Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
10. hatırlatma: İyiliği Emretmek ve Kötülükten Alıkoymak<br />
Şeyh şöyle der: “Ey iyiliği emreden ve kötülükten alıkoyan kişi!<br />
Bil ki, emretmek ve alıkoymak kendisinde zıtlığın olmadığı güçlü delil<br />
ile sabit olan meselelerde olur. Eğer, ihtilaf çok zayıf ve şaz ise o<br />
zaman bu meselelerden de yapılabilir.<br />
Yani; iyiliği emretmek ve kötülükten alıkoymak nerelerde olurmuş?<br />
Kendisi hakkında açık delilin olduğu veya kendisinde şaz ihtilafın<br />
olduğu meselelerde olur. Mesela; çalgı ve eğlence aletleri…<br />
Bunlar hakkında ihtilaf vardır. Ancak bu ihtilaf şaz bir ihtilaftır. Şaz<br />
ihtilafa itibar edilmez. “İhtilaflı meselelerde alıkoyma yoktur.” Sözü<br />
ise, şaz olmayan muteber olan ihtilaf hakkındadır. Şöyle denilir:<br />
Bütün ihtilaflar muteber değildir… Sadece Delilden payı olan<br />
ihtilaflar hariç…<br />
Eğer böyle olmasa kendisinde ihtilafın olduğu birçok mesele<br />
olurdu. Muteber ihtilaf, Kur’an ve Sünnet’ten payı olan ihtilaftır.<br />
Der ki: “Muhakkik âlimlerin çoğu feri meselelerde (ihtilaflı meselelerde)<br />
alıkoymanın olmadığını söylerler. Nevevi (rahimehullah)’ın da<br />
dediği gibi, bu meselelerde asıl olan nasihatleşmek ve açıklamaktır.”<br />
Bir şey sana göre tercihe şayandır, ancak bana göre değildir. Veya<br />
bir şey bana göre tercihe şayandır ancak sana göre değildir. Tercihe<br />
şayan olan veya olmayan şeyler hususunda iyiliği emretmek ve kötülükten<br />
alıkoymak yoktur. Bilakis bu konuda nasihatleşmek ve<br />
açıklamak gerekir. Nasihat edersin ve şunun daha fazileti olduğu<br />
söylersin. Bu konuda şöyle hadisler sabit olmuştur dersin. Bana göre<br />
bu zayıftır sana göre sahihtir. Tercihe şayan olan veya kıyasa uygun<br />
olan şudur… gibi şeyler söylersin.<br />
Der ki: “Bilakis bu meselelerde kendisine güç yetiren ilim ehilleri<br />
için nasihatleşmek ve açıklamak gerekir. Ğazali (rahimehullah) İhya<br />
kitabında Hisbe şartları hakkında der ki: -Burada Hisbe’den kast<br />
edilen iyiliği emretmek ve kötülükten alıkoymaktır. İyiliği emreden<br />
ve kötülükten alıkoyanlar, Hisbeciler olarak isimlendirilirler. Hisbe<br />
şartlarından biri de; bu meselenin içtihat dışında açıkça bilinen kötülük<br />
olması gerekir. Kendisinde içtihadın bulunduğu meselelerde<br />
Hisbe söz konusu değildir.” İçtihad edilen meselelerde Hisbe yoktur.<br />
65
Change language