DVUGGp booklet compressed 1-30

CÔNG VIÊN CHẦT TOÀN CẦU UNESCO 

CAO NGUYỆN DÁ ĐỒNG VĂN 

KHÁM PHÁ CÔNG VIÊN 

ĐỊA CHẤT VỚI BA 

TUYẾN ĐƯỜNG 

TRẢI NGHIỆM

Hello!. We are wwwwwww 

and xxxxxx and we are going 

to accompagn you for an 

exciting encounter with Dong 

Van UNESCO Global Geopark 

and its 3 amazing discovery 

road ! 

1

? 

? 

Ciliciam vero, quae Cydno amni 

exultat, Tarsus nobilitat, urbs 

perspicabilis hanc condidisse Perseus 

memoratur, Iovis filius et Danaes, vel 

certe ex Aethiopia profectus Sandan 

quidam nomine vir opulentus et nobilis 

et Anazarbus auctoris vocabulum 

referens, et Mopsuestia vatis illius 

domicilium Mopsi, quem a conmilitio 

Argonautarum cum aureo vellere 

direpto redirent, errore abstractum 

delatumque ad Africae litus mors 

repentina consumpsit, et ex eo 

cespite punico tecti manes eius 

heroici dolorum varietati medentur 

plerumque sospitales. 

Incenderat autem audaces usque ad 

insaniam homines ad haec, quae 

nefariis egere conatibus, Luscus 

quidam curator urbis subito visus: 

eosque ut heiulans baiolorum 

praecentor ad expediendum quod orsi 

sunt incitans vocibus crebris. qui haut 

longe postea ideo vivus exustus est. 

Quam quidem partem accusationis 

admiratus sum et moleste tuli 

potissimum esse Atratino datam. 

temptentur, plus exemplis 

2 




























Neque enim decebat neque aetas illa 

postulabat neque, id quod 

animadvertere poteratis, pudor 

patiebatur optimi adulescentis in tali 

illum oratione versari. Vellem aliquis

















Cuius acerbitati uxor grave 

accesserat incentivum, germanitate 

Augusti turgida supra modum, quam 

Hannibaliano regi fratris filio antehac 

Constantinus iunxerat pater, Megaera 

quaedam mortalis, inflammatrix 

saevientis adsidua, humani cruoris 

avida nihil mitius quam maritus; qui 

paulatim eruditiores facti processu 

temporis ad nocendum per 

clandestinos versutosque rumigerulos 

conpertis leviter addere quaedam 

male suetos falsa et placentia sibi 

discentes, adfectati regni vel artium 

nefandarum calumnias insontibus 

adfligebant. 

Sed si ille hac tam eximia fortuna 

propter utilitatem rei publicae frui 

non properat, ut omnia illa conficiat, . 

















Cuius acerbitati uxor grave 

accesserat incentivum, germanitate 

Augusti turgida supra modum, quam 

Hannibaliano regi fratris filio antehac 

Constantinus iunxerat pater, Megaera 

quaedam mortalis, inflammatrix 

saevientis adsidua, humani cruoris 

avida nihil mitius quam maritus; qui 

paulatim eruditiores facti processu 

temporis ad nocendum per 

clandestinos versutosque rumigerulos 

conpertis leviter addere quaedam 

male suetos falsa et placentia sibi 

discentes, adfectati regni vel artium 

nefandarum calumnias insontibus 

adfligebant. 

Sed si ille hac tam eximia fortuna 

propter utilitatem rei publicae frui 

non properat, ut omnia illa conficiat, . 

3






























cespite punico tecti ma 




















longe postea ideo vivus exustus est . 

i potissimum esse Atratino datam. 

Neque enim decebat neque aetas illa 

postulabat neque, id quod 

animadvertere poteratis, pudor 

patiebatur optimi adulescentis in tali 

illum oratione versari. Vellem aliquis 







4

Công viên Địa chất Toàn Cầu UNESCO Cao nguyên đá Đồng Văn 

Nằm ở cực Bắc Việt Nam, bao gồm 

trọn vẹn cả 4 huyện miền núi phía Bắc 

tỉnh Hà Giang là Quản Bạ, Yên Minh, 

Đồng Văn và Mèo Vạc trên diện tích 

khoảng 2.345km 2 , Cao nguyên đá Đồng 

Văn vinh dự được UNESCO công nhận 

là Công viên Địa chất Toàn cầu đầu 

tiên của Việt Nam từ năm 2010. 

Với trên 60% diện tích là đá vôi ở độ 

cao trung bình trên 1.000m so với 

mực nước biển, Cao nguyên đá Đồng 

Văn nổi tiếng với những hẻm vực sâu, 

những vách đá dựng đứng, những đỉnh 

núi nhọn hoắt, những rừng đá, hoang 

mạc đá lởm chởm, những con đường 

cheo leo, ẩn hiện trong mây... - những 

cảnh quan hùng vĩ, choáng ngợp khiến 

người ta phải nhận thức được về thân 

phận nhỏ bé của mình trước Mẹ 

Thiên nhiên. Đến đây du khách có thể 

tìm hiểu, khám phá lịch sử tiến hóa vô 

cùng sống động của Trái Đất từ 

khoảng hơn 500 triệu năm trở lại đây. 

Nổi tiếng là một “miền đất khát” 

nhưng Cao nguyên đá Đồng Văn lại là 

nơi sinh sống của 17 dân tộc ít người, 

như Mông, Dao, Tày, Nùng, Giáy, La 

Chí, Lô Lô, Pu Péo..., với những truyền 

thống văn hóa dân tộc đậm đà bản 

sắc. Đây còn là thế giới của đa dạng 

sinh học, với những loài cây, con đặc 

hữu của vùng đá vôi ở miền khí hậu 

nhiệt đới, cận nhiệt đới và ôn đới. 

Bốn “tuyến đường trải nghiệm” sẽ là 

cơ hội tuyệt vời để du khách khám 

phá một phần Cao nguyên đá cũng như 

các đối tác của Công viên và người 

dân bản địa. Từng tuyến đều có những 

nét riêng, bổ sung cho nhau một cách 

hoàn chỉnh, và mỗi tuyến đều có thể 

đi về trong ngày, hoặc lâu hơn nếu có 

thời gian. 

5

Địa chất 

? 










SIMPLE TEXT + 

Photos for 

DVUGGp geology 

explain to kids 



















6 










TEXT + Photos 

for DVUGGp 

geology explain to 

kids direpto redirent, errore 

abstractum delatumque ad Africae 

litus mors repentina consumpsit, et ex 

eo cespite punico tecti manes eius 














temptentur, plus exemplis

DESIGN WILL BE 

DONE WHEN 

ELEMENTS WILL 

BE 

TRANSMITTED. 

EXPLAIN HERE 

SIMPLY dvuggP 

GEOLOGICAL 

HERITAGE AND 

GEOLOGY 

HISTORY TO 

KIDS +photos 

explain here simply 

nhiệt đới và ôn đới. 

nhiệt đới, cận 


DONE WHEN 

ELEMENTS WILL 

BE 

TRANSMITTED. 

EXPLAIN HERE 

SIMPLY dvuggP 

GEOLOGICAL 

HERITAGE AND 

GEOLOGY 

HISTORY TO 

KIDS +photos 




thời gian. 

7

Thiên nhiên 

SIMPLE TEXT + 

Photos To explain 

to kids what 

means natural 

heritage and what 

is the DVUGGp 

Natural heritage 




























SIMPLE TEXT + 

Photos To explain 

to kids what 

means natural 



Natural heritage 











8

Văn hóa 


DONE WHEN 

ELEMENTS WILL 

BE 

TRANSMITTED. 

EXPLAIN HERE 

SIMPLY for 

KIDS what 

means cultural 


are the main 

features of 

DVUGGp cultural 

heritage 


DONE WHEN 

ELEMENTS WILL 

BE 

TRANSMITTED. 

EXPLAIN HERE 

SIMPLY for 

KIDS . what 

means cultural 


are the main 

features of 

DVUGGp cultural 

heritage 

explain here simply nhiệt đới, cận 




9

Phi vật thể 

SIMPLE TEXT 

To explain to kids 

what means 

intangible 



intangible 

heritage 



















10 










SIMPLE TEXT 


what means 

intangible 



intangible 

heritage direpto redirent, 

errore abstractum delatumque ad 

Africae litus mors repentina 

consumpsit, et ex eo cespite punico 

tecti manes eius heroici dolorum 

varietati medentur plerumque 

sospitales. 




quidam curator urbis subito visus:

Cơ sở kinh 

tế - xã hội 


DONE WHEN 

ELEMENTS WILL 

BE 

TRANSMITTED. 

EXPLAIN HERE 

SIMPLY for 

KIDS what 

means socio 

economic sites 

and what are the 

main features of 

DVUGGp socio 

economic 


DONE WHEN 

ELEMENTS WILL 

BE 

TRANSMITTED. 

EXPLAIN HERE 

SIMPLY for 

KIDS . what 

means socio 

economic sites 

and what are the 

main features of 

DVUGGp socio 

economic 





11

Trạm thông 

tin 

SIMPLE TEXT 


the different 

DVUGGp visitors 

center, what is 

there inside, 

their role, etc... 




























SIMPLE TEXT 


the different 

DVUGGp visitors 

center, what is 

there inside, 

their role, etc... 











12

Bốn “tuyến đường trải nghiệm” sẽ là 

cơ hội tuyệt vời để du khách khám 

phá một phần Cao nguyên đá cũng như 

các đối tác của Công viên và người 

dân bản địa. Từng tuyến đều có những 




thời gian. 

Từ Quản Bạ 

đến Yên Minh !. 

HÀNH TRÌNH LÊN NƠI KHỞI 

NGUỒN SỰ SỐNG 

Từ Thành phố Hà Giang vượt dốc Bắc 

Sum hùng vĩ đến Cổng Trời Quản Bạ ở 

độ cao 1200m, du khách sẽ bắt đầu 

chuyến trải nghiệm với rất nhiều điểm di 

sản địa chất - những chứng nhân của lịch 

sử tiến hóa lâu dài ở khu vực này. 

Trong đó nổi bật là một cặp nón đá vôi 

đầy đặn, cân đối - “Núi đôi Cô Tiên” - cặp 

nhũ hoa của một nàng tiên để lại nuôi con. 

Truyền thuyết về nơi khởi nguồn sự sống 

này thấp thoáng dọc đường: “dòng sữa 

tiên” - sông Miện, đất đai phì nhiêu, thảo 

dược phong phú cùng các giá trị di sản 

văn hóa của người Mông, người Dao... 

Đúng là một bản tình ca về sự sống và 

Trái Đất! 

13

14 

Tường thành 

Cán Tỷ 

Na K 

13 

Rừng nghiến 

Cán Tỷ 

11 

Động Lùng Khúy 

12 

Hợp tác xã th 

Cán Tỷ (ngườ 

1 

6 

Trạm thông tin 

Quản Bạ 

5 

Miếu Làng Đán 

Cổng trời 

Quản Bạ 

2 

7 

Hợp tác xã rượu 

ngô Thanh Vân 

Thạch Sơn Thần 

4 

9 

8 

Núi đôi Cô Tiên 

Nhà văn hóa cộng 

đồng dân tộc Bố Y 

Đền Bình An 

Mặt trượt đứt 

gãy Tam Sơn 

3 

10 

10 

Làng văn hóa Nặm 

Đăm (người Dao) 

C 

Qu 

14 

Quyet Tien

he 

Từ Quản Bạ đến Yên Minh 

HÀNH TRÌNH LÊN NƠI 

KHỞI NGUỒN SỰ SỐNG 

15 

Va 

Trạm thông 

tin Yên Minh 

ổ cẩm 

i Mông) 

an Ty 

Lao Va Chai 

Phi vật thể 

Yen Minh 

an Ba 

Địa chất 

Trạm thông tin 

Dong Ha 

Thiên nhiên 

Văn hóa 

Cơ sở kinh tế - xã hội 

15

1 

MIẾU LÀNG ĐÁN 

Miếu Làng Đán nằm ở thôn Đông Tinh, 

xã Quyết Tiến, huyện Quản Bạ, trên 

một cánh đồng karst rộng lớn với các 

chóp, tháp đá vôi sót nằm rải rác, 

điển hình cho một “cảnh quan karst 

già” khá hiếm trên Cao nguyên đá 

Đồng Văn. Miếu là nơi thờ 5 vị Bồ Tát 

có công với người dân trong vùng. 

Truyền thuyết dân gian kể rằng, từ 

thuở núi rừng còn âm u, muông thú còn 

nhiều, có một nhóm người Tày, Nùng 

đã tìm đến khu đất quang đãng, bằng 

phẳng, phì nhiêu này để làm ăn sinh 

sống. Nhờ mưa thuận gió hòa và chăm 

chỉ làm ăn nên mùa màng bội thu, cuộc 

sống ấm no. Một ngày nọ có giặc đến 

cướp bóc, sát hại dân lành, tai ương 

nhiều không kể xiết, tiếng than khóc 

đến tận trời xanh. Dịp Tết Thanh 

minh, trời đất trong sáng, Tam giới 

mở cửa, các vị Bồ Tát du ngoạn bốn 

phương thấy chuyện bất bình đã ra 

tay dẹp giặc, cứu giúp dân làng. Sau 

đó các vị còn chỉ cho người dân cách 

trồng ngô, lúa, rau và cho họ giống củ 

cải trắng. Để tỏ lòng biết ơn, dân làng 

đã lập miếu thờ phụng 5 vị Bồ Tát và 

đặt tên là Miếu làng Đán. 

Hàng năm vào ngày mùng 3 tháng 3 âm 

lịch dân làng lại tổ chức lễ hội Làng 

Đán, dâng các loại sản vật để ghi nhớ 

công đức của các vị Bồ Tát và cầu cho 

mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, 

dân an vật thịnh. 

16

THẠCH SƠN THẦN 

2 

Khởi đầu hành trình lên “nơi khởi 

nguồn sự sống”, ngay sau khi vượt qua 

dốc Bắc Sum hùng vĩ lên xã Quyết 

Tiến, huyện Quản Bạ, du khách sẽ làm 

quen với một số điểm di sản, cả địa 

chất lẫn văn hóa, thật đáng ngạc 

nhiên, đều liên quan đến sự khởi đầu. 

Chẳng hạn, đó là “Thạch Sơn Thần” - 

những vị thần núi linh thiêng, uy nghi 

trấn giữ nơi cửa ngõ CVĐC. Thực chất 

là một cụm những cột đá vôi cao và 

rộng khoảng 10m, dài khoảng 20-25m, 

nổi cao một cách khá kỳ lạ trên một 

cánh đồng rộng, khá bằng phẳng và 

rất phì nhiêu, được người dân địa 

phương trồng ngô lúa và các loại hoa 

mầu khác quanh năm. 

Rải rác trên cánh đồng cũng có thể 

thấy những khối núi đá vôi dạng tháp, 

thấp nhỏ tương tự, có khi chỉ còn hơi 

nhô khỏi bề mặt cánh đồng. Người ta 

gọi chúng là những thể đá vôi sót; 

cánh đồng với những thể đá vôi sót 

như thế gọi là cánh đồng karst; và 

toàn bộ cảnh quan kể trên là đại diện 

điển hình cho giai đoạn già - giai đoạn 

cuối cùng của một quá chu rình tiến 

hóa karst. Đáng ngạc nhiên là trên 

khắp CVĐC Toàn cầu UNESCO Cao 

nguyên đá Đồng Văn với rất nhiều 

diện lộ đá vôi cùng rất nhiều dạng địa 

hình thì cảnh quan karst già lại khá 

hiếm gặp, hầu như chỉ thấy ở khu vực 

xã Quyết Tiến và Thị trấn Tam Sơn, 

huyện Quản Bạ. 

“Thạch Sơn Thần” khác một chút so 

với các khối đá vôi dạng tháp khác - 

chúng ở dạng các cột đá bị các khe 

hẹp dựng đứng ngăn cách. Có thể 

chúng đã cùng thuộc một khối đá vôi 

sót nhưng bị một hệ thống khe nứt 

thẳng đứng cắt xẻ. Do tác động hòa 

tan của nước mưa mà chúng rộng dần 

ra như hiện nay. 

17

3 

ĐỀN BÌNH AN 

Miếu Làng Đán nằm ở thôn Đông Tinh, 

Đền Bình An nằm ở thôn Lùng Thàng, 

xã Quyết Tiến, huyện Quản Bạ, chỉ 

cách đường cái lớn một vài bước chân, 

tai đinh một trong những tháp đá vôi 

còn sót lại rải rác trên “cánh đồng 

karst” khá bằng phẳng và rộng rãi. 

Đền vốn chỉ là một miếu thờ nhỏ do 

đồng bào Dao lập nên từ năm 1807 để 

thờ thần Trụ Địa - vị thần phù hộ và 

che chở cho dân bản khỏi thiên tai, 

dịch bênh phá hoại mùa màng và 

những điều tà ác. 

.Đến năm 2015, đền được duy tu tôn 

tạo khang trang với tổng diện tích 

710m2. Ngoài những mục đích ban đầu 

kể trên, ngày nay du khách đến với 

CVĐC Toàn cầu UNESCO Cao nguyên 

đá Đồng Văn còn ghé thăm đền với 

mong muốn được bình an và may mắn 

trong suốt hành trình tham quan, 

khám phá của mình. Ngoài dâng lễ cầu 

an, từ sân đền du khách còn có thể 

chiêm ngưỡng quang cảnh xung quanh 

- một đại diện điển hình, nhưng khá 

hiếm gặp, cho giai đoạn karst già trên 

Cao nguyên đá Đồng Văn. 

Lễ hội đền Bình An diễn ra vào ngày 

mùng 2 tháng 8 âm lịch hàng năm. 

Người dân tổ chức dâng lễ vật để tỏ 

lòng biết ơn, ghi nhớ công đức của các 

vị thần và cầu cho mưa thuận gió hòa, 

mùa màng tốt tươi, người dân có cuộc 

sống ấm no. 

18

NHÀ VĂN HÓA CỘNG 

ĐỒNG DÂN TỘC BỐ Y 

4 

Bố Y là một trong số những dân tộc ít 

người nhất trong cộng đồng 54 dân 

tộc Việt Nam, sinh sống chủ yếu ở 

một số tỉnh miền núi, biên giới phía 

Bắc. Tập trung đông nhất là ở thôn 

Nậm Lương, xã Quyết Tiến, huyện 

Quản Bạ, tỉnh Hà Giang với khoảng 

700 người. Tại đây người Bố Y vẫn 

lưu giữ được bản sắc văn hóa truyền 

thống, độc đáo của dân tộc mình như 

truyền thống “phụ quyền trong gia 

đình”, phong tục cưới hỏi, nếp sinh 

hoạt thường nhật, cách ăn ở, nói 

năng, trang phục, làn điệu dân ca và 

các lễ hội như: Lễ tết, lễ tang… 

Để giữ gìn, bảo tồn những giá trị 

truyền thống văn hóa vật thể và phi 

vật thể của người Bố Y, góp phần xây 

dựng Nậm Lương thành một làng văn 

hóa du lịch tiêu biểu trong khu vực 

CVĐCTC Cao nguyên đá Đồng Văn, nhà 

văn hoá cộng đồng dân tộc Bố Y đã 

được xây dựng năm 2015, theo mẫu 

kiến trúc truyền thống: nhà 5 gian, 

mỗi gian rộng 3,6m, nhịp 6m, hiên 

rộng 1,8m, tường trình bằng đất, mái 

ngói âm dương. 

Nhà văn hoá cộng đồng dân tộc Bố Y 

ở Nậm Lương là nơi sinh hoạt chung 

của người dân, nơi diễn ra các buổi 

tập và trình diễn văn nghệ, nghề 

truyền thống. Đồng thời cũng là không 

gian trưng bày những giá trị văn hóa 

của dân tộc Bố Y với khoảng hơn 100 

hiện vật và hình ảnh về các đồ dùng 

sinh hoạt, văn hoá vật thể, để giới 

thiệu tới du khách một cách khái quát 

về đời sống, lao động sản xuất và tinh 

thần của dân tộc Bố Y trên CVĐCTC 

Cao nguyên đá Đồng Văn. 

19

5 

CỔNG TRỜI QUẢN BẠ 

Cổng trời Quản Bạ thuộc địa phận xã 

Quản Bạ, huyện Quản Bạ, cách Thành 

phố Hà Giang khoảng 43km về phía 

Bắc. Nằm ở độ cao 1500m so với mực 

nước biển, đây là điểm cao nhất trên 

cung đường từ Hà Giang lên Quản Bạ. 

Tại đây, năm 1939 người Pháp đã cho 

dựng lên một cánh cửa khổng lồ bằng 

gỗ nghiến dày 15 cm án ngữ con 

đường độc đạo lên Cao nguyên đá 

Đồng Văn. Một thời, sau cánh cổng 

này là một “thế giới” khác - “Vùng tự 

trị của người Mèo”, gồm các huyện 

Quản Bạ, Yên Minh, Đồng Văn, Mèo 

Vạc, tách biệt hoàn toàn với thế giới 

bên ngoài. Hiện nay không còn dấu 

tích của cánh cổng gỗ đó nữa. 

Nếu ví Cao nguyên đá Đồng Văn là một 

“Thiên đường đá” thì ”Cổng trời Quản 

Bạ” chính là cánh cổng dẫn dắt bước 

chân của du khách vào chốn Thiên 

đường này. Đứng trên Cổng trời, du 

khách có thể phóng tầm mắt bao quát 

cả thung lũng Tam Sơn rộng lớn - 

được thành tạo do hoạt động của đứt 

gãy Quản Bạ trong quá khứ - được 

bao quanh bởi những dãy núi trùng 

trùng điệp điệp. Trong thung lũng, 

ngoài thị trấn Tam Sơn xinh đẹp yên 

bình, là rải rác các tháp, nón karst, 

những cánh đồng lúa hoặc hoa màu khi 

xanh mướt khi rực rỡ sắc vàng... Nổi 

bật giữa thung lũng là 2 chóp nón đá 

vôi có hình dạng giống hệt đôi gò bồng 

đảo của người thiếu nữ - “Núi Đôi Cô 

Tiên” - một cảnh quan độc nhất vô nhị 

vô cùng hấp dẫn mà thiên nhiên ban 

tặng cho nơi đây. 

Tới đây vào ngày nắng đẹp, biển mây 

bồng bềnh dưới chân, du khách sẽ 

được tận hưởng cảm giác như đang ở 

chốn bồng lai tiên cảnh và mọi lo âu 

mệt mỏi thường nhật dường như tan 

biến. 

20

TRẠM THÔNG TIN 

QUẢN BẠ 

6 

Write text 

(same size as 

requested) to 

present Quan ba 

visitor center, 

what is there 

inside, etc,etc.. 

Write text 

(same size as 

requested) to 

present Quan ba 

visitor center, 

what is there 

inside, etc,etc.. 

21

7 

HỢP TÁC XÃ RƯỢU 

NGÔ THANH VÂN 

Trên CVĐCTC UNESCO Cao nguyên đá 

Đồng Văn, rượu ngô là một đặc sản 

hầu như ai cũng biết. Nhà nhà nấu 

rượu ngô, người người uống rượu ngô. 

Rượu ngô khiến cho cái lạnh ở đây bớt 

lạnh hơn, cái đói bớt đói hơn, niềm vui 

được nhân thêm, con người đối xử với 

nhau chan hòa hơn - có thể nói là cả 

một nền văn hóa rượu ngô, hay nói 

cách khác, rượu ngô có thể được xếp 

vào hạng di sản địa văn hóa. 

Tùy vào kỹ thuật, tùy vào vùng miền 

mà Cao nguyên đá Đồng Văn có tới 

hàng chục, thậm chí hàng trăm loại 

rượu ngô. Thế nên có câu chuyện đi 

chợ phiên chỉ cần thử rượu từ đầu 

đến cuối chợ là đã đủ say. Trong hàng 

trăm loại rượu ngô đó đáng nhắc tới 

có sản phẩm của Hợp tác xã Thanh 

Vân. 

Thanh Vân là một xã thuộc huyện 

Quản Bạ, cư dân chủ yếu là người 

Mông, Nùng và Tày. Đủ đất, đủ nước, 

khí hậu ôn hòa khiến cho canh tác . 

22 

nông nghiệp ở đây khá thuận lợi. Sản 

phẩm nông nghiệp chủ yếu là ngô, và 

cũng chính từ ngô, nguồn nước tinh 

khiết, men được làm từ 36 loại lá quý 

trên rừng và bí quyết gia truyền, người 

dân địa phương đã làm ra hương vị đặc 

trưng, riêng có cho rượu ngô Thanh 

Vân. 

Điều đáng nói là một số hộ dân đã tự 

cùng nhau lập thành Hợp tác xã, 

chuyển từ nấu rượu thủ công thành 

dây chuyền sản xuất hiện đại, góp phần 

kiểm soát, cải thiện chất lượng cũng 

như bảo đảm vệ sinh, an toàn thực 

phẩm. Sản phẩm đa dạng, bao bì, nhãn 

mác đẹp mắt, rượu ngô Thanh Vân 

không những được tiêu thụ ở địa 

phương mà còn được bán ở nhiều tỉnh 

khác, thậm chí xuất khẩu sang cả 

Trung Quốc, được nhận nhiều giải 

thưởng quốc gia cũng như của tỉnh. 

Hợp tác xã rượu ngô Thanh Vân đã vinh 

dự trở thành một đối tác của CVĐCTC 

UNESCO Cao nguyên đá Đồng Văn.

MẶT TRƯỢT ĐỨT 

GÃY TAM SƠN 

8 

Thung lũng Tam Sơn, kéo dài theo 

phương tây bắc-đông nam, là sản 

phẩm của hoạt động đứt gãy được 

cho là bắt đầu từ cách ngày nay 

khoảng 5 triệu năm. Kết quả là các 

lớp đá vôi vốn được hình thành dưới 

đáy biển trong kỷ Devon (khoảng 400 

triệu năm trước) bị cà nát, dập vỡ 

mạnh, có chỗ gần như thành bột. 

Cộng với hoạt động hòa tan, rửa lũa 

của nước, địa hình khu vực này dần bị 

thấp hẳn xuống, trở thành một cánh 

đồng karst, với đôi chỗ rải rác nhô lên 

một số tháp, chóp karst sót, trong đó 

có cặp “Núi đôi Cô Tiên” nổi tiếng đã 

đi vào truyền thuyết. 

Bằng chứng trực tiếp cho hoạt động 

đứt gãy ở đây chính là “Mặt trượt 

đứt gãy Tam Sơn” ở ngay vệ đường, 

gần như đối diện với “Núi đôi Cô 

Tiên”. Trong đá vôi bị cà nát, lộ ra 

một bề mặt dốc đứng, phẳng lỳ mầu 

nâu đỏ. Đó chính là “mặt trượt” của 

một đứt gãy nhỏ - một đứt gãy 

“thành phần” của cả đới đứt gãy lớn 

đã tạo nên thung lũng Tam Sơn kia. 

Mặt trượt hình thành do “hai cánh” 

của đứt gãy chuyển dịch ngược chiều 

nhau, xiết vào nhau mà thành. Màu nâu 

đỏ trên “mặt trượt đứt gãy” là màu 

của oxyt sắt, lắng lại từ quá trình 

tuần hoàn của nước. 

“Mặt trượt đứt gãy Tam Sơn” thêm 

một lần nữa chothấy Mẹ Thiên nhiên 

mạnh mẽ biết chừng nào - nghiền đá 

thành bột, cắt qua đá ngọttựa như 

dao nóng cắt qua miếng bơ! Hoạt động 

của đứt gãy Tam Sơn đã làm nênthung 

lũng Tam Sơn phì nhiêu, phong phú cả 

đất lẫn nước, để người dân bản 

địasau này tìm đến nương tựa, tạo nên 

những bản sắc văn hóa đậm đà cả 

trong truyềnthuyết lẫn sinh hoạt 

thường nhật của mình. 

23

9 

NÚI ĐÔI CÔ TIÊN 

Thung lũng Tam Sơn được cấu tạo 

chủ yếu bởi các đá dăm kết vôi 

dolomit gắn kết kém - sản phẩm của 

hoạt động đứt gãy trong quá khứ. Các 

đá này còn bị tác động bởi các quá 

trình rửa trôi, bóc mòn..., làm nên các 

tháp, nón rải rác trên cánh đồng 

karst. Kỳ diệu nhất trong số đó là 

một kiệt tác của thiên nhiên - “Núi 

Đôi Cô Tiên” - giữa một vùng đá vôi 

rộng lớn, địa hình lởm chởm, hiểm trở 

bỗng nổi lên một cặp đồi tròn trịa, 

cân đối do sự rửa trôi, bóc mòn đều 

đặn các đá kể trên mà thành. Ngoài 

vẻ đẹp lãng mạn, “Núi Đôi Cô Tiên” 

còn rất có ý nghĩa về khoa học và giáo 

dục bởi cơ chế thành tạo cũng như 

hình thái hiếm có của nó. 

“Núi Đôi Cô tiên” gắn với một truyền 

thuyết về tình yêu giữa một chàng 

trai người Mông thông minh, tuấn tú 

và nàng tiên Hoa Đào xinh đẹp. Mối 

tình của họ đơm hoa kết trái nhưng 

thượng giới và trần gian cách biệt, 

nàng phải về trời khi con còn thơ dại. 

Thương chồng một mình nuôi con vất 

vả, con thơ thiếu bầu sữa mẹ, nàng đã 

để lại đôi nhũ hoa của mình dưới hạ 

giới. Tương truyền nhờ dòng sữa của 

nàng mà vùng đất này khí hậu vô cùng 

mát mẻ, cỏ cây, hoa trái quanh năm, 

mùa nào thức nấy, thơm ngon lạ 

thường. Nước mắt khóc thương 

chồng con của nàng tiên biến thành 

dòng sông Miện xanh ngắt, mơ màng 

ôm lấy cả rẻo đất phía sau cổng trời 

huyền thoại. Những cánh đồng phì 

nhiêu dưới chân “Núi Đôi Cô Tiên” 

thay đổi mầu sắc theo mùa hệt như 

Cô Tiên thay áo: áo xanh - khi cánh 

đồng lúa đang thì con gái; bộ cánh 

vàng lộng lẫy - mùa lúa chín; bộ nâu 

sồng - bắt đầu vụ cày ải mới..., nhưng 

cặp nhũ hoa thì lúc nào cũng căng tràn 

sức sống.. 

24

LÀNG VĂN HÓA NẶM 

ĐĂM (NGƯỜI DAO) 

10 

Làng văn hóa du lịch cộng đồng Nặm 

Đăm nằm ở trung tâm xã Quản Bạ, 

huyện Quản Bạ. Được bao bọc bởi 

rừng nguyên sinh và ruộng bậc thang 

tuyệt đẹp, đây là nơi sinh sống của 

người Dao Chàm hay Dao áo dài. 

Người dân ở đây vẫn giữ được bản 

sắc văn hóa dân tộc, thể hiện ở những 

phong tục tập quán, nghi lễ truyền 

thống, nếp sinh hoạt thường nhật như 

dân ca, dân vũ, trang phục, kiến trúc 

nhà ở, trò chơi dân gian và đặc biệt là 

các lễ hội. Tiêu biểu như lễ cấp sắc - 

nghi lễ không một người đàn ông Dao 

nào bỏ qua - được cấp sắc mới được 

coi là đã trưởng thành. 

Nặm Đăm là làng đầu tiên phát triển 

loại hình du lịch cộng đồng ở Quản Bạ 

từ năm 2012. Những ngôi nhà trình 

tường được tu sửa, vừa giữ được kiến 

trúc truyền thống, vừa đáp ứng đủ 

các dịch vụ cơ bản (nhà vệ sinh có 

nước nóng-lạnh, chăn màn sạch sẽ, 

món ăn ngon…). Người dân mặc trang 

phục truyền thống, thân thiện và cởi 

mở, ai cũng là hướng dẫn viên du lịch. 

Đến với Nặm Đăm, du khách sẽ có cơ 

hội trải nghiệm những sinh hoạt 

thường nhật cùng người dân bản địa: 

làm nương, nấu và thưởng thức các 

món đặc sản của địa phương, các điệu 

múa truyền thống... Ngoài ra còn có 

dịch vụ tắm lá thuốc, trồng, chế biến 

các loại thảo dược truyền thống - 

cũng là nét hấp dẫn không thể bỏ qua. 

Năm 2017, một trong những nhà du 

lịch cộng đồng ở Nặm Đăm đã được 

vinh dự nhận danh hiệu “ASEAN 

Homestay” do Tổng thư ký ASEAN và 

Bộ trưởng du lịch các quốc gia thành 

viên chứng nhận. 

25

11 

ĐỘNG LÙNG KHÚY 

Nằm ở thôn Lùng Khúy, xã Quản Bạ, 

huyện Quản Bạ, được mệnh danh là 

“Cao nguyên đệ nhất động”, động Lùng 

Khúy (rồng trong khe đá) được phát 

hiện đầu năm 2015, chính thức mở 

cửa đón khách du lịch ngày 12 tháng 

11 cùng năm. 

Động Lùng Khúy phát triển trong đá 

vôi được thành tạo ở vùng biển cổ 

cách ngày nay hơn 400 triệu năm. 

Xung quanh động là địa hình karst 

dạng cụm lũng-đỉnh với nhiều thung 

lũng treo, hố sụt, thềm travectanh... 

trên bề mặt san bằng 850-1100m. 

Động phát triển theo đứt gãy phương 

TB-ĐN với phòng hang dài và rộng, ít 

ngóc ngách, nhiều nhũ, măng, cột, rèm, 

riềm đá... đẹp mê hồn, đủ mọi hình 

dáng, được liên tưởng với những 

thạch vương trụ, sư tử đá, thác chín 

tầng hay những dải lụa, mái tóc mềm 

mại, óng ả của các thiếu nữ.... Nếu để 

ý, du khách có thể còn nghe được giai 

26 

điệu ngân nga, trầm bổng của những 

giọt nước đang tí tách rơi xuống từ 

trần hang. Đặc biệt trong động còn có 

“Giếng Tiên” linh thiêng đã đi vào 

truyền thuyết. Trong các dịp lễ, tết, 

người dân xa, gần đều đến đây xin 

nước, cầu nguyện cho một năm mưa 

thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi, sức 

khỏe, hạnh phúc, sinh con đẻ cái được 

như ý. 

Theo kết quả khảo sát của Viện Khoa 

học Địa chất và Khoáng sản năm 2016 

động Lùng Khúy dài 517,5m, sâu 31m, 

tổng diện tích 14.983m2, có 4 cửa ở 

các khoảng độ cao 875-891m trên 

mực nước biển. 

Hiện tại Ban quản lý CVĐC Toàn cầu 

UNESCO Cao nguyên đá Đồng Văn 

đang xây dựng tuyến đi bộ từ Động 

Lùng Khúy xuống rừng đá Cán Tỷ, làng 

văn hóa du lịch Nặm Đăm, HTX dệt 

lanh Cán Tỷ…

HỢP TÁC XÃ THỔ CẨM 

CÁN TỶ (NGƯỜI MÔNG) 

12 

Xã Cán Tỷ (huyện Quản Bạ) của đồng 

bào dân tộc Mông nằm bên “hẻm vực 

Sông Miện” với các vách đá vôi dựng 

đứng do hoạt động phá hủy của “đứt 

gãy Sông Miện”. “Cán” nghĩa là khô, 

“Tỷ” nghĩa là đất, “Cán Tỷ” nghĩa là 

“vùng đất khô”, theo truyền thuyết do 

bị các “con rồng” (các dòng sông, suối, 

trong đó có sông Miện) hút cạn nước. 

Người Mông thường sống trên các 

vùng núi cao, hẻo lánh. Ngoài cây 

lương thực chính là cây ngô họ còn 

trồng lanh lấy sợi dệt vải làm quần áo. 

Cuộc sống của họ gắn liền với cây 

lanh, sống cùng với lanh và chết cũng 

phải có lanh mang theo. Nền văn hóa 

của người Mông đầy sức sống và rất 

gần gũi với thiên nhiên. Điều đó được 

thể hiện qua các hoa văn thêu, may 

hoặc in trên trang phục, thay lời 

truyền đạt cảm xúc hoặc giao tiếp 

của họ. Với người Mông ở Cán Tỷ 

(Quản Bạ) thì hoa văn thường là dấu 

chân voi, dấu chân lợn, hình hoa hồi, 

hoa bí…, đặc trưng cho một “vùng đất 

khô”. 

Hợp tác xã thổ cẩm Cán Tỷ được 

thành lập năm 2010, tạo việc làm cho 

30 phụ nữ từ các thôn bản lân cận. 

Bên cạnh những sản phẩm thổ cẩm 

với hoa văn truyền thống còn có nhiều 

sản phẩm mới, hoa văn cách điệu hơn, 

hiện đại hơn. Sản phẩm thổ cẩm của 

Hợp tác xã rất được ưa chuộng, hiện 

đã góp mặt ở nhiều thị trường trong 

nước và thế giới, ngoài nâng cao thu 

nhập, cải thiện đời sống còn góp phần 

bảo tồn và giữ gìn giá trị bản sắc văn 

hóa truyền thống của cộng đồng 

người Mông ở khu vực này. 

27

13 

RỪNG NGHIẾN 

CÁN TỶ 

Thôn Sín Suối Hồ, xã Cán Tỷ (huyện 

Quản Bạ) của đồng bào dân tộc Mông 

nằm bên “hẻm vực Sông Miện” với các 

vách đá vôi dựng đứng xen với các 

thung lũng treo, thềm tích tụ 

travertine... ở lưng chừng vách, tất 

cả đều được cho là do hoạt động của 

“đứt gãy Sông Miện”. Cũng ở đây còn 

có thể quan sát thấy một ranh giới 

tiếp xúc rất lý thú, hình thành trước 

đó, giữa đá vôi cổ hơn (khoảng 400 

triệu năm trước) với đá lục nguyên 

(cát, bột, sét kết) trẻ hơn (khoảng 

250 triệu năm trước). 

Đặc biệt là trên thềm tích tụ 

travertine ở Sín Suối Hồ còn có rừng 

gỗ nghiến cổ thụ với hàng chục cây, 

chu vi thân tới 1,6-5,1m. Cây nghiến 

thường mọc ở các vùng đá vôi - những 

nơi thường rất cằn cỗi, thiếu cả đất 

lẫn nước, những yếu tố thiết yếu 

nhất để cây cối có thể sinh trưởng. 

Gỗ nghiến rất cứng chắc, được xếp 

vào hàng “tứ thiết” của Việt Nam, có 

lẽ là do được chắt chiu trong thời 

gian rất dài, hàng nhiều chục, thậm 

chí hàng trăm năm. Theo các nhà khoa 

học thì cây nghiến ở đây là loại 

nghiến đỏ (Exentrodendron 

tonkinense Gagnep.), một trong những 

quần thể còn hiếm gặp hơn ở Việt 

Nam, có tuổi khoảng 250 năm. 

Trong hoàn cảnh sống thiếu thốn đến 

như vậy mà dân bản vẫn còn giữ được 

rừng nghiến này thì chắc chắn đối với 

họ đó là một khu rừng thiêng, cùng 

với họ thách thức thời gian và mọi 

điều kiện khắc nghiệt của Cao nguyên 

đá. Rừng nghiến cổ thụ Cán Tỷ xứng 

đáng biểu tượng cho sức sống mãnh 

liệt của con người trên Công viên Địa 

chất Toàn cầu UNESCO Cao nguyên 

đá Đồng Văn. 

28

TƯỜNG THÀNH 

CÁN TỶ 

14 

Nằm ngay bên đường từ Quản Bạ đi 

Yên Minh, thành lũy Cán Tỷ được xây 

dựng từ thời Pháp thuộc, vào khoảng 

đầu thế kỷ XX. Đây là một trong 

nhiều công trình quân sự mà quân đội 

Pháp đã xây dựng trong khu vực Công 

viên Địa chất Toàn cầu UNESCO Cao 

nguyên đá Đồng Văn ngay từ khi người 

Pháp bắt đầu chiếm đóng Hà Giang 

năm 1887. 

Di tích lịch sử này bao gồm một bức 

tường phòng thủ dài khoảng 60 mét, 

cao 3 mét, một căn phòng dùng để 

phòng thủ hình tam giác và một pháo 

đài. Một đơn vị lính nhỏ đã từng sống 

ở đó, gồm cả lính Pháp và lính địa 

phương. Hài hòa với cảnh quan thiên 

nhiên, hệ thống lô cốt và tường thành 

Cán Tỷ nhằm khống chế con đường 

chiến lược dọc theo hẻm vực Sông 

Miện, nối liền hai huyện Quản Bạ và 

Yên Minh. Ở vị trí đắc địa như thế, có 

thể nói, một người có thể địch muôn 

người. 

Kết hợp với các di sản khác như rừng 

đá, hẻm vực Sông Miện, ranh giới địa 

chất giữa đá vôi cổ hơn và các đá lục 

nguyên trẻ hơn, di chỉ khảo cổ thời 

kỳ đá cũ, hay Hợp tác xã thổ cẩm Cán 

Tỷ của người Mông v.v., khu vực này 

đã trở thành điểm dừng chân lý thú 

của Công viên Địa chất. 

29

15 

TRẠM THÔNG TIN 

YÊN MINH 

Write a text to explain 

what is there in the Yen 

Minh info center, etc.. 

Add a photo 

Write a text to explain 

what is there in the Yen 

Minh info center, etc.. 

Add a photo 

30

DVUGGp booklet compressed 1-30

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?