25 қаңтар, 2020 жыл №9 (15479)

12
25 қаңтар, сенбі, 2020 жыл ҚҰНДЫЛЫҚ
SARYARQA SAMALY
Абай музейі келді
Күні кеше Нұр-Сұлтан қаласында қазақ халқының
ұлы ақыны, ойшыл-кемеңгері Абай Құнанбайұлының
175 жылдығының салтанатты ашылу рәсімі өтті. Осы
айтулы датаға орай сәрсенбі күні Семей қаласындағы
Абайдың «Жидебай-Бөрілі» мемлекеттік қорық-музейінен
жеткізілген 100-ге жуық жәдігер облыс орталығындағы
«Ertis» мультимедиялық музейіне қойылды.
Қарлығаш ХАШЫМҚЫЗЫ
«Ұлы Абай мұрасы» деген атаумен
павлодарлықтардың назарына
ұсынылған көрменің салтанатты
ашылуына облыс әкімінің орынбасары
Асхат Оралов, өңірдің зиялы
қауымы мен ақын-жазушылары,
студент жастар қатысты.
Орта Азия басылымдарында жарық
көрген кітаптар бар.
- Бұлар - Абай Құнанбаевтың
1855-1858 жылдары білім алған
Ахмет Риза медресесіндегі
кітаптар. Яғни, Абайға дейін
пайдаланылған, Абай оқыған және
одан кейінгі ұрпақтар білім алған
басылымдар. Оған қоса, көрме
көрермендері үшін Абай әлемінен,
дәуірінен сыр шертетін тұрмыстық
заттарды ұсынып отырмыз. Соның
бірі – ас табақ. Оны 1885 жылы
дана ойшылдың досы, орыс
Абайдың жазу үстелі.
Серік ЕЛІКБАЙ,
Toraighyrov University-дің филология ғылымдарының докторы,
профессоры:
- Абай есімі қай тұстан, қалай айналып келсеңіз де,
қазақтың қасынан қатар табылып, тіпті, кей кездері өзінің
дара айтылып жататыны да заңдылық. Асқар Сүлейменов -
«Талант тұяқ, Абай жол» деген. Яғни, қандай талант болса
да, Абайды айналып өтуі мүмкін емес. Әрбір келер ұрпақ –
Абайдың биігімен өлшеніп отырады. Қанша уақыт өтсе де,
Абайдың маңайынан табылатынымыз анық. Абай - қазақтың
қатал сыншысы. «Қалың елім, қазағым» деп айтуы да -
осының айғағы. Құдайберген Жұбанов: «Абай жақсы - жағалау,
жақсылар ғана бара алады» дейді.
Г.Н.Потанин атындағы облыстық
тарихи-өлкетану музейінің
өлке тарихын ғылыми қамтамасыз
ету бөлімінің басшысы Динара
Опабекованың айтуынша, экспонаттар
қатарында ақынның жеке
заттары мен оның өміріне қатысты
ең құнды әрі сирек кездесетін
жәдігерлер бар.
- Бұл көрмені елімізде алғашқы
болып Ертіс-Баян өңірінің жұртшылығы
тамашалап отыр. Бұдан
кейін құнды жәдігерлер Нұр-Сұлтан
қаласына бет алады. Шараның
мақсаты – жерлестерімізді қазақтың
бас ақынының мол мұрасымен
таныстыру. Себебі, кез келген
адамның Абай атамыз жүрген
жолмен жүріп, Жидебай жеріне
барып, ол кісінің бай мұрасымен
танысу мүмкіндігі бола бермейтіні
анық, - дейді Динара Опабекова.
Көшпелі көрмені Павлодар
өңіріне алып келген «Жидебай-
Бөрілі» мемлекеттік қорық-музейінің
аға ғылыми қызметкері Қуат
Қиықбайдың айтуынша, жәдігерлер
қатарында 19-ғасырдың ортасында
Абай үйінің жиһаздары.
оқымыстысы Нифонт Долгополов
тарихи-өлкетану музейіне өткізген
болатын. Экспозицияның тағы бір
ерекшелігі – мұнда еш жерде
көрсетілмеген «Жас Абай» суреті
көрмеге қойылып отыр. Ол ел
назарына алғаш рет ұсынылуда, -
дейді Қуат Қиықбай.
Сонымен қатар, көрмеден
Абайдың сүйікті ойыны - тоғызқұмалақ
тақтасын көруге болады.
Тарихи деректерге сүйенсек, ел
ішінде Құду деген өте білгір
тоғызқұмалақшы болған деседі.
Сол Құду мен Абай бір ойынды
екі күн, екі түн тапжылмай ойнаған
екен. Бұдан бөлек, мемлекеттік
қорық-музейінен жеткізілген фотосуреттер,
архивтік деректер,
қолжазбалар, мүсіндер мен картиналар,
ақынның мұрасынан музей
қорында сақталған экспонаттар
бар.
Айта кетелік, көрмені
павлодарлықтар 12 ақпанға
дейін тамашалай алады. Кіру
тегін.
Ақынның қауырсын қаламы.
Абай дәуіріндегі киімдер.
Суреттерді түсірген – Владимир Бугаев.