Posen – Geschichte, Architektur und ... - Business Location Center

Posen – Geschichte, Architektur und Stadtentwicklung Poznań – historia, architektura i rozwój miasta 

40 41 

Der Name der Stadt Poznań geht der 

Sage nach auf eine Begegnung der 

legendären slawischen Vorfahren Lech, 

Czech und Rus zurück, die sich in der 

Region nach langer Trennung wieder 

begegneten.„Poznanie“ heißt auf polnisch 

„wieder erkennen“, auch „kennen 

lernen“. 

In Posen entstanden nicht nur das 

erste Bistum und die erste Domkirche 

Polens, hier wurde auch der Grundstein 

für die polnische Eigenstaatlichkeit 

gelegt. Die Anfänge Posens reichen 

bis ins 8./9. Jahrhundert zurück. 

Binnen 100 Jahren entwickelt sich die 

kleine Wehrsiedlung am Flussübergang 

der Warthe zur mächtigen 

Festung der Westpolanen. 966 lässt 

sich Fürst Mieszko I. hier taufen. 

Die günstige Lage Posens an der Kreuzung 

wichtiger Handelswege trägt 

wesentlich zum wirtschaftlichen 

Aufschwung bei. 1253 erhält Posen 

das Magdeburger Stadtrecht. 

Der älteste Teil der Stadt ist die 

Dominsel mit dem gotischen Dom 

St. Petrus und Paulus, der Kirche der 

Heiligen Jungfrau Maria und dem 

Psalmenhaus. Das Posener Rathaus auf 

dem mittelalterlichen Marktplatz, erbaut 

von dem italienischen Architekten 

Giovanni Battista di Quadro, ist eines 

der schönsten Renaissance-Gebäude 

Mitteleuropas. Neben dem Rathaus 

stehen die Krämerhäuser mit ihren 

charakteristischen Laubengängen. 

Katedra w Poznaniu | Dom von Posen 

Bürgerhäuser aus verschiedenen 

Epochen umgeben den Altmarkt, darunter 

das Palais der Familie Dzialynskich 

(1808) mit dem „Roten Saal“, in 

dem bis heute Veranstaltungen in der 

Tradition der literarischen Salons stattfinden. 

Die St.-Stanislaus-Pfarrkirche, 

eine dreischiffige Basilika mit Querhaus, 

gilt als Juwel des polnischen 

Barocks. 

Im 16. Jahrhundert wird Posen zu 

einer wichtigen Handelsstadt in Polen. 

Der Wohlstand der Bürger fördert 

dabei nicht nur die architektonische 

Entwicklung der Stadt, sondern macht 

Posen auch zu einem wissenschaftlichen 

und kulturellen Zentrum: 

1511 wird die erste Hochschule Posens, 

die Lubranski-Akademie gegründet, 

1573 das renommierte Jesuiten-Kolleg. 

Großbrände, der Dreißigjährige Krieg, 

aber vor allem die Änderung des 

Verlaufs der Haupthandelsrouten im 

17. und frühen 18. Jahrhundert haben 

verheerende Folgen: Um den fortschreitenden 

Bevölkerungsrückgang 

zu stoppen, werden Bauern aus dem 

Raum Bamberg – im Volksmund 

„Bambrzy“ genannt – in der Stadt und 

der Umgebung angesiedelt. Zum Erbe 

der Bamberger gehören unter anderem 

die typischen Bauernhöfe und die 

Betstöcke. Seit 1915 erinnert die 

Brunnenfigur „Bamberka“ auf dem 

Posener Altmarkt an die Siedler. 

Nazwa miasta Poznań wywodzi się, 

jak głosi legenda, od spotkania 

trzech przodków słowiańskich Lecha, 

Czecha i Rusa, którzy po długiej 

rozłace spotkali (poznali) się w tych 

okolicach. 

W Poznaniu powstało nie tylko 

pierwsze biskupstwo i pierwszy kościół 

katedralny w Polsce, lecz narodziły 

się tutaj również zręby samodzielnej 

państwowości polskiej. Początki 

Poznania sięgają VIII i IX 

wieku. W ciągu stu lat ta niewielka 

osada obronna nad Wartą przemieniła 

się w potężne, chronione 

umocnieniami grodzisko, zamieszkałe 

przez zachodnich Polan. Książę 

Mieszko I tu właśnie kazał się ochrzcić 

w 966 r. Korzystne położenie 

Poznania na skrzyżowaniu ważnych 

szlaków handlowych istotnie przyczyniło 

się do jego rozwoju gospodarczego. 

W 1253 r. Poznaniowi nadano 

prawa miejskie na prawie magdeburskim. 

Najstarszą częścią miasta jest 

Ostrów Tumski z gotycką katedrą 

św. Piotra i Pawła, kościołem Najśw. 

Marii Panny i Psałterią. Ratusz 

poznański na średniowiecznym 

rynku, zbudowany przez włoskiego 

architekta Giovanniego Battista di 

Quadro, jest jedną z najpiękniejszych 

budowli renesansowych w Europie 

Środkowej. Obok ratusza wznoszą 

się kamienice kupieckie z charakterystycznymi 

podcieniami. Stary Rynek 

otaczają zaś kamienice mieszczańskie 

z różnych epok. Jest wśród nich 

m.in. pałac rodziny Działyńskich 

(1808 r.), w którego „Czerwonej sali“ 

do dziś odbywają się imprezy nawiązujące 

do tradycji salonów literackich. 

Kościół farny św. Stanisława, 

będący trójnawową bazyliką z budynkiem 

poprzecznym, uważany jest za 

perłę polskiego baroku. 

W XVI wieku Poznań staje się 

ważnym miastem handlowym 

w Polsce. Zamożność jego mieszkańców 

sprzyja nie tylko rozwojowi architektonicznemu, 

lecz czyni Poznań 

również ośrodkiem życia naukowego 

i kulturalnego. W 1511 r. założona 

zostaje pierwsza wyższa uczelnia 

Poznania – Akademia Lubrańskiego, 

w 1573 r. powstaje renomowane 

Kolegium Jezuickie. Wybuchające 

w późniejszym czasie wielkie pożary, 

wojna trzydziestoletnia, a przede 

wszystkim zmiana przebiegu ważnych 

szlaków handlowych w XVII 

i XVIII stuleciu mają dla miasta zgubne 

skutki. Chcąc zahamować 

postępujący spadek liczby ludności, 

w mieście i jego okolicach osiedlani 

są rolnicy sprowadzeni z okolic 

Bambergu, odtąd popularnie nazywani 

„Bambrami“. Do ich spuścizny 

należą typowe gospodarstwa rolne 

oraz krzyże modlitewne (Betstock), 

jak również słynna figura „Bamberki“ 

z 1915 r. przy fonntanie na Starym 

Rynku. 

„Stary Browar“


42 43 

Nach der zweiten Polnischen Teilung 

1793 werden Großpolen und die Stadt 

Posen durch Preußen besetzt. 

Die Besiedlungspolitik Anfang des 

19. Jahrhunderts zielt darauf ab, den 

Anteil der deutschen Bevölkerung zu 

erhöhen. Im Gegenzug gründen die 

polnischen Einwohner wirtschaftliche, 

soziale, religiöse und kulturelle Vereine 

und bewahren auf diese Weise ihre 

nationale Identität. Wichtige Orte des 

Widerstands aus dieser Zeit sind die 

Raczynski-Bibliothek, das Hotel Bazar, 

das Polnische Theater oder das 

Dzialynski-Palais. Nach dem gescheiterten 

polnischen Aufstand von 1848 

wird die Region in „Provinz Posen“ 

umbenannt, die 1871 Provinz des 

Deutschen Reiches wird. 

Wirtschaftlich entwickelt sich Posen 

ab Mitte des 19. Jahrhunderts zu 

einem Zentrum der Nahrungsmittel-, 

Metall- und Maschinenindustrie. Einen 

erneuten Aufschwung bringen die 

Eröffnung der Eisenbahnlinien Posen– 

Stettin 1848 mit der weiteren Anbindung 

nach Berlin und Breslau–Posen 

1856, die Einführung der elektrischen 

Pegaz na Teatrze Wielkim | Pegasus auf der Oper 

Straßenbahn sowie neue Gas-, Wasserund 

Elektrizitätswerke. 

Der Erste Weltkrieg lässt Posen auf 

die Befreiung vom Deutschen Reich 

hoffen: Nach dem Aufstand im Dezember 

1918 gehört Posen wieder zu 

Polen. 1919 wird die Adam-Mickiewicz-Universität 

gegründet, zwei Jahre 

später findet die erste Posener Messe 

statt. Der Zweite Weltkrieg unterbricht 

diese Entwicklung: Posen wird Hauptstadt 

des Reichsgaus Wartheland und 

erst im Februar 1945 befreit. 40 Prozent 

der städtischen Bausubstanz 

gehen während des Krieges in 

Flammen auf. 

In den Nachkriegsjahren erfolgt der 

Wiederaufbau zahlreicher historischer 

Gebäude, nach sozialistischen Architekturstandards 

werden neue Bauwerke 

und Komplexe errichtet. 

Ein bekanntes Beispiel für die konstruktivistische 

Architektur der 1950er 

Jahre ist das Warenhaus „Okraglak“ 

(Rundhaus). 

Po drugim rozbiorze Polski w 1793 r. 

Wielkopolskę i Poznań zajmują 

Prusy. Polityka osiedleńcza z początków 

XIX wieku zmierza do zwiększenia 

udziału ludności niemieckiej. 

W odpowiedzi ludność polska tworzy 

organizacje i stowarzyszenia gospodarcze, 

społeczne, religijne i kulturalne, 

walcząc w ten sposób 

o zachowanie swej tożsamości 

narodowej. Ważnymi ośrodkami 

oporu stają się w tym czasie Biblioteka 

Raczyńskich, Hotel Bazar, Teatr 

Polski oraz pałac Działyńskich. Po 

niepowodzeniu powstania polskiego 

w 1848 r. region przemianowany 

zostaje na „Prowincję Poznańską“, 

która w 1871 r. została wcielona do 

Rzeszy Niemieckiej. Gospodarczo 

Poznań rozwija się od połowy XIX 

wieku głównie w zakresie przemysłu 

spożywczego, metalowego i maszynowego. 

Przyspieszenie tempa 

rozwoju przynosi uruchomienie 

w 1848 r. linii kolejowej Poznań– 

Szczecin z odgałęzieniem do Berlina, 

a następnie linii kolejowej 

Poznań–Wrocław w 1856 r. 

W mieście pojawiają się tramwaje 

elektryczne, powstają nowe zakłady 

gazownicze, wodociągi i elektrownie. 

Pierwsza wojna światowa przynosi 

poznaniakom nadzieje na niepodległość. 

Po powstaniu w grudniu 

1918 r. Poznań powraca w granice 

Polski. W 1919 r. założony zostaje 

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, 

a w dwa lata później odbywają 

się pierwsze Targi Poznańskie. 

Rozwój miasta przerywa wybuch 

drugiej wojny światowej. 

Poznań staje się stolicą regionu 

administracyjnego Wartheland 

(Kraj Warty), zaś na wyzwolenie 

miasto czekać musi aż do lutego 

1945 r. Wskutek wojny 40 procent 

zabudowy miasta zostało zburzone 

i zniszczone. 

W latach powojennych następuje 

odbudowa licznych zabytkowych 

obiektów, a jednocześnie powstają 

nowe budowle i obiekty według 

standardów architektonicznych 

okresu socjalizmu. Znanym przykładem 

konstruktywistycznej 

architektury lat 50-tych jest dom 

towarowy „Okrąglak“. 

Most św. Rocha | Brücke des heiligen Rochus


44 45 

Im Juni 1956 demonstrieren rund 

120.000 Posener gegen die niedrigen 

Löhne und das kommunistische 

Regime, 76 von ihnen kommen bei 

den Unruhen ums Leben. An die Ereignisse 

erinnert heute das Denkmal 

am Adam-Mickiewicz-Platz. Der im 

19. Jahrhundert entworfene, zentral 

gelegene Platz gehört zu den renommierten 

Adressen der Stadt: Hier 

befinden sich viele öffentliche Gebäude, 

darunter das Collegium Minus im 

holländischen Renaissance-Stil (heute 

Adam-Mickiewicz-Universität), die 

Oper (Teatr Wielki), das Collegium 

Maius (heute Medizinische Akademie), 

das neoromanische Kaiserschloss 

(heute Kulturzentrum„Zamek“) und in 

der Nähe des Platzes das Collegium 

Teatr Wielki | Oper Posen 

Altum als Sitz der Ökonomischen 

Akademie. Von den Altum-Terrassen, 

Posens höchstem Gebäude, bietet sich 

ein weiter Blick auf die Stadt und das 

Umland. Am Freiheitsplatz (Plac Wolnosci) 

haben sich mehrere Banken 

und exklusive Geschäfte niedergelassen. 

Mit seinen zahlreichen Einkaufszentren 

und Boutiquen macht Posen 

heute seiner Tradition als Handelsstadt 

alle Ehre: Eine prominente 

Adresse ist das Handels-, Kunst- 

Businesszentrum „Stary Browar“ auf 

dem Gelände einer ehemaligen 

Brauerei. Das Zentrum erhielt 2005 

vom „International Council of 

Shopping Centers“ die Auszeichnung 

für das weltweit beste Zentrum im 

mittleren Dienstleistungssektor. 

W czerwcu 1956 r. 120 tys. poznaniaków 

demonstruje przeciwko 

niskim płacom. 76 z nich przypłaca 

to życiem. Pamięci tamtych wydarzeń 

poświecony jest pomnik wziesiony 

na Placu Adama Mickiewicza. 

Ten zaprojektowany w XIX wieku, 

centralnie położony plac należy do 

najbardziej prestiżowych miejsc 

w Poznaniu. Wznosi się przy nim 

wiele ważnych budynków publicznych, 

jak np. zbudowane w stylu 

holenderskiego renesansu Collegium 

Minus (dziś Uniwersytet 

im. Adama Mickiewicza), opera 

(Teatr Wielki), Collegium Maius 

(obecnie Akademia Medyczna), 

neoromański zespół Zamku Cesarskiego 

(dziś Centrum Kultury 

„Zamek“). W pobliżu placu, w gmachu 

Collegium Altum, ma dziś sie- 

dzibę Akademia Ekonomiczna. 

Z tarasów tego najwyższego budynku 

w mieście rozpościera się rozległy 

widok na Poznań i jego okolice. 

Przy Placu Wolności mieszczą się 

dziś siedziby banków jak również 

wiele ekskluzywnych sklepów. 

Posiadając liczne centra handlowe 

i sklepy Poznań z sukcesem kontynuuje 

swe tradycje miasta handlowego. 

Jednym z najatrakcyjniejszych 

obiektów jest Centrum Handlu, 

Sztuki i Biznesu „Stary browar“, 

na terenie dawnego browaru. 

W 2005 r. „International Council of 

Shopping Centers“ uznało to centrum 

za najlepsze na świecie 

w kategorii obiektów usługowych 

średniej wielkości. 

„Stary Browar“

Kultur in Posen Kultura w Poznaniu 

46 47 

Eine facettenreiche Geschichte und 

eine Vielzahl von Einrichtungen, 

Initiativen und Ereignissen, aber auch 

die Neugier und Experimentierfreudigkeit 

der in Posen lebenden 

Künstler und Einwohner prägen die 

kulturelle Atmosphäre der Stadt. 

Traditionell haben Musik, Tanz und 

Theater in Posen einen hohen Stellenwert: 

Zu den musikalischen Höhepunkten 

gehören neben den Aufführungen 

in der Posener Oper und der 

Staatlichen Philharmonie auch die 

Konzerte der „Posener Nachtigallen“. 

Der Männer- und Knabenchor steht 

unter der Leitung von Stefan Stuligrosz, 

der die Posener Chortradition 

maßgeblich beeinflusste. In Posen hat 

auch das „Polnische Tanztheater – 

Posener Ballett“ seinen Sitz. Gegründet 

wurde es von Konrad Drzewiecki, 

einem Choreographen und bedeutenden 

Protagonisten der polnischen 

Tanzszene. Jedes Jahr veranstaltet das 

Theater die Reihe „Modern Dance 

Biennale / Modern Dance Workshop“, 

Stary Rynek | Altmarkt 

die sich zu einer Plattform für Tänzer 

und Choreographen aus aller Welt 

entwickelt hat. Zum Gedenken an den 

polnischen Komponisten Henryk 

Wieniawski findet alle fünf Jahre in 

Posen der nach ihm benannte 

Violinisten- und Geigenbauwettbewerb 

statt, eine der ältesten 

Initiativen dieser Art. Zum Treffpunkt 

für Straßentheatergruppen und experimentelle 

Projekte im Freien wird 

Posen einmal jährlich beim internationalen 

Theaterfestival „Malta“. Neben 

zwei renommierten Bühnen, dem 

Teatr Nowy und dem Teatr Polski, hat 

sich in Posen auch das avantgardistische 

Theater etabliert: Zu nennen ist 

hier das „Teatr Ósmego Dnia“, das aus 

dem Umfeld des studentischen, regimekritischen 

Theaters der 1970er 

Jahre entstanden ist. Fortgeschrieben 

wird diese Tradition von der eigenwilligen, 

provokativen Ästhetik der 

Theatergruppe „Porywacze Cial“ und 

des „Biuro podrozy“, das 1995 in 

Edinburgh mit dem „Fringe First 

Award“ ausgezeichnet wurde. 

Nie tylko bogata historia Poznania, 

lecz również działalność licznych 

placówek i instytucji, kretywność 

środowisk twórczych oraz żywe 

zainteresowanie poznaniaków 

sztuką i kulturą kształtują szczególną 

atmosferę tego miasta. 

Tradycyjnie ważną rolę odgrywają 

w Poznaniu muzyka, taniec i teatr. 

Do najciekawszych wydarzeń kulturalnych, 

obok spektakli Opery i koncertów 

Filharmonii Poznańskiej, 

należą występy „Poznańskich 

Słowików“. 

Ten chłopięcy i męski chór pod 

dyrekcją Stefana Stuligrosza wywarł 

wielki wpływ na chóralne tradycje 

Poznania. W mieście tym ma też 

swą siedzibę „Polski Teatr Tańca – 

Balet Poznański“, założony przez 

Konrada Drzewieckiego, wybitnego 

choreografa i protagonistę polskiego 

tańca współczesnego. Każdego 

roku teatr ten organizuje „Modern 

Dance Biennale/Modern Dance 

Workshop“, impreza pa stała się 

miejscem spotkań artystycznych 

i warsztatów tancerzy i choreogra- 

fów z całego świata. Ku czci polskiego 

kompozytora Henryka 

Wieniawskiego organizowany jest 

w Poznaniu co pięć lat konkurs 

skrzypcowy oraz konkurs lutniczy 

jego imienia, jedna z najstarszych 

tego rodzaju inicjatyw na świecie. 

Miejscem spotkań teatrów ulicznych 

i eksperymentów w plenerze 

jest doroczny Międzynarodowy 

Festiwal Teatralny „Malta“. Obok 

dwóch renomowanych teatrów – 

Teatru Nowego i Teatru Polskiego – 

szczególną rolę odgrywają również 

w Poznaniu sceny awangardowe. 

Wymienić tu należy m.in. „Teatr 

Ósmego Dnia“, który powstał 

w środowisku studenckiego teatru 

lat 70-tych, krytycznego wobec 

ówczesnych władz. 

Kontynuacją tej tradycji, jej swoistej, 

prowokacyjnej estetyki są spektakle 

teatrów „Porywacze ciał“ oraz „Biuro 

podróży“. Ten ostatni został 

w 1995 r. wyróżniony w Edynburgu 

nagrodą „Fringe First Award“. 

Domki budnicze na Starym Rynku | Krämerhäuser am Altmarkt

Kultur in Posen Kultura w Poznaniu 

48 49 

Auch Posens Museumslandschaft ist 

vielfältig: Die Sammlungen des 

Nationalmuseums umfassen neben 

Gemälden bekannter polnischer 

Künstler wie Jacek Malczewski, 

Stanisław Wyspiański oder Jan Matejko 

auch Werke italienischer Maler des 

15. bis 17. Jahrhunderts, des niederländischen 

und flämischen Barocks sowie 

spanische Kunst. Den geschichtlichen 

Ursprüngen Großpolens widmet sich 

das Museum für Archäologie, das 

zusätzlich auch Sammlungen aus 

Ägypten und dem Sudan beherbergt. 

Europaweit einmalig ist die Sammlung 

des Posener Musikinstrumenten- 

Museums. In den letzten Jahrzehnten 

hat sich in Posen zudem eine lebhafte 

Galerienszene mit zeitgenössischer 

Kunst entwickelt. Ein beliebter Ort für 

Ausstellungen, Konzerte und Lesungen 

ist das Kulturzentrum „Zamek“ im 

ehemaligen Kaiserschloss. 

Centrum kultury „Zamek“ | Kulturzentrum „Zamek“ 

Darüber hinaus bietet die Stadt mit 

ihren zahlreichen Grünanlagen und 

Seen viele Möglichkeiten für Sport 

und Erholung. Beliebte Orte des 

Verweilens sind der Botanische 

Garten, das Palmenhaus sowie das 

100 Hektar große Parkareal rund um 

die Zitadelle mit den berühmten 

Skulpturen von Małgorzata Abakaniwicz. 

Der Erholungspark Malta rund 

um den künstlich angelegten Malta- 

See am Stadtrand verfügt mit Bademöglichkeiten, 

Golfplätzen, Tennisanlagen 

sowie einer internationalen 

Regattastrecke über ein attraktives 

Freizeitangebot. Wintersportler kommen 

im Sportcenter Malta-Ski am 

Südufer des Sees auf ihre Kosten: 

Die 150 Meter lange Skipiste und die 

560 Meter lange Rodelbahn sind 

ganzjährig in Betrieb. 

Bogaty jest również krajobraz 

poznańskich muzeów. Zbiory 

Muzeum Narodowego obejmują 

obok obrazów tak wybitnych polskich 

malarzy, jak Jacek Malczewski, 

Stanisław Wyspiański i Jan Matejko, 

również dzieła malarzy włoskich od 

XV do XVII wieku, prace przedstawicieli 

baroku holenderskiego i flamandzkiego 

oraz obrazy artystów 

hiszpańskich. Początkom dziejów 

Wielkopolski poświęcone są zbiory 

Muzeum Archeologii, w którym 

ponadto podziwiać można eksponaty 

z Egiptu i Sudanu. 

Nie spotykane gdzie indziej w Europie 

są zbiory poznańskiego Muzeum 

Instrumentów Muzycznych. W ostatnich 

latach rozwijają się tu z powodzeniem 

galerie sztuki współczesnej. 

Ulubionym miejscem wystaw, koncertów 

i spotkań autorskich jest 

Centrum Kulturalne „Zamek“, 

mieszczące się w dawnym zamku 

cesarskim. 

Jezioro Malta | Malta-See 

Poznań, posiadający rozległe tereny 

zielone i jeziora, oferuje ponadto 

wiele możliwości sportu i wypoczynku. 

Mieszkańcy miasta chętnie 

odwiedzają Ogród Botaniczny, 

Palmiarnię i liczący 100 hektarów 

powierzchni park Cytadela, którego 

atrakcją sa rzezby Malgorzaty 

Abakanowicz. Park wypoczynkowy 

Malta, rozciągający się wokół sztucznego 

jeziora o tej samej nazwie, 

posiada kąpielisko, place golfowe, 

boiska do tenisa. 

Na jeziorze rozgrywane są międzynarodowe 

regaty, a całości 

dopełniają liczne i atrakcyjne oferty 

rekreacyjne. Do ośrodka sportowego 

Malta-Ski na południowym 

brzegu jeziora chętnie zaglądają 

narciarze i saneczkarze. Licząca 

150 metrów długości trasa zjazdowa 

oraz 560-metrowy tor saneczkowy 

są do ich dyspozycji przez 

cały rok.

Posen – Wirtschafts- und Handelsstandort Poznań – centrum gospodarcze i handlowe 

50 51 

Posen und die Woiwodschaft Großpolen 

verfügen über das größte wirtschaftliche 

Potenzial landesweit. 

Die Restrukturierung von Industriezweigen 

nach 1989, ein dynamischer 

Dienstleistungssektor, eine gut ausgebaute 

Infrastruktur, die schnelle 

Entwicklung des Handels – vor allem 

mit Deutschland – sowie zahlreiche 

Hochschulen und Forschungseinrichtungen 

wirken sich positiv auf die 

wirtschaftliche Situation und die 

Perspektiven von Stadt und Region 

aus. Die Wirtschaft verfügt über hohe 

Zuwachsraten, die Arbeitslosigkeit ist 

niedrig, und der Haushalt der Stadt 

verzeichnet eine positive Bilanz. 

Internationale Analysten bescheinigen 

der Region um Posen eine hohe finanzielle 

Glaubwürdigkeit. Die Stadt ist 

investorenfreundlich und bei Neuansiedlungen 

führend in Polen. Die gute 

Erreichbarkeit auf der Achse Berlin– 

Warschau, qualifizierte Arbeitskräfte 

sowie eine Vielzahl internationaler 

Messen tragen wesentlich dazu bei. 

Als Kornkammer des Landes hat 

Großpolen eine lange Tradition. 

Der Anbau von Obst, Gemüse und 

Getreide erbringt im Landesvergleich 

hohe Erträge. Eine wichtige Branche in 

Posen ist die Lebensmittelindustrie, 

die sehr gut ausgebaut ist und europäischen 

Standards entspricht. 

Targ w Poznaniu | Auf dem Markt 

Wirtschaftliche Entwicklung 2005 

Die positive Entwicklung der Posener 

Wirtschaft, die sich bereits seit 2003 

abzeichnet, setzte sich auch im Jahr 

2005 fort. Begünstigt wird der Aufschwung 

durch sinkende Arbeitslosenzahlen, 

eine wachsende Anzahl 

von Unternehmen und steigende 

Absätze in der Industrieproduktion. 

Im Vergleich zum Jahr 2004 sind ebenso 

erhebliche Zuwächse im Wohnungsbausektor 

zu verzeichnen, die Investitionen 

sind um ein Drittel gestiegen. 

Im vierten Quartal 2005 registrierte 

Posen einen Zuwachs von rund 

1.000 Unternehmen. Im Dezember 

2005 betrug damit die Gesamtzahl aller 

in Posen tätigen Firmen 90.700. Jedes 

dritte Unternehmen in Posen kommt 

aus der Dienstleistungsbranche, jedes 

fünfte ist im Bereich Immobilienhandel 

tätig und jedes zehnte im 

Produktionssektor.Die Absätze in der 

produzierenden Industrie verzeichnen 

weiterhin eine positive Tendenz. Im 

Jahr 2005 beliefen sie sich auf mehr als 

27 Milliarden Złoty und lagen damit 

um 35 Prozent höher als im Vorjahr. 

Das durchschnittliche Bruttomonatseinkommen 

von 2.702 Złoty ist im 

Vergleich zum Jahr 2004 um 102 Złoty 

gestiegen. Zum Jahresende betrug die 

Arbeitslosenquote in Posen 6,1 Prozent 

und war damit die niedrigste seit 

fünf Jahren. 

Poznań i Województwo Wielkopolskie 

dysponują jednym z największych 

potencjałów gospodarczych w skali 

ogólnopolskiej. Zrestrukturyzowane 

po 1989 r. gałęzie przemysłu, dynamiczny 

sektor usługowy, rozwinięta 

infrastruktura, szybki rozwój handlu – 

w tym głównie z Niemcami – oraz 

liczne wyższe uczelnie i placówki 

naukowo-badawcze oddziałują pozytywnie 

na sytuację i perspektywy 

gospodarcze miasta oraz regionu. 

Tutejsza gospodarka wykazuje wysokie 

wskaźniki wzrostu i niskie 

bezrobocie, zaś budżet Poznania 

zamyka się pozytywnym bilansem. 

Międzynarodowe agencje ratingowe 

przyznają regionowi poznańskiemu 

i miastu wysoką wiarygodność finansową. 

Miasto jest przyjazne dla 

inwestorów i przoduje w Polsce pod 

względem zakładania nowych firm. 

Przyczynia się do tego korzystne 

położenie na osi Warszawa–Berlin, 

wysoka jakość lokalnego rynku pracy 

oraz duża liczba międzynarodowych 

imprez targowych. 

Wielkopolska szczyci się wspaniałymi 

tradycjami rolniczymi. Uprawa owoców, 

warzyw i zbóż daje jedne z najwyższych 

w kraju zbiory i plony. 

Ważną branżą jest zatem w Poznaniu 

silnie rozwinięty przemysł spożywczy, 

w pełni odpowiadający europejskim 

standardom. 

Rozwój gospodarczy w 2005 r. 

Pozytywny rozwój poznańskiej gospodarki, 

który zarysował się już przed 

dwoma laty, utrzymywał się także 

w 2005 r. Korzystnie wpływają nań 

takie czynniki, jak spadające bezrobocie, 

rosnąca liczba przedsiębiorstw 

i coraz wyższa produkcja przemysłowa. 

W porównaniu z rokiem 2004 

należy również wskazać na wzrost 

budownictwa mieszkaniowego. 

W czwartym kwartale 2005 r. w Poznaniu 

przybyło ok. tysiąca nowych 

firm. W grudniu 2005 r. łączna liczba 

działających w mieście przedsiębiorstw 

wyniosła 90,7 tys. Co trzecie 

z nich prowadzi działalność usługową, 

co piąte działa na rynku nieruchomości, 

zaś co dziesiąte reprezentuje 

sektor przemysłowy. Pozytywne 

tendencje wykazuje nadal sprzedaż 

wyrobów przemysłowych. W 2005 r. 

jej wartość wyniosła ponad 27 miliardów 

złotych, przekraczając wyniki 

ubiegłoroczne o 35 procent. 

Przeciętna miesięczna płaca brutto 

wynosi 2.702 złotych i jest 

o 102 złote wyższa niż w 2004 r. 

Na koniec 2005 r. stopa bezrobocia 

wynosiła w Poznaniu 6,1 procent 

i była najniższa od pięciu lat. 

„Stary Browar“

Posen – Wirtschafts- und Handelsstandort Poznań – centrum gospodarcze i handlowe 

52 53 

Ausländische Investitionen 

Ein bedeutender Standortvorteil 

Posens ist seine Internationalität, die 

vor allem auf die vielfältigen Geschäftsverbindungen 

und weltweiten Vernetzungen 

der Posener Messe zurückzuführen 

ist. Rund 50 Banken, darunter 

20 internationale Finanzinstitute, haben 

sich in Posen niedergelassen und treiben 

Wirtschaft und Handel voran. 

Neben der grenznahen Lage und der 

modernen Infrastruktur machen vor 

allem die aufgeschlossene Atmosphäre 

der Stadt und das Angebot gut 

qualifizierter Arbeitskräfte den Standort 

für ausländische Investoren und 

internationale Firmen attraktiv. Größter 

ausländischer Investor in Posen ist der 

Automobilkonzern Volkswagen. 

Unter den ausländischen Firmen mit 

einem Investitionsvolumen von mehr 

als einer Millionen US-Dollar sind über 

30 deutsche Firmen, darunter die 

deutsche Holzverarbeitungsfirma 

Kronospan und der Kosmetikkonzern 

Beiersdorf. 

Messestadt Posen 

Die Bedeutung Posens als internationaler 

Messestandort bestimmt wesentlich 

die Ausstrahlung der Stadt 

und hat eine lange Tradition: Das erste 

Handelsprivileg wurde bereits im Jahr 

1254 erlassen, Gewerbetreibende, 

Handwerker und Kaufleute prägten 

die Bevölkerungsstruktur von Beginn 

an und bestimmten die Entwicklung 

der Stadt entscheidend mit. 

Die erste Posener Messe fand im Jahr 

1921 statt, 1947 wurde die „Internationale 

Messe Posen“ gegründet. 

Sie gehört heute zu den wichtigsten 

Kommunikations- und Handelsplätzen 

in Europa. Jährlich werden hier rund 

40 große Fachmessen und -ausstellungen 

organisiert. Mehr als die Hälfte 

der internationalen Aussteller auf dem 

polnischen Markt beteiligen sich an 

Messen in Posen. Rund drei Viertel 

davon kommen aus Ländern der 

Europäischen Union. 

Die bekanntesten Veranstaltungen der 

Internationalen Messe Posen sind die 

Internationale Fachmesse für die 

Lebensmittelindustrie Polagra Food, 

die Internationale Baumesse Budma 

oder die Internationale Fachmesse 

Tour Salon – die größte polnische 

Messe für die Tourismusbranche. 

Zusätzlich veranstaltet das Kongresszentrum 

der Internationalen Messe 

Posen jährlich rund 100 Fachkonferenzen, 

Tagungen und Seminare. 

Dafür stehen auf dem Messegelände 

mit einer Ausstellungsfläche von 

110.000 Quadratmetern 14 hochmodern 

ausgestattete Hallen sowie zahlreiche 

Konferenzräume, Restaurants 

und Lounges zur Verfügung. 

Międzynarodowe Targi Poznańskie | Internationale Messe Posen 

Inwestycje zagraniczne 

Dużym walorem gospodarki Poznania 

jest jej międzynarodowy charakter, 

wynikający przede wszystkim z różnorodnych 

powiązań biznesowych 

i kontaktów z gospodarką światową, 

które miasto zawdzięcza Targom 

Poznańskim. W mieście ma swe siedziby 

około 50 banków, w tym ponad 

dwadzieścia banków międzynarodowych, 

które skutecznie stymulują rozwój 

gospodarki i handlu. Niewielka 

odległość od granicy i nowoczesna 

infrastruktura, a przede wszystkim 

otwarta atmosfera tego miasta 

i liczna oferta wykwalifikowanej siły 

roboczej, czynią Poznań atrakcyjnym 

dla zagranicznych inwestorów oraz 

dla firm międzynarodowych. 

Największym zagranicznym inwestorem 

w Poznaniu jest obecnie koncern 

samochodowy Volkswagen. Wśród 

firm zagranicznych, które zainwestowały 

tu ponad 1 mln dolarów USA, 

jest ponad 30 firm niemieckich, 

m.in. zajmująca się obróbką drewna 

spółka Kronospan oraz koncern 

kosmetyczny Beiersdorf. 

Poznań – miasto targów 

Znaczenie Poznania jako ośrodka 

targów międzynarodowych współdecyduje 

o promieniowaniu miasta 

na zewnątrz i ma wielowiekowe 

tradycje. Pierwszy przywilej handlowy 

miasto otrzymało już w 1254 r., zaś 

strukturę ludności od samego 

Stare miasto nocą | Die Posener Altstadt bei Nacht 

początku kształtowali ludzie parający 

się rzemiosłem, handlem i produkcją, 

wywierając decydujący wpływ na 

rozwój miasta. 

Pierwsze Targi Poznańskie odbyły się 

w 1921 r., zaś w 1947 r. zainaugurowano 

„Międzynarodowe Targi Poznańskie“ 

(MTP). Należą one dzisiaj do 

najważniejszych miejsc komunikacji 

i handlu w Europie. Co roku odbywa 

się tu ok. 40 wielkich specjalistycznych 

imprez targowych i wystaw. 

Ponad połowa wystawców zagranicznych, 

odnotowywanych na polskim 

rynku, kieruje swe kroki na Targi 

Poznańskie. Dwie trzecie z nich 

pochodzi z krajów Unii Europejskiej. 

Do najbardziej znanych imprez, prezentowanych 

na MTP, należą Międzynarodowe 

Targi Przemysłu Spożywczego 

Polagra Food, Międzynarodowe 

Targi Budownictwa Budma oraz 

Międzynarodowy Salon Turystyczny 

Tour Salon, największa turystyczna 

impreza targowa w Polsce. Centrum 

Kongresowe MTP organizuje dodatkowo 

około 100 specjalistycznych 

konferencji, sesji i seminariów 

rocznie. Do tych celów służy łącznie 

ok. 110 tys. metrów kwadratowych 

powierzchni wystawowej, 14 nowocześnie 

wyposażonych hal wystawowych 

oraz liczne sale konferencyjne, 

restauracje i pomieszczenia 

biznesowe.

Investieren in Posen Warto inwestować w Poznaniu 

54 55 

In Posen sind zahlreiche Einrichtungen 

tätig, deren Ziel die wirtschaftliche 

Entwicklung des Standortes durch die 

Förderung von Firmengründungen 

und Unternehmensansiedlungen ist. 

Dabei zeichnen sich die Posener 

Institutionen durch effiziente Organisationsstrukturen, 

kompetentes 

Personal und ein breites Angebotsspektrum 

aus. In landesweit durchgeführten 

Rankings belegt Posen seit 

Jahren eine Spitzenposition. Darüber 

hinaus erhielt die Stadt bereits drei 

Auszeichnungen als investorenfreundlichster 

Standort Polens. 

Die Rating-Agentur „Moody´s Investor 

Service“ bescheinigt Posen seit 2001 

die Kreditglaubwürdigkeit Baa1. 

Eine wichtige Informations- und 

Beratungsstelle für Investoren ist das 

Biuro Promocji Inwestycji, eine Abteilung 

der Posener Stadtverwaltung. 

Das Büro vermittelt Kontakte zu Behörden 

und Partnern in Polen, unterstützt 

und begleitet die Verhandlungen, 

erstellt Dokumentationen und organisiert 

Informationsveranstaltungen und 

Präsentationen. 

Im Bereich der Partner- und Kooperationsvermittlung 

sowie der gezielten 

Förderung der Zusammenarbeit mit 

ausländischen Unternehmen sind 

unter anderem die Polnische Wirtschaftskammer 

der Importeure, 

Exporteure und Kooperationen, die 

Großpolnische Industrie- und 

Handelskammer und die Großpolnische 

Kammer für Bauwesen tätig. 

Für die Beratung und Vergabe von 

Investitionskrediten ist die Großpolnische 

Agentur für Unternehmensentwicklung 

zuständig. 

Ein umfassendes Serviceangebot und 

wichtige Impulse auf den Gebieten 

Innovationen und Technologietransfer 

erhalten Wirtschaftsunternehmen im 

hochmodern ausgestatteten Posener 

Technologiepark der Adam-Mickiewicz-Universitätsstiftung. 

Die Interessen deutscher und polnischer 

Unternehmen vertritt der 

Deutsch-Polnische Wirtschaftskreis 

Posen (DWK). Die Interessengemeinschaft 

versteht sich als Bindeglied zwischen 

deutschen und polnischen 

Investoren und regionalen Fachpartnern. 

Zu den Mitgliedern des Wirtschaftskreises 

gehören Unternehmen 

aus der Region Großpolen, vor allem 

mit deutsch-polnischer Kapitalbeteiligung, 

sowie Vertreter lokaler Institutionen 

und Verbände. 

Die Regionalsektion Zentrum-West der 

Deutsch-Polnischen Industrie- und 

Handelskammer in Warschau ist eine 

Plattform für den Austausch zwischen 

deutschen und polnischen Unternehmen 

und vertritt die Interessen ihrer 

Mitgliedsfirmen aus der Woiwodschaft 

Großpolen gegenüber der Lokalverwaltung. 

Auskünfte zu polnischen 

Rechtsvorschriften,Visa- und Konsularfragen 

erteilt das Deutsche Generalkonsulat 

in Breslau, das für Posen 

zuständig ist. 

Weitere Informationen: 

www.city.poznan.pl 

www.pcc.org.pl 

www.wib.com.pl 

www.wip-h.poznan.pl 

www.warp.org.pl 

www.ppnt.poznan.pl 

www.dwk-poznan.pl 

www.ihk.pl 

www.breslau.diplo.de 

W Poznaniu działają liczne instytucje, 

stawiające sobie za cel rozwój gospodarczy 

miasta poprzez wspieranie 

powstawania nowych firm i działalności 

przedsiębiorstw. Instytucje te 

wyróżniają się skutecznymi formami 

swej organizacji, kompetentnym personelem 

oraz szeroką paletą ofert. 

W ogólnokrajowych rankingach 

Poznań już od lat zajmuje czołową 

pozycję. Miasto ma na swym koncie 

m.in. wyróżnienia jako najbardziej 

przyjazna dla inwestorów lokalizacja 

w Polsce. 

Agencja ratingowa „Moody’s 

Investor Service“ przyznaje Poznaniowi 

od 2001 r. wiarygodność 

kredytową Baa1. 

Ważnym partnerem w zakresie informacji 

i doradztwa dla inwestorów jest 

Biuro Promocji Inwestycji, będące 

jednym z wydziałów Urzędu Miasta. 

Biuro to pośredniczy w kontaktach 

z urzędami i partnerami w Polsce, 

udziela pomocy w przygotowaniu 

dokumentacji i prowadzeniu rozmów, 

jak również organizuje imprezy 

informacyjne i prezentacje. 

Pośrednictwem w znalezieniu partnerów 

i podjęciu kooperacji, jak 

również wspieraniem współpracy 

z przedsiębiorstwami zagranicznymi 

zajmują się m.in. Polska Izba Gospodarcza 

Importerów, Eksporterów 

i Kooperacji, Wielkopolska Izba 

Przemysłowo-Handlowa oraz Wielkopolska 

Izba Budownictwa. 

Doradztwem i udzielaniem kredytów 

inwestycyjnych zajmuje się Wielkopolska 

Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości. 

Przedsiębiorstwa mogą korzystać 

z obszernej oferty serwisowej oraz 

transferów technologii nowocześnie 

wyposażonego Poznańskiego Parku 

Naukowo-Technologicznego Fundacji 

Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. 

Interesy niemieckich i polskich przedsiębiorstw 

reprezentuje Polsko-Niemieckie 

Koło Gospodarcze w Poznaniu 

(DWK). DWK jest ogniwem 

pomiędzy polskimi i niemieckimi 

inwestorami a wyspecjalizowanymi 

partnerami z regionu. Do członków 

Koła należą przedsiębiorstwa z terenu 

Wielkopolski, w tym głównie firmy 

z mieszanym kapitałem polsko-niemieckim, 

jak również przedstawiciele 

lokalnych instytucji i stowarzyszeń. 

Działająca w Poznaniu Sekcja 

Regionalna Centrum-Zachód Polsko- 

Niemieckiej Izby Przemysłowo- 

Handlowej z siedzibą w Warszawie 

stanowi platformę wymiany pomiędzy 

przedsiębiorstwami polskimi i niemieckimi 

oraz reprezentuje interesy 

swoich firm członkowskich z terenu 

Województwa Wielkopolskiego w stosunku 

do władz lokalnych. Informacji 

w zakresie polskich przepisów prawnych 

oraz w sprawach wizowych 

i konsularnych udziela Niemiecki 

Konsulat Generalny we Wrocławiu, 

który jest terytorialnie właściwy dla 

Poznania. 

Dalsze informacje: 



www.wib.com.pl 





www.ihk.pl 

www.breslau.diplo.de

Posen – Zentrum für Wissenschaft und Forschung Poznań – ośrodek nauki i badań 

56 57 

Mit 27 Hochschulen und 120.000 Studierenden 

ist Posen einer der bedeutendsten 

Standorte für Wissenschaft 

und Forschung in Polen. Zu den größten 

akademischen Einrichtungen der 

Stadt gehören die Adam-Mickiewicz- 

Universität, die Ökonomische Akademie, 

die Technische Universität, die 

Karol-Marcinkowski-Medizinhochschule, 

die August-Cieszkowski-Landwirtschaftshochschule 

und die 

Eugeniusz-Piasecki-Hochschule für 

Sport. In Posen wurde auch Polens 

erste private Hochschule für Logistik 

gegründet. 

Mit seinen 50 außeruniversitären 

Forschungsinstituten nimmt Posen 

eine Schlüsselposition auf dem Gebiet 

der Forschung ein. Molekulare 

Physik, angewandte Chemie, Biochemie, 

neue Technologien und Telekommunikation 

bilden die Schwerpunkte. 

Renommierte Einrichtungen 

sind die Institute für Naturfasern, für 

Logistik und Lagerung sowie für 

Schienenverkehr TABOR, das Zentrale 

Labor für Akkumulatoren und Zellen, 

das Institut für Telekommunikation 

und Informatik sowie das Luft- und 

Raumfahrtinstitut. Vielfältige Impulse 

erhält die Wissenschaft in der Region 

vom Posener Technologiepark sowie 

von der Polnischen Akademie der 

Wissenschaften, die hier mit 18 renommierten 

Einrichtungen vertreten 

ist, unter anderem mit den Instituten 

für Bioorganische Chemie, für Molekulare 

Physik und für Humangenetik 

sowie mit dem Forschungszentrum 

für Land- und Forstwirtschaft. 

Der Wissenschafts- und Forschungsstandort 

Posen zeichnet sich nicht 

nur durch eine Vielzahl wissenschaftlicher 

Einrichtungen, sondern auch 

durch die hohe Qualität der Forschung 

aus. Günstige Bedingungen 

dafür bieten ein modernes, hoch leistungsfähiges 

Rechenzentrum mit 

170 Kilometern Glasfaserkabel sowie 

die umfangreiche Sammlung des 

Staatlichen Archivs Posen und zahlreiche 

Wissenschaftsverlage. 

Durch Austauschprogramme und 

Kooperationsprojekte ist Posen weltweit 

hervorragend in wissenschaftliche 

Netzwerke und in die internationale 

Forschungslandschaft eingebunden. 

Das 1945 gegründete Instytut 

Zachodni (Westinstitut) verfügt über 

eine profunde Forschungstradition 

im Bereich der Deutschlandkunde. 

Im Mittelpunkt stehen die verschiedenen 

Aspekte der deutsch-polnischen 

Beziehungen, Deutschland in Geschichte 

und Gegenwart, die Westund 

Nordgebiete Polens, die europäischen 

Integrationsprozesse sowie 

transatlantische Beziehungen. Neben 

zahlreichen Studien und Ausgaben 

der interdisziplinären Fachzeitschrift 

„Przeglad Zachodni“ gibt das Institut 

seit 1993 gemeinsam mit der Universität 

Potsdam die Zeitschrift 

„WeltTrends“ heraus mit Beiträgen 

aus und über Mittel- und Osteuropa. 

Weitere Beispiele für Kooperationen 

mit Deutschland sind das Forschungsprojekt 

„Europäische und 

nationale Faktoren der Erinnerungspolitik 

in Polen und in Deutschland an 

der Schwelle des 21. Jahrhunderts“, 

gemeinsam mit der Europa-Universität 

Viadrina Frankfurt/Oder, sowie 

die im September 2005 veranstaltete 

Sommerakademie zum Thema „Mit 

der Geschichte im Dialog. Zwischen 

Ostpreußen und Warmia und 

Mazury“. 

Poznań ze swymi 27 wyższymi uczelniami 

i w których kształci się 120 tys. 

studentów zalicza się bezsprzecznie 

do najważniejszych ośrodków naukowo-dydaktycznych 

w Polsce. Jego 

największe placówki akademickie to 

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, 

Akademia Ekonomiczna, Akademia 

Medyczna im. Karola Marcinkowskiego, 

Politechnika Poznańska, Akademia 

Rolnicza im. Augusta Cieszkowskiego 

oraz Akademia Wychowania 

Fizycznego im. Eugeniusza 

Piaseckiego. W Poznaniu powstała 

również pierwsza w Polsce prywatna 

Wyższa Szkoła Logistyki. 

Ponad 50 działających w mieście 

pozauczelnianych instytutów naukowo-badawczych 

potwierdza kluczowe 

znaczenie Poznania w polskiej nauce, 

w tym w takich dziedzinach jak fizyka 

molekularna, chemia stosowana, biochemia, 

nowe technologie oraz telekomunikacja. 

Do najbardziej renomowanych 

placówek należą Instytuty 

Włókien Naturalnych, Logistyki 

i Magazynowania oraz Transportu 

Szynowego TABOR, Centralne 

Laboratorium Akumulatorów i Ogniw 

oraz Instytut Telekomunikacji i Informatyki. 

Źródłem wielorakich impulsów 

jest poznański Park Naukowo- 

Technologiczny, jak również Polska 

Akademia Nauk, która jest tu reprezentowana 

przez 18 renomowanych 

placówek, w tym m.in. Instytuty 

Chemii Bioorganicznej, Fizyki Molekularnej 

oraz Genetyki Człowieka. 

Poznań jako ośrodek naukowobadawczy 

wyróżnia się nie tylko 

bogactwem placówek naukowych 

lecz przede wszystkim wysoką 

jakością prowadzonych tu badań. 

Korzystne warunki pracy zapewnia 

naukowcom Poznańskie Centrum 

Superkomputerowe-Sieciowe ze 

170 kilometrami kabli światłowodowych, 

Archiwum Państwowe w Poznaniu 

dysponujące bogatymi zbiorami 

oraz obecność wielu oficyn wydawniczych 

o profilu naukowym. 

Poprzez programy wymiany i przedsięwzięcia 

kooperacyjne Poznań 

w doskonały sposób włączony jest do 

międzynarodowych sieci naukowobadawczych. 

Założony w 1945 r. 

Instytut Zachodni szczyci się znakomitym 

tradycjami naukowymi 

w dziedzinie badań niemcoznawczych. 

Skupia się on na różnych 

aspektach stosunków polsko-niemieckich 

w przeszłości i dobie obecnej, 

na problematyce polskich ziem 

zachodnich i północnych, procesach 

integracji europejskiej oraz stosunkach 

transatlantyckich. Obok licznych 

opracowań studyjnych i kolejnych 

edycji interdyscyplinarnego czasopisma 

„Przegląd Zachodni“, Instytut od 

1993 r. wydaje wraz z Uniwersytetem 

Poczdamskim czasopismo 

„WeltTrends“, publikujące materiały 

na temat Europy Środkowej 

i Wschodniej. Dalsze przykłady 

współpracy z Niemcami to projekt 

naukowy „Europejskie i narodowe 

czynniki polityki wspomnieniowej 

w Polsce i Niemczech u progu XXI 

stulecia“, realizowany wspólnie 

z Uniwersytetem Europejskim 

Viadrina z Frankfurtu n. Odrą oraz 

zorganizowana we wrześniu 2005 r. 

Akademia Letnia na temat „Dialog 

z historią. Między Prusami Wschodnimi 

oraz Warmią i Mazurami“.

Messen und Kongresse in Posen Targi i kongresy w Poznaniu 

58 59 

JANUAR STYCZEŃ 

Budma 

Internationale Baumesse 

Międzynarodowe Targi Budownictwa 

www.budma.pl 

MÄRZ MARZEC 

Salmed 

Internationale Fachausstellung für 

medizinische Ausrüstung 

Międzynarodowy Salon Medyczny 

www.salmed.pl 

Securex 

Internationale Sicherheitsfachmesse 

Międzynarodowa Wystawa 

Zabezpieczeń 

www.securex.mtp.pl 

Instalacje 

Internationale Fachmesse für 

Installationstechnik 

Międzynarodowe Targi Techniki 

Instalacyjnej 

www.instalacje.mtp.pl 

APRIL KWIECIEŃ 

Drema 


Holzbearbeitungsmaschinen und 

Holzverarbeitungsgeräte 

Międzynarodowe Targi Maszyn 

i Narzędzi do Obróbki Drewna 

www.drema.pl 

Euro-Reklama 


Werbeartikel und Dienstleistungen 

Międzynarodowe Targi Artykułów 

i Usług Reklamowych 

www.reklama.mtp.pl 

MAI MAJ 

Logistics 

Kongress und Messe | Kongres i targi 

www.logistics.pl 

Saldent 


Zahnmedizin 

Międzynarodowe Targi Dentystyczne 

www.saldent.mtp.pl 

JUNI CZERWIEC 

IV. Internationale Konferenz „Medien 

und Bildung“ 

IV. Międzynarodowa Konferencja 

Naukowa „Media a Edukacja“ 

www.city.poznan.de 

ITM – POLSKA 

Innovationen – Technologien – 

Maschinen Polen 

Innowacje – Technologie – Maszyny 

Polska 

www.itm.poznan.pl 

Energia 

Fachausstellung für Energiewirtschaft 

und Gasversorgung 

Salon Energetyki i Gazownictwa 

www.energia.mtp.pl 

Surfex 

Fachausstellung für Technologien und 

Oberflächenbearbeitung 

Salon Technologii Obróbki 

Powierzchni 

www.surfex.mtp.pl 

Infosystem 

Neue Technologien für Industrie, 

Wirtschaft und Verwaltung 

Informatyka dla przemysłu, biznesu 

i administracji 

www.infosystem.pl 

SEPTEMBER WRZESIEŃ 

Modetage Poznań – Fachmesse für 

Bekleidung und Stoffe 

Poznańskie dni mody – Targi Odzieży 

i Tkanin 

www.fashion.mtp.pl 

V. Internationaler Kongress für chemische 

Technologie 

V. Międzynarodowy Kongres 

Technologii Chemicznej 

www.put.poznan.pl/wydarzenia/ 

2006/2006091101/VKongres.php 

Polagra-Food 


Lebensmittelindustrie 

Międzynarodowe Targi Przemysłu 

Spożywczego 

www.polagra-food.pl 

Taropak 


Verpackungstechnik und Logistik 

Międzynarodowy Salon Techniki 

Pakowania i Logistyki 

www.taropak.pl 

OKTOBER PAŹDZIERNIK 

Polagra-Farm 


Landwirtschaft 

Międzynarodowe Targi Rolnicze 

www.polagra-farm.pl 

Fachtagung für Gynäkologie 

Kongres Ginekologiczny 

www.kongresptg.pl 

Fachtagung für Onkologie 

Kongres Onkologiczny 

www.kongresonkologii.pl 

NOVEMBER LISTOPAD 

Poznan Game Arena 

Treffpunkt für Computerspiele-Fans. 

Wettbewerbe,Turniere 

Spotkania miłosników gier komputerowych. 

Zawody, turnieje 

www.mtp.pl 

Poleko 


Ökologie 

Międzynarodowe Targi Ekologiczne 

www.poleko.mtp.pl 

Weitere Messetermine im Internet unter www.mtp.pl 

Terminy kolejnych imprez targowych w Internecie, na stronie: 

www.mtp.pl 

Poznańskie Koziołki | Die Posener Ziegenböcke, Wahrzeichen der Stadt

60 

Kultur- und Sportveranstaltungen in 

Posen 

Kalendarium imprez kulturalnych 

i sportowych w Poznaniu 

APRIL KWIECIEŃ 

Internationales E.T.A. Hoffmann-Festival 

Międzynarodowy Operowy 

Festiwal Hoffmannowski 

www.festiwalhoffmannowski.pl/ 

World Press Photo – Internationale 

Fotoausstellung 

World Press Photo Międzynarodowa 

wystawa fotograficzna 

www.zamek.poznan.pl 

MAI MAJ 

XI. Internationaler Henryk-Wieniawski- 

Lautenwettbewerb 

XI. Międzynarodowy Konkurs Lutniczy 

Imienia Henryka Wieniawskiego 

www.wieniawski.pl 

JUNI CZERWIEC 

Johannismarkt | Jarmark Świętojański 


Weltmeisterschaften im Rudern 

Puchar Świata w wioślarstwie 

www.wioslarstwo.poznan.pl 

50. Jahrestag des „Posener Juni 1956“ – 

Uraufführung der Oper „Gaira“ von 

Roger Waters 

50-lecie Poznańskiego Czerwca 1956 

roku –Prapremiera Opery „Gaira“ 

Rogera Waters 

www.city.poznan.pl/czerwiec56 

V. Wettkampf „Europa ohne Grenzen“. 

Sportler begegnen Sportlern mit 

Behinderungen 

V. Edycja „Europy bez barier“. 

Sportowcy pełnosprawni rywalizują ze 

sportowcami niepełnosprawnymi 

www.posir.poznan.pl 

Kultur- und Sportveranstaltungen in Posen 

XVI. Internationales 

Theaterfestival MALTA 

XVI Międzynarodowy 

Festiwal Teatralny MALTA 

www.malta-festival.pl 

JULI LIPIEC 

Leichtathletik-Europa-Meisterschaften 

(Senioren) 

Mistrzostwa Europy Weteranów 

w Lekkoatletyce 

www.evacs2006.pl 

Sommerkonzerte im Rathaus 

Letnie Koncerty Ratuszowe 


Jazzkonzerte im Rathaus 

Jazzowe Spotkania z Muzyka 

Koncerty jazzowe na schodach 

Ratuszowe 


AUGUST SIERPIEŃ 

XIII. Modern Dance Biennale 

Modern Dance Workshop 

XIII. Modern Dance Biennale 

Międzynarodowe Warsztaty Tańca 

Współczesnego 

www.ptt-poznan.pl 

OKTOBER PAŹDZIERNIK 

XIII. Internationaler Henryk-Wieniawski- 

Violin- und Geigenbauwettbewerb 

XIII. Międzynarodowy Konkurs 

Skrzypcowy Imienia Henryka 

Wieniawskiego 

www.wieniawski.pl 

NOVEMBER LISTOPAD 

Sankt-Martins-Tag 

Dni Świętomarcińskie 


Internationales Theaterfestival MASKEN 

Międzynarodowy Festiwal Teatralny 

MASKI 

www.maski-festiwal.info.poznan.pl

Wirtschaftsadressen Berlin Adresy przedstawicieli sektora gospodarki w Berlinie 

64 65 

Wirtschaftsadressen,Verbände, 

Institutionen 

Adresy przedstawicieli sektora gospodarki, 

stowarzyszeń i instytucji 

Botschaft der Republik Polen 

Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej 

Lassenstraße 19-21, 14193 Berlin 

Tel.: +49 30 22313-0, Fax: -155 

www.botschaft-polen.de 

Wirtschafts- und Handelsabteilung 

der Botschaft der Republik Polen 

Wydział Ekonomiczno-Handlowy 

Ambasady RP 

Glinkastraße 5-7, 10117 Berlin 

Tel.: +49 30 2202551 

Fax: +49 30 2292451 

www.wirtschaft-polen.de 

Berlin Partner GmbH 

Ludwig Erhard Haus 

Fasanenstraße 85, 10623 Berlin 

Tel.: +49 30 39980-0, Fax: -239 

www.berlin-partner.de 

IHK Berlin – Service-Center 

Centrum Serwisowe Izby 

Przemysłowo-Handlowej w Berlinie 


Fasanenstraße 85, 10623 Berlin 

Tel.: +49 30 31510-0, Fax: -166 

www.berlin.ihk24.de 

Handwerkskammer Berlin 

Berlińska Izba Rzemieślnicza 

Blücherstraße 68, 10961 Berlin 

Tel.: +49 30 2590301 

Fax: +49 30 25903235 

www.hwk-berlin.de 

ZAK Zentrale Anlauf- und Koordinierungsstelle 

für Unternehmen 

ZAK Centralna Placówka Kontaktowo- 

Koordynacyjna dla Przedsiębiorstw 

Senatsverwaltung für Wirtschaft, 

Arbeit und Frauen 

Martin-Luther-Straße 105, 10825 Berlin 

Tel.: +49 30 9013-7601, Fax: -8253 

www.berlin.de/zak 

Investitionsbank Berlin (IBB) 

Berliński Bank Inwestycyjny 

Bundesallee 210, 10719 Berlin 

Tel.: +49 30 2125-0, 2125-4747 

Fax: -2020 

www.ibb.de 

ZukunftsAgentur Brandenburg ZAB 

Steinstraße 104-106, 14480 Potsdam 

Tel.: +49 331 66038-30, Fax: -40 

www.zab-brandenburg.de 

BERPOL Verein der polnischen Kaufleute 

und Industriellen in Berlin e.V. 

Stowarzyszenie Polskich Handlowców 

i Przemysłowców w Berlinie 

Kaiser-Friedrich-Straße 19, 10585 Berlin 

Tel.: +49 30 3424126 

Fax: +49 30 3422472 

Investitionsbank Berlin (IBB) | Berliński Bank Inwestycyjny 


Institutionen 



Internationales Gründerzentrum 

Berlin-Adlershof OWZ 

Międzynarodowe Centrum 

Założycielskie 

Rudower Chaussee 29, 12489 Berlin 

Tel.: +49 30 639260-00, Fax: -10 

www.owz.izbm.de 

Deutsch-Polnische 

Juristenvereinigung e.V. 

Niemiecko-Polskie 

Stowarzyszenie Prawników 

Littenstraße 11, 10179 Berlin 

Tel. /Fax: +49 30 25471-0 

www.dpjv.de 

Ost-West-Contact Wirtschaftsmagazin 

für Ost-West-Kooperation 

Ost-West-Contact 

Magazyn Gospodarczy 

Współpracy Wschód-Zachód 

Ritterstraße 2b, 10969 Berlin 

Tel.: +49 30 615089-0, Fax: -29 

www.owc.de 

Polnisches Institut Berlin 

Instytut Polski w Berlinie 

Burgstraße 27, 10178 Berlin 

Tel.: +49 30 247581-0, Fax: -30 

www.polnischekultur.de 

Deutsch-Polnische Gesellschaft 

Bundesverband e.V. 

Federalny Związek Towarzystw 

Niemiecko-Polskich 

Rauchstraße 17-18, 10787 Berlin 

Tel.: +49 30 265516-30, Fax: -31 

www.deutsch-polnischegesellschaft.de 

Deutsch-Polnische Gesellschaft 

Landesverband 

Towarzystwo Niemiecko-Polskie 

w Berlinie 

Schillerstraße 59, 10627 Berlin 

Tel.: +49 30 713892-13, Fax: -01 

www.dpgberlin.de 

Polnisches Fremdenverkehrsamt 

Deutschland 

Polskie Centrum Informacji 

Turystycznej w Niemczech 

Kurfürstendamm 71, 10709 Berlin 

Tel.: +49 30 210092-0, Fax: -14 

www.polen-info.de 

PAP Polnische Presseagentur 

Polska Agencja Prasowa PAP 

Wilhelmstraße 74, 10117 Berlin 

Tel. /Fax: +49 30 2290901 

www.pap.pl 

Polnischer Sozialrat e.V. 

Polska Rada Społeczna 

Oranienstraße 34, 10999 Berlin 

Tel.: +49 30 6151717 

Fax: +49 30 61659288 

www.polskarada.de 

Im Polnischen Institut | W Polskim Instytucie w Berlinie

Wirtschaftsadressen Posen Adresy przedstawicieli sektora gospodarki w Poznaniu 

66 67 


Institutionen 



Stadtverwaltung Posen 

Amt für Investitionsförderung 

Urząd Miasta Poznania 

Biuro Promocji Inwestycji (BPI) 

Plac Kolegiacki 17, 61-841 Poznań 

Tel.: +48 61 8521947, 8785428 

Fax: +48 61 8527686 


Deutsches Generalkonsulat (Breslau) 

Konsulat Generalny Niemiec 

Konsul Generalny – dr Helmut Schöps 

ul. Podwale 76, 50-499 Wrocław 

Tel.: +48 71 3772700 

Fax: +48 71 3424114 


Honorarkonsul der BRD in Posen 

Konsul Honorowy Niemiec 

w Poznaniu 

Konsul Honorowy 

Marian Kareński-Tschurl 

ul. Ratajczka 44, 61-816 Poznań 

Tel.: +48 61 8516296 

Fax: +48 61 8527817 


Deutsch-Polnische Industrie- und 

Handelskammer (DP IHK) 

Regionalsektion Zentrum-West 

Polsko-Niemiecka Izba Przemysłowo- 

Handlowa (PNIPH) 

Sekcja Centrum-Zachód 

ul. Bałtycka 6, 61-013 Poznań 

Tel.: +48 61 8743820 

Fax: +48 61 8774113 

www.ihk.pl 

Großpolnische Industrie- und 

Handelskammer 

Wielkopolska Izba Przemysłowo- 

Handlowa 

ul. Głogowska 26, 60-702 Poznań 

Tel.: +48 61 8664154, 8661728 

Fax: +48 61 8664154 


Großpolnische Handwerkskammer 

Wielkopolska Izba Rzemieślnicza 

al. Niepodległości 2, 61-874 Poznań 

Tel.: +48 61 8522445, 8537805 

Fax: +48 61 8521316 

www.irpoznan.com.pl 

Polnische Wirtschaftskammer der 

Importeure, Exporteure und 

Kooperationen 

Polska Izba Gospodarcza Importerów, 

Eksporterów i Kooperacji 

ul. Św. Marcin 80/82 

61-809 Poznań 

Tel.: +48 61 8517848, 8517849 

Fax: +48 61 8517828 


Großpolnische Agentur für 

Unternehmensentwicklung 

Wielkopolska Agencja Rozwoju 

Przedsiębiorczości Sp. z o.o. 

ul. Piekary 19, 61-823 Poznań 

Tel.: +48 61 6565306, 6563500 

Fax: +48 61 6565366 


Wissenschafts- und Technologiepark 


Poznanski Park Naukowo- 

Technologiczny 

ul. Rubież 46, 61-612 Poznań 

Tel.: +48 61 8279742 

Fax: +48 61 8279741 



Institutionen 



Zentrum für Innovationsförderung 

Centrum Wspierania Innowacji 


Tel.: +48 61 8279742 

Fax: +48 61 8279741 


Europäisches Informationszentrum 

Großpolen 

Wielkopolskie Centrum Informacji 

Europejskiej 

ul. Mostowa 27, 61-854 Poznań 

Tel.: +48 61 8524948 

Fax: +48 61 8524948 

www.rcie.poznan.pl 

Deutsch-Polnischer Wirtschaftskreis in 


Polsko-Niemieckie Koło Gospodarcze 

w Poznaniu 

ul. Bałtycka 6, 61-013 Poznań 

Tel.: +48 61 8743820 

Fax: +48 618774113 


Großpolnischer Kapitalklub 

Wielkopolski Klub Kapitału 

ul. Św. Marcin 80/82 


Tel.: +48 61 8518928 

Fax: +48 61 8518926 

www.wkk.poznan.pl 

Polnische Gesellschaft der Innovationsund 

Unternehmenszentren 

Stowarzyszenie Organizatorów 

Ośrodków Innowacji i Przedsiębiorczości 

w Polsce 


Tel.: +48 61 8279744 

Fax: +48 61 8279741 

www.sooipp.org.pl 

Vereinigung der Wissenschaftlich- 

Technischen Gesellschaften 

Federacja Stowarzyszeń Naukowo- 

Technicznych NOT 

ul. Wieniawskiego 5/9 


Tel.: +48 61 8536805 

Fax: +48 61 8536490 

www.not.poznan.pl 

Steuerberaterkammer Großpolen 

Wielkopolski Oddział Krajowej Izby 

Doradców Podatkowych 

ul. Wawrzyniaka 10, 60-505 Poznań 

Tel.: +48 61 8434255 

Fax: +48 61 6628555 

www.wielkopolska.doradcy.com.pl 

Business Centre Club 

Loża Wielkopolska BCC 

ul. Szarych Szeregów 23 


Tel.: +48 61 8467980 

Fax: +48 61 8467979 

www.lozawielkopolskabcc.pl 

World Trade Center Poznań 

ul. Bukowska 12, 60-810 Poznań 

Tel.: +48 61 8661050 

Fax: +48 61 8666134 

www.wtc-poznan.com.pl 

Zentrum für Businessförderung 

Centrum Promocji Biznesu 

ul. Wergiliusza 72/1, 60-461 Poznań 

Tel.: +48 61 8423932, 8427083 

Fax: +48 61 8423932 

www.solidnypartner.pl 

Großpolnischer Verband der privaten 

Arbeitgeber 

Wielkopolski Związek Pracodawców 

Prywatnych 

ul. Za Groblą 3/4 


Tel.: +48 61 8529210 

Fax: +48 61 8529210 

www.wzpp.org.pl

Notruf und Servicenummern in Berlin Numery alarmowe i usługowe w Berlinie 

68 69 

Notruf- und Servicenummern in Berlin 

Numery alarmowe i usługowe 

w Berlinie 

Polizei / Notruf 

Policja 

110 

Feuerwehr / Notfall-Rettung 

Straż pożarna 

112 

Berliner Polizei / Bürgertelefon 

Policja Berlina 

(030) 46644664 

Ärztlicher Bereitschaftsdienst 

Pogotowie ratunkowe 

(030) 310031 

Zahnärztlicher Notfalldienst 

Pogotowie stomatologiczne 

(030) 89004333 

Giftnotruf 

Środki toksyczne – numer alarmowy 

(030) 19240 

Apothekennotdienst 

Pogotowie aptekarskie 

11880 (mind. min. 1,19 Euro) 

Call a doc e.V. 

(01804) 22552362 (0,24 Euro/Anruf poł.) 

www.calladoc.com 

Telefonauskunft 

Informacja telefoniczna 

11833 

Fundbüro 

Biuro Rzeczy Znalezionych 

(030) 75603101 

www.berlin.de/ba-tempelhofschoeneberg 

Touristeninformation und 

Hotelreservierung 

Informacja turystyczna i rezerwacja 

hoteli 

(030) 250025 

www.berlin-tourist-information.de 

Info-Hotline der Berliner Museen 

Infolinia Muzeów Berlińskich 

(030) 902699444 

www.mdberlin.de 

Berliner Verkehrsbetriebe BVG 

Berlińskie Zakłady Komunikacyjne 

BVG 

(030) 19449 

www.bvg.de 

S-Bahn Berlin 

Kolej miejska S-Bahn Berlin 

(030) 29743333 

www.s-bahn-berlin.de 

Auskunft Deutsche Bahn 

Informacja kolejowa Deutsche Bahn 

11861 (0,03 Euro/Sek.) 

www.bahn.de 

Auskunft Berliner Flughäfen 

Informacja – Berlińskie Porty Lotnicze 

(0180) 5000186 (0,12 Euro/Min.) 

www.berlin-airport.de 

Oberbaumbrücke | Most Oberbaum 

Notruf- und Servicenummern in Berlin 


w Berlinie 

ADAC Pannenhilfe 

ADAC pomoc drogowa 

(0180) 2222222 (0,062 Euro/Anruf poł.) 

www.adac.de 

Autovermietungen (Auswahl) 

Wynajem samochodów (wybrane 

numery) 

AVIS (01805) 21 77 02 (0,12 Euro/Min.) 

www.avis.de 

Europcar (0180) 58000 (0,12 Euro/Min.) 

www.europcar.de 

Sixt (0180) 5252525 (0,12 Euro/Min.) 

www.sixt.de 

Taxiruf (Auswahl) 

Taksówki (wybrane numery) 

Würfelfunk (0800) 2222255 

TaxiFunk (030) 443322 

Funk Taxi Berlin (030) 261026 

City-Funk (030) 210202 

EC-/ Kreditkartenverlust 

W przypadku utraty karty bankomatowej/kredytowej 

American Express (069) 97971000 

EC-Karte (01805) 021021 

Visacard/Mastercard (069) 79331910 

Barclaycard (089) 89099877 

Deutsche Post 

Poczta Deutsche Post 

Kundentelefon 

Telefon obsługi klienta 

(01802) 3333 (0,06 Euro/Anruf poł.) 

Spätschalter (Auswahl) 

Okienko nocne (wybrane numery): 

Joachimstaler Straße 7 (Nähe Bahnhof 

Zoologischer Garten niedaleko dworca 

Zoologischer Garten) 

täglichdziennie 8.00 - 24.00 Uhr 

Georgenstraße 12 (Nähe S-Bahnhof 

Friedrichstraße werktags 6.00-22.00 Uhr, 

samstags/sonntags 8.00-22.00 Uhr 

Georgenstraße 12 (w pobliżu dworca 

S-Bahn Friedrichstraße) 

w dni robocze 6.00-22.00, w soboty 

i niedziele 8.00-22.00 

DHL Packstation 

Poczta kurierska DHL, placówka 

zbiorcza 

Bahnhof Zoologischer Garten 

Hardenbergplatz 9-15, 10623 Berlin 

www.dhl.de 

Botschaft der Republik Polen 

Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej 

(030) 223130 

www.botschaft-polen.de 

Vorwahl aus Polen nach Berlin 

Numer kierunkowy z Polski do Berlina 

+49 30 

Olympiastadion | Stadion Olimpijski

polityka Politik 

gospodarka Wirtschaft 

kultura Kultur 

turystyka Touristik 

sport Sport 

Numery alarmowe i usługowe w Poznaniu 

Notruf- und Servicenummern 

in Posen 


w Poznaniu 

Polizei/Notruf 

Policja 

997 

Feuerwehr Straż pożarna 

998 

Rettungsdienst (Unfälle) 

Pogotowie ratunkowe 

999 

Pannenhilfe Pomoc drogowa 

981 

Taxiruf Taksówki 

919, (061) 8222222, 

(061) 8222333 

Ärztlicher und zahnärzlicher 

Bereitschaftsdienst 

Nagłe zachorowania 

(061) 8660066 

Apothekenbereitschaft 

Pogotowie aptekarskie 

(061) 8522625 

Telefonauskunft 

Informacja telefoniczna 

118913 

Polnische Bahn Informacja PKP 

9436, (061) 8661212 

Internationale Busverbindungen 

Międzynarodowa informacja 

autobusowa 

(061) 8331511 

Polnische Fluggesellschaft LOT 

Polskie linie lotnicze LOT 

0801 300852, 0801 300353 

Postamt (geöffnet 24 h) 

poczta (czynna 24 h) 

Im Hauptbahnhof Dworzec główny 

Autovermietung 

Wynajem samochodów 

Hertz (061) 853 17 02 

National Car Rental 

(061) 8471468 

Avis (061) 8492335 

71 

Bei Verlust der EC-/Kreditkarte 

W przypadku utraty karty bankomatowej/kredytowej 

American Express Poland, EC-Karte, 

Visacard (061) 6113000 

Städtisches Informationszentrum (CIM) 

Informacja miejska 

9431 (061) 8519645 

Touristeninformation 

Informacja turystyczna 

(061) 8526156 

Poznańska Lokalna Organizacja 

Turystyczny (PLOT) 

(061) 8785696 

www.plot.poznan.pl 

Generalkonsulat der Bundesrepublik 

Deutschland (Breslau) 

Generalny Konsulat Republiki 

Federalnej Niemiec (Wrocław) 

(071) 3425252, (071) 3424122 


Botschaft der Bundesrepublik 

Deutschland (Warschau) 

Ambasada Federalnej Republiki 

Niemiec (Warszawa) 

(022) 6173011 

www.ambasadaniemiec.pl 

Vorwahl aus Deutschland nach Posen 

Numer kierunkowy z Niemiec do 

Poznania 

+48 61

Hotels in Berlin Hotele w Berlinie 

72 73 

Hotel Adlon Kempinski ***** 

Unter den Linden 77 

10117 Berlin-Mitte 

Tel.: +49 30 2261-0, Fax: -22 22 

www.hotel-adlon.de 

Hotel Concorde ***** 

Augsburger Straße 41 

10789 Berlin-Charlottenburg 

Tel.: +49 30 800999-0, Fax: -99 

www.concorde-hotels.com 

InterContinental Berlin ***** 

Budapester Str. 2-3 

10787 Berlin-Tiergarten 

Tel.: +49 30 2602-0, Fax: -26 00 

www.berlin.intercontinental.com 

Grand Hyatt Berlin ***** 

Marlene-Dietrich-Platz 2 


Tel.: +49 30 2553-1234, Fax: -12 35 

www.berlin.hyatt.com 

Hilton Berlin ***** 

Mohrenstraße 30 


Tel.: +49 30 2023-0, Fax: -4269 

www.hilton.com 

Marriott Hotel ***** 

Inge-Beisheim-Platz 1 


Tel.: +49 30 22000-0, Fax: -100 

www.marriotthotels.com 

Radisson SAS Hotel Berlin ***** 

Karl-Liebknecht-Straße 3 

10178 Berlin 

Tel.: +49 30 23828-0, Fax: -10 

www.radissonsas.com 

The Ritz-Carlton Berlin ***** 

Potsdamer Platz 3 

10785 Berlin 

Tel.: +49 30 33777-7, Fax: -5555 

www.ritzcarlton.com 

swissôtel Berlin ***** 

Augsburger Straße 44 


Tel.: +49 30 22010-0, Fax: -2222 

www.swissotel.com 

The Westin Grand Berlin ***** 

Friedrichstraße 158-164 


Tel.: +49 30 2027-0, Fax: -3362 

www.westin-grand.com 

Best Western Hotel President **** 

An der Urania 16-18, 10787 Berlin 

Tel.: +49 30 219030 

Fax: +49 30 2186120 

www.president.bestwestern.de 

Bleibtreu **** 

Bleibtreustraße 31 


Tel.: +49 30 88474-0, Fax: -444 

www.bleibtreu.com 

Estrel Hotel & Convention Center **** 

Sonnenallee 225, 12057 Berlin-Neukölln 

Tel.: +49 30 6831-2252 

Fax: -2345 

www.estrel.com 

Maritim Hotel Berlin **** 

Stauffenbergstraße 26 


Tel.: +49 30 2065-0, Fax: -1000 

www.maritim.de 

Maritim proArte Hotel Berlin **** 

Friedrichstraße 151 


Tel.: +49 30 2033-5, Fax: -4209 

www.maritim.de 

Mercure Hotel Checkpoint Charlie **** 

Schützenstraße 11 


Tel.: +49 30 20632-0, Fax: -111 

www.mercure.com 

Mövenpick Hotel Berlin **** 

Schöneberger Straße 3 


Tel.: +49 30 23006-0, Fax: -199 

www.moevenpick-hotels.com 

Park Inn Berlin Alexanderplatz **** 

Alexanderplatz 


Tel.: +49 30 2389-0, Fax: -4305 

www.parkinn.com 

Astoria *** 

Fasanenstraße 2 


Tel.: +49 30 312-4067, Fax: -5027 

www.hotelastoria.de 

Mercure Hotel Berlin Tegel Airport *** 

Gotthardstraße 96 

13403 Berlin-Reinickendorf 

Tel.: +49 30 49884-0, Fax: -555 

www.accorhotels.com 

Ibis Hotel Berlin Messe ** 

Messedamm 10 


Tel.: +49 30 30393-0 

Fax: +49 30 3019536 

www.ibishotel.com 

Ibis Hotel Berlin Potsdamer Platz ** 

Anhalter Straße 4 

10963 Berlin-Kreuzberg 

Tel.: +49 30 26105-0, Fax: -222 

www.ibishotel.com 

Circus Hostel 

Weinbergsweg 1a 


Tel.: +49 30 283914-33, Fax: -84 

www.circus-berlin.de 

East Seven 

Schwedter Straße 7 

10119 Berlin-Prenzlauer Berg 

Tel.: +49 30 936222-40, Fax: -39 

www.eastseven.de 

Jugendgästehaus St.-Michaels-Heim 

Bismarckallee 23 

14193 Berlin 

Tel.: +49 30 89688-0, Fax Fax: -185 

www.st-michaels-heim.de 

Mitte’s Backpacker Hostel 

Chausseestraße 102 


Tel.: +49 30 283909-65, Fax: -35 

www.backpacker.de 

Informationen und Reservierung unter +49 30 250025 oder 


Informacje i rezerwacja pod +49 30 250025 lub 


The Westin Grand Berlin

74 

Hotels in Posen 

Hotele w Poznaniu 

Green Hotel **** 

ul. Jeziorna 1a, 62-052 Komorniki 

Tel.: +48 61 8108075 

Fax: +48 61 8108123 

www.greenhotel.pl 

Hotel Mercure **** (Accor Hotels) 

ul. Roosevelta 20, 60-829 Poznań 

Tel.: + 48 61 85580000 

Fax: + 48 61 8558955 

www.orbis.pl 

Hotel Trawiński **** 

ul. Żniwna 2, 61-663 Poznań 

Tel.: +48 61 8275800 

Fax: +48 61 8205781 

www.hoteltrawinski.com.pl 

Hotel Vivaldi **** 

ul. Winogrady 9, 61-663 Poznań 

Tel.: +48 61 8588100 

Fax: +48 61 8532977 

www.vivaldi.pl 

Blues Hotel*** 

ul. Prusimska 7, 60-427 Poznań 

Tel.: +48 61 8498690 

Fax: +48 61 8498690 

www.blueshotel.pl 

Hotel Batory *** 

ul. Leszczyńska 7-13 


Tel.: +48 61 8324481 

Fax: +48 61 8324230 

www.batory.poznan.pl 

Hotel Brovaria*** 

Stary Rynek 73-74, 61-772 Poznań 

Tel.: +48 61 8586868 

Fax: +48 61 8586869 

www.brovaria.pl 


Hotel Dorrian *** 

ul. Wyspiańskiego 29, 60-751 Poznań 

Tel.: +48 61 8674522 

Fax: +48 61 8674559 

www.dorrian.pl 

Hotel Gromada *** 

ul. Babimojska 7, 60-161 Poznań 

Tel.: +48 61 8669207 

Fax: +48 61 8673161 

www.gromada.pl 

Hotel HENLEX *** 

ul. Spławie 43, 61-312 Poznań 

Tel.: +48 61 8798771 

Fax: +48 61 8798930 

www.hotel-henlex.com.pl 

Hotel HP Park *** 

ul. Majakowskiego 77 


Tel.: +48 61 8741100 

Fax: +48 61 8741200 

www.hotel-park.com.pl 

Hotel IKAR *** 

ul. Kościuszki 118, 61-717 Poznań 

Tel.: +48 61 8576705 

Fax: +48 61 8515867 

www.hotelikar.com.pl 

Hotel Kortowo*** 

ul. Kotowo 62, 61-009 Poznań 

Tel.: +48 61 8991020 

Fax: +48 61 8991069 

www.kortowo.com.pl 

Hotel Lech *** 

ul. Św. Marcin 74, 61-809 Poznań 

Tel.: +48 61 8530151 

Fax: +48 61 8530880 

www.hotel-lech.poznan.pl 

Hotel Mats *** 

ul. Bułgarska 115, 60-378 Poznań 

Tel.: +48 61 8687831 

Fax: +48 61 8614178 

www.hotelmats.pl 




Hotel Polonez-Orbis *** 

al. Niepodległości 36 


Tel.: +48 61 8647250 

Fax: +48 61 8523762 

www.orbis.pl 

Hotel-Restauracja Zagroda 

Bamberska *** 

ul. Kościelna 43, 60-534 Poznań 

Tel.: +48 61 8484316 

Fax: +48 61 8484318 

www.zagrodabamberska.com.pl 

Hotel Royal *** 

ul. Św. Marcin 71, 61-808 Poznań 

Tel.: +48 61 8582300 

Fax: +48 61 8537884 

www.hotel-royal.com.pl 

Hotel Rzymski *** 

al. Marcinkowskiego 22 


Tel.: +48 61 8528121 

Fax: +48 61 8528983 

www.hotelrzymski.pl 

Hotel Stare Miasto *** 

ul. Rybaki 36, 61-884 Poznań 

Tel.: +48 61 6590043 

Fax: +48 61 6636242 

www.hotelstaremiasto.pl 

Hotel System Premium*** 

ul. Umultowska 2, 61-619 Poznań 

Tel.: +48 61 8210710 

Fax: +48 61 8210770 

www.hotelsystem.pl 

Hotel T&T *** 

ul. Metalowa 4, 60-118 Poznań 

Tel.: +48 61 8641281 

Fax: +48 61 8641282 

www.hoteltt.com.pl 

75 

Kongresszentrum – Hotel IOR*** 

ul. Miczurina 20a, 60-318 Poznań 

Tel.: +48 61 8649201 

Fax: +48 61 8671175 

www.ior.poznan.pl/centrum 

Novotel Poznań Centrum*** 

(Accor Hotels) 

pl. Wł. Andersa 1, 61-898 Poznań 

Tel.: +48 61 8587000 

Fax: +48 61 8332961 

www.novotel.com 

Novotel Poznań Malta *** 

(Accor Hotels) 

ul. Warszawska 64/66 


Tel.: +48 61 6543100 

Fax: +48 61 6543195 

www.orbis.pl 

Hotel 222 ** 

ul. Grunwaldzka 222 


Tel.: +48 61 8699140 

Fax: +48 61 8685352 

www.hotel222.com.pl 

Hotel Campanile ** 

ul. Św. Wawrzyńca 96 


Tel.: +48 61 8456600 

Fax: +48 61 8456601 

www.campanile.com.pl 

Hotel Grodzki ** 

ul. Ostrowska 442, 61-324 Poznań 

Tel.: +48 61 6638998 

Fax: +48 61 8775398 

www.grodzki.pl 

Hotel Ibis ** (Accor Hotels) 

ul. Kazimierza Wielkiego 23 


Tel.: +48 61 8584400 

Fax: +48 61 8584444 

www.ibishotel.com/ibis/index.html

Gemeinsam in der Oderregion Wspólnie w regionie nadodrzańskim 

76 77 

Brückenfest in Frankfurt/Oder | Święto na moście we Frankfurcie nad Odrą 

Die Zusammenarbeit zwischen den 

Bundesländern Berlin und Brandenburg 

sowie den grenznahen Woiwodschaften 

Westpommern, Großpolen, 

Lebuser Land und Niederschlesien 

entwickelte sich in den vergangenen 

Jahren dynamisch. 

Einen Einblick in das dichte Netz bestehender 

Kontakte auf politischer, wirtschaftlicher, 

wissenschaftlicher und vor 

allem auf kultureller Ebene gab unter 

anderem das Deutsch-Polnische Jahr 

2005/2006, eine gemeinsame Initiative 

der Regierungen beider Länder mit 

dem Ziel, die nachbarschaftlichen 

Beziehungen zwischen Deutschen 

und Polen zu intensivieren. 

Im Mai 2005 präsentierte sich Posen 

mit der Reihe „Posen kommt! Poznan 

w Berlinie“ in der deutschen Hauptstadt. 

Im Mittelpunkt des umfangreichen 

Programms standen dabei nicht 

die Wirtschaftsmetropole und Messestadt 

Posen, sondern die vielfältige 

Kulturszene in der Stadt an der 

Warthe, die,ähnlich wie in Berlin, von 

der Mischung aus etablierter und Off- 

Szene geprägt ist. Weiterhin ist das 

renommierte Hoffmann-Festival in 

Posen, ein deutsch-polnisches Opernfestival, 

das jedes Jahr zu Ehren von 

E.T.A. Hoffmann veranstaltet wird, das 

Ergebnis der kulturellen Zusammenarbeit 

zwischen Berlin und Posen. 

Gemeinsamer Wirtschaftsraum 

Mit dem EU-Beitritt Polens im Mai 

2004 wurden die Voraussetzungen 

für einen grenzüberschreitenden 

Wirtschaftsraum in der Oderregion 

geschaffen, der sowohl die direkt an 

der Oder liegenden urbanen Zentren 

als auch die zum Einzugsbereich der 

Oder gehörenden Gebiete umfasst. 

Zur Stärkung der regionalen Wirtschaft 

bieten sich aus Berliner Sicht 

vor allem Kooperationen mit Posen, 

Breslau und Stettin an, Städte, die 

über wirtschaftliche Dynamik und ein 

hohes wissenschaftliches Potenzial 

verfügen.Umgekehrt genießt Berlin 

in Mittel- und Osteuropa als Wirtschaftsmetropole 

ein hohes Ansehen. 

Gemeinsame Konferenzen, Messebeteiligungen 

oder regelmäßige 

Branchentreffen tragen ebenso wie 

gegenseitige Besuche von Vertretern 

aus Politik und Verwaltung dazu bei, 

die Partner diesseits und jenseits der 

Oder stärker zu vernetzen und den 

Wirtschaftsraum wettbewerbsfähig 

zu machen. Regelmäßig werden von 

Berlin aus Unternehmerreisen nach 

Posen organisiert. Mit dem Ziel, die 

grenzüberschreitenden Kontakte 

zwischen Berlin, Brandenburg und 

Großpolen zu intensivieren, gibt es 

bereits seit April 2004 ein trilaterales 

Arbeitsprogramm, das einen regelmäßigen 

Erfahrungsaustausch sowie 

konkrete Projekte der Zusammenarbeit 

vorsieht. Eine Maßnahme im 

Rahmen dieses Arbeitsprogramms ist 

der Arbeitskreis „Wirtschaft und 

Verkehr“. 

Współpraca pomiędzy krajami związkowymi 

Berlinem i Brandenburgią 

oraz położonymi przy lub niedaleko 

granicy województwami Zachodniopomorskim, 

Wielkopolskim, 

Lubuskim oraz Dolnośląskim rozwijała 

się w ostatnich latach dynamicznie. 

Odbiciem ścisłej sieci istniejących 

kontaktów na płaszczyźnie politycznej, 

gospodarczej, naukowej, 

a przede wszystkim kulturalnej, stał 

się m.in. Rok Polsko-Niemiecki 

2005/2006, będący wspólną inicjatywą 

rządów obu krajów, podjętą 

w celu zintensyfikowania sąsiedzkich 

stosunków pomiędzy Polakami 

i Niemcami. 

W maju 2005 r. Poznań zaprezentował 

się cyklem imprez „Posen kommt! 

Poznan w Berlinie“ w stolicy Niemiec. 

W centrum bogatego programu znalazł 

się przy tym nie Poznań jako 

metropolia gospodarcza i targowa 

lecz jako miasto o niezwykle bogatym 

życiu kulturalnym, które, podobnie 

jak w Berlinie, cechuje obecność 

zarówno renomowanych propozycji 

kulturalnych, jak i eksperymentów 

artystycznych. Cieszący się wielką 

popularnością polsko-niemiecki 

Festiwal Operowy im. E.T.A. Hoffmanna 

w Poznaniu jest co roku 

ważnym wydarzeniem we współpracy 

kulturalnej pomiędzy Berlinem 

i Poznaniem. 

Wspólny obszar gospodarczy 

Przystąpienie Polski do UE w maju 

2004 r. stworzyło przesłanki dla 

ukształtowania w regionie nadod- 

rzańskim transgranicznego obszaru 

gospodarczego, obejmującego 

zarówno położone bezpośrednio nad 

Odrą ośrodki miejskie, jak i tereny 

położone w dorzeczu Odry. Z berlińskiego 

punktu widzenia umocnieniu 

gospodarki regionu służyć może 

przede wszystkim kooperacja 

z Poznaniem. Szczecinem i Wrocławiem, 

jako ośrodkami o wysokiej 

dynamice gospodarczej i znaczącym 

potencjale naukowym. Z drugiej strony 

Berlin jako metropolia gospodarcza 

cieszy się wysokim uznaniem 

w Europie Środkowej i Wschodniej. 

Wspólne konferencje, udziały w imprezach 

targowych czy też regularne 

spotkania branżowe przyczyniają się 

na równi z wzajemnymi wizytami 

przedstawicieli władz politycznych 

i administracyjnych do budowania 

coraz ściślejszych kontaktów pomiędzy 

partnerami z obu stron Odry 

i do podnoszenia konkurencyjności 

całego obszaru gospodarczego. 

Regularnie organizowane są w Berlinie 

wyjazdy przedsiębiorców do 

Poznania. W celu zintensyfikowania 

transgranicznych kontaktów pomiędzy 

Berlinem, Brandenburgią 

i Wielkopolską realizowany jest od 

kwietnia 2004 r. trójstronny program 

roboczy, przewidujący regularną 

wymianę doświadczeń oraz podejmowanie 

konkretnych wspólnych 

projektów. Jednym z takich działań 

jest utworzenie zespołu roboczego 

„Gospodarka i komunikacja“. 

Ausstellungseröffnung im Ludwig Erhard Haus | Otwarcie wystawy w Ludwig Erhard Haus


78 79 

Wirtschaftliche Zusammenarbeit 

Um die gemeinsamen Wirtschaftsinteressen 

von Unternehmen aus der 

Region länderübergreifend zu vertreten 

und Firmen und Institutionen aus 

Wirtschaft,Wissenschaft und Politik 

zusammenzubringen, haben sich über 

30 Industrie- und Handelskammern 

aus Deutschland, Polen und Tschechien 

zur Kammerunion Elbe/Oder zusammengeschlossen. 

Die Kooperation 

besteht seit April 2000. Unter den Mitgliedern 

sind unter anderem die Industrie- 

und Handelskammer zu Berlin 

und die Großpolnische Industrie- und 

Handelskammer. Der inhaltliche 

Schwerpunkt liegt auf den Bereichen 

Verkehr, Umwelt und EU-Projekte. Im 

Vordergrund steht dabei das 

Zusammenwachsen der Region – insbesondere 

durch den Ausbau der 

Verkehrsinfrastruktur oder die Unterstützung 

der polnischen Partner bei 

der Anpassung an EU-Richtlinien. 

Seit Frühjahr 2005 unterstützt TEICO- 

Net (Technology Enterprises Innovation 

Cooperation-Network) unter 

der Federführung der Investitionsbank 

Berlin (IBB) innovative kleine und 

mittlere Firmen aus der Ostseeregion 

bei der Erschließung neuer Märkte. Zu 

den teilnehmenden acht Regionen 

gehören neben Berlin-Brandenburg 

auch die Stadtregionen Posen, Breslau 

und Stettin. Das Netzwerk TEICO-Net 

TEICO-Net Workshop 

versteht sich als Plattform für den 

grenzüberschreitenden Technologieund 

Wissensaustausch mit dem Ziel, 

die wirtschaftliche Entwicklung durch 

Kooperation in der Region voranzutreiben 

und neue Arbeitsplätze zu 

schaffen.Themenspezifische Workshops 

und Kooperationsbörsen, unter 

anderem im November 2005 in Posen, 

unterstützen bei der Aufnahme grenzüberschreitender 

Kooperationen. 

Partner des EU-geförderten Projektes 

sind neben der IBB auch die Berlin 

Partner GmbH, die Berliner Senatsverwaltung 

für Wirtschaft, Arbeit und 

Frauen und das Marschallamt der 

Woiwodschaft Großpolen. 

Die Belange deutscher Unternehmer 

in der Region um Posen vertritt seit 

2004 auch der Deutsch-Polnische 

Wirtschaftskreis. Anfang der 1990er 

Jahre als informeller Treffpunkt für 

deutsche Investoren in Posen gegründet, 

widmet er sich heute dem 

Austausch zwischen deutschen und 

polnischen Firmen und dem Aufbau 

eines Kontaktnetzwerks mit Behörden 

und Institutionen vor Ort. 

Die Posener Regionalsektion der 

Deutsch-Polnischen Industrie- und 

Handelskammer fördert die Ansiedlung 

von deutschen Unternehmen in 

Großpolen. 

Współpraca gospodarcza 

W dążeniu do zapewnienia transgranicznej 

reprezentacji wspólnych 

interesów gospodarczych przedsiębiorstw 

zlokalizowanych w tym regionie, 

jak również wzajemnego zbliżenia 

firm oraz instytucji ze sfery 

gospodarki, nauki i polityki, 30 izb 

przemysłowo-gospodarczych z Niemiec, 

Polski i Czech połączyło się 

w Unię Izb Łaba/Odra. Ta forma kooperacji 

istnieje od kwietnia 2000 r. 

Wśród członków są m.in. Izba 

Przemysłowo-Handlowa w Berlinie 

oraz Wielkopolska Izba Przemysłowo-Handlowa. 

Merytorycznie 

działania Unii Izb koncentrują się na 

transporcie, ochronie środowiska 

oraz na projektach UE. Na pierwszym 

planie postawiono dalsze jednoczenie 

się regionu w szczególności 

poprzez rozbudowę infrastruktury 

komunikacyjnej oraz pomoc dla partnerów 

polskich i czeskich w dostosowaniu 

się do dyrektyw UE. 

Od wiosny 2005 r. TEICO-Net (Technology 

Enterprises Innovation Cooperation-Network), 

działający pod 

auspicjami Investitionsbank Berlin 

(IBB), wspiera proinnowacyjne małe 

i średnie firmy z krajów nadbałtyckich 

w otwieraniu dostępu na nowe 

rynki. Wśród ośmiu regionów, które 

partycypują w tej sieci, są obok Berlina 

i Brandenburgii również regiony 

miejskie Poznania, Wrocławia, 

i Szczecina. TEICO-Net rozumie to 

platforma dla transgranicznej wymiany 

technologii i wiedzy, wspierająca 

w ten sposób wzrost gospodarczy 

i tworząca nowe miejsca pracy 

w regionie. Pomocne w podejmowaniu 

transgranicznej kooperacji są 

branżowe warsztaty i giełdy kooperacyjne 

(m.in. w pażdzierniku 2005 r. 

w Poznaniu). Partnerami w ramach 

tego wspieranego przez UE projektu 

są obok IBB również Berlin Partner 

GmbH, Zarząd Senatu Berlina 

ds. Gospodarki, Pracy i Kobiet oraz 

Urząd Marszałkowski Województwa 

Wielkopolskiego. 

Interesy przedsiębiorstw niemieckich 

w regionie poznańskim reprezentuje 

od 2004 r. Polsko-Niemieckie Koło 

Gospodarcze. Gremium to, powstałe 

na początku lat 90-tych jako nieformalna 

płaszczyzna spotkań dla niemieckich 

inwestorów w Poznaniu, 

poświęca się dzisiaj rozwojowi wymiany 

pomiędzy firmami polskimi i niemieckimi 

oraz tworzeniu sieci kontaktów 

z miejscowymi urzędami 

i instytucjami. 

Poznańska Regionalna Sekcja 

Polsko-Niemieckiej Izby Przemysłowo-Handlowej 

czyni nie mało 

dla pozyskania nowych firm niemieckich 

do działalności na terenie 

Wielkopolski. 

Kolegium Pojezuickie | Jesuiten-Kolleg


80 81 

Weitere Beispiele für wirtschaftliche 

Kontakte zwischen Berlin-Brandenburg 

und Großpolen sind die Veranstaltungsreihe 

„Starke Bahn nach 

Berlin“ (Silny pociag do Berlina) der 

Großpolnischen Industrie- und Handelskammer, 

die Zusammenarbeit der 

Großpolnischen Handwerkskammer 

mit der Berliner Gesellschaft für 

Internationale Zusammenarbeit mbH 

sowie die gemeinsame Entwicklung 

des EU-Projektes „Umbau & Co.“. 

Bildung und Forschung 

Die Zusammenarbeit in Bildung und 

Forschung zwischen Berlin und Polen 

ist bereits seit Jahren etabliert. Kooperationen 

mit polnischen Hochschulen, 

gemeinsame Forschungsprojekte 

und der Ausbau eines grenzüberschreitenden 

wissenschaftlichen 

Netzwerks sind auch künftig ein 

Schwerpunkt der internationalen 

Arbeit Berlins. Mit ihrer Vielzahl wissenschaftlicher 

Einrichtungen und 

Forschungsstellen, die Wissenschaftlern 

aus dem In- und Ausland offen 

stehen, sowie international ausgerichteten 

Hochschulen und Studiengängen 

bietet die Hauptstadtregion 

dafür eine hervorragende Ausgangsposition. 

Um den Austausch zwischen 

jungen Polen und Deutschen zu 

fördern, unterhält Berlin gegenwärtig 

über 60 partnerschaftliche Vereinbarungen 

mit Schulen in Polen. 

Schul- und 

Hochschulpartnerschaften 

Zwischen akademischen Einrichtungen 

in Berlin und Partnerhochschulen 

in Posen bestehen vielfältige 

Kontakte. Einen regen Austausch von 

Studierenden und Lehrenden gibt es 

im Rahmen von Sokrates/Erasmus- 

Programmen unter anderem 

zwischen der Freien Universität Berlin 

und der Adam-Mickiewicz-Univer- 

sität, der Medizinischen Akademie 

und der Ökonomischen Akademie in 

Posen sowie zwischen der Universität 

der Künste Berlin und der Posener 

Kunsthochschule. Weiterhin kooperieren 

die Fachhochschule für Technik 

und Wirtschaft Berlin und die Fachhochschule 

für Wirtschaft Berlin mit 

der Higher School of Management 

and Banking Poznan, auch die Berliner 

Fachhochschule für Verwaltung 

und Rechtspflege unterhält eine 

Studienkooperation mit einer 

Posener Partnerhochschule. 

Zwischen der Humboldt-Universität 

zu Berlin und der Adam-Mickiewicz- 

Universität Posen entwickelten sich in 

den vergangenen Jahren eine Vielzahl 

von Kontakten: So organisiert beispielsweise 

das Institut für Informatik 

der Humboldt-Universität Forschungsseminare 

zum Thema „Diskrete Mathematik“ 

mit Prof. Michał Karoński aus 

Posen, die abwechselnd in Berlin und 

Posen stattfinden und sich bei den 

Studenten eines wachsenden 

Zuspruchs erfreuen. 

Darüber hinaus arbeitet die Posener 

Ökonomische Akademie eng mit der 

Europäischen Wirtschaftshochschule 

Berlin ESCP-EAP zusammen: Die beiden 

Wirtschaftshochschulen haben 

gemeinsam das Programm „Master of 

Business Administration“ (MBA) ausgearbeitet. 

Im Rahmen des zweijährigen 

Weiterbildungsstudiums an der 

Ökonomischen Akademie ist ein fünfmonatiges 

Praktikum in einem deutschen 

Unternehmen vorgesehen und 

das vierte Semester wird an der 

Berliner ESCP-EAP absolviert. 

Jako dalsze przykłady kontaktów 

gospodarczych pomiędzy Berlinem 

i Brandenburgią oraz Wielkopolską 

wymienić należy cykl imprez pt. „Silny 

pociąg do Berlina“ Wielkopolskiej Izby 

Przemysłowo-Handlowej, współpracę 

Wielkopolskiej Izby Rzemieślniczej 

z berlińskim Towarzystwem Współpracy 

Międzynarodowej Sp. z o.o., jak 

również wspólną realizację unijnego 

projektu „Przebudowa & Co.“ 

Szkolnictwo wyższe i badania 

naukowe 

Współpraca w zakresie kształcenia 

i badań naukowych pomiędzy Berlinem 

a Polską prowadzona jest już od 

lat. Kooperacja z polskimi uczelniami, 

wspólne projekty badawcze oraz 

rozbudowa transgranicznej sieci kontaktów 

naukowych pozostają nadal 

w centrum międzynarodowych działań 

podejmowanych w Berlinie. 

Region stołeczny zapewnia w tej 

mierze doskonałe warunki wyjściowe, 

mając do zaoferowania liczne 

placówki naukowe i badawcze, stojące 

otworem dla naukowców z kraju 

i zagranicy, jak również wyprofilowane 

międzynarodowo wyższe uczelnie 

i kierunki studiów. Dążąc do wspierania 

wymiany między młodymi Polakami 

i Niemcami berlińskie szkoły 

zawarły ponad 60 porozumień o partnerskiej 

współpracy ze szkołami 

w Polsce. 

Partnerstwa międzyuczelniane 

Bogate kontakty istnieją pomiędzy 

placówkami akademickimi Berlina 

a partnerskimi uczelniami Poznania. 

Ożywiona wymiana studentów i pracowników 

dydaktycznych prowadzona 

jest w ramach programów 

Sokrates i Erasmus m.in. pomiędzy 

Wolnym Uniwersytetem w Berlinie 

i Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza, 

Akademią Medyczną oraz 

Akademią Ekonomiczną w Poznaniu, 

jak również pomiędzy Uniwersytetem 

Sztuk w Berlinie i Poznańską 

Akademią Sztuk Pięknych. Ponadto 

współpracują ze sobą Wyższa Szkoła 

Zawodowa Techniki i Gospodarki 

oraz Wyższa Szkoła Zawodowa 

Gospodarki z Berlina z poznańską 

Higher School of Management and 

Banking oraz Berlińska Wyższa 

Szkoła Zawodowa Administracji i Sądownictwa 

z uczelnią o podobnym 

profilu w Poznaniu. 

Pomiędzy Uniwersytetem Humboldta 

w Berlinie i poznańskim Uniwersytetem 

im. Adama Mickiewicza rozwijano 

w ubiegłych latach cały szereg kontaktów. 

Np. Instytut Informatyki berlińskiej 

Alma Mater organizuje przy 

udziale prof. Michała Karońskiego 

z Poznania seminaria naukowobadawcze 

nt. „Matematyka dyskretna”, 

odbywające się na przemian 

w Berlinie i Poznaniu i cieszące się 

coraz większym zainteresowaniem 

studentów. 

Ponadto poznańska Akademia Ekonomiczna 

ściśle współpracuje 

z Europejską Wyższą Szkołą Gospodarki 

ESCP-EAP w Berlinie. Obie 

uczelnie ekonomiczne opracowały 

wspólny program studiów „Master of 

Business Administration“ (MBA). 

W ramach tych dwuletnich studiów 

w Akademii Ekonomicznej studenci 

odbywają pięciomiesięczne praktyki 

w przedsiębiorstwach niemieckich, 

zaś czwarty semestr tych studiów 

realizowany jest w ESCP-EAP 

w Berlinie.


82 83 

Einrichtungen und Institute 

Ein Beispiel für die Berliner Osteuropakompetenz 

auf wissenschaftlicher 

Ebene ist das interdisziplinäre Osteuropa-Institut 

der Freien Universität 

Berlin mit seinen Kooperationen und 

akademischen Netzwerken in Berlin/ 

Brandenburg und Osteuropa. 

Das Lehrprogramm umfasst den Magisterstudiengang 

Osteuropastudien 

und die beiden weiterführenden 

Masterstudiengänge Osteuropastudien, 

East European Studies sowie 

den Studiengang Osteuropäische und 

Südosteuropäische Geschichte. 

Die Slawistik an der Humboldt-Universität 

zu Berlin blickt auf eine lange 

Tradition zurück. Neben Russistik und 

Slawistik bietet das Institut auch 

selbstständige Studiengänge unter 

anderem in der Polonistik an. 

Das Lehrangebot des Germanistischen 

Instituts der Adam-Mickiewicz-Universität 

in Posen wird gegenwärtig von 

rund 1.000 Studenten genutzt. 

Innerhalb Polens ist Posen das größte 

Zentrum der deutschen Sprache: Mehr 

als 40.000 Mittelstufenschüler (Oberschulen 

und Berufsschulen) – das sind 

rund 40 Prozent aller Posener Schüler – 

lernen Deutsch als Fremdsprache. 

Darüber hinaus ist in Posen das renommierte 

Instytut Zachodni (Westinstitut) 

ansässig, das neben gemeinsamen 

Publikationen wie die Fachzeitschrift 

„WeltTrends“ auch zahlreiche 

Forschungsprojekte, Fachkonferenzen 

und Symposien mit Partnern in 

Deutschland organisiert. 

Berufs- und Arbeitsmarkt 

Im Hinblick auf das Zusammenwachsen 

der Region und den damit verbundenen 

Anforderungen an den 

Arbeitsmarkt ist auch die grenzüberschreitende 

Zusammenarbeit in der 

Ausbildung von Bedeutung. 

Ein Beispiel für deutsch-polnische 

Kooperation in diesem Bereich ist die 

internationale Berufsausbildung 

ProPolska. Die berufliche Ausbildung 

zum Kaufmann bzw. zur Kauffrau für 

Bürokommunikation vermittelt nicht 

nur interkulturelle und sprachliche 

Kompetenzen, sondern ist auch mit 

einem mehrmonatigen Praktikum 

meist in Betrieben in Posen, Warschau, 

Breslau oder Słubice verbunden. 

Bei der Auswahl der Betriebe und der 

Betreuung der Praktikanten ist die 

Partnerschule Zespol Szkol Ekonomicznych 

im. Stanislawa Staszica in 

Posen behilflich. Gefördert wird das 

Projekt des Berliner Oberstufenzentrums 

für Bürowirtschaft und 

Verwaltung aus Mitteln des EU- 

Programms Leonardo da Vinci. 

Darüber hinaus engagieren sich auch 

die Unternehmensverbände Berlin- 

Brandenburg und das damit verbundene 

Bildungswerk in der grenzüberschreitenden 

Aus- und Weiterbildung: 

Die Deutsch-Polnische Jugendfabrik in 

Frankfurt/Oder bietet deutschen und 

polnischen Jugendlichen eine binationale 

Erstausbildung in den Berufen 

Mechatroniker/in, IT-System-Elektroniker/in 

und IT-System-Kaufmann/-frau 

mit anerkanntem Abschluss. Im Vordergrund 

stehen dabei das Erlernen 

fachlicher und fremdsprachlicher 

Fähigkeiten sowie die Vermittlung 

sozialer Kompetenzen. Die Jugendfabrik 

wurde 2002 als Projekt für die 

Euroregion „Pro Europa Viadrina“ 

gegründet. 

Instytuty i inne placówki 

Przykładem naukowych kompetencji 

Berlina w sprawach Europy Wschodniej 

jest działający na Wolnym Uniwersytecie 

w Berlinie interdyscyplinarny 

Instytut Europy Wschodniej, 

współpracujący z partnerami z Berlina 

i Brandenburgii oraz z krajów 

Europy Wschodniej. Program nauczania 

tego Instytutu obejmuje studia 

magisterskie na kierunku Europa 

Wschodnia, jak również studia stopnia 

Masters: East European Studies 

oraz Historia Europy Wschodniej 

i Południowo-Wschodniej. Wieloletnimi 

tradycjami szczyci się slawistyka 

na Uniwersytecie Humboldta w Berlinie. 

Obok rusycystyki i slawistyki 

uczelnia ta proponuje m.in. odrębne 

studia na wydziałe polonistyki. 

Z oferty dydaktycznej Instytutu Germanistyki 

Uniwersytetu im. Adama 

Mickiewicza w Poznaniu korzysta 

obecnie około tysiąca studentów. 

Poznań uznać można za największy 

ośrodek germanistyki w Polsce. 

O popularności języka niemieckiego 

świadczy i to, że uczy się go ponad 

40 tys. uczniów szkół stopnia ponadpodstawowego 

(ogólnokształcących 

i zawodowych). Ponadto w Poznaniu 

ma swą siedzibę renomowany Instytut 

Zachodni, który obok wspólnych 

publikacji realizuje wraz ze swymi 

partnerami w Niemczech również 

liczne projekty naukowo-badawcze 

oraz konferencje i sympozja. 

Praca zawodowa i rynek pracy 

Z punktu widzenia zrastania się 

regionu oraz wynikających z tego 

wymogów wobec rynku pracy istotne 

znaczenie posiada również transgraniczna 

współpraca na polu kształcenia 

i oświaty. Przykładem polskoniemieckiej 

kooperacji w tej dziedzinie 

jest formuła międzynarodowego 

kształcenia zawodowego ProPolska. 

Osoby kształcone w zawodach 

z zakresu komunikacji zdobywają 

wiedzę interkulturalną i językową, 

odbywając m.in. kilkumiesięczne 

praktyki najczęściej w zakładach 

pracy na terenie Poznania, Warszawy, 

Wrocławia i Słubic. Przy wyszukiwaniu 

takich zakładów oraz zapewnieniu 

opieki praktykantom pomocna 

jest partnerska szkoła 

polska, którą jest Zespół Szkół 

Ekonomicznych im. Stanisława 

Staszica w Poznaniu. Projekt współrealizowany 

jest przez Berliner Oberstufenzentrum 

für Bürowirtschaft und 

Verwaltung dotowany jest ze środków 

programu UE Leonardo da Vinci. 

Ponadto w transgraniczne formy 

kształcenia i podnoszenia kwalifikacji 

angażują się organizacje przedsiębiorców 

z terenu Berlina 

i Brandenburgii, a zwłaszcza działająca 

pod ich auspicjami organizacja 

Bildungswerk: Niemiecko-Polska 

Fabryka Młodzieżowa we Frankfurcie 

n. Odrą oferuje niemieckiej i polskiej 

młodzieży szkolnej dwunarodowe 

formy kształcenia w zawodach mechatronika, 

elektronika systemów IT 

oraz handlowca w zakresie systemów 

IT, wiążąc to z uzyskaniem uznawanego 

w obu krajach świadectwa. 

Na pierwszym planie stawia się przy 

tym uzyskanie kwalifikacji fachowych, 

językowych oraz kompetencji 

o charakterze socjalnym. Fabryka 

młodzieżowa powstała w 2002 r. 

jako projekt dla Euroregionu „Pro 

Europa Viadrina“.


84 85 

Weitere Kooperationsfelder 

In den Bereichen Wirtschaft, Raumordnung, 

Naturschutz, Wissenschaft 

und Forschung sowie Kultur arbeitet 

das Land Brandenburg eng mit verschiedenen 

polnischen Woiwodschaften, 

darunter auch Großpolen, 

zusammen. 

Ein Schwerpunkt der bilateralen Beziehungen 

liegt in der polizeilichen 

Zusammenarbeit sowie im Brand- und 

Katastrophenschutz. Im Rahmen des 

1995 geschlossenen Abkommens 

zwischen den Regierungen der 

Bundesrepublik Deutschland und der 

Republik Polen kooperieren die Polizeipräsidien 

in Cottbus, Frankfurt/Oder 

und Eberswalde eng mit den grenznahen 

polnischen Polizeibehörden. 

Bestandteile dieser Zusammenarbeit 

sind ein intensiver Informationsaustausch, 

die Durchführung gemeinsamer 

Übungen sowie Maßnahmen der 

Aus- und Fortbildung. 

Darüber hinaus arbeiten die Justizbehörden 

in Brandenburg und Groß- 

Centrum Kultury „Zamek“ | Kulturzentrum „Zamek“ 

polen eng bei der Bekämpfung der 

organisierten Kriminalität zusammen: 

Gerichtspartnerschaften gibt es beispielsweise 

zwischen dem Appellationsgericht 

Posen und dem Brandenburgischen 

Oberlandesgericht, zwischen 

dem Hauptverwaltungsgericht/ 

Außenstelle Posen, dem Oberverwaltungsgericht 

und dem Finanzgericht 

des Landes Brandenburg. 

1999 – zwei Jahre nach dem Oder- 

Hochwasser – wurde mit Unterstützung 

der Europäischen Union das 

Projekt „OderRegio“ mit dem Ziel initiiert, 

Strategien zum Hochwasserschutz 

zu entwickeln. Diese umfassen unter 

anderem die verstärkte Zusammenarbeit 

der Kommunen, eine grenzübergreifende 

Raumordnung und die 

gemeinsame Planung von einzelnen 

Maßnahmen für einen effizienten 

Hochwasserschutz. Unter Federführung 

der gemeinsamen Landesplanungsabteilung 

der Länder Berlin 

und Brandenburg beteiligen sich am 

OderRegio-Projekt Partner aus dem 

gesamten Einzugsgebiet der Oder. 

Dalsze pola współpracy 

Kraj związkowy Brandenburgia ściśle 

współpracuje na polu gospodarki, 

ochrony przyrody, nauki i badań oraz 

kultury z kilkoma województwami 

polskimi, w tym m.in. z Wielkopolską. 

W ramach umowy, podpisanej 

w 1995 r. przez rządy Rzeczypospolitej 

Polskiej i Republiki Federalnej 

Niemiec, prezydia policji niemieckiej 

z Cottbus, Frankfurtu n. Odrą i Eberswalde 

ściśle kooperują z polskimi 

organami policji z regionu przygranicznego. 

Współpraca ta obejmuje 

m.in. intensywną wymianę informacji, 

prowadzenie wspólnych ćwiczeń 

oraz szkolenia i podnoszenie kwalifikacji 

zawodowych. 

Ponadto organy wymiaru sprawiedliwości 

z Brandenburgii i Wielkopolski 

ściśle współpracują ze sobą przy 

zwalczaniu przestępczości zorganizowanej. 

Partnerskie kontakty łączą 

m.in. Sąd Apelacyjny w Poznaniu 

z brandenburskim Wyższym Sądem 

Krajowym, poznański oddział Naczelnego 

Sądu Administracyjnego z Wyższym 

Sądem Administracyjnym oraz 

z Sądem Finansowym Brandenburgii. 

W 1999 r. – w dwa lata po wielkiej 

powodzi na Odrze – zainicjowano 

przy wsparciu Unii Europejskiej projekt 

„OderRegio“ w celu wypracowania 

strategii ochrony przeciwpowodziowej. 

Obejmują one m.in. nasiloną 

współpracę władz komunalnych, 

tworzenie układu przestrzennego 

z odniesieniem transgranicznym oraz 

wspólne planowanie poszczególnych 

działań na rzecz skutecznej ochrony 

przeciwpowodziowej. Pod kierunkiem 

Wspólnego Wydziału Planowania 

Przestrzennego krajów związkowych 

Berlin i Brandenburgia w realizacji 

projektu OderRegio uczestniczą partnerzy 

z całego dorzecza Odry. 

Dziedziniec Centrum Kultury „Zamek“ | Im Hof des Kulturzentrums „Zamek“


86 87 

Sekretarz Stanu V. Strauch i Marszalek Z. Meyer | Staatssekretär V. Strauch und Marschall Z. Meyer 

Ausblick: Gemeinsame Zukunft in 

der Oderregion 

Um die Region beiderseits der Oder in 

den nächsten Jahren zu einem eng 

miteinander verflochtenen Wirtschaftsraum 

umzugestalten, steht 

auch künftig die Förderung grenzüberschreitender 

Kooperationen zwischen 

den Bundesländern Berlin, 

Brandenburg, Mecklenburg-Vorpommern 

und Sachsen sowie den Woiwodschaften 

Westpommern, Großpolen, 

Lebuser Land und Niederschlesien 

im Vordergrund: Als Inhalte 

bieten sich dabei vor allem die 

Themen Innovation und Technologietransfer, 

Zusammenarbeit von kleinen 

und mittleren Unternehmen, Investitionsförderung 

sowie Tourismus an. 

Ein weiterer zentraler Aspekt ist die 

Entwicklung der Verkehrsinfrastruktur. 

Ein Ausbau der Verkehrswege sowohl 

im Straßen- als auch im Eisenbahnverkehr 

und eine Verbesserung der 

Verbindungen zwischen der Hauptstadtregion 

und den grenznahen 

Woiwodschaften sind dabei entscheidend 

für das wirtschaftliche Wachstum 

der Region. 

Eine erste Maßnahme auf dem Weg zu 

einem Wirtschaftsraum mit europäischer 

Perspektive ist die erste Oderregion-Konferenz 

vom 5. April 2006 

in Berlin, unter Beteiligung aller grenznahen 

Bundesländer und Woiwodschaften. 

Die Konferenz soll Impulse 

für die zukünftige Gestaltung eines 

modernen und wettbewerbsfähigen 

Wirtschaftsraums beiderseits der Oder 

setzen und über Wirtschafts- und 

Verkehrsthemen hinaus weitere 

multilaterale Projekte anstoßen. 

Weitere Informationen: 


www.de-pl.info | www.teico-net.net 

www.festiwalhoffmannowski.pl 

www.kammerunion.de 

www.ecce-keo.org | www.fu-berlin.de 

www.amu.edu.pl | www.fhw-berlin.de 

www.usoms.poznan.pl 

www.ae.poznan.pl | www.escp-eap.de 

www.udk-berlin.de 

www.oderregio.org 

www.asp.poznan.pl 

www.fhtw-berlin.de 

www.wszib.poznan.pl 

www.fhvr-berlin.de 

www.oszbueroverw.de 

Perspektywy: wspólna przyszłość 

w regionie nadodrzańskim 

Wśród podejmowanych w następnych 

latach wysiłków na rzecz 

przekształcenia regionu po obu stronach 

Odry w jeden ściśle ze sobą 

powiązany obszar gospodarczy, również 

w przyszłości pierwszoplanową 

rolę odgrywać będzie wspieranie 

transgranicznej kooperacji pomiędzy 

krajami związkowymi Berlinem, 

Brandenburgią, Meklemburgią- 

Pomorzem Przednim i Saksonią 

z jednej strony a polskimi województwami 

Zachodniopomorskim, Wielkopolskim, 

Lubuskim i Dolnośląskim 

z drugiej. Jej treść stanowić będą 

przede wszystkim takie tematy, jak 

innowacje i transfer technologii, 

współpraca małych i średnich przedsiębiorstw, 

wspieranie inwestycji oraz 

turystyka. Dalszym centralnym aspektem 

jest rozwój infrastruktury 

komunikacji i transportu. Rozbudowa 

dróg komunikacyjnych zarówno 

w transporcie drogowym, jak i kolejowym, 

a także poprawa połączeń 

pomiędzy regionem stolicy Niemiec 

a przygranicznymi województwami 

polskimi mają decydujące znaczenie 

dla wzrostu gospodarczego całego 

regionu. 

Jednym z pierwszym z działań, zmierzających 

do utworzenia z Nadodrza 

obszaru gospodarczego o europejskich 

perspektywach, jest pierwsza 

Konferencja Regionu Odrzańskiego 

w dniu 5 kwietnia 2006 r. w Berlinie, 

w której udział wezmą wszystkie 

przygraniczne kraje związkowe 

i województwa. Konferencja ta winna 

zrodzić nowe impulsy dla przyszłego 

ukształtowania nowoczesnego i konkurencyjnego 

obszaru gospodarczego 

po obu stronach Odry oraz, wykraczając 

poza tematy gospodarcze 

i komunikacyjne, zainicjować dalsze 

multilateralne projekty. 

Dalsze informacje: 


www.de-pl.info | www.teico-net.net 

www.festiwalhoffmannowski.pl 

www.kammerunion.de 

www.ecce-keo.org 

www.fu-berlin.de | www.amu.edu.pl 

www.fhw-berlin.de 

www.usoms.poznan.pl 

www.ae.poznan.pl | 

www.escp-eap.de 

www.udk-berlin.de 

www.oderregio.org 

www.asp.poznan.pl 

www.fhtw-berlin.de 

www.wszib.poznan.pl 

www.fhvr-berlin.de 

www.oszbueroverw.de 

MitOst-Festival

88 

Fotonachweis | Zdjęcia 

· Berlin Partner GmbH: Seite | strona 22, 76, 77, 86 

· Berlin Partner GmbH/FTB-Werbefotografie: Titel | tytuł, 

Seite | strona 3, 7, 8, 9, 12, 13, 16, 18, 21, 24, 29, 68, 69 

· Berlin Partner GmbH/Melanie Skrowronek: Seite | strona 14 

· diephotodesigner: Seite | strona 20 

· Matthias Fischer: Seite | strona 23, 25 

· Sascha Götz: Seite | strona 87 

· Kai-Uwe Heinrich: Seite | strona 35 

· Investitionsbank Berlin: Seite | strona 64 

· Land Berlin/Thie: Seite | strona 10, 11, 26 

· Landesarchiv Berlin: Seite | strona 6 

· Thomas Oberländer, HELIOS Klinikum: Seite | strona 27 

· Polnisches Institut Berlin: Seite | strona 65 

· Presse- und Informationsamt des Landes Berlin: Seite | strona 2 

· Presse- und Informationsamt des Landes Berlin/G. Schneider: 

Seite | strona 17 

· Presse- und Informationsamt des Landes Berlin/Thie: Seite | strona 31 

· Daniel Rühmkorf: Seite | strona 14 

· Schering AG: Seite | strona 28 

· Silvester in Berlin GmbH: Seite | strona 15 

· TEICO-Net: Seite | strona 78 

· typoly: Seite | strona 36-39 

· Urząd Miasta Poznania: Titel | tytuł, 

Seite | strona 5, 40, 41, 42, 43, 44, 45, 46, 47, 48, 49, 50, 51, 52, 53, 59, 

62, 63, 79, 84, 85 

· The Westin Grand Berlin/ Matthias Hamel: Seite | strona 73 

Berlin – Posen 

Poznań – Berlin

Impressum | Impressum 

Herausgeber | Wydawca 

Berlin Partner GmbH 


Fasanenstraße 85 

10623 Berlin 

Tel.: +49 30 399 80-0 | Fax: +49 30 399 80-239 

info@berlin-partner.de | www.berlin-partner.de 

Im Auftrag der Senatsverwaltung für Wirtschaft, Arbeit und Frauen, Berlin. 

Na zlecenie Zarządu Senatu ds. Gospodarki, Pracy i Kobiet w Berlinie. 

www.berlin.de/wirtschaftssenat 

Mit freundlicher Unterstützung der Investitionsbank Berlin. 

Wydano dzięki uprzejmemu wsparciu Investitionsbank Berlin 

www.ibb.de 

Eine gemeinsame Publikation der Berlin Partner GmbH 

und der Stadtverwaltung Posen. 

Wspólna publikacja spółki Berlin Partner GmbH oraz Urzędu Miasta Poznania. 

Redaktion | Redakcja:Tina Becker,Ewa Stróżczyńska-Wille 

Realisation | Realizacja:eye-solution GmbH 

Übersetzung | Przekład:Eva-Maria Steiger, Marek Batkowski 

Unser Dank gilt der Stadtverwaltung Posen, der Investitionsbank Berlin, 

der Berliner Senatsverwaltung für Wirtschaft, Arbeit und Frauen, 

der Berliner Senatsverwaltung für Stadtentwicklung, 

dem Polnischen Institut Berlin sowie 

dem MitOst e.V. für die freundliche Überlassung von Bildern. 

Wyrażamy podziękowanie Urzędowi Miasta Poznania, 

Bankowi Inwestycyjnemu w Berlinie, Zarządowi Senatu Berlina ds. Gospodarki, 

Pracy i Kobiet, Zarządowi Senatu Berlina ds. Rozwoju Miasta, 

Instytutowi Polskiemu w Berlinie, 

Stowarzyszeniu MitOst e.V. za udostępnienie materiałów zdjęciowych. 

© März 2006 | marzec 2006

Posen – Geschichte, Architektur und ... - Business Location Center

Sie wollen auch ein ePaper? Erhöhen Sie die Reichweite Ihrer Titel.

Template löschen?

Als Template speichern?