WOCHENBLATT.pl - Zeitung der Deutschen in Polen Aufbruch, nicht Abwicklung (Vorschau)

www.wochenblatt.pl
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
OBERSCHLESISCHE LARES: Diese Materialien STIMME
sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Einsatz für die Heimat: Johannes
Gayda wurde Ehrenbürger der Stadt
Back to school – noch mal
die Schulbank drücken.
LARES: Beuthen und Niniejszy DFK-Ehrenmitglied. materiał Er
służy wyłącznie Thomas do czytania. Gottschalk begegnet
Powielanie w jakikolwiek • Obsługa firm
sposób zabronione.
unterstützt die Beuthener Feuerwehr und
Schulkameraden von prominenten
za granicą Zapraszamy do lektury strony 13
LARES: Diese ein Krankenhaus. Materialien Lesen sind Sie auf lediglich S. 4
zum Lesen Gästen.
bereitgestellt. RTL, 7.02., 20:15 Jegliche Uhr
Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
tel. 77 46 44 371
www.intertax24.com
• Podatki zagraniczne
• Zasiłki rodzinne
7502
Nr 6 (1140), ISSN 2082-8195, nr indeksu 368202 7 – 13 II 2014, cena 2,40 zł (VAT 5%)
WOCHENBLATT.pl
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Zeitung der Deutschen in Polen
Konsul Eck, Sie haben Ihren diplomatischen
w jakikolwiek Dienst noch zu DDR-Zeiten
sposób zabronione.
Nanu?
Aufbruch,
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie
begonnen und waren nach der Wende
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche für Vervielfältigung die Abwicklung von ehemaligen
ist strengstens Szyk
untersagt.
Redakcja DDR-Botschaften zuständig. Hat das
Thema Abwickeln bei der deutschen
Volksgruppe in Polen ebenfalls Aktualität
für Sie?
Ich war für die Abwicklung der zivilrechtlichen
Rechtsverhältnisse zustän-
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie dig. Das w jakikolwiek geschah zwischen 1990 sposób und 92 zwyciężył Krystian Wieczorek,
zabronione.
in der Verwaltungs- und Abwicklungs-
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche stelle Vervielfältigung des Auswärtigen Amtes in ist Berlin.
strengstens Halbego. Ale untersagt.
czy na pierwszym
Abwicklung – das kann man auf hier
und heute nicht übertragen. Die Minderheit
wird ja nicht abgewickelt, oder
assimiliert sich, wie es manche Kreise
gern herbeireden wollen. Ganz im Gegenteil,
die Minderheit hat ja seit 1990
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie
die Möglichkeit, w jakikolwiek
sich frei zu sposób
entfalten
zabronione.
und ist im Aufbruch. Ich durfte in den
letzten vier Jahren an diesem Aufbruch
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
teilnehmen, der immer noch fortbesteht,
weil Identität langsam gefestigt wird –
das bedarf mehr als eine Generation.
Von daher – eher Aufbruch auf keinen
Fall Abwicklung oder Assimilierung.
Wo bedarf der Aufbruch am ehesten
Unterstützung?
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie Der w zentrale jakikolwiek Punkt ist die sposób deutsche
zabronione.
mundurem panny sznurem...
Sprache und dass diese nicht nur in
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
nicht Abwicklung
der Schule und im Kindergarten erlernt
wird, sondern dass Deutsch auch
in den folgenden Generationen als
Sprache des Alltags genutzt wird. Und
Sprache des Alltags ist Deutsch selbst
in den mir bekannten Schichten der
dwutygodnika „Party”
zrobiła ranking najseksowniejszych
aktorów serialu „Czas
honoru”. No i miała dylemat, gdyż
grający majora Abwehry Martina
miejscu rankingu można umieścić
Niemca? – zastanawiano się na łamach
„Party” (3/165). Zapewne nie
chodziło o narodowość aktora, notabene
urodzonego we Wrocławiu, ale
o zdjęcie Wieczorka w niemieckim
mundurze. Przypominamy sobie rolę
kapitana Hansa Klossa (Stanisław
Mikulski) ze „Stawki większej niż
życie”, który, jak się często słyszało
z ust jego fanek, dopiero w niemieckim
mundurze prezentował się
„szykownie”. Widać za niemieckim
Klaudia Kandzia
Minderheit noch nicht geworden. Um
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie als Minderheit w jakikolwiek bestehen zu können sposób und
zabronione.
die Identität zu wahren, ist die Sprache
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche das Vervielfältigung Wichtigste. Dazu gehört natürlich
ist strengstens untersagt.
Der deutsche Konsul Peter Eck zieht im
auch ein entsprechendes Schulwesen.
Das Thema Sprache ist eng mit der
Interview mit Till Scholtz-Knobloch Bilanz
regionalen Identität verbunden.
Oberschlesien war jahrhundertelang
seiner vier Jahre in Oppeln. Im September geht
eine Grenzregion, wo sich Tschechisch-
Mährisch, Polnisch und Deutsch trafen,
er voraussichtlich LARES: Niniejszy nach Malaga materiał in służy Spanien.
wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
Fortsetzung auf S. 10
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Werbung / Reklama
warsztat
• mechanika pojazdowa
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w • części jakikolwiek używane
sposób zabronione.
• ślusarzy narzędziowych,
• lakiernictwo
LARES: Diese Materialien mechaników sind lediglich precyzyjnych
zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
• operatorów pras,
krawędziarek i maszyn do
obróbki blach,urządzenia
typu TRUMPE i TRUMATIC
Pilnie
poszukujemy
• elektryków
• spawaczy MIG, MAG oraz TIG
• liderów ze znajomością
języka niemieckiego
Bernard Czok
CENTRUM
• blacharstwo
• wynajem samochodów
46-022 Kępa k. Opola, ul. Wróblińska 17b
tel./fax: 77 456 86 58
kom. 602 369 462 (A4)
661 333 777
7883
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w
604 jakikolwiek
963 702
Zainteresowanych prosimy o kontakt e-mail:
POMOCY
sposób zabronione.
DROGOWEJ
LARES: export@dako.org.pl Diese Materialien lub tel.: sind 32 lediglich 279 96 80
zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung www.autoczok.pl
ist strengstens untersagt.
Foto: J. Stemplewski
7877
Werbung / Reklama
7871
Nowy punkt:
Zakład Kamieniarski PPHU Sati
46-073 Wrzoski, ul. Wrocławska 24
tel. kom. 880 370 130, 784 518 593
Oddział
Ekspozycja nagrobków
46-020 Krzanowice, Stara Droga 6 i 8
tel. kom. (+48) 666 523 384
Nagrobki
Płytki granitowe
LARES: Niniejszy tel. (+48) 77 546 22 materiał 78
służy tel. (+48) 77 wyłącznie 546 21 84
do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
biuro@tanienagrobki.com.pl
biuro@tanienagrobki.com.pl
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt.
od 1499 zł
Jegliche
od 76 zł/m²
Vervielfältigung
od 280 zł/m² od 320 ist
zł/m²
strengstens
od 280 zł/m²
untersagt.
Schody
Blaty
Kominki
Tarasy
od 76 zł/m²
7706
I S S N 2 0 8 2 - 8 1 9 5
Zuverlässige Baufacharbeiter
(Maurer, Fliesenleger, Installateure, Elektriker, Dachdecker oder ähnliche)
von privat LARES: ab März/April Niniejszy für materiał ca. 9 bis 12 służy Monate wyłącznie zur Arbeit in do Deutschland czytania. (Nordrhein-Westfalen) Powielanie w jakikolwiek gesucht.
sposób zabronione.
LARES: Diese
Verdienst Materialien
nach Absprache. sind lediglich
Unterkunft zum
wird Lesen
gestellt. bereitgestellt.
Tel.: 0049 15234516206 Jegliche Vervielfältigung ist strengstens
7884
untersagt.
Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
2 LARES: Wochenblatt.pl Diese Materialien sind lediglich zum Meinungen Lesen bereitgestellt. opinie Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Śląsku, ojczyzno moja!
7. – 13. Februar 2014
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do mi czytania. się zdarza, że Powielanie co niektórzy w jakikolwiek sposób zabronione.
Niemcy znad Renu dobrodusznie
oceniają mnie jako człowieka o nieco
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Nationales Kollektiv
Mir passiert es häufig, dass mich manche
Bundesdeutsche gutmütig als
etwas kauzig einschätzen, sofern sie nicht
auch deswegen, weil gerade Herder in światopogląd.
LARES: Niniejszy Polen heute materiał nicht so kritisch służy von wyłącznie der Spätfolge
Nationalsozialismus her denkend silniej kształtowany przez społeczeństwo,
Zapewne do czytania. człowiek jest jednak Powielanie znacznie w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Diese Materialien hinterfragt sind wird lediglich wie in Deutschland. zum Lesen aniżeli bereitgestellt. ma możność w sposób zamierzony Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
eher die Annahme haben: „Tja, wenn der
da in Oberschlesien für eine deutsche Zeitung
arbeitet, dann ist er wohl am rechten
Rand tätig.“ Ich frage mich oft, wieso wir
Menschen oft so fertige Weltbilder haben.
Vermutlich wird der Mensch wohl
doch viel stärker durch die ihn umgebende
Gesellschaft geformt, als dass er
willentlich immer und überall ein und
dieselbe Einstellung haben kann. Als
Pendler zwischen den Welten merke ich,
dass ich aus deutscher Sicht konservativ,
nach polnischen politischen Koordinaten
hingegen eher links wahrgenommen
werde und mich wohl auch selbst jeweils
so verstehen muss. Möglicherweise hat
der heute in Deutschland eher verkannte
Philosoph Johann Gottlieb Fichte doch
Recht gehabt, wenn er Nationen kollektive
Eigenschaften zuschrieb. Ihm oder dem
Ostpreußen Herder wird in Deutschland
ja oft nur noch Böses zugeschrieben, da
viele nach ihnen ihre Definition der Nation
in übles Fahrwasser brachten. Insofern
war es mir eine Erleichterung, als
der deutsche Konsul in Oppeln, Peter Eck,
im Interview (siehe S. 10) eher beiläufig
bemerkte: „Nationale Tendenzen müssen
jedoch nicht immer etwas schlechtes sein.
LARES: Niniejszy
Das Umfeld
materiał
formt uns
służy
und verlangt
wyłącznie
von punkt do widzenia czytania. na społeczeństwo Powielanie i region,
w którym człowiek żyje”. kulturę. Taki to ze mnie reakcjonista”
zachować w jakikolwiek nie tylko przyrodę, sposób lecz także zabronione.
uns einfach mehr nationale Selbstbehauptung,
wollen wir nicht – berauscht
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen
Niemcy
bereitgestellt.
żyjący w Polsce siłą
Jegliche
rzeczy – odparł
Vervielfältigung
Finkielkraut, gdy redaktorzy
ist strengstens untersagt.
Sie tragen dazu bei, persönliche Identität
zu finden, um sich mit der Gesellschaft
und mit der Region, in der man lebt,
auseinanderzusetzen.“
Entsprechende Erfahrungen machen
wir Deutsche in Polen zwangsläufig. Eben
Der französische Philosoph Alain Finkielkraut
äußerte kürzlich im Interview
im Spiegel die Ansicht, dass Geschichte
nicht ein fortwährender Fortschritt sei:
„Mit Albert Camus bin ich der Ansicht,
dass die Aufgabe unserer Generation
LARES: Niniejszy
nicht darin
materiał
besteht, die
służy
Welt neu
wyłącznie
zu erschaffen,
sondern ihren Verfall zu ver-
skoro tak, to i mnie samemu przychodzi
człowieka do o czytania. poglądach lewicowych, Powielanie a w jakikolwiek sposób zabronione.
hindern. Wir müssen nicht nur die Na-
postrzegać siebie z obu tych perspektyw.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
tur, sondern auch die Kultur bewahren.
Da haben Sie den Reaktionär“, konterte
Finkielkraut, als die Spiegel-Redakteure
ihm eine reaktionäre Sicht belegen wollten,
weil er die französische Identität
bedroht sieht.
verunsichern ließen. An die deutsche
Adresse fügte er hinzu: „Ich bedaure,
dass Deutschland – aus Gründen, die
man verstehen kann – mit dem Stolz
auf diese Vergangenheit gebrochen hat“.
Lassen wir uns also nicht verunsichern.
von der eigenen Ratio – einfach assimiliert
werden.
Narodowy kolektyw
C
zęsto
dziwacznym usposobieniu, albo nawet
myślą sobie: „No cóż, jak ktoś pracuje na
Górnym Śląsku w niemieckiej gazecie, to
chyba jest to jakiś prawicowiec”. Często
zadaję sobie pytanie, dlaczego tak wielu
ludzi ma gotowy, wręcz niezmienny
przejawiać własne nastawienie do najróżniejszych
spraw. Jako człowiek żyjący
niejako w dwóch światach zauważam,
że z perspektywy niemieckiej postrzega
się mnie jako konserwatystę, natomiast
według kryteriów polskich – raczej jako
Możliwe, że rację miał nie rozumiany
chyba dziś w Niemczech filozof Johann
Gottlieb Fichte, przypisując narodom cechy
zbiorowe. Jemu, czy też pochodzącemu
z Prus Wschodnich Herderowi często
przypisuje się w Niemczech wyłącznie
Aufgrund seiner jüdischen Herkunft, złe intencje, wskazując na fakt, iż wielu, z prekursorów narodowego socjalizmu.
LARES: Niniejszy so Finkielkraut, materiał könne służy er sich Positionen wyłącznie wzorując do się czytania. na nich, wypaczyło Powielanie definicję Francuski w jakikolwiek filozof Alain Finkielkraut sposób w zabronione.
erlauben, bei denen angestammte Franzosen
sich sind im vorherrschenden lediglich zum Diskurs Lesen konsul bereitgestellt. RFN w Opolu Peter Eck w Jegliche wywiagodnikowi
Vervielfältigung „Der Spiegel”, wyraził ist pogląd, strengstens
narodu. Dlatego też poczułem ulgę, gdy wywiadzie, jakiego udzielił niedawno ty-
LARES: Diese Materialien untersagt.
dzie udzielonym „Wochenblattowi” (patrz
str. 10) poniekąd mimochodem zauważył:
„Tendencje narodowe nie muszą być
jednak zawsze czymś złym. Przyczyniają
się one bowiem do znalezienia osobistej
tożsamości, która z kolei daje określony
doświadczają, co to oznacza. Bo trzeba
przyznać, że zwłaszcza Herder nie
jest dziś tak krytycznie oceniany jak w
Niemczech, gdzie uważa się go za jednego
że historia nie jest ciągiem ustawicznych
postępów: „Podobnie jak Albert Camus
uważam, że zadanie, jakie ma do wypełnienia
nasze pokolenie, nie polega
tworzeniu świata od nowa, lecz na tym,
aby zapobiec jego upadkowi. Powinniśmy
„Spiegla” próbowali dowieść, że ma on
reakcyjne zapatrywania, ponieważ widzi
Prosto z Sejmu
Decyduje
merytoryka
zagrożenia dla tożsamości Francuzów.
Finkielkraut stwierdził, że ze względu na
swoje żydowskie pochodzenie może sobie
pozwolić na rozpatrywanie aspektów,
które dezorientują wielu rdzennych Francuzów
biorących udział w trwającej obecnie
dyskusji na temat tożsamości. Pod
adresem Niemców zaś dodał: „Ubolewam
nad tym, że Niemcy – ze zrozumiałych
skądinąd powodów – zerwali z poczuciem
dumy z własnej przeszłości”. Nie dajmy
się więc zbić z tropu – otoczenie kształtuje
nas i wymaga od nas więcej narodowej
asertywności. No, chyba że postawimy na
„racjonalność” i wybierzemy po prostu
asymilację.
Till Scholtz-Knobloch
Die Gedanken sind frei
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Das Diese Deutsche Materialien sind lediglich in unserem zum Lesen bereitgestellt. Leben Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
In Moment, da ich diese Kolumne
schreibe, muss sich sagen: Ich habe
kaum einen Jahresanfang erlebt, der so
intensiv gewesen wäre wie der diesjährige.
Es gab viele sowohl positive wie auch
negative Ereignisse. Ein gutes Signal ist
zum Beispiel die Berufung des Ministerpräsidenten
von Brandenburg Dietmar
Woidke zum Koordinator für deutschpolnische
Zusammenarbeit (siehe S.
3) seitens des Auswärtigen Amtes. Er,
der eine Region regiert, die so nahe am
Lebuser Land liegt, wo Deutsche aus
Grünberg (Schl.) aktiv ihre Kultur und
Identität pflegen, wird hoffentlich auch
für uns ein wichtiger Partner. Mit dem
Gedanken an Grünberg muss ich sagen,
dass nicht überall die Verwaltung so
offen für das Deutschtum ist wie dort.
Wieder einmal haben die Ratsmitglieder
aus Groß Strehlitz gegen Konsultationen
bezüglich zweisprachiger Ortsschilder
gestimmt und die Ortsschilder in Kie-
LARES: Niniejszy ferstädtel materiał überdauerten służy nicht mal wyłącznie einen anspricht do und czytania. wir hoffen, nach Powielanie so einer Stąd w ostatnie jakikolwiek posiedzenie sposób Sejmu zabronione.
Monat ohne beschmiert zu werden. Aussage, umso mehr auf die Förderung zdominowane zostało tematem: czy
LARES: Diese Materialien Schon sind lange lediglich fordert die zum deutsche Lesen der Vielfalt bereitgestellt. in Polen. Jegliche udzielić Vervielfältigung wotum zaufania ministrowi ist strengstens untersagt.
Minderheit eine öffentliche Kampagne,
die den Gedanken der Vielfalt fördert,
um entsprechenden Vorfällen vorzubeugen.
Mit der will es nicht so richtig
klappen. Doch wenigstens hört man
manchmal indirekt, dass die Anwesenheit
des Deutschen in unserem Leben
keine Gefahr darstellt, oder dass sie gar
bereichern kann. Bereichert hat sie den
polnischen Premierminister Tusk, der
gelernt hat. Nur durch seine deutschsprechende
Großmutter kann er, Polens
ranghöchster Politiker, jetzt mit Kanzlerin
Angela Merkel ohne Dolmetscher
sprechen. Es freut uns, dass Donald Tusk
das Deutsche in seinem Leben so offen
Bernard Gaida
Wersja polska na blogu
Bernarda Gaidy na www.vdg.pl
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie dwóch w największych, jakikolwiek konkurujących sposób zabronione.
z sobą partii – Platformy Obywatelskiej
LARES: Bartek Diese konkret Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung
oraz Prawa i Sprawiedliwości.
ist strengstens
I
untersagt.
zeszłym tygodniu spotkałem się
W z dyrektorem Centrum Kultury
Polskiej i Dialogu Europejskiego Iwano-
mogą mówić o klarownym partnerze do
rozmów, a na wsparcie swej działalno-
jedno jest pewne: Ukraina potrzebuje ści muszą liczyć przede wszystkim na To ona bowiem decyduje o tym, czy
LARES: Niniejszy
sprawdzonych
materiał
europejskich
służy
wzorców
wyłącznie
rząd Polski.
do czytania.
Trudno dzisiaj
Powielanie
przesądzać, dana
w
usługa
jakikolwiek
medyczna będzie
sposób
dobrze
zabronione.
w tym zakresie.
jaki charakter może mieć ewentualna świadczona czy nie, a obywatel czuć
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
-Frankiwska/Stanisławowa (Ukraina).
Młode Centrum, utworzone dopiero
w listopadzie zeszłego roku przez społeczność
mniejszości polskiej na Ukrainie,
jest zainteresowane współpracą z
organizacjami w regionie partnerskim,
czyli województwie opolskim. Jak się
podczas rozmowy okazało, elementem
wspólnym, na którym ta współpraca
świadomość braków i niedoskonałości – Polska i Ukraina – mogą zyskać na być ich więcej, ale najważniejsze jest
LARES: Niniejszy pokazuje, materiał że Polska jest służy w tym wyłącznie zakresie poszanowaniu do czytania. praw mniejszości Powielanie żyjących
na ich terenach.
robili wszystko, co dotyczy dobrej
to, by w lekarz, jakikolwiek pielęgniarka czy sposób polityk zabronione.
o wiele dalej od Ukrainy, gdzie dzisiaj
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
mogłaby się rozwijać, jest tematyka praw
mniejszości. Trudno w dzisiejszej sytuacji
politycznej na Ukrainie ocenić,
Deutschsprachig dank der Großmutter: Donald Tusk
Mniejszości łączą
komu ochrona praw mniejszości jest
bliższa – rządzącym czy opozycji, ale
Czy doświadczenia polskie mogą
tutaj być przydatne? Z pewnością tak,
choć trzeba przy tym pamiętać, że
również w Polsce wiele standardów
europejskich ciągle pozostaje zapisami
papierowymi. Niemniej jednak sama
społeczności mniejszościowe nawet nie
Foto: Πρωθυπουργός της Ελλάδας/Wikipedia
współpraca pomiędzy organizacjami
mniejszości niemieckiej w Polsce
i organizacjami mniejszości polskiej
na Ukrainie, ale sam fakt, że o takiej
współpracy możemy dzisiaj otwarcie
mówić, pokazuje, jak wiele oba państwa
Rafał Bartek
Konformismus: die kollektive Weisheit individuellen Unwissens.
Thomas Carlyle (1795-1881), schottischer Essayist
poprawione, to moim zdaniem również
LARES: Konformizm Niniejszy – kolektywna materiał mądrość służy indywidualnej wyłącznie niewiedzy. do czytania. Powielanie jakość w usług jakikolwiek medycznych będzie sposób dużo zabronione.
Thomas Carlyle (1795–1881), szkocki eseista
lepsza.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung Notował Krzysztof ist Świerc strengstens untersagt.
Rys. Andrzej Sznejweis
Z
drowie
kürzlich sagte, dass er Deutsch von seiner
Großmutter do czytania. lernte und er Powielanie viel besser może w jakikolwiek mieć barw politycznych, sposób a ce-
zabronione.
to rzecz nadrzędna – nie
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie
Deutsch als Russisch spreche, obwohl lem jest obywatel! Zasada ta jest jednak
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen er Russisch bereitgestellt. 14 Jahre lang in der Jegliche Schule dzisiaj Vervielfältigung lekceważona, co pokazują ist kłót-
strengstens untersagt.
nie o to, czy pacjent jest ważniejszy od
pieniędzy czy też nie. Uważam, że oba
elementy są istotne, ale najważniejsze
jest to, by jak najprędzej uczynić wszystko,
aby usługa medyczna była na jak
najwyższym poziomie.
zdrowia Bartoszowi Arłukowiczowi czy
nie. Dla mnie przerażające było to, że
debata ta, tak ważna dla społeczeństwa,
w zaledwie kilka sekund zupełnie odbiegła
od merytorycznej części, a jak
zwykle skupiła się na politycznej kłótni
co gorsza nie miała nic wspólnego z
polityką zdrowotną! Szkoda, bo jeśli
mówimy o ochronie zdrowia, to powinniśmy
zostawić waśnie polityczne
bardzo daleko za sobą, a sięgnąć przede
wszystkim do części merytorycznej.
się będzie bezpiecznie i udając się do
szpitala czy przychodni specjalistycznej
otrzyma profesjonalną pomoc.
Oczywiście możemy dyskutować nad
tym, czy pieniędzy w systemie zdrowia
jest dużo czy mało, czy powinno
ochrony zdrowia pacjentów. Poza tym
bezwzględnie, niezależnie od tego, na
którym etapie tego systemu jesteśmy,
istotne jest, by stosunek pacjenta do
lekarza, a lekarza do pacjenta był lepszy
niż jest obecnie. Jeśli tutaj relacje będą
Poseł Ryszard Galla
Auf das Wesentliche kommt es an
Gesundheit ist eine Hauptsache: Sie
darf nicht politisch gefärbt sein, und
das Ziel ist der Bürger! Dieser Grundsatz
wird heute jedoch vielfach missachtet,
was sich nicht zuletzt am Streit darüber
zeigt, was wichtiger ist: Patient oder
Geld. Ich halte Beides für wichtig, und
vor allem muss man sich kräftig darum
bemühen, dass die medizinische Betreuung
den höchstmöglichen Stand erreicht.
Bei der jüngsten Sitzung des Sejm
stand daher das Thema eines Vertrauensvotums
für den Gesundheitsminister
Bartosz Arłukowicz im Mittelpunkt.
Für mich war dabei wieder einmal erschreckend,
dass eine sozialpolitisch so
wichtige Debatte nach nur wenigen Sekunden
gänzlich vom eigentlichen Inhalt
abschweifte und sich wie gewöhnlich
in eine politische Auseinandersetzung
der beiden größten Konkurrenzparteien
Bürgerplattform und Recht und Gerechtigkeit
verlief. Schlimmer noch, es ging
dabei überhaupt nicht mehr um Gesundheitspolitik!
Das ist sehr bedauerlich,
denn wenn man vom Gesundheitsschutz
spricht, sollte man politische Fehden weit
hinter sich lassen und sich vor allem auf
die Sache selbst konzentrieren. Diese
ist nämlich dafür ausschlaggebend, ob
eine medizinische Dienstleistung richtig
erbracht wird und der Bürger sich sicher
fühlen kann, wenn er sich in ein Krankenhaus
oder in eine fachmedizinische
Beratungsstelle mit der Hoffnung auf
eine professionelle Hilfe begibt.
Wir können natürlich darüber diskutieren,
ob es im Gesundheitssystem
viel Geld gibt oder aber zu wenig. Das
Entscheidende ist aber, dass der Arzt
und die Krankenschwester, aber auch
die Politik ihr Möglichstes tun, wenn es
um eine gute Gesundheitsfürsorge im
Sinne der Patienten geht. Außerdem ist
- egal, in welcher Phase des Systems wir
uns jetzt befinden - ein gutes Verhältnis
zwischen Patient und Arzt sehr wichtig.
Wenn dieses besser wird, dann dürfte
sich auch die Qualität medizinischer
Dienstleistungen deutlich verbessern.
Notiert von Krzysztof Świerc

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Diese Materialien sind Politik lediglich und zum Gesellschaft
Lesen bereitgestellt. Polityka Jegliche i społeczeństwo
Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Z Vaterlandu
Warschau: Kritik an „unpatriotischer Unternehmensführung“
LARES: Niniejszy
płynęła
materiał
z redakcji mediów
służy
mniejszości
wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
niemieckiej w Polsce. Z Niemiec nade-
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Nr. 6/1140 Wochenblatt.pl 3
Polscy policjanci
Jak donosi gazeta „Märkische Oderzeitung”,
brandenburska policja zamierza
sukcesywnie werbować absolwentów
szkół z Polski do służby policyjnej w
Brandenburgii. W ubiegłym roku z
braku kandydatów po raz pierwszy nie
udało się obsadzić wszystkich wakatów.
Ponadto są pozytywne doświadczenia z
Polakiem uczącym się zawodu policjanta
w Oranienburgu. „Polscy kandydaci muszą
spełniać te same wymogi co obywatele
RFN, co dotyczy także znajomości
języka” – podkreśla jednak Rainer Grieger,
rektor Wyższej Szkoły Policyjnej w
Oranienburgu. Planuje się, aby nowi
funkcjonariusze z Polski byli zatrudniani
głównie na terenach przygranicznych.
Anulowanie uchwały
Heiko Hendriks
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie Handelsunternehmen.
do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
Fałszywy książę Hohenlohe
Von politischer Seite etwa rief vor
LARES: Diese Materialien Ród sind szlachecki lediglich von Hohenlohe, zum który Lesen wenigen bereitgestellt. Wochen die Koalitionspartei Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Foto: CDU Nadrenia Północna-Westfalia
Czerwono-zielony rząd Nadrenii
Północnej-Westfalii podjął uchwałę o
niekontynuowaniu idei budowy miejsca
pamięci poświęconego upamiętnieniu
wypędzenia Niemców z dawnych niemieckich
terenów wschodnich oraz
z państw wschodniej i południowo-
-wschodniej Europy, które miało powstać
na terenie zamkniętej z dniem 30
czerwca 2009 roku byłej ekspozytury ds.
wypędzonych, uchodźców i przesiedleńców
w dzielnicy Massen miasta Unna.
Tym samym anulowano odmiennie
brzmiącą uchwałę podjętą w 2010 roku.
„LPP“ nicht mehr einzukaufen. Zu dem
Unternehmen gehören die Bekleidungsmarken
„Reserved“, „House“ oder „Mohito“,
die Läden in elf Ländern haben.
Die Textilfirma „LPP“ ist Polens größtes
Modeunternehmen und der sechstgröß-
Wygląda na to, że koszty budowy das Recht, auf die Polen als eine Gruppe te Steuerzahler der Unternehmenssteuer
LARES: Niniejszy nowego materiał berlińskiego służy lotniska wyłącznie „BER” zu zeigen, do die czytania. etwas ausnutzt.“ Powielanie CIT. w Doch jakikolwiek um diese „zu optimieren“, sposób zabronione.
będą o kolejne 440 mln euro wyższe, Ein weiterer Boykottaufruf richtet wie Branchenkreise Steuereinsparungen
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Z ramienia opozycji krytycznie wyraził
się na ten temat poseł Landtagu Heiko
Hendriks (CDU), który stwierdził, że
tego rodzaju postawa negacji szkodzi
kultywowaniu pamięci.
Zagrożenie dla kultury w Görlitz
i Budziszynie
Saksonia przekazuje rocznie 86,7 mln
Sprawa wywłaszczenia nadal dzieli Potsdam: Qualifikationsmerkmal – Wohnsitz in Grenznähe
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
euro na rozwój pięciu obszarów kultury
wiejskiej. Im więcej gminy i powiaty robią
na rzecz lokalnych muzeów, festiwali
i teatrów, tym wyższa jest kwota, którą
dostają z budżetu landu, co stanowi
formę zachęty unikalną w skali całych
Niemiec. Jednakże w 2014 roku odnośne
podmioty kulturalne działające w rejonie
„górnołużycko-dolnośląskim”, jednym z
pięciu objętych planem wspierania kultury
wiejskiej, będą musiały zadowolić
się kwotą o milion euro mniejszą, gdyż
w ostatnim czasie mniej inwestowano.
Władze rejonu zamierzają zaskarżyć
w Sądzie Administracyjnym w Lipsku
podstawę naliczania dotacji, aby mieć
większą pewność realizacji założonych
planów.
gebracht.
Amtsvorgänger Matthias Platzek
hatte das Amt erst 2004 initiiert.
Der in der 1945 geteilten Grenzstadt
Forst (Lausitz), deren östliche Stadthälf-
Więzy rodzinne rodu von Liechtenstein na Śląsku
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie te nach do 1945 czytania. abgetragen wurde, Powielanie geborene
Woidke hat nach einer aktuellen Radsportverbandes Woidke keinen „Po-
Vorsitzenden w jakikolwiek des Brandenburgischen
Czeskim widać w godle państwowym Liechtensteinu,
sposób zabronione.
które ukazuje śląskiego orła (w lewym górnym rogu)
LARES: Diese Materialien oraz Cypel sind Karniowski. lediglich zum Lesen
Forsa-Umfrage
bereitgestellt.
gute Chancen sein
Jegliche
Amt lenkenner“
Vervielfältigung
sieht.
ist
EP
strengstens
Dietmar Woidke
untersagt.
Inskrypcje czy oświata?
W mieście Siegen w Westfalii, podobnie
jak w wielu innych miejscach, trwa
obecnie dyskusja na temat możliwości
przekształcenia Pomnika Niemieckiego
Wschodu w Pomnik Uchodźców.
Mowa jest na przykład o ewentualności
dodania objaśniającej tablicy. Historyk
dr Hans Hesse w wywiadzie dla dziennika
„Siegener Zeitung” stwierdził, że
w kwestii miejscowego Pomnika Wypędzonych
zachodzi potrzeba podjęcia
stosownych działań, ponieważ młode
pokolenie nie rozumie, komu jest on
poświęcony. Jego zdaniem pomniki są
swego rodzaju „kapsułami czasu”, które
służą temu, by „uchwycić ducha czasu
w momencie ich odsłonięcia”. W trakcie
z Zagranicą (IfA) i Instytut Goethego
planują we współpracy ze Związkiem
Młodzieży Mniejszości Niemieckiej
(BJDM) i Niemieckim Towarzystwem
Oświatowym realizację międzynaro-
koncepcje prawne Czech i Liech ten steinu
nadal materiał się ze sobą nie służy pokrywają, wyłącznie w dowego do projektu czytania. młodzieżowego, Powielanie BJDM w postanowił jakikolwiek zaoferować sposób młodzieży zabronione.
samodzielne wyjazdy urlopowe. Związek pochodzenia.
LARES: Niniejszy
związku z czym kwestia ewentualnych
w tym wieku atrakcyjną alternatywę,
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen
która
bereitgestellt.
będzie miała miejsce w
Jegliche
dniach
Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
jednej z publicznych debat wypędzeni
Ślązacy kręcili głowami, komentując,
że jeśli młode pokolenie nie rozumie
już inskrypcji widniejącej na pomniku,
to należy zmienić nie inskrypcję, lecz
system kształcenia w szkołach.
Wręczenie nagrody 8 maja w Poczdamie
Na tegoroczny konkurs o polsko-
-niemiecką nagrodę dziennikarską im.
Tadeusza Mazowieckiego nadesłano
ogółem 136 prac, z których część na-
szło 70 prac, z Polski – 66. Najwięcej
prac nadesłały media drukowane (71),
z ośrodków telewizyjnych nadeszło 39
prac, a z radiowych 26. Uroczystość
wręczenia nagród odbędzie się 8 maja
w Poczdamie.
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie bei den do Olympischen czytania. Winterspielen
Wielkie żarcie – kiełbasa z Darłowa
Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
Jeden z największych niemieckich in Sotschi zusammenhängen. Und
LARES: Diese Materialien producentów sind kiełbasy lediglich pasztetowej, zum fir-
Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
ma Rügenwalder Mühle Carl Müller
założona w 1834 roku w Rügenwalde
(Darłowo) na Pomorzu, stała się ostatnio
przedmiotem kpin po tym, jak wyemitowała
spot reklamowy o treści „deftig,
lecker, fressig”, będący próbą pozytywnej
LARES: Niniejszy reinterpretacji materiał dla celów służy reklamowych wyłącznie könne do keine czytania. Rede sein. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
słowa „fressen”, które ma znaczenie pejoratywne
sind (pol. lediglich żreć, pożerać). zum Na sku-
Lesen Sommerspielen bereitgestellt. von London Jegliche vor zwei Vervielfältigung ist strengstens
war auch nicht bei den
LARES: Diese Materialien untersagt.
tek protestów końcówka spotu ma być
wycięta. Warto wspomnieć, że w 1903
roku, kiedy to firmą kierowało trzecie
pokolenie jej właścicieli, wypuściła ona
na rynek kiełbasę o nazwie „metka”,
która wkrótce zrobiła światową karierę.
niegdyś posiadał włości także na Górnym
Śląsku, został zdyskredytowany za
sprawą pewnego 63-letniego hochsztaplera,
który posługując się fałszywymi
tytułami, m.in. „książę Hohenlohe” czy
„właściciel Banku Światowego”, zdołał
uprowadzenie człowieka w celu wymuszenia.
Skazany swego czasu przetrzymywał
kobietę w jej domu, dopuszczając
się na niej gwałtu.
Koszty lotniska wciąż rosną
niż dotychczas zakładano. Według informacji
uzyskanych przez RBB, obecnie
sama spółka prowadząca lotnisko liczy
się z dodatkowymi kosztami na kwotę
powyżej 4,7 mld euro.
Podczas rozszerzania Unii Europejskiej
na wschód w 2004 roku władze
Liechtensteinu zgłosiły zastrzeżenia co
do włączenia do Unii Czech, przypominając,
że w 1945 roku rodzinę książęcą
Liechtensteinu, podobnie jak 37 innych
LARES: Niniejszy
rodzin
materiał
z tego kraju uznano
służy
za etnicznych
wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
Niemców i wywłaszczono na mocy de-
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Instytut bereitgestellt. Stosunków Kulturalnych Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
kretów Beneša. Objęte wywłaszczeniem
tereny należące do rodziny książęcej
były pięciokrotnie większe od Księstwa
Liechtensteinu. Na ten temat obradowała
wspólna komisja historyków z Czech
i Liechtensteinu, stwierdzając jedynie, że
odszkodowań nie stanowiła tematu
rozmów także podczas wizyty, jaką
dwa tygodnie temu w piątek złożyła w
Pradze minister spraw zagranicznych
Liechtensteinu Aurelia Frick. Ponieważ
władze Liechtensteinu twierdzą, iż prawo
obowiązujące w Czechach stanowi
Boykottaufrufe allenthalben
Wenn dieser Tage in den Medien von
Boykott die Rede ist, dann muss dies
nicht zwangsläufig mit dem Fernbleiben
westlicher Staatsmänner
zwar nicht nur, weil Regierungschef
Donald Tusk (PO) seine Ankündigung,
nicht zu dem Sportereignis
nach Russland fahren zu wollen,
damit begründete, von Boykott
Schließlich Jahren in der britischen Hauptstadt zugegen.
Boykotte – oder präziser: Boykottaufrufe
– kursierten dieser Tage aber
gleich mehrere durch die polnischen
Gazetten. Sie richteten sich weniger gegen
ein Sportereignis als vielmehr gegen
von Donald Tusks Bürgerplattform,
die Bauernpartei PSL, dazu auf, einen
großen Bogen um die britische Handelskette
„Tesco“ zu machen. Hintergrund
sind die Worte des britischen Premiers
David Cameron, in denen er polnische
LARES: Niniejszy
wyłudzić
materiał
83 000 euro.
służy
Sąd okręgowy
wyłącznie
w Migranten
do czytania.
als Gefahr für
Powielanie
den Sozialstaat
heraufbeschwor. „Wenn jemand vor einigen Tagen dazu aufgerufen, in
braucher.
w jakikolwiek
In sozialen Netzwerken
sposób
wurde
zabronione.
Mosbach (Badenia) skazał go na 11 lat
pozbawienia wolności za oszustwa oraz aus Polen hierher kommt und hart ar-
Modehäusern des Textilunternehmens
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
beitet, dann begrüße ich das. Aber ich
glaube nicht, dass wir Kindergeld für
seine Familie bezahlen sollten, die in
Polen daheim ist“, sagte der konservative
britische Premier Zeitungen zufolge.
Donald Tusk entgegnete: „Niemand hat
sich derweil nicht gegen ausländische
Unternehmen als vielmehr gegen eine
polnische Firma – und Urheber sind
Woidke neuer Polen-Beauftragter?
Außenminister Frank-Walter Steinmeier
(SPD) hat den neuen brandenburgischen
Ministerpräsidenten
und Parteifreund Dietmar Woidke
Nierzadko brakuje adekwatnych propozycji
skierowanych pod adresem
młodzieży w przedziale wiekowym 15–
diesmal nicht Politiker sondern Ver-
beschreiben, wurden Unternehmensteile
auf Zypern und in die Vereinigten Arabischen
Emirate ausgelagert.
als Ministerpräsident bei der Landtagswahl
am 14. September zu verteidigen.
Der SPD werden 34 Prozent der Stimmen
prognostiziert, der mitregierenden
Linken 25 Prozent.
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie als künftigen do czytania. Polen-Beauftragten Powielanie Kritik w jakikolwiek löste der Vorschlag Steinmeiers sposób zabronione.
insbesondere in der FDP aus, die mit
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen der Bundesregierung bereitgestellt. ins Gespräch Jegliche Cornelia Vervielfältigung Pieper dieses Amt bis vor ist kur-
strengstens untersagt.
zem besetzte. Die Tatsache, dass Woidke
in der Grenzstadt Forst lebe, sei allein
noch kein Argument für seine Nominierung,
rügte der europapolitischer Sprecher
der FDP im Potsdamer Landtag
Jens Lipsdorf, der in dem ehemaligen
Dolny Śląsk: Spotkanie dla młodzieży w wieku 15–18 lat
Auch im Oppelner Solaris-Center am Plac Mikołaja Kopernika (Karlsplatz), das im März 2008 eröffnet wurde, ist aus
der LPP-Gruppe ein Bekleidungsgeschäft vertreten.
Foto: Till Scholtz-Knobloch
Otwarci na wszystkich
6–19 lipca na terenie województwa
dolnośląskiego.
Mittlerweile wurden zwar die Boykottaufrufe
aus dem Internet entfernt,
möglicherweise auf Erwirken der Bekleidungsfirma,
wie polnische Medien
spekulieren. Jedenfalls war in vielen
Internetkommentaren von „unpatriotischer
Unternehmenspolitik“ die Rede,
da dem polnischen Fiskus Millionen
Złoty an Steuern entgehen könnten.
Dem Unternehmen scheint die aufgeheizte
Stimmung nicht zu schaden.
Im Januar wurden – Zeitungsberichten
zufolge – im Vergleich zum Vorjahresmonat
Rekordzuwächse beim Verkauf
gemeldet.
Markus Nowak
Biuro BJDM przyjmuje zapytania
i zgłoszenia w terminie do 15 lutego.
Uczestnicy niekoniecznie muszą być
członkami mniejszości niemieckiej –
bardzo ważne jest bowiem wzajemne
zrozumienie w sprawach związanych z
regionem, wykraczające poza granice
Planowany koszt uczestnictwa w
projekcie wynosi 400 złotych i zawiera
w sobie całkowite koszty pobytu na
miejscu, takie jak noclegi, wyżywienie
czy bilety wstępu. Zainteresowane osoby
znajdą formularz zgłoszeniowy na
stronie bjdm.eu/pl/newsy/8-news/342-
-sommercamp-2014. Telefonicznie z
biurem BJDM można się skontaktować,
która obejmie zarówno propozycje wakacyjne,
np. aktywną rekreację w postaci
wycieczek rowerowych i innych, jak i
warsztaty czy seminaria poświęcone np.
tematyce mediów czy historii lokalnej,
których zadaniem będzie zarazem doskonalenie
znajomości języka niemiec-
LARES: Niniejszy przykład materiał łamania prawa służy międzynarodowego,
dopiero w 2009 roku podjęto py są już „za starzy” na obozy dla dzieci, też możliwość nawiązania kontaktów z
wyłącznie 18 lat. do Młodzi czytania. ludzie należący Powielanie do tej grukiego.
w Pierwszoplanową jakikolwiek sprawą sposób będzie zabronione.
LARES: Diese Materialien kontakty sind dyplomatyczne. lediglich zum qLesen ale z drugiej bereitgestellt. strony są „za młodzi” Jegliche na młodzieżą Vervielfältigung z innych regionów. ist strengstens untersagt.
Foto: bjdm.eu
dzwoniąc pod numer 77 4416205 lub 77
4416215. E-mail: biuro@bjdm.eu.
BJDM/S-K
Foto: Klössing – Hoffotografen/ Staatskanzlei des Landes Brandenburg

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
4 LARES: Wochenblatt.pl Diese Materialien sind lediglich Aus zum den Lesen Regionen bereitgestellt. Z regionów
Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Allenstein: Übersetzer und Dolmetscher treffen sich
NotizenNotatki
QQFilm und Autorengespräch: LARES: Niniejszy Am materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
Freitag, 7. Februar, wird in der Stettiner
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Pommerschen Bibliothek, ul. Podgórna,
der Film „Verflechtungen eines Zopfes“
gezeigt. Er erzählt die Geschichte von Britta
Wuttke, der Ärztin und Schriftstellerin,
die in dem einst deutschen Misdroy zur
Welt kam, das 1945 zum polnischem
Międzyzdroje wurde, und in dem sie bis
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
Kurzzeitgedächtnis. Bei einem Treffen
von sind Übersetzern lediglich literarischer zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens LARES: Diese Materialien untersagt.
1981 lebte. Ende der 70er veröffentlichte
Britta Wuttke ein autobiografisches Buch
mit dem Titel „Homunculus z tryptyku”.
Nach dem Film könne die Besucher mit
Q
Erfahrungen.
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
wird man überhaupt Übersetzer,
sind war lediglich eine der ersten zum Fragen Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens LARES: Diese Materialien untersagt.
ihr diskutieren. Die Veranstaltung beginnt
um 17 Uhr.
Jp
Q Makieta Landsberga (Gorzowa):
Makieta historycznego miasta
Gorzowa stanowi centralny element w
scenariuszu zmodernizowanej ekspozycji
stałej, zatytułowanej „Gorzów na szlakach
historii”. Ukazuje ona pełnoplastyczny
kształt miasta z I połowy XVII wieku
(obejmującej również okres wojny trzydziestoletniej),
uwzględniając elementy
obronne sięgające rozwiązań sprzed loka-
Wieso des Abends. Einen Grund sieht Alina
Kuzborska vom Lehrstuhl für Germanistik
an der Ermländisch-Masursichen
Universität in der Zweisprachigkeit, in
ihrem Fall polnisch und litauisch: „Es
ist kein Muss für einen guten Überset-
LARES: Niniejszy zer, hilft materiał aber häufig weiter. służy Besonders, wyłącznie do „Dolmetscher czytania. sind Powielanie Holz w „Phantasus“ jakikolwiek nicht. Mit sposób seiner ersten
Übertragung einiger Ausschnitte war
zabronione.
wenn man in der anderen Kultur gelebt
LARES: Diese Materialien hat.“ Die sind Dichterin lediglich und Übersetzerin zum Lesen bereitgestellt.
auch nur Menschen.
Jegliche er nicht Vervielfältigung zufrieden: „Ich habe ist damals strengstens untersagt.
cji miasta, średniowieczne mury miejskie
z basztami oraz nowożytne konstrukcje
obronne. Makietę można oglądać do końca
roku w Gorzowskim Spichlerzu – Oddział
Muzeum Lubuskiego, Fabryczna 1-3.kan
Q 1000 Jahre Deutschland und
Polen: Eine Ausstellung in der Wojewódzka
Biblioteka Publiczna Krakau
beleuchtet die deutsch-polnischen Beziehungen
von einer anderen Seite als
Krieg und Erbfeindschaft. Das Deutsche
Polen-Institut zeigt die Geschichten der
beiden Länder und gibt Einblicke in die
vergangenen 1000 Jahre. Die Ausstellung
„Polnische Geschichte und deutschpolnische
Beziehungen“ ist noch bis zum
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Jp Piła: Wystawa w Fabryce Emocji
Q
28. Februar 2014 während der Öffnungszeiten
in der Bibliothek, ul. Rajska 1, in
Krakau zu sehen.
Q Praktikum im Museum in
Lyck: Das Historische Museum in Lyck/
Ełk sucht ab sofort einen Praktikanten.
Die Aufgaben umfassen die Mitarbeit an
LARES: Niniejszy to w ostatni materiał weekend służy stycznia wyłącznie w Regionalnym do Centrum czytania. Kultury Powielanie „Fabryka w jakikolwiek sposób zabronione.
Emocji” w Pile spotkały się delegacje władz miast – organizatorów XXV
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
der Organisation der Dauerausstellung
und einer für dieses Jahr geplanten Fotoausstellung,
Vermittlungsarbeit und
Presse- und Öffentlichkeitsarbeit sowie
allgemeine Bürotätigkeiten. Es werden
gute Polnisch– und Deutschkenntnisse
erwartet. Mehr Informationen gibt es
unter www.mhe-elk.pl oder bei Dr. Rafał
Żytyniec unter der E-Mail-Adresse: r.zyes
nia” (MFF).
Podpisali oni porozumienie o realizacji
festiwalu w Czerniowcach
(Ukraina), Câmpulung Moldovenesc
(Rumunia), Bonyhád (Węgry), Turčian-
dawcę i organizatora festiwalu „Bukowińskie spotkania”
LARES: Niniejszy ke Teplice materiał (Słowacja) służy i po raz pierwszy
Jp
wyłącznie do europejskim. czytania. Powielanie Zbigniewa w Kowalskiego jakikolwiek odznaką bukowińską. sposób zabronione.
w Republice Mołdawii (w Kiszyniowie),
QLARES: Diese Materialien a tradycyjnie sind lediglich już w Pile i w Jastrowiu zum Lesen bereitgestellt. Jegliche i skutki Vervielfältigung wymuszonych migracji ludności ist strengstens untersagt.
tyniec@mhe-elk.pl.
Q Stettin per Rad: Im Sommer
diesen Jahres soll es auch in Stettin ein
öffentliches Fahrradleihsystems geben,
wie es dieses bereits in vielen Städten in
Polen gibt. Insgesamt soll es 33 Leihstationen
mit 505 Ständern und 360 Fahrräder
7. – 13. Februar 2014
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
geben, teilt die Stadt mit. Die ersten 20
Minuten Fahrt mit den Leihrädern ist kostenlos,
dann wird je Länge der Ausleihzeit
eine Gebühr erhoben. Eine Ausschreibung
für die Organisation des Systems läuft bis
zum 28. Februar 2014. Das Projekt ist eine
Initiative des Stettiner Fahrradvereins
„Rowerowy Szczecin“ und der Stettiner
Bürger.
winę przed wojną zamieszkiwało wie-
jp „Przesiedlenia Niemców z Bukowiny
le nacji: Rumuni, Ukraińcy, Niemcy,
LARES: Niniejszy
w 1940
materiał
roku w kontekście
służy
europejskim”,
wyłącznie do czytania. Powielanie
Żydzi,
w
Polacy,
jakikolwiek
Węgrzy, Rosjanie
sposób
i inni.
zabronione.
której koncepcję stworzył dr Otfried
Wielonarodowość i wielokulturowość! rego Pan jest redaktorem.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Werbung / Reklama
zmarłych z zagranicy
Załatwianie formalności
Opieka nad grobami
Machnik N.
Ozimek, Schodnia Nowa,
www.machnik.ozimek.pl
Tel./fax: (077) 46−52−456
1765
Wenn Aussetzer peinlich enden
Dolmetschen ist Schwerstarbeit.
Von den Übersetzern ist immer volle
Konzentration gefordert, eine
schnelle Reaktion und ein gutes
Werke im Polnisch-Französischen
Zentrum in Allenstein sprachen
unter anderem Alina Kuzborska
und Krzysztof Szatrawski über ihre
Krystyna Rodowska aus Warschau
nennt ein anderes Motiv: „Wenn man
in der anderen Sprache einen Autor entdeckt
hat, den man in seiner eigenen
Sprache weitergeben will, dann spornt
das an.“
Q
LARES: Niniejszy
Auch
materiał
gemeinsame
służy
Interessen
wyłącznie
können
motivieren. Krzysztof Szatrawski
Die Übertragung von Texten hat den
sagt Sylwia Pochmara.
do czytania. Powielanie
Jahre.
w jakikolwiek sposób zabronione.
stammt wie Arno Holz aus Rasten-
großen Vorteil, dass man ständig am
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
burg und findet Ähnlichkeiten bei
der Beschreibung der gemeinsamen
Heimatstadt. Aber vor allem ist „die
Auswahl des Stoffes wichtig, er muss
dem Übersetzer zusagen“, ergänzt Alina
Kuzborska. „Wenn der Autor noch lebt,
Jest Pan współautorem wystawy
Kotzian, a która powstała w Bukowina
Institut w 2000 roku. Już we wstępie
broszury dotyczącej wystawy czytamy
sentencję: „Ludzie mają jedną małą ojczyznę.
Małą ojczyzną ludzi, o których
opowiada ta wystawa, była Bukowina”.
Usługi
Pogrzebowe
Właśnie. Ja, urodziłem się w Rumunii
materiał (Banat) i tam studiowałem służy wyłącznie dwa w czerwcu Geier
Luzian
Sprowadzanie LARES: Niniejszy do w cieszy Pile.
się na „Bukowińskie Spotkania” Wracając do wysiedleń – wielu przypuszczało,
w jakikolwiek że trafi w głąb Rzeszy, sposób a nie na zabronione.
czytania. Foto: Powielanie Andrzej Niśkiewicz
kierunki: nauki przyrodnicze i dzien-
rzeczywistością. Starsze pokolenie jest wcielone obszary wschodnie, na tereny
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
nikarstwo. Od 1984 roku współpracowałem
z „Tageszeitung” i zajmowałem
się problematyką mniejszości niemieckiej
w Rumunii, w Siedmiogrodzie i na
Bukowinie. I tak się zaczęło… Przed
przyjazdem do Piły rozmawiałem z
najstarszym, 105-letnim Bukowińczy-
Alina Kuzborska dolmetscht heute nur noch selten, das gehe „an die Substanz“.
Es kommt eben vor,
dass einem unter
Zeitdruck ein Wort
abhanden kommt“,
wie bei mir mein »Hauptautor« Tomas
Venclova, sollte man ihn während und
nach der Arbeit konsultieren. Das beugt
Missverständnissen vor.“ Diese Möglichkeit
hatte Krzysztof Szatrawski mit Arno
Spotkanie z Bukowiną
Choć odległość dzieląca te dwa miejsca jest spora, bo ok. 1400 km,
Międzynarodowego Festiwalu Folklorystycznego „Bukowińskie Spotka-
Piła zmierzyła się
z tematyką wypędzeń
w kontekście
– jako gospodarzach polskich, inaugurujących
jubileuszową edycję festiwalu
latem tego roku.
Zaprezentowano też wystawę przygotowaną
przez Bukowina Institut z Augsburga
pt. „Przesiedlenia Niemców z
Bukowiny w 1940 roku w kontekście europejskim”.
Przedstawia ona – oparte na
dokumentach i fotografiach – przyczyny
bogatsze w doświadczenia i przeżycia
emocjonalne. No bo gdzie można znaleźć
tę małą ojczyznę po wysiedleniach?
Jak się znaleźć w nowym środowisku,
otoczeniu? Zdarzały się takie sytuacje,
że wysiedlani z Bukowiny Niemcy zajmowali
domy, gdzie w piecach palił się
Foto: booksfromlithuania.lt
versucht, Arno Holz in meine Sprache
zu zwängen. Als ich ihn Jahre danach
wieder aufgriff, wusste ich bereits, mit
wem ich es da zu tun hatte.“ Die Auseinandersetzung
mit Silbenzahl, Reimen
und Wortwahl dauerte dennoch drei
Text feilen kann. Beim Dolmetschen
geht es hingegen um die zeitnahe Wiedergabe
des Sinnes ohne großes Nachdenken.
„Ein Dolmetscher benötigt
ein gutes Kurzzeitgedächtnis und die
Fähigkeit zu schneller Reaktion“, so
Luzian Geier z Bukowina Institut uhonorował pomysło-
niemieckiej i innych narodów ze swojej
małej ojczyzny. Tę część wystawy kończy
pytanie: Czy narodzą się w tych dniach
dzieci, dla których pojęcia takie jak:
przesiedlenie, ucieczka, wysiedlenie,
Fenomenem tego miejsca było to, że
najpierw było się Bukowińczykiem, a
dopiero potem – Polakiem, Niemcem,
Żydem… Żadna grupa etniczna wyraziście
nie dominowała. Była współpraca.
Nawet w parlamencie.
Gdańsk – Prusy Zachodnie, Kraj Warty
czy na Wschodni Górny Śląsk. Niektórzy
odmówili wywożeń, ale trafiali do
Dachau. Wtedy było dużo ideologii, propagandy;
co innego obiecano, a co innego
realizowano! O tym mówi wystawa.
Gdzie dziś w Niemczech są najwięk-
Alina Kuzborska. Sie habe früher viel
gedolmetscht, mache dies heute aber nur
noch selten. „Die Aufmerksamkeit, die
bei der Arbeit als Dolmetscher gefordert
ist, geht an die Substanz“, gibt sie zu,
„man darf nicht einmal kurz abschalten,
sonst wird es peinlich.“ „Dolmetscher
sind auch nur Menschen. Es kommt
eben vor, dass einem unter Zeitdruck
ein Wort abhanden kommt“, erläutert
die vereidigte Dolmetscherin Sylwia
Pochmara, „unangenehm wird es eher,
wenn man vor Gericht oder bei einem
Gespräch Zielscheibe für Emotionen
wird, obwohl man nur übersetzt.“
Situationen, bei denen man im Boden
versinken will, kennt auch Anna
Przywoźna: „In Lamsdorf, bei der
Abschlussfeier eines Jugendlagers des
Volksbundes Deutsche Kriegsgräberfürsorge
sprach dessen Vertreter in seiner
Rede statt von »Jugendlager« von »Arbeitslager«
– und das vor Presse und
öffentlichen Vertretern. Ich habe das in
der Übersetzung korrigiert, weiß aber
bis heute nicht, wie ich da durchgekommen
bin. „Hilfreich ist beim Dolmetschen,
wenn man nicht allein ist: „Ich
habe mir damals mit einer Kollegin die
Arbeit geteilt. Manchmal haben wir an
der Stimme erkannt, dass die andere
eine Pause braucht, und übernommen“,
erinnert sich Anna Przywoźna. Und an
die unverhoffte Hilfe bei der Hochzeit
einer Bekannten mit einem Deutschen:
„Alles lief gut, nur als der Priester sagte
»niech bóg wam błogosławi«, fiel mir
partout nicht ein, was »błogosławić« auf
Deutsch ist. Da kam mir die Braut zur
Hilfe und flüsterte es mir zu.“
Uwe Hahnkamp
wypędzenie, deportacje, ludobójstwo,
czystka etniczna pozostaną nieznane?
Dodatkowym elementem jest też zasobny
zbiór wielojęzycznej literatury na
temat historii i teraźniejszości Bukowiny
oraz jej ludności i dawnych mieszkańców
oraz ich potomków rozsianych dziś
po całym świecie. Wystawa prezentowana
była w Niemczech, Austrii, Rumunii
i Czerniowcach na Ukrainie oraz w
Olsztynie i Lubaniu Śląskim. Prezentacji
w Pile towarzyszył panel dyskusyjny na
temat przesiedleń z udziałem ekspertów.
W ocenie jednego z sygnatariuszy
porozumienia – przedstawiciela Turčianskich
Teplic – „Przyjaźń, pokój, miłość
i szczęście są charakterystycznymi
elementami bukowińskich spotkań”.
Andrzej Niśkiewicz
W poszukiwaniu małej ojczyzny
Z Luzianem Geierem, przedstawicielem Bukowina Instytut z Augsburga i redaktorem „Der Südostdeutsche”, rozmawiał
Andrzej Niśkiewicz.
ście w Augsburgu i okolicach. Działa też
związek skupiający Bukowińczyków.
I pismo „Der Südostdeutsche”, któ-
Tak, to ważny „łącznik” między Bukowińczykami,
miejsce na dokumentowanie
i na aktualne sprawy tego środowiska.
Są też informacje o działaniach
naukowo-badawczych naszego instytutu,
choć jest jednym z trzech, a pozostałe są
na Ukrainie i w Rumunii. Nasz instytut
w październiku obchodzi 25-lecie.
Jubileusz ten zbiega się z jubileuszem
festiwalu „Bukowińskie Spotkania”. Od
kiedy zaczęliście współpracę?
Od 1993 roku, gdy przyjechaliśmy
na festiwal z urodzonymi na Bukowinie
członkami Taneczno-Kostiumowej
Grupy i był to zespół już doświadczony.
Kiedyś mieliśmy też orkiestrę, ale i jej z
LARES: Niniejszy kiem i materiał zastanawialiśmy służy się nad wyłącznie tym, jeszcze do ogień, czytania. a trzy godziny Powielanie wcześniej sze skupiska w jakikolwiek Bukowińczyków? sposób zabronione.
czasem zabrakło…
dlaczego obecnie młodzież mało interesuje
sind się historią, lediglich a jedynie otaczającą zum Lesen z nich bereitgestellt. mówiło też po polsku, bo Jegliche Buko-
Darmstadt, Vervielfältigung w pobliżu Drezna i oczywi-
ist strengstens
wysiedlono stamtąd Polaków… Wielu W okolicach Stuttgartu, w Salzgitter,
LARES: Diese Materialien untersagt.
Foto: Andrzej Niśkiewicz
Myślę, że spotkamy się tu – na festiwalu
w czerwcu. Dziękuję za rozmowę.

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
Nr. 6/1140 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Schlesien bereitgestellt. śląsk Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Wochenblatt.pl 5
Silesiaca (34): Powieści sensacyjne i bestsellery (2) – Hermann Goetsche
Breslau: Buchpräsentation mit den „Heimatsängern“
Wczesny James Bond
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Największe sukcesy wśród śląskich
pisarzy epoki realizmu odnosił niejaki
Hermann Ottomar Friedrich
Goetsche, który tworzył pod pseudonimem
„Theodor Armin” i przede
tamtejszym wojskowym domem zdrojowym,
do którą czytania. to funkcję pełnił Powielanie aż do w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie
śmierci w 1878 roku.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen „Historyczno-polityczne bereitgestellt. powieści Jegliche z Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
wszystkim „Sir John Retcliffe”, aby
udać przed czytelnikiem, że autor
jest angielskim szlachcicem, który
dużo podróżuje po świecie.
Hermann Goetsche urodził się w
1815 roku w Żmigrodzie (Trachenberg).
Po okresie nauki gimnazjalnej
Die Heimatsänger sorgten für musikalische Umrahmung.
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie Beitrag do zur czytania. orientalischen Frage” Powielanie (1854) w jakikolwiek sposób zabronione.
czy „Sebastopol. Historisch-politischer Am 28. Januar wurde ein weiteres
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Roman bereitgestellt. aus der Gegenwart” w czterech Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
we Wrocławiu nie podjął studiów, ponieważ
jego rodzice nie byli w stanie
ich sfinansować. Przyjął więc posadę
sekretarza pocztowego, co miało mankament
polegający na tym, że Hermann
Goetsche był często przenoszony służbowo
w różne regiony Prus. Z drugiej
strony wykorzystywał te przeniesienia
do zbierania romantycznych legend i
tomach (1855–57). Pisząc te powieści,
Retcliffe mógł jeszcze sięgać do własnych
doświadczeń z podróży do Turcji, ale
na przykład w trzytomowym dziele pt.
„Puebla oder Die Franzosen in Mexiko”
(1865–67), w którym opisuje dzieje stra-
LARES: Niniejszy materiał policji pruskiej. służy wyłącznie cenia arcyksięcia do czytania. Austrii Maksymiliana, Powielanie besonderes w jakikolwiek Augenmerk sposób auf viele zabronione.
puścił wodze fantazji.
Erinnerungen der Autoren.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Warto bereitgestellt. nadmienić, że Hermann Jegliche Go-
Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
opowiadań. Szczególnie interesujące
z naszego punktu widzenia były: „Die
steinernen Tänzer. Romantische Sage
aus Schlesiens Vorzeit” w dwóch tomach
(1837) oraz „Schlesischer Sagen-, Historien-
und Legendenschatz” (1839–40).
W 1838 roku Hermann Goetsche
przybył do Berlina, gdzie rozpoczął
działalność pisarską. W 1848 przystąpił
roku został sekretarzem „Stowarzyszenia
dla Króla i Ojczyzny”, a także wydawcą
kalendarza Pruskiego Stowarzyszenia
Ludowego. Do grona jego kolegów w
redakcji „Kreuzzeitung” należały pro-
LARES: Niniejszy
minentne
materiał
osobistości,
służy
takie jak
wyłącznie
Theodor
Fontane czy Otto von Bismarck. zygnować po tym, jak został przyłapany Polterabends und des alljährlich zur
1849 roku
do
przyszło
czytania.
mu z tej
Powielanie
pracy zreternest
w
sowie
jakikolwiek
über die Tradition
sposób
des
zabronione.
W 1853 roku odbył podróż do Turcji, na sporządzaniu falsyfikatów. Vorweihnachtszeit hervorgeholten schen Museum kaufen.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
do grona redakcyjnego gazety „Neue
Preußische (Kreuz-)Zeitung”, którą w
tym czasie reaktywowano. W tymże
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
immer quoll der Saal der Musikschule
vor Besuch über.
Nicht zum ersten Mal mussten weitere
Stühle hinzu gestellt werden,
dennoch sah das Ganze schon rekordverdächtig
aus. Zum Konzert kamen
diesmal aber nicht nur Musikfreunde
Tym razem we Wrocławiu omówiono zadania promocyjne dla całego obszaru Polski na ten rok.
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
aus der Woiwodschaft Oppeln, sondern
auch Gäste aus Niederschlesien, unter
anderem aus Glatz. Wie gewohnt waren
viele Vertreter von Minderheitenorganisationen,
der regionalen und kommunalen
Selbstverwaltung und Mitglieder der
DFK-Ortsgruppen anwesend.
Das vereinigte Jugendorchester der
Oppelner Musikschule und des Mainzer
Willigis-Gymnasiums spielte vor
Werbung / Reklama
gdzie pisał relacje z wojny krymskiej
Oppeln: Neujahrskonzert des deutschen Konsulats
allem Wiener Melodien, Kompositionen
der Strauß-Familie, und bekannte
Melodien aus amerikanischen Filmen.
Die Jugendlichen beider Schulen hatten
sich auf das Konzert in einem Workshop
in Bad Ziegenhals vorbereitet. Das
(1853–56). W 1874 roku zakończył
współpracę z „Kreuzzeitung”, po czym
przeniósł się do Cieplic Śląskich-Zdroju
(Bad Warmbrunn), obecnie dzielnicy
Jeleniej Góry, gdzie objął zarząd nad
czasów współczesnych” autorstwa Sir
Johna Retcliffe’a były zbiorem powieści
zawierających w sobie wątki przygodowe,
które trafnie ilustrowały to, co
działo się wówczas w polityce, jak np.
„Die Russen nach Constantinopel! Ein
etsche miał ciekawe zajęcie uboczne,
udzielał się mianowicie na rzecz tajnej
policji Prus w jako „agent provocateur”,
fałszując listy, które wykorzystywano
jako dowody przeciwko działaczom o
przekonaniach demokratycznych. W
Johannes Rasim
Musikalischer Höhepunkt
Vergangenen Sonnabend fand in
der Oppelner Musikschule zum achten
Male das Neujahrskonzert des
deutschen Konsulats in Oppeln und
des Marschallsamtes statt. Und wie
Sir John Retcliffe
Foto: Karl-May-Gesellschaft.de
Autor fałszował listy
na zlecenie tajnej
Nicht zum ersten Mal mussten weitere Stühle hinzu gestellt werden.
LARES: Niniejszy Konzert, materiał das in gleicher służy Weise wyłącznie auch in Empfang. do czytania. Powielanie działa w jakikolwiek w każdym województwie, sposób zabronione.
Ratibor stattfand (siehe S. 1 der Beila-
adur nadzór sprawuje nad nią minister, jej turystycznym
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche
zadania
Vervielfältigung
są ustalone ustawą,
ist
ale już
strengstens kopciuszkiem. untersagt.
ge Oberschlesische Stimme), begann
mit der Polonaise aus dem Film „Pan
Tadeusz“. Als letzte Zugabe wurde der
Radetzkymarsch gespielt. Zum Schluss
gab es noch für alle Gäste einen kleinen
Śląsk: Kłopoty z turystyką
Wrocław walczy
Opolska Regionalna Organizacja Turystyczna nie ma nawet wkładu
własnego, żeby przystąpić do projektu turystycznego. – Tak tracimy
wiarygodność – żaliła się przedstawicielka tej organizacji 24 stycznia
we Wrocławiu podczas Forum Regionalnych Organizacji Turystycznych
z udziałem najważniejszych osób odpowiedzialnych za promocję Polski.
Regionalna Organizacja Turystyczna
sposób finansowania – nie. Ich szefostwa
muszą więc główkować, co zrobić,
żeby znaleźć pieniądze na działalność.
Jeśli nie są przebojowe i tym samym
nie potrafią wypracować sobie pozycji
partnera biznesowego w lokalnej
społeczności, są niewielkie szanse, że
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie
poprowadzą
w jakikolwiek
promocję regionu
sposób
z rozmachem.
A że można sporo zdziałać mimo
zabronione.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
finansowej bryndzy, pokazuje przykład
Dolnośląskiej Organizacji Turystycznej.
To z jej inicjatywy ubiegły rok samorząd
wojewódzki ogłosił na Dolnym Śląsku
Rokiem Edukacji Regionalnej, a obecny
– Rokiem Informacji Turystycznej.
Dzięki temu zorganizowano konferencję
w o jakikolwiek edukacji regionalnej, sposób wydano zabronione.
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie
materiały dla nauczycieli, a uczniowie,
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
którzy wygrali w konkursach, pojechali
na wycieczki. Z kolei w tym roku DOT
otworzy kolejną informację turystyczną
– tym razem w Jeleniej Górze. Czynna
będzie 10 godzin dziennie w świątek,
piątek i niedzielę, a każdy z trzech
pracowników musi biegle znać m.in.
Śląsk nie jest już
Podczas Forum Regionalnych Organizacji
Turystycznych we Wrocławiu
omawiano plany współpracy na ten rok
ROT-ów z Polską Organizacją Turystyczną.
Przyjechali prezesi, dyrektorzy
i pracownicy 14 Regionalnych Organizacji
Turystycznych, a obecni byli także
m.in. wicemarszałek Dolnego Śląska
Radosław Mołoń i prezes Polskiej Organizacji
Turystycznej Rafał Szmytke,
więc wiele spraw można było załatwić
od ręki. – Przyzwyczailiśmy się do pieniędzy
budżetowych, ale czas, żeby to
zmienić – zapowiedział prezes Szmytke.
– Regionalne Organizacje Turystyczne
musza zacząć pozyskiwać pieniądze na
działalność z różnych źródeł, a to oznacza
ich urynkowienie. Nie ma innego
wyjścia, musimy przygotować się do
sytuacji, gdy nie będzie już pieniędzy
unijnych lub będziemy mogli na nie liczyć
w niewielkim stopniu, a to nastąpi
w 2020 roku. Nie jesteśmy już turystycz-
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie język w niemiecki. jakikolwiek Pracownicy sposób DOT już zabronione.
pakują materiały na targi turystyczne nym kopciuszkiem.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche 7882 w Berlinie. Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Foto: L. Billy
Mom jo skarb
Buch aus der Reihe „Mom jo skarb“
(Ich habe einen Schatz) im Ethnografischen
Museum Breslau vorgestellt.
Es befasst sich mit Bräuchen und
Festen in Niederschlesien und legt
Eine Autorin ist Stefanie Wróbel,
eine der ganz wenigen, die noch
im schlesischen Dialekt „pauert“.
Sie schreibt unter anderem über die
Schultüte, die man am ersten Schultag
bekommt, die Suche nach dem Os-
Foto: Benjamin Schriefer
Adventskranzes. Weitere Aufsätze beschäftigen
sich unter anderem mit den
unterschiedlichen Bedeutungen, die der
folkloristischen Kleidung der einzelnen
Volksgruppen in Niederschlesien zugesprochen
wird.
So werden zum Beispiel auch bulgarische
und ukrainische Traditionen
beschrieben, wie der alljährliche Tanz,
um den Frühling willkommen zu heißen,
der in beiden Ländern zelebriert
wird. Die „Heimatsänger“ der DSKG
Breslau sorgten mit einigen Liedern
aus ihrem Repertoire und ihren traditionellen
Trachten während der Buchpräsentation
für Unterhaltung. Die
Buchneuerscheinung „Mom jo skarb...
Dolnosląskie świętowanie – miejsca,
rzeczy, rytuały“ kann man bei der DSKG
Breslau ansehen oder im Ethnografi-
Benjamin Schriefer
Foto: M. Perzyński
Marek Perzyński

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Schlesien bereitgestellt. śląsk Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
6 Wochenblatt.pl
Oppelner
Nachrichten
Heinz Giesa z Borek Wielkich, właściciel lokalu gastronomicznego, to człowiek twardo
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie stąpający do czytania. po ziemi. Powielanie Przez dziesięć w lat jakikolwiek żył w Bielefeld. sposób Fascynuje zabronione.
go niemiecka gastronomia.
LARES: Diese Materialien Heinz sind Giesa, lediglich znany w okolicy zum jako Lesen bereitgestellt. Kupił stary młyn, Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
właściciel lokalu gastronomicznego
Q
Q Wspomnienie: Zmarł Antoni
Hurek, wieloletni kierowca bibliobusa
Polsko-Niemieckiej Biblioteki im. J.
von Eichendorffa. Pogrzeb odbył się w
zeszłym tygodniu. – Kiedy ustaliliśmy,
że garaże dla naszych bibliobusów będą
w Staniszczach Wielkich, ówczesny proboszcz
polecił nam pana Antoniego jako
odpowiedniego człowieka do prowadzenia
bibliobusa i po latach okazało się, jaka
to była dobra propozycja – wspomiona
Antoniego Hurka, ks. Wolfgang Globisch,
ówczesny dyrektor Biblioteki Caritas.
LARES: Niniejszy – Korzystam materiał przy każdej służy okazji wyłącznie pobytu
w Niemczech z możliwości skon-
A oto jeszcze kilka powodów po-
do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Diese Materialien sumowania sind jedynego lediglich w swoim zum rodzaju Lesen dziwu bereitgestellt. dla niemieckiej gastronomii: Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Prałat zapamiętał pana Antoniego nie
tylko jako człowieka życzliwego, ale i
pomocnego. – Nie był tylko kierowcą,
to pewne, zawsze chętnie sam też polecał
czytelnikom książki, służył radą – mówi
ks. Globisch. Pogrzeb Antoniego Hurka
odbył się w zeszłym tygodniu w Staniszczach
Wielkich.
LARES: Niniejszy mikrofalówki materiał – mówi służy Heinz.
– Tylko w Berlinie jest zarejestrowanych
do 13 czytania. tysięcy zakładów Powielanie gastro-
w jakikolwiek sposób zabronione.
wyłącznie
Q
Następny wielki plus według niego
nomicznych.
LARES: Diese Materialien to to, że sind np. w lediglich centrum Monachium zum Lesen – Wśród bereitgestellt. 100 najlepszych restauracji Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Q Österreich-Wettbewerb:
Noch bis zum 6. März kann man sich
für die Teilnahme am 17. Wettbewerb
„Österreich – Land und Einwohner“
der Oppelner Österreich-Bibliothek anmelden.
Am Wettbewerb können alle
Interessierten mitmachen. Die erste
Etappe findet am 11. März im Sitz der
Bibliothek in Oppeln statt. Das Finale für
die besten zehn Teilnehmer wird am 3.
April veranstaltet. Als Hauptpreis winkt
dem Gewinner eine Reise nach Wien.
Einzelheiten zum Wettbewerb gibt es
auf www.ba.wbp.opole.pl
Q Wodzenie niedźwiedzia: Sezon
Breslau: Beerdigung von Teresa Sienkiewicz-Miś
Q
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
LARES: Niniejszy „Gość materiał Niedzielny” verfasste. służy wyłącznie Sie war die Ehefrau do czytania. von Engelbert Powielanie Miś, dem w jakikolwiek sposób zabronione.
langjährigen Chefredakteur unserer Zeitung, heute im Ruhestand.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
na wodzenie niedźwiedzia oficjalnie
rozpoczęty. W sobotę 1 lutego mieszkańców
Dańca (gmina Chrząstowice) odwiedzał
sympatyczny miś, towarzyszyli mu
przebierańcy: m.in. lekarze, Cyganka i
kominiarz. Porządku pilnowali policjanci,
a do marszu przez wieś i tańca przygrywali
muzycy. Wesoło było w całym
LARES: Niniejszy dem Klerus. materiał Sie, eine służy Frau, war wyłącznie Chefin Als vor do einem czytania. Jahr der Oppelner Powielanie Bischof schlesien w jakikolwiek so zahlreich vertretene sposób deutsche
Volksgruppe.
zabronione.
in der Oppelner Redaktion des „Gość Andrzej Czaja ihr auf dem Sankt Anna-
LARES: Diese Materialien Niedzielny” sind geworden lediglich und betrat zum damit Lesen Berg die bereitgestellt. Statuette „Hiacyntus Jegliche Opoli-
Auch Vervielfältigung für ihre Tätigkeit in der ist diöze-
strengstens untersagt.
sołectwie. Wydarzenie zorganizował
miejscowy LZS. Wodzenie niedźwiedzia
odbyło się także w Niwkach. W przyszłą
niedzielę, 9 lutego, korowód przebierańców
z misiem na czele przejdzie przez
Lędziny.
Q Babski Comber: Grupa Odnowy
die ganz spezifische, etwas hermetische
Männerwelt der Priester. Auch die spezifische
kirchliche Terminologie musste
sie sich erst aneignen. Jan Kopiec, der
spätere Bischof, erwies sich dabei als
ein großartiger Lehrer. Doch bis heu-
Q
LARES: Niniejszy te bin materiał ich als Journalist służy ratlos wyłącznie bei dem sie dabei do von czytania. stürmischem Beifall Powielanie unterbrochen“,
erinnert sich sichtlich gerührt (Probst der Heiligkreuz-Dompfarrei Op-
der infulierte w jakikolwiek Prälat Edmund sposób Podzielny zabronione.
Gedanken, wie es möglich war, dass
LARES: Diese Materialien
eine Frau
sind
zur Chefin
lediglich
einer katholischen
zum Lesen
der Ehegatte
bereitgestellt.
Engelbert Miś.
Jegliche
peln),
Vervielfältigung
Pfarrer Tomasz Horak aus
ist
Wette
strengstens untersagt.
Wsi i Związek Śląskich Kobiet Wiejskich
zapraszają 27 lutego na Babski Comber
do sali GOK w Strzeleczkach. Można się
zapisywać do 21 lutego w kwiaciarni
(608013547), GOK (77 4669696, 77
4076680). Udział w imprezie kosztuje
25 złotych. W cenie ciepłe danie.
Q Feldpostkartenausstellung:
Q LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Am 4. Februar wurde im Sitz des Kriegsgefangenenmuseums
in Lamsdorf-
Oppeln die Ausstellung „Postkarten aus
dem Großen Krieg. Korrespondenz in
Zeiten der Feldpost (1915-1918) aus der
Sammlung von Antoni Przybyla” eröffnet.
Die Ausstellung wurde vom Museum der
Kattowitzer Geschichte vorbereitet und
7. – 13. Februar 2014
W nocy z 1 na 2 lutego, najprawdopodobniej
w wyniku zorganizowanej
akcji, zniszczono 14 dwujęzycznych
tablic w kilku miejscowościach
gminy. Niemieckie nazwy zamalo-
LARES: Niniejszy wano materiał czarną farbą; służy w niektórych wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
miejscach sprawcy domalowali do-
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
präsentiert Postkarten, die vom Soldaten
der deutschen Armee Antoni Przybyla im
Ersten Weltkrieg geschrieben wurden.
Die Ausstellung kann man bis zum 21.
März besichtigen.
adur
Oppelner Nachrichten
Cieszyńskiego, w której notabene uro-
Niemieckie nazwy zamalowano czarną farbą.
Foto: D. Smolorz
LARES: Niniejszy niemieckich materiał nazw miejscowości służy wyłącznie przy do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
drogach powiatowych w tej podgliwickiej
gminie sind wywołało lediglich duży zum wstrząs Lesen i nie w bereitgestellt. samej gminie, lecz w położonych Jegliche sem Vervielfältigung mówiąc, jedyne oficjalne protesty, ist strengstens
sporo negatywnych komentarzy. Ale na wschód od niej Gliwicach. Nawiadził
się Buzek.
LARES: Diese Materialien untersagt.
war eine Zeitung, die von 1895 bis
1935 im Oppelner Land erschien.
Lubię Niemcy
o nazwie Mühlenstraße 13, po 10 latach
pobytu w Bielefeld, gdzie – jak sam
twierdzi – lekarze uratowali mu rękę,
wrócił do rodzinnych Borek. Tam nabył
ale z powodu swojej aktualnej profesji
jest szczególnie zafascynowany niemiecką
gastronomią. Nie tylko dlatego, że
zagęszczenie lokali w tym kraju jest
ogromne, ale i ich różnorodność jest
wielka.
Currywurstu czy sznycla z pieczarkami
(Jägerschnitzel). A przy tym, podczas
opowiadania ślina ciśnie się na język,
obojętnie czy w Kilonii, czy Ratyzbonie
na zamówioną potrawę czeka się najwyżej
20 minut. – Gibko i dobre, nie z
od godz. 11 do 14:30 porządne danie
w porządnym, stylowym bawarskim
lokalu pełnym gości, z przyobleczoną
na ludowo obsługą kosztuje 5,40 €. A
wszystko podane jest w dwie minuty
smacznie i regionalnie.
LARES: Niniejszy
Heinz
materiał
mógłby jeszcze
służy
opowiadać
wyłącznie
bardzo
długo, wspominając uprzejmość i rekordami świata, oferując 580 mastern
do w czytania. Berlinie szczyci się Powielanie dwoma w jakikolwiek sposób zabronione.
spontaniczność obsługi, darmowy ket-
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen rek bereitgestellt. rumu i 140 marek dżinu. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
chup, majonez, musztardę czy oliwę,
Vielen Kindern gab sie ein Zuhause
Teresa Danuta Sienkiewicz-Miś ist am 31. Januar auf dem Pfarrfriedhof
an der ul. Smętna in Breslau-Zimpel (Sępolno) beerdigt worden. Viele
Kinder verdanken ihr ein Zuhause und Schlesien auch hervorragende
journalistische Beiträge, die sie für die Oppelner katholische Zeitung
Bischof Jan Kopiec, Ordinarius der
Diözese Gleiwitz, mit dem Teresa
Sienkiewicz-Miś zusammengearbeitet
hat, leitete die Begräbnismesse. Die
journalistische Kunst musste sie nicht
lernen, wohl aber den Umgang mit
datkowo symbol „Polski Walczącej”.
Komentując to wydarzenie, burmistrz
miasta i gminy Sośnicowice, Marcin
Stronczek, mówił o akcie chuligaństwa.
Lokalne władze zapowiedziały zgłoszenie
sprawy policji. Pojawienie się
Zeitschrift wurde. Ob dies in Breslau,
wo ich lebe, möglich wäre? Die Praxis
zeigt: nein. Oppeln ist eben eine andere
Welt.
Teresa Sienkiewicz-Miś kannte die
Oppelner Diözese wie die eigene Tasche.
ensis” – die höchste Auszeichnung der
Diözese Oppeln – überreichte, sprach sie
vom großen Glauben des schlesischen
Volkes und davon, wie außergewöhnlich
dieser Landstrich ist, für den sie sich
auch kräftig einsetzte. „Viele Male wurde
Vor schwierigen Themen wich sie
nicht zurück, schrieb u.a. über deutschpolnische
Beziehungen und die in Ober-
sanen Familienberatung fand sie Zeit.
„Für mehrere Dutzend Kinder hat sie
ein Zuhause gefunden“, sagte der diözesane
Familienseelsorger Prof. Jerzy
Dzierżanowski an der Grabstätte.
Der Begräbnisfeier wohnten u.a. auch
Powiat gliwicki: Jeden miesiąc przetrwały dwujęzyczne tablice w gminie Sośnicowice
Oblany test z tolerancji
otworzył knajpę
i uruchomił wodną
turbinę prądotwórczą.
stary młyn, otworzył knajpę i uruchomił
LARES: Niniejszy wodną materiał turbinę prądotwórczą. służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
Heinz mówi, że lista powodów, dlaczego
lubi sind Niemcy, lediglich jest bardzo zum długa, Lesen wielkie bereitgestellt. porcje i wybór potraw Jegliche biolo-
Vervielfältigung ist strengstens LARES: Diese Materialien untersagt.
gicznych czy wegetariańskich.
– W każdym razie sam mam jeszcze
dużo do wdrożenia w moim lokalu –
podsumowuje Heinz Giesa.
Norbert Nieslony
– Aż 274 niemieckie restauracje posiadają
333 gwiazdki Michelin, tylko
Francuzi mają więcej; dla porównania:
w Polsce jedna restauracja
(Atelier Amaro w Warszawie) ma
jedną gwiazdkę.
świata 3 znajdują się w Niemczech,
zajmują miejsca: 10, 30 i 63; z krajów
Europy Środkowo-Wschodniej jest
w tym gronie tylko Rosja (Moskwa),
zajmuje miejsce nr 100.
– Wśród wielu lokali np. bar Lebens-
Heinz Giesa uwielbia Currywurst – Gibko i dobre, nie z mikrofalówki.
Foto: archiwum prywatne
Teresa Sienkiewicz-Miś wurde auf dem Pfarrfriedhof an der ul. Smętna in Breslau-Zimpel zu Grabe getragen.
bei Bad Ziegenhals, Pfarrer Marek Gancarczyk
(Chefredakteur des „Gość Niedzielny”),
Pfarrer Bernard Koj (Gutsverwalter
der Diözese Gleiwitz) und Marek
Dutkowski (Pfarrer der Kirchengemeinde
der Heiligen Faustina in Breslau) bei.
Teresa Sienkiewicz-Miś (geb. am 2.
Juni 1946) ließ sich nach ihrer Pensionierung
zusammen mit ihrem Ehemann
in Breslau nieder, um näher an der gemeinsamen
Tochter zu sein. Seit längerer
Zeit rang sie mit einem Krebsleiden.
Sie starb am 28. Januar zuhause, unter
ihren Lieben, wie immer frohgemut.
Marek Perzyński
jakie dotarły do urzędu gminy w sprawie
dwujęzycznych tablic, podpisane zostały
właśnie przez mieszkańców Gliwic.
Krótko po tym zajściu przewodniczący
Ziomkostwa Górnoślązaków w
Niemczech, Klaus Plaszczek, zaapelował
do byłego premiera RP, dziś eurodeputowanego,
Jerzego Buzka, który przez
wiele lat mieszkał w Gliwicach i często
podkreśla swe górnośląskie korzenie,
o publiczne zabranie głosu w sprawie
zniszczenia niemieckich tablic w gminie
Sośnicowice. Plaszczek przypomniał, że
podobne wydarzenia, z tym że skierowane
przeciwko mniejszości polskiej, mają
także miejsce w czeskiej części Śląska
Dawid Smolorz
Foto: Marek Perzyński

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Schlesien bereitgestellt. śląsk Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
HDPZ: Projekt „Lokale Geschichte“ fortgesetzt
Opole: Pierwszy happening przed Wielkim Ślizganiem
Nr. 6/1140 Wochenblatt.pl 7
Aufarbeitung der Geschichte
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie w miniony do czytania. piątek odbył Powielanie się pierwszy
happening zachęcający Opolan
w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
do wzięcia udziału w projekcie.
ubiegły piątek na placu Wolności
W w Opolu było bardzo głośno. A
wszystko za sprawą dwudziestu wolontariuszy
Związku Młodzieży Mniejszości
Niemieckiej, którzy robili hałas na bę-
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie benkach, do tamburynach czytania. i marakasach, Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
by przyciągnąć uwagę przechodniów i
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen zachęcić bereitgestellt. ich do wzięcia udziału Jegliche w Wiel-
Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Veranstaltung in Rahmen der „Lokalen Geschichte” in der Gemeinde Chronstau
zeigt, dass sogar nach 15 Jahren der Projektrealisierung
weiterhin das Bedürfnis
besteht, die Geschichte sowie das deut-
LARES: Niniejszy sche Kulturerbe materiał des Wohnortes służy wyłącznie und der spodziewali do czytania. się takiej akcji Powielanie promocyjnej.
Ulotki rozdaliśmy bardzo szybko, W tym roku celem
w jakikolwiek sposób zabronione.
näheren Umgebung zu entdecken. Dies
LARES: Diese Materialien wiederum sind ermöglicht lediglich die Aufarbeitung zum Lesen przechodnie bereitgestellt. z ciekawością wypytywali Jegliche Vervielfältigung akcji charytatywnej ist strengstens nami kierują. untersagt.
Schon seit 15 Jahren veranstaltet
das Haus der Deutsch-Polnischen
Zusammenarbeit (HDPZ) das Projekt
„Lokale Geschichte am Beispiel
ausgewählter Städte, Kreise und
Gemeinden”. 2013 haben mehr als
3.100 Menschen an diesem in Schlesien
teilgenommen.
Im Rahmen des Projekts „Lokale
Geschichte“ fanden im Jahr 2013 76
Vortrags- oder Diskussionsveranstaltun-
LARES: Niniejszy
des Projekts
materiał
beim HDPZ.
służy wyłącznie
wolontariuszka.
do czytania. Powielanie w z jakikolwiek domów dziecka. sposób zabronione.
Das Projekt „Lokale Geschichte“ soll W tym roku celem akcji charytatywnej
jest zebranie jak największej ilości
in diesem Jahr fortgesetzt werden. Das
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
gen, vier Wettbewerbe und acht Ausflüge
statt; zudem wurden zwei Publikationen
veröffentlicht. Das Projekt wurde in den
drei schlesischen Woiwodschaften Oppeln,
Schlesien und Niederschlesien von
15 Partnern (Gemeinde- bzw. Landratsämter,
DFK, Kulturinstitutionen) umgesetzt.
„Die breite Reichweite des Projekts
HDPZ bietet daher Gemeindeämtern,
Landkreisverwaltungen, DFK und
Schulen an, sich als Mitveranstalter zu
beteiligen. „Anmelden kann man sich
im HDPZ-Büro persönlich, per E-Mail
unter andrea.halenka@haus.pl, oder telefonisch
unter 774025105“, so Andrea Wielkiego Ślizgania, opowiada: – W się o akcji z mediów, chcemy zachęcić
LARES: Niniejszy Halenka. materiał służy wyłącznie tym roku do zbieramy czytania. artykuły Powielanie higieniczne, ludzi, w by jakikolwiek pomagali. Poprzez bezpośredni sposób zabronione.
– dodaje Katrin Koschny.
adur/HDPZ gdyż zgłoszono takie zapotrzebowanie. kontakt mamy możliwość przekazania
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
und das wachsende Interesse bei den
Bewohnern Ober- und Niederschlesiens
Werbung / Reklama
Nowy projekt stażowy w Agencji Sherpa!
Wyjedź na staż w logistyce do Holandii
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Jesteś w wieku 18–23 lat, znasz
angielski w stopniu komunikatywnym,
posiadasz wykształcenie
na kierunkach logistycznych? Zgłoś
się do programu stażowego organizowanego
w ramach projektu mobilności
Leonardo da Vinci i wyjedź
wiosną na staż w logistyce do Holandii.
Uczestnictwo w projekcie jest
bezpłatne, a dodatkowo zyskujesz
kieszonkowe w wysokości 130 euro
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
tygodniowo i międzynarodowe doświadczenie.
Jest to kolejny projekt realizowany
przez profesjonalną Agencję Doradztwa
Personalnego Sherpa International
Force. Tym razem firma oferuje
staże w renomowanych holenderskich
firmach z sektora logistyki, realizowane
przy wsparciu finansowym Komisji
Europejskiej w ramach programu
„Uczenie się przez całe życie”.
Magazynier na europejskim rynku pracy
Nabór na staże organizowane w
Holandii pod szyldem „Magazynier
na europejskim rynku pracy” skierowany
jest do osób młodych, w wieku
od 18 do 23 lat. Preferowane jest
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
wykształcenie średnie lub wyższe
kierunkowe w zawodach magazynier
lub logistyk. Wymagana jest komunikatywna
znajomość języka angielskiego,
aby swobodnie poruszać się
za granicą. Ogromnym atutem będzie
komunikatywność i otwartość na nowe
doświadczenia.
– Praca polega na wykonywaniu powierzonych
kandydatom operacyjnych
zadań logistycznych w zakresie przepływu
towarów i zaopatrzenia poszcze-
Foto: Anna Kurc
der Geschichte der ehemals deutschen,
heute polnischen Gebiete sowie den Aufbau
von freundschaftlichen Beziehungen
zwischen der polnischen Bevölkerungsmehrheit
und deutschen Minderheit“,
sagt Andrea Halena, die Koordinatorin
gólnych działów magazynu zgodnie z
ustalonymi instrukcjami pracy i wymaganiami
jakościowymi – wyjaśnia Rafał
Bronder, specjalista ds. marketingu w
Sherpa International Force.
Dziewiąte szaleństwo
Wielkie Ślizganie – coroczna akcja
charytatywna Związku Młodzieży
Mniejszości Niemieckiej – zbliża
się wielkimi krokami, dlatego też
kim Ślizganiu. Tegoroczne happeningi
zaplanowane zostały w stylu karnawałowym,
dlatego Opolanie mogli otrzymać
ulotki od młodzieży w kolorowych maskach.
– Ludzie patrzyli na nas oczami
szeroko otwartymi ze zdziwienia. Nie
nas o szczegóły i chcieli wiedzieć, o co
chodzi. W zeszłym roku również brałam
udział w happeningach i zaciekawienie
Opolan było równie duże. Mam nadzieję,
że Wielkie Ślizganie znów przyciągnie
tak wiele osób – komentuje Anna Piela,
artykułów higienicznych dla dzieci z
domów dziecka, które można składać w
siedzibie ZMMN oraz podczas kolejnych
happeningów, które odbędą się 14 i 27
lutego na placu Wolności w Opolu.
Katrin Koschny, członkini teamu
LARES: Niniejszy Całkowicie materiał bezpłatnie! służy wyłącznie zapoznanie do czytania. się z kulturą holenderską Powielanie kwocie w ok. jakikolwiek 130 euro tygodniowo, sposób zakwaterowanie
i wyżywienie, dojazd do
zabronione.
Projekt rusza wczesną wiosną, a (praca, życie, edukacja), zapoznanie
„Leonardo da Vinci”.
LARES: Diese Materialien pierwszy sind wyjazd lediglich już w marcu. zum Plano-
Lesen się z firmą, bereitgestellt. w której przeprowadzony Jegliche i z Holandii, Vervielfältigung ubezpieczenie podróży ist strengstens i
untersagt.
wany jest każdorazowo 6-tygodniowy
wyjazd dla czterech grup, po 14 osób
każda. Przed wyjazdem dla każdej z
grup zostaną zorganizowane następujące
szkolenia: kurs języka angielskiego
stacjonarny, 28 godziny + e-learning,
Wolontariuszki BJDM rozdawały ulotki przechodniom.
jest zebranie
jak największej
ilości artykułów
higienicznych dla dzieci
W projekcie bierze udział aż 10 domów
dziecka. Poprzez happeningi, które
umożliwiają dotarcie do osób, które nie
zawsze mają możliwość dowiedzenia
zostanie staż w Holandii, zasady pracy
na określonym stanowisku oraz warunki
zakwaterowania. Uczestnictwo
w projekcie „Leonardo da Vinci” jest
całkowicie bezpłatne, a dodatkowo
gwarantowane jest kieszonkowe w
Foto: D. Mientus
wszystkich emocji i motywacji, które
Wielkie Ślizganie przyciąga co roku na
taflę lodowiska Toropol w Opolu około
1500 entuzjastów jazdy na łyżwach. Tegoroczna
edycja, pod hasłem „Dziewiąte
szaleństwo”, odbędzie się 2 marca. W tym
dniu wstęp na lodowisko będzie kosztował
symboliczną złotówkę, a uzbierana
kwota oraz artykuły higieniczne trafią do
opolskich domów dziecka. – Nasza akcja
charytatywna jest już sztandarowym projektem,
a to dlatego, że co roku mnóstwo
osób pragnie pomóc dzieciom i to sprawia
nam największą radość. Już dzisiaj w
imieniu całego teamu organizacyjnego
zachęcam wszystkich zainteresowanych
do wzięcia udziału w Wielkim Ślizganiu
Dagmara Mientus
kosztów leczenia w nagłych wypadkach,
jak również program kulturalno-rozrywkowy
w czasie wolnym od
pracy, a tym samym poznanie holenderskiej
kultury i obyczajów.
– Projekt to przede wszystkim edukacja
i doświadczenie, ale niezwykle
ważne jest przy tym kształtowanie
otwartości i wrażliwości międzykulturowej,
nauka języków obcych oraz
umiejętności adaptowania się do warunków
życia i pracy w różnych krajach
europejskich. Co ważne, uczestnicy
mają szansę zdobycia doświadczenia
zawodowego na międzynarodowej
arenie – mówi Rafał Bronder. – Dodatkowo
po zakończeniu stażu istnieje
możliwość podjęcia dłuższej współpracy
z Agencją Sherpa za granicą
w logistyce, gdzie na bieżąco poszukujemy
brygadzistów, pracowników
wykonawczych oraz specjalistów np.
z uprawnieniami na różnego rodzaju
wózki widłowe.
q
Aby zgłosić się do programu, wystarczy
przesłać CV i list motywacyjny oraz wypełnioną
ankietę rekrutacyjną na adres
poczty elektronicznej staz.leonardo@
sherpaforce.com, a także zapoznać się
wcześniej z regulaminem rekrutacji
do programu. Szczegóły projektu „Leonardo
da Vinci” dostępne są na stronie
www.sherpaforce.pl w zakładce
7872

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
8 LARES: Wochenblatt.pl Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Schlesien bereitgestellt. śląsk Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Pazurkiem
Samstagskurse: Anmeldung fürs Frühjahr läuft an
Kotysia
LARES: Niniejszy
Neues
materiał służy wyłącznie
Semester
do czytania. Powielanie
beginnt
w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Zastrzelić
Niemca
Coraz trudniej o jednoznaczną
prognozę skutków wydarzeń
na Ukrainie. Trwająca prawie dwa
miesiące próba sił pomiędzy prezydentem
Wiktorem Janukowiczem
a demonstrantami przekształciła
centrum Kijowa w pole bitwy. Majdan
Niepodległości budzi nadzieję,
ale także i uzasadnione obawy.
Tam, gdzie jedni walczą o wolność
LARES: Niniejszy sich organisieren materiał möchte, służy kann wyłącznie sich do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
beim Projektkoordinator Ryszard
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
i demokrację, pojawiają się i tacy,
którzy chcieliby upiec swoją pieczeń
na cudzym nieszczęściu. Tu i ówdzie
słychać spekulacje o rozpadzie
„sztucznie skleconego” państwa,
na czym terytorialnie mogłyby
skorzystać Rumunia, Węgry, a nawet
Polska. Z kolei zastosowanie siły
LARES: Niniejszy dieser materiał Phase sei eine służy Anmeldung wyłącznie des do czytania. Powielanie Kursy w sobotnie: jakikolwiek Rozpoczął się nabór sposób na zabronione.
jeweiligen DFK für das Projekt, so der
semestr wiosenny – Nowy semestr tuż-tuż zajęć, zajmuje się VdG.
LARES: Diese Materialien Koordinator. sind lediglich Dafür bleibt gar zum nicht Lesen Kurs zur bereitgestellt. Verfügung stellen. Den Jegliche Rest, Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
wobec demonstrantów powoduje
radykalizację nastrojów społecznych,
na czym wygrywają polityczni spadkobiercy
Stepana Bandery.
Nie ustają wycieczki chcących
wizerunkowo skorzystać na ukraińskich
niepokojach politykierów
znad Wisły. Ostatnio bawił tam
LARES: Niniejszy
für die
materiał
Kursräume. Jedoch
służy
muss
wyłącznie
der betreffende
DFK zunächst einen Kursleiter die Organisation und Durchführung udział w jesiennej edycji, mogą ubiegać
in dem
do
wir
czytania.
über alle Vorgänge
Powielanie
rund um – Wszystkie jakikolwiek
koła DFK, które
sposób
brały
zabronione.
finden, die Aufnahme der Teilnehmer der Samstagskurse informieren. Zudem się o miejsce w edycji wiosennej. Oferta
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Der Maulwurf Gwarek buddelt sich quer durchs Land und berichtet von seinen Abenteuern
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
eurodeputowany Jacek Kurski, który
na Majdanie zobaczył film ukazujący
trudne relacje polsko-ukraińskie.
Zszokowany błysnął po powrocie
w mediach stwierdzeniem, że dla
Ukraińców rozstrzelanie Polaka jest
tym samym, co dla jemu podobnych
Polaków rozstrzelanie Niemca. Wygląda
na to, że Kali być Kurski!
Józef Kotyś
TERMINE
desmuseums im nordrhein-westfälischen Ratingen.
Schüler der Wilhelm-Busch-Schule in an diesem Projekt seine helle Freude gehabt.
„Vater“ der beiden frechen Lausbuben, hätte
QQStradunia: Zarząd LARES: DFK Kamionka
zaprasza wszystkie panny, babcie i
Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
mamy LARES: na Babski Comber, Diese który Materialien odbę-
Ratingen sind haben lediglich bei dem zum Projekt Lesen mitgemacht bereitgestellt. Max und Moritz Jegliche von Wilhelm Vervielfältigung Busch gilt als ist strengstens untersagt.
dzie się 27 lutego w sali OSP w Straduni
(gmina Walce). Początek o godz. 18.00.
Koszt: 40 zł od osoby. Zapisy do 20 lutego
u Gabrieli Tomali (77 4828752), Iwony
Smiatek (77 4828692) i Patrycji Waliczek
(784 935 478).
Q Breslau: Die deutsche Minderheit
in Breslau veranstaltet am 11. Februar
einen Vortrag über Breslaus Oberbürgermeister
von 1919-33 Otto Wagner. Diesen
hält Dr. Roland Müller aus Dresden ab
16:00 Uhr auf Deutsch. Der Eintritt ist
frei. Der Vortrag findet im DSKG-Sitz statt.
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
Q
Gleiwitz: Historische Wehrmauer vor der Renovierung
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Q Strzeleczki: Zarząd DFK w Strzeleczkach
organizuje wyjazd do Łodzi
na koncert André Rieu i jego orkiestry.
Koncert odbędzie się 9 maja. Koszt: bilety
w cenie 190 złotych i przejazd za 50 złotych.
Ilość miejsc ograniczona. Dodatkowe
informacje u przewodniczącej Brygidy
Bauphasen entstanden sind. Innerhalb
LARES: Niniejszy historischen materiał Stadtmauer służy wyłącznie an der der Befestigungen
do czytania.
gab es
Powielanie
29 Basteien
w jakikolwiek sposób zabronione.
QLARES: Diese Materialien
ul. Grodowa
sind lediglich
5a (Mauerstraße) sowie die beiden Tore.
zum
Es
Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Wiencek: tel. 889 392 594.
Q Hirschberg: Das Gerhart-Hauptmann-Haus
in Hirschberg-Agnetendorf
veranstaltet am 15. Februar einen feierlichen
Abschluss des Projekts „Gerhart
Hauptmann – lebendige Geschichte zwischen
Agnetendorf und Reichenbach“. Um
16:00 Uhr findet eine Ausstellungseröff-
Die Gleiwitzer Wehrmauern gehören
zu den am besten erhaltenen riges Jahr gab die Stadt ein Gutachten
LARES: Niniejszy Objekten materiał ihrer Art in służy Oberschlesien. wyłącznie über den do Zustand czytania. ihrer mittelalterlichen Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
Als sie noch komplett waren, konnte Befestigungsanlage in Auftrag. Jetzt sucht
LARES: Diese Materialien man nur sind durch lediglich zwei Tore in zum die Stadt Lesen man nach bereitgestellt. einer Firma, die die Teilstücke Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Q
nung statt und um 17:00 Uhr beginnt
ein Konzert.
Q Janowice Wielkie: 6 lutego odbędzie
się w świetlicy „Rudawy” w Janowicach
Wielkich (powiat jeleniogórski)
promocja książki „Miedzianka. 700 lat
dziejów górniczego miasta”. Początek o
7. – 13. Februar 2014
LARES: Niniejszy eine Länge materiał von 1.125 służy Meter und wyłącznie waren man die do Mauer czytania. verfugen, Powielanie wasserdicht w jakikolwiek sposób zabronione.
adur
bis zu neun Meter hoch. Dass für ihre machen und farblich vereinheitlichen.
LARES: Diese Materialien Errichtung sind unterschiedliche lediglich Baustoffe zum Lesen in bereitgestellt. Jegliche adur Stadtmauer Vervielfältigung am Niederwall (ul. Dolnych Wałów) ist strengstens untersagt.
godz. 18.00.
Bei den deutschen Samstagskursen
hat die Anmeldephase für das
Frühjahrssemester begonnen. Ein
DFK, der einen Samstagskurs bei
Karolkiewicz melden.
„Jeder DFK, der im Herbst mitgemacht
hat, kann sich auch für das
Frühjahr bewerben. Das Angebot ist
natürlich aber auch an alle anderen
DFK gerichtet, die bis jetzt keinen
LARES: Niniejszy Kurs durchgeführt materiał haben. służy Um wyłącznie einen do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
Projektplatz zu bekommen, muss man
LARES: Diese Materialien sich zunächst sind lediglich telefonisch mit zum mir un-
Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
ter 78 32 62 281 oder per E-Mail unter
samstagskurs@o2.pl in Verbindung
setzen. Ich informiere dann ausführlich
über das Aufnahmeverfahren und
die Teilnahmevoraussetzungen“, sagt
Karolkiewicz. Der wichtigste Schritt in
mehr so viel Zeit, denn die Anmeldefrist
läuft am 10. Februar ab. Ein DFK,
der einen Samstagskurs organisieren
möchte, hat keine zusätzlichen Kosten.
Vielmehr erhält ein solcher DFK eine
Heizungs- und Stromkostenpauschale
durchführen und einen Raum für den
Mit Max und Moritz das Museum kennenlernen
– darum geht es in einem
Projekt des Oberschlesischen Lan-
und zeigen ihre Werke in einer Ausstellung.
Je nach Alter hatten die Kinder als Aufgabe
die Streiche von Max und Moritz im Museum
zu gestalten. Davor lernten sie die für das Projekt
wichtigen Objekte im Oberschlesischen
Stoffreste, Wolle, Legobausteine, Radkappen,
Draht, Ton, Watte, Pappkartons und anderen
Materialien verwendet.
gelangen – durch das Weiße Tor, auch
Beuthener Tor genannt, weil man durch
dieses nach Beuthen gelangte, und das
Schwarze Tor, auch Ratiborer Tor genannt,
das nach Ratibor hin ausgerichtet
war. Die Mauern hatten ursprünglich
Jedes Semester wird mit einer Abschlussfeier beendet. Auf dem Foto: Kinder singen deutsche Lieder, die sie während
des Samstagskurses gelernt haben.
Foto: A. Durecka
Anmeldeschluss ist
der 10. Februar
darunter eine Unterweisung des Lehrers
und die Bereitstellung von Lehrmaterial,
übernimmt dann der VdG. „Alle
anderen Fristen und Auflagen sind auf
der Internetseite des VdG ersichtlich.
Dort haben wir auch einen Kalender,
sind wir über unser Facebook-Profil
erreichbar“, so Karolkiewicz. Für das
Frühjahr hat der VdG insgesamt 70
Samstagskurse geplant.
Ruszył nabór do wiosennego semestru
niemieckich kursów sobotnich.
Koła DFK, które chciałyby u siebie zorganizować
taki kurs, mogą już zgłaszać
się u koordynatora projektu, Ryszarda
Karolkiewicza.
skierowana jest również do wszystkich
Bald wieder im alten Glanz?
Die Stadt Gleiwitz sucht eine Firma Form von Stein und Ziegeln verwendet
wurde, legt nahe, dass sie in mehreren
für die geplante Renovierung der
handelt sich um ein Teilstück einer
Wehrmauer aus der ersten Hälfte
des 14. Jahrhunderts.
Wie sie die Streiche von Max und Moritz im
Museum künstlerisch gestaltet haben, zeigen
sie in der Ausstellung. Wilhelm Busch, der
erstes Comic-Buch der Welt (1865 herausgegeben).
Die wohl berühmtesten Lausebengel
im deutschsprachigen Raum, die mit ihren
Streichen die Dorfbewohner plagen, gehören
zu den bekanntesten Werken der deutschen
LARES: Niniejszy Landesmuseum materiał służy kennen. wyłącznie Die Kinder haben do czytania. Kinderliteratur. Powielanie w jakikolwiek sposób Streich, der, zabronione.
-e – figiel
Q
nicht nur gemalt, sondern für ihre Bilder auch Die Ausstellung im Oberschlesischen Lan-
Radkappe, die, -en – kołpak koła
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung Ton, ist der strengstens – glina untersagt.
desmuseum (Bahnhofstraße 62, Ratingen)
kann man vom 9. Februar bis zum 16. März
sehen.
q
Bis heute sind insgesamt 200 Meter
in Teilstücken erhalten geblieben. Eines
von ihnen befindet sich an der ul.
Grodowa 5a und soll in nächster Zeit
den notwendigen denkmalpflegerischen
Maßnahmen unterzogen werden. Vo-
restauriert. Hierbei soll unter anderem
Unkraut an den Maueroberflächen und
in unmittelbarer Nähe entfernt, die Konstruktion,
Flucht und Bekrönung der
Mauern ausgebessert und kleine Fehlstellen
aufgefüllt werden. Zudem will
innych, nowych kół DFK. Żeby ubiegać
się o miejsce w projekcie, należy
skontaktować się ze mną telefonicznie
pod 78 32 62 281 lub mailowo pod
samstagskurs@o2.pl. Udzielam wtedy
szczegółowych informacji na temat całej
procedury naboru i warunków uczestnictwa.
– mówi Ryszard Karolkiewicz.
Najważniejszym krokiem w pierwszej
fazie naboru jest zgłoszenie koła DFK
do projektu – podkreśla koordynator.
A czasu nie zostało już wcale dużo, bo
termin nadsyłania zgłoszeń upływa 10
lutego. Koło DFK, które chce zorganizować
kurs sobotni, nie ponosi żadnych
dodatkowych kosztów. Co więcej, każde
DFK może otrzymać dofinansowanie
ogrzewania i energii za pomieszczenia
wykorzystywane na potrzeby kursu.
Koła muszą jednak znaleźć prowadzącego
i poprowadzić nabór uczestników
kursu oraz wskazać pomieszczenie,
gdzie kurs będzie się odbywał. Resztą,
czyli m.in. przeszkoleniem nauczyciela
czy udostępnieniem materiałów do
– Wszelkie inne terminy i zobowiązania
dostępne są na stronie internetowej
VdG, gdzie przygotowaliśmy specjalny
kalendarz, w którym informujemy
o wszelkich zdarzeniach związanych z
organizacją i prowadzeniem kursów sobotnich.
Jesteśmy też dostępni na naszym
profilu na Facebooku – informuje Ryszard
Karolkiewicz. W edycji wiosennej
VdG planuje zorganizowanie 70 kursów.
A. Durecka
Heute besucht er Max und Moritz im Museum
Die Streiche von Max und Moritz von Wilhelm Busch gehören zu den
bekanntesten Werken der deutschen Kinderliteratur. Foto: Gerold Meiners
Lausbub/Lausebengel, der – łobuz, urwis
plagen – dokuczać, dręczyć
Konzept: Klaudia Kandzia
Foto: PetrusSilesius/Wikipedia

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Diese Materialien sind lediglich Glaube zum und Lesen Religion bereitgestellt. Wiara Jegliche i religia Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Nr. 6/1140 Wochenblatt.pl 9
Wzajemny szacunek przez edukację
Kronika Parafialna
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. QQWystawa Omnium Sanctorum:
Z okazji
LARES:
Dnia
Diese
Islamu Kościół i parafia Wszystkich Świętych w
Materialien
z drem Michałem
sind
Łyszczarzem,
lediglich zum
członkiem
Lesen bereitgestellt.
Rady Wspólnej Katolików
Jegliche
i Muzułmanów
Vervielfältigung
w Polsce,
ist strengstens Gliwicach to temat untersagt.
wystawy w Willi Caro
rozmawia Uwe Hahnkamp.
samiają islam z terroryzmem czy fanatyzmem.
Pokazując prawdziwą stronę
islamu, który przecież swoim źródłem
słowa znaczy pokój, możliwe jest edukowanie
społeczeństwa.
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie A w może jakikolwiek pokazywanie pozytywnego sposób zabronione.
obrazu islamu rodzi ryzyko, że może
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche wzrosnąć Vervielfältigung liczba konwertytów do ist tej strengstens re-
untersagt.
Jaki cel przyświeca powstałej w 1997
roku Radzie Wspólnej Katolików i Muzułmanów?
Rada miała na celu przede wszystkim
rozpoczęcie dialogu i wzajemnego poznania
się Polaków i Tatarów, którzy już
od ponad 600 lat mieszkają na ziemiach
polskich. W Polsce mieszka około 25
do 30 tys. muzułmanów. Zdecydowaną
większość z nich stanowią przybysze z
Bliskiego Wschodu, imigranci, wśród
których Arabowie są grupą najliczniejszą.
Polskimi muzułmanami są Tatarzy,
których jest około 3 tys. Oprócz Muzuł-
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie zrobiły w to jakikolwiek w sposób wolny, na sposób podstawie zabronione.
przemyślanego wyboru.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche A Vervielfältigung ile jest takich osób w Polsce? ist strengstens untersagt.
mańskiego Związku Religijnego, który
skupia polskich Tatarów, istnieją też
organizacje polskich Arabów, np. Liga
Muzułmańska, i nieliczne grupy szyitów
w Polsce, jak Stowarzyszenie Jedności
Muzułmańskiej lub Ahl-ul-Bayt.
Muzułmanie w Polsce są zintegrowani,
zdobywają wykształcenie, pracują,
często zawierają związki małżeńskie z
Polkami. Jakiekolwiek zagrożenia ter-
Dr Michał Łyszczarz jest socjologiem na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach i specjalistą w dziedzinach dialogu Borussia zaprosiła do Olsztyna – jako
LARES: Niniejszy międzykulturowego materiał i międzyreligijnego: służy chrześcijaństwo wyłącznie – islam. do czytania. Foto: Powielanie Uwe Hahnkamp
jednego
w jakikolwiek
z czterech miast w Polsce
sposób
– na
zabronione.
LARES: Diese Materialien W sind Polsce lediglich żyje około zum 25– Lesen Jaką bereitgestellt. rolę w poprawieniu wizerunku lekcje dialogu z okazji XIV Dnia Islamu w
Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
rorystyczne czy fundamentalistyczne
w Polsce nie występują.
Czy zmieniają się poglądy dotyczące
muzułmanów w Polsce?
Stosunek Polaków do muzułmanów,
jak obrazują badania opinii publicznej,
z roku na rok się poprawia i
to jest optymistyczne. Nadal jednak
przedstawiciele takich narodów muzułmańskich
jak Arabowie, Turcy albo
Czeczeni są najmniej lubianymi przez
muzułmanów w Polsce odgrywają media
czy edukacja?
Rola mediów jest bardzo istotna, ponieważ
dzięki przekazywaniu rzetelnych
informacji o muzułmanach i islamie
możliwe jest wyjaśnianie stereotypów,
LARES: Niniejszy
Polaków
materiał
spośród przedstawicieli
służy wyłącznie
innych
narodów.
upraszczających kalkach, które utoż-
które
do
bazują
czytania.
przede wszystkim
Powielanie
na
lików w i Muzułmanów jakikolwiek w Polsce. sposób zabronione.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
ligii? Czy takie obawy są uzasadnione?
Islam, jak każda religia, ma charakter
misyjny. Ale należy z całą pewnością
powiedzieć, że muzułmanie w Polsce nie
przekonują na siłę do swoich racji. Te
osoby, które przeszły na islam, na pewno
Konwertytów w Polsce jest nie więcej
niż 3000 osób. Na 38-milionowy kraj
jest to naprawdę minimalna liczba. q
w Gliwicach, której wernisaż odbędzie
się 7 lutego o godz. 17.00. Zaprezentowane
zostaną zabytki sztuki sakralnej po
raz pierwszy udostępnione publiczności.
Pochodzący z XVII wieku obraz włoskiego
mistrza Francesco Solimeny „Chrystus
błogosławiący”, prowadzona od 1597 roku
księga ochrzczonych, renesansowe tondo
z Matką Boską i Dzieciątkiem oraz Janem
Chrzcicielem z I połowy XVI wieku – to
tylko niektóre z cennych eksponatów
prezentacji. Ekspozycja jest dopełnieniem
wydanej przez Muzeum w Gliwicach z
początkiem listopada 2013 roku monografii
poświęconej najstarszej gliwickiej
świątyni. Publikację i wystawę honorowym
patronatem objął biskup diecezji
gliwickiej Jan Kopiec.
QQWeihnachtsabschluss: In der
Klodnitzer Pfarrkirche (Stadtteil von
Kandrzin-Cosel) wurde am 2. Februar die
Weihnachtszeit mit einem Konzert abgeschlossen.
Zu Gast in der Schmerzhaften-Mutter-Gottes-Kirche
waren der
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Krappitzer DFK-Chor und der polnische
Chor des Kulturhauses Kandrzin-Cosel.
Die Klodnitzer Gemeinde vertrat der DFK-
Chor Heimatklang. Gesungen wurden
bekannte polnische und deutsche Weihnachtslieder.
Q Weltbild niewypłacalny: Wy-
Die Figur ist ein
nichtchristlichen Familien erbeten. Sie
Q
LARES: Niniejszy materiał Gnadengeschenk służy wyłącznie verbleibt do in czytania. der Regel einen Powielanie Tag und w jakikolwiek sposób zabronione.
eine Nacht in der Gastfamilie und
LARES: Diese Materialien vom sind Vorsitzenden
lediglich zum Lesen bringt bereitgestellt. gerade in der Winterzeit Jegliche etwas Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Die Figur ist ein Gnadengeschenk
vom Vorsitzenden des Vereins katholischer
Sorben der Wittichenauer
(sorbisch: Kulow) Kirchgemeinde, Pětr
Brězan (Peter Bresan). Anlässlich seiner
300 km langen Pilgerreise von Suwalken
(Suwałki) nach Wilna (Vilnius) vom 15.
bis 24. Juli 2002, im Kreise von 1.700
Pilgern aus ganz Polen, zum zweifach
gekrönten Gnadenbild der Muttergottes
dawnictwo Weltbild, finansowane przez
kilka diecezji katolickich w Niemczech,
ogłosiło upadłość. Jego kościelni właściciele
zaprzestali przekazywania środków
na reorganizację przedsiębiorstwa. W
2011 r. konserwatywne kręgi kościelne
ostro skrytykowały program wydawnictwa
z powodu sprzedaży artykułów
erotycznych i ezoterycznych. Wydawnic-
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie des Glaubens do czytania. und des Gebetes Powielanie in der w jakikolwiek sposób zabronione.
Familie. Die Muttergottes soll den Glauben
neu bereitgestellt. aktivieren und lebendig Jegliche halten. Vervielfältigung ist strengstens LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen untersagt.
vom Tor der Morgenröte (Ostra Brama)
von Wilna.
„Modli so – Bete“ verkündet die
Schrift in Sorbisch und Deutsch auf
dem Baldachin. Jeweils drei goldene
Lindenblätter verzieren den Sockel. Sie
symbolisieren die zwölf Apostel. In der
Mitte des Baldachins thront die Gottesmutter
mit dem Jesuskind auf dem
Arm. Die Figur ist eine Nachbildung der
two z siedzibą w Augsburgu, zatrudniające
ponad 6 tys. osób, z czego połowę w
filiach, posiada w Niemczech sieć 300
sklepów, przynoszących w większości
straty. Upadłość dotyczy tylko grupy
wydawniczej, a nie filii wydawnictwa
oraz spółek w Austrii i Szwajcarii. Tę działalność
Weltbild prowadzi razem z wy-
Durch sie wird ein gutes Miteinander in
der Familie und der Ortsgemeinschaft
erreicht. In den Häusern entsteht bei
Kerzenschein und den Gebeten eine
besondere Atmosphäre, und letztlich
trägt es auch zur Stärkung des sorbi-
LARES: Niniejszy Am 15. materiał Oktober 2006 służy wurde wyłącznie sie im schen do Volkes czytania. bei. Im Gebet Powielanie werden w jakikolwiek sposób zabronione.
Rahmen einer feierlichen Prozession Bitten für Priester– und Ordensberufungen
LARES: Diese Materialien
in die Pfarrkirche
sind lediglich
von Ralbitz
zum
(Ralbicy)
Lesen bereitgestellt.
eingeschlossen und es
Jegliche
wurde
Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Muttergottes aus der Wallfahrtskirche in
Rosenthal. Der Schöpfer dieses Kunstwerkes
ist der Pole Tadeusz Tykocki, ein
Maschinenschlosser, der die Schnitzerei
als Hobby ausübt.
Die Figur wurde am Pfingstmontag
2003 nach dem Festgottesdienst in
dawnictwem Hugendubel. Należąca do
grupy wydawniczej firma sprzedaży internetowej
książek buecher.de ma także
kontynuować działalność.
QQAbschied von
Bischof Szurman:
Am 30. Januar verstarb
Tadeusz Szur-
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
man, evangelischaugsburgischer
LARES: Diese Materialien Wort sind lediglich zum Sonntag
zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Pf. Bronisław Żuchowski
Fünfter Sonntag
im Jahreskreis
09.02.2014
1. Lesung: Jes 59,7-10
2. Lesung:
1 Kor 2,1-5
Evangelium: Mt 5,13-16 „ Ihr seid
Bischof der Diözese
Kattowitz. 1954 in
Schimoradz (Teschner
Schlesien) geboren, übernahm er ab 1984
als Pfarrer die evangelische Gemeinde in
Schwientochlowitz. 1989-90 war er Administrator
der Hindenburger Gemeinde.
Ab 1993 war Szurman Pfarrer der Auferstehungskirche
zu Kattowitz. Von 1998 bis
2002 stand er als Präses an der Spitze der
Synode der Evangelisch-Augsburgischen
Kirche in Polen. Im Oktober 2001 wurde
Tadeusz Szurman von der Diözesansynode
zum Bischof der Diözese Kattowitz
gewählt. Die Beisetzung fand am 3. Feb-
Bezug sehen nur wenige. Dafür gibt es wenig davon: in den Tagen Jesu ebenso Licht zu sein, damit Du wirken kannst
LARES: Niniejszy um so materiał mehr von der służy Sorte des wyłącznie Pharisäers,
der seine guten Taten im Tempel allemal kostbar. So kostbar, dass davon ihr nicht ausgelöscht wird. q Gemeinde Kattowitz statt.
wenig wie do in czytania. unseren Tagen. Powielanie Seltenes ist in dieser w Welt jakikolwiek und damit Dein sposób Licht in zabronione.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
das Salz der Erde.“
Jesus richtet diese Worte an seine Jünger.
Eigenschaft und Aufgabe des Salzes
ist es, die Speisen zu würzen. Dazu
genügt eine kleine Menge Salz, um eine
große Menge zu salzen. Dabei handelt es
sich weniger um die aktive Missionstätigkeit
als um die persönliche Haltung,
das Beispiel der Jünger. Sie selbst sol-
30 tys. muzułmanów.
Oberlausitz: Ein noch junger Brauch der Sorben
Die pilgernde Muttergottes
Die Sorben sind das kleinste slawische Volk und leben in der Lausitz
zwischen Spreewald und Bautzen. Einige ihrer alten Bräuche haben die
Zeit überlebt und werden auch heute gepflegt. Ein relativ neuer Brauch
hingegen ist das Pilgern der Muttergottes von Rosenthal.
des Vereins
katholischer Sorben
der Wittichenauer
Kirchgemeinde.
Rosenthal von Pater Ubald geweiht.
Seit dieser Zeit pilgert die Muttergottes
auf Initiative des katholischen Vereins
der Sorben „Bratrowstwo“ von Familie
zu Familie, zunächst in der Pfarrgemeinde
der Kleinstadt Wittichenau.
bei Bautzen getragen. Dort besuchte
sie alle dazugehörigen Dörfer, zuletzt
Rosenthal. Von dort wurde sie am 7.
Dezember 2008 nach einem Sonntagsgottesdienst
in die Patronatskirche
len Zeugen ihrer Botschaft durch ihr
persönliches Leben sein. Wenn sie dies
nicht sind, dann nützt ihre Botschaft
gar nichts. Genauso ist es mit einem
Jünger, der an seine Botschaft nicht
mehr glaubt, der sie nicht ausstrahlt,
sein und die Glaubwürdigkeit seiner
Botschaft durch einen entsprechenden
Lebenswandel unter Beweis stellen. Dieses
Evangelium richtet es sich an die
Jünger zur Zeit Jesu: Weit weg und daher
recht und gut so! Einen persönlichen
ins nahe Sdier (Zdźěr) verabschiedet,
welche zur Kirchgemeinde Radibor
(Radwor) bei Bautzen gehört. Die Figur
fand bisher bei weit über 1.000 Familien
eine Herberge. Bei ihrem Pilgergang
wurde sie auch von evangelischen und
mehr Glanz in das heimische Haus.
Bewährt hat es sich, dass jeweils ein
Verantwortlicher des Ortes die Patenschaft
übernimmt und die Reihenfolge
der Weitergabe festlegt.
Das Hauptanliegen ist die Stärkung
auch erfolgreich für die die Seligsprechung
des sorbischen Märtyrers Alois
Andritzki gebetet, der im KZ von den
Nazis ermordet wurde.
Heinz Noack
Gott vorrechnet und den Lohn dafür
fordert. Man trägt Edelsteine um den
Hals, damit sie gesehen werden; man
trägt aber auch soziale Gesinnung,
Mitgliedschaft in
wohltätigen Vereinen und
Glaubwürdigkeit
LARES: Niniejszy der sie materiał nicht vorlebt. służy Der Jünger wyłącznie soll zu anderes, do damit czytania. sie gesehen Powielanie seiner Botschaft w jakikolwiek sollten die Gesellschaft sposób zabronione.
furchtlosem Bekenntnis seines Glaubens werden. Hier geht es um
durch einen
so durchwürzen mit deinen
Ideen, dass so etwas ist strengstens LARES: Diese Materialien gegenüber sind einer lediglich ungläubigen Welt zum bereit Lesen das echte bereitgestellt. Bekenntnis in ei-
Jegliche entsprechenden Vervielfältigung untersagt.
ner gleichgültigen, feindseligen
Umwelt. Diese Rolle
bleibt keinem Christen
erspart, der es auch nur
ein bisschen ernst nehmen
will mit seinem Bekenntnis. Man findet
ewiges Heil abhängt. Aber Jesus sagt:
„Wer sich nun vor den Menschen zu
mir bekennt, zu dem werde auch ich
mich vor meinem Vater
im Himmel bekennen.“
Der Jünger soll die
Herr wir, deine Jünger,
nicht möglich ist. Ist unser
Salz schal geworden?
Dann wäre es schlimm,
weil es dann wertlos
ist. Herr, schärfe unser
Gewissen und gib uns Mut, Salz und
Lebenswandel
unter Beweis
stellen.
27 stycznia Wspólnota Kulturowa
Kościele Katolickim. Pod hasłem „Szerzenie
wzajemnego szacunku przez edukację”
pod kierownictwem Błażeja Grygi
dyskutowali: prof. Selim Chazbijewicz
z Rady Centralnej Związku Tatarów RP,
ks. prof. Jacek Pawlik, werbista, oraz dr
Michał Łyszczarz z Rady Wspólnej Kato-
Die pilgernde Muttergottes
Foto: Heinz Noack
ruar auf dem Friedhof der evangelischen
kan
Foto: muzeum.gliwice.pl
Foto: K. Kandzia
Foto: JasiuSzt/wikipedia

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
10 LARES: Wochenblatt.pl Diese Materialien sind lediglich zum Aktuelles Lesen bereitgestellt. Aktualności
Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
7. – 13. Februar 2014
Aufbruch, nicht Abwicklung
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Fortsetzung von S. 1
entsprechend wurde Kultur und Geschichte
dieser Ethnien gelebt. Das führt
natürlich zu Widersprüchen. Wenn wir
heute davon sprechen: Oberschlesien
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
gab und gibt es nicht als eine Nation,
sondern als Ort, wo verschiedene Nationalitäten
miteinander auskommen
müssen, und wie ich finde, immer besser
miteinander auskommen.
Aber Nationalismus könnte ja durch
die Hintertür mit der Entwicklung des
Oberschlesiertums wieder einziehen.
Wir leben ja als Region in einem
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
einheitlichen Europa und die proeuropäischen
Kräfte, die meines Erachtens
auch hier die Dominanz haben, werden
nationalen Tendenzen überwinden, die
diesem europäischen Gedanken entgegenstehen.
Nationale Tendenzen müssen
jedoch nicht immer etwas Schlechtes
sein. Sie tragen dazu bei, persönliche
Identität zu finden, um sich mit der Gesellschaft
und mit der Region, in der
LARES: Niniejszy unterrichten. materiał Das ist służy kein Gebiet, wyłącznie auf do Nationale czytania. Tendenzen Powielanie Przyczyniają w jakikolwiek się one bowiem sposób do znalezienia
osobistej tożsamości, która z
zabronione.
dem das Goethe-Institut seine Prioritäten
setzt.
LARES: Diese Materialien
müssen nicht immer
sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche kolei Vervielfältigung daje określony punkt widzenia ist strengstens untersagt.
man lebt, auseinanderzusetzen.
Haben Sie bereits ein Fazit Ihres
Wirkens gezogen?
Sie hatten mich ja gefragt, was das
wichtigste für die Minderheit ist. Die
Pflege der deutschen Sprache und ein
entsprechendes Schulwesen. Wir haben
hier bilinguale Schulen, aber wenn
man dahinter schaut, fehlt einfach der
LARES: Niniejszy
bringt
materiał
die Arbeit vor Ort
służy
in einer
wyłącznie
so kleinen
Vertretung mit sich. Und ich bin
bilingwalne, ale jeśli spojrzeć głębiej,
do czytania. Powielanie
system
w
szkolnictwa.
jakikolwiek
Mamy
sposób
tu szkoły
zabronione.
hier bei der Minderheit auf ehrliche, tego rodzaju finalizowanie spraw to to okazuje się, że po prostu brak jest w
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Fachunterricht in deutscher Sprache.
Als ich herkam begann sich gerade der
Verein Pro Liberis Silesiae mit der Montessoripädagogik
in Raschau wie eine
kleine Pflanze zu entwickeln. Ich denke,
die Unterstützung, den dieser Verein
auch finanziell von uns erhalten hat, hat
eine wichtige Entwicklung angeschoben.
Letztendlich konnte ein zweiter Standort
nich nauczania przedmiotów w języku
niemieckim. Kiedy tu przyjechałem,
akurat zaczynała się rozwijać niczym
drobna roślinka działalność stowarzyszenia
Pro Liberis Silesiae w Raszowej,
gdzie zaczęło ono realizować koncep-
ein Pferd oder in eine Kutsche, was man ramach działalności Komisji Administracyjno-Regulacyjnej
do czytania. Ministerstwa Powielanie Montessori. w jakikolwiek Myślę, że wsparcie, sposób jakie zabronione.
cje pedagogiczne w oparciu o metodę
LARES: Niniejszy hier besonders materiał gut machen służy kann. wyłącznie Hier
kommt man aus dem Haus und ist in Spraw Zagranicznych w Berlinie. Były to stowarzyszenie to otrzymało od nas
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
mit Goslawitz eröffnet werden und ich
hoffe, dass der Verein auch ein Gebäude
hier in Oppeln bekommt. Das Ganze ist
schon ein Leuchtturmprojekt.
Welche Möglichkeiten hat ein Konsul
zu sagen: Berlin, die Nachfrage ist
eigentlich viel größer! Man hört viel
vom Niwki-(Tempelhof)-Projekt, doch
etwa die Hälfte des letzten Etats floss in
eine Konferenz. Ein Indiz dafür, dass zu
wenig Geld für reale Arbeit abgerufen
wird, ein Feigenblatt also?
Ich sage mit Stolz, dass wir in der Zeit,
als ich hier war, so um die 430.000 Euro
jährlich nur für Projekte im kultur- und
bildungspolitischen Bereich zur Verfügung
gestellt haben. Aber auch das ist
bei 500 Gesellschaften der Minderheit
LARES: Niniejszy Haben materiał Sie eigentlich służy Zahlen, wyłącznie wie Czego do najbardziej czytania. potrzeba, Powielanie aby to Z dumą w jakikolwiek powiem, że w okresie sposób mojej zabronione.
stark unter der Minderheit die Beteiligung
sind zur Bundestagswahl lediglich war? zum Lesen nie? bereitgestellt. Jegliche zywaliśmy Vervielfältigung około 430 000 euro tylko ist strengstens na to robią.
odrodzenie mogło przebiegać pomyśl-
działalności tutaj każdego roku przeka-
LARES: Diese Materialien untersagt.
których na południe przyciągnęło słoń-
LARES: Niniejszy Mit materiał welchen aussagefähigen służy wyłącznie Zahlen jak dotąd do nie czytania. stał się nawet Powielanie w znanych realizowane w jakikolwiek tylko w obszarach sposób kluczowych
i stanowią one pewien sygnał do
zabronione.
zu den Deutschen hier operieren Sie mi kręgach mniejszości. Aby móc istnieć
LARES: Diese Materialien
selber?
sind lediglich zum Lesen
jako mniejszość
bereitgestellt.
i zachować tożsamość,
Jegliche
pozyskiwania
Vervielfältigung
środków także z
ist
innych
strengstens
ce, i oczywiście
untersagt.
turyści.
letztendlich nicht soviel Geld. Aber diese
Mittel fließen kontinuierlich. Es kann
nur schwerpunktmäßig mit Leuchtturmprojekten
gehen, die letztlich auch
Zeichen setzen, auch von anderen Institutionen
Mittel zu beschaffen.
Sie sagten, dass die Hälfte der für das
Niwki-Projekt zur Verfügung gestellten
Mittel in die Abschluss-Konferenz 2013
floss. Das würde ich so nicht stehen lassen.
Ich zweifle an, dass es tatsächlich so
war. Aber unabhängig davon, ich habe
an dieser Konferenz teilgenommen und
sage: Bevor man Erwartungen, die an
Lehrerfortbildungen gestellt werden,
umsetzt, muss man sich selbst klarwerden,
was machbar ist. Es gibt verschiedene
Beteiligte und somit Interessen:
Bildungsbehörde, Woiwodschaftsamt,
Minderheit, die Lehrer und ihre Organisationen.
Insofern war die Konferenz
ein entscheidender Schritt, alle unter einen
Hut zu bringen. Das Niwki-Projekt
ist dank der Initiative des Konsulats im
Jahre 2013 auf die Woiwodschaft Schlesien
erweitert worden. Das ist ein Erfolg
gewesen, den wir mit allen Beteiligten
gern fortsetzen und wenn möglich auch
Odrodzenie – nie likwidacja
lecz jako miejsce, gdzie współistnieją różnice interesów, czy to ze strony kuratorium
w oświaty, jakikolwiek urzędu wojewódzkiego, sposób zabronione.
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie różne narodowości, do czytania. i to moim Powielanie zdaniem
Konsul RFN Peter Eck w wywiadzie z coraz lepszym skutkiem.
środowisk mniejszości niemieckiej czy
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
auf andere Woiwodschaften ausdehnen
wollen.
Dort gibt es stärkere Konkurrenz,
zum Beispiel das Goethe-Institut.
Das Goethe-Institut ist kein Konkurrent,
es ist Partner. Es konzentriert sich
auf die deutsche Sprache an sich, auf
Methodik und Didaktik, natürlich auch
auf Fortbildung. Mit dem Niwki-Projekt
LARES: Niniejszy a po transformacji materiał ustrojowej służy wyłącznie był Pan które do znajdują czytania. się w opozycji Powielanie do idei województwa w jakikolwiek śląskiego, co było sposób sukcesem,
który pragniemy kontynuować z
zabronione.
odpowiedzialny za sprawy związane z europejskich. Tendencje narodowe nie
LARES: Diese Materialien likwidacją sind byłych lediglich ambasad NRD. zum Czy Lesen muszą bereitgestellt. być jednak zawsze czymś Jegliche złym. udziałem Vervielfältigung wszystkich zainteresowanych ist strengstens bądź posiada 200–250 untersagt. tys. osób.
wollen wir jedoch die Komplexität der
Fachlehrer erreichen, die zum Beispiel
Geografie, Geschichte oder Mathematik
Nah an der Basis: Peter Eck bei einem DFK-Fest in Chronstau, hier im Gespräch mit VdG-Präsident Bernard Gaida Engagiert zeigt sich Peter Eck auch bei der VdG-Konferenz auf dem St. Annaberg. Fotos: Till Scholtz-Knobloch
stron, a w miarę możliwości rozszerzyć
zakres projektu o kolejne województwa.
War Oppeln eine ungewöhnliche diplomatische
etwas Schlechtes
na społeczeństwo i region, w którym
Jest tam silna konkurencja w postaci
np. Instytutu Goethego.
Erfahrung? Wir sind hier
sein. Sie tragen dazu
człowiek żyje.
Instytut Goethego nie jest konkurentem,
lecz partnerem, który skupia się na
nicht in der Hauptstadt, zugleich jedoch
Jak zreasumowałby Pan swoją pracę?
dicht an Berlin. Haben Sie hier etwas bei, persönliche
Zapytał mnie pan o to, co jest najważniejsze
dla mniejszości. Pielęgnowa-
takiego, na kwestiach metodycznych i
propagowaniu języka niemieckiego jako
besonders liebgewonnen?
Identität zu finden.
Die Menschen in dieser Region! Das
nie języka niemieckiego i odpowiedni dydaktycznych – oczywiście również na
szkoleniach. Projekt Niwki ma jednak za
vertrauensvolle Vertreter gestoßen.
Was ist Peter Eck für ein Mensch?
Ich bin schon im Alter, in dem man
nicht mehr Sportarten wie Triathlon
betreibt. Ich gehe geruhsameren Dingen
nach wie Spazieren, setze mich mal auf
fünf Minuten im Wald. Ich gehe gerne
Pilze sammeln.
Ein neues Hobby, oder haben Sie das
von Ihrer Umwelt abgeschaut?
Früher hab ich das nicht gemacht,
aber hier wird man in der dörflichen
Umgebung angesteckt, weil alle es tun. 1990 roku mniejszość ma możliwość to projekt iście sztandarowy.
LARES: Niniejszy Was materiał folgt für Sie ab służy September, wyłącznie nach swobodnego do czytania. rozwoju i odradza Powielanie się. Jakie w jakikolwiek możliwości ma konsul, sposób by powiedzieć
władzom w Berlinie, że tak na-
zabronione.
Oppeln?
Przez ostatnie cztery lata miałem okazję
LARES: Diese Materialien Wahrscheinlich sind lediglich komme ich zum als Kon-
Lesen uczestniczyć bereitgestellt. w procesie jej odradzania Jegliche prawdę Vervielfältigung potrzeby są znacznie większe? ist strengstens untersagt.
sul nach Malaga in Spanien. Wieder eine
kleine Vertretung, die auch Deutsche
betreut, wenn auch mit ganz anderem
historischen Hintergrund. Das sind
meistens Deutsche, die die Sonne in
den Süden zog und natürlich Touristen.
Das lässt sich nicht sagen, weil diese
Erhebungen bisher nicht vorgesehen
waren und es aufgrund der Strukturierung
der Wahlbüros sicher schwierig
ist, hier statistisch verwertbare Zahlen
zu erhalten.
Staatsangehörigkeitsangelegenheiten
werden in unserer Muttervertretung
in Breslau bearbeitet. Wir können in
Oppeln jedoch aus der Zahl der ausgestellten
Pässe und der Passvorgänge
Rückschlüsse ziehen. Allerdings hatte
Passvorgänge seit 1992 lässt jedoch die
Vermutung zu, dass in unserem Amtsbezirk
200.000 bis 250.000 Personen
einen deutschen Pass gehabt haben
beziehungsweise noch haben.
z Tillem Scholtzem-Knoblochen podsumowuje
swój czteroletni pobyt w
Opolu. We wrześniu prawdopodobnie
uda się do Malagi.
Panie Konsulu, w służbie dyplomatycznej
działał Pan już w czasach NRD,
temat aktualny dla Pana również w
odniesieniu do mniejszości niemieckiej
w Polsce?
Byłem odpowiedzialny za regulowanie
stosunków cywilnoprawnych,
co miało miejsce w latach 1990–92 w
działania, które nie mają przełożenia na
sytuację, z jaką mamy do czynienia tu i
teraz. Bo przecież mniejszość niemiecka
ani nie jest „w likwidacji”, ani też nie
asymiluje się, czego życzyłyby sobie co
niektóre środowiska. Przeciwnie – od
się, który wciąż trwa, tożsamość umacnia
się bowiem powoli, na co potrzeba
więcej niż jednego pokolenia. Możemy
więc mówić raczej o odradzaniu się MN,
w żadnym wypadku o jej „likwidacji”
czy asymilacji.
Sprawą kluczową jest język niemiecki,
który nie tylko powinien być nauczany
w szkołach i przedszkolach, lecz również
przekazywany w następnych pokoleniach
jako język mówiony na co dzień.
Taką mową codzienną język niemiecki
trzeba przede wszystkim kultywować
język, co wiąże się też oczywiście z
tworzeniem odpowiednich struktur
oświatowych.
Temat języka ma ścisły związek z
tożsamością regionalną.
das Hochwasser 1997 auch das Konsulat Górny Śląsk był przed stulecia regionem
granicznym,
abstrahując od tego – sam wziąłem
LARES: Niniejszy
betroffen.
materiał
Damals wurden
służy
die
wyłącznie
meisten
do czytania.
gdzie spotykały
Powielanie
się udział
w
w
jakikolwiek
tej konferencji i stwierdzam,
sposób zabronione.
Akten vernichtet. Die Gesamtzahl der języki czesko-morawski, polski i nie-
że zanim będzie można spełnić w prak-
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
miecki, które kształtowały też sposób
pielęgnowania kultury i historii przez
poszczególne grupy etniczne. Prowadzi
to oczywiście do pewnych sprzeczności,
gdy dziś o tym mówimy, bowiem Górny
Śląsk nie istniał i nie istnieje jako naród,
Jest jednak możliwość powrotu nacjonalizmu
poprzez furtkę rozwijającego
się tutaj ducha śląskości.
Jako region żyjemy we wspólnej
Europie, a proeuropejskie siły, które
moim zdaniem także i tutaj dominują,
przezwyciężą tendencje narodowe,
także pod względem finansowym, zainicjowało
ważny proces. Ostatecznie
udało się otworzyć drugą placówkę w
Gosławicach i mam nadzieję, że stowarzyszenie
dostanie budynek także
tutaj, w Opolu. Można by rzec, że jest
Wiele mówi się o projekcie w Niwkach,
jednak połowa ostatniego budżetu poszła
na zorganizowanie konferencji.
Czy oznacza to, że zbyt mało środków
przeznacza się na realną pracę? Czy
jest to więc przysłowiowy listek figowy?
realizację projektów kulturalno-oświatowych.
Biorąc jednak pod uwagę, że działa
tu 500 towarzystw mniejszości, nie
jest to aż tak dużo pieniędzy. Niemniej
jednak środki te płyną nieprzerwanie.
Tzw. projekty sztandarowe mogą być
instytucji.
Powiedział pan, że połowa środków
przekazanych na ubiegłoroczny projekt
Niwki poszła na zorganizowanie końcowej
konferencji. Szczerze mówiąc,
wątpię, aby rzeczywiście tak było, ale
tyce oczekiwania stawiane placówkom
zajmującym się doskonaleniem zawodowym
kadr nauczycielskich, trzeba
uzmysłowić samemu sobie, co jest wykonalne.
Są różne podmioty uczestniczące
w realizacji tego projektu, a zatem są też
też samych nauczycieli i organizacji,
w których są zrzeszeni. W tym kontekście
konferencja była zasadniczym
krokiem w kierunku pogodzenia interesów
wszystkich stron. Dzięki inicjatywie
konsulatu projekt Niwki, począwszy
od 2013 roku, wdrożono też na terenie
zadanie kształcić nauczycieli przedmiotowych,
aby mogli oni uczyć w języku
niemieckim np. geografii, historii czy
matematyki. Nie jest to obszar priorytetowy
w działalności Instytutu Goethego.
Czy Opole było niezwykłym doświadczeniem
dyplomatycznym? Nie jesteśmy
tu w stolicy, zarazem jednak bardzo
blisko Berlina. Czy jest tutaj coś, co
szczególnie zapadło Panu w serce?
Tak – ludzie z tego regionu! Ma to
zresztą związek z pracą w tak niewielkiej
placówce, jak ta w Opolu, gdzie w
kręgach mniejszości natrafiłem na ludzi
rzetelnych, godnych zaufania.
Jakim człowiekiem jest Peter Eck?
Jestem w wieku, w którym ludzie nie
uprawiają już sportów typu triatlon.
Zajmuję się spokojniejszymi rzeczami
– chodzę na spacery, nieraz wsiądę
na konia czy do dorożki, o co tutaj jest
bardzo łatwo, bo po pięciu minutach od
wyjścia z domu człowiek znajduje się
już w lesie. A ja lubię chodzić na grzyby.
Czy to nowe hobby, czy też podpatrzył
Pan to w tutejszym środowisku?
Kiedyś tego nie robiłem, ale tutaj łatwo
się tym „zarazić”, mając kontakt z
wiejskim otoczeniem, ponieważ wszyscy
Jakie będą Pana dalsze losy od września,
po wyjeździe z Opola?
Prawdopodobnie będę konsulem w
Maladze w Hiszpanii. Znów niewielka
placówka, która też opiekuje się Niemcami,
aczkolwiek tło historyczne jest tam
całkiem inne. Są to przeważnie Niemcy,
Czy posiada Pan jakieś dane liczbowe,
jeśli chodzi o frekwencję członków
mniejszości w wyborach do Bundestagu?
Tego nie da się stwierdzić, ponieważ
dotychczas nie przewidywano gromadzenia
takich danych, a z uwagi na
strukturę pracy biura wyborczego z
pewnością niełatwo jest uzyskać w tej
kwestii dane liczbowe, które można
byłoby wykorzystać do celów statystycznych.
A jakie dane liczbowe uznaje Pan
za rzetelne, jeśli chodzi o liczebność
tutejszych Niemców?
Sprawami obywatelstwa zajmuje się
nasza placówka macierzysta we Wrocławiu.
Tu, w Opolu, możemy jednak,
biorąc za podstawę ilość wystawionych
paszportów oraz procedur paszportowych,
wyciągać pewne wnioski. Tyle
że w 1997 roku również konsulat nawiedziła
powódź, niszcząc większość
akt. Niemniej, ogólna ilość wniosków
paszportowych złożonych w okresie od
1992 roku pozwala przypuszczać, że na
terenie objętym działalnością naszego
urzędu niemiecki paszport posiadało
q

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Hintergründe
Lesen bereitgestellt. Kulisy Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Regionalne pogmatwanie (7): Pomorze to ALBO Pommern, ALBO Pommerellen
Nr. 6/1140 Wochenblatt.pl 11
Triumfalny pochód błędnego przekładu
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
„Gdy słowa tracą znaczenie, ludzie
tracą wolność” – podkreślił chiński
filozof Konfucjusz (551–479 r.
p.n.e.). W kwestii utraty znaczenia
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
Pommerellen
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
przez nazwy topograficzne być może
nie ma potrzeby wyciągania aż tak
daleko idących wniosków, niemniej
utrata znaczenia bezsprzecznie wiąże
się z uszczerbkiem tożsamości,
który sprzyja asymilacji, co przynajmniej
dotyczy ważnego aspektu
wolności.
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Jest przypadek utraty znaczenia, który
nie odgrywa roli w języku polskim,
natomiast odgrywa, i to bardzo poważną,
w tłumaczeniu na język niemiecki
bądź wobec niewiedzy co do tego, jakie
tłumaczenie jest prawidłowe. Mianowicie
polska nazwa Pomorze w tłumaczeniu
na język niemiecki powinna
być poddana szczegółowej weryfikacji
topograficznej, czego akurat nie uczyniły
władze obecnego województwa pomorskiego
w toku reformy administracyjnej
z 1999 roku, błędnie postulując w niemieckojęzycznych
publikacjach, że jego
niemiecka nazwa brzmi: Woiwodschaft
Pommern. W kilkadziesiąt lat po wy-
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
pędzeniu Niemców sprzeciw ze strony
dawnych niemieckich mieszkańców
regionu czy niewielkiej garstki znawców
tematyki wschodniej był na tyle
marginalny, że praktycznie nie odbił
się żadnym publicystycznym echem
w odpowiedzi na powyższe, wątpliwej
jakości tłumaczenie, którego dalszemu
utrwalaniu się, ku ubolewaniu znawców
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
historii, bodaj nie sposób skutecznie
przeciwdziałać.
Słowiańskie plemię Pomorzan (żyjące,
jak wskazuje sama nazwa, nad morzem)
długo stawiało opór zarówno cesarstwu,
jak i Danii i Polsce, które chciały je włączyć
do własnego terytorium. W XII
wieku skrystalizowała się jednak trwała
przynależność Pomorza Szczecińskiego
LARES: Niniejszy materiał reformy województw służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
przeprowadzonej
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
(w języku niemieckim zwanego po prostu
Pommern) oraz wschodnich terenów
regionu, określanych w języku polskim
mianem Pomorza Gdańskiego, które w
języku niemieckim przyjęło się nazywać
Pommerellen, co w gruncie rzeczy oznacza
ni mniej, ni więcej jak „małe Pomorze”.
W języku niemieckim jednak przynajmniej
do 1999 roku wykluczone było
LARES: Niniejszy materiał
„Woiwodschaft
służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Diese Materialien Pommern”. sind lediglich Właściwie zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
używanie nazwy Pommern dla określenia
obszaru noszącego nazwę Pommerellen i
upowszechniło się dopiero po 1999 roku
za sprawą jej błędnego przekładu!
Błąd ten o tyle rzuca się w oczy, że
istniejące w latach 1919–1939 międzywojenne
województwo pomorskie, które
swoim zasięgiem obejmowało podobne
tereny co dzisiejsze województwo o tej
samej nazwie, w języku niemieckim
jeszcze przekładem nazwy Pomorze historycznego regionu Pommerellen, Freiheit.
LARES: Niniejszy
[Gdańskie].
materiał
Czwartą
służy
częścią składową
wyłącznie
co sprawia,
do czytania.
że określenie
Powielanie
Kujawien- Ein
w
Bedeutungsverlust
jakikolwiek
spielt
sposób
in der
zabronione.
„Prus Królewskich” było biskupstwo -Pommern jest samo w sobie wątpliwym polnischen Sprache keine Rolle, ist in
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung strengstens untersagt.
słusznie do dziś znane jest pod nazwą
Woiwodschaft Pommerellen. Fakt nadania
nazwy temu województwu po odzyskaniu
przez Polskę niepodległości
jest też o tyle ciekawy, że we wczesnym
okresie ery nowożytnej w Polsce na dobrą
sprawę raczej używano w stosunku
do tych terenów raczej terminów mających
odniesienie do Prus, począwszy
bowiem od roku 1454 zachodnią
część dawnych Prus (Prusy Wschodnie
i Zachodnie), która znajdowała się w
rękach króla Polski, określano mianem
„Prus Królewskich”, które z kolei były
państwem rządzonym przez tamtejsze
stany niemieckie, posiadającym własny
landtag i tym samym autonomię, które
to państwo początkowo było związane
„Wenn Worte ihre Bedeutung verlieren,
verlieren Menschen ihre Freiheit“,
betonte der chinesische Philosoph Kon-
LARES: Niniejszy wczesnym, materiał piastowskim służy okresie wyłącznie dziejów fuzius do (551-479 czytania. v. Chr.). Soweit Powielanie braucht mehr w gab jakikolwiek und diese Begrifflichkeit sposób zum zabronione.
Polski aniżeli w wielkiej, kosmopolitycznej
epoce sind hanzeatyckiej. lediglich zum Lesen regionaler bereitgestellt. Begrifflichkeiten vielleicht Jegliche mehr Vervielfältigung zu bremsen ist. ist strengstens
man beim Verlust von Bedeutungen Leidwesen historisch Kundiger kaum fragwürdig ist...?
LARES: Diese Materialien untersagt.
nie sprecyzowaną prawnie „unią”, a następnie
od 1569 roku tzw. unią realną
z koroną polską. W obliczu tak daleko
posuniętej niezależności byłoby w zasadzie
rzeczą konsekwentną, aby Rzeczpospolitą
z wczesnego okresu nowożytnego
nazywać nie „Unią Polsko-Litewską”, lecz
„Unią Polsko-Litewsko-Pruską”, bowiem
do dziś historiografia kolportuje wrażenie,
jakoby Prusy „królewskie” były
pod każdym względem częścią państwa
polskiego.
Począwszy od XII wieku, wyobrażenia Niemców o Pomorzu (Pommern) przestały obejmować jego część zwaną „Pommerellen”.
Województwo
pomorskie od czasu
w 1999 roku
prezentuje się
w niemieckojęzycznych
publikacjach pod
błędną nazwą
powinno ono nosić
nazwę „Woiwodschaft
Pommerellen”.
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Diese Materialien
Owe
sind
„Prusy
lediglich
Królewskie” były
zum
podzie-
Lesen Gdańsk: bereitgestellt. Stolica „Pommerellen” (Pomorze Gdańskie) Jegliche od 1999 roku Vervielfältigung ponoć leży w regionie „Pommern”. ist strengstens untersagt.
lone na trzy województwa: Kulmer Land
(ziemia kwidzyńska), Marienburg (woj.
malborskie) oraz położone na zachód od
Wisły Woiwodschaft Pommerellen, która
to nazwa była stosowanym w ówczesnej
niemieckiej historiografii prawidłowym
warmińskie (Fürstbistum Ermland), które
nie miało statusu województwa, lecz
było związane unią z koroną polską. A
ponieważ międzywojenne województwo
pomorskie istniejące w latach 1919–1939
objęło tereny owych „Prus Królewskich”
poza granice swojego historycznego
stanu posiadania. Bowiem najpóźniej
od czasów Sienkiewicza nazwa Prusy
w myśleniu Polaków miała specyficzny
posmak, a wszelkie odniesienia do Prus
stały się obce. Już wtedy – a nie dopiero
w 1945 roku – szukano raczej oparcia we
Aktu pogmatwania dopełnia problem
z tłumaczeniem nazwy dzisiejszego województwa
„kujawsko-pomorskiego”,
które swoim północnym skrzydłem
obejmuje zaledwie niewielki skrawek
przekładem nazwy tego nowego województwa.
Niemniej, rozszerzenie pojęcia
Pomorze w okresie międzywojennym
także tutaj pozostawiło ślad. Bo czy w
ogóle ma sens krytykowanie niemieckiego
przekładu Kujawien-Pommern,
Regionale Verwirrung (7): Pomorze ist
ENTWEDER Pommern ODER Pommerellen
– Siegeszug einer falschen Übersetzung
nicht zu gehen. Doch der Verlust der
Bedeutung ist fraglos mit einem Verlust
an Identität verbunden, der Assimilation
begünstigt. Und dies zumindest
betrifft einen wichtigen Aspekt der
deutscher Übersetzung oder im Nichtwissen
um die richtige Übersetzung
jedoch schwerwiegend. Das polnische
Pomorze muss bei der Übersetzung
nämlich regional genau hinterfragt
werden und genau das tat die heutige
włącznie z ziemią kwidzyńską, leżącą na skoro już sama nazwa Pommerellen stała Woiwodschaft Pomorze bei der Woiwodschaftsreform
w jakikolwiek 1999 nicht sposób und pos-
zabronione.
LARES: Niniejszy wschód materiał od Wisły, przeto służy nazwa wyłącznie Pommern/Pommerellen
rozrosła się tam
tulierte sich in deutschsprachigen Pub-
się wątpliwa... do czytania. Powielanie
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
likationen fälschlich als „Woiwodschaft
Pommern“. Einige Jahrzehnte nach der
Vertreibung war der Widerstand der
einstigen deutschen Bewohner der Region
oder weniger Ostkundiger so marginal,
dass es praktisch kein publizistisches
Echo auf die fragwürdige Übersetzung
Źródło: Bund der Vertriebenen (Wyd.): Kulturelle Arbeitshefte 37 - Kleine Geschichte Pommerns, 1997
Foto: Holger Lühmann
Der slawische Stamm der Pommern
(Po morze = die am Meer Lebenden)
leistete lange sowohl dem Reich, als
auch Dänemark und Polen Widerstand
gegen eine Angliederung an eines
dieser Reiche. Im 12. Jahrhundert
kristallisierte sich jedoch die dauerhafte
Zugehörigkeit des Stettiner Pommerns
(Pomorze Szczecińskie) – im Deutschen
schlicht Pommern genannt – und des im
Polnischen als Pomroze Gdańskie bezeichneten
östlichen Landes heraus, für
das sich in der deutschen Sprache der
Name „Pommerellen“ einbürgerte. Diese
Beizeichnung bedeutet im Grunde nur
„kleines Pommern“. Eine Bezeichnung
Pommerellens als Pommern jedoch ist
in der Deutschen Sprache zumindest
bis 1999 ausgeschlossen gewesen und
etablierte sich erst durch die fälschliche
Übersetzung ab 1999!
Dabei ist die falsche Übersetzung
schon insofern auffällig, da die von 1919
bis 1939 bestehende Zwischenkriegswoiwodschaft
„Pomorze“, die regional
ähnlichen Zuschnitt wie die heutige
Woiwodschaft hatte, im Deutschen
richtigerweise noch als „Woiwodschaft
Pommerellen“ bekannt ist. Interessant
ist die Benennung dieser Woiwodschaft
nach der Unabhängigkeit Polens auch
insofern, da Polen in der Frühen Neuzeit
eigentlich eher einen „preußischen
Anknüpfungspunkt“ für dieses Gebiet
gehabt hätte. „Preußen königlichen
Anteils“ oder umgangssprachlich
„Königliches Preußen“ wurde ab 1454
der westliche Teil des alten Preußens
(Ost- und Westpreußen) in Händen
den polnischen Königs genannt. Das
Königliche Preußen war ein von den
dortigen deutschen Ständen regierter
Staat, der einen eigenen Landtag und
somit eine Autonomie besaß und der
zunächst in einer rechtlich nicht klar
definierten „Union“, dann ab 1569 in
einer sogenannten Realunion mit der
polnischen Krone verbunden war. In
dieser weitgehenden Eigenständigkeit
wäre es im Grunde folgerichtig, die
frühneuzeitliche Rzeczpospolita nicht
allein Polen-Litauen, sondern Polen-
Litauen-Preußen zu betiteln. Denn bis
heute vermittelt die Geschichtsschreibung
den Eindruck, das „königliche“
Preußen sei im vollen Umfang ein Teil
Polens gewesen.
Dieses „Preußen königlichen Anteils“
war in die drei Woiwodschaften
des Kulmer Landes, Marienburg und die
westlich der Weichsel gelegene Woiwodschaft
Pommerellen eingeteilt, wie man
in der deutschen Historiografie Pomorze
[Gdańskie] für diese Epoche noch
richtig ins Deutsche übersetzt. Vierter
Bestandteil des „Preußens königlichen
Anteils“ war das Fürstbistum Ermland,
das nicht als Woiwodschaft bestand,
sondern in einer Union mit der polnischen
Krone verbunden war. Und da
die Zwischenkriegswoiwodschaft „Pomorze“
von 1919-1939 das Gebiet dieses
„königlichen Preußens“ einschließlich
des östlich der Weichsel gelegenen Kulmer
Landes aufgriff, wuchs hier zudem
der Name Pommerns/Pommerellens
über seinen historischen Bestand hinaus.
Denn spätestens sei Sienkiewicz hatte
Preußen im polnischen Denken einen
Beigeschmack. Eine Bezugnahme auf
Preußen war nicht mehr vermittelbar.
Schon damals – und nicht erst 1945
– suchte man eher Anlehnung an die
piastische Frühgeschichte Polens als an
die große, weltoffene Zeit der Hanse.
Gänzlich verworren überträgt sich das
gesamte Übersetzungsproblem auf die
heutige Woiwodschaft „Kujawien-Pommern“.
Diese hat ja an ihrer Nordflanke
nur einen marginalen Anteil am historischen
Pommerellen, was die Benennung
an sich bereits fragwürdig macht. Doch
die Erweiterung des Begriffes Pomorze
in der Zwischenkriegszeit hat auch hier
ihre Spuren hinterlassen. Macht es also
überhaupt Sinn, die deutsche Übersetzung
„Kujawien-Pommern“ zu bemängeln,
wenn an sich schon Pommerellen
Till Scholtz-Knobloch

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
12 LARES: Wochenblatt.pl Diese Materialien sind lediglich zum Wirtschaft Lesen bereitgestellt. Gospodarka
Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Patschkau: Windkraftanlage geht ans Netz
Höhenangst ist fehl am Platz
7. – 13. Februar 2014
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Nur noch wenige Handgriffe, dann
gehen die neuen Windkraftanlagen
vor den Toren von Patschkau
(Paczków) ans Netz. Für die Arbeit
am Windrad müssen die Techniker
schwindelfrei sein. Vor allem wenn
es raus auf die Gondel in 100 Metern
Höhe geht.
Mit einem lauten Ruckeln setzt sich
der Lift in Bewegung. Rund zwei
Minuten braucht er um in der Röhre
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie sich die w Hände, jakikolwiek um sie wieder sposób warm zu zabronione.
bekommen. Er steigt in den Lift und
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche ruckelt Vervielfältigung nach unten. ist strengstens untersagt.
des Windrads etwa 90 Meter emporzufahren.
Es ist eng, zwei Männer passen
gerade so nebeneinander hinein. Die
letzten zehn Meter müssen die Techniker
an einer steilen Leiter hochsteigen
bis in die Gondel, wo der Generator
montiert ist und und die drei Rotorblätter
in der Nabe zusammenlaufen.
Armin Martin und Dirk Laukamp
Już tylko kilka drobnych zabiegów, po
czym nowa siłownia wiatrowa zain-
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie stalowana w jakikolwiek u wrót Paczkowa sposób zostanie zabronione.
przyłączona do sieci. Technicy wykonujący
Vervielfältigung prace przy wirniku silnika ist wiatro-
strengstens LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche untersagt.
müssen bei allen Arbeiten und beim
Aufstieg gesichert sein. Dafür tragen sie
ein spezielles Gurtsystem. Das hält, auch
wenn einer mal die Leiter herunterfallen
sollte. Ein Blockiersystem stoppt
sofort den Fall. „Wir haben regelmäßig
Sicherheitstrainings, in denen wir lernen
Kollegen zu retten und uns zu sichern.
Mir ist aber noch nie was passiert“, sagt
wego nie mogą mieć zawrotów głowy,
zwłaszcza gdy trzeba wsiąść do gondoli
i pojechać na wysokość 100 metrów.
Podnośnik rusza z głośnym szarpnięciem.
Potrzebuje około dwóch minut,
aby przejechać ok. 90 m w kanale wia-
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie
traka.
w
Jest
jakikolwiek
ciasno, więc z trudem
sposób
mieści
zabronione.
się tam dwóch mężczyzn stojących obok
siebie. Na odcinku ostatnich dziesięciu
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Laukamp. Rund 80 Prozent ihrer Arbeiten
findet im Inneren des Turmes statt.
Doch für die Arbeit an den Messgeräten,
die außen auf der Gondel angebracht
sind, müssen die Techniker raus.
In 100 Metern Höhe zerrt der Wind
an den Hosenbeinen. Bei den aktuellen
Temperaturen von rund minus drei
Grad frieren schnell die Finger ein. „Im
Winter macht das nicht so richtig Spaß,
aber im Sommer ist das schon ein toller
Arbeitsplatz“, sagt Armin Martin.
Hinter ihm verschwinden die Berge an
der tschechischen Grenze im Dunst,
Patschkau wirkt auf der anderen Seite
wie eine Miniaturstadt.
Bereits drei Windkraftanlagen stehen
auf den Feldern vor den Toren
der Stadt. Eine 1,5 Megawatt-Anlage
mit 70 Metern Höhe wurde im Herbst
2011 ans Netz genommen. Nun hat
die Firma Ploch & Koik aus Staniszcze
Wielkie (Groß Stanisch) in zwei weitere
getriebelose 2,5-Megawattwindräder
investiert. Für die Installation
und Wartung ist die Firma Vensys aus
dem Saarland verantwortlich. Neben
LARES: Niniejszy sich die materiał Investition lohnt, służy kann wyłącznie man erst von Polen do genannt czytania. wird, zu Powielanie schützen. zamarzają w jakikolwiek palce. – Zimą jest sposób to średnia zabronione.
nach ein paar Jahren Laufzeit sagen“, „Damit ist das Projekt quasi tot“, stellt przyjemność, ale latem to naprawdę
LARES: Diese Materialien sagt Piotr sind Ploch, lediglich Geschäftsführer zum von Lesen Bogdan bereitgestellt. Wyczałkowski klar. Jegliche fajna Vervielfältigung praca – mówi Armin Martin. ist strengstens Za
untersagt.
dem Windpark Lindenau (Lipniki),
Gemeinde Kamnig (Kamiennik), ist
die Anlage in Patschkau die einzige
in der Region in Oppeln. Rund 40
Millionen Złoty hat der Bau der drei
Fahrradoffensive in Niederschlesien
Die Woiwodschaft Niederschlesien
will als erste in Polen ein umfassendes
Netzwerk von Radwegen in der gesamten
Region aufbauen. Die entsprechenden
Pläne liegen bereits vor. So soll der
Fahrrad-Anteil in den Regionen auf fünf
Prozent und in den Städten auf zehn
Prozent erhöht werden. Dazu wird ein
Netzwerk von Radwegen plus Erleichterungen
beim Umsteigen von öffentlichen
Verkehrsmitteln auf das Fahrrad
geplant. Die Kommunen sollen gemeinsame
Richtlinien erhalten, um die Radwege
gemäß europäischer Standards
zu gestalten. Im Rahmen der Strategie
will man zudem für Fahrradtourismus
werben sowie die Verkehrssicherheit
Gemeinsame Forschungsarbeiten
Das Lübener Erzbergbauunternehmen
KGHM Energetyka und die US-
Woiwodschaft Schlesien steigern. Mit amerikanische UCC Europe GmbH Menschen einen Job gefunden. Langfristig
ist w von jakikolwiek bis zu 2.000 Arbeitsplätzen sposób die zabronione.
LARES: Niniejszy einem materiał Teil des Geldes służy sollen 265 wyłącznie Berufsschulen
mit zusätzlichem Lehrmaterial schungsarbeiten an neuen Anlagen zur Rede. Laut Wojciech Dyduch, Prorektor
haben do vor czytania. Kurzem gemeinsame Powielanie For-
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
verbessern und das Unfallrisiko für
Radfahrer senken. Um dieses und mehr
soll sich im Marschallamt künftig ein
Fahrrad-Officer kümmern. Die Fahrradrouten
werden in einem detaillierten
Plan festgelegt, der vor Baubeginn im
Einzelnen öffentlich beraten werden soll.
Berufsschulen in Schlesien attraktiver
Das Ausbildungsprogramm „Ich habe
einen Beruf und einen Job in der Region“
richtet sich an Berufs- und Technische
Nach jahrelanger
Auseinandersetzung
erteilte die
Regionaldirektion
für Umweltschutz
Patschkau eine Absage.
Anlagen gekostet, die mithilfe von EU-
Fördergeldern investiert wurden. „Ob
Ploch & Koik. Seine Firma hat bereits
in Windenergie investiert und plant
Schlesische Wirtschaftsschau
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
Fachschulen der Woiwodschaft Schlesien. Umweltschützer und die nahe gelegenen terstützt. Die Forschungserfahrungen
LARES: Diese Materialien
Hierzu
sind
gehören
lediglich
verschiedene
zum
Berufs-
Lesen
Ortschaften
bereitgestellt.
Bad Gottschalkowitz
Jegliche
und sollen
Vervielfältigung
2015 beim Bau einer geplanten
ist strengstens untersagt.
lehrgänge, wie Schweißer, Berufskraftfahrer,
Baristas und Frisöre. Besonders
beliebt bei Schülern sind die Lehrgänge
für Schweißer und die Fahrerlaubnis
Klasse B sowie Kurse im Programmieren
und Webdesign, teilte das Kattowitzer
30 Landkreisen und kreisfreien Städten
realisierte Programm sind 72 Millionen
Złoty veranschlagt, davon kommen rund
61 Millionen Złoty aus dem Europäischen
Sozialfonds. Diese Maßnahme soll
die Attraktivität der Berufsbildung in der
ausgestattet werden. Das Programm läuft
noch bis August.
weitere Projekte. „Alternative Energien
sind in Polen noch nicht sehr verbreitet.
Aber es wird mehr.“
Auch die Stadt Patschkau profitiert
von den Anlagen. Die Grundsteuer
bringt pro Jahr rund 100.000 Złoty in
Auseinandersetzung mit den Behörden,
erteilte die Regionaldirektion für
Umweltschutz in Oppeln der weiteren
Erschließung eine Absage. Grund sei,
den Blick auf die historische Altstadt
Patschkaus, was auch das Carcasonne
Eines der Windräder dreht bereits
seine Flügel. Im zweiten Turm brummt
Miedźna protestiert. Der Auschwitzer
Umweltschutzverein warf dem Investor
in einem Protestpapier vor, das die
Dokumentation lückenhaft sei, wenn es
um mögliche Auswirkungen des geplanten
Kraftwerks auf die Umwelt gehe. In
Marschallamt mit. Für das von der Woiwodschaft
Bad Gottschalkowitz wird befürchtet, bilden, teilte die Uni mit. Das Studienprogramm
LARES: Niniejszy materiał
Oppeln und
służy
der Schlesischen
wyłącznie
dass die
do
Ortschaft
czytania.
durch das
Powielanie
Kraftwerk
w jakikolwiek
entstand im Auftrag
sposób
und in
zabronione.
Bildungsaufsichtsbehörde zusammen mit verschmutzt werden könnte und länger-
Kooperation mit dem Computerkon-
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
fristig angesichts der strengen Umweltauflagen
seinen Kurortstatus verlieren.
Abgasentschwefelung beendet. Technologisch
geht es um die Reinigung der
Abgase von Kohlendioxid und Schwefeltrioxid
sowie Salzsäure- und Quecksilberverbindungen.
Die Forschungen in
der KGHM-Abteilung in Lüben wurden
von Ingenieuren aus Übersee sowie pol-
schon der Generator. Nach rund zwei
Wochen haben die Techniker Armin
Martin und Dirk Laukamp ihre Arbeit
fast beendet. Jetzt müssen noch die
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie letzten w Installationen jakikolwiek vorgenommen sposób zabronione.
werden. Gewartet werden die Maschinen
Vervielfältigung von Deutschland aus, wo alle ist Da-
strengstens LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche untersagt.
ten an die dortigen Rechner geliefert
werden. Dadurch dass die Windräder
ohne Getriebe arbeiten, seien sie relativ
wartungsarm, sagen die Techniker.
Martin klettert durch die Luke zurück in
den engen Raum der Gondel und reibt
Paczków: Siłownia wiatrowa przyłączona
do sieci – Lęk wysokości nie na miejscu
metrów technicy muszą wspiąć się po
stromej drabinie, by dostać się do gondoli,
gdzie zamontowany jest generator,
a w pobliżu razem pracują trzy śmigła
turbiny wiatrowej.
Armin Martin i Dirk Laukamp muszą
być zabezpieczeni, wykonując wszelkie
LARES: Niniejszy Hinter Armin materiał Martin geht es 100 służy Meter abwärts. wyłącznie Wenn der Techniker der do deutschen czytania. Firma Vensys an Powielanie den Messgeräten
arbeitet, muss er gesichert sein.
Foto: Juliane Preiß
prace w oraz jakikolwiek wchodząc do góry. sposób W tym zabronione.
celu noszą specjalne pasy, które wytrzy-
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
mają nawet wtedy, gdy ktoś spadnie z
drabiny. Specjalny system blokujący natychmiast
zatrzyma upadek. – Mamy
regularnie treningi pod kątem bezpieczeństwa,
na których uczymy się ratować
kolegów i zabezpieczać siebie. Ale mnie
die Kassen. Der Raumordnungsplan für jeszcze nigdy nic się nie przydarzyło –
LARES: Niniejszy materiał in Oppeln weiteren służy wyłącznie zwölf weitere do czytania. Anlagen stand Powielanie bereits seit mówi w Laukamp. jakikolwiek Około 80 procent sposób wykonywanych
przez nich prac odbywa się
zabronione.
2008 zur Debatte, sagt Bürgermeister
LARES: Diese Materialien
Windkraftanlagen
sind lediglich zum
bei
Lesen Bogdan bereitgestellt. Wyczałkowski. Nach jahrelanger Jegliche we Vervielfältigung wnętrzu wieży, jednak aby wykony-
ist strengstens untersagt.
wać prace na przyrządach pomiarowych,
które znajdują się w gondoli, technicy
muszą udać się na zewnątrz.
Na wysokości 100 metrów wiatr szarpie
za nogawki, a w temperaturze ok. –3
st. C, jaka tam obecnie panuje, szybko
nim znikają w mgiełce góry wznoszące
się przy granicy z Czechami, a Paczków
Abgasentschwefelungsanlage genutzt
werden.
Ausbildung für IBM
Die Wirtschaftsuniversität Kattowitz
will ab Oktober IBM-Mitarbeiter aus-
zern, der seit über 20 Jahren auch in
Polen präsent ist. Wie IBM im vorigen
Jahr mitteilte, hat sich das Unternehmen
für Kattowitz als Standort für ein neues
Dienstleistungszentrum entschieden.
Dort haben inzwischen mehr als 400
für Bildung und Auslandskooperationen
der Kattowitzer Wirtschaftsuniversität,
will die Hochschule ab dem
neuen Studienjahr IBM-Mitarbeiter
im Rahmen der neuen Studiengänge
IT und Kommunikation ausbilden, um
die Studenten für eine Anstellung in
widoczny po drugiej stronie sprawia
wrażenie miniaturowego miasteczka.
Już trzy siłownie wiatrowe stoją na
polach rozpościerających się u bram
miasta. Jesienią 2011 roku do sieci przyłączono
instalację o mocy 1,5 megawatów,
wysoką na 70 metrów, a teraz firma
Ploch & Koik ze Staniszcz Wielkich zainwestowała
w dwie kolejne 2,5-megawatowe
turbiny bezprzekładniowe. Za
sprawy instalacji i konserwacji odpowiada
firma Vensys z Kraju Saary. Oprócz
farmy wiatrowej w Lipnikach (gmina
Kamiennik) instalacja w Paczkowie
jest jedyną na Opolszczyźnie. Budowa
wszystkich trzech siłowni kosztowała
ok. 40 mln zł, z czego część pochodziła
z funduszy unijnych.
– Dopiero po kilku latach funkcjonowania
siłowni będzie można powiedzieć,
czy inwestycja się opłaca – mówi Piotr
Ploch, dyrektor firmy Ploch & Koik, która
już zainwestowała w energię wiatrową
i planuje realizację kolejnych projektów.
– Jak dotąd alternatywne źródła energii
nie są w Polsce szeroko rozpowszechnione,
ale ich udział rośnie.
Miasto Paczków też zyskuje na zainstalowanych
siłowniach, bo do miejskiej
kasy wpływa rocznie ok. 100 000
zł tytułem podatku gruntowego. – Już
w 2008 roku plany zagospodarowania
przestrzennego mówiły o możliwości
zbudowania dwunastu kolejnych siłowni
– mówi burmistrz Bogdan Wyczałkowski.
Po kilkuletnich sporach z właściwymi
organami administracji opolski
oddział Regionalnej Dyrekcji Ochrony
Środowiska nie wydał zgody na dalsze
zagospodarowanie. Jak wyjaśnia Bogdan
Wyczałkowski, powodem jest chęć
ochrony widoku na historyczną starówkę
Paczkowa, nazywanego też polskim
Carcassonne. – Tym sposobem projekt
niejako umarł – dodaje burmistrz.
Jedna z turbin wiatrowych już obraca
skrzydłami, a w drugiej wieży hula już
generator. Po dwóch tygodniach praca
techników Armina Martina i Dirka Laukampa
jest na ukończeniu. Teraz trzeba
jeszcze wykonać ostatnie prace instalacyjne.
Konserwacja maszyn odbywa się
za pośrednictwem personelu z Niemiec,
a wszystkie dane przekazano do tamtejszej
bazy komputerowej. Technicy
mówią, że dzięki temu, iż zainstalowane
turbiny pracują bezprzekładniowo,
wymagają stosunkowo niewielkiej konserwacji.
Martin wspina się przez właz
z powrotem do ciasnego pomieszczenia
gondoli, gdzie zaciera ręce, aby je rozgrzać.
Po czym wsiada do podnośnika,
który nierównym tempem zjeżdża w dół.
Juliane Preiß
von Datenbanken, die finanzielle Betreuung
von Großunternehmen sowie
Büroarbeit.
Hickhack um Geschäftsräume
Der Niederschlesische Verein für
berufliche Fortbildung (DZDZ) ringt
derzeit mit der Stadt um Räume am
Breslauer Ring, die vor einem Jahr vom
Modeunternehmen Moda Polska verlassen
wurden. Die Streitsache ist inzwischen
beim Kommunalen Berufungskollegium
gelandet. Das Gebäude am Rynek
25, das ehemalige Warenhaus Stein &
Koslowski, gehört zwar der Stadt, aber
der Fortbildungsverein darf es nutzen
und verwalten. Dies ergibt sich aus einer
Regelung von 1949 über den Erwerb
und die Bereitstellung von Immobilien,
die für die Umsetzung nationaler Wirtschaftspläne
notwendig sind. Als der
Breslauer Magistrat das Gebäude übernahm,
war es bereits mit diesen Rechten
belastet. Im Erdgeschoss und im ersten
Stock gab es jahrzehntelang einen Salon
von Moda Polska. Vor einem Jahr löste
der DZDZ seinen Mietvertrag mit der
Protest gegen Kohlekraftwerk
Das noch in Planung befindliche
Kohlekraftwerk auf dem ehemaligen
Betriebsgelände des Bergwerks Cze-
LARES: Niniejszy czott in materiał Wola bei Pless służy sorgt bereits wyłącznie für nischen do Spezialisten czytania. des ZEC Powielanie SERVIS einem w Business-Center jakikolwiek vorzubereiten. sposób zabronione.
heftige Diskussionen. Bei den öffentlichen
Beratungen sind lediglich haben insbesondere zum Lesen Breslau bereitgestellt. sowie KGHM-Mitarbeitern Jegliche unziehen
Vervielfältigung sich vor allem auf die Betreuung ist strengstens
Breslau und der Technischen Universität Die dafür benötigten Kompetenzen be-
LARES: Diese Materialien untersagt.
Moda Polska, weil diese sich verschuldet
hatte. Seither stehen die Räume leer.
Krzysztof Świerc

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Wirtschaft
Lesen bereitgestellt. Gospodarka
Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Porady: Rachunek – na jakie punkty zwrócić szczególną uwagę
Nr. 6/1140 Wochenblatt.pl 13
Niezbędnik przedsiębiorcy
W
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Jeżeli wykonujemy usługę dla innych
firm, otrzymujemy wypisany
rachunek często z wyodrębnionym
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
podatkiem VAT (Umsatzsteuer).
W takim przypadku bardzo ważne
jest, by przyjrzeć się zawartości tego
rachunku i sprawdzić go dokładnie,
by przy kontrolach Finanzamtu mieć
pewność, że mogliśmy podatek VAT
odliczyć.
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
razie jakichkolwiek nieścisłości
des Wochenblattes.
LARES: w rachunkach Diese urząd może Materialien danej sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
faktury nie uznać, a tym samym odliczonego
w niej podatku. Poza tym źle
wystawiony rachunek powoduje, że
właściciel danej firmy ściąga na siebie
kontrolę skarbową, przez co zmuszony
jest płacić zaległe opodatkowanie.
Poniżej przedstawione zostały informacje,
na jakie punkty zwrócić szczególną
uwagę.
Uproszczony rachunek
Forma i zawartość rachunku zależy
od sumy, jakiej żądamy od zleceniobiorcy.
Istnieje rachunek uproszczony
(do sumy 150 euro), który powinien
zawierać takie informacje jak: nazwa
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
błędne informacje.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
gotówką
Należy również zwracać uwagę na sumę
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie znajdującą w jakikolwiek się na rachunku. sposób Kupując zabronione.
Co powoduje brak któregokolwiek z wyżej
urządzenia droższe niż 150 euro bądź
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
zleceniobiorcy, adres, data wystawienia
rachunku, rodzaj świadczonych usług
bądź ilość zakupionych rzeczy i suma
końcowa, a w przypadku zwolnienia od
podatku – odpowiednia notatka na ten
temat. Należy jednak zwrócić uwagę, od
kogo przyjmujemy dany rachunek lub
komu go wystawiamy, ponieważ od tej
zasady istnieją wyjątki. Bardziej skomplikowane
są rachunki wystawiane na
kwoty powyżej 150 euro. Te powinny
zawierać zawsze określone punkty, które
definiuje umowa o podatku obrotowym
(Umsatzsteuergesetz § 14 Abs. 4 UStG).
Według ustawy rachunek taki powinien
zawierać następujące informacje:
– kompletna nazwa przedsiębiorstwa,
adres zleceniobiorcy oraz zlecenio-
wymienionych punktów?
Najkrócej mówiąc – problemy. Jeżeli
przedsiębiorca nie poda dokładnego
czasu realizacji zlecenia, głównie w
przypadku sprzedaży bądź montażu
maszyn lub urządzeń, może się zdarzyć,
że Finanzamt nie uzna odliczonego
podatku materiał VAT, kwestionując służy wyłącznie datę należy do przestrzegać czytania. przy wystawianiu Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
wystawionym bądź przyjętym rachunku, ślonej firmy.
LARES: Niniejszy
realizacji zlecenia z datą wystawienia rachunku wielu ważnych punktów. Opis wykonywanych świadczeń
LARES: Diese Materialien rachunku. sind Kiedy lediglich w rachunkach zum przy-
Lesen bereitgestellt. Jegliche To Vervielfältigung jeden z bardzo ważnych punktów ist strengstens untersagt.
dawcy
– numer podatkowy (Steuernummer)
lub numer identyfikacji VAT
(Umsatzsteuernummer) nadany
przez Bundeszentralamt für Steuern
przedsiębiorstwa, które świadczyło
usługi
– data wystawienia rachunku
– kolejno następujący po sobie numer
LARES: Niniejszy stawiane materiał są rachunki jako służy przedpłata. wyłącznie W czytelności do czytania. rachunku. Papierowe Powielanie rachunki
blakną, a tym samym stają się danej firmy ściągnie na siebie kontrolę wszystkim zaś zachęcają, by
w
nek
jakikolwiek
może spowodować, że
sposób
właściciel
zabronione.
nie baczną uwagę. Przede
tym przypadku ważne jest, by zamieścić
LARES: Diese Materialien informację, sind że lediglich rachunek wystawiony zum Lesen nieczytelne. bereitgestellt. Ważne jest, aby rachunki skarbową, co z kolei może się skończyć zapoznać się gruntownie z
Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
rachunku, by zachować kolejność
rachunków
– zakres świadczonych usług, rodzaj
lub ilość produktów dostarczonych
– okres świadczonych usług bądź okres
dostawy produktów
– suma wynagrodzenia za świadczone
usługi z uwzględnieniem stawek podatkowych
lub zwolnień od podatku
– jeżeli jest podstawa do zwolnień z
Werbung / Reklama
płacenia podatku, to należy zamieścić
notatkę, z której wynika to zwolnienie
– informacja na temat obowiązku przechowywania
dokumentów
– rodzaj płatności – czy opłata ma być
dokonana w formie przelewu czy też
chodzących brak adnotacji z okresem
realizacji świadczeń, powinno się żądać
korekty rachunku. Wystarczy, że
zostanie dopisana informacja, że data
wystawienia rachunku jest zgodna z
datą realizacji zlecenia. Często też wy-
został za usługę jeszcze nie wykonaną.
Zleceniodawca, by zachęcić swojego
zleceniobiorcę do dalszej współpracy,
stosuje dodatkowe rabaty z sumy za
wykonaną usługę. Na rachunku należy
zamieścić sumę z konta lub informację,
Rachunki przychodzące,
jak i wychodzące
należy trzymać
w firmie przez 10 lat.
do nielekceważenia powyższych porad,
w bo jakikolwiek ostrzegają one, na jakie sposób rzeczy zabronione.
LARES: Niniejszy że dla danej materiał usługi zostały służy przydzielone wyłącznie przez do 10 lat. czytania. Okres ten liczy Powielanie się od 31
rabaty w wysokości, która została ustalo-
grudnia roku kalendarzowego, w którym
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Porady: Gdzie się wykąpać?
na. Wystawiając rachunek, oczekujemy
zapłaty za wykonane świadczenia i jeżeli
to możliwe – potrącenia i możliwości
odliczenia sobie podatku. By uniknąć
sytuacji, w której Finanzamt nie uzna
odtrąceń od podatku z powodu błędu na
Typowe błędy popełnione przy
wypisywaniu rachunku
Rachunek musi przede wszystkim
zawierać wszystkie punkty wypisane
powyżej. Często jednak z biegiem
czasu powstają nowe przyczyny nie-
te z końcem roku kopiować, skanować
bądź zapisywać. Dopiero przy kontroli
z Finanzamtu uświadamiamy sobie, że
są one nieczytelne i urząd może ich nie
uznać. Rachunki przychodzące, jak i
wychodzące należy trzymać w firmie
został wystawiony rachunek. W razie
kontroli trzeba być zorientowanym, w
jaki sposób urzędnik może mieć wgląd
w rachunki (czy są one przetrzymywane
w formie czytelnej papierowej, czy
też dostępny jest zapis w komputerze).
inne przedmioty, które chcemy dopisać
do wydatków firmy, powinniśmy dopilnować,
by na tym rachunku znalazła
się nazwa naszej firmy, dokładny adres,
tak żeby w czasie kontroli można było
fakturę tę przyporządkować do okre-
w wystawianej fakturze! Powinniśmy
Nie lekceważ porad
Oczywiście, że źle wystawiony rachu-
koniecznością płacenia zaległego opodatkowania.
Poza tym w razie jakichkolwiek
nieścisłości urząd może danej faktury nie
uznać, a tym samym odliczonego w niej
podatku. Stąd wszystkich zainteresowanych
tym tematem gorąco zachęcam
pamiętać, aby określić rzeczywiście wykonywane
usługi ściśle i szczegółowo.
Jeżeli użyjemy do określenia ogólnych
pojęć, nie precyzując ich, może się zdarzyć,
że stracimy prawo odtrącenia sobie
podatku od takiego rachunku. Należy
więc firmom wystawiającym zwracać
uwagę, żeby precyzyjnie i dokładnie
określały usługi, które wykonywaliśmy.
W przypadku błędnie wystawionego
rachunku stosowane są korekty. Może
je stosować osoba, która wystawiła dany
rachunek. Nie ma obowiązku wystawiania
nowego rachunku, należy jedynie
uzupełnić brakujące dane bądź zmienić
Wystawianie faktur, jak również ich
przyjmowanie wymaga zatem szczególnej
uwagi. Przedsiębiorca powinien
przede wszystkim uważać na wyżej
przedstawione punkty i unikać błędów
popełnianych przy wystawianiu faktur,
bo często dopiero kontrola urzędu
skarbowego (Finanzamtu) sprawia, że
zaczynamy zwracać uwagę na zawartość
rachunków, ponieważ z powodu błędów
nie kwalifikują ich jako rzeczywiste
koszty firmy.
Rubryka jest tworzona przez
Krzysztofa Świerca
oraz firmę Smuda Consulting.
Zachęcamy również do odwiedzenia
strony www.intertax24.com
oraz www.smuda-consulting.com.
15,5 mln zł Świętochłowice
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie
przebudowują
w jakikolwiek
kąpielisko
sposób
Skałka, ma
zabronione.
ono być pierwszym w Polsce, w którym
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Chorzowa czy Bytomia, gdzie można
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie się zrelaksować w jakikolwiek i przyjemnie sposób popływać. zabronione.
Kąpielisko Skałka w Świętochłowicach
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
będzie do tego wyśmienitym miejscem i
ma być jednym z najnowocześniejszych
w Polsce.
Budowa rozpoczęła się w 2013 roku,
ale wtedy wykonawca twierdził, że
otwarcie tego basenu w lipcu 2014 roku
będzie trudne do zrealizowania. Obec-
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie jednak, w jakikolwiek dzięki temu, że sposób grudzień i zabronione.
styczeń były łagodne, bo warunki pogodowe
Vervielfältigung niewiele różniły się od tych, ist jakie strengstens
okolicach nikt nie narzeka.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche 7633
untersagt.
K
osztem
woda będzie oczyszczana w naturalny
sposób i podgrzewana kolektorami
słonecznymi. W tej sytuacji mamy już
odpowiedź na pytanie często zadawane
przez mieszkańców tego miasta, ale i
okolicznych miejscowości, jak choćby
Rys. Andrzej Sznejweis
Eine exakte Buchführung ist für
jeden Unternehmer sehr wichtig.
Vor allem müssen die Rechnungen
ordnungsgemäß und transparent
aufbewahrt werden, um sie bei einer
Kontrolle vorzeigen zu können. Die
Finanzbeamten prüfen nämlich sehr
penibel insbesondere diejenigen Rechnungen,
die man auf die Betriebskosten
angerechnet hat. Und was tun,
wenn eine Rechnung in den Unterlagen
fehlt oder unauffindbar ist? Wie in
solchen Situationen zu verfahren ist,
lesen Sie in der kommenden Ausgabe
należy zwracać szczegól-
informacjami dotyczącymi
uproszczonego rachunku,
oraz informują, co może się
stać, kiedy brak jest któregokolwiek z nich.
Warto też zapoznać się z typowymi błędami
popełnianymi przy wypisywaniu
rachunków. Jednym słowem – zapraszam.
Notował Krzysztof Świerc
W Świętochłowicach
panują w październiku, prace przebiegały
pełną parą i przez to pojawił się optymizm.
Gotowe są już bowiem fundamenty
budynku, a budowa niecki basenowej
jest na ukończeniu. A zatem większość
podstawowych robót ziemnych udało
się już zakończyć i stąd lipcowy termin
zakończenia prac przy budowie kąpieliska
stał się obecnie bardzo realny, co
podkreśla świętochłowicki magistrat.
I oby tak się stało, bo z końcem czerwca
rozpoczynają się w całym kraju wakacje
i dla dzieci i młodzieży może to być
miejsce wyjątkowo często odwiedzane,
bo przecież nie każdy wyjedzie na wczasy
czy obóz. Poza tym także wszyscy pracujący
bez względu na porę roku będą
mieli możliwość korzystać z tego basenu.
Chętnych z pewnością nie zabraknie, bo
Foto: A. Durecka
na nadmiar rozrywek w tym mieście i
Krzysztof Świerc

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
14 LARES: Wochenblatt.pl Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Sport bereitgestellt. Sport Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Handball: Deutschland und Polen kämpfen gegeneinander um WM-Einzug
Ein hartes Los
Das ist ein hartes Los für beide Seiten: Die polnischen Handballer müssen
um die Teilnahme bei der WM 2015 gegen Deutschland ran. Erst vor kurzem
7. – 13. Februar 2014
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie ist ihnen do trotzdem czytania. nicht Powielanie sicher. w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Polen bei der EM das Halfinale Jegliche Vervielfältigung Bernhard Bauer: „Es ist strengstens untersagt.
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie Auslosung do czytania. am Sonntag am Powielanie Rande der w eine jakikolwiek großartige sposób zabronione.
EM im dänischen Herning.
Mannschaft.“
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Das bereitgestellt. wird ein knallhartes Duell. Jegliche Und Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
oder Schweden und sogar Europameister Deutschen Handballbundes (DHB)
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie Frankreich do czytania. wirkungsvoll zu Powielanie widersetzen. Bernhard w jakikolwiek Bauer meinte: „Es sposób ist schade, zabronione.
Außerdem ist Polen unter Michael dass nicht beide Teams in Katar dabei Schuld zuweisen.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Michael Biegler, der deutsche Trainer der polnischen Handball-Nationalmannschaft
od młodszego rywala, to jednak w jego porażkę doznaną w ubiegłym roku Zaksa zbita w Kielcach
LARES: Niniejszy poczynaniach materiał można służy było dostrzec wyłącznie w pojedynku do czytania. o mistrzowski Powielanie pas wersji
WBA z Rosjaninem Aleksandrem konał w minionej serii PlusLigi siat-
Effector w jakikolwiek Kielce nieoczekiwanie sposób po-
zabronione.
ogromne doświadczenie, większe umiejętności
sind techniczne lediglich i zdecydowanie zum Lesen Powietkinem. bereitgestellt. W pierwszej rundzie Jegliche karzy Vervielfältigung Zaksy Kędzierzyn-Koźle ist 3:0, strengstens w
LARES: Diese Materialien untersagt.
Emocje i skandal – Gala w Opolu
W minioną sobotę Gala Wojak Boxing
Night w Opolu zgromadziła ponad
1,5 tys. widzów, którzy byli świadkami
kilku bardzo ciekawych walk, zaskakujących
rozstrzygnięć i... skandalu. A
ten miał miejsce w walce wieczoru, w
którym zmierzyli się prawie 49-letni Oliver
McCall i 33-letni Marcin Rekowski.
Najpierw wyczytano zwycięstwo Polaka
(2-1), choć arbiter ringowy wskazał
na Amerykanina, po chwili werdykt
zmieniono – jako zwycięzcę wskazano
Rekowskiego, by... po kilku minutach
znów zmienić decyzję i ogłosić zwycięstwo
McCalla!
Pomimo zamieszania sprawiedliwości
stało się zadość. W ringu trochę lepiej
prezentował się bowiem McCall, były
mistrz świata federacji WBC, który
LARES: Niniejszy Brytyjczyka materiał Danny’ego służy Williamsa, wyłącznie rehabilitując
się w pewnym stopniu za Bryantem Jenningsem.
Krzysztof Świerc Zaksa daleka jest od szczytowej formy
Square do Garden czytania. walkę z Amerykaninem Powielanie -Koźla. w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
choć był wolniejszy i mniej aktywny
Sporty zimowe: Olimpijscy zwycięzcy nadal w ekipie
LARES: Niniejszy Cztery lata materiał temu służy wyłącznie 2013 i do 2014 czytania. – Natalie Geisenberger. Powielanie Z bobsleista w jakikolwiek sięgnął dotąd po cztery sposób zwycięstwa:
2002 (czwórki); 2006 (dwójki i
zabronione.
W Kanadzie Maria Höfl-Riesch zwyciężyła
sind w superkombinacji lediglich i w zum slalomie. Lesen wątpienia bereitgestellt. najbardziej brakuje Jegliche biatlo-
czwórki); Vervielfältigung 2010 (dwójki). Andrea ist Henkel strengstens
grona gwiazd poprzednich igrzysk bez
LARES: Diese Materialien untersagt.
Początek „Operacji Soczi”
Jeszcze w tym tygodniu (7–23 lutego)
w rosyjskim Soczi nastąpi
stronie asa najwyższego formatu – Erica
Frenzela. W alpejskiej specjalizacji Świata, prezentując formę umożliwiającą Neuner.
W tym sezonie dominuje w Pucharze nowej „Wonder Woman” – Magdaleny
narciarskiej wielkimi nadziejami na wygranie praktycznie każdej konkurencji
– od zjazdu po slalom! Dyspozycja Triumfatorzy na starcie
inauguracja XXII Zimowych Igrzysk złoto pozostają Maria Riesch oraz Felix
Olimpijskich. Niemiecki Olimpijski Neureuther. Z innych dyscyplin nie innej złotej alpejki, mistrzyni giganta W składzie na obecne igrzyska nie zabraknie
innych zwycięzców z sposób pominąć bobsleistów, regularnie z Vancouver Viktorii Rebensburg, po
przeszłości.
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Związek Sportowy (DOSB) postawił
reprezentacji cel minimalny: 30 medali,
tj. liczba równa tej z 2010 roku.
Podczas poprzednich igrzysk, w kanadyjskim
Vancouver, niemiecka
ekipa wywalczyła 2. pozycję (10, 13, 7).
W nadchodzących zmaganiach kompletu
wygranych można oczekiwać za
sprawą saneczkarzy (4 konkurencje),
ubiegających się o najwyższe olimpijskie
trofea. materiał Nie od dziś służy złotą nadzieję wyłącznie je wielką do niewiadomą. czytania. Z pojedynczych Powielanie tutaj w prym jakikolwiek i nie pozostają bez sposób szans w zabronione.
pauzie spowodowanej kontuzją pozosta-
Claudia Pechstein i Kevin Kuske wiodą
LARES: Niniejszy
stanowi para sportowa w łyżwiarstwie obrońców tytułu najwyżej stoją akcje rywalizacji o kolejne medale! Właściciel-
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
sensacją nie będzie również pełny zestaw
zwycięstw ekspertów od kombinacji
norweskiej (3), mających po swojej
większą siłę uderzenia, co potwierdził,
m.in. posyłając jednym z ciosów Rekowskiego
na deski. Dzięki tej wygranej
weteran zawodowych ringów (walczy
na nich od ok. 33 lat) pomścił swojego
syna Elijaha, który w maju 2013 roku
wieczoru sympatycy boksu zawodowego
się nie nudzili, zobaczyli bowiem
kilka bardzo ciekawych potyczek oraz
dwa nokauty. W wadze ciężkiej Andrzej
Wawrzyk pokonał w ten sposób już w
pierwszej rundzie prawie 41-letniego
figurowym – Aljona Savchenko i Robin
Szolkowy. 4-krotnym mistrzom
globu do pełni szczęścia potrzeba jedynie
lauru za olimpijskie zwycięstwo.
W pamięci pozostają także skuteczni
podczas igrzysk biatloniści.
Foto: Kuebi = Armin Kuebelbeck/wikipedia
ist Polen Sechster bei EM geworden. Aber eine haushohe Favoritenrolle
Hätte erreicht, wäre ihnen die Teilnahme
an der Weltmeisterschaft nächstes
Jahr in Katar garantiert. Doch da sie
„nur“ den sechsten Platz schafften,
müssen sie jetzt in einem Playoff-Spiel
die Deutschen besiegen. Das ergab die
besonders delikat, weil der Deutsche
Michael Biegler derzeit Polens Nationaltrainer
ist und die meisten der besten
polnischen Handballer in der deutschen
Bundesliga spielen. Diese gilt aktuell als
die stärkste Handballliga der Welt und
Polen mit viel Selbstvertrauen
Wer ist nun der Favorit der Begegnung?
Experten tippen eher auf Deutschland,
den dreifachen Weltmeister (1938,
1978 und 2007) und Europameister von
2004. Und die Deutschen wollen an
die zwei Mal einen dritten WM-Platz
(1982 und 2009) errangen, zeigen sich
selbstsicher. Zwar blicke Deutschland auf
eine erfolgreichere Handballgeschichte
zurück, doch Polen sei stark genug, um
sich Favoriten wie Kroatien, Russland
Biegler bei der jüngsten EM 2014 zum
Kalejdoskop sportowy
znokautował swojego rywala również
zaledwie 18-letni Niemiec – Vincent
Feigenbutz, który zdemolował niepokonanego
do tego pojedynku na zawodowym
ringu Andrzeja Sołdrę. Była to
jego 11. wygrana w zawodowej karierze
LARES: Niniejszy został przez materiał Rekowskiego służy zdecydowanie wyłącznie (!) i 9. do przez czytania. nokaut! Powielanie AZS w Częstochowa jakikolwiek – Czarni Radom sposób 2-3, zabronione.
pokonany.
Dodajmy, że na opolską galę przybyło AZS Warszawa – Jastrzębski Węgiel 0:3,
LARES: Diese Materialien Także sind w poprzedzających lediglich zum starciach Lesen wiele bereitgestellt. gwiazd, a największe to bez Jegliche wąt-
AZS Vervielfältigung Olsztyn – BBTS Bielsko-Biała ist 3:1. strengstens untersagt.
pienia mistrz świata wagi junior ciężkiej
federacji WBC Krzysztof „Diablo”
Włodarczyk oraz coraz popularniejszy w
Polsce bokser wagi ciężkiej Artur Szpilka,
który zaledwie tydzień wcześniej
toczył w słynnym nowojorskim Medison
saneczkarza Felixa Locha, najmłodszego
indywidualnego króla w kategorii jedynek.
Kobiecy czempion, Tatjana Hüfner,
już nie ma tak pewnej pozycji w
rywalizacji z niezwykle mocną rodzimą
konkurentką – obecną mistrzynią świata
oraz triumfatorką Pucharu Świata z lat
ist schade, dass nicht
beide Teams in Katar
dabei sein können. Die
Polen haben nämlich
sechsten Handballteam des Alten Kontinents
geworden, während Deutschland
sich erst gar nicht qualifizieren konnte.
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie ist dementsprechend do czytania. Schauplatz Powielanie für die „Allein w daraus jakikolwiek schließe ich, dass sposób es eher zabronione.
europäische Handball-Elite.
die Deutschen sind, die sich vor den
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Polen Vervielfältigung fürchten müssen. Unsere ist Natio-
strengstens untersagt.
nalmannschaft ist heute relativ stark und
dürfte da schon zurechtkommen”, glaubt
Bogusław Trojan vom Vorstand des Polnischen
Handballverbandes Polskiego
und Kommissar der PGNiG Superliga,
Polens höchste Handball-Spielklasse.
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie
alte Erfolge
do czytania.
anknüpfen. Doch
Powielanie
die Polen,
deren größten Erfolge bislang ein naltrainer Martin Heuberger weiß die
Auch
w jakikolwiek
der deutsche Handball-Natio-
sposób zabronione.
zweiter Platz bei der WM 2007 war und Stärken der polnischen Nationalmann-
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
schaft zu schätzen. Im Anschluss an die
WM-Playoff-Verlosung sagte er: „Wir
haben ein sehr schwieriges Los gezogen
und haben jetzt zwei äußerst harte Duelle
zu erwarten, ich glaube aber doch
an mein Team.“ Und der Präsident des
sein können. Die Polen haben nämlich
setach 25:23, 25:23 i 27:25! To już 6.
porażka podopiecznych Sebastiana
Świderskiego w bieżącym sezonie.
Pozostałe wyniki minionej serii: Trefl
Gdańsk – Resovia Rzeszów 0:3, Skra
Bełchatów – Transfer Bydgoszcz 3:0,
W tabeli prowadzi Rzeszów, który w 17
meczach zgromadził 42 punkty i lepszą
różnicą setów wyprzedza Bełchatów (18
meczów). Trzecie jest Jastrzębie, które
zgromadziło w 17 meczach 34 oczka, a
zatem o jedno więcej od Kędzierzyna-
ka największej liczby tytułów w historii
zimowych olimpiad wśród niemieckich
sportowców zgromadziła w łyżwiarstwie
szybkim pięć złotych krążków: 1994
(5000 m); 1998 (5000 m); 2002 (3000 i
5000 m); 2006 (bieg drużynowy), natomiast
imponujący prędkością startową
eine großartige Mannschaft und haben
das bei der letzten EM auch bewiesen.“
Für die polnische Nationalmannschaft
spricht auch, dass Krzysztof Lijewski es
bei der jüngsten Europameisterschaft
unter die besten Sieben schaffte, und
Jakub Łucak (Chrobry Glogau) zu einer
Entdeckung des Turniers erklärt wurde.
Ziel der Deutschen: die WM
Vorteil der polnischen Nationalmannschaft
ist das perfekt eingespielte Team.
Was aber, wenn das Team von Michael
Biegler dabei unterliegt? Polnische Fans
würden dann sicherlich, wie immer in
erfolglosen Augenblicken, im Chor anstimmen:
„Polen, es ist nichts passiert!”.
Denn sie lieben wie niemand sonst ihre
Spieler, egal was diese erreichen.
Mit einer Niederlage muss im polnischen
Lager bei allem Optimismus
doch gerechnet werden. Den deutschen
Handballern mangelt es nämlich keineswegs
an Kampfgeist und sie werden sich
ganz bestimmt nicht billig verkaufen.
Außerdem hat sich der Nationalcoach
Martin Heuberger für sein derzeit im
Aufbau befindliches Team ein klares Ziel
gesetzt: Einzug in die WM und Vorstoß
an die Weltspitze.
Eine spannende Frage lautet nun:
Wird der deutsche Trainer Michael
Biegler Polen bei den Duellen mit
Deutschland anführen? Das steht noch
nicht fest, die Entscheidung über den
Nationaltrainer soll nächste Woche bei
einem Treffen mit den Vereinschefs
der PGNiG Superliga gefällt werden.
Sollte Michael Biegler dabei abberufen
werden, wird es ihm wenigstens nicht
das Herz zerreißen. Und auch bei einer
Niederlage wird ihm dann niemand die
Krzysztof Świerc
Foto: K. Świderski
najważniejsze sukcesy olimpijskie w biatlonie
wywalczyła w 2002 roku – złoto
w biegu indywidualnym na 15 km oraz
w kobiecej sztafecie. Z kolei w biegach
narciarskich Evi Sachenbacher-Stehle z
Claudią Nystad dorobiły się dwóch medali
z najcenniejszego kruszcu: w sztafecie
4×5 km – 2002 r. oraz w sprincie drużynowym
– 2010 r. Ostatnim aktywnym
olimpijskim złotkiem pozostaje Stephanie
Beckert, uczestniczka zwycięskiego
wyścigu drużynowego panczenistek podczas
ubiegłej olimpiady. Obecnymi nadziejami
biegów narciarskich w Soczi są
sprinterscy liderzy Pucharu Świata: Josef
Wenzl i Denise Herrmann. Na medale
liczą również przedstawiciele damskich
oraz męskich skoków narciarskich.
Witold Wolak

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Sport bereitgestellt. Sport Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Bundesliga: 19. seria spotkań
Nr. 6/1140 Wochenblatt.pl 15
Aubameyang zbawcą Dortmundu
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Po serii 4 meczów bez zwycięstwa komplet punktów na swoim koncie
zapisała Borussia Dortmund, która w minionej serii spotkań pokonała
w Braunschweig tegorocznego beniaminka rozgrywek – Eintracht – 2-1.
Porażki doznał też drugi Eintracht, ten z Frankfurtu, który został „zbity”
w München przez Bayern 5-0.
Przez większą część meczu w Braunschweig
dominował Dortmund, się w pierwszej
pierwszy też zdobył gola, konkretnie w
31. min, kiedy to po podaniu Lewandowskiego
do siatki miejscowych trafił porażki w minionej
piątce tabeli
Aubameyang. Od tego momentu jednak
w szeregi gości wdarł się chaos, a kolejne
serii doznała tylko
pozostają w strefie spadkowej.
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Diese Materialien Z sind drużyn lediglich plasujących zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
LARES: Niniejszy materiał Borussia M’gladbach, służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
która uległa
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
okazje marnowali Reus i Lewandowski,
co musiało się zemścić na Borussii – i
tak się stało. W 54. min Kessel wykorzystał
niezdecydowanie defensorów gości
i wyrównał. Dortmund z miejsca zerwał
się do natarcia i już 9 min później po
znakomitym zagraniu Reusa ponownie
Aubameyang wyprowadził swój team
na prowadzenie, ale goście znów zaczęli
grać tak jak po zdobyciu pierwszego
gola. Zdekoncentrowani w defensywie,
seryjnie marnowali stuprocentowe
okazje do strzelenia kolejnych bramek.
M.in. Lewandowski nie trafił z 5 m do
pustej bramki, a Mkhitaryan strzelił w
słupek. Tym razem jednak Braunschweig
nie zdołał doprowadzić do remisu,
choć szanse ku temu stworzył, najlepszą
w 91. min, kiedy to strzał głową Bickakcica
wylądował na słupku bramki
Weidenfellera! Tym samym Eintracht
na wygraną z dortmundczykami czeka
od 6.04.1984 roku, kiedy to zwyciężył
5-0. Od tego momentu uległ rywalom
z Westfalii w 5 meczach z rzędu.
tego momentu z każdą kolejną minutą
rosła przewaga Leverkusen, ale zasłużoną
zwycięską bramkę „farmaceuci”
zdobyli dopiero na 6 min przed końcem
potyczki, kiedy to wprowadzony w do
gry w 75. min Derdiyok (za Sona) wykorzystał
dośrodkowanie Sama i sprawił, w 8 minionych kolejkach) i zapisując konta dopisało też mierzące w rozgrywki
LARES: Niniejszy że Bayer materiał 04 przerwał służy serię 3 ligowych wyłącznie na swoim do koncie czytania. 7. z rzędu Powielanie mecz bez Ligi Europy w jakikolwiek 1.FSV Mainz 05, sposób pokonując zabronione.
porażek z rzędu, a Stuttgart uległ w 4. porażki. Mecz jednak dla FCA rozpoczął
się bereitgestellt. źle, bo już w 3. min samobójcze Jegliche 2.BL Vervielfältigung SC Freiburg 2-0. Obie bramki ist dla strengstens
u siebie broniący się przed spadkiem do
LARES: Diese Materialien meczu sind z rzędu lediglich i po raz 6. w 7 zum ostatnich Lesen untersagt.
Wygrane Schalke i Bayeru
Dzięki tej wygranej Dortmund utrzymał
trzecią lokatę w tabeli, ale tuż za
jego plecami czai się lokalny rywal – FC
Schalke 04, które w szlagierze kolejki pokonało
u siebie VfL Wolfsburg 2-1. Lepiej
mecz rozpoczęli „niebiescy”, którzy
już w 9. min objęli prowadzenie, kiedy
to po zagraniu Boatenga Santana głową
umieścił piłkę w siatce „wilków”. Bramka
ta jednak stępiła ofensywne zapędy gospodarzy,
a przyjezdni z każdą kolejną
minutą mieli więcej do powiedzenia. Nie
zmienił tego nawet fakt, że w 50. min
rozgrywający VfL, Caligiuri, ujrzał czerwoną
kartkę, bo kwadrans później po
Rund um den deutschen Fußball
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
„Sky Sports“. „Wir sind an einem Verkauf
Vervielfältigung des Spielers nicht interessiert, ist auch strengstens Fredi Bobič. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche untersagt.
Obraniak an der Weser
Der polnische Nationalspieler Ludovic
Obraniak hat am vergangenen
Freitag einen 2,5-Jahres-Vertrag bei
Werder Bremen unterschrieben. Der
29-jährige Mittelfeldspieler hatte zuletzt
zwei Jahre bei Girondins Bordeaux
verbracht, davor war er beim OSC Lille.
„Ich glaube, ich habe damit einen Schritt
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie dass w der jakikolwiek Trainer Josep Guardiola sposób ihn zabronione.
bei der ausstehenden Bundesligapartie
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche
gegen
Vervielfältigung
VfB Stuttgart in der 60.
ist
Minute
strengstens untersagt.
nach vorn getan, es ist die richtige Entwicklungsrichtung“,
sagte Obraniak auf
der Begrüßungs-Pressekonferenz. „Werder
ist ein wirklich großer Klub und
ich bin 29 Jahre alt und denke, dass für
mich nun eine Zeit für Veränderungen
gekommen ist. Mir gefällt auch das Weserstadion
sehr gut, es ist eine wirklich
schöne Arena. Ich kann mein Debüt
dort gar nicht erwarten.“ Zufrieden gab
sich auch Bremens Trainer Robin Dutt:
„Ludovic hat einen starken linken Fuß
und ich denke, er wird sich als offensiver
Mittelfeldspieler am besten fühlen.
Ich glaube, er wird sich perfekt in unser
Team hineinpassen.“
ganz vehement nein und betonen: Bayern
verkauft w jakikolwiek nicht, Bayern kauft! sposób zabronione.
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
LARES: Niniejszy Der materiał Starfußballer des służy FC Schalke wyłącznie 04 sicher, do dass czytania. Julian bis zum Ende Powielanie der laufenden
Saison oder sogar länger bei uns achtet und wissen daher um sein gro-
ausgeliehen.
Wir haben w jakikolwiek ihn seit längerer sposób Zeit beob-
zabronione.
Julian Draxler wird in dieser Transferperiode
sind laut Sportdirektor lediglich Horst zum Heldt Lesen bleiben bereitgestellt. wird“, sagte Heldt gegenüber Jegliche ßes Vervielfältigung Talent, das auch ideal zu unserem ist strengstens LARES: Diese Materialien untersagt.
Von Belgrad nach Dortmund
Miloš Jojić ist ein neuer Spieler bei
Borussia Dortmund. Der 21-jährige Serbe
stand bislang für Partizan Belgrad auf
dem Platz. Vom deutschen Vizemeister
hat er sich bis zum Ende der Spielzeit
2017/18 verpflichten lassen. Jojić wurde
in der vorherigen Saison zum besten
Spieler der serbischen Liga gekürt. In
Dortmund soll er für den verletzten Jakub
Błaszczykowski einspringen. Seine
Spielposition in Serbien war vor allem
die im zentralen Mittelfeld, aber auch an
w Hannoverze 1-3.
akcji Perisica Arnold wyrównał. Bramka
ta podziałała na miejscowych jak zimny
gola zamienił Boateng i Schalke jest od 4
ligowych meczów bez porażki (w tym 3
zwycięstwa), a „wilki” do 3 przedłużyły
serię bez wygranej (w tym 2 porażki) i w
5 ostatnich meczach z ekipą M. Kellera
uległy po raz 4.
Schalke bardzo się męczył. Goście ze
Stuttgartu lepiej „weszli w mecz” i od
12 min po kapitalnym uderzeniu z 18
m Leitnera prowadzili 1-0. „Aptekarze”
jednak po 10 min otrząsnęli się z letargu
i mocno przycisnęli rywali. Efekt? W 26.
kolejkach, nie wygrywając z Leverkusen
w kolejnym 8. spotkaniu!
den Flügeln kam er gut zurecht. In der
aktuellen Saison erzielte er in 15 Spielen
sieben Tore und acht Vorlagen.
Draxler nicht zu Arsenal
Pod wodzą Berta van Marwijka sytuacja Hamburgera SV stała się dramatyczna.
piątce tabeli porażki w minionej serii
doznała tylko Borussia M’gladbach, która
uległa w Hannoverze 1-3. Optycznie
przez 90 min meczu dominowali goście,
ale defensywa gospodarzy rzadko się
myliła, a przy tym ich kontry okazały
LARES: Niniejszy
Na własnym
materiał
stadionie
służy
2-1 zwyciężył
wyłącznie
się zabójcze
do czytania.
dla Nadreńczyków.
Powielanie
W 57. Jeszcze
w jakikolwiek
efektowniejszą wygraną
sposób
odniosło
TSG Hoffenheim, które rozbiło u
zabronione.
München – Frankfurt 5-0 (2-0)
również wicelider tabeli Bayer Leverkusen,
który jednak podobnie jak z na prowadzenie, a na 8 min przed koń-
siebie Hamburger SV 3-0. Tym samym
min Rudnevs wyprowadził miejscowych
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens Tabela untersagt.
cem meczu na 2-0 podwyższył M. Diouf
(obie bramki wypracował Huszti). 120
sek. później Borussia zdobyła kontaktowego
gola (Mlapa) i wydawało się, że
jest w stanie jeszcze wyrównać. Jednak w
90. min M. Diouf po akcji Schlaudraffa
min błąd przed własnym polem karnym
popełnił materiał Ruediger, służy co wykorzystał wyłącznie drugą do z rzędu czytania. wygraną i przerwanie Powielanie ze Koreańskie w jakikolwiek bom, bom w Mainzsposób zabronione.
dobił gości, zapewniając Hannoverowi
LARES: Niniejszy
Kiessling, doprowadzając do remisu. Od „źrebiętami” serii 3 porażek, a M’glad-
Nie zwalnia tempa niepokonany
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
bach na ligową wygraną czeka już od
4 spotkań.
W takich samych rozmiarach jak
Hannover i także u siebie wygrała rewelacja
rozgrywek – FC Augsburg, pokonując
Werder Bremen (1 wygrana
trafienie Callsena-Brackera sprawiło, że
goście prowadzili 1-0. Nie podcięło to
Polens Nationalspieler Ludovic Obraniak soll bei Werder Bremen kräftig Abhilfe schaffen.
nicht zu Arsenal wechseln. Die Gunners
hatten für den 20-jährigen Mittelfeldspieler
der deutschen Nationalmannschaft
satte 37 Millionen Pfund, rund
45 Millionen Euro, angeboten. „Ich bin
Foto: Roger Goraczniak/wikipedia
Foto: Knurflendans/wikipedia
LARES: Niniejszy prysznic, materiał z miejsca przystąpili służy wyłącznie do ofensywy
i na 9 min przed końcem meczu M’gladbach w odwrocie
jednak skrzydeł zdecydowanie lepszym Dokumentacja kolejki
do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Diese Materialien zagranie sind Neustaedtera lediglich na zwycięskiego zum Lesen Z drużyn bereitgestellt. plasujących się w pierwszej Jegliche gospodarzom, Vervielfältigung który 8 min później ist wy-
Braunschweig – Dortmund 1-2 (0-1)
strengstens untersagt.
równali (Werner), 4 min po przerwie
objęli prowadzenie (Altintop), a w 55.
min postawili kropkę nad i (Hahn). O
przewadze Augsburga świadczy m.in.
61% posiadania piłki i przewaga w strzałach
na bramkę 20-4!
HSV, jedyna drużyna w Niemczech, która
od chwili powstania Bundesligi (50
lat) nigdy z niej nie spadła, przegrało
5. mecz z rzędu, na ligowe zwycięstwo
czeka od 7 spotkań i znalazło się w strefie
spadkowej!
w Bundeslidze od 43 spotkań Bayern
München, który bez jakichkolwiek problemów
wygrał u siebie z walczącym o
pozostanie w tej klasie rozgrywkowej
Eintrachtem Frankfurt 5-0!
Zasłużony komplet oczek do swojego
wenn wir es in einer fernen Zukunft
nicht ausschließen.“
Kroos vor Wechsel?
Bayern Münchens Spielmacher Toni
Kroos konnte sich nicht damit abfinden,
vom Platz genommen hatte. Er verweigerte
ihm deshalb den Händedruck und
verschwand schnell in die Umkleide.
Bedeutet dies sein Ende in der bayerischen
Hauptstadt? Schon möglich, denn
Guardiola ist auch dafür berühmt, dass
er solche Verhaltensweisen nicht duldet.
Wegen
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek
ähnlichen Gebarens
sposób
hatte er
zabronione.
noch als Trainer des FC Barcelona Zla-
dabei einen Treffer.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
tan Ibrahimovic aus dem Verein hinausgeworfen.
Genau darauf hofft der Coach
von Manchester United Davis Moyes
und hat bereits mit Kroos’ Spielervermittler
gesprochen. Die Vereinsoberen
des Deutschen Meisters sagen jedoch
Carlos Gruezo in Stuttgart
Der 18-jährige Ecuadorianer Carlos
Gruezo ist vom Barcelona SC Guayaquil
zum VfB Stuttgart gewechselt. Das hat
die Schwaben rund 1,46 Millionen Euro
gekostet. „Wir sind begeistert, Carlos
Gruezo nun unter Vertrag zu haben.
ekipy z Palatynatu zdobyli Koreańczycy
– Park w 24. min i Koo w 86., gwarantując
swojemu teamowi 3. kolejne
zwycięstwo i przedłużenie do 5 serii bez
porażki. Badeńczycy z kolei na wygraną
z 1.FSV czekają już od 8 pojedynków i
A ucieka z niej 1.FC Nürnberg. Franki
nie przegrały bowiem 5. meczu z rzędu,
a przy tym w inauguracji rundy jesiennej
wygrały 4-0 z Hoffenheim, zaś w
minionej serii zwyciężyły zasłużenie 3-1
w Berlinie! Tamtejsza Hertha nie potrafi
zatem wygrać z 1.FCN od 8 spotkań (w
tym 7 porażek), a ostatni raz pokonała
(1-0) ekipę z Bawarii 10.05.2008 r. W
tej sytuacji derby Bawarii, jakie czekają
nas w najbliższej serii spotkań, pomiędzy
Nürnberg i Bayernem München
zapowiadają się szczególnie pasjonująco
– oba teamy przewodzą bowiem tabeli
rundy rewanżowej.
Krzysztof Świerc
Schalke 04 – Wolfsburg 2-1 (1-0)
Leverkusen – Stuttgart 2-1 (1-1)
Hoffenheim – Hamburg 3-0 (2-0)
Mainz 05 – Freiburg 2-0 (1-0)
Augsburg – Bremen 3-1 (1-1)
Hannover – M’gladbach 3-1 (0-0)
Hertha – Nürnberg 1-3 (1-1)
1. München..............19.........53.......... 51-9
2. Leverkusen...........19.........40........ 36-20
3. Dortmund............19.........36........ 42-23
4. Schalke 04............19.........34........ 37-29
5. M’gladbach..........19.........33........ 36-24
6. Wolfsburg............19.........30........ 30-24
7. Mainz 05..............19.........30........ 29-32
8. Berlin...................19.........28........ 28-24
9. Augsburg.............19.........28........ 26-28
10. Hannover.............19.........24........ 29-33
11. Hoffenheim..........19.........21........ 39-42
12. Bremen................19.........20........ 23-40
13. Stuttgart..............19.........19........ 32-37
14. Frankfurt..............19.........18........ 21-34
15. Nürnberg.............19.........17........ 24-34
16. Freiburg...............19.........17........ 19-35
17. Hamburg..............19.........16........ 33-44
18. Braunschweig......19.........12........ 11-34
Verein passt“, sagte VfB-Sportdirektor
Luuk de Jong nach Newcastle
Der Newcastle United F.C. hat sich
von Borussia Mönchengladbach den
niederländischen Nationalstürmer Luuk
de Jong geholt. Finanzielle Details wurden
bislang nicht bekanntgegeben. Der
Niederländer hatte bei seinem Wechsel
von Twente Enschede zur Borussia im
Sommer 2012 rund 15 Millionen Euro
gekostet – eine Rekordsumme für den
Verein aus Mönchengladbach. In der
Bundesliga konnte er jedoch nicht für
Furore sorgen und saß zuletzt hauptsächlich
auf der Ersatzbank. De Jong
hat seit 2011 sieben Länderspiele für
die Niederlande absolviert und erzielte
Kommen und Gehen
Der 17-jährige Stürmer des Drittligisten
MSV Duisburg Joseph Boyamba
hat einen 3-Jahres-Vertrag beim FC
Schalke 04 unterschrieben. „Es ist ein
großer Verlust für uns, aber in einem
Verein wie Schalke wird der Spieler sein
Können sicherlich steigern, was wir
ihm auch aufrichtig wünschen“, sagte
MSV-Vereinspräsident Ivo Grlić. Für
1,2 Millionen Pfund, umgerechnet 1,46
Millionen Euro, wurde unterdessen der
29-jährige Spielmacher der dänischen
Nationalmannschaft (44 Länderspiele),
William Kvist, bis zum Ende dieser
Saison vom VfB Stuttgart an Fulham
Krzysztof Świerc

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
16 LARES: Wochenblatt.pl Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Allerlei bereitgestellt. Różności Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Konkurs: Zakończyła się XI edycja konkursu z Bundesligą
Hat trick mistrza
Z końcem rundy jesiennej bieżącego
sezonu piłkarskiej ekstraklasy
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens Heilung untersagt.
Niemiec zakończyła się XI edycja
Konkursu z Bundesligą. Tytuł mistrzowski
trzeci raz z rzędu wywalczył
Marcin Segiet z Prószkowa.
tego konkursu hat tricka – to wielka
rzecz! Chcę także podziękować wszystkim,
którzy mnie podczas trwania konkursu
wspierali.
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie Georg w Smuda jakikolwiek – sponsor, właściciel sposób firmy zabronione.
Smuda Consulting: – Uważam, że to nie die die gefährliche Erscheinung
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche grający Vervielfältigung otrzymali najcenniejszą nagrodę, ist strengstens untersagt.
Dzięki temu nowy-stary mistrz jest
już bardzo bliski zrównania się
osiągnięciami z legendą tego konkursu
– Gothardem Sochorem z Chróścic,
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie i uświadomić w jakikolwiek sobie, że też się sposób trochę do zabronione.
tego przyczyniłem.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
który dotychczas triumfował 4-krotnie
(3 razy był drugi i 2-krotnie trzeci), a i
tym razem był bliski zwycięstwa. Finiszował
bowiem na trzecim miejscu ex
aequo z Januszem Kutem z Bytomia.
Z kolei tytuł wicemistrza powędrował
do Głogówka, konkretnie do Rajnarda
Kupczyka.
Cenne, praktyczne, trafione
Dzięki firmie Smuda Consulting, która
po raz trzeci z rzędu była sponsorem
strategicznym Konkursu z Bundesligą,
nagrody były nie tylko cenne i praktyczne,
ale i trafione, co podkreślali na-
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie grodzeni. w jakikolwiek Zwycięzca – Marcin sposób Segiet Homosexualität anbietet.
zabronione.
– otrzymał tablet Samsung GALAXY
Od lewej stoją: sponsorujący Konkurs z Bundesligą Georg Smuda (Smuda Consulting Sp. z o.o.) i Piotr Wietrzykowski
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche (Tab3 Vervielfältigung 255,8 mm). Druga lokata ist nagro-
(Smuda Consulting-Intertax24) oraz Rajnard Kupczyk, Marcin Segiet, Gothard Sochor oraz przewodniczący TSKN na
strengstens untersagt.
Zdaniem triumfatorów
Marcin Segiet: – Mój sukces w minionej
edycji wynika z tego, że każdy
z moich konkurentów popełniał błędy
przy typowaniu wyników meczów, które
moim zdaniem były do trafienia. Ja
na szczęście przy takich wynikach nie
myliłem się, „miałem nosa”. A jaki jest
mój patent na wygrywanie? Ja i mój brat!
Czyli dwie głowy, które znają się trochę
LARES: Niniejszy
a jednocześnie
materiał
pragnę
służy
podziękować
wyłącznie
forma
do
rywalizacji
czytania.
oraz niemiecki
Powielanie
futbol Dortmund
w jakikolwiek
oraz po butelce niemieckiego
sposób zabronione.
sponsorowi Konkursu za fantastyczną to moja pasja.
wina. A te dla zwycięzców wybrał jeden
z największych ekspertów w Polsce,
nagrodę i za to, że tak pysznie mogliśmy Janusz Kut: – Przez sporą część konkursu
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
na futbolu i mają piłkarskie wyczucie,
nabywane od najmłodszych lat. Stąd
wiemy, w którym momencie, w którą
stronę szala może się obrócić i gdzie
może dojść do jakiejś niespodzianki.
Rajnard Kupczyk: – Po raz trzeci wziąłem
udział w tym konkursie i ku mojej
ogromnej uciesze pierwszy raz znalazłem
się na podium! A zatem w myśl zasady:
do trzech razy sztuka. Ba, zameldowałem
się na drugiej lokacie, a gdyby nie
kilka potknięć, których – oceniając z
Pinnwand
QQTrennung der Woche: Nach 18 Monaten
hat sich Supermodel LARES: Heidi Klum Niniejszy von spieler materiał Christoph Maria Herbst służy hat wyłącznie aus seiner Günther do Jauch czytania. hat eine Million Powielanie Euro zur Sa-
Hunziker w wird jakikolwiek eine Babypause einlegen. sposób zabronione.
QQAls Messdiener begonnen: Schau-
QQJauch hilft: Der Fernsehmoderator QQMichelle tritt kürzer: Michelle auf positiv gesinnte Medien.
ihrem Freund Martin Kristen getrennt. „Mar-
Zeit als Messdiener einiges für seine berufliche
Karriere sind mitgenommen. lediglich „Der zum katholische Lesen bereitgestellt. Jegliche Entertainerin. Vervielfältigung „Ich mache eine Pause ist vom strengstens
nierung der Neptungrotte im Potsdamer „Ich will Fulltime-Mutter sein“, sagte die TV-
LARES: Diese Materialien untersagt.
7. – 13. Februar 2014
tin stand Heidi bei, als sie eine schwere Zeit
durchmachte und dafür wird sie ihm immer
dankbar sein. Im Leben geht es um Timing.
Er hat sie unterstützt und sie waren füreinander
da. Aber jetzt ziehen sie weiter und
gehen getrennte Wege“, verriet ein Insider
gegenüber „People“. Vor knapp zwei Jahren
beendete Heidi die Beziehung zu ihrem Ex-
Ehemann Seal (50). Kurz danach wurden das
Supermodel und ihr Bodyguard ein Paar.
Q Pocher wird DJ: Oliver Pocher tourt als
Zdzieszowice: tel. 77 484 41 76
LARES: Niniejszy Sorvino materiał und die Schauspielerin służy Gina wyłącznie Lollobrigida
zum Ball geführt.
wahnsinnige Rampensau“, sagt sie.
den.
adur
sei einfach do die czytania. Unterhaltung. „Ich Powielanie bin eine Wachsfigur w jakikolwiek aber nach Fotos modelliert sposób wor-
zabronione.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
WOCHENBLATT.pl
Impressum / Stopka redakcyjna
Die Herausgabe der Zeitung ist dank finanzieller Förderung
des Ministeriums für Verwaltung und Digitalisierung sowie
des Auswärtigen Amts mittels des Instituts für Auslandsbeziehungen möglich.
Nakład/Auflage: 5850
Szymczyk. Verlagssekretariat: Gabriela Mokrzycka, sw@wochenblatt. Szymczyk. Sekretariat wydawnictwa: Gabriela Mokrzycka, sw@wochenblatt.pl.
Sprzedaż, marketing: Agnieszka Szotka, a.szotka@wochenblatt.pl.
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie
Kontakt:
w
Biuro redakcji/Redaktionsbüro:
jakikolwiek
tel./faks +48
sposób
77 45 46 556
zabronione.
pl. Vertrieb, Marketing: Agnieszka Szotka, a.szotka@wochenblatt.pl.
Prenumerata/Abonnement: redakcja/Redaktion, Poczta Polska SA,
Homepage: www.wochenblatt.pl, Onlineredakteur: Juliane Preiß
Strona internetowa: www.wochenblatt.pl, redaktor: Juliane Preiß Ruch SA, www.prenumerata.ruch.com.pl; tel. 22 693 70 00
zwracamy. Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeń.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Zrealizowano dzięki dotacji Ministra Administracji i Cyfryzacji
i (za pośrednictwem Instytutu Stosunków Kulturalnych z Zagranicą)
Ministerstwa Spraw Zagranicznych Republiki Federalnej Niemiec.
Śląsku Opolskim Norbert Rasch.
perspektywy czasu – nie powinienem był
popełnić, to być może mógłbym ostrzej
powalczyć z mistrzem. Nie rozpaczam
jednak, cieszę się z tego, co osiągnąłem,
się przez tyle miesięcy bawić!
Gothard Sochor: – Biorąc pod uwagę moje
wcześniejsze osiągnięcia, brązowy medal
w XI edycji konkursu z Bundesligą nie
do końca mnie satysfakcjonuje. Tym razem
jednak muszę uczciwie stwierdzić,
Redaktionsanschrift: ul. Powstańców Śl. 25, 45-086 Opole, E-Mail: sw@
wochenblatt.pl. Chefredakteur: Till Scholtz-Knobloch, Redaktion: Anna
Durecka: „UNIversum“, „Schlesien“, „Allerlei“; Krzysztof Świerc: „Sport“,
„Wirtschaft“; Juliane Preiß (ifa-Redakteurin): „Aus den Regionen“; Klaudia
Kandzia: „Kirche und Gesellschaft”, „UNIversum”. Übersetzung: Andrzej
Szypulski, Andżelika Dobrzańska. Korrektur: Manfred Prediger, Krzysztof
Foto: Jerzy Stemplewski
zatem najwyżej punktowanych. Nie zrażam
się jednak tym faktem i zapewniam,
że jeśli tylko ten konkurs nadal będzie
organizowany, będę w nim uczestniczył,
bo chcę odzyskać tytuł mistrza. Taka
przewodziłem stawce i wydawało się, że
jestem w stanie powalczyć o wygraną,
ale... Wystarczyła jedna poważniejsza
pomyłka, by pożegnać się z marzeniami
o końcowym triumfie. Pomimo tego
jestem bardzo zadowolony ze zdobycia
że od początku nie szło mi najlepiej, trzeciego miejsca, bo wywalczyłem je, – Smuda Consulting Sp. z o.o. – oraz
LARES: Niniejszy bo aż czterokrotnie materiał nie służy zdołałem wyłącznie trafić rywalizując do czytania. z prawdziwymi Powielanie specami! przewodniczący w jakikolwiek TSKN na Śląsku sposób Op. zabronione.
wyników dwóch pierwszych spotkań, a Korzystając z okazji, pragnę pogratu-
Norbert Rasch.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
lować zwycięzcy pierwszego w historii
Adres redakcji: ul. Powstańców Śląskich 25, 45-086 Opole, e-mail:
sw@wochenblatt.pl. Redaktor naczelny: Till Scholtz-Knobloch. Redakcja:
Anna Durecka – „UNIversum”, „Śląsk”, „Różności”; Krzysztof Świerc – „Sport”,
„Gospodarka”; Juliane Preiß (dziennikarka z ramienia IfA) – „Z regionów”;
Klaudia Kandzia – „Kościół i społeczeństwo”, „UNIversum”. Tłumaczenia:
Andrzej Szypulski, Andżelika Dobrzańska. Korekta: Manfred Prediger, Krzysztof
lecz sponsor, który znów miał okazję
się przekonać, jak dużą frajdę sprawia
uczestnikom Konkurs z Bundesligą.
To coś fantastycznego – zobaczyć tyle
szczęścia, spontaniczności i zaangażowania
ze strony uczestników tej zabawy
dzona została limitowaną wersją serwisu
do kawy marki Tchibo (z perełkami Swarovskiego)
z kompletem porcelanowych
filiżanek i sporym zapasem kawy. Z kolei
zdobywcy trzeciej lokaty otrzymali specjalne
fotele w kształcie piłki Borussii
prezes i właściciel sieci sklepów „6 win”
(również w Opolu, na Ozimskiej 53)
Piotr Pabiański.
Uroczystego wręczenia nagród dokonali:
Piotr Wietrzykowski – Smuda
Consulting-Intertax24, Georg Smuda
Wydawca/Herausgeber: Zespół Producencki „Pro Futura“ Sp. z o.o.,
ul. Powstańców Śl. 25, 45-086 Opole. Nr indeksu 368202.
Skład komputerowy/Satz: LARES – Mateus Joschko
Krzysztof Świerc
Druk/Druck: Polskapresse Sp. z o.o., Oddział Prasa Wrocławska
In Polen sorgt seit Monaten das
teuflische Gender für Angst und
Schrecken unter der Bevölkerung.
Sejmabgeordnete Beata Kempa,
Solidarisches Polen, hat sogar eine
spezielle Kommission berufen lassen,
untersuchen und bekämpfen soll.
Zum Fremdschämen sind aber nicht
nur polnische Politiker. Auch einige
Hamburger CDU-Mitglieder leisteten
sich auch eine mittelschwere Panne.
So peinlich wie Kempa sind diese
vielleicht noch nicht, dieses Ziel bleibt
wohl unerreichbar. Nichts desto trotz:
Die betreffenden Hamburger sitzen
im Kuratorium des gemeinnützigen
Vereins „Gesellschaft für Lebensorientierung“
(LEO), der unter anderem
Seminare für die „Heilung“ von der
Pfarrer Bernhard Ritter, ehemaliger
Landtagsabgeordneter der CDU
in Sachsen-Anhalt, behauptet in dem
Seminar „Schritte zur Freiheit aus
zwanghaften Gefühlen“, die Strukturen
psychischer Erkrankungen seien
sehr ähnlich, egal ob Depression oder
Homosexualität. Mit dem Angebot
zur Umerziehung Schwuler und Lesben
beschäftigte sich letzte Woche sogar
der Landtag in Sachsen-Anhalt.
Seminarleiter Bernhard Ritter fühlt
sich von den Medien falsch verstanden.
Von Heilung habe er angeblich
nie gesprochen, nur von „Änderung“
und das ist schließlich nicht dasselbe.
Sollten die „falschen“ Vorwürfe
Pfarrer Ritter seinen Job kosten,
habe ich einen Vorschlag für ihn:
Umzug nach Polen. Hier würde er
nicht nur auf Verständnis seitens
vieler Politiker stoßen, sondern auch
Werbung / Reklama
Anna Durecka
Zakład
Pogrzebowy
Q
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie
QQRampensau: Moderatorin Barbara
Schöneberger do czytania. ist genervt, dass sie Powielanie immer wieder
auf ihre Figur oder ihre Frisur reduziert
w jakikolwiek sposób zabronione. przewozy
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens zagraniczne untersagt. zwłok
wird. „Ständig werde ich mit militärischen
z całej Europy
tel. 602 376 845
DJ durch die Clubs. Er präsentiert dort auch
seine neue Single „This is EDM”, die am 24.
Januar erschien. Die Tour mit acht Stationen
startete am Freitag im Berliner Club „The
Pearl”. Der Techno-Track über die „Electronic
Dance Music” (EDM), den Pocher zusammen
mit Clyde Trevor aufgenommen hat, ist nicht
sein erster musikalischer Ausflug. 2006 hatte
es sein WM-Song „Schwarz und Weiß” in die
deutschen Single-Charts geschafft.
Foto: Bob Bekian/Wikipedia
Gottesdienst ist ja eine inszenierte Show: Ich
war Weihrauchschwenker – im TV und Theater
wird viel mit der Nebelmaschine hantiert. Die
Glocke, die man bei der Wandlung läutet,
erinnert an das Donnerblech im Theater. Man
Opernball. Außerdem wird Lugner am 27.
Februar von Miss World 2011, Ivian Sarcos aus
Venezuela, begleitet. Im Vorjahr hatte der
Unternehmer die Oscar-Preisträgerin Mira
Foto: Toglenn/Wikipedia
onen Euro geschätzt. Jauch, der in Potsdam
lebt, hatte schon einen größeren Betrag zum
Wiederaufbau des Stadtschlosses beigesteuert.
Attributen bedacht: Sexbombe, Stimmungskanone,
Allzweckwaffe, Atombusen. Mich
langweilt das“, sagte die 39-Jährige. Sie sei
felsenfest davon überzeugt, dass ihr Erfolg
nicht aus ihrem Körper resultiere. Ihr Metier
Foto: www.jamioo.com
italienischen Fernsehen und nur ein paar Auftritte
im deutschen Fernsehen, die mich ein
paar Tage im Monat kosten.“ Am Sonnabend
präsentierte die gebürtige Schweizerin die
Goldene Kamera im ZDF, außerdem plane
Für meine Oma
suche ich ab sofort eine
verkleidet sich. Also, da habe ich viel für meinen
Beruf
sie noch ein weiteres Projekt mit dem Sender
und
LARES: Niniejszy materiał
gelernt.” Auch
służy
Fernsehkoch
wyłącznie
Alfred
do czytania. Powielanie w
dann
jakikolwiek
soll für eine Weile Schluss
sposób
mit
zabronione.
24-Stunden-Pflegekraft,
LARES: Diese Materialien
Biolek
sind
sowie die
lediglich
Entertainer Harald
zum
Schmidt
Lesen bereitgestellt. Jegliche
Auftritten
Vervielfältigung
sein.
ist strengstens welche untersagt. mit ihr
und Thomas Gottschalk seien Ministranten
gewesen, so der Schauspieler.
QQJolie in Hamburg: Angelina Jolie ist
im Haus wohnt.
ab Donnerstag der neue Star des Panoptikums
QQKim beim Opernball: Reality-TV-Star
in Hamburg-St. Pauli. In einem hochgeschlos-
Festanstellung
Kim Kardashian ist der diesjährige Gast des Schlosspark Sanssouci gespendet. Dank dieses
Geldes und anderen Zuwendungen solle
in Deutschland.
Unternehmers Richard Lugner beim Wiener
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie das durch do Wetter czytania. und Vandalismus Powielanie schwer w jakikolwiek sposób zabronione.
Tel.: +49/8651/7167815
geschädigte Bauwerk bis 2018 in neuem Glanz
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen erstrahlen. bereitgestellt. Die Kosten werden auf 3,5 Jegliche Milli-
Vervielfältigung ist strengstens E-Mail: hanns@gmx.org
untersagt.
senen schwarzen Kleid mit Schlitz wird die
Wachsfigur des Hollywoodstars nach einem
Dreivierteljahr Arbeit nun der Öffentlichkeit
präsentiert. Obwohl die echte Jolie im letzten
Jahr sogar Deutschland besuchte, sei die
Foto: http://www.madametussauds.com/
Gogolin: tel. 77 466 62 60
Krapkowice - Otmęt: tel. 77 446 60 66
www.konefal.pl ISO 9001
Konto bankowe: Bank Zachodni WBK SA II O/Opole, 30 1090 2242 0000
0005 7800 0577
Bankverbindung: Bank Zachodni WBK SA II O/Opole, IBAN: PL30 1090
2242 0000 0005 7800 0577 SWIFT Code WBKPPLPP.
Unverlangt eingesandte Manuskripte werden nicht zurückgesandt. Die
Redaktion behält sich vor, Zuschriften und Leserbriefe sinngemäß zu kürzen.
Die Redaktion haftet nicht für den Inhalt der Anzeigen. / Zastrzegamy sobie
prawo skracania nadesłanych tekstów; materiałów nie zamówionych nie
7885
7875