tfeItlr qy bMnI muwdy ny pMjfb dI isafsq nUM vKLq ... - Punjab Times
tfeItlr qy bMnI muwdy ny pMjfb dI isafsq nUM vKLq ... - Punjab Times
tfeItlr qy bMnI muwdy ny pMjfb dI isafsq nUM vKLq ... - Punjab Times
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Lowest Air Fares<br />
For INDIA<br />
ssqIaF itktF, vDIaf srivs<br />
A.B. Travel Service<br />
Ph: 847-630-2096<br />
Tenth Year in Publication<br />
imzvYst aYzIsLn<br />
Price 50¢<br />
iSkwgo A<strong>qy</strong> swn PrWissko qoN ieko smyN pRkwiSq hPqwvwr<br />
Worldwide Travel, Inc.<br />
Established Since 1975.<br />
ssqIaF itktF, vDIaf srivs<br />
Ph: 734-525-7304<br />
Toll Free:800-504-3044<br />
Lowest Fare Guaranteed<br />
Email:punjabtimes1@sbcglobal.net<br />
www.punjabtimesusa.com<br />
<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong>, Vol 10, Issue 15, April 11, 2009 20451 N Plum Grove Rd. Palatine, IL 60074 Ph:847-359-0746, Fax:847-705-9388<br />
<strong>tfeItlr</strong> <strong>qy</strong> <strong>bMnI</strong> <strong>muwdy</strong> <strong>ny</strong> <strong>pMjfb</strong><br />
<strong>dI</strong> <strong>isafsq</strong> <strong>nUM</strong> <strong>vKLq</strong> pfieaf<br />
ibMdr bsrf<br />
<strong>pMjfb</strong> <strong>dI</strong> <strong>isafsq</strong> <strong>tfeItlr</strong> a<strong>qy</strong><br />
<strong>bMnI</strong> dy mfmly hyT idno idn ilP<strong>dI</strong> njLr<br />
af rhI hY. kFgrs hfeIkmFz vloN 84 dy<br />
iswK kqlyafm ‘c sLfml hox dy kiQq<br />
dosLI jg<strong>dI</strong>sL <strong>tfeItlr</strong> <strong>nUM</strong> pihlF lok sBf<br />
sIt leI itkt idw<strong>qy</strong> jfx a<strong>qy</strong> iPr<br />
sI[bI[afeI[ vloN Aus <strong>nUM</strong> klIn icwt dyx<br />
ivruD ijwQy iswK hlikaF ‘c BfrI ros<br />
pfieaf jf irhf hY, AuQy lMGI 29 mfrc<br />
<strong>nUM</strong> iek sVk hfdsy ‘c kYptn kMvljIq<br />
isMG <strong>dI</strong> hoeI mOq ipwCoN Aus dy puwqr<br />
jsjIq isMG <strong>bMnI</strong> dy pwK ‘c sMvydnf lihr<br />
cwl rhI hY. lgdf hY kFgrs <strong>nUM</strong> iswKF df<br />
ros a<strong>qy</strong> akflI dl (bfdl) <strong>nUM</strong> <strong>bMnI</strong> pwKI<br />
sMvydnf lihr pRBfvq krngy.<br />
lok sBf coxF dy aYn mOky ‘<strong>qy</strong><br />
sI[bI[afeI[ <strong>dI</strong> sfhmxy afeI irport a<strong>qy</strong><br />
jg<strong>dI</strong>sL <strong>tfeItlr</strong> <strong>qy</strong> swjx kumfr <strong>nUM</strong> lok<br />
sBf <strong>dI</strong> itkt idw<strong>qy</strong> jfx kfrn iswK<br />
hlikaF ‘c pfey jf rhy ros <strong>ny</strong> akflI-<br />
Bfjpf gTjoV <strong>nUM</strong> aijhf cox muwdf dy idwqf<br />
hY, ijs nfl lokF <strong>dI</strong>aF BfvnfvF <strong>nUM</strong> afpxy<br />
hwk ivc Bugqfieaf jf sky. ies qoN pihlF<br />
ieh gTjoV kFgrs df mukfblf krn leI<br />
iksy Bfvuk <strong>muwdy</strong> <strong>dI</strong> Bfl ‘c iPr irhf sI.<br />
<strong>tfeItlr</strong> <strong>nUM</strong> sI[bI[afeI[ vloN klIn<br />
icwt idw<strong>qy</strong> jfx ipwCoN dysL ‘c, Kfs qOr ‘<strong>qy</strong><br />
pSjfb ‘c AuTI guwsy <strong>dI</strong> lihr idno idn<br />
jLor PV<strong>dI</strong> jf rhI hY a<strong>qy</strong> ies nfl kFgrs<br />
<strong>nUM</strong> rfjsI nuksfn ho skdf hY. pSjfb dy<br />
jsjIq isMG <strong>bMnI</strong> pitafly qoN afjLfd cox lVn sbMDI pwqrkfrF <strong>nUM</strong><br />
sMboDn krdy hoey<br />
sfbkf izptI spIkr bIrdivMdr isMG<br />
jo afnMdpur sfihb qoN itkt nf imlx<br />
kfrn kFgrs nfl nrfjL cwl rhy sn, <strong>ny</strong><br />
vI sI[bI[afeI[ dy PYsly <strong>nUM</strong> mohrf bxf<br />
ky kFgrs <strong>nUM</strong> alivdf kih idwqI hY. ies<br />
qoN ielfvf susq pey akflI dl dy vrkr<br />
vI ies <strong>muwdy</strong> qoN muV qoN lfmbMd hoxy sLurU<br />
ho gey hn. AunHF vloN afAux vfly idnF<br />
North American Truck Stop<br />
KusLKbrI! KusLKbrI!! KusLKbrI!!!<br />
qswlIbKLsL srivs<br />
iblkul vfjb Bfa<br />
kYrIar QrmoikMg aYNz<br />
kYrIar XUint<br />
ieMjx ieQy ss<strong>qy</strong> Bfa<br />
Au<strong>qy</strong> bdly jFdy hn<br />
909-350-3310, 909-697-5808<br />
balwindernats@yahoo.com<br />
14320 Slover Ave., Fontana, CA 92337<br />
‘c pSjfb Br ‘c ros Dr<strong>ny</strong> dyx df pRogrfm<br />
AulIikaf igaf hY. <strong>tfeItlr</strong> <strong>qy</strong> swjx<br />
kumfr <strong>nUM</strong> itkt dyx dy mfmly ‘<strong>qy</strong> pihlF<br />
hI iswK sMsQfvF BVkIaF hoeIaF hn, pr<br />
sI[bI[afeI[ <strong>dI</strong> irport <strong>ny</strong> ies mfmly <strong>nUM</strong><br />
hor hvf dy ky lokF dy guwsy <strong>nUM</strong> sVkF ‘<strong>qy</strong><br />
lY aFdf hY, ijs nfl kFgrs <strong>nUM</strong> hux<br />
(bfkI sPf 6 Au<strong>qy</strong>)<br />
1984 df iswK kqlyafm<br />
tflU jvfb qoN iKJy pwqrkfr <strong>ny</strong><br />
icdMbrm vwl juwqI vgfh ky mfrI<br />
nvIN idwlI (<strong>pMjfb</strong> tfeImjL inAUjL srivs):sInIar kFgrsI afgU <strong>qy</strong><br />
kyNdrI gRih mMqrI pI icdMbrm <strong>nUM</strong> Aus smyN ajIb iksm dy hflfq df sfhmxf krnf<br />
ipaf jdoN ihM<strong>dI</strong> aKbfr dYink jfgrx dy iewk pwqrkfr, jrnYl isMG <strong>ny</strong> 1984 dy iswK<br />
ivroDI dMigaF ivc kFgrs afgU jg<strong>dI</strong>È <strong>tfeItlr</strong> ƒ sI bI afeI vloN klIn icwt<br />
idw<strong>qy</strong> jfx df ivroD kridaF iek pRYs kfnPrMs dOrfn AunHF ƒ juwqI kwZ mfrI. juwqI sRI<br />
icdMbrm dy moZy <strong>ny</strong>iVEN guËr ky ipwCy jf izwgI. Gtnf dy vfprn qoN bfad kFgrs<br />
pfrtI <strong>ny</strong> iesLfrf idwqf hY ik <strong>tfeItlr</strong> a<strong>qy</strong> swjx kumfr smyq idwlI dMigaF leI<br />
kiQwq rUp ivc ijLmyvfr lIzrF <strong>nUM</strong> lok sBf ivc itktF dyx df muwdf muV qoN ivcfr<br />
aDIn ilaFdf jf skdf hY.<br />
pwqrkfr jrnYl isMG vloN icdMbrm vl bUt AuCflx qoN bfad vI sLRI icdMbrm<br />
pwqrkfrF dy svflF dy jvfb idMdy rhy. sRI icdMbrm <strong>ny</strong> ibnf iksy guwsy iglHy dy AuQy<br />
mOjUd surwiKaf mulfËmF ƒ ikhf ik ies ƒ bfhr lY jfAu. AunHF <strong>ny</strong> pwqrkfr ƒ bfhr<br />
iljf rhy surwiKaf mulfjLmF ƒ ikhf ik Auh ies ƒ arfm nfl bfhr lY jfx. Gtnf<br />
dy qurMq bfad puils <strong>ny</strong> pwqrkfr ƒ afpxI igRÌq ivc lY ilaf pr mOky <strong>dI</strong> nËfkq<br />
ƒ dyKidaF kFgrs <strong>ny</strong> koeI mfmlf drj nhIN krvfieaf. ies qoN bfad sRI icdMbrm<br />
<strong>ny</strong> jrnYl isMG ƒ muafÌ krn <strong>dI</strong> gwl khI <strong>qy</strong> awDy GMty <strong>dI</strong> puwCigwC qoN bfad pwqrkfr<br />
ƒ irhfa kr idwqf igaf.<br />
ies Gtnf nfl hfl aMdr ijwQy hÌVf-dPVI mwc geI, AuQy hI sRI icdMbrm <strong>ny</strong><br />
pwqrkfrF dy svflF dy jvfb idw<strong>qy</strong>. AunHF ikhf ik iksy Bfvuk ivakqI <strong>dI</strong> kfrvfeI<br />
nfl pUrI pRYs kfnPrMs ‘c rukfvt nhIN pYx dyxI cfhI<strong>dI</strong>. ieh Gtnf Aus smyN vfprI<br />
jdoN pwqrkfr <strong>ny</strong> iswK dMigaF sbMDI <strong>tfeItlr</strong> ƒ klIn icwt dyx bfry sRI icdMbrm qoN<br />
spwÈtIkrn mMigaf. <strong>tfeItlr</strong> bfry siQqI spwÈt kridaF sRI icdMbrm <strong>ny</strong> ikhf ik<br />
sI bI afeI kyNdrI gRih mMqrfly dy aDIn nhIN hY. AunHF ikhf ik ijwQoN qwk mYƒ pqf hY<br />
nf qF kyNdrI gRih mMqrfly ƒ a<strong>qy</strong> nf hI srkfr dy iksy hor mMqrfly <strong>ny</strong> sI bI afeI ‘<strong>qy</strong><br />
dbfa pfieaf hY.<br />
AunHF ikhf ik sI bI afeI <strong>ny</strong> isrÌ adflq ƒ iewk irport idwqI hY <strong>qy</strong> irport ƒ<br />
svIkfr krnf jF asvIkfr krnf jF sI bI afeI duafrf awgy jFc krvfAux leI<br />
kihxf adflq ‘<strong>qy</strong> inrBr krdf hY.<br />
iPr vI jrnYl isMG vloN afpxy svfl ‘<strong>qy</strong> aVHy rihx ‘<strong>qy</strong> sRI icdMbrm <strong>ny</strong> Aus ƒ<br />
ikhf, “ies ‘<strong>qy</strong> koeI bihs nhIN, qusIN ies mMc df glq pRXog kr rhy ho.” ieMnf<br />
kihx qoN bfad pwqrkfr <strong>ny</strong> AunHF vwl juwqI vgfh mfrI. juwqI mfrn <strong>dI</strong> Gtnf qoN<br />
(bfkI sPf 6 Au<strong>qy</strong>)
sfl 10 aMk 15 <strong>pMjfb</strong> tfeImjL 11 aprYl 2009 (2)<br />
Ç siqgur pRswid Ç<br />
ivsfKI smfgm<br />
gurU ipafrI sfD sMgq jIE<br />
vfihgurU jI kf Kflsf..<br />
vfihgurU jI kI Pqih..<br />
afp smUh sfD sMgq <strong>nUM</strong> bynqI hY ik ivsfKI df pivwqr idhfVf 13 aprYl muqfbk<br />
pihlI vYsfK idn somvfr <strong>nUM</strong> af irhf hY. gurduafrf gurjoq pRkfsL sfihb (afeIlYNz<br />
lyk) isLkfgo ivKy 17, 18 a<strong>qy</strong> 19 aprYl 2009 (sLuwkrvfr, sincrvfr, aYqvfr) <strong>nUM</strong><br />
sMq bfbf dljIq isMG jI isLkfgo vfilaF vloN smUh sMgqF dy sihXog sdkf aiqaMq<br />
sLrDf sihq mnfieaf jf irhf hY. swcKMz sRI hrimMdr sfihb dy hjUrI rfgI BfeI<br />
hrpRIq isMG jI jQy smyq sMgqF <strong>nUM</strong> sLbd kIrqn rfhIN inhfl krngy. afp smUh sMgqF<br />
dy crnF ivc bynqI hY ik smyN isr phuMc ky siqsMg df lfhf pRfpq kro jI.<br />
gurduafrf gurjoiq pRkfsL sfihb, afeIlYNz lyk, isLkfgo<br />
sMgqW dy dws smUh syvwdwr<br />
gurdvwrw gurjoiq pRkwS swihb (AweIlYNf lyk), iSkwgo, AmrIkw<br />
Guru Nanak Sikh Mission of America Inc.<br />
217 W. State Rd. Island Lake, IL- 60042 USA<br />
Ph. 847-526-5633, Fax : 847-526-5678<br />
E-mail : waheguru@sikhmission.com<br />
pRogrwm dw vyrvw<br />
1[ sRI aKMz pfT sfihb<br />
17, 18, 19 aprYl, 2009<br />
2[ pfT sRI rihrfs sfihb jI<br />
sLfm 6:30 qoN 7:00 vjy qwk<br />
3[ kIrqn rfgI jQf<br />
sLfm 7:00 qoN 8:30 vjy qwk<br />
4[ 19 aprYl (aYqvfr)<br />
insLfn sfihb <strong>dI</strong> syvf svyry 10 vjy<br />
5[ 19 aprYl (aYqvfr) <strong>nUM</strong> idn df <strong>dI</strong>vfn<br />
svyry 10:00 qoN dupihr 1:00 vjy qwk<br />
gurU kw lMgr Aqut vr<strong>qy</strong>gw
sfl 10 aMk 15 <strong>pMjfb</strong> tfeImjL 11 aprYl 2009 (3)<br />
Sikh Religious Society of North West Indiana<br />
Ç siqgur pRswid<br />
Ç<br />
pRogrfm<br />
rfgI jQy <strong>qy</strong> kQf vfck<br />
BfeI mihMdr isMG<br />
BfeI hrpfl isMG<br />
gurU Gr dy sMgIq ividafilaf<br />
dy ividafrQI bwcy<br />
dsqfr idvs vI mnfieaf jfeygf<br />
gurU kf lMgr aquwt vr<strong>qy</strong>gf<br />
smUh sMgqF <strong>nUM</strong> ivsfKI mubfrk!<br />
dsmysL ipqf sfihb sRI gurU goibMd isMG jI dy sfjy<br />
Kflsf jI dy jnm idhfVy <strong>dI</strong> smUh sMgqF <strong>nUM</strong><br />
smUh sMgqF dy crnF ivc bynqI hY Kflsy df isrjxf idhfVf gurduafrf krfAUn puafieMt ivc sMgqF vloN 19 aprYl,<br />
2009 <strong>nUM</strong> mnfieaf jf irhf hY. ies mOky sLbd kIrqn df pRvfh cwlygf, gur sLbd ivafiKaf hovygI a<strong>qy</strong> pMQk ivcfrF<br />
hoxgIaF. afp sB <strong>nUM</strong> ies mOky hfjLrIaF Br ky jIvn sPlf krn <strong>dI</strong> bynqI hY jI.<br />
ijQY jfie bhY myrf siqgurU so Qfn suhfvf rfm rfjy]<br />
19 aprYl, 2009<br />
sfD sMgq dy JfVUbrdfr<br />
Governing Body;<br />
Dr. Gurbachan Singh Kapoor, M.D.(President)<br />
S. Gurnam Singh Sidhu (Executive Sect.)<br />
S. Rajinder Singh Bains (Financial Sect.)<br />
S.Ravinder Singh Pannu (Religious Sect.)<br />
S. Jaspal Singh Ghotra (PR & Ed. Sect.)<br />
Board Of Trustees: 1.Dr. Gurbachan Singh Kapoor, M.D. 2. S. Surjit Singh<br />
Grewal 3. S. Harjit Singh Sahi.4. S. Sukhdev Singh Multani.5. S. Gurnam<br />
Singh Sidhu. 6.Dr. Renu Juneja, Ph.D. 7. S. Kuldip Singh Turke. 8. S. Sarwan<br />
Singh. 9. S. Rajbir Singh Boparai.10. S. Gurinder Singh. 11. S. Shamsher Singh<br />
Boparai. 12. S. Rajinder Singh Bains.13. S. Baldev Singh.14. S. Balraj<br />
Singh.15. S. Amrik Singh Basra. 16. S. Kuldip Singh. I7. S. Lakhwinder Singh.<br />
Honorary -Members. S. Inderpal Singh.<br />
aYs[ afr[ aYs[ afP ieMzIafnf<br />
gurdvfrf krfAUn puafieMt (ieMzIafnf)<br />
10005 Colorado St, Crown Point, IN 46307, Ph: 219-793-9446<br />
gurU pMQ dy dfs<br />
smUh sMgq <strong>qy</strong> pRbMDk kmytI gurdvfrf krfAUn puafieMt
sfl 10 aMk 15 <strong>pMjfb</strong> tfeImjL 11 aprYl 2009 (4)<br />
gurU nfnk iswK sYNtr, lYnisMg<br />
4701 Pleasant Grove, Lansing, MI 48910 Ph: 517-272-0231<br />
lYnisMg, imsLIgn ivc Kflsy dy jnm idhfVy ‘<strong>qy</strong><br />
isLkfgo, krfAUn puafieMt, ieMzIanaYpoils, sfAUQbYNz, imlvfkI, iztrfiet, grYNz rYipzjL,<br />
mskIgn, jYksn, PilMt, sfgInfa, kYlmjLU, bYtl krIk a<strong>qy</strong> hor dUr <strong>ny</strong>Vy <strong>dI</strong> sMgq dy sihXog nfl<br />
mhfn ngr kIrqn<br />
sincrvfr,18 sincrvfr,18 aprYl aprYl 2009<br />
2009<br />
siBafcfrk poRgrfm<br />
ngr kIrqn qoN bfad iek siBafcfrk poRgrfm vI pysL kIqf<br />
jfeygf, ijs ivc lok klfkfr rivMdr gryvfl, jYlI, rfxf<br />
rxbIr, hirMdr sMDU, <strong>dI</strong>pk iZwloN, aMimRqf ivrk, gurlyj aKqr<br />
a<strong>qy</strong> divMdr idEl gIq-sMgIq df pRogrfm pysL krngy. ies qoN<br />
ielfvf igwDy a<strong>qy</strong> BMgVy dy mukfbly vI krvfey jfxgy. amrIkI muK<br />
Dfrf dy afgU a<strong>qy</strong> aiDkfrI sMgqF <strong>nUM</strong> sMboDn krngy.<br />
Sponsors:Grill of India, Flint (MI) 810-230-7090<br />
Ajay Badhwar Tax and Accounting Services 517-393-0720.<br />
Sangath Foods, Lansing (MI) 517-333-6536<br />
Trepco Wholesale Groceries,248-546-3661<br />
Worldwide Travel 1-800-504-3044<br />
pRogrfm<br />
pRogrfm<br />
sincrvfr, 18 aprYl 2009 <strong>nUM</strong> gurduafrf<br />
sfihb ivc aKSz pfT df Bog svyry 9[00 vjy<br />
pfieaf jfvygf. hjLUrI rfgI BfeI joigMdr<br />
isMG zyhrfdUn vfly a<strong>qy</strong> hor kIrqnI a<strong>qy</strong><br />
ZfzI jQy gursLbd kIrqn a<strong>qy</strong> iswK ieiqhfs<br />
nfl sMgqF <strong>nUM</strong> joVngy. ies AuprMq sMgqF<br />
irvrPrMt pfrk, (lYnisMg zfAUn tfAUn pfrk)<br />
ivc iekwqr hoxgIaF.<br />
iesy pfrk qoN pryz sRI gurU gRMQ sfihb <strong>dI</strong><br />
agvfeI ivc afrMB hovygI a<strong>qy</strong> afpxy rUt ‘<strong>qy</strong><br />
huM<strong>dI</strong> hoeI iesy pfrk ivc hI af ky smfpq<br />
hovygI. pryz dy sB qoN awgy pSj ipafry<br />
afpxIaF rvfieqI pusLfkF ivc cwlxgy. pryz<br />
<strong>dI</strong> smfpqI ‘<strong>qy</strong> irvr PrMt pfrk ( 300 N.<br />
Grand Ave,Lansing,MI 48933)<br />
ivc sMgqF leI lMgr df KLfs pRbMD hovygf.<br />
Cultural program will follow<br />
kY<strong>ny</strong>zf qoN gqky <strong>dI</strong> tIm<br />
qfjLf jlybIaF<br />
grmf grm pkOiVaF df<br />
ivsLysL pRbMD<br />
Free city parking across the Park on Capital Ave.<br />
Contacts: Gurudwara Sahib (517) 272-0231,<br />
Ladi Multani (517) 204-4171, S. Balbir Singh (917) 214-8483
sfl 10 aMk 15 <strong>pMjfb</strong> tfeImjL 11 aprYl 2009 (5)<br />
iztrfiet dy BMgVf iPAUËn-10 ‘c<br />
vrjInIaf <strong>dI</strong> vI[sI[XU[ tIm jyqU<br />
iztrfiet, imÈIgn (rysLm<br />
isMG sYxI):<strong>pMjfb</strong>I ijwQy vI jfx Auh<br />
afpxy Drm, pihrfvy, siBafcfr, KyzF<br />
<strong>qy</strong> hor pRogrfm krvf ky afpxy ipCokV<br />
nfl juVy rihx leI XqnÈIl rihMdy hn.<br />
iesy lVI aDIn iztrfiet <strong>dI</strong> <strong>pMjfb</strong>I<br />
kimAUintI <strong>ny</strong> sfAuQ eyÈIan klcrl<br />
PfAuNzyÈn a<strong>qy</strong> hfeIp pRozkÈn dy sihXog<br />
nfl dsvyN BMgVf iPAUËn df afXojn lMGy<br />
sincrvfr <strong>dI</strong> Èfm iPlmor iztrfiet dy<br />
vuzvrz QIeytr ivc kIqf.<br />
ies mukfbly ivc amrIkf a<strong>qy</strong><br />
kY<strong>ny</strong>zf qoN pI[sI[eI[pI[ tIm, pilmQ kYNtn<br />
aYjUkyÈnl pfrk, kYNtn, imÈIgn,<br />
sI[aYm[XU[ cwk dy BMgVf tIm kfr<strong>ny</strong>gI<br />
mYln XunIvristI, pYnslvInIaf,<br />
XunIvristI ievfnstn <strong>dI</strong> tIm nfrQ<br />
vYstrn BMgVf, ielInfey, nwc<strong>dI</strong> jvfnI<br />
(torFto), imÈIgn BMgVf XunIvristI afP<br />
imÈIgn aYn afrbr kYNps, imÈIgn styt<br />
XunIvristI <strong>dI</strong> aYm[aYs[XU[ BMgVf tIm,<br />
lfs aYNjls qoN axK <strong>pMjfb</strong> <strong>dI</strong> tIm,<br />
vrjInIaf kfmnvYlQ XunIvristI vloN<br />
vI[sI[XU[ tIm, ismon PryËr XunIvristI<br />
bI[sI[ kY<strong>ny</strong>zf <strong>dI</strong> aYs[aYP[XU[ tIm, bfstn<br />
mYsficAUsYts vloN bfstn BMgVf a<strong>qy</strong><br />
iztrfiet imÈIgn vloN pMj dirafvF <strong>dI</strong><br />
Èfn tImF <strong>ny</strong> Bfg ilaf.<br />
tImF ivcfly mukfblf PsvF sI.<br />
vrjInIaf kfmnvYlQ XunIvristI <strong>dI</strong><br />
vI[sI[XU[ tIm <strong>ny</strong> pihlf sQfn hfisl kIqf<br />
<strong>qy</strong> ‘pMj dirafvF <strong>dI</strong> Èfn’ iztrfiet<br />
imÈIgn <strong>dI</strong> tIm <strong>ny</strong> dUsrI pujIÈn afpxI<br />
JolI puafeI. kYlIPornIaf qoN ‘axK <strong>pMjfb</strong><br />
<strong>dI</strong>’ tIm <strong>ny</strong> qIjf sQfn hfsl kIqf. ienHF<br />
jyqU tImF <strong>nUM</strong> kRmvfr 2000, 1000 a<strong>qy</strong><br />
dUsry sQfn ‘<strong>qy</strong> rhI iztrfiet imÈIgn <strong>dI</strong> BMgVf tIm jyqU trfPI nfl<br />
iswK <strong>dI</strong> pirBfsLf bfry<br />
PYslf rfKvF<br />
cMzIgVH : pSjfb hirafxf hfeI<br />
kort <strong>ny</strong> iswK <strong>dI</strong> pirBfsLf nfl sbMDq<br />
iek ptIsLn ivc AuTfey mfmly ‘<strong>qy</strong> afpxf<br />
PYslf rfKvF kr ilaf.<br />
alvr (rfjsQfn) qoN afey igafnI<br />
hirMdr isMG <strong>ny</strong> jsits jg<strong>dI</strong>sL isMG,<br />
jsits jsbIr isMG a<strong>qy</strong> jsits ajY<br />
kumfr imwql dy bYNc <strong>nUM</strong> dwisaf ik vkIl<br />
pivq mw<strong>qy</strong>vfl <strong>ny</strong> Aus <strong>dI</strong>aF hdfieqF<br />
muqfbk ijLrf nhIN kIqI. gurlIn kOr a<strong>qy</strong><br />
kuJ hornF, ijnHF <strong>nUM</strong> kys kwty hox <strong>dI</strong> ibnHF<br />
‘<strong>qy</strong> sRI gurU rfmdfs ieMstIicAUt afP<br />
mYzIkl aYjUkysLn aYNz irsrc, aSimRqsr<br />
ivc aYm[bI[bI[aYs[ ivc dfKlf dyx qoN<br />
ienkfr kr idwqf igaf sI, <strong>ny</strong> hfeI kort<br />
ivc ptIsLn dfier kIqI sI.<br />
kY<strong>ny</strong>zf ’c BuwkI <strong>qy</strong> aPIm<br />
vycdy 22 pSjfbI PVy<br />
jgrfEN : zoizaF (BuwkI) df DMdf<br />
isrP pSjfb ‘c hI vwzI pwDr ‘<strong>qy</strong> nhIN ho<br />
irhf, sgoN kY<strong>ny</strong>zf vrgy agFhvDU mulk<br />
‘c vI zozy vycx <strong>qy</strong> KrIdx vfilaF <strong>dI</strong><br />
Gft nhIN, sgoN ies DMdy ‘c vwzI igxqI<br />
‘c pSjfbI lwgy hoey hn, ijs df Kulfsf<br />
AuQoN <strong>dI</strong> puils vloN kIqI kfrvfeI dOrfn<br />
sfhmxy afieaf a<strong>qy</strong> zozy vycx dy dosL<br />
‘c iek do nhIN sgoN, pUry 22 pSjfbI<br />
kY<strong>ny</strong>zIan puils <strong>ny</strong> igRPqfr kI<strong>qy</strong>.<br />
500 zflr df nkd ienfm idqf igaf.<br />
hornF tImF <strong>nUM</strong> trfPLIaF dy ky snmfinq<br />
kIqf igaf. sMgIqk <strong>qy</strong> inRq <strong>dI</strong> ies sLfm<br />
mOky gfiek ibkrm isMG <strong>ny</strong> vI drÈkF<br />
df mnorjn kIqf.<br />
zf[ hrijMdr isMG by<strong>dI</strong>, s[<br />
riÈMdrpfl isMG igwl, rfj isMG bYNs,<br />
mnIÈ ktfrIaf, afnstfr isMG hMs a<strong>qy</strong><br />
suBfÈ kflykr <strong>ny</strong> jwjF <strong>dI</strong> BUimkf inBfeI.<br />
poRgrfm dy host sRI hYrI sMDU sn.<br />
ies sMgIqk sLfm ƒ kfmXfb<br />
bxfAux leI s[ cYn isMG sMDU, sRI drÈn<br />
isMG gryvfl, sRI krn igwl, Buwlr<br />
svItË, lyk Èor guurwp jnrl kMtrYktr<br />
a<strong>qy</strong> mfnhftn jI mYt <strong>ny</strong> aihm BUimkf<br />
inBfeI.<br />
sfvDfn! pRogrfm bdl ky ey tI aYm ‘coN corI ho sk<strong>dI</strong> hY<br />
bykrsPIlz:jy quhfzy stor <strong>qy</strong> ey<br />
tI aYm msLIn lgI hY qF sfvDfn. ey tI<br />
aYm msLIn lfAux vflf jF ies Au<strong>qy</strong> kMm<br />
krn vflf tYknIsLIan quhfzI msLIn dy<br />
poRgrfm bdl ky pYsy kwZ ky lY jf skdf<br />
hY. jy qusF iDafn nf idwqf qF quhf<strong>nUM</strong> iesdf<br />
pqf vI nhIN lg skygf a<strong>qy</strong> qusIN hYrfn<br />
hI huMdy rhogy ik msLIn ivc rkm ikMnI<br />
pfeI sI a<strong>qy</strong> trFjYksLnF ikMnI rkm <strong>dI</strong>aF<br />
hoeIaF hn. aijhI hI iek Gtnf ieQoN dy<br />
iek ilkr stor Au<strong>qy</strong> Aus smyN vfprI<br />
jdoN pfey gey kYsL a<strong>qy</strong> gfhkF vloN kZfey<br />
gey kYsL ivcfly 300 zflr df Prk<br />
mSzI aihmdgVH : swqfDfrI<br />
sLRomxI akflI dl dy sQfnk afgUaF a<strong>qy</strong><br />
vrkrF <strong>nUM</strong> srkfr bxn qoN bfad lMGI 4<br />
apRYl <strong>nUM</strong> Aus vyly qIjI vfr mfXUsI hoeI<br />
jdoN 26 vrHy pihlF Drm XuwD morcy dOrfn<br />
ieQy <strong>ny</strong>Vy kuwp dy toty ‘<strong>qy</strong> puils PfieirMg<br />
dOrfn sLhId hox vfly 12 iswK ihMdU a<strong>qy</strong><br />
musilm pfrtI vrkrF <strong>dI</strong> sLhfdq ‘<strong>qy</strong> muwK<br />
mSqrI pRkfsL isMG bfdl smyq iksy vI<br />
sInIar pfrtI afgU <strong>ny</strong> Gtnf vflI QF<br />
‘<strong>qy</strong> sLrDf dy do sLbd nhIN afKy. pfrtI<br />
hfeIkmfn vloN mfXUs ienHF afgUaF <strong>ny</strong><br />
afpxy pirvfrF ‘coN sLhId hoey mYNbrF <strong>nUM</strong><br />
Xfd krn leI afpxy sfQIaF smyq<br />
afpxy GrF ivc jF ipSzF dy gurduafiraF<br />
ivKy sfdy smfgmF dOrfn sLrDFjlI ByNt<br />
kIqI.<br />
Drm XuwD morcf a<strong>qy</strong> pIVq pirvfr<br />
kmytI dy pRDfn hrI isMG jMzflI <strong>dI</strong><br />
agvfeI ivc sQfnk akflI afgUaF a<strong>qy</strong><br />
vrkrF <strong>ny</strong> aPsos pRgt kIqf ik 4 apRYl<br />
1983 <strong>nUM</strong>, ieQoN <strong>ny</strong>Vy kuwp dy toty ‘<strong>qy</strong> kI<strong>qy</strong><br />
rsqf roko morcy dOrfn puils vloN kIqI<br />
aSnHI PfieirMg dOrfn sLhId hox vfly 12<br />
pfrtI kfrkuMnF a<strong>qy</strong> jLKLmI hox vfly 65<br />
ivakqIaF dy pirvfrF <strong>dI</strong> iksy <strong>ny</strong> sfr nf<br />
puwCI a<strong>qy</strong> nf hI koeI smfgm krky sLhIdF<br />
inkilaf.<br />
stor mflk <strong>ny</strong> hfl <strong>dI</strong> GVI afpxI<br />
pCfx nf dwsx dy vfady nfl dwisaf ik<br />
ey tI aYm msLIn splfeI krn vflf<br />
ivakqI msLIn <strong>dI</strong> sfP sPfeI krn dy<br />
bhf<strong>ny</strong> nfl msLIn Au<strong>qy</strong> ikMnf icr kMm krdf<br />
irhf. pr sLfm <strong>nUM</strong> jdoN AunHF ey tI aYm<br />
msLIn ivc pfey kYsL a<strong>qy</strong> hoeIaF<br />
trFjYksLnF <strong>nUM</strong> imlfieaf qF 300 zflr<br />
df Prk inkilaf. AunHF msLIn <strong>dI</strong> irport<br />
kwZI ijs ivcoN sfP jfhr hoieaf ik pMj<br />
zflr <strong>dI</strong> QF ‘<strong>qy</strong> vIh zflr dy not kwZx<br />
leI msLIn dy pRogrfm ivc qb<strong>dI</strong>lI kIqI<br />
Drm XuwD morcy dy sLhIdF <strong>nUM</strong> aYqkIN vI<br />
Buwilaf akflI dl<br />
<strong>nUM</strong> sLrDFjlI ByNt kIqI geI.<br />
AunHF dfavf kIqf ik jdoN bI<strong>qy</strong> smyN<br />
dOrfn AunHF <strong>ny</strong> s[ bfdl <strong>nUM</strong> sLhIdF pRqI<br />
byruKI bfry ikhf sI qF AunHF <strong>ny</strong> pfrtI dy<br />
skwqr jnrl suKdyv isMG ZINzsf <strong>dI</strong><br />
hfjLrI ivc ieh sPfeI idwqI sI ik AunHF<br />
<strong>nUM</strong> iksy sInIar afgU <strong>ny</strong> ieh idn mnfAux<br />
leI ikhf hI nhIN sI.<br />
morcy dOrfn hrI isMG dy ipqf Bfg<br />
isMG jMzflI klF, ieMdr jIq isMG duDfl,<br />
gurmIq isMG mSnvI, gurcrn isMG<br />
kMgxvfl, jgIr isMG a<strong>qy</strong> Aujfgr isMG<br />
jogImfjrf, pvn kumfr Kfnpur, muhMmd<br />
iesmfeIl rxvF, muhMmd rPIk<br />
mflyrkotlf, amrjIq isMG jMizaflf,<br />
guridafl isMG AupokI, ielm<strong>dI</strong>n rMxvF<br />
a<strong>qy</strong> mwGr isMG lsoeI dy sLhId hox qoN<br />
ielfvf 65 ivakqI jLKLmI hoey sn a<strong>qy</strong><br />
drjnF trYktr sfV idw<strong>qy</strong> gey sn.<br />
sLhIdF dy ipSzF ivc cOvI GSty ibjlI<br />
splfeI, kuwp toty ‘<strong>qy</strong> sLhI<strong>dI</strong> smfrk a<strong>qy</strong><br />
pIVq pirvfrF <strong>nUM</strong> iqMn iqMn lwK rupey<br />
<strong>dI</strong>aF grFtF ‘<strong>qy</strong> bws primt sLRI bfdl<br />
vloN pihlF muWK mSqrI huMidaF mSnIaF<br />
mSgF ‘coN pUrIaF hoxIaF bfkI hn.<br />
punjabtimesusa.com<br />
geI a<strong>qy</strong> PflqU pYsy kZfey gey. sbMDq<br />
ivakqI <strong>ny</strong> pihlF qF pYrF Au<strong>qy</strong> pfxI vI<br />
nf pYx idwqf pr jd AunHF krn kfAUNtI dy<br />
sLYirP pfs irport ilKvf idwqI qF ieh<br />
ivakqI Kud stor ‘<strong>qy</strong> af ky Prk <strong>dI</strong><br />
rkm moV igaf. iesy dOrfn krn kfAUNtI<br />
sLYirP <strong>ny</strong> ies mfmly ivc pYtI QYPt (corI)<br />
<strong>dI</strong> irport ilK leI hY a<strong>qy</strong> mfmly <strong>dI</strong><br />
CfxbIx sLurU kr idwqI hY. KdsLf jfihr<br />
kIqf jf irhf hY ik aijhy hor mfmly vI<br />
sfhmxy af skdy hn ijnHF bfry stor<br />
mflkF <strong>nUM</strong> pqf nf lwgf hovy jF AunHF iDafn<br />
hI nf kIqf hovy.<br />
puqrF <strong>nUM</strong> akl <strong>dI</strong> puVI<br />
idMdf bfp jylH ‘c<br />
Port vrQ, tYkss: pVHfeI ivc<br />
lgfqfr kmjor cl rhy afpxy 8 <strong>qy</strong> 10<br />
sfl dy puqrF <strong>nUM</strong> idwqI inkI ijhI sjf<br />
inwk ptyl <strong>nUM</strong> 17 GMty leI jylH lY geI.<br />
ieQyy iek motl dy mflk inwk ptyl dy<br />
lVky pVHfeI vl Gwt a<strong>qy</strong> Kyzx vl vwD<br />
iDafn idMdy sn ijs krky 8000 zflr<br />
sflfnf Krc ky pRfeIvyt skUl ivc pfAux<br />
dy bfvjUd Auh pVHfeI ivc kmjLor hI rhy.<br />
ipCly hP<strong>qy</strong> jdoN skUl qoN mfVy gryzF<br />
<strong>dI</strong> muV irport afeI qF BfrqI soc anusfr<br />
ienHF inwky sLrfrqIaF <strong>nUM</strong> akl dyx leI<br />
42 sflf inwk <strong>ny</strong> iek idn rwsI lY ky dohF<br />
<strong>nUM</strong> afpxI motl dy ivhVy ivc lgy do<br />
KMiBaF nfl bMnH idwqf. ajy ds imMt vI<br />
nhIN hoey hn ik iksy lMGdy-twpdy <strong>ny</strong><br />
puils <strong>nUM</strong> kfl kr idwqI. puils <strong>ny</strong> inwk<br />
<strong>nUM</strong> bwicaF nfl mfVf ivhfr krn dy dosL<br />
hyT igRPqfr krky jylH Byj idwqf. inwk<br />
df svfl sI ik ieh kYsf kf<strong>nUM</strong>n hY ik<br />
mfpy afpxy bwicaF <strong>nUM</strong> shI rfs<strong>qy</strong> pfAux<br />
leI inwkI-motI sjLf vI nhIN dy skdy.<br />
inwk <strong>dI</strong> motl ivc keI sfl rihM<strong>dI</strong> rhI<br />
sYlI nobl df kihxf sI ik inwk iek<br />
cMgf ipqf hY a<strong>qy</strong> mY<strong>nUM</strong> lgdY ik ies<br />
mfmly ivc kf<strong>nUM</strong>n <strong>nUM</strong> ijafdf hI iKicaf<br />
igaf hY. pr ies Gtnf qoN bfad jdoN<br />
vzy muMzy irsLb df aglf tYst hoieaf qF<br />
Ausdy gryz swcmuc hI ibhqr sI.
sfl 10 aMk 15 <strong>pMjfb</strong> tfeImjL 11 aprYl 2009 (6)<br />
<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong><br />
Established in 2000<br />
10th Year of Publication<br />
Published every Saturday<br />
by A B Publication Inc.<br />
20451 N Plum Grove Rd.<br />
Palatine, IL 60074-2018<br />
Ph:847-359-0746<br />
Fax:847-705-9388<br />
Editor:<br />
Amolak Singh Jammu<br />
Astt. Editor:<br />
Jaspreet Kaur<br />
Kuljeet Singh<br />
Graphics:<br />
Mandeep Singh<br />
California Bureau:<br />
Ashok Bhaura<br />
(Bureau Chief)<br />
925-752-8025<br />
Tarlochan Singh Dupalpur<br />
(408) 903-9952<br />
Charanjit Singh Pannu<br />
408-608-4961<br />
Devinder Singh<br />
(510) 750-5757<br />
Shiara Dhindsa<br />
661-703-6664<br />
Director Bus. Relations:<br />
Pritam S. Grewal<br />
408-406-0703<br />
Jalandhar Bureau:<br />
Jasvir Singh Sheeri<br />
181-325-1889<br />
181-299-9200<br />
Distributed in:<br />
California, Illinois, Indiana, Michigan,<br />
Wisconsin, Ohio, Iowa,<br />
Missisipi, Arkansas, Texas, Nevada,<br />
Virginia, Oregon, Arizona, Georgia,<br />
Florida, Massachusettes, Washington,<br />
Kansas, Minnesota<br />
fwk rwhIN prcw mMgvwaux leI<br />
swlwnw cMdw: 75 fwlr,<br />
pMj swl leI: 350 fwlr<br />
not: pMjwb tweImz ivc Cpy lyKW<br />
ivcly ivcwrW nwl Adwrw pMjwb tweImz<br />
dw sihmq hoxw jrUrI nhIN hY[<br />
pMjwb tweImz ivc Cpy ieSiqhwrW<br />
ivc kI<strong>qy</strong> gey dwAivAW <strong>dI</strong> jrUrI nhIN<br />
ik Adwrw pMjwb tweImz qweId krdw<br />
hovy[<br />
Disclaimer<br />
The views expressed in the<br />
articles published in the columns<br />
of <strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> are that of<br />
their writers, and it is not<br />
implied that <strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong><br />
endorses them.<br />
Sameway <strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong><br />
does not necessarily endorses<br />
the claims made in the<br />
advertisements published in<br />
<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong>.<br />
All disputes subject to<br />
Chicago jurisdiction.<br />
<strong>tfeItlr</strong> <strong>qy</strong> <strong>bMnI</strong> <strong>muwdy</strong> <strong>ny</strong> <strong>pMjfb</strong> <strong>isafsq</strong> <strong>nUM</strong> <strong>vKLq</strong> pfieaf<br />
hmlfvr ruK <strong>dI</strong> bjfey bcfa <strong>dI</strong> rfjnIqI<br />
krnI pY rhI hY.<br />
iswK jQybM<strong>dI</strong>aF <strong>dI</strong> <strong>tfeItlr</strong> <strong>muwdy</strong><br />
‘<strong>qy</strong> ho rhI lfmbM<strong>dI</strong> df iswDf asr kFgrsI<br />
AumIdvfrF <strong>nUM</strong> hovygf. pSjfb dy kFgrsI<br />
<strong>ny</strong>qf ies mfmly ‘<strong>qy</strong> byvws idKfeI dy rhy<br />
hn. koeI vI sInIar <strong>ny</strong>qf ies mfmly ‘<strong>qy</strong><br />
mIzIaf df sfhmxf krn leI zt ky KVHf<br />
huMdf njLr nhIN af irhf. sI[bI[afeI[ dy<br />
ies PYsly nfl ijQy akflI-Bfjpf<br />
AumIdvfrF dy hOsly bulMd njLr afAuNdy<br />
hn, AuQy kFgrsI AumIdvfrF <strong>nUM</strong> DuVkU<br />
lwgf hoieaf hY.<br />
<strong>tfeItlr</strong> <strong>muwdy</strong> ‘<strong>qy</strong> jo AumId akflI-<br />
Bfjpf AumIdvfrF <strong>nUM</strong> idKfeI dyx lwg peI<br />
hY, Auho AumId kFgrs <strong>nUM</strong> <strong>bMnI</strong> dy mfmly<br />
‘c hONslf bMnHf rhI hY. pSjfb dy<br />
sihkfrqf mMqrI kYptn kMvljIq <strong>dI</strong><br />
sVk hfdsy ‘c mOq ipwCoN Aus dy byty<br />
jsjIq isMG <strong>bMnI</strong> vloN akflI dl <strong>nUM</strong> Cwz<br />
ky afjLfd AumIdvfr vjoN pitaflf qoN lok<br />
sBf <strong>dI</strong> cox lVn dy kI<strong>qy</strong> aYlfn nfl<br />
akflI dl sk<strong>qy</strong> ‘c af igaf hY. <strong>tfeItlr</strong><br />
mfmly <strong>ny</strong> akflI dl dy afgUaF <strong>qy</strong> pfrtI<br />
vrkrF ‘c ijhVI QoVHI bhuqI AumId jgfeI<br />
sI, <strong>bMnI</strong> dy PYsly <strong>ny</strong> Aus <strong>nUM</strong> DuMdlf kr<br />
bIbI nv<strong>dI</strong>p kOr (zf[)<br />
sRI sMnI DUV (imsLIgn)<br />
poR joigMdr isMG rmdyv<br />
s[ svrnjIq isMG iZloN<br />
s[ amolk isMG gfKl<br />
s[ hridafl isMG idEl<br />
zf[ guridafl isMG bsrfn<br />
idwqf jfpdf hY. <strong>bMnI</strong> df asqIPf ijQy bfdl<br />
pirvfr <strong>dI</strong> swqf <strong>isafsq</strong> ‘<strong>qy</strong> ajfrydfrI<br />
pRqI ros mMinaf jf irhf hY, AuQy akflI<br />
dl dy pRDfn a<strong>qy</strong> Aup muwK mMqrI suKbIr<br />
isMG bfdl dy Aus kiQq ibafn ik<br />
‘jsjIq <strong>nUM</strong> iksy ahudy ‘<strong>qy</strong> muV inXukq<br />
krn <strong>dI</strong> koeI loV nhIN, ikAuNik Auh pihlF<br />
hI pSjfb rfj sihkfrI bYNk dy cyarmYn<br />
hn’ df pRqIkrm afiKaf jf irhf hY.<br />
BfvyN suKbIr bfdl <strong>ny</strong> aijhy iksy ibafn<br />
qoN ienkfr kIqf hY, pr ies df jo asr<br />
hoxf sI, Auh ho igaf hY a<strong>qy</strong> ies dy<br />
icMqfjnk iswty sfhmxy afAux qoN ienkfr<br />
nhIN kIqf jf skdf. sLfied ienHF afAux<br />
vfly icMqfjnk iswitaF <strong>nUM</strong> dyKidaF hI<br />
akflI afgUaF a<strong>qy</strong> Kfs krky muwK mMqrI<br />
s[ pRkfsL isMG bfdl <strong>ny</strong> kYptn pirvfr<br />
<strong>nUM</strong> mnfAux leI sfrIaF koisLsLF krky<br />
dyKIaF, pr smJO<strong>qy</strong> <strong>dI</strong>aF sMBfvnfvF<br />
njLr afAux dy bfvjUd, Auh isry nf cVH<br />
skIaF.<br />
kYptn pirvfr <strong>nUM</strong> mnfAux ‘c<br />
kfmXfbI nf imlx kfrn ies gwl dy vI<br />
sMkyq AuWBr ky sfhmxy af rhy hn ik<br />
akflI dl ‘c iek qrHF nfl afpsI <strong>qy</strong><br />
aMdrUnI guwtbfjLI pUry isKrF ‘<strong>qy</strong> hY. BivwK<br />
<strong>pMjfb</strong> tfeImjL df afnryrI slfhkfr borz<br />
s[ blivMdr isMG sMDU<br />
s[ mnjIq isMG igwl<br />
s[ hrjIq isMG sfhI<br />
s[ jYdyv isMG BwTl<br />
s[muKiqafr isMG hIr<br />
‘c ienHF sMkyqF dy amlI rUp lYx <strong>dI</strong>aF<br />
sMBfvnfvF bx<strong>dI</strong>aF jf rhIaF hn.<br />
pitaflf ivc <strong>bMnI</strong> dy KVy hox nfl kYptn<br />
amirMdr isMG <strong>nUM</strong> vI jrf suK df sfh<br />
rhygf. Pitaflf qoN AunHF <strong>dI</strong> pqnI rfxI<br />
pRnIq kOr AumIdvfr hY. aijhy ivc kYptn<br />
amirMdr isMG afpxf kuJ iDafn biTMzf<br />
sIt vl vI lf skxgy ijQy AunHF dy byty<br />
rxieMdr isMG df mukfblf pRkfsL isMG<br />
bfdl <strong>dI</strong> <strong>nUM</strong>h nfl hY.<br />
mfmlf inrf <strong>bMnI</strong> df hI nhIN hY, zr<br />
hor bgfvqF hox df vI hY. aMdry-aMdr<br />
suKbIr bfdl dy kMm-ZMg bfry DUaF DuK<br />
irhf hY.<br />
isafsI hlikaF vloN lfey jf rhy<br />
aMdfijLaF anusfr <strong>bMnI</strong> dy asqIPy a<strong>qy</strong><br />
pitaflf qoN afjLfd AumIdvfr vjoN cox<br />
lVn nfl akflI dl <strong>dI</strong>aF pitaflf,<br />
afnMdpur sfihb a<strong>qy</strong> PqihgVH sfihb lok<br />
sBf sItF df pRBfivq hoxf kudrqI hY.<br />
bfkI sItF ‘<strong>qy</strong> vI ies df asr pY skdf<br />
hY. bnUV ivDfn sBf hlky qoN akflI dl<br />
df ijhVf vI AumIdvfr cox lVygf, Aus<br />
dy ijwqx <strong>dI</strong>aF sMBfvnfvF pYdf krn leI<br />
akflI dl <strong>nUM</strong> idn rfq iek krnf pvygf.<br />
bnUV hlkf pitaflf lok sBf hlky ‘c<br />
pYNdf hox kfrn kYptn pirvfr df ies<br />
Kyqr ‘c cMgf asr rsUK hY a<strong>qy</strong> <strong>bMnI</strong> dy<br />
pirvfr vloN huxy qoN ieQy srgrmIaF sLurU<br />
kr dyx dy sMkyq hn.<br />
akflI dl dy aihm <strong>ny</strong>qfvF rfjbIr<br />
isMG pizaflf, blivMdr isMG sYP<strong>dI</strong>pur<br />
a<strong>qy</strong> krnl nirMdr isMG jwlo dy afpxy<br />
sYNkVy sfQIaF sxy kFgrs ‘c sLfml hox<br />
nfl akflI dl dy afDfr <strong>nUM</strong> Korf lwgf<br />
hY. ieh sB GtnfkRm pSjfb kFgrs a<strong>qy</strong><br />
kYptn amirMdr isMG dy hwk ‘c Bugqdy<br />
idKfeI dy rhy hn, isrP <strong>tfeItlr</strong> df<br />
mfmlf hI kFgrs dy rfh ‘c aiVwkf hY,<br />
ijs <strong>nUM</strong> dUr krn leI kFgrsI <strong>ny</strong>qf hOlI<br />
hOlI rxnIqI iqafr kr rhy hn. kYptn<br />
amirMdr isMG vloN ies <strong>muwdy</strong> ‘<strong>qy</strong> suKbIr<br />
bfdl <strong>nUM</strong> ieh kih ky Gyrnf ik pSj sfl<br />
AunHF pfrlImYNt ‘c ieh muwdf ikAuN nhIN<br />
AuTfieaf, ibafnF nfl kFgrsI afgUaF<br />
<strong>nUM</strong> vI qrk iml rhy hn.<br />
lok sBf coxF dy nqIjy jo vI hox,<br />
pr ienHIN idnIN ienHF dohF isafsI GtnfvF<br />
<strong>dI</strong> pSjfb dy hlikaF ‘c kfPI crcf hY.<br />
cricq <strong>muwdy</strong> afpxf asr jLrUr Cwzdy hn.<br />
ieh asr lok sBf cox dy nqIijaF ‘c<br />
jLrUr idKfeI dyvygf.<br />
tflU jvfb qoN iKJy pwqrkfr <strong>ny</strong> icdMbrm vwl juwqI vgfh ky mfrI<br />
iekdm bfad jrnYl isMG nMU qugluk<br />
roz siQq Qfxy iljfieaf igaf. sLRI<br />
icdMbrm vloN pwqrkfr iKlfP koeI<br />
kfrvfeI nf krn ‘<strong>qy</strong> jLor idw<strong>qy</strong> jfx kfrn<br />
iek GMty bfad hI pwqrkfr jrnYl isMG<br />
<strong>nUM</strong> irhf kr idwqf igaf. ieh pRYs kfnPrMs<br />
kFgrs pfrtI vloN Bfjpf dy ies dosL ik<br />
kFgrs <strong>ny</strong> awqvfd pRqI nrm phuMc<br />
apxfeI hY,dy juafb ivc bulfeI geI sI.<br />
Gtnf qoN iekdm bfad jdoN surwiKaf<br />
krmcfrI jrnYl isMG <strong>nUM</strong> pRYs kfnPrMs<br />
qoN bfhr lY gey qF, gRih mMqrI <strong>ny</strong> ikhf,”<br />
mYN Aus <strong>nUM</strong> muafP kIqf,Auh<strong>ny</strong> ieh sfrf<br />
kuJ iek pl dy jjLbfqI dOry aDIn kIqf”<br />
ies dOrfn dYink jfgrx dy sMpfdk<br />
sMjy gupqf <strong>ny</strong> afpxy iek ibafn ivc ikhf<br />
hY ik pwqrkfr jrnYl isMG dy iKlfP<br />
anusLfsLnI kfrvfeI kIqI jfvygI. AunHF<br />
ikhf ik aijhIaF kfrvfeIaF ijhVIaF<br />
ihMsf a<strong>qy</strong> nPrq PYlf sk<strong>dI</strong>aF hox<br />
aKbfr <strong>dI</strong> nIqI dy ivruD hn. ies dOrfn<br />
sLRomxI gurduafrf pRbMDk kmytI <strong>ny</strong> jrnYl<br />
isMG <strong>dI</strong> kfrvfeI <strong>nUM</strong> iswKF dy jfiejL ros<br />
df pRgtfvf krfr idwqf hY a<strong>qy</strong> ikhf hY ik<br />
jy aKbfr Aus <strong>nUM</strong> nOkrI qoN jvfb idMdf hY<br />
qF sLRomxI kmytI vloN jrnYl isMG <strong>nUM</strong><br />
nOkrI idwqI jfvygI.<br />
<strong>tfeItlr</strong> dy vwj sk<strong>dI</strong> juwqI:<br />
pwqrkfr jrnYl isMG vloN gRih mMqrI<br />
vl AuCflI juwqI qoN BfvyN gRih mMqrI pI<br />
icdMrm qF bc gey hn pr ieh jg<strong>dI</strong>sL<br />
<strong>tfeItlr</strong> dy ‘lwg’ sk<strong>dI</strong> hY.kFgrs<br />
pfrtI aMdrly sUqrF df mMnxf hY ik<br />
jg<strong>dI</strong>sL <strong>tfeItlr</strong> <strong>qy</strong> swjx kumfr BfvyN<br />
idwlI ivc afpxIaF sItF ijwq skdy hn<br />
pr ieh <strong>pMjfb</strong> smyq keI hor KyqrF ivc<br />
kFgrs pfrtI <strong>nUM</strong> nuksfn phuMcf skdy<br />
hn.prtI sUqrF df afKxf hY ik ies<br />
mfmly ivc aMqm PYslf sLRImqI sonIaf<br />
gFDI vloN ilaf jfvygf, jo ky hfl <strong>dI</strong> GVI<br />
dwKx vl cox muihMm ‘<strong>qy</strong> hn. kFgrs<br />
pfrtI dy bulfry sLRI asLvnI kumfr <strong>ny</strong> ikhf<br />
“kFgrs iek vwzI pfrtI hY,ies mudy ‘<strong>qy</strong><br />
ivcfr bfad ivc kIqf jfvygf. vyKdy hF<br />
ik BivK iks pfsy vl qih huMdf hY.”ieQy<br />
ieh vI ijLkrXog hY ik <strong>pMjfb</strong> kFgrs dy<br />
iek vwzy ihwsy <strong>ny</strong> vI kFgrs hfeI kmfn<br />
<strong>nUM</strong> pwqr ilK ky mMg kIqI hY ik jg<strong>dI</strong>sL<br />
tfeItl a<strong>qy</strong> swjx kumfr <strong>nUM</strong> itkt dyx<br />
‘<strong>qy</strong> myV ivcfr kIqI jfvy.<br />
dsxXog hY ik amrIkf dy sfbkf<br />
rfsLtrpqI jfrj busL ‘<strong>qy</strong> vI bgLdfd ivc<br />
iek pRYWs kfnPLrMs dOrfn pwqrkfr<br />
muqMijLr al jLY<strong>dI</strong> <strong>ny</strong> juwqI kwZ ky mfrI sI<br />
jo ik AunHF <strong>nUM</strong> nhIN lwgI sI pr jLY<strong>dI</strong> <strong>nUM</strong><br />
igRPLqfr kr ilaf igaf a<strong>qy</strong> Auh hux vI<br />
jylH ivc hY. ijLkrXog hY ik Bfrq ivc<br />
juwqI suwtx <strong>dI</strong> ieh koeI pihlI Gtnf nhIN<br />
hY. 20 mfrc <strong>nUM</strong> suprIm kort dy jwj<br />
arIjIq psfieq ‘<strong>qy</strong> vI iek aOrq <strong>ny</strong> juwqI<br />
suwtI sI jdoN Aus dy mfmly <strong>dI</strong> bYNc vloN<br />
suxvfeI kIqI jf rhI sI.<br />
akfl qÉq dy jQydfr vloN<br />
pwqrkfr df smrQn<br />
aimRqsr: sRI akfl qÉq dy<br />
jQydfr igafnI gurbcn isMG <strong>ny</strong> iswK<br />
pwqrkfr vloN kyNdrI gRih mMqrI pI<br />
icdMbrm vl juwqI mfrn df smrQn<br />
kridaF ikhf ik smuwcI iswK kOm Ausdy<br />
nfl KVHI hY ikAuNik 1984 dy idwlI dMigaF<br />
dy doÈIaF ƒ kFgrs <strong>ny</strong> lok sBf <strong>dI</strong>aF<br />
coxF ivc itktF dy ky invfijaf hY.<br />
pwqrkfrF nfl gwlbfq kridaF jQydfr<br />
<strong>ny</strong> ikhf ik pI icdMbrm ‘<strong>qy</strong> juwqI suwt ky<br />
iswK pwqrkfr jrnYl isMG <strong>ny</strong> afpxIaF<br />
surwiKaf mulfjLm pwqrkfr jrnYl isMG <strong>nUM</strong> PVH ky kfnPrMs hfl `coN<br />
bfhr iljFdy hoey<br />
BfvnfvF df pRgtfvf kIqf hY. AunHF ikhf<br />
ik ipCly keI idnF qoN iswK kOm 1984 dy<br />
iswK kqlyafm dy doÈI jg<strong>dI</strong>È <strong>tfeItlr</strong><br />
<strong>qy</strong> swjx kumfr ƒ kFgrs vloN lok sBf<br />
coxF ivc itktF dy ky invfjx df ivroD<br />
kr<strong>dI</strong> af rhI hY pr kFgrs hfeI kmFz<br />
‘<strong>qy</strong> ies df koeI asr nhIN ho irhf. AunHF<br />
ikhf ik jykr jrnYl isMG dy iKlfÌ<br />
aÉbfr jF srkfr koeI kfrvfeI kr<strong>dI</strong><br />
hY qF iswK BVk skdy hn, ies leI sMjm<br />
qoN kMm lYx <strong>dI</strong> loV hY. AunHF ikhf ik iswK<br />
kOm ƒ sMjm a<strong>qy</strong> DIrj qoN kMm lYNidaF<br />
AudoN qwk afpxf ivroD jfrI rwKxf cfhIdf<br />
hY, jdoN qwk iswKF ƒ iensfÌ nhIN iml<br />
jFdf.<br />
juwqI iswK pIV df pRqIk<br />
bfdl kyNdrI gRih mMqrI pI icdMbrm<br />
vl iswK pwqrkfr vloN juwqI vgHf ky mfrn<br />
<strong>dI</strong> Gtnf bfry itwpxI kridaF <strong>pMjfb</strong> dy<br />
muwK mMqrI pRkfÈ isMG bfdl <strong>ny</strong> ikhf ik<br />
ieh Aus ivafpk jnqk pIVf <strong>qy</strong> gmoguwsy<br />
df pRqIk hY jo ik 1984 ivc hËfrF<br />
iswKF dy drdnfk kqlyafm dy sMBfvI doÈI<br />
jg<strong>dI</strong>È <strong>tfeItlr</strong> a<strong>qy</strong> hornF ƒ kyNdr<br />
srkfr vloN sI bI afeI rfhIN klIn icwt<br />
idw<strong>qy</strong> jfx ‘<strong>qy</strong> pUry dyÈ ivc PYilaf hoieaf<br />
hY.<br />
ies sbMDI iewk ibafn ivc s[<br />
bfdl <strong>ny</strong> ikhf ik ‘kFgrsI guMizaF dy<br />
igrohF vloN 1984 ivc hËfrF iswKF dy<br />
kqlyafm sbMDI kyNdr srkfr dy vqIry<br />
Au<strong>qy</strong> kyvl iswK smudfie ivc hI nhIN<br />
blik smUh dyÈ vfsIaF aMdr BfrI gmoguwsy<br />
<strong>dI</strong> lihr PYlI hoeI hY.‘ ieh<br />
vihÈIafnf nslkuÈI kyvl iswK kOm<br />
ivruD hI iewk iBafnk jurm nhIN blik<br />
ieh qF sfry dyÈ ‘c a<strong>qy</strong> smuwcI mfnvqf<br />
ivruD kdy vI muafÌ nf kI<strong>qy</strong> jfx vflf<br />
aprfD sI.<br />
s[ jg<strong>dI</strong>sLr isMG klyr (imlvfkI)<br />
s[ drsLn isMG drV<br />
s[ rfijMdr isMG bYNs<br />
s[ gurmIq isMG Kflsf (kYlyPornIaf)
sfl 10 aMk 15 <strong>pMjfb</strong> tfeImjL 11 aprYl 2009 (7)<br />
ho rhy pRogrfm<br />
11 aprYl, 2009<br />
rMglf <strong>pMjfb</strong> 2009-BMgVf,<br />
igDf, bolIaF, lok-nfc a<strong>qy</strong> hor keI<br />
kuJ. lyn tYk hfeI skUl<br />
afzItorIam, sLfm 7:00 vjy. <strong>pMjfb</strong>I<br />
klcrl susfietI isLkfgo Pon: 847-<br />
414-3041<br />
Matrimonials<br />
Jat Hindu Choudhary Family<br />
seeking a suitable match for<br />
their 33 year old son, 5’4”,<br />
U.S. citizen. Seeking a young<br />
nurse, immigrant or student<br />
visa. Please send a photo &<br />
resume to:<br />
Robertchoudhary@yahoo.com<br />
jwt iswK zoz 26, 5’6", mfstr<br />
kMipAUtr amrIkf `c stUzYNt vIjLf ‘<strong>qy</strong><br />
pIaYc[zI[ kr rhI suMdr, suÈIl <strong>qy</strong><br />
Dfrimk ivrqI vflI lVkI leI<br />
XU[aYs[ey[/kY<strong>ny</strong>zf dy grIn kfrz/<br />
istIjLn jF aYc-1 vIËf vfly vr <strong>dI</strong><br />
loV hY. Èrfb nf pIx vfly hI sMprk<br />
krn:704-930-1734,<br />
sandhu_rajpal@hotmail.com<br />
Suitable US citizen or green<br />
card holder mach for Kamboj<br />
Sikh US citizen boy, 5’10”, 26,<br />
electric engineer working in a<br />
reputed compa<strong>ny</strong> near Chicago,<br />
call: 224-623-3923 or<br />
e-mail:bababalji@yahoo.com<br />
SIDHU & ASSOCIATES REALTY<br />
COMMERCIAL REAL ESTATE<br />
GAS STATION, HOTEL, LIQUER STORE<br />
RESIDENTIAL REAL ESTATE IN ILLINOIS<br />
gYs stysLn,<br />
motl, hotl,<br />
ilwkr stor a<strong>qy</strong><br />
hor vpfrk<br />
pRfprtI KrIdx/<br />
vycx leI<br />
sMprk kro<br />
inwkI ijhI gwl df Klfr pY igaf[[[<br />
lMzn : brqfnIaf <strong>dI</strong> mhfrfxI aYlIjLfbYQ <strong>ny</strong> bIqI 3 apRYl nMU jdoN amrIkf <strong>dI</strong><br />
pRQm mihlf imsLyl Ebfmf <strong>nUM</strong> gl lfieaf <strong>qy</strong> imsLyl vloN Auh ijhf s<strong>ny</strong>h idKfAux nfl<br />
brqfnIaf vfsIaF, <strong>dI</strong>aF awKF KuwlHIaF rih geIaF, kfrn ieh hY ik imsLyl <strong>ny</strong> aijhf<br />
krky sLfhI pirvfr <strong>dI</strong> s<strong>dI</strong>aF purfxI rvfieq qoV idwqI. bI<strong>qy</strong> idn imsLyl <strong>qy</strong> mhfrfxI<br />
jdoN iek-dUjy <strong>nUM</strong> imly qF AuQy mOjUd PotogRfPr AudoN dMg rih gey jdoN mhfrfxI <strong>ny</strong><br />
imsLyl <strong>nUM</strong> jwPI pfeI. imsLyl <strong>ny</strong> vI aijhf kr idwqf. ies ‘<strong>qy</strong> mIzIey <strong>ny</strong> rOlf pf idwqf ik<br />
mhfrfxI <strong>nUM</strong> imsLyl <strong>ny</strong> CUh ky sLfhI Grfxy <strong>dI</strong> rvfieq qoV idwqI.<br />
mhfrfxI <strong>ny</strong> imsLyl dy AuWcy kwd ‘<strong>qy</strong> itwpxI kridaF Aus dy lwk <strong>nUM</strong> moh nfl jwPI<br />
pf leI, jdoN bjLurg mhfrfxI <strong>ny</strong> ieMnf moh idKfieaf qF imsLyl qoN vI nf irhf igaf <strong>qy</strong><br />
Aus<strong>ny</strong> vI mhfrfxI <strong>nUM</strong> klfvy ‘c lY ilaf.<br />
Freeway Travel Inc<br />
ssqIAW itktW, Krw<br />
sOdw, ibhqr srivs<br />
Call Raju<br />
Tel: 773-973-0200<br />
Fax: 773-973-0557<br />
2542 W Devon Ave. Chicago IL 60659<br />
bljIq iswDU<br />
Baljit (BJ) Sidhu, Broker<br />
Cell: 630-862-0941<br />
Fax: 630-423-4024<br />
sidhu-realty@hotmail.com<br />
LOANS! LOANS!! LOANS!!!<br />
ü Commercial loans- a<strong>ny</strong> size, a<strong>ny</strong>where!<br />
ü Residential Loans<br />
ü Purchase/Refinance<br />
ü Houses/Gas Stations/Franchises/Motels<br />
ü<br />
ü<br />
Grocery/Liquor Stores<br />
Churches<br />
Rajesh Gupta<br />
414-322-5722 Cell<br />
ABC Mortgage<br />
e-mail:gupta@abcmortgage.biz<br />
6617 W. Capitol Dr. Milwaukee, WI 53216 www.abcmortgage.biz<br />
414-462-2222 (Ph.) 414-462-2220 (Fax)<br />
Visit us on the web: punjabtimesusa.com<br />
Ph: 847-359-0746, Fax: 847-705-9388<br />
Aero Travel & Tours Inc.<br />
8401 N. Crawford Ave #105, Skokie IL 60076<br />
Serving The Community Since 1981<br />
Most Economical Fares & Confirmed Seats to Indian,<br />
Pakistan, Bangladesh, Europe and Middle East.<br />
Consolidators For All Major Airlines<br />
ssqIaF itktF KrIdx leI sf<strong>nUM</strong> kfl kro<br />
Toll Free: (800) 679-1328<br />
or (847) 677-2021<br />
amr kfrpYts<br />
GrF/dPqrF a<strong>qy</strong> hr qrHF<br />
dy mkfnF ivc vDIaf<br />
kuafltI df kfrpYt ss<strong>qy</strong><br />
Bfa puafAu<br />
<strong>dI</strong>vfn aYvinAU, isLkfgo ivc kfrpYts df<br />
iewko iewk stor ijwQoN qusI KrId skdy ho<br />
iblkul nvyN izjLfeIn dy rwg hr iek<br />
kvfiltI ivc, kImqF ienIaF Gwt ik qusIN<br />
soc vI nhIN skdy! afE! dyKo amr<br />
kfrpYts df nvF <strong>qy</strong> byhqrIn cox BrpUr<br />
nvF a<strong>qy</strong> vwzf sLoarUm<br />
e-mail: aerotravel@gmail.com<br />
amrIk isMG<br />
PrI aYstImyt, afrzr krn dy<br />
agly hI idn kfrpYt pfvFgy<br />
Same day service in<br />
Chicago and suburbs<br />
Amar Carpets Inc<br />
vYstrn avYinAU qoN aDf blfk vYst, 2423 W Devon Ave. Chicago IL 60659<br />
kfl kro : amrIk isMG<br />
Ph: 773-508-5253,773-507-8043, Fax: 773-508-5249
sfl 10 aMk 15 <strong>pMjfb</strong> tfeImjL 11 aprYl 2009 (8)<br />
<strong>bMnI</strong> vloN akflI dl qoN asqIÌf, pitaflf qoN cox lVygf<br />
-<strong>pMjfb</strong> tfeImjL inAUjL srivs<br />
cMzIgVH : <strong>pMjfb</strong> <strong>dI</strong> <strong>isafsq</strong> ivc<br />
Aus smyN Ëbrdsq Dmfkf hoieaf, jdoN<br />
mrhUm sihkfrqf mMqrI kYptn kMvljIq<br />
isMG dy puwqr jsjIq isMG <strong>bMnI</strong> <strong>ny</strong> ÈRomxI<br />
akflI dl <strong>dI</strong> muZlI mYNbriÈp qoN asqIÌf<br />
dy ky pitaflf lok sBf hlky qoN afËfd<br />
AumIdvfr dy qOr ‘<strong>qy</strong> cox lVn df aYlfn<br />
kr idwqf.<br />
AunHF <strong>ny</strong> <strong>pMjfb</strong> rfj sihkfrI bYNk <strong>dI</strong><br />
cyarmYnI qoN vI asqIÌf dy idwqf hY. AunHF<br />
<strong>ny</strong> ieh aYlfn lMGI 3 apRYl <strong>nUM</strong> kfhlI<br />
ivc bulfeI geI iek pRYs kfnPrMs ivc<br />
kIqf. jdoN AunHF <strong>nUM</strong> puwiCaf igaf ik ies<br />
sbMDI AunHF dy pirvfr <strong>dI</strong> kI rfey hY qF<br />
AunHF ikhf ik ieh PYslf AunHF <strong>ny</strong> pirvfr<br />
<strong>dI</strong> slfh nfl hI kIqf hY.BfvyN ik bfad<br />
ivc imlIaF irportF anusfr <strong>bMnI</strong> df<br />
ipRvfr Aus nfl sihmq nhIN hY a<strong>qy</strong><br />
kYptn kMvljIq dy keI njL<strong>dI</strong>kI aMdro<br />
aMdrI bfdl ipRvfr dy njL<strong>dI</strong>k jf rhy<br />
hn.<br />
AuNJ <strong>bMnI</strong> <strong>ny</strong> afpxy ieh bol kYptn<br />
kMvjIq dy Bog smfgm mOky donf bfdlF<br />
smyq smuwcI akflI lIzrisLp <strong>dI</strong> hfjLrI<br />
ivc vI duhrf idw<strong>qy</strong>, ijs <strong>ny</strong> iek vfr qF<br />
akflI dl dy pitaflf, PqihgVH sfihb<br />
a<strong>qy</strong> afnMdpur sfihb qoN AumIdvfrF leI<br />
sMkt KVHf kr idwqf.<br />
iËkrXog hY ik lMGI 29 mfrc <strong>nUM</strong><br />
kYptn kMvljIq isMG df iek sVk hfdsy<br />
ivc dyhFq ho igaf sI a<strong>qy</strong> AunHF df Bog 5<br />
apRYl ƒ rwiKaf sI.<br />
ies smfgm dOrfn jsjIq isMG <strong>bMnI</strong><br />
<strong>ny</strong> pitaflf lok sBf hlky qoN afËfd<br />
AumIdvfr vjoN a<strong>qy</strong> mrhUm kYptn<br />
kMvljIq isMG <strong>dI</strong> supqnI srbjIq kOr<br />
dy bnUV ivDfn sBf hlky qoN afËfd<br />
AumIdvfr vjoN cox lVn df aYlfn kr<br />
idwqf. AuQy hfËr lokF <strong>ny</strong> hwQ KVHy krky<br />
<strong>bMnI</strong> dy smrQn df aYlfn kIqf. ies smyN<br />
mfhOl aYnf qlÉI Biraf ho igaf ik dovyN<br />
bfdlF ƒ surwiKaf krmIaF vloN lVI bxf<br />
ky bfhr kwZxf ipaf.<br />
ies smyN styj Aupr pRnIq kOr a<strong>qy</strong><br />
ÈRomxI akflI dl (a) dy pRDfn<br />
ismrnjIq isMG mfn vI bYTy sn. ijAuN<br />
hI pRkfÈ isMG bfdl <strong>ny</strong> afpxf BfÈx<br />
Kqm kIqf qF jsjIq isMG <strong>bMnI</strong> <strong>ny</strong> qurMq<br />
styj skwqr qoN mfiek PVH ky lokF ƒ<br />
apIl kIqI ik Auh Aus <strong>dI</strong> gwl sux ky<br />
jfx. pMzfl ivcoN bfhr inkly lok qurMq<br />
Bwj ky pMzfl ivc af gey. jsjIq isMG<br />
<strong>bMnI</strong> <strong>ny</strong> ikhf ik AunHF iqMn idn pihlF jo<br />
afpxy PYsly bfry ibafn idwqf sI, Auh<br />
soc smJ ky idwqf sI.<br />
awj vI Auh Ausy PYsly ‘<strong>qy</strong> atl<br />
hn. AunHF ikhf ik pitaflf lok sBf hlky<br />
qoN Auh afp <strong>qy</strong> bnUV ivDfn sBf hlky qoN<br />
AunHF <strong>dI</strong> mfqf srbjIq kOr cox lVngy.<br />
ijAuN hI AunHF aYlfn kIqf qF pMzfl<br />
ivc hfËr lokF <strong>ny</strong> dovyN hwQ KVHy krky<br />
AunHF dy PYsly <strong>dI</strong> pRoVqf kIqI. AunHF ikhf<br />
ik AunHF dy ipqf gurU goibMd isMG jI dy<br />
swcy ispfhI sn. gurU goibMd isMG <strong>ny</strong><br />
qlvfr PV ky Ëulm df nfÈ kIqf, AuvyN<br />
hI kYptn kMvljIq isMG vI ieh lVfeI<br />
lVdy rhy hn. AunHF ikhf ik Auh afpxy<br />
ipqf <strong>dI</strong> lok syvf ivc kIqI kmfeI<br />
pitaflf hlky dy ipMz-ipMz ivc Éud jf<br />
ky lokF ƒ iml ky dyKxf cfhuMdy hn. AunHF<br />
lokF ƒ apIl kIqI ik Aus <strong>ny</strong> ieh PYslf<br />
iksy Buwl krky nhIN kIqf. iesy dOrfn<br />
suKbIr isMG bfdl a<strong>qy</strong> pRkfÈ isMG bfdl<br />
iKlfÌ vI lok murdfbfd dy nfary lgfAux<br />
lwg pey.<br />
ies qoN pihlF ismrnjIq isMG mfn<br />
<strong>ny</strong> afpxy BfÈx ivc pirvfr ƒ ËmIr <strong>dI</strong><br />
kYptn amirMdr isMG vloN <strong>bMnI</strong> <strong>nUM</strong> hr<br />
sMBv mdd dyx df aYlfn<br />
cMzIgVH : ies dy nfl hI kYptn amirMdr isMG <strong>ny</strong> ikhf ik s[ <strong>bMnI</strong> a<strong>qy</strong> AunHF<br />
dy pirvfr ƒ AunHF vloN hr sMBv mdd idwqI jfvygI. AunHF <strong>ny</strong> <strong>bMnI</strong> vloN akflI dl<br />
`coN idw<strong>qy</strong> asqIÌy ‘<strong>qy</strong> koeI vI itwpxI<br />
krn qoN ienkfr kr idwqf a<strong>qy</strong><br />
ikhf ik Auh isrÌ ieQy pirvfr<br />
nfl duwK sFJf krn afey sn.<br />
kYptn amirMdr isMG bI<strong>qy</strong><br />
idnIN cMzIgVH dy sYktr-9 ivclI<br />
<strong>bMnI</strong> <strong>dI</strong> irhfiesL ‘<strong>qy</strong> phuMcy sn.<br />
ijQy AunHF kuJ smF duKI pirvfr<br />
nfl ibqfieaf. GroN bfhr af ky<br />
pwqrkfrF nfl gwlbfq dOrfn<br />
kFgrs cox pRcfr kmytI dy<br />
cyarmYn kYptn amirSdr isSG<br />
<strong>ny</strong> ikhf, “mYN a<strong>qy</strong> kFgrs pfrtI<br />
duKI pirvfr nfl KVHy hF.”<br />
AunHF nfl sfbkf mSqrI <strong>qy</strong><br />
kFgrsI afgU lfl isSG a<strong>qy</strong><br />
sfbkf mIzIaf slfhkfr<br />
BrqieSdr isSG cfhl vI sn.<br />
kYptn kMvljIq isMG dy Gr aPsos<br />
krn afey kYptn amirMdr isMG<br />
sfbkf muwK mSqrI <strong>ny</strong> ikhf,<br />
“kYptn kMvljIq isSG dy pirvfr<br />
nfl myrI sFJ sI. Auh myry purfxy<br />
sfQI rhy hn, ijs kr ky mYN duK <strong>qy</strong> aPLsos pRgt krn leI ieQy afieaf hF.<br />
*bnUV qoN kYptn kMvljIq isMG <strong>dI</strong> pqnI ivDfn sBf cox lVygI<br />
*bfdl pirvfr <strong>dI</strong>aF <strong>bMnI</strong> <strong>nUM</strong> piqafAux <strong>dI</strong>aF koisLsLF jfrI<br />
afvfË anusfr PYslf krn leI ikhf qF<br />
lokF <strong>ny</strong> AunHF dy ibafn ƒ pUrf huMgfrf<br />
idwqf. iesy sur ivc bolidaF qfimlnfzU<br />
dy rfjpfl surjIq isMG brnflf <strong>ny</strong> pRkfÈ<br />
isMG bfdl ƒ apIl kIqI ik Auh mrhUm<br />
kYptn kMvljIq isMG dy byty jsjIq <strong>bMnI</strong><br />
ƒ afpxy pirvfr df mYNbr smJ ky Aus <strong>dI</strong><br />
iewËq krn, ikAuNik ies pirvfr <strong>dI</strong><br />
eImfndfrI pIVHI dr pIVHI clI afAuN<strong>dI</strong> hY.<br />
jsjIq isMG <strong>bMnI</strong> dy bolx qoN pihlF<br />
pRkfÈ isMG bfdl <strong>ny</strong> Bfvuk huMidaF ikhf<br />
ik kYptn kMvljIq isMG <strong>dI</strong> byvkq,<br />
acfnk <strong>qy</strong> drdnfk judfeI df pfrtI,<br />
pirvfr, <strong>pMjfb</strong> a<strong>qy</strong> dyÈ vfsIaF ƒ akih<br />
a<strong>qy</strong> asih sdmf lwigaf hY. AunHF ikhf<br />
ik kYptn kMvljIq isMG pfrtI df idl,<br />
idmfg <strong>qy</strong> rUh sn. AunHF ikhf ik AunHF<br />
ijwQy vI syvf kIqI afpxI Cfp CwzI. AunHF<br />
ikhf ik kYptn myry hr aOKI GVI dy<br />
sfQI sn.<br />
ies krky Auh hr vyly aihm rol<br />
kYptn kMvljIq isMG ƒ idMdy sn. AunHF<br />
ikhf ik kYptn kMvljIq isMG dy puwqr<br />
jsjIq isMG <strong>bMnI</strong> vI bhuq kfbl hn.<br />
jdoN AunHF ƒ kYptn kMvljIq isMG <strong>ny</strong><br />
<strong>isafsq</strong> ivc ilafAux df PYslf kIqf<br />
sI qF AudoN mYN afÈIrvfd idwqf sI. AunHF<br />
ikhf ik sfrI pfrtI <strong>bMnI</strong> ƒ kYptn <strong>dI</strong><br />
ivrfsq df isafsI vfrs smJ<strong>dI</strong> hY. AunHF<br />
ikhf ik Auh jsjIq isMG <strong>bMnI</strong> <strong>dI</strong> aijhI<br />
izAUtI lgfAuxgy, ijs nfl Auh lokF <strong>dI</strong><br />
syvf krdy rihxgy. s[ bfdl <strong>ny</strong> ikhf ik<br />
kYptn kMvljIq dy dyhFq nfl AunHF ƒ<br />
ieMJ lwgdf hY, ijvyN AunHF <strong>dI</strong> swjI bFh<br />
tuwt geI hovy.<br />
lok s[ bfdl dy ibafn qoN ieh<br />
aMdfËf lgf rhy sn ik AunHF <strong>dI</strong> jsjIq<br />
isMG <strong>bMnI</strong> nfl gwl muwk cuwkI hY, pr awDy<br />
imMt bfad jsjIq isMG <strong>bMnI</strong> <strong>ny</strong> Éud ƒ<br />
pitaflf lok sBf hlkf <strong>qy</strong> afpxI mfqf<br />
srbjIq kOr ƒ ivDfn sBf hlkf bnUV<br />
<strong>dI</strong> iËmnI cox ivc afËfd AumIdvfr vjoN<br />
kYptn kMvljIq isMG dy Bog smfgm smyN jsjIq isMG <strong>bMnI</strong>, s[ pRkfsL isMG bfdl, suKdyv isMG ZINzsf<br />
a<strong>qy</strong> suKbIr isMG bfdl styj `<strong>qy</strong> bYTy hoey.<br />
KVHy krn dy aYlfn <strong>ny</strong> ÈrDFjlI smfgm<br />
ivc Dmfkf kr idwqf. ies dOrfn <strong>pMjfb</strong><br />
dy izptI muwK mMqrI <strong>qy</strong> pfrtI pRDfn<br />
suKbIr isMG bfdl <strong>ny</strong> ikhf ik jsjIq<br />
isMG <strong>bMnI</strong> myrf Cotf Brf hY.<br />
ÈrDFjlI smfgm ivc jsjIq isMG<br />
<strong>bMnI</strong> ƒ 5 iswK rYjImYNt vloN, drbfr sfihb<br />
dy hYz gRMQI jsivMdr isMG, akfl qÉq<br />
dy jQydfr igafnI gurbcn isMG, qÉq<br />
kysgVH sfihb dy jQydfr qrlocn isMG,<br />
ÈRomxI kmytI dy pRDfn jQydfr avqfr<br />
isMG mwkV, ÈRomxI akflI dl dy pRDfn<br />
suKbIr isMG bfdl, idwlI gurduafrf<br />
pRbMDk kmytI dy pRDfn prmjIq isMG<br />
srnf, iswK stUzYNts PYzryÈn dy pRDfn<br />
krnYl isMG pIr muhMmd, <strong>pMjfb</strong> srkfr<br />
vloN muwK mMqrI pRkfÈ isMG bfdl, <strong>pMjfb</strong><br />
ivDfn sBf vloN inrml isMG kfhloN<br />
spIkr, iswK stUzYNts PYzryÈn dy<br />
gurcrn isMG gryvfl, <strong>pMjfb</strong>I<br />
XUnIvristI vloN zf[ jspfl isMG vI[sI[,<br />
gurU goibMd isMG stwzI srkl vloN BfeI<br />
Two Restaurants For Sale<br />
Two American Restaurants With Fast<br />
Food and Sit In Facility In Down State<br />
Illinois Are For Sale. Very Good Location<br />
and Returns.<br />
Call For Details<br />
Ph: 847-361-7274<br />
rfm isMG, XUQ akflI dl vloN ikrnbIr<br />
isMG kMg, rijMdr BMzfrI pRDfn Bfjpf<br />
<strong>pMjfb</strong>, nfmDfrI sMprdf, kFgrs pfrtI<br />
vloN sfbkf mMqrI lfl isMG <strong>qy</strong> Cwq<br />
gurduafrf pRbMDk kmytI dy pRDfn vloN<br />
isropfE idw<strong>qy</strong> gey.<br />
ies mOky pRDfn mMqrI zf[ mnmohn<br />
isMG, sfbkf pRDfn mMqrI afeI[ky[<br />
gujrfl a<strong>qy</strong> blrfm jfKV vloN Byjy gey<br />
Èok su<strong>ny</strong>hy pVHy gey. ÈrDFjlI Byt krn<br />
vfilaF ivc pRnIq kOr, inrml isMG<br />
jOlHF, mYNbr aYs[jI[pI[sI[, sI[pI[afeI[<br />
(aYm[) dy kfrjkfrI sUbf skwqr crn<br />
isMG ivr<strong>dI</strong>, kfmryz ivjy imÈrf, kFgrs<br />
dy jnrl skwqr avqfr isMG brfV<br />
afdyÈ kml isMG brfV, zf[ jspfl isMG<br />
vI[sI[, inrml isMG kfhloN spIkr <strong>pMjfb</strong><br />
ivDfn sBf, bI[jy[pI[ <strong>pMjfb</strong> dy pRDfn<br />
rijMdr BMzfrI, aYs[ey[zI[ dy skwqr<br />
jnrl suKdyv isMG ZINzsf, syvf isMG<br />
syKvF, mnorMjn kflIaf, lok sBf dy<br />
izptI spIkr crnjIq isMG atvfl,<br />
sfbkf aYm[aYl[ey[ bsMq isMG <strong>qy</strong> jQydfr<br />
jgdyv isMG qlvMzI vI mOjUd sn.<br />
Xfd rhy bI<strong>qy</strong> idnIN kYptn amirMdr<br />
isMG <strong>ny</strong> vI <strong>bMnI</strong> nflf mulfkfq kIqI sI<br />
.akflI dl df afKxf <strong>bMnI</strong> <strong>nUM</strong> kYptn<br />
BVkf irhf hY. sUqrF anusfr ÈRomxI<br />
akflI dl dy skwqr a<strong>qy</strong> afnMdpur<br />
sfihb qoN pfrtI dy AumIdvfr zf[ dljIq<br />
isMG cImf vI <strong>bMnI</strong> <strong>nUM</strong> mnfAux ‘c lwgy<br />
rhy.<br />
suKbIr isMG bfdl <strong>ny</strong> iek ibafn<br />
ivc ikhf ik Auh ies pirvfr df bhuq<br />
siqkfr krdy hn. AunHF <strong>ny</strong> ies gwl df<br />
KMzn kIqf ik s[ <strong>bMnI</strong> ƒ azjst nf<br />
krn bfry AunHF <strong>ny</strong> koeI itwpxI kIqI sI.<br />
s[ <strong>bMnI</strong> <strong>dI</strong> BYx mnpRIq zOlI <strong>ny</strong> ikhf ik<br />
pitaflf hlky qoN afËfd AumIdvfr dy<br />
qOr ‘<strong>qy</strong> cox lVn df ÌYslf sfry pirvfr<br />
df sFJf ÌYslf hY.<br />
iËkrXog hY ik sihkfrqf mMqrI<br />
<strong>pMjfb</strong> kYptn kMvljIq isMG <strong>dI</strong> lMGI 29<br />
mfrc ƒ KrV <strong>ny</strong>Vy sVk hfdsy ivc mOq<br />
ho geI sI.<br />
AunHF dy sskfr vyly lwKF smrQkF<br />
vloN ieh aMdfËf lgfieaf jf irhf sI ik<br />
kYptn kMvljIq isMG <strong>dI</strong> kursI AunHF dy<br />
puwqr ƒ idwqI jfvygI. <strong>bMnI</strong> df idwqf igaf<br />
ibafn bnUV hlky ivc jMgl <strong>dI</strong> awg vFg<br />
PYl igaf a<strong>qy</strong> hr vrg ivc crcf df<br />
ivÈf bx igaf hY.
sfl 10 aMk 15 <strong>pMjfb</strong> tfeImjL 11 aprYl 2009 (9)<br />
cfr puils aPsrF df kql a<strong>qy</strong> ivcfr-crcf<br />
-prmjIq rozy<br />
EklYNz, kYlIPornIaF : mfrc<br />
27 <strong>nUM</strong> EklYNz dy Erykl arInF<br />
(kflsIam) nfm nfl jfxy jFdy ieMnzor<br />
styzIam ‘c ipCly hP<strong>qy</strong> EklYNz ‘c mfry<br />
gey cfr puils aPsrF <strong>nUM</strong> afKrI ivdfiegI<br />
dyx leI srkfrI qOr ‘<strong>qy</strong> iek vwzf<br />
smfgm kIqf igaf. aPsrF dy sskfr<br />
vfly idn afXoijq kI<strong>qy</strong>, ies smfgm ‘c<br />
kYlIPornIaf dy vwK-vwK sLihrF a<strong>qy</strong><br />
kfAuNtIaF qoN ielfvf isLkfgo, inAUXfrk,<br />
kY<strong>ny</strong>zf a<strong>qy</strong> mYksIko qoN afey puils aPsrF<br />
smyq lgBg vIh hjLfr ivakqIaF df<br />
ieh iekwT EklYNz dy ieiqhfs df iek<br />
invyklf iekwT sI. hr pfsy kflIaFicwtIaF<br />
puils kfrF df qF smJo hV eI<br />
af igaf sI.<br />
by-eyrIey dy swB hfeIvy cfr-pSj<br />
GSty leI qF jfm ho ky rih gey. EklYNz<br />
dy 815 puils aPsrF qoN ielfvf, pSdrF<br />
hor lfienPorsmYNt eyjMsIaF pYtrol kr<br />
rhIaF sn. ienzor styzIam dy aSdr<br />
cwl rhI kfrvfeI <strong>nUM</strong> bfhr vI vwzIaF<br />
tI[vI[ skrInF ‘<strong>qy</strong> dyiKaf jf skdf sI.<br />
bws ieko iek rVkvIN Gft sI ik vIh<br />
hjLfr dy iek iekwT ‘c EklYNz dy lokF<br />
<strong>dI</strong> sLmUlIaq nf mfqr sI. qkrIbn sfry<br />
df sfrf iekwT bfhrlf eI sI.<br />
pRogrfm dy sLurU ‘c svfd ikrikrf<br />
ho igaf, jdoN EklYNz dy myar <strong>ny</strong> EpinMg<br />
rImfrks dyx qoN ienkfr kr idwqf. ieh<br />
puwCy jfx ’<strong>qy</strong> ik myar <strong>ny</strong> bolx qoN ienkfr<br />
ikAuN kIqf? myar dy bulfry pflrojL <strong>ny</strong><br />
dwisaf ik myar bolky ‘pihlF qoN eI bx<br />
cuwkI ksUqI siQqI <strong>nUM</strong> hor ksUqI nhIN sI<br />
bxfAuxf cfhuMdf.’ ieh ksUqI siQqI kI<br />
sI? iesdy kI kfrn sn? ieh Byd ajy<br />
vI bfhr nhIN afieaf. iesy idn iek hor<br />
GtnF GtI ijs qoN kuJ kuJ aSdfjLf jLrUr<br />
lfieaf jf skdf hY ik pRogRfm dy afXojkF<br />
<strong>dI</strong> pwDr ‘<strong>qy</strong> sB awCf nhIN sI.<br />
hoieaf ieh ik jdoN pRogrfm ‘<strong>qy</strong><br />
ibrfjLmfn krn leI ivsLysL sLKsIaqF<br />
<strong>dI</strong> ilst bxfAux lwgy qF mfry gey iek<br />
puils aPsr dy pirvfr dy ieqrfjL krn<br />
lohy dy PyPVy nfl ijAuN<strong>dI</strong><br />
hY polIE pIVq aOrq<br />
isznI:iek polIE pIVq<br />
afstRylIaf <strong>dI</strong> aOrq ipCly 60 sflF<br />
qoN lohy dy PyPVy nfl sfh lY rhI hY <strong>qy</strong><br />
Aus<strong>ny</strong> bI<strong>qy</strong> aYqvfr <strong>nUM</strong> afpxf 82vF<br />
jnm idn mnfieaf.<br />
lohy dy PyPVy nfl sB qoN lMby smyN<br />
qwk sfh lYx leI jUn imzlytn df nF<br />
iqMn sfl pihlF ignIjL buk afP vrlz<br />
irkfrz ivc drj kIqf igaf sI.<br />
‘<strong>qy</strong> EklYNz dy myar <strong>nUM</strong> ies ilst ‘coN<br />
bfhr kwZ idwqf. Aus pirvfr <strong>nUM</strong> myar<br />
nfl kI rMijsL sI? smfgm dy pRbMDk<br />
Aus pirvfr <strong>dI</strong> gwl nfl ikAuN sihmq<br />
hoey? ieh Byd vI bfhr nhIN afieaf.<br />
ijnHF hsqIaF <strong>nUM</strong> pqvMiqaF dy qOr ‘<strong>qy</strong><br />
ibrfjLmfn kIqf igaf, Auh sn EklYNz<br />
istI kONsl dy mYNbr, sYkrfmYNto dy myar<br />
kYibn jfhnsn, sFnPrFissko df myar<br />
gYibn inAusm, lfs eyNjls qoN aYNntonIE<br />
ivlfrygosLf, aSqirm puils cIP hfvrz<br />
jfrzn XU[aYs[ sy<strong>ny</strong>tr bfrbrf bfksr<br />
<strong>qy</strong> PfeInstIn, atfrnI jnrl jYrI<br />
brfAUn, gvrnr svfeIsnIgr a<strong>qy</strong><br />
EklYNz puils kYptn ieMzvfrz trysI.<br />
ienHF puils aPsrF df kql vI<br />
bhuq ajIbo grIb hflqF ‘c hoieaf sI.<br />
21 mfrc <strong>nUM</strong> dupihr dy iek vjy dy krIb<br />
vwK-vwK aprfDF ‘c sjLf kwt cuwky, pr<br />
pYrolF ‘<strong>qy</strong> bfhr afey lfvyl igksn nfm<br />
dy 22 sflf kfly nOjvfn <strong>nUM</strong> izksn nfm<br />
dy motrsfeIkl svfr puils aPsr <strong>ny</strong><br />
trYiPk stOp ‘<strong>qy</strong> roikaf. kuJ hI plF<br />
bfad hyg nfm df iek hor puils aPsr<br />
phuMc igaf.<br />
lfvyl imksn <strong>ny</strong> donF puils aPsrF<br />
<strong>nUM</strong> golI mfr ky zyg ilaf. Auh afpxI<br />
ibAUk kfr ‘coN bfhr afieaf, izwgy pey<br />
puils aPsrF kol igaf, iekwly iekwly<br />
dy hor golIaF mfrIaF a<strong>qy</strong> pYdl qur ky<br />
iek apfrtmYNt ‘c luk igaf. CyqI hI<br />
lgBg 150 puils aPsrF <strong>ny</strong> sfry ielfky<br />
<strong>dI</strong> nfkfbM<strong>dI</strong> kr leI. pihlI Gtnf qoN do<br />
GSty bfad iqMn vwj ky pSj imSt ‘<strong>qy</strong> puils<br />
<strong>dI</strong> (SWAT) tIm Aus apfrmYNt ‘c dfKl<br />
ho geI, ijQy kfql luikaf hoieaf sI.<br />
puils pfrtI <strong>ny</strong> Gr ‘c dfKl huMidaF hI<br />
Dmfky rfhIN suMn kr dyx a<strong>qy</strong> cONkf dyx<br />
vfly gr<strong>ny</strong>z suwty. pr lfvyl imksn<br />
(kflf) ijhVf ik klfijt ‘c Cuipaf<br />
hoieaf sI <strong>ny</strong> acfnk puils pfrtI ‘<strong>qy</strong><br />
Pfier KolH idwqf a<strong>qy</strong> iqMn puils aPsrF<br />
<strong>nUM</strong> zyg ilaf. puils pfrtI <strong>ny</strong> golIaF <strong>dI</strong><br />
buCfV kridaF, Aus<strong>nUM</strong> AuQy hI Kqm kr<br />
idwqf. sB <strong>nUM</strong> hspqfl phuMcfieaf igaf.<br />
iqMn aPsrF <strong>dI</strong> qF Ausy idn mOq ho geI,<br />
iek agly idn mr igaf a<strong>qy</strong> iek <strong>nUM</strong><br />
hspqfl qoN CutI iml geI.<br />
aKLbfrF muqfbk jdoN Auprly<br />
vfikafq ho rhy sn qF drsLk bxy kflI<br />
kimAUintI dy hjLUm <strong>ny</strong> puils nfl gflI<br />
gloc kIqf. Gtnf qoN agly idn iek<br />
istI kONsl mYNbr ies Gtnf sbMDI<br />
stytmYNt dyx leI jdoN iek ryzIE stysLnF<br />
‘<strong>qy</strong> bolI qF Aus <strong>ny</strong> ikhf ik ieh gwl<br />
iblkul swcI hY <strong>qy</strong> izstrb krn vflI hY<br />
ik lokF <strong>ny</strong> Aultf puils <strong>nUM</strong> hI burf Blf<br />
ikhf.<br />
Carpet & Flooring, Inc.<br />
*Commercial<br />
*Residential<br />
*Industrial<br />
*Sales<br />
*Installation<br />
*Cleaning<br />
*Repair<br />
vfjLb Bfa,<br />
BrosyXog srivs<br />
6346 N. Claremont Ave.<br />
Chicago, IL 60659<br />
Ravinder Singh Ravi<br />
Ph. 773-761-6888<br />
Fax: 773-761-6865<br />
jdoN ryzIE host <strong>ny</strong> svfl kIqf ik<br />
kI cfr puils aPsrF dy kql df kuJ<br />
idn pihlF bfrt puils vloN mfry gey<br />
Auskr grFt dy kql nfl vI sbMD hY?<br />
qF Aus<strong>ny</strong> ikhf ik myry iKafl ‘c koeI<br />
sbMD nhIN, ikAuNik Eskr grFt bfrt<br />
puils hwQoN mfiraf igaf sI, jdoN ik cfry<br />
puls aPsr EklYNz istI dy aSzr kMm<br />
krdy sn. ies istI kONsl mYNbr <strong>ny</strong> ryzIE<br />
‘<strong>qy</strong> hI ikhf ik ‘‘asl ‘c puils a<strong>qy</strong><br />
blYk BfeIcfry drimafn iek zUMGI KfeI<br />
pYdf ho cuwkI hY, ijs ‘<strong>qy</strong> pul bxfAux <strong>dI</strong><br />
loV hY. istI CyqI hI aijhI koeI nIqI<br />
iqafr krygI. ies siQqI qoN qF koeI vI<br />
sUJvfn sLihrI munkr nhIN ho skdf ik<br />
puils a<strong>qy</strong> aPrIkn-amYrIknF ivckfr<br />
siQqI qnfapUrn hY. pr ieh vI iek<br />
kOVf swcf hY ik hr inwkI-vwzI Gtnf nfl<br />
ieh qxfa idno idn vDdf hI jf irhf hY.<br />
Eskr grFt dy kql a<strong>qy</strong> sbMDq<br />
GtnfvF <strong>nUM</strong> vI iesy pRsMg ‘c hI dyKxf<br />
cfhIdf hY.<br />
Xfd rhy iqMn mhI<strong>ny</strong> pihlF nvyN sfl<br />
<strong>dI</strong> svyr <strong>nUM</strong> EklYNz bfrt puils dy iek<br />
nslvf<strong>dI</strong> gory puils aPsr <strong>ny</strong> hwQ bMnHy<br />
a<strong>qy</strong> mUDy mUMh iltfky, Eskr grFt nfm<br />
dy iek 22 sflf aPrIkn amrIkn<br />
(kfly) nOjvfn <strong>nUM</strong> ipwT ivc golI mfr ky<br />
mfr idwqf sI. pUry iqMn idn puils a<strong>qy</strong><br />
aiDkfrIaF <strong>ny</strong> ies kql <strong>dI</strong> Gtnf <strong>nUM</strong><br />
ieMj pysL kIqf, ijvyN puils aPsr <strong>ny</strong><br />
afpxI surwiKaf leI golI mfrI hovy. pr<br />
cOQy idn jdoN iksy ivakqI vloN bxfeI<br />
smuwcI Gtnf <strong>dI</strong> vIzIE, tI[vI[ cYnlF ‘<strong>qy</strong><br />
rIlIjL ho geI qF puils a<strong>qy</strong> aiDkfrIaF<br />
<strong>nUM</strong> hwQF pYrF <strong>dI</strong> pY geI.<br />
vIzIE qoN iblkul spwsLt hY ik ieh<br />
puils vloN kIqf igaf kolz blwizz kql<br />
hY. vIzIE <strong>nUM</strong> dyKidaF hI by-eyrIey <strong>dI</strong>aF<br />
ikMnIaF hI mnuwKI aiDkfr a<strong>qy</strong> jmhUrI<br />
jQybM<strong>dI</strong>aF <strong>ny</strong> ies puils dirMdgI iKlfP<br />
sFJf ros mujLfhrf jQybMd kIqf. mujLfhry<br />
dOrfn ihMsf vI hoeI, guwsy ‘c afey lok<br />
puils kfrF dy Aupr jf cVyH. puils <strong>dI</strong>aF<br />
kfrF qoN ielfvf hor sfjoL smfn df vI<br />
nuksfn hoieaf, pr ies smuwcy GtnfkRm<br />
df puils a<strong>qy</strong> aiDkfrIaF ‘<strong>qy</strong> aYnf dbfa<br />
bixaf ik Aus puils aPsr ‘<strong>qy</strong> kql<br />
df kys drj ho igaf. kuJ idn bfad<br />
iek hor idlcsp Gtnf vfprI ik EklYNz<br />
dy 8 puils aPsrF <strong>nUM</strong> nOkrI qoN kwZ idwqf<br />
igaf. AunHF ‘<strong>qy</strong> dosL sI ik Auh afpxy<br />
vloN hI jfalI src vfrMt iqafr krky<br />
lokF dy GrF <strong>dI</strong>aF qlfsLIaF ilaf krdy<br />
sn. kuJ sfl pihlF iek hor vI Gtnf<br />
vfprI sI, jdoN afpxy afp <strong>nUM</strong> rfeIzrjL<br />
khfAuN<strong>dI</strong> cfr puils aPsrF <strong>dI</strong> juMzlI df<br />
Byd KuwilHaf sI. Auh lokF ‘<strong>qy</strong> afpxy vloN<br />
hI zrwg vgYrf pf ky JUTy kys bxfieaf<br />
krdy sn. iswty vjoN istI <strong>nUM</strong> iek bhuq<br />
vwzI rkm hrjf<strong>ny</strong> vjoN AunHF lokF ‘c vMzxI<br />
peI sI, ijnHF ‘<strong>qy</strong> aijhy kys bxy sn.<br />
jy gMBIrqf nfl ivcfrIey qF spwsLt<br />
hY ik puils aPsrF dy kql df muwK<br />
kfrn qF kfql <strong>dI</strong> aprfDI mfniskqf<br />
hY. pr pihly do aPsrF <strong>nUM</strong> golIaF mfr<br />
ky suwtx qoN bfad bwc ky Bwjx <strong>dI</strong> QF<br />
AunHF kol jf ky iekwly iekwly dy golIaF<br />
mfrnIaF, puils iKlfP jmHF ho cuwkI<br />
nPrq a<strong>qy</strong> guwsy <strong>dI</strong> ieMqhf <strong>nUM</strong> hI pRgt<br />
kr<strong>dI</strong>aF hn.<br />
cfry puils aPsrF dy ikRafkrm<br />
vfly idn, puils Pors <strong>ny</strong> qfkq df idKfvf<br />
krn ‘c koeI ksr nhIN rihx idwqI. ies<br />
qfkq dy idKfvy df iek kfrn qF mfry<br />
gey aPsrF <strong>nUM</strong> sLfnfmw<strong>qy</strong> ZMg nfl<br />
sLrDFjlI dyxf sI. ijs dy Auh hwkdfr<br />
vI sn. pr ies qfkq dy idKfvy dy do hor<br />
SUPER TRAVEL<br />
847-676-9090<br />
E-mail: supertravel2003@yahoo.com<br />
AMERICAN AIR,<br />
CONTINENTAL AIR<br />
For Emergency<br />
Call a<strong>ny</strong>time at<br />
847-673-3825<br />
LOAN OFFICER<br />
(Evergreen Mortgage)<br />
-New Purchase, Home Loans<br />
-Existing Mortgage, Refinancing<br />
-Lowest Possible Closing Cost, 0 Point<br />
-Lowest Possible Bank Interest Rates<br />
-Lowest Possible Monthly Payments<br />
KARN GILL<br />
Canton. MI<br />
REALTOR<br />
(Coldwell Banker Preferred)<br />
-Help Buying a House -Help Selling a House<br />
Discount on Sale Commission Rates<br />
Trust, Honesty, Understanding PLUS<br />
734-612-9984<br />
KarnGill@Hotmail.com www.KarnGill.com<br />
Lowest Fares With Excellent Service<br />
EARLY BIRD SALE!!!!<br />
JET AIRWAYS<br />
DELTA, AIR INDIA,<br />
KLM, LUFTHANSA.<br />
Karn Gill<br />
India $545<br />
London $250<br />
Desi Bazar<br />
Now Proudly Serving You At Two Locations<br />
916 E. Main Street #118,<br />
Greenwood, IN, 46143<br />
Tel: 317-888-2040<br />
Fax: 317-888-2050<br />
by-aYlf<strong>ny</strong> a<strong>qy</strong> spwsLt kfrn sn. pihlf<br />
sI inrfsLqf <strong>dI</strong> hflq ‘c ivcr rhI puils<br />
Pors df mnobl AuWcf cuwkxf a<strong>qy</strong> dUjf sI<br />
puils ivroDI qfkqF dy mnF ‘c puils<br />
qfkq <strong>dI</strong> Dfk ibTfAuxI. pihly mksd<br />
‘c puils sO PIs<strong>dI</strong> sPl hoeI hY. sfry<br />
idn <strong>dI</strong> srgrmI a<strong>qy</strong> bfad ‘c clIaF<br />
pfrtIaF dy mUz qoN ieh spsLt dyiKaf<br />
jf skdf sI. pr dUsry mksd ‘c<br />
pRfpqI nFh dy brfbr hI hY, Kfs krky<br />
blYk kimAUintI dy Aus idn dy rONa<br />
a<strong>qy</strong> bfad <strong>dI</strong> cuMJ crcf ies dy Ault<br />
Bugq<strong>dI</strong> hY.<br />
hflfq icMqfjnk hn, jy ies qxfa<br />
a<strong>qy</strong> GtnfvF <strong>nUM</strong> smyN isr cYk nF kIqf<br />
igaf qF ieh iek ruJfn ‘c vI vt skdf<br />
hY. iksy vI ruJfn df Kfs qoN afm vl<br />
vDxf suBfivk hY. huxy huxy iptrsbrg<br />
‘c hoey iqMn puils aPsrF dy kql, iesy<br />
pfsy iesLfrf krdy hn.<br />
6663 W Washington St<br />
Indianapolis, IN 46231<br />
Tel: 317-247-7240<br />
Fax: 317-247-7250<br />
We specialize in all kind of Indian Groceries and Sweets<br />
J FRESH VEGETABLES EVERY THURSDAY<br />
J FRESH GOAT MEAT<br />
10% off on all Gurudwara supplies<br />
and Religious programs!!<br />
We Are Open 7 Days a Week<br />
KulHf <strong>qy</strong> sfP suQrf stor, <strong>pMjfb</strong>IaF df mfx dysI bfjLfr
sfl 10 aMk 15 <strong>pMjfb</strong> tfeImjL 11 aprYl 2009 (10)<br />
sMq sIcyvfl vloN vfqfvrx dy muwidaF `<strong>qy</strong> cyqnf mfrc<br />
-<strong>pMjfb</strong> tfeImjL inAUjL srivs<br />
luiDafxf :pSjfb dy sB qoN vD<br />
jLihrIly buwZy nfly dy gMdy pfxI <strong>ny</strong> afpxy<br />
kMZy vsy ipSz vlIpur klF ‘c hux qwk<br />
25 jfnF lY leIaf hn. ieh snsnIKyj<br />
pRgtfvf Kud ipSz vfsIaF <strong>ny</strong> sMq bfbf<br />
blbIr isSG sIcyvfl jI <strong>nUM</strong> pRdUisLq pfxI<br />
nfl hoey nuksfn qoN jfxU krvfAuNidaf<br />
kIqf.<br />
sMq sIcyvfl jo jlMDr qoN bIkf<strong>ny</strong>r<br />
qwk gMDly <strong>qy</strong> jLihrIly ho cuwky dirafvF dy<br />
kMZy kMZy vfqfvrn cyqnf mfrc ‘<strong>qy</strong> qury<br />
hoey hn <strong>ny</strong> lMGI 6 apRYl <strong>nUM</strong> luiDafxf dy<br />
buwZy nfly kMZy lwgdy 20 ipSzF nfl<br />
mIitSgF kIqIaF. cyqnf mfrc <strong>dI</strong> sLurUafq<br />
gurduafrf isSG sBf purfxI sbjLI mSzI<br />
qoN kIqI geI.<br />
vwK vwK ipSzF `c lokF dy iekwTF <strong>nUM</strong><br />
sMboiDn kridaf sMq sIcyvfl <strong>ny</strong> ikhf<br />
ik AudXoigk Grfxy pYsy dy lflc kfrn<br />
PYktrIaF <strong>dI</strong> rihSd KuMd <strong>qy</strong> jLihrF <strong>nUM</strong><br />
pfxI dy kudrqI sroqF ‘c suwt ky lokF<br />
qoN AunHF <strong>dI</strong> cMgI ishq a<strong>qy</strong> qMdrusq jIvn<br />
df muZlf hwk Ko rhy hn.<br />
AunHF lokF <strong>nUM</strong> apIl kIqI ik Auh<br />
sfry afpxI vot <strong>dI</strong> vrqoN krn, pr votF<br />
AunHF lokF <strong>nUM</strong> hI pfAux, ijhVy pSjfb dy<br />
pfxIaF a<strong>qy</strong> dirafvF <strong>nUM</strong> inrml krn<br />
leI Tos kdm cuwkx df Brosf dyx. AunHF<br />
ikhf ik sqluj diraf dy sfry jlcr<br />
jIv mr cuwky hn. luiDafxf bfr aYso[ dy<br />
pRDfn Aupkfr isSG, ieStrnYsLnl iswK<br />
knPYzrysLn cMzIgVH jnrl ksLmIr isSG<br />
<strong>ny</strong> gMDly ho rhy pfxIaF a<strong>qy</strong> ienHF dy mfrU<br />
pRBfvF qoN lokF <strong>nUM</strong> jfxU krvfieaf.<br />
gurduafrf isSG sBf purfxI sbjLI<br />
swjx kumfr <strong>qy</strong> jg<strong>dI</strong>sL <strong>tfeItlr</strong> bfry PYslf adflq df kMm<br />
cMzIgVH : sfbkf muwK mSqrI kYptn<br />
amirMdr isMG <strong>ny</strong> lMGI 4 apRYl <strong>nUM</strong><br />
jg<strong>dI</strong>sL <strong>tfeItlr</strong> <strong>qy</strong> swjx kumfr dy<br />
mfmly ‘<strong>qy</strong> ho rhI rfjnIqI <strong>nUM</strong> lY ky akflI<br />
dl dy pRDfn suKbIr isMG bfdl ‘<strong>qy</strong> iqwKy<br />
hmly kridaF ikhf ik pSj sfl suKbIr<br />
Aukq afgUaF nfl lok sBf ‘c bYTdf<br />
irhf jykr Aus<strong>nUM</strong> iswK dMgf pIVqF <strong>dI</strong> ieMnI<br />
hI iPkr sI qF Auh ieh mfmlf isPr<br />
kfl dOrfn AuTf skdf sI.<br />
AunHF ikhf ik ipCly 25 sfl ivc<br />
kyNdr `c keI srkfrF afeIaF <strong>qy</strong> geIaF<br />
hn. kuJ srkfrF dy suKbIrt horI vI<br />
BfeIvfl rhy.AudoN ieh aijhy muwidaF ‘<strong>qy</strong><br />
cuwp rhy. AunHF ikhf ik votF vyly ies mfmly<br />
<strong>nUM</strong> AuCfl ky rfjnIqk lfhf Kwtx <strong>dI</strong> sfijsL<br />
df hux lokF <strong>nUM</strong> pqf lwg igaf hY.<br />
ieQy pRYs klwb ‘c idwlI gurduafrf<br />
pRbMD kmytI dy pRDfn prmjIq isMG srnf<br />
<strong>qy</strong> sfbkf akflI mSqrI mnjIq isMG<br />
klkwqf nfl sFJI kfnPrMs kridaF<br />
kYptn <strong>ny</strong> awgy ikhf ik <strong>tfeItlr</strong> <strong>qy</strong> swjx<br />
kumfr df mfmlf iPlhfl kort ‘c cwl<br />
irhf hY,ies leI ies bfry bhuqf kuJ nhIN<br />
cSzIgVH : sLRomxI akflI dl dy<br />
pRDfn a<strong>qy</strong> pSjfb dy Aup muwK mSqrI s[<br />
suKbIr isSG bfdl <strong>ny</strong> awj pSjfb dy sfbkf<br />
muwK mSqrI kYp: amirSdr isSG <strong>nUM</strong> ikhf<br />
hY ik jy Auh AunHF <strong>dI</strong> pfrtI <strong>dI</strong> srkfr<br />
vwloN jg<strong>dI</strong>sL <strong>tfeItlr</strong> a<strong>qy</strong> swjx kumfr<br />
vrigaF <strong>nUM</strong> sI[bI[afeI qoN klIn icwt<br />
duafAux dy kfry <strong>nUM</strong> swcmuwc hI sLrmnfk<br />
smJdy hn qF Auh qurSq iswKF df dusLmx<br />
kFgrs pfrtI qoN asqIaPf dyx <strong>dI</strong> ihSmq<br />
ivKfAux.<br />
ieQy jLfrI iewk ibafn ivc s:<br />
mSzI dy pRDfn jwQydfr svrn isSG <strong>ny</strong><br />
gurduafrf pRbMDk kmytI vloN sMq<br />
sIcyvfl df<br />
snmfn kridaF<br />
ikhf ik buwZy nfly<br />
<strong>dI</strong> sPfeI vfs<strong>qy</strong> sMq sIcyvfl jI <strong>nUM</strong> hr<br />
qrHF df sihXog idwqf jfvygf.<br />
ies mfrc ivc sMq dieaf isSG jI<br />
gurduafrf sfihb tfhlI sfihb, sMq<br />
bldyv ikRsLn isSG jI bfby <strong>dI</strong> myhr<br />
kutIaf igwlF, igafnI igafn isSG quV,<br />
bfbf blbIr isMG sIcyvfl<br />
nftkkfr blrfm pSizq, krmjIq isSG<br />
jtfxf, zI[ aYP[ E[ pitaflf, blbIr<br />
isSG ibilMg sfbkf pRDfn bfr aYso[<br />
hfeIkort cMzIgVH, jsvIr isSG sLmIl<br />
sMq suKjIq isSG, surjIq isSG <strong>qy</strong> hor<br />
ivdvfn hfjLr sn.<br />
ies dOrfn pSjfb ivc idno-idn vD<br />
rhy pRdUsLx dy Kqry, pfxIaF ivc Gul<br />
ikhf jf skdf. AunHF ikhf ik kyNdr ‘c 6<br />
sfl vfjpfeI <strong>dI</strong> srkfr mOky suKbIr<br />
bfdl kyNdr ‘c sI Aus smyN vI ies mfmly<br />
‘<strong>qy</strong> Aus<strong>ny</strong> cuwp DfrI rwKI. sfbkf kFgrsI<br />
ivDfiek bIrdivMdr isMG vloN Aukq<br />
mfmly `<strong>qy</strong> kFgrs <strong>nUM</strong> alivdf kihx<br />
sbMDI puwCy iek suafl `<strong>qy</strong> itwpxI kridaF<br />
kYptn <strong>ny</strong> ikhf ik bIrdivMdr isMG 5<br />
sfl iesy pfrtI df ivDfiek irhf hY.<br />
Aus smyN vI Aus<strong>nUM</strong> ieMnHF dovyN kFgrsI<br />
lIzrF <strong>qy</strong> lwgy dosLF <strong>dI</strong> jfxkfrI sI. AunHF<br />
ikhf ik anMdpur sfihb qoN itkt nf<br />
imlx krky bIrdivMdr isMG vloN Aukq<br />
kdm AuTfieaf igaf hY nf ik 84 dy<br />
dMigaF <strong>nUM</strong> lY ky AunHF spwsLt kIqf ik<br />
bIrdivMdr isMG dy kFgrs Cwz ky jfx<br />
nfl pfrtI <strong>nUM</strong> koeI nuksfn nhIN hovygf.<br />
jdoN kYptn qoN Aukq dovyN kFgrsI lIzrF<br />
<strong>dI</strong> itkt <strong>qy</strong> muV ivcfr krn leI pfrtI<br />
<strong>ny</strong> iksy iksm df dbfa bxfAux <strong>dI</strong><br />
rxnIqI bfry suafl puiCaf igaf qF<br />
kYptn <strong>ny</strong> ikhf ik mYN juzIsLIal isstm<br />
‘c dKl nhIN cfhuMdf. AunHF ikhf ik<br />
adflq df PYslf afAux qoN bfad hI<br />
ies mfmly bfry kuJ ikhf jf skdf hY.<br />
kYptn nfl bYTy idwlI gurduafrf pRbMDk<br />
kmytI dy pRDfn prmjIq isMG srnf <strong>ny</strong><br />
ikhf ik kyNdr ‘c vI[pI[ isMG, cMdr<br />
sLyKr, afeI[ky gujrfl <strong>qy</strong> vfjpfeI <strong>dI</strong>aF<br />
srkfrF vI rih cuwkIaF hn. Aus smyN<br />
akflI dl 84 dy dMigaF <strong>nUM</strong> ikvyN Buwl<br />
jFdf hY.<br />
AunHF ikhf ik coxF <strong>ny</strong>Vy afAux vyly<br />
hI ies mfmly <strong>nUM</strong> iPr qoN AuTfieaf jFdf<br />
hY. AunHF ikhf ik kFgrs pfrtI vloN<br />
mnmohn isMG <strong>nUM</strong> iPr qoN pRDfn mSqrI df<br />
AumIdvfr aYlfn ky ivsLv ‘c iswKF df<br />
isr AuWcf kIqf hY. AunHF ikhf ik mnmohn<br />
isMG <strong>ny</strong> dMigaF <strong>dI</strong> shI jfxkfrI lYx leI<br />
vwK-vwK QfvF <strong>qy</strong> tImF sbUq iekwTy krn<br />
leI ByjIaF hn. ies mOky AunHF nfl bYTy<br />
sfbkf akflI mSqrI mnjIq isMG<br />
klkwqf <strong>ny</strong> ikhf ik <strong>tfeItlr</strong> <strong>qy</strong> swjx<br />
kumfr <strong>nUM</strong> Cwz ky Auh bfkI sfrIaF QfvF<br />
<strong>qy</strong> kFgrsI AumIdvfrF <strong>nUM</strong> sihXog dyxgy.<br />
AunHF ikhf ik jld hI iek rfsLtrI pwDr<br />
‘<strong>qy</strong> iswK pYnl iqafr kIqf jf irhf hY, jo<br />
iswK abf<strong>dI</strong> vfly sUibaF ivc kFgrsI<br />
jmIr tuSb<strong>dI</strong> hY qF amirSdr kFgrs Cwzy:suKbIr<br />
suKbIr isSG <strong>ny</strong> puwiCaf ik kYp: amirSdr<br />
isSG aijhI kFgrs pfrtI ivc kI kr<br />
rhy hn ijs dy hwQ hjLfrF mfsUm iswKF<br />
dy KUn ivc lwQpwQ hn a<strong>qy</strong> ijs <strong>ny</strong> iswKF<br />
dy srvuwc Dfrimk sQfn sLRI hrmSdr<br />
sfihb <strong>nUM</strong> tYNkF a<strong>qy</strong> qopF nfl ClxI<br />
kIqf.<br />
Auh Aus kFgrs ivc kI kr rhy<br />
hn jLo ik iswKF dy kfqlF <strong>nUM</strong> kyvl pfrtI<br />
<strong>dI</strong>aF itktF nfl hI nhIN blik mSqrIaF<br />
dy ahuidaF nfl invfj<strong>dI</strong> hY. amirSdr<br />
isSG cOr nuS cOrI kr a<strong>qy</strong> Gr vfly Gr<br />
rhy jLihr a<strong>qy</strong> brbfd ho rhI DrqI <strong>dI</strong><br />
Auqpfdk kuwK pRqI sUby <strong>dI</strong> jnqf <strong>nUM</strong><br />
jfgrUk krn dy<br />
mnorQ nfl<br />
vfqfvrx cyqnf<br />
mfrc df JMzf cuwkx vfly BgvyN kwpiVaF<br />
vfly sMq blbIr isMG sIcyvfl <strong>ny</strong> bulMd<br />
afvfjL ivc <strong>isafsq</strong>dfnF <strong>nUM</strong> llkfiraf<br />
hY.<br />
AunHF spwsLt sLbdF ivc srkfrF<br />
clf rhy isafsI afgUaF, votF mSgx vfly<br />
<strong>ny</strong>qfvF a<strong>qy</strong> pRsLfsink aiDkfrIaF <strong>nUM</strong><br />
nINd qoN JMjoVn leI ‘jfgdy rho’ df hokf<br />
idMidaF ikhf hY ik Auh pSjfb dy lokF,<br />
ruwKF, jIv-jMqUaF a<strong>qy</strong> PslF <strong>nUM</strong> sfP<br />
pfxI muhweIaf krvfAux df pRx krn.<br />
ies qoN pihlF 3 mfrc <strong>nUM</strong> sMq<br />
blbIr isMG sIcyvfl <strong>ny</strong> vfqfvrx cyqnf<br />
mfrc dy dUjy pVfa dy afrMB smyN sRI<br />
gurU hirgoibMd sfihb jI dy crnF <strong>dI</strong><br />
Coh pRfpq a<strong>qy</strong> icwtI vyeIN dy kMZy sQfipq<br />
gurduafrf rfmsr sfihb, ipSz kot<br />
Kurd ivKy vwzI igxqI ‘c juVIaF sMgqF<br />
<strong>nUM</strong> sMboDn kr rhy sn. AunHF icqfvnI<br />
idwqI ik jy ipSzF, sLihrF, PYktrIaF,<br />
AudXogF dy jLihrIly pfxI nfl kudrqI<br />
somy iesy qrHF brbfd huMdy rhy qF mnuwKqf<br />
leI vwzf KLqrf pYdf ho jfvygf. AunHF ikhf<br />
ik pSjfb ivc hjLfrF lok pfxI a<strong>qy</strong> hvf<br />
dy pRdUsLx kfrn kYNsr, pIlIaf, sfh<br />
rog, aSqVI rog, guridaF <strong>dI</strong> bImfrI,<br />
blwz pRYsLr a<strong>qy</strong> idl dy rogF dy isLkfr ho<br />
rhy hn.<br />
AunHF dwisaf ik jlMDr, PgvfVf,<br />
luiDafxf afid sLihrF df gMdf pfxI kflf<br />
sMiGaf zryn, icwtI vyeIN a<strong>qy</strong> buwZy nfly<br />
ivafh ‘c bI df lyKf<br />
bcfAux <strong>dI</strong> slfh dyx df JUTf qmfsLf kr<br />
rhy hn.<br />
jy jg<strong>dI</strong>sL <strong>tfeItlr</strong> swjx kumfr<br />
a<strong>qy</strong> aijhy hI muwidaF Au<strong>qy</strong> Auh kFagrs<br />
pfrtI dy ikrdfr qoN duwKI hn, qF Auh<br />
doglI nIqI Cwz ky swc <strong>dI</strong> rOsLnI ivc<br />
afAux a<strong>qy</strong> kFgrs hfeIkmFz ivruwD JSzf<br />
cuwkx.<br />
Br s: bfdl <strong>ny</strong> ikhf ik sf<strong>nUM</strong> pqf<br />
hY ik amirSdr isSG aijhf nhIN krn<br />
lwgy ikAuNik AunHF <strong>dI</strong> nf koeI jLmIr hY<br />
a<strong>qy</strong> nf koeI ihSmq?<br />
rfhIN sqluj diraf ivc pYNdf hY. ieh<br />
diraf hrIky pwqx ivKy ibafs diraf<br />
nfl jf imldf hY, ijnHF df pfxI awgoN<br />
nihrF rfhIN rfjsQfn qk puwjdf hY. AunHF<br />
hYrfngI pRgt kIqI ik rfjsQfn ivc ieh<br />
pfxI sLuwD kI<strong>qy</strong> bgYr lokF <strong>nUM</strong> pIxf pYNdf<br />
hY, jo ik AunHF <strong>dI</strong> ishq leI brbf<strong>dI</strong> df<br />
kfrn bxdf hY.<br />
AunHF <strong>ny</strong> lokF <strong>nUM</strong> jfgrUk kridaF<br />
ikhf ik lok sBf <strong>dI</strong>aF coxF ivc AunHF<br />
AumIdvfrF <strong>nUM</strong> hI cuxo, ijhVy vfqfvrx<br />
<strong>dI</strong> sLuwDqf leI vcnbwD hox. gurduafrf<br />
sfihb ivKy ardfs krn a<strong>qy</strong> hukmnfmf<br />
lYx AuprMq ieh cyqnf mfrc kuwkV ipSz,<br />
jmsLyr KyVf, jmsLyr KLfs, jgrfl, bjUhf<br />
Kurd, cwk vyNzl, KuxKux, kMg sfhbU,<br />
sihm, inrml kutIaf rsUlpur, qlvMzI<br />
Bro, kMg sfihb rfey, mwlHIaF klF,<br />
mwlHIaF Kurd, igwlF, shfrIvfl, kMgnf<br />
afid drjnF ipSzF ‘c vfqfvrx <strong>dI</strong> sLuwDqf<br />
leI lokF <strong>nUM</strong> jfgrUk krdf hoieaf a<strong>qy</strong><br />
gurbfxI dy mhfvfkF ‘pvxu gurU pfxI ipqf<br />
mfqf Driq mhqu’ df sMdysL Gr-Gr<br />
phuMcfAuNdf hoieaf dfxf mSzI mlsIaF ivKy<br />
sMpUrn hoieaf. gurduafrf gurU nfnk<br />
dyv jI jmsLyr KLfs ivc ngr <strong>dI</strong>aF<br />
sMgqF vloN sMq blbIr isMG sIcyvfl,<br />
sMq dieaf isMG gurduafrf tfhlI<br />
sfihb, sMq bldyv ikRsLn jI bfby <strong>dI</strong><br />
imhr kutIaf igwlF, sMq suKjIq isMG<br />
sIcyvfl, aYzvokyt iv<strong>ny</strong> goiel, blbIr<br />
isMG ibilMg, sLmIm a<strong>qy</strong> hor pqvMiqaF<br />
<strong>nUM</strong> isropfE Byt krky snmfinq kIqf<br />
igaf. mfrc nfl cwl rhIaF vwzI igxqI<br />
‘c sMgqF <strong>dI</strong> sfry ipSzF dy lokF <strong>ny</strong> qnomnoN<br />
lMgr <strong>dI</strong> syvf kIqI.<br />
AumIdvfrF <strong>dI</strong> mdd krygf. AunHF ikhf<br />
afl ieMzIaf iswK pYnl <strong>dI</strong> pihlI mIitMg<br />
16 apRYl <strong>nUM</strong> idwlI ivKy ho rhI hY.<br />
sfbkf mfrkIt<br />
kmytI cyarmYn gurbIr<br />
isMG sMDU lflI KVuMjf ƒ<br />
kFgrs ‘c Èfml krn<br />
leI 2 apRYl <strong>nUM</strong> <strong>pMjfb</strong> dy<br />
sfbkf muwK mMqrI kYptn<br />
amirMdr isMG ivÈyÈ qOr<br />
‘<strong>qy</strong> jlflfbfd dy ipMz<br />
KVuMjf ‘c hfËr hoey. ies<br />
mOky sMboDn krdy hoey<br />
kYptn isMG <strong>ny</strong> ikhf ik<br />
bI<strong>qy</strong> 2 sflF qoN bfdl<br />
pirvfr <strong>pMjfb</strong> ƒ dohIN hwQIN<br />
luwtx ‘c ruiJaf hoieaf hY<br />
jdoNik jnqf df hryk vrg srkfr <strong>dI</strong>aF<br />
nIqIaF kfrx byhwd pryÈfnI dy dOr ‘coN<br />
guËr irhf hY.<br />
cMzIgVH : lMGI 1 apRYl <strong>nUM</strong> ieQy<br />
pSjfb <strong>qy</strong> hirafxf hfeIkort dy cIP<br />
jsits tI[aYs[ Tfkur <strong>dI</strong> pRDfngI hyT<br />
hoeI iek Pul kort bYTk ‘c qrwkIaF df<br />
dOr jfrI rwKdy hoey pSjfb dy 8 hor isvl<br />
jwjF <strong>qy</strong> inafiek mYijstRytF <strong>nUM</strong> aYzIsLnl<br />
sInIar izvIjLn <strong>dI</strong> qrwkI pRdfn kr idwqI<br />
geI hY. hflFik hfeIkort aQfrtI <strong>ny</strong> qF<br />
kuJ jfxkfrI nhIN idwqI, pr sUqr dwsdy<br />
hn ik rfjpurf <strong>dI</strong> isvl jwj <strong>qy</strong> inafiek<br />
mYijstRyt jg<strong>dI</strong>p kOr, gurdfspur dy hIrf<br />
isMG, DUrI dy gurnfm isMG iZwloN, pitaflf<br />
dy arux kumfr agrvfl, iPlOr dy ky[ky[<br />
isMglf, PUl dy ivjy kumfr, luiDafxf dy<br />
kMvljIq a<strong>qy</strong> aSimRqsr dy lKivMdr<br />
duwgl <strong>nUM</strong> qrwkI dy ky aYzIsLnl sInIar<br />
iqrCI njLr<br />
jsvMq isMG sLfd<br />
*nMnHI CF muihMm BrUx hwiqaf<br />
<strong>nUM</strong> jVH qoN Kqm krn leI sLurU kIqI<br />
geI-jQydfr mwkV<br />
-jI nhIN! ieh muihMm qF bIbI<br />
hrismrq kOr bfdl <strong>nUM</strong> isafsI mMc<br />
‘<strong>qy</strong> cmkfAux leI sLurU kIqI geI aY.<br />
*<strong>tfeItlr</strong> <strong>nUM</strong> klIn icwt dyx<br />
nfl afm afdmI dy ivsLvfs <strong>nUM</strong><br />
Zfh lwgI-Bfjpf<br />
-iblkul AuvyN, ijvyN nirMdr mo<strong>dI</strong><br />
<strong>nUM</strong> klIn icwt dyx nfl lwgI sI.<br />
*12 hPiqaF ‘c pqf lwg<br />
skdf hY ik quhfzy pyt ‘c muMzf hY<br />
jF kuVI?<br />
-Xfin ik jy muMzf hY qF jsLn <strong>dI</strong><br />
iqafrI kro <strong>qy</strong> jy kuVI hY qF mfrn <strong>dI</strong>.<br />
*Bfrq <strong>qy</strong> cIn dy bwcy pCfV<br />
rhy hn amrIkn bwicaF <strong>nUM</strong><br />
-bfl mjLdUrI ‘c?<br />
*bfdlikaF qoN igx igx ky<br />
bdly lvFgy-kYptn<br />
-sLfbfsL! iek dUjy qoN bdly leI<br />
jfieE! lokF dy Bly df kMm nf kirE.<br />
*bfdl iswKF dy hornF kfqlF<br />
bfry cwup ikAuN hY-mfn<br />
-mfn sfbH, stfP mYNbrF ivrwuD<br />
bolxf bfdl dl <strong>dI</strong> pfilsI nhIN hY.<br />
*<strong>pMjfb</strong> aMdr duDfrU psLUaF <strong>dI</strong><br />
igxqI Gtx dy bfvjUd duwD<br />
Auqpfdn viDaf<br />
-mqlb ik nklI duwD <strong>dI</strong> Brmfr .<br />
*iswKF <strong>ny</strong> <strong>tfeItlr</strong> dy puqly<br />
sfVy<br />
-sLukr aY iswKF <strong>nUM</strong> ies qrHF ros<br />
pRgt krn df hwk qF hY.<br />
ies mOky sMboDn krdy hoey sRI sMDU<br />
<strong>ny</strong> ikhf ik Auh afpxy smrQkF sihq<br />
jgmIq isMG brfV ƒ BfrI bhumq nfl<br />
jyqU bxfAux ‘c koeI ksr<br />
bfkI nhIN Cwzxgy. jgmIq<br />
isMG brfV <strong>ny</strong> ikhf ik ijwq<br />
hfsl krky Auh iProËpur<br />
hlky df srvpwKI ivkfs<br />
krvfAuxgy. ies mOky<br />
hfËr 7-8 hËfr dy krIb<br />
lokF <strong>ny</strong> ijwQy jgmIq isMG<br />
brfV dy hwk ‘c Pqvf<br />
jfrI kIqf AuWQy iProËpur<br />
hlky <strong>dI</strong> pRmuwK kFgrs<br />
lIzriÈp <strong>dI</strong> gYr hfËrI<br />
<strong>qy</strong> hlkf jlflfbfd dy<br />
kFgrs afgUaF <strong>qy</strong><br />
vrkrF <strong>dI</strong> gYr hfËrI <strong>ny</strong> jgmIq isMG<br />
brfV dy rfh <strong>dI</strong>aF muÈklF ƒ Aujfgr<br />
krky rwK idwqf hY.<br />
qrwkIaF df dOr jfrI, 8 hor jwjF <strong>nUM</strong> qrwkI<br />
izvIjLn bxfieaf igaf hY. hfly kuJ idn<br />
pihlF hI 6 jwjF <strong>nUM</strong> qrwkI idwqI geI sI,<br />
ijnHF ivc mlot dy isvl jwj ey[aYs[<br />
sLyrigl df nF vI sLfml sI, jo ies qoN<br />
pihlF cMzIgVH ‘c sn. Pul kort bYTk<br />
‘c AunHF jwjF <strong>nUM</strong> vI stysLn alft kr<br />
idw<strong>qy</strong> gey, ijnHF <strong>nUM</strong> cIP juzIsLIal sYsLn<br />
jwj (aYzhfk) bxfieaf igaf sI.<br />
sUqr dwsdy hn ik idlbfg isMG<br />
jOhl <strong>nUM</strong> pitaflf, srbjIq DflIvfl <strong>nUM</strong><br />
sMgrUr, nIlm aroVf <strong>nUM</strong> PqihgVH sfihb,<br />
hrIsL mihqf <strong>nUM</strong> qrnqfrn, rfjIv<br />
mlhoqrf <strong>nUM</strong> biTMzf, hrijMdr pfl <strong>nUM</strong><br />
gurdfspur a<strong>qy</strong> moihMdr pfl pvfr <strong>nUM</strong><br />
mfnsf df aYzIsLnl sYsLn jwj (Pfst<br />
trYk) lfieaf igaf hY.
sfl 10 aMk 15 <strong>pMjfb</strong> tfeImjL 11 aprYl 2009 (11)<br />
isafsI afgUaF vloN vPfdfrIaF bdlx vflf ruJfn jfrI<br />
-<strong>pMjfb</strong> tfeImjL inAUjL srivs<br />
gurdfspur : vwK vwK pfrtIaF dy afgUaF<br />
a<strong>qy</strong> vrkrF vloN vPfdfrIaF bdlx df ruJfn jfrI<br />
hY. bhu<strong>qy</strong> akflI hI kFgrs vl jf rhy hn. ivDfn<br />
sBf hlkf (gurdfspur) dy tksflI akflI afgU <strong>qy</strong><br />
sfbkf ivDfiek mrhUm krqfr isMG pfhVf df<br />
pirvfr afpxy vwzI igxqI ivc smrQkF smyq<br />
akflI dl <strong>nUM</strong> Cwz ky kFgrs pfrtI ‘c sLfml ho<br />
jfx kfrn ijQy sLRomxI akflI dl (bfdl) <strong>nUM</strong> hlky<br />
aSdr vwzI Zfh lwgI hY, AuQy hI hlky dy kFgrsI<br />
AumIdvfr pRqfp isMG bfjvf <strong>nUM</strong> vwzf Pfiedf puwjx<br />
<strong>dI</strong>aF sMBfvnfvF bx geIaF hn. ijLkrXog hY ik<br />
mrhUm akflI afgU krqfr isMG pfhVf dy lVky<br />
gurmIq isMG pfhVf ivDfn sBf coxF dOrfn<br />
gurdfspur qoN pfrtI vloN itkt dy pRmuwK dfavydfr<br />
sn, hflFik pfrtI hfeI kmfn vloN gurmIq pfhVf<br />
<strong>nUM</strong> itkt dyx df Brosf vI idwqf igaf sI. pr aYn<br />
afKrI mOky itkt kFgrs Cwz ky akflI dl ivc<br />
sLfml hox vfly kFgrsI afgU sRI gurbcn isMG<br />
bwbyhflI <strong>nUM</strong> dy idw<strong>qy</strong> jfx kfrn pfhVf pirvfr pfrtI<br />
nfl KPf cwilaf af irhf sI. bwbyhflI <strong>nUM</strong> itkt dyx<br />
qoN bfad sRI suKbIr isMG bfdl vloN gurdfspur<br />
siQq gurmIq pfhVf dy Gr jf ky mnfAux <strong>dI</strong>aF<br />
koisLsLF vI kIqIaF geIaF sn. ies dy bfvjUd pfhVf<br />
pirvfr <strong>dI</strong>aF akflI dl nfl dUrIaF Gtx <strong>dI</strong> bjfey<br />
lgfqfr vD<strong>dI</strong>aF rhIaF hn. ies AuprMq hfl hI<br />
ey[ky[ 47 nfl kuwiqaF<br />
‘<strong>qy</strong> PfeIirMg<br />
aSimRqsr : kuwiqaF qoN pRysLfn afeI[pI[aYs[<br />
aiDkfrI <strong>ny</strong> ey[ky[-47 nfl AunHF ‘<strong>qy</strong> PfeIirMg kr<br />
idwqI, ijQy ies ivc do kuW<strong>qy</strong> mfry gey, AuQy iek golI<br />
AunHF dy inwjI surwiKaf aiDkfrI ey[aYs[afeI[ bfj<br />
isMG <strong>dI</strong> lwq ‘<strong>qy</strong> vI lwgI. lMGI 30 mfrc <strong>dI</strong> svyr<br />
krIb nO vjy AunHF <strong>dI</strong> koTI qoN bfhr do kuw<strong>qy</strong> afps<br />
ivc lV rhy sn. AunHF dy rOly qoN qMg af ky aiDkfrI<br />
<strong>ny</strong> afpxy gMnmYn crxjIq isMG <strong>dI</strong> ey[ky[-47 nfl<br />
PfeIirMg kr ky donF kuwiqaF <strong>nUM</strong> mfr idwqf.<br />
Gtnf <strong>dI</strong> sUcnf imlidaF Qfxf isvl lfeIn<br />
dy aYs[aYc[E[ kml isMG puils pfrtI sihq mOky<br />
‘<strong>qy</strong> phuMc gey. hflFik AudoN qwk kuwiqaF <strong>dI</strong>aF lfsLF<br />
Kurd-burd kr idwqIaF geIaF sn, pr golI cwlx<br />
<strong>dI</strong> Gtnf <strong>dI</strong> pusLtI hox ‘<strong>qy</strong> afeI[pI[aYs[ aiDkfrI<br />
iKlfP kys drj kr ilaf igaf hY.<br />
ivc mfrkIt kmytI <strong>dI</strong> cyarmYnI sRI bwbyhflI nfl<br />
hI akflI dl ivc sLfml hoey XogysL BMzfrI <strong>nUM</strong> idw<strong>qy</strong><br />
jfx <strong>ny</strong> awg ‘<strong>qy</strong> iGAu df kMm kIqf. dwsxXog hY ik<br />
sRI bwbyhflI dy ivDfiek bx jfx dy bfvjUd pfhVf<br />
pirvfr df AunHF nfl CwqI df aFkVf cl irhf sI.<br />
afKr mrhUm sRI krqfr isMG pfhVf dy spuwqr<br />
gurmIq isMG pfhVf, AunHF <strong>dI</strong><br />
Drm pqnI aYs[jI[pI[sI[ mYNbr<br />
bIbI suKmIq kOr, lVky birMdr<br />
pfhVf <strong>ny</strong> ielfky dy keI sInIar<br />
akflI afgUaF smyq cMzIgVH<br />
ivKy kYptn amirMdr isMG a<strong>qy</strong><br />
PiqhjMg isMG bfjvf <strong>dI</strong> hfjLrI<br />
ivc kFgrs ivc sLfml hox df aYlfn kr idwqf.<br />
ies dOrfn sLRomxI akflI dl <strong>dI</strong> cox muihMm <strong>nUM</strong> Aus<br />
smyN BfrI hulfrf imilaf, jdoN mfrkIt kmytI<br />
BvfnIgVH dy sfbkf cyarmYn a<strong>qy</strong> kFgrs pfrtI dy<br />
sInIar afgU mnjIq isMG soZI <strong>ny</strong> pfrtI dy lok<br />
sBf hlkf sMgrUr qoN AumIdvfr suKdyv isMG ZINzsf<br />
<strong>dI</strong> hfjLrI ivc, GrfcoN ivKy iek pRBfvsLflI smfgm<br />
dOrfn kFgrs <strong>nUM</strong> alivdf afK ky sLRomxI akflI<br />
dl ivc sLfml hox df aYlfn kIqf. ies mOky<br />
smfgm <strong>nUM</strong> sMboDn kridaF sRI ZINzsf <strong>ny</strong> ikhf ik<br />
sRI soZI iek DVwlydfr a<strong>qy</strong> imhnqI afgU hn. AunHF<br />
smuwcI pfrtI vloN sRI soZI <strong>nUM</strong> qih idloN jI afieaF<br />
afiKaf <strong>qy</strong> pfrtI ivc pUrf siqkfr a<strong>qy</strong> ipafr<br />
bfpU srUp isMG df<br />
pirvfr kFgrs<br />
ivc sLfml<br />
idvfAux df vfadf kIqf.<br />
sRI ZINzsf <strong>ny</strong> lokF <strong>nUM</strong> muKfiqb huMidaF ikhf ik<br />
kFgrs pfrtI <strong>ny</strong> pSjfb nfl hmysLf Dwkf a<strong>qy</strong> ivqkrf<br />
kIqf hY. jdoNik sLRomxI akflI dl hI ieko-iek<br />
pfrtI hY, jo pSjfb dy ihwqF leI lV<strong>dI</strong> rhI hY. ies<br />
mOky pRkfsL cMd grg (hlkf ieMcfrj sMgrUr) <strong>ny</strong> vI<br />
hlky vloN sRI soZI <strong>nUM</strong> jI afieaF<br />
ikhf. smfgm dOrfn sRI soZI <strong>ny</strong><br />
sLfml hox <strong>dI</strong> rsm smyN sRI<br />
ZINzsf a<strong>qy</strong> sRI grg qoN<br />
afsLIrvfd ilaf a<strong>qy</strong> pfrtI leI<br />
pUrI qndyhI nfl kMm krdf df<br />
vcn idwqf.<br />
ies dy Ault jlMDr ijLlHy ivcly akflI dl<br />
bfdl dy afDfr <strong>nUM</strong> AudoN vwzf Dwkf lwgf jdoN pfrtI dy<br />
isrmOr afgUaF ‘c rhy svrgI bfpU srUp isMG df<br />
pirvfr AunHF dy byty s[ ipRqpfl isMG pflI <strong>dI</strong><br />
agvfeI ivc kFgrs ivc sLfml ho igaf.<br />
lMGI 1 apRYl <strong>nUM</strong> ies sbMDI hoey BrvyN<br />
pwqrkfr sMmyln ivc kFgrs pfrtI dy kfrjkfrI<br />
pRDfn a<strong>qy</strong> jlMDr sMs<strong>dI</strong> hlky qoN kFgrs dy<br />
AumIdvfr sLRI mihMdr isMG ky[pI[, sfbkf mMqrI<br />
avqfr hYnrI, sfbkf cyarmYn ngr suDfr trwst<br />
s[ qijMdr isMG ibwtU dy nfl hornF sInIar afgUaF<br />
<strong>ny</strong> AunHF df snmfn kridaF s[ pflI df svfgq<br />
kIqf. sRI ky[pI[ <strong>ny</strong> ies mOky ikhf ik bfdl dl<br />
<strong>isafsq</strong>dfnF <strong>nUM</strong> sbk isKfAux dy rONa ‘c srhwd <strong>ny</strong>Vly iksfn<br />
aSimRqsr : aSimRqsr lok sBf hlky dy<br />
srhw<strong>dI</strong> Kyqr dy lok vwK-vwK isafsI pfrtIaF vloN<br />
AunHF df ivkfs krn a<strong>qy</strong> qfroN pfrlI jLmIn ivc<br />
KyqI nfl smwisafvF dUr krn leI kI<strong>qy</strong> jFdy rhy<br />
vfaidaF qoN KPf hn. BfrqI<br />
jnqf pfrtI dy AumIdvfr sLRI<br />
nvjoq isMG iswDU vloN AunHF <strong>dI</strong><br />
afvfjL sMsd ivc nf AuTfey jfx<br />
df ros vI AunHF dy mnF ivc hY.<br />
Auh cfhuMdy hn ik isafsI<br />
pfrtIaF afpxI sMjIdgI df<br />
mujLfhrf krn.<br />
srhw<strong>dI</strong> Kyqr dy lok<br />
afpxIaF smwisafvF dy hwl<br />
sbMDI AumIdvfrF <strong>nUM</strong> svfl<br />
krngy, ieh gwl qF qYa hI hY.<br />
ipClIaF keI srkfrF vloN<br />
kMizaflI qfr qoN pfr KyqI krn vfly iksfnF <strong>nUM</strong><br />
AunHF <strong>dI</strong>aF jLmInF df muafvjLf idvfAux df vfadf<br />
kIqf jFdf irhf hY, pr coxF ijwqx qoN bfad iksy <strong>ny</strong><br />
vI ieh vfadf vPLf nhIN kIqf. rfxIaf, kwkV a<strong>qy</strong><br />
hor ipSzF dy lokF <strong>nUM</strong> qIhrI mfr df sfhmxf krnf pY<br />
irhf hY. ies Kyqr ivc lwgI dohrI kMizaflI qfr<br />
a<strong>qy</strong> nfl hI rfvI diraf <strong>ny</strong> ienHF <strong>dI</strong> ijLMdgI nrk<br />
bxf idwqI hY. dohrI kMizaflI qfr kfrn ienHF <strong>dI</strong>aF<br />
jLmInF bMjr bx geIaF hn.<br />
kMizaflI qfr qoN awgy rfvI diraf qoN pfr pYN<strong>dI</strong><br />
hjLfrF eykV jLmIn, iksfnF <strong>nUM</strong> KyqI krn leI iejfjLq<br />
nf idw<strong>qy</strong> jfx kfrn bMjr bx geI hY. ies Kyqr ivc<br />
srhwd qoN iqMn iklomItr BfrqI pfsy vl rfvI diraf<br />
srhw<strong>dI</strong> Kyqr dy lok afpxIaF<br />
smwisafvF dy hwl sbMDI<br />
AumIdvfrF <strong>nUM</strong> svfl krngy,<br />
ieh gwl qF qYa hI hY.<br />
ipClIaF keI srkfrF vloN<br />
kMizaflI qfr qoN pfr KyqI<br />
krn vfly iksfnF <strong>nUM</strong> AunHF <strong>dI</strong>aF<br />
jLmInF df muafvjLf idvfAux df<br />
vfadf kIqf jFdf irhf hY, pr<br />
coxF ijwqx qoN bfad iksy <strong>ny</strong><br />
vI ieh vfadf vPLf nhIN kIqf.<br />
dy kMZy ‘<strong>qy</strong> kMizaflI qfr lgfeI geI sI. bfad ivc<br />
lokF vloN ros mujLfhry krn ‘<strong>qy</strong> kyNdr srkfr vloN<br />
ieh qfr srhwd dy njL<strong>dI</strong>k lgf idwqI geI. srkfr<br />
<strong>ny</strong> srhwd dy <strong>ny</strong>Vy iek hor kMizaflI qfr qF lwgf<br />
idwqI, pr pihlF lwgI kMizaflI<br />
qfr <strong>nUM</strong> nhIN htfieaf, ijs kfrn<br />
ienHF lokF <strong>nUM</strong> dohrI qfr df sfhmxf<br />
krnf pY irhf hY.<br />
keI iksfn sfrI jLmIn qfroN<br />
pfr hox krky mjLdUrI krky afpxy<br />
twbr pfl rhy hn. sLRI iswDU vloN<br />
ipClIaF do lok sBf coxF dOrfn<br />
srhw<strong>dI</strong> Kyqr dy lokF <strong>dI</strong>aF musLklF<br />
dUr krn dy vwzy-vwzy vfady kI<strong>qy</strong><br />
gey, ieh vPLf nhIN kI<strong>qy</strong> gey. ipSz<br />
kwkV dy iksfn dieaf isMG kwkV<br />
<strong>ny</strong> ikhf ik lokF <strong>nUM</strong> dohrI kMizaflI<br />
qfr <strong>dI</strong> mfr <strong>ny</strong> kMgfl kr idwqf hY. sMn 1984 ivc<br />
kMizaflI qfr lwgx qoN bfad srkfr <strong>ny</strong> iksfnF <strong>nUM</strong><br />
ies qoN awgy KyqI krn nhIN jfx idwqf a<strong>qy</strong> ies qrHF<br />
ienHF ipSzF <strong>dI</strong> hjLfrF eykV jLmIn bMjr bx geI.<br />
hux srhwd dy <strong>ny</strong>Vy dUjI kMizaflI qfr lgf idwqI<br />
geI hY, pr pihlI qfr <strong>nUM</strong> htfieaf nhIN jf irhf.<br />
kuJ iksfnF <strong>ny</strong> diraf qoN pfr bMjr peI jLmIn <strong>nUM</strong><br />
afbfd krn <strong>dI</strong> koisLsL kIqI, pr bfad ivc AunHF <strong>nUM</strong><br />
vI AuQy jfx qoN rok idwqf igaf.<br />
iksfnF <strong>nUM</strong> jLmIn leI koeI muafvjLf nhIN idwqf<br />
igaf. ilhfjLf keI lok ipSz Cwz ky cly gey hn.<br />
ipSz Kfnvfl dy iksfn lKbIr isMG <strong>ny</strong> dwisaf ik<br />
qfroN pfr jLmInF ivc jykr hor koeI Psl bIjdy hn<br />
qF pfiksqfnI jfnvrF vloN Ausdf AujfVf kIqf jFdf<br />
hY. ies AujfVy df koeI muafvjLf nhIN imldf. iksfn<br />
afgU bldyv isMG srsf <strong>ny</strong> ikhf ik srhw<strong>dI</strong> Kyqr dy<br />
lokF <strong>dI</strong>aF musLklF pihlF nfloN vD geIaF hn.<br />
iesy leI lok afpxy nfl huMdy af rhy Droh df<br />
bdlf lYx dy rONa ivc hn. lok aijhy <strong>ny</strong>qf <strong>nUM</strong> mfxsiqkfr<br />
dyxf cfhuMdy hn, jo AunHF df ihqYsLI hovy.<br />
AunHF dy duwK-suwK df BfeIvfl hovy.<br />
smyq hornF pfrtIaF qoN vI Auh ivakqI kFgrs<br />
pfrtI ivc sLfml ho rhy hn, ijnHF <strong>dI</strong> sbMDq<br />
pfrtIaF <strong>ny</strong> kdy kdr nhIN pfeI a<strong>qy</strong> kFgrs hI<br />
aijhI pfrtI hY, jo imhnqI <strong>qy</strong> iemfndfr ivakqIaF<br />
<strong>nUM</strong> bxdf sQfn idM<strong>dI</strong> hY. AunHF ikhf ik CyqI hI sLihr<br />
dy kuJ kONslr vI kFgrs ‘c sLfml ho rhy hn.<br />
ky[pI[ <strong>ny</strong> iPr spwsLt kIqf ik asIN iswKF <strong>dI</strong>aF<br />
BfvnfvF df pUrf sqkfr krdy hF a<strong>qy</strong> idwlI dMigaF<br />
dy dosLIaF <strong>nUM</strong> kFgrs itktF dyx ‘<strong>qy</strong> iswKF ivc jo<br />
ros <strong>dI</strong> lihr hY, Aus bfry hfeI kmFz <strong>nUM</strong> vI jfxUM<br />
krvfieaf jfeygf. ies mOky bfpU srUp isMG jo akflI<br />
dl bfdl <strong>dI</strong> srkfr ivc 1997 ‘c sLihrI ivkfs<br />
mMqrI rhy sn, dy spuwqr ipRqpfl isMG pflI <strong>ny</strong><br />
disaf ik bfdl dl leI sfzy pirvfr <strong>dI</strong>aF bhuq<br />
GflxfvF hn, pr s[ bfdl <strong>ny</strong> sfzy pirvfr <strong>dI</strong> kdr<br />
nhIN pfeI. 1989 ‘c jdoN akflI dl mfn <strong>dI</strong> cVHq<br />
sI qF bfdl dl <strong>nUM</strong> koeI puCdf nhIN sI qF duafby<br />
ivc sfzf prvfr hI sI, jo AudoN AunHF dy moZy nfl<br />
moZf joV ky cldf irhf.<br />
pr bfpU srUp isMG dy sLihrI ivkfs mMqrI<br />
vjoN ivcridaF hoey duKdfeI ivCoVy AuprMq bfpU jI<br />
dy pirvfr <strong>nUM</strong> s[ bfdl <strong>ny</strong> hfsLIey ‘<strong>qy</strong> pf idqf. AunHF<br />
dosL lgfieaf ik s[ bfdl kol gwl krn df koeI<br />
lfB nhIN Auh qF hUM-hF hI kr Cwzdy <strong>ny</strong>.<br />
AunHF ikhf ik bfdl dl <strong>dI</strong>aF aijhIaF nIqIaF<br />
kfrn hI smrpq akflI afgU AunHF qoN qoV-ivCoVf<br />
kr rhy hn. AunHF dfavf kIqf ik jlMDr sLihr,<br />
afdmpur <strong>qy</strong> Bogpur hlky ivc AunHF dy hmfieqI<br />
vwzI igxqI ivc hn, ijhVy kFgrsI AumIdvfr <strong>nUM</strong><br />
BfrI igxqI ‘c votF pf ky ijqfAuxgy. cy<strong>qy</strong> rhy ik<br />
bfpU srUp isMG 1972 qwk kFgrs pfrtI ‘c rhy <strong>qy</strong><br />
1975 ivc jnqf pfrtI ‘c af gey. ies qoN pihlF<br />
Auh kFgrs vloN ivDfiek vI rhy a<strong>qy</strong> 1977 ivc<br />
jnqf pfrtI vloN ivDfiek cuxy gey. 1984 qoN Auh<br />
bfdl dl nfl aijhy juVy ik pfrtI dy hr dwuK-suwK<br />
ivc mUhry ho ky kMm krdy rhy. sfbkf akflI<br />
mMqrI kFgrs ‘c Èfml : luiDafxf sMs<strong>dI</strong> sIt<br />
qoN cox lV rhy kFgrs pfrtI dy AumIdvfr munIÈ<br />
iqvfVI ƒ lMGI 4 apRYl <strong>nUM</strong> Aus smyN rfjsI qOr ‘<strong>qy</strong><br />
BfrI bl imilaf, jdoN ÈRomxI akflI dl dy sfbkf<br />
mMqrI qfilb isMG sMDU <strong>ny</strong> kFgrs pfrtI `c afpxy<br />
sYNkVy sfQIaF smyq Èfml hox df aYlfn kr idwqf.<br />
sRI iqvfVI <strong>ny</strong> s[ sMDU df svfgq kridaF ikhf ik<br />
kFgrs pfrtI ienHF sB ƒ bxdf snmfn dyvygI.<br />
Xfd rhy ipCly idnIN iProËpur ivKy iek rYlI<br />
dOrfn muwK mMqrI kYptn amirMdr isMG <strong>ny</strong> isropfE<br />
ByNt krky gurbIr isMG sMDU lflI <strong>qy</strong> AunHF dy sYNkVy<br />
sfQIaF ƒ kFgrs ‘c Èfml kr ilaf .
sfl 10 aMk 15 <strong>pMjfb</strong> tfeImjL 11 aprYl 2009 (12)<br />
kI ho skdy hn pSjfb leI mOjUdf lok sBf coxF dy <strong>muwdy</strong>?<br />
-jsvIr isMG sLIrI<br />
lok sBf coxF leI ngfrf pihlF hI<br />
vj cuwkf hY. dysL <strong>dI</strong>aF smuwcIaF<br />
rfjnIiqk pfrtIaF <strong>nUM</strong> afpo afpxI cox<br />
muihMm afrMB idwqI hoeI hY. coxF <strong>nUM</strong><br />
vyKidaF vwK-vwK rfjnIiqk pfrtIaF<br />
ivc gTjoV vI sfhmxy af rhy hn. mulk<br />
pwDr `<strong>qy</strong> muwK rUp ivc iqMn gTjoV AuBr<br />
ky sfhmxy afey hn, ienHF ivc aYn[zI[ey[<br />
a<strong>qy</strong> XU[pI[ey[ qF pihlF hI mOjUd sn a<strong>qy</strong><br />
qIjf morcf hfl hI ivc sfhmxy afAuNdf<br />
ivKfeI dy irhf hY. XU[pI[ey[ <strong>dI</strong> agvfeI<br />
muwK rUp ivc kFgrs pfrtI vloN kIqI jf<br />
rhI hY, jdik aYn[zI[ey[ <strong>dI</strong> BfrqI jnqf<br />
pfrtI vloN a<strong>qy</strong> qIjy morcy <strong>dI</strong> agvfeI<br />
KwbypwKI pfrtIaF afpxy hwQ lYx <strong>dI</strong><br />
koisLsL kr rhIaF hn.<br />
AuVIsf dy bIjU jnqf dl, qfimlnfzU<br />
<strong>dI</strong> aMnf zI[aYm[ky[, aFDrf pRdysL <strong>dI</strong><br />
<strong>qy</strong>lgU dysm a<strong>qy</strong> <strong>qy</strong>lMgfnf rfsLtr simqI<br />
qoN ielfvf keI hor KyqrI rfjnIiqk<br />
pfrtIaF vI qIjy morcy nfl af juVIaF<br />
hn. AuWqr pRdysL <strong>dI</strong> sB qoN vwzI iDr<br />
a<strong>qy</strong> swqf ivc mOjUd bhujn smfj pfrtI<br />
vI rfjnIiqk hflfq dy mwdynjLr qIjy<br />
morcy nfl juV<strong>dI</strong> ivKfeI dy rhI hY. ienHF<br />
hflqF ivc pSjfb ivc vI KwbypwKI<br />
pfrtIaF a<strong>qy</strong> blvMq isMG rfmUvflIaf<br />
<strong>dI</strong> agvfeI vflI lok BlfeI pfrtI <strong>ny</strong><br />
iml ky qIjf morcf kfiem krn <strong>dI</strong> koisLsL<br />
kIqI hY <strong>qy</strong> bhujn smfj pfrtI dy vI ies<br />
ivc sLfml hox dy afsfr hn. AuNJ pSjfb<br />
ivc hfly qIjy morcy <strong>dI</strong> hfl <strong>dI</strong> GVI bhuqI<br />
vuwkq nhIN hY a<strong>qy</strong> cox sMgrfm muwK rUp<br />
ivc kFgrs a<strong>qy</strong> akflI-Bfjpf gTjoV<br />
ivckfr hI sImq hY.<br />
kFgrs a<strong>qy</strong> BfrqI jnqf pfrtI <strong>ny</strong><br />
kOmI pwDr ‘<strong>qy</strong> afpo afpxy cox mYnIPYsto<br />
jfrI kI<strong>qy</strong> hn a<strong>qy</strong> ieh vI ikhf hY ik cox<br />
jMg muwK rUp ivc XU[pI[ey[ a<strong>qy</strong> aYn[zI[ey[<br />
ivckfr hI sImq hY, jdik hkIkq ieh<br />
nhIN hY. qIjy morcy <strong>dI</strong> afmd nfl kOmI<br />
pwDr ‘<strong>qy</strong> lVfeI iqMn iDrI ho geI hY.<br />
AudfrIkrx dy dOr ivc afm lokF leI<br />
kuJ vI krn ivc asPl rih rhIaF<br />
rjIinqk pfrtIaF <strong>ny</strong> coxF <strong>nUM</strong> vyKidaF<br />
afpo afpxy cox mYnIPYstoaF ivc grIb<br />
lokF nfl bhuq sfry vfady kI<strong>qy</strong> hn. grIb<br />
lokF <strong>dI</strong>aF votF iKwcx leI iek pfsy qF<br />
kFgrs pfrtI <strong>ny</strong> iqMn rupey iklo dy ihsfb<br />
nfl 25 iklo cfvl hr mhI<strong>ny</strong> dyx df<br />
aYlfn kIqf hY, dUjy pfsy BfrqI jnqf<br />
pfrtI <strong>ny</strong> kFgrs df mukfblf kridaF<br />
ieh sfrf kuJ 2 rupey iklo dy ihsfb<br />
nfl 35 iklo cfvl dyx df vfadf kIqf<br />
hY.<br />
BfrqI jnqf pfrtI <strong>ny</strong> afpxy cox<br />
mnorQ pwqr ivc rfm mMdr vflf muwdf<br />
vI muV ky AuBfiraf hY. ies qoN ielfvf<br />
dihsLqvfd <strong>nUM</strong> KLqm krn leI potf vrgf<br />
kf<strong>nUM</strong>n bnfAux df vI vfadf kIqf hY.<br />
hiQafrbMd dsiqaF <strong>nUM</strong> afpxy vl krn<br />
leI BfrqI jnqf pfrtI <strong>ny</strong> vwKrf qnKfh<br />
kimsLn bxfAux df vfadf vI kIqf hY<br />
a<strong>qy</strong> mwD vrg <strong>nUM</strong> afpxy prF hyT ilafAux<br />
leI afmdn kr <strong>dI</strong> hwd 3 lwK rupey qwk<br />
krn df vfadf kIqf hY.<br />
amrIkf nfl sMbMDF,pRmfxU smJO<strong>qy</strong><br />
a<strong>qy</strong> cflU afriQk nIqIaF dy mfmly ivc<br />
Bfjpf <strong>qy</strong> kFgrs ivckfr koeI mwqByd<br />
nhIN hn. ies qoN ielfvf afriQk nIqIaF<br />
dy mfmly ivc inwjIkrn,AudfrIkrn a<strong>qy</strong><br />
ienHF dy amrIkf, vrlz bYNk,<br />
afeI[aYm[aYP[ afid qoN inrdyisLq hox<br />
dy <strong>muwdy</strong> ‘<strong>qy</strong> vI kFgrs a<strong>qy</strong> BfrqI jnqf<br />
pfrtI ivc koeI mqByd nhIN hn. ijQoN<br />
qwk ivdysL nIqI a<strong>qy</strong> GrylU afriQk<br />
nIqIaF df svfl hY, KwbypwKI hI bfkI<br />
rfjnIiqk pfrtIaF nfloN iqwKI qrHF vwKrI<br />
phuMc rwKdy hn. ies siQqI ivc jy swqf<br />
kFgrs jF BfrqI jnqf pfrtI <strong>dI</strong> agvfeI<br />
vfly sFJy moricaF dy hwQ ivc afAuN<strong>dI</strong> hY<br />
qF kyNdr ivc GrylU afrQk a<strong>qy</strong> ivdysL<br />
nIqI dy bdlx dy bhu<strong>qy</strong> afsfr nhIN hn.<br />
ieh afriQk Audfrvfd, pwCm pRsqI<br />
a<strong>qy</strong> amrIkf nfl <strong>ny</strong>Vly sbMDF <strong>dI</strong> nIqI<br />
AuWpr hI clxgIaF. ies dy Ault jy<br />
KwbypwKI pfrtIaF <strong>dI</strong> agvfeI vflf qIjf<br />
morcf swqf ivc afAuNdf hY a<strong>qy</strong> Aus aMdr<br />
KwbypwKI pfrtIaF afpxI pugfAU hYsIaq<br />
hfsl kr jF<strong>dI</strong>aF hn qF afAuN<strong>dI</strong> lok<br />
sBf cox dy nqIijaF qoN bfad dysL<br />
afpxIaF afriQk nIqIaF a<strong>qy</strong> ivdysLI<br />
nIqI dy mfmly ivc bdlfa vyK skdf hY.<br />
ies idRsLtI qoN asl ivcfrDfrk<br />
lVfeI iqMn moricaF ivckfr nhIN hY, sgoN<br />
do moricaF ivckfr hY. BfrqI jnqf<br />
pfrtI <strong>dI</strong> agvfeI vflf aYn[zI[ey[ a<strong>qy</strong><br />
kFgrs <strong>dI</strong> agvfeI vflf XU[pI[ey[ QoVHy<br />
bhuq Prk nfl ivcfrDfrk, afriQk a<strong>qy</strong><br />
ivdysL nIqI dy mfmly ivc lgBg ieko<br />
ijhI phuMc rwKdy hn. jdik KwbypwKIaF<br />
vloN amrIkf qoN dUr jfx vflI gutinrlyp<br />
ivdysL nIqI a<strong>qy</strong> Audfrvf<strong>dI</strong> afriQk<br />
nIqIaF <strong>nUM</strong> sImq krn <strong>dI</strong> phuMc apxfeI<br />
jf sk<strong>dI</strong> hY. qIjy morcy <strong>dI</strong> afmd nfl<br />
afriQk a<strong>qy</strong> smfijk inaF df mfmlf,<br />
ivkfs a<strong>qy</strong> afriQk nIqIaF nfl juV ky<br />
sfhmxy af skdf hY.ieQoN qwk ik pRmfXU<br />
smJOqf rwd ho skdf hY. svfl AuWTdf hY<br />
ik aijhI hflq ivc pSjfb dy lok iks<br />
rfjnIiqk iDr dy pwK ivc Bugqx a<strong>qy</strong><br />
afpxI vot df ies<strong>qy</strong>mfl iks dy pwK ivc<br />
krn? ies qoN ielfvf ieh svfl vI ivcfr<br />
vflf hY ik pSjfb dy lokF dy ikhVy cox<br />
<strong>muwdy</strong> hn a<strong>qy</strong> AunHF <strong>nUM</strong> iks pfrtI vloN<br />
ikMnf ku huMGfrf idwqf jf irhf hY jF idw<strong>qy</strong><br />
jfx <strong>dI</strong> sMBfvnf hY?<br />
hfl hI ivc hoeIaF pSj Cy rfjF <strong>dI</strong>aF<br />
ivDfn sBf coxF ivc afm lokF vloN<br />
afriQk a<strong>qy</strong> smfijk ivkfs dy <strong>muwdy</strong> <strong>nUM</strong><br />
pihl idw<strong>qy</strong> jfx qoN bfad sfry dysL dy<br />
<strong>isafsq</strong>dfn kiQq ivkfs df rfg alfpx<br />
lwgy hn. BfvyN ik bhuiqaF <strong>nUM</strong> ieh pqf hI<br />
nhIN hY ik ivkfs ikhf iks <strong>nUM</strong> jFdf hY.<br />
bhu-igxqI <strong>isafsq</strong>dfnF leI ivkfs pul<br />
a<strong>qy</strong> sVkF afid bxfAux df df nF hY.<br />
jdoNik hkIkq ivc ivkfs dy afDuink<br />
pYmf<strong>ny</strong> bdl gey hn a<strong>qy</strong> hux smfj<br />
ivigafnI ivkfs ivc mnuwK dy ividak<br />
pwDr, Aus<strong>dI</strong> swiBafcfrk hsqI a<strong>qy</strong> Aus<br />
<strong>dI</strong>aF smfijk AuplbDIaF <strong>nUM</strong> vI sLfml<br />
krdy hn. pSjfb dy hfkm vI ieh gwl<br />
vfr vfr kih rhy hn ik Auh ivkfs <strong>nUM</strong><br />
cox muwdf bxfAuxgy. AunHF df ivkfs vI<br />
pul a<strong>qy</strong> sVkF bxfAux qwk sImq hY.<br />
ieh pul a<strong>qy</strong> sVkF vI kYptn srkfr<br />
vyly qoN bx rhIaF hn. bfdl srkfr dy<br />
ivkfs pRfjYkt isrP aKLbfrF dy<br />
iesLiqhfrF ivc Cpy hn, DrqI AuW<strong>qy</strong> ikDry<br />
nhIN Auqry.<br />
bfdl srkfr <strong>ny</strong> sUby <strong>dI</strong>aF nihrF<br />
iqMn hjLfr kroV rupey nfl muV svfrn<br />
df vwzf nfarf idwqf. ies mfmly ivc<br />
aKLbfrF ivc bhuq sfry iesLiqhfr vI<br />
Cpfey gey, kroVF rupey brbfd kI<strong>qy</strong> gey.<br />
ies ivkfs leI sUby <strong>dI</strong>aF jnqk jfiedfdF<br />
vycx <strong>dI</strong> muihMm vI CyVI geI, pr ieh<br />
ivkfs hfly qwk ikDry sLurU hoieaf ivKfeI<br />
nhIN idMdf.<br />
iesy qrHF pSjfb <strong>nUM</strong> Qrml plFt lf<br />
ky ibjlI nfl mflo mfl krn dy vfady<br />
vI kI<strong>qy</strong> gey, ieh vfady vI kfgjLF a<strong>qy</strong><br />
iesLiqhfrF ivc rih gey. DrqI AuWpr<br />
nhIN Auqry hn. hfl hI ivc imlIaF KLbrF<br />
qoN pqf lwgf hY ik Qrml plFt nINh pwQrF<br />
qwk hI sImq hn. ieQy ieh vI ijLkrXog<br />
hY ik goieMdvfl ivKy snaqF leI 1984<br />
ivc kFgrs srkfr vloN akvfier kIqI<br />
geI pSj hjLfr eykV jLmIn awj bykfr<br />
peI hY. <strong>isafsq</strong>dfn aYlfn krdy hn,<br />
iesLiqhfr CpfAuNdy hn a<strong>qy</strong> iPr ienHF<br />
pRcfry pRfjYktF <strong>nUM</strong> Buwl jFdy hn. ies qrHF<br />
dy awgf dOV ipwCf cOV <strong>nUM</strong> Auh ivkfs kihMdy<br />
hn.<br />
iPr vI ies hflq ivc kI hn pSjfb<br />
dy <strong>muwdy</strong> ijnHF duafly cox muihMm jQybMd<br />
hoxI cfhI<strong>dI</strong> hY?<br />
ipCly smyN ivc pSjfb a<strong>qy</strong> dysL <strong>dI</strong>aF<br />
srkfrF vloN apxfeIaF geIaF nIqIaF<br />
kfrn jo kuJ df AujfVf hoieaf hY, Aus dy<br />
iswty vjoN iqMn Kyqr muwK rUp ivc kyNdirq<br />
krn vfly hn.<br />
1[ pSjfb dy kudrqI soimaF df bcfE.<br />
2[ pSjfb <strong>dI</strong> mnuwKI ikrq (afDuink<br />
BfsLf ivc ‘mnuwKI soimaF’ )df bcfE.<br />
3[ pSjfbI BfsLf a<strong>qy</strong> siBafcfr df<br />
bcfE .<br />
pSjfb <strong>dI</strong> cox muihMm iksy vI pSjfb<br />
ihqU rfjnIiqk pfrtI vloN ienHF iqMn KyqrF<br />
<strong>nUM</strong> kyNdr ivc rwK ky GVI jfxI cfhI<strong>dI</strong> hY.<br />
ipCly pSjfh sflF dy smyN ivc pSjfb dy<br />
kudrqI somy burI qrHF luwty a<strong>qy</strong> qbfh<br />
kI<strong>qy</strong> gey hn. pSjfb dy kudrqI soimaF<br />
<strong>dI</strong> qbfhI dy do pwK hn. iek pwK<br />
aMqrrfsLtrI pwDr ‘<strong>qy</strong> PYly Kpqvf<strong>dI</strong><br />
swiBafcfr a<strong>qy</strong> sMsfrIkrn <strong>dI</strong>aF afriQk<br />
nIqIaF nfl juiVaf hoieaf hY a<strong>qy</strong> dUjf<br />
pwK rfjnIiqk hY a<strong>qy</strong> kyNdr srkfr vloN<br />
pSjfb nfl ipCly pSjfh sflF ivc kIqI<br />
geI rfjnIiqk ivqkrybfjLI df iswtf hY.<br />
imsfl dy qOr ‘<strong>qy</strong> pSjfb dy pfxIaF<br />
<strong>dI</strong> qbfhI (dirafeI a<strong>qy</strong> DrqI hyTlf<br />
pfxI) df kfrn iek pfsy qF pSjfb ivc<br />
<strong>qy</strong>jLI nfl hoieaf sLihrIkrx a<strong>qy</strong><br />
snaqIkrx hY a<strong>qy</strong> dUjy pfsy pSjfb dy<br />
dirafeI pfxIaF <strong>nUM</strong> gYr-sMivDfnk ZMg<br />
nfl guaFZI rfjF vl moVnf hY. hirafxf<br />
a<strong>qy</strong> rfjsQfn vl gYr-kf<strong>nUM</strong>nI rUp ivc<br />
Byjy gey pfxIaF df iswtf ieh inkilaf<br />
hY ik sqluj diraf lgBg mrn kMZy<br />
puwj igaf hY. sqluj diraf pSjfb dy<br />
pfxIaF dy soimaF <strong>dI</strong> sLfhrg vFg hY.<br />
ies dy mrn kMZy puwjx nfl pSjfb dy<br />
DrqI hyTly pfxI dy somy vI pRBfivq hoey<br />
hn. iesy qrHF pSjfb <strong>dI</strong> KyqI <strong>nUM</strong> nihrI<br />
pfxI <strong>dI</strong> splfeI vI byhwd sImq kr<br />
idwqI geI hY, ijs kfrn DrqI hyTly pfxI<br />
<strong>dI</strong> ircfrijMg vI KLqm ho geI hY. ieMJ<br />
DrqI hyTly pfxI dy somy vI KLqm ho rhy<br />
hn. ies qoN ielfvf ipSzF ivc lfeIaF<br />
geIaF kwcIaF lYtrInF, CwpVF dy pfxI<br />
df pRdUisLq hoxf a<strong>qy</strong> Jo<strong>ny</strong> <strong>dI</strong> Psl leI<br />
DrqI hyTly pfxI <strong>dI</strong> rwj ky kIqI geI<br />
durvrqoN pSjfb dy pfxIaF <strong>dI</strong> qbfhI df<br />
kfrn bxI. hflq ieh hY ik pSjfb dy<br />
bhuigxqI blfk blYk jLon ivc af gey<br />
hn. BfvyN ik ipCly sfl hoeIaF bfrsLF<br />
kfrn pSjfb df DrqI hyTlf pfxI kuJ<br />
AuWpr afieaf hY, iPr vI pSjfb dy pfxI<br />
dy soimaF dy bcfa leI sf<strong>nUM</strong> ivafpk<br />
Xojnf AulIkxI pvygI. pSjfb dy pfxIaF<br />
<strong>dI</strong> hflq dy sMdrB ivc hI sf<strong>nUM</strong> afpxI<br />
afriQk nIqIaF a<strong>qy</strong> PslI ZFcf AulIkxf<br />
pvygf.<br />
iesy qrHF ipCly smyN ivc kIVymfr<br />
dvfeIaF a<strong>qy</strong> KfdF <strong>dI</strong> kIqI geI vrqoN<br />
a<strong>qy</strong> sMGxI KyqI nfl nf isrP pSjfb ivcoN<br />
bhuq sfrIaF PslF, Bfv PslF <strong>dI</strong><br />
vMnsuvMnqf KLqm ho geI hY, sgoN jLmIn<br />
<strong>dI</strong> ishq vI pRBfivq hoeI hY. ieQoN qwk ik<br />
KyqIbfVI XUnIvristI a<strong>qy</strong> hor smfj syvI<br />
sMsQfvF vloN kI<strong>qy</strong> gey aiDaYn drsfAuNdy<br />
hn ik KyqI ivc vrqIaF jF<strong>dI</strong>aF jLihrF<br />
PslF ivc vI af rhIaF hn. ieQoN qwk<br />
ik mnuwKI KUn a<strong>qy</strong> psLUaF dy duwD vgYrf<br />
ivc vI jLihrF <strong>dI</strong> imlfvt af rhI hY.<br />
ies qoN ielfvf pSjfb <strong>ny</strong> ipCly smyN<br />
ivc afpxf jMglI rkbf kfPI ijLafdf<br />
Gtf ilaf hY. ies pfsy vl vI ivafpk<br />
pwDr ‘<strong>qy</strong> iDafn dyx <strong>dI</strong> loV hY. pSjfb<br />
ivc rfjnIiqk pfrtIaF <strong>ny</strong> ipSzF ivc mOjUd<br />
CpVF, iJVIaF a<strong>qy</strong> sLfmlft jLmInF AuWpr<br />
kbjLy krvf idw<strong>qy</strong> hn. ienHF jLmInF <strong>nUM</strong><br />
Cuzvf ky CpVF <strong>nUM</strong> zUMGy krvfAuxf a<strong>qy</strong><br />
sLfmlft jLmInF ivc ivafpk pwDr ‘<strong>qy</strong><br />
ruwK lgvfAux df eyjMzf vI cox muihMm df<br />
ihwsf bxnf cfhIdf hY. ieMJ pSjfb ivc<br />
kudrqI soimaF a<strong>qy</strong> jIv jMqUaF dy bcfE<br />
df muwdf kyNdrI rfjnIiqk muwdf bxnf<br />
cfhIdf hY, pr ieh awj vI rfjnIiqk<br />
pfrtIaF dy eyjMzy qoN bfhr hY.<br />
ipCly pSjfh sflF ivc vwK vwK<br />
hkUmqF vloN pSjfb ivc apxfeIaF<br />
geIaF afriQk a<strong>qy</strong> smfijk nIqIaF df<br />
iswtf ieh hY ik pSjfb dy grIb iksfn<br />
a<strong>qy</strong> jLmIn ivhuxy pyNzU a<strong>qy</strong> sLihrI lok<br />
awj vwzI pwDr ‘<strong>qy</strong> bykfrI a<strong>qy</strong> byrujLgfrI<br />
ivc ips rhy hn. hry ienklfb dy iek<br />
vkqI Aulfs qoN bfad mwDlI iksfnI <strong>dI</strong><br />
vI burI hflq hY a<strong>qy</strong> Auh tuwt ky mjLdUrF<br />
ivc rl rhI hY. ipCly ds ku sflF ivc<br />
srkfrF vloN apxfeIaF geIaF<br />
Audfrvf<strong>dI</strong> nIqIaF kfrn ipSzF dy<br />
cMzIgVH:jg<strong>dI</strong>sL <strong>tfeItlr</strong> a<strong>qy</strong><br />
swjx kumfr <strong>nUM</strong> sI[bI[afeI[ vloN brI<br />
krn dy aYlfn qoN duKI ho ky pSjfb kFgrs<br />
dy sInIar afgU s[ bIrdivMdr isSG <strong>ny</strong><br />
lMGI 2 apRYl <strong>nUM</strong> pfrtI qoN asqIPLf dy<br />
idqf. kFgrs pRDfn sonIaf gFDI <strong>nUM</strong> Byjy<br />
afpxy pwqr ‘c bIrdivMdr isSG <strong>ny</strong> ikhf<br />
ik iswK kqlyafm dy dosLIaF <strong>nUM</strong> kFgrs<br />
vloN idwlI qoN itktF dyxf a<strong>qy</strong> hux<br />
sI[bI[afeI[ vloN AunHF <strong>nUM</strong> dosLF qoN sfP<br />
hspqfl a<strong>qy</strong> skUl KolyL bxdy jf rhy<br />
hn. srkfr vloN nf zfktrF <strong>dI</strong> BrqI<br />
kIqI jf rhI hY a<strong>qy</strong> nf hI mfstrF <strong>dI</strong>.<br />
BrqI kI<strong>qy</strong> hoey zfktrF a<strong>qy</strong> aiDafpkF<br />
<strong>nUM</strong> srkfr kMm krn leI hukm dyx qoN<br />
asmrwQ hY. pyNzU ishq a<strong>qy</strong> ividaf pRbMD<br />
qkrIbn AujV ky rih igaf hY. koeI<br />
aiDafpk jF zfktr ipSzF ivc jfx leI<br />
iqafr nhIN a<strong>qy</strong> nf hI srkfr AunHF <strong>nUM</strong><br />
Byjx <strong>dI</strong> ihMmq kr rhI hY. pyNzU sVkF df<br />
burf hfl hY, glIaF nflIaF, CpV nrk<br />
bx gey hn. ilMk sVkF qoN drKLq<br />
qkrIbn KLqm hn, ipSzF <strong>dI</strong>aF sLfmlftF<br />
a<strong>qy</strong> CpVF dy kMZy vI suM<strong>ny</strong> hn. ieQoN qwk<br />
ik lokF dy vyhVy BfvyN pwky hn pr drKLqF<br />
qoN ivhuxy ho rhy hn. DrqI hyTlf pfxI<br />
grkIaF <strong>ny</strong> gMdf kr idwqf hY, nflIaF<br />
ivcoN siVaFd AuWT<strong>dI</strong> hY. sVkF a<strong>qy</strong><br />
mhwilaF ivc mrn vfly afvfrf kuwiqaf<br />
a<strong>qy</strong> psUaF <strong>nUM</strong> koeI nhIN cuwkdf. aijhI<br />
hflq a<strong>qy</strong> afbo-hvf ivc pldy pyNzU<br />
pSjfbIaF <strong>dI</strong> ishq izwg rhI hY. aijhy<br />
qwQ hfl hI ivc kIqIaF jfx vflIaF POjI<br />
BrqI <strong>dI</strong>aF muihMmF vyly vI sfhmxy afey<br />
hn.<br />
ipCly kuJ hI sflF ivc pSjfb <strong>dI</strong><br />
KyqI kfPI Gfty ivc geI hY. pSjfb ivc<br />
mOjUd snaqF ivc pSjfbI nOjvfnF a<strong>qy</strong><br />
ikrqIaF kfimaF leI koeI QF nhIN hY.<br />
luiDafxf a<strong>qy</strong> hor QfvIN jo snaq pSjfb<br />
ivc mOjUd hY, Aus ivc gYr pSjfbI lybr<br />
hI kMm kr rhI hY. ieMJ pSjfb ivc ipCly<br />
smyN ivc afeI snaq <strong>ny</strong> pSjfb dy nOjvfnF<br />
a<strong>qy</strong> ikrqIaF <strong>nUM</strong> rujLgfr qoN ivhuxy rwiKaf<br />
hY. ieh kiQq ivkfs pSjfb dy lokF <strong>dI</strong><br />
qbfhI a<strong>qy</strong> AujfVy df kfrn hI bixaf hY.<br />
pSjfb dy 30-32 PIs<strong>dI</strong> pyNzU mjLdUrF <strong>nUM</strong><br />
isrP sIjLnl rUp ivc kMm imldf hY,<br />
bfkI smF Auh qfsL kuwtdy hn jF nisLaF<br />
dy glL lwg ky gujLfrf krdy hn. pSjfb<br />
ivc rhIaF srkfrF leI pSjfb dy gYr<br />
jLmI<strong>ny</strong> 30-32 PIs<strong>dI</strong> lok k<strong>dI</strong> vI koeI<br />
eyjMzf nhIN rhy. ienHF lokF leI rujLgfr<br />
df vI koeI mslf nhIN irhf. aKIr ienHF<br />
<strong>nUM</strong> 4 iklo aftf a<strong>qy</strong> 20 rupey iklo dfl<br />
dyx df vfadf krky vrf idwqf jFdf hY.<br />
pSjfb dy kudrqI soimaF <strong>dI</strong> qbfhI<br />
a<strong>qy</strong> ienHF nfl juVy grIb lokF a<strong>qy</strong><br />
ikrqIaF <strong>dI</strong> qbfhI dy nfl nfl ipCly<br />
kuJ sflF ivc pSjfbI BfsLf a<strong>qy</strong> pSjfbI<br />
swiBafcfr df vI ivafpk pwDr ‘<strong>qy</strong> pqn<br />
hoieaf hY.<br />
sMsfrIkrn dy hmly a<strong>qy</strong> Kpqvf<strong>dI</strong><br />
swiBafcfr dy PYlfE kfrn sMsfrIkrn<br />
<strong>dI</strong> BfsLf aMgRyjLI dy BfrU hox nfl pSjfbI<br />
BfsLf dy mrn <strong>dI</strong>aF gwlF vI hox lwgIaF<br />
hn.ies irport ivc dlIlF sihq ieh<br />
sfbq kIqf igaf hY ik ijs BfsLf <strong>nUM</strong> Aus<br />
dy afpxy lok bolxf iqafg idMdy hn,<br />
Auh mr<strong>ny</strong> pY jF<strong>dI</strong> hY. ieMJ asIN vyKdy hF<br />
ik pSjfb dy kudrqI somy, pSjfb dy mnuwKI<br />
somy a<strong>qy</strong> pSjfbI BfsLf <strong>qy</strong> swiBafcfr qbfh<br />
kI<strong>qy</strong> jf rhy hn. ienHF iqMnF dy bcfE df<br />
pYNqVf hI pSjfbI lokF dy smUihk rUp ivc<br />
asl isafsI <strong>muwdy</strong> bxdy hn a<strong>qy</strong> ienHF<br />
<strong>nUM</strong> hI cox muwidaF dy rUp ivc AuBfiraf<br />
jfxf cfhIdf hY.<br />
bIrdivMdr <strong>ny</strong> kFgrs qoN asqIPf idwqf<br />
brI krnf, iek iswK hox dy nf<strong>qy</strong> AunHF qoN<br />
brdfsLq nhIN kIqf jf sikaf.<br />
AuunHF apxy pwqr ‘c ieh vI ikhf<br />
ik ies sfrI ‘sfijLsL’ ipwCy AunHF <strong>nUM</strong><br />
kFgrs pRDfn sonIaf gFDI df hwQ njLr<br />
afAuNdf hY. AunHF ikhf ik iswKF dy<br />
kqlyafm dy dovF dosLIaF <strong>nUM</strong> kFgrs<br />
pfrtI <strong>dI</strong>aF itktF dy ky sonIaf gFDI<br />
iswKF ‘<strong>qy</strong> hoey jLulmF ‘c KLud iDr bx gey<br />
hn.
sfl 10 aMk 15 <strong>pMjfb</strong> tfeImjL 11 aprYl 2009 (13)<br />
Ç<br />
siqgur pRswid<br />
jb lg Kflsf rhy inafrf. qb lg <strong>qy</strong>j dyEU mY sfrf.<br />
jb Xh jhY ibprn kI rIq. mY n krhUM ien kI pRqIq.<br />
Kflsf pMQ dy isrjxf idvs <strong>dI</strong> smUh sMgq <strong>nUM</strong><br />
gurduafrf sfihb <strong>dI</strong> iemfrq<br />
sfD sMgq jI,<br />
vfihgurU jI kf Kflsf.. vfihgurU jI kI Pqih..<br />
Kflsf jI dy isrjxf idvs <strong>nUM</strong> muwK rwK ky gurduafrf sfihb brIn roz ivKy ivsLysL gurmiq smfgm kI<strong>qy</strong> jf rhy hn. gurduafrf sfihb df hjLUrI rfgI<br />
jQf BfeI gurcrn isMG a<strong>qy</strong> pMQ pRiswD hor kIrqnI jQy sMgqF <strong>nUM</strong> sLbd kIrqn a<strong>qy</strong> gurU mihmf nfl inhfl krngy. pRogrfm hyT ilKy anusfr hY:<br />
mMglvfr 14 aprYl, 2009 (ivsfKI vfly idhfVy)- sLfm 7 qoN 9 vjy qwk<br />
buwDvfr 15 aprYl, 2009- sLfm 7 vjy qoN 8:30 vjy qwk<br />
vIrvfr 16 aprYl, 2009- sLfm 7 qoN 8:30 vjy qwk<br />
sMgqF <strong>nUM</strong> ieh jfx ky KusLI hovygI ik gurduafrf sfihb dy nfl lwg<strong>dI</strong> iek eykV jgHf leI afPr idwqI geI sI, AumId hY ik ivsfKI dy <strong>ny</strong>Vy<br />
<strong>qy</strong>Vy ieh sOdf isry cVH jfvygf. sMgqF vloN bI<strong>qy</strong> ivc pfey gey Xogdfn leI bhuq bhuq DMnvfd. gurU Gr df pRfjYkt <strong>ny</strong>pry cfVHn leI KulH ky<br />
mfieaf Bytf kro a<strong>qy</strong> gurU kIaF KusLIaF pRfpq kro jI.<br />
mn<strong>dI</strong>p isMG mdfr<br />
(pRDfn)<br />
amn isMG iswDU<br />
(mIq pRDfn)<br />
gurpRIq isMG<br />
(sYktrI)<br />
hrdyv isMG mMz<br />
(KjLfncI)<br />
mihMdr isMG<br />
aOlK<br />
mn<strong>dI</strong>p isMG mdfr (pRDfn), amn isMG iswDU (mIq pRDfn), gurpRIq isMG (sYktrI), hrdyv isMG mMz (KjLfncI), mihMdr isMG aOlK,<br />
jgjIq isMG igwl, hIrf isMG cmdl (sfbkf pRDfn), gurcrn isMG hYz gRMQI, blijMdr isMG<br />
pRbMDk kmytI a<strong>qy</strong> smUh sfD sMgq<br />
hIrf isMG cmdl<br />
(sfbkf pRDfn)<br />
Gurudwara Sahib of Houston<br />
5512 Breen Rd, Houston TX 77086, Ph: 281-447-7360<br />
Ç<br />
sLuwkrvfr 17 aprYl, 2009- sLfm 7 qoN 9 vjy qwk<br />
sincrvfr 18 aprYl, 2009- sLfm 7 vjy qoN 9 vjy qwk<br />
aYqvfr 19 aprYl, 2009- svyry 11:30 qoN 1:30 vjy qwk<br />
jgjIq isMG igwl
sfl 10 aMk 15 <strong>pMjfb</strong> tfeImjL 11 aprYl 2009 (14)<br />
<strong>pMjfb</strong> tfeImjL<br />
sincrvfr, 11 aprYl, 2009<br />
swqf <strong>dI</strong> <strong>isafsq</strong> sLYqfn <strong>dI</strong> AuNgl `<strong>qy</strong> nwc<strong>dI</strong> hY-aigafq<br />
sMpfdkI<br />
kFgrs <strong>nUM</strong> rfhq<br />
dysL <strong>dI</strong> isafsI siQqI pl pl bdl rhI hY. rfjnIqk pfrtIaF ivcfly afpsI gTjoV<br />
hfly iksy kMZy nhIN lwgy hn. kFgrs pfrtI qoN alwg ho ky coxF lVn vfly <strong>qy</strong> kFgrs iKlfP<br />
imwQ ky AumIdvfr KVy krn vfly rfm ivlfs pfsvfn, mulfiem isMG Xfdv a<strong>qy</strong> lflU pRsfd<br />
Xfdv <strong>ny</strong> iek pfsy qF iek dUjy nfl hwQ imlf ley hn a<strong>qy</strong> dUjy pfsy ieh spwsLt ibafn idwqf<br />
hY ik Auh XU[pI[ey[ df ihwsf sn a<strong>qy</strong> afAux vfly smyN ivc vI bxy rihxgy. ies qoN ielfvf<br />
ienHF afgUaF <strong>ny</strong> ieh vI ikhf hY ik Auh XU[pI[ey[ vloN zf[ mnmohn isMG <strong>nUM</strong> pRDfn mMqrI dy<br />
ahudy leI dUjI vfr AumIdvfr bxfAux <strong>dI</strong> hmfieq krdy hn. AunHF df ieh vI afKxf hY ik<br />
Auh XU[pI[ey[ <strong>dI</strong> cyarprsn sLRImqI sonIaf gFDI <strong>dI</strong> vI byhwd ieWjLq krdy hn. ienHF<br />
afgUaF vloN idw<strong>qy</strong> gey ieho ijhy ibafnF <strong>ny</strong> kFgrs pfrtI <strong>nUM</strong> swc muwc rfhq idwqI hY. AuNj<br />
kFgrs leI ieh KLqry <strong>dI</strong> GMtI vI hY ik sLrd pvfr <strong>dI</strong> agvfeI vflI nYsLnl kFgrs <strong>ny</strong><br />
AuVIsf ivc bIjU jnqf dl nfl XfrI gMZx <strong>dI</strong> koisLsL kIqI hY a<strong>qy</strong> ies iksm <strong>dI</strong>aF ikafs<br />
arfeIaF vI sfhmxy af rhIaF hn ik sLrd pvfr qIjy morcy vl iKsk rhy hn. AuNj bIqI<br />
3 apRYl <strong>nUM</strong> AuVIsf ivc hoeI bIjU jnqf dl <strong>dI</strong> iek rYlI ivc BfvyN sLrd pvfr <strong>ny</strong> iswDy qOr<br />
`<strong>qy</strong> sLmUlIaq nhIN kIqI, pr Aus <strong>ny</strong> ies rYlI leI afpxf tYlIPon AuWpr su<strong>ny</strong>hf jLrUr<br />
Byijaf. sLRI sLrd pvfr <strong>ny</strong> afpxy ies Pon su<strong>ny</strong>hy ivc ieh spwsLt kIqf ik BfvyN hfly nYsLnl<br />
kFgrs pfrtI qIjy morcy df ihwsf nhIN hY pr AunHF df bIjU jnqf dl nfl rfbqf jLrUr hY.<br />
nYsLnl kFgrs pfrtI dy muwKI <strong>ny</strong> ikhf ik AunHF <strong>dI</strong> pfrtI df XU[pI[ey[ nfl vI gTjoV<br />
mhfrfsLtr a<strong>qy</strong> goaf ijhy kuJ rfjF qwk hI sImq hY. ieMj AunHF spwsLt kIqf ik kFgrs<br />
pfrtI jF XU[pI[ey[ nfl AunHF df gTjoV kOmI pwDr `<strong>qy</strong> nhIN hY. ies dOrfn sI[pI[afeI[ dy<br />
jnrl skwqr sLRI ey[bI[ brDn <strong>ny</strong> dfavf kIqf ik nYsLnl kFgrs pfrtI XU[pI[ey[ qoN ipwCy<br />
htx lwgI hY. AunHF ikhf BfvyN ieh nhIN ikhf jf skdf ik sLrd pvfr <strong>dI</strong> pfrtI qIjy morcy<br />
df ihwsf bx<strong>dI</strong> hY jF nhIN, pr Aus <strong>ny</strong> pRgqIsLIl gTjoV qoN dUrI isrj leI hY. ieMj XU[pI[ey[<br />
<strong>dI</strong> iek pRmuwK iDr nYsLnl kFgrs pfrtI hfly zfvFzol hflq ivc hY. afAux vfly idnF ivc<br />
Auh XU[pI[ey[ a<strong>qy</strong> qIjy morcy ivcoN iksy pfsy vI jf sk<strong>dI</strong> hY. smuwcy rUp ivc lflU pRsfd<br />
Xfdv, mulfiem isMG Xfdv, rfm ivlfs pfsvfn spwsLt rUp ivc XU[pI[ey[ nfl juVy rih<br />
gey hn jdik nYsLnl kFgrs pfrtI <strong>ny</strong> ies sbMD ivc afpxf afKLrI PYslf hfly krnf hY.<br />
AuWqr pRdysL a<strong>qy</strong> ibhfr ivc kFgrs iKlfP bhu-igxqI AumIdvfr KVyH krn vfly<br />
mulfiem isMG Xfdv a<strong>qy</strong> lflU pRsfd Xfdv afKr eynI jl<strong>dI</strong> kFgrs pfrtI vl ikAuN prq<br />
afey hn? ies df kfrn ibhfr a<strong>qy</strong> AuWqr pRdysL ivc mOjUd rfjnIqk hflq hI ikhf jf<br />
skdf hY. ienHF pfrtIaF <strong>nUM</strong> AuWqr pRdysL ivc mfieafvqI <strong>dI</strong> agvfeI vflI bhujn smfj<br />
pfrtI df a<strong>qy</strong> ibhfr ivc inqIsL kumfr <strong>dI</strong> agvfeI vfly XUnfeIitz jnqf dl df sfhmxf<br />
krnf pY irhf hY. kFgrs qoN vwK huMidaF hI ienHF dlF <strong>nUM</strong> ieh zr vI vwZ vwZ Kfx lwgf ik<br />
jy AuWqr pRdysL a<strong>qy</strong> ibhfr ivc AunHF <strong>dI</strong>aF bhuqIaF sItF nhIN afAuN<strong>dI</strong>aF qF inqIsL kumfr<br />
a<strong>qy</strong> bhujn smfj pfrtI, kFgrs a<strong>qy</strong> XU[pI[ey[ vl iKsk sk<strong>dI</strong>aF hn. ies hflq ivc<br />
ipCly kuJ idnF ivc lflU, mulfiem a<strong>qy</strong> rfm ivlfs pfsvfn dy afps ivc njL<strong>dI</strong>k afAux<br />
nfl ijhVf cOQf morcf bxdf ivKfeI dy irhf sI Auh qkrIbn KLqm ho igaf hY a<strong>qy</strong> lok sBf<br />
cox muwK rUp ivc iqMn moricaF, Bfv kFgrs <strong>dI</strong> agvfeI vfly XU[pI[ey[, Bfjpf <strong>dI</strong><br />
agvfeI vfly aYn[zI[ey[ a<strong>qy</strong> KwbypwKIaF <strong>dI</strong> agvfeI vfly qIjy morcy ivckfr hI kyNdirq ho<br />
geI hY. ies qoN ieh vI sfP huMdf ivKfeI dy irhf hY ik lflU, mulfiem a<strong>qy</strong> pfsvfn dy<br />
XU[pI[ey[ vl muV iKskx nfl bhujn smfj pfrtI spwsLt rUp ivc qIjy morcy vl jfvygI.<br />
ies hflq <strong>ny</strong> qIjy morcy vfilaF <strong>nUM</strong> vI kfPI rfhq idwqI hovygI. iqMn iDrF ivc lok sBf cox<br />
dy kyNdirq hox nfl ijLafdf nuksfn BfrqI jnqf pfrtI <strong>nUM</strong> hI hovygf, ikAuNik Aus <strong>dI</strong><br />
agvfeI vfly aYn[zI[ey[ ivc juVIaF KyqrI pfrtIaF pihlF hI qIjy morcy vl qurIaF<br />
hoeIaF hn a<strong>qy</strong> afAux vfly smyN ivc kuJ hor iDrF vI ies pfsy vl iKsk sk<strong>dI</strong>aF hn.<br />
ieMj cox ivsLlysLkF anusfr lok sBf cox ivc ijwq pRfpq krn <strong>dI</strong> idRsLtI qoN sB qoN vD<br />
sMBfvnfvF hfly vI XU[pI[ey[ <strong>dI</strong>aF hn a<strong>qy</strong> Aus qoN ipwCy qIjf morcf afx Kloqf hY a<strong>qy</strong><br />
aYn[zI[ey[ sB qoN ipwCy clf igaf hY.<br />
XU[pI[ey[ a<strong>qy</strong> aYn[zI[ey[ <strong>ny</strong> qF afpo afpxy pRDfn mMqrI dy ahudydfr vI sfP rUp ivc<br />
aYlfn idw<strong>qy</strong> hn, pr qIjy morcy <strong>ny</strong> ies sbMD ivc afpxf PYslf hfly qwk nhIN kIqf hY. BfvyN<br />
ik muwZ ivc bhujn smfj pfrtI <strong>dI</strong> afgU bIbI mfieafvqI <strong>ny</strong> Aus <strong>nUM</strong> pRDfn mMqrI <strong>dI</strong><br />
ahudydfr vjoN svIkfr krn leI jLor pfieaf sI, pr ipwCoN qIjy morcy dy BfeIvfl vloN ieh<br />
aYlfn kIqf igaf sI ik pRDfn mMqrI dy ahudydfr df aYlfn cox nqIijaF qoN bfad hI<br />
kIqf jfvygf. BfvyN ik qIjy morcy vfilaF <strong>dI</strong> afpsI srbsMmqI <strong>dI</strong> nIqI <strong>nUM</strong> slfihaf hI jf<br />
skdf hY, pr ijwq qoN bfad pRDfn mMqrI dy ahudydfr df spwsLt aYlfn nf krnf vI ienHF<br />
iDrF <strong>dI</strong> cox muihMm `<strong>qy</strong> asr pf skdf hY.<br />
Tfh-sotf<br />
hIr bfdlsLfh!<br />
ByzF vFg isr suwt ky qurn nfloN,<br />
ihwk Tok ky KrIaF suxfAux lwgy.<br />
jQydfr jLmIr <strong>dI</strong> ’vfjL sux ky,<br />
ipAu-puwqr qoN KihVf CuzfAux lwgy.<br />
sLrHyafm aYlfn <strong>ny</strong> ‘nIilaF’ dy,<br />
nfl ‘icwitaF’ XfrIaF pfAux lwgy.<br />
hY idn afey clfAuNidaF cMm <strong>dI</strong>aF,<br />
smyN sLfied hux rMg vtfAux lwgy.<br />
hIr afK<strong>dI</strong> rFiJaf ibafn dy dy,<br />
Gr-dr KyiVaF dy mY<strong>nUM</strong> BfAux lwgy.<br />
soc-bfdlI pSQ ‘<strong>qy</strong> peI puwTI,<br />
‘hwQ pSjy’ <strong>nUM</strong> isMG apnfAux lwgy!<br />
-cfcf byilhfjL<br />
idwlI dMigaF df muwdf muV kyNdr ivc<br />
ijQoN qwk kFgrs dy sInIar <strong>ny</strong>qf bIr divMdr isMG dy asqIPy df svfl hY<br />
,ies <strong>nUM</strong> iswKF nfl hoey ainaF nfl joV ky dyKxf shI nhIN hY. pfrtI aMdr<br />
AunHF leI ijs qrHF dy hflfq bx gey sn, AunHF ivc Auh sihj nhIN sn.<br />
pihlF ivDfn sBf <strong>dI</strong> itkt qoN AunHF <strong>nUM</strong> vFJf rwiKaf igaf <strong>qy</strong> bfad ivc sMs<strong>dI</strong><br />
coxF leI vI itkt nhIN imlI. lMby arsy qoN alwg-Qlwg mihsUs kr rhy<br />
bIrdivMdr <strong>ny</strong> mOkf imldy hI pfrtI qoN iknfrf kr ilaf. jykr ieh iek<br />
bhfnf nf hovy qF ipClI cfr vfrI jdoN jg<strong>dI</strong>sL <strong>tfeItlr</strong> <strong>nUM</strong> itkt dy ky bfad<br />
ivc mMqrI bxfieaf jFdf irhf, AudoN hI ienHF <strong>nUM</strong> asqIPf dy dyxf cfhIdf sI.<br />
Bfrq <strong>dI</strong> sB qoN vwzI jFc eyjMsI sI[bI[afeI[<br />
vloN sfbkf kyNdrI mMqrI a<strong>qy</strong> kFgrsI AumIdvfr<br />
jg<strong>dI</strong>sL <strong>tfeItlr</strong> <strong>nUM</strong> klIn icwt dyxf iek vwzf<br />
rfjnIqk muwdf bx igaf hY. ies df ivroD krdy<br />
hoey idwlI dy iswKF <strong>ny</strong> kFgrs muwK dPqr dy bfhr<br />
jLordfr pRdrsLn kIqf. pSjfb ivc akflI <strong>ny</strong>qfvF <strong>ny</strong><br />
jiqMdr p<strong>nUM</strong><br />
sI[bI[afeI[ `<strong>qy</strong> kFgrs dy hwQF ivc Kyzx df dosL<br />
lgfieaf qF BfrqI jnqf pfrtI pihlF hI<br />
sI[bI[afeI[ <strong>nUM</strong> kFgrs ibAUro afP ienvYstIgysLn<br />
krfr dy cuwkI hY. kFgrs dy sInIar <strong>ny</strong>qf a<strong>qy</strong> sfbkf<br />
izptI spIkr bIrdivMdr isMG <strong>ny</strong> ies <strong>muwdy</strong> ‘<strong>qy</strong><br />
asqIPf idwqf hY.<br />
mfmlf 1984 ivc qqkflIn pRDfn ieMdrf gFDI<br />
<strong>dI</strong> hwiqaf qoN bfad idwlI ivc hoey kqlyafm nfl<br />
juiVaf hY, ijs ivc do hjLfr qoN ijLafdf inrdosL<br />
iswK mfry gey sn. kFgrs nfl juVy kuJ lokF `<strong>qy</strong><br />
dMgfkfrIaF <strong>nUM</strong> AuksfAux jF AunHF <strong>dI</strong> agvfeI krn<br />
df dosL hY. srkfrI msLInrI 25 sfl bfad vI dosLIaF<br />
<strong>nUM</strong> sjLf a<strong>qy</strong> pIVqF nfl iensfP nhIN kr skI. iekiek<br />
krky sfry dosLIaF df dosL mukq hoxf sI[bI[afeI[<br />
<strong>dI</strong> kfrjpRxflI ‘<strong>qy</strong> svflIaf insLfn lgfAuNdf hY.<br />
sI[bI[afeI[ <strong>dI</strong> kfrjpRxflI pihlI vfrI svflF dy<br />
Gyry ivc nhIN hY. rfjg srkfr dy kfrjkfl ivc<br />
bfbrI msijd mfmly ivc sI[bI[afeI[ ‘<strong>qy</strong> lfl<br />
ikRsLn azvfnI <strong>nUM</strong> lY ky nrmI idKfAux df dosL lwigaf<br />
sI. sMXukq morcf srkfr dy kfrjkfl dOrfn kFgrs<br />
df smrQn imlx dy cwldy boPorjL mfmly <strong>dI</strong> jFc dy<br />
islisly ivc vI sI[bI[afeI[ <strong>nUM</strong> hOlI cwlx leI<br />
ikhf igaf sI.<br />
ijQoN qwk kFgrs dy sInIar <strong>ny</strong>qf bIrdivMdr<br />
isMG dy asqIPy df svfl hY qF ies <strong>nUM</strong> iswKF nfl<br />
hoey ainaF nfl joV ky dyKxf shI nhIN hY. pfrtI<br />
aMdr AunHF leI ijs qrHF dy hflfq bx gey sn,<br />
AunHF ivc Auh sihj nhIN sn. pihlF ivDfn sBf <strong>dI</strong><br />
itkt qoN AunHF <strong>nUM</strong> vFJf rwiKaf igaf, qF bfad ivc<br />
sMs<strong>dI</strong> coxF leI vI itkt nhIN imlI. lMby arsy qoN<br />
alwg-Qlwg mihsUs kr rhy bIrdivMdr <strong>ny</strong> mOkf<br />
imldy hI pfrtI qoN iknfrf kr ilaf. jykr ieh<br />
iek bhfnf nf hovy qF ipClI cfr vfrI jdoN jg<strong>dI</strong>sL<br />
<strong>tfeItlr</strong> <strong>nUM</strong> itkt dy ky bfad ivc mMqrI bxfieaf<br />
jFdf irhf, AudoN hI ienHF <strong>nUM</strong> asqIPf dy dyxf cfhIdf<br />
sI. ies mfmly ivc jykr koeI pwK vfkeI duKdfeI<br />
hY qF Auh hY afm iswK ijhVy iek vfrI muV KLud <strong>nUM</strong><br />
Tigaf mihsUs kr rhy hn. 25 sfl dy lMby ieMqjLfr<br />
qoN bfad vI AunHF <strong>nUM</strong> inaF nhIN imilaf a<strong>qy</strong> hux<br />
mfmlf Kfirj hox <strong>dI</strong> nObq af geI hY. iswKF dy muV<br />
Bry jLKLmF <strong>nUM</strong> iek vfrI iPr kuryidaf igaf hY. ijnHF<br />
nfl ieMnf vwzf ainaF hoieaf, AunHF dy nfl afpixaF<br />
ngfrf<br />
<strong>ny</strong> vI bhuqf cMgf nhIN kIqf. hr vfrI coxF dOrfn<br />
iswKF dy jjLbfqF nfl Kyizaf jFdf hY a<strong>qy</strong> coxF huMdy<br />
hI sfrf kuJ shI ho jFdf hY. iek Audfhrx jg<strong>dI</strong>sL<br />
<strong>tfeItlr</strong> nfl iswK <strong>ny</strong>qfvF dy ivvhfr <strong>dI</strong> ieQy dyxf<br />
shI smJdf hF.<br />
jdoN idwlI <strong>dI</strong> iswK gurduafrf pRbMDk kmytI qoN<br />
bfdl akflI dl df kMtrol Kus igaf sI, AudoN<br />
srnf DVy <strong>ny</strong> pRihlfd isMG <strong>nUM</strong> pRDfn bxfieaf sI.<br />
ies dy kuJ ku idn bfad hI pRihlfd <strong>ny</strong> jg<strong>dI</strong>sL<br />
<strong>tfeItlr</strong> <strong>nUM</strong> isropfE a<strong>qy</strong> sLRI sfihb (ikrpfn) dy<br />
ky snmfinq kIqf sI. ies <strong>muwdy</strong> <strong>nUM</strong> lY ky idwlI ivc<br />
cMgf bKyVf KVf hoieaf sI a<strong>qy</strong> pSjfb ivc akflI<br />
dl (bfdl) <strong>ny</strong> vI ies <strong>dI</strong> purjLor inMdf kIqI sI.<br />
ies dy TIk iek hP<strong>qy</strong> bfad srnf DVy <strong>ny</strong> pRihlfd<br />
<strong>nUM</strong> pRDfn dy ahudy qoN htf idwqf sI. idlcsp gwl<br />
ieh hY ik ijs akflI dl (bfdl) <strong>ny</strong> pRihlfd <strong>nUM</strong><br />
afVy hwQIN ilaf, Ausy <strong>ny</strong> hI bfad ivc pRihlfd nfl<br />
hwQ imlf ky aglIaF do coxF lVIaF.<br />
ieh koeI ieklOqf mfmlf nhIN hY. iswKF dy<br />
jjLbfqF nfl Kyzx dy hor vI keI mOky sfhmxy afey.<br />
idwlI gurduafrf pRbMDk kmytI <strong>dI</strong>aF coxF ivc iswK<br />
<strong>ny</strong>qf iek-dUjy ‘<strong>qy</strong> dMigaF dy gvfhF <strong>nUM</strong> irsLvq dy ky<br />
cuwp krvfAux dy dosL lgfAuNdy rhy hn. keI vfrI<br />
idwlI dy dMgf pIVq dws ky kuJ lok kfPilaF ivc vI<br />
Gumfey gey a<strong>qy</strong> bfad ivc ieh kiQq pIVq iksy <strong>nUM</strong><br />
njLr nhIN afey. aijhIaF KLbrF vI afeIaF ik PrjLI<br />
dMgf pIVq bxf ky keI lokF <strong>ny</strong> pYnsLn a<strong>qy</strong> keI hor<br />
suivDfvF hfsl kr leIaF. aijhy mfmilaF <strong>dI</strong> jFc<br />
ies krky awgy nhIN vD skI ikAuNik AunHF <strong>dI</strong> ipwT<br />
‘<strong>qy</strong> iksy nf iksy rfj<strong>ny</strong>qf df hwQ huMdf sI. aslI<br />
pIVq aijhIaF muihMmF ivc sLfml hox <strong>dI</strong> bjfey<br />
afpxy bcy hoey irsL<strong>qy</strong>dfrF <strong>nUM</strong> dubfrf vsfAux ivc<br />
AulJy rhy. AunHF lokF <strong>nUM</strong> qF pqf vI nhIN ik AunHF dy<br />
nfm ‘<strong>qy</strong> ikdF ikdF <strong>dI</strong> rfjnIqI hoeI. iDafn dyx<br />
vflI gwl hY ik <strong>tfeItlr</strong> <strong>nUM</strong> klIn icwt dyx leI<br />
sI[bI[afeI[ <strong>ny</strong> iehI smF ikAuN cuixaf? coxF mOky<br />
hI <strong>tfeItlr</strong> <strong>nUM</strong> klIn icwt ikAuN idwqI geI?<br />
sI[bI[afeI[ <strong>ny</strong> krnf qF mfmly df sPfieaf hI sI,<br />
ijhVf bfad ivc vI ho skdf sI.<br />
hux ieh mfmlf iek vfr iPr rfj<strong>ny</strong>qfvF ivcfly<br />
iek aijhf Putbfl bx jfvygf, ijs nfl hr koeI<br />
Kyzxf cfhygf. bI<strong>qy</strong> smyN dOrfn keI mfmilaF ivc<br />
adflqF <strong>ny</strong> sI[bI[afeI[ <strong>dI</strong> kfrjpRxflI <strong>nUM</strong> rfjnIqI<br />
qoN pRyirq mMinaf hY. iswKF <strong>dI</strong>aF zUMGIaF BfvnfvF<br />
nfl juVy ies mfmly ivc vI jFc df koeI aijhf<br />
qrIkf apnfieaf jfvy, ijs qoN nf isrP iensfP<br />
hovy blik huMdf hoieaf idsy vI. dysL <strong>dI</strong> eykqf a<strong>qy</strong><br />
aKMzqf df qkfjf hY ik hr vrg df ivsLvfs ivvsQf,<br />
Kfs krky inaFpfilkf ivc kfiem rwiKaf jfvy.<br />
ikAuNik ivsLvfs hI nf irhf qF bcygf kI?<br />
-sMq sMDU<br />
prvfs : ipwCy muiVaf sohxIey nI, diraf TfTF mfrdy.<br />
kfr syvf sIcyvfl : vfirs sLfh hux pfxIaF jLor kIqf, bhuq KusLI kIqI murgfeIaF <strong>ny</strong>.<br />
idwlI srkfr : KyiVaF ivc nf prqdf jIa myrf, sLfihd hfl df rwb rsUl hoieaf.<br />
gTjoV : qY<strong>nUM</strong> imly murfd <strong>qy</strong> asF mfhI, dovyN afpxy Xfr hMZfeIey jI.<br />
qIjf morcf : jtfDfrIaF df JuMz iqafr hoieaf, sihqI gurU cilaf nfl cylIaF dy.<br />
sonIaf gFDI : gorf rMg nf gvf leIN kuVIey, lflc lwzUaF dy.<br />
iPjLf : XfrI hwtI ‘<strong>qy</strong> ilKf ky lfeIey, dgybfjL ho geI dunIaF<br />
pRkfsL kfrq - dyvgOVf : Xfr Xfr df bfg ivc myl hoieaf, gwl afm msLhUr ho jwg geI.<br />
afisP alI jLrdfrI : myry jyT dy puwTy idn afey, ikwkrF <strong>nUM</strong> pfvy jwPIaF.<br />
azvfnI : kMZy kMZy hIr Bfldf, rFJf pwj mMJIaF df pfvy.<br />
krnYl isMG pfrs : gwzI roikaF ruk<strong>dI</strong> nf, jdoN bfbU ivsl bjfvy.<br />
arUsf aflm : koeI hIr <strong>ny</strong> nvF nf iesLk kIqf, iesLk kIqVf KlkqF sfrIaF <strong>ny</strong>.<br />
coxF : subHf cwlxf Kyq iekrfr hoieaf, kuVIaF mfvF <strong>dI</strong>aF krn idldfrIaF nI.<br />
mmqf-sonIaf : sLYqfn <strong>dI</strong>aF asIN Ausqfd rMnF, koeI afE KF mkr PYlfeIey jI.<br />
inrml isMG lFbVf : sws myrI roj pwuC<strong>dI</strong>, <strong>qy</strong>rf bfpU kdy nhIN afieaf.
sfl 10 aMk 15 <strong>pMjfb</strong> tfeImjL 11 aprYl 2009 (15)<br />
qIjy morcy <strong>dI</strong> jwdo jihd <strong>qy</strong> do<br />
pfrtIaF df isafsI BivwK<br />
iPLlm ‘sLoly’ df iek msLhUr sMvfd hY, ‘rfq<br />
myN jb koeI bwcf roqf hY qo mF kihqI hY-bytf so jf,<br />
nhIN qoN gwbr af jfeygf.’ kuJ iesy qrHF <strong>dI</strong> sLMkf<br />
awj Bfrq dy kulInF ivc dyKI jf rhI hY. hflFik<br />
ies smyN koeI bMdUkDfrI zkYq nhIN hY, jo zr PYlfa<br />
rhy hox, blik ieh qF qIjy morcy <strong>dI</strong> srkfr dy<br />
afsfr hn, ijnHF qoN BfrqI kMpnIaF a<strong>qy</strong> AunHF dy<br />
rfj<strong>dI</strong>p srdysfeI<br />
rfjnIqk hmfieqI Gbrf rhy hn. Bfjpf <strong>ny</strong> ies <strong>nUM</strong><br />
iek ‘pfrikMg lft’ ikhf hY a<strong>qy</strong> kFgrs <strong>ny</strong> arfjkqf<br />
df nusKf, pr kI qIjy morcy <strong>dI</strong> srkfr hkIkq ivc<br />
ieMnf vwzf ivcfr hY?<br />
ijLafdfqr icMqf ies gwl nfl AupjI hY ik<br />
ik<strong>qy</strong> dyvgOVf vrgf koeI bMdf muV rfjnIqk qMqr <strong>nUM</strong><br />
pRysLfn krn leI nf af jfvy. sfl 1996 ivc 7,<br />
ryskors roz (pRDfn mSqrI invfs) ivc phuMcx qoN<br />
pihlF qk krnftk qoN bfhr kuJ hI lokF <strong>ny</strong><br />
hrdnhwlI dy ies iksfn bfry suixaf sI. AunHF <strong>nUM</strong><br />
ihM<strong>dI</strong> nhIN afAuN<strong>dI</strong> sI a<strong>qy</strong> kyNdr <strong>dI</strong> rfjnIqI df pihlF<br />
qoN koeI anuBv vI nhIN sI. sfzy ivcoN kuJ lok Buwl<br />
gey ik idhfqI dyvgOVf <strong>dI</strong> kYbint ivc pI[ icdMbrm<br />
ivwq mSqrI sn. sf<strong>nUM</strong> AunHF df iek sfl df kfrjkfl<br />
jLrUr Xfd hY, jd ieh lgdf sI ik pRDfn mSqrI<br />
kfrjkfl iek ieho ijhy rfj<strong>ny</strong>qf dy aDIn hY, ijs<br />
nfl dysL df ijLafdfqr ihwsf Kud <strong>nUM</strong> nhIN joV skdf.<br />
dyvgOVf <strong>ny</strong> afeI[ky[ gujrfl leI kursI Cwz<br />
idwqI mqlb iek hor gumnfmI pRDfn mSqrI cuixaf<br />
igaf. Gwt qoN Gwt dyvgOVf krnftk <strong>dI</strong> rfjnIqI qoN<br />
afey sn, gujrfl qF Aus smyN sYmInfrF ivc ihwsf<br />
lYNdy hoey syvfmukq ijhI ijLMdgI gujfr rhy sn, jd<br />
AunHF <strong>nUM</strong> qqkflIn sMXukq morcf dy ‘srbsMmq’<br />
AumIdvfr dy qOr ‘<strong>qy</strong> cuixaf igaf. dyvgOVf vFg<br />
gujLrfl srkfr vI iek sfl qoN ijLafdf nhIN itk<br />
skI, ijs nfl ienHF aflocnfvF <strong>nUM</strong> hor bl imilaf<br />
ik qIjy morcy <strong>dI</strong> srkfr df ivcfr asiQrqf a<strong>qy</strong><br />
aivvsQf df afDfr hY. iewQoN qwk ik sfbkf pRDfn<br />
mSqrI a<strong>qy</strong> qIjy morcy dy aslI msIhy sv[ ivsLvnfQ<br />
pRqfp isMG <strong>nUM</strong> ieh vI svIkfr krnf ipaf, ‘qIjf<br />
morcf AuWc pwDrI qF hY, pr mYN dfavy nfl nhIN kih<br />
skdf ik ieh siQr nhIN hY.<br />
pihlF dyKdy hF ik ieh ikMnf AuWc pwDrI hY.<br />
qIjy morcy <strong>dI</strong> srkfr leI nf isrP kFgrs a<strong>qy</strong><br />
Bfjpf dovF <strong>nUM</strong> imlf ky 272 qoN Gwt sItF imlxIaF<br />
cfhI<strong>dI</strong>aF (ies sMBfvnf <strong>nUM</strong> Kfirj nhIN kIqf jf<br />
skdf), blik gYr-Bfjpf, gYr-kFgrsI pfrtIaF<br />
<strong>nUM</strong> iek sMXukq mSc ‘<strong>qy</strong> vI afAuxf hovygf. 1996<br />
ivc ienHF smUhF <strong>nUM</strong> gYr-kFgrsvfd ivc sFJf<br />
sMXojk sUqr iml igaf sI. awj 13 sfl bfad<br />
ieh sFJI rwsI kfPI kmjLor ho geI hY. jd ‘DrminrpwK’<br />
zI[aYm[ky[ vfjpfeI srkfr df muwK sihXogI<br />
bx jF<strong>dI</strong> hY, jd smfjvf<strong>dI</strong> pfrtI dy lohIafvf<strong>dI</strong><br />
kFgrs <strong>dI</strong> agvfeI vflI srkfr <strong>nUM</strong> shfrf idMdy hn<br />
qF ienHF dy ivcfrk Byd DuMdly pYx lgdy hn.<br />
mulfiem-lflU-pfsvfn df afps ivc glvwkVI<br />
pfAuxf purfxy sihXogIaF <strong>nUM</strong> asQfeI qOr ‘<strong>qy</strong> iPr<br />
qoN juVn df sMkyq ho skdf hY, pr tI[vI[ ‘<strong>qy</strong> AunHF dy<br />
ichry <strong>dI</strong> muskfn AunHF dy ivvfd vfly aks <strong>nUM</strong> nhIN<br />
Zk sk<strong>dI</strong>.<br />
pfsvfn lflU nfl ibhfr ivc gTjoV kr skdy<br />
hn, pr ies <strong>dI</strong> bhuq Gwt sMBfvnf hY ik Auh kyNdr<br />
ivc AunHF <strong>nUM</strong> smrQn dyxgy. dovF XfdvF nfl vI<br />
iesy qrHF hI hY. ies mfmly ivc mfieafvqI cfhy<br />
afpxI rfsLtrI iewCfsLkqI <strong>nUM</strong> lY ky ijLafdf KfihsLmMd<br />
hovy, pr Auh vI k<strong>dI</strong> ieho ijhI kyNdrI DurI bx<br />
sk<strong>dI</strong> hY, ijs dy afly-duafly dUjIaF KyqrI pfrtIaF<br />
cwkr kwtx. afpxI JolI ivc qkrIbn 40 sFsdF<br />
nfl mfieafvqI ijLafdf qoN ijLafdf ikMgmykr <strong>dI</strong><br />
BUimkf inBfAux <strong>dI</strong> AumId kr sk<strong>dI</strong> hY. ies cox<br />
ivc dUjI qfkqvr mihlf rfj<strong>ny</strong>qf jYlilqf vI iesy<br />
qrHF mjLbUr hY.<br />
Kwby dl hI iewkly ieho ijhy hn, ijhVy qIjy<br />
morcy dy ivcfr pRqI smripq hn, Kwby dlF leI<br />
qIjf morcf AunHF df kudrqI avfs hY. ieh AunHF dy<br />
Bfjpf a<strong>qy</strong> kFgrs nfl smfn dUrI rwKx dy dfavy<br />
<strong>nUM</strong> bl pRdfn krdf hY. iPr vI ieh sfP hY ik KwibaF<br />
dy dovF nfl smfn dUrI rwKx <strong>dI</strong> nIqI sMG pirvfr<br />
<strong>nUM</strong> swqf qoN dUr rwKx dy AunHF dy pihly insLf<strong>ny</strong> <strong>nUM</strong><br />
kmjLor nhIN kr<strong>dI</strong>.<br />
BlF hI KwibaF dy kuJ <strong>ny</strong>qfvF <strong>nUM</strong> mnmohn isMG<br />
qoN musLkl hovy, pr smUihk qOr ‘<strong>qy</strong> Auh ies gwl qoN<br />
cMgI qrHF jfxU hn ik ieho ijhy hflfq bxfAuxy AunHF<br />
leI TIk nhIN, ijs nfl Bfjpf swqf qk phuMc sky.<br />
iesy vjHf nfl lgdf hY ik AunHF <strong>dI</strong> qIjy morcy <strong>dI</strong><br />
kiQq agvfeI iek asQfeI ivvsQf qoN ijLafdf<br />
nhIN hY, jo coxF qoN bfad Kud AunHF df rfjnIqk<br />
mhwqv vDfAux dy ilhfj nfl iqafr kIqI geI hY.<br />
pr jykr qIjy morcy <strong>dI</strong> Auzfn Brn <strong>dI</strong> sMBfvnf<br />
nhIN lg<strong>dI</strong> qF ies dy aks <strong>nUM</strong> lY ky ieMnI icMqf iks<br />
leI hY? sMBvq qOr `<strong>qy</strong> ies df iek kfrn qF ieh hY<br />
ik BfrqI kulIn hux vI nhIN cfhuMdf ik mfieafvqI<br />
jF amr isMG ijhy ‘bfhrI lokF’ <strong>nUM</strong> AuWc rfjnIqk<br />
swqf ivc ijLafdf guMjfiesL imly. ies qoN ielfvf<br />
ieh vI iek kfrn hY ik ijLafdfqr KyqrI AuWc afgU<br />
duKd rUp nfl AunHF nYiqk<br />
mfndMzF ‘<strong>qy</strong> Kry nhIN Auqrdy,<br />
ijnHF <strong>dI</strong> dysL <strong>nUM</strong> srvAuWc<br />
kfrjkfl ivc bYTx vfly sKsL<br />
qoN AumId kIqI jF<strong>dI</strong> hY.<br />
vYsy ienHF <strong>ny</strong>qfvF dy AuBrn df iswDf sbMD ies<br />
gwl nfl vI hY ik dysL <strong>dI</strong>aF do vwzIaF ‘rfsLtrI’<br />
pfrtIaF ivcfrk jF sMsQfgq qOr ‘<strong>qy</strong> ijLafdf sMGI jF<br />
ivivDqfpUrx nIqI apnfAux ivc nfkfm rhIaF.<br />
kFgrs hux ibhfr ivc lflU Xfdv <strong>dI</strong> ‘sI’ tIm bxfAux<br />
leI sMGrsL kr rhI hY a<strong>qy</strong> ieh Kud <strong>nUM</strong> punrjIvq<br />
krn leI ijLafdf kuJ nhIN kr rhI. Bfjpf, ijvyN ik<br />
vrux mfmly qoN Kulfsf hoieaf hY, hux vI afpxy<br />
ieiqhfsk asbfb <strong>nUM</strong> lukfAuxf nhIN cfhuM<strong>dI</strong>.<br />
jykr do rfsLtrI pfrtIaF afpxy smfijk <strong>qy</strong><br />
pRkfsL kfrq sonIaf gFDI aYl[ky[ azvfnI<br />
rfjnIqk ivsQfr leI afDfr nhIN bxf sk<strong>dI</strong>aF qF<br />
iPr CotIaF pfrtIaF <strong>nUM</strong> iksy vI gTjoV ivvsQf<br />
ivc afpxI kImq ikAuN nhIN vsUlxI cfhI<strong>dI</strong>?<br />
ies ivc koeI hYrfnI nhIN hY ik XU[pI[ey[ <strong>qy</strong><br />
aYn[zI[ey[ dovyN 2009 <strong>dI</strong>aF afm coxF ivc AumId<br />
muqfbk Gfty ivc jf rhIaF hn. dovyN hI iek qrHF<br />
nfl bhu-pfrtI gTjoV hn, ijhVy rfjnIqk<br />
mOkfpRsqI nfl cwldy hn, nf ik iksy sFJy Gwto Gwt<br />
pRogrfm nfl. dovyN hI rfsLtrI gwTjoV KyqrI qfkqF<br />
`<strong>qy</strong> pUrx inrBrqf df pRqIibMb hn. ho skdf hY ik<br />
iek gYr-kFgrsI, gYr-BfjpfeI srkfr invysLkF<br />
<strong>nUM</strong> gwbr isMG vFg zrfvy, pr ivroDfBfsI pihlU hY<br />
ik ieh dysL <strong>dI</strong>aF do muwK pfrtIaF leI cyqfvnI <strong>dI</strong><br />
afKrI GStI hY ik Auh smF rihMdy afpxy afp <strong>nUM</strong><br />
drusq kr lYx.<br />
kI hY Ebfmf <strong>dI</strong> ‘aPgfn-<br />
pfik’ nIqI ivc<br />
Ebfmf <strong>dI</strong> nvIN aPgfinsqfn nIqI df svfgq<br />
kIqf jfxf cfhIdf hY. ies dy keI kfrn hn. pihlf,<br />
jfrj busL dy mukfbly Ebfmf <strong>dI</strong> nIqI ijLafdf ivhfrk<br />
hY. jfrj busL <strong>ny</strong> aPgfinsqfn <strong>qy</strong> pfiksqfn ivc<br />
amrIkI KUn a<strong>qy</strong> pYsf jMm ky bhfieaf, pr Aus df<br />
koeI ihsfb nhIN mSigaf. afpxIaF kurbfnIaF dy<br />
bfvjUd ienHF dovF dysLF ivc amrIkf ijLafdf<br />
alokipRaf hY. pfiksqfn ‘<strong>qy</strong> lgBg 12 arb zflr<br />
a<strong>qy</strong> aPgfinsqfn ‘<strong>qy</strong> krIb 125 arb zflr Krc<br />
(POj <strong>qy</strong> ivkfs) krn dy bfad vI AuQy AumId <strong>dI</strong><br />
koeI rosLnI <strong>dI</strong> ikrn nhIN ids<br />
rhI. Ebfmf <strong>ny</strong> ies nIqI <strong>nUM</strong><br />
Aultf idwqf hY. AunHF <strong>ny</strong> ikhf<br />
ik asIN aPgfinsqfn ivc<br />
awKF bMd krky nhIN rhFgy,<br />
jykr hflfq nhIN suDry qF asIN Aus <strong>nUM</strong> afpxy hfl<br />
‘<strong>qy</strong> vI Cwz skdy hF.<br />
ieh bhuq vwzI cyqfvnI hY. ies cyqfvnI nfl<br />
aPgfinsqfn a<strong>qy</strong> pfiksqfn hI nhIN, Bfrq <strong>dI</strong> vI<br />
nINd KuwlHxI cfhI<strong>dI</strong> hY. Ebfmf <strong>ny</strong> ieh vI ikhf hY ik<br />
asIN pfiksqfn <strong>dI</strong> gYr POjI mdd <strong>nUM</strong> iqn guxf kr<br />
dyvFgy, blik zyZ arb zflr hryk sfl, pr ieh<br />
korf cYWk nhIN hY. ies ivc zflrF nfl kuJ sKLq<br />
sLrqF vI hn. muwK sLrq ieh hY ik alkfiedf a<strong>qy</strong><br />
qfilbfn df lwk qoVn leI pfiksqfn kI kr irhf<br />
hY? ieh iek zuMGf svfl hY. ies svfl ‘<strong>qy</strong> busL <strong>ny</strong><br />
kdy zMzf nhIN cuwikaf. jykr afeI[aYs[afeI[ a<strong>qy</strong><br />
alkfiedf <strong>dI</strong> imlIBgq <strong>nUM</strong> qoV idwqf jfvy qF aiqvfd<br />
aPgfinsqfn a<strong>qy</strong> Bfrq ivc isr nhIN cuwk skdf<br />
sI. hux Ebfmf jf qF ies imlIBgq <strong>nUM</strong> BMg<br />
krvfAuxgy jF pfiksqfn df huwkf pfxI bMd krngy.<br />
Ebfmf <strong>dI</strong> nvIN aPgfn nIqI df dUjf mhwqvpUrn<br />
qwQ ieh hY ik jykr alkfiedf a<strong>qy</strong> qfilbfn ivruD<br />
jfsUsI surfgF dy afDfr ‘<strong>qy</strong> pfiksqfn koeI kfrvfeI<br />
nhIN krygf qF amrIkf iswDI kfrvfeI krygf. ieho<br />
ijhI CotI motI kfrvfeI busL pRsLfsn dOrfn vI huM<strong>dI</strong><br />
rhI hY, pr Ebfmf <strong>ny</strong> ies <strong>nUM</strong> afpxI spwsLt nIqI df<br />
jfmf pihnfieaf hY. dUjy sLbdF ivc Ebfmf <strong>ny</strong> Aus<br />
ZkvMj <strong>nUM</strong> cuxOqI idwqI hY, ijs <strong>nUM</strong> pfiksqfnI <strong>ny</strong>qf<br />
afpxI pRBUqf kihMdy hn. ijs dysL ivc pRBUqf Aus<br />
dysL dy jfsUsF a<strong>qy</strong> POjIaF dy bUtF hyT kuclI jF<strong>dI</strong><br />
hovy, Aus <strong>nUM</strong> vfsqivk rUp ivc sfvrn bxfAux<br />
leI jLrUrI hY ik Aus <strong>nUM</strong> hr kImq ‘<strong>qy</strong> aiqvf<strong>dI</strong>aF<br />
dy cuMgl qoN Cuzfieaf jfvy. jykr pfiksqfn <strong>nUM</strong><br />
aiqvf<strong>dI</strong>aF a<strong>qy</strong> nklI Bfrq dy zr qoN mukq kr<br />
idwqf jfvy qF Auh afpxy afp jfsUsF a<strong>qy</strong> POjIaF dy<br />
cuMgl qoN mukq ho jfvygf.<br />
Ebfmf <strong>ny</strong> pfiksqfn <strong>nUM</strong> nklI Bfrq dy zr qoN<br />
mukq hox <strong>dI</strong> slfh vI idwqI hY. AunHF <strong>ny</strong> dovF dysLF dy<br />
sbMD suDfr <strong>nUM</strong> aPgfinsqfn leI jLrUrI dwisaf hY.<br />
AunHF <strong>dI</strong> aPgfinsqfn nIqI df ieh qIjf ibMdU hY.<br />
ies df iek axikhf arQ ieh vI hY ik ‘hy<br />
pfiksqfnI <strong>ny</strong>qfE, qusIN ijLafdf bhf<strong>ny</strong>bfjLI nf kro.<br />
Bfrq <strong>nUM</strong> Bulo a<strong>qy</strong> alkfiedf nfl lVo!’<br />
amrIkf a<strong>qy</strong> pwCmI rfsLtrF nfl ipCly 62<br />
sflF qoN pfiksqfn <strong>nUM</strong> ijnI vI POjI mdd imlI hY,<br />
Auh qF sfimafvf<strong>dI</strong> rUs jF aiqvf<strong>dI</strong>aF nfl lVn<br />
leI imlI hY, pr Aus df ies<strong>qy</strong>mfl Kfs qOr ‘<strong>qy</strong><br />
Bfrq ivruD kIqf igaf hY. kI Ebfmf ies pfik<br />
nIqI <strong>nUM</strong> Aultf skxgy? Ebfmf <strong>dI</strong> aPgfn nIqI df<br />
cOQf mhwqvpUrn ibMdU hY KyqrI idRsLtIkOx! busL <strong>ny</strong><br />
vydpRqfp vYidk<br />
aiqvfd ivruD pfiksqfn <strong>nUM</strong> afpxf muwK ispfh<br />
sflfr bxf rwiKaf sI. nfto a<strong>qy</strong> hor dysL qF kfPI<br />
dUr-drfj dy sn. pihlI vfrI amrIkf <strong>ny</strong><br />
aPgfinsqfn dy <strong>ny</strong>Vly rfsLtrF dy mhwqv <strong>nUM</strong> svIkfr<br />
kIqf hY.<br />
Ebfmf <strong>ny</strong> rUs, cIn, Bfrq, mwD eysLIafeI<br />
rfsLtr, sMXukq arb amIrfq a<strong>qy</strong> sfAU<strong>dI</strong> arb<br />
df vI nfm ilaf hY. ienHF ivcoN keI rfsLtr ieho<br />
ijhy hn, ijnHF ‘<strong>qy</strong> aiqvfd df iswDf asr ho irhf<br />
hY. pr ieh rfsLtr aPgfinsqfn leI kI krn,<br />
ieh Ebfmf <strong>ny</strong> nhIN dwisaf. ijwQoN qwk Bfrq df svfl<br />
hY, Aus<strong>ny</strong> aPgfinsqfn ivc hspqfl, skUl, sVkF,<br />
sMcfr kyNdr, bMnH afid kI kI nhIN bxfieaf. Auh<br />
sMsd Bvn bxf irhf hY. jrMj-idlfrfm sVk bxf<br />
ky Aus<strong>ny</strong> aPgfinsqfn <strong>nUM</strong> ivklipk rsqf dy idwqf<br />
hY. lgBg svf arb zflr Krc kr idwqf igaf hY.<br />
kI Ebfmf cfhuMdy hn ik hor <strong>ny</strong>Vly rfsLtr vI kuJ<br />
ieho ijhf hI krn? jLrUr krn, pr ieh kfPI nhIN<br />
hY. jLrUrI ieh hY ik amrIkI a<strong>qy</strong> nfto POjI <strong>nUM</strong><br />
aPgfinsqfn vl ivdf krn <strong>dI</strong> Tos Xojnf bxfeI<br />
jfvy. Ebfmf df pSjvF ibMdU hY, aPgfinsqfn ivc<br />
vfDU 4000 amrIkI jvfn qfienfq krnf. 17,000<br />
kuJ idn pihly kI<strong>qy</strong> sn. hux cfr hjLfr. ieh igxqI<br />
bhuq Gwt hY. amrIkI kmFzrF <strong>ny</strong> 30 hjLfr jvfn<br />
mMgy hn. swcfeI qF ieh hY ik aSqrrfsLtrI POj<br />
(iesfP) kol ies smyN Gwt qoN Gwt do lwK jvfn hoxy<br />
cfhIdy hn qF ik Auh aiqvfd dy hr sroq <strong>nUM</strong> KLqm<br />
kr dyx. ‘iesfP’ <strong>dI</strong> POj ivc guaFZI rfsLtrF dy<br />
nvyN iek lwK POjI ikAuN nhIN joVy jf skdy? AunHF ‘<strong>qy</strong><br />
Krc vI Gwt hovygf a<strong>qy</strong> Auh lVxgy vI cMgf.<br />
ies POjI kfrvfeI <strong>dI</strong> sPlqf leI ieh vI jLrUrI<br />
hY ik aPgfn rfsLtrpqI hI Aus df srvAuWc<br />
sYnfpqI hovy. ieh POjI kfrvfeI qd hI sPl hovygI,<br />
jd Ebfmf aPgfinsqfn <strong>dI</strong> afriQk shfieqf <strong>nUM</strong><br />
Gwt qoN Gwt 10 guxf vDfey. kI ieh hYrfnIjnk nhIN<br />
ik pfiksqfn <strong>dI</strong> shfieqf AunHF <strong>ny</strong> iqMn guxf vDf<br />
idwqI a<strong>qy</strong> aPgfinsqfn <strong>dI</strong> mdd ijwQy sI, AuQy hI<br />
KVI hY?<br />
aPgfinsqfn dy kmjLor rfjnIiqk ZFcy <strong>nUM</strong><br />
mjLbUq bxfAux leI koeI mOilk njLr Ebfmf dy<br />
nvyN aYlfn ivc huM<strong>dI</strong> qF cMgf huMdf. Ebfmf <strong>dI</strong> nvIN<br />
aPgfn nIqI ivc iekdm ivvhfrk hY, pr Aus<br />
ivc Auh dUraSdysLI nhIN hY, ijs dy blbU<strong>qy</strong> ‘<strong>qy</strong><br />
aPgfinsqfn afqm inrBr bx sky a<strong>qy</strong> ivdysLI<br />
POjF AuQoN kUc kr jfx.
sfl 10 aMk 15 <strong>pMjfb</strong> tfeImjL 11 aprYl 2009 (16)<br />
ilKqum<br />
mihmfn lyK<br />
amolk isMG<br />
myry hYlo afKidaF hI dUjy pfisEN<br />
pUry guwsy vflI afvfjL ivc Auh bolI, ‘qUM<br />
cMgI kIqI, qY<strong>nUM</strong> idl <strong>dI</strong> gwl kI dwsI, qUM<br />
mY<strong>nUM</strong> jwg ivc nsLr hI krn qur ipaf.’<br />
ies qoN pihlF ik mYN kuJ vI boldf<br />
Auh PrMtIar myl vFgU bol<strong>dI</strong> hI qurI<br />
geI- ‘qY<strong>nUM</strong> pqf nhIN ieQy myry shury <strong>ny</strong>.<br />
myry shury Gr ivc iksy <strong>nUM</strong> pqf lwgf,<br />
iksy idEr-jyT <strong>ny</strong> pVHI <strong>qy</strong> pqf lwgf ik<br />
ieh mYN hF qF myrI rih kI afAU? KMBF<br />
<strong>dI</strong>aF zfrF bx jfxIaF hn. qUM <strong>qy</strong> bhuqI<br />
mfVI kIqI. myrIaF nxfnF, myrf aflf<br />
duaflf pqf nhIN kI kI gwlF krngy?’<br />
minMdr 28 mfrc dy aMk ivc<br />
‘ilKqum’ kflm hyT Cpy lyK ‘kmilaF<br />
df twbr’ <strong>nUM</strong> pVHn ipCoN lohI-lfKI ho geI<br />
sI. ijhVI gwl mYN pihlF nhIN sI socI,<br />
Aus dy ies qrHF gwl krn dy bfad myry<br />
idmfg ivc iekdm GuMm geI ik gwl qF<br />
vfikaf hI minMdr <strong>dI</strong> TIk hY. sfzf smfj<br />
hI aijhf hY ijQy bMdy <strong>dI</strong>aF aCoh BfvnfvF<br />
df vI kuJ df kuJ bx jFdf hY. mYN AuqoN<br />
PVHy gey cor vFg kuJ kwcy huMdy <strong>ny</strong> afiKaf,<br />
‘pr minMdr mYN glq <strong>qy</strong> kuJ vI nhIN iliKaf.<br />
<strong>qy</strong>ry mn <strong>dI</strong> Bfvnf ijhI qF hr iksy dy mn<br />
ivc iksy nf iksy leI AuT<strong>dI</strong> hY jF AuT<br />
sk<strong>dI</strong> hY, bs ieh ijLMdgI <strong>dI</strong> qRfs<strong>dI</strong> hY ik<br />
<strong>qy</strong>rI Bfvnf <strong>nUM</strong> jy Pl lwgdf qF nqIjf Auho<br />
hI hoxf sI jo nf hox `<strong>qy</strong> hoieaf.’<br />
ieM<strong>ny</strong> <strong>nUM</strong> minMdr pihlF nfloN kuJ TMZI<br />
ho geI pr iPr vI Aus df ros ajy iblkul<br />
sLFq nhIN sI hoieaf, ‘qF vI, qUM kuJ <strong>qy</strong><br />
iKafl krdf. ieho ijhIaF gwlF koeI ilKx<br />
<strong>nUM</strong> QoVy huM<strong>dI</strong>aF. AuNj jfxI nf[[[’ Aus<br />
gwl ivcy aDUrI Cwz idqI. mYN Aus <strong>dI</strong> gwl<br />
ivcoN bocidaF afiKaf, ‘AuNj jfxI nf kI?’<br />
bljIq bfsI<br />
mMdy df dOr jfrI hY. qF hI Aus idn<br />
kMpnI dy ihAUmn irsors mY<strong>ny</strong>jr <strong>ny</strong><br />
mulfjLmF <strong>dI</strong> mIitMg ivc nvF Purmfn jfrI<br />
kr idqf, “ijvyN dysL dy hflfq hn, sfzI<br />
kMpnI c bxdy mfl <strong>dI</strong> mMg Gt rhI hY.<br />
asIN hux quhf<strong>nUM</strong> hPL<strong>qy</strong> c pMj idn kMm<br />
nhIN dy skdy. so agly somvfr qoN isrPL<br />
cfr idn hI lwigaf krngy. Aus<strong>dI</strong> vI<br />
grMtI nhIN. quhf<strong>nUM</strong> sfiraF <strong>nUM</strong> sfry kMm<br />
isKxy pYxgy. rYst rUm <strong>qy</strong> lMc rUm vfrI<br />
isr sfry sfP krngy. sfbx, nYpikn<br />
<strong>qy</strong> grm pfxI hux asIN quhf<strong>nUM</strong> muhweIaf<br />
nhIN kr skFgy. koeI iksy qrHF <strong>dI</strong> glqI,<br />
kuqfhI jF gusqfKLI krygf qF afpxf<br />
piVHaf ivcfr lvy. hux iksy <strong>ny</strong> koeI<br />
svfl pwuCxf hY qF pwuC lvy nhIN qF<br />
mIitMg brKLfsq!”<br />
koeI svfl pLuuCx <strong>dI</strong> gusqfKLI ikvyN<br />
kr skdf sI! Evr tfeIm qF kdoN df<br />
bMd ho cukf sI, hux pUrf tfeIm vI nhIN<br />
lwgygf. inMmoJUxy sB afpxy lMc bfks<br />
sFBdy pMc msLIn vl qurdy bxy. iek<br />
mIitMg dUjI mIitMg <strong>nUM</strong> jnm idM<strong>dI</strong> hY. nvIN<br />
musLikl nfl isJx leI mYN Gr af ky<br />
pirvfr dy jIaF <strong>dI</strong> mIitMg bulfAuNdf hF.<br />
mIitMg bulfAux df hOslf myry ivc ikwQy,<br />
mYN qF AunHF <strong>nUM</strong> tI[vI[ dyKidaF <strong>nUM</strong> jLrf<br />
hlImI nfl kMpnI df PYslf suxfAuNdf<br />
hF. pihlF qF Auh ijvyN hsdy hn, “clo<br />
buVy df afrfm viDaf” iPr ijvyN roNdy<br />
hn, “aCf hux Pyr?”<br />
“hux Pyr kI, sB <strong>nUM</strong> afpxy Krcy<br />
kOVf Gwut<br />
kmilaF dy twbr dy afs pfs<br />
‘AuNj jfxI <strong>qy</strong>rf ieh lyK pVH ky mn<br />
ivc ikDry TfrI ijhI vI pY geI, bVf kuJ<br />
cy<strong>qy</strong> afieaf XUnIvristI vyilaF df.<br />
pihlF <strong>qy</strong> mY<strong>nUM</strong> BfvyN <strong>qy</strong>ry Au<strong>qy</strong> bVf guwsf<br />
afieaf sI pr myrf idl kihMdf sI ik<br />
glq vI <strong>qy</strong> kuJ nhIN iliKaf. Asl ivc<br />
myrf gusf myry muMzy <strong>ny</strong> a<strong>qy</strong> ivrk sfihb<br />
<strong>ny</strong> hI TMzf kIqf sI.’ Auh hux kfPI sLFq<br />
ho cuwkI sI. afpxI gwl jfrI rwKidaF<br />
bolI, ‘qY<strong>nUM</strong> hor dwsF mYN jdoN ieh gwl<br />
afpxy muMzy <strong>nUM</strong> dwsI, qY<strong>nUM</strong> pqf Auh kI<br />
kihMdf, XU no hI izz df rfeIt iQMg, hI<br />
izz nOt zU aYnIiQMg rONg. iPr Ausy <strong>ny</strong> hI<br />
myry `<strong>qy</strong> jor pf ky ieh lyK afpxy zYzI <strong>nUM</strong><br />
pVH ky suxfAux <strong>qy</strong> sfrI gwl dwsx leI<br />
afiKaf sI.’<br />
mYN Auqsukqf vs puwiCaf, ‘qF Pyr<br />
qUM suxfeI?’<br />
‘lY hor, nv<strong>dI</strong>p <strong>ny</strong> myrI jfn hI AudoN<br />
CwzI jdoN mYN Aus dy zYzI <strong>nUM</strong> ieh lyK pVH<br />
ky suxf idwqf. <strong>qy</strong> qY<strong>nUM</strong> pqf nv<strong>dI</strong>p dy zYzI<br />
<strong>ny</strong> pihlF qF myry koloN suixaf <strong>qy</strong> iPr Kud<br />
aOiKaF ho ky vI ieh lyK afp piVHaf. mYN<br />
kMipAUtr qoN ipRMt kwZ ky AunHF <strong>nUM</strong> dy idwqf<br />
sI. AuNj <strong>qy</strong> mYN afp vI <strong>qy</strong>rf ieh lyK iqMn<br />
vfrI piVHaf.’ hux qwk Auh pUrI qrHF sihj<br />
ho cuwkI sI.<br />
‘hux iPr gwusf lwQ igaf nf? qY<strong>nUM</strong><br />
pqf afpxy izpfrtmYNt dy ikM<strong>ny</strong> hI lokF<br />
<strong>ny</strong> ieh lyK pVHn qoN bfad mY<strong>nUM</strong> Pon kIqf<br />
hY. <strong>qy</strong> sfiraF <strong>dI</strong>aF afpo afpxIaF XfdF<br />
sn. iksy <strong>nUM</strong> cfcf gulftI cy<strong>qy</strong> af irhf<br />
sI, iksy <strong>nUM</strong> aimqoj, iksy <strong>nUM</strong> iqvfVI <strong>qy</strong><br />
iksy <strong>nUM</strong> koeI hor. AuNj icMqf nf kr afpxy<br />
iksy klfsPYlo df Pon nhIN afieaf,<br />
sLfied iksy <strong>ny</strong> piVHaf hI nf hovy. AuNj<br />
ijMinaF dy vI Pon afey Auh afpxy qoN<br />
bhuqf hI awgy-ipCy sn. swc iPr ivrk<br />
sfihb kI kihx lwgy?’<br />
‘afKxf AunHF kI sI, qY<strong>nUM</strong> pqf bol<br />
GtfAuxy pYxgy. bwJvyN Krcy ijvyN ieMsLorYNsF<br />
<strong>dI</strong>aF iksLqF, apfrtmYNt df rYNt, vgYrf<br />
df asIN kuJ nhIN kr skdy. so afpxI<br />
afpxI bYlt kwsxI pAU.”<br />
PYslf hoieaf ik grosrI hr hPL<strong>qy</strong><br />
<strong>dI</strong> bjfey iek hPLqf Cz ky kIqI jfvygI,<br />
sFJI rfeIz df pRbMD kIqf jfvygf, jUs<br />
glfs Br ky pIx df kI PLfiedf, tI[vI[<br />
`<strong>qy</strong> suixaf qF sI ik bhuqf jUs dMd Krfb<br />
krdf hY, so iek btf iqMn glfs jUs hI<br />
pIqf jfvy, sozy qF vfh lg<strong>dI</strong> <strong>nUM</strong> bMd hI<br />
kr idw<strong>qy</strong> jfx, tI[vI[ dy cYnl vI aDy<br />
kI<strong>qy</strong> jfxgy.<br />
asF mIaF bIvI <strong>ny</strong> sYl Pon <strong>dI</strong> blI<br />
dyx <strong>dI</strong> pysLksL kIqI pr bwicaF <strong>ny</strong> cwkI<br />
dy puV ijWzy mYkzfnlz, zYhyN ijwzy kok<br />
<strong>dI</strong>aF boqlF <strong>qy</strong> hor jMk PUz GtfAuxf nf<br />
mMinaf. hF, Auh KflI boqlF jF kYnF<br />
gfrbyj krn <strong>dI</strong> bjfey sMBfl ky rwKxgy,<br />
afKr ds sYNt <strong>dI</strong> bwcq huM<strong>dI</strong> hY. AunHF<br />
KusLI KusLI isrPL duD CWz dyx df ierfdf<br />
jLfihr kIqf. ijMm Cwzky pfrk ivc dOV<br />
lfAux `<strong>qy</strong> Auh ivcfr krngy <strong>qy</strong> sLfied<br />
grm pfxI <strong>dI</strong> bwcq ihq hPL<strong>qy</strong> `c iek<br />
idn sLfvr qoN vI nfgf kr lYx. ies sMkt<br />
smyN mYN Drm df vI shfrf ilaf-hr vfr<br />
aYqvfr lMgr qoN pihlF <strong>ny</strong>m nfl<br />
gurdvfrf sfihb jfx df mqf mYN pfs<br />
krvf ilaf. Gr vflI <strong>ny</strong> hwd kr idwqI,<br />
awgy qoN golgwpy nF Kfx df sMklp lY<br />
ilaf pr mYN jugq nfl afpxy dfrU iswky<br />
<strong>dI</strong> crcf awgy nf afAux idqI. blik<br />
mIitMg <strong>dI</strong> sPLlqf <strong>dI</strong> KusLI ivc mYN jyb<br />
qF Auh hux skdy hI nhIN. pr kfPI vwzI<br />
muskrfht AunHF dy ichry Au<strong>qy</strong> jLrUr afeI<br />
sI. <strong>qy</strong> iPr AunHF Brvwty kuJ ies qrHF<br />
Gumfey sn ijvyN kih rhy hox ik sB<br />
iksmqF dy sOdy.’<br />
iPr ijvyN acfnk kuJ cy<strong>qy</strong> af igaf<br />
huMdf hY Auh QoVHf ijhf cFBl ky bolI, ‘qY<strong>nUM</strong><br />
rvI Xfd hY? ijhVI afpxy nfl pVH<strong>dI</strong><br />
huM<strong>dI</strong> sI. myrI Auhdy nfl kwlH hI gwl<br />
hoeI sI. Auh cMzIgVH hI huM<strong>dI</strong> hY iksy<br />
srkfrI mihkmy ivc nOkrI kr<strong>dI</strong> hY. mY<strong>nUM</strong><br />
Aus df nMbr igafn <strong>ny</strong> idwqf sI. Aus<br />
sfzy iek hor jmfqI df nF ilaf jo awj<br />
kwlH ieMglYNz hY.’<br />
mY<strong>nUM</strong> cy<strong>qy</strong> afieaf ik iek mlUk ijhI<br />
kuVI sI rvI, hmysLF do guqF kr<strong>dI</strong>.<br />
izpfrtmYNt df iek tUr cMzIgVH qoN ksOlI<br />
igaf sI a<strong>qy</strong> kflkf qoN pYdl jfx df<br />
pRogrfm qYa hoieaf sI. rfs<strong>qy</strong> ivc muMzy<br />
kuVIaF, aiDafpk sfry hwsdy Kyzdy,<br />
nwcdy-twpdy jf rhy sn. iek QF CF vyK<br />
ky rvI iek pwQr ‘<strong>qy</strong> bihx lwgI, Aus <strong>ny</strong><br />
iek bUtI <strong>nUM</strong> hwQ pf ilaf <strong>qy</strong> nfl hI Aus<br />
<strong>dI</strong>aF cIkF inwkl geIaF. bfad ivc pqf<br />
lwgf ieh ibwCU bUtI sI ijhVI ibwCU vFg<br />
hI zMg mfr<strong>dI</strong> hY, sfV pf idM<strong>dI</strong> hY. kudrq<br />
<strong>dI</strong> Kyz ies ibwCU bUtI dy kol hI pflk<br />
vrgf iek hor bUtf huMdf hY ijs dy pw<strong>qy</strong><br />
qoV ky milaF ibwCU bUtI dy lwgy kMizaF<br />
dy sfV qoN qurq hI afrfm iml jFdf hY.<br />
sfzy nfl pVHdy KmfxoN vfly mohn <strong>ny</strong> Jwt<br />
pflk qoVI <strong>qy</strong> rvI df hwQ PV Aus<strong>qy</strong> mlxI<br />
sLurU kr idwqI. pflk rgVn df asr <strong>qy</strong><br />
sLfied hfly hoxf sI pr ieho minMdr<br />
bolI, ‘Auey mohn ieMnI <strong>qy</strong> kuVI <strong>nUM</strong> ibwCU<br />
bUtI <strong>dI</strong> qklIP nhIN hoeI hoxI ijMnI <strong>qy</strong>ry<br />
zwPl <strong>qy</strong> Kurdry hwQF <strong>dI</strong> hoeI hoxI hY.’<br />
mohn dy vwzy vwzy hwQ vyK ky sfiraF df<br />
hfsf inkl igaf, nfl hI rvI df vI.<br />
iPr rvI <strong>qy</strong> kuJ hor kuVIaF ikMnf hI icr<br />
ivc luko ky ilaFdy pAUey df hfVf bfQ<br />
rUm ivc jfky Tok afieaf!<br />
sLukrvfr <strong>dI</strong> CuwtI vflf pihlf lONg<br />
vIk aYNz afieaf. mYN bfQ rUm qF igaf<br />
pr pfxI srIr <strong>nUM</strong> Cuhfieaf qwk nf. pqnI<br />
<strong>ny</strong> vfKrU vfKrU kr<strong>dI</strong> <strong>ny</strong> TMzy pfxI nfl<br />
nhf ilaf. bwcy kfrF ivcoN hUMJ hFJ ky<br />
kuJ KflI kYn cuk ilafey. mn ivc lmk<br />
rhI bImfrI df duKdfeI iKafl afieaf<br />
qF idmfg dy icwqrpwt <strong>qy</strong> svfmI rfmdyv<br />
keI vfrI prgt hoey. PtfPwt zfktr nfl<br />
apFieMtmYNt kYNsl krvfeI. iek hor<br />
Krcf tilaf.<br />
sincrvfr df idn kI ciVHaf cfa<br />
hI cVH igaf, gurdvfry bryk PLfst <strong>qy</strong><br />
AuQy hI lMc. <strong>qy</strong> sLfmIN ijvyN pqnI <strong>ny</strong> rfqIN<br />
Xfd krfieaf sI -iswDU sfihb dy Gr<br />
jfx df pRogrfm sI, AunHF dy Gr jnmy<br />
po<strong>qy</strong> df sLgn dyx. pr mYN kuJ iPLkrmMd<br />
sI -‘kI sLgn tfilaf nhIN jf skdf?’<br />
‘awgy pfieaf Krcf vI kmfey DMn dy<br />
quwl huMdf hY.’ ‘nhIN, afpF awgy bhuq lyt<br />
hF, lok qF ieh kMm kdoN df Bugqf afey<br />
hn.’ iesqrI jgq <strong>nUM</strong> lokfcfrI df bhuq<br />
iPLkr rihMdf hY! “clo, pr sLgn ivc<br />
dyxf kI hY?”<br />
myry leI eyh sfrQk svfl sI. ‘31<br />
zflr’, Aus<strong>ny</strong> aYlfn kIqf.<br />
‘bhu<strong>qy</strong> hn.’ mYN hlkf ijhf AujLr<br />
kIqf.<br />
‘nhIN vfjb hI hn.’<br />
pr mYN qfiVaf Aus<strong>dI</strong> afvfjL ivc<br />
joLr nhIN sI. mYN hOslf PiVaf, ‘ienHF<br />
hflfq ivc nhIN, dyK afpF ktOqI dy dOr<br />
ivcoN gujLr rhy hF.’<br />
KLYr Auh 21 zflr <strong>qy</strong> itk geI `<strong>qy</strong><br />
mYN mn hI mn ivc afpxy afp <strong>nUM</strong> sLfbfsL<br />
hrnIaF vFg cuMGIaF Br<strong>dI</strong>aF awgy inkl<br />
geIaF a<strong>qy</strong> iek hor pwQr Au<strong>qy</strong> jf bYTIaF.<br />
jdoN kol <strong>dI</strong> muMzy inkly qF AunHF inwkIaF<br />
inwkIaF roVIaF mfrnIaF sLurU kr<br />
idwqIaF. muMizaF <strong>ny</strong> ipCy ipCy qury afAuNdy<br />
aiDafpkF <strong>nUM</strong> afiKaf, ‘dyK lE sMDU<br />
sfihb kuVIaF pwQr mfr<strong>dI</strong>aF.’ sMDU<br />
sfihb df awgoN jvfb sI, ‘Auey muMizE qusIN<br />
isLkfieqF krdy E quhf<strong>nUM</strong> <strong>qy</strong> ieh pwQr sFB<br />
sFB rwKxy cfhIdy hn ik kuVIaF <strong>ny</strong> mfry<br />
hn.’ mYN minMdr <strong>nUM</strong> ieh sfrI gwl cy<strong>qy</strong> krfeI,<br />
Auh afpxf guwsf AuWkf hI Bwul geI <strong>qy</strong> ikMnf<br />
hI icr myry nfl gwl kr<strong>dI</strong> rhI afpxy pqI<br />
ivrk sfihb <strong>dI</strong>aF, afpxy byty <strong>dI</strong>aF, iPlmF<br />
vfly amrIk igwl <strong>dI</strong>aF.<br />
PirjLno rihMdy pRo[ kulvMq isMG<br />
romfxf, ijnHF dy lyK aksr <strong>pMjfb</strong><br />
tfeImjL ivc Cpdy rihMdy hn a<strong>qy</strong> AunHF dy<br />
hfl hI ivc Cpy iek lyK ‘ieQy ikvyN<br />
gujLfrIey ijLMdgI <strong>nUM</strong>, ieho socdy socdy<br />
gujLr cwly’ bfry qF keI pfTkF df kihxf<br />
sI ik ieh qF myrI hI khfxI hY, df Pon<br />
afieaf AunHF <strong>nUM</strong> ‘kmilaF df twbr’ pVH<br />
ky afpxy vyly df cfcf gulftI cy<strong>qy</strong> af<br />
igaf. Auh vylf jdoN cfcy gulftI dy ajy<br />
dMd kfiem sn, cMzIgVH vsy <strong>nUM</strong> ajy bhuqf<br />
smF nhIN sI hoieaf a<strong>qy</strong> sLihr hux vFg<br />
BIV-BVwky a<strong>qy</strong> imwtI Gwty df isLkfr nhIN<br />
sI hoieaf. AunHF dwisaf ik AunHF vyilaF<br />
ivc vI cfcy gulftI <strong>dI</strong> hwtI Au<strong>qy</strong> iesy<br />
qrHF rOxkF lwg<strong>dI</strong>aF sn, muMzy kuVIaF<br />
iesy qrHF Jurmt pfieaf krdy sn.<br />
sLfier aimqoj, kumfr ivkl, jgqfr,<br />
ihM<strong>dI</strong> vfly virMdr mihM<strong>dI</strong>rwqf ivBfg dy<br />
kmrf nMbr 6 ivc zf[ ivsLv nfQ iqvfVI<br />
<strong>dI</strong>aF kivqfvF drusq kridaF cfcy<br />
gulftI <strong>dI</strong> kMtIn <strong>dI</strong> cfh <strong>dI</strong>aF keI keI<br />
ipaflIaF Ck jfieaf krdy sn.<br />
iztrfiet, imsLIgn qoN bljIq bfsI<br />
df Pon afieaf. Aus <strong>nUM</strong> ‘kmilaF df twbr’<br />
idwqI.<br />
kuJ vI hovy, iswDU sfihb dy Gr jfx<br />
dy iKafl nfl myry aMdr hor hI lwzU<br />
Puwtx lwgy sn. iswDU sfihb pIx ipafx<br />
dy mfmly ivc vDIaf mihmfninvfjL hn.<br />
<strong>qy</strong> ienHF ktOqI dy idnF ivc rWjvIN muPLq<br />
<strong>dI</strong> sLrfb[[[. myrI kfr afp muhfry spIz<br />
PV geI.<br />
[[[[ po<strong>qy</strong> df mUMh dyiKaf igaf, sLgn<br />
df dyx hoieaf, cfh pIqI geI, pkOVy,<br />
smosy, lwzU KfDy gey, kMm <strong>dI</strong>aF gwlF<br />
hoeIaF jo asl ivc Gty hoey kMm <strong>dI</strong>aF<br />
gwlF sn. pr mY<strong>nUM</strong> asl kMm <strong>dI</strong> gwl <strong>dI</strong><br />
AuzIk sI. sLfm gUVHI ho rhI sI <strong>qy</strong> mn<br />
mcl irhf sI. qdy myry kMn sux rhy sn,<br />
‘ho jfey iPr iCt iCt?’<br />
ieho ijhy mOk yvYsy qF mYN zfierYkt<br />
atYk dy hwk ivc huMdf hF. sLrfbIaF <strong>dI</strong><br />
BfsLf ivc zfierYkt atYk ibnF iksy<br />
qkWlP jF cfh pfxI <strong>dI</strong> syvf dy isDy boql<br />
dy zwt KHolx <strong>nUM</strong> kihMdy hn pr jnfnKf<strong>ny</strong><br />
<strong>ny</strong> ieho ijhy mOky cfh lWzU jLrUr vfV<strong>ny</strong><br />
huMdy hn.<br />
‘awj qF nFh nhIN ho sk<strong>dI</strong>, sO suK<br />
dy po<strong>qy</strong> <strong>dI</strong> KusLI hY.’ ipafkV gwl <strong>nUM</strong><br />
ltkfAuNdy nhIN. iswDU sfihb pYg bxfky<br />
lY afey. po<strong>qy</strong> <strong>dI</strong> KusLI ivc jfm tkrfey.<br />
awDf hfVf qF mYN ieko zIk ivc pI igaf.<br />
aMdr bfhr cfnxf hoieaf. iPr afrQk<br />
mMdvfVy <strong>dI</strong>aF, nvIN pIVHI dy ivgVn <strong>dI</strong>aF,<br />
Bfrq ivc coxF <strong>dI</strong>aF gWlF hoeIaF pr<br />
sB df aMq KusLgvfr.<br />
dUjy pYg <strong>dI</strong> vfrI afeI. glfs mUMh<br />
<strong>nUM</strong> lfAux lwgf qF myrf iDafn isDU sfihb<br />
dy glfs vwl jFdf hY. lgdf hY AunHF dy<br />
pYg df rMg sLrfb vflf idlksL nhIN pYpsI<br />
vrgf bnfAutI hY.<br />
pVH ky cfcy gulftI <strong>dI</strong> kMtIn qoN pIqI<br />
afpxI cfh cy<strong>qy</strong> af geI. AunHF idnF ivc<br />
Auh izksLnrI izpfrtmYNt ivc kMm<br />
kiraf krdf sI a<strong>qy</strong> ies ivBfg dy<br />
mulfjLmF bfry aksr afiKaf jFdf sI<br />
ik ieh qF dPqr bs gyVI mfrn <strong>qy</strong> cfcy<br />
gulftI <strong>dI</strong> cfh pIx hI afAuNdy hn. bfsI<br />
vI AunHF ivc hI sLfml sI ijhVy bfhr<br />
Duwp ivc bYTy sr<strong>dI</strong>aF ivc gulftI <strong>dI</strong> cfh<br />
Au<strong>qy</strong> gwp sLwp krky hI idhfVI pfieaf<br />
krdy sn. mY<strong>nUM</strong> Xfd hY ik bfsI bVf mlUk<br />
ijhf <strong>qy</strong> bVf sohxf muMzf hoieaf krdf<br />
sI. hwQ lfieaF mYlf hox vflf. bVf bx<br />
Tx ky rihMdf. awT ku sfl pihlF jdoN<br />
PYimlI ptIsLn Au<strong>qy</strong> Auh amrIkf phuMicaf<br />
<strong>qy</strong> mY<strong>nUM</strong> Aus <strong>dI</strong> kfl afeI qF mYN puiCaf<br />
sI aYQy kI krdf huMnF, Aus <strong>ny</strong> tky vrgf<br />
jvfb idwqf sI- ‘lohf kuwtdF, hor kI<br />
krnf sI’ mYN Aus <strong>dI</strong> gwl ‘<strong>qy</strong> hwisaf qF<br />
Aus df jvfb sI ieQy kfrF dy purjy<br />
bxfAux vflI iek kMpnI ivc kMm krdf<br />
hF ijQy lohf Zldf hY <strong>qy</strong> purjy bxdy hn.<br />
mYN hYrfn hoieaf sF ik ieh AuhI<br />
bljIq bfsI hY ijhVf izksLnrI<br />
izpfrtmYNt ivc kMm krdf sI, <strong>pMjfb</strong>I<br />
XUnIvristI pitafly vfly kulvMq gryvfl<br />
<strong>dI</strong> sFg lfAuNidaF Auh vI ikhf krdf sI,<br />
icVIaF koeI kMm kr<strong>dI</strong>aF, kbUqr koeI<br />
kMm krdy, rwb AunHF <strong>nUM</strong> vI qF rotI idMdf<br />
Pyr Blf asIN kMm ikAuN krIey. pr hux<br />
ieh purfxI gwl ho geI hY. bfsI <strong>ny</strong> afpxy<br />
bwicaF dy BivwK Kfqr ies hoxI <strong>nUM</strong><br />
svIkfr kr ilaf hY. hux jy Aus <strong>nUM</strong> koeI<br />
iPkr huMdf hY qF isrP ieh ik mMdy kfrn<br />
lya afP huM<strong>dI</strong> huM<strong>dI</strong> nOkrI qoN Aukf hI<br />
jvfb nf ho jfvy.<br />
mY<strong>nUM</strong> myry keI pfTkF <strong>ny</strong> afiKaf hY<br />
ik mYN ilKxf jfrI rwKF pr mYN socdF ik<br />
dupflpur horIN ik<strong>qy</strong> ieh nf Aulfmf dy dyxawg<br />
lYx afeI, Gr vflI bx bYTI. myrf<br />
mnsLf isrP AunHF <strong>dI</strong> QF izAUtI vjfAuxf<br />
sI. pr ies ivc vI ksUr AunHF df hI hY<br />
ijnHF <strong>ny</strong> afpxI QF KflI CwzI.<br />
ies vfr ieMnf hI.<br />
‘qusIN zirMk nhIN lY rhy?’ mYN sLwk<br />
jLfhr krdf hF. isDU sfihb kuJ JyNp<br />
gey.<br />
‘asl ivc ienHF <strong>ny</strong> awj kwHl pIxI<br />
Cwz idwqI hY.’ pqnI <strong>ny</strong> siQqI sMBflx <strong>dI</strong><br />
koisLsL kIqI. myry leI qF ieh h<strong>ny</strong>r vflI<br />
gwl sI. srfsr byeImfnI df iejLhfr.<br />
‘sULgr <strong>dI</strong> qF ieh kdy prvfh nhIN<br />
sI krdy. iPr kI hoieaf?’, mYN ieqrfjL<br />
kIqf.<br />
‘sUgr vflI vI gwl hY pr asl<br />
ivc BfeI sfihb quhf<strong>nUM</strong> pqf hI hY. afh<br />
kMm ivc kI mMdf afieaf, sfzf qF cOV<br />
hI ho igaf. sB KricaF <strong>qy</strong> kwt lf rhy<br />
hF. ienHF qoN sLrfb <strong>dI</strong> shuM puaf leI hY.’<br />
pqnI <strong>ny</strong> gwl sfPL kIqI. pr isDU sfihb<br />
<strong>ny</strong> ijvyN jLKmF <strong>qy</strong> lUx iCVikaf, “KYr<br />
koeI gwl nhIN Xfr qUM pI rwj ky, mYN hux<br />
shuM qF nhIN BMn skdf.”<br />
myrf idl kMb AuiTaf. hy myiraf<br />
mnF ieh idn vI dyKxy sn, iqVky hoey<br />
hm-ipafilaF dy idn. mYN isDU sfihb<br />
vwl GUr ky dyiKaf. Auh mY<strong>nUM</strong> hwz, mfs<br />
a<strong>qy</strong> sLrfb dy jIv nhIN blik afrQkqf,<br />
afrQkqf a<strong>qy</strong> afrQkqf dy puqly lwgy.<br />
mYN bfkI df awDf pYg pIxf nhIN sI cfhuMdf<br />
pr sLrfb <strong>dI</strong> qOhIn vI burI gwl hY. mYN<br />
hmysLf imwTI lg<strong>dI</strong> sLrfb dy kOVy Gut<br />
Bry, <strong>qy</strong> AuT KVf hoieaf. hux isDU sfihb<br />
<strong>dI</strong> pqnI <strong>dI</strong> ‘qusIN qF pIE, qusIN qF pIE’<br />
<strong>dI</strong> duhfeI asr nhIN sI kr sk<strong>dI</strong>.<br />
‘nhIN drasl ienHF <strong>ny</strong> vI awj klH<br />
GtfeI hoeI hY.’ iswDU sfihb <strong>dI</strong> pqnI<br />
nfl myrI pqnI tkrfeI.<br />
myrI qF juLbfn hI nhIN sI ijvyN.<br />
KisafnI hfsI drimafn Auh sf<strong>nUM</strong><br />
drvfjLy qwk Cwzx af gey.
sfl 10 aMk 15 <strong>pMjfb</strong> tfeImjL 11 aprYl 2009 (17)<br />
Kflsf pMQ dy sfjnf idvs a<strong>qy</strong> ivsfKI <strong>dI</strong> lwK lwK vDfeI<br />
<strong>pMjfb</strong> sports aYNz klcrl klwb, isnisnYtI<br />
April 18, 2009<br />
Free Entry<br />
& Parking<br />
Starting Time 5:00 PM<br />
Special Events:<br />
Kids Performances , Comedy Skits,<br />
Men‘s Bhangra Competition, Ladies Gidha Competition<br />
Committee Members:<br />
Mukhtiar Sekhon, President: 513-919-2311,<br />
Sukhchain Gill, Vice President: 513-253-6424,<br />
Harmit Ghuman, Secretary: 513-300-2791,<br />
Amandeep Dharni: 513-515-9178,<br />
Surjeet Mavi: 513-616-4530,<br />
Swaran Sidhu: 513-266-0885,<br />
Food Booths<br />
Available<br />
Mason Middle School<br />
6370 Mason Montgomery Road<br />
Mason, Ohio<br />
Harbans Gill: 513-550-5917,<br />
Gurinder Dhillon: 513-373-0145,<br />
Jagpal Grewal: 513-238-6991,<br />
Jagtar Fantu: 513-328-7500,<br />
Gurjant Sekhon: 513-923-0735<br />
No Alcohol<br />
Allowed<br />
Celebrate<br />
<strong>Punjab</strong>i<br />
Culture<br />
Out of State Teams<br />
Participating<br />
in Competition<br />
Cash<br />
Prizes<br />
<strong>Punjab</strong> Sports & Cultural Club Cincinnati<br />
E-mail: punjabsportsclubohio@yahoo.com www.punjabsportsclubohio.com
sfl 10 aMk 15 <strong>pMjfb</strong> tfeImjL 11 aprYl 2009 (18)<br />
Cwly muM<strong>dI</strong>aF vflf-suKivMdr pSCI<br />
aYs[asLok BOrf<br />
kdy QoVHf iDafn iekfgr krky jy quhfzy kmry<br />
ivc Puwl df bUtf hY qF rfq <strong>nUM</strong> sOx vyly Auh<strong>nUM</strong> bfhrlI<br />
iKVkI ivc rwK ky Puwl df mUMh aSdr kmry vl kr<br />
ilE, hYrfnI hovygI jdoN svyry AuWT ky Puwl df<br />
mUMh bfhr vl sUrj <strong>nUM</strong> Jfq bulf irhf hovygf.<br />
asl ivc kudrq nfl kudrq <strong>dI</strong>aF vsqF hI<br />
<strong>qy</strong>h kr<strong>dI</strong>aF hn. ieho hfl myrf hY, iksy vI<br />
ivsLy ‘<strong>qy</strong> ilKF kdy nf kdy klm ijs Kyqr<br />
nfl juiVaf irhf hF AuDr vl afp muhfry<br />
moV kwt jF<strong>dI</strong> hY jfxI ik sMgIq <strong>qy</strong> pSjfbI<br />
gfiekF <strong>dI</strong> gwl. kul<strong>dI</strong>p mfxk df cylf hY<br />
suKivMdr pSCI. Auh<strong>nUM</strong> Auhdy sro<strong>qy</strong> ‘Cwly<br />
muM<strong>dI</strong>aF’ vfly gIq nfl jfxdy hn. nkodr<br />
<strong>ny</strong>Vly ipSz sLrIh dy jMmpl suKivMdr <strong>nUM</strong> mYN<br />
ZfzI sLfier pfl isMG pSCI a<strong>qy</strong> qurly vflI<br />
icwtI pwg df lV lmkf ky luiDafxy dy gfiek<br />
bfjLfr ivc GuMmdy ipafrf isMG pSCI qoN bfad<br />
vfly pSCI krky jfxdf hF.<br />
suKivMdr pSCI gfAuNdf bVf vDIaY, mfxk<br />
vFg AuWcI ipwc rwK ky gfAuNdY, pr lohVy <strong>dI</strong>aF<br />
sLrfrqF <strong>qy</strong> puwTIaF gwlF vI ieho muMzf krdf<br />
irhf hY. iehdy bfry srdUl iskMdr bVIaF<br />
msLkrIaF nfl dwsygf, mnjIq rfhI Jwt<br />
ictkfrIaF lfvygf ik pSCI <strong>ny</strong> KS<strong>ny</strong> ‘c Auhdy<br />
nfl idn ikvyN gujLfry. pSCI <strong>nUM</strong> mYN vIh sflF<br />
qoN jfxdf hF, pr ichry ‘<strong>qy</strong> koeI pRBfv Aumr<br />
<strong>ny</strong> nhIN idwqf. lgdf nhIN ik Auhdy DIaF puwq<br />
ivafhux vfly hn. Auh ijho ijhf mfxk dy dPqr<br />
ivc iswKx vyly huMdf sI, ijho ijhf bUty muhMmd Gr<br />
nUrpur ‘c srdfr muhMmd kol idsdf sI, ijho ijhf<br />
rUbI nfl ivafh vyly sI, Auho kuJ hux hY. hflFik<br />
ijMnIaF musIbqF, smwisafvF <strong>dI</strong>aF <strong>ny</strong>rHIaF Auhdy<br />
‘<strong>qy</strong> cwlIaF, jy hor koeI hmfqV huMdf qF jF pwKy nfl<br />
ltk jFdf <strong>qy</strong> jF iPr iksy sfD dy zyry jf bYTdf. pr<br />
hfsf, muskrfht <strong>qy</strong> cVH<strong>dI</strong> klf ivc rihx df ijhVf<br />
hunr pSCI kol hY, Auh hr iek kol nhIN huMdf.<br />
ipMz srINh <strong>dI</strong>aF jUhF ivc zMgr cfrdf cfrdf<br />
isLkfgo: <strong>pMjfb</strong>I sfihq akfzmI isLkfgo dy<br />
bfnI a<strong>qy</strong> AuGy kvI s[ tihl isMG susfxf pihlI<br />
aprYl vfly idn sBnF df aprYl PUl bxf ies<br />
PfnI jhfn qoN sdf leI ruKsq ho gey. Auh ieQy<br />
hYnUvr pfrk ivc afpxy stor qoN sfihq akfzmI<br />
<strong>dI</strong> mIitMg <strong>qy</strong> jfx leI bfhr inkly sn a<strong>qy</strong> kfr<br />
s[ tihl isMG<br />
qk jfx qoN bfad sLfied qklIP kfrn jF iksy hor<br />
vjHf kfrn vfps muVn lgy afpxy stor dy bfhr<br />
byhosL ho ky izg pey. stor <strong>qy</strong> mOjUd AunHF dy jvfeI<br />
mwKx isMG klyr <strong>ny</strong> AunHF <strong>nUM</strong> sMBfilaf, aMbUlYNs<br />
mMgvfeI geI pr BOr Auz cukf sI. zfktrF anusfr<br />
AunHF <strong>nUM</strong> idl df vzf dOrf ipaf sI. s[ tihl isMG<br />
isLkfgo dy hrmn ipafry ryzIE poRgrfm dysI jMksLn<br />
dy myjLbfn dfrf isMG dy ipqf sn. Auh afpxy ipCy<br />
puqr dfrf isMG qoN ielfvf iek hor puqr siqMdr<br />
pMCI 11 sfl <strong>dI</strong> Aumry hI gfiekI <strong>nUM</strong> mUMh mfrn lg<br />
ipaf sI. ipMz ivc jdoN pihlI vfr mfxk df aKfVf<br />
lwgf qF Auh bVIaF llcfeIaF awKF nfl mfxk dy<br />
grup duafly gyVIaF kwwZdf irhf. sfl bfad jdoN<br />
muV mfxk AunHF dy ipMz afieaf qF Auh rFJy dy<br />
gorKnfQ dy itwly jf kMn pVvfAux leI hfjr hox<br />
vFg mfxk dy jf hfjr hoieaf. mfxk <strong>ny</strong> vI cylf<br />
munidaF Aus<strong>nUM</strong> afpxy grup ivc sLfml krn ivc<br />
dyr nf lfeI ies AuprMq lgfqfr Auh nON sfl kul<strong>dI</strong>p<br />
mfxk dy nfl irhf. ies arsy ivc Auh mfxk <strong>dI</strong><br />
sLfigr<strong>dI</strong> ivc iek cMgy gfiek klfkfr vjoN vI inKr<br />
afieaf. rfg <strong>dI</strong> ividaf Aus bkfiedf nhIN leI pr<br />
rb <strong>dI</strong> bKisLsL gly <strong>dI</strong> sursqI afpmuhfry Aus<strong>dI</strong><br />
gfiekI <strong>nUM</strong> rfg ivc bMnH idM<strong>dI</strong> hY.<br />
mfxk <strong>dI</strong> sLfigr<strong>dI</strong> dy idnF gwl cy<strong>qy</strong> kridaF<br />
isMG, DIaF jiqMdr kOr <strong>qy</strong> silMdr kOr a<strong>qy</strong> pqnI<br />
gurijMdr kOr Cz gey hn. AunHF <strong>dI</strong> DI jiqMdr kOr<br />
akflI dl mfn <strong>dI</strong> isLkfgo iekfeI dy iek afgU<br />
mwKx isMG klyr <strong>nUM</strong> ivafhI hoeI hY.<br />
AunHF <strong>dI</strong> dyh drsLnF leI buDvfr 8 aprYl <strong>nUM</strong><br />
kMtrIsfeIz iPAUnrl hom (950 sfAUQ bfrtlYt<br />
roz, bfrtlYt) ivc sLfm 6 vjy qoN 8 vjy qk rKI<br />
jfeygI. AunHF df sskfr 9 aprYl <strong>nUM</strong> 11 qoN 1 vjy<br />
qk a<strong>qy</strong> AunHF nimq aMiqm ardfs gurdvfrf<br />
pYlftfeIn ivKy Ausy idn bfad dupihr 3 qoN 5 vjy<br />
qk hoeygI. AunHF dy pirvfr nfl Pon 630-670-<br />
2819 (dfrf) a<strong>qy</strong> 630-827-9752<br />
(mwKx isMG) <strong>qy</strong> kIqf jf skdf hY.<br />
s[ tihl isMG df jnm afpxy<br />
nfnky ipMz qlHx ivc 1940 ivc hoieaf.<br />
muZlI ividaf AunHF ipMz pqfrf ijLlf jlMDr qoN a<strong>qy</strong><br />
iPr bI[ey[ bI aYz PgvfVf qoN kIqI. lMmf smF Auh<br />
aiDafpn dy kfrj ivc juty rhy. 1984 ivc Auh<br />
pihlF kYlyPornIaf afpxI BYx pfs afey a<strong>qy</strong> iPr<br />
isLkfgo af vwsy. s[ tihl isMG vDIaf kvI sn a<strong>qy</strong><br />
mrhUm AulPq bfjvf AunHF dy Kfs imwqrF ivcoN sn.<br />
ipCly kuJ smyN qoN AunHF jpujI sfihb df aMgryjLI<br />
ivc tIkf afrMiBaf hoieaf sI jo hPqf pihlF hI<br />
mukMml kIqf sI a<strong>qy</strong> ies<strong>nUM</strong> jld hI pusqk rUp<br />
dyx bfry soc rhy sn. ishq <strong>dI</strong>aF kuJ mjbUrIaF dy<br />
bfvjUd Auh iek axQk iensfn sn. AunHF dy lVky<br />
dfrf isMG anusfr 16-16 GMty kMm krn qoN bfad<br />
vI kdy AunHF dy ichry <strong>qy</strong> Qkfn dy insLfn njLr nhIN<br />
sn afAuNdy. kuJ sfl pihlF isLkfgo ivc sfihqk<br />
srgrmIaF <strong>nUM</strong> <strong>qy</strong>j krn leI ‘<strong>pMjfb</strong>I sfihq<br />
akfzmI’ nF <strong>dI</strong> iek sMsQf bxfeI sI. kMm <strong>dI</strong>aF<br />
ijMmyvfrIaF dy bfvjUd AunHF <strong>dI</strong> pihlkdmI nfl<br />
isLkfgo dy sfihqk imwqr sfihqk imlxIaF leI<br />
iekwTy huMdy rihMdy, hux AunHF dy qur jfx bfad sBnF<br />
Aus dwisaf ik iksy ipMz aKfVf lfAuNidaF mfxk <strong>ny</strong><br />
iek koTy Au<strong>qy</strong> mMjy joV lfey spIkr df mUMh sUq<br />
krn leI jdoN Aus <strong>nUM</strong> Byijaf qF koTy <strong>dI</strong> kfhI <strong>dI</strong><br />
kwcI Cwq hyTF grk geI a<strong>qy</strong> Ausdy nfl hI spIkr<br />
smyq Auh vI. imwtI Gwty ivc lwidaf Auh koTy ivcoN<br />
bfhr afAux <strong>dI</strong> koisLsL kry qF imwtI hor<br />
hyTF ikr jfieaf kry pr spIkr cldf irhf.<br />
do-iqMn imMt ies qrHF GulidaF Aus<strong>nUM</strong> shI<br />
suJI a<strong>qy</strong> Aus<strong>ny</strong> spIkr <strong>dI</strong> qfr iKwc idwqI.<br />
spIkr bMd hox <strong>qy</strong> sBnF <strong>nUM</strong> pqf lwigaf ik<br />
Bfxf kI vfpr igaf hY.<br />
pSCI <strong>ny</strong> bVy gIq gfey hn, pr ijnHF<br />
krky Auh<strong>dI</strong> pCfx hY, AunHF ivc ‘idl vwty<br />
dyvy BYVf Cwly muM<strong>dI</strong>aF’ <strong>qy</strong> mwKx luhfr <strong>nUM</strong><br />
pihlI bRyk dyx vflf gIq ‘sLfhF <strong>dI</strong>ey kuVIey<br />
grIb idwqf mfr nI[[.’ ‘sfzI muMdrI swjxF[[[’<br />
<strong>qy</strong> iek Auhdf bVf culbulf <strong>qy</strong> rumFitk gIq<br />
sI:<br />
jy BUMzF dy KwKr kol<br />
jfx jfx ky bihxf<br />
pSgf pYxf eI pYxf[[[[<br />
hflFik ‘Cwly mSu<strong>dI</strong>aF’ vflf sLfhI df<br />
gIq kul<strong>dI</strong>p pfrs <strong>qy</strong> suwKI ieMglYNz vfly <strong>ny</strong><br />
crnjIq afhUjf dy sMgIq hyT gfieaf sI,<br />
pr bfjI pSCI mfr igaf.<br />
pSCI <strong>ny</strong> sunwKI kuVI rijMdr rUbI nfl<br />
ivafh krvfieaf, hflFik Auh pihlF vI<br />
kbIldfr sI, pr ijLMdgI cfr idnF df gihxf<br />
<strong>qy</strong> afpxy sLrfrqI aSdfjL ivc Auh khygf ‘kIh<strong>ny</strong><br />
vyiKaf svrg nrk.’ jo kr ilaf koeI pCqfvf<br />
nhIN.<br />
pSCI <strong>ny</strong> awDI drjn qoN vD dysLF df gyVf mfr<br />
ilaY. Auh krnYl igwl vFg mukwdr cmkx leI<br />
hwQ nhIN ivKfAuNdf, blik Auh hfly ieho afKdY ik<br />
tIsI df byr qF tuwitaf vI nI hfly. vfirsL sLfh vFg<br />
Auh hIr qF hfly ilKxI hY, ijhVI amr hovy.<br />
pSCI bfry vwK-vwK pRqIikRafvF vyKo: kul<strong>dI</strong>p<br />
mfxk khygf ‘hY qF sLigrd myrf, pr pqMdr df<br />
kvI tihl isMG susfxf nhIN rhy<br />
dy ichiraF Au<strong>qy</strong> ieh svfl hY ik kI ieh sfihqk<br />
imlxIaF AunHF <strong>dI</strong> axhoNd ivc vI jfrI rihxgIaF.<br />
ajy ipCly hP<strong>qy</strong> hI AunHF <strong>dI</strong> pihlkdmI nfl hI<br />
<strong>pMjfb</strong> tfeImjL dy kflm nvIs a<strong>qy</strong> lyKk aYs asLok<br />
BOrf df <strong>pMjfb</strong> tfeImjL <strong>dI</strong> 9vIN vryHgMZ dy smfgm<br />
mOky <strong>pMjfb</strong>I sfihq akfzmI vloN snmfn kIqf igaf<br />
sI. ipCly vrHy AunHF <strong>ny</strong> <strong>pMjfb</strong> tfeImjL dy iek hor<br />
kflmnvIs s[ qrlocn isMG dupflpur hurF df iesy<br />
qrHF snmfn kIqf sI. jdoN asLok BOrf <strong>nUM</strong> AunHF dy<br />
ies qrHF acfnk clfxf kr jfx df pqf lwgf qF<br />
Aus svfl kIqf, ‘sfzy nfl bs ienf ku hI sbMD<br />
sI? myry leI snmfn dy rUp ivc AunHF<br />
<strong>dI</strong> ieh asIs hmysLF pRyrxfsRoq bxI<br />
rhygI.’<br />
ajy ds idn nhIN hoey jdoN s[<br />
tihl isMG Aucycf mY<strong>nUM</strong> imlx afey sn, mY<strong>nUM</strong> Aus<br />
idn vI AunHF <strong>dI</strong> ishq kuJ ijafdf cMgI nhIN sI lwgI<br />
pr Auh bhuq cVH<strong>dI</strong> klf ivc sn. kmjLor PyPiVaF<br />
kfrn AunHF <strong>nUM</strong> sfh lYx ivc qklIP af rhI sI.<br />
myry puCx <strong>qy</strong> AunHF disaf ik AunHF <strong>nUM</strong> ieh qklIP<br />
keI icr qoN hY, dvf-dfrU cl irhf hY. iksy hoimEpYQI<br />
dvf bfry ijLkr kIqf ik ies nfl AunHF <strong>dI</strong> ishq<br />
ivc keI icr qoN itkfE hY. Auh ikMnf hI smF myry<br />
pfs bYTy, myrf hfl-cfl puCdy rhy a<strong>qy</strong> hoimEpYQI<br />
ielfj bfry mY<strong>nUM</strong> slfhF idMdy rhy. Aus idn Auh Kud<br />
kfr clf ky afey sn a<strong>qy</strong> myry ik<strong>qy</strong> icq-cy<strong>qy</strong> vI<br />
nhIN sI ik Auh acfnk iedF ivCoVf dy jfxgy? myry<br />
pfsoN Auh poR joigMdr isMG rmdyv nfl sfihq akfzmI<br />
df cyarmYn bxn leI hF krvfAux vfs<strong>qy</strong> AunHF vl<br />
cly gey sn. poR[ rmdyv qoN qF hF krvf leI pr Kud<br />
nFh krky qurdy bxy. ies smyN AunHF <strong>dI</strong>aF ieh sqrF<br />
cy<strong>qy</strong> afAuN<strong>dI</strong>aF hn:<br />
muk igaf lyYx dyx mrn ipCoN<br />
tihl hux <strong>qy</strong>rf ihsfb kI krIey<br />
sLrDFjlI<br />
jfx-pCfx<br />
pqf nI lgdY, gwzI biTMzy vflI bYTygf <strong>qy</strong> Auqrygf<br />
aSimRqsr. jy KfhmKfh lVfeI muwl lYxI hovy qF<br />
pSCI <strong>nUM</strong> nfl lY cwlo. puils vfilaF <strong>nUM</strong> dbky mfr ky<br />
afpxy gl puaf ilaf bury idnF ‘c.’<br />
jwsovfl khygf, ‘ieh lCU ijhy muMzy dy pr bVy<br />
lMby <strong>ny</strong> iesy leI lMbIaF AuzfrIaF Brn df af<strong>dI</strong> aY<br />
pSCI. TrkI pwTf vI pUrf. suirMdr isLMdy vFg pSCI <strong>nUM</strong><br />
gur puwCo ik buwZy ikvyN nhIN hoeIdf?’<br />
srdUr iskMdr khygf, ‘cMgf sI pSCI, cMgf<br />
gfAudY[[[pr[[[?’<br />
bUtf muhMmd kdy kdy boldY, ‘Brf bxy sF kwTy<br />
suw<strong>qy</strong> kwTy KfDf pIqf <strong>qy</strong> donF <strong>ny</strong> kMm vI keI ieko ijhy<br />
kI<strong>qy</strong>. hux nf Auh nUrpur afAuNdY <strong>qy</strong> nf mYN jlMDr <strong>qy</strong><br />
sLrIh jfnY.’<br />
asl ivc iDafn nfl vyiKE pSCI mukwdrF df<br />
blI nhIN, DnI hY. Auh AunHF rfhF ‘coN vI lMG jFdY,<br />
ijQoN rfq vyly sLyr vI bVHk mfr ky lMGdy <strong>ny</strong>.<br />
Iek vfr kwcf-iplf ijhf gfAux vflI iek<br />
gfiekf sroiqaF hwQoN ipt jfx <strong>qy</strong> sfrf nuks ZolkI<br />
vfly df kwZI jfvy. pMCI <strong>ny</strong> smJfAux <strong>dI</strong> koisLsL kIqI<br />
ik bIbf ksUr ZolkI vfly df nhIN <strong>qy</strong>ry afpxy gfAux<br />
ivc hY. pMCI jfxdf sI ik ZolcI afpxy kMm ivc<br />
mfhr hY. jdoN bIbI nf hI htI qF pMCI <strong>ny</strong> pqf nhIN<br />
ikhVy rONa ‘c bIbI nfl JgVf pf ilaf.<br />
vyKx ivc ieAuN lgdY ik hfly pSCI dy ivafh dy<br />
idn bM<strong>ny</strong>H nhIN gey hoxgy, Auh pwcIaF-CwbIaF qoN vD<br />
nHI lgdf . pr iek vfr Auh afpxI gfiekI df sfhf<br />
bMnHx dy iPr smrwQ hY, jy cfl ‘c mVk rwKy, iQVky<br />
nf. rUbI dy kuwKoN pSCI dy do byty jnmy.<br />
isafixaf bMidaF <strong>ny</strong> kdy bihs nhIN kIqI, <strong>qy</strong><br />
jy sMsfr bihs dy zwby ‘c bMd hoeI jFdY qF bMd<br />
kmiraF ‘c rihx vfly bMdy hI krdy <strong>ny</strong>.<br />
diraf ryigsqfn ‘coN nhIN lMGdy, ieh AunHF <strong>dI</strong><br />
byiewjLqI vI hY. pSCI df afpxf iek vihx hY Auh<br />
afpxy vihx df ruwK nhIN bdl skdf, nf bdldf<br />
hY. ieho Auh<strong>dI</strong> pRfpqI hY, kmjoLrI vI <strong>qy</strong> gux vI. pSCI<br />
hfly hor lMbI Auzfx jLrUr Brygf.<br />
pMCI ienHIN idnI amrIkf dOry ‘<strong>qy</strong> hY a<strong>qy</strong> Aus nfl<br />
Pon 702-234-3341 ‘<strong>qy</strong> sMprk kIqf jf skdf hY.<br />
tihl isMG <strong>dI</strong>aF kuJ kivqfvF<br />
afsfn hoxf<br />
ajIb hY hr iek kMm df afsfn hoxf,<br />
pr musLkl hY hr bMdy df iensfn hoxf|<br />
pl<strong>dI</strong> hY vPLf h<strong>ny</strong>Hry <strong>dI</strong> bukl ivc vI<br />
afsLkI hY h<strong>ny</strong>HiraF df hukmrfn hoxf|<br />
tutI <strong>nUM</strong> mudq ho geI koeI gl nhIN hoeI<br />
aj vI cMgf lgdf kfiPr df mihmfn hoxf|<br />
glF nF kro kQf lMmI hY bujLidlo<br />
idl <strong>dI</strong> sfeI idAu jy pRvfn hoxf|<br />
kI krIey<br />
idl ibnf dsqjfb kI krIey<br />
aÈk ibn pyÈy afb kI krIey<br />
muV geI af ky mOq dr qOS KflI<br />
Èrm jo afeI ihsfb kI krIey<br />
g®SQ gIqf kurfn swc df Gr <strong>ny</strong><br />
ibn hkIkq ikqfb kI krIey<br />
jnk puqrI msUm jyhI sIqf<br />
rfm kIqI Krfb kI krIey<br />
sSq sfkI iplfx pf ky pfxI<br />
by iemfn hn jvfb kI krIey<br />
rSglf sI pSjfb gSd Br igaf<br />
ds hux rSglf pSjfb kI krIey<br />
muk igaf lyYx dyx mrn ipCoN<br />
tihl hux <strong>qy</strong>rf ihsfb kI krIey<br />
lok<br />
sfnUS mfrn Dwky lok<br />
Kud hn cor Aucky lok<br />
mSdr msijd Bflx rb<br />
BONdy kfÈI mwky lok<br />
hfkm aSdr boly cor<br />
sUlI cVHn inhwky lok<br />
aj qfeIN nf afey rfs<br />
cuwglfN dy jo cwky lok<br />
Bvkx Jwt BbUky vFg<br />
aY<strong>ny</strong> iPrdy aky lok<br />
tihl asfzI hflq vyK<br />
rih gey hwky bwky lok
sfl 10 aMk 15 <strong>pMjfb</strong> tfeImjL 11 aprYl 2009 (19)<br />
Ç<br />
Ç<br />
Ç<br />
Ç<br />
Ç<br />
Ç<br />
Ç<br />
Ç<br />
Ç<br />
Ç<br />
Ç<br />
Ç<br />
Ç<br />
Ç<br />
Ç<br />
Ç<br />
Ç<br />
Ç<br />
Ç<br />
Ç<br />
Ç<br />
Ç<br />
Ç<br />
Ç<br />
Ç<br />
Ç<br />
Ç<br />
Ç<br />
Ç<br />
Ç<br />
Ç<br />
Ç<br />
Ç<br />
Ç<br />
Ç<br />
Ç<br />
Ç<br />
Ç<br />
Ç<br />
Ç<br />
Ç<br />
Ç<br />
Ç<br />
Ç<br />
Ç<br />
Ç<br />
Ç<br />
Ç
sfl 10 aMk 15 <strong>pMjfb</strong> tfeImjL 11 aprYl 2009 (20)<br />
Ç siqgur pRswid Ç<br />
gur ismr mnfeI kflkf, KSzy kI vylf]<br />
pIvhu pfhul KSzyDfr huie jnmu suhylf]<br />
1699 <strong>dI</strong> ivsfKI Auh pivqr idhfVf hY jdoN dsm pfqsLfh sfihb sRI gurU<br />
goibMd isMG <strong>ny</strong> pMjF ipafiraF <strong>nUM</strong> aMimRq CkfAux ipCoN iek nvIN Kflsf kOm <strong>nUM</strong><br />
jnm idqf. vfh vfh gurU goibMd isMG afpy gur cylf’ df kOqk rcf ky Kflsf<br />
kOm dy iek iek mrjIvVy <strong>nUM</strong> svf svf lK nfl lVn df bl bKisLaf.<br />
ies pivqr idhfVy <strong>dI</strong> smuwcI iswK kOm <strong>nUM</strong><br />
lwK lwK vDfeI hovy jI<br />
gurduafrf sfihb <strong>dI</strong> sLfndfr iemfrq<br />
vloN<br />
smUh gurduAwrw pRbMDk kmytI A<strong>qy</strong> imlvwkI <strong>dI</strong> swD sMgq<br />
Sikh Temple Of Wisconsin<br />
7512 South Howell Ave. Oak Creek, WI 53154<br />
Web Site: sikhtemplewi.org<br />
Ph. 414-764-7454 Fax: 414-764-7512
sfl 10 aMk 15 <strong>pMjfb</strong> tfeImjL 11 aprYl 2009 (21)<br />
<strong>pMjfb</strong> tfeImjL <strong>dI</strong> nONvIN vrHygMZ<br />
jdoN k<strong>dI</strong> vI cfr bMidaF ivc <strong>pMjfb</strong>I aKbfrF <strong>dI</strong> gwl cl<strong>dI</strong> hY qF ibnf iksy bihs dy ieh sihmqI Jwt<br />
ho jF<strong>dI</strong> hY ik KbrF a<strong>qy</strong> hor pVHn sfmgrI dy imafr pwKoN ies<strong>dI</strong> koeI rIs nhIN. <strong>pMjfb</strong> tfeImjL ivc hr<br />
hP<strong>qy</strong> bVy Auc pfey dy lyK, khfxIaF a<strong>qy</strong> isafsI irportF pVHn <strong>nUM</strong> iml<strong>dI</strong>aF hn. afrQk jfxkfrI hfsl<br />
krn dy cfhvfnF leI afrQk msilaF Au<strong>qy</strong> vI bVy gihr-gMBIr lyK aksr Cpdy rihMdy hn. iesdy sQfeI<br />
kflm ‘ilKqum’ ivc qrlocn isMG dupflpur a<strong>qy</strong> gwlIN bfqIN ivc aYs asLok BOrf pfTkF <strong>dI</strong> pihlI psMd<br />
hY. pRo[ kulvMq isMG romfxf df lyK ‘ieQy ikvyN gujLfrIey ijLMdgI <strong>nUM</strong>, ieho socdy socdy gujLr cwly’ prvfsI<br />
<strong>pMjfb</strong>IaF dy mn <strong>dI</strong> shI hflq ibafn krdf hY. <strong>pMjfb</strong> tfeImjL <strong>dI</strong> 9vIN vryHgMZ dy smfgm ivc isLkfgo qoN<br />
ielfvf ieMzIafnf, ivskfnisn a<strong>qy</strong> imsLIgn dy pqvM<strong>qy</strong> swjxF dy nfl nfl krIb krIb sfrIaF Dfrmk,<br />
siBafcfrk a<strong>qy</strong> Kyz sMsQfvF dy numfieMidaF <strong>dI</strong> mOjUdgI ies gwl <strong>dI</strong> gvfh sI ik ieh aKbfr sBnF <strong>nUM</strong><br />
brfbrI <strong>dI</strong> QF idMdf hY a<strong>qy</strong> AunHF dy ivkfs ivc BfeIvfl bxdf hY. vfihgurU iesdy sMpfdk amolk isMG jMmU<br />
<strong>nUM</strong> hmysLF cVH<strong>dI</strong> klf ivc rKy. -ajmyr isMG pM<strong>nUM</strong>, 630-440-3458<br />
Visit us on the web: punjabtimesusa.com<br />
To Advertise with us call: 847-359-0746
sfl 10 aMk 15 <strong>pMjfb</strong> tfeImjL 11 aprYl 2009 (22)<br />
kONsl jnrl asLok aqrI df kYlmjLU (imsLIgn) ivc BrvF svfgq<br />
kYlmjLU, imsLIgn:isLkfgo ivc<br />
BfrqI kONsl jnrl asLok kumfr aqrI<br />
ipCly idnI afpxI Drm pqnI sRImqI<br />
AUsLf aqrI smyq imsLIgn dy dOry <strong>qy</strong> afey<br />
sn qF kYlmjLU phuMcx <strong>qy</strong> iswK BfeIcfry<br />
dy afgUaF, <strong>pMjfb</strong> sports klwb kYlmjLU<br />
aYNz bYtlkrIk dy mYNbrF vloN AunHF df<br />
BrvF svfgq kIqf igaf.<br />
kYlmjLU dy iek AuGy pqvM<strong>qy</strong> swjx<br />
sRI ieMdrjIq isMG sohI dy Gr hoey ies<br />
smfgm ivc iswK BfeIcfry dy afgUaF <strong>ny</strong><br />
AunHF <strong>nUM</strong> BfrqI kONslKf<strong>ny</strong> nfl sbMDq<br />
musLiklF qoN jfxU krvfieaf. sRI aqrI<br />
<strong>ny</strong> AunHF <strong>nUM</strong> pfsport sbMDI kMm kf<strong>nUM</strong>nI<br />
dfiery dy aMdr rih ky <strong>qy</strong>jI nfl<br />
inptfAux df Brosf idwqf. sRI aqrI <strong>ny</strong><br />
ies mOky BfrqI BfeIcfry vloN amrIkI<br />
arQcfry ivc pfey gey AusfrU Xogdfn<br />
a<strong>qy</strong> kIqI afrQk qrwkI <strong>dI</strong> BrpUr<br />
srfhxf kIqI.<br />
<strong>pMjfb</strong> tfeImjL nfeIt-2009<br />
kuJ hor JlkIaF<br />
ies mOky hfjr ivakqIaF ivc<br />
ieMdrjIq isMG sohI dy pirvfr qoN ielfvf<br />
Kym isMG, hrpfl isMG, gurmuK isMG,<br />
crn isMG, kulbIr isMG (bwbI), hr<strong>dI</strong>p<br />
isMG, mnjIq isMG, sqnfm isMG, krnYl<br />
isMG, sqpfl isMG (pRDfn isMG sBf<br />
gurdvfrf kYlmjLU), kQfr isMG<br />
bYtlkrIk, rfjivMdr isMG gryvfl,<br />
mnijMdr isMG bYxIpfl a<strong>qy</strong> AunHF df pirvfr<br />
sLfml sn. hYpI hIr a<strong>qy</strong> <strong>pMjfb</strong> sports<br />
klwb isLkfgo dy pRDfn ajYb isMG lwKx<br />
isLkfgo qoN AunHF dy nfl afey sn.<br />
<strong>pMjfb</strong> tfeImjL nfeIt<br />
dy spFsr<br />
grYNz spFsr: sMDU<br />
pYtrolIam, ey[ aYNz afeI[ trwikMg,<br />
afr[ aYNz aYs[ pYtro, afl styts<br />
trFsport, lfienjL afP <strong>pMjfb</strong>, <strong>pMjfb</strong><br />
afto, afeI[zI[aYm[ sMDU pYtro, pYn<br />
EsLIaYink ieMjnIairMg<br />
spFsr: amolk isMG gfKl,<br />
sMnI DUV, svrnjIq isMG iZwloN,<br />
hrijMdr isMG sMDU, drsLn isMG drV,<br />
blivMdr isMG sMDU, divMdr isMG rMgI,<br />
svrn isMG syKoN, inwk gfKl, jYdyv<br />
isMG BwTl, guljLfr mulqfnI, srvx<br />
isMG itvfxf, hrjIq isMG sfhI,<br />
rfijMdr isMG bYNs, mn<strong>dI</strong>p isMG BUrf,<br />
XfdivMdr isMG, gurnfm isMG iswDU,<br />
ipRqpfl isMG GoqVf, aviqMdr isMG<br />
cfvlf, kulvMq isMG, zf[ guridafl<br />
isMG bsrfn, pRo[ joigMdr isMG rmdyv,<br />
hridafl isMG idEl, zf[<br />
hrgurmuKpfl isMG, jg<strong>dI</strong>sLr isMG<br />
klyr, zI[aYs[ mFgt, jgrfj isMG<br />
atvfl, mnjIq isMG lYNisMg,<br />
ikrnjIq isMG bfvf, sMqoK isMG<br />
zI[sI[, nirMdr isMG srF, igafn isMG<br />
sIhrf, amr kfrpYts, ieMdrjIq isMG<br />
sohI, gurdyv isMG kYlmjLU, gurmyl<br />
isMG kMg, stfr PUzs, krnl inrml<br />
isMGf, lyk strIt zYNtl (zf[ hrijMdr<br />
isMG Kihrf), rGivMdr isMG mfhl,<br />
kulivMdr isMG DflIvfl, jwsI igwl.
sfl 10 aMk 15 <strong>pMjfb</strong> tfeImjL 11 aprYl 2009 (23)<br />
iswK iswK klcrl klcrl susfietI susfietI afP afP ieMzIafnf<br />
ieMzIafnf<br />
Ç Ç<br />
sfAUQbYNz sfAUQbYNz imsLvfkf<br />
imsLvfkf<br />
jb lg Kflsf rhy inafrf. qb lg <strong>qy</strong>j dyEU mY sfrf.<br />
jb Xh jhY ibprn kI rIq. mY n krhUM ien kI pRqIq.<br />
dysL ivdysL ivc vws<strong>dI</strong> smUh sfD-sMgq <strong>nUM</strong><br />
Kflsf jI dy jnm idhfVy ivsfKI <strong>dI</strong><br />
gurduafrf sfihb <strong>dI</strong> bx rhI nvIN iemfrq df mfzl<br />
Surinder Singh-Chairman (618)978-1118<br />
Kiranjit Bawa-President (574)320-3242<br />
Sarwan Singh-Secretary (574)532-7858<br />
Onkar Singh-Treasurer (574)202-0560<br />
Avtar Singh (574)309-8301<br />
Manjit Singh (574)532-3218<br />
Joginder Singh (574)274-3662<br />
Surinder Sani (574)274-2704<br />
SIKH CULTURAL SOCIETY OF INDIANA<br />
12800 Day Rd., Mishawaka<br />
(574)255-7400
sfl 10 aMk 15 <strong>pMjfb</strong> tfeImjL 11 aprYl 2009 (24)<br />
rIno `c BfrqI grOsrI df sB qoN vwzf stor<br />
1535 Vassar St. Reno NV 89502, Ph: 775-682-4400<br />
smUh <strong>pMjfb</strong>I BfeIcfry <strong>nUM</strong> dsm pfqsLfh sRI gurU goibMd isMG jI<br />
dy sfjy Kflsf jI dy sfjnf idvs <strong>dI</strong> lK lK vDfeI<br />
ivsfKI mubfrk!<br />
BfrqI grOsrI <strong>dI</strong>aF sfrIaF<br />
loVF leI drsLn idE.<br />
Spice Rack Market<br />
The Biggest Indian Grocery Store in Reno, NV<br />
<strong>pMjfb</strong> tfeImjL dy hvfly nfl<br />
Cot lE
sfl 10 aMk 15 <strong>pMjfb</strong> tfeImjL 11 aprYl 2009 (25)<br />
amrIkf ’c bynfmI kMpnIaF kflf Dn lukfAux df pRmuwK jLrIaf<br />
-pI[zI[ sLrmf<br />
dunIaf `c cwl rhy gMBIr mSdy kfrn<br />
iek cMgI gwl vI ho rhI hY, ijs df BivwK<br />
‘c Kfs krky grIb lokF <strong>nUM</strong> kfPI lfB<br />
iml skdf hY. cMgI gwl ieh ho rhI hY ik<br />
amIr lokF vloN jo kflf Dn ivdysLI bYNkF<br />
dy gupq KfiqaF ‘c jmHf krvfieaf<br />
hoieaf sI, hux Aus <strong>dI</strong>aF prqF KuwlHxIaF<br />
sLurU ho geIaF hn.<br />
lyKk vloN dunIaf ‘c kflf Dn<br />
lukfAux vfly gupq bYNk KfiqaF bfry<br />
ivafpk jfxkfrI 13 mfrc <strong>nUM</strong> iek<br />
aKLbfr `c ilKy iek lyK ivc idwqI geI<br />
sI. ies df sMdrB ieh sI ik hux<br />
amrIkf a<strong>qy</strong> dUjy dysL gupq bYNk KfiqaF<br />
ivruD AuWT KVHy hoey hn a<strong>qy</strong> Bfrq, ijs<br />
df ies kMm ‘c sB qoN ijLafdf jLoKLm hY,<br />
<strong>nUM</strong> hux ipwCy nhIN rihxf cfhIdf, sgoN awgy<br />
afAuxf cfhIdf hY. hux dysL ‘c ivdysLI<br />
bYNkF dy gupq KfiqaF ivc jmHf kfly Dn<br />
<strong>dI</strong> jLordfr isafsI bihs iCV geI hY.<br />
dunIaF `c afm afdmI ieh smJdf<br />
hY ik nfjfiejL qOr `<strong>qy</strong> hfisl kIqf igaf<br />
nfjfiejL Dn isrPL sivs bYNkF dy gupq<br />
KfiqaF ‘c hI jmHf huMdf hY, pr hOlIhOlI<br />
hux ieh gwl vI KuwlH ky sfhmxy af<br />
rhI hY ik kfly Dn <strong>nUM</strong> lukfAux leI<br />
amrIkf a<strong>qy</strong> kuJ hor amIr dysLF ‘c vI<br />
kfPI shUlq muhweIaf hY.<br />
afstRylIaf <strong>dI</strong> igRPt XUnIvristI<br />
dy rfjnIqI sLfsqr dy mfihr jYsn<br />
sLrmn <strong>ny</strong> Koj krky pqf lgfieaf hY ik<br />
amrIkf dy iqMn rfjF zYlyvr, <strong>ny</strong>vfdf a<strong>qy</strong><br />
ivAUimSg ivc kflf Dn lukfAuxf bhuq<br />
sOKf hY. iesy qrHF <strong>dI</strong> shUlq XUrp dy<br />
keI dysLF ‘c vI AuplbD hY.<br />
sivs bYNkF ‘c pYsf jmHf krvfAuNdy<br />
smyN KfqfDfrk df nF a<strong>qy</strong> pqf dyxf pYNdf<br />
hY ikAuNik aijhf krnf AuQoN dy kf<strong>nUM</strong>n<br />
muqfbk jLrUrI hY. amrIkf a<strong>qy</strong> hornF<br />
dysLF ‘c kuJ QfvF ‘<strong>qy</strong> ieh shUlq pRfpq<br />
hY ik AuQy bynfmI kMpnIaF bxf ky kflf<br />
Dn jmHf krvfieaf jf skdf hY. ies<br />
qrHF kflf Dn jmHf krvfAux vfilaF leI<br />
ieh sB qoN vwzI surwiKaf hY. AuQy afpxy<br />
nF ‘<strong>qy</strong> bYNk Kfqf KolHx <strong>dI</strong> bjfey lok<br />
guMmnfm kMpnI bxfAuNdy hn a<strong>qy</strong> Aus df<br />
bYNk ‘c Kfqf KolH lYNdy hn. dunIaf ‘c<br />
ieh qrIkf amrIkf dy <strong>ny</strong>vfdf sUby ‘c<br />
bhuq pRcwilq hY, ijQy pYsf jmHf krvfAuNdy<br />
smyN koeI puwCigwC nhIN huM<strong>dI</strong>. ies sUby <strong>dI</strong><br />
afjLfd AumIdvfrF <strong>dI</strong> igxqI vDI, sItF GtIaF<br />
nvIN idwlI : lok sBf <strong>dI</strong>aF coxF<br />
ivc afjLfd AumIdvfrF <strong>dI</strong> igxqI hr coxF<br />
dOrfn vD<strong>dI</strong> jf rhI hY, pr ibnf iksy<br />
isafsI pfrtI dy shfry coxF lVn vfly<br />
ienHF AumIdvfrF df afDfr iKskdf jf<br />
irhf hY. hflFik Auh afpxI jLmfnq jLbq<br />
krvf ky srkfr dy KjLf<strong>ny</strong> <strong>nUM</strong> jLrUr Br<br />
rhy hn.<br />
1952 ivc pihlIaF lok sBf coxF<br />
dOrfn kul 533 afjLfd AumIdvfrF <strong>ny</strong> cox<br />
lVI sI a<strong>qy</strong> 37 jyqU rhy sn, pr 14vIN<br />
lok sBf qwk afAuNdy-afAuNdy ijwqx vfly<br />
afjLfd AumIdvfrF <strong>dI</strong> igxqI Gwt ky isrP<br />
5 qwk rih geI.<br />
srkfrI aSkiVaF muqfbk 1952<br />
ivc kul AumIdvfrF ivcoN afjLfd<br />
AumIdvfrF <strong>dI</strong> igxqI 28 PIs<strong>dI</strong> sI, ijs<br />
ivcoN ijwq <strong>dI</strong> PIs<strong>dI</strong> 6[94 sI. iesdy Ault<br />
2004 ivc ieh igxqI Gwt ky 0[20<br />
PIs<strong>dI</strong> ho geI.<br />
1984 <strong>dI</strong>aF afm coxF ivc 98<br />
PIs<strong>dI</strong> afjLfd AumIdvfrF <strong>dI</strong> jLmfnq jLbq<br />
ho geI. ieh clx 10vIN qoN lY ky 14vIN<br />
lok sBf qwk jfrI irhf. ienHF 5 coxF<br />
dOrfn 99 PIs<strong>dI</strong> afjLfd AumIdvfr afpxI<br />
jLmfnq qwk nhIN bcf sky.<br />
pihlIaF cfr afm coxF ivc afjLfd<br />
AumIdvfrF <strong>dI</strong> iksmq Auqrfa-cVHfa<br />
vflI rhI.<br />
1952, 1957, 1962 a<strong>qy</strong> 1967 dy<br />
aSkVy drsfAuNdy hn ik ienHF coxF ivc<br />
ijwqx vfly afjLfd AumIdvfrF <strong>dI</strong> igxqI<br />
kRmvfr 37, 42, 20 a<strong>qy</strong> 35 rhI jdoN<br />
ik coxF lVn vfly afjLfd AumIdvfrF <strong>dI</strong><br />
igxqI kRmvfr 533, 481, 479 a<strong>qy</strong><br />
866 sI. 5vIaF afm coxF ivc Krfb<br />
pRdrsLn dy bfvjUd afAux vflIaF coxF<br />
ivc afjLfd AumIdvfrF <strong>dI</strong> igxqI lgfqfr<br />
vD<strong>dI</strong> geI. 6vIaF afm coxF ivc 50<br />
PIs<strong>dI</strong> qoN vD AumIdvfrF <strong>ny</strong> afjLfd<br />
AumIdvfrF vjoN cox lVI, pr isrP 9 hI<br />
ijwq sky. 7vIaF afm coxF ivc ies ivc<br />
61 PIs<strong>dI</strong> df vfDf ho igaf, pr ijwqx<br />
vfilaF <strong>dI</strong> igxqI AuhI rhI.<br />
8vIaF afm coxF ivc cox mYdfn ivc<br />
71 PIs<strong>dI</strong> AumIdvfr afjLfd sn a<strong>qy</strong><br />
11vIaF coxF ivc ieh igxqI vD ky 76<br />
PIs<strong>dI</strong> ho geI.<br />
8vIaF a<strong>qy</strong> 9vIaF afm coxF ivc<br />
afjLfd AumIdvfrF <strong>ny</strong> kRmvfr 5 a<strong>qy</strong> 12<br />
sItF ‘<strong>qy</strong> ijwq hfsl kIqI.<br />
afbf<strong>dI</strong> 26 lwK dy krIb hY pr kflf Dn<br />
lukfAux leI hr sfl AuQy 80 hjLfr<br />
nvIaF kMpnIaF bxfeIaF jF<strong>dI</strong>aF hn.<br />
ies smyN ieQy 4 lwK qoN vI ijLafdf<br />
kMpnIaF hn. ivdysLI lokF <strong>nUM</strong> kflf Dn<br />
lukfAux leI amrIkf dy ienHF rfjF ‘c<br />
sB qoN ijLafdf shUlqF hfsl hn. ieQy<br />
jmHf krvfey gey pYsy ‘<strong>qy</strong> jo ivafj imldf<br />
hY, Aus ‘<strong>qy</strong> AunHF rfjF ‘c koeI tYks vI<br />
nhIN dyxf pYNdf. mfrc 2008 `c amrIkI<br />
sI<strong>ny</strong>tr kfrl ilivMg <strong>ny</strong> AuQy iek kf<strong>nUM</strong>n<br />
bxfAux <strong>dI</strong> qjvIjL rwKI sI, ijs dy qihq<br />
bYNk ‘c Kfqf KolHx leI kMpnI dy mlfk<br />
df nF afid dyxf lfjLmI hovy. AunHF ikhf<br />
sI ik bynfmI kMpnI bxfAux bfry ikhf<br />
jFdf hY ik amrIkf ‘c aijhf krnf iek<br />
zRfeIivMg lfiesYNs bxfAux nfloN vI<br />
ijLafdf sOKf kMm hY. AuQy ies isstm <strong>nUM</strong><br />
rokx leI ZukvF kf<strong>nUM</strong>n nhIN bx sikaf<br />
<strong>qy</strong> ieh mfmlf TMzf pY igaf.<br />
igRPt XUnIvristI dy jYsn sLrmn<br />
anusfr aijhI KuwlHI ivvsQf keI dUjy<br />
dysLF ‘c vI hY. AunHF dwisaf ik AunHF <strong>ny</strong><br />
dunIaf dy keI dysLF ‘c lgBg 45 bynfmI<br />
kMpnIaF bxf ky bYNkF ‘c afpxf pYsf<br />
jmHf krvfAux <strong>dI</strong> koisLsL kIqI. ienHF<br />
XqnF dy qihq Auh 17 kMpnIaF bxfAux<br />
‘c sPl hoey a<strong>qy</strong> ienHF ‘coN 13 kMpnIaF<br />
amIr dysLF ‘c bxfeIaF geIaF sn. AuQy<br />
Auh ieMtrnYWt dy jLrIey 45 imStF ‘c hI<br />
aijhI iek kMpnI bxfAux ‘c sPl ho<br />
gey sn, jo bynfmI sI <strong>qy</strong> Aus dy sLyar<br />
afid vI bynfmI sn. Koj df ieh sfrf<br />
kMm krn ‘<strong>qy</strong> sLRI sLrmn dy isrP 753<br />
zflr Krc hoey. bynfmI kMpnIaF bxfAux<br />
leI AunHF <strong>nUM</strong> zRfeIivMg lfiesYNs bxfAux<br />
qoN ijLafdf hor koeI kfgjL nhIN dyxy pey.<br />
ies dy Ault jdoN brmUzf a<strong>qy</strong><br />
ieslfmfbfd : pfiksqfn dy <strong>pMjfb</strong> pRFq dy<br />
cwkvfl Kyqr <strong>dI</strong> iek msijd ivc ÈIaf muslmfnF<br />
dy iek Dfrimk smfroh dOrfn Ëbrdsq Dmfkf<br />
hoieaf. ies Dmfky ivc qkrIbn 35 ivakqIaF <strong>dI</strong><br />
mOq ho geI, jdik 200 qoN vD ËÉmI ho gey. imlI<br />
jfxkfrI anusfr ieh Dmfkf iemfmbfrgfh msijd<br />
dy <strong>ny</strong>Vy hoieaf. ies smyN msijd ivc hËfrF <strong>dI</strong> igxqI<br />
ivc nmfËI mOjUd sn. afqmGfqI hmlfvr ƒ ijvyN<br />
hI surwiKaf krmcfrI <strong>ny</strong> rokx <strong>dI</strong> koiÈÈ kIqI qF<br />
ivsPot nfl Aus <strong>ny</strong> Éud ƒ vI Auzf ilaf.<br />
ies hmlfvr <strong>dI</strong> Aumr 16 qoN 17 sfl <strong>dI</strong> dwsI<br />
jF<strong>dI</strong> hY. pfiksqfn dy aMdrUnI mfmilaF dy mMqrI<br />
rihmfn milk <strong>ny</strong> ikhf ik iksy vI dihÈqgrd ƒ<br />
bÉiÈaf nhIN jfvygf. pfiksqfn dy rfÈtrpqI afisÌ<br />
alI ËrdfrI a<strong>qy</strong> pRDfn mMqrI XUsÌ rËf iglfnI <strong>ny</strong><br />
ies Gtnf <strong>dI</strong> inKyDI kIqI.<br />
Xfd rhy lMGI 4 apRYl <strong>nUM</strong> pfiksqfn `c vwKvwK<br />
QfeIN hoey do hmilaF dOrfn 23 mOqF ho geIaF<br />
sn. pihlf hmlf aÈFq Kyqr vËIrsqfn dy <strong>ny</strong>Vy<br />
hoieaf, jdoN ik dUjf ieslfmfbfd dy BIV-BfV vfly<br />
bfËfr ivc hoieaf sI. ieslfmfbfd ‘c hoey Dmfky<br />
‘c dihÈqgrdF <strong>ny</strong> nIm POjI dsiqaF ƒ inÈfnf<br />
bxfieaf.<br />
ies hmly dOrfn 25 ivakqIaF dy ËÉmI hox<br />
<strong>dI</strong> vI Ébr hY. sUqrF muqfbk puils <strong>ny</strong> iek<br />
dihÈqgrd ƒ igRÌqfr kr ilaf hY. hmly bfry<br />
jfxkfrI idMidaF aYs[aYs[pI[ ieslfmfbfd qfihr<br />
aflm <strong>ny</strong> ikhf ik hmlf ieslfmfbfd <strong>dI</strong> vI[afeI[pI[<br />
klonI ivc hoieaf hY.<br />
iesy qrHF pfiksqfn dy aÈFq AuqrI vËIrsqfn<br />
dy kbfielI Kyqr ivc surwiKaf dsiqaF dy vfhnF<br />
‘<strong>qy</strong> kI<strong>qy</strong> gey afqmGfqI hmly ivc pMj bwicaF smyq<br />
17 lokF <strong>dI</strong> mOq ho geI. ies hmly dOrfn 30 qoN vD<br />
ËÉmI vI ho gey. imlI jfxkfrI anusfr vfhnF df<br />
ieh kfÌlf bMnU qoN AuqrI vËIrsqfn eyjMsI dy muwK<br />
sivtjLrlYNz ‘c Kfqf KolHx <strong>dI</strong> koisLsL<br />
kIqI geI qF AuQy kMpnI KolHx vfly df<br />
pUrf vyrvf dyxf ipaf, ijs ‘c notrI vloN<br />
qs<strong>dI</strong>k pypr a<strong>qy</strong> jnm srtIiPkyt vI<br />
sLfml sI. ies qrHF bhuq sfry dysLF ‘c<br />
bynfmI kMpnIaF bxf ky kflf Dn lukfAuxf<br />
mS<strong>ny</strong>-pRmS<strong>ny</strong> Dn gupq rwKx vfly adfiraF<br />
nfloN ik<strong>qy</strong> ijLafdf sOKf hY. kflf Dn<br />
lukfAux ‘c amrIkf <strong>nUM</strong> licnsitn a<strong>qy</strong><br />
somflIaf qoN vI ijLafdf sOKf a<strong>qy</strong><br />
surwiKaq smiJaf jFdf hY. <strong>ny</strong>vfdf ‘c<br />
kMpnI bxfAux ‘c iek GStf lwgdf hY <strong>qy</strong><br />
iksy qrHF <strong>dI</strong> koeI sUcnf vI nhIN dyxI<br />
pYN<strong>dI</strong>. ieQy ies gwl ‘<strong>qy</strong> mfx kIqf jFdf hY<br />
ik kMpnI bxfAux leI ies qoN ijLafdf<br />
shUlq hor ik<strong>qy</strong> nhIN iml sk<strong>dI</strong>. ieQy<br />
iksy puwCy gey svfl df jvfb idw<strong>qy</strong> ibnF<br />
hI kMpnI bxfeI jf sk<strong>dI</strong> hY.<br />
6 lwK ’c vyc idwqf lMzn<br />
<strong>dI</strong> rojLI <strong>ny</strong> kuafrfpn<br />
lMzn:lMzn <strong>dI</strong> 18 sflf kuVI rojLI<br />
rYWz <strong>ny</strong> aKIr 8400 pONz arQfq lgBg 6<br />
lwK rupey ivc afpxf kuafrfpn vyc idwqf.<br />
ies mfmly ivc bfjLI mfrI iek 41<br />
sflf qlfksLudf ieMjInIar <strong>ny</strong>. rojLI <strong>ny</strong><br />
Aus nfl iek hotl dy kmry ivc rfq<br />
gujLfrI. rojLI <strong>ny</strong> jnvrI ivc afpxy<br />
kuafrypn <strong>dI</strong> inlfmI df aYlfn afn lfeIn<br />
kIqf sI. pihlF ieh inlfmI iek<br />
vYWbsfeIt ‘<strong>qy</strong> sLurU hoeI pr iPr ieh aYz<br />
htf idwqI geI. ies ipwCoN Aus <strong>ny</strong> afpxI<br />
vYWbsfeIt KolH ky inlfmI jfrI rwKI.<br />
dunIaf Br ivcoN 2000 qoN vD mrdF <strong>ny</strong><br />
inlfmI ivc ihwsf ilaf. bfjLI mfrn vflf<br />
ieMjInIar 2 bwicaF df ipE hY. rojLI<br />
ibRstl XUnIvristI <strong>dI</strong> ividafrQx hY.<br />
pfiksqfn ’c afqmGfqI hmilaF ivc<br />
59 ivakqI mry, 250 jLKmI<br />
ksby imrfn Èfh jf irhf sI. jdoN ieh kfÌlf BIV<br />
Bry bfËfr ivc phuMicaf qF iek kfr rfhIN Aus ‘<strong>qy</strong><br />
hmlf krn <strong>dI</strong> koiÈÈ kIqI geI.<br />
ies kfrvfeI ƒ dyKidaF surwiKaf dsiqaF <strong>ny</strong><br />
kfr ‘<strong>qy</strong> golIaF clfAuxIaF ÈurU kr idwqIaF, ijs<br />
qoN bfad hmlfvrF <strong>ny</strong> ivsPotkF nfl lw<strong>dI</strong> kfr ƒ<br />
zYto<strong>ny</strong>tr nfl Auzf idwqf. jIE inAUË cYnl muqfbk<br />
hmly ivc 5 bwicaF smyq 17 nfgirkF <strong>dI</strong> mOq ho<br />
geI hY.<br />
aYNtfrkitk ivcly brPfnI<br />
qoidaF <strong>nUM</strong> Korf<br />
lMzn : dwKxI Druv duafly siQq brPfnI<br />
mhF<strong>dI</strong>p, aYNtfrkitk ivc brP dy iek vwzy qody<br />
(afeIsbrg) dy ipGl ky sfgr ivc izwg pYx df<br />
KdsLf bx igaf hY. ieh brPfnI qodf ieQoN dy do<br />
tfpUaF ivcly brPfnI pul df kMm krdf hY.<br />
XUrpI pulfV eyjMsI vloN jfrI kIqI geI sUcnf<br />
anusfr, ‘‘iewQoN <strong>dI</strong> ivliknjL brPfnI kMDI<br />
aYNtfrkitk nfloN vwK ho rhI hY. ieh brPfnI<br />
prfie<strong>dI</strong>p kfrkot <strong>qy</strong> lYtYzI tfpUaF <strong>nUM</strong> joVdf hY.<br />
ies dy Kurn <strong>dI</strong> sLurUafq brPfnI pul dy Gulx nfl<br />
hoeI hY.’’ brPLfnI qody df Gulxf bI<strong>qy</strong> hP<strong>qy</strong> sLurU<br />
hoieaf hY <strong>qy</strong> qody dy mwD ivc brP dy itwilaF ivc<br />
bVIaF vwzIaF qRyVF af geIaF hn.<br />
XUrpI pulfV eyjMsI <strong>ny</strong> 2 apRYl <strong>nUM</strong> ienHF qRyVF<br />
<strong>dI</strong>aF qsvIrF vI iKwcIaF hn <strong>qy</strong> sfieMsdfn ies sfrI<br />
pRikiraf <strong>dI</strong> jFc ivc juwt gey hn.<br />
bhuigxqI mfihrF df ivcfr hY ik sfrI pRikiraf<br />
aflmI qpsL nfl sbMDq hY ijs aDIn ipCly 50<br />
virHaF dOrfn aYNtfrkitk Kyqr df aOsq qfpmfn<br />
2[5 izgrI sYlsIaq dy lgBg vD igaf hY,<br />
jo bfkI sMsfr dy qfpmfn dy mukfbly kfPI ijLafdf<br />
hY.
sfl 10 aMk 15 <strong>pMjfb</strong> tfeImjL 11 aprYl 2009 (26)<br />
isrP kursI hfsl krnf rih igaf insLfnf rfjnIqkF leI<br />
qIjI Kyz BfrqI jnqf pfrtI <strong>ny</strong> CwqIsgVH ivc grIb prvfrF <strong>nUM</strong> iek-iek gF lY ky dyx nfl KyzI <strong>qy</strong> kfmXfb rhI sI. Auhdy ipwCoN pSjfb ivc<br />
akflI dl <strong>ny</strong> grIbF <strong>nUM</strong> cfr rupey ikwlo aftf <strong>qy</strong> vIh rupey ikwlo dfl dyx df aYlfn kr ky kursI qwk phuMc kIqI sI. ies vfrI kFgrs pf rtI<br />
<strong>ny</strong> afpxy kyNdrI mYnIPYsto ivc sfry dysL dy grIbF <strong>nUM</strong> iqMn rupey iklo cfvl dyx df vfadf kr ilaf hY. BfrqI jnqf pfrtI <strong>ny</strong> afpxf nIPYsto mY<br />
ipwCoN jfrI krnf sI, Aus<strong>ny</strong> iek rupeIaf hor Gtf ky grIbF <strong>nUM</strong> do rupey ikwlo cfvl dyx df aYlfn kr idwqf hY.<br />
-jiqMdr p<strong>nUM</strong><br />
pfrlImYNt coxF dy sMbMD ivc ipCly<br />
mhI<strong>ny</strong> qwk asIN ieh kihMdy rhy sF ik<br />
apRYl cVHn qwk nksLf sfPL ho jfvygf.<br />
kfrn ies df ieh sI ik apRYl cVHn qwk<br />
pihly gyV dy hlikaF <strong>qy</strong> rfjF leI kfgjL<br />
dfKLl hox df kMm mukMml ho jfxf hY <strong>qy</strong><br />
dUjy gyV leI kfgjL dfKLl hoxy sLurU ho<br />
jfxy hn, ies leI AudoN qwk spwsLt ho<br />
jfvygf ik kOx iks dy nfl KVf hY. jdoN<br />
apRYl ciVHaf, EdoN ieh rol-Gcolf hor<br />
vI vD igaf <strong>qy</strong> hux qF ieMJ jfpx lwg<br />
ipaf hY, ijvyN afKLrI gyV <strong>dI</strong>aF votF pYx<br />
mgroN solF meI <strong>nUM</strong> nqIjy inklx qwk vI<br />
siQqI eydF <strong>dI</strong> hI rihxI hY. vyly dy vyly<br />
jf ky hI pqf lwgygf ik kOx iks dy nfl<br />
KVoNdf hY. kFgrs pfrtI rfj <strong>dI</strong> agvfeI<br />
kr<strong>dI</strong> hY <strong>qy</strong> hux qwk dy srvyKxF muqfbk<br />
aglI vfrI iPr sB qoN vwzI dfavydfr<br />
bx ky AuWBr rhI hY. afpxy isr Auh<br />
pfrlImYNt aSdr bhu-sMmqI <strong>dI</strong>aF do sO<br />
bhwqr sItF qoN bhuq hyTF msF zyZ sO dy<br />
afs-pfs lwB<strong>dI</strong> hY. pwky BfeIbMdF ivcoN<br />
iewk vI pwkf hux nhIN rih igaf. isrPL<br />
jMmU-ksLmIr <strong>dI</strong> nYsLnl kfnPrMs hY, ijs<br />
<strong>dI</strong>aF do ku sItF jy af vI geIaF qF awgy<br />
vFg kdy vI iksy vI iDr vl muV sk<strong>dI</strong><br />
hY. jy Auh afpxy rfj <strong>dI</strong> srkfr bcfAux<br />
KLfqr nfl vI juVI rhI qF sItF Aus kol<br />
isrPL do hox krky koeI Aus df Kfs<br />
mhwqv nhIN hoxf.<br />
vwzy BfeIvflF ivcoN lflU pRsfd Xfdv<br />
<strong>qy</strong> rfm ivlfs pfsvfn <strong>ny</strong> pihlF kFgrs<br />
<strong>nUM</strong> bfhr rwK ky afpo ivc morcf bxfieaf<br />
<strong>qy</strong> Pyr AuWqr pRdysL dy mulfiem isMG<br />
Xfdv nfl hwQ imlf ilaf. kFgrs <strong>ny</strong><br />
ivroD kIqf qF kih idwqf ik ‘‘Aus df<br />
gwTjoV, ijs <strong>nUM</strong> XU[pI[ey[ kihMdy hn, sfzy<br />
-<strong>pMjfb</strong> tfeImjL inAUjL srivs<br />
vfrfxsI : rfjDfnI lKnAU <strong>dI</strong><br />
sMs<strong>dI</strong> sIt qoN sMjy dwq <strong>dI</strong> dfavydfrI df<br />
pwqf kwtx nfl hI pUrvFcl dy bfhublIaF<br />
‘<strong>qy</strong> AuNglIaF AuWTx lwgIaF hn. vfrfxsI<br />
qoN bspf itkt ‘<strong>qy</strong> coxF lV rhy keI<br />
hwiqaf mfmilaF a<strong>qy</strong> agvf kFzF ivc<br />
sLfml muKqfr aSsfrI <strong>dI</strong> AumIdvfrI vI<br />
svflF dy Gyry ivc af geI hY. sLhfbU<strong>dI</strong>n,<br />
pwpU Xfdv, sUrjBfn, afnMdmohn isMG<br />
a<strong>qy</strong> sMjy dwq dy coxF lVx ‘<strong>qy</strong> lwgI rok<br />
qoN bfad jylH ivc bMd pey muKqfr vI<br />
sLwkI sn. ies dy mwdynjLr hI AunHF <strong>dI</strong><br />
pqnI qoN vI vfrfxsI qoN prcf Brvfieaf<br />
igaf sI. AunHF <strong>ny</strong> vI bspf qoN afpxI<br />
AumIdvfrI df dfavf kIqf sI. pr muKqfr<br />
<strong>dI</strong> AumIdvfrI pwkI ho jfx qoN bfad hux<br />
Auh mYdfn ivcoN ht geI hY. iek sQfnk<br />
vpfrI <strong>dI</strong> hwiqaf dy mfmly ivc muKqfr<br />
<strong>nUM</strong> adflq <strong>ny</strong> sjLf suxfeI sI. pr AuWc<br />
adflq <strong>ny</strong> AunHF <strong>dI</strong> arjLI ‘<strong>qy</strong> suxvfeI qoN<br />
bfad Aukq sjLf <strong>nUM</strong> brKfsq kr idwqf<br />
sI. iPlhfl aSsfrI <strong>nUM</strong> ies df Pfiedf<br />
imldf njLr af irhf hY.<br />
gorKpur dy afidiqafnfQ a<strong>qy</strong><br />
afjLmgVH dy rmfkFq a<strong>qy</strong> durgf Xfdv<br />
‘<strong>qy</strong> vI keI gMBIr mfmly drj hn. ieh<br />
sfry mhwqvpUrx rfjnIiqk dlF dy<br />
AumIdvfr bx ky mYdfn ivc Auqry hn.<br />
ienHF sfiraF <strong>ny</strong> pUrvFcl dy cox idRsL <strong>nUM</strong><br />
romFc qoN ijLafdf zrfvxf bxf idwqf hY.<br />
isr AuW<strong>qy</strong> hI XU[pI[ey[ hY, jy asIN nfl nf<br />
rhy qF XU[pI[ey[ vI nhIN rihxf <strong>qy</strong> asIN<br />
vwKrf nFa rwK ky kFgrs qoN ibnF gwTjoV<br />
bxf lYxf hY.’’<br />
ies `<strong>qy</strong> kFgrs nfl sFJI srkfr<br />
tuwtx <strong>dI</strong> nObq afeI qF kih idwqf ik ‘‘coxF<br />
ijs nfl vI rl ky lVdy rhIey, Aus qoN<br />
ipwCoN qF asIN kFgrs df sfQ hI dyxf hY<br />
<strong>qy</strong> zfktr mnmohn isMG <strong>nUM</strong> pRDfn mSqrI<br />
vI bxfAuxf hY.’’<br />
ies Jtky qoN kFgrs hfly sMBlI<br />
nhIN sI ik mhfrfsLtr qoN sLrd pvfr <strong>ny</strong><br />
rfjnIqk qmfsLf sLurU kr idwqf. pihlF<br />
Aus<strong>ny</strong> afpxy iek sihXogI qoN ‘ab kI<br />
bfr, sLrd pvfr’ df nfarf lvf ky afpxf<br />
nFa pRDfn mSqrI dy ahudy leI AumIdvfr<br />
vjoN pysL krvfieaf <strong>qy</strong> iPr ieh aYlfn<br />
kr idwqf ik AuVIsf ivc Auh qIjy morcy<br />
dy lIzrF nfl hY <strong>qy</strong> dUjy rfjF ivc kFgrs<br />
<strong>dI</strong>aF jVHF vwZx qur pYxf. ieh gwl kFgrs<br />
pfrtI <strong>nUM</strong> hjLm nf hoeI. jdoN kFgrs<br />
vfilaF <strong>ny</strong> idwlI qoN dbkf mfiraf ik EQy<br />
jfxf hY qF mhfrfsLtr ivc vI smJOqf<br />
Cwz ky vwK-vwK hI cox lVFgy. ey<strong>ny</strong> nfl<br />
Gbrf ky sLrd pvfr <strong>ny</strong> jfx <strong>dI</strong> QF<br />
tYlIPon AuW<strong>qy</strong> AuQoN <strong>dI</strong> rYlI <strong>nUM</strong> sMdysL dy ky<br />
ieh afK idwqf ik ‘‘jhfjL ivc nuks pY<br />
igaf hY, ies krky af nhIN skdf, AuNj<br />
quhfzy nfl hF.’’ eyDr mhfrfsLtr ivc<br />
pRYWs kfnPrMs lf ky ieh kih idwqf ik<br />
‘‘rYlI ‘c jfxf nhIN, kFgrs dy nfl hI<br />
rhFgf <strong>qy</strong> pRDfn mSqrI vI zfktr mnmohn<br />
isMG <strong>nUM</strong> hI bxfvFgy.’’<br />
lflU pRsfd hovy jF rfm ivlfs<br />
pfsvfn jF iPr sLrd pvfr, ieh sfry<br />
votF <strong>dI</strong> igxqI ipwCoN ieh vyKxgy ik<br />
srkfr iks <strong>dI</strong> bx<strong>dI</strong> hY. jy iehnF dy<br />
nfl KVoiqaF kFgrs <strong>dI</strong> srkfr bx<strong>dI</strong><br />
hoeI qF Aus dy nfl KVoxgy <strong>qy</strong> jy iksy<br />
qrHF qIsrf morcf do sO sItF dy <strong>ny</strong>Vy lY<br />
igaf Pyr Aus nfl KVo ky kFgrs qoN<br />
hmfieq mSg ky pRDfn mSqrI bxn <strong>dI</strong>aF<br />
iqgVmF vI iBVfAuxgy. rfjnIqI isrPL<br />
kursI Au<strong>qy</strong> kyNdrq hovygI <strong>qy</strong> rfjnIqk<br />
inGfr isKrF Coh irhf hovygf, ijs ivc<br />
qfimlnfzU <strong>dI</strong> aMnf zI aYm ky vflI bIbI<br />
jYlilqf jF aFDrf pRdysL df cMdr bfbU<br />
rfm ivlfs pfsvfn lflU pRsfd Xfdv sLrd pvfr<br />
nfiezU vI qfkqF df qol bdlx <strong>dI</strong> siQqI<br />
ivc vD pRBfvkfrI hoxgy. hor qF hor,<br />
jfrj PLrnFzyj <strong>nUM</strong> bfhr suwt ky bfkI<br />
bicaf jnqf dl (XunfeIitz) vI Bfjpf<br />
nfl pwkf juiVaf hoieaf nhIN mSnxf<br />
cfhIdf, iksy vI hor pfsy mUMh kr skdf<br />
hY. rfjnIqk pYNqVybfjLI ijMnI kursI Au<strong>qy</strong><br />
kyNdrq huM<strong>dI</strong> jF<strong>dI</strong> hY, Ausy aDIn votrF<br />
<strong>nUM</strong> cfrf pf ky mwCI vFg kuMzI pfAux dy<br />
Xqn vI iewk dUjy nfl mukfblybfjLI vfly<br />
hn.<br />
pihlF <strong>qy</strong>lgU dysm pfrtI <strong>ny</strong> aFDrf<br />
pRdysL ivc ieh nfhrf lf ky votF leIaF<br />
sn ik mfmUlI kImq Au<strong>qy</strong> cfvl grIbF<br />
<strong>nUM</strong> idw<strong>qy</strong> jfxgy. dUjI vfrI jYlilqf bIbI<br />
<strong>ny</strong> grIb prvfrF <strong>dI</strong>aF aOrqF <strong>nUM</strong> iewk-<br />
iewk sfVHI muPLq dyx df lfrf lf ky gw<strong>dI</strong><br />
sMBflI sI.<br />
qIjI Kyz BfrqI jnqf pfrtI <strong>ny</strong><br />
CwqIsgVH ivc grIb prvfrF <strong>nUM</strong> iewkiewk<br />
gF lY ky dyx nfl KyzI <strong>qy</strong> kfmXfb<br />
rhI sI. Auhdy ipwCoN pSjfb ivc akflI<br />
dl <strong>ny</strong> grIbF <strong>nUM</strong> cfr rupey ikwlo aftf <strong>qy</strong><br />
vIh rupey ikwlo dfl dyx df aYlfn kr ky<br />
kursI qwk phuMc kIqI sI. ies vfrI<br />
kFgrs pfrtI <strong>ny</strong> afpxy kyNdrI mYnIPYsto<br />
ivc sfry dysL dy grIbF <strong>nUM</strong> iqMn rupey iklo<br />
cfvl dyx df vfadf kr ilaf hY. BfrqI<br />
jnqf pfrtI <strong>ny</strong> afpxf mYnIPYsto ipwCoN<br />
jfrI krnf sI, Aus<strong>ny</strong> iek ruwpeIaf hor<br />
Gtf ky grIbF <strong>nUM</strong> do rupey ikwlo cfvl<br />
dyx df aYlfn kr idwqf hY. qIjI iDr leI<br />
hux ieho rfh hY ik Auh iewk rupey ikwlo<br />
df nfhrf lf dyvy. dwKx Bfrq <strong>dI</strong> iewk<br />
pfrtI <strong>ny</strong> grIbF <strong>nUM</strong> rMgdfr tYlIvIjLn lY<br />
ky dyx df vfadf vI kr rwiKaf hY, kmfl<br />
<strong>dI</strong> gwl ieh ik Aus rfj ivc ibjlI <strong>dI</strong><br />
splfeI kdy pUrI imlI hI nhIN, tYlIvIjLn<br />
pqf nhIN ikvyN cwlxgy?<br />
ieh sfrf kuJ vkqI cogf pfAux vflf<br />
hY, ijs nfl grIbF <strong>dI</strong> siQqI vI nhIN<br />
suDrnI <strong>qy</strong> bfkI smfj df koeI sFJf Blf<br />
vI nhIN hoxf. sFJy Bly dy kfrjF <strong>dI</strong> koeI<br />
sUcI vI nhIN bxfeI jf rhI <strong>qy</strong> ieho ijhf<br />
koeI vfadf vI nhIN kIqf jf irhf. jy<br />
rfjnIqk pfrtIaF <strong>ny</strong> ies sMbMD ivc kuJ<br />
krnf hI hovy, qF krn vfly kfrjF <strong>dI</strong><br />
QuV nhIN, a<strong>ny</strong>kF hn, pr AunHF df eyDr<br />
koeI iDafn hI nhIN. Auh qF cox mYdfn<br />
pfr krn leI aijhI CotI zMzI Bfl<strong>dI</strong>aF<br />
hn, ijs ivcoN Bwj ky dUijaF qoN awgy inkl<br />
skx. ijhVy sFJy <strong>muwdy</strong> AunHF <strong>nUM</strong> idwsdy<br />
nhIN, jF Auh vyKxf hI nhIN cfhuMdy, Auh<br />
koeI iCpy hoey nhIN.<br />
Bfjpf Auqr pRdysL `c coxF <strong>nUM</strong> iPrkU rMg dyx dy Xqn ivc<br />
gorKpur a<strong>qy</strong> bnfrs ivc XogI<br />
afidiqafnfQ a<strong>qy</strong> zf[ murlI mnohr josLI<br />
ijQy ihMdUqv df prcm lihrfAux <strong>nUM</strong> byqfb<br />
hn, AuQy mfieafvqI aSsfrI BrfvF <strong>nUM</strong><br />
bnfrs a<strong>qy</strong> gfjIpur qoN AumIdvfr bxf<br />
ky afpxy smfijk smIkrx <strong>nUM</strong> ivsQfr<br />
dyx <strong>dI</strong> koisLsL ivc hY. bnfrs ivc muwK<br />
cox muwdf hY ik muKqfr nfl kOx lV irhf<br />
hY a<strong>qy</strong> AunHF <strong>nUM</strong> kOx hrf skygf. josLI,<br />
rfjysL imsLr jF spf dy ajy rfey. 1990<br />
qoN bfad qwk spf jF bspf bnfrs <strong>dI</strong><br />
sIt k<strong>dI</strong> nhIN ijwq skI. ipClI vfrI<br />
kFgrs dy zf[ rfjysL imsLr cox ijw<strong>qy</strong><br />
sn. ies vfrI Bfjpf ivDfiek ajy rfey<br />
dy spf vloN cox lVx kfrn Bfjpf dy<br />
smIkrx gVbVf gey hn. muKqfr<br />
aSsfrI kfrn kFgrs dy smIkrx vI<br />
kuJ AudF dy hI lwg rhy hn.<br />
ies nfl dovF rfsLtrI dlF dy<br />
prMprfgq smIkrxF ivc drfV pY geI<br />
hY. Bfjpf <strong>dI</strong> koisLsL coxF <strong>nUM</strong> sMprdfiek<br />
rMg dyx <strong>dI</strong> vI hY, ijhVI kfmXfb huM<strong>dI</strong><br />
nhIN ids rhI. holI dy idn sLihr ivc<br />
sMprdfiek dMgy PYlfAux <strong>dI</strong> koisLsL hoeI,<br />
pr kfmXfbI nhIN imlI. bnfrs ivc<br />
muslmfnF <strong>dI</strong> lfmbM<strong>dI</strong> hfly qwk iksy iek<br />
dl dy pwK ivc nhIN ids rhI. bfhUblI<br />
ivDfiek ajy rfey df aks bnfrs ivc<br />
iek mddgfr <strong>ny</strong>qf df hY. ajy rfey <strong>nUM</strong><br />
Bfjpf dy kfrjkrqfvF <strong>dI</strong> vI aSdr Kf<strong>qy</strong><br />
hmfieq iml rhI hY. rfjys imsLr ijs<br />
muKqfr aSsfrI<br />
murlI mnohr josLI<br />
bRfhmx-musilm smIkrx <strong>nUM</strong> sfD ky<br />
ipClI cox ijw<strong>qy</strong>, ies vfrI Aus ivc QoVI<br />
drfV pY geI hY. iPr vI ies vfrI bnfrs<br />
<strong>dI</strong> cox idlcsp ho geI hY.<br />
cox nqIjy afKrI smyN ivc<br />
DrUvIkrx nfl hI qYa hoxgy ik bnfrs<br />
<strong>dI</strong> rihnumfeI kOx krygf? nfl hI sIt<br />
gfjIpur qoN muKqfr dy Brf aPjfl bspf<br />
dy AumIdvfr hn. rfDy mohn isMG spf dy<br />
a<strong>qy</strong> pRBUnfQ cOhfn Bfjpf dy AumIdvfr<br />
hn. muwK mukfbly ivc ieQoN spf a<strong>qy</strong> bspf<br />
hY. Bfjpf <strong>ny</strong> iek qrHF nfl spf <strong>nUM</strong> ieQy<br />
‘vfkEvr’ dy idwqf hY.<br />
ieQoN Bfjpf KLud cox ijwqx <strong>dI</strong> bjfey<br />
iek qrHF nfl spf <strong>nUM</strong> mdd krn leI<br />
lV rhI hY. jykr coxF dy idn koeI<br />
cmqkfr nhIN hoieaf qF spf dy rfDy mohn<br />
bspf AumIdvfr aPjfl ‘<strong>qy</strong> iPlhfl Bfry<br />
pY rhy hn. Xfdv bhuigxqI ies Kyqr<br />
ivc spf AumIdvfr <strong>nUM</strong> afpxIaF sjfqI<br />
votF qoN ielfvf Bfjpf dy BUmIhfrF dy vI<br />
vot imlx <strong>dI</strong> AumId kIqI jf rhI hY. pr<br />
aSsfrI BrfvF dy rfjnIiqk BivwK nfl<br />
juVy cox PYsly qoN pUrvFcl dy aprfD,<br />
vpfr a<strong>qy</strong> <strong>isafsq</strong> dy smIkrx vI<br />
bdlxgy, ieMnf qYa hY. iksy pfrtI dy<br />
cox eyjMzy ivc imrjfpur <strong>dI</strong> pihcfx kflIn<br />
AudXog, ipwql AudXog a<strong>qy</strong> cunfr dy cInI<br />
imwtI dy BFzy <strong>dI</strong> bdhflI df muwdf nhIN hY.<br />
ies qoN ielfvf nkslvfd <strong>dI</strong> k<strong>dI</strong> <strong>qy</strong>j<br />
a<strong>qy</strong> hOlI huM<strong>dI</strong> rPqfr nfl pRBfvq afm<br />
ijLMdgI vI cox crcf ivc sLfml nhIN hY.<br />
bspf ies ielfky ivc iek mjLbUq qfkq<br />
hY. ies qoN ielfvf swqf dy srokfrF nfl<br />
juVy lok srkfr <strong>dI</strong>aF AuplbDIaF a<strong>qy</strong><br />
nfkfmXfbIaF <strong>nUM</strong> vI ies vfrI coxF ivc<br />
qolxgy a<strong>qy</strong> afpxI cox df PYslf krngy.<br />
iPr vI sfP qOr ‘<strong>qy</strong> idwsdf hY ik<br />
AudXoigk a<strong>qy</strong> KyqI ivkfs <strong>dI</strong> bjfey<br />
smfijk smIkrx vI ies vfrI coxF ivc<br />
inrxfiek BUimkf adf krngy. pUrvFcl<br />
ivc blIaf <strong>dI</strong> cox vI kfPI idlcsp hY.<br />
cMdrsLyKr <strong>dI</strong> mOq qoN bfad AunHF dy Coty<br />
puwqr nIrj sLyKr spf qoN jyqU hoey. ies<br />
sIt ‘<strong>qy</strong> AunHF df mukfblf bspf dy sMgrfm<br />
Xfdv a<strong>qy</strong> Bfjpf dy mnoj isnHf nfl hY.<br />
puls df cotI df<br />
aiDkfrI iQMd igRPLqfr<br />
isLmlf : ihmfcl pRdysL dy iek<br />
cotI dy puls aiDkfrI <strong>nUM</strong> DoKfdyhI,<br />
sfijLsL rcx a<strong>qy</strong> DmkI dyx dy dosL hyT<br />
bIqI 4 apRYl <strong>nUM</strong> igRPLqfr kr ilaf igaf<br />
hY. sUby dy puls muKI jI[aYs[ igwl <strong>ny</strong><br />
gwlbfq kridaF ikhf ik aYzIsLnl puls<br />
muKI bI[aYs[ iQMd <strong>nUM</strong> bfad dupihr<br />
igRPLqfr kIqf igaf. iQMd ivruD pSjfb<br />
<strong>dI</strong> iek adflq ivc vI jLmInI sOdy dy<br />
mfmly ivc dosL qYa hox ipwCoN ies sfl<br />
jnvrI ivc muawql kIqf igaf sI. iQMd<br />
<strong>nUM</strong> cMzIgVH dy iek vpfrI asLok imwql <strong>dI</strong><br />
isLkfieq ‘<strong>qy</strong> igRPLqfr kIqf igaf.
sfl 10 aMk 15 <strong>pMjfb</strong> tfeImjL 11 aprYl 2009 (27)<br />
PUNJAB AUTO WERKS<br />
Akal Transport Corp<br />
sfihb sRI gurU goibMd isMG jI dy<br />
sfjy Kflsf jI dy isrjxf idvs<br />
<strong>dI</strong> smUh iswK sMgqF a<strong>qy</strong><br />
<strong>pMjfb</strong> tfeImjL dy pfTkF <strong>nUM</strong><br />
lK lK vDfeI<br />
ivsfKI mubfrk!<br />
For Excellent Auto Body<br />
Work,Taxi Cab Leasing, 24 Hours<br />
Towing, Complete Auto Repair of<br />
Domestic & Foreign Cars<br />
lIjL `<strong>qy</strong> tYksI kYb vI idMdy hF<br />
amrIkn a<strong>qy</strong> ieMportz<br />
kfrF <strong>dI</strong> irpyar dy kMm<br />
qswlIbKLsL a<strong>qy</strong> vfjb<br />
Bfa Au<strong>qy</strong> krdy hF<br />
myjr gurcrn isMG Jwj,<br />
jYdyv isMG (swqI) BwTl, suKrfj isMG qwKV<br />
<strong>pMjfb</strong> afto<br />
jYdyv isMG (swqI) BwTl<br />
akfl trFsport kfrporysLn<br />
Ph: 312-243-3344, 312-243-2255<br />
1930 Hubbard St, Chicago IL 60622
sfl 10 aMk 15 <strong>pMjfb</strong> tfeImjL 11 aprYl 2009 (28)<br />
rijMdr rfhI Au<strong>qy</strong> pYgLfmvfd <strong>dI</strong> pRyq Cfieaf ivcfr-crcf<br />
ipCly kuJ arsy qoN rijMdr rfhI <strong>dI</strong><br />
pfsL bfry ilKI jIvnI-numf pusqk ‘‘ijwQy<br />
pfsL rihMdf hY’’ bfry kuJ bOiDk <strong>qy</strong> rfjsI<br />
hlikaF ivc iqwKI crcf <strong>qy</strong> vfd ivvfd<br />
iCiVaf hoieaf hY ijs kfrn mYN ies ikqfb<br />
<strong>nUM</strong> a<strong>qy</strong> ies sbMDI bihs dOrfn sfhmxy<br />
afeIaF kuJ ilKLqF <strong>nUM</strong> iDafn nfl piVHaf.<br />
pusqk <strong>dI</strong> sLYlI, goNd, rvfngI <strong>qy</strong> bolI<br />
vDIaf <strong>qy</strong> idlksL hY. ijs kfrn sLurUafq<br />
ivc ieh pfTkF <strong>nUM</strong> mrhUm ienklfbI kvI<br />
pfsL bfry ilKI geI iek invyklI <strong>qy</strong><br />
idlksL pusqk jfp<strong>dI</strong> hY, pr hOlI-hOlI<br />
a<strong>qy</strong> Kfs krky sPLf 116 qoN bfad ijwQy<br />
‘bfeI gurbIr’ nfm df iek ‘Cuipaf<br />
hoieaf icMqk’ pfqr vjoN pihlI vfr<br />
suKdrsLn nwq<br />
pusqk ivc hfjLr huMdf hY-qoN bfad pfTk<br />
<strong>nUM</strong> jLfihr huMdf hY ik ieh pusqk qF pfsL<br />
<strong>dI</strong> sLKLLsIaq bfry a<strong>qy</strong> pfsL dy bhf<strong>ny</strong><br />
<strong>pMjfb</strong> <strong>dI</strong> smuwcI nkslvf<strong>dI</strong> lihr bfry<br />
gMBIr sLMky KVHy krn a<strong>qy</strong> aqIq ivc<br />
‘pYgLfm grwup’ dy nfm nfl jfxy jFdy ies<br />
dy iek Coty ijhy iQVky hoey ihwsy (ijs <strong>dI</strong><br />
hoNd jQybMdk qOr <strong>qy</strong> krIb 16 sfl pihlF<br />
KLqm ho cuwkI hY) vwloN KfilsqfnI lihr<br />
bfry leIaF ivcfrDfrk <strong>qy</strong> isafsI<br />
pujLIsLnF <strong>dI</strong> vkflq krnf hY.<br />
ibnF sLwk afpxy ivcfrF <strong>dI</strong> vkflq<br />
krn df hr iksy <strong>nUM</strong> pUrf hwk hY, pr<br />
rijMdr rfhI nfl kfPLI smyN qoN vfh vfsqf<br />
rihx kfrn mYN keI hor itwpxIkfrF <strong>dI</strong><br />
rfey nfl pUrI qrHF sihmq hF ik ies<br />
pusqk ivc a<strong>qy</strong> ‘dys <strong>pMjfb</strong>’ jF ‘aMimRqsr<br />
tfeImjL’ ivc CpIaF mulfkfqF ivc pfsL<br />
<strong>dI</strong> aflocnf df jo qwq <strong>qy</strong> vyrvf hY, Auh<br />
mOilk rUp ivc rfhI <strong>dI</strong> kfZ nhIN hY. <strong>pMjfb</strong><br />
dy nkslI DiVaF drimafn KfilsqfnI<br />
lihr dy Kfsy a<strong>qy</strong> ies vl apxfeI jfx<br />
vflI phuMc bfry bI<strong>qy</strong> ivc cldy rhy bihs<br />
ByV qoN jfxUM hr ivakqI ieh pusqk <strong>qy</strong><br />
mulfkfqF pVH ky lfjLmI iehI khygf ik<br />
ieh qF bymOq mry ‘‘pYgLfm’’ df pRyq hY,<br />
jo rfhI <strong>nUM</strong> afpxf jLrIaf bxf ky afpxIaF<br />
aDUrIaF <strong>qy</strong> aiqRpq kfmnfvF bfry<br />
ivrlfp kr irhf hY.<br />
pihlF kuJ gwlF ies pusqk<br />
ivclIaF rijMdr rfhI <strong>dI</strong>aF kuJ stytmYNtF<br />
bfry, ijnHF dy aDfr <strong>qy</strong> Auh pfsL <strong>qy</strong><br />
nkslbfVI lihr dy sQfpq ibMb <strong>nUM</strong> KMzq<br />
krn leI afpxf qrk Ausfrdf hY.<br />
pMnf 35 ‘kI pfsL dilqF dy [[[.’<br />
iewQy suafl ieh nhIN ik iksy lyKk<br />
qoN kfhdy-kfhdy bfry ilKxoN rih igaf<br />
jF Auh hr ivsLy ‘<strong>qy</strong> ikAuN nhIN ilK<br />
sikaf, ikAuNik jLfhr hY ik hryk qoN hI<br />
bhuq sfrf kuJ ilKxoN rih hI skdf hY<br />
a<strong>qy</strong> rih hI jFdf hY. hr lyKk qoN hr<br />
ivsLy a<strong>qy</strong> hr smfijk prq bfry ieko<br />
ijhI pkV <strong>qy</strong> sMvydnsLIlqf <strong>dI</strong> AumId <strong>qy</strong><br />
mMg byqukI hY, blik suafl hY ik koeI<br />
lyKk jo kuJ ilK sikaf jF ilK igaf,<br />
Auh iks pwDr df hY? pr rfhI bijLwd hY<br />
ik pfsL <strong>ny</strong> dilqF bfry jF <strong>pMjfb</strong> dy<br />
ieiqhfs/siBafcfr bfry sMq rfm AudfsI<br />
vFg ikAuN nf iliKaf, jdoN ik pfsL <strong>qy</strong><br />
AudfsI iek dUjy dy pUrk hI hn.<br />
pMnf 68 ‘pfsL dy mrn qoN bfad<br />
nkslIaF <strong>ny</strong> Aus df ibMb[[[’<br />
iksy df sQfeI ibMb mihjL iksy DVy<br />
jF sMgTn dy bxfey qoN nhIN bxdf <strong>qy</strong><br />
imtfey qoN nhIN imtdf, blik ies ipwCy<br />
lfjLmI kuJ Tos kfrn jF afDfr huMdy hn,<br />
jo aMqrmuKI ieCfvF qoN vwzI hwd qwk<br />
afjLfd huMdy hn. msln hr ijAuNdy<br />
iensfn dy jIvn ivc a<strong>ny</strong>kF cMgy <strong>qy</strong> mfVy,<br />
hF-vfck <strong>qy</strong> nFh-vfck pwK huMdy hn. Aus<br />
ivc gux <strong>qy</strong> aOgux huMdy hn. Aus dy vkqI<br />
pfsL bfry rijMdr rfhI <strong>dI</strong> pusqk ‘ijQy pfsL rihMdf hY’ dy bfry bihs dy Ehly hyT<br />
muK qOr <strong>qy</strong> kuJ KwbypwKI hlikaF ivc cl rhI ivcfrDfrk bihs <strong>nUM</strong> awgy qoridaF<br />
asIN suKdrsLn nwq df ieh lyK Cfp rhy hF. iek vfr iPr spsLt kr deIey,adfry<br />
dy qOr ‘<strong>qy</strong> asIN nf iek iDr dy nfl hF a<strong>qy</strong> nf dUjI dy. -sMpfdk<br />
rONa a<strong>qy</strong> s<strong>dI</strong>vI ivcfr huMdy hn. ies sB<br />
dy bfvjUd pivwqr <strong>qy</strong> AuWqm AudysL leI<br />
azolqf nfl pUrf jIvn gujLfr ky jfx<br />
vfly hr sLKLs <strong>dI</strong>aF ivakqIgq<br />
kmjLorIaF <strong>qy</strong> kiQq burIaF afdqF, kuJ<br />
qF Aus dy nfl mOky ‘<strong>qy</strong> hI mr jF<strong>dI</strong>aF hn<br />
a<strong>qy</strong> kuJ smF bIqx nfl vkq <strong>dI</strong> DuMd <strong>qy</strong><br />
DUV `c dwbIaF jF<strong>dI</strong>aF hn, bws bcdf hY<br />
qF Aus vwloN smuwcy jIvn ivc aKLiqafr<br />
kIqf a<strong>qy</strong> Auicafieaf Aus df pivwqr,<br />
mfnvqfvf<strong>dI</strong> a<strong>qy</strong> ienklfbI jIvn AudysL!<br />
kI Blf a<strong>ny</strong>kF hornF vFg pfsL dy mfmly<br />
ivc vI iehI nhIN vfpiraf? qF rfhI jI<br />
<strong>nUM</strong> ies bfry KuMdk ikAuN hY?<br />
pMnf 81-nftkkfr gursLrn isMG<br />
bfry[[[‘ikAuNik ieh pYsy vfilaF df Xuwg<br />
hY.’<br />
agr qusIN gOr nfl pVHo, qF<br />
aijhIaF itwpxIaF kI<strong>qy</strong> jfx ipwCy CupI<br />
mfniskqf quhfQoN guwJI nhIN rhygI. jLfhr<br />
hY ik rfhI jI dy mn ivc isrPL pfsL pRqI<br />
nhIN, blik hr jfxI pCfxI jF sQfpq<br />
ienklfbI sLKLsIaq pRqI sfVf hY. Auh<br />
lohy nfl lohf kwtx vFg sUKLm ZMg nfl<br />
vwK-vwK ienklfbI sLKLsIaqF <strong>nUM</strong> iek<br />
dUjy iKlfPL vrq ky, AunHF<br />
dy sQfpq ho cuwky ibMb<br />
pRqI sLMky <strong>qy</strong> sMdyh pYdf<br />
krky, AunHF dy <strong>qy</strong> ies dy<br />
jLrIey aiswDy ZMg nfl<br />
pUrI ienklfbI lihr dy<br />
sQfpq ibMb <strong>nUM</strong> mlIafmyt<br />
krn leI KOJl irhf hY.<br />
pMnf 83-hridafl<br />
pUMnI bfry - “iek cotI dy<br />
nkslI <strong>nUM</strong> dfrU leI glfs<br />
mMgdf vyK ky mY<strong>nUM</strong> hfsf<br />
af irhf sI.”<br />
mrhUm hridafl<br />
pUMnI vrgy sfdf bjLurg pyNzU kfmryz<br />
AuW<strong>qy</strong>-jo gLrIbI dfavy drvysLF vFg afpxf<br />
aMqm vkq gujLfrdf hoieaf rfhI horF <strong>dI</strong><br />
mihmfn invfjI leI hI Kyq ‘c iglfs<br />
lwBdf iPr irhf sI - rijMdr rfhI vrgy<br />
cMt bMdy <strong>nUM</strong> hfsf afAuxf iblkul suBfivk<br />
hY, ikAuNik kfmryz pUMnI nf qF nkslI<br />
lihr dy nfm ‘<strong>qy</strong> rfhI vFg afpxy leI<br />
nfm <strong>qy</strong> nfmf Kwt sikaf, nf dysL ivdysL<br />
dy tUr lf sikaf a<strong>qy</strong> nf gwlbfq dOrfn<br />
cMzIgVH pRYs klwb ‘c iljf ky bfeI<br />
gurbIr vFg rfhI jI <strong>nUM</strong> Jwg vflI TMzI<br />
bIar dy mwG pysL kr sikaf!<br />
ienklfbI lihr dy kfmryz pUMnI<br />
vrgy iswD pwDry nINh dy pwQrF bfry gwl<br />
kridaF, hr afDuinkqfvf<strong>dI</strong> <strong>qy</strong> Auqr<br />
afDuinkqfvf<strong>dI</strong> <strong>nUM</strong> hwsx df pUrf hwk hY.<br />
AuNJ ieh sfdy lok hI sfzf ieiqhfs <strong>qy</strong><br />
bIiqaf kwlH hn a<strong>qy</strong> rfhI <strong>nUM</strong> “myrf<br />
dfigsqfn” ivc drj ieh avfr khfvq<br />
Xfd rwKxI cfhI<strong>dI</strong> hY-”jy qusIN bI<strong>qy</strong> AuW<strong>qy</strong><br />
ipsqOl nfl golI clfEgy, qF BivwK<br />
quhf<strong>nUM</strong> qop nfl PuMzygf.”<br />
pMnf 95 - jsvMq KtkV <strong>qy</strong> pfsL <strong>dI</strong><br />
qulnf - ‘jsvMq aiq jjLbfqI bMdf sI,<br />
ijs <strong>ny</strong> ‘akfl qKLq <strong>dI</strong> vfr’ <strong>dI</strong> isrjxf<br />
kIqI sI <strong>qy</strong> afpxI kOm nfl KVHn <strong>dI</strong><br />
jLuarq kIqI sI[[[‘<br />
smuwcI ienklfbI lihr <strong>nUM</strong> BMzx dy<br />
mnorQ nfl rijMdr rfhI, iewk ienklfbI<br />
sLKsIaq <strong>nUM</strong> dUjI iKlfPL vrqidaF hoieaF<br />
vI, ies pwKoN pUrI qrHF huisLafr hY ik<br />
aijhf kridaF Aus vWloN dUjy kfmryz <strong>nUM</strong><br />
ik<strong>qy</strong> hF-pwKI pfqr vjoN AuBfrn vrgf<br />
‘gunfh’ nf ho jfvy. ies leI Auh pfsL dy<br />
mukfbly jsvMq <strong>nUM</strong> AuicafAux leI jsvMq<br />
KtkV bfry Aukq pRsLMsfmeI itwpxI krdf<br />
hY, pr ieh ilKx sfr hI aglIaF sqrF<br />
`c Auh ‘ies aiq jjLbfqI bMdy’ bfry ieh<br />
sfihqk inrxf (drasl Pqvf) dyxf vI<br />
nhIN Buwldf-”jsvMq, PMzr JotIaF <strong>nUM</strong><br />
guqfvf rlfAuNdf iPr irhf sI. Aus df<br />
pYr cMgy amlIaF vFg jF ncfrF vFg AuWT<br />
irhf sI.” pMnf 88-bilAU stfr aprysLn<br />
bfry pfsL dy qQf kiQq ruKL <strong>qy</strong> itwpxI<br />
kridaF[[[“jd koeI lyKk, klfkfr afpxI<br />
kOm dy drd qoN awKF mIt lYNdf hY qF Aus <strong>dI</strong><br />
nYiqk mOq insicq ho jF<strong>dI</strong> hY.”<br />
ibnfsLwk afm ibafn vjoN ieh<br />
stytmYNt pUrI qrHF shI hY, pr suafl hY<br />
ik kI ‘bilAU stfr’ <strong>nUM</strong> smuwcI kOm df<br />
drd mMnx bfry AudoN vI <strong>qy</strong> hux vI <strong>pMjfb</strong><br />
dy buwDIjIvIaF ivc afm sihmqI sI jF<br />
hY? kI ‘iswK iek kOm hn?’ jF ‘kI<br />
KfilsqfnI lihr, swcmuwc koeI kOmI mukqI<br />
<strong>dI</strong> lihr sI?’ afid bfry hux vI koeI<br />
afm sihmqI hY? drasl Aukq stytmYNt<br />
dy jLrIey rijMdr rfhI sucyq ZMg nfl<br />
smuwcI ienklfbI lihr <strong>nUM</strong> BMzx dy mnorQ nfl<br />
rijMdr rfhI, iewk ienklfbI sLKsIaq <strong>nUM</strong> dUjI iKlfPL<br />
vrqidaF hoieaF vI, ies pwKoN pUrI qrHF huisLafr hY<br />
ik aijhf kridaF Aus vWloN dUjy kfmryz <strong>nUM</strong> ik<strong>qy</strong> hFpwKI<br />
pfqr vjoN AuBfrn vrgf ‘gunfh’ nf ho jfvy. ies<br />
leI Auh pfsL dy mukfbly jsvMq <strong>nUM</strong> AuicafAux leI<br />
jsvMq KtkV bfry Aukq pRsLMsfmeI itwpxI krdf hY,<br />
pr ieh ilKx sfr hI aglIaF sqrF `c Auh ‘ies<br />
aiq jjLbfqI bMdy’ bfry ieh sfihqk inrxf (drasl<br />
Pqvf) dyxf vI nhIN Buwldf-”jsvMq, PMzr JotIaF <strong>nUM</strong><br />
guqfvf rlfAuNdf iPr irhf sI.<br />
‘bfeI gurbIr’ mfrkf ivcfrF <strong>nUM</strong> Dwky nfl<br />
<strong>pMjfb</strong> dy bOiDk vrg dy srbmfnq ivcfr<br />
bxf ky pysL krn <strong>dI</strong> bOiDk sfijLsL kr<br />
irhf hY.<br />
hF, Aus vwloN ieh not kIqf jfxf<br />
jLrUr shI hY ik <strong>pMjfb</strong> lok siBafcfrk<br />
mMc <strong>dI</strong> sQfpnf dy dOr ivc ijwQy ieh<br />
pihlkdmI lYx vflf surK ryKf gruwp<br />
nf isrPL pfsL, AudfsI jF jsvMq KtkV<br />
<strong>nUM</strong>, blik afpxy pYrokfrF qoN ielfvf hor<br />
iksy <strong>nUM</strong> vI ienklfbI smJx jF mMnx<br />
leI iqafr nhIN sI; AuWQy surKL ryKf <strong>qy</strong><br />
nfgI rYzI gruwp-dovF <strong>dI</strong> isafsI smJdfrI<br />
BfvyN kihx <strong>nUM</strong> hkUmq <strong>qy</strong> KfilsqfnIaFdovF<br />
df ieko brfbr ivroD krn <strong>dI</strong> sI,<br />
pr aml ivc Auh KfilsqfnI<br />
dihsLqgrdF <strong>nUM</strong> dusLmx nMbr iek smJdy<br />
sn. iesy ieko ijhI smJdfrI <strong>ny</strong> hI AunHF<br />
vwloN Aus mOky ‘’jbr <strong>qy</strong> iPrkfpRsqI<br />
ivroDI PrMt’ nF <strong>dI</strong> jQybM<strong>dI</strong> ivc iekwTy<br />
kMm krn a<strong>qy</strong> bfad ivc kuJ vlL Pyr pf<br />
ky ieko rfjsI DVy ivc iekjut ho jfx df<br />
rfh pwDrf kIqf.<br />
awj ienHF DiVaF <strong>dI</strong> ies bdlI hoeI<br />
sPLbM<strong>dI</strong> ivc ‘surKL ryKf’ df mOjUdf<br />
sMpfdk kf[ jspfl jwsI afK skdf hY<br />
ik surKL ryKLf DVy <strong>dI</strong> Aus vkq <strong>dI</strong> pfsL<br />
sbMDI phuMc leI mYN jvfbdyh nhIN hF.<br />
iesy qrHF awj kf[ amolk isMG jF jLorf<br />
isMG nsrflI kih skdy hn ik Aus vkq<br />
aijhy inrxy sfzy guwt dy muKI kf[ surjIq<br />
BwtI dy hI sn a<strong>qy</strong> asIN qF isrPL AunHF<br />
<strong>nUM</strong> pRcfrn <strong>qy</strong> lfgU krn vfly anusLfsq<br />
pfrtI vrkr hI sF. AuNJ jykr awj Auh<br />
swcmuwc aijhf kuJ kihMdy hn qF ieh<br />
AunHF vloN afpxI ijLMmyvfrI qoN munkr hox<br />
a<strong>qy</strong> afpxI Aulfr isafsI smJdfrI Au<strong>qy</strong><br />
prdfposLI krn vflI gwl hI hovygI. aj<br />
jdoN ieh sfQI, pfsL <strong>qy</strong> AudfsI bfry huwb<br />
ky lMby-lMby jjLbfqI BfsLn krdy hn, qF<br />
ienHF <strong>nUM</strong> lfjLmI qOr ‘<strong>qy</strong> KuwlHyafm Aus vkq<br />
<strong>dI</strong> afpxI Aus Aulfr smJdfrI bfry<br />
iemfndfrI nfl svY-alocnf vI krnI<br />
cfhI<strong>dI</strong> hY.<br />
<strong>pMjfb</strong> smwisaf a<strong>qy</strong> dihsLqgr<strong>dI</strong><br />
dy suafl ‘<strong>qy</strong> Aus vkq sfzI phuMc (asINjo<br />
AudoN kfmryz hfkm isMG smfEN <strong>dI</strong><br />
agvfeI ivc ‘ieMzIan pIpljL PrMt’ dy<br />
bYnr hyT srgrm sF) Aukq gruwpF nfloN<br />
buinaf<strong>dI</strong> qOr ‘<strong>qy</strong> vwKrI hox kfrn BfvyN<br />
ies pusqk ivc rfhI <strong>ny</strong> sf<strong>nUM</strong> ikDry vI<br />
afpxy iswDy jF aiswDy hmly df insLfnf<br />
nhIN bxfieaf pr ikAuNik ieh pusqk<br />
smuwcqf ivc sfzy isrmOr ienklfbI kvI<br />
pfsL, sfzI lihr a<strong>qy</strong> sfzI ivcfrDfrf <strong>nUM</strong><br />
hI kithry ivc KVHf krn df Xqn kr rhI<br />
hY, ies leI ies sbMDI afpxf ruKL <strong>qy</strong> pwK<br />
spwsLt krnf asIN jLrUrI smJdy hF.<br />
asIN ieh vI mihsUs<br />
krdy hF ik awj mfrksvfd<br />
<strong>nUM</strong> iek Audfrvf<strong>dI</strong> XUrpI<br />
ivcfrDfrf krfr dyx vfly<br />
dilqvfd, ajmyrvfd <strong>qy</strong><br />
AuWqr afDuinkqfvfd dy nvyN<br />
sjy pYrokfr sRI rijMdr<br />
rfhI <strong>nUM</strong>, bI<strong>qy</strong> ivc afpxy<br />
kfmryz rih cuwkx AuW<strong>qy</strong><br />
sLfied hux nmosLI <strong>qy</strong><br />
pCqfvf vI jLrUr ho irhf<br />
hovygf, pr ies df PLYslf<br />
ajy afAuNdy vkq <strong>ny</strong> krnf<br />
hY ik kI ieh nmosLI rfhI<br />
<strong>nUM</strong> afpxy bI<strong>qy</strong> kfmryzI jIvn dy ivcfrF/<br />
amlF bfry JwlxI pYxI hY jF jo kuJ Auh<br />
hux ilK <strong>qy</strong> kr irhf hY, Aus <strong>nUM</strong> lY ky!<br />
AuNJ ies pusqk <strong>nUM</strong> lY ky ijs bihs<br />
<strong>dI</strong> sLurUafq hoeI sI, hux Auh mihjL ies<br />
pusqk qwk hI sImq nhIN hY. mfrksvfd<br />
<strong>nUM</strong> ‘pwCm <strong>dI</strong> Audfrvf<strong>dI</strong> iPlfsPI’ krfr<br />
dyx, kimAUinst lihr <strong>qy</strong> jmfqI sMGrsL<br />
dy sMklp <strong>nUM</strong> gMBIr ivkfrgRsq <strong>qy</strong><br />
apRMsgk krfr dyx a<strong>qy</strong> jfq, Drm <strong>qy</strong><br />
kOmI/nslI siBafcfr dy muwidaF <strong>nUM</strong> hI<br />
awj dy muwK <strong>muwdy</strong> sfbq krn dy XqnF ‘coN<br />
spwsLt qOr ‘<strong>qy</strong> jLfihr hY ik ieh smuwcI<br />
phuMc koeI nvIN jF invyklI smJdfrI nf<br />
ho ky, pwCm ivcoN hI AuBry ‘AuWqr<br />
afDuinkqfvfd’ df hI crbf hY, ijs <strong>nUM</strong><br />
ienHF swjxF vwloN <strong>pMjfb</strong> ivc kfPLI dyr nfl<br />
AudoN pRcfrn <strong>dI</strong> nfkfm koisLsL kIqI jf<br />
rhI hY, jdoN Kud afpxI jMmx BoNie XUrp<br />
ivc ieh afpxI iKwc <strong>qy</strong> afBf guaf cuwkf<br />
hY, sLfied iesy leI rfhI aYNz kMpnI bfry<br />
ilKidaF srdfrf isMG mfhl <strong>nUM</strong> ikDry<br />
agr PUkoXfmf cy<strong>qy</strong> af jFdf hY, qF ieh<br />
Kfh-mKfh <strong>dI</strong> cFdmfrI nhIN, blik iesy<br />
ipwt rhI ivcfrDfrf df hI iek pRsMg hY.<br />
mYN mihsUs krdf hF ik jsvIr smr<br />
vloN ies bihs sbMDI ilKI itwpxI a<strong>qy</strong><br />
‘aMimRqsr tfeImjL’ <strong>nUM</strong> ilKI lMbI icwTI<br />
(smr <strong>ny</strong> <strong>pMjfb</strong> tfeImjL <strong>nUM</strong> ieh icTI hux<br />
Cfpx <strong>dI</strong> bynqI kIqI hY) ivc vwK-vwK<br />
sbMDq swjxF nfl kIqIaF mulfkfqF dy<br />
afDfr `<strong>qy</strong> rfhI <strong>dI</strong> ies pusqk, ieMtrivAU<br />
(dys <strong>pMjfb</strong>) a<strong>qy</strong> pRqIkrm (aMimRqsr<br />
tfeImjL) ipwCy sfbkf pYgLfm guwt dy<br />
isDFqkfr sRI ajmyr isMG dy idmfgL <strong>qy</strong><br />
klm hox dy qwQ <strong>nUM</strong> ijvyN bfKLUbI pRmfxq<br />
kIqf hY, Aus bfry iPlhfl hor vDyry ilKy<br />
jfx <strong>dI</strong> jLrUrq nhIN. hF, aYnf jLrUr kihxf<br />
cfhuMdf hF ik kimAUinst icMqk qoN iswK<br />
buwDIjIvI bxn dy ies ipClKurI sPLr<br />
dOrfn kfmryz goibMdr isMG AurPL srdfr<br />
ajmyr isMG <strong>ny</strong> isrPL afpxy aslI nfm<br />
<strong>nUM</strong> hI nhIN, blik afpxI mUl ivcfrDfrf<br />
<strong>nUM</strong> vI pUrI qrHF iqlFjlI dy idwqI hY. aijhf<br />
hox kfrn hux ieh bihs kimAUinstF<br />
jF ienklfbIaF dy dfiery <strong>dI</strong> iksy aMdrlI<br />
bihs <strong>dI</strong> bjfey, lkIr dy afr pfr ivroDI<br />
dfrsLink <strong>qy</strong> isDFqk QiVHaF AuW<strong>qy</strong> KVH ky<br />
vwKo-vwKrI BfsLf ‘c gwl kr rhy ivroDIaF<br />
ivclI bihs bx cuwkI hY. jLfhr hY ik<br />
kimAUinst vjoN Dfrimk Gwt igxqI<br />
iPLrky dy msilaF a<strong>qy</strong> smwisafvF bfry<br />
ivcfrnf <strong>qy</strong> ZuwkvIN nIqI GVnf, qF jo AunHF<br />
<strong>nUM</strong> buinaf<strong>dI</strong> smfijk qb<strong>dI</strong>lI leI cwl<br />
rhI ienklfbI-jmhUrI lihr df aMg<br />
bxfieaf jf sky-hor gwl hY, pr iswK<br />
buwDIjIvI bx ky kimAUinst ivcfrDfrf<br />
dy apRMsgk hox bfry itwpxIaF krnf<br />
iblkul vwKrI gwl hY. afpxy Dfrimk<br />
mUlvf<strong>dI</strong> smfijk aDfr <strong>nUM</strong> kimAUinstF<br />
iKlfPL Au<strong>qy</strong>ijq krn leI iksy ipCfKVI<br />
iswK buwDIjIvI vwloN kimAUinjLm <strong>qy</strong><br />
mfrksvfd <strong>nUM</strong> pdfrQvf<strong>dI</strong> <strong>qy</strong> nfsiqk<br />
ivcfrDfrf krfr dy ky rwd kr dyxf hI<br />
sB qoN BfrI dlIl bx sk<strong>dI</strong> hY. Aus <strong>nUM</strong><br />
vDyry brIkIaF ivc pYx <strong>dI</strong> qF sLfied<br />
jLrUrq hI nhIN!<br />
iek pRclq muhfvrf hY- ‘ieh nf<br />
vyKo kOx kihMdf hY, sgoN ieh vyKo ik kI<br />
kihMdf hY.’ pr mYN jdoN pihlI vfr ieh<br />
muhfvrf piVHaf-suixaf, AudoN qoN hI ies<br />
<strong>nUM</strong> kdy vI hjLm nhIN kr sikaf, ikAuNik<br />
mfieaf dy loBI Drm pRcfrkF dy mUMhoN moh<br />
mfieaf dy iqafg <strong>dI</strong>aF gwlF, byeImfn<br />
lIzrF dy mUMhoN iemfndfrI <strong>dI</strong>aF isPLqF<br />
a<strong>qy</strong> cIcI <strong>nUM</strong> lhU lf ky sLhId khfAux<br />
vfly bVboilaF vwloN mfrIaF jF<strong>dI</strong>aF<br />
bhfdrI <strong>dI</strong>aF zINgF, mY<strong>nUM</strong> hmysLf<br />
hfsohIxIaF <strong>qy</strong> byqukIaF jfp<strong>dI</strong>aF sn/hn.<br />
so mYN ies muhfvry <strong>nUM</strong> bdl ky afpxI<br />
shUlq leI ieMJ bxf ilaf sI-‘isrPL<br />
iehI nf vyKo ik kOx kihMdf hY <strong>qy</strong> kI<br />
kihMdf hY, blik ieh vI vyKo ik Auh jo<br />
kihMdf hY, ikAuN kihMdf hY?’ afpxy bxfey<br />
ies muhfvry jF PfrmUly muqfibk jd mYN<br />
rijMdr rfhI <strong>dI</strong> rUh ‘<strong>qy</strong> kfbjL hoey s[<br />
ajmyr isMG <strong>nUM</strong> inrKdf-prKdf hF, qF<br />
Aus dy ipCokV dy mwdynjLr Aus dy ajoky<br />
kQnF a<strong>qy</strong> itwpxIaF AuW<strong>qy</strong> mY<strong>nUM</strong> swcmuwc<br />
bhuq hYrfnI huM<strong>dI</strong> hY.<br />
ajmyr isMG dy bI<strong>qy</strong> dy a<strong>qy</strong> awj dy<br />
ivcfrF jF smJ <strong>dI</strong> qulnf krn qoN myrf<br />
Bfv ieh nhIN ik smF bIqx nfl iksy dy<br />
ivcfrF ivc pRIvrqn jF moV af hI nhIN<br />
skdf. aijhf hoxf iblkul suBfivk hY<br />
a<strong>qy</strong> hryk nfl Gwt jF vwD aijhf vfprdf<br />
hI hY. pr agr ieh pirvrqn, sbMDq<br />
ivakqI dy amlI anuBvF <strong>qy</strong> ivcfrF <strong>dI</strong><br />
prpwkqf df hF-pwKI nqIjf hY, qF jIvn<br />
dy vwK-vwK pVfvF ivwc Aus <strong>dI</strong> soc <strong>qy</strong> syD<br />
df grfPL bxfAux <strong>dI</strong> sUrq ivc gRfPL <strong>dI</strong><br />
ryKf hyTF qoN sLurU ho ky iek mulfiem cfp<br />
dy rUp ivwc inrMqr AuWpr vwl AuT<strong>dI</strong> njLr<br />
afvygI. jdoN ik s[ ajmyr isMG dy mfmly<br />
ivc gwl ies qoN iblkul Ault hY. Aus<br />
<strong>dI</strong> soc <strong>qy</strong> syD <strong>dI</strong> gRfPL ryKLf iKwcy jfx <strong>qy</strong><br />
quhf<strong>nUM</strong> Aus ivc hYrfnIjnk moV <strong>qy</strong> iqwKy<br />
Auqrf cVfa njLr afAuxgy, jo Aus <strong>dI</strong><br />
ivcfrk pirpwkqf <strong>nUM</strong> nhIN, blik hr vkq<br />
Aus dy ivcfrF <strong>qy</strong> smJdfrI <strong>dI</strong> zfvFzolqf<br />
<strong>qy</strong> Aulfrpuxy <strong>nUM</strong> jLfihr krdy hn. msln<br />
Aus df jnm <strong>qy</strong> pflx posLx zUMGy iswK
sfl 10 aMk 15 <strong>pMjfb</strong> tfeImjL 11 aprYl 2009 (29)<br />
sMskfrF vfly akflI dl dy pwky smrQk<br />
KFdy pINdy pyNzU DnfZ jwt pirvfr ‘c<br />
hoieaf. <strong>pMjfb</strong> ivc nkslbfVI lihr dy<br />
AuBfr <strong>qy</strong> hiQafrbMd aYksLnF qoN pRBfivq<br />
ho ky Auh 1970 dy awD ivc a<strong>ny</strong>kF hornF<br />
pVHy ilKy nOjvfnF vFg afpxI<br />
ieMjInIairMg <strong>dI</strong> izgrI aMqm sfl ‘coN<br />
awDvfty Cwz ky lihr ‘c kuwd pYNdf hY a<strong>qy</strong><br />
sI[ pI[ afeI[ (aYm[ aYl[) ivc sLfml<br />
ho jFdf hY. pr jl<strong>dI</strong> hI pfrtI iBafnk<br />
puils dmn df insLfnf bx jF<strong>dI</strong> hY. Auh<br />
KLud vI pfrtI iltrycr iljFdf PiVaf<br />
jFdf hY. puils dmn df isLkfr huMdf hY,<br />
pr puils vwloN pihlI pysLI <strong>qy</strong> ilaFdy<br />
jfx mOky hI pfrtI dy gurIlf ds<strong>qy</strong> vwloN<br />
puils pfrtI AuW<strong>qy</strong> hmlf krky afjLfd<br />
krvf ilaf jFdf hY. afjLfd hox qoN bfad<br />
Auh a<strong>ny</strong>kF hornF kfmryzF vFg vihsLI<br />
hkUmqI dmn, KVoq <strong>qy</strong> twut Puwt df isLkfr<br />
ho rhI afpxI ienklfbI pfrtI <strong>nUM</strong> ies<br />
musLikl siQqI ‘coN bfhr kwZx df rfh<br />
nhIN cuxdf, blik BFjvf<strong>dI</strong> hox df sbUq<br />
idMidaF jl<strong>dI</strong> hI sI[ pI[ afeI[ (aYm[<br />
aYl[) <strong>nUM</strong> mfarkybfjL kihx, ies <strong>dI</strong><br />
sQfpnf <strong>nUM</strong> hI pRvfn nf krn <strong>qy</strong> ies <strong>dI</strong><br />
ienklfbI lIzrisLp <strong>nUM</strong> BMzx ‘c lwgy<br />
nfgI rYzI guwt ivc jf sLfml huMdf hY.<br />
krIb 10 sfl ieh nfgIrYzI DVy <strong>dI</strong><br />
‘buinaf<strong>dI</strong> qOr <strong>qy</strong> drusq ienklfbI lIh’<br />
dy soihly pUry jLor nfl gfAuNdf hY a<strong>qy</strong><br />
sI[ pI[ afeI[ (aYm[ aYl[) iKlfPL zt<br />
ky isafsI cFdmfrI krdf hY. aMq<br />
1981-82 ivc nfgIrYzI DVy qoN vwK ho ky<br />
Auh afpxf nvF ienklfbI DVf kfiem<br />
kr lYNdf hY. qd kuJ sfl Auh afpxy<br />
sfbkf pfrtI lIzrF <strong>nUM</strong> ‘sohI-Tfxf<br />
KudpRsq joVI’ <strong>qy</strong> ‘afriQkqfvf<strong>dI</strong> ijwlx<br />
‘c PsI Bjn mMzlI’ krfr dy ky BMzdf<br />
hY, qF jo kfzr <strong>nUM</strong> itkf ky rwiKaf jf<br />
sky. aMq jd isafsI idsLfhIxqf kfrn<br />
Aus <strong>dI</strong> pfrtI tuwtxI-iKMzxI sLurU ho jF<strong>dI</strong><br />
hY, qF afpxy aflockF df mUMh bMd krn<br />
leI Auh dysL ‘c ienklfb ilafAux <strong>dI</strong><br />
pUrb-sLrq vjoN Bfrq dy kyNdrIikRq rfj<br />
<strong>nUM</strong> a<strong>ny</strong>kF kOmI rfjF ivc qoVn a<strong>qy</strong><br />
kimAUinstF vwloN ibnF Cot dysL ’c cwl<br />
rhy sfry ‘kOmI mukqI GolF’ <strong>dI</strong> ibnF sLrq<br />
hmfieq <strong>dI</strong> nIqI lY afAuNdf hY, ijs ivc<br />
ipCfKVI KfilsqfnI dihsLqgrd lihr<br />
<strong>dI</strong> hmfieq krnf vI sLfml hY. jd rukx<br />
<strong>dI</strong> bjfey ies nvIN nIqI dy bfvjUd Aus<br />
<strong>dI</strong> agvfeI hyTlI pfrtI df iKMzfa sgoN<br />
hor iqwKf ho jFdf hY a<strong>qy</strong> pUrbI XUrp <strong>qy</strong><br />
sovIaq sMG dy Zih ZyrI ho jfx kfrn<br />
sMsfr Br ivc smfjvfd <strong>qy</strong> mfrksvfd<br />
<strong>dI</strong> pRsMgqf a<strong>qy</strong> sfrQkqf bfry hI suafl<br />
AuWTx lwgdy hn, qF Auh kyrlf dy iek<br />
afpxy vrgy qfloN KuMJy nkslI <strong>ny</strong>qf ky[<br />
vy<strong>nUM</strong> nfl iml ky dysL ivc kyNdrIikRq<br />
kimAUinst pfrtI <strong>dI</strong> hoNd <strong>nUM</strong> hI cuxOqI<br />
idMdf hY. mjLdUr jmfq <strong>nUM</strong> afpxy<br />
ienklfbI sfDn <strong>qy</strong> ihrfvl qoN vFJf krn<br />
leI Auh dysL ivc kOmF AuW<strong>qy</strong> aDfrq<br />
drjnF afjLfd kimAUinst pfrtIaF<br />
bxfAux df QIiss pysL krky afpxy bcy<br />
Kucy kyNdrI sMgTn <strong>nUM</strong> vI BMg krvf idMdf<br />
hY. qd Auh afpxy leI <strong>qy</strong> afpxy ‘pYgLfm’<br />
DVy leI mihjL KfilsqfnI aMdoln dy rfh<br />
drsfvy, slfhkfr <strong>qy</strong> vkIl vflI BUimkf<br />
qYa krdf hY. pr afp muhfry <strong>qy</strong> mfrKory<br />
KfilsqfnI toly ies kfmryz <strong>dI</strong>aF muPLq<br />
<strong>dI</strong>aF slfhF vI lYx leI iqafr nhIN huMdy,<br />
Aus qoN syD lYxf jF gwl <strong>nUM</strong> mMnxf qF dUr<br />
irhf. qd ieh AunHF <strong>nUM</strong> afpxI pfrtI rfhIN<br />
amlI qOr ‘<strong>qy</strong> imsflI a<strong>qy</strong> ZuwkvyN<br />
hiQafrbMd aYksLn krky pRyrq krn df<br />
nvF QIss pysL krdf hY. ijs dy qihq<br />
ieh nkslbfVI gurIlf Pors dy nfm hyT<br />
afpxy kuJ nOjvfn kfrkuMnF <strong>nUM</strong> hiQafrbMd<br />
aYksLnF leI pRyirq krdf hY a<strong>qy</strong> muwK<br />
qOr ‘<strong>qy</strong> srkfrI jfiedfd <strong>nUM</strong> afpxy hmly<br />
df insLfnf bxfAux dy nF ‘<strong>qy</strong> inwky-moty<br />
aYksLn krvfAuNdf hY pr rojLfnf drjnF<br />
kqlF, bMb DmfikaF <strong>qy</strong> mukfbilaF dy<br />
af<strong>dI</strong> ho cuwky <strong>pMjfb</strong> ivc ies dy DVy <strong>dI</strong>aF<br />
ienHF mfmUlI vfrdfqF df noits<br />
KfilsqfnIaF vwloN qF kI, afm jnqf vwloN<br />
vI nhIN ilaf jFdf. hF, ieh Bfxf jLrUr<br />
vfprdf hY ik ingfh ‘c af jfx ‘<strong>qy</strong> puils<br />
nkslbfVI gurIlf Pors dy nF ‘<strong>qy</strong><br />
srgrmI kr rhy ies dy DVy dy kuJ<br />
nOjvfnF <strong>nUM</strong> cuwk ky awqvf<strong>dI</strong>aF dy nF ‘<strong>qy</strong><br />
hI JUTy puils mukfbly ‘c mfr mukfAuN<strong>dI</strong><br />
hY. ies swt nfl ajmyr isMG df bicaf<br />
Kuicaf sMgTn vI crmrf jFdf hY.<br />
qd KLqrf muwl lY ky idRVqf nfl<br />
afpxI ies nIqI <strong>nUM</strong> jfrI rwKx jF ies<br />
gLlq nIqI <strong>nUM</strong> dlyrI nfl rwd krky muV<br />
ienklfbI jmfqI sMGrsL dy rfh pYx <strong>dI</strong><br />
bjfey, ieh Cuipaf icMqk puils vwloN Kud<br />
Aus qwk awpV jfx <strong>dI</strong> sMBfvnf vyK ky<br />
amlI rfjsI srgrmI dy mYdfn qoN hI<br />
bfhr iqlk jFdf hY. bcy Kucy pfrtI<br />
kfrkuMnF vwloN lwB lBf ky Aus qwk phuMc<br />
krn a<strong>qy</strong> ieh puwCx ‘<strong>qy</strong> ik ‘hux awgoN kI<br />
krnf hY?’ Aus df jvfb hY ik ‘mYN hor<br />
kuJ nhIN dws skdf. mYN hux ieh pfrtI<br />
nhIN clf skdf. mY<strong>nUM</strong> mfPL kro. quhf<strong>nUM</strong> jo<br />
TIk lwgdf hY, AuhI kro.’ qd Auh kfPLI<br />
dyr KfmosL <strong>qy</strong> gupq rih ky afpxf kuJ<br />
inwjI bMnH suwb krdf hY. Pyr pysL ho ky<br />
afpxf ZfeI-iqMn dhfky purfxf kys<br />
inptfAuNdf hY <strong>qy</strong> kf<strong>nUM</strong>npsMd nfgirk bx<br />
ky 32 sflF bfad afpxy ipMz gyVf mfrdf<br />
hY. AuWQy pwqrkfr Aus <strong>nUM</strong> puwCdy hn-awj<br />
kwlH kI kr rhy ho? qF Auh mfsUm ijhf<br />
jvfb idMdf hY-‘mYN gurbfxI df aiDaYn<br />
kr irhf hF.’ ies ipwCoN Auh aKLbfrF ‘c<br />
lyK ilK ky, bfdl-tOhVy <strong>nUM</strong> jsvMq kMvl<br />
mfrkf ibn-mMgIaF slfhF dyx lwgdf hY.<br />
‘vIhvIN s<strong>dI</strong> <strong>dI</strong> iswK rfjnIqI’ <strong>qy</strong> ‘ikq<br />
ibD rulI pfqsLfhI’ nfmk ikqfbF ilK<br />
ky, afpxf kfieaf klp krdf hY a<strong>qy</strong><br />
kimAUinst <strong>dI</strong> bjfey iswK buwDIjIvI <strong>dI</strong><br />
klgLI sjf ky sfhmxy afAuNdf hY. Auh<br />
iek pfsy dljIq isMG ibwtU <strong>dI</strong> agvfeI<br />
hyTly pMc pRDfnI dl dy slfhkfr df<br />
ruqbf mfxdf hY a<strong>qy</strong> dUjy pfsy rijMdr<br />
rfhI dy nF ‘<strong>qy</strong> pfsL qoN afrMB krky,<br />
nkslbfVI lihr, kOmFqrI kimAUinst<br />
lihr <strong>qy</strong> mfrksvfd iKlfPL golIbfrI<br />
krdf hY.<br />
AuNj ies sLKLs <strong>dI</strong> vwzI KfsIaq ieh<br />
vI hY ik ies <strong>ny</strong> mwuZ qoN ijLMdgI ivc sLfied<br />
kdy vI <strong>qy</strong> koeI vI aihm kfrj iswDf<br />
afpxy aslI nfm ‘<strong>qy</strong> jF afpxy AuW<strong>qy</strong><br />
ijLMmyvfrI lY ky nhIN kIqf. blik ieh sdf<br />
hI iksy hor <strong>nUM</strong> afpxf mohrf bxf ky<br />
ierfk `c hfr rhIaF hn pwCmI POjF<br />
-<strong>pMjfb</strong> tfeImjL inAUjL srivs<br />
jlMDr:AuQoN dy mfhOl ivc iek<br />
sihm hY. hr afAux vfly sfh nfl zr<br />
lwgf rihMdf hY. golIaF a<strong>qy</strong> bMbF <strong>dI</strong><br />
brsfq ivc sFhF <strong>dI</strong> qMd kdoN tuwt jfvy,<br />
kuJ pqf nhIN. AuQoN <strong>dI</strong> lVfeI <strong>dI</strong>aF jVF<br />
ieMnIaF zUMGIaF hn ik AunHF <strong>nUM</strong> KLqm<br />
huMidaF keI dhfky lwg skdy hn.’<br />
ieh sLbd hn jlMDr dy ipSz pcrMgf<br />
dy invfsI suKivMdr pfl dy. Auh meI<br />
2006 ivc ierfk gey sn a<strong>qy</strong> hfl hI<br />
ivc AuQoN pr<strong>qy</strong> hn. AuQoN dy hflfqF bfry<br />
dwsidaF AunHF ikhf ik amrIkI hmilaF<br />
<strong>ny</strong> AuQoN dy sQfnk lokF <strong>nUM</strong> musLiklF nfl<br />
lVx leI mjLbUr kr idwqf, keI AuQy<br />
sLihrF ivc vsx vfly afpxy GrF <strong>nUM</strong> Cwz<br />
ky sVkF ‘<strong>qy</strong> mfry-mfry iPr rhy hn.<br />
ierfk ivc hr iksy <strong>nUM</strong> ies gwl <strong>dI</strong><br />
smJ hY ik lVfeI awqvfd jf inrMkusL<br />
sLLfsn <strong>nUM</strong> KLqm kr ky lokqMqr bhfl<br />
krn <strong>dI</strong> nhIN, blik hkIkq ivc <strong>qy</strong>l <strong>dI</strong><br />
hY. <strong>ny</strong>Vy-<strong>qy</strong>Vy dy hor dysLF vFg ierfk <strong>dI</strong><br />
arQivvsQf vI <strong>qy</strong>l ‘<strong>qy</strong> inrBr hY a<strong>qy</strong><br />
Aus <strong>dI</strong> iehI inrBrqf a<strong>qy</strong> amIrI hI<br />
Aus dy ivnfsL df kfrn bxI.<br />
suKivMdr pfl df kihxf hY ik bysLwk<br />
ierfk ‘<strong>qy</strong> hmlf krn vfly dysL AuQy siQqI<br />
dy smfn hox <strong>dI</strong> gwl kih ky afpxI POj<br />
AuQoN vfps swdx df aYlfn kr cuwky hn,<br />
pr asl ivc Auh AuQoN dy sQfnk lokF<br />
dy gurIlf sMGrsL awgy gozy tykx leI<br />
mjLbUr ho cuwky hn. ierfkI lokF <strong>dI</strong> ihMmq<br />
<strong>dI</strong> qrIP krdy hoey suKivMdrpfl <strong>ny</strong> ikhf<br />
ik Auh lok ieM<strong>ny</strong> dlyr hn ik pwCmI dysLF<br />
CUSTOM CARPENTRY<br />
ipCly qIh sflF qoN quhfzI syvf ivc<br />
isLkfgolYNz ivc nvyN Gr, rUm azIsLn, nvIN ikcn, nvyN vfsLrUm, sfeIizMg <strong>qy</strong><br />
rIkrIeysLn rUm, nvIN zYkorysLn vgYrf df kMm qswlIbKLsL kIqf jFdf hY.<br />
asIN ieMsLorYNs klym vI krdy hF<br />
dy afDuink hiQafrF df mukfblf inhwQy<br />
hI kr rhy hn. AunHF dy sMGrsL <strong>nUM</strong> KLqm<br />
krn <strong>dI</strong> hr koisLsL nfkfm huM<strong>dI</strong> njLr af<br />
rhI hY. ierfk ivc suKivMdrpfl <strong>ny</strong> ‘glP<br />
kYtirMg kMpnI’ ivc PUz srivs df kMm<br />
kIqf. ies kMpnI ivc lgBg 20,000<br />
kfmy kMm krdy sn, ijnHF ivcoN awDy qoN<br />
ijLafdf BfrqI sn a<strong>qy</strong> hor pfiksqfnI,<br />
<strong>ny</strong>pflI, sLRIlMkf dy.<br />
‘glP kYtirMg kMpnI’ <strong>dI</strong> bgdfd<br />
ivc vwzI PYktrI sI. lgBg iqMn<br />
iklomItr dy dfiery ivc PYlI ies kYNp<br />
kMm PYktrI ivc kuvYq qoN afey amrIkI<br />
Bojn <strong>nUM</strong> iqafr kr ky pYk kIqf jFdf sI.<br />
iPr ies pYk kI<strong>qy</strong> Bojn <strong>nUM</strong> ierfk dy vwKvwK<br />
ihwisaF ivc qYnfq amrIkI POjIaF<br />
qwk phuMcfieaf jFdf sI.<br />
GIAN SINGH SEEHRA Ph: 630-841-6537<br />
vrqdf irhf hY. kdy Aus <strong>ny</strong> afpxf mohrf<br />
mflivMdr mflI <strong>nUM</strong> bxfieaf, kdy nv<strong>dI</strong>p<br />
ibwtU <strong>nUM</strong>, kdy kysr CfjlI <strong>nUM</strong>, kdy dljIq<br />
ibwtU <strong>nUM</strong> <strong>qy</strong> jF Pyr hux rijMdr rfhI <strong>nUM</strong>.<br />
bI<strong>qy</strong> ivc jdoN Auh hfly rUposL pulItIkl<br />
afrgynfeIjLr sI, clo AudoN qF Aus vwloN<br />
iksy jnqk afgU dy nfm ‘<strong>qy</strong> afpxI gwl<br />
kihx <strong>dI</strong> koeI quk mMnI jf sk<strong>dI</strong> hY, pr<br />
hux jdoN Auh kf<strong>nUM</strong>npsMd sLihrI, iswK<br />
buwDIjIvI <strong>qy</strong> kflm lyKk vjoN cMzIgVH ivKy<br />
snmfnq sLihrI vjoN jIvn gujLfr irhf<br />
hY, qd Aus vwloN afpxI bMdUk iksy rfh<br />
jFdy rfhI dy moZy <strong>qy</strong> rwK ky clfAux <strong>dI</strong><br />
BlF kI quk hY? kI Auh jvfbI hmly qoN<br />
bcx leI ‘mhFBfrq’ ivcly isLKMzI nfm<br />
dy pfqr vFg rijMdr rfhI <strong>nUM</strong> Zfl vjoN<br />
vrq irhf hY? rijMdr rfhI <strong>dI</strong> crcf<br />
aDIn pusqk ivc vI aslI nfvF nfl<br />
AulIky bfkI qmfm pfqrF qoN Ault isrPL<br />
AuhI hY, ijs <strong>nUM</strong> “bfeI gurbIr” dy nklI<br />
nfm nfl pysL kIqf igaf hY. kI ieh<br />
iemfndfrI <strong>qy</strong> dlyrI <strong>dI</strong> kmI hY jF Aus<br />
aMdr bYTf koeI purfxf zr, hIx Bfv<br />
jF mnoivkfr-jo hux vI Aus <strong>nUM</strong> afpxI<br />
aslI pCfx nfl sfhmxy afAuxoN htk<br />
irhf hY?<br />
dUjy pfsy pfsL hovo jF sMq rfm<br />
AudfsI, nftkkfr gursLrn isMG hovy jF<br />
jsvMq KtkV - AunHF afpxI ijLMdgI ivc<br />
hr kMm, KwulHyafm afpxy nfm ‘<strong>qy</strong> kIqf<br />
hY. AunHF afpxy kI<strong>qy</strong> df muwl vI cukfieaf<br />
hY <strong>qy</strong> bxdf mfx vI pfieaf hY. jIvn ivc<br />
ienHF <strong>dI</strong>aF kI pRfpqIaF rhIaF a<strong>qy</strong><br />
ikhVIaF kmIaF, ies df inqfrf krn<br />
leI <strong>pMjfb</strong> <strong>nUM</strong> BivwK dy ienHF qoN vDyry<br />
smrQfvfn icMqkF <strong>qy</strong> ivcfrvfnF <strong>dI</strong> AuzIk<br />
hY. vkq dy nfl nfl afpxf rMg bdldy<br />
rihx vfly ajmyr <strong>qy</strong> rfhI vrgy lok ienHF<br />
df mulFkx krn leI ZuwkvyN smIiKafkfr<br />
nhIN hn. <strong>pMjfb</strong>I khfvq hY-’suwcy moqIaF<br />
<strong>dI</strong> pCfx hMs hI kr skdy hn, bgly<br />
nhIN!’<br />
isMG zrfeIivMg skUl<br />
kfr clfAuxI<br />
iswKo<br />
ihM<strong>dI</strong>-pSjfbI ivc gwl kro<br />
suKivMdr isMG DflIvfl-847-791-9331<br />
Singh Driving School<br />
473-W, Northwest Highway, Palatine-IL-60067<br />
<strong>pMjfb</strong> tfeImjL <strong>dI</strong> 9vIN vrHygMZ leI bhuq<br />
bhuq vDfeI. prmfqmf kry <strong>pMjfb</strong>IaF df<br />
ieh hrmn ipafrf aKbfr rfq dugxI<br />
a<strong>qy</strong> idn cOguxI AunqI kry a<strong>qy</strong> pwqrkfrI<br />
dy nvyN imafr kfiem kry<br />
mnjIq isMG igwl a<strong>qy</strong> pMmI igwl<br />
myjLbfn ryzIE rOxk mylf<br />
ryzIE pRogrfm rOxk mylf dunIaf Br ivc<br />
ieMtrnYt `<strong>qy</strong> iksy vI vyly suixaf jf skdf hY.<br />
Loose Weight Feel Great !<br />
Fast Weight Loss<br />
*Natural *Guaranteed<br />
*Doctor Recommended<br />
kudrqI hrbl Products nfl qusIN afpxf Bfr<br />
Gtf skdy ho ijnHF dy Side Benefits nfl qusIN<br />
afpxIaF ibmfrIaF Gtf jF Kqm kr skdy ho.<br />
hor jfxkfrI leI kfl kro<br />
IQBAL KAUR<br />
Ph: 708-444-0554
sfl 10 aMk 15 <strong>pMjfb</strong> tfeImjL 11 aprYl 2009 (30)<br />
cVHI jvfnI <strong>qy</strong> cMd-sUrj guwJy rihMdy nf<br />
kihMdy <strong>ny</strong> jUaf AudoN qwk Kyizaf jFdf<br />
hY jdoN qwk sfry hfr nhIN jFdy. jvfnI<br />
ivc hr koeI rFJy jF mj<strong>nUM</strong> bxn df iKafl<br />
DfrI bYTf huMdf hY. ies Aumr ivc sfrIaF<br />
rfqF cfnxIaF hI lg<strong>dI</strong>aF hn <strong>qy</strong> supinaF<br />
<strong>dI</strong> dunIaF ivc bVIaF sfihbF <strong>qy</strong> hIrF gyVy<br />
mfr<strong>dI</strong>aF hn. jvfnI msqfnI huM<strong>dI</strong> hY,<br />
iesy leI ies Aumry iesLk <strong>qy</strong> husn ‘kwTy’<br />
igwDf pf rhy huMdy hn. vyiKaf jfvy qF<br />
Aumr dy pVfvF ivc sB kuJ vfprnf hI<br />
huMdf hY. vD<strong>dI</strong> Aumr nfl akl dy duafr<br />
afpxy-afp KuwlHdy jFdy hn. DI jMmidaF<br />
hI jvfeI df ichrf idsx lwg pYNdf hY.<br />
jvfnI ‘c kIqIaF glqIaF <strong>nUM</strong> smfj vI<br />
muafP kr idMdf hY, koeI buwZy vfry Trk<br />
Bory, jvfnI vflIaF hrkqF kry qF hr<br />
koeI kih idMdf hY ‘mfro sfly dy hor cfr<br />
iCwqr, DOly Jfty vI sLrm nhIN.’ <strong>qy</strong> jvfnI<br />
‘c afhMdy <strong>ny</strong> ‘clo Cwzo pry nfdfn hY, afpy<br />
af jU akl.’<br />
rsUl hmjfqov <strong>ny</strong> ‘myrf dfigsqfn<br />
ivc ijLMdgI iblfs vFg Aumr <strong>dI</strong> vMz bhuq<br />
KUb kIqI hY. Auh ilKdf hY ik ijhVf gwBrU<br />
vIh sfl <strong>dI</strong> Aumr ivc ibmfr rhy, Auhdy<br />
<strong>qy</strong> jvfnI afAux <strong>dI</strong> afs muwk jF<strong>dI</strong> hY,<br />
jIh<strong>nUM</strong> qIh sflF <strong>dI</strong> Aumr ivc akl nhIN,<br />
Auh<strong>nUM</strong> isafxf bxnf aOKf ho jFdf hY, jIhdy<br />
kol cflI sflF <strong>dI</strong> Aumr ivc tkf nhIN<br />
Auh amIr nhIN bx skdf, ikAuNik srIr<br />
df iek qrHF jLor lwg igaf huMdf hY <strong>qy</strong><br />
buZfpy vfly isgnl imlx lwg pYNNdy hn.<br />
ijs afdmI df pSjfh sfl <strong>dI</strong> Aumr qwk<br />
ivafh nhIN huMdf, Auhdy iPr ivafhy jfx<br />
<strong>dI</strong>aF sMBfvnfvF mwDm hI ho<br />
jF<strong>dI</strong>aF hn <strong>qy</strong> jy ik<strong>qy</strong> Aupr<br />
vflf bhuV pvy qF hflfq ieh<br />
bxngy ik aOlfd df suwK<br />
nsIbI nhIN hovygf <strong>qy</strong> aOlfd<br />
vI XqImF vrgI hI hovygI. <strong>qy</strong><br />
ijs Bwdr pursL kol swT sflF<br />
<strong>dI</strong> Aumr ivc afpxf Gr nhIN<br />
qF iPr Gr bxn <strong>dI</strong> afs muwk<br />
hI geI huM<strong>dI</strong> hY, ikAuNik kmfeI<br />
dy sfry mUMh Coty ho jFdy hn.<br />
<strong>qy</strong> jy ik<strong>qy</strong> lftrI inkl afvy<br />
jF swijEN-KwibEN koeI hwQ pY<br />
jfvy qF Gr ivcfrf bxf vI<br />
lvy, pr Aus Gr ivc ijhVf<br />
sB qoN vwzf smfgm hovygf Auh<br />
Ausy df sLrDFjlI smfgm<br />
hovygf. iesy leI isafxy<br />
kihMdy <strong>ny</strong> ik ivafh, bwcy <strong>qy</strong> Gr sB kuJ<br />
vkq isr ho jfxf cfhIdf hY, DOly Jfty<br />
grB vyK ky jF kuwCV cuwikaf inafxf vyK<br />
ky smfj vI qfVI mfr ky hwsdf hY. ieh<br />
vwKrI gwl hY ik keI vfr rwb buwZy vfry<br />
hI aOlfd bKsLdf hY pr eydF <strong>dI</strong>aF<br />
AudfhrxF hYn bhuq Gwt.<br />
mYN iewkI virHaF <strong>dI</strong> Aumr ivc<br />
srkfrI nOkrI krn lwg ipaf sF, myry<br />
muwCF vI lyt hI PuwtIaF. Xfin ik skUl<br />
aiDafpk lwg ky. ieh AuhI Aumr huM<strong>dI</strong><br />
hY jdoN jvfnI aTKylIaF kr<strong>dI</strong> hY <strong>qy</strong> awKF<br />
sLrfrq dy vws pY geIaF huM<strong>dI</strong>aF hn. awKF<br />
<strong>nUM</strong> qwqIaF rwKx <strong>dI</strong> afdq vI Aumr dy<br />
iesy pVfa ivc pYN<strong>dI</strong> hY. myry nfl iek<br />
sfieMs aiDafpkf pVHfAuN<strong>dI</strong> sI, mYQoN sfl<br />
ku vwzI hovygI. ‘ajIq’ ‘c mYN ilKx <strong>qy</strong><br />
Cpx solvyN sfl ‘c lwg ipaf sI. iesy<br />
krky skUl ‘c myry lyKk hox ‘<strong>qy</strong> mfx<br />
imlx lwg ipaf sI. ieh sfieMs pVHfAux<br />
vflI kuVI lgr vrgI sI, rUM dy Phy vrgy<br />
hwQ. aflHxy ‘c pey iewlH dy aFzy vrgIaF<br />
awKF, gulfb <strong>dI</strong>aF pwqIaF vrgy buwlH,<br />
cfnxI vrgf gorf rMg, qUq <strong>dI</strong> iCtI vrgf<br />
pqlf srIr, <strong>qy</strong> ijDroN vI lMG<strong>dI</strong> hvfvF<br />
mihkx lwg pYN<strong>dI</strong>aF sn. Auh swcIN-muwcI<br />
hI AunHF ‘coN iek sI, ijnHF <strong>nUM</strong> rwb ivhl<br />
aOrq muafP qF kr idM<strong>dI</strong> hY pr Bul<strong>dI</strong> nhIN. bwcy bwicaF nfl Kyzdy cMgy lgdy <strong>ny</strong>. nvIN<br />
GtnfvF quhf<strong>nUM</strong> vfr vfr cy<strong>qy</strong> afAuN<strong>dI</strong>aF hn. iek sLrfbI pqI afpxI pqnI qoN puwC irhf sI<br />
iek pYWg lf lvF? Auh<strong>ny</strong> do iqMn vfr puwiCaf pr Auh bolI nhIN. guwsy ‘c Biraf pIqf cIiKaf<br />
‘<strong>qy</strong>ry kMn tuwitE af. suxdf nHI.’ <strong>qy</strong> awgoN Auh ikhVf Gwt sI bolI ‘<strong>qy</strong>rf mUMh tuwitaf af zwP lY<br />
kulihxI.’ agly idn AuhI bIvI KfvMd <strong>nUM</strong> puwCx lwgI’. guaFZI srks dyKx cwly af jf<br />
afvF?’ keI vfr puwCx <strong>qy</strong> Auh<strong>ny</strong> pihly idn vflI jLihr kwZI ‘<strong>qy</strong>rIaF lwqF tuwtIaF <strong>ny</strong> jfh dyK<br />
af jf ky.’ KUbsUrqI ichry <strong>dI</strong> nhIN vyKx vfly josL <strong>dI</strong> huM<strong>dI</strong> hY. suMdrqf awKF <strong>dI</strong> ipafs imtf<br />
idM<strong>dI</strong> hY. jvfnI ivc hflq bVI ajIb huM<strong>dI</strong> hY. ieAuN lgdf hY ik swp bIn vjf rhy <strong>ny</strong> <strong>qy</strong> spyry<br />
nwc rhy <strong>ny</strong>. AudoN hI lgdf hY ik mYN POjI hF <strong>qy</strong> idl kmFzr, ijs <strong>dI</strong> afigaf ivc hI rihxf<br />
pYNdf hY. jvfnI msqfnI qF huM<strong>dI</strong> hY ikAuNik sfry gihxy iesLk-musLk dy pfey huMdy <strong>ny</strong>. ies Aumr<br />
ivc vDyry krky hr iek <strong>ny</strong> glqIaF kIqIaF hn, keIaF <strong>dI</strong>aF lukIaF rih geIaF, keIaF<br />
dy Jwgy cuwky gey. keIaF <strong>ny</strong> Trk BoridaF sB qoN vD jvfnI ivc hI juwqIaF KfDIaF hn.<br />
keIaF <strong>ny</strong> swQF/pScfieqF ‘c iCwqrF df asLIrvfd ilaf hY. keI BoilaF dy jvfnI ‘c hI mUMh<br />
kfly hoey hn. KYr! ijLMdgI ivc durGtnfvF hryk nfl huM<strong>dI</strong>aF hn. keIaF <strong>ny</strong> ienHF qoN kuJ iswK<br />
ky afpxy-afp <strong>nUM</strong> ‘bMdy’ bxf ilaf hY. aijhIaF GtnfvF <strong>nUM</strong> mYN ‘svY-jIvnI’ ‘c ilKxf<br />
cfhuMdf sF pr rumFitk khfxI df aSq drdmeI hox krky quhfzy nfl sFJI kr irhf hF.<br />
buZfpy vfly sfhy ‘c juafnI <strong>dI</strong> gwl[[[? clo! jLrUrI icwTIaF dyr nfl hI afAuN<strong>dI</strong>aF hn.<br />
kwZ ky bxfAuNdf hY. iesy kuVI qoN mY<strong>nUM</strong><br />
gIqF ivcly bolF dy arQ pqf lwgy sn<br />
ik julPLF sfAux <strong>dI</strong>aF kflIaF GtfvF<br />
vrgIaF vI huM<strong>dI</strong>aF hn. swc ieh vI kihx<br />
<strong>nUM</strong> idl krdf sI ik ieMdr <strong>dI</strong> bygonfr vI<br />
ies qoN sunwKI nhIN ho sk<strong>dI</strong>, ijs<strong>nUM</strong> vyK<br />
ky bfxIey <strong>ny</strong> <strong>qy</strong>l <strong>dI</strong> QF sLihd dy idwqf sI.<br />
iek idn Auh sfieMs rUm ivc iekwlI<br />
bYTI sI ik pIrIaz qoN ivhlf ho ky mYN vI<br />
Aus kol jf bYiTaf. cuwp qoVidaF Auh<br />
bolI ‘qusIN mkYnIkl ieMjInIairMg kIqI<br />
hY?’<br />
Auhdy mUMh ‘coN ikrdy PuwlF vrgy bolF<br />
<strong>nUM</strong> dbocidaF mYN ikhf, ‘jI kIqI qF hY.’<br />
‘iPr ik<strong>qy</strong> ieMjInIar lgxf sI<br />
aiDafpk lwg hYzmfstr jF ipRMsIpl<br />
hI lwgogy.’<br />
‘koeI gwl nI mYN mfstr lwg ky pUrf<br />
KusL hF.’<br />
‘ivafh krvf ilaY?’<br />
‘hfly qF muwC PuwtI hY huxy.’ Auhdf<br />
ieh svfl ieAuN sI ijvyN myry nfl hI<br />
ivafh krvfAuxf hovy.<br />
‘ilKdy bVf sohxf ho. bhuq ilKqF<br />
pVHIaF mYN quhfzIaF. ieh gux mY<strong>nUM</strong> nhIN<br />
iml skdf.’<br />
‘ieh Prk KUn ‘c huMdY.<br />
<strong>qy</strong> GStI vwjidaF vfrqflfp tuwt<br />
igaY. mn ‘c soc irhf kI <strong>qy</strong>ry gory rMg<br />
<strong>ny</strong> ipwtxy puafey hoey <strong>ny</strong>. qUM qF <strong>dI</strong>vfnI aF<br />
ilKqF <strong>dI</strong> mYN qF hIry <strong>qy</strong>ry rMg ‘c rMigaf<br />
ipaYN. jIa krdY <strong>qy</strong>rf hwQ Guwt ky PVH<br />
lvF <strong>qy</strong> AudoN qwk nf CwzF jdoN qwk ieh nf<br />
afKyN’ Cwz dy hux qF <strong>qy</strong>rI aF. <strong>qy</strong> myry<br />
aSdr iesLk BUqnf huwjF mfr irhf sI.<br />
iek idn mYN Pyr puwiCaF ‘qUM ilKxf<br />
cfhuM<strong>dI</strong> aYN?’<br />
‘idl qF krdY pr ilKF kI?’<br />
‘dyK iek vfr iek nvF kvI purfxy<br />
kvI kol igaf. kihx lwgf ‘mY<strong>nUM</strong> ivsLf<br />
dws mYN kivqf ilKxI aF.’ hMzy hoey kvI<br />
df jvfb sI imwqrf kivqf ilKx leI<br />
ivsLf nhIN idl cfhIdY.’<br />
Auh hws peI. glq PihmI ‘c<br />
Pisaf socdf sF ik ieh afKygI ‘idl qF<br />
<strong>qy</strong>ry hvfly hY.’ pr eydF ho nhIN sikaf.<br />
Gr qoN skUl dUr hox kfrn asIN<br />
ikrfey ‘<strong>qy</strong> Ausy ipSz ‘c rihMdy sF. Auh<br />
kdy kdy myry leI dupihr df Kfxf lY<br />
afAuN<strong>dI</strong>, kdy aflUaF vfly jF myiQaF vfly<br />
prONTy. skUl qoN CuwtI hox lwigaF Auh<br />
bfkIaF qoN awK bcf ky<br />
afK<strong>dI</strong> rfqI Kfxf nf<br />
bxfAuxf mYN iksy bwcy hwQ<br />
Byj idaFgI.’ ieh rotIaF<br />
myry leI hIr dy CM<strong>ny</strong> ivclI<br />
rFJy <strong>dI</strong> cUrI vrgIaF sn.<br />
buwDU mn glq hI<br />
igxqIaF-imxqIaF krdf<br />
rihMdY ik bws gwl bxI ik<br />
bxI.’<br />
Auh skUl ‘c jdoN vI<br />
iml<strong>dI</strong>, myry vl itkitkI<br />
lf ky vyK<strong>dI</strong>, muskrfAuN<strong>dI</strong><br />
qF myrf idl ‘GfAUN-mfAUN’<br />
krn lwg pYNdf. mYN awlHV<br />
Aumr ivc iesLk <strong>dI</strong> zfxI<br />
‘c pOcF Psf ilaf sI. idn<br />
rfq Auhdy hI iKaflF ivc<br />
lMG jFdf.Auh myry supinaF <strong>dI</strong> rfxI bx<br />
geI sI <strong>qy</strong> mYN rFJy <strong>nUM</strong> vI AulFBf idMdf<br />
‘<strong>qy</strong>rI hIr iesqoN sunwKI nhIN ho sk<strong>dI</strong>.’<br />
asIN iek dUjy dy bhuq <strong>ny</strong>Vy huMdy cly<br />
gey. ijs idn mYN CuwtI kr lYNdf qF agly<br />
idn Auh bhuq inhory nfl puwC<strong>dI</strong> bVf<br />
jLrUrI kMm sI? msF idn lMiGaf.’<br />
eynf zr lgdf sI ik myrf sfh<br />
sUiqaf rihMdf ik ik<strong>qy</strong> iesLk df kwcf icwTf<br />
nf KuwlH jfvy. adfrf ikho ijhf hY? jy<br />
ik<strong>qy</strong> pqf lwg igaf qF juwqIaF bhuq<br />
pYxgIaF ik skUlF ‘c mfstr af kVHI<br />
Goldy af, inafxy pVHfAux <strong>dI</strong> QF. pr<br />
jvfnI dy pihr df isKr sI, icwq itkfxy<br />
nf lwgy.<br />
grmIaF <strong>dI</strong>aF CuwtIaF hox vflIaF<br />
sn. aiDafpkF <strong>qy</strong> bwicaF <strong>nUM</strong> bVf cfa<br />
sI pr mYN ivCoVy dy drd ivc duhfeI pf<br />
irhf sF ik ikvyN kwtFgf ies prI qoN pry<br />
ho ky zUZ mhInf. iek idn CuwtI hox vyly<br />
iek bjLurg aiDafpkf mY<strong>nUM</strong> swd ky<br />
hwsidaF kihx lwgI ‘surjIq hr vyly<br />
<strong>qy</strong>rIaF hI bfqF pfAuN<strong>dI</strong> rihM<strong>dI</strong> aY. dovyN<br />
cMgI nOkrI krdy ho, lY lE cfr lfvF<br />
hor kI cfhuMdyy ho.’<br />
mYN aSdroN suMgV igaf. ieh kI Bfxf<br />
vrq igaf? ‘nhIN mYzm eydF <strong>dI</strong> koeI gwl<br />
nhIN kuVI hI bhuq cMgI aY.’ Auh cly geI<br />
pr aSdroN sLudfeI hoieaf idl khy, ‘hor<br />
kI cfhIdY bx jf ivcolx, lf dy sohxI<br />
df kwcf GVf Jnf qoN pfr.’<br />
CuwtIaF ‘c surjIq <strong>dI</strong> iek icwTI<br />
afeI. mYN cuMm cuMm rwKdf iPrF. iliKaf<br />
sI 9 julfeI <strong>nUM</strong> 9 vjy cMzIgVH bws awzy<br />
‘<strong>qy</strong> af jfvIN, idwlI vfly kfAUNtr ‘<strong>qy</strong>.<br />
afpxy mfmy kol jfxY mYN kdy kwlI idwlI<br />
nhIN geI. plIjL myry nfl cwlxY mYN AuzIk<br />
krFgI.’<br />
‘iml geI dmXMqI, ijwq ilaf lfhOr<br />
df iklf, af jU hwQ koihnUr hIrf.’ <strong>qy</strong><br />
kmlf hoieaf imQI qfrIK <strong>nUM</strong> GStf pihlF<br />
hI awT vjy jf phuMicaf bws awzy ‘<strong>qy</strong><br />
cMzIgVH. Auh pUry 9 vjy phuMc geI.<br />
asmfnI rMg dy sUt ivc ieAuN lwgy ijvyN<br />
iksy <strong>ny</strong> aSbrF ‘c gulfb tMg idwqf hovy.<br />
do itktF mYN hI lY leIaF. do musfPrF<br />
vflI iek sIt ‘<strong>qy</strong> asIN itwc btnF <strong>dI</strong><br />
joVI vFg bih gey. Auh<strong>ny</strong> sO df not kwZ<br />
ky itkt dy pYsy dyx leI myry hwQ ‘c<br />
PVfAux <strong>dI</strong> koisLsL kIqI. iek sohxI kuVI<br />
df sprsL, Auh vI kUly hwQF df. sfrf<br />
srIr kMb igaf. ijvyN BfKVy qoN iswDI<br />
ibjlI df krMt lwg igaf hovy.<br />
cuwp cfp bws df sPr sLurU ho igaf.<br />
mY<strong>nUM</strong> bws df nhIN, njLfrf ieMdr dy drbfr<br />
df hI lwg irhf sI. socdf sF ieh sPr<br />
hux kdy nf muwky. idwlI dUr huM<strong>dI</strong> jfvy.<br />
sLfhbfd mfrkMzy bws rukI qF mYN hyToN<br />
Auqr ky sMgqry lY afieaf. vIh pSJI<br />
mIl mYN Auh<strong>nUM</strong> PfVIaF iCwl ky KuafAuNdf<br />
irhf Pyr sON geI myry moZy ‘<strong>qy</strong> isr rwK ky<br />
ijvyN jMz hyTF sfihbF imrjy dy pwt dy<br />
isrhfxy sO geI hovy. suwqf qF AuQy imrjf<br />
sI pr eyQy sfihbF GurfVy mfr rhI sI.<br />
mn kfhlf pY irhf sI koeI gwl krF pr<br />
jyrf nf pvy. kdy socF hux bfkI kI rihMdY?<br />
myrf hfl ieho sI ik ijvyN cUhf lsx <strong>dI</strong><br />
gwTI nfl pSsfrI bx bYTf hovy. kdy mYN<br />
Auh<strong>dI</strong> gwlH ‘<strong>qy</strong> pey kfly iql vwl vyKdf,<br />
gwlIN-bfqIN<br />
aYs[ asLok BOrf<br />
Pon: 925-752-8025<br />
kdy TozI dy iql vwl. swcIN njLrF df bcf<br />
vI rwb <strong>ny</strong> afKrI kfly itky vFg kr idwqf<br />
sI. kdy Auhdy lMby nOhF vfly hwQF vl<br />
vyKdf qF pihly qoV <strong>dI</strong> dfrU ijMnf nsLf<br />
hovy.<br />
‘murQl af igaf mYN Auh<strong>nUM</strong><br />
ihlfieaf.’<br />
‘awCf! mY<strong>nUM</strong> pihlF jgf dyxf sI.<br />
myiQaF vfly prONTy qF bYg ‘c hI <strong>ny</strong> . clo<br />
Kf leIey.’<br />
KFidaF mYN hONslf krky iek burkI<br />
afpxy hwQ nfl Auhdy mUMh ivc pf idwqI.<br />
Auh<strong>ny</strong> iblkul burf nf mnfieaf. iehdf<br />
hor iemiqhfn nf lvF, hux afpxy mUMhoN<br />
qF nhIN sB kuJ bolygI. <strong>qy</strong> jdoN asIN iqMn<br />
vjy idwlI bws awzy ‘<strong>qy</strong> phuMcy qF mYN phfV<br />
ijwzf jyrf krky afK hI idwqf, bQyrf idn<br />
aY hfly sLfm <strong>nUM</strong> mfmy dy Gr jnkpurI Cwz<br />
afvFgf. cfr gwlF krFgy hotl cwldy aF.’<br />
<strong>qy</strong> jdoN Auh<strong>ny</strong> hF ‘c isr ihlfieaf<br />
qF lwgf so<strong>ny</strong> <strong>dI</strong> lMkf ijwq leI af. asIN<br />
phfV gMj dy cUnf mSzI ivcly iek hotl<br />
ivc cly gey. kmry ‘c jf bYTy. pSj dws<br />
imSt ipwCoN mYN Auhdf Gwut ky hwQ PV ky<br />
afiKaf ‘QoVf AurHF <strong>nUM</strong> ho jf. qUM myrI jfn<br />
eyN. dunIaF ‘c <strong>qy</strong>ry qoN vwD myry leI kuJ<br />
nhIN.’<br />
‘ieh kI?’ Auhdy ichry df rMg bdl<br />
igaf.<br />
‘asIN Cy BYxF hF <strong>qy</strong> sfzf iek Brf<br />
sI iblkul <strong>qy</strong>ry vrgf.’ kYNsr <strong>ny</strong> do sfl<br />
pihlF Auh<strong>dI</strong> jfn lY leI. ijs idn df<br />
qY<strong>nUM</strong> skUl ‘c vyiKaf smJ<strong>dI</strong> sI mY<strong>nUM</strong> myrf<br />
Brf iml igaf hY <strong>qy</strong> jy <strong>qy</strong>rI ieh soc aY<br />
qF ieh cuMnI <strong>qy</strong>ry hwQF ‘c aY, jI krdY qF<br />
ieh<strong>nUM</strong> rwK lY <strong>qy</strong> jy nhIN qF ieh<strong>nUM</strong> lIrolIr<br />
krdy.’ jjLbfqI hoeI Auh bhuq kuJ<br />
bol geI.<br />
myrIaF awKF mUhry <strong>ny</strong>rHf Cf igaf sI.<br />
ijvyN kpfl ‘c iksy <strong>ny</strong> vDfh ky zFg mfrI<br />
hovy. bysLrmI <strong>qy</strong> sLrimSdgI df mfiraf<br />
muafPI mnoN mSgI jf irhf sF. ikAuNik mYN<br />
Auhdy armfnF df kfql bxn lwgf sF,<br />
ijLMdgI ivc sB qoN vwzf gunfhgfr.<br />
ies swt <strong>ny</strong> sfrI Aumr leI mY<strong>nUM</strong><br />
bMdf bxf idwqY. Auh hr sfl rwKVI Byj<strong>dI</strong><br />
hY pr mYN Auhdy sfhmxy nhIN huMdf, ikAuNik<br />
bysLrmI dy smuMdr ivc Pyr zuwb ky mrnf<br />
pvygf.
sfl 10 aMk 15 <strong>pMjfb</strong> tfeImjL 11 aprYl 2009 (31)<br />
Kflsy <strong>dI</strong> sfjnf <strong>qy</strong> gurU sfihb<br />
BfeI vIr isMG (gurpurvfsI)<br />
kysgVH sfihb df itkfxf hY, <strong>dI</strong>vfn swj irhf<br />
hY, kVfh pRsLfd lwTy <strong>dI</strong>aF cfdrF pr swj irhf hY,<br />
igrd sMgq bYTI hY, idl-sLfd (gurU goibMd isMG<br />
jI) afey. pMj jIvn mukq nfl afey hn. afp af<br />
ky isMGfsn ’<strong>qy</strong> swj gey. afhf! awj kI srUp hY?<br />
icwtf sPYd dsqfrf <strong>qy</strong> jfmf hY, icwtf kmrkwsf hY,<br />
ivc sRI sfihb hY, ieho ilbfs inwqry swjxF df hY,<br />
jo sIs dyx inwqry sn.<br />
afp isMGfsn pr bYT gey, afpxy awgy iek<br />
sPYd cmkdf srb loh df bftf rwK ilaf, ies<br />
ivc afp df KMzf iPrn lwgf[[[[ afp <strong>ny</strong> bfxI pVHnI<br />
sLurU kIqI[[[ pMj ipafry zfhZy ipafr ivc iekfgr<br />
KVy afp df hukm pf ky vfihgurU nfm df jfp kr<br />
rhy hn. sMgq sfrI iek mUriq smfn KVI qwk rhI<br />
sI ik awj pqf nhIN kI hoxf hY[[[ jd siqgur<br />
afpxI bfxI pVH cuky qd pMjF ƒ Auh jo iqafr<br />
kIqf sI, ijs ƒ siqgurU <strong>ny</strong> ‘aMimRq’ afiKaf, pMjF<br />
ƒ Ckfieaf, awKF ’<strong>qy</strong> Cwty mfry, kysF ivc dsm<br />
duafr itkfxy pfieaf <strong>qy</strong> hr vyr mUl mMqr df jfp<br />
krvfieaf, hr vyr gwj ky afiKaf <strong>qy</strong> aKvfieaf :<br />
vfihgurU jI kf Kflsf]<br />
vfihgurU jI kI Pqh]<br />
[[[ hux ienHF pMjF ƒ siqgurU jI <strong>ny</strong> ikhf—<br />
qusIN ho hux ‘mYN’ <strong>qy</strong> mYN hF qusIN hF qusIN ho ‘Kflsf’<br />
hux siqgurU <strong>dI</strong> ipafrI <strong>qy</strong>jmX sUrq isMGfsn pr<br />
KVHI ho geI <strong>qy</strong> llkfr ky afvfjL idwqI—‘KMzf ipRQmy<br />
sfj kY ijn sB sYNsfr Aupfieaf’ Aus df iDafn<br />
kro. mOq pihlF bxI.<br />
mgroN srIr. srIr nhIN rhygf, mOq afvygI<br />
jLrUr iek idn, qF <strong>qy</strong> nf zro mOq koloN. sdf iqafr<br />
rho mOq leI[[[ hF pr dyKo, ijs qrHF Kflsf quhfzy<br />
’c mYN pRvysL krfAuNdf hF, qusF qoN bfhrly rs<strong>qy</strong><br />
Kflsf inrf nfm mfqr nhIN, Kflsf jIAuNdf afdrsL<br />
insLfnf hY.<br />
Kflsf jfdU hY jo rUh PUkdf hY. Kflsf iek<br />
insLfn hY ijs pr qusF sLhId hoxf hY <strong>qy</strong> sB kuC<br />
sdky krnf hY. KLflsf myry aMdroN jMimaf hY, qusF<br />
iswK Drm ikAuNik mnwuKI aiDkfrF <strong>dI</strong> rfKI leI<br />
clfeI geI iek kRFqIkfrI lihr sI, ies leI ies<br />
dy pYrokfrF <strong>dI</strong> sMiKaf bVI <strong>qy</strong>jLI nfl vD<strong>dI</strong> geI sI.<br />
ies vD<strong>dI</strong> qfdfd ivc iswK sMgqF <strong>dI</strong> jQybM<strong>dI</strong> <strong>dI</strong><br />
koeI nf koeI pRxflI smyN-smyN anusfr apxfeI jF<strong>dI</strong><br />
rhI sI. sRI gurU nfnk dyv jI ijwQy vI jFdy sn, AuQy<br />
hI iswK sMgqF kfiem kr idMdy sn. sRI gurU amrdfs<br />
jI dy smyN ienHF iswK sMgqF ƒ mMjI pRxflI ivc<br />
proieaf igaf sI ikAuNik iswKF <strong>dI</strong> igxqI idn-bidn<br />
vD rhI sI ies krky sRI gurU arjn dyv jI dy<br />
smyN ‘mMjI pRxflI’ ƒ bdl ky Aus <strong>dI</strong> QF ‘msMd<br />
pRxflI’ sLurU kIqI geI sI. sRI gurU hirgoibMd sfihb<br />
jI qk msMd pRxflI bhuq awCI qrHF cwl<strong>dI</strong> rhI pr<br />
ipwCoN ijLafdf hI igrfvtF dy af jfx kfrn sRI gurU<br />
goibMd isMG jI <strong>ny</strong> ies ƒ bMd kr idwqf sI. ies <strong>dI</strong><br />
QF Kflsf pRbMD sQfpq kIqf igaf sI. 1699 eI[<br />
<strong>dI</strong> ivsfKI ’<strong>qy</strong> Kflsy <strong>dI</strong> kIqI geI sfjnf keI-muKI<br />
sI. ieh iswKF ƒ iek pwky jLfb<strong>qy</strong> ivc jQybMd krn<br />
vflI pRxflI vI sI a<strong>qy</strong> iswKF <strong>dI</strong> suqMqr hsqI ƒ<br />
drsfAux vflf aYlfn vI sI.<br />
msMd pRxflI KLqm kr idwqI geI sI. Kflsf<br />
pMQ ƒ pMj ipafiraF <strong>dI</strong> agvfeI hyT jQybMd kIqf<br />
afp isMGfsn pr bYT gey, afpxy awgy iek sPYd<br />
cmkdf srb loh df bftf rwK ilaf, ies ivc afp<br />
df KMzf iPrn lwgf[[[[ afp <strong>ny</strong> bfxI pVHnI sLurU kIqI[[[<br />
pMj ipafry zfhZy ipafr ivc iekfgr KVy afp df<br />
hukm pf ky vfihgurU nfm df jfp kr rhy hn. sMgq<br />
sfrI iek mUriq smfn KVI qwk rhI sI ik awj pqf<br />
nhIN kIh hoxf hY[[[ jd siqgur afpxI bfxI pVH cuky<br />
qd pMjF ƒ Auh jo iqafr kIqf sI, ijs ƒ siqgurU <strong>ny</strong><br />
‘aMimRq’ afiKaf, pMjF ƒ Ckfieaf, awKF ’<strong>qy</strong> Cwty<br />
mfry, kysF ivc dsm duafr itkfxy pfieaf [[[<br />
aMdr igaf hY[[[ mYN arsLF qoN Kflsf ilaf ky quhfzy<br />
ivc prvyisLaf hY. hF jgq! vyK <strong>qy</strong>ry Bfr hrn<br />
nimwq mYN ajLl qoN gurU, sLurU qoN gurU isrjnhfr df<br />
puwq ho ky cylf bxdf hF, iswK bxdf hF, jo ‘Kflsf’<br />
myry aMdr bfhr dy rs<strong>qy</strong> BI prvysL kry ar mYN BI<br />
hovF ‘Kflsf’.<br />
Aus qrHF ijs qrHF mYN kIqf hY quhfƒ. ieh<br />
grjvIN swd dyNdy sfr afp isMGfsn qoN Cfl mfr ky<br />
Auqry a<strong>qy</strong> hyTF KVHy ho gey. pMjF ipafiraF ƒ<br />
ikhf—qusIN ho Kflsf. so Kflsf jI! hux myry ivc<br />
qusIN vsfE Kflsf, aMimRq dy rs<strong>qy</strong>. pihlF qF pMjy<br />
ipafry kMby pr Pyr :<br />
kfT kI puqrI khf krY bpurI iKlfvnhfro<br />
jfnY]<br />
(pMnf 1399)<br />
AuQy ar AusI qrHF aMimRq iqafr krn lwg<br />
pey. aMimRq iqafr kr ky df<strong>qy</strong> ƒ dfn kIqf aMimRq<br />
<strong>qy</strong> afiKaf:<br />
<strong>qy</strong>ro kIaf quJih ikaf arpAu nfmu <strong>qy</strong>rf quhI<br />
cvr Zolfry] (pMnf<br />
694)<br />
dyKo gurU avqfr, gurUaF df gurU, ajLl df<br />
gurU bx igaf ‘Kflsf’. ies vyly iek Duin AuTI<br />
sfrI sMgq ivcoN:<br />
vfh vfh goibMd isMG afpy gur cylf.<br />
Kflsf sj ky gurU isMGfsn ’<strong>qy</strong> bYT igaf,<br />
Pyr pMjF ƒ afiKaf ‘BfeI dieaf isMG, BfeI Drm<br />
isMG, BfeI ihMmq isMG, BfeI muhkm isMG <strong>qy</strong> BfeI<br />
sfihb isMG jI, sMgq ivc AuWcy KVHy ho ky drsLn<br />
idAu <strong>qy</strong> afKo, Kflsf arsLF qoN af igaf hY, awj ho<br />
igaf hY Kflsy df jnm <strong>qy</strong> gwj ky gjf idAu:<br />
vfihgurU jI kf Kflsf]<br />
vfihgurU jI kI Pqh]<br />
afK idAu, ieh Kflsf srm KMz qoN vfihgurU<br />
df Gwilaf afieaf hY. Pqh sdf Aus vfihgurU <strong>dI</strong><br />
hY. so Pqh <strong>qy</strong> Kflsf dovyN vfihgurU dy hoey. iewko<br />
mflk dy hox krky, iewko dysL dy hox krky ‘Pqh’<br />
<strong>qy</strong> ‘Kflsf’ iekwTy hI ivcrngy.<br />
igaf sI. smuwcy BfrqI Aup-mhF<strong>dI</strong>p ƒ vwK-vwK<br />
KyqrF ivc vMz ky qKLqF dy pRbMD ivc pro idwqf igaf<br />
sI. sfry iswK jgq df kyNdrI asQfn sRI akfl<br />
qKLq sfihb, aMimRqsr hoxf sI. KyqrI qOr ’<strong>qy</strong> ies<br />
<strong>dI</strong> shUlq leI a<strong>qy</strong> pRbMD ƒ sQfnk pwDr qk<br />
phuMcfAux leI cfr qKLq hor sQfpq kI<strong>qy</strong> gey sn.<br />
ieAuN Kflsy <strong>dI</strong> sQfpnf ipwCoN msMd pRxflI <strong>dI</strong> QF<br />
ijhVf pRbMD sfhmxy afieaf, Aus ƒ asIN pMj qKLqF<br />
vflf KflsfeI pRbMD kih skdy hF. ieh TIk hY ik<br />
pMj qKLqF dy pRbMD ƒ jfxn leI<br />
sfzy pfs koeI ilKqI sbUq nhIN<br />
hY. kRFqIkfrI lihrF dy iksy dy vI ilKqI sbUq nhIN<br />
huMdy. ieh lihrF lok-ivsLvfs dy isr ’<strong>qy</strong> cwl<strong>dI</strong>aF<br />
huM<strong>dI</strong>aF hn ikAuNik ieh lok-lihrF huM<strong>dI</strong>aF hn. ilKqI<br />
dsqfvyjL qF srkfrI dPLqrF ivwcoN pYdf huMdy hn.<br />
kRFqIkfrI lihrF qF hkUmqF dy iKlfPL hI huM<strong>dI</strong>aF hn.<br />
jo ilKqI gvfhIaF huM<strong>dI</strong>aF vI hn, Auh sMGrsL ivc<br />
KLqm ho jF<strong>dI</strong>aF hn. sRI gurU goibMd isMG jI dy smyN qF<br />
iswK lihr df aQfh jfnI <strong>qy</strong> mflI nuksfn hoieaf sI.<br />
sRI anMdpur sfihb ƒ burI qrHF qbfh kr<br />
idwqf igaf sI. aYsI qbfhI ivc jdoN ik gurU jI dy<br />
cfry sfihbjLfdy vI sLhI<strong>dI</strong> pRfpq kr gey, ilKqI<br />
aMimRq Ckx qoN bfad jIvn<br />
iek a<strong>dI</strong>b df kQn hY ik ‘bhfr myN qoN mwtI BI<br />
Augl dyqI hY PUl, agr mrd hY qo iKjF myN bhfr<br />
pYdf kr.’ swcmuwc sRI gurU goibMd isMG jI <strong>ny</strong> anMdpur<br />
sfihb <strong>dI</strong> DrqI ’<strong>qy</strong> mnwuKqf ƒ aMimRq <strong>dI</strong> dfq bKLsL<br />
ky murdf smfn pqJV ivcoN jvFmr<strong>dI</strong> <strong>dI</strong> bhfr pYdf<br />
kIqI. jfqF-pfqF, vrn-kul <strong>dI</strong>aF <strong>dI</strong>vfrF Zfh ky<br />
gur-prmysLr <strong>ny</strong> qlvfrF <strong>dI</strong> nok nfl cuxy gey pMj<br />
BfeI jogf isMG BfgovflIaf<br />
pRqIinDF ƒ ‘pMj ipafry’ kih ky jdoN afpxf rUp<br />
afiKaf qF scmuwc sMsfrk qvfrIK aMdr iek<br />
ienklfbI aiDafie iliKaf igaf. h<strong>ny</strong>iraF idlF<br />
aMdr Drm <strong>dI</strong> rosLnI pYdf<br />
kr idwqI. nIvIaF pf ky<br />
qurn vflI ijLMdgI asmfnI<br />
ibjlIaF nfl gwlF krn<br />
lwg peI. jLflmF <strong>dI</strong> dihsLq qoN zrn vfly inrbl<br />
mjbUr aMimRq Ckx qoN bfad jLulm dy iKlfP lVn<br />
leI iqafr ho pey. mfXUsI a<strong>qy</strong> afls dy ibsqry<br />
ivc suwqI jvfnI qlvfrF <strong>dI</strong>aF<br />
DfrF ’<strong>qy</strong> nwcx leI iqafr ho<br />
peI.<br />
aYsf ikRsLmf sI jo gurU<br />
klgIaF vfly <strong>ny</strong> kr ivKfieaf.<br />
pr Xfd rwKo, ijwQy siqgurF <strong>ny</strong><br />
afpxy Kflsy ƒ bfhrly rUp ivc<br />
kuwl aflm qoN inafrf rUp idwqf<br />
AuQy aMdrly mnwuK ƒ afqimk<br />
sLkqI dyx vfs<strong>qy</strong> Dfrimk<br />
asUlF df pfT pVHfieaf.<br />
mnwuKI ijLMdgI ƒ KMzyDfr<br />
<strong>dI</strong> pfhul qoN bfad jIvnmrXfdf<br />
dwsI ijs ƒ Drm <strong>dI</strong><br />
BfsLf ivc rihq mrXfdf df nfm<br />
idwqf. rihq mrXfdf ivc<br />
prpwk rihx vfly afsLkF bfry<br />
gurdyv <strong>ny</strong> ikhf:<br />
jb lg Kflsf rhY inafrf,<br />
qb lg <strong>qy</strong>j <strong>dI</strong>E mY sfrf]<br />
ies kfrj-isDI leI gurdyv <strong>ny</strong> sB qoN pihlF<br />
hukm lfieaf ‘inq<strong>ny</strong>m krn’ df Bfv aMimRq vyly<br />
AuWT ky rwbI bfxI dy jfp kridaF suriq <strong>dI</strong> AuzfrI<br />
rfhIN pRBU-bKisLsL df anMd mfxnf. vYsy vyiKaf jfvy<br />
qF pRBU-ipafiraF leI aMimRq vyly <strong>dI</strong> mhwqqf afidkfl<br />
qoN bxI afAuN<strong>dI</strong> hY a<strong>qy</strong> sRI gurU gRMQ sfihb jI<br />
<strong>dI</strong> bfxI ivc ies df Kfs ijLkr hY. ijvyN bfbf PrId<br />
jI df kQn hY:<br />
PrIdf ipCl rfiq n jfigEih jIvdVo<br />
muieEih]<br />
jy qY rbu ivsfiraf q rib n ivsirEih]<br />
(pMnf 1383)<br />
sRI gurU nfnk pfqsLfh jI bKisLsL krdy hn:<br />
aMimRq vylf scu nfAu vizafeI vIcfru]<br />
sbUq a<strong>qy</strong> gvfhIaF ikvyN bc sk<strong>dI</strong>aF sn? gurU jI<br />
qoN ipwCoN bfbf bMdf isMG bhfdr <strong>dI</strong> agvfeI hyT iswK<br />
sMGrsL cwldf irhf sI. ies sMGrsL ƒ vI 1716<br />
eI[ ivc burI qrHF kucl idwqf igaf sI. iPr 1735-<br />
40 qk iswK kOm sMBfl hI nhIN skI sI. ies ipwCoN<br />
iswKF df aYsf sMGrsL sLurU hoieaf ik 1765-70<br />
qk <strong>pMjfb</strong> burI qrHF qbfh ho igaf sI.<br />
ieQy KfDy-pI<strong>qy</strong> df hI lfhf sI, bfkI sfrf<br />
aihmd sLfhy df hI bx igaf sI. ieAuN jykr dyiKaf<br />
jfvy qF sRI gurU goibMd isMG<br />
jI vloN 1699 eI[ ivc Kflsf<br />
sfjy jfx smyN qoN lY ky 1765 qk lgfqfr 66-67<br />
sfl bVf iBafnk iswK sMGrsL cwldf irhf sI. koeI<br />
dwsy ik aYsy iBafnk sMGrsL ivc ijwQy afpxI jfn<br />
vI bcfAuxI aOKI huM<strong>dI</strong> sI, ilKqI gvfhIaF a<strong>qy</strong><br />
dsqfvyjL ikvyN surwiKaq rih skdy sn? nvF sfihq<br />
vI isrijaf nhIN jf skdf sI. sfihq a<strong>qy</strong> ieiqhfs<br />
<strong>dI</strong> isrjxf leI vI sLFqI a<strong>qy</strong> KusLhflI dy smyN <strong>dI</strong><br />
loV huM<strong>dI</strong> hY.<br />
PlsrUp nf hI qF iswK isDFqF <strong>dI</strong> ivafiKaf<br />
hI sMqoKjnk ZMg nfl kIqI jf skI sI a<strong>qy</strong> nf hI<br />
iswK ieiqhfs ƒ hI iliKaf jf sikaf sI. jy kuJ<br />
krmI afvY kpVf ndrI moKu duafru] (pMnf 2)<br />
sRI gurU rfmdfs jI df kQn hY:<br />
gur siqgur kf jo isKu aKfey<br />
su Blky AuiT hir nfmu iDafvY.. (pMnf 305)<br />
Kflsf pMQ <strong>dI</strong> sfjnf qoN bfad aMimRq vyly <strong>dI</strong><br />
sMBfl guriswK dy inq-krm df ihwsf hI bx geI.<br />
zf[ qfrn isMG jI ilKdy hn:<br />
“jdoN aMimRq vyly ‘swc nfAu”<br />
duafrf vizafeI vIcfr huM<strong>dI</strong> hY. iswK rojLfnf<br />
ardfs ivc ijnHF DrmI sLhId XoiDaF df ijLkr<br />
krdf hY Auh sfry inq<strong>ny</strong>mI, DrmI, prAupkfrI XoDy,<br />
mrXfdf prsLoqm sn. muwk<strong>dI</strong> gwl pMj-kkfrI vr<strong>dI</strong><br />
koeI ivKfvy <strong>dI</strong> PYsLn-klf<br />
nhIN sgoN mrXfdf <strong>dI</strong> <strong>dI</strong>vfr<br />
aMdr ivcr<strong>dI</strong> hoeI<br />
jIvnjfc hY jo jn-sfDfrn<br />
leI afdrsLk mfzl ho inwbV<strong>dI</strong> hY. gurU ky ipafr<br />
vfilE! aMimRq Ckx vfs<strong>qy</strong> pihlF mfnisk qOr ’<strong>qy</strong><br />
gurU ƒ smripq hoxf jLrUrI hY. gurbfxI dy arQ-<br />
Bfv smJx leI gurbfxI stIk, gutky, pusqkF<br />
inwq pVHn <strong>dI</strong> afdq pfE. smyN isr sON ky smyN isr<br />
jfg ky aMimRq vyly <strong>dI</strong> dfq ƒ sMBflo.<br />
rojLfnf ardfs ivc pRBU-ikrpf <strong>dI</strong> bynqI kro<br />
a<strong>qy</strong> Xfd rwKo ik iek krmXogI vFg afpxI mMjLl<br />
vwl vDxf hY. kfhlI ivc vwzI pRfpqI <strong>dI</strong> afs nhIN<br />
rwKxI. gurU-bKisLsL sdkf sihjy-sihjy anMd <strong>dI</strong><br />
pRfpqI hox lwg<strong>dI</strong> <strong>qy</strong> gurU afpxy afp Drm mrXfdf<br />
ivc shfeI huMdf hY.<br />
AuqsLfh vDdf hY. ijvyN iksy dukfndfr ƒ KwtI<br />
hox lwg pey qF Auh smyN ’<strong>qy</strong> dukfn KolHxI sLurU idMdf<br />
hY, hOslf nhIN Cwzdf. aMimRq vyly kIqf inq<strong>ny</strong>m iek<br />
Kfx hY, ijwQoN iek idn nfm df hIrf pRfpq ho jFdf<br />
hY. afAu, aMimRq Ckx qoN bfad rihq mrXfdf<br />
muqfibk amlI jIvn ’<strong>qy</strong> pihrf dy ky sMsfirk jIvF<br />
dy kfPly dy mohrI bx ky ivcrIey.<br />
iswK sMsQfvF <strong>dI</strong> prMprf, Kflsf pMQ a<strong>qy</strong> pMj qKLqF df mhwqv<br />
zf[ suKidafl isMG<br />
ivsfKI `<strong>qy</strong> ivsLysL<br />
ilKqF ies smyN dOrfn hoNd ivc afeIaF Auh jF qF<br />
muslmfnI ilKqF sn, ijnHF ivc iswKF dy sbMD ivc<br />
ivroDI Bfvnf vfly vyrvy sn. jy iksy nfnk nfmlyvf<br />
ivakqI <strong>ny</strong> kuJ iliKaf vI sI, Auh Aus dy<br />
ivakqIgq Jukfa vfly vyrvy sn. ivakqI ikhoijhf<br />
hY, ieh Aus dy ipCokV a<strong>qy</strong> afly-duafly ’<strong>qy</strong><br />
inrBr krdf hY. iehI kfrn hY ik jo iewkf-duwkf<br />
gurmuKI ilKqF ies qrHF dy smyN ivc ilKIaF vI<br />
geIaF sn, ienHF ivc vI iswK Drm ƒ hI shI qOr<br />
’<strong>qy</strong> ivafiKafieaf nhIN igaf. shI ivafiKaf isrPL<br />
sMsQfvF vloN ilKvfeIaF geIaF ilKqF ivc hI<br />
krvfeI jf sk<strong>dI</strong> sI. Auprokq <strong>dI</strong> rOsLnI ivc ieh<br />
Zuwcr KVHI krnI ik PlfxI gwl <strong>dI</strong> qF koeI gvfhI<br />
jF sbUq hI nhIN imldf ies leI ieh gwl qF kyvl<br />
mnoklpq hY iek sLrfrq qoN vD hor kuJ nhIN hY.<br />
aMgryjLF dy afAux qoN pihlF iksy df vI jnmsrtIiPkyt<br />
nhIN bxfieaf jFdf sI, ies leI jy<br />
koeI sLrfrqI ieh kih dyvy ik Plfxf ivakqI qF<br />
hoieaf hI nhIN, ikAuNik Aus df jnm-srtIiPkyt<br />
ik<strong>qy</strong> imldf hI nhIN hY.Kflsy <strong>dI</strong> sfjnf, pMj qKLqF<br />
<strong>dI</strong> sQfpnf afid ieh sfrf kuJ ivsLvfs AuWpr hI<br />
afDfrq hY.
sfl 10 aMk 15 <strong>pMjfb</strong> tfeImjL 11 aprYl 2009 (32)<br />
hfsy hfsy `c zUMGI gwl kr jfieaf krdf sI jwbl!<br />
iPLlm ‘mVHI df <strong>dI</strong>vf’ cwl rhI sI.<br />
hfry, tuwty <strong>qy</strong> Qwky iksfn cfcy TolHy <strong>dI</strong><br />
BUimkf ivc hrBjn jwbl pysL sI. iek<br />
ijAUNdf jfgdf ikrdfr. QuVF-qrsyivaF<br />
Biraf jIvn jI ky ijs <strong>ny</strong> irsLiqaF <strong>dI</strong><br />
hrBjn jwbl<br />
pivwqrqf <strong>nUM</strong> pfilaf. ijs <strong>ny</strong> PrjL pfly<br />
<strong>qy</strong> imhnq kIqI, pr ijLMdgI df jmHf hfsl<br />
kuJ vI nhIN. iek avfjLfrI <strong>qy</strong> dUr qwk<br />
psrI lfcfrI. bdl<strong>dI</strong>aF pRsiQqIaF<br />
prspr muhwbq <strong>qy</strong> jIAUx jogy irsLiqaF<br />
<strong>nUM</strong> hfsLIey ‘<strong>qy</strong> Dkyl rhIaF <strong>ny</strong> <strong>qy</strong> pdfrQk<br />
hoV ivc bygf<strong>ny</strong>pn <strong>nUM</strong> jnm dy rhIaF hn.<br />
ies ksLmksL <strong>qy</strong> AulJx Bry dOr dy pihly<br />
pVfa ‘<strong>qy</strong> eI cfcf TolHf rwb <strong>nUM</strong> ipafrf ho<br />
jFdf hY. agly idRsL ivc Auhdf puwqr<br />
jgsIr Auhdy isvy <strong>nUM</strong> lFbU lfAuNdf hY.<br />
ieh ieqPfk sI ik mYN <strong>qy</strong> hrBjn<br />
jwbl Auhdy Pokl puafieMt vfly Gr ieh<br />
iPLlm vyK rhy sF. vI[sI[afr[ lf ky.<br />
myrf mn idRsL <strong>dI</strong> sMvydnf nfl psIj irhf<br />
sI. acfnk vyiKaf jwbl iksy zUMGy icMqn<br />
mSQn ivc Auqiraf hoieaf sI. Ausdf<br />
ichrf gihr gMBIr <strong>qy</strong> AudfsI ivc lwQf<br />
hoieaf sI. myrI qwkxI qoN kuJ suafl pVH<br />
ky Auh boilaf, ‘Xfr, ieh qF iPLlm af,<br />
hornF a<strong>ny</strong>kF iPLlmF vrgI <strong>qy</strong> ieh iek<br />
idRsL af hor keIaF vrgf. pr aYvyN soc<br />
af geI idmfg ivc ik ieMj swcI muwcI<br />
hoxf eI aY iek idn. mY<strong>nUM</strong> lwg irhf ijvyN<br />
afpxf isvf bldf mYN sfkfr qwk ilaf<br />
hovy.’<br />
ey<strong>ny</strong> <strong>nUM</strong> aglf idRsL afieaf <strong>qy</strong> gwl<br />
afly tfly pY geI.<br />
cfcy TolHy <strong>dI</strong> aAuD <strong>nUM</strong> jIAU ky aSq<br />
puwg<strong>dI</strong> ivKfAux vflf jwbl iek idn afp<br />
vI AuhnIN rfhIN pY igaf. aSbrsr sLihr<br />
<strong>dI</strong>aF klf, sfihq <strong>qy</strong> siBafcfrk sPF<br />
ivc mfqm Cf igaf. sLhIdF dy<br />
sLmsLfnGft ivc Aus <strong>dI</strong> imRqk dyh lwkVF<br />
ivc icxI jf rhI sI. Auhdy s<strong>ny</strong>hIaF <strong>dI</strong><br />
iek swc drimafn sI ik jwbl ies DrqI nfloN nfqf<br />
qoV igaf sI. Auh sLKs ijs <strong>ny</strong> hr nfqf qoV inBfieaf,<br />
hr hIly XfrIaF pugfeIaF, a<strong>ny</strong>kF kMm kI<strong>qy</strong>, hjLfrF mIl<br />
quiraf, axigxq nftkF <strong>nUM</strong> afpxI inrflI <strong>qy</strong> inafrI<br />
adfkfrI nfl jIAUx jogy bxfieaf. Auh drvysL bMdf ijs<br />
kol anUTI qbIaq sI,ijs <strong>ny</strong> ijLMdgI ivc a<strong>ny</strong>kF<br />
dusLvfrIaF <strong>nUM</strong> shfiraf <strong>qy</strong> jIivaf. Aus nfl Kih Kih<br />
keI JwKV Juwly. hunfl dy qw<strong>qy</strong> idnF <strong>qy</strong> TMZIaF XwK rfqF<br />
vrgy kOVy iPwky aihsfs Auhdy aSg sMg rhy. Auh<strong>dI</strong> pivwqr<br />
soc <strong>ny</strong> iksy suafrQ dy bUhy dsqk nf idwqI. BfeI lflo <strong>dI</strong><br />
ivrfsq ivcoN imly <strong>ny</strong>k imhnqI hwQ kMmF ivc juty rhy.<br />
Auh k<strong>dI</strong> k<strong>dI</strong> dUr Klfa ivc vyKdf <strong>qy</strong> afpxy jIvn dy<br />
TMzy qw<strong>qy</strong> kuJ aiDafey suxfAuNdf, GVI pl leI gMBIr<br />
huMdf, KflI hwQF <strong>nUM</strong> mldf <strong>qy</strong> JfVdf, ‘bhuq ho igaf Xfr,<br />
koeI hor gwl kro, koeI lqIPf suxfE.’<br />
ivsLfl BIV ivc Kloqf mYN ies idRsL <strong>dI</strong><br />
sMvydnf ivc vih irhf sF. ikho ijhf swc<br />
sI, jo awKF sfhmxy sI? iek iek lwkV<br />
Auhdy ijsm Au<strong>qy</strong> DrI jf rhI sI. Auhdf<br />
vjUd lukdf jf irhf sI. hjLfrF nm awKF<br />
Aus<strong>nUM</strong> aSqm ivdfeI dy rhIaF sn. BfeI<br />
jI <strong>ny</strong> ardfs kIqI <strong>qy</strong> Auhdy puwqr golzI<br />
<strong>ny</strong> prflI dy Qwby <strong>nUM</strong> awg Cuhf ky lFbU<br />
lfieaf. awg iqV iqV krky mwc peI.<br />
myrIaF awKF awgy dovyN idRsL gwzmwz<br />
ho rhy sn. jwbl dy bol myry kMnF ivc<br />
gUMj rhy sn, ‘ieMj swcI muwcI hoxf eI aY<br />
iek idn. mY<strong>nUM</strong> lwg irhf ijvyN afpxf isvf<br />
bldf mYN sfkfr qwk ilaf hovy.’<br />
mYN afpxy aSdrlI vydnf kol Klo<strong>qy</strong><br />
afpxy imwqr dyv nfl sFJI kIqI. Aus<strong>ny</strong><br />
vI afpxI ismrqI ivcoN jwbl nfl juVI<br />
koeI gwl suxfeI. AudfsI sMGxy aflm<br />
ivc Aus dy chy<strong>qy</strong> afpxIaF XfdF ivcoN<br />
Aus nfl juVIaF gwlF sux suxf rhy sn.<br />
awg dy iqwKy ho rhy syk qoN bcdy ipCFh ho<br />
rhy sn. jwbl <strong>qy</strong> AunHF <strong>dI</strong> BOiqk ivwQ ivc<br />
vfDf ho irhf sI.<br />
iek swc drimafn sI ik jwbl ies<br />
DrqI nfloN nfqf qoV igaf sI. Auh sLKLs<br />
ijs <strong>ny</strong> hr nfqf qoV inBfieaf, hr hIly<br />
XfrIaF pugfeIaF, a<strong>ny</strong>kF kMm kI<strong>qy</strong>,<br />
hjLfrF mIl quiraf, axigxq nftkF <strong>nUM</strong><br />
afpxI inrflI <strong>qy</strong> inafrI adfkfrI nfl<br />
jIAUx jogy bxfieaf. Auh drvysL bMdf<br />
ijs kol anUTI qbIaq sI, ijs <strong>ny</strong> ijLMdgI<br />
ivc a<strong>ny</strong>kF dusLvfrIaF <strong>nUM</strong> shfiraf <strong>qy</strong><br />
jIivaf. Aus nfl Kih Kih keI JwKV<br />
Juwly. hunfl dy qw<strong>qy</strong> idnF <strong>qy</strong> TMZIaF XwK<br />
rfqF vrgy kOVy iPwky aihsfs Auhdy aSg<br />
sMg rhy. Auh<strong>dI</strong> pivwqr soc <strong>ny</strong> iksy<br />
suafrQ dy bUhy dsqk nf idwqI. BfeI lflo<br />
<strong>dI</strong> ivrfsq ivcoN imly <strong>ny</strong>k imhnqI hwQ<br />
kMmF ivc juty rhy.<br />
Auh k<strong>dI</strong> k<strong>dI</strong> dUr Klfa ivc vyKdf<br />
<strong>qy</strong> afpxy jIvn dy TMzy qw<strong>qy</strong> kuJ aiDafey<br />
suxfAuNdf, GVI pl leI gMBIr huMdf, KflI<br />
hwQF <strong>nUM</strong> mldf <strong>qy</strong> JfVdf, ‘bhuq ho igaf<br />
Xfr, koeI hor gwl kro, koeI lqIPf<br />
suxfE.’<br />
mYN jdoN Aus<strong>nUM</strong> nhIN sF imilaf qF<br />
socdf sF, Auh tI[vI[ ‘<strong>qy</strong> iPlmF df vwzf<br />
klfkfr hY, pqf nI ikho jI qbIaq df<br />
mflk hovy? aksr lok bulM<strong>dI</strong> <strong>dI</strong> iek<br />
awD tihxI ‘<strong>qy</strong> cVH ky afpxy hmsfieaF,<br />
imwqrF <strong>qy</strong> jfxkfrF qoN kMnI kqrf jFdy <strong>ny</strong><br />
<strong>qy</strong> iek ivwQ aKiqafr kr lYNdy <strong>ny</strong>. pr<br />
myrf ieh Brm Brm hI inkilaf. mYN jdoN<br />
vI Auh<strong>nUM</strong> imilaf, Auhdy pur KlUs aSdfjL<br />
qoN kIilaf igaf. Auhdf suBfa kmfl df<br />
sI. kmfl df TihrfE. gwlF ivc lwjLq.<br />
hwsdy <strong>qy</strong> msKry bol. agly <strong>nUM</strong> hsfAuNdf,<br />
afp Gwt hwsdf. hfjLr juafb. GVIaF<br />
plF ivc Auh<strong>dI</strong> iswDI sf<strong>dI</strong> idwK iek vwzy<br />
klfkfr dy Bys ivc vwt jF<strong>dI</strong>. Auh ijvyN<br />
mSc ‘<strong>qy</strong> Kloqf bol irhf huMdf, iqwKy <strong>qy</strong><br />
krfry sMvfd, mn cfhuMdf Auh hor boly <strong>qy</strong><br />
Auh<strong>nUM</strong> hor suxIey. Auh AuTdf bihMdf ieMj<br />
ijvyN iksy idRsL <strong>nUM</strong> sfkfr kr irhf hovy.<br />
Auh<strong>dI</strong> pihlkdmI nfl ‘mUrK mSzl’<br />
bxfieaf igaf. Auhdf kihxf sI, ‘koeI<br />
iqwKI cot krIey, koeI qkVf hlUxf deIey,<br />
hfsy hfsy ivc koeI zUMGI gwl krIey. asIN<br />
ies bYnr Qwly kuJ vDIaf <strong>qy</strong> XfdgfrI<br />
smfgm kI<strong>qy</strong>. jwbl <strong>dI</strong> sLmUlIaq iksy<br />
vI smfgm <strong>nUM</strong> XfdgfrI bxf dyx dy kfbl<br />
sI.<br />
kyNdrI pSjfbI lyKk sBf vloN<br />
clfieaf rvI-pfsL cyqnf kfrvF asIN<br />
Auhdy Pokl puafieMt vfly Gr qoN<br />
afrMiBaf. a<strong>ny</strong>kF imlxIaF, keI bYTkF,<br />
axigxq gwlF <strong>qy</strong> lqIPy ey<strong>ny</strong> ik ijh<strong>dI</strong><br />
hwd eI koeI nf. jd kdy Pokl puafieMt<br />
vl inklxf- kihxf, ‘clo jwbl bfby <strong>nUM</strong><br />
iml afeIey.’<br />
afKrI vfr AudoN iml bYTy jdoN asIN<br />
ipSz kotlI Zoly sLfh qoN mfqf hrbMs kOr<br />
-mnjIq kOr brfV<br />
myrIaF iqMn BYxF a<strong>qy</strong> iek Brf sI.<br />
mYN sfiraF ivcoN vwzI sI a<strong>qy</strong> myrf Brf<br />
sB qoN Cotf sI. mYN nhIN jfx<strong>dI</strong> mF bfp<br />
df ipafr kI huMdf hY. jdoN <strong>dI</strong> mYN surq<br />
sMBflI sI mYN bykdrI, nPLrq a<strong>qy</strong> gflHF<br />
df hI sfhmxf kIqf sI.<br />
BYxF ivcoN CotI BYx <strong>dI</strong> kuJ kdr<br />
sI, ikAuNik Auh vIr <strong>dI</strong> bFh PV ky lY ky<br />
afeI sI. myry Brf df nFa rfj kumfr<br />
sI. mF bfp <strong>ny</strong> Aus<strong>nUM</strong> bhuq isr cVHfieaf<br />
hoieaf sI. Auh sfrf idn sf<strong>nUM</strong> mfrdf,<br />
gflHF kwZdf, vfl puwt idMdf a<strong>qy</strong> cIjLF<br />
zolH idMdf, myrI mF Aus <strong>nUM</strong> kuJ nf kihM<strong>dI</strong>,<br />
sfzI qF mjfl hI kI sI. rfj kumfr <strong>nUM</strong><br />
cMgf Kfx <strong>nUM</strong> a<strong>qy</strong> cMgf pfAux <strong>nUM</strong> imldf,<br />
mF rfq <strong>nUM</strong> Aus <strong>nUM</strong> suw<strong>qy</strong> <strong>nUM</strong> AuTf ky lwK<br />
imSnqF krky duwD a<strong>qy</strong> bdfm <strong>dI</strong>aF<br />
igrIaF idM<strong>dI</strong>, Auh hwQ mfr ky sfrf duwD<br />
zolH idMdf.<br />
mYN soc<strong>dI</strong> kfsL! mYN muMzf huM<strong>dI</strong>, ikMnf<br />
XfdgfrI smfgm kr ky muVy. mSc vloN<br />
jwbl <strong>dI</strong> sfQI klfkfr bIbI jiqMdr kOr<br />
<strong>nUM</strong> iek aYvfrz dy ky snmfnq kIqf igaf<br />
sI.<br />
asF ieh mihsUs kIqf sI ik ieh<br />
snmfn qF hI sMpUrn hovygf, jy nfl jwbl<br />
<strong>nUM</strong> vI snmfnq kIqf jfey. so mYN <strong>qy</strong> <strong>dI</strong>p<br />
dyivMdr <strong>ny</strong> Auh<strong>nUM</strong> jf afpxy ies PYsly<br />
bfry dwisaf <strong>qy</strong> cwlx leI iqafrI bMnHx<br />
qlivMdr isMG<br />
<strong>nUM</strong> ikhf. Auh hwsidaF ikhf, ‘iqafrI <strong>nUM</strong><br />
kI af? srdfrF <strong>dI</strong> pwg bwJI hovy qF Auh<br />
iqafr eI huMdy af. clo, mYN iqafr eI<br />
aF.’<br />
smfgm ivc sLfml lok afK rhy<br />
sn, ‘Eh af vf hrBjn jwbl, ijhVf<br />
tI[vI[ ‘<strong>qy</strong> afAuNdf. vyKx <strong>nUM</strong> qF afm ijhf<br />
bMdf. afE jLrf imlIey qF shI.’<br />
afpxy pRsLMskF ivc iGiraf jwbl<br />
byinafjL sI. asIN ijvyN hwsdy Kyzdy gey<br />
AuvyN sLugl mylf krdy pr<strong>qy</strong>. Pokl<br />
puafieMt dy moV ‘<strong>qy</strong> Aus kfr rukvfeI,<br />
‘iek imSt jLrf, QoVHf lUxy slUxy df jugfV<br />
kr leIey.’<br />
‘rihx dyeIey. Pyr shI kdy.’ mYN hyTF<br />
jf rhy isaflI idn vl vyK ky ikh.<br />
pr Auh bijwd sI, ‘hwd ho gI Xfr,<br />
Pyr nfl Pyr vyKFgy, qUM rok gwzI.’<br />
mYN bryk mfrI <strong>qy</strong> Auhdy nfl mYN<br />
Auqiraf. asIN dukfnF qoN sfmfn lY rhy<br />
sF. Auh kih irhf sI, ‘Xfr gMZy vI lY<br />
leIey, QoVHf adrk vI, lsx vI puaf<br />
leIey, pqf nI Gr hovy ik nf?’<br />
‘aYvyN Kycl krI jf rhy E.’ mYN ikhf.<br />
‘Kycl kfh<strong>dI</strong> Xfr? Cwizaf vI kr<br />
gwl.’<br />
asIN Auhdy Gr phuMcy. koeI Auhlf<br />
Cupf qF hY nhIN sI. mYN ikhf, ‘Cwzo jwbl<br />
sfihb, qVkf mYN lfAunf.’<br />
rsoeI ivc iKlry BFzy. byqrqIb<br />
cIjLF. sPfeI <strong>dI</strong> sL<strong>dI</strong>d Gft. asF rl ky<br />
koisLsL kIqI ik kuJ qF QF isr ho jfey.<br />
Auh myry nfl lUx msfly lwBdf irhf.<br />
ivc ivc afKdf, ‘pqf nI ikwQy aY imrcF?<br />
ikwQy af iGE? Gr huMdf suafxI nfl. qUM<br />
ds Xfr mYN kI krF?’<br />
Gr <strong>dI</strong>aF ijLMmyvfrIaF <strong>qy</strong> loVF-QuVHF<br />
qoN inrlyp sfzI BfbI iek pfsy bYTI sI.<br />
Aus<strong>nUM</strong> nf afey <strong>dI</strong> pCfx hY nf gey <strong>dI</strong><br />
koeI pRqIq. mYN Auhdy vl vyiKaf, rwb df<br />
jIa, qrs df pfqr bixaf ipaf sI.<br />
jwbl boilaf, ‘kI krF mYN iehdf? jdoN<br />
vI rsoeI ivc vV<strong>dI</strong> hY koeI nf koeI<br />
nuksfn krf bihM<strong>dI</strong> hY. hor kuJ nhIN qF<br />
afpxf eI hwQ mUMh lUh lYN<strong>dI</strong> af.’<br />
aijhy vyly siQqI <strong>nUM</strong> boJl bxnoN<br />
rokx leI Auh<strong>ny</strong> hmysLf vFg ikhf, ‘cwl<br />
Cwz Xfr, koeI hor gwl kr, lY PV<br />
iglfsIaF, pf mfsf mfsf. vyK kuJ rfVH<br />
lwgI ik nhIN?’<br />
dfrU pIx vyly Auhdf qkIaf klfm<br />
sI, ‘afE KyzIey.’<br />
Auh<strong>dI</strong> iPqrq ivc Kyz sI. Kyz, Xfin<br />
jIE, adfkfrI kro, hwso, icMqfvF iPkrF<br />
<strong>nUM</strong> BFj idE, kuVwqx <strong>nUM</strong> sMGo lfh idE.<br />
Auh kihMdf, ‘ies Kyz dy pw<strong>qy</strong> vMzy jf cuwky<br />
<strong>ny</strong>. jo imilaf, Auhdy nfl Kyzo. ipwCy nf<br />
hto, iCwQy nf pvo, ijMnf vDIaf Kyz skdy<br />
E, Enf vDIaf Kyzo.’<br />
Auh<strong>ny</strong> a<strong>ny</strong>kF nftk Kyzy, keI<br />
mihPlF KyzIaF. dfrU pINidaF, imwqrF nfl<br />
hwsidaF, lqIPybfjLI kridaF, adfkfrI<br />
kridaF Auh AudfsI <strong>nUM</strong> <strong>ny</strong>Vy nf Ptkx<br />
idMdf. idn df kOVf iPwkf jIivaf, Auh sLfmI<br />
vlHyt ky prHy suwtdf <strong>qy</strong> nINd <strong>dI</strong> buwkl ivc<br />
pnfh lY lYNdf. svyry AuTdf <strong>qy</strong> awzy awgy<br />
bYT afpxI rojLI rotI dy jugfV ivc juwtdf.<br />
Auhdy hwQ ivc lwkV dy toty kMiGaF, cYWs<br />
borzF, ipafidaF <strong>qy</strong> hor afikRqIaF ivc<br />
vt jFdy. ivc ivcfly jy sfzy vrgf koeI<br />
bylI jf Dmkdf qF Auh ipwCy lwgy motr dy<br />
sivwc <strong>nUM</strong> AuNgl nfl nwpdf <strong>qy</strong> kwpiVaF<br />
Aupr pey bUry <strong>nUM</strong> JfVdf AuTdf <strong>qy</strong> kihMdf,<br />
‘afE KyzIey.’<br />
aSqly idn vI Auh hfsy hfsy ivc eI<br />
Kyz igaf. ipwCy jdoN Auh koTy qoN izwg ky<br />
guwJIaF swtF luaf bYTf sI <strong>qy</strong> ikM<strong>ny</strong> hI idn<br />
hspqfl dfKl irhf sI. Auh<strong>ny</strong> isKrF df<br />
srIrk ksLt Jwilaf, pr bc inkilaf.<br />
iksy <strong>nUM</strong> AumId nhIN sI.<br />
Auh bc igaf <strong>qy</strong> smF pf ky qurn<br />
iPrn lwgf. hOlI-hOlI afpxy kMmF ivc<br />
srgrm ho igaf. CwzIaF mihPlF jfien<br />
kr leIaF.<br />
Thfky gUMjx lwgy. Auh muV jIAUx<br />
lwgf ik acfnk Kyz igaf. Auhdf isvf<br />
bl irhf sI, lt lt. mfXUsI nfl iGry<br />
Auhdy irsL<strong>qy</strong>dfr, sfQI klfkfr, afm<br />
jfxkfr glI guaFZ dy lok afihsqf<br />
afihsqf ipwCy ht rhy sn. mY<strong>nUM</strong> lwgf ijvyN<br />
jwbl ipwCoN af ky moZy <strong>nUM</strong> Cuhygf <strong>qy</strong> khygf,<br />
‘Cwzo Xfr, ieh rox Dox duwK drd <strong>dI</strong>aF<br />
gwlF. afE bYTIey <strong>qy</strong> KyzIey.’<br />
mOq <strong>nUM</strong> JkfnI idM<strong>dI</strong>aF kuVIaF-icVIaF<br />
mfrdY rfj kumfr sf<strong>nUM</strong>, jy ieh nf hI<br />
huMdf[[[[mYN mF dy zr qoN aSdr qwk kMb<br />
jF<strong>dI</strong>.<br />
Pyr myrf ivafh ho igaf. mYN vI iek<br />
kuVI <strong>dI</strong> mF bx geI. shury Gr vI myrI<br />
kdr Gt geI, ikAuNik myrI jTfxI kol<br />
do muMzy sn. jdoN mYN dUjI vfr mF bxn<br />
vflI sI qF pirvfr dy sfry hI mYNbr,<br />
myrI sws, shurf, pqI, jyT afid ies<br />
iPkr ivc sn ik ik<strong>qy</strong> kuVI nf hovy tYst<br />
jLrUr krvf lYxf cfhIdf hY.<br />
sws <strong>dI</strong> BqIjI zfktr sI. corI-iCpy<br />
Aus qoN tYst krvfieaf igaf. irport<br />
ivc kuVI hI dwsI. Aus idn Gr df mfhOl<br />
Audfs a<strong>qy</strong> AulJx Biraf irhf. PYslf<br />
hoieaf ik kwlH <strong>nUM</strong> grBpfq (abOrsLn)<br />
krvf idaFgy, kuVIaF nfl Gr qF nhIN<br />
Brnf. mYN Aus rfq bhuq roeI. rwb <strong>nUM</strong> lwK<br />
AulFBy idw<strong>qy</strong>, afpxI iksmq <strong>nUM</strong> koisaf.<br />
ikMnf cMgf huMdf jy muMzf huMdf. ikMnIaF<br />
vDfeIaF iml<strong>dI</strong>aF. miTafeIaF<br />
vMzdy[[[[myrf pqI jo ipwT krI ipaf sI,<br />
ieMj nf krdf[[[[Auh ikMnf mfx mihsUs<br />
krdf[[[mYN vI PuwlI nf smfAuN<strong>dI</strong>. acfnk<br />
myry nfl suwqI peI myrI DI qRbkI a<strong>qy</strong><br />
buwlH tyr ky hfAuNky Brn lwgI. mYN Aus<strong>nUM</strong><br />
cuwk ky afpxI go<strong>dI</strong> ivc pf ilaf. mY<strong>nUM</strong><br />
lwgf ijvyN Auh mYN hI hovF. mYN Guwt ky<br />
Aus<strong>nUM</strong> afpxI CfqI nfl lf ilaf, myrIaF<br />
awKF ivcoN hMJUaF <strong>dI</strong>aF JVIaF lwg<br />
geIaF.<br />
mYN Aus<strong>nUM</strong> ipafr kIqf, Aus df mUMh<br />
cuMimaf[[[myry aSdroN afvfjL inklI<br />
nhIN[[[nhIN[[[mYN <strong>qy</strong>ry nfl Auh kuJ nhIN<br />
hox idaFgI jo myry nfl hoieaf hY. agly<br />
idn myrf PYslf sux ky sfry suMn ho gey,<br />
myrI sws bolI hYN! kI ikhf, bws do kuVIaF<br />
hI rwKyNgI[[[mwq mfrI geI ey <strong>qy</strong>rI[[[kI<br />
kryNgI qUM do pwQrF df.<br />
mYN ikhf, ‘iek <strong>nUM</strong> mYN ikrn by<strong>dI</strong><br />
vrgI bxfvFgI a<strong>qy</strong> dUjI <strong>nUM</strong> klpnf<br />
cfvlf vrgI[[[.’
sfl 10 aMk 15 <strong>pMjfb</strong> tfeImjL 11 aprYl 2009 (33)<br />
lVIvfr nfvl<br />
Bfg - 1<br />
‘‘Auie af jf pfl, PIs Br deIey!’’<br />
cr<strong>ny</strong> df bol sux ky Auh BvMqr ky Aus<br />
vl Jfikaf. hrpfl df bdrMg hoieaf<br />
mUMh qfV ky cr<strong>ny</strong> <strong>ny</strong> iPr puwiCaf, ‘‘kI<br />
gwl?’’<br />
‘‘myrf qF Xfr nF eI hY-nI ilst<br />
ivc!’’<br />
‘‘hwiCaf!’’ cr<strong>ny</strong> df vI srIr<br />
sUiqaf igaf. Aus Kud sfrI ilst pVHI,<br />
hrpfl sLbd swcmuwc ikDry rVkdf vI<br />
nhIN sI.<br />
‘‘ieh ikvyN ho skdf Xfr, jdoN mY<strong>nUM</strong><br />
pSjfh prsYNt vfly <strong>nUM</strong> dfKlf iml igaf,<br />
qY<strong>nUM</strong> Pst zvIjLn vfly <strong>nUM</strong> ikvyN nhIN<br />
imlUgf?”<br />
afKdf Auh hrpfl <strong>nUM</strong> bFhoN PV ky<br />
zfierYktr dy dPLqr vl iKc quiraf,<br />
dPLqr dy kol bYTy cpVfsI <strong>ny</strong> jdoN AunHF<br />
<strong>dI</strong> gwl suxIN, Aus<strong>ny</strong> bgYr kuJ afiKaF,<br />
hwQ df iesLfrf nfl dy kmry vl kr idwqf,<br />
ijwQy keI idn pihlF Pfrm PVf ky gey<br />
sn. aSdr iqMn cfr klrk afpxy kMm<br />
ivc msq sn. vfhvf smF AunHF dovF <strong>nUM</strong><br />
kuJ suiJaf vI nf, Auh kI afKx. jdoN<br />
AunHF iJjkidaF gwl sLurU kIqI, klrk<br />
<strong>ny</strong> AunHF <strong>dI</strong> gwl vl kMn hI nf kiraf. do<br />
iqMn vfrI kihx ‘<strong>qy</strong> jdoN bfbU <strong>ny</strong> AunHF vl<br />
ibnF kuJ afiKaF, awKF nfl hI puwiCaf,<br />
qF crnf hrpfl vl Jfikaf, klrk <strong>ny</strong><br />
iKJ ky ikhf,<br />
“dwso beI kI gwl aY?”<br />
‘‘gwl aY jI.’’ cr<strong>ny</strong> <strong>dI</strong> vrFzy vflI<br />
bVHk hux iswlI ho geI <strong>qy</strong> Auh Pyr hrpfl<br />
vl Jfikaf a<strong>qy</strong> kfhlI nfl boilaf,<br />
‘‘ies muMzy <strong>dI</strong> Pst zvIjLn aY, dsvIN<br />
‘coN ieh<strong>nUM</strong> dfKLlf ikAuN nhIN imilaf. asIN<br />
iehI[[[.’’<br />
bfbU <strong>ny</strong> pqly-CINt ijhy gory lgr<br />
vrgy cuwp cfp Klo<strong>qy</strong> hrpfl vl vyiKaf,<br />
‘‘ieh jwtF df muMzf aY?’’<br />
‘‘hF jI.’’<br />
‘‘bws iPr ies <strong>nUM</strong> azimsLn nhIN<br />
imlygI.’’<br />
‘‘ikAuN[[[?’’<br />
bfbU <strong>ny</strong> awKF ivc qfa Br ky cr<strong>ny</strong><br />
vl dyiKaf, isr mfr ky muMzy dy AuWjzpuxy<br />
bfry aPsos jfhr kridaF itkf ky<br />
afiKaf, ‘‘ikAuN df mqlb kfkf, puwCo jf<br />
ky zfierYktr qoN jF srkfr qoN!’’<br />
crnf iek GurkI nfl hI Tr igaf.<br />
‘‘pr[[pr mY<strong>nUM</strong> pSjfh prsYNt nfl<br />
eI dfKlf iml igaf.’’<br />
klrk <strong>ny</strong> ‘huMh’ kih ky isr mfiraf.<br />
nfl dy bfbU <strong>ny</strong> dwisaf, ‘‘BfeI sf<strong>nUM</strong><br />
klrkI <strong>dI</strong> qnKfh iml<strong>dI</strong> aY. srkfr dy<br />
kf<strong>nUM</strong>n dwsx <strong>dI</strong> nhIN. jF rwb <strong>nUM</strong> afKo,<br />
ies <strong>nUM</strong> mjHbIaF dy Gr jnm idMdf!’’<br />
cr<strong>ny</strong> df rMg bfhr bfrI ivc <strong>dI</strong><br />
idsdy ryqly vfhxF vrgf ho igaf.<br />
hrpfl kuJ bol hI nf sikaf. awKF ivc<br />
syk vI slHfbf ijhf ho igaf sI, aSdr<br />
gl qoN Qwly kuJ irJ irhf sI. bfbUaF <strong>nUM</strong><br />
pihlF qF muMizaF ‘<strong>qy</strong> byhwd guwsf afieaf,<br />
pr AunHF dy Edry ichry vyK ky iek nrm<br />
Aumr jfpdy klrk <strong>ny</strong> smJfieaf, ‘‘kfkf<br />
eys muMzy <strong>nUM</strong> dfKlf mYrt dy afDfr ‘<strong>qy</strong><br />
nhIN imilaf, smJy? <strong>qy</strong> qY<strong>nUM</strong> mjHbIaF df<br />
muMzf hox krky aYzimsLn imilaf ey.<br />
nhIN, pSjfh prsYNt vfly <strong>nUM</strong> qF ieh kflj<br />
df gyt nhIN lMGx idMdy.’’<br />
GridaF <strong>ny</strong> hrpfl df Auqiraf mUMh<br />
iKVk vVidaF sfr vyK ilaf sI. pr<br />
krmjIq isMG kuwsf<br />
Auh cuwp cfp iswDf aSdr jf ky mSjy AuW<strong>qy</strong><br />
pY igaf. sfhb kur <strong>qy</strong> blbMq kur <strong>nUM</strong> svyr<br />
vflI cVHq df rMg Auizaf lwigaf <strong>qy</strong> Auh<br />
AuWT ky Aus dy mgr aSdr clIaF geIaF.<br />
pfl sx kwpVI kMD vl mUMh krI ipaf<br />
sI. sfhb kur <strong>ny</strong> hlUixaF pr Aus AunHF<br />
vl mUMh nf Pyiraf,<br />
‘‘vy muMizaf! kI gwl qUM aSdr af ky<br />
kfhqoN pY igaf?’’<br />
hrpfl <strong>ny</strong> AunHF vl vyKx qoN ibnF<br />
AuWqr idwqf,<br />
‘‘bws aYvyN eI!’’<br />
‘‘aYvyN eI!’’ BfbI <strong>ny</strong> hYrfn ho ky,<br />
afpxIaF BvwqrIaF awKF PulfAuNidaF <strong>ny</strong>Vy<br />
ho ky afiKaf, ‘‘qUM qF ieAuN af ky pY igaf<br />
ijvyN kuVI dwb ky afieaF hovy.’’<br />
sfhb kur <strong>ny</strong> mwQy AuW<strong>qy</strong> afpxf Kurdrf<br />
hwQ Dr ky mfmUlI ijhI dfb idMidaF<br />
puwiCaf, ‘‘ik<strong>qy</strong> buKfr qF nhIN ho igaf?’’<br />
sfhb kur <strong>nUM</strong> afpxI nroeI kfTI ivc<br />
Jrn Jrn <strong>dI</strong> afvfjL mihsUs hoeI, Aus<br />
mSjy AuW<strong>qy</strong> bihMidaF, vwKI pr<strong>ny</strong> lMmy pey<br />
muMzy dy pYrF ivcoN gurgfbI lfh ky Qwly<br />
rwK idwqI, pYr psI<strong>ny</strong> nfl iBwjy pey sn.<br />
blbMq kur <strong>ny</strong> pytI qoN dwB df pwKf cuwk ky<br />
hvf JwlxI sLurU kr idwqI. sfhb kur <strong>ny</strong><br />
aihl pey hrpfl dy vyl mwCI vrgy srIr<br />
<strong>nUM</strong> QF QF qoN dwibaf, sfrf bdn kosy kosy<br />
syk nfl miGaf ipaf sI.<br />
‘‘vy pfl!’’ BfbI <strong>ny</strong> iPkrmSd hMuidaF<br />
iqwKI afvfjL ivc puwiCaf, pr awgoN koeI<br />
jvfb nf afieaf, cuwp sF sF kr rhI sI.<br />
sfhb kur <strong>ny</strong> Aus <strong>nUM</strong> dovF hwQF nfl moiZaF<br />
koloN PV ky vfhvf jLor nfl hlUixaf,<br />
“vy muMizaf! qUM boldf kfhqoN nhIN?<br />
dfKl ho igaf?’’ pr pfl <strong>ny</strong> koeI AuWqr<br />
nf idwqf. sfhb kur <strong>ny</strong> QoVy ijhy hrKL<br />
nfl afiKaf, ‘‘vy pfl![[[Poat! AUNeI<br />
guMnr vwtf bixaf ipaF! asIN kdoN <strong>dI</strong><br />
BkfeI krI jfnIaF.’’<br />
blbMq kur <strong>ny</strong> pUry jLor nfl Aus<strong>nUM</strong><br />
afpxy bl krn df Xqn kIqf, pr Aus<br />
srIr akVf ilaf a<strong>qy</strong> guwsy nfl Bwj ky<br />
ipaf, ‘‘qusIN ikAuN myry kMn Kfx lwgIAuN.’’<br />
sfhb kur <strong>ny</strong> sqIr vFg pey muMzy<br />
vl awKF ivc gihr Br ky rqf hrKL nfl<br />
iqVk ky afiKaf, ‘‘Pot aOqF df XwBlf!<br />
aKy gDy <strong>nUM</strong> dyeIey lUx Auh aFhdf myry<br />
kMn pftdy aY!’’<br />
BfbI ajy vI Aus<strong>nUM</strong> JUx JUx puwC<br />
rhI sI, sfhb kur <strong>ny</strong> bfhr jFidaF<br />
blbMq kur <strong>nUM</strong> ksvyN bol nfl afiKaf,<br />
‘‘cl dPf kr nI. iksy <strong>ny</strong> kusL afiKaf<br />
hovy qF vI aY. jF inafxf mUMhoN dwsy beI<br />
by jI afh gwl aY. svyry pYsy dy ky qoiraf.<br />
AUeIN bUQf sujf ky pY igaf!’’<br />
pr blbMq kur hfly vI rotI Kfx<br />
bfry afK rhI.<br />
‘‘afpy Juls lAUgf jdoN BuwK lwgI.<br />
mYQoN nhIN pUsL pUsL huM<strong>dI</strong>. CI GoiVaf, pfxI<br />
pI.’’<br />
sfhb kur afpxI afdq muqfbk<br />
bol<strong>dI</strong> rhI. do iqMn bfr aSdr lMmy pey<br />
pfl vl vyiKaf, Ausdf mUMh ajy vI kMD<br />
vl hI sI, Aus blbMq kur <strong>nUM</strong> afiKaf,<br />
‘‘kfhVnI ‘coN duwD lfh ky srHfxy rwK af!<br />
BuwKf hoAUgf! ieh qF suMnI sujf ky pY jFdy<br />
aY! myrf qF aSdr qVpdf aY! juafk koeI<br />
gwl dwsy! rus rus pqf nhIN kfhqoN ivKfAuNdy<br />
aY!’’<br />
iKVk Kulx <strong>dI</strong> afvfjL afeI, Aus<br />
bfhr vl vyiKaf, DIrf mwJF leI nrm<br />
nrm hry kfcVy <strong>dI</strong> inwkI ijMnI BrI lY ky<br />
aSdr afieaf. BrI suwt ky Aus isr AuW<strong>qy</strong><br />
psI<strong>ny</strong> nfl iBwijaf prnf lfh ky ichrf<br />
pUMJidaF kfhlI nfl boilaf, ‘‘pfxI<br />
idAu!’’<br />
BfbI <strong>ny</strong> cuwp cfp pfxI df glfs<br />
Biraf a<strong>qy</strong> aSdr vl vyK ky glfs DIry<br />
<strong>nUM</strong> PVf idwqf. DIry dy lmUqry a<strong>qy</strong> suwky<br />
ijhy ichry AuW<strong>qy</strong> hfsI inwqrI, ‘beI aSdr<br />
pfVHf jvfn ikvyN qfp vfilaF vFgU lmlyt<br />
hoieaf ipaf?’’<br />
Ausdy AuWqr ivc koeI nhIN boilaf.<br />
DIry <strong>ny</strong> TMZy pfxI df glfs iek vfrI hI<br />
Kqm kr idwqf. Ausdy aSdr sLFqI psr<br />
geI, glfs kMDolI AuWpr rwK ky Auh Pyr<br />
boilaf, ‘‘ikvyN aY beI pfVHf jvfn pihly<br />
idn eI pVHfeI <strong>ny</strong> suwt ilaf! ieh qF ieAuN<br />
lMmf ipaf ijvyN bIkf<strong>ny</strong>roN qur ky afieaf<br />
huMdY!’’<br />
DIrf inwkIaF inwkIaF hws hws gwlF<br />
krdf, pfsy vflI bYTk ivcoN kuJ lwBx<br />
lwg ipaf.<br />
cr<strong>ny</strong> qoN irsk<strong>dI</strong> irsk<strong>dI</strong> gwl brfV<br />
horF kol clI geI. AunHF sfiraF<br />
aYl[afr[aYm[ kfilj ivc afrts ilaf<br />
sI. hrpfl <strong>nUM</strong> vI AunHF mnf ilaf. Ausdy<br />
icwqoN hux sfieMs pVHn df cfa mwTf pY<br />
cuwkf sI. aFZI guaFZI ipSzF dy muMzy rl<br />
ky Auh cOdF pSdrF df jQf bx gey sn.<br />
iswDvF byt qwk Auh sfieklF ‘<strong>qy</strong> jFdy.<br />
PuwlF vrgy iKVy ichiraF vfly lYrI Aumr<br />
ivc kbUqrF dy JuMzF vFg gutkdy vyKx<br />
vfilaF <strong>nUM</strong> cMgy lgdy. pr kdy kdy BYVy<br />
vI byhwd jfpdy, jdoN awlHVpuxy <strong>dI</strong> msqI<br />
ivc glq hrkqF krdy. bwsF dy aVb<br />
kMzktrF nfl Auh Jwt hI AulJ jFdy.<br />
pihly sfl Auh kflj <strong>dI</strong> ijLMdgI <strong>nUM</strong> vyK<br />
vyK hYrfn rih jFdy. kuVIaF mgr<br />
mtrgsLqI krdy muMzy AunHF <strong>nUM</strong> bury lgdy.<br />
pr kdy kdy Auh afp vI aijhIaF gwlF<br />
`<strong>qy</strong> AuqfrU ho jFdy. iek idn bfhr DM<strong>ny</strong> dy<br />
hotl ‘<strong>qy</strong> cfh pINidaF bfhr sVk ‘<strong>qy</strong><br />
gutk<strong>dI</strong>aF jF<strong>dI</strong>aF kuVIaF vl vyK ky<br />
hrpfl <strong>ny</strong> kulvMq <strong>nUM</strong> bFh vlf ky moh<br />
ijhy ivc Jtkf mfr ky afpxy nfl<br />
GuwtidaF ikhf, ‘‘suxf Pyr <strong>qy</strong>ry vfly dfxyN<br />
df kI hfl aY?’’<br />
hrpfl <strong>dI</strong> cul-bulI gwl ‘<strong>qy</strong> Auh<br />
sfry jxy Thfkf mfr ky hws pey. idlrfj<br />
dy ichry ‘<strong>qy</strong> motIaF kflIaF awKF<br />
ilsLkIaF,<br />
‘‘brfVf, AuN qF qUM afKyNgf beI kihMdy<br />
aY, dfxf <strong>qy</strong>rf PYNsI aY. pqf nhIN Xfr<br />
iehdy kol ikhVI igwdV isMGI aY. do iqMn<br />
sflF qoN nfl hI icMbiVaf iPrdY.’’<br />
‘‘vIiraf afpxy kol ikhVI igwdV<br />
isMGI hoxI aY!’’ brfV <strong>ny</strong> musLkI rMg ivc<br />
hor rMg GolidaF ikhf, ‘‘rMg rUp qF<br />
bfeI Qozy kol aY!’’ a<strong>qy</strong> afp hI Auh hws<br />
ipaf.<br />
pwpU <strong>ny</strong> ivckfroN gwl tukidaF pfl<br />
vl afpxy bynUr ijhy ichry AuW<strong>qy</strong> hfsf lY<br />
aFdf, ‘‘jy jMtf vYlI huMdf, Auh<strong>ny</strong> pfl <strong>nUM</strong><br />
afKxf sI, aYs dfxy ‘c ikhVI gwl df<br />
Gftf aY.’’<br />
‘‘<strong>qy</strong>rI mF <strong>dI</strong>[[[qKfxf.’’<br />
pr pwpU <strong>nUM</strong> hsdf vyK ky Ausdf<br />
afpxf mwkI dy afty vrgf rMg hor iKV<br />
AuWiTaf.<br />
‘‘pfl gfl nf kwiZaf kro beI!’’<br />
brfV <strong>ny</strong> imwTq nfl afiKaf, ‘‘suxn vflf<br />
kI afKUgf, muMzy zftI PftI qF pUry aY.<br />
pwgF GoVy dy pOV vrgIaF bMnHI iPrdy<br />
aY[[[.’’<br />
idlrfj <strong>ny</strong> hfsy nfl CyqI dy ky<br />
afiKaf, ‘‘jdoN boldy aY mUMhoN gulfb dy<br />
Puwl eI ikrdy aY.’’<br />
hrpfl df aSdr mFdf pY igaf, pr<br />
Auh boilaf, ‘‘ieh<strong>nUM</strong> sfly imsLk mIxy<br />
ijhy <strong>nUM</strong> kflj df pfh cV igaf. skUl ‘c<br />
pqf ey puwq kMn ‘c pfieaf nhIN sI rVkdf<br />
huMdf.’’<br />
‘‘sohixaf Auh vyly lwd gey.’’<br />
idlrfj <strong>nUM</strong> afpxf afp mihkdf jfipaf,<br />
‘‘ieh kflj aY. no nfilj ivdafAUt<br />
kflj. smiJaf pwiTaf.’’<br />
‘‘awgy vI afK.’’ pwpU <strong>ny</strong> afpxI<br />
isafxp drsfeI,<br />
‘‘no lfeIP ivdafAUt vfeIPL.’’<br />
‘‘qY<strong>nUM</strong> vI qKfxF ijhVy huxy bhUaF<br />
dy sup<strong>ny</strong> afAuNdy aY. AudoN <strong>qy</strong>ry vrgy dy<br />
icwqVF `<strong>qy</strong> pYNt nhIN KV<strong>dI</strong> huM<strong>dI</strong>.’’<br />
‘‘brfVf awj <strong>qy</strong>ry afVI <strong>nUM</strong> kI ksr<br />
ho geI.’’ idlrfj <strong>ny</strong> Pyr hws ky afiKaf,<br />
‘‘awj qF ZuT ‘<strong>qy</strong> mwKI nhIN bYTx idMdf.’’<br />
‘‘Auie ieh qF afpxf hIrf bMdf aY!’’<br />
hrpfl <strong>nUM</strong> Aus bFh vlf ky vwKI koloN<br />
polI ijhy kuqkuqI kridaF Guwt ilaf.<br />
idlrfj <strong>ny</strong> afpxI KcrI awK pwpU vl<br />
suwtI, pr pwpU <strong>ny</strong> awgoN Aus qrHF df iesLfrf<br />
nf idwqf. hrpfl <strong>ny</strong> ies bfr awKF ivc<br />
gihr Br ky vyiKaf,<br />
‘‘bfhmxf mY<strong>nUM</strong> lgdf ey, <strong>qy</strong>ry idn<br />
QoVy aY.’’<br />
‘‘pfl Xfr, qUM qF aYvyN eI mwQy iqAUVI<br />
pf lYNdf eyN. brfV qUM dws mYN ieh<strong>nUM</strong> kI<br />
afiKaf?’’<br />
‘‘hwCf, ajy afiKaf nhIN, Pyr cMgI<br />
qrHF afK. nfly cor nfly cqurfeI. bhuq<br />
icr qusIN lokF <strong>nUM</strong> AuWlU bxfieaf.’’<br />
‘‘AudoN sfly KIr Kfx dy mfry afiKaf<br />
krn, sfQoN ibnF hor koeI ividaf pVH eI<br />
nhIN skdf.’’ pwpU <strong>ny</strong> AuWcI afvfjL ivc<br />
bFh vI AuqFh KVI kr idwqI.<br />
‘‘ienHF df rfj afpxy AuW<strong>qy</strong> hux vI<br />
aY.’’ brfV <strong>ny</strong> hOlI ijhf mskIn hfsy<br />
nfl afiKaf.<br />
idlrfj Tr igaf. Ausdy ichry ’<strong>qy</strong><br />
iglfnI Auqr afeI. pwpU <strong>ny</strong> cFvl ky<br />
puwiCaf, ‘‘idlrfj <strong>qy</strong>rI kI lg<strong>dI</strong> Auie,<br />
BUaf ik mfsI?’’<br />
pSzq <strong>ny</strong> AunHF vl KisLafnI hfsy nfl<br />
vyiKaf. hrpfl Ausdf ilwsf ijhf ichrf<br />
vyK ky hsdf lot pot ho igaf.<br />
‘‘cwl guwsf nf kr myrf mwl, sfzy<br />
vloN qF cfhy byby bxf lY! sf<strong>nUM</strong> kI ieqrfjL<br />
aY.’’<br />
brfV df hfsf jLor nfl iqVkdf<br />
dukfnoN bfhr clf igaf, sVk lMGdy muMzy<br />
AunHF vl Jfky. Aus afpxIaF ikqfbF<br />
cuwkidaF Klo ky afiKaf, ‘‘afAu clIey!<br />
jfx idAu! ivcfry nfl bhuq ho geI!’’<br />
‘‘asIN qF nhIN krdy. afpy krvfAuNdf<br />
aY! eynI ibnF ies <strong>nUM</strong> rotI vI hjLm nhIN<br />
hoxI sI. hux svyr qwk ryvIey peI GoVI<br />
vFg vgU.’’<br />
hsdy mtkdy Auh bfhr af gey, pl<br />
ku leI sVk AuW<strong>qy</strong> inwkI ijhI gwl krky<br />
iKwlI mfr ky hfV pf lYNdy. kflj dy gyt<br />
vl qurn qoN pihlF kulvMq <strong>ny</strong> CyqI dy ky<br />
pYNt <strong>dI</strong> ipClI jyb ivcoN btUaf kwiZaf,<br />
‘‘E lY beI DMinaf, asIN qF gwlF<br />
gwlF ivc pYsy dyxy eI Bul gey sI.’’<br />
‘‘koeI nf Xfr.’’ moty <strong>qy</strong> QlkvyN<br />
srIr df DMnf KusL ho ky boilaf ‘‘pYsy<br />
Pyr af jFdy.’’<br />
‘‘brfVf mYN idMnf aF Xfr pYsy.’’<br />
hrpfl <strong>ny</strong> kfhlI nfl afpxI jyb ivcoN<br />
pYsy kwZy. kulvMq <strong>ny</strong> hwQ KVf krky qswlI<br />
rwKx leI kihMidaF DM<strong>ny</strong> qoN bkfieaf<br />
PiVaf. pwpU AunHF kol hI Kloqf sI. pr<br />
pSzq prFh Kloqf aYvyN mUMh ijhf pUMJdf<br />
tyZf ijhf Jfk irhf sI. pwpU dy sKLq ichry<br />
AuW<strong>qy</strong> ivaMgmeI muskxI af geI, brfV<br />
rupeIey lot krky btUey ivc pf irhf sI,<br />
idlrfj <strong>nUM</strong> ieAuN clfkI nfl Kloqf vyK<br />
ky pwpU <strong>ny</strong> pfl <strong>dI</strong> vwKI ivc polI ijhI huwJ<br />
mfrI, jdoN hrpfl <strong>ny</strong> Aus vl muVidaF<br />
dovyN awKF mfr ky puwiCaf,<br />
“bfhmx myrf sflf vyK ikvyN pry<br />
<strong>nUM</strong> mUMh krI KVf aY.’’<br />
‘‘cl, dPf kr Xfr.’’<br />
‘‘nhIN.’’ pwpU <strong>ny</strong> gulfbI poc sMvfr<br />
ky bMnHI pwg AuW<strong>qy</strong> aYvyN hwQ mfr ky<br />
plosidaF afiKaf, “mYN CyVdf aF kwty<br />
<strong>nUM</strong>! inwq prHF ho ky bhU vFgU mUMh ijhf<br />
mroV ky KV jU! Kfx vfrI qF BYx dyxf<br />
smosf kwTf eI mUMh ‘c pf lYNdf huMdY.’’<br />
Auh iqM<strong>ny</strong> cfr pSj AulFGF Br ky<br />
pSzq dy njL<strong>dI</strong>k ho gey. Auh hfly vI Ausy<br />
mudrf ivc kflj <strong>dI</strong> kMD nfl lwgy vwzy<br />
sfry iPlmI postr vl vyK irhf sI, ijs<br />
ivc iek goBlIaF gwlHF vflI jnfnI nwc<br />
rhI sI. idlrfj df aSdr mFdf pY igaf.<br />
Aus <strong>qy</strong>jI nfl kdmF Br ky pfl horF kol<br />
af ky afiKaf, ‘‘pfl <strong>qy</strong>rf afVI crnf<br />
cUhVf afAuNdf Auie.’’<br />
AunHF vfhvf dUr afAuNdy cr<strong>ny</strong> vl<br />
vyiKaf, Ausdf ilsLkdf surmeI rMg<br />
isafl <strong>dI</strong> Duwp ivc cmk irhf sI. pr<br />
srIr <strong>dI</strong> sjL-Pb kuJ aYsI sI, AunHF<br />
sfiraF dy aSdr kuJ iqVkx lwg ipaf.<br />
pfl <strong>ny</strong> pSzq <strong>nUM</strong> moV kIqf,<br />
‘‘nf myrf ikvyN afVI hoieaf Auie!<br />
qUM hmysLf AultIaF gwlF eI krdf rihMdf<br />
aYN!’’<br />
‘‘afkV vyK myry sfly JiVwk <strong>dI</strong>!’’<br />
pSzq <strong>ny</strong> hrpfl <strong>dI</strong> kOVI gwl df koeI asr<br />
nf kIqf. Auh hfly vI cr<strong>ny</strong> vl hI vyK<br />
irhf sI, ijhVf AunHF dy <strong>ny</strong>Vy Zuk afieaf<br />
sI a<strong>qy</strong> Ausdy cMgy jcdy nksLF ivc hfsf<br />
AuBr afieaf <strong>qy</strong> Auh vI Auh<strong>nUM</strong> dyK ky<br />
muskrfey. pSzq hI pihlF boilaf, ‘‘af<br />
Auie crinaf vYlIaf.’’<br />
Aus grmjosLI nfl hwQ imlfAuNidaF<br />
iKVidaF, pr sLbdF ivc koeI rMg<br />
BridaF ikhf, ‘‘awj Buwl ky sfzI grIb<br />
ngrI ikvyN gyVf mfiraf?’’<br />
crnf kwcf ijhf hwisaf, drasl<br />
Auh ieh vI jfxdf sI, jwt a<strong>qy</strong> hor muMzy<br />
Aus<strong>nUM</strong> cMgf nhIN smJdy.<br />
‘‘gyVf Brfvf kfhdf af, mYN qF iek<br />
kMm cwilaF!’’<br />
(bfkI agly aMk `c)
sfl 10 aMk 15 <strong>pMjfb</strong> tfeImjL 11 aprYl 2009 (34)<br />
‘‘qUM mY<strong>nUM</strong> bVI cMgI lwg<strong>dI</strong> eyN.’’<br />
Aus sfDfrn ijhy rMg-rUp <strong>dI</strong> kuVI <strong>nUM</strong> myry ieh<br />
bol sux ky bVf acMBf ijhf hoieaf. ijvyN Auh<strong>nUM</strong><br />
afpxy afp ‘<strong>qy</strong> XkIn nf af irhf hovy ik mYN kI<br />
afiKaf ey. Auh<strong>ny</strong> hYrfnI BrIaF awKF qoN afpxIaF<br />
plkF pUrIaF cuwkIaF <strong>qy</strong> myry vl ghu nfl qwikaf.<br />
‘‘hF mYN qY<strong>nUM</strong> ipafr krdf hF. qUM mY<strong>nUM</strong> bVI cMgI<br />
lwg<strong>dI</strong> eyN.’’<br />
eys vfrI myry bol sux ky, Auh<strong>ny</strong> bFh Aulfr ky<br />
rqn isMG<br />
afpxI cuMnI moZy qoN lfhI, Auh<strong>nUM</strong> cMgI qrHF PYlfa ky<br />
ies qrHF buwkl mfrI, ijvyN myry ipafr Bry lPjLF <strong>nUM</strong><br />
afpxI cuMnI ivc smyt rhI hovy. Pyr Aus<strong>ny</strong> myry vl<br />
vyiKaf.<br />
mYN hflI vI ipafr BrIaF njLrF nfl Auhdy vl<br />
vyK irhf sF. myry ichry ‘<strong>qy</strong> Clkdy hoey ipafr <strong>dI</strong><br />
Jlk vyK ky, Auh<strong>ny</strong> myry lPjLF <strong>dI</strong> swcfeI <strong>nUM</strong> priKaf,<br />
soc <strong>dI</strong> qwkVI ‘<strong>qy</strong> qoilaf. plVf swcfeI vfly pfsy<br />
Juikaf qF Auh<strong>ny</strong> afpxy afly-duafly vyiKaf <strong>qy</strong> iPr<br />
ijvyN svyr <strong>dI</strong> nrm ijhI hvf <strong>dI</strong> Coh pf ky koeI kwcI<br />
klI iKV pYN<strong>dI</strong> ey, Ausy qrHF Auhdy ichry ‘<strong>qy</strong> KyVf af<br />
igaf. muskfn iKSz geI. afpxI muskfn <strong>nUM</strong> dovF<br />
hwQF <strong>dI</strong>aF qlIaF dy ipwCy lukfAuN<strong>dI</strong>, sLrmfAuN<strong>dI</strong> hoeI<br />
afpxy Gr vl nwT geI.<br />
mYN afpxy pYrF ‘<strong>qy</strong> KVoqf sF, pr myrIaF njLrF<br />
Auhdy ipwCy ipwCy nwsI jf rhIaF sn.<br />
Auh<strong>ny</strong> afpxy bUhy dy pt KolHy, aSdr vVI, bUhf<br />
bMd kIqf <strong>qy</strong> iPr, ijvyN bwcy Jfq mfrdy <strong>ny</strong>, Ausy qrHF<br />
Auh<strong>ny</strong> bUhy df iek pt KoilHaf, myry vl vyiKaf <strong>qy</strong><br />
mY<strong>nUM</strong> aSgUTf idKf ky hOlI hOlI hwsdy bUhf bMd kIqf.<br />
Pyr jLrf ijMnf KoilHaf, Pyr Zoihaf, ijvyN kih rhI<br />
hovy mYN Gr df bUhf Zoh rhI aF, pr myry idl dy pt<br />
<strong>qy</strong>ry ipafr <strong>dI</strong> AuzIk ivc sdf KuwlHy rihxgy.<br />
ieh gwl AudoN <strong>dI</strong> ey, jdoN mYN iqqlIaF dy ipwCy<br />
nwsx vflI bflVI Aumr ipwCy Cwz afieaf sF. hux<br />
ieh iqqlIaF, myry suPinaF ivc afAuN<strong>dI</strong>aF <strong>qy</strong> sn,<br />
pr CyqI hI AunHF dy rMg-brMgy prF ‘coN, sohxy rMg<br />
df iksy prI df ichrf Clk pYNdf, ijs <strong>dI</strong>aF bfqF<br />
df<strong>dI</strong> rojL rfq <strong>nUM</strong> pfieaf kr<strong>dI</strong> sI. inwkIaF inwkIaF<br />
PuwlF <strong>dI</strong>aF ikafrIaF, prIaF df dysL bx jF<strong>dI</strong>aF.<br />
prIaF dy dysL <strong>dI</strong>aF KUbsUrq vf<strong>dI</strong>aF ivc ivcrdf<br />
jd mYN jfgdf qF myrIaF awKF ivc sfrf idn srUr<br />
ijhf Biraf rihMdf.<br />
idn <strong>nUM</strong> jfgdf hoieaf mYN gvficaf gvficaf<br />
ijhf rihMdf. afpxy sfhmxy ids<strong>dI</strong> dunIaF ivc jd<br />
mY<strong>nUM</strong> prIaF vrgI sohxI kuVI idKfeI nf idM<strong>dI</strong> qF<br />
myrIaF awKF ivc srUr <strong>dI</strong> QF AudfsIaF Br jF<strong>dI</strong>aF.<br />
mY<strong>nUM</strong> bws bhf<strong>ny</strong> <strong>dI</strong> loV huM<strong>dI</strong> sI.<br />
gwly gwly ro pYNdf sF. bgLYr gwl qoN vI. aYvyN hI<br />
mihjL mY<strong>nUM</strong> CyVn leI iksy <strong>ny</strong> myrf nFa lY ky kihxf,<br />
‘‘ro ipaf[[[[ro ipaf.’’<br />
<strong>qy</strong> myry moty moty glyzU myry ichry <strong>dI</strong> AudfsI <strong>nUM</strong><br />
Dox lwg pYNdy.<br />
myrI ies AudfsI <strong>nUM</strong> koeI cIjL dUr nhIN sI kr<strong>dI</strong>.<br />
nf srHoN df sfg, nf duwD ivc irwJIaF imwTIaF imwTIaF<br />
syvIaF, nf qwqf qwqf guV, nf dysI sLwkr dy sLrbq<br />
gLjLl<br />
mYN swc bfbf nfnk! alfAuNdf irhf hF<br />
jLmf<strong>ny</strong> <strong>nUM</strong> dusLmx bxfAuNdf irhf hF.<br />
mYN nPLrq dy prcm igrfAuNdf irhf hF.<br />
mYN AulPLq dy JMzy JulfAuNdf irhf hF.<br />
myrf hOslf qwk mYN ies dOr ivc vI<br />
muhwbq dy ngmy suxfAuNdf irhf hF.<br />
qUM mY<strong>nUM</strong> pCfnx ‘c KfDf ey DoKf<br />
mYN idldfr bx bx ky afAuNdf irhf hF.<br />
<strong>qy</strong>ry qoN sdf vfsf hoieaf gmF df<br />
kfiv-mMc<br />
ivc Guly jOaF dy swqU.<br />
bws rfqIN sOx lwigaF df<strong>dI</strong> bfq pfAuN<strong>dI</strong>, mY<strong>nUM</strong><br />
prIaF dy dysL ivc lY jF<strong>dI</strong>, qF myrI sfrI AudfsI dUr<br />
ho jF<strong>dI</strong>.<br />
<strong>qy</strong> Pyr jdoN klpnf <strong>dI</strong> dunIaF ‘coN inkl ky,<br />
myrIaF awKF <strong>nUM</strong> afpxy afly-duafly <strong>dI</strong> dunIaF ivc<br />
ijAuN<strong>dI</strong>aF jfg<strong>dI</strong>aF prIaF <strong>dI</strong> qlfsL hoeI qF myrI<br />
njLr sB qoN pihlF eys kuVI ‘<strong>qy</strong> peI, jo sfDfrn<br />
ijhy nYx-nksL vflI kuVI sI.<br />
pihlF qF mYN bhuqf gOilaf nhIN. pr Pyr mY<strong>nUM</strong><br />
pqf eI nf lwgf ik Auh<strong>dI</strong> sfDfrn ijhI sUrq-mUrq<br />
vFgUM kdoN myry idl <strong>dI</strong> pwtI ‘<strong>qy</strong> nksL ho geI.<br />
iek rfq mYN supnf vyiKaf. mYN prIaF dy dysL<br />
ivc ivcrdf ipaf sF ik<br />
mYN kI vyKdf hF, mYN ijs<br />
pfsy vI jFdf hF, mY<strong>nUM</strong><br />
eyho kuVI hI njLr<br />
afAuN<strong>dI</strong> sI. afm qOr ‘<strong>qy</strong><br />
sup<strong>ny</strong> ivc njLr afAux<br />
vflIaF prIaF pqf nhIN<br />
ikwQy alop ho jF<strong>dI</strong>aF<br />
sn.<br />
mY<strong>nUM</strong> Auh kuVI AunHF<br />
prIaF qoN vI vD sohxI<br />
lwgI.<br />
<strong>qy</strong> aglI svyr<br />
Auh myry sfhmxy afeI<br />
qF mYN afpxI cfhq df<br />
iejLhfr kr idwqf sI.<br />
pqf nhIN kI sI,<br />
myrIaF awKF ‘coN Clkdy,<br />
jF ipafr dy myry do bolF<br />
ivc kyhf jfdU sI ik Auh<br />
kuVI hor <strong>dI</strong> hor huM<strong>dI</strong><br />
geI, ijvyN soky ivc<br />
Juls<strong>dI</strong> DrqI ‘<strong>qy</strong> mINh<br />
<strong>dI</strong>aF kxIaF pY jfx<br />
nfl DrqI mihk AuWT<strong>dI</strong><br />
ey, Ausy qrHF Aus kuVI<br />
dy rUp <strong>dI</strong> ksqUrI mihk<br />
peI <strong>qy</strong> Auh<strong>dI</strong>aF awKF ivc iek srUr ijhf Br igaf.<br />
Auhdy rUp <strong>dI</strong> mihk dy afly-duafly <strong>nUM</strong> vI<br />
mihkf idwqf qF iek idn jd Auh sfzy Gr afeI qF<br />
myrI df<strong>dI</strong> <strong>ny</strong> Auh<strong>nUM</strong> vyKdy sfr eI ikhf,<br />
‘‘hfey nI qwq pVwqIey! qUM <strong>qy</strong> bVI sohxI inklI<br />
eyN.’’<br />
myrI df<strong>dI</strong> dy ieh bol sux ky, afpxy Put Put<br />
pYNdy hfsy <strong>nUM</strong> cuMnI nfl Zk<strong>dI</strong> <strong>ny</strong>, myry vl vyiKaf <strong>qy</strong><br />
mY<strong>nUM</strong> aSgUTf ivKfAuN<strong>dI</strong> afpxy Gr <strong>nUM</strong> prq geI.<br />
Aus qoN bfad glI ivc afAuN<strong>dI</strong> jF<strong>dI</strong>, jd vI<br />
ivKfeI idM<strong>dI</strong> myry leI Ausy vyly Auh glI, prIaF dy<br />
dysL vrgI sohxI ho jF<strong>dI</strong>.<br />
pr suPinaF <strong>dI</strong> dunIaF, cumfsy dy bwdlF vrgI<br />
huM<strong>dI</strong> ey, jo pl Br leI AumId <strong>dI</strong> ikrn bx ky<br />
afAuNdy <strong>ny</strong> <strong>qy</strong> agly pl hI Duwp <strong>dI</strong> grmI nfl Gul ky<br />
jd, Auh hvf ivc hvf ho jFdy <strong>ny</strong> qF DrqI <strong>qy</strong> ijLMdgI<br />
huwsV <strong>dI</strong> mfrI luwC<strong>dI</strong> rih jF<strong>dI</strong> ey.<br />
myrf iKafl sI ik df<strong>dI</strong> <strong>nUM</strong> jy Auh kuVI cMgI<br />
lwgI ey qF myry leI gwl clfeygI. jF ho skdf ey ik<br />
kuVI dy idl dy Jukfa <strong>nUM</strong> sux-vyK ky, kuVI dy mFipAu<br />
hI gwl awgy qorn.<br />
ajy mYN ieho ijhy suK sup<strong>ny</strong> hI dyK irhf sF ik<br />
qfeIAuN Kbr imlI ik Auhdy Gr vfilaF <strong>ny</strong> kuVI df<br />
ivafh Dr idwqf ey. hor pSdrF idnF <strong>nUM</strong> Auh<strong>dI</strong> jMJ<br />
mYN ikwsy gmF dy suxfAuNdf irhf hF.<br />
myry nfl ikAuN vYr rwKdf eyN rwbf!<br />
mYN <strong>qy</strong>ry dr ‘<strong>qy</strong> mwQf GsfAuNdf irhf hF.<br />
muhwbq <strong>nUM</strong> rusvf kry nf jLmfnf<br />
mYN pIVF <strong>nUM</strong> idl ivc dbfAuNdf irhf hF.<br />
prAupkfrI<br />
bx jf qUM Xfr jf bxf lY Xfr qUM.<br />
ijLMdgI df imsLn bxf lY ipafr qUM.<br />
iPLkrF ‘c ijLMdgI gujLfrI jFdf ey.<br />
ijwqI hoeI bfjLI kfh<strong>nUM</strong> hfrI jFdf ey.<br />
KusLI <strong>dI</strong> klI<br />
afAux vflI ey.<br />
myry sup<strong>ny</strong> cknf cUr ho gey. ichry ‘<strong>qy</strong> AudfsI<br />
Cf geI.<br />
pr mYN vyiKaf, kuVI dy mUMh ‘<strong>qy</strong> KyVf sI. afAux<br />
vfly idnF dy cfa <strong>ny</strong> Auh<strong>nUM</strong> hor sohxf bxf idwqf sI.<br />
myry leI eys qoN vI vD hYrfnI <strong>dI</strong> gwl ieh sI, ik<br />
myry vl vyK ky Auh pihlF vFg hI iKV iKV pYN<strong>dI</strong> sI<br />
<strong>qy</strong> srUr BrIaF awKF nfl myry vl vyK<strong>dI</strong> mY<strong>nUM</strong> aSgUTf<br />
idKfAuN<strong>dI</strong> hoeI,<br />
afpxy Gr dy pt<br />
ipwCy alop ho<br />
jF<strong>dI</strong> sI.<br />
Pyr Auh<strong>dI</strong><br />
jMJ afeI qF mYN<br />
ieh vyK ky hYrfn<br />
rih igaf ik<br />
Auhdf nINgr cMd<br />
qF vfikafeI<br />
arsL dy cMn<br />
vrgf sohxf sI.<br />
ishiraF <strong>dI</strong>aF<br />
sunihrI lVIaF<br />
ipwCy Auhdy<br />
cmkdy ichry qoN<br />
irsLmF Put Put<br />
pYN<strong>dI</strong>aF sn.<br />
hux mY<strong>nUM</strong><br />
smJ afeI ik<br />
ivafh <strong>dI</strong> soa<br />
sux ky Auhdf rUp<br />
ikAuN zulH zulH<br />
pYNdf sI. ijs<br />
kuVI <strong>nUM</strong> eyzf<br />
sohxf gwBrU<br />
ivafhux afieaf<br />
hovy, Auhdy rUp ivc inKfr afAuxf qF suBfvk sI.<br />
Pyr vI mY<strong>nUM</strong> ajy ieh smJ nhIN sI afeI ik<br />
mY<strong>nUM</strong> vyK vyK ky Auh ikAuN hws<strong>dI</strong> sI <strong>qy</strong> aSgUTf ivKfAuN<strong>dI</strong><br />
hoeI ikAuN nws<strong>dI</strong> sI.<br />
eyQoN qwk ik zolI qurn vyly vI Auh mY<strong>nUM</strong> pihlF<br />
vFg hI imlI.<br />
mF-ipAu <strong>qy</strong> hor sky-sbMDIaF <strong>nUM</strong> iml ky jd<br />
Auh roN<strong>dI</strong> hoeI zolI ivc bYTI qF Auh<strong>ny</strong> zolI df prdf<br />
cuwk ky myry vl vyiKaf. EdF hI muskrfeI.[[[[Auhdy<br />
bulH Prky, ijvyN kuJ kihxf cfhuM<strong>dI</strong> hovy. Pyr Auhdy<br />
bulH kuJ khy bgLYr hI bMd ho gey. iek vfr Pyr<br />
muskrfeI <strong>qy</strong> mY<strong>nUM</strong> aSgUTf idKfAuN<strong>dI</strong> hoeI <strong>ny</strong>, afpxy<br />
afp <strong>nUM</strong> zolI dy prdy ipwCy lukf ilaf.<br />
Auh<strong>dI</strong> zolI dy quridaF hI mY<strong>nUM</strong> AudfsI <strong>ny</strong> Gyr<br />
ilaf. mYN inMmoJUxf ijhf ho igaf. ichrf Auqr igaf.<br />
mY<strong>nUM</strong> lwgf ijvyN mYN afpxy pihly ipafr <strong>dI</strong> bfjLI hfr<br />
igaf hF. mn Aucft ijhf rihx lwgf.<br />
eysy avsQf ivc myry do idn bI<strong>qy</strong>.<br />
buJy buJy, zWuby zuwby.<br />
do idn bfad Auh shuirAuN Pyrf pfAux leI<br />
afeI. mY<strong>nUM</strong> Kbr iml geI sI. pr myry idl ivc<br />
Auh<strong>nUM</strong> imlx <strong>dI</strong>, vyKx <strong>dI</strong> koeI qFG nhIN sI.<br />
so mYN nhIN igaf.<br />
Auh afp hI afeI.<br />
qUM vI koeI XfdF <strong>dI</strong> ptfrI Cwz jf.<br />
Xfdgfr dunIaF `<strong>qy</strong> XfrI Cwz jf.<br />
imwtI AuW<strong>qy</strong> <strong>qy</strong>rIaF <strong>ny</strong> nIhF rwKIaF.<br />
<strong>qy</strong>rIaF AuzfAU mOq af ky PwkIaF.<br />
lflI qUM PkIrF df ipafr mSg lY.<br />
koeI <strong>qy</strong> insLfnI Xfdgfr mSg lY.<br />
-mfstr inrml isMG lflI,XUbf istI<br />
___<br />
<strong>qy</strong>rI Xfd<br />
ikvyN <strong>qy</strong>rI Xfd <strong>nUM</strong> mYN idl ’coN Bulf idaF?<br />
pUMjI myrI ijLMdgI <strong>dI</strong> ikvyN mYN lutf idaF?<br />
moqI <strong>qy</strong>rI Xfd vfly, sfhF ‘c proey mYN<br />
sup<strong>ny</strong> rMgIly <strong>qy</strong>ry, awKF ‘c sMjoey mYN.<br />
ikvyN ienHF moqIaF <strong>nUM</strong> hwQIN mYN iKSzf idaf<br />
myrI df<strong>dI</strong> <strong>ny</strong> mY<strong>nUM</strong> vfj mfrI.<br />
mY<strong>nUM</strong> iBxk lwg geI sI ik Auh afeI ey.<br />
mYN suxI axsuxI kr idwqI.<br />
aKIr Auh afp eI myry kmry ivc af geI. mYN<br />
vyiKaf hux Auhdy ichry ‘<strong>qy</strong> kMvfrypn vflI iJjk<br />
nhIN sI. ichrf hwsdf hwsdf. KuwlHF df aihsfs,<br />
KusLIaF BrI muskfn. aijhI kudrqI muskfn, ijs<br />
ivc idl <strong>dI</strong> KusLI DVk<strong>dI</strong> ey.<br />
‘‘mYN ikho ijhI lwg<strong>dI</strong> aF.’’<br />
‘‘awgy nfloN vI vD sohxI.’’ kihx <strong>nUM</strong> mYN kih<br />
idwqf sI. pr myry ichry <strong>dI</strong> AudfsI Ausy qrHF hI bxI<br />
rhI.<br />
‘‘mY<strong>nUM</strong> smJ nhIN afeI, dUjy <strong>nUM</strong> rwj ky KusLIaF<br />
dyx vflf afp eynf Audfs ikAuN ey?’’ Aus<strong>ny</strong> ikhf<br />
sI.<br />
dUjy <strong>nUM</strong> KusLIaF dyx vflf?<br />
rwj ky KusLIaF dyx vflf?<br />
mY<strong>nUM</strong> ieh gwl smJ nf afeI. eys leI afpxy<br />
kmry ivc afAux qoN bfad mYN pihlI vfrI njLr Br<br />
ky Auhdy vl vyiKaf.<br />
‘‘qUM swc-muwc bVI sohxI eyN. pihlF nfloN vI<br />
ik<strong>qy</strong> ijLafdf.’’ mYN afpxy afp <strong>nUM</strong> kihMdy hoey suixaf.<br />
‘‘<strong>qy</strong>ry ichry qoN KusLI zulH zulH pYN<strong>dI</strong> ey.’’<br />
‘‘ieh KusLI <strong>qy</strong>rI idwqI hoeI ey.’’<br />
mY<strong>nUM</strong> Pyr kuJ smJ nf afeI qF myry mUMhoN isrP<br />
ieh inkilaf, ‘‘ieh ikvyN?’’<br />
‘‘ieh ieMJ ik[[[[mY<strong>nUM</strong> eys gwl df pUrf aihsfs<br />
sI ik mYN iek sfDfrn ijhI kuVI aF. eysy leI jdoN<br />
qoN myry Gr idaF <strong>ny</strong> myry leI rwj ky sohxf gwBrU<br />
lwiBaf qF myry aSdr iek qOKlf ijhf bYT igaf.<br />
Auh eynf sohxf[[[[<br />
mYN iek afm ijhI kuVI<br />
mY<strong>nUM</strong> Auh ikvyN psMd krygf. ho skdf ey nf vI<br />
kry. eys leI myrf idl aSdroN ziraf ziraf, buiJaf<br />
buiJaf rihMdf sI.’’<br />
Auh iek pl leI rukI. jLrf ijMnf muskfeI <strong>qy</strong><br />
afpxI gwl pUrI kridaF ikhf, ‘‘pr jdoN qUM afpxI<br />
cfhq df iejLhfr kridaF ikhf ik mYN qY<strong>nUM</strong> bVI cMgI<br />
lg<strong>dI</strong> aF[[[[qF myry aSdr svY-ivsLvfs pYdf ho igaf.<br />
eys ivsLvfs <strong>ny</strong> mY<strong>nUM</strong> XkIn duafieaf ik jy mYN eys<br />
muMzy <strong>nUM</strong> cMgI lwg<strong>dI</strong> hF qF Auh<strong>nUM</strong> vI jLrUr lwgFgI.[[[[<br />
bws eys ivsLvfs nfl myrI ijLMdgI ivc KyVf<br />
af igaf <strong>qy</strong> eys KyVy nfl mYN afpxy sLihjLfdy df idl<br />
ijwq ilaf.’’<br />
ieh kihMdy hoey Auh<strong>ny</strong> bfhF Aulfr ky mY<strong>nUM</strong> plMG<br />
qoN iKwc ilaf <strong>qy</strong> afpxy cUVy <strong>dI</strong> Jxkfr ijhI afvfjL<br />
ivc bolI : ‘‘vy mYN qF <strong>qy</strong>rf dyxf nhIN dy sk<strong>dI</strong>. myrf<br />
qF lUM lUM sfrI Aumr <strong>qy</strong>rf krjLfeI reHygf.’’<br />
mYN njLr Br ky Auhdy vl vyiKaf. Auhdy idl<br />
<strong>dI</strong> afvfjL, Auhdy ichry ‘<strong>qy</strong> muskfn bx ky iKSz geI<br />
sI. Auh kuVI ijhVI mY<strong>nUM</strong>, ijLMdgI ivc pihlI vfr<br />
ipafrI lwgI sI. Auh kuVI ijhVI myrf pihlf ipafr<br />
sI. Auh kuVI ijs nfl rl ky, mYN afpxy leI, prIaF<br />
dy dysL vrgI dunIaF vsfAux dy suP<strong>ny</strong> dyKy sn.<br />
Aus kuVI df ivCoVf qF myry sfry jIvn <strong>nUM</strong> awQrUaF<br />
ivc iBAuN idMdf.<br />
Auh kuVI muskrF<strong>dI</strong> muskrF<strong>dI</strong>, myry kmry ‘coN<br />
bfhr jF<strong>dI</strong>, myry idl ivc KusLI <strong>dI</strong> aYsI klI iKVf<br />
geI ey, jo myry aSdr sfrI Aumr mihk<strong>dI</strong> rhygI.<br />
pUMjI myrI ijLMdgI <strong>dI</strong>[[[<br />
sFB sFB sI<strong>ny</strong> ivc rwKy armfn jo<br />
dunIaF <strong>dI</strong> BIV ivc jfx nf guafc Auh.<br />
lokF <strong>dI</strong>aF njLrF qoN ikQy mYN lukf idaF.<br />
pUMjI myrI ijLMdgI <strong>dI</strong>[[[<br />
ijLMdgI dy cfr pl, <strong>qy</strong>ry nfl jo ibqfey mYN<br />
sI<strong>ny</strong> ivc swDrF dy, <strong>dI</strong>p sI jgfey mYN.<br />
dws ienHF <strong>dI</strong>ivaF <strong>nUM</strong> hwQIN mYN buJf idaF<br />
pUMjI myrI ijLMdgI <strong>dI</strong>[[[<br />
‘mlveI’ jIvn <strong>dI</strong>, iehI hux afs hY<br />
sdf suKI rhyN rwb awgy ardfs hY.<br />
hr KusLI ijLMdgI <strong>dI</strong>, <strong>qy</strong>ry nF krf idaF<br />
pUMjI myrI ijLMdgI <strong>dI</strong>[[[.<br />
-suirMdr kOr mlveI, isLkfgo
sfl 10 aMk 15 <strong>pMjfb</strong> tfeImjL 11 aprYl 2009 (35)<br />
<strong>pMjfb</strong>I nfrF leI mrdfvF suhwpx<br />
lok gIq df afsrf qwkF qF gwl sOKI<br />
ho sk<strong>dI</strong> hY. lok gIq dy Ehly ‘c gwl<br />
ijLafdf sohxI-sfvI ho sk<strong>dI</strong> hY:<br />
iek mYN moeI<br />
<strong>qy</strong>iraF kfilaF kysF `<strong>qy</strong><br />
dUjI mYN moeI<br />
<strong>qy</strong>iraF inwq idaF vysF `<strong>qy</strong><br />
ies <strong>nUM</strong> gwl puwCo seIE<br />
ieh ruwTVf ikAuN nI iPry<br />
iek mYN moeI <strong>qy</strong>rI kflI gfnI `<strong>qy</strong><br />
dUjI mYN moeI<br />
<strong>qy</strong>rI inwq <strong>dI</strong> bdnfmI `<strong>qy</strong><br />
iek mYN moeI<br />
<strong>qy</strong>iraF icwitaF dMdF `<strong>qy</strong><br />
dUjI mYN moeI<br />
<strong>qy</strong>iraF inwq idaF pfKSzF `<strong>qy</strong><br />
iek mYN moeI <strong>qy</strong>ry rMgly soty `<strong>qy</strong><br />
dUjI mYN moeI<br />
<strong>qy</strong>ry inwq dy ivgocy `<strong>qy</strong><br />
mrdfvIN KUbsUrqI df iek hor hvflf<br />
:<br />
jogI dy zUMGy-zUMGy nYx, nYx nI<br />
Br Br slfeIaF surmf pFvdf eI<br />
jogI dy lMmy lMmy kys, kys nI<br />
dhIEN ktory jogI nFvdf eI<br />
jy gwl iswDI hI krnI hovy qF aOrq<br />
sB qoN pihlF qF afdmI <strong>dI</strong> idwK qoN, Auhdy<br />
rUp qoN hI pRBfivq huM<strong>dI</strong> hY. keI vfr idwK<br />
eynI soNh<strong>dI</strong> hY ik aOrq QfeyN KloqI rih<br />
jF<strong>dI</strong> hY. ieh pl iCx keI vfrI ijLMdgI<br />
df s<strong>dI</strong>vI swc vI bx jFdy hn. afdmI dy<br />
guxF ivc pqf qF jLrf bfad ivc imilaF,<br />
bYiTaF, suixaF a<strong>qy</strong> vriqaF hI lwgdf<br />
hY. iPr vI mnuwK <strong>dI</strong> smuwcI sLKLsIaq df<br />
koeI pRBfv bxdf Ausrdf hY. smuwcI<br />
sLKLsIaq ‘c Auh<strong>dI</strong> sUrq, kwd-kfT,<br />
bol-cfl, pihrfvf, sB qoN vD Aus df<br />
suBfa, inwG, hlImI, dfnfeI, sfdgI jF<br />
hsmuwKqf afid asr aSdfjL huM<strong>dI</strong>aF hn.<br />
AuWcf-lMmf, bxdf-PWbdf afdmI pYN<strong>dI</strong> swty<br />
iDafn iKWc lYNdf hY. AuWcf-lMmf gwBrU nI<br />
sux swsVIey, bYTf JgVf pf nI, BolIey<br />
swsVIey. iqwiKaF nYxF nksLF vfly qF<br />
jwcdy hI hn, pr keI vfr gol-mtol<br />
nksLF vfly vI bVy PWb rhy huMdy hn.<br />
lMmy AuWcy mnuwK jy iDafn iKwcdy hn<br />
qF keI vfrI mwDry jF Gwt lMmy, smwDr<br />
mnuwK vI bVy pRBfvsLflI jfpdy hn. BrvyN<br />
juWsy TIk lwgdy hn. moty iZWzl qF AuWkf<br />
nhIN soNhdy, ho skdf BfrIaF motIaF<br />
aOrqF <strong>nUM</strong> cMgy lwgdy hox. mDrf bMdf motf<br />
hovy jF lMmf afdmI bhuqf pqlf hovy,<br />
dovyN hfsy df pfqr bx jFdy hn. AUN bMdf<br />
nf bfhlf pqlf hovy nf bhuqf BfrfbfjLfr<br />
ivkyNdf qwklf,<br />
nfly sohxf <strong>qy</strong> nfly pqlf<br />
awKF msqfnIaF jIvyN Zolf.<br />
hr mnuwK <strong>dI</strong>aF awKF ivsLysL rol adf<br />
kr<strong>dI</strong>aF hn. awKF <strong>dI</strong> gihrfeI, awKF df<br />
bldyv isMG BlUrIaf<br />
pSjF dirafvF <strong>dI</strong> DrqI pSjfb <strong>nUM</strong><br />
iksy cMdry <strong>dI</strong> njLr lwg geI. mnuwKI jIvn<br />
leI hvf, pfxI a<strong>qy</strong> Bojn <strong>dI</strong> loV hY. awj<br />
iqM<strong>ny</strong> loVF <strong>dI</strong> pUrqI sImq ho ky rih geI<br />
hY. hvf a<strong>qy</strong> pfxI ivc Kqrnfk kcrf <strong>qy</strong><br />
kYmIkl iml cuwky hn. jo mnuwKI hoNd leI<br />
Kqry df sMkyq dy rhy hn. pihlF ies Kqry<br />
qoN pyNzU vrg bicaf hoieaf sI, pr hux<br />
pRdUsLx rUpI jLihrIly nfg df jLihr<br />
pSjfbIaF dy sLrIrF ‘<strong>qy</strong> asr kr irhf hY.<br />
pRiswD gfiek muhMmd s<strong>dI</strong>k <strong>qy</strong> bIbf<br />
rxjIq kOr df gIq, ‘‘TMZf Tfr sI kwsI<br />
df pfxI. gozI lf ky pI lY bwlIey.’’ <strong>qy</strong><br />
nfvlkfr igafnI Bjn isMG dy nfvl<br />
‘‘qUqF vflf KUh’’ dy pfqr DM<strong>ny</strong>sLfh df<br />
hlt vfly KUh qoN pfxI pI ky ipafs dUr<br />
krnI, pfxI <strong>dI</strong> svwCqf <strong>nUM</strong> jLfhr krdf<br />
rMg, plkF, Brvwty a<strong>qy</strong> bxqr afpo<br />
afpxf pRBfv pfAuNdy hn. awK CotI hY,<br />
cIrvIN hY, motI hY. qwkxI sLoh<strong>dI</strong> ijhI hY<br />
jF sfAU. awK nfloN vI vD qwkxI <strong>ny</strong> pRBfv<br />
isrjxf huMdY. cMgf jF mfVf. keI vfr<br />
qwkxI hI aSdr rih jF<strong>dI</strong> hY. ies qoN bfad<br />
buwlHF <strong>dI</strong> bxqr <strong>qy</strong> dMdF <strong>dI</strong> pfl iDafn<br />
iKwc<strong>dI</strong> hY. dMd sohxy <strong>qy</strong> icwty hn qF<br />
muskfn afpxy afp sohxI ho jF<strong>dI</strong> hY.<br />
iksy df hfsf hI jfn kwZ lYNdf hY. dfVHImuwCF<br />
<strong>dI</strong> Pwbq bMdy dy rUp ‘c vfDf kr<strong>dI</strong><br />
hY. byZbI dfVHI Auh<strong>dI</strong><br />
sLKLsIaq <strong>nUM</strong> nkfr<strong>dI</strong> hY.<br />
ichry <strong>nUM</strong> bhuqf Zk lYx<br />
vflI dfVHI jF asloN TozI<br />
<strong>qy</strong> cfr ku vfl (Ko<strong>dI</strong>) vI<br />
cMgI nhIN lwg<strong>dI</strong>. cUhy <strong>dI</strong><br />
pUC vrgIaF muwCF jF mUMh<br />
‘c izWg<strong>dI</strong>aF muwCF vI<br />
BYVIaF lwg<strong>dI</strong>aF. BrvIN<br />
qrfsLI dfVHI <strong>qy</strong> sMvfr ky<br />
rwKIaF muwCF bMdy dy husn<br />
‘c vfDf kr<strong>dI</strong>aF. dfVHI<br />
kwtI hovy jF rwKI-bwDI hovy<br />
jF KuwlHI CwzI hovy- iehdy<br />
nfl koeI Prk nhIN pYNdf.<br />
KuwlHI dfVHI Gwt lMmI hovy.<br />
DuMnI qwk lMmI KuwlHI dfVHI<br />
nhIN jc<strong>dI</strong>. byloVy bMnH ijhy<br />
mfr ky bwDI dfVHI vI ajIb<br />
lwg<strong>dI</strong> hY. mrdF dy vflF <strong>dI</strong><br />
KUbsUrqI njLr aSdfjL nhIN<br />
kIqI jf sk<strong>dI</strong>. vfl kwty<br />
hox qF kuMzlF vfly sohxy<br />
lwgdy hn. suBfvk<br />
GuMgrfly. ies qoN bfad<br />
sohxI pwg bMdy dy rUp ‘c<br />
vfDf kr<strong>dI</strong> hY. Auh<strong>dI</strong> sLKLsIaq <strong>nUM</strong><br />
inKfr<strong>dI</strong> hY. bMdf ikMnf sohxf hovy. aPsr<br />
hovy amIr hovy, pr iZWlV ijhI pwg Auhdy<br />
pwly kwK nhIN rihx idM<strong>dI</strong>.<br />
AuWcy burj KloiqaF<br />
pwg bMnHdf ey icx icx ky<br />
brCI, mfr igAuN<br />
Bfbo <strong>dI</strong>aF sux sux ky.<br />
awj-kwlH, KuwlHy-zuwlHy mfhOl ‘c<br />
plIaF kuVIaF ijLafdfqr klInsLyv<br />
muMizaF <strong>nUM</strong> psMd kr<strong>dI</strong>aF hn. keIaF <strong>nUM</strong><br />
pwg <strong>qy</strong> kwtI dfVHI vfly cMgy lwgdy hn.<br />
keI kuVIaF dfVHI pwg nfl qF smJOqf<br />
kr lYN<strong>dI</strong>aF hn, pr aSimRqDfrI qoN isr<br />
Pyr jF<strong>dI</strong>aF hn. pwg qF kwty vflF vfly<br />
vI bMnH lYNdy hn. keI muMizaF bfry ieh<br />
inrxf krnf aOKf ho jFdf hY ik Auh pwg<br />
bwDI ‘c vDyry Pwbdy hn ik pwg qoN vgYr<br />
byrIaF byrIaF byrIaF vy<br />
kflI pwg nf bMnH vy<br />
lwg jfxgIaF njLrF myrIaF vy<br />
bMdf aMdroN sfAU hovy jF nf hovy pr<br />
Auh<strong>dI</strong> idwK sfAU hovy qF Auh Kwt jFdf hY.<br />
sLohdf bMdf burf lwgdf hY. ieDr AuDr<br />
qfVdy, Jfkdy iPrdy mnuwK aOrqF <strong>dI</strong>aF<br />
njLrF ‘c nhIN itkdy. msq rihx vfly<br />
afdmI, jo aYvyN zuWlH-zuwlH nf pYNdy hox,<br />
suirMdr aqY isMG<br />
jo QoVHy Bfry gOry rihx, Auh aOrqF <strong>nUM</strong><br />
ijLafdf pRBfivq krdy hn. iksy iek leI<br />
Auh ie<strong>ny</strong> Kfs ho jFdy hn ik aglI dy<br />
ihrdy ‘c afr vFg KuwB jFdy hn. iksy<br />
leI qF Auh jMg df sfmfn ho jFdy hn.<br />
‘iek <strong>qy</strong>rI aV BMnxI’ vflI siQqI bx<br />
jF<strong>dI</strong> hY. k<strong>dI</strong> Pukry vI nMbr bxf jFdy<br />
hn. keI vfrI hoCy vI psMd af jFdy hn.<br />
bhu<strong>qy</strong> gflHVI vI pRvfn ho jFdy hn. siVaf<br />
micaf bMdf iksy <strong>nUM</strong> vI cMgf nhIN lwgdf.<br />
bhuq sfrIaF aOrqF nMgyjL qoN<br />
icVH<strong>dI</strong>aF hn. kdy zrfimaF ‘c jF iPLlmF<br />
‘c mrd dy msljL vyK ky aOrqF dy mUMh<br />
‘c pfxI ijhf afeI jFdf ivKfieaf jFdf<br />
hY, pr afm hflfqF ‘c aOrqF Jk jF<strong>dI</strong>aF<br />
hn. ijQy bMdy Gwt kwpiVaF ‘c ivcr rhy<br />
hox-aKfVy ‘c jLor kridaF jF iksy<br />
itAUbvYWl ‘<strong>qy</strong> nhf rhy hox qF aOrqF Aus<br />
pfsy jfx qoN pfsf vWt jF<strong>dI</strong>aF hn. kCihry<br />
pf ky GrF ‘c qury iPrdy bMdy df<strong>ny</strong> bI<strong>ny</strong><br />
nhIN mS<strong>ny</strong> jFdy. bhu<strong>qy</strong> moty qF nMgy ipSzy<br />
hor vI bury lwgdy hn. vDI gogV vfly <strong>nUM</strong><br />
qF kuVqf lfhuxf hI nhIN cfhIdf, iksy dy<br />
sfhmxy. Bwdy lwgdy hn. bMidaF df bhuqf<br />
gorf rMg KUbsUrqI nhIN mSnI jF<strong>dI</strong>. aOrqF<br />
<strong>nUM</strong> sfAuly, kxkvM<strong>ny</strong> rMg vfly mnwuK<br />
ijLafdf soNhdy hn.<br />
pSjfbI <strong>dI</strong> gwl krnI hovy qF jLmIn<br />
<strong>nUM</strong> awKoN proKy nhIN kIqf jf skdf. pSjfbxF<br />
<strong>nUM</strong> jLmIn vfly, ijhdy kol pYlI hovy, Gr<br />
<strong>dI</strong> vfhI hovy cMgy lwgdy hn. pYlI df<br />
mflk bMdf qkVI sfmI mSinaf jFdf hY.<br />
pYlI krky mnwuK <strong>dI</strong>aF jVHF zUMGIaF<br />
lwgIaF huM<strong>dI</strong>aF hn, afpxy ipSz ivc. sfrI<br />
Aumr pYlI krky Auh ipSz nfl bwJy rihMdy<br />
hn. ipSz <strong>nUM</strong> BfvyN koeI rfh-KihVf vI<br />
nf hovy. pIx vfly pfxI <strong>dI</strong> ikwlq hovy<br />
bMdf ipSz Pyr vI nhIN<br />
Cwzdf. ijLMmIdfrF leI<br />
pYlI hI bYNk ‘c rwiKaf<br />
Dn hY <strong>qy</strong> pYlI hI lfkr<br />
‘c rwiKaf sonf.<br />
lok DI-BYx df irsLqf<br />
krn lwgy sO joV-qoV krdy<br />
hn. DI bhuq lfiek hovy<br />
jF vD pVHI ilKI hovy qF<br />
Auh muMzy dy ihWsy cfr<br />
pYlIaF afAuN<strong>dI</strong>aF hox<br />
krky hI sfk kr idMdy hn.<br />
jy lVky <strong>dI</strong> nOkrI CotI hovy<br />
qF QoVHI bhuqI pYlI df<br />
afsrf krky (clo Kfx pIx<br />
jogy dfxy Gr dy ho jfxy)<br />
irsLqf kr idwqf jFdf hY.<br />
jwtF <strong>dI</strong>aF DIaF pYlI dy moh<br />
qoN mukq nhIN ho sk<strong>dI</strong>aF,<br />
AuNj sfry hI pSjfbIaF df<br />
Kfsf jwtpuxy vflf hY.<br />
jwtvfd iek jfqI nfl joV<br />
ky vyKx vflI gwl nhIN hYieh<br />
iek mnuwKI Kfsy df hI<br />
nF hY.<br />
bhuqIaF lMmIaF socF<br />
‘c nf pYxf, qwq-Pwt PYslf krnf, cMgf<br />
Kfxf, mSdf bolxf, hM<strong>ny</strong> jF bM<strong>ny</strong>, jo hoAU<br />
vyKI jfAU, KfDf pIqf lfhy df, jwg qoN kI<br />
lY jfxf, BwjidaF <strong>nUM</strong> vfhx ieko ijhy <strong>qy</strong><br />
jo aVy so JVy afid moty ijhy asUlF vflI<br />
bMidaF <strong>dI</strong> jIvn jfc ieQoN <strong>dI</strong>aF nfrF <strong>nUM</strong><br />
rfs afAuN<strong>dI</strong> hY. sLrfb, hiQafr <strong>qy</strong> bMdy<br />
cfr nfl hox qF bMdf rwb <strong>nUM</strong> vI pwly nhIN<br />
bMnHdf. sLrfb qoN icVH<strong>dI</strong>aF vI <strong>ny</strong>, lV<strong>dI</strong>aF<br />
iBV<strong>dI</strong>aF vI <strong>ny</strong>. iPr vI Bwj-Bwj gMZy,<br />
afcfr <strong>qy</strong> aFizaF <strong>dI</strong> BurjI PVfAuN<strong>dI</strong>aF<br />
<strong>ny</strong>. sLrfb ijh<strong>dI</strong> mfVI hY jF ijhVf nMg<br />
hY, pwly kuJ nhIN, Auhdy qoN hI icVH<strong>dI</strong>aF<br />
ijLafdf. sLrfb pI ky sfrI rfq gflHF kwZdy<br />
rhy, rwjy puwjy jwt <strong>dI</strong> GrvflI <strong>nUM</strong> id<strong>ny</strong><br />
puwiCaf ik qY<strong>nUM</strong> burf nhIN lwgdf, aSgF<br />
sfkF dy huMidaF gflHF kwZdf irhf. aFh<strong>dI</strong>,<br />
lY, ieh qF lfz krdY, iehdy idl ‘c nhIN<br />
kuC.<br />
rojL rfq <strong>nUM</strong> glfs sLrfb df aSdr<br />
suwtx vfly, KyqI krdy srdfr <strong>dI</strong> GrvflI<br />
dws rhI sI ik jy pIvy nf qF poh mfG<br />
jLihrIlf pfxI ingl irhf <strong>pMjfb</strong> <strong>nUM</strong><br />
sI, pr ajoky smyN ivc ieh gwlF supnf<br />
pRqIq huM<strong>dI</strong>aF hn.<br />
ies qrfs<strong>dI</strong> leI mnuwK <strong>qy</strong> srkfrF<br />
ijLMmyvfr hn. srkfr <strong>ny</strong> hrI kRFqI df<br />
nfarf lf ky ies <strong>dI</strong> ipwT QfpVI vizafeI<br />
ivc afey iksfn <strong>ny</strong> DrqI <strong>dI</strong> ihwk ivc<br />
QF-QF surfK krky pfxI dy pwDr <strong>nUM</strong> nIvF<br />
kr idwqf <strong>qy</strong> dysL <strong>nUM</strong> Kurfk <strong>qy</strong> aSn dy qOr<br />
‘<strong>qy</strong> afqm inrBr bxfieaf. ies dy ievj<br />
ivc srkfrF <strong>ny</strong> idwqI ies <strong>nUM</strong> BuwK a<strong>qy</strong><br />
kMgflI. dysL df aSndfqf awj BuwK <strong>qy</strong><br />
krjLy qoN qMg ho ky KudkusLIaF kr irhf<br />
hY. bYNkF a<strong>qy</strong> afVHqIaF rUpI lokF <strong>ny</strong> ies<br />
df KUn cUs ilaf hY, bs hux ipSjr afKrI<br />
svfs lY irhf hY.<br />
ijMnf kwsIaF qoN Auh sLrbq vrgf<br />
pfxI pI ky afpxI ipafs buJfAuNdf sI.<br />
ies <strong>dI</strong>aF dusLmx jmfqF <strong>ny</strong> AunHF ivc vI<br />
kcry df jLihr Gol idwqf hY. imsfl vjoN<br />
sqluj ivcoN inkl<strong>dI</strong>aF nihrF ivc<br />
kfrKf<strong>ny</strong>dfrF vloN gMdf pfxI suwitaf jFdf<br />
hY. sLihrF <strong>dI</strong> grIb jnqf ies dy iknfry<br />
keI qrHF dy kwpVy Do ky pfxI ivc qrHF<br />
qrHF dy kcry rlf rhI hY. ijs dy PlsrUp<br />
awj kwsIaF a<strong>qy</strong> nihrF df pfxI pIxf qF<br />
vwK irhf, sgoN koloN lMGxf musLikl ho<br />
jFdf hY.<br />
iesdy jLihrIly <strong>qy</strong> pRdUsLq hox df<br />
dUjf kfrn ieh hY ik lokF vloN igafn <strong>dI</strong><br />
Gft krky CwpVF, toiBaF dy duafly DVf<br />
DV rUVIaF lf leIaF geIaF. GrF df<br />
sfrf gMdf pfxI, CwpVF ivc roVxf sLurU<br />
kr idwqf. ies gMdy pfxI <strong>ny</strong> DrqI ivc<br />
isMm-isMm ky DrqI hyTly pfxI <strong>nUM</strong> pRdUsLq<br />
kr idwqf.<br />
ies df qIjf kfrn ieh ik lokF <strong>ny</strong><br />
DVfDV GrF `c lYtrInF puwtxIaF sLurU<br />
kr idwqIaF jo pfxI dy pRdUsLx ivc aihm<br />
ihwsf pf rhIaF hn. k<strong>dI</strong> svyr-sfr<br />
AuWTidaF hI pyNzU lok lYtrIn leI bfhr<br />
KyqF ivc jFdy sn. ijs nfl AunHF <strong>dI</strong> svyr<br />
<strong>dI</strong> sYr vI kudrqI ho jF<strong>dI</strong> sI. so awj<br />
<strong>dI</strong>aF rfqF <strong>nUM</strong> KflF ‘c lMmy pY jfx vfly<br />
<strong>nUM</strong> cuWk ky nf Gr ilafAuxf pAU. pIqI<br />
krky bcfa ho jFdf. (jwt <strong>nUM</strong> kdy-kdy<br />
pfxI df roVH rokx leI, nwkf bMnHidaF,<br />
TMzy pfxI ‘c lMmy pY jfx <strong>dI</strong> syvf krnI<br />
pYN<strong>dI</strong> hY) sLrfb bfry iek gwl hor- afpxy<br />
Grvfly <strong>dI</strong> sLrfb burI lwg<strong>dI</strong> hY, dUsiraF<br />
<strong>dI</strong> pIqI cMgI lwg<strong>dI</strong> hY. pr afdmI Auh<br />
ijhVf pIvy qF shI pr Auh<strong>nUM</strong> cVHy nf.<br />
sLrfb pI ky ivafhF ‘c notF <strong>dI</strong>aF dwQIaF<br />
lutfAuNdy bMdy, hvfeI Pfier krdy <strong>qy</strong> nfl<br />
gMnmYn leI iPrdy bQyrIaF bIbIaF dy<br />
chy<strong>qy</strong> bx jFdy hn. KusLidl, hwsmuwK,<br />
lqIPy suxfAux vflf mihPl luWt lYNdf<br />
hY. ijhVf gf vI lvy <strong>qy</strong> idn iqwQ ‘<strong>qy</strong> nwc<br />
vI lvy, Auh BfbIaF, BYxF <strong>qy</strong> cfcIaF,<br />
mfsIaF df ijLafdf lfzlf huMdf hY blik<br />
sB df chyqf huMdf hY.<br />
jLmIn qoN bfad nOkrI cMgI lwg<strong>dI</strong><br />
hY. nOkrI vWzI hovy, tOhr vflI hovy qF<br />
kihxy hI kI. AuNj qF POjxF hI nhIN mfx.<br />
kMtIn ‘coN smfn ilaf ilaf ky irsL<strong>qy</strong>dfrF<br />
<strong>qy</strong> guaFZIaF <strong>nUM</strong> KusL kr idM<strong>dI</strong>aF. pSjfb<br />
puils df mulfjLm hovy, ibjlI borz df<br />
jy[eI[ hovy, ptvfrI hovy, Gr vflIaF koloN<br />
pYsy muwkdy hI nhIN. ibjLnsmYn, afpxf<br />
kMm, afpxI dukfn, rojL pYsy igx<strong>ny</strong> <strong>qy</strong><br />
rwKxy. aOrqF PuWl ky kuwpf ho jF<strong>dI</strong>aF.<br />
rIal astyt df kMm awj-kwlH nMbr iek<br />
‘<strong>qy</strong> hY. aOrqF butIkF, pfrlrF ‘coN<br />
inkl<strong>dI</strong>aF hI nhIN. jF iPr ijAUlr dy jf<br />
vVngIaF. pYsy <strong>dI</strong> KuwlH-zuwlH hr aOrq<br />
<strong>nUM</strong> psMd hY. afdmI ‘c cMgIaF lWgx<br />
vflIaF gwlF hor vI ho sk<strong>dI</strong>aF hn. Auh<strong>dI</strong><br />
ilafkq, pVHfeI, ruqbf, purfxy simaF<br />
‘c AuWcf sLmlf, sMmF vflI zFg, kYNTf,<br />
GoVf <strong>qy</strong> DUMhvF cfdrf cMgy lwgdy sn. hux<br />
Auhdy kol lYptfp, gwzI, bfeIk, brFzYz<br />
kwpVy, juWqIaF psMd kI<strong>qy</strong> jFdy hn. ies<br />
sfry kuJ dy bfvjUd vI hfx prvfx <strong>qy</strong><br />
<strong>qy</strong>h-moh <strong>dI</strong> BuwK aWvl hY. bMdf aOrq <strong>nUM</strong><br />
ienfm smJdf hovy.<br />
Auh<strong>dI</strong> Duwp-CF df iPLkr krn vflf<br />
hovy. QwkI <strong>nUM</strong> Guwt dyx vflf jF suwqI <strong>nUM</strong> nf<br />
jgfAux vflf bMdf qF aOrqF pcfAuN<strong>dI</strong>aF<br />
iks qrHF hoxgIaF. qUM Qwk geI hovyNgI<br />
lY qY<strong>nUM</strong> cfh bxf idaF jF rotI mYN afpy<br />
PV lvFgf, afKx vfly bMdy Blf iks<br />
mulk jF kOm <strong>dI</strong>aF aOrqF <strong>nUM</strong> psMd nhIN<br />
hoxgy. sB qoN vD ipafr pRgt krn vflf<br />
mnuwK Kwt jFdf hY. bhuq sfry afdmI bVy<br />
eImfndfr ho ky moh dy bwDy Aumr lMGfAuNdy<br />
<strong>ny</strong>, pr ipafr pRgt krn pwKoN Auh bVy<br />
kMjUs huMdy <strong>ny</strong>. bMdf muhwbqI hovy, rUh vflf<br />
hovy, Auhdy sMg grIbI vI duK<strong>dI</strong> nhIN.<br />
moh ivhUxf afdmI qF imwtI df bfvf hI<br />
huMdf hY.<br />
bol imwtI idaf bfivaf<br />
<strong>qy</strong>ry duwKF <strong>ny</strong> mfr mukf ilaf.<br />
nlikaF-KUhF df pfxI pIxXog nhIN<br />
irhf. ieh pRdUsLx rUpI jLihr sfry pSjfb<br />
<strong>nUM</strong> afpxI lpyt ivc lY irhf hY. ijs df<br />
pRqwK pRmfx mflvy <strong>dI</strong> pwtI biTMzf dy afs<br />
pfs vyKx <strong>nUM</strong> iml irhf hY. ieQy hryk<br />
Gr ivc iek-iek do do mYNbr kYNsr nfl<br />
dm qoV rhy hn. ies qoN ielfvf pIlIaf<br />
a<strong>qy</strong> hYjf DVf DV PYl irhf hY. smyN <strong>dI</strong>aF<br />
srkfrF <strong>ny</strong> ies pfsy koeI iDafn nhIN<br />
idwqf. hfkm jmfq <strong>nUM</strong> kursI bcfAux <strong>qy</strong><br />
ivroDI pfrtI <strong>nUM</strong> kursI Kohx <strong>dI</strong> dOV lwgI<br />
hY. ies smwisaf df koeI iPkr nhIN.<br />
loV hY ajy vI sMBl jfeIey. afAu koeI<br />
Auprflf krIey, jy asIN hux vI kuMBkrnI<br />
nINd qoN nf jfgy qF duwD mwKxF nfl ply<br />
pSjfbIaF dy GroN rogF nfl pIVq lokF<br />
<strong>dI</strong>aF AuWT<strong>dI</strong>aF arQIaF sfzy aKOqI<br />
ivkfs df mUMh icVf rhIaF hoxgIaF.
sfl 10 aMk 15 <strong>pMjfb</strong> tfeImjL 11 aprYl 2009 (36)<br />
‘ivdysL’ nf dys cwlI nf pRdys<br />
bObI idEl <strong>dI</strong> burI iksmq hfly qwk Aus df ipwCf nhIN Cwz rhI hY. nfnf pftykr<br />
a<strong>qy</strong> Aus <strong>dI</strong> ‘eyk-d pfvr afP vn’ df hfl BlF hI XU[pI[, ibhfr a<strong>qy</strong> mhfrfsLtr<br />
dy isMgl skRIn is<strong>ny</strong>mfGrF ivc<br />
cMgf irhf hovy, pr dysL Br dy<br />
mltIplYksF ivc kulYksLn ieM<strong>ny</strong><br />
bury rhy hn ik kihxf pvygf ik<br />
pfvr afP tU vI Gfty ivc irhf.<br />
jLI, ijs kol ies iPLlm dy<br />
vrlz rfeIts sn a<strong>qy</strong> ijs <strong>nUM</strong><br />
sfry rfeIt adflqI kys <strong>dI</strong> vjHf<br />
nfl Cwzxy pey, hux suwK df sfh<br />
lY rhI hovygI. jLI <strong>ny</strong> iPlm bxfAux<br />
smyN cfr kroV rupey idw<strong>qy</strong> sn,<br />
jdik Gwt qoN Gwt 15 kroV rupey<br />
dyxy bxdy sn. inrmfqf ‘ky syrf<br />
syrf’ <strong>ny</strong> iPlm bxfAux leI<br />
afeI[zI[bI[afeI[ qoN ijhVf krjLf<br />
ilaf sI, Aus df ivafj vI nhIN dy<br />
sikaf.<br />
Aus dy ievjL ivc afeI[zI[<br />
bI[afeI[ <strong>ny</strong> kfntRYkt anusfr<br />
iPLlm dy vrlz rfeIt lY ley. jLI<br />
<strong>ny</strong> adflq df drvfjLf KVkfieaf, pr kys hfr geI. hux ijnHF lokF <strong>ny</strong><br />
afeI[zI[bI[afeI[ nfl izstRIibAUsLn rfeIt KrIdy, AunHF sfiraF df nuksfn hovygf.<br />
jykr ‘iek[[[’ isMgl skRIn is<strong>ny</strong>mf ivc cMgI jf rhI hY, qF nIl iniqn mukysL<br />
<strong>dI</strong> ‘af dyKyN jLrf’ df hfl isMgl<br />
is<strong>ny</strong>mf GrF ivc KLrfb a<strong>qy</strong><br />
mltIplYksF ivc TIk-TIk hY.<br />
ieh gwl vwKrI hY ik ieMzIaf<br />
dy swq mltIplYksF <strong>ny</strong> ies iPlm<br />
<strong>nUM</strong> lfAux qoN mnf hI kr idwqf.<br />
inrmfqf a<strong>qy</strong> mltIplYksF<br />
ivcflI afmdnI vMzx <strong>nUM</strong> lY ky<br />
ijhVf JgVf cl irhf hY, Aus df<br />
inptfrf nhIN hoieaf. ies gwl df<br />
guwsf mltIplYksF dy mflkF <strong>ny</strong><br />
ierOjL <strong>dI</strong> ies iPLlm ‘<strong>qy</strong> kwiZaf,<br />
ikAuNik inrmfqfvF dy guwt ivc<br />
ierOjL <strong>dI</strong> pRozksLn kMpnI ies JgVy<br />
ivc kfPI awgy hY. ‘af dyKyN jLrf’<br />
ivc ies df Gwt qoN Gwt awT-ds<br />
kroV rupey df nuksfn hoxf<br />
insLicq hY.<br />
ies hPL<strong>qy</strong> <strong>dI</strong> qIjI iPLlm <strong>dI</strong>pf<br />
mihqf <strong>dI</strong> ‘ivdysL’ df hfl qF ienHF<br />
dovF iPLlmF qoN vI burf hY. ijs <strong>dI</strong>pf<br />
<strong>ny</strong> sflF pihly lYsbIan sYks df<br />
iek idRsL afpxI ‘Pfier’ ivc<br />
idKfieaf sI, Ausy <strong>dI</strong>pf <strong>ny</strong> ies vfrI swp, sLysLnfg a<strong>qy</strong> iewCfDfrI nfgF <strong>dI</strong> khfxI ‘<strong>qy</strong><br />
iPLlm bxfeI hY. jLfihr hY ieh iPLlm nf dysL ivc clI nf ivdysL ivc.<br />
ikqfbF pVHn <strong>dI</strong> sLONkIn hY krInf kpUr<br />
iek smF sI jdoN bflIvuwz <strong>dI</strong>aF aiB<strong>ny</strong>qrIaF df ividak ipCokV bhuqf cMgf<br />
nhIN huMdf sI. Auh isrP aiBnY ‘c hI muhfrq rwK<strong>dI</strong>aF sn <strong>qy</strong> ienHF ‘coN keIaF <strong>ny</strong> ies<br />
‘c bhuq sPlqf vI hfsl kIqI jdik awj <strong>dI</strong>aF bhuqIaF aiB<strong>ny</strong>qrIaF aiBnY dy nfl<br />
hI ividak pwDr ‘<strong>qy</strong> vI kfPI AuWcIaF hn. Auh aiBnY dy nfl hor vI keI KyqrF ‘c<br />
afpxy sLOk pUry kr<strong>dI</strong>aF hn. vDIaf nRqkI <strong>qy</strong> aiB<strong>ny</strong>qrI krInf kpUr dy vI aijhy hI<br />
sLOk bfry huxy ijhy jfxkfrI imlI hY. krInf <strong>nUM</strong> ikqfbF pVHn df bhuq sLOk hY. ipCly<br />
idnIN krInf afpxy ibjLI sLUitMg sLYizAUl ‘coN do idnF <strong>dI</strong> CuwtI ‘<strong>qy</strong> sI. Aus smyN <strong>dI</strong><br />
vrqoN Aus<strong>ny</strong> afpxy ies sLOk <strong>nUM</strong> pUrf krn leI kIqI. huxy ijhy Aus <strong>ny</strong> ‘pfAUlf<br />
koeylho’ vloN ilKI ikqfb ‘ielYvn imnts’ pVHI.<br />
krInf <strong>ny</strong> dwisaf, ‘‘Auh myry mnpsMd lyKk hn <strong>qy</strong> mYN AunHF <strong>dI</strong>aF sfrIaF<br />
ikqfbF pVHIaF hn. mY<strong>nUM</strong> ikqfbF pVHnIaF bhuq psMd hn, pr mYN ipClf sfrf sfl<br />
ieMnI ibjLI rhI ik koeI vI ikqfb nhIN pVH skI. mY<strong>nUM</strong> ijLMdgI pRqI pfAUlo df njLrIaf<br />
bhuq psMd hY. ienHF do idnF ‘c mYN afpxy ies sLOk <strong>nUM</strong> pUrf krn <strong>dI</strong> koisLsL ‘c rhI.’’<br />
kYtrInf nfl nhIN imlxgy slmfn<br />
slmfn Kfn a<strong>qy</strong> kYtrInf kYP dy irsL<strong>qy</strong> df aSjLfm kI hovygf, ieh qF iksI <strong>nUM</strong><br />
nhIN pqf, pr ienF jLrUr hY ik ienHF dy sMbMDF <strong>dI</strong> grmfht hux lgfqfr igrfvt vwl<br />
af rhI hY. gOrqlb hY ik slmfn ijwQy kYtrInf nfl afpxy irsL<strong>qy</strong> <strong>nUM</strong> dwsx ivc kdy<br />
nhIN sLrmfey, AuQy kYtrInf AunHF dy nfl iejLhfry-ey-iesLk ivc hmysLf sMkoc vrq<strong>dI</strong><br />
rhI hY. qfjLf mfmly ivc kYtrInf <strong>ny</strong> slmfn <strong>nUM</strong> sfP sLbdF ivc ‘nO aYNtRI’ kih idwqf<br />
hY. jI nhIN, ieh ‘no aYNtrI’ idl dy leI nhIN, blik sYt <strong>qy</strong> phuMcx <strong>nUM</strong> lY ky ikhf<br />
igaf hY. asl ivc swlU afpxI mfsLUkf <strong>dI</strong> iPLlm dy sYt <strong>qy</strong> phuMcx dy leI pihlF qoN<br />
cricq rhy hn, ies leI aYsLviraf rfey <strong>nUM</strong> ‘cl<strong>qy</strong>-cl<strong>qy</strong>’ qoN sLfhruK Kfn <strong>ny</strong> cldf<br />
kr idwqf sI. KLYr, pRkfsL Jf <strong>nUM</strong> psMd nhIN ik swlU AunHF <strong>dI</strong> ‘rfjnIqI’ dy sYt <strong>qy</strong> af<br />
ky izstrb kry, ilhfjLf AunHF <strong>ny</strong> afpxI iPLlm <strong>dI</strong> hIroien kYt <strong>nUM</strong> kih idwqf ik swlU<br />
<strong>nUM</strong> AuWQy afAux qoN mnf kr dyvy.<br />
‘bYz grl’ bxn df bVf Pfiedf imilaf<br />
kMgnf cYlyNijMg rol psMd kr<strong>dI</strong> hY,<br />
qF hIN qF iPLlm ‘vo lmhy’ ivc Aus <strong>ny</strong><br />
pRvIn bObI df ikrdfr inBfieaf sI.<br />
afpxI aglI iPLlm ivc Aus <strong>nUM</strong> iek<br />
hor cYlyNijMg rol idwqf jf irhf hY. ‘vns<br />
apfn ey tfeIm ien muMbeI’ nfm <strong>dI</strong> bxn<br />
vflI ies iPLlm ivc Aus <strong>ny</strong> mDubflf dy<br />
ikrdfr <strong>nUM</strong> jIvq kIqf hY. afE jfxIey<br />
ik ies rol dy leI Auh kI kI iqafrIaF<br />
kr rhI hY.<br />
jdoN Aus <strong>nUM</strong> puwiCaf igaf ik qusIN<br />
Kud <strong>nUM</strong> sLIsLy ivc dyKx ‘<strong>qy</strong> ikdF df mihsUs<br />
krdy ho?<br />
mYN Kud <strong>nUM</strong> KUbsUrq nhIN mSn<strong>dI</strong>,<br />
blik mY<strong>nUM</strong> qF lgdf hY ik dunIaf ivc<br />
sB qoN Gwt afqmivsLvfs myrf hI hY.<br />
awj vI jd cMzIgVH ivc sLUt hoieaf afpxf<br />
portPolIE dyK<strong>dI</strong> hF, qF myrIaF awKF ‘coN<br />
awQrU izwg afAuNdy hn. mY<strong>nUM</strong> aihsfs huMdf<br />
hY ik mYN ikMnI Bw<strong>dI</strong> lg sk<strong>dI</strong> hF. myrI<br />
smJ ivc nhIN af irhf ik mYN<br />
mDubflf df rol ikvyN inBfa<br />
skFgI[[[[.<br />
afpxy afp aiB<strong>ny</strong>qrI dy<br />
rUp ivc dyKx bfry kMgnf <strong>ny</strong><br />
ikhf, mY<strong>nUM</strong> afpxy aiB<strong>ny</strong>qrI hox ‘<strong>qy</strong> mfx<br />
hY. jykr lok ieh mSndy hn ik mYN duKI<br />
kuVI df ikrdfr cMgI qrHF inBfa sk<strong>dI</strong><br />
hF, qF mY<strong>nUM</strong> bhuq cMgf lgdf hY. Gwto Gwt<br />
ies PIlz ivc qF mYN cMgI aYkitMg kr<br />
sk<strong>dI</strong> hF.<br />
ieh puwCy jfx `<strong>qy</strong> ik quhf<strong>nUM</strong> mDUbflf<br />
df ikrdfr inBfAux ivc koeI musLikl<br />
qF nhIN afeI qF Aus <strong>ny</strong> ikhf, mDubflf df<br />
rol myry dUjy rol ijMnf tRYijk nhIN hY.<br />
ies ivc iek zOn a<strong>qy</strong> iek supr stfr<br />
ivcfly pldy ipafr <strong>nUM</strong> KubsUrqI nfl<br />
idKfieaf igaf hY. iPLlm ivc supr stfr<br />
mfzilMg cuxOqIpUrn <strong>qy</strong> AuqsLfhI ikwqf<br />
bflIvuwz pRymIaF dy idlF <strong>dI</strong> qfjLf DVkn <strong>dI</strong>ipkf pfdUkon<br />
iPLlmF ivc sPlqf imlx dy bfvjUd afpxy mfzilMg dy<br />
idnF <strong>nUM</strong> aksr Xfd kr<strong>dI</strong> hY. huxy ijhy<br />
iek pRogrfm ‘c dubfrf rYNp ‘<strong>qy</strong> kdm<br />
rwKx ‘<strong>qy</strong> <strong>dI</strong>ipkf <strong>dI</strong>aF purfxIaF XfdF<br />
qfjLf ho geIaF. Aus <strong>ny</strong> ikhf, ‘‘mfzilMg<br />
bhuq cuxOqIpUrn a<strong>qy</strong> AuqsLfihq krn<br />
vflf pRosYWs hY. mfzilMg dOrfn qusIN<br />
qurMq drsLkF <strong>dI</strong> pRqIikiraf dyK skdy<br />
ho. mYN awj vI mfzilMg dy idnF <strong>nUM</strong> ims<br />
kr<strong>dI</strong> hF.’’ afpxI gwl awgy qoridaF<br />
<strong>dI</strong>ipkf <strong>ny</strong> ikhf, ‘‘mY<strong>nUM</strong> mfzilMg krn<br />
‘c bhuq mjLf afAuNdf sI. mfzilMg ‘c<br />
nf koeI nYgyitv aYnrjI huM<strong>dI</strong> hY <strong>qy</strong> nf hI koeI rItyk.<br />
mfzilMg ‘c afpxIaF glqIaF qoN iswK ky qusIN ik<strong>qy</strong> ibhqr<br />
slwmzfg <strong>ny</strong> cmkfeI PrIdf <strong>dI</strong> iksmq<br />
PrIdf kol mOjUd keI aSqrrfsLtrI iPLlmF <strong>nUM</strong> dyKidaF<br />
ikhf jf skdf hY ik PrIdf df kYrIar ies vyly bulM<strong>dI</strong>aF<br />
‘<strong>qy</strong> hY. ‘slwmzOg imlynIar’ <strong>dI</strong> sPlqf kfrn ies vyly<br />
PrIdf kol keI aSqrrfsLtrI iPLlmF<br />
hn. ies vyly Aus <strong>nUM</strong> aSqrrfsLtrI<br />
pwDr ‘<strong>qy</strong> sB qoN ijLafdf lokipRX<br />
aiB<strong>ny</strong>qrI mSinaf jf irhf hY. <strong>qy</strong> Aus<strong>ny</strong><br />
aYsLviraf rfey bcn <strong>nUM</strong> vI ipwCy Cwz<br />
idwqf hY.<br />
PrIdf dy kYrIar <strong>nUM</strong> mY<strong>ny</strong>j krn<br />
vflI glob sport kMpnI dy sI[eI[E[<br />
ainrbfn dfs <strong>ny</strong> ikhf, ‘‘PrIdf <strong>dI</strong><br />
qulnf aYsLviraf nfl nhIN kIqI jf<br />
sk<strong>dI</strong>, ikAuNik asIN Aus <strong>nUM</strong><br />
aSqrrfsLtrI iPlmF ‘c BfrqI ichry vFg pRfjYkt nhIN kr<br />
rhy.<br />
Aus kol globl luwk hY. jykr Auh aYsLviraf nfloN<br />
vDyry imhnqfnf lY rhI hY qF ies ‘c iksy <strong>nUM</strong> hYrfnI nhIN<br />
mYN a<strong>qy</strong> zOn ajY dyvgn hn.<br />
ies rol leI sB qoN vwzf cYlyNj<br />
dwsidaF Aus <strong>ny</strong> ikhf, cYlyNj qF iehI hY<br />
ik mY<strong>nUM</strong> mDubflf ijMnf KUbsUrq idsxf<br />
pvygf. ies qoN ielfvf mY<strong>nUM</strong> AunHF dy<br />
stfeIl vI apnfAuxy pYxgy. mYN zI[vI[zI[<br />
‘<strong>qy</strong> AunHF <strong>dI</strong>aF kuJ iPlmF dyKIaF hn,<br />
ijs ivc Auh kmfl<br />
dy lgdy hn. mYN<br />
AunHF <strong>nUM</strong> iswDf<br />
kfpI qF nhIN krFgI, pr AunHF dy stfeIl<br />
<strong>nUM</strong> apnfAux <strong>dI</strong> koisLsL jLrUr krFgI.<br />
jdoN Aus <strong>nUM</strong> puwiCaf igaf ik kI quhf<strong>nUM</strong><br />
lgdf hY ik ‘d bYz grl’ dy tYg <strong>ny</strong> quhf<strong>nUM</strong><br />
Pfiedf phuMcfieaf qF Aus <strong>ny</strong> ikhf, qusIN<br />
ies qrHF mMn skdy ho, pr ieh jfx-buJ<br />
ky ilaf igaf PYslf nhIN hY. mY<strong>nUM</strong> iPlmF<br />
hI ieho ijhIaF imlIaF, ijs ivc myry<br />
rol ivc QoVf ijhf nYgitv sLyz sI, pr<br />
ies qrHF dy rolF <strong>nUM</strong> mYN afpxy leI<br />
PfiedymSd mSn<strong>dI</strong> hF. ienHF rolF <strong>ny</strong> mY<strong>nUM</strong><br />
kuJ alg a<strong>qy</strong> nvF krn df mOkf idwqf.<br />
ienHF kfrnF krky mYN afpxy kpVy a<strong>qy</strong><br />
idwK nfl vI qjLrbf kIqf.<br />
afpxI aglI iPlm ‘kfeIts’ bfry<br />
dsidaF Aus <strong>ny</strong> ikhf, kfeIts iek lv<br />
storI hY. ies ivc ieh idKfieaf igaf<br />
hY ik ikvyN do iblkul vwKo-vwKrI iksm<br />
dy lok iek dUjy dy ipafr ivc pY jFdy<br />
hn. rfkysL rosLn dy pRozksLn hfAUs ivc<br />
bxn vflI ies iPLlm <strong>nUM</strong> anurfg bsU<br />
zfierYkt kr rhy hn. iPLlm ivc mYN<br />
sflsf zFsr df<br />
ikrdfr<br />
inBfa<br />
rhI<br />
hF. ieh khfxI muwK qOr ‘<strong>qy</strong> irqk dy aflyduafly<br />
GuMm<strong>dI</strong> hY, pr myrf rol vI<br />
mhwqvpUrx hY.<br />
aiDaYn dy nfl afpxy irsL<strong>qy</strong> <strong>nUM</strong> lY<br />
ky sIrIas hox bfry Aus <strong>ny</strong> dwisaf ik,<br />
hF, mYN a<strong>qy</strong> aiDaYn afpxy irsL<strong>qy</strong> <strong>nUM</strong> lY<br />
ky gMBIr hF.<br />
aiDaYn myry zrIm mYn hn, ijs<br />
‘<strong>qy</strong> mYN hr suwK-duwK leI inrBr ho sk<strong>dI</strong><br />
hF. mYN ijLMdgI ivc bhuq duK dyKy hn, pr<br />
aiDaYn <strong>dI</strong> mOjUdgI ienHF duwKF <strong>nUM</strong> Gwt<br />
kr idM<strong>dI</strong> hY. iPlhfl asIN ivafh krn<br />
dy mUz ivc nhIN hF.<br />
pysLkfr ho skdy ho.’’<br />
ikAuNik <strong>dI</strong>ipkf <strong>ny</strong> idwlI qoN mfzilMg ‘c sMGrsL sLurU kIqf<br />
sI, Aus<strong>nUM</strong> ies sLihr nfl Kfs lgfa<br />
hY. huxy ijhy iemiqafjL alI <strong>dI</strong> iPlm<br />
‘lv afj kl’ <strong>dI</strong> lgBg awDI sLUitMg<br />
Aus <strong>ny</strong> iewQy hI pUrI kIqI. Aus dy PYsLn<br />
stfeIl bfry puwCx ‘<strong>qy</strong> <strong>dI</strong>ipkf <strong>ny</strong> ikhf,<br />
‘‘myry leI PYsLn stfeIl df arQ<br />
kYjUal a<strong>qy</strong> kMPrtybl qoN hY.’’ Aus<br />
df kihxf hY ik Auh afpxI idwK <strong>nUM</strong><br />
sfDfrn rwKxf psMd kr<strong>dI</strong> hY, ies<br />
leI Aus <strong>nUM</strong> bhuqIaF asYsrIjL psMd<br />
nhIN. Aus df kihxf hY ik vDyry<br />
asYsrIjL nfl quhfzI kudrqI iemyj <strong>nUM</strong> nuksfn phuMcdf hY, ijhVf<br />
Aus<strong>nUM</strong> iblkul psMd nhIN.<br />
hoxI cfhI<strong>dI</strong> ikAuNik ijs iksm <strong>dI</strong>aF iPLlmF PrIdf <strong>nUM</strong> iml rhIaF<br />
hn, Auh aYsLviraf <strong>nUM</strong> k<strong>dI</strong> nhIN imlIaF.’’ sUqrF df kihxf hY<br />
ik aSqrrfsLtrI pwDr ‘<strong>qy</strong> imlI ieMnI sPlqf <strong>nUM</strong> dyKidaF hI<br />
PrIdf <strong>ny</strong> hux inAUXfrk ‘c vwsx df<br />
PYslf kr ilaf hY. 24 sflf ies<br />
pRiqBfsLflI aiB<strong>ny</strong>qrI df mSnxf hY<br />
ik isrP ies gwl qoN ielfvf ik<br />
inAUXfrk muMbeI qoN vDyry vDIaf hY,<br />
ienHF dohF hI sLihrF ‘c kfPI kuJ<br />
brfbr hY.<br />
PrIdf <strong>nUM</strong> hflIvuwz ‘c asPlqf<br />
df koeI zr nhIN. Aus <strong>ny</strong> ikhf, ‘‘mYN<br />
AuQy sPlqf nf imlx <strong>nUM</strong> lY ky<br />
iPLkrmSd nhIN hF. ‘slwmzOg[[[’ <strong>ny</strong><br />
myrI aiBnY smrQf iswD kr idwqI<br />
hY. AuNJ vI ies iPLlm ‘c myrf rol kfPI glYmrhIx sI, ies qoN<br />
vI mY<strong>nUM</strong> lfB hovygf, ikAuNik lok mY<strong>nUM</strong> iek suMdr mfzl vFg hI<br />
nhIN dyKxgy.’’
sfl 10 aMk 15 <strong>pMjfb</strong> tfeImjL 11 aprYl 2009 (37)<br />
Ç ÃÄ siqgur pRsfid Ç<br />
smUh <strong>pMjfb</strong>I BfeIcfry <strong>nUM</strong> Kflsf pSQ dy sQfpnf idvs<br />
a<strong>qy</strong> ivsfKI <strong>dI</strong> lwK-lwK vDfeI hovy jI!<br />
ieMzIafnf ivc KulH igaf hY nvF trwk vfsL aYNz rIpyar sLfp a<strong>qy</strong> ieMzIan rYstorYNt<br />
Imperial Truck Wash & Repair<br />
Spot Free<br />
Truck Wash<br />
Alignment and Wheel Balancing<br />
5809 South State Rd 3,<br />
Spiceland, IN- 47385<br />
interstate 70 Exit 123<br />
(Turn Right Yellow Building)<br />
24 Hours Road Service & Towing<br />
Jasvir Singh (765) 987-7000<br />
Facilities for Truckers at Truck Plaza.<br />
n India Restaurant and Full Bar<br />
n 10 Acres of Truck Parking<br />
n Brand New 2 Bays of Express Lube<br />
n Brand New 2 Bays of General Repair<br />
n Brand New One Bay for Alignment,<br />
n Wheel Balancing and Tires<br />
n Brand New 2 Bays Spot Free Truck Wash<br />
*Indian food for truckers Dine-in and To Go<br />
*Bar- Beer, Liquor and Wine<br />
*To Go Beer Liquor and Wine<br />
Free Showers<br />
lONg rUt `<strong>qy</strong> cwlx vfly trwkr BrfvF leI KusLKbrI!<br />
Oil Change $189.99 Only<br />
Brake $99.00<br />
Wheel Seal $89.00<br />
Labor Rate $59.00<br />
India Curry Restaurant at Truck Plaza<br />
trwkr BrfvF leI<br />
svf<strong>dI</strong> BfrqI Kfxf<br />
bih ky KfE jF nfl lY jfE<br />
bfr, bIar, ilwkr<br />
a<strong>qy</strong> vfeIn<br />
bih ky pIE jF nfl lY jfE<br />
nhfAux-Dox df muPq pRbMD 10 eykV QF ivc PYlI KuwlHI pfrikMg
sfl 10 aMk 15 <strong>pMjfb</strong> tfeImjL 11 aprYl 2009 (38)<br />
vih pRgitE mrd agMmVf, virafm iekylf]<br />
Ç vfhu vfhu gurU goibMd isMG afpy gurU cylf]<br />
Ç<br />
KusLIaF KyiVaF dy iqAuhfr ivsfKI a<strong>qy</strong> Kflsf isrjxf idvs <strong>dI</strong><br />
smUh iswK BfeIcfry <strong>qy</strong> <strong>pMjfb</strong> tfeImjL dy pfTkF <strong>nUM</strong> lwK lwK vDfeI<br />
sRI sMnI DUV a<strong>qy</strong> nIrj sYxI<br />
Sun<strong>ny</strong> Dhoorh<br />
Vice Chairman of Democrat Party, Kent County (Michigan),<br />
President, <strong>Punjab</strong>i Cultural Society Of Michigan<br />
Member, Central Committee Michigan Democrat Party<br />
1541 Winterwood Dr. NE, Grand Rapids, MI 49525<br />
Kflsf pSQ dy afgmn purb a<strong>qy</strong> ivsfKI dy iqEhfr <strong>dI</strong><br />
smUh iswK sMgqF <strong>qy</strong> <strong>pMjfb</strong> tfeImjL dy pfTkF <strong>nUM</strong><br />
lwK-lwK vDfeI hovy<br />
asIN amrIkf Br ivc iksy vI styt ivc<br />
quhfzy ibjns leI lon idvf skdy hF<br />
imsLIgn styt ivc bhuq hI ss<strong>qy</strong> Bfa ibjns lYx leI kfl kro<br />
ibjns lon lYx leI asIN sLurU qoN lY ky aKIr qwk mdd krFgy<br />
UNITED LENDING<br />
1.Commercial Loans Nationwide, 2.Gas Stations , 3.Liquor Stores, 4.Super<br />
Markets, 5.Shopping Malls, 6.Convenience Stores, 7.Churches, 8.Car Washes,<br />
9.Hotel, Motel, 10.Restaurants 11.Fast Food Franchise<br />
Francisco Group Realty<br />
2770 Silver Lake Rd., Traverse City, Mi 49684<br />
Sarabjeet Singh<br />
Realtor /Mortgage Broker<br />
Ph.414-803-7420<br />
Fax. 989-790-9405
sfl 10 aMk 15 <strong>pMjfb</strong> tfeImjL 11 aprYl 2009 (39)<br />
<strong>Punjab</strong>i Cultural Society Midwest<br />
Proudly Presents<br />
<strong>Punjab</strong>i Mela<br />
Saturday, April 25 th 2009<br />
At 6:30 PM<br />
Latvian Center<br />
100 Cherry Street, Kalamazoo<br />
Chief Guest: Harpal Singh Tanda (Pamma)<br />
Grand Sponsor: Parminder Singh Walia<br />
Registration Deadline April 10, 2009<br />
Bhagwant Sandhu 269-267-2376<br />
Sikander Singh 269-744-6986<br />
Kuldip Gill 269-924-8265<br />
Ranbir Lalli 269-209-9961<br />
Kulvinder Gill 269-506-0599<br />
Rajbir Singh 269-369-4792<br />
Mukhtar Khaira 269-584-1060<br />
For More Information Call<br />
<strong>pMjfb</strong>I<br />
mylf<br />
Stay Tuned For More Information<br />
Donations are greatly appreciated<br />
Donors will be honored accordingly on stage<br />
<strong>pMjfb</strong>I gIq, igwDf-BMgVf,<br />
bolIaF, zFs, sikwt a<strong>qy</strong> zI[jy[<br />
`<strong>qy</strong> nwcx <strong>nUM</strong> KuwlHf ivhVf<br />
Golden Sponsors: Sarwan Singh Tiwana, Shamsher Singh Boparai<br />
Silver Sponsors: Darshan Singh Gill, Karnail Singh, Narinder Singh Munder, Palwinder<br />
Singh, Amritpal Singh, Manjinder Singh Benipal, Rattandeep Singh Dhillon<br />
Baldev Singh 269-806-3283<br />
Avtar Singh 269-377-5035<br />
Hardev Singh 269-806-5754<br />
Rajwinder Grewal 269-343-6481<br />
D.S. Mangat 269-553-0577<br />
Mukand Mangat 517-238-2729<br />
S. Harpal Singh Tanda<br />
With the cooperation of:<br />
PCS Chicago, PCS Detroit, PCS Indiana, PCS Indianapolis, <strong>Punjab</strong>i Community of South Bend, Desi Junction,<br />
<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong>, <strong>Punjab</strong>i Heritage Organization Chicago, <strong>Punjab</strong>i Sports Club Chicago, Shere <strong>Punjab</strong> Sports &<br />
Cultural Club Chicago, <strong>Punjab</strong>i American Youth Club of Indiana, Baba Prem Singh Sikh Culture Society of<br />
Indiana, PCO Milwaukee, Raunaq Mela, Sikh TV, Indian Reporter, Desi Talk, PSCS Canton, Indian Association<br />
of Kalamazoo, <strong>Punjab</strong>i Writers of Michigan, <strong>Punjab</strong>i Community of Lansing, Grand Rapid & Benton Harber.
sfl 10 aMk 15 <strong>pMjfb</strong> tfeImjL 11 aprYl 2009 (40)<br />
Ç<br />
ÃÄ siqgur pRsfid<br />
Kflsf soie jo inMdf iqafgy, Kflsf soie lVy hoie afgY] Kflsf soie jo pMc ko mfrY, Kflsf soie krm ko sfVY]<br />
Kflsf soie mfn ko iqafgY, Kflsf soie jo prqRIaf <strong>qy</strong> BfgY] Kflsf soie pridRsLit ko iqafgY, Kflsf soie nfm rq lfgY]<br />
Kflsf soie gurbfxI ihq lfie, Kflsf soie sfr muMih Kfie (BfeI nMd lfl goXf jI)<br />
iswK iswK irlIjIas irlIjIas susfietI susfietI (isLkfgo)<br />
(isLkfgo)<br />
14 aprYl, 2009 (ivsfKI vfly idn)<br />
ivsLysL <strong>dI</strong>vfn: sLfm 6:45 qoN rfq 9 vjy qwk<br />
gurdvfrf sfihb pYlftfeIn<br />
pRogrfm<br />
gurbfxI-kIrqn<br />
gurbfxI-kIrqn<br />
Ç<br />
smUh sfD-sMgq <strong>nUM</strong> swcy pfqsLfh sfihb sRI gurU goibMd isMG jI dy<br />
pRgt kI<strong>qy</strong> Kflsf jI dy jnm idhfVy ivsfKI <strong>dI</strong> lwK-lwK vDfeI hovy.<br />
gurU nfnk sfihb dy isrjy iswK <strong>dI</strong> mukMml nuhfr <strong>nUM</strong> gurU goibMd isMG jI mhfrfj <strong>ny</strong> 1699 <strong>dI</strong> ivsfKI vfly idn anMdpur sfihb<br />
dy mYdfn ivc pRgt krky aMimRq <strong>dI</strong> dfq <strong>dI</strong> bKLisLsL kIqI. Kflsf jI df mksd DrqI dy mukMml husn <strong>nUM</strong> gurbfxI dy rMg ivc<br />
rMg ky dohF jhfnF ‘<strong>qy</strong> KLflsf jI dy bolbfly df afgfjL kr mnuwKqf <strong>nUM</strong> kfdr <strong>dI</strong> Kfls kfienfq dy rMg ivc smoxf sI. afp<br />
jI <strong>nUM</strong> inmrqf sfihq arjoeI hY ik ies suwlKxI GVI <strong>dI</strong> Xfd ivc juVI sMgq ivc isLrkq krky gurbfxI dy ielfhI jws<br />
nfl afpxI rsnf <strong>nUM</strong> pivwqr kro jI. ies mOky kIrqnIey isMG gurbfxI kIrqn nfl sMgqF <strong>nUM</strong> joVngy.<br />
17 aprYl, 2009 (sLuwkrvfr)<br />
arMB sRI aKMz pfT<br />
19 aprYl, 2009 (aYqvfr)<br />
nfm ismrn: svyry 6:30 qoN 7:30 vjy qwk<br />
kIrqn afsf <strong>dI</strong> vfr: svyry 7:30 vjy<br />
Bog sRI aKMz pfT: svyry 9:30 vjy<br />
insLfn sfihb <strong>dI</strong> syvf: svyry 10:30 vjy<br />
BfeI mihMdr isMG, BfeI gurjMt isMG, BfeI prmjIq isMG<br />
sicafr <strong>qy</strong> BfeI gurmuK isMG sIsgMj idwlI vfly gurbfxI kIrqn<br />
krngy. pMQk ivcfrF vI hoxgIaF<br />
19 aprYl, 2009 <strong>nUM</strong> svyry aimRq Ckx<br />
dy aiBlfKIaF <strong>nUM</strong> aimRq Ckf ky gurU dy<br />
lV lfieaf jfeygf<br />
lMgr <strong>dI</strong> syvf: <strong>pMjfb</strong> trwk XUnIan, isLkfgo<br />
not:26 aprYl, 2009 qoN 6 meI, 2009 qwk BfeI blivMdr isMG kurflI vfilaF df jQf kQf-kIrqn kiraf krygf.<br />
Sikh Religious Society of Chicago, Palatine<br />
1280, Winnetka St. Palatine, IL 60067 Ph. 847-358-1117