sümüklü böceklerin hepsine selpak alırım diye düşünürdüm. Çocuktum<br />

mis, hayata olumlu baktığın zamanlar! Biz büyüdük ve kirlendi dünya diyenler yanılıyor<br />

dostum emin ol. Hayat her daim kötüydü. Hem yeterince iyi olsa neden insanlar ondan<br />

uzaklaşmak(!) için oyunlara, uyuşturuculara yönelsin ki değil mi? Veyahut neden uykudan<br />

uyanınca mutsuz oluyorlar dersin? İyi olsa sevinmeleri gerekmez miydi? biz büyüdük ve<br />

kirlendi dünya??!! Yanlış, insan yaratıldı ve kirlendi dünya, evet makul!!<br />

MODERN hayat dedikleri bireysel çıkar. Çelişkiler yumağı, herkes dürüstlüğü met edip,<br />

‘’en kötü huyum iyi kalpli olmak’’ dedikten sonra ilk fırsatta kuyu kazıyor ise ‘’hoş geldin’’<br />

modern zamanlar demek gerekir. herkesin birbirine rakip olduğu, bireysel amaçlar için<br />

genelin ezildiği hayata bak! unun var mı var, şekerin var mı var ‘’ne duruyorsun depresyona<br />

girsene…’’ şarkısını mırıldanmaya devam et! en yakın arkadaşın atanmamalı ki sen atanasın.<br />

Diğer arkadaşın işe girmemeli ki sen giresin. o düşük not alırsa çan düşer kolay geçersin.<br />

Tahterevallide sen yükseldikten sonra gerisi önemsiz, varsın diğerleri senin yükselmen<br />

için alçalsın, sürünsün, mubahtır. işte modern dünya ahlaki yapısı, mis.<br />

İNSAN kelimesinin olumlu anlamlar içermesi ne ilginç değil mi sence de? ‘’hiç insani değil’’<br />

deyince bu yapılan hoş değil demek istiyoruz. Hâlbuki tersi olmalıydı bence. iyi olan bir<br />

şeye bakınca ‘’hiç insani değil’’ demeliydik. yada çelişkilerle dolu bir olaya bakıp ‘’ne kadar<br />

insani bi tavır’’ filan dememiz gerekirdi. bütün dünya nimetlerini red edip nirvanaya ulaşan,<br />

mutluluğu istememekte bulan Buda’nın heykelleri obez, neden??? Neden insan bu kadar<br />

çelişkili? Efendim toplum iyi mi?<br />

BAKMA topluma. iyiliği, dürüstlüğü met eder hepsi ama bi çocuğu ilerde çok canlar yakacak<br />

diye överler. Kötülüğü eleştirir lakin içten içe saygı duyarlar, kabaya güler, kötülüğe<br />

reverans verirler, boş ver.<br />

HZ. İSA ve şeytan bir boks maçına çıkar. Hz. İsa çelimsiz, cılızdır şeytan ise heybetli.<br />

Lakin bütün stat Hz. İsa’yı destekler. Gonk sesi ile dövüş başlar. Hz. İsa sağ yapar, sol yapar<br />

şeytana cılız bir yumruk indirir, şeytan yerde bütün statta sessizlik hüküm sürer bir süre.<br />

Hakem gelir sayar ona kadar ve Hz. İsa’nın eli kalkar havaya. kazanır Hz. İsa hala sessizdir<br />

stat, o sırada şeytan kalkar yerden ‘’hepiniz İsa’ya destek veriyordunuz ama bahislerde<br />

bana oynamıştınız değil mi?? koca statta İsa’ya oynayan tek kişi bendim hahaha, sayenizde<br />

paralarınızı ben kazandım’’ der.<br />

<strong>18</strong><br />

İNSAN böyledir işte iyiyi herkes met eder ama gerçek iyi??? çıkarına ters düştüğünde<br />

bile iyiden dönmeyecek insan var mı??<br />

<strong>nisan</strong> ‘<strong>18</strong>

19

DENEME<br />

FURKAN GÜR<br />

10 Aralık 1948’de Patiste<br />

Birleşmiş Milletler Genel<br />

Kurulunun toplanarak, İnsan<br />

Hakları Evrensel Bildirgesini<br />

oy çoğunluğuyla<br />

Kabul ettiler. Bu bildirge’de<br />

“Tüm insanlar özgür ve eşit<br />

değerler, herkesin dil, din,<br />

irk, renk, cinsiyet, siyasal<br />

veya farklı bir ayrım gözetmeksizin,<br />

bu bildirge ile ilan<br />

olunan tüm haklardan ve<br />

özgürlüklerden yararlanabileceği”<br />

maddesi bildiride ilk<br />

sırada yer alıyordu.<br />

Bildirgeyi okuyan Eleanor<br />

Roosevelt, “Tüm insanlık<br />

için bir Magna Carta Libertatum<br />

(Bucuk Özgürlükler<br />

Sözleşmesi) devrinin başladığını<br />

soyluyordu. Aradan<br />

tam 70 yıl geçti, peki İnsan<br />

Hakları gerçekten Evrenselleşti<br />

mi? Bütün herkes ayrım<br />

yapılmadan hak ve özgürlüklerden<br />

yararlanabiliyor<br />

mu? Tüm insanlar özgür ve<br />

eşit doğuyor mu? ve dahası..<br />

Bu bildirgede hiçbir şekilde<br />

Din ayrımı yapılmayacağını<br />

soyluyorlardı, lakin buğun<br />

“Çağdaş uygarlığın ve Özgürlüklerin<br />

beşiği” olmakla<br />

övünen Bati, inançlarından<br />

dolayı birçok insani ayırıyor<br />

ve dini terör propagandası<br />

haline getiriyor.<br />

Bu tarz ülkeler, uluslararası<br />

sistemin savaş ve diğer<br />

cebri müdahalelerin önüne<br />

koyduğu engellere karşı<br />

yürüttüğü ideolojik mücadele<br />

çerçevesinde<br />

önce “terörizmle<br />

mücadele”<br />

sloganına<br />

sarıl-<br />

makta, bunun yanında, “terörist<br />

devletler”, “başarısız<br />

devletler” gibi kavramlar icat<br />

ederek, askeri müdahalelerini<br />

bunlarla meşrulaştırmaya<br />

çalışmaktadır. Hegemon<br />

devletin bu tür müdahaleler<br />

için ürettiği ve İsrail gibi<br />

insan hakları ihlalleri bakımından<br />

çok kötü bir sicili<br />

olan devletlerin de<br />

bölgesel çapta<br />

başvurduğu<br />

“önleyici<br />

savaş”<br />

kav<br />

20

amada da, saldırganlık için yeni bahane<br />

ve meşrulaştırma araçları işlevi görmektedir.<br />

Bir yandan da başta kendi halkı olmak<br />

üzere dünya kamuoyunun rızasını almak<br />

için savaş stratejilerini ve yayılma planlarını<br />

“demokrasi”, “insan hakları”, “insancıllık”,<br />

“hayırseverlik” gibi itibarı yüksek kavramlar<br />

üzerine inşa edilmiş bir retorikle sunmakta;<br />

böylece ülkeler yanında, insanlığın onurlu<br />

bir yaşam için uğrunda önemli bedeller<br />

ödediği kavramları da işgal etmeye çalışmaktadır.<br />

Asıl amacının tutsak halklara<br />

özgürlük, kendini yönetemeyen toplumlara<br />

yardım götürmek olduğunu iddia eden bu<br />

retorik, “ilkel halka uygarlık götürme”yle<br />

meşrulaştırılmak istenen klasik sömürgeciliğin<br />

kadim ideolojik tezinin yeniden parlatılmış<br />

halinden<br />

başka bir şey değildir.<br />

“Batılı değerleri kabul etmeyenler teröristtir<br />

ve düşmandır” varsayımıyla her<br />

kültür ve medeniyet kıpırdamasını kendi<br />

hegemonyalarını sarsacak bir tehdit olarak<br />

görüyor ve bu tehdidi bertaraf etmek için<br />

ellerinden gelen her şeyi yapmayı meşru<br />

kabul ediyorlar. Eğer insanlık adına onların<br />

bu emellerine karşı çıkmak isteyenler<br />

olursa, kestirmeden onları işgal etmek için<br />

bin bir türlü yalan ve dalavere ile işgallerini<br />

meşru göstermeye çalışıyorlar.<br />

Bu bağlamda özellikle “insani müdahale”<br />

kavramı etrafında kafa karışıklıklarına<br />

yol açan tartışmalar yaşandığı görülmektedir<br />

ve “insani müdahale” kavramının, esas<br />

olarak, dünyayı yönetme stratejilerinin ideolojik<br />

aracı işlevi gördüğü söylenebilir. Nitekim<br />

bu kavramın yeniden tedavüle girmesi<br />

ve bu ad altında operasyonlar düzenlenmesi<br />

“soğuk savaş”ın sonuyla kesişmektedir<br />

ki, bunun sadece bir tesadüf olduğunu<br />

söyleyemeyiz. Devletlerin kendi ülkelerinde<br />

veya komşu topraklarda yaşayanlara<br />

yönelik zulüm ve kıyım uygulamalarına<br />

karşı bir müdahalenin gerçekten “insani”<br />

çerçevede kalabilmesi, ancak halkların eşit<br />

temsiline ve katılımına dayalı evrensel bir<br />

örgütlenme çatısı altında mümkün olabilir.<br />

Günümüz uluslararası sisteminde; yani<br />

hangi ülkeye hangi şartlarda ne zaman ve<br />

kim tarafından “insani” amaçla müdahale<br />

edileceğini belirleme gücü ve bunu uygulama<br />

imkanı dünya sisteminin egemen<br />

devletlerinde olduğu sürece, “insani müdahale”<br />

kavramı, bu<br />

devletlerin küresel egemenlik stratejilerine<br />

alet olmaktan kurtulamaz. Bu durumda,<br />

baskıcı rejimlerin zulüm ve kıyım politikalarına<br />

karşı başta insan hakları hareketleri<br />

olmak üzere diğer uluslar arası güçler<br />

tarafından yürütülecek sivil bir kuşatma<br />

mücadelesi en “insani” yöntem olarak<br />

görünüyor.<br />

Konuyu biraz daha açacak olursak, Tarihimizden<br />

bir örnek ile devam edelim. Avrupalılar<br />

1492’de Endülüs’ü işgal ettiklerinde<br />

Müslümanların tümünü kılıçtan geçirdiler.<br />

Oysa Osmanlı Endülüs’ün düşmesinden<br />

yarım asır önce Bizans’ı teslim almıştı, ama<br />

Bizans’taki Hıristiyanların kılına bile dokunmamıştı.<br />

Tersine Bizans kilisesi Osmanlı<br />

idaresine girmekten mutlu olmuştu. İşte bu<br />

bahsettiğimiz önemli tarihi olayda Batılıları<br />

hâlâ ürküten iki gerçek vardır. Birincisi,<br />

Türkiye’nin yeniden Osmanlı misyonunu<br />

üstlenmesi ve bunun uzun vadede Batı<br />

hegemonyasını sarsacak gelişmeleri tetiklemesi.<br />

İkincisi ise, dün olduğu gibi yarın da<br />

bu coğrafyanın ve dünyanın ancak İslam’a<br />

dayalı bir uygarlık tasavvuru ile gerçek<br />

anlamda huzur ve barış yüzü görebileceğinden<br />

batılılar tedirgin olmaktadırlar. Bu<br />

yüzden Batılılar, İslam’ın yeniden tarih sahnesine<br />

çıkmasından endişe duyuyorlar. BM<br />

Güvenlik konseyine söz sahibi olan devletlerin,<br />

kendi ülkelerinde insan hak ve özgürlükleri<br />

alanında sağladıkları ilerlemeleri<br />

üçüncü dünya ülkeleri ve özellikle İslam<br />

ülkeleri için neden yapmayı düşünmediklerini<br />

sanırım anlamak mümkündür. Her<br />

şeyden önce Batılılara göre insan haklarının<br />

önündeki en büyük engel İslam dinidir.<br />

Onlara göre Müslümanlar ancak İslam<br />

dinini yozlaştırdıkları takdirde birer uygar<br />

insan olabileceklerdir. Bu yüzden Batı’nın<br />

yeni stratejisi İslam’ı tehdit kaynağı olarak<br />

algılama, Müslümanları da terörist kabul<br />

etme tezi üzerine kurulmuştur. Dolayısıyla,<br />

özellikle Türkiye’yi kuşatan bir coğrafyayı<br />

etki alanlarında tutmak için var güçleriyle<br />

çalışıyorlar.<br />

FURKAN GÜR<br />

Tarihimizden ve günümüzde yaşananlardan<br />

anlaşıldığı gibi bati zulüm ile, çıkarları<br />

doğrultusunda hareket etmiştir ve etmeye<br />

devam etmektedir. Ayrıca, Birleşmiş Milletler<br />

gibi kuruluşlar sessiz kalarak sınıfta<br />

kalmıştır.En nihayetinde bizlere düsen bu<br />

oyunları görerek ve yaşananları iyi analiz<br />

ederek ilerleyişimizi sürdürmek olacaktır. 21<br />

<strong>kusva</strong>.org

22<br />

DENEME<br />

MİHRIBAN CEYLAN<br />

Bir bilinmezi nasıl bilebiliriz<br />

ki? ama durum öyle<br />

değil işte geleceği okuyabilmeliyiz.<br />

Eğer amaçlarımız;<br />

ileriye sağlam adım atabilen<br />

bir millet olabilmek ise, kalıcı<br />

başarıları yakalayabilen<br />

kişiler olmak ise geleceği<br />

okumalı ve anlamalıyız.<br />

Çevremizdeki dünyaya<br />

ilham kaynağı olmak için<br />

yapmalıyız bunu tıpkı gece<br />

karanlığındaki ateş böceğinin<br />

yaptığı gibi. Nasıl mı?<br />

Örneğin bilim dediğimiz<br />

zincirin halkalarını iyi anlamakla<br />

yola ilk adımımızı<br />

atabiliriz çünkü çağımızda<br />

bilimi bilmekten çok bildiğini<br />

düşünmek favori etkinliktir.<br />

Oysa ki çevremize baktığımızda,<br />

bilimi gerçekten<br />

anlayanların nasıl bir bilgiyi<br />

gerçek bir ürün haline getirdiklerini<br />

görürüz. En basit<br />

eşyadan uzaya fırlatılan<br />

füzeye kadar hep bu zincirin<br />

bir parçasını oluşturuyorlar,<br />

bu minvalde asıl soru şu: sen<br />

bu zincirin yeni halkasının<br />

ne olacağını tahmin edebilir<br />

misin? İşte bu noktada eğer<br />

tahmin işlerini kahve telvesine<br />

bırakılıp oradaki şekle<br />

göre füzenin uzun bir yolu<br />

var, sana çıkan birçok tablet<br />

var denilirse sadece komik<br />

duruma düşülür, sonuçta ise<br />

fincanın yıkanması ile nasıl<br />

ki tüm şekiller akar gider<br />

bizim de gelecek beklentimiz,<br />

ileriye adım çabamız da<br />

uçup fezaya o füze ile gider.<br />

Amacımız istikbal ise<br />

sağlam bir bilim, ilim ve irfan<br />

temeline sahip olup günü<br />

okumalıyız, bilim nakışını<br />

ilk önce kendi beyinlerimize<br />

işlemeliyiz, bunu yaparsak<br />

her yaşadığımız kaliteli gün<br />

kazandığımız sağlam bir<br />

tuğla olur. Bu bağlamda<br />

bilgiyi, teknolojiyi ve gelişmeleri<br />

sırayla; okumalı,<br />

anlamalı, irdelemeli ve<br />

öğretmeliyiz. Bu edindiğimiz<br />

bilgiyi süzgeçten geçirip<br />

işimize yarayan noktaları<br />

almalıyız. Önceki yazımızdaki<br />

gibi su kabı delik olan<br />

kişiye benzememek için<br />

su kabımız sağlam olsun ki<br />

bilim, ilim ve irfan bahçemizi<br />

sulamak istediğimizde<br />

kaliteli su ile sulayabilelim.<br />

Ancak bu bir sabır, ısrar ve<br />

gönül işidir tıpkı başarıyı<br />

anlatan buz dağı metaforu<br />

gibi, kilit nokta ise sevgiyle<br />

yaptığımız işlerdir ki onlar<br />

bizleri geleceğe taşıyacak<br />

<strong>nisan</strong> ‘<strong>18</strong>

ve gelecekte söz sahibi olmamızı sağlayacaklardır. Unutmayalım ki büyük hedefler<br />

bugünlerimizde kazandığımız küçük başarılarımızın eseridir. Bunun için sevdası gelecek<br />

olanlar, yollarında huzurla, azimle ve yılmadan yürürler, çünkü vuslata ermek bir sevda<br />

işidir ve yorulmak nedir bilmez. Onun için; “çalışmaya köle olan başarıya efendi olur.”<br />

denilmiştir. Geleceği kazanmak isteyenler unutmamalıdır ki kazananlar, kaybedenlerin<br />

yapmak istemediklerini yaptıkları için kazanmışlardır. Yolunuzda yapma diyenler olacak,<br />

yolunu değiştir diyenler olacak, bunu yapamazsın diyenler olacak, işte bu noktada<br />

sen, yılma, yorulma, durma ve geleceğe koş.<br />

Size sunu belirtmek isterim ki manayı görmek istediğinizde pencerenizde görünen<br />

tek şeyin ufak bir çam ağacı olması bile yeterli, sığ baktığınızda ise pencereniz tüm ufku<br />

ayaklarınızın altına serse de nafiledir tek göreceğiniz baktığınız cam olacaktır. Bunun<br />

için genç arkadaşlar istikbale bakarken yapamadıklarına değil de elinde olup yapabildiklerine<br />

bakmaları gerekir zira siz onları bir tuğla gibi üst üste dizerek istikbal duvarınızı<br />

inşa edeceksiniz ve yükselteceksiniz. Burada önemli olan detay ise; nasıl ki doğa yeniden<br />

doğuyor, tomurcuklar körelmiş dallardan adeta bir bahar enerjisi ile nasıl fışkırıyorsa<br />

sizlerde bahar enerjinizle hep yenilenmeli, hep yenilenmelisiniz.<br />

Peygamber efendimiz’ in (sav) şu sözü hem kulağımıza küpe hem de ilim peşinde<br />

koşmamıza rehber olmalıdır; “IKI GÜNÜ AYNI OLAN ZIYANDADIR.” Bizlerin iki günümüzün<br />

aynı olması diye bir imkânımız yoktur. Hele hayatın dört nala etrafımızda aktığı,<br />

bilimde baş döndürücü gelişmelerin olduğu şu devirde hiç te öyle rahat olma lüksümüz<br />

yoktur, olmaması gerekir. Bazıların “Bunlardan kime ne? Ben istediğim gibi yaşarım.<br />

Başkası beni ne ilgilendirir.” dediklerini duyuyor gibiyim. Lakin, büyük bir yanılgı var bu<br />

düşüncede çünkü insan tek yaşasa bile bulunduğu ortamı değiştirebilen bir varlıktır ve<br />

vurgulamak istediğim değişim: “Neden iyi yönde olmasın?”. İlk önce Platon’un dediği<br />

gibi “insanın kendini yenmesi zaferin en büyüdür.” diyerek kendimizdeki tembellik,<br />

araştırmama ve sığ bakma gibi yönlerimizi yenmeliyiz, eğer geleceğimiz kendi avuçlarımızın<br />

içine almak istiyorsak. Kaldı ki topluluk içinde yaşayan insan çevresine azmini,<br />

başarısını ve ahlakını söyleyerek değil de yaparak ve yaşayarak gösterirse yaşadığı<br />

değişimin sadece kendine değil, aynı zamanda çevresine de pozitif olarak yansıdığını<br />

görebilir. Unutmayalım ki geleceği bugünden çalışanlar inşa edecektir. Gençlerimizin<br />

bahar enerjilerini hiç kaybetmemeleri ümidiyle…<br />

Yazımı bir şiirimle tamamlamak isterim:<br />

Bir sevdadır vuslata ermek<br />

Adım adım ilerlersin<br />

Ufuk noktasıdır hedefin<br />

Yolda ki çakıl, diken önemli mi?<br />

Değil,<br />

Senin sevdan o yoldur<br />

Sonunda hedefine varacağın<br />

İşte onun için<br />

Vuslata ermek bir sevda işi olmuştur hep…<br />

MİHRİBAN CEYLAN<br />

23<br />

<strong>kusva</strong>.org

“bazı seslerin ait olduğu bir<br />

zaman yoktur.”<br />

kendine doğru bir yol aramaya<br />

çalışırken aklından<br />

geçen tam olarak buydu<br />

mesela kahve fincanını<br />

masaya bırakırken çıkardığı<br />

ses<br />

kaybedeceğini bile bile<br />

atılan zarın dönerken,<br />

açıklama yapması gerektiğinde<br />

boğazından çıkardığı<br />

ses gibi...<br />

pencereyi açtı.<br />

-yine o ses kapattı.<br />

-yine o sessizlik<br />

24<br />

her geçen gün<br />

babasının ona çizdiği hayatın<br />

halterlerini kaldırıyordu.<br />

her geçen gün , daha sıkı bir<br />

idmanla. masaya bıraktığı<br />

kahvesinin son soğumuş<br />

yudumlarını içip içmemek<br />

arasında kararsız kaldı.<br />

duşunu aldıktan sonra pahalı<br />

parfümlerinden birini<br />

sıkacak, takım elbisesini giyecek,<br />

gıravatını bağlarken<br />

merdi garibliklerinden eser<br />

kalmadığı için gururlanacaktı.<br />

tek düğmesini iliklediğinde<br />

basenlerine takılmamak<br />

için boy anası yerine<br />

tuvalet aynasına bakacaktı.<br />

biten kahve fincanını yıkamadı.<br />

geldiğinde belki oda,<br />

atmosferi kirlettiğini düşündüğü<br />

oyuncak şişeler yerine<br />

guzel kahvesinden kokardı.<br />

zaten ona kalsaydı belki hafız<br />

olurdu. kalan vaktinin en<br />

kıymetlisinde güzel besteler<br />

ve kremalı yemekler, aşçı<br />

dostuyla çikolatadan tatlılar<br />

yapardı. tatil günlerinde çiçekler<br />

ve meyveler toplardı.<br />

<strong>nisan</strong> ‘<strong>18</strong>

güzel insanlar biriktirirdi.<br />

zaten ona kalsaydı...<br />

pencereyi açtı<br />

-yine o ses kapattı<br />

-yine o sessizlik<br />

bu sabah önemli bir toplantı vardı<br />

orada olmak zorundaydı<br />

evin en büyüğü olmanın gerekleri,<br />

bir de koca Istanbul’un insan yemişleri.<br />

dünyayı adil bir yere dönüştürmeyi rolleyip<br />

cüzdanını update yapmakta master degree troller...<br />

virüslü elleri sıkıp onlara maharetini gösteredururken<br />

tüm mermi bakışlara gardını almıştı çoktan<br />

yabancı lisan konuşup iş ayarlamaya çalıştığı kara sakallı adamlar dışında<br />

ülkeden kaçmak diyordu, Kaçmak. Sahi, neresiydi ki onun kalbinin ülkesi?<br />

üç beş sene evveliydi. ilkbahara girmezken, çilli yanaklarından<br />

hislerini süzerken onun günahı neydi.?<br />

hala farkında değillerdi. Memleket? Sevgi? Çırpınmak?...<br />

bu kelimelere yeniden anlam verilmeliydi.<br />

taşeron fikirlerden kaçmaya çalışırken kendi elleriyle,<br />

kendini içlerine atan bir çift göz rast gelmişti<br />

humretinin ahenginden parıldayan iri kara gözlerine.<br />

Bin kat daha zırh çekti üzerine.<br />

ZEYNEP HANDE BURAKÇI<br />

Eve geldiğinde küçük erkek kardeşi ağlıyordu.<br />

üst kattaki odasına geçti.<br />

yarım bıraktığı kahvesine uzandı.<br />

acılığını yutkunurken yine aynı sesi işitiyordu.<br />

ağlayan çocuk sesine herkesten<br />

fazla tahammül edemiyordu.<br />

çiğnemekten yorulduğu rengi solmuş<br />

sakızını üzerinde ne yazdığını okumadığı<br />

bir kağıda sardı.<br />

kardeşi sustu, evin beş odasının da<br />

yanan ışıkları söndü. pembe elleriyle<br />

uzamış saçlarından damlayan terini sildi.<br />

çikolatadan bir parça daha aldı<br />

ve ağzında eritmeye başladı.<br />

kararsızdı.. sıcağa ve sese<br />

tahammül edemiyordu.<br />

pencereyi açtı.<br />

-yine o ses kapattı.<br />

-yine o sessizlik.<br />

hangi zamana ait olduğuna<br />

hala karar vermemişti. 25<br />

<strong>kusva</strong>.org

YAŞIYORUZ<br />

ŞIIR<br />

HASBELKADER<br />

TUBA ERKAN<br />

Martın tam ortasındayız,<br />

Papatyaların zincirlerini kırdığı ve indirdiği güneşin peçesini.<br />

Cemre düşeli de hayli olmuş zaten,<br />

Hayli olmuş gönlümü eğleyeli.<br />

Üç nefeste bir,<br />

Bilemedin beş,<br />

Tüyleri ürperten bir rüzgar salınıyor sonu Nisana çıkan bu yolda.<br />

Nisan ki,<br />

Bahar diye adını müjdeler kulağımda.<br />

Oturup baharı anlatacak değilim.<br />

Çiçekleri, böcekleri<br />

Bir kelebeğin bir yaprağa konuşu mutlu adamların işi.<br />

Bizimse sükut varımız yoğumuz,<br />

Biraz da umut.<br />

Gölgemin ve sevmelerimin boyumdan büyük olduğu vakitlerdeyim,<br />

Kırılmışlığım şu yana dursun, güneşi sindiriyorum içimde.<br />

Üsküdardan Balata uzanan yaşanmışlıklar kentindeyim.<br />

Şimdi bir otomobilde şehrin göbeğinde,<br />

Alışılagelmiş,<br />

Dilden dile tezatsız gezmiş İstanbul trafiği.<br />

Tezatsız sevmiş bir ben seni,<br />

Hala<br />

Ve daha.<br />

Zaman geçmiyor.<br />

Ben bugün hem varım hem yokum bir kuş yamacında.<br />

Kalemim kız kulesi,<br />

Çarşafım mavilik.<br />

Size ışıklı şiirler yazmak isterdim, bu bahar akşamında.<br />

26<br />

<strong>nisan</strong> ‘<strong>18</strong>

Bilmem düşmüş müdür Beyazıta yolunuz,<br />

Geçmiş misinizdir onca hanın, onca yüzün arasından.<br />

Her yüzde bir hayat,<br />

Her yüzde bir acı.<br />

Her yüzde kaderden kurdelelerle saklı bir keder bohçası.<br />

Mimoza çiçekçisi önünde bi kaldırım,<br />

Bir buket ucunda ağlamışlığım.<br />

Çiçek taze, elem taze;<br />

Size ışıklı şiirler yazamadım.<br />

Üstelik benim yazım çirkindir, şiirlerim de keza öyle.<br />

Nasıl bulunmazsa yazıma güzel diyen,<br />

Anlayanda bulunmaz beni.<br />

Ben ayrıksı ot,<br />

Avuç içinizde adım.<br />

Ben ayrıksı ot,<br />

Başka yüzyıldanım.<br />

Olurda bir akşam üstü, bir otobüs durağında rastlaşırsa yolunuz ayrık kaderimle,<br />

Tutacak olursanız omuzlarından sıkı sıkı, küskünlüğümden bahsedin.<br />

Bahsedin ki değişsin.<br />

Gözyaşlarımı silsin ipek mendillerle,<br />

Ahlarımı gönlümün raflarına dizsin.<br />

Böyle yaşanmıyor.<br />

Fakat yaşamak denen bu haksız eylemin keyfimize kahyalık ettiği de yok,<br />

İşte bak yine sabah oluyor.<br />

Uyanıyorum uyanmak için,<br />

Gülüyorum gülmek denirse adına, ağlamak fıtratımın özü.<br />

Ne mutluyuz bugünden,<br />

Ne yarından umutlu.<br />

Yaşıyoruz hasbelkader!<br />

Yaşıyoruz hasbelkader!<br />

TUBA ERKAN<br />

27<br />

<strong>kusva</strong>.org

DENEME<br />

EMRE METİN<br />

GELIN DÜNYADA ILK MOTORLU UÇAĞI YAPAN<br />

ÜNLÜ KARDEŞLERI ANLAMAYA DOĞRU<br />

BIR YOLCULUĞA ÇIKALIM..<br />

Evet hepimizin bildiği<br />

Wright Kardeşlere,<br />

Ama onlara gelmeden<br />

önce bir soru soralım “Samuel<br />

Pierpont Langley “ yi<br />

tanıyan var mı aramızda ?<br />

Muhtemelen kimse tanımayacaktır..<br />

Yirminci yüzyıl başlarında,<br />

mızla, başarının tam tarifine<br />

sahipti.<br />

Samuel Pierpont Langly’e<br />

Savaş bakanlığınca uçan<br />

makineleri, anlaması için<br />

50.000 dolar verildi.<br />

Harvard’ta bir makam<br />

sahibiydi en iyi yerlerde<br />

çalışan, en zeki kişiler ile bir<br />

çok kişiyle bağlantısı vardı.<br />

O halde nasıl olurda Samuel<br />

Pierpont Langley hakkında<br />

hiçbir şey duymadınız ?<br />

Ama Orville ve Wilbur<br />

yani wright kardeşleri duydunuz<br />

?<br />

Bizim başarının tarifi için<br />

değerlendirdiklerimizden<br />

hiç birine sahip değillerdi,<br />

paraları yoktu.<br />

30<br />

İnsan gücü uçuş arayışları<br />

bugünün en popüler olaylarındandı,<br />

Tüm mucitler bunun arayışındaydı.<br />

Ve Samuel Pierpont<br />

Langley bizim varsayımları-<br />

Oda bu güç ile Paranın<br />

bulabileceği, en iyi beyinleri<br />

işe aldı ve piyasa koşulları<br />

harikaydı..<br />

Newyork Times onu her<br />

yerde takip ediyor, ve herkes<br />

langley’in tarafını tutuyordu.<br />

Wright kardeşlerinin takımında<br />

bir tek kişinin bile lise,<br />

üniversite eğitimi yoktu,<br />

Hatta Orville ve Wilbur’un<br />

bile..<br />

Ve New York Times ‘da<br />

onları hiç bir yerde takip<br />

<strong>nisan</strong> ‘<strong>18</strong>

etmedi.<br />

Farklılıkları,<br />

Orville ve Wilbur’un sebepleri tarafından sürüklenmeleriydi.<br />

Bir amaçlar, bir inanışla…<br />

İnsandılar ki, eğer bu uçan makineyi çözebilirlerse,<br />

dünyanın gidişatını değiştireceklerdi,<br />

Samuel Pierpont Langley amacı farklıydı,<br />

O zengin ve meşhur olmak istiyordu.<br />

O sonucu elde etmeye çalışıyordu, O zenginliği yakalamaya çalışıyordu..<br />

EMRE METİN<br />

Ama Samuel bir şeyi kaçırıyordu eğer dünyayı değiştirecek bir şey yapıyorsan, bu<br />

para ile değil inanç ile olacağıydı.<br />

Wright kardeşler ve takımı hayallerine inanarak kan, ter ve gözyaşları içinde çalıştılar,<br />

diğerleri ise sadece maaş bordrosu için çalıştılar.<br />

Ve nihayetinde 17 aralık 1903’te Wright kardeşler uçtular,<br />

Ve orada bunu gözlemleyecek kimse yoktu, Bir kaç gün sonra neler olduğunu öğrendik.<br />

Langley’in yanlış motivasyona sahip olmasının bir başka kanıtı da, Wright kardeşlerin<br />

uçtuğu gün, oda işinden ayrıldı,<br />

Diyebilirdi ki ;<br />

Arkadaşlar Bu mükemmel bir çalışma ve sizin teknolojiniz<br />

üzerinden bunu geliştireceğim..<br />

Fakat o bunu da yapmadı.<br />

O ilk değildi, zengin olamadı meşhur olamadı, sonuçta işten ayrıldı..<br />

İnsanlar ne yaptığınızı satın almazlar, yapma nedeniniz için satın alırlar.<br />

Eğer insanları sadece işi yapabildikleri için işe alırsanız, sizin paranız için çalışırlar.<br />

Ama eğer sizin inandığınız hedeflere onlarda inanırlarsa<br />

Kan, ter ve gözyaşı içinde sizin için çalışacaklardır.”<br />

31<br />

<strong>kusva</strong>.org

DENEME<br />

HALIT TURGUT<br />

Doğu Karadeniz bölgesinde yeraltı su kaynaklarına erişim rahatlığından ve coğrafi yapının dik<br />

ve zorlu yamaçlardan oluşmasından dolayı Karadeniz insanı evlerini birbirlerine uzak şekilde<br />

konumlandırmıştır. Bu uzaklığın altında biraz da konumlandığı bölgeye hakim olma isteği Karadeniz<br />

insanın yaşayış profilini oluşturmuştur.<br />

Ülkemizde bölgesel olarak baktığımızda yöresel evlerin tahribinin arttığı ve modern mimariye<br />

yönelişin geçmişi bize unutturmaya başladığı bir gerçektir. Son zamanlarda yöresel ahşap<br />

mimarisine duyulan hasret günümüz teknolojisi ile tekrar gün yüzüne çıkmak için bir fırsat<br />

bulmuştur. Özellikle yakın tarihte başlanılan dış cephe mimari uygulamalarında yöresel<br />

Rize evlerinin kendine has malzeme ve işçiliği Karadeniz insanının ellerinde<br />

tekrardan canlandırılmaya başlandı. Rize de öncelikle kamu binalarında<br />

kullanılmaya başlanılan yöresel mimarinin modern hali çok beğenilerek<br />

bireysel ve toplu konutlarda da kullanılmaya başlanmıştır.<br />

Bu yazımda yöresel Rize evlerinin geçmişten<br />

bugüne uygulama tekniklerinden bahsetmeye<br />

çalışacağım.<br />

Yöresel Rize evlerinde yapı malzemesi<br />

olarak ahşap kullanımı<br />

tercih edilmiştir. Bunun<br />

sebebi Rize yöresinin<br />

ağaç türleri<br />

ve ihtivası<br />

bakımından<br />

oldukça<br />

zengin<br />

bir bitki örtüsüne<br />

sahip<br />

32

olmasıdır. Genellikle çam, ladin ve kayın türü ağaçlar bulunması ve işlenmesi bakımından kolay<br />

olduğu için evlerin ahşap mimarisinin tamamında farklı farklı formlarda kullanım alanı bulmuşlardır.<br />

Bunların yanı sıra daha az bulunan ve işlenmesi zor olan ceviz, meşe ve karaağaç türleri de<br />

ahşap mimarisinde kullanılmıştır. Ahşap nazaran yörede daha az bulunan ve ahşap ile sentezlenerek<br />

kullanılan doğal taş türleri de yöresel mimarinin temellerini oluşturmuşlardır.<br />

Rize evlerinin mimarisine bakacak olursak, evlerin giriş bölümünde yer alan kat yığma taş<br />

olarak birbiri üzerine şaşırtmalı gelecek şekilde yapılır. Bu kat yoğun yağış alan Rize bölgesi için<br />

ahşabı su ve nemden uzak tutmak içindir. Aynı şekilde pencere kenarında yer alan sövelerde<br />

ahşap yerine taş olarak yapılır. Giriş kat haricinde diğer tüm katlarda ahşap pencere sövesi göze<br />

çarpmaktadır. Bu katın üzerindeki diğer katlar ise ahşap göz dolgu diye tabir edilen, çerçeve<br />

şeklinde yapılmış ahşabın arasına taşın sıkıştırılması ve etrafının harç ile doldurulması marifetiyle<br />

yapılmaktadır. Katlar arasındaki geçişi belirginleştirmek için genişçe ve oymalı yatay ahşap<br />

söveler yer alır. Aynı şekilde bina dış hatlarını belirgin hale getiren dikey söveler ahşap mimarisinde<br />

kendine yer bulur. Evlerin çatı kısmında ise yağmurdan olabildiğince az etkilenmek için<br />

geniş ahşap saçaklar yer alır. Çatıda ahşap karkas yapının üzerine sac ve kiremit kaplaması Rize<br />

evlerinin çatılarını süslemektedir.<br />

Rize de son zamanlarda ahşap ve taş mimarisi ile yapılan evler aslında eskiden beri rizenin<br />

yöresel mimarisini günümüzde yansıtmaya çalışan bir çeşit imitasyon görünüm gibidir. Giriş katında<br />

taşıyıcı olarak kullanılan yığma taş günümüzde duvar süslemesi olarak karşımıza çıkmaktadır.<br />

Ahşap göz dolgu içerisinde kullanılan taşlar tuğla üzerine yapıştırma, vidalama veya lamba<br />

zıvana (mekanik sistem) tekniği ile kullanılmaktadır. Bina cephesine çeşitlilik katması açısından<br />

birbiri üzerine geçmeli olarak monte edilen ahşap yalı<br />

baskı da günümüzde kullanılmaktadır.<br />

HALIT TURGUT<br />

33

“Bir gün<br />

bir kitap<br />

okudum ve<br />

bütün hayatım<br />

değişti”<br />

diye başlar<br />

Orhan Pamuk’un<br />

Yeni<br />

Hayat’ı.<br />

Peki ya<br />

sizin hayatınız?<br />

Bir hayale<br />

inanmakla<br />

başladı mı<br />

hiç?<br />

34<br />

<strong>nisan</strong> ‘<strong>18</strong>

Her hayal, hayat duvarında gelecek adına bir tuğla<br />

koymaktır aslında. Korkmadan, kısıtlamadan, büyük<br />

büyük mutlu ve özgürce düşleyebilmektir. Özgür<br />

olmaya önce hayallerinde başlamalısın. Kurduğun<br />

hayale inanmalı ve sımsıkı sarılmalısın. Uğruna<br />

bedel veya bedeller ödemeyi göze almalı, her şeyini<br />

gözünü kırpmadan ortaya koyabilecek cesarete sahip<br />

olmalısın. Çünkü bilmelisin ki “Hayalin başladığı<br />

yerde zafer içinde geri sayım başlamıştır.” Geçmişte<br />

de başaranlar, hep hayal edenler olmuştur.<br />

<strong>kusva</strong>.org<br />

Süleymaniye...<br />

Mimar Sinan’ın önce hayallerini süsledi ardından<br />

İstanbul’un incisi oldu. Çil çil kubbelerin, kütüphanelerin<br />

ardında hep hayal vardır.<br />

Fatih Sultan Mehmet...<br />

Hayal kurdu, gemileri karadan yürüttü, karanlık<br />

bir çağı kapattı ve aydınlık çağın kapılarını ardına<br />

kadar açtı.<br />

Osman Gazi...<br />

Bir düş gördü ve cihan devleti Osmanlı imparatorluğunun<br />

tohumlarını attı.<br />

Mustafa Kemal Atatürk...<br />

Bugünkü devleti kurdu.<br />

Amerika’nın keşfi...<br />

Cristopher Colombus, Amerigo Vespuchi veya<br />

Çinli general... Yola çıkış kararları tamamen hayale<br />

dayalı.<br />

Ayın keşfi...<br />

Aya gitme projesini ilk kez ortaya atan hayalperestin<br />

neler düşündüğünü tahmin bile edemeyiz.<br />

Sonuçta bugün insanlık Mars’a koloniler kurmayı<br />

tasarlıyor.<br />

Britanya imparatorluğu...<br />

Dünyayı ele geçirmeye azmetmiş birkaç hayalperestin<br />

ürünü değil mi?<br />

Firavunlar...<br />

Piramitleri ne amaçla kullanacaklarsa, bunun<br />

hayali içinde yanıp kavruldular. Bu o kadar büyük<br />

bir arzuydu ki yüz binlerce kişi o hayale inandı ve<br />

eserlerini yaptılar.<br />

Ve başaranlar, hayaline inanların hepsi<br />

Bu yolun cefasına gönülden razı oldular.<br />

SENDE OL, SEN OL Ki;<br />

O, OL DESiN VE OLSUN...<br />

MERİÇ PINARCI<br />

35

DENEME<br />

Türkiye’de kadın olmak ya da kadın gibi yaşamak zor iş. Hele de Karadeniz’de kadın olmak<br />

başlı başına zor bir iş. Yörenin kendine özgü özelliklerinden midir bilinmez, bütün işler kadınların<br />

elinden geçer, son sözü hep onlar söyler, iş bitirici ve karar verici hep onlardır. Yazın çay<br />

bahçelerinde canını dişine takarak çalışan, bin bir zorluklar kestiği çayı satmak için saatlerce<br />

uğraşan, ahırda ineğine, evde çocuklarına bakan, mısırını, lahanasını, fasulyesini bahçesinden<br />

hiç eksik etmeyen ve bütün bunları karşılıksız olarak ailesinin mutluluğu için yapan tek<br />

kadındır o. Çalışkanlığı, sadakati, bağlılığı ve güler yüzüyle ün yapmış, hayata karşı dirençli<br />

duruşuyla Türkiye’de güçlü kadının sembolü olmuştur. Onun için zorluk yoktur, çalışmak ve<br />

ayakta kalmak vardır. Ne Karadeniz’in hırçın dalgaları onu işinden eder, ne kışın soğuğu, ne<br />

de heyelanın korkusu. Yılın her vakti hayatın yükünü sırtında taşır, bu yük yazın 100 kiloluk<br />

çay bezi olur, kışın ısınacak odun, baharda ineğin otu... Belinde orağı, elinde sebileri hiç eksik<br />

olmaz. O kaç yaşına gelirse gelsinler, çalışmak en büyük aşkıdır, bu yüzden de hep başarılı<br />

ve mutludur. Mutluluğu yörenin renkleri, mavi yeşil gözlerinden okunur. Neşesini hiç kaybetmezler,<br />

en yaşlısının bile hayatın acı izlerini yüzündeki çizgilerde taşımasına rağmen gözleri<br />

ışıl ışıldır. Asilikleri, hırçınlıkları ve inatçılığıyla yörenin bütün özellerini taşıyan, kararlılığıyla<br />

dik başlılığın önde gelen temsilcisi olan, içine Karadeniz işlemiş kadındır o. Güzelliğin hası da<br />

ondadır, inatçılığın hası da. Yörede doğal olan ve doğal kalmak için çabalayan en içten kişidir<br />

o kadın.<br />

Her başarılı erkeğin arkasında güçlü bir kadın vardır denir ya hep, bence o kadının en<br />

güzel temsilcisi Karadeniz kadınıdır. Erkeğine duyduğu bağlılık, onu her daim yüceltmesi ve<br />

yükseltmesi erkeklerde güçlü bir öz güven oluşturmuş, bu özgüvenle de erkekler toplumsal<br />

hayatta ön plana çıkmayı bilmişler ve başarılı olmuşlardır.<br />

Öyle ki kadınların bu bağlılığını en çok da aile ilişkilerinde görmekteyiz. Hayatlarında<br />

önem verdikleri en kutsal kurum olan ailenin yaşaması ve dağılmaması için ellerinden geleni<br />

yaparlar. Bunun yüzden çoğu zaman eşinin ve çocuklarının mutluluklarını kendi mutluluklarına<br />

tercih ederler. Sırf bunun için ihanetin acısını yıllarca içinde yaşamış, görmezden gelmiş,<br />

sessizliğini ve sükunetini korumuştur. Bizim yöreye hastır kadının bu güçlü duruşu ya da siz<br />

deyin aileye bağlılığı…<br />

36<br />

Zor iklim koşullarına, ekonomik ve sosyal kaygılara, ailesel sorunlara ve bence en kötüsü<br />

ihanete rağmen ayrı bir hayat neşesi ve gelecek hayali vardır, hep mutlu ve güler yüzlüdür.<br />

Bu neşeli hallerini ben, inandıklarını yapacak olmanın verdiği mutluluğa bağlıyorum ki, biliyorum<br />

çoğu zaman onun için kurulan hayaller hep gerçekleşecek olanlardır. Bir nevi onun için<br />

hayal yoktur, yapacaklarına olan inanç ve çalışma vardır. Bu yolda öyle canı gönülden çalışır<br />

ki adeta yaptıklarıyla kendi kaderini çizer. Bu yüzden bir gün geleceğine inandığı, hayalini<br />

<strong>nisan</strong> ‘<strong>18</strong>

37

DENEME<br />

FIKRET ASLANYÜREK<br />

38<br />

MALUM iş ya da özel hayatımızda<br />

e-postanın önemli bir yeri var.<br />

Bazılarımıza gün içerisinde onlarca<br />

e-posta geliyordur. Gelen e-postalarımızın<br />

simgesi olarak bir zarf görülür.<br />

Dolayısıyla yazılanlar da bir nevi<br />

zarfın içindeki mektubu simgeler.<br />

Peki tarihte yazının bulunmasıyla<br />

birlikte en önemli iletişimin aracı olan<br />

mektubun hikâyesini hiç düşündünüz<br />

mü?<br />

MEKTUP’TAN e-posta’ya<br />

yazışmanın bir hayli ilginç hatta bir o<br />

kadar da keyifli serüvenine yolculuk<br />

etmeye ne dersiniz?<br />

ÖNCE neden böyle bir serüveni<br />

anlatma ihtiyacı duydum onu<br />

belirteyim. İnsanlığın bilgi birikimleri<br />

benzerlik gösterir. Bugün kullandığımız<br />

birçok simge, ürün yada<br />

tasarım geçmişten bir iz taşır. Aynı<br />

bu yazımın konusu olan mektup<br />

ve e-posta hikâyesinde olduğu<br />

gibi. Geleceğe dair söz söylemek<br />

istiyorsak; geçmişe dair bir yolculuğa<br />

çıkmamız gerekir. Geçmişle olan<br />

bağı koparmadan geleceğe çıkılacak<br />

bir yolculuğun çiçekleri daima daha<br />

gür açar, meyveleri daha bereketli<br />

olur. “Köklerden Göklere” uzanan bir<br />

yolculuktur bu…<br />

DÜNYA bir zamanlar mektup iletişimiyle<br />

dönüyordu. Yazının bulunmasıyla<br />

beraber haberleşmeyle ilgili<br />

ilk bulgular Sümerlerde görülmüştür.<br />

“Mektup” kelimesinden Sümer yazıtlarında<br />

sıkça bahsedilmektedir. O<br />

dönemlerde haberleşmeyi atlı yada<br />

yaya haberciler sağlıyordu. Gerçek<br />

anlamda düzenli bir posta ve haberleşme<br />

teşkilatının başlangıcı ise<br />

İran’da kurulan Pers İmparatorluğu<br />

zamanında olmuştur. Bu dönemde<br />

geniş bir yol sistemi kurulmuştur. Bu<br />

yol sistemi üzerinde belirli mesafe<br />

aralıklarla “Çarphane” adı verilen<br />

konaklama tesisleri imal edilerek, her<br />

bir konaklama tesisinden diğerine<br />

haber ulaştırmak için de atlı ve yaya<br />

postacılardan faydalanılmıştır. Bu<br />

düzenli posta teşkilatı Yunanlılarca<br />

da benimsenerek, Büyük İskender<br />

ve Roma İmparatorluğu Dönemi’ne<br />

kadar devam etmiştir. Büyük İskender<br />

Dönemi’nde haberleşmede hızlı<br />

koşuculardan da yararlanılmıştır.<br />

TÜRK Tarihi incelendiğinde,<br />

Türk Ulakları hızla giden atlarıyla<br />

Kağanların mektuplarını komşu<br />

devlet hükümdarlarına götürürken<br />

kurultay davetlerini de Türk Beylerine<br />

iletmişlerdir. Hun imparatorluğunda<br />

haberleşme görevini yürüten atlı<br />

ulak ve elçiler, Kağan’a ait güvenirlik<br />

nişanesini taşırlardı. Bu nişaneleri<br />

göstererek yollarının üzerindeki<br />

bütün kabilelerden ücretsiz koruma<br />

ve yiyecek temin ederlerdi, böylece<br />

mektupların ve haberlerin hızla yerine<br />

ulaşması sağlanırdı. Mektuplar,<br />

ülke sınırları içerisinde atlı ulaklar,<br />

ülke sınırları dışında ise elçiler vasıtasıyla<br />

taşınırdı.<br />

MEKTUPLARDA ŞIFRELEME<br />

MEKTUPLARIN tarih sahnesindeki<br />

göz ardı edilemez etkisine bağlı<br />

olarak zaman içerisinde özellikle<br />

politik sebeplerde sahte mektuplar<br />

da ortaya çıkmıştır. Mektup yazarları<br />

bu casusluk oyunları yüzünden yazma<br />

sanatının inceliklerinin yanında<br />

“gizleme sanıtını” da öğrenmek zorundaydı.<br />

İyi bir şifre için gereken üç<br />

özellik vardı; “Yazması ve okuması<br />

kolay olmalı, deşifre edilmesi imkansız<br />

olmalı ve şüphe uyandırmamalı.”<br />

Özellikle şüphe uyandırmaması için<br />

<strong>nisan</strong> ‘<strong>18</strong>

ir yöntem geliştirilmişti; “İki harfli şifre.”<br />

Bu uygulama sayesinde mektup dışarıdan<br />

bakıldığında normal görünecek, gerçek<br />

anlamı sadece mektubun alıcısı tarafından<br />

fark edilebilecekti. Bunun içinde birbirine<br />

paralel iki alfabe kullanılması gerekiyordu.<br />

Alfabelerden biri hileyi oluşturacak, öteki de<br />

anlatılmak istenen gizli mesajı verecekti.<br />

BU hileler bir süre sonra sadece yazı<br />

dünyasının bir parçası olmaktan çıkacak<br />

sihirbazların illüzyonlarına ve beraberinde<br />

salonlara taşınacaktı. Johann Wecker’in<br />

1660 yılında yayınlanan “Eighteen Books of<br />

the Secrets of Art and Nature” adlı eserinde;<br />

“Yumurta Kabuğunun içine Yazı Yazmanın<br />

Yolları”, “Küllü Suyun Gizlediği Harfler Nasıl<br />

Ortaya Çıkarılır?” ve “Görünen Harfler Nasıl<br />

Gizlenir?” gibi başlıklar yer alıyordu.<br />

GÖRÜNMEZ MÜREKKEBIN SIRRI<br />

DOĞU ve İslâm Kültüründe büyük şahsiyetler<br />

bilgiyi, hikmeti, dini ve ahlâki konuları<br />

kendilerinden sonra geleceklere mektuplarla<br />

aktarmışlardır. Hz. İmam-ı Rabbani bu yolla<br />

Mektubât adlı zengin eserini bırakmıştır.<br />

Türk Edebiyatı’nda da mektup türünde<br />

yazılmış birçok esere rastlarız. Divan<br />

Edebiyatı’nda; Fuzuli’nin Şikâyetnamesi bu<br />

türün ilk örneğidir. Tanzimat sonrası; Namık<br />

Kemal’in “Hususi Mektuplar”ı, Abdülhak<br />

Hamit Tarhan’ın “Ziya’ya Mektuplar”ı<br />

kitap haline getirilmiş örneklerdir. Hüseyin<br />

Rahmi Gürpınar’ın ‘Mutallaka’sı, Halide Edip<br />

Adıvar’ın “Handan”ı, Reşat Nuri Güntekin’in<br />

“Bir Kadın Düşmanı”da Türk edebiyatında<br />

mektup şeklinde yazılmış romanlar olarak<br />

karşımıza çıkar. Nazım Hikmet ve Piraye<br />

Hanım ile Bedri Rahmi ve Eren Eyüboğlu<br />

çifti gibi tanıdığımız isimlerin bugüne ulaşan<br />

aşk mektuplarıyla da en mahrem ve en<br />

samimi hallerine şahit oluyoruz.<br />

işlemiyordu. Bu sıkıntıyla ilgili şikayetler artmaya<br />

başlayınca Posta Merkezi’nin müdürü<br />

Sir Francis Freeling endişelenmeye başladı.<br />

Bu sıkıntılar daha yeni baş göstermişken bir<br />

de Freeling’in parlemento’daki rakibi Robert<br />

Wallace tarafından posta ücretlerinden<br />

elde edilmesi beklenen hasılatlarda düşüşe<br />

sebep olduğunu gösteren sistemdeki yolsuzluklarla<br />

ilgili bir kitapçık yayınladı.<br />

POSTA ücretini ödenmesine ilişkin başka<br />

bir yol bulunmalıydı. Ve çözüm “Pul”undu.<br />

Başlarda “etiket” olarak ta adlandırılan “pul”<br />

için tasarı yarışması bile yapıldı. 1 Mayıs<br />

<strong>18</strong>40 tarihinde iki peniye satılmaya başlanan<br />

dünya’nın ilk pulu” Penny Black” satışa<br />

çıktı. Pul denen kavram ortaya çıkar çıkmaz<br />

herkes bir anda pul biriktirmeye başladı.<br />

Daha ilk andan itibaren insanlara ilginç<br />

gelen bu hobi günümüze kadar gelmeyi de<br />

başaracaktı.<br />

ÖZELLIKLE savaş dönemlerinde<br />

haberleşme pek güvenli değildi. Mektuplar<br />

okunabilir, şifreler zor da olsa çözülebiliyordu.<br />

Bu yüzden gizli bilgi aktarmak isteyenler<br />

görünmez mürekkeplere başvurmuşlardır.<br />

Süt, soğan ve özellikle de narenciye suyu<br />

kullanılarak yapılan görünmez mürekkepler,<br />

gizli bilgilerin alıcısına ulaşmasında tarihte<br />

başvurulan yöntemlerden biri olmuştur.<br />

Merak edenleriniz internetten biraz araştırırsa,<br />

okul yıllarınızdaki deneylerde olduğu<br />

gibi evinizde kolayca yapabileceğiniz bir<br />

yöntemle görünmez mürekkep elde edebilir.<br />

EDEBI TÜR OLARAK “MEKTUP”<br />

ÖZELLIKLE hikâye ve roman türlerinde<br />

kahramanların hayatlarını, ruh hâllerini,<br />

duygularını, düşüncelerini daha etkili<br />

anlatmak için de zaman zaman mektuplar<br />

araç olarak kullanılmıştır. Hatta kahramanların<br />

birbirlerine yazdıkları mektuplardan<br />

oluşan romanlar da vardır. Batı edebiyatında<br />

mektubun ilk örneklerini Eski Yunan<br />

edebiyatında görüyoruz. Edebi tür olarak ise<br />

Latin edebiyatında yaygınlaşmıştır. Burada<br />

karşımıza ilk çıkacak isim Cicero. Rönesans<br />

sonrası Avrupa ülkelerinde de mektup yaygındır.<br />

Fransız edebiyatında bu türün önemli<br />

yazarlarından bazıları; Voltaire, Rousseau,<br />

Mme de Sevigne… Goethe ‘Genç Werther’in<br />

Acıları’nı, Balzac ‘Vadideki Zambak’ı mektup<br />

türünde kaleme almıştır.<br />

TIYATRO oyunlarında mektupların yer<br />

alması da antik çağlara kadar dayanır. Bunu<br />

en güçlü örneklerini Shakespeare’in oyunlarında<br />

görüyoruz. Mektupların hepsi kendi<br />

başına birer otorite, hepsinde kimlikler gizli.<br />

Nitekim hem Hamlet’ inde, hem de Romeo<br />

ve Juliet’ inde mektuplar sadece haber aracı<br />

olmaktan çıkarak adeta kendi başlarına birer<br />

karaktere de bürünüyor.<br />

SATILIK MEKTUPLAR<br />

SÖYLENECEKLER kağıda dökülürken<br />

anlamı daha da derinleştiren mektup; hayatları<br />

değiştirir, tarihi yeniden şekillendirir. Adeta<br />

birer kanıt niteliğindedir. Devlet adamlarından<br />

tutun da, düşünür ve sanatçıların tarihî<br />

belge niteliğindeki yazışmalarına, âşıkların<br />

sevda hallerinden, kavuşma hayaliyle yazılmış<br />

hasret satırlarına kadar birçok sebeple<br />

kaleme alınmış mektuplar var.<br />

ALBIN Schram adındaki Praglı bir<br />

tarihçinin eline 1970’lerin başında İsviçre’de<br />

yaşarken ailesi tarafından gönderilmiş son<br />

derece ilginç bir hediye geçti. Bu hediyeyi<br />

ilginç kılan Napolyon tarafından yazılmış bir<br />

mektup olmasıydı. Schram bir tarihçi olarak<br />

o güne kadar Napolyon’a karşı özel bir ilgi<br />

duymamıştı. Fakat bu mektup onda bir şeyleri<br />

tetikledi ve bir anda müzayede evlerinde<br />

cepleri dolacak bir mektup koleksiyoncusuna<br />

dönüştü. Napolyon’un evliliklerinden<br />

önce Josephine’e yazdığı bu mektubun<br />

1973 yılında Londra’daki bir müzayede’de<br />

ortalama ederi 30.000 ile 50.000 pound<br />

arasındayken daha sonralarında 276.000<br />

pound’a kadar alıcı buldu.<br />

ALBIN Schram 2005 yılında öldüğünde<br />

geriye; Aleksandr Puşkin’den, Churchill ve<br />

Gandhi’ye, Beethoven ve Tchaikovsky’den,<br />

Newton ve Einsten’a, Charlotte Bronte’den<br />

pek tabii ki Napolyon’a kadar birçok farklı<br />

alanda tanınmış kişiye ait mektupların yer<br />

aldığı bir koleksiyonu bırakmıştı.<br />

POSTA ÜCRETINE ÇÖZÜM<br />

“PUL”UNDU<br />

<strong>18</strong>40 İngiltere’sinde Posta Merkezi, teslimatlarını<br />

son derece hızlı gerçekleştirmeyi<br />

başardı. Fakat o döneme kadar uygulanan<br />

ödemeyi alıcıdan alma işlemi o denli hızlı<br />

ÖLÜ MEKTUP OFISI<br />

POSTA reformlarıyla birlikte birçok<br />

coğrafi noktaya sorunsuz teslimat yapılması<br />

sağlanırken adrese gittiğinde alıcısını<br />

bulamayan mektuplara ne olacaktı?<br />

1170’lerde Washington DC’dekurulan bir yer<br />

karşımıza çıkıyordu: “Ölü Mektup Ofisi”n.<br />

Buranın amacı sahipsiz postaları alacak biri<br />

çıkana kadar muhafaza etmekti. Fakat aynı<br />

zamanda belirsizliklerin ve belki de birilerinin<br />

hislerini yaralayacak şeylerin yaşandığı bir<br />

yerdi. Sahibiçıkmayan mektuplar burada üç<br />

ay saklanır, bu süreden sonra sahibi çıkmayan<br />

mektuplar en kötü son olarak Washington’a<br />

gönderilirdi.<br />

NEW York Times’ın Eylül <strong>18</strong>52’deki raporun’da<br />

bu hazin sona ilişkin şöyle diyordu:<br />

“Şehirsiz bir mekana doğru son yolculuklarına<br />

doğru çıkıp, resmi işlemlerin ardından burada<br />

yakılıp imha ediliyorlar. Yazarın dışında<br />

başka kimsenin bilmediği onca emek, onca<br />

acı, mektuplarla beraber yanarak kül oluyor,<br />

dumana karışıp son nefesini veriyor.”<br />

MEKTUBUMA SON VERIRKEN…<br />

İŞTE dünya bir zamanlar bütün halleriyle<br />

mektuplarda yaşıyordu. Devlet adamlarından<br />

dehalara, edebiyatçılardan askerlere,<br />

öğrencilerden sevgililere herkesin duyurmak<br />

istediklerini, hislerini barındırıyordu satırlarında.<br />

Bazen hiddet kokan sözlerini, bazen<br />

en kara sevdalı hallerini. Bazense çocukluk<br />

anılarını ya da vatan hasretini…<br />

BIZLER tarihe mektuplarda tanıklık<br />

ediyoruz. Mektubun hikâyesine doğru<br />

çıktığımız bu yolculuktan sonra e-postalarımızı<br />

yazarken artık biraz daha fazla düşünür,<br />

gönderi zarfımızı açarken belki biraz daha<br />

heyecanlanırız ne dersiniz?<br />

39<br />

<strong>kusva</strong>.org

DENEME<br />

Yokluk varlığın aynasıdır.<br />

Nasreddin Hoca’ya sormuşlar: “Kimsin?”<br />

“Hiç” demiş Hoca, “hiç kimseyim.”<br />

Dudak bükülüp önemsenmediğini görünce,<br />

sormuş Hoca: “Sen kimsin?”<br />

“Mutasarrıf”ım demiş adam kabara kabara.<br />

“Sonra ne olacaksın?” diye sormuş Nasreddin Hoca.<br />

“Herhalde vali olurum” diye cevaplamış adam...<br />

“Daha sonra?..” diye üstelemiş Hoca.<br />

“Vezir” demiş adam.<br />

“Daha sonra ne olacaksın?”<br />

“Bir ihtimal sadrazam olabilirim.”<br />

“Peki ondan sonra?”<br />

Artık makam kalmadığı için adam boynunu büküp “Hiiiç.” Demiş<br />

“Daha niye kabarıyorsun be adam, demiş Hoca..<br />

ben şimdiden, senin yıllar sonra gelebileceğin makamdayım:<br />

‘’Hiçlik makamında’’<br />

40<br />

Sizlere paylaşmış olduğum bu hikayede Nasreddin Hoca<br />

nede güzel anlatmış bizlere ‘’Hiçliği’’.<br />

<strong>nisan</strong> ‘<strong>18</strong>

‘’Hiçlik’’ başka bir ifade ile de yokluk anlamına gelmektedir<br />

de. Osmanlıcada ‘’Adem’’ kelimesi karşılığını bulan ‘’Hiçlik’’<br />

için tanımlar araştırılırsa bir şeyin var olmayışı, boşluk,<br />

yokluk anlamları ortaya çıkmaktadır. Biz insanlar ki yoktan<br />

var edilen ‘’Adem’’ in çocuklarıyız buna rağmen günden<br />

güne artan kibrimiz niye? Kendimizi her kaybettiğimizde şu<br />

ayetleri aklımıza getirmeliyiz;<br />

Allah: Ey İblis! İki elimle yarattığıma secde etmekten<br />

seni meneden nedir? Kibirlendin mi, yoksa yücelerden mi<br />

oldun? dedi. İblis, “Ben ondan daha üstünüm. Beni ateşten<br />

yarattın, onu ise çamurdan yarattın” dedi. (Sad 75-76)<br />

Böylece Allah şeytanı huzurundan kovdu.<br />

Allah, “Şimdi in aşağı oradan. Çünkü orada büyüklük taslamak<br />

senin haddine değil! Hemen çık! Çünkü sen aşağılıklardansın”<br />

dedi. (Araf 13)<br />

Böyle küçümsenemez bir vakanın<br />

üzerine yenemediğimiz kibrimiz.<br />

Yaptığımız işler için göğüs kabartıp ‘’ben yaptım’’ deyip<br />

kibirlenmek yerine ‘’vesile’’ oldum demek; benlik makamından,<br />

hiçlik makamına giden zor bir süreçtir. Artık hayatımızda<br />

öyle bir yer edinmiş ki farkında olmadan günlük<br />

hayatımızda kibirli sözler edebiliyoruz. Buradan birçok<br />

konuya kapı açmış oluyoruz. Mesela Edep gibi, mesela<br />

Mütevazilik gibi, mesela Adem olabilmek gibi. Önümüzde<br />

engel olmuş kibrimizi yenebildiğimizde işte biz de o zaman<br />

birer Adem olabiliriz. Peygamber Efendimiz de kibrin kötü<br />

bir ahlak olduğunu belirtip, bu büyük tehlikeye karşı bizleri<br />

uyarmıştır.<br />

Görmüş olduğumuz her şey Rabbimizin ‘’ol’’ emriyle<br />

oluştu ve bu kelamda bir hiçliktir. ‘’ol’’ emri bir başlangıçsa<br />

‘’öl’’ emrinde bu başlangıcın bir sonudur. Yoktan var olduysak<br />

ve tekrar yok olacaksak yokluktur yani hiçliktir gerçek<br />

olan. Öyleyse şuna varabiliyoruz; izlediğimiz filmler, diziler,<br />

oyunlar gibi yaşamımız da birer filmdir.<br />

O halde ‘Hiç’ tasavvufun ideolojisinin sembolü ve sloganıdır.<br />

‘Hiç’ tasavvufta derin anlamlı bir kelimedir bununla<br />

beraber öz ve açık anlamada sahiptir. Öz ve açık anlamı ile<br />

‘Hiç’, kişinin kendi nefsinin ve varlık âleminin yok olduğunu,<br />

asıl var olanın yalnız Allah olduğunu anlatır. Eskiden<br />

tekke ve dergâhların girişlerinde çoğunlukla ‘Hiç’ yazısı bir<br />

tablolara ve levhalara yazılır buradan pek çok mülahazalar<br />

amaçlanırdı. ‘Hiç’ olduğunu günde birkaç dakika tefekkür<br />

eden kişi başka bir kimseye kibir, küçük görme, haset gibi<br />

olumsuz duyguları duyamaz.<br />

Tam da bunun için Mevlana’nın söylediği o muhteşem<br />

öğüt geliyor akla; ‘’Bu dünyada herkes bir şey olmaya çalışırken<br />

sen ‘’Hiç’’ ol.’’<br />

41

logo

products

Resources

Company

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!