SAMAJWEEKLY 01-08-2022
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Vol : 1 : # aMk 222 01/08/2022
sµXukq iksfn morcy dy sWdy 'qy pUry pµjfb ‘c
iksfn jQybµdIaF ny kIqf ryl cWkf jfm
ikhf - MSP gfrµtI qy svfmInfQn kimÈn dy PfrmUly qihq ÌslF dy Bfa qWk lVfeI jfrI rhygI
nvIN idWlI . sµXukq iksfn
morcy vWloN aYWmaYWspI dy
kfƒnn hWk aqy lKImpur KIrI
kFz dy inrdosæ iksfnF ƒ
iensfPæ dyx aqy iksfn
sµGrsæ dOrfn drj kIqy J¨Ty
puils kys vfps lYx smyq
bkfieaf mµgF leI pµjfb Br
'c rylF df cWkf jfm kIqf
igaf» sµXukq iksfn morcy dy
sWdy 'qy aWj p¨ry pµjfb dy ivWc
igafrF qoN iqµn vjy qWk ryl
gWzIaF df cWkf jfm kIqf
igaf» ijs kfrn s¨by aµdrly
sfry ryl mfrgF 'qy ryl
afvfjfeI TWp ho ky rih geI»
pµjfb dIaF iksfn jQybµdIaF
ny aWj idWlI -aµimRqsr
,jlµDr -jµm¨ qvI,luiDafxfihsfr,
biTµzf-idWlI,biTµzfiProj--pur,iProjæpurluiDafxf,
luiDafxfc
µ z I g V H , A U n f - a µ b f l f ,
pTfnkot-aµimRqsr, aµbflfbiTµzf
aqy aµimRqsriProjpur
ryl mfrg jfm kr
idWqy» aWj dy cWkf jfm pRogrfm
dI agvfeI hirµdr isµG
lWKovfl, hrmIq isµG
kfdIaF,zf[ drsænpfl, inrBY
isµG ZuWzIky, sqnfm isµG
ajnflf, b¨tf isµG burj igWl,
sqnfm isµG bihr¨, mnjIq
isµG rfey, mukysæ cµdr, jµgvIr
isµG cOhfn, Purmfn isµG sµD¨,
bldyv isµG inhflgVH, myjær
isµG puµnfvfl, ruld¨ isµG
mfnsf,b¨tf isµG sæfdIpur, vIr
isµG bVvf, ibµdr isµG
golyvflf, hrjIq isµG rvI,
ikrpf isµG, hrdyv isµG sµD¨,
ml¨k isµG, blivµdr isµG rfj¨
aOlK, ikrnjIq isµG syKoN,
kuldIp isµG vjIdpur,
gurbKsæ isµG brnflf, kulijµdr
isµG Guµmx, rfjivµdr
kOr aqy qIrQ isµG afid
iksfn afg¨aF ny kIqI»
ibafn jfrI kridaF
rimµdr isµG pitaflf ny ikhf
ik kyNdr dI modI hk¨mq GWto
GWt smrQn muWl dI kfƒnI
gfrµtI dyx dI bjfey KyqI kfƒnF
ƒ muV ilafAux dI tyZy Zµg nfl
iqafrI kr rhI hY» iesy leI
GWto GWt smrQn muWl leI
bxfeI kmytI ivWc kmytI df muKI
KyqIbfzæI sYktrI sµjy agrvfl
ƒ bxfieaf igaf hY» ijs dy
dsqKqF hyT KyqI afrzInYNs
afey sn aqy sµjy agrvfl hI
sµXukq iksfn morcy nfl
igafrF dOr dIaF mIitµgF dy ivWc
gWlbfq muWK qOr 'qy krdf
irhf» AunHF ikhf ik GWto GWt
smrQn muWl dI kfƒnI gfrµtI
qy svfmInfQn kimÈn dy
Pfrm¨ly qihq ÌslF dy Bfa qWk
lVfeI jfrI rhygI»AunHF ikhf
ik lKImpurI kFz dy ÈhIdF dI
Èhfdq krky hI idWlI morcf
Piqh hoieaf sI»Aus kFz dy
inrdosæ iksfnF ƒ iensfP
idvfAuxf morcy df pRmuWK ajµzf
hY» pr kyNdr dI modI hk¨mq
lKImpur KIrI kFz dy doÈIaF dI
ipWT qy KzæHI hY aqy gRih rfj
mµqrI ajy imÈrf tYnI ƒ ajy
qWk kYbint ivWcoN brKfsq nhIN
kIqf igaf aqy lKImpur KIrI
kFz dy gvfhF AuWpr vI lgfqfr
hmly ho rhy hn» AunHF iksfn
sµGrsæ dOrfn iksfnF AuWqy drj
kIqy J¨Ty puils kys qurµq rWd
krn smyq sæhId hoey iksfnF dy
vfrsF ƒ muafvjæf aqy nOkrI
dyx dI mµg vI kIqI»
nUpur særmf df smrQn krn ‘qy hux mWD pRdysæ dy vkIl ƒ imlI jfnoN mfrn dI DmkI
nvIN idWlI . mWD pRdysæ
dy Kµzvf ‘c rihx vfly
25 sflf vkIl ƒ hux
n¨pur særmf df smrQn
krn ‘qy jfnoN mfrn dIaF
DmkIaF imlIaF hn»
Bfjpf nyqf n¨pur særmf
dy smrQn ‘c vtsaYp
post krn qoN bfad Aus
ƒ pfiksqfn qoN DmkI
Bry sµdysæ imly hn»
dWs dyeIey ik ivakqI
vWloN puils kol siækfieq
drj krvfAux qoN bfad
pfiksqfn knYksæn df
Kulfsf hoieaf hY»
iDkfrIaF ny dWisaf ik
Aus vWloN drj krvfeI
siækfieq dy afDfr ‘qy
Qfxf koqvflI dI puils
ny iek axpCfqy
ivakqI iKlfP mfmlf
drj kr ilaf hY»
vkflq kr rhy asIm
jYsvfl ny dWisaf ik Aus
dy vtsaYp nµbr ‘qy
DmkI BrI afzIE irkfrizµg
ByjI geI hY»
jYsvfl ny afpxI siækfieq
ivWc ikhf hY ik
Ausny afpxI ieWk
vtsaYp post ivWc n¨pur
særmf dI itWpxI df
smrQn kIqf sI» aYspI
ivvyk isµG ny dWisaf ik
siækfieqkrqf ny ikhf hY
ik Aus ƒ ieWk axpCfqy
Pæon nµbr qoN DmkI Bry
vfies sunyhy imly hn»
asIN mfmlf drj kr
ilaf hY aqy mfmly dI
jFc jfrI hY» AunHF ikhf
ik puils mulfjæm siækfieqkrqf
dI surWiKaf
XkInI bxfAux leI Aus
dy sµprk ivWc hn» istI
dy aYspI (sIaYspI) pIsI
Xfdv ny dWisaf ik siækfieqkrqf
anusfr AunHF
ƒ 26 julfeI dI rfq ƒ
vfies mYsyj imilaf sI»
vkIl dy vtsaYp nµbr
dI vOies irkfrizµg ivc
Aus ƒ aqy Aus dy p¨ry
pirvfr ƒ jfnoN mfrn dI
DmkI idWqI geI hY» ies
‘c ikhf igaf hY quhfƒ
n¨pur særmf dy smrQn
dI kImq cukfAuxI
pvygI»
2 01/08/2022
Samaj
Weekly
smfj vIklI
Editor-in-chief
Devinder Chander
+44 7878 456 484
Editorial Office
Samaj Weekly
Samaj Media Enterprise Ltd
46 Summer Road
Erdington,Birmingham UK
B23 6UR
+44 7878 456 484
+44 121 565 4810
info@samajweekly.com
samajweekly@gmail.com
hr p®kfr dy vpfrk aqy klfsIPfeIz
ieÈiqhfr dyx leI sµprk kro»
dropdI murmU ƒ rfÈtrpqI nf kihx leI
simRqI ierfnI muafPæI mµgy: aDIr rµjn cODrI
nvIN idWlI. kFgrs nyqf aDIr
rµjn cODrI ny mµg kIqI ik Bfjpf
nyqf sRimqI ierfnI ƒ rfÈtrpqI
dropdI murm¨ df nfm lYNdy smyN
pihlF ‘rfÈtrpqI’ Èbd nf vrqy
jfx leI ibnF Èrq muafPæI mµgxI
cfhIdI hY» AunHF ny ieh mµg lok
sBf spIkr Em ibrlf ƒ pWqr
ilK ky kIqI hY» lok sBf ivWWc
kFgrs dy nyqf cODrI ny spIkr ƒ
ilKy pWqr ivWc iPr duhrfieaf ik
AunHF vWloN ijhVI glqI hoeI, Auh
isrPæ ‘jæubfn iPslx’ krky hoeI
sI» AunHF ikhf ik hflFik ijs
qrIky nfl kyNdrI mµqrI simRqI
ierfnI vWloN sdn ivWc AunHF
(rfÈtrpqI dropdI murm¨) dy
ruqby jF rfÈtrpqI Èbd dI vrqoN
kIqy rfÈtrpqI df nfm ilaf igaf
Auh ZuWkvF nhIN sI» kFgrsI sµsd
mYNbr ny ikhf, ‘‘AunHF (ierfnI) ny
ibnF mfxXog rfÈtrpqI jF mYzm
jF sRImqI afKy vfr vfr ‘dropdI
murm¨’ afiKaf» ieh spWÈt qOr
’qy mfxXog rfÈtrpqI dy ahudy
df apmfn hY»’’ AunHF ikhf,
‘‘ies leI mYN mµg krdf hF
simRqI ierfnI afpxI itWpxI leI
mfxXog rfÈtrpqI qoN ibnF Èrq
muafPæI mµgx»’
KbrF
pWqrkfrF dI loV
www.samajweekly.com
BfrI mINh kfrn ibafs diraf ‘c afieaf hVH, gosæfl ipµz df afrjæI pul ruiVHaf, keI Gr Kæqry ‘c
mnflI. sYr-spftf sæihr
mnflI ‘c rfq qoN ho rhI
qyjæ bfirsæ kfrn ibafs
diraf ‘c hVH af igaf»
ibafs diraf mfVy r¨p
ivc af igaf hY, ijs ny
bihµg sæihr dI jiæµdgI ƒ
Kqry ivc pf idWqf hY»
gosæl ipµz leI iqµn idn
pihlF bxfieaf afrjæI
pul muV ruVH igaf hY»
ibafs diraf dy kµZy
bixaf ieh rYstorYNt
pihlF afey hVHF qoN bc
igaf sI pr ies vfr afey
hVHF ny rYstorYNt ƒ p¨rI
qrHF qbfh kr idWqf hY»
diraf dy kµZy vsdy lok
ibafs diraf df iBafnk
r¨p dyK ky sihmy hoey hn»
bihµg ivWc rihx vfly lokF
dIaF musæklF vD geIaF
aripqf muKrjI dy 8 bYNk KfiqaF ‘coN 8 kroV dy lYx-dyx df prdfPfsæ
kolkfqf . bhu-kroVI pWCmI bµgfl sk¨l syvf
kimsæn BrqI Gutfly ( Gply) dI jFc ivWc aWj
ieWk vWzf Kulfsf hoieaf hY» ienPorsmYNt
zfierYktoryt (eIzI) ny aripqf muKrjI dy
aWT bYNk KfiqaF ivWc 8 kroV rupey dy lYx-dyx
df prdfPfsæ kIqf hY» ienHF KfiqaF ƒ kyNdrI
eyjµsI (eIzI) ny PRIjæ kr idWqf sI»
aiDkfrIaF muqfbk hux eIzI loV pYx ‘qy ienHF
KfiqaF df PorYNisk afizt vI kr skdI hY»
jFc dI sæur¨afq ‘c eIzI dy s¨qrF ny ikhf ik
hux Auh ienHF PRIjæ kIqy bYNk KfiqaF ‘c pYsy
trFsPr dI do qrIikaF nfl jFc krngy»
pihlf Auh sroq hY ijWQoN ieµnI vWzI rkm ienHF
KfiqaF ivWc trFsPr kIqI geI sI aqy d¨jf
Auh cYnl hY ijWQoN ieh Pµz qYa smyN ivWc
trFsPr kIqy gey sn» s¨qrF ny dWisaf ik
ienHF PRIjæ kIqy bYNk KfiqaF dy lYx-dyx dy
vyrivaF dI jFc krn qoN ielfvf, sroq mOj¨df
smyN pfrQ dIaF kµpnIaF dy aDIn vWK-vWK
sæYWl kµpnIaF hn» aripqf muKrjI qoN ielfvf,
pfrQ cYtrjI dy jvfeI kilafxmX
BWtfcfrIaf aqy spsæt bolx vfly mfmf ikRsæn
cµdr aiDkfrI ienHF ivWcoN kuJ kµpnIaF dy
zfierYktr pfey gey sn» eIzI aiDkfrI ny
ikhf ik aripqf muKrjI aqy pfrQf cYtrjI
dI 3 agsq qWk ihrfsq dy ies pVfa dy
bfkI idnF ivWc Auh ies muWdy ‘qy z¨µGfeI nfl
puWCigWC krngy» AunHF ikhf ik jdoN cYtrjI ƒ
aYqvfr dupihr ƒ kolkfqf dy dWKxI bfhrI
ielfky jokf dy eIaYsafeI hspqfl iljfieaf
igaf qF sfbkf mµqrI ny dfavf kIqf ik ieh
pYsy AunHF dy nhIN sn» hflFik, jdoN ieh puWiCaf
igaf ik ieµnI vWzI nkdI aqy brfmd kIqy gey
sony df asl mflk kOx hY, qF Ausny itWpxI
krn qoN ienkfr kr idWqf» jiækrXog hY ik
23 julfeI ƒ eIzI aiDkfrIaF ny 31[20 kroV
rupey, krIb 60 lWK rupey dI ivdysæI krµsI
aqy sony dy gihxy brfmd kIqy sn» dWKxI
kolkfqf dy tflIgµj siQq zfiemµz istI
hfAUisµg kµplYks ‘c aripqf muKrjI dy PlYt
‘coN 90 lWK rupey imly hn» aqy iPr 28
julfeI ƒ, eIzI aiDkfrIaF ny bylGrIaf dy
ieWk hor PlYt qoN 27[90 kroV rupey dI BfrqI
krµsI aqy 6 iklo sonf jæbq kIqf»
hn» hVH df pfxI drjn
qoN vWD GrF aqy dukfnF ƒ
C¨h irhf hY» bihµg vfsI
dolf, sµjIv, durgf, r¨p
isµG aqy Kym ny dWisaf ik
drjn qoN vWD dukfnF aqy
mkfnF ƒ Kqrf pYdf ho
igaf hY» ndI df iBafnk
r¨p dyK ky lok zr gey
hn» gosæfl ipµz ivWc
mhfXWg krvfieaf jf irhf
hY» pulI dy vih jfx kfrn
hjæfrF særDfl¨ pRysæfn ho
gey hn» mhfXWg dI
pRbµDk kmytI dy pRDfn vyd
rfm Tfkur ny dWisaf ik
iqµn idn pihlF ipµz
vfsIaF ny pRsæfsn dy
sihXog nfl afrjæI pul
bxvfieaf sI» pr aWj
afey hVH ny ies pul ƒ iPr
vhf idWqf hY»
amrIkf ’c bµdUk sWiBafcfr ivruWD ibl pfs
vfiȵgtn. amrIkf ivWc
bµd¨k sWiBafcfr aqy ies
kfrn hox vflIaF mOqF ’qy
gµBIrqf jqfAuNidaF sµsd dy
hyTly sdn ‘pRqIinDI sBf’
ivWc ieWk ibWl pfs kr idWqf
igaf»dhfikaF bfad
asflt rfeIÌls ’qy pfbµdI
leI ieh kfrvfeI kIqI
geI» hux sµsd dy AuWprly
sdn sYnyt ivWc ies df pfs
hoxf Ër¨rI hY qF jo ies ƒ
kfƒn bxfieaf jf sky»
mµinaf jf irhf hY ik sYnyt
ivWc ies dy pfs hox ivWc
keI muÈklF af skdIaF ny»
hyTly sdn ivWc ibl ƒ
zYmokryitk pfrtI ny pyÈ
kIqf sI» AuWQy AunHF dI
igxqI cµgI hY, pr sYnyt
ivWc irpblIkn pfrtI df
dbdbfa hY» ies dy
clidaF AuWQy ieh ibl
izWg skdf hY» hyTly sdn
ivWc ies ibl ƒ pfs
krfAux leI isrÌ do
irpblIkn sµsd mYNbrF ny
hI zYmokrytFdf sfQ idWqf
sI» pRqIinDI sBf ivWc
ibl dy pWK ivWc 217,
jdik ivroD ivWc 213 votF
peIaF» hyTly sdn dI
sipkr nYnsI pylosI ny
ibl ƒ aihm dWisaf,
ikAuNik ies ’qy kfƒn
bxnnfl dyÈ ivWc Gfqk
hiQafrF dI ivkrI ruk
jfvygI»
‘afDfr’ nµbr ƒ votr sUcI nfl joVn dI ivsæyÈ muihµm 1 agsq qoN
nvIN idWlI. cox kimÈn df
kihxf hY ik votr s¨cI ivWc nF
drj krvfAux vflI iksy vI
arjæI ƒ ‘afDfr nµbr’ dI
axhoNd ivWc nf qF rWd kIqf jf
skdf qy nf hI votr s¨cI ivWcoN
nfm kWitaf jf skdf hY» mOj¨df
votrF dy afDfr nµbr dy vyrvy
iekWqr krn leI pihlI agsq
qoN ivÈyÈ muihµm Èur¨ kIqI jfxI hY»
afDfr nµbr ƒ votr s¨cI zytf nfl
joVn leI soDy hoey rijstryÈn
Pfrm 6bI ivWc loVINdI ivvsQf
kIqI geI hY» AuNj Pfrm ivWc
afDfr dI jfxkfrI Brnf inrol
vflµtrI hY»
ieµglYNz dy hr ielfky ’c pWqrkfrF dI loV hY, pWqrkfrqf df ÈOk rWKx
vfly afpxI C.V. email: samajweekly@gmail.com AuWqy Byj skdy hn»
Editor-in-chief : Devinder Chander
Mob: 07878 456 484
not : pWqrkfrqf df qjurbf rWKx
vfly ƒ pihl idqI jfvygI»
www.samajweekly.com
aFDrf pRdysæ ‘c aWT sfl dy lVky ‘c imly mµkIpOks dy lWCx, bYNglurU
hvfeI aWzy ‘qy ieWk sæWkI mrIjæ ‘c hoeI icknpOks dI pusætI
amrfvqI. aFDrf pRdysæ
dy guµt¨r ivWc ieWk aWT sfl
dy bWcy ivWc mµkIpOks dy
sæWkI lWCx pfey gey hn»
ishq aiDkfrIaF ny
aYqvfr ƒ dWisaf ik mrIjæ
df nm¨nf nYsænl
ieµstIicAUt afP
vfierolojI (aYnafeIvI,
puxy), puxy ƒ Byijaf igaf
hY» lVky ƒ srkfrI jnrl
hspqfl (jIjIaYc),
guµt¨r dy afeIsolysæn
vfrz ivWc dfKl
krvfieaf igaf hY»
mrIjæ AuVIsf dy ieWk
idhfVI mjæd¨r df
lVkf hY» Aus ƒ buKfr
sI aqy Aus dy srIr
‘qy DWPV pYdf ho gey,
ijs qoN bfad Auh hspqfl
igaf» zfktrF ny qurµq Aus
ƒ alWg kr idWqf aqy Aus
dy sYNpl lY ky jFc leI Byj
idWqy» lVky dy gly, Kæ¨n,
ipsæfb, cmVI dy jæKæmF aqy
Pæµby dy nm¨ny ley gey hn»
aiDkfrIaF ny ikhf ik
irport somvfr ƒ AuplbD
hox dI sµBfvnf hY» lVky dy
mfqf-ipqf 15 idnF dy kµm
dI Bfl ivWc pflnfz¨ jiælHy
dy Xydlfpfz¨ afey sn» Aus
ƒ ieWk hPæqf pihlF buKfr
aqy DWPV ho gey sn» lVky
dy mfipaF ny sæur¨ ivWc
soicaf ik ieh koeI gµBIr
ibmfrI nhIN hY» ieWk hPæqy
bfad vI lVky dI hflq
ivWc suDfr nf hox kfrn
Auh Ausƒ 28 julfeI ƒ
guµt¨r jIjIaYc lY gey»
zfktrF ny lVky dI jFc
kIqI» bYNglur¨ hvfeI aWzy
‘qy kIqI geI jFc ivWc
ieQopIafeI nfgirk, ijs ƒ
mµkIpOks hox df sæWk sI,
dI pusætI hoeI hY» krnftk
dy ishq mµqrI ky suDfkr dy
anusfr, ies mhIny dy sæur¨
ivWc bYNglur¨ hvfeI aWzy ‘qy
ieWk muZlI jFc ivWc
ieQopIafeI nfgirk ƒ
mµkIpOks dy kuJ lWCx imly
sn» Aus ƒ icknpOks hox
dI pusætI hoeI hY» mµqrI ny
ikhf ik pRBfivq dysæF qoN
afAux vfly XfqrIaF dI
bYNglur¨ aqy mµglur¨
aµqrrfsætrI hvfeI aWizaF
‘qy jFc kIqI jf rhI hY»
KLbrF
01/08/2022
lfrjI qoN bfad pµzoh zYm dy gyt vI KuWlHxgy ; mµzI, kFgVf qy hmIrpur ‘c alrt jfrI
mµzI. BfrI mINh kfrn
ibafs diraf dy kYcmYNt
Kyqr ivWc pfxI df pWDr vD
igaf hY» eyzI hfeIzro,
pfrvqI pRojYkt zYm qoN vWzI
mfqrf ivWc pfxI CWizaf
igaf hY» 126 mYgfvft
smrWQf vfly lfrjI zYm qoN
PlWsiæµg leI sfry gyt KolH
idWqy gey hn» ies kfrn
ibjlI Auqpfdn bµd ho igaf
hY» bIbIaYmbI dy pµzoh zYm
ivWc 31000 ikAUisk pfxI
dI afmd vDI hY» bIaYsaYl
pRojYkt mYnyjmYNt ny PlWsiæµg
leI bIbIaYmbI dy cyarmYn
qoN iejfjæq mµgI hY» zYm
ivWc vWzI mfqrf ivWc k¨Vf
iekWTf ho igaf hY»
bIaYsaYl aYseI ivml mInf
suµdrngr qoN pµzoh leI
rvfnf hoey» mµzI, kFgVf
aqy hmIrpur ijælHf pRsæfsn
ƒ alrt kr idWqf igaf
hY» pµzoh zYm dy gyt vI
PlWsiæµg leI iksy smyN vI
KolHy jf skdy hn» 990
mYgfvft smrWQf vfly zyhr
pfvr hfAUs qoN vI ibjlI
Auqpfdn bµd ho
jfvygf»vDIk jiælHf
mYijstryt mµzI asævnI
kumfr ny kWlH hI ies sbµDI
alrt jfrI kIqf sI»
3
lfrjI hfeIzRoielYkitRk
pRojYkt mYnyjmYNt vWloN zYm
ivWc jmHf islt zYltf dI
inkfsI leI aWj svyry 6
vjy qoN agly 18 GµitaF
leI gyt KolH idWqy gey hn»
ies dy leI zYm dy sfry gyt
KolHy jf rhy hn» mµzI
vfsIaF smyq ibafs diraf
dy nyVy vsdy sm¨h lokF ƒ
ibafs diraf dy kµZy nf
jfx dI apIl kIqI geI hY»
jiælHf pRsæfsn ny jfn-mfl
dI surWiKaf ƒ iDafn ivWc
rWKidaF ieh kdm cuWikaf
hY qF jo koeI axsuKfvIN
Gtnf nf vfpry»
4 01/08/2022 KbrF
www.samajweekly.com
sµDvF ny iensfPæ morcy dy numfieµidaF nfl kIqI mulfkfq, byadbI qy golæI kFz df iensfP lYx leI srkfr ƒ idWqy pµdrF idn
PrIdkot. bihbl klF
iensfPæ morcy dy sWdy ‘qy
pµjfb dy vWK-vWK ihWisaF
qoN vWK-vWK jQybµdIaF dy
numfieµdy byadbI qy golæI
kFz dy iensfP lYx phuµcy»
aWj bulfiraF ny
mOj¨df pµjfb srkfr ƒ
spWÈt kr idWqf ik jykr
gWlbfq krnI hY qF
pihlF nvyN lfey aYzvokyt
jnrl ƒ bdlxf pvygf
aqy zyrf pyÙmIaF dIaF
nfm crcfvF bµd krnIaF
pYxgIaF» aWj sfrf idn
ruk-ruk ky pY rhy mINh ’c
rfÈtrI rfj mfrg nµbr
54 ’qy siQWq bihbl klF
ivKy lWgy morcy ivWc vWKvWK
bulfiraF ny srkfrF
kyNdr srkfr dy jbr iKælfPæ ztx df hokf
bµgf. BfrqI kimAUinst pfrtI
(mfrksvfdI lYinnvfdI)
inAUzYmokrysI vWloN aWj ipµz cWk
mfeIdfs (nvFÈihr) ivWc bfbf
b¨Jf isµG dI 52vIN brsI mOky
isafsI kfnPrµs kIqI geI»
ÈhIdI Xfdgfr AuWqy Jµzf
lihrfAux dI rsm kfmryz hrI
rfm rs¨lpurI ny inBfeI» pfrtI
dy sInIar s¨bfeI afg¨ kfmryz
drÈn isµG KtkV ny ikhf ik
bfbf b¨Jf isµG Aumr Br dy
sµGrÈF df nFa hY, ijnHF ny gdr
pfrtI, ikrqI pfrtI, lfl pfrtI
qy nkslbfVI lihr ’c B¨imkfvF
inBfeIaF qy brqfnvI sfmrfj
dIaF jVHF puWtx leI aihm
Xogdfn pfieaf» AunHF ikhf ik
ipµz ipµz nkslbfVI dI loa vµzx
vfly 80 sflf bfbf b¨Jf isµG ƒ
pRkfÈ isµG bfdl dI akflI
srkfr vyly jfbr pµjfb pulIs ny
ipµz ngr qoN igRPæqfr krky 27-
28 julfeI 1970 dI drimafnI
rfq ƒ ipµz nfeImjfrf
(nvFÈihr) dy nihr dy pul ’qy
pulIs mukfblf bxf ky ÈhId kr
idWqf sI» AunHF ikhf ik kyNdr dI
modI srkfr GWt igxqIaF,
dilqF, afidvfsIaF, buWDIjIvIaF,
lyKkF aqy kfrkunF AuWqy PfÈIvfdI
vloN kIqI byvPfeI aqy
doglI nIqI dI inµidaf
kridaF mOj¨df srkfr dI
vI keI muWidaF ’qy dlIlF
smyq aflocnf kIqI»
pµjfb srkfr vloN puWjy
ivDfn sBf df spIkr
kulqfr isµG sµDvF ny
BfvyN DrnfkfrIaF ƒ ÈFq
kridaF kuJ smyN dI mµg
kIqI» AuhnF ikhf ik
ieh msly bhuq pycIdf
huµdy hn» ies leI aijhy
sµvydnÈIl muWidaF AuWpr
kfhl krnI vI vfjb
nhIN pr bulfiraF ny
dfavf kIqf ik jdoN mWlky
byadbI kFz ivWc zyrf
pyÙmIaF iKlfP adflq
ivWc doÈ isWD ho gey hn,
hWly bol rhI hY aqy ihtlr dy
nksæy kdmIN cWlidaF
kfrporytF ƒ KuWlHy gWPy vµzidaF
dyÈ ƒ iPrk¨ aWg dy hvfly kr
rhI hY aqy dyÈ dy sµGI ZFcy ƒ
kmjæor qfkqF df kyNdrIkrn
kIqf jf irhf hY» AunHF modI
srkfr afpxI qfkq dI
durvrqoN krky afraYWsaYWs df
eyjµzf lfg¨ kridaF bcI-KucI
jmh¨rIaq df vI glf GuWt rhI
hY» mihµgfeI, byruËgfrI,
BuWKmrI dy boJ hyT krfh rhI
dyÈ dI jnqf AuWqy afey idn
tYksF df boJ lWidaf jf irhf
hY» kfmryz KtkV ny ikhf ik
sfrIaF pIVq iDrF ƒ modI
srkfr dy hmilaF df jvfb
iek mµc ’qy iekWTy hoky dyxf
pvygf» pfrtI dy afg¨aF
dljIq isµG aYzvokyt aqy
gurbKÈ kOr sµGf ny brfbrqf
df smfj isrjx leI sµGrÈ
qyjæ krn df hokf idWqf» mfnvqf
klf mµc ngr ny ienklfbI
nftk qy korIEgRfPIaF rfhIN
lokF ƒ sµGrÈF dy ipV ivc
kuWdx df sWdf idWqf» rxjIq
kOr mihm¨dpur, bljIq
Drmkot qy jÈn ny kivqfvF qy
gIq pyÈ kIqy»
brgfVI byadbI kFz
ivWc vI bqOr mulËm
zyrf pyÙmIaF smyq zyrf
muKI adflqF df sfhmxf
kr irhf hY, zyrf
pyÙmI jæmfnqF ’qy hn,
iPr AuhnF ƒ nfm
crcfvF dI iejfjæq
dyxI, pµjfb df mfhOl
Krfb krn brfbr hY»
sRI mukqsr sfihb. akflI dl dy pRDfn suKbIr
isµG bfdl ny lµbI ivc hVH mfry ipµzF df dOrf kIqf»
AunHF ny brsfqF kfrn nrmy qy Jony dy hoey nuksfn df
pqf lfAux leI qurµq igrdfvrI dy hukm dyx dI mµg
kIqI» suKbIr ny mµg kIqI ik ijnHF dy Gr izWg gey
hn, ƒ pµjfb srkfr vWloN muafvËf idWqf jfvy» AunHF
ikhf ik ieh hYrfnI vflI gWl hY ik muWK mµqrI Bgvµq
mfn ny KyqF qy mkfnF ivWcoN hVHF df pfxI kWZx vfsqy
pRbµD krn leI aiDkfrIaF ƒ koeI hdfieqF nhIN
idWqIaF» AunHF aYlfn kIqf ik Auh afpxy inWjI qy
aYWmpI koty ivWcoN Pµz dyxgy» suKbIr ny pfrtI vrkrF
ƒ ikhf ik Auh pRBfvq ipµzF ivc kItnfÈkF dfi
CVkfa krn qy dvfeIaF vµzx» AunHF ny imWzf,
lflbfeI, Qrfjvflf, pWkI itWbI, srdfr moqf isµG
rfjf, boDIvflf KVk isµG, pµnIvflf qy nfnkpurf
smyq drjn ipµzF df dOrf kIqf» akflI dl dy pRDfn
ny ikhf ik hËfrF eykV ivc KVHIaF ÌslF qbfh ho
geIaF hn qy lok ipCly 15 idnF qoN srkfr qoN rfhq
suKrfj
isµG
inafmIvflf,sfD¨ isµG,
jskrn isµG kfhn isµG
vflf, eImfn isµG mfn,
kuldIp isµG Kflsf,
gurmyl isµG, lKbIr
isµG mhflm, gursyvk
isµG, gurmyl isµG,
kuldIp isµG, hrI isµG,
suKjIq isµG, BWlf isµG
afid bulfiraF ny aglf
poÙgrfm pµdrF qrIk
qµk socx df kih ky
kulqfr isµG sµDvF
spIkr ivDfn sBf dI
hfjrI ivWc akflI-
Bfjpf gTjoV aqy
kFgrs srkfrF iKlfP
nËlf JfVidaF afiKaf
ik jykr mOj¨df srkfr
ny afpxIaF nIqIaF ivWc
qbdIlI nf kIqI qF afm
afdmI pfrtI df hÈr
vI ipClIaF srkfrF dI
qrF hovygf»
suKbIr bfdl nyy lµbI ‘c hVH mfry ipµzF df kIqf dOrf, iksfnF ƒ muafvËf dyx dI mµg
dI AuzIk kr rhy hn» ieQy ibjlI nhIN hY qy
ibmfrIaF PYl rhIaF hn» AunHF ny mOj¨df sµkt leI
pµjfb srkfr ƒ doÈI Tihrfieaf qy ikhf ik mOns¨n
dI afmd qoN pihlF zrynF dI sPfeI vfsqy muWK mµqrI
Bgvµq isµG mfn ny koeI Xqn nhIN kIqf qy lok ieh
sB kuJ smJ rhy hn» ies mOky hor sInIar afg¨ vI
hfËr sn»
pYnÈnrF vWloN srkfr dI zµg tpfAU nIqI iKælfPæ ros muËfhrf
huiÈafrpur. pµjfb
gOrimµt pYnÈnrË juafieµt
Ìrµt dy sWdy ’qy pµjfb
vYWlÌyar aYsosIeyÈn vloN
iËlHf pRDfn kulvrn isµG dI
agvfeI hyT imnI skWqryq
ivWc pµjfb srkfr dI
pYnÈnrF pRqI zµg tpfAU
nIqI iKlfÌ ros muËfhrf
kIqf igaf» bfad ivc
vDIk zIsI ƒ mµg pWqr
idWqf igaf» ies qoN pihlF
pYnÈnrF dy iekWT ƒ
jQybµdI dy s¨bf pRYs skWqr
blvIr isµG sYxI, suKdyv
isµG iZWloN, ipRµsIpl
amndIp Èrmf, mlkIq
isµG, rfkyÈ mohn, zI[ky
mihqf, kulvµq isµG, AuNkfr
isµG qy p[s[s[P dy s¨bf
pRDfn sqIÈ rfxf ny sµboDn
kIqf» Aukq afg¨aF ny
srkfr qy pRÈfsink
aiDkfrIaF dy pYnÈn ivroDI
rvWeIey dI inµdf kIqI aqy
afpxy hWkF dI pRfpqI leI
sm¨h pYnÈnrF ƒ lfmbµd
hox df sWdf idWqf» AunHF
ikhf ik ivWq mµqrI vloN
jQybµdI nfl vfr-vfr
mIitµg krn dy bfvj¨d koeI
sfrQk hWl nhIN kWiZaf jf
irhf hY» AunHF spWÈt kIqf
ik pYnÈnrF dIaF mµgF dy
inptfry qWk sµGrÈ ƒ jfrI
rWiKaf jfvygf» pµjfb
pYnÈnrË knÌYzryÈn dy
s¨bf jnrl skWqr qy iËlHf
pRDfn kulvrn isµG ny
srkfr dIaF pYnÈnr
ivroDI nIqIaF dI aflocnf
kIqI qy ikhf ik jykr BivWK
ivc hox vflI mIitµg ivc
srkfr ny pYnÈnrF dIaF
mµgF df inptfrf nf kIqf qF
sµGrÈ ƒ hor qyË kIqf
jfvygf»
www.samajweekly.com
KbrF
mogf kqlkFz 'c vWzf Kulfsf, puWqr hI inkilaf afpxy ipqf df kfql
mogf . 28 julfeI ƒ mogf
ivKy iek inWjI sk¨l dy
aiDafpk dy byrihmI nfl
kIqy gey kql kFz dy
mfmly ivc vWzf Kæulfsf
hoieaf hY» ieh kql iksy
hor ny nhIN sgoN imRqk
aiDafpk dy puWqr ny kIqf
hY» dWsxXog hY ik lµGy
vIrvfr ƒ aiDafpk b¨tf
isµG df axpCfiqaF vloN
Aus smyN bhuq byrihmI nfl
kql kr idWqf igaf sI,
jdoN Auh sk¨l qoN Gr jf
irhf sI» ieh kql imRqk
b¨tf isµG dy puWqr hrpRIq
isµG vloN afpxy sfQIaF
nfl iml ky kIqf igaf sI»
01/08/2022
tOl plfËf dy kirµidaF qy bWs kµzktr dI JVp df mfmlf BiKaf
tWlyvfl. brnflf dy mogf
roz ’qy pYNdy ipµz cImf nyVy
tOl plfËf ’qy bIqy idn
ieWk pIafrtIsI bWs dy
kµzktr aqy tOl plfËf
mulfËmF ivcfly hoeI JVp
df mfmlf aWj hor BWK
igaf» aWj suxvfeI nf hox
dy ros vjoN ijWQy ieWk pfsy
pIafrtIsI aqy pnbWs
kµtrYkt mulfjæm X¨nIan
dI agvfeI hyT vWzI
igxqI bWs kµzktrF qy
zrfeIvrF ny tOl plfËf
bµd krvf ky Drnf
lgfieaf, AuWQy hI d¨jy pfsy
kys drj hox dy ros vjoN
tOl plfjæf mulfjæmF ny vI
sVk ’qy jfm lgf ky
pRdrÈn kIqf» ies mOky
pRdrsænkfrI srkfrI bWs
mulfjæmF blivµdr isµG,
amndIp isµG, inrml
isµG aqy jgqfr isµG ny
ikhf ik 27 julfeI ƒ
pWqrkfrF ƒ jfxkfrI idµdy
hoey aYWs[ aYWs[ pI[
gulnIq Kurfxf ny dWisaf
pIafrtIsI dI ieWk bWs
brnflf qoN mogf vWl jf
rhI sI» tOl plfjæf ’qy
prcI ktvfAux dy bfvj¨d
bWs dy kµzktr dI byvjHf
tOl plfjæf dy krmcfrIaF
vWloN kuWtmfr kIqI geI»
iqµn idn bIqx dy bfvj¨d
AunHF dI koeI suxvfeI nhIN
hoeI, ijs dy ros vjoN AunHF
ik vfrdfq mOky hrpRIq
isµG afpxy sfQIaF nfl
kfr ivc sI aqy Aus ny
ƒ aWj tOl plfjæf ’qy Drnf
pRdrsæn krnf ipaf hY»
AunHF ikhf ik jykr tOl
plfjæf dy kirµidaF ivruWD
kys drj nhIN huµdf qF Auh
afpxf sµGrsæ qyjæ
krngy» AunHF ikhf ik aWj
qF isrP brnflf izWp¨
dIaF bWsF bµd kr ky
pRdrsæn kIqf igaf hY pr
pihlF afpxy ipqf dI
aYkitvf ivc tWkr mfrI,
ijs nfl b¨tf isµG sVk
’qy izWg igaf, iPr Aus
Aupr qyjæDfr hiQafrF
nfl hmlf kr idWqf
igaf» ies drimafn
aiDafpk b¨tf isµG ƒ
srkfrI hspqfl iljfieaf
igaf, ijWQy Aus dI
mOq ho geI»aYWs[ aYWs[ pI[
ny dWisaf ik imRqk b¨tf
isµG df puWqr hrpRIq isµG
afpxy ipqf qoN vWK rihµdf
sI aqy ipqf dI jfiedfd
ivc ihWsf lYxf cfhuµdf sI»
ies dy cWldy Aus ny afpxy
ipqf df kql kIqf»
kyilaF 'c luko ky iljfeI jf rhI sI kokIn dI Kyp, hoieaf prdfÌfÈ
lµzn. dWKx-p¨rbI ieµglYNz
dy eysyks qWt siQq lµzn
gytvy ’qy kokIn dI vWzI Kyp
brfmd kIqI geI hY»
jfxkfrI anusfr kolµbIaf
qoN Xfqrf krn vflI ikÈqI
’qy aWDy tn qoN vWD klfs ey
zrWg mOj¨d sI ijs ƒ
aiDkfrIaF ny Ëbq kr
ilaf hY» imlI jfxkfrI
anusfr mµglvfr ƒ
jFckrqfvF ny nIdrlYNz jf
rhy ieWk iÈpmYNt ƒ roikaf
ijs ivcoN ieh brfmdgI
hoeI hY» jfxkfrI muqfbk
gWqy dy zWibaF ivWc kyilaF
dy nfl-nfl sYNkVy vWzIaF
kokIn dIaF slYbF pfeIaF
geIaF sn» ies sbµDI
nYÈnl kRfeIm eyjµsI ny
ikhf ik ieWk vfr kWtx
aqy vycy jfx ’qy Zoaf-
ZuafeI df X¨ky stRIt muWl
40 imlIan pONz qoN vWD
hoxf sI» aYnsIey ÈfKf dy
sµcfln mYnyjr aYzm byrI
ny ies ƒ niÈaF ivruWD
vWzI kfrvfeI dWisaf hY
AunHF ikhf ik ieµnI vWzI
mfqrf ivc kokIn Ëbq
krnf nÈf qskrF leI vWzf
Jtkf sfbq hoeygf»
suxvfeI nf hox ’qy p¨ry
pµjfb dy izWp¨aF dIaF bWsF
bµd kr ky pRdrsæn kIqy
jfxgy» AuWDr, d¨jy pfsy tOl
mulfËmF vWloN kys drj hox
dy ros vjoN ies muWK mfrg
ƒ jfm kr ky pRdrsæn kIqf
igaf» AunHF ikhf ik bWs
kµzktr vWloN ijWQy prcI
kWt rhI ieWk lVkI leI
mfVI ÈbdfvlI vrqI geI,
AuWQy hI ieWk krmcfrI dI
pWg vI lfhI geI ijs kr
ky kµzktr ivruWD kfrvfeI
hoxI cfhIdI hY» dovyN iDrF
drimafn vDy ies mfmly ƒ
sulJfAux leI zIaYWspI
brnflf aqy hor pulIs
aiDkfrI vI mOky ’qy phuµcy
hoey sn» ies mOky zIaYWspI
5
afrtIafeI kfrkun dy Gr
aWgy lfieaf kUVy df Zyr
nfBf. pulIs vWlo ngr
kONsl dy sPfeI suprvfeIËr
dI iÈkfieq ’qy nfBf vfsI
rfjyÈ Èrmf iKlfP srkfrI
mulfËm dI kuWtmfr krn qy
srkfrI kµm ’c ivGn pfAux
dy doÈ hyT kys drj kIqf
igaf» d¨jy pfsy ngr kONsl
dy sPfeI krmcfrIaF ny
rfjyÈ Èrmf dI jspfl
klonI siQq irhfieÈ dy
bfhr k¨Vy df Zyr lgf idWqf
hY» rfjyÈ Èrmf, jo bImf
kµpnI ’c kµm krdy hn qy
AunHF ngr kONsl ’c
afrtIafeI qihq jfxkfrI
hfsl krn leI keI vfr
arËI vI idWqI hY» rfjyÈ
Èrmf ny dWisaf ik kONsl c
keI qrF dy Gply huµdy rhy
hn qy Aus ny afrtIafeI
qihq kONsl dy trYktr,
jysIbI aqy Poigµg mÈIn dy
roËfnf Krcy bfry jfxkfrI
mµgI sI» Aus dy muqfbk roË
df sYNkVy lItr zIËl dy
Krcy nfjfieË pfey jFdy
hn» AunHF ikhf ik jfxkfrI
dyx leI AunHF koloN 5900
rupey vI Brvfey gey» AunHF
ikhf ik jdo Auh vIrvfr ƒ
kONsl dy dPqr c pRDfn ƒ
imlx gey qF AunHF ƒ Gyrx
dI koiÈÈ kIqI geI» AunHF
dWisaf ik ngr kONsl
mulfËmF vWloN AunHF iKlfP
iÈkfieq drj krvfeI
geI» nfl hI AunHF dy
GridaF ƒ qµg krn leI
Gr dy bfhr k¨Vy df Zyr lf
idWqf» sPfeI suprvfeIËr
qyjf isµG ny rfjyÈ Èrmf ’qy
doÈ lfieaf ik Auh AunHF
AuWpr 150 sPfeI
krmcfrIaF dy bImy krfAux
df dbfa bxf rhy sn»
qpf rivµdr isµG ny ikhf ik
kµzktr dy ibafnF dy
afDfr ’qy tOl plfjæf
krmcfrIaF afkfsædIp
isµG, amnpRIq isµG aqy
jiqµdr isµG smyq pµj
axpCfiqaF ivruWD
afeIpIsI dIaF vWK-vWK
DfrfvF qihq kys drj kr
ilaf igaf hY» hux
pIafrtIsI mulfjæmF vWloN
tOl krmcfrIaF KiælfPæ
Dfrf 307 aqy hor DfrfvF
lgfAux dI mµg kIqI jf
rhI hY» AunHF ikhf ik Auh
ies sbµDI zfktrF qoN rfie
lY rhy hn aqy zfktr
anusfr hI ies mfmly ivWc
DfrfvF lfeIaF jfxgIaF»
AunHF ikhf ik tOl
krmcfrIaF dI siækfieq vI
drj hoeI hY, ijs sbµDI
jFc pVqfl krky hI
kfrvfeI aml ivWc ilaFdI
jfvygI»
6 01/08/2022 KbrF
www.samajweekly.com
eIzI ny 9 GµitaF dI puWC pVqfl bfad isæv sYnf nyqf sµjy rfAUq ƒ ihrfsq ’c ilaf
muµbeI. eIzI ny mnI lFzirµg
mfmly ivc aWj isæv sYnf
nyqf aqy sµsd mYNbr sµjy
rfAUq ƒ 9 GµitaF dI puWC
pVqfl bfad ihrfsq ivWc
lY ilaf qy eIzI tIm AunHF ƒ
afpxy nfl lY geI» eIzI ny
ikhf ik iÈv sYnf nyqf jFc
ivWc sihXog nhIN dy rhy sn
ijs kfrn AunHF ƒ ihrfsq
ivWc ilaf igaf» AunHF dy
muµbeI siQq Gr 'qy aWj
svyry eIzI ny Cfpf mfiraf»
ies qoN pihlF eIzI ny AunHF
KiælfPæ keI sµmn jfrI kIqy
sn» AunHF ƒ vI 27 julfeI ƒ
sµmn jfrI kIqf igaf sI»
rfAUq ƒ eIzI ny muµbeI ivWc
ieWk 'cfl' dy punr ivkfs
ivWc kiQq byinXmIaF aqy
AunHF dI pqnI aqy hor
'sfQIaF' nfl juVy lYx-dyx
nfl sbµDq mnI lFzirµg
mfmly ivWc puWC pVqfl leI
qlb kIqf sI» eIzI dy
aiDkfrI kyNdrI AudXoigk
surWiKaf bl dy krmcfrIaF
dy nfl svyry 7 vjy rfAUq dy
Gr phuµcy aqy qlfÈI sæur¨
kIqI» d¨jy pfsy rfAUq ny
iksy vI glq kµm qoN ienkfr
kIqf hY aqy dosæ lgfieaf
hY ik AunHF ƒ isafsI
bdlfKorI leI insæfnf
bxfieaf jf irhf hY» AunHF ny
eIzI dI kfrvfeI qoN qurµq
bfad tvIt kIqf, ‘mYN
mrh¨m bflf sfihb Tfkry dI
shuµ KFdf hF ik myrf iksy
Gply nfl koeI sbµD nhIN
hY» mYN mr jfvFgf pr siæv
sYnf nhIN CWzFgf»’ ies
dOrfn siæv sYnf dy pRDfn
AUDv Tfkry ny aWj dosæ
mflyrkotlf dy ‘afp’ kONslr dI golI mfr ky hWiqaf
mflyrkotlf . ngr kONsl
mflyrkotlf dy vfrz nµbr 18
dy afm afdmI pfrtI dy
kONslr muhµmd akbr AurP
BolI dI aYqvfr svyry krIb
pOxy nO vjy golI mfr ky hWiqaf
kr idWqI geI . BolI rojæfnf dI
qrHF sQfnk luiDafxf bfeIpfs
nyVy siQq afpxy akbr ijµm
ivKy mOj¨d sI . ieWk nOjvfn
klWb ‘c dfKl ho ky BolI ‘qy
golI clfAux Auprµq ijµm dy
bfhr KVHy afpxy sfQI smyq
mOky qoN Prfr ho igaf . BolI ƒ
isvl hspqfl phuµcfieaf
igaf, ijQy zfktrF ny Aus ƒ
imœk krfr idWqf . pqf
lWgidaF hI zI aYWs pI kuldIp
lfieaf ik rfAUq KiælfPæ
eyjµsI dI kfrvfeI pfrtI ƒ
Kæqm krn dI ‘sfijæsæ’ df
ihWsf hY»
luiDafxf dy stysænrI kfrobfrI qoN mµgI 5 lWK dI iPrOqI, vtsaYp 'qy kfl krky dWisaf ibsænoeI gYNg df mYNbr
luiDafxf . sæihr dy iek
vpfrI qoN Pon 'qy iPrOqI dI
mµg kIqI geI hY» afpxy
afp ƒ ibsænoeI gYNg df
mYNbr dWsidaF Pon krn
vfly ny pµj lWK rupey nf dyx
'qy pirvfr ƒ jfnoN mfrn dI
DmkI vI idWqI hY» puils ƒ
idWqI siækfieq ivWc asævnI
vDvf vfsI ikRsænf ngr ny
dWisaf ik Aus df stysænrI
df kfrobfr hY» Aus ƒ
vtsaYp kfl afeI» sfhmxy
qoN bol rhy ivakqI ny
afpxf nF iCµdf dWs ky pµj
lWK rupey dI mµg kIqI»
isµG ny puls pfrtI smyq mOky
‘qy puWjy . Qfxf sæihrI-1 dI
puls ny imœk dI pqnI akbrI
dy ibafn ‘qy axpCfiqaF
ivruWD Dfrf 302, 34afeI pI
sI, 25/54/59 afrmjæ aYkt
qihq mfmlf drj krky jFc
sæur¨ kridaF ijµm ivcly aqy
ijµm nyVlIaF iemfrqF ‘c lWgy
sI sI tI vI kYmiraF ƒ
AunHF ikhf ik AunHF ny p¨rI
rykI kIqI hY aqy jykr pYsy
nf idWqy gey qF AunHF ƒ
pirvfr smyq mfr idWqf
jfvygf» asævnI ny dWisaf
ik Aus dI gWl sux ky Aus ny
Pon kWt idWqf, ies qoN bfad
vI Aus ƒ keI vfr Pon
afey» jdoN Aus ny Aus dI
axdyKI kIqI qF Auh Aus ƒ
Pon krky DmkIaF idµdf
irhf» hux Auh Pæon bµd
krky Gr bYT igaf» Qfxf
aWT dI puils ny DmkI dyx
vfly ivakqI dy mobfeIl
nµbr dy afDfr ’qy kys drj
Kµgflxf sæur¨ kr idWqf sI .
aYWs aYWs pI avnIq kOr ny
ikhf ik kfql jldI hI puls
dI igÙPæq ‘c hoxgy . dWsxXog
hY ik BolI ny ngr kONsl dI
cox kFgrs pfrtI dy
AumIdvfr vjoN ijWqI sI .
pµjfb ‘c afm afdmI pfrtI
dI srkfr bxn qoN bfad Auh
afm afdmI pfrtI ‘c sæfml
ho igaf sI . krIb do sfl
pihlF Ausdy Brf dI vI
golIaF mfr ky hWiqaf kr
idWqI geI sI . hlkf ivDfiek
zfktr jæmIl Aur rihmfn ny
BolI dy pirvfr nfl duWK sFJf
kridaF pirvfr ƒ iensfP
df Brosf idvfieaf hY .
krky jFc sæur¨ kr idWqI hY»
ies qoN pihlF vI sæihr ƒ
lfrYNs ibsænoeI, golzI brfV
cµgy BivWK leI afbUDfbI gey pµjfbI
nOjvfn dI idl df dOrf pYx kfrn heI mOq
gorfieaf. pµjfb dI DrqI
qoN hr sfl hËfrF nOjvfn
ivdyÈI DrqI ’qy suinhry
BivWK dI afs lY ky jFdy
hn» ies dy nfl hI anykF
pµjfbI nOjvfn i˵dgI dy
sµGrsæ nfl j¨Jdy hoey mOq
dy m¨µh ivc jf pYNdy
hn»aijhf hI mfmlf
afb¨DfbI qoN sfhmxy afieaf
hY» ijQy pµjfbI nOjvfn (
) dI idl df dOrf pYx kfrn
mOq ho geI» imRqk dI
pihcfx sµdIp kumfr sµnI
aqy hor gYNgstrF dy nF nfl
iPrOqI dIaF DmkIaF iml
cuWkIaF hn» ieh islislf
srhWd pfr kr ky Bfrq afieaf
pfiksqfnI nfgirk: puils ny kIqf kfbU
aµimRqsr. ieQy aimRqsr
nfl lgdI atfrI srhWd dy
ieWk nµbr gyt qoN qfrF pfr
krdf ieWk pfiksqfnI
nfgirk puils vWloN kfb¨ kIqf
igaf hY» ies nfgirk ƒ aWj
puils ny aµimRqsr iËlHf
adflq ivWc pyÈ kIqf ijWQy
Aus df do idn df irmFz hfsl
hoieaf» ies sbµD ivc qfrF
pfr kr ky srhWd pfr kr ky
afey ies ivakqI ny
pWqrkfrF nfl gWlbfq krdy
hoey dWisaf ik Auh pfiksqfn
dy nµgl df rihx vflf hY aqy
nÈy dI lor ivWc qfrF pfr kr
ky Bfrq vfly pfsy af igaf»
ies sbµD ivWc pulIs jFc
aiDkfrIaF ny gWlbfq krdy
hoey dWisaf ik mfxXog
adflq vloN Aukq ivakqI ƒ
isWD¨ m¨syvflf dy kql qoN
bfad lgfqfr jfrI hY aqy
hux qWk sæihr dy vpfrIaF
do idn puils irmFz 'qy Byj
idqf hY aqy ies irmFz dOrfn
puils vloN Aus koloN puWCigWC
kIqI jfvygI ik afKr Aus df
Bfrq afAux df mksd kI hY»
puils jFc aiDkfrIaF ny
dWisaf ik ies pfiksqfnI
nfgirk koloN koeI vI
ieqrfËXog vsq¨ brfmd nhIN
hoeI hY» iPlhfl Aukq
ivakqI ƒ irmFz 'qy lY ky
sfry msly bfry puWCigWC kIqI
jfvygI»
puWqr hrmyÈ lfl vfsI pWkf
drvfËf gorfieaf vjoN hoeI
hY» imRqk nOjvfn cµgy
BivWK leI afb¨DfbI ivKy
igaf hoieaf sI» afb¨DfbI
ivKy idl df dOrf pYx nfl
Aus dI mOq ho geI» nOjvfn
dI mOq dI duWKædfeI Kæbr
nfl Èihr ivc sog dI lihr
PYl geI hY» mOq dI Kæbr
suxdy hI pirvfr ivc cIkichfVf
pY igaf» pirvfr
vfilaF df ro-ro ky burf hfl
hoieaf ipaf hY»
qoN krIb 50 kroV rupey dI
iPrOqI mµgI jf cuWkI hY»
puils lgfqfr aijhy nµbrF
ƒ trys krky dosæIaF qWk
phuµcx dI kosiæsæ kr rhI hY
pr koeI Pfiedf nhIN
hoieaf» jiækrXog hY ik
pµjfbI gfiek isWD¨ m¨syvflf
dy kql qoN bfad pµjfb 'c
iPrOqI mµgx dy mfmly
lgfqfr vDdy jf rhy hn»
m¨syvflf dI mfnsf ivWc 29
meI ƒ hWiqaf kr idWqI geI
sI» ies kql kFz ivWc
lfrYNs gYNg df hWQ vI dWisaf
jf irhf hY»
www.samajweekly.com
KbrF
rfxf kµDovflIaf kql mfmlf : jWgU BgvfnpurIaf ƒ
10 idn dy puils irmFz 'qy Byijaf
01/08/2022 7
msæhUr bfsktbfl iKzfrI ibl rsl
df 88 sfl dI Aumr 'c dyhFq
aµimRqsr . gYNgstr jWg¨
BgvfnpurIaf ƒ gurdfspur
adflq qoN aµimRqsr puils
ƒ iek idn df trFjiæt
irmFz imilaf sI» ijs qoN
bfad aµimRqsr puils dI
tIm Aus ƒ lY ky aµimRqsr
phuµcI ijWQy Aus ƒ mfxXog
adflq dy ivc pyÈ kIqf
igaf hY» aµimRqsr
adflq ny jWg¨
BgvµqpurIaf ƒ 10 idn dy
puils irmFz 'qy Byj idqf
hY» iËkrXog hY ik rfxf
kµDovflIaf aµimRqsr dy
ieWk inWjI hspqfl dy ivWc
golIaF mfr ky kql kr
idWqf igaf sI ijs qoN bfad
jWg¨ BgvfnpurIaf ny post
pf ky rfxf kµDovflIaf dy
kql dI jiæµmyvfrI leI sI»
ies kql kFz mfmly ivc
puWCigWC krn leI hI jWg¨
BgvfnpurIaf df irmFz
hfsl kIqf igaf hY aqy hux
aµimRqsr puils vloN jWg¨
BgvµqpurIaf qoN puWCigWC
kIqI jfvygI»
spIkr kulqfr isµG sµDvF ny golæz mYzl ijWqx 'qy vytilPtr mIrfbfeI cfnU ƒ idWqI vDfeI
cµzIgVH. pµjfb ivDfn sBf
dy spIkr kulqfr isµG sµDvF
ny brimµGm rfsætrmµzl
KyzF 2022 ivWc Bfrq leI
pihlf golæz mYzl ijWqx
vflI vytilPtr sfeIKom
mIrfbfeI cfn¨ ƒ AuhnF dI
ies AuplWbDI AuWqy
mubfrkbfd idWqI hY» iesdy
nfl hI cfn¨ dy shfiek koc
sµdIp kumfr, jo pµjfb puils
ivWc syvfvF inBf rhy hn, ƒ
vI vDfeI idWqI hY»
Elµipks dI islvr
mYzilst cfn¨ ny 49 iklo
sæhId AUDm isµG dy sæhIdI idhfVy ‘qy ey afeI aYWs aYWP vWloN isDFqk kYNp
jlflfbfd julfeI .
afl ieµzIaf st¨zYNts
PYzrysæn aqy srb Bfrq
nOjvfn sBf ijlHf
Pfjiælkf vWloN aWj
sQfnk suqµqr Bvn
jlflfbfd ivKy sæhId
AUDm isµG sunfm dy
sæhIdI idhfVy ‘qy sæhId
AUDm isµG dI
ivcfrDfrf, bnygf aqy
nOjvfn vrg ivsæy ‘qy
isDFqk kYNp lfieaf
igaf [ ies ivWc ielfky
Br dy vWK vWK ivWidak
adfiraF aqy ipµzF ivcoN
Bfr vrg ivWc kuWl 201 iklo
Bfr cuWk ky rfsætrmµzl KyzF
dy irkfrz nfl sony df qmgf
ijWiqaf hY» spIkr ny afpxy
sµdysæ ivc ikhf ik dysæ leI
ieh bhuq mfx vflI gWl hY
aqy cfn¨ vWloN mYzl ijWqxf
isWD krdf hY ik kuVIaF hux
hr Kyqr ivWc mohrI B¨imkf
adf kr rhIaF hn» iesdy
nfl hI sµDvF ny cfn¨ dy
shfiek koc sµdIp kumfr ƒ
vI vDfeI idWqI hY» sµdIp
pµjfb puils ivc hn aqy
ies vyly pI[ey[pI[ jlµDr
sYNkVy ividafrQIaF aqy
nOjvfnF ny ihWsf ilaf [
ies kYNp ƒ ivsæysæ qOr ny
sµboDn krn leI
rujægfr pRfpqI muihµm dy
muWK slfhkfr sfQI
jgr¨p isµG hfjær hoey [
ies kYNp dI agvfeI
afl ieµzIaf st¨zYNts
PYzrysæn dy jiælHf pRDfn
rmn Drm¨vflf, ijlHf
skWqr stfiln lmocV
aqy srb Bfrq nOjvfn
sBf dy jiælHf pRDfn
hrBjn CWpVIvflf ny
kIqI [ kYNp dI sæur¨afq
vyly afl ieµzIaf
aFgxvfVI vrkrjæ aYNz
hylpr X¨nIan dy s¨bf
pRDfn BYx sroj
ivKy sYNtr sports ivWc
qfienfq hn» Auh Kud
vytilPtr vjoN 1996 dIaF
aYtlFtf Elµipk KyzF ivWc
ihWsf lY cuWky hn aqy 1998
dIaF kuaflf lµmpur rfÈtrmµzl
KyzF ivWc 69 iklo Bfr
vrg ivWc kFsI df qmgf
ijWq cuWky hn» EDr rom
(ietlI) ivKy aµzr 17
ivsæv kusæqI cYNpIansiæp
ivWc kFsI df qmgf ijWqx
vfly pµjfb dy pihlvfn
jsp¨rn isµG ƒ vI kulqfr
isµG sµDvF ny mubfrkF
idWqIaF hn» AuhnF ikhf ik
CotI Aumr 'c ies vWzI
pRfpqI leI jsp¨rn qoN
ielfvf Aus dy mfpy aqy
BfrqI tIm dy koc ieµdrjIq
isµG vI vDfeI dy pfqr hn»
CWpVIvflf ny sæhId
AUDm isµG sunfm ƒ
særDFjlI ByNt kridaF
ikhf ik aWj jvfnI ƒ
bostn. mhfn bfsktbfl
iKzfrI ibl rsl df 88
sfl dI Aumr ivc dyhFq ho
igaf hY» Aus ny afpxy
krIar dOrfn keI Kiæqfb
ijWqy hn» Ausny bostn
sylitks dy nfl afpxy hfl
afP Pym krIar dOrfn 11
nYsænl bfsktbfl
sæhId AUDm isµG
ienklfbI jIvn PlsPy
qoN syD lYxI cfhIdI hY [
AuhnF ikhf ik
ividafrQIaF aqy
nOjvfnF ƒ sfzy mhfn
sæhIdF dI ivcfrDfrf ƒ
afpxy jIvn ivWc aml
ivWc lfg¨ kr ky afpxy
BivWK dI Koj krnI
cfhIdI hY [ ies mOky
isDFqk kYNp ƒ ivsæysæ
qOr qy sµboDn kridaF
sfQI jgr¨p isµG ny ikhf
3 kroV dI abfdI vfly
pµjfb s¨by ivWc 1 kroV
aYsosIeysæn cYNpIanisæp
ijWqI» rsyl dI mOq dI
pusætI Ausdy tivWtr
akfAUNt 'qy post kIqy gey
ibafn 'c kIqI geI» tvIt
ivc dWisaf igaf hY ik 11
vfr dy aYnbIey cYNpIansiæp
jyq¨ ibl rsl dI 88 sfl dI
Aumr ivWc mOq ho geI hY»
ikWlo hYroien qy 10 lWK qoN vWD
rfÈI sxy cfr smglr igRPæqfr
mogf . mogf puils ny hYroien qy zrWg mnI brfmd krn df
dfavf kIqf hY» puils muqfbk ieµspYktr qrlocn isµG
ieµcfrj sIafeIey stfP bfGfpurfxf ƒ ieqlfh imlI sI ik
lvjIq isµG lv vfsI hfkm vflf AuqfV mWlFvflf, ibkrm hnI
puWqr sµjIv vfsI bsqI mWCIaf gAUÈflf roz jIrf, rxjIq mxI
puWqr rfj¨ vfsI bYk sfeIz isvl hspqfl mWlFvflf qy Buipµdr
ibWt¨ puWqr mlkIq isµG vfsI lµzyky, mogf ny muhWlf nfnkpurf
dosFJ roz mogf ivKy gurpRIq jµz¨ dI koTI ikrfey 'qy leI sI»
ienHF ivWcoN lvjIq lv bdnfm smlgr hY qy nÈf smWiglµg dy
kysF ivWc BgOVf hY» ies mgroN ieµspYktr qrlocn isµG qy
dmnbIr isµG ny pIpIaYWs, zIaYWspI (istI) mogf dI hfËrI ivc
smlgrF vWloN ikrfey 'qy leI hoeI koTI 'qy ryz kr ky cfrF
smWlgrF ƒ kfb¨ kIqf igaf» mulËmF koloN ikWlo hYroien,
10,45,800/- rupey qy 4 mobfeIl Pon imly hn»mulËmF ny mµinaf
igaf ik Auh rfjsQfn qy srhWdI ielfky ivWcoN hYroien
ilaf ky splfeI krdy sn» mulËm lv Qfxf sdr pWtI ivc
drj kys sbµDI BgOVf sI»
nOjvfn byrujægfrI df
sµqfp hµZf rhy hn pr
srkfrF vloN ieµnI vWzI
byrujægfr igxqI ƒ
grµtI nfl rujægfr dyx
dI koeI nIqI nhIN hY,
ijs kfrn smfj sYNkVy
alfmqF df sfhmxf kr
irhf hY, ijs df muWK
kfrn byrujægfrI hY [
afg¨aF ny nOjvfnF ƒ
apIl kridaF ikhf ik
sæhIdF dI soc df smfj
bxfAux leI bnygf ƒ
pfs krvfAuxf pihlf
kdm hY.
8 01/08/2022 KbrF
www.samajweekly.com
sivqrI ijµdl bxy eyÈIaf dI sB qoN amIr aOrq
nvIN idWlI. ijµdl gruWp dI
cyarprsn sivqrI ijµdl
eyÈIaf dI sB qoN amIr aOrq
bx gey hn» cIn dI XFg
huafn ƒ pCfzæ ky sivqrI
ijµdl ny ieh AuplWbDI hfsl
kIqI hY» bl¨mbrg dI
arbpqIaF dI s¨cI dy muqfbk,
sivqrI ijµdl dI
jfiedfd 11[3 arb zflr
(krIb 89 hËfr krozæ
rupey) hY» dunIaF dy amIrF
’c sivqrI 164vIN QF ’qy
hn» ijµdl gruWp stIl,
sImYNt, AUrjf qy
ienPRfstRkcr nfl juziæaf
kfrobfr krdf hY» cIn dI
sB qoN vWzI rIal astyt
zYvlpmYNt kµpnI gfrzn
holizµgs dI mflk XFg
huafn dI jfiedfd ipCly
sfl dI 24 arb zflr qoN
GWt ky 11 arb zflr rih
geI hY» hux huafn amIrF dI
s¨cI ’c 169vyN sQfn ’qy af
gey hn» sfivqrI ijµdl dI
sPlqf dI khfxI iksy
iPlm qoN GWt nhIN hY» Gryl¨
aOrq qoN ibjæns v¨mYn bxn
qk df Ausdf sPr sæfndfr
hY»71 sflf sfivqrI ijµdl
ies smyN ijµdl gruWp afPæ
kµpnIjæ dI cyarprsn hY»
sfivqrI ijµdl df jnm 20
mfrc 1950 ƒ hoieaf sI»
iqnsukIaf asfm dI rihx
vflI sfivqrI df ivafh
1970 ivWc EmpRkfsæ ijµdl
nfl hoieaf sI» EpI ijµdl
ny ijµdl gruWp dI sQfpnf
kIqI» jo stIl aqy pfvr
nvoidaf ividafilaf ivWc cox hox qy ividafrQx ƒ
nkd rfÈI dy ky kIqf igaf snmfinq
df kµm krdf sI» EpI
ijµdl hirafxf dI ivDfn
sBf sIt ihsfr qoN vI mµqrI
rih cuWky hn» hYlIkfptr
hfdsy ivWc afpxy pqI EpI
ijµdl dI acfnk mOq qoN
bfad, sfivqrI ijµdl ny
sfrf kfrobfr sµBfl
ilaf»nON bWicaF dI mF
sfivqrI ijµdl dI Aumr 55
sfl sI» jdoN Ausny afpxy
pqI dI acfnk mOq qoN
bfad nvIN dunIaF ivWc
kdm rWiKaf» Aus ny Gr df
kµm CWz ky kfrobfr sµBfl
ilaf» ies dy nfl hI Auh
ieWk nyqf aqy smfj syivkf
dy qOr 'qy jiæµmyvfrIaF ƒ
cµgI qrHF inBfAuNdI njær
afeI» afpxIaF axQWk
kosiæsæF dy bl 'qy aqy kµpnI
ƒ nvIaF AucfeIaF 'qy
iljfx qoN bfad, sfivqrI
ijµdl Bfrq dIaF sB qoN
amIr aOrqF dI s¨cI ivWc
sæfml ho geI»
75 sflF afËfdI idvs ƒ smripq iËlHf pWDrI vWK vWK mukfbly krvfey
imzl pWDr qy BfÈx mukfbly ivWc rxDIr skUl dy hrI cµd ƒ imilaf pihlf sQfn
kp¨rQlf (kOVf )- sQfnk
srkfrI kµinaf sInIar
sYkµzrI smfrt sk¨l
kp¨rQlf ivKy isWiKaf
ivBfg vWloN jµgy afËfdI dy
sµGrÈ dyÈ BgqF dy jIvn
qy kurbfnIaF qoN
ividafrQIaF ƒ jfx¨
krvfAux ihWq afjæfdI dy 75
vyN smfgm sbµDI iËlHf pWDrI
lyK lyKx, kivqf Aucfrx qy
BfÈx mukfbly iËlHf isWiKaf
aiDkfrI hr Bgvµq isµG dI
Xog agvfeI hyT krvfey
gey» ies ivWc ienfm vµz
smfgm dI pRDfngI Aup
iËlHf isWiKaf aiDkfrI
ibkrmjIq isµG iQµd styt
aYvfrzI ny kIqI aqy bqOr
ivÈyÈ mihmfn ipRµsIpl
nvcyqn isµG Èfiml hoey»
muWK mihmfn ny mukfbly leI
kIqI imhnq leI sk¨l
ividafrQIaF dy nfl gfeIz
aiDafpkF dI pRȵsf kIqI
aqy jgjIq isµG zI aYm qy
kmljIq isµG pµjfbI
mfstr ikÈn isµG vflf ƒ
pfrdrÈI jWjmYNt leI srfihaf»
AunHF jyq¨aF ƒ
srtIiPkyt dI vµz vI kIqI
» iËlHf koafrzInytr
gqIivDI sunIl bjfj
qknIkI koafrzInytr
jgdIp isµG jµm¨ ny dWisaf
ik imzl sk¨l dy BfÈx
mukfbly srkfrI sk¨l dy
hrI cµd ƒ pihlF, lyK
lyKx ivWc srkfrI sInIar
sYkµzrI moTFvfl dy Xuvrfj
isµG ny pihlf, Kj¨rlf sk¨l
dI vµiÈkf ny d¨srf aqy
mihqfbgVH sk¨l dI hrpRIq
kOr ny qIsrf sQfn pRfpq
kIqf» iesy qrHF gIq gfien
c imzl pWDr qy srkfrI
hfeI sk¨l hmIrf qy gurdyv
isµG ny pihlf sYkµzrI pWDr
qy mhyV¨ sk¨l ny pihlf
sQfn pRfpq kIqf» ies
mOky ivÈyÈ qOr qy hfËr
suKivµdr isµG zI aYWm KyzF
ny ies smfgm dy pRbµDn c
p¨rn sihXog idWqf pRogrfm
dy afXojn ivc sqpfl aYs
aYl ey Kfl¨ df vI Kfs
sihXog irhf »
lfienjæ klWb nUrmihl zRIm ny joq pRcµz krky sæhId-ey-afjæm s[ AUDm isµG ƒ ByNt kIqI særDFjlI
sæhIdF ƒ særDf Bfv nfl Xfd krnf hr dysæ vfsI df hY pihlf Prjæ - lfien soimnF sµDU
guzx ƒ ngd rfÈI dy ky snmfinq krdy muWK
aiDafpk rijµdr isµG ,bI aYWm tI rfjU jYnpur
,isWiKaf vlµtIar mnijµdr kOr qy hor.
kp¨rQlf (kOVf )- isWiKaf
blfk msIqF aDIn pYNdy
srkfrI aYlImYNtrI
sk¨l BOr dI hoxhfr
ividafrQx
guzx puWqrI
sWiqafvIr ƒ,
ijs ny bIqy idnIN
nvoidaf ividafilaf
msIqF ivWc CyvIN jmfq
ivWc dfKly leI hoeI
pRIiKaf ivc cox hox qy
muWK aiDafpk rijµdr
isµG vWloN ngd rfÈI dy ky
snmfinq kIqf igaf »
ies mOky isWiKaf vlµtIar
mnijµdr kOr bI aYWm tI
rfj¨ jYnpur, aFgnvfzæI
vrkr srbjIq
kOr , blijµdr
kOr aFgxvfzæI
syvfdfr, bIbI
ijµdo aqy imz zy
mIl vrkr bIbI
blijµdr kOr afid ny vI
hoxhfr ividafrQx guWzn
dI hOslf aPjæfeI kIqI
aqy Aus dy sunihrI BivWK
leI Aus ƒ ÈuWBkfmnfvF
idWqIaF»
n¨rmihl nkodr
mihqpur (hrijµdr pfl
CfbVf) vqn kI sr
bulµdI myN, hmfrf nfm vI ho
sæfiml[[[ gujærqy
rihnf hY hmko
sdf, aYsy
mukfmoN sy[[["
dysæ BgqI dy
ies sæyar df
hvflf idµdy hoey
lfienjæ klWb n¨rmihl
zRIm dI pRDfn lfien
soimnF sµD¨ ny sæhId-eyafjæm
s[ AUDm isµG jI
dIaF kurbfnIaF ƒ Xfd
krdy hoey AuhnF dy sæhIdI
idvs 'qy joq pRcµz kIqI,
bVy særDf Bfv nfl
PuWlF dI brsfq krdy
hoey dunIaF Br dy dysæ
BgqF dy hrmn ipafry
aqy mhfn sæhId df
sjdf kIqf» lfien
soimnF sµD¨ ny ikhf sæhIdF
ƒ særDf Bfv nfl Xfd
krnf aqy AuhnF dWsy hoey
rfhy qurnf hr dysæ vfsI
df hY pihlf Prjæ hY»ies
pfvx mOky lfien aFcl
sµD¨ soKl, lfien idnkr
sµD¨, lfien jspRIq sµD¨
qoN ielfvf sIqf rfm
soKl, gurCfieaf soKl
aqy nvdIp prfsær ny
særDf sumn smripq
kridaF hoieaF ikhf
Bfrq dysæ ƒ iBRsætfcfr
qoN mukqI imly ibnF
sæhIdF dy supny sfkfr
nhIN ho skdy» kfly
aµgryjF dy kfly
mns¨ibaF qoN Bfrq ƒ bcf
ky rWKx df hr hIlf
vsIlf krnf cfhIdf hY»
ieh pRogrfm asæok bibqf
sµD¨ pYtrolIam ivKy kIqf
igaf» ienklfb jiæµdfbfd,
Bfrq mfqf dI jY dy
jYkfry gjf ky hfjærIn ny
afpxI rsnf vI pivWqr
kIqI»
www.samajweekly.com
muhµmd rPI df jnm 24
dsµbr 1924 ƒ pµjfb dy
sæihr aµimRqsr dy nyVy pYNdy
ieWk Coty ijhy ipµz kotlf
sulqfn isµG ivKy hoieaf
sI» rPI ƒ sµgIq pirvfrk
ivrfsq 'c nhIN imilaf»
rPI ƒ bcpn qoN hI gfAux df
bhuq sæOk sI pr Ausdy ipqf
Ausdy gfAux dy sKq iKlfP
sn ikAuNik rPI dy ipqf ƒ
rPI df gfiek bxnf iblkul
vI psµd nhIN sI» jdoN rPæI
15 sfl dy hoey qF rÌI ny
afpxy vWzy Brf dI mdd nfl
sµgIq isiKaf hfisl kIqI»
Pyr AunHF ƒ lfhOr qoN jnfb
hfimd sfihb ny afl ieµzIaf
ryzIE qy kuµdn lfl sihgl
dy iek pRogrfm ivWc gfAux
df mOkf idWqf» Aus smyN dy
msæh¨r sµgIqkfr siæafmsuµdr
ny rPI dI ies pRiqBf ƒ
smiJaf aqy Auh rPI dy
iehny dIvfny ho gey ik Auh
rPI ƒ muµbeI lY afey aqy
AuWQy rPI ƒ pihlI vfr
pµjfbI iPlm gulbloc ivWc
gfAux df mOkf idWqf» Aus
smyN rPI dI Aumr isrP 17
sfl sI»
AudoN hI rPI dI gfiekI df
dOr sæur¨ hoieaf aqy ipWCy muV
ky nhIN dyiKaf» rPI jI ny
nOsæfd, sicn dyv brmn,
sI[rfmcµdr, mdn mohn,
E[pI[ neIar, kilafxjI,
afnµdjI, lksæmIkFq
ipafrylfl,rivµdr jYn,
iekbfl kurYsæI afid dy
sµgIqkfrF nfl iml ky
afpxI afvfjæ df aYsf jfd¨
ibKyiraf ijs nfl plyabYk
gIqF ƒ iek nvIN pirBfÈf
imlI» aWj vI agr asIN
rPI df koeI vI gIq suxdy
hF, qF asIN Aus gIq ƒ
gfAux qoN afpxf m¨µh nhIN rok
pfAuNdy» gIq BfvyN sfdf hI
hovy pr rPI dI afvfjæ df
jfd¨ Aus ivc eynf rs Goldf
hY ik gIq ikqoN df ikqy phuµc
jFdf hY, rPæI vrgf gfiek
AumrF bfad hI pYdf huµdf hY»
AunHF ny ihµdI, pµjfbI, qoN
ielfvf Bfrq dIaF keI
sfAuNx df mhInf
sfvx df mhInf lµG cWilaf BfdoN BWjI afAuNdI aY .
pÙdys vsyNidaf sWjxf vy qyrI Xfd sqfAuNdI aY .
sux d¨r vsyNidaf sWjxf vy r¨h sfzI qrly pfAuNdI aY .
nf q¨µ Kæud afieaf nf hI sfƒ kolæ bulfieaf vy .
vfady jo vI kry sI ieWk nf p¨r cVfÙieaf vy .
ijµd jobn vflæI ruWq ivWc vI jFdI murJfAuNdI aY .
qn qy mn dIaF sWDrF ho geIaF lIrF lIrF vy .
asIN idl dy rfjy ho gey vFg PækIrF vy .
dWs kI krF ikWDr ƒ jfvF rWqf vI smJ nf afAuNdI aY .
dWs kI pONzF ƒ hY krnf kolæ jy hfxI nf hovy .
kI zflr Do Do pIxyN vsl df pfxI nf hovy .
sInF BWTIaF vFg¨µ qpdf ey nflæy
r¨h kurlfAuNdI aY .
qyrf pWg vWt dosq rulæd¨ rojæ af mWQf tyky vy .
qyrI mF nflæ gWlF krdf vI myry vyKy vy .
idl dI pIV avWlI inWq nvF koeI gIq ilKfAuNdI aY .
qyrf ipµz rµcxF qyry ibnF hY suµnF jfpdf vy .
aYnf zµz idWqf q¨µ sfƒ dWs dy ikhVy pfp df vy .
qYƒ supny ivWc inWq vfjF mfr qyrI jfn bulfAuNdI aY .
mUl cµd Èrmf pRDfn ,
pµjfbI sfihq sBf DUrI ijlHf sµgrUr [
9914836037
BfsæfvF ivWc 26 hjæfr qoN vWD
gIq gfey»
muhµmd rPI vrgf idafl¨
iensfn vI bhuq GWt hI
imldf hY, AuhnF ny kdy
sµgIqkfr qoN ieh nhIN
puWiCaf sI ik Ausƒ ieWk gIq
gfAux dy ikµny pYsy imlxgy»
Auh isrPæ gIq gfAux afAuNdy
sI qy kdy-kdfeIN ieWk rupey
KLbrF
mhuµmd rÌI dI brsI mOky
ivc vI gIq gfieaf hY» rPI
dI sæfsqrI aqy lok sµgIq
nfl bhuq z¨µGI pkV sI»
rÌI ny gIq gjæl Bjn,Èbd
kors,afid ƒ afpxI mDur
afvfË idWqI» iPlm bYj¨
bfvrf df sµgIq nOsæfd
duafrf iqafr kIqf igaf
sI aqy rPI ny Aus
ivWc gIq gfieaf sI
"E dunIaF ky
rKvfly sux drd
Bry myry lfly" ijs
ivWc afKrI lfeIn dI
pWtI ƒ bhuq ijafdf
AuWcf cuWkxf sI aqy rPI ny
sPlqfp¨rvk ies ƒ AuWcf
kIqf aqy nOsæfd sfihb ny Aus
gIq ƒ Eky kIqf» gIq irkfrz
krn qoN bfad rPI ƒ
bhuq psInf afieaf hoieaf
sI ijs ƒ vyK nOsæfd boly ,
rPI mYN jo cfhuµdf sI aWj qusIN
Auh kr ivKfieaf hY» Auh
gIq aWj vI bhuq ihWt hY»
ies qrHF rPI dy keI gIq
ihWt hoey jo aWj vI Eny hI
ihWt hn» iPlm 'nIlkml'
df gIq 'bfbul kI duafey lyqI
jf' dI irkfrizµg smyN rPI
dIaF aWKF 'c hµJ¨ af gey sn
Auh bfr bfr ies gIq ƒ
gfAux dI koiÈÈ
krdy pr ro pYNdy
aqy ies df kfrn
ieh sI ik gIq
gfAux qoN iek idn
pihlF hI rÌI dI
bytI dI mµgxI hoeI sI,
ijs kfrn Auh bhuq Bfvuk
sn iPr vI rPI sfb ny ieh
gIq gfieaf aqy ies gIq
leI AuhnF ƒ 'rfsætrI
purskfr' vI imilaf» 1967
ivWc pdm sæRI purskfr qoN
ielfvf AunHF ƒ keI rfsætrI
purskfr vI imly»
sµgIq pRymIaF dy idlF dI
01/08/2022
9
DVkx aqy sfzy pµjfb dI
Èfn, mhuµmd rÌI 31 julfeI
1980 ƒ afKrI sfh lYky
afpxy vloN gfey gIqF dI
ivrfsq sfzy leI CWz gey»
ijnHF df asIN aWj vI afnµd
mfx rhy hF» rÌI ny 40 sflF
qWk gIq gfey» rÌI dI
afvfjæ r¨h bx ky dysæ-ivdysæ
dy lokF dy kµnF 'c sµgIq df
rs Gol rhI hY, ijs dI
afvfjæ aWj vI sfƒ bhuq
qVPfAuNdI aqy qVPfAuNdI
rhygI»
bldyv isµG bydI
ÈÈI ngr,
jlµDr
9041925181
krfmfqI ipRµsIpl s[ blbIr isµG jOVf
ipRµsIpl s blbIr isµG jOVf jdoN qoN srkfrI
sInIar sYkµzrI smfrt sk¨l,mfzl tfAUn
pitaflf dy ipRµsIpl bxy hn,AunHF ny sk¨l
ivc krfmfqI bdlfa ilaFdy hn»sk¨l iek
afm ijhy sk¨l qoN pµjfb dy pihly nµbr df
sk¨l bx igaf»»do sfl lgfqfr pihly
nµbr qy afAuxf qy ds lWK df ienfm do vfr
ijWqxf sWcmuWc cmqkfr hI hY»
jOVf sfihb ny 2013 ies sk¨l ivWc
juafien kIqf qF ividafrQIaF dI igxqI
1227 sI jo aWj vD ky jo 2336 ho cuWkI
hY»sk¨l ivWc pµdrF nvyN klfsr¨m bxy
hn»qkrIbn sfry hI kmrI pRojYktr aYWl eI
zI dIaF suivDfvF nfl lYs hn» sk¨l dIaF
sfrIaF pRXogÈflfvF aiq afDuink bxf
idWqIaF geIaF hn»ipRµsIpl sfihb df
dPæqr, irsYpÈn, ivËItr r¨m, aqy stfÌ
r¨m dI murµmq kIqI geI hY»ienHF ƒ aiq
afDuink idWK pRdfn kIqI geI hY»sk¨l ivc
pµjfb dI pihlI vfqfnuk¨ilq lfiebryrI
bxfeI geI hY»ies lfiebryrI km
afzItorIam dI idWK bhuq afkrÈk
hY»sk¨l ivWc nvIN kµtIn bxfeI geI
hY ijs ivc sfP sPfeI df Kfs
iKafl rWiKaf jFdf hY»ies sk¨l dy
do aiDafpkF ƒ styt aYvfrz qy
iek aiDafpk ƒ mflqI igafnpIT
aYvfrz imilaf hY»sk¨l ivWc nvF
bfsiktbfl df grfAUNz bxfieaf igaf hY qF
jo ividafrQI KyzF vWl rucI rWKx»sfrIaF
jmfqF dy kmiraF dI murµmq kIqI geI hY
AunHF ivWc tfielF lgf ky AunHF ƒ afDuink
idWK pRdfn kIqI geI hY»imz zy mIl leI
ÈYWz bxfieaf igaf hY»hr jmfq dy kmry
ivc lYkcr stYNz aqy aiDafpk leI tybl
rWiKaf igaf hY»sk¨l ivWc sfeIkl stYNz
aqy kfrF vfly ÈYWz ƒ tfielF nfl sfP suQrf
bxfieaf igaf hY»jmfqF ivWc afzIE
isstm lfieaf igaf hY»koronf dIaF
hdfieqF qy cWlidaF jmfq ivWc hI pRfrQnf
bVy hI afDuink Zµg nfl krvfeI jFdI
hY»iek aiq afDuink styj bxfeI geI hY qF
jo ik koeI vI pRogrfm pRBfvÈflI Zµg nfl
krvfieaf jf sky»sk¨l ivc bfQr¨m nvyN
bxfey gey hn qy purfxIaF dI murµmq kIqI
geI hY»ieh sfrIaF suivDfvF nfl lYs
hn»ienHF ivWc ienisnytr mÈInF lWgIaF
hoeIaF hn
sk¨l dI iblizµg pRqI nhIN
blik pVHfeI pRqI vI ivÈyÈ
iDafn idWqf igaf hY»sfry sk¨l
ivc vfeI PfeI AuplWbD
hY»sk¨l df nqIjf hr sfl sO
pRqIÈq huµdf hY»dsvIN aqy
bfrHvIN dy ividafrQI mYirt ivc
afAuNdy hn» bWicaF dI igxqI
vDx dy nfl nfl ieh vI iDafn
rWiKaf igaf hY ik jmfq ivWc pRIiKaf lY ky
bWicaF ƒ dfKlf idWqf jFdf hY»ies
qrHF isWiKaf dI guxvWqf df iKafl
rWiKaf igaf hY»sk¨l ivWc pihlI
jmfq qoN bfrHvIN jmfq qk
aµgryËI mfiDam ivc pVHfeI
krvfeI jFdI hY»aiDafpkF dI
igxqI pcWqr qoN ieWk sO vIh hoeI
hY»pRfiemrI isWiKaf vWl ivÈyÈ iDafn idWqf
jFdf hY»pRfiemrI dy ividafrQIaF ƒ sk¨l
vWloN zfierI idWqI jFdI hY»pVHfeI dy nfl nfl
bWcy sWiBafcfrk gqIivDIaF ivWc vI Bfg
lYNdy hn»idWlI df koeI aijhf mukfblf nhIN
huµdf ijs ivWc ies sk¨l dy ividafrQI
cµgIaF pujæIÈnF hfsl krn»ividafrQIaF
dIaF vrdIaF leI ds lWK ruipaf Kricaf
igaf hY»sO dy krIb ividafrQIaF ƒ KyzF
vfsqy vrdI idWqI geI hY»sk¨l ivWc aYWn
aYWs aYWs X¨int dI sQfpnf kIqI geI
hY»ipRµsIpl sfihb dy XqnF sdkf stfP vI
kµm ivc vWD cVH ky ihWsf lYNdf hY aqy
ividafrQI vI sucyq hn»styt lYvl dIaF
akfdimk gqIivDIaF dy nfl nfl
sWiBafcfrk gqIivDIaF ivWc vI ividafrQI
vD cVH ky ihWsf lYNdy hn»styt pWDr qy
sk¨l ny svWC ividaflf ivc pihlf sQfn
hfsl kIqf hY aqy hux rfÈtrI pRqIXogqf
ivc Bfg lY irhf hY»sk¨l ivc
pIx df sfÌ pfxI muhWeIaf
krfAux leI cfr afr E plFt
lWgy hn»sk¨l dI idWK ƒ
afkrÈk bxfAux leI ZfeI sO
gmly aqy pµjfh nvyN pOdy lgfey
gey hn»sosæl mIzIaf qy sk¨l
dIaF gqIivDIaF ƒ lgfqfr
apzyt kIqf jFdf hY» KyzF ivWc
vI sk¨l dy ividafrQI vD cVH
ky ihWsf lYNdy hn»keI ividafrQI rfsætrI
pWDr qy pujæIÈn hfsl kr cuWky hn» sk¨l
bYNz df pRbµD hY»ividafrQIaF ƒ ies leI
ivÈyÈ isKlfeI idWqI geI hY» ipRµsIpl s
blbIr isµG jOzæf dy Xqnf sdkf ies sk¨l
dy ividafrQIaF qy aiDafpkF ny ibhqrIn
pRdrÈn kIqf hY aqy sk¨l ny lgfqfr do sfl
2020-21 qy 2021-22 ivWc vIh lWK
ruipaf nkd ienfm hfisl kIqf hY»ipRµsIpl
jOVf dy kfrjkfl smyN ieh sk¨l afpxy isKr
qy phuµicaf hY»sk¨l df sm¨h stfP dy
krmcfrI ies cmqkfrI ipRµsIpl dy dyxdfr
hn ijnHF ny AunHF ƒ Xog agvfeI idWqI aqy
sk¨l dy nF ƒ cfr cµn lgfey»
hrpRIq kOr sµD¨
ihµdI imstRYs
www.samajweekly.com
sihq
01/08/2022
10
by-eImfn bxy ny nyqf,
smfj vIklI inAUj
jgq qmfsæf
bflI ryqgVH
+919465129168
jumlybfjæ AucWky cor
pµQ ihqYÈI bxky luWtx, pf-pf cIk-ichfVf sæor
rfj-isafsq inWGr cuWkI, sB hn bdmfÈF dy toly
qyrf-qyrf nfnk jpdY, pfsæk pfAuNdy ieh PVH zor
pqiq-puxy dy icWkV aµdr,ilbVy rihbr,hfkm, lok
mirXfdf kr dPæn kbr ivc,bIjæ Augfvx lWgy Qohr
bKæsæ sumWq myry Eh sFeI, bOhV "bflI" bx q¨µ afp
igrJF dy hux JuµzF aµdr, ivlk rhy ny klmIN mor
Aup-kulpqI
pRÈfÈk jF pRoPYsr jF hovy zfktr ,
Aus dy ruqby muqfibk kµm qy lfE »
bfbf ÌrId X¨nIvristI dy vfeIs cFslr ,
vDIaf zfktr ny rfj bhfdr qF AunHF ƒ zfktr hI lfE »
rfjf viVµg qy zf rfj bhfdr aWQr¨ vhfAux
zfktr sfihb nfl bhuq burI hY hoeI »
jdoN kFgrs dI kYptn srkfr sI ,
ishq mµqrI sonI dI kmytI qy idWqI nf iksy ZoeI »
Aup kulpqI iZWloN bfry Kæ¨b sI Èor mcfieaf ,
pr Aus vyly qusIN sfh nhIN sI kWZy ?
isrÌ ivroD krn leI hI ivroD nf kro ,
srkfr AuhI cµgI jo gærIb jnqf df iDafn nf CWzy »
Bgvµq mfn srkfr dy iDafn ihWq ,
qusIN ikAuN byloVIaF mfPIaF mµgo »
ijhVf TIk Zµg nfl kµm nhIN krdf ,
Aus ƒ jvfbdyh bxf ky s¨lI tµgo »
amrjIq isµG q¨r
ipµz kulburCF iËlHf pitaflf
Pon nµbr : 9878469639
ijæµdgI bhuq Kæ¨bs¨rq hY»ieh ieWk PuWl vFg hY
ijs dI K¨bs¨rqI byimsfl hY»PuWlF vFg hI ieh
pihlF klI dy r¨p ivWc bcpn ivWc bIqdI hY»Br
jobn qy PuWl vFg ieh jvfnI ivWc huµdI hY»jdoN
PuWl qy pWqy ikrn lWgdy hn qF ieh buZfpy vrgI
ho jFdI hY»ies dy hr r¨p df afpxf hI rµg hY»
jiæµdgI dI Kæ¨bs¨rqI Aus ƒ jIx dy aµdfË ivWc
hY»nËrIaf hY jo i˵dgI ƒ ɨbs¨rq bxfAuNdf
hY»jo i˵dgI dy skfrfqmk pWK vWl dyKdy hn
AunHF ƒ ieh pRmfqmf dI vWzmuWlI dyx lWgdI
hY»jo ies dy nkfrfqmk pWKF vWl dyKdy hn
Auh afpxI iksmq ƒ kosdy hI rihµdy
hn» ieWk PuWl klI qoN vD ky iKVdf hY
kuJ idn leI afpxI mihk iKlfrdf hY
iPr murJf jFdf hY aqy nvyN PuWl leI QF
CWz idµdf hY iesy qrHF hI i˵dgI hY»bcpn
ivWc AUrjf bhuq huµdI hY»srIr df vfDf qy ivkfs
bVI qyËI nfl huµdf hY»jvfnI aWQrI hoeI huµdI
hY»ies ivWc afpxf hI Ëor huµdf hY»jiæµdgI dy
isKr qoN bfad Zlxf Ër¨rI hY»jvfnI qoN bfad
buZfpf afAuNdf hY»mnuWK PuWl vFg¨µ murJf ky Éqm
nhIN huµdf»Auh buZfpy ivc irVH irVH ky afpxI
jvfnI ƒ Xfd kr kr ky Kæqm huµdf hY»
iksy Èfier ny ɨb ikhf hY
dunIaF ajIb ÈYa PfnI dyKI
hr cIË XhF kI afnI jfnI dyKI
jo af ky nf jfey vo buVfpf dyKf
jo jf ky nf afey vo jvfnI dyKI
qIaF sfAux dIaF
sfAux mhIny idl ivWc KæuÈI mnfAuNdy sI
KIr p¨Vy kVfh Ck Zoly dIaF lfAuNdy sI
cfvF nfl nfnky ipµz gyVf lgfAuNdy sI
bohV QWly lgdIaF qIaF KæOr¨ pfAuNdy sI
sfAux sWj ivafhIaF pyky afAuNdIaF sI
iml ky shylIaF idl prcfAuNdIaF sI
nWZIaF qIaF qy nWcdIaF gfAuNdIaF sI
iek d¨jI qoN vWD ky bolIaF pfAuNdIaF sI
bohVF qy cfeIN cfeIN pINGF pfAuNdIaF sI
koeI iek jF do do pING J¨tfAuNdIaF sI
msqI aµdr krfry bol suxfAuNdIaF sI
d¨hrIaF ho ho AuWcI pING J¨tfAuNdIaF sI
mor msqI ivWc J¨m J¨m pihl pfAuNdy sI
koiel dI imWTI k¨ k¨ idl bihlfAuNdI sI
mnclIaF bolIaF dI D¨h pfAuNdIaF sI
idl dy vlvly ƒ bfhr ilafAuNdIaF sI
ÈfmI kflIaF GtfvF cVH afAuNdIaF sI
mohlyDfr mINh dI Cihbr lfAuNdIaF sI
sfAux dI JVI grIbF iPkr pfAuµdI sI
coNdIaF CWqF kWcy GrF kihr ZfhuµdI sI
byby dy sµDfry dI suafd imTfs vWKrI sI
nfnikaF df ipafr KæuÈI ilafAuNdf sI
EdoN pYsf GWt ipafr muhWbq ijafdf sI
iekbfl smF nhIN afAuxf jo bIiqaf sI
iekbfl isµG puVYx
8872897500
i˵dgI KUbsUrq hY
ijæµdgI dI Kæ¨bs¨rqI bIq cuWky smyN qy
pCqfAux dI nhIN»bIqy plF ƒ Xfd krky duKI
hox dI nhIN sgoN hr pl ƒ rWj ky ijAux ivWc hY»
ieh afnµd dI ieWk avsQf hY»hr pl ƒ ieµJ
jIxf cfhIdf hY ik bWs iesy ivWc guafc
jfey»bIiqaf pl kdI vfps nhIN
afAuNdf»ieh sfzI i˵dgI dI KfsIaq
hY»ies ny agFh vDdy jfxf hY»ipWCy
muVky dyKx df koeI Pæfiedf nhIN»hr
lmhf sfzy leI kuJ nvF isrjdf
hY»sfrI kudrq mnuWK leI hY»afpxI
s¨J b¨J nfl mnuWK ies kudrq ƒ Bogdf
vI hY»pr pqf nhIN ikAuN mnuWK ny hux aWq kr
idWqI hY»Auh kudrq df ivnfÈ kr irhf hY»jy
asIN kudrq nfl iKlvfV krFgy q¨µ sfzI i˵dgI
KuÈgvfr nhIN rhygI»kudrq dI axhoNd ivWc
jiæµdgI hI sµBv nhIN ÉuÈgvfr hoxf qF d¨r dI
gWl hY» mnuWK ƒ loV hY kudrq nfl iekimk ho
ky jIx dI»kudrqI vrqfry i˵dgI ƒ ɨbs¨rqI
nfl Brdy hn»cVHdf aqy zubdf s¨rj afpxI
lflI asmfn ivWc ibKyr ky suµdr nËfrf isrjdf
hY»brsfq df pfxI vyl b¨itaF ƒ nvIN
i˵dgI idµdf hY»imWtI dI KuÈbo mn ƒ mµqr mugD
krdI hY»pµCIaF df cihchfAuxf,ndI dy pfxI dI
kµDF myry Gr dIaF
jd mYN bYTI Audfs ijhI huµdI hF
Auh vI Audfs ijhIaF lWgdIaF
Kusæ hovF qF Auh ieµJ mYƒ jfpx
ijAuN myry nfl iKV iKV hWsdIaF
jo mYN hµZfeIaF ny ieWQy afpbIqIaF
Aus dIaF gvfh vI Auh lWgdIaF
bYTI jd qnhfeI ivWc peI mYN socF
myrIaF sKæIaF shylIaF lWgdIaF
dyx Drvfs mYƒ rWj ky mF vFgrF
jd Br aWKIaF EnF vWl qWkdIaF
gihry keI aµdr¨nI rfjæ qy jæKæm
cfry rlæ imlæ Eh Cupf ky rWKdIaF
dunIaf sfrI cfhy ho jfey byvPæf pr
mYƒ Auh vPæf dIaF pWkIaF lWgdIaF
mYN iksy dIaF bfqF nhIN peI dWsdI
myry Gr dIaF kµDF ipafrIaF lWgdIaF!
brijµdr kOr ibsrfE[[[
9988901324
ieWk bWs c iekWly pqI aqy
pqnIaF hI svfr hoey» pqnIaF
sfrIaF aglIaF sItF qy bYT
geIaF qy pqI sfry mgrlIaF
sItF qy bYT gey» bWs df
zrfeIvr afpxy afly-duafly
jnfnIaF bYTIaF vyK ky mWCr
igaf» jnfnIaF vWl vyNhdyvyNhdy
df ikqy hWQ AuWk igaf qy
bWs df aYksIzYNt ho igaf»
kudrqI ikqy sfrIaF pqnIaF
mr geIaF qy pqI sfry bc gey» pqI rox
lWg pey qy AuhnF ƒ cuWp krfAux vfly vI af
gey» sfry cuWp kr gey qy ieWk roxoN hI nf
afvfË,hvf nfl rumkdy pWqy ieh qF prmfqm
hn»ijs ny kudrq coN prmfqmf ƒ lWB ilaf
Aus ny i˵dgI df qWq kWZ ilaf» mnuWK leI
mnuWK df sfQ dyxf bVf jær¨rI hY»kihµdy hn
iekWlf qF rohI ivc ruWK vI nf hovy»vyl b¨ty vI
sfQ mµgdy hn»pµCI zfrF bxf ky AuVdy
hn»kudrq ivWc sB rl iml ky rihµdy hn»sB
dy aµdr ieWko hI aµÈ hY»ieh i˵dgI dI K¨bs¨rqI
hY»ieWk d¨jy dI shfieqf krnf,ieWk d¨jy dI
i˵dgI ƒ ÉuÈgvfr bxfAux ieh i˵dgI df mµqv
hY» jiæµdgI sfQ nfl K¨bs¨rq bxdI hY iPr Auh
sfQ bµidaF df hovy jF kudrq df»jIv jµq¨aF df
afps ivWc eykf qy ieWk d¨jy df Kiæafl rWKxf
i˵dgI ƒ ÉuÈgvfr bxfAuNdf hY»rlæ iml ky ies
i˵dgI ƒ afnµdmeI bxfE»ies jWg qy vfr vfr
nhIN afAuxf»
myrI aOrq
hrpRIq kOr sµDU
sfAux df mhInf
sfAux df mhInf mfhIaf aWj igaf cVH vy,
qyrIaF XfdF ny af ky myrf idl ilaf PV vy»
kflIaF GtfvF aµbr qy Cf geIaF ny,
hOlI, hOlI kxIaF vI pYx lWg peIaF ny»
hfVH dI grmI qoN Cutkfrf iml jfxf ey,
suWk rhy vyl,b¨itaF ƒ shfrf iml jfxf ey»
kWTy ho ky bWicaF ny mINh ivWc nhfAuxf ey,
mWJF qy gfvF ƒ vI suWK df sfh afAuxf ey»
KIr qy p¨Vy bxfAux leI sWs ny kihxf ey,
qyry ibnF mYQoN ieh sB kuJ nhIN hoxf ey»
d¨r rih ky lµGf nf dyvIN sfAux df mhInf vy,
qyry ibnF TµZ 'c vI qpI jfxf myrf sInf vy»
huµdy Auh isafxy ijhVy mOky ƒ sµBfldy,
huµdy Auh m¨rK ijhVy rfK coN sonf Bfldy»
mihµdr isµG mfn
sloh roz
nvF Èihr-
9915803554
hty» sfry Auhƒ vrfAux lWg
pey vI rWb df Bfxf hY qy
mµnxf hI pYxf hY» Auh iPr
vI nf roxoN cuWp kry» sfry
kihµdy vI iehdf ikµnf ipafr
sI afvdI GrvflI nfl»
ieWky dm cuWp krky
kihµdf,
"ipafr svfh sI Auh qF
bWs c afeI hI nhIN» mYN qF
qF roxf aF vI kfÈ ikqy Auh
vI ies bWs c huµdI»"
gursyvk isµG brfV
11 01/08/2022 sihq
www.samajweekly.com
eyhu hmfrf jIvxf -38
sµqoK isµG ipµzoN sæihr izAUtI krn jFdf huµdf sI»Aus ƒ
izAUtI krdy ƒ vIh vrHy ho gey sn »jd Aus ƒ nOkrI imlæI
sI qF Auh pµJI virHaF df sI» Aus df rµg gorf, kflæI KuWlHI
CWzI hoeI dfVHI, vDIaf pRYWs kIqy pYNt sært qy isr qy pocvIN
pWg bµnHI huµdI sI» ichry qy kuC vWKrI hI cmk ijhI huµdI
sI» hux vIh virHaF ivWc BfvyN Aus dI dfVHI icWtI ho geI sI
pr ichry dI cmk Ausy qrHF brkrfr
sI» Auh rojæ svyry aWT vjy vflæI bWs
cVHdf sI qy AuhI bWs dy afKærI cWkr
sæfm ƒ Cy vjy ipµz dy bWs aWzy Auqrdf
sI» ipCly vIh sflF qoN Aus dI ies
smyN sfrxI ivWc koeI bdlfa nhIN
afieaf sI» sµqoK isµG bWs ivWc
bYTdy sfr hI aWKF bµd krky bYT jFdf
sI, sæfied Auh mn hI mn ivWc koeI
pfT krdf hovygf jF nfm ismrn
brijµdr kOr ibsrfE[[[
krdf hovygf» Auh nf iksy nfl kdy 9988901324
koeI gWl krdf sI qy nf iksy ƒ
blfAuNdf huµdf sI» bWs df purfxf
kµzktr qF jfxdf huµdf sI Auh bWs ivWc cVHdy ƒ hI Piqh
bulf ky agFh lµG jFdf sI »pr hux ipCly do ku mhIinaF qoN
ieWk pqlf ijhf muµzf nvF kµzktr afieaf sI»Aus ƒ
pWkIaF svfrIaF bfry bhuqf nhIN pqf sI pr sµqoK isµG bfry
Auh jær¨r socdf huµdf sI ikAuN ik Aus dI sæKæsIaq hI bhuq
pRBfvsæflI sI» Auh socdf huµdf sI ik ikµnf BWdr pursæ hY ieh
bµdf,nf kdy iksy nfl koeI gWl krdf hY,nf iksy vWl Pæflq¨
dyKdf hY BfvyN ijµnI mrjæI kfvF rOlI peI jfvy
»Auh socdf aYnf cµgf qy nrm suBfa df bµdf
qF koeI ivrlf hI huµdf hY»
ieWk idn kµzktr ƒ Aus ny itkt
lYx leI sO df not PVfieaf ikAuN ik Aus kol
tuWty pYsy nhIN sn jd ik Aus df iek pfsy df
ikrfieaf aTfeI rupey lWgdf sI» kµzktr ny itkt kWt ky
nfl hI bkfieaf moV idWqf»Aus ny itkt qy pYsy PæV ky jyb
ivWc pf ley» kµzktr sfiraF dIaF itktF kWt ky zrfievr
vfly kYibn ivWc sfeIz vflæI lµbI sIt qy bYT igaf» Auh
sµqoK isµG vWl vfr vfr qWk irhf sI ijvyN Aus ƒ Aus qoN koeI
cIjæ imlx dI afs hovy»pr ijvyN hI sµqoK isµG dy ipµz df
aWzf afieaf qF Auh bWs rukdy hI Auqr igaf» kµzktr kfPæI
mfX¨s njær af irhf sI»
agly idn aYqvfr sI» sµqoK isµG somvfr ƒ izAUtI qy jfx
leI bWs aWzy qy KVf nhIN sI»pr kµzktr ny zrfeIvr ƒ
pWkI svfrI kih ky do imµt bWs rokI rWKI» pr bfkI svfrIaF
lyt huµdIaF sn ies leI bWs qor » sµqoK isµG mµglvfr ƒ
vI nf afieaf» kµzktr Aus bfry socdf qy afpxy afp nfl
gWlF krdf ,"mYN Aus ƒ ikµnf BWdr pursæ smJI bYTf sI »pr
aWj kWlH qF lok ichry qy særfPq df inkfb cVHfeI iPrdy hn
»" buWDvfr ƒ jdoN kµzktr ny sµqoK isµG ƒ bWs aWzy qy KVHy
dyiKaf qF Aus df bWs rukvfAux ƒ jmHF jI nf kry pr hor
svfrIaF vI cWkxIaF sn» sµqoK isµG afm vFg ipCly
drvfjæy rfhIN bWs ciVHaf qy ipWiCEN ieWk lµmI sIt CWz ky
drvfjæy dy sfhmxy vflæI sIt qy bYT igaf» kµzktr m¨hry qoN
svfrIaF dIaF itktF kWtdf kWtdf Aus qWk phuµicaf qF Aus
ny do sO rupey PVfAuNdy hoey afiKaf,"kµzktr sfihb, qusIN
ipCly sæinWcrvfr mYƒ gælqI nfl kuJ jiæafdf pYsy moV idWqy
sn , mYN ibnF igxy itkt smyq pYsy jyb ivWc pf ley sn ,jd
Gr jf ky igixaf qF mYƒ pYsy vWD lWgy»do idn qoN mYN
irsæqydfrI ivWc igaf hoieaf sI» hux aWj dI itkt smyq
afpxf ihsfb brfbr ho igaf»" kµzktr ny ipCly iqµn idnF
ivWc jo jo Aus dy ieWk GtIaf iensfn hox bfry soicaf sI,
Aus qy Aus ƒ afpxy afp qy særm af rhI sI»pr sµqoK isµG
qoN pYsy PæV ky Aus ny QoVHf ijhf soicaf qy iPr pµjfh df not
vfps krky afiKaf,"nhIN srdfr sfihb, mYN quhfƒ bhWqr
rupey dI QF ieWk sO bfeI rupey moVy sn, aWj dI itkt dy
aTfeI rupey pf ky p¨rf zyZ sO rupey bxdy ny»afh PVo pµjfh
df not, qusIN mYƒ pµjfh rupey jiæafdf dy idWqy hn»" dovyN ieWk
d¨jy vWl ijWq dI ingfh nfl vyK ky muskrf rhy sn»jy kµzktr
ny sµqoK isµG ƒ iekihry mfpdµz qy priKaf sI qF sµqoK
isµG ny Aus ƒ d¨hry mfpdµz qoN prK ilaf sI» kµzktr ƒ
prKx leI hI Aus ƒ vWD pYsy idWqy sn ik kµzktr ny
byiDafny nhIN blik jfx buWJ ky vWD pYsy moVy sn qF hI Aus
ƒ shI rkm bfry pqf sI ik ikµny pYsy vWD moVy sn» EDr
kµzktr ƒ vI pqf lWg igaf sI ik jy Aus ny Aus ƒ prKæx
leI vWD pYsy moVy sn qF bKqOr isµG ny vI Aus ƒ prK ilaf
sI» gWl pYsy dI jF prKx dI nhIN blik gWl qF hryk mnuWK
dy aµdrly iemfn dI huµdI hY» afpxy iemfn qy itky rihxf hI
aslI hmfrf jIvxf hY»
jdoN “irÈqy” Èbd dI gwl krdy
hF qF sfnUM sB qoN pihlF KUn dy irÈqy
Xfd afAuNdy hn,ijvyN BYx ,Brf,mFipE,cfcf-cfcI,dfdf-dfdI…[
vgYrf» anykF hI aijhy irÈqy vI
hn jo KUn dy nhIN huMdy pr Kun dy
irÈiqaF nfloN vI vDky huMdy hn
»aijhy irÈqy sfzI bol
bfxI,sihcfr aqy ikrdfr nfl bxdy
hn»iËMdgI ivwc hr irÈqy dI afpxI
aihmIaq hY» irÈqy bnfAuxy ijMny
sOKy hn EnF hI iehnF irÈiqaF nUM
sMBfl ky rwKxf aOKf hY»
ajoky smyN ivwc bhuq sfry irÈqy
Kqm hox iknfry hn » mfsImfsV,cfcf-cfcI,qfieaf-qfeI,
afid kfPI irÈqy ieho ijhy hn jo
isrP aMkl aqy aMtI Èbd ny afpxy
ivwc smyt ley hn»jo ipafr aqy
aihsfs mfsI, mfsV, cfcf, cfcI,
qfieaf qfeI bolx ivwc hY , aMkl
aqy aMtI Èbd bolx ivwc Auh ipafr
aqy afpxfpx nhIN mihsUs
huMdf»jmfnf bdilaf hY,bdly jmfny
ny ijwQy sfnUM bhuq kuC idwqf hY AuwQy
sfzy qoN kfPI kuC Koh vI ilaf hY»
tYlIkimAUnIkyÈn ny sfnUM iewk dUjy dy
aYnf nyVy jrUr kr idwqf hY ik asIN
pl pl dI Kbr dUr nyVy dy hr iewk
irÈqydfr ,jfx pCfx vfly nfl plF
ivwc hI sFJI kr skdy hF»pr iesny
sfzy irÈiqaF ivwc dUrI pf idwqI
hY»sfzf iewk dUjy nfl myl imlfp
Gt igaf hY»ijafdfqr irÈqy isrP
idKfvy dy hI rih gey hn»idn-bidn
irÈiqaF ivwc ipafr, siqkfr
aqy ivÈvfÈ Kqm huMdf jf irhf hY»
irÈqy
GrylU irÈqy sFJy pirvfrF ivwc vDdy
Puldy sn , iewk cuwly dy afly duafly
bYT ky rotI Kfx nfl irÈiqaF ivwc
ipafr vDdf sI»iksy dI Kbr sfr
lYx leI Kud cwl ky jfx nfl ipafr
vDdf sI»pirvfr dy ivwc vwzy
bjurgF dy hwQ kmFz hox nfl
afpxfpx mihsUs huMdf sI »jo awj
kl Kqm ho irhf hY»irÈiqaF ivwc
ipafr aqy ivÈvfs dI jgHf svfrQ
ny lY leI hY iesy krky hI bVHy nyVy dy
irÈiqaF ivwc vI bhuq jld Ktfs
Br jFdI hY» loV hY Kqm ho rhy
irÈiqaF nUM sMBflx dI aqy afAux
vflIaF pIVHIaF nUM irÈiqaF dI
aihmIaq bfry smyN smyN qy jfxU
krvfAuNdy rihx dI »jykr sfzy
ivsr rhy irÈqy jIvq rihxgy qF
sfzIaF afAux vflIaF pIVHIaF sfzy
hwQ c rihxgIaF» tYlIkimAUkyÈn
vrq ky smyN df hfxI hoxf koeI burI
gwl nhIN pr ipCokV nUM Bulky awgy
vDxf bhuq burI gwl hY»so irÈqf
koeI vI hovy Aus ivwc ipafr, siqkfr
aqy ivÈvfÈ df hoxf bhuq jrUrI
hY qF hI Aus irÈqy nUM asIN lMby smyN
qwk sMBfl ky rwK skdy hF»
skUly pVdy sI
bldyv isMG “ÈyKUpurf”
Pon nM[ 7986459297
Buldy nI Auh idn Xfro , jdoN asIN sk¨ly pVdy sI
nf iPkrF df isr Bfr sI
jdoN hr koeI huµdf Xfr sI
nf smJ huµdI AudoN bfhlI sI
AudoN jiæµdgI lWgdI suWKflI sI
jdoN ieWk pYnisl ipWCy lVdy sI
Buldy nI Auh idn XfroN , jdoN asIN sk¨ly pVdy sI
jdoN ieWk rupey df huµdf muWl sI
jdoN Kyzx dI huµdI KuWl sI
jdoN pµj sWq huµdy imWqr sI
jdoN mYzm qoN pYNdy iCWqr sI
dmn isµG biTµzf
kµm ikWqf nf jdoN huµdf sI
bfhF Aupr krky KVdy sI
Buldy nI Auh idn Xfro, jdo asIN sk¨ly pVdy sI
jdoN iZWz duWKx dy huµdy bhfny sI
jdoN Xfrf nfl Xrfny sI
bYT ipWCly bYNc qy supxy sjfAuNdy sI
jdoN dsF ivcoN do iqµn afAuNdy sI
jdoN Gr nf CyqI vVdy sI
BuWldy nhIN Auh idn Xfro, jdo asIN sk¨ly pVdy sI
jdoN nf Ponf df isafpf sI
jdoN bYt dI QF qy Qfpf sI
jdoN zYz huµdf pfpf sI
dmn gWl AuhnF vyilaF dI krdy sI
BuWldy nhIN Auh idn Xfro, jdo asIN sk¨ly pVdy sI
ÈhId AUDm isµG
iek Ëflm Auzvfier sI , pfpI aiqafcfrI
ijs qopF zfh ky Buµn idWqI , sI Élkq sfrI
iPr Bgq isµG dy vfrs ny , lY leI srdfrI
jf ky lµzn Èihr ivc , sI golI mfrI
AUDm isµG dyÈ pµjfb df , XoDf blkfrI
BfjI moVI dyÈ dI , kr ky huiÈafrI
duÈmx dI ihk sfV ky , iPr CfqI TfrI
sI doÈI vqn ipafr df , nhIN ijµd ipafrI
aYvyN ikhVf AujfV dyAU , Bfrq PulvfVI
AUDm isµG ijhy gBr¨ , rWKdy gYrq BfrI
pWkI lf leI nfl vqn dy ,ijhnF ny XfrI
ieAuN iPr axKI s¨rmy , lY lYNdy vfrI
qrsym sihgl
93578-96207
pµjfb
jfqF pfqF,mjHbF c vµizaf smfj ey»
cµd bµidaF df qfhIEN sfzy AuWqy rfj ey»
sfƒ jo lVfAuNdy sfzy bfry nhIEN socdy»
hr vyly sWp kfÜy zµgx ƒ locdy»
pµj sfl luWtky jI aYsI PWtI pocdy»
krgsF vFÕ¨ sfzf rihx cµm nocdy»
AuWzdy ijAuN pµCIaF ƒ pYNdf AuWqoN bfË ey»
jfqF…………………[…………………[[
ieWko rWq sfiraF dI rgF ivWc dOVdf»
Pyr ikAuN grIb dWso rhy hWQ joVdf»
kYimklF nfÜ suWkI jFdf ruWK bohV df»
kOx jo jvfnI sfzI niÈaF c roVHdf»
Boilaf iksfnF qYƒ mfrdf ivafj ey»
jfqF…………………………………………
dWso qF shI Eey loko ikhVI mËb¨rI aY»
kdoN imWtxI ieh ijhVI idlF ivWc d¨rI aY»
ieWk hovo ieWk hoxf sfzy leI jr¨rI aY»
cµgI lot¨ lIzrF ƒ vWtI hoeI G¨rI aY»
BYVIaF socF dy nfÜ cµgI nf ilhfË ey»
jfqF……………………[………………[[…
pVHy ilKy DIaF puWq cWly ny ivdyÈ ƒ»
hfey kOx bcfAU ies zuWbI jFdy dys ƒ»
TWgF Dfr ilaf eyQy sfDF vfly Bys ƒ»
ikvyN nf mYN ilKF lWgI idl AuWqy Tys ƒ»
Dµnf DflIvfl Kud nfÜoN hI nrfË ey»
jfqF…………………………………………
Dµnf DflIvfl:-9878235714
12 01/08/2022 ivÈyÈ
www.samajweekly.com
ivWidak adfiraF dI drjfbµdI df KoKlfpx
ividafrQI-aiDafpk hox dy nfqy mYN
hmyÈf ijæµdgI ƒ agFh iljfx vflI
aqy ieKælfkI qOr ’qy amIr
X¨nIvristI dy ivcfrF ƒ aWgy
vDfieaf hY; aijhI X¨nIvristI
ijhVI afjæfdfnf Koj-pVqfl ƒ
hulfrf dyvy, ividafrQIaF qy
aiDafpkF ƒ mnuWKqfvfdI aqy
brfbrI vfly sµsfr leI koiÈÈF krn
vfsqy AuqÈfihq kry aqy igafn dI
Koj ƒ z¨µGf arQ idµdI hovy» ieh
igafn ipafr r¨pI igafn hovy, sWqf
dy iviKafn Auqy svfl KVHy krn dI
ihµmq r¨pI igafn jF jfgr¨kqf r¨pI
igafn» mYN hflFik hmyÈf afpxy
afdrÈ ivcfrF aqy sfzIaF
X¨nIvristIaF dI asl hflq drimafn
Pærk df aihsfs kIqf hY, qF
vI mYN afpxy sµjoey hoey ivcfrF ƒ
hmyÈf aihmIaq idµdf hF ikAuNik
ieh mYƒ afpxf supnf kfiem rWKx
dy Xog bxfAuNdy hn» iPr ibnf iksy
hor sµBfvnf jF ivhfrk afdrÈsµsfr
() dy supny dy, asIN Aus
KærfbI df ivroD ikvyN kr skdy hF
ijhVf sfzIaF X¨nIvristIaF df
Kæfsf bx cuWkf hY; jI hF- ‘cotI dI
drjfbµdI’ (rYNikµg) vflIaF
X¨nIvristIaF smyq?
ies dy bfvj¨d, ies qoN pihlF ik mYN
ajoky dOr dOrfn drjfbµdI aqy
mfrky (brFizµg) dy jÈnF df ijækr
krF, mYN pihlF kuJ qlKæ hkIkqF qoN
Èur¨afq krnI cfhuµdf hF» ibhfr dI
iek X¨nIvristI ivc pVHfAux vflI
myrI ividafrQx ny iek idn mYƒ
ikhf: “sr, mYN bhuq hqfÈ qy inrfÈ
hF» bhuq hI GWt ividafrQI klfsF
lfAux afAuNdy hn» sfzy adfry ivc
Èfied hI koeI akfdimk srgrmI
huµdI hovy» ieµJ jfpdf hY, ijvyN asIN
vI aijhy hflfq ivc hI Zl gey
hF»” Aus dy inrfÈfvfd aqy drd
ivc mYƒ afm ruJfn idKfeI idµdf hY»
sfzy bhuqy kfljF aqy X¨nIvristIaF
ivc Èfied hI koeI sfrQk isWiKaf
aqy Koj kfrj huµdf hovy» mYzIkl
aqy ieµjnIairµg izgrIaF dy dIvfny
ies mulk ivc ieh asuBfivk nhIN
hY ik bIey/aYWmey dIaF izgrIaF
krn leI kfljF/X¨nIvristIaF
ivc afAux leI mjb¨r hox vfly
bhuqy ividafrQI asl ivc pihlF
hI hfr cuWky aqy inrfÈ huµdy hn»
Auh pRfeIvyt itAUÈn pVHfAux
vfilaF jF koicµg sYNtrF duafly
Guµmdy hn, mfVy Zµg nfl ilKIaF
gfeIz buks jF ‘nots’ pVHdy hn,
iemiqhfnF ivc aijhy nIrs Zµg
nfl jvfb ilKdy hn ijs leI rWtf
lfAux qoN ibnf hor iksy cIjæ dI loV
nhIN huµdI aqy izgrIaF hfsl krdy
hn ijvyN sµsikRq ivc bIey, boDI
aiDaYn ivc aYWmey, bOtnI
(bnspqI ivigafn) ivc aYWmaYWssI
afid» bIaYWz qoN lY ky pIaYWczI qWk
sfrf kuJ mfm¨lI aqy quWC jfpdf hY»
sfzf mulk ivroDfBfsF nfl Biraf
hY: mfVy imafr vfly srkfrI sk¨lF
drimafn coxvyN kulIn vrgF leI
pµj-qfrf ieµtrnYÈnl sk¨l; jF
iPr Aus mfmly leI,
aYWnafeIafraYWP pRvfnq
tOp-rYNikµg (cotI dI drjfbµdI
vflIaF) X¨nIvristIaF qy
d¨jy pfsy aijhy pqnÈIl
adfry ijhVy isrPæ iemiqhfn
krvfAuNdy hn aqy izgrIaF qy
izplomy vµzdy hn» qF vI ies Audfs
qy DuµdlI qsvIr dOrfn mYN afpxy
afp ƒ puWCdf hF: kI mYN cotI dI
drjfbµdI vflIaF ienHF
X¨nIvristIaF ivc koeI afs dI
ikrn dyKdf hF? sfzy ivcoN bhuq sfry
ividafrQI qy aiDafpk, sfieµsdfn
qy arQÈfsqrI ijhVy ienHF
X¨nIvristIaF nfl sbµD rWKdy hn,
Auh ienHF dI rYNikµg qy brFizµg qoN
kfPæI KæuÈ hn» sfzI hAumY vD cuWkI
hY; asIN afpxy afp ƒ vDfeIaF idµdy
hF aqy afpxy hfslF Auqy mfx
mihs¨s krdy hF» asIN afpxy
aYvfrzF qy pRkfÈnF Auqy, sYmInfrF
’qy bxI kOmFqrI jfx-pCfx Auqy,
plysmYNt Auqy aqy afpxy ‘AuqpfdF’
dI bfjæfr¨ kImq Auqy mfx mihs¨s
krdy hF» ienHF jÈnF dOrfn jF ies
puWC-igWC dOrfn ik kI idWlI df lyzI
sRI rfm kflj ibhqr ‘brFz’ hY jF
syNt stIPnjæ, mYN afpxy afp ƒ
iekWlf mihs¨s krdf hF» mYƒ
afpxf afdrÈ ‘cotI’ dIaF ienHF
X¨nIvristIaF ivc vI nhIN lWBdf»
mYN ies gWl qoN nFh nhIN kr irhf ik
isWiKaf dy ienHF kyNdrF ivcoN kuJ
aµdr vDIaf Koj, jmfqF df vDIaf
sWiBafcfr, mobfeIl aiDafpn
BfeIcfry dI jIvµqqf aqy ibhqr
aivjIq pfTk
sµBfvnfvF leI ividafrQIaF dIaF
KæfihÈF ƒ dyKxf sµBv ho skdf hY»
ies dy bfvj¨d sfƒ rYNikµg aqy
brFizµg dy smfj Èfsqr ƒ nhIN
BuWlxf cfhIdf» nv-Audfrvfd dy
pYmfinaF ivc asIm ƒ vI mfpx df
pYmfnf, hr qrHF dI Koj ƒ ies dI
lfBdfiekqf dy tIicaF muqfbk
sImq kr dyxf, jF iksy ny kI
pVHfAuxf jF pVHnf cfhIdf hY, ies dI
vfjbIaq qYa krn ivc bfjæfr dI
srbAuWcqf nfl isWiKaf dy Kyqr Auqy
hmlf huµdf hY, ik X¨nIvristI dy
KpqXog cIjæ hox vFg ies dI brFz
kImq hoxI cfhIdI» ies nfl iqµn
nuksfn huµdy hn» pihlf, ieh
igafn pRµprfvF ƒ ÈryxIbWD krdf
hY, ikAuNik tYkno-sfieµs (qknIkI
ivigafn), mYnyjmYNt (pRbµDn) aqy
arQÈfsqr ivc bfjæfr vWloN syiDq
Koj pRfjYktF dI Pµizµg, buinafdI
ZFcy, Koj grFtF aqy PYkltI ivc
BrqI pWKoN Audfr klfvF aqy
ihAUmYntIjæ nfl sbµDq ivigafn
nfloN ijæafdf aihmIaq huµdI hY»
d¨jf, hunr isWKx (bfjæfr-snaq
gWTjoV vWloN mµigaf igaf hunr) Auqy
byloVf jæor dyx nfl, X¨nIvristI dy
akfdimk sWiBafcfr dy iek aihm
ihWsy vjoN gµBIr isWiKafÈfsqr ƒ
Korf lWgxf lfjæmI ho jFdf hY» iek
qrIky nfl ieh ivWidaf dy
sWiBafcfr df gæYrisafsIkrn
krnf hY aqy
nfl hI isrPæ jI hjæ¨rIey
piVHaF-iliKaF dI PæOj
iqafr krnf hY, ijhVy bWs
nv-Audfrvfd dy hukmF dI hF ivc
hF imlfAuNdy rihx» qIjf, ieh
ividafrQI hox dy arQ ƒ ivgfVdf
hY» hux koeI ividafrQI iblkul vI
Kojkfr, GumWkV jF jfgr¨k nfgirk
nhIN irhf; ies dI QF Aus ƒ brFz
dI qlfÈ krdf Kæpqkfr bxf ky rWK
idWqf igaf hY, koeI brFizz
X¨nIvristI jF brFizz kors lWBdf
hoieaf» ieh aiDafpkF ƒ vI bdl
idµdf hY» hux
aiDafpkF/aiDafpkfvF leI jær¨rI
hY ik AunHF ƒ ‘nYWtvrikµg dI klf’
afAuNdI hovy, AunHF ivc afpxy afp dI
brFizµg krn df pRbµDkI hunr vI
hovy, qy nfl hI AunHF dI lgfqfr ‘Koj
pWqr’ pYdf krn dI ‘ivigafn’ ivc
muhfrq hovy» d¨jy lPæjæF ivc hux
asIN sfry bfjæfr¨ vsqF bx cuWky hF
ijnHF dy bfkfiedf pRfeIs tYg (kImq
prcIaF) lWgy hoey hn»
ies dunIaf ijs ivc asIN rihµdy
hF, ƒ dyKo» mOsmI qbdIlI dy sµktF
qoN lY ky PæOjpRsqI qy qfnfÈfhI qWk,
aÈlIl Kpqkfrvfd qy Èfhfnf
rihx-sihx dy ikWisaF qoN lY ky aµqF
dI smfijk afriQk nf-brfbrI
qWk, kfhl kfrn bx rhI
arQhIxqf qoN lY ky mIzIaf ivcly
pfKµz dy mxF-m¨µhIN pRvfh qWk»
asIN z¨µGy sµktF ivc iGry hoey hF»
aijhI isWiKaf df kI arQ hY ijs
ny jæmIr aqy nYiqk sµvydnÈIlqf
qoN ivh¨xy ‘mfihr’ hI pYdf krny
hn; qy jo isWiKaf sfƒ ies glæsV
rhy ZFcy df ivroD, ibhqr
BivWK dI klpnf aqy jæKæmI hoey
sfzy afpy ƒ TIk krn dI bOiDkqf
qy ieKælfkI qfkq nhIN idµdI!
aijhI isWiKaf df kI mqlb hY, jy
Auh ijæµdgI ƒ mnPæI kr dyx vflI
‘Auqpfkdqf’ aqy ‘kuÈlqf’ dI
Dfrnf ivc Ps geI hY, ijvyN
akfdimk pWqrF dI PYktrI vFg
pYdfvfr, hvfilaF dI gxnf anoKf
afnµd, jF pVHfey korsF dI bfjæfrI
kImq aqy Koj pRfjYktF dI
Èur¨afq, jdoNik sfzIaF
pRXogÈflfvF aqy sYmInfr hflF qoN
bfhr dI dunIaf sV rhI hY? kI
sfzy vWloN afpxy sIvIjæ (svYvyrvy)
dy idKfvy krn qoN ibnf hor
kfsy dI hoNd nhIN hY? rYNikµg aqy
brFizµg dy ies dOr ivc kI asIN
iPr iksy suµdrqf mukfbly ivc
ihWsf lY rhIaF suµdrIaF nfloN
buinafdI qOr ’qy iksy vI qrHF vWK
hF - hAumYvfdI aqy ‘sPlqf’ dy
pRqIkvfd dy boJ hyT dby hoey?
smF af igaf hY ik hux sfƒ
aijhy asuKfvyN svfl puWCxy Èur¨
kr dyxy cfhIdy hn»
*lyKk smfj ÈfsqrI hY»