[Monografie] "Nowa siedziba Centrum Giełdowego - AMC i Partnerzy

70 WYPOWIEDZI
Na temat architektury budynków
powstajacych w sródmiejskiej tkance
miasta, poddanej masowej konsumpcji,
wypowiada sie ostatnio wiele osób.
Glos w dyskursie publicznym,
w postaci opinii na temat jej postrzegania
przez mieszkanca stolicy, tym cenniejszy,
ze wnikliwego obserwatora bedacego
jednoczesnie historykiem sztuki
- dr. Hanny Faryny -Paszkiewicz -
jest niezwykle cenny.
Szacunek dla budowli tworzacej
scene zycie publicznego
powinien wynikac jednak nie tylko
z osadu zewnetrznego, ale równiez
z poznania realiów procesu projektowego,
a zwlaszcza jego przebiegu. Sposród
wielu osób wspóltworzacych budynek
Centrum Gieldowego redakcja poprosila
wiec równiez o wypowiedz
dwóch czlonków Zespolu Projektowego
„Centrum Gieldowe St. Fiszer, Architekt -
A. M. Choldzynski, Architekt" sp. z o.o
- Piotra Bujnowskiego,
architekta mlodego pokolenia,
i Bogumila Kidziaka,
szefa projektu.
monografie 1/01
Z daleko i z bliska
Hanna Faryna-Paszkiewicz:
Luzna do niedawna zabudowa Warszawy, efekt
wojennych i powojennych wyburzen, wyraz nie zwiera
szeregi, Sródmiejskie skwery - wyrwy w dawnych
przyulicznych ciagach i równych pie rzejach znikaja w
oczach. Czesto w tempie bly skawicznym wypelniaja
je nie zawsze dobrze do pasowane plomby,
wywolujac dysonans estetycz ny, godzac sie na swa
razaca odmiennosc i ob cosc w otoczeniu.
Swobodna i niezorganizowana dotad zabudowa ulicy
Ksiazecej miala jednak wie cej szczescia, Najpierw je j
wolny od lat naroznik przy pl. Trzech Krzyzy szczelnie
wypelnil Holland Park. Wzbudzil emocje, lecz jego
niewyszukana elegancja, kolorystyka i proporcje
szybko zharmo nizowaly sie z zastanym krajobrazem i
wyciszyly gorace dyskusje. Natomiast w
przeciwleglym cia gu stromo opadajacej ku dawnemu
korytu Wisly ulicy, powstal niecodzienny budynek,
bedacy kwintesencja poszukiwan wspólczesnego
architekta, którego zadaniem bylo dobrze wtopic sie
w istniejaca, nie przypadkowa i znacznie starsza
strukture, a jednoc zesnie zachowac wlasna oso -
bowosc. Wyzwanie takie mozna bylo potraktowac co
najmniej dwojako: zapomniec o otoczeniu i blysnac
silna indywidualnoscia, albo tez poslu zyc sie
srodkami z arsenalu prawdziwej elegancji, a wiec tej
podazajacej dwa kroki za wioda ca, krzy kliwa moda i
pozostawac swiadomie w pólcieniu sasiadujacej
architektury. Autorzy gmachu war szawskiej Gieldy,
Stanislaw Fiszer i Andrzej Chol dzynski, poszli na
swoisty kompromis. Ich dzielo -nie watpie, ze efekt
zarliwych dyskusji i twórczych zmagan - jest
znakomicie wywazona parabola miedzy prostota a
ultranowoczesna interpretacja materii nawarstwionej
wokól pl. Trzech Krzyzy przez pare wieków. Mysle, ze
swoisty akt pokory wobec cudem zachowanych
fragmentów Warsza wy juz przysporzyl autorom
budynku Gieldy wiele stów uznania. Ich projekt,
choc dynamiczny, otwarty i przestronny, pozostaje
czescia tuz przy ulicznej zabudowy. Wydluza
optycznie perspekty we ulicy, reguluje i podkresla jej
bieg, a przeszklo na, zalamana fasada bezposrednio
przechodzi w z achowany zielony rezerwat - niewielki
park Na Ksiazecem. Wyrazne poszanowanie dla
wysokosci zabytkowej zieleni równowazy
komplementarny stosunek do budynków Muzeum
Narodowego, odleglego Banku Gospodarstwa
Krajowego i dawnego Domu Partii. Szczególnie
sasiedztwo tego ostatniego, wybitnego przeciez
dziela trójki „Tygrysów", bylo wyrazna inspiracja w
fazie ogól nych zalozen, tj. w odniesieniu do skali
Gieldy czy wzajemnych proporcji poszczególnych
elementów i kondygnacji budynku. Takze optyczne
ujecie ciezko sci poprzez podcienia parteru sa
nawiaza niem do bryly gmachu Domu Partii
widzianego od
strony Alej Jerozolimskich. Natomiast cofnieta naj -
wyzsza kondygnacja i uwysmuklenie jej poprzez
wydluzone plaszczyzny szkla jest trawestacja wy -
sokich mansard zastoso wanych w wielkiej kamie nicy
projektu Juliusza Nagórskiego przylegajacej do
Gieldy od naroznika Nowego Swiatu. Gielda,
pozbawiona cech pompatycznosci i nieprzystep nej
monumentalnosci, nieobcych tak budynkowi
Muzeum, jak i dawnemu Domu Partii, jest, dzieki
swej wizualnej otwartosci i czytelnych intencji jej
twórców, doskonalym wzorem gmachu uzytecz -
nosci publicznej wolnym od poczucia izolacji i wy -
nioslosci.
Wnetrze Gieldy podyktowala funkcja budynku.
Przeznaczenie poszczególnych kondygnacji i po dzialy
wewnetrzne z góry wynikaly ze scisle okres lonych
oczekiwan i specyfiki instytucji gieldowej. Autorzy nie
chcieli jednak rezygnowac z pewnej do zwolonej dozy
fantazji, akceptowanej nawet w tak szacownych
pomieszczeniach, l tak, schody, ele ment ciagle
niezbedny nawet w dobie bezawaryj nych szybkich
wind, staly sie waznym tematem w budowaniu ladu
przestrzennego holu glównego. Wczesniej, klientów
Gieldy witaja monumentalne marmurowe stopnie z
idealnie wypolerowana, jak by dawno „doswiadczona"
tysiacami dloni por ecza. Na wyzsza kondygnacje
wioda dwa pasma rucho mych schodów, przecinajac
po skosie wolna prze strzen holu, osobno zas wzrok
przyciaga spiralny stalaktyt schodów kretych,
nazwanych obrazowo „spiralnymi schodami
maklerów", nadwieszonych wyzej, pomiedzy dr uga a
trzecia kondygnacja. Na rysowane silna,
zdecydowana kreska linie schodów prostych i
spiralnych nie stwarzaja dysonansu, sa naturalna,
niemal organiczna forma spinajaca pietra i
pozwalajaca na szybka komunikacje. Ciekawym,
dalekim od schematycznych ro zwiazan, jest obly,
przeszklony nawis nad sala glówna, sluzacy niemej
obserwacji przebiegu gieldowych sesji. Tu skojarze nia
z samotnym wagonikiem kolejki linowej moga wydac
sie malo stosowne, prowokuja don jednak i ksztalt
samej kabiny i niczym nie maskow ane ele menty
konstrukcyjne, dzieki którym wysuniecie i
nadwieszenie jest mozliwe i bezpieczne.
Budynek Gieldy wykonczono szczególnie dba jac
o detal. Wobec zestawianych komputerowo bez -
osobowych realizacji sprawia on wrazenie handmade -
rekodziela, efektu bardzo osobistego wysilku i jako
takiego - unikatowego. Potwierdzeniem takiego wra -
zenia jest i |ego metryka: wzorem gmerków srednio -
wiecznych artystów, twórcy Gieldy w elegancki i trwa ly
sposób uwiecznili sie na fasadzie.
Dzieki budynkowi Gieldy, ulica Ksiazeca, daw ny
wawóz rzeczki Zurawki, a niegdys fragment ro -
mantycznego parku, zyskala stabilizacje, uksztalto -
wala sie w plastyczny fragment miasta o zdefinio -
wanej formule.
http://www.budnet.pl