Haf 2002 - Cymdeithas Edward Llwyd
Haf 2002 - Cymdeithas Edward Llwyd
Haf 2002 - Cymdeithas Edward Llwyd
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Cyn i’r rhifyn hwn o’r Naturiaethwr weld<br />
golau dydd bydd Cyngor Cefn Gwlad<br />
Cymru (CCGC) wedi cyhoeddi y mapiau<br />
cyntaf sy’n dangos tir agored a thir comin<br />
yn ardal y Berwyn, Llantysilio a Rhiwabon.<br />
Dyma’r ardal gyntaf yng Nghymru i’w<br />
mapio.Ymhen dwy flynedd bydd y gwaith<br />
ar gyfer Cymru gyfan wedi ei gwblhau.Y<br />
mapiau yma fydd yn dangos ble bydd gan<br />
y cyhoedd hawl i gerdded, o dan y ddeddf<br />
Cefn Gwlad a Hawliau Tramwy 2000.<br />
Rhostir<br />
Mynediad i Gefn Gwlad<br />
Tiroedd o ddiddordeb mawr i’r<br />
Naturiaethwr sydd yma, gyda mynyddoedd<br />
y Berwyn yn enghraifft o Safle o<br />
Ddiddordeb Gwyddonol Arbennig (neu<br />
SSSI). Ond rhaid pwysleisio nad yw’r hawl<br />
i gerdded wedi dod i fodolaeth eto. Daw’r<br />
gorchymyn gan y llywodraeth pan fydd<br />
mapiau wedi eu cwblhau ar gyfer Cymru<br />
gyfan. Dyma felly gyfle i esbonio’r broses<br />
ac i roi mwy o wybodaeth ynglyˆn â sut i roi<br />
eich barn am y mapiau.<br />
Y mannau cychwyn sy’n arwain at greu’r<br />
mapiau yw (i) y gallu i adnabod y<br />
cynefinoedd llysieuol sef mynydd, rhostir,<br />
gweundir a ‘down’ a (ii) Tir Comin sydd<br />
Alun Price<br />
Swyddog Mynediad a Hamdden, Cyngor Cefn Gwlad Cymru.<br />
wedi ei gofrestru. Gall y Cyngor wneud<br />
hyn i raddau helaeth drwy ddefnyddio<br />
gwybodaeth a gasglwyd eisoes fel rhan o’r<br />
cofnod cyntaf (Phase 1) sy’n dangos y<br />
cynefinoedd hyn.Yn ogystal, ceir cryn<br />
fanylder ar awyrluniau.<br />
Y cyfarwyddyd dan y ddeddf yw bod Tir<br />
Comin i’w fapio fel Tir Mynediad os yw’n<br />
cael ei ddangos ar gofrestrau Tir Comin yr<br />
Awdurdod Lleol.Yn aml iawn gall hyn godi<br />
nifer o gwestiynau. Wrth fynd heibio fel<br />
petai, dyma ychydig o gefndir ar dir comin.<br />
A wyddoch chi, er enghraifft:<br />
• fod perchennog i bob darn o dir comin.<br />
• mai tir gwastraff ydoedd yn wreiddiol yn<br />
perthyn i Arglwydd y faenor yn y Canol<br />
Oesoedd.<br />
• bod nifer o ffermydd yn cael rhannu’r<br />
hawl ar y tir boed yn hawl i bori neu i<br />
gasglu mawn.<br />
• y dangosir ffiniau’r tir comin ac enwau’r<br />
rhai hynny a’r hawl arno yng<br />
nghofrestrau’r Cyngor Sir.<br />
• wrth ddylunio’r map drafft mae’r<br />
Cyngor Cefn Gwlad wedi copïo’r<br />
cofrestrau hyn yn union fel y maent ac<br />
nid oes hawl gan y CCGC i newid y<br />
ffiniau mewn unrhyw fodd.<br />
Mae hyn felly yn arwain at y dull y gall y<br />
Cyngor ei ddefnyddio er mwyn dangos ar y<br />
map y ffiniau amlwg ar y ddaear, ffiniau a<br />
fydd yn glir i bawb. Defnyddir waliau da,<br />
nentydd, ffyrdd a weithiau ffens i ddangos<br />
y ffiniau hyn. Drwy wneud hyn mae modd<br />
i’r Cyngor ddewis symud ymlaen at ffin<br />
well hyd yn oed os golyga hyn bod peth tir<br />
sydd heb fod yn fynydd, gweundir neu<br />
rostir yn cael ei gynnwys. Bydd y<br />
9
Change language