Κεντρική Πλατεῖα Λευκάδας - Μιά ἱστορική ἀνασκόπιση

18
Καί αὐτό εἶναι ἡ μεγάλη πρωτοτυπία τῆς Λευκάδας. Ἕνα πνευματικός θεσμός ὥς μέσον ἀναπτύξεως,
σέ χρόνους δίσεκτους. Καί σ' αὐτό ἡ Λευκάδα εἶναι ἡ πρώτη διδάξασα στόν μεταπολεμικό οἰκονομικό
χάρτη τῆς Χώρας. Καί αὐτό ἔγινε μέ ὄχημα τήν κεντρική πλατεῖα, ἡ ὁποῖα ἔπαιξε τόν σπουδαιότερο
ρόλο στήν μεγάλη αὐτή πολιτιστική καί ἀναπτυξιακή προσπάθεια γιά τό νησί. Καί ἐδῶ ἐπιστρέφουμε
στό θέμα μας. Στό μεγάλο αὐτό κεφάλαιο γιά τό νησί μας, ἡ πλατεῖα παίζει καταλυτικό ρόλο. Διότι
χωρίς αὐτήν δέν θά εἴχαμε τήν ἐπιτυχία τοῦ ἐγχειρήματος αὐτοῦ.
Ὥς χῶρος τῶν ἐκδηλώσεων ὁρίζεται ἀπό τήν ἀρχή ἡ κεντρική πλατεῖα. 19
Ἦταν ὁ ἰδεώδης χῶρος. Ἕνα κλειστό τετράπλευρο, τό ὁποῖο ἀπό τίς τρεῖς πλευρές πλαισίωναν κτίρια
τῆς παραδοσιακῆς μας ἀρχιτεκτονικῆς καί ἀπό τήν τετάρτη πλευρά ὁ Ναός τοῦ Ἁγ. Σπυρίδωνος, τό
ἀρχαιοτέρο μνημείο τῆς πόλεως, ὁ θεμέλιος λίθος τῆς πόλεως, μέ τό ἐξαιρετικῆς τέχνης ξυλόγλυπτο
τέμπλο του. Συγχρόνως ἐφάπτεται μέ τόν βασικό δρόμο τῆς πόλεως, τό παζάρι. Ἕνα φυσικό σκηνικό μέ
ὑψηλή αἰσθητική πού δέν ἤταν ἀναγκαία καμμία ἄλλη ἐπέμβαση ἤ σκηνική προσθήκη. Μιά φυσική
αἴθουσα μέ μεγάλη χωρητικότητα, ἡ ὁποῖα ξεχείλιζε ἀπό κόσμο σέ ὅλες τίς ἐκδηλώσεις.
Ἡ κεντρική πλατεῖα, ἡ ὁποῖα συνδέθηκε μέ ὅλα τά μεγάλα γεγονότα τῆς πόλεως ἀπό τήν ἵδρυσή της,
καί ἡ ὁποία ἦταν καθημερινά ὁ χῶρος ἐπαφῆς, συναναστροφῆς, βόλτας τῶν κατοίκων, ἔγινε ἡ καρδιά
τῶν ἑορτῶν. Ὁ χῶρος αὐτός γιά πολλά χρόνια (1955-1982) γιά 27 ὁλόκληρα χρόνια ἔδρασε σάν φυσικό
σκηνικό καί πλαισίωσε τίς πνευματικές καί καλλιτεχνικές ἐκδηλώσεις τῆς πρωτόγνωρης αὐτῆς ἐμπειρίας.
Καί θά πρέπει στήν θορυβώδη καί ριχή εποχή μας νά θυμίσουμε, ὅτι καί οἱ πνευματικοῦ περιεχομένου
διαλέξεις γινόταν στήν πλατεῖα, ὅπου ἐπικρατοῦσε ἀπόλυτη σιγή. Ἄν δέν ἦταν ὁ χῶρος αὐτός πού ἐξασφάλιζε
τήν εὐρεῖα λαϊκή συμμετοχή, δέν θά γινόταν τίποτε. Ἡ κατάργηση τῆς πλατείας ὡς κέντρου
τῶν Γιορτῶν σήμανε καί τό τέλος τῆς πάνδημης ἀποδοχῆς τους ὡς πνευματικοῦ γεγονότος. Σήμανε τό
τέλος τοῦ λαϊκοῦ χαρακτῆρα τῶν Γιορτῶν. Δέν ἦταν πλέον ἐκδήλωση γιά τούς πολλούς, δέν ὑπῆρξε
ἔκτοτε συρροή τοῦ κόσμου καί ἀπό τά διπλανά χωριά, ὅπου μετά τό τέλος κάθε παραστάσεως ἔβλεπες
μέ τά πόδια νά γυρίζουν στά χωριά, κόσμος πολύς.
Ἄν δέν ἦταν ὁ χῶρος αὐτός, ἕνα ἀνοιχτό θέατρο, φυσικό σκηνικό βγαλμένο ἀπό μιά ἄλλη ἐποχή, καμμία
Κάλλας δέν θά τραγουδοῦσε καί κανένας ἀπό τά μεγαλύτερα πνευματικά κεφάλαια τῆς Ἑλλάδας
δέν θά ἔρχόταν. Ὁ χῶρος ὑπέβαλε, δικαιώνοντας πλήρως τήν ἐκτίμηση τοῦ Σωκράτη Καραντινοῦ.
Εἰκ.: 27. Ἡ Μαρία Κάλλας,
τραγουδᾶ γιά τό κοινό τῆς
Λευκάδας στήν πλατεῖα της
τό 1964. (Βιβλιοπωλεῖον Τσιρίμπαση,
Λευκάδα, Ἀλισάχνη,
στά ἴχνη τῆς ζωῆς μας, Λευκάδα
2012, σελ. 163).
19
Χαρά Παπαδάτου-Γιαννοπούλου, Οἱ πρωτεργάτες καί ἐμεῖς, Εἰσήγηση στήν ἡμερίδα γιά τά 60 χρόνια τῶν Γιορτῶν
Λόγου καί Τέχνης,πού διοργανώθηκε ἀπό τό Πνευματικό Κέντρο Λευκάδας, Ἰούλιος 2015.