Νεανικά Αγκυροβολήματα Τεύχος 42

More documents

Recommendations

Info

στική τους ὕπαρξη στά λεγόμενα «φυσιολογικά» ἄτομα, ὁ ὁρισμός τόσο τῆς ὑγείας ὅσο καί τῆς ἀσθένειας κρίνεται ἀπαραίτητος. Στό σημεῖο αὐτό θά μᾶς βοηθήσει ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Ναυπάκτου κ. Ἱερόθεος, ὁ ὁποῖος ἀναφέρει ὅτι ὁ ὅρος «ὑγεία», κατά τήν Ὀρθόδοξη Παράδοση, χαρακτηρίζει τήν ἁρμονική συνύπαρξη τοῦ ἀνθρώπου μέ τό Θεό, τόν ἑαυτό του, τόν πλησίον του καί ὁλόκληρη τήν κτίση. Ἀντίστοιχα, ἡ ἀσθένεια βιώνεται ὡς ἀποδιοργάνωση τῶν σχέσεων αὐτῶν, μέ ἀποτέλεσμα τήν ἀπομόνωση τοῦ ἀνθρώπου, τό κλείσιμο στόν ἑαυτό, τή φιλαυτία του. Μέσα σέ αὐτόν τόν ὑπαρξιακό αὐτισμό, τό ἄτομο βιώνει τόν «ἄλλον» ὡς ἀπειλή τῆς δικῆς του ὑπάρξεως, καταλήγοντας τελικά βιαστής ὅλης τῆς κτίσεως. Ἡ «παθολογική» αὐτή κατάσταση ἐνυπάρχει στήν ἀνθρώπινη φύση ὡς συνέπεια τῆς πτώσης, γεγονός πού καθιστᾶ ἐπιτακτική τήν ἀνάγκη θεραπείας τοῦ ἀνθρώπου μέ τά συγκεκριμένα μέσα πού προσφέρει ὁ ∆ημιουργός καί Σωτήρας Κύριος. Σύμφωνα μέ τή διδασκαλία τῶν Πατέρων, ἡ ἀνθρώπινη ψυχή διακρίνεται στό λογιστικό, στό θυμοειδές καί τό ἐπιθυμητικό, καθένα ἀπό τά ὁποῖα χρήζει ἰδιαίτερης προσοχῆς καί θεραπείας γιά τή διατήρηση τῆς ψυχικῆς ὑγείας καί ἰσορροπίας τοῦ ἀνθρώπου. (Ἐπιγραμματικά, τό λογιστικό προσβάλλεται εὔκολα ἀπό τούς λογισμούς, πού προκύπτουν ἀπ’ αὐτό, ἡ προστασία ἀπό τούς ὁποίους πραγματοποιεῖται μέ τή συνεχῆ τήρηση τοῦ νοός, τήν ἀδιάλειπτο προσευχή μέχρι τήν τελική ἀπόρριψή τους. Τό θυμοειδές ἀναφέρεται στά διάφορα συναισθήματα καί θεραπεύεται μέ τήν ἀγάπη, ἐνῶ τό ἐπιθυμητικό μέρος χαρακτηρίζεται ἀπό τίς ἐπιθυμίες τῆς σαρκός, τήν ἱκανοποίηση τῶν φιλήδονων τάσεων, τή φιλοχρηματία καί θεραπεύεται μέ τήν ἐγκράτεια). Κύριο συστατικό, στήν πατερική θεραπευτική συνταγή, εἶναι ἡ κάθαρση τῆς καρδιᾶς, ὁ χῶρος τῆς ὁποίας γίνεται ἄλλοτε κατοικητήριο τοῦ Θεοῦ κι ἄλλοτε τῶν ἀνθρώπινων παθῶν. Γι’ αὐτό καί ἡ κάθαρση ἀπό τά πάθη εἶναι ἀπαραίτητη προϋπόθεση γιά τήν τελειότητα τοῦ ἀνθρώπου (θέωση), πού ἐπιτυγχάνεται μόνο μέσα στή μυστηριακή καί ἀσκητική ζωή τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ ἐξομολόγηση σέ ἕναν πνευματικό πατέρα ἀποτελεῖ ἕνα ἀπό τά σημαντικότερα ἐκκλησιαστικά μυστήρια, πού ὁδηγεῖ τόν ἄνθρωπο στή μετάνοια, τήν ταπείνωση, τήν ἐλευθερία, τή σωτηρία. Τά πράγματα περιπλέκονται περισσότερο, μέ τήν ἀνάπτυξη τῆς ψυχολογικῆς ἐπιστήμης στό δυτικοευρωπαϊκό κόσμο καί τή συνεχῆ ἐξάπλωσή της, καθώς καί τή δημιουργία πλήθους διαφορετικῶν μορφῶν θεραπείας στίς μέρες μας. Τό γεγονός αὐτό ἀποδεικνύει τήν ὁλοένα καί μεγαλύτερη ἐμφάνιση ποικίλων ψυχικῶν ἀνωμαλιῶν καί τήν ἀδυναμία ἀνεύρεσης κατάλληλων θεραπευτικῶν μεθόδων γιά τήν ἀντιμετώπισή τους. Τό κέντρο βάρους ἔχει μετατοπιστεῖ ἀπό μία πορεία καθάρσεως, φωτισμοῦ καί θεώσεως στήν ἐξάλειψη ἀρνητικῶν συμπεριφορικῶν καί συναισθηματικῶν συμπτωμάτων καί τήν ἐπιτακτική
ἀποκατάσταση τῆς ὑγείας. Μιά ἐπιστημονική προσέγγιση στόν ὅρο ὑγεία ἀποκαλύπτει τήν ἔμφαση πού δίνεται στή βιολογική, διανοητική καί συναισθηματική λειτουργικότητα τοῦ ἀτόμου τόσο σέ σχέση μέ τό περιβάλλον του ὅσο καί μέ τούς ἄλλους ἀνθρώπους (κατά πόσο τό ἄτομο μπορεῖ νά εἶναι παραγωγικό, λογικό καί ἰσορροπημένο), ἀγνοώντας μεγάλα ὀντολογικά ζητήματα. Τέτοια ζητήματα ἀναφέρονται στήν ὕπαρξη ἑνός προσωπικοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ, τήν πραγματικότητα τῆς ἁμαρτίας ὡς μεταπτωτική κατάσταση, τή δράση τοῦ διαβόλου, τή θεραπευτική ἰδιότητα τῆς Ἐκκλησίας μέ τή δωρεά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τό νόημα τοῦ πόνου καί τοῦ Σταυροῦ, τή σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τόν Ἀναστάντα Χριστό. Μέ ἄλλα λόγια, ἡ ὕπαρξη ἤ ἡ ἔλλειψη ὑγείας ἐπιβεβαιώνεται ἀπό τίς διάφορες κατασκευασμένες διαγνωστικές κατηγορίες καί τά κριτήριά τους, πού δέ διστάζουν νά ὁρίσουν τό ἄτομο ὡς τό ἄθροισμα τῶν λειτουργιῶν καί ἱκανοτήτων του. Ἡ σύγχρονη ἰατρική ἐπιστήμη καί συγκεκριμένα ἡ ψυχιατρική, ἀναλαμβάνει τήν ἐπιλογή «κατάλληλης» θεραπευτικῆς ἀγωγῆς (συνήθως φαρμακευτικῆς), ἡ ἀποτελεσματικότητα τῆς ὁποίας κρίνεται ἀπό τό βαθμό μείωσης τῶν ἀνεπιθύμητων συμπτωμάτων πού τίς περισσότερες φορές ἀντικαθίστανται μέ καινούργια συμπτώματα λιγότερο ἀνεπιθύμητα. Παρ’ ὅλα αὐτά, δέ θά μποροῦσα νά μήν ἀναφερθῶ στήν ἀξιόλογη προσπάθεια ἐπιστημονικά καταρτισμένων ἀτόμων νά σηκώσουν κάτι ἀπό τά βάρη τῶν «ἀδυνάτων» καί νά τούς βοηθήσουν στήν ἀντιμετώπιση τοῦ προσωπικοῦ τους Γολγοθᾶ. Μέσα ἀπό τή θεραπευτική σχέση, ὁ θεραπευτής προσλαμβάνει μητρικές ἰδιότητες, καθώς ὁ θεραπευόμενος προσπαθεῖ νά νιώσει ξανά ἀσφαλής καί νά ἀνοίξει τήν πληγωμένη του καρδιά. Ἡ παρουσία τοῦ ἄλλου εἶναι ἀπαραίτητη προϋπόθεση γιά τόν προσδιορισμό τοῦ ἑαυτοῦ, τή δημιουργία σχέσης ἀμοιβαιότητας καί ἐμπιστοσύνης, τήν ὡρίμανση τοῦ ἀτόμου. Στή διαδικασία αὐτή, στόχος δέν εἶναι ἡ ἐξάλειψη ἀρνητικῶν συμπτωμάτων ἀλλά ἡ συνειδητοποίηση καί ἐπεξεργασία τῶν βαθύτερων αἰτιῶν τῶν δυσκολιῶν τοῦ ἀτόμου. Οἱ αἰτίες αὐτές ἐντοπίζονται κυρίως στήν παιδική ἡλικία, ἡ εὔθραυστη φύση τῆς ὁποίας ἐφιστᾶ τήν ἰδιαίτερη προσοχή τῶν «γονέων» καί κηδεμόνων. Ἀπό τήν παραπάνω συζήτηση, γίνεται σαφής ἡ διάκριση ἀνάμεσα στούς διαφορετικούς τρόπους σκέψης καί τά διαφορετικά θεραπευτικά μέσα τῆς Ἐκκλησίας καί τῆς ψυχολογίας καθώς καί ἡ περιορισμένη δυνατότητα τῆς σύγχρονης ἐπιστημονικῆς σκέψης καί κλινικῆς ἐμπειρίας νά προσεγγίσουν τόν ἄνθρωπο στήν ὁλότητά του, σέ μιά προοπτική αἰω-
Page 1 and 2: Nεανικά Ἀγκυροβολή
Page 3 and 4: κά νά θεραπεύσει τή
Page 5: τόν Ἀββᾶ Ἰσαάκ, θά

Νεανικά Αγκυροβολήματα Τεύχος 42

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?