Kurier Czaplinecki - Nr 155, lipiec 2019

Kurier Czaplinecki - Lipiec 2019 7
URZĄDZENIA ELEKTRONICZNE UZALEŻNIAJĄ
martfon – przenośne, multimedialne urządzenie, łączące w sobie
funkcje telefonu komórkowego i komputera przenośnego. Pierwszy
smartfon powstał w 1992 r. – było to prototypowe urządzenie
o nazwie Simon, które IBM pokazał na targach COMDEX i wprowadził na rynek
w 1993 r. Oprócz funkcji telefonu komórkowego oferowało
ono kalendarz, książkę adresową, kalkulator, notatnik, pocztę
elektroniczną i gry. Użytkownik korzystał z rysika.
Z biegiem lat, smartfony oprócz funkcji telefonu, zaczęły
łączyć funkcje poczty elektronicznej, przeglądarki sieciowej,
pagera, GPS, jak również cyfrowego aparatu fotograficznego,
dyktafonu i kamery wideo, zarządzania informacjami
osobistymi oraz obsługę dokumentów biurowych.
Historia telefonów komórkowych sięga nieco dalej niż
45 lat wstecz, choć 3 kwietnia 1973 r. jest datą symboliczna.
Już w 1908 r. w amerykańskim Kentucky, opatentowano urządzenie znane jako
telefon bezprzewodowy. Pierwsze prototypy dzisiejszych komórek powstały już
w latach 40. XX w. dzięki inżynierom z AT&T. Były to jednak w rzeczywistości
dwukierunkowe radia (działające na zasadzie dupleksu), które pozwalały ludziom
komunikować się m.in. z taksówkarzami i służbami ratowniczymi. Jednak
w walce AT&T kontra Motorola, to ta druga firma jako pierwsza odniosła sukces
w branży, którą już można w pełni nazwać jako telefonia komórkowa. Zaraz po
przełomowym, udanym połączeniu bezprzewodowym Coopera, Motorola wprowadziła
do sprzedaży pierwszą komórkę. Zarówno ona, jak i inne urządzenia
tamtego okresu, nazywane są często telefonami 0G, przy czym dzisiejszy sprzęt
bazuje już naturalnie na technologii 3G oraz 4G.
O tym, aby uczynić telefony mobilnymi zaczęto myśleć w latach
20. ub.w. Zanim jednak telefon taki mogliśmy wrzucić do kieszeni (a początkowo
do sporego plecaka), obrano nieco inny kierunek mobilności: zaczęto instalować
urządzenia do komunikacji na odległość w samochodach. Można powiedzieć, że
niemal kolejnych 100 lat naukowcy spędzili na niesłabnących wciąż badaniach
nad rozwojem komunikacji mobilnej, która jest bardzo interesująca, ale zacznę od
tej najnowszej.
2000 – na półkach sklepowych pojawiła się Nokia 3310, sprzedano 126 mln szt.
W Japonii powstał The Sharp J-SH04. Był on jako pierwszy wyposażony w aparat
fotograficzny, jednak działał tylko na terenie Japonii. Europa otrzymała pierwszy
aparat w telefonie w 2002 r., wraz z Nokią 7650.
2003 – standard 3G zaczął być wprowadzany na całym świecie, rozpoczynając
erę mobilnego internetu i torując drogę do rozwoju smartfonów.
2007 – zadebiutował pierwszy iPhone od Apple. Dostępny był na razie jedynie
w Wielkiej Brytanii w wersji 02 i kosztował 500 $.
2008 – pojawił się pierwszy telefon z Androidem.
2009 – sieć 02 z powodzeniem zademonstrowała połączenie 4G w Wielkiej Brytanii.
Technologia, którą dostarczył Huawei, osiągnęła szczytową szybkość
transmisji danych do 150 Mb/sek. 2009, to także rok powstania WhatsAppa, co
umożliwiło klientom wysyłanie i odbieranie połączeń i wiadomości przez internet.
Ten system przesyłania wiadomości ma obecnie 1,2 mld użytkowników wysyłających
ponad 10 mld wiadomości dziennie, przez co jest o 50% bardziej popularny
niż tradycyjne wiadomości tekstowe.
2010 – Samsung wypuścił swój pierwszy smartfon Galaxy S.
2016 – uruchomiono przełomową aplikację Pokemon GO. Darmowa gra wykorzystuje
rozszerzoną rzeczywistość, kamerę oraz lokalizację smartfona, aby pokazać
postacie Pokemonów w sposób, jakby znajdowały się one w prawdziwym świecie.
2017 – Apple wyszedł na rynek z nowym iPhonem X, przy którym po raz pierwszy
zrezygnowano z fizycznego przycisku Home.
Czym jednak byłaby dziedzina telefonii komórkowej, bez samych aparatów
komórkowych? To właśnie urządzenia i ich możliwości od zawsze interesowały
nabywców najbardziej. Tych modeli było kilkadziesiąt, więc nie warto
o nich pisać. Od kilku lat rynek telefonów komórkowych jest dość jednolity, to
znaczy większość urządzeń to podobne do siebie smartfony, które prześcigają się
jedynie mocniejszymi podzespołami, designem, czy ilością zaimplementowanych
funkcji, takich jak np. wodoodporność. Zwiększa się ilość kamerek, megapikseli,
a przy tym zmniejsza wielkość ramek i wydaje się, że dzisiejsze innowacje już nie
są tak przełomowe, jak te, które miały miejsce w ostatnich dziesięcioleciach.
W Polsce z Facebooka korzysta blisko 19 mln internautów. A jeszcze
niespełna 10 lat temu porównywalne szczyty popularności osiągały portale takie
jak Nasza Klasa czy komunikator Gadu-Gadu. Obecnie internetowa reklama
tabletu jest bardzo wyrazista i wręcz nachalna. Zachwala walory produktu:
„edukacyjne” gry, „kreatywne” zabawy i „bezpieczne” aplikacje. Tablet ma być
jednocześnie dla dorosłych i dla dzieci. W serwisie You Tube można znaleźć setki
podobnych, bo „tablety dla dzieci” powoli stają się standardowym gadżetem oferowanym
przez producentów urządzeń mobilnych. I, jeśli wierzyć opisom w
internetowych sklepach z elektroniką, niemal warunkiem prawidłowego rozwoju
„łączącym naukę z zabawą”. Słowa kluczowe to edukacja, kreatywność i bezpieczeństwo.
Ciekawe, że te same argumenty pojawiają się w wypowiedziach rodziców.
„Dzięki tabletowi mój syn może się uczyć angielskiego i tabliczki mnożenia”,
pisze jedna z matek na forum Kafeteria.pl. „Przecież nie sprzedawano by
urządzeń, które są dla dzieci szkodliwe”, dodaje druga.
Jedno jest pewne – urządzenia mobilne stają się elementem codzienności.
Pytanie, czy mogą pomóc w nauczeniu się jej, czy raczej wychowują pokolenie
nieudolnych społecznie cyfrowych nałogowców?
Tablety i smartfony potrafią działać na dziecięcy mózg jak opiaty – ich
używanie może powodować wydzielanie tych samych substancji, które uwalniają
się pod wpływem narkotyków. Czas spędzony ze smartfonem czy tabletem mija
szybciej, mózg jest bardziej pobudzony – wyjaśnia pedagożka dr Marta Majorczyk
z Uniwersytetu SWPS. – Po odłożeniu urządzenia dziecko często odczuwa
głód wcześniejszych bodźców, bywa rozdrażnione i pobudzone. Poza tym, inaczej
niż dorosły, nie jest w stanie rozpoznać u siebie zmęczenia bodźcami. Z drugiej
strony, korzystanie z urządzeń gwarantujących intensywne doświadczenia
powoduje wydzielanie się dopaminy i pobudzanie ośrodka przyjemności w mózgu,
tak jak dzieje się to w przypadku substancji psychoaktywnych. Pozbawione
tej stymulacji dziecko odczuwa nudę, z którą nie potrafi sobie poradzić. W takiej
sytuacji łatwo o uzależnienie.
Z internetu przynajmniej raz w tygodniu korzysta w Polsce aż 98% dzieci
w wieku 9 –16 lat. Większość z nich zagląda do sieci codziennie lub prawie codziennie.
Z ostatniego badania EU Kids Online przeprowadzonych wśród dzieci
z 25 państw Europy wynika, że niedojadanie lub niedosypianie z powodu surfowania
po sieci deklaruje prawie 20% nastolatków. Ponad 30% odczuwa dyskomfort,
kiedy nie ma dostępu do sieci, a 35% przyznaje, że internet ma niekorzystny
wpływ na ich relacje z rodziną lub przyjaciółmi.
Według badań Fundacji Dzieci Niczyje (obecnie Fundacji Dajemy Dzieciom
Siłę) z 2015 r. własne komórki i tablety posiadało już ¼ maluchów w wieku
0-6 lat. Z mobilnych urządzeń elektronicznych korzystało 1/3 rocznych dzieci, 2/3
dwulatków i ponad ¾ trzylatków. Wśród czterolatków odsetek ten wyniósł ponad
90%, a wśród pięcio- i sześcioletnich przedszkolaków prawie 100%.
Bardzo często podłożem uzależnienia są problemy rodzinne, np. uzależnienie
jednego lub obojga rodziców, brak poczucia bezpieczeństwa, miłości, akceptacji
czy choroba psychiczna rodzica, rozwód lub separacja.
Dr Marta Majorczyk: - Żeby prawidłowo się rozwijać, dziecko powinno
korzystać ze wszystkich zmysłów. Kilkulatek oglądający książeczkę używa rączek
do przewracania kartek, dotyku, wzroku, a nawet smaku. Kiedy książka jest
czytana przez rodzica, dziecko najczęściej siedzi u niego na kolanach, mama może
potem zadawać pytania, nawiązuje się komunikacja. Z tabletu czy smartfona
rzadko korzysta się w ten sposób. Dziecko poddane ciągłej stymulacji traci zainteresowanie
rzeczywistością. To naturalne – szybko zmieniające się obrazki
i dźwięki są dla niego ciekawsze niż książka.
Nadmierne korzystanie z internetu przez dzieci ma ogromny wpływ na
ich rozwój emocjonalny. Psychologowie od kilku lat wskazują na uzależnienie od
silnych emocji, jakie niesie internet, w tym przede wszystkim od tempa, w jakim
toczą się gry komputerowe i towarzyszącej im adrenaliny. Jeśli osnową tej gry jest
współpraca, to dziecko nauczy się współpracy, ale jeśli strzelanina i bezmyślne
zabijanie, to będzie przyswajać agresję.
Do nadmiaru bodźców, znieczulenia, braku komunikacji czy problemów
ze snem dochodzą konsekwencje czysto fizjologiczne. Wśród nich dr Kirwił
wymienia problemy z kręgosłupem szyjnym i otyłość, coraz częstszą wśród najmłodszych
dzieci.
Najbardziej podatne na uzależnienie od sieci są dzieci nieśmiałe i nadwrażliwe,
niepewne siebie i z niską samooceną oraz nieumiejące konstruktywnie
poradzić sobie ze stresem. W sieci mogą tworzyć sztuczny wizerunek i udawać.
Mogą też w każdej chwili wycofać się z kontaktów. Nie muszą konfrontować się
z sytuacjami, które je przerastają. Redukują w ten sposób lęk i napięcie, ale też
uciekają od prawdziwego życia i są coraz bardziej bezbronne w realu. Częstym
powodem ucieczki w świat wirtualny są niepowodzenia w szkole, odrzucenie
przez rówieśników, konflikty.
Elektronika ułatwia życie i nie ma sensu z nią walczyć. W dzisiejszych
czasach dobra znajomość obsługi sprzętu tego typu jest po prostu niezbędna. Warto
jednak, aby dziecko nauczyło się z niej korzystać we właściwy sposób. Dlatego
nie zakazujmy mu używania komputera, tabletu czy smartfona, ale wprowadźmy
zasady. Takie postanowienia warto zapisać na kartce i powiesić w widocznym
miejscu tak, aby domownicy mieli do niego dostęp.
„Dzieci, które odnoszą więcej korzyści z nowych technologii, najpewniej
ktoś wcześniej wprowadził w wirtualny świat. Taki model wydaje się najlepszy –
gdy rodzice inicjują doświadczenia z internetem i wchodzą w wirtualny świat
razem z dzieckiem, a im jest starsze, stopniowo pozwalają mu na coraz więcej
autonomii”, dodaje Lucyna Kirwil.
Zakazy tylko podsycają zainteresowanie i dodają wartości zakazanemu
owocowi. Lepiej nie zakazywać korzystania z komputera czy komórki, ale edukować
od najmłodszych lat. Wtedy być może jest szansa, że przekazywanie dziecku
smartfona czy tabletu nie będzie jedynym sposobem kontaktu z nim. Pokażmy
dzieciom, że realny świat jest piękniejszy od cyfrowego, a ten ostatni ma być
pomocny w życiu, a nie je zastępować.
Opracował: Brunon Bronk