WOCHENBLATT.pl - Zeitung der Deutschen in Polen Nasz synek (Vorschau)

www.wochenblatt.pl 

7996 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 



Nr 29 (1163), ISSN 2082-8195, nr indeksu 368202 18 – 24 VII 2014, cena 2,40 zł (VAT 5%) 

WOCHENBLATT.pl 



Zeitung der Deutschen in Polen 

Nanu? 

Nasz LARES: Niniejszy 

synek 

materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung 

Kollektive Ekstase gab es ist 

beim 

strengstens untersagt. 

Public Viewing der Deutschen 

I 

Minderheit in Chronstau bei 

st 

Oppeln. Foto: Till Scholtz-Knobloch 

Nur Mut! 

es denkbar, sich Fußballspiele 

unserer Nationalmannschaft gemeinsam 

mit polnischen Fans anzuschauen? 

Offenbar ja. Ich selber habe 

das neulich erlebt, als ich zusammen 



mit einem Freund das WM-Endspiel 

im Fernsehen in einer Gaststätte im 

Zentrum Oppelns verfolgte. Hierbei 

hielten wir mit unseren Sympathien 

nicht hinterm Berg und brachten 

unseren Wunsch – einen Sieg der 

Deutschen – laut zum Ausdruck. Am 

Anfang guckten uns die polnischen 



Argentinien-Fans noch feindselig an, 

im Verlauf des Spiels aber kamen 

viele von ihnen an unseren Tisch. 

Und kurz später regten sie an, dass 

wir doch gemeinsam die Deutschen 

und Miro Klose anfeuern könnten! 

Wie man sieht, können wir uns doch 

gemeinsam freuen und einander 



achten, bloß müssen wir Deutsche 

endlich einmal aufräumen mit unseren 

Befürchtungen und der Denke, 

dass keiner uns gern hat. Zeigen wir 

uns stattdessen aufgeschlossen und 

stolz darauf, was wir sind. 


Więcej odwagi! 

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens Czy untersagt. 

Die Deutschen und mit ihnen Miro Klose sind Weltmeister! 

Aber ist Oppeln bereit, seinen Sohn und neuen 

WM-Rekordtorschützen LARES: Niniejszy zum materiał Ehrenbürger służy wyłącznie zu machen? 

do czytania. Powielanie Lesen w jakikolwiek Sie auf S. sposób 10 

zabronione. 


Werbung / Reklama 

Poszukujemy 

pracowników fizycznych ze znajomością 

języka niemieckiego do prac: 

• magazynowych 

• recyclingowych 

• na produkcji 

oraz specjalistów z j. niemieckim: 

elektryków, spawaczy, kierowców 

C+E, ślusarzy, operatorów koparek 

i ładowarek 

Bernard Czok 

warsztat 

• mechanika pojazdowa 

oglądanie meczów niemieckiej 

reprezentacji z polskimi 

kibicami jest możliwe? Okazuje się, 

że tak, czego osobiście doświadczyłem, 

bo finałowy mecz minionego 

mundialu postanowiłem obejrzeć 

z moim przyjacielem w restauracji 

mieszczącej się w centrum Opola. 

Obaj nie ukrywaliśmy swoich sympatii, 

głośno wyrażając swoje życzenie 

– wygraną Niemców. Początkowo 

polscy fani Argentyny spoglądali 

na nas wrogo, ale w trakcie meczu 

wielu z nich podeszło do naszego 

stolika, a po chwili zaproponowali 

nam wspólne kibicowanie Niemcom 

i... „Miro” Klosemu! Widać zatem, 

że możemy się wspólnie bawić i szanować, 

ale musimy zmienić myślenie, 

że nikt nas nie lubi, w otwartość 

i dumę, kim jesteśmy, to przynaj- 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w • części jakikolwiek używane 

sposób zabronione. 

• lakiernictwo 

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung • blacharstwo 

ist strengstens untersagt. 

Oferujemy: 

• wynajem samochodów 

• atrakcyjne wynagrodzenie 

• zakwaterowanie na terenie 

46-022 Kępa k. Opola, ul. Wróblińska 17b 

tel./fax: 77 456 86 58 

Niemiec 

CENTRUM 

kom. 602 369 462 (A4) 

• opiekę polskiego biura 

661 333 777 

7963 

mniej będą nas szanować. 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie POMOCY 

do czytania. Powielanie w 

604 jakikolwiek 

963 702 


Zainteresowanych prosimy o wysyłanie CV 

DROGOWEJ 

LARES: na e-mail: Diese export@dako.org.pl Materialien lub sind Tel. lediglich 32 279 96 80 

zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung www.autoczok.pl 


7877 


Krzysztof Świerc 

Nowy punkt: 

Zakład Kamieniarski PPHU Sati 

46-073 Wrzoski, ul. Wrocławska 24 

tel. kom. 880 370 130, 784 518 593 

Oddział 

Ekspozycja nagrobków 

46-020 Krzanowice, Stara Droga 6 i 8 

tel. kom. (+48) 666 523 384 

Nagrobki 

Płytki granitowe 

LARES: Niniejszy tel. (+48) 77 546 22 materiał 78 

służy tel. (+48) 77 wyłącznie 546 21 84 

do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 

biuro@tanienagrobki.com.pl 

biuro@tanienagrobki.com.pl 

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. 

od 1499 zł 

Jegliche 

od 76 zł/m² 

Vervielfältigung 

od 280 zł/m² od 320 ist 

zł/m² 

strengstens 

od 280 zł/m² 

untersagt. 

Schody 

Blaty 

Kominki 

Tarasy 

od 76 zł/m² 

7706 

STIEBLICH 

LARES: Niniejszy hale dla rolnictwa materiał i hangary służy samolotowe 

wyłącznie Landwirtschaftshallen do czytania. und Powielanie Flugzeughangars 

w jakikolwiek sposób zabronione. 

info@stieblich.pl www.stieblich.pl Tel. +48 77 407 60 50 

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens 

untersagt. 

HALLENBAU 

www.stieblich.de 

R 

Budujemy m.in.: 

hale przemysłowe, magazynowe, bud. 

biurowe, salony samochodowe, chłodnie, 

Wir bauen u.a.: 

Produktions- und Lagerhallen, 

Bürogebäude, Autohäuser, Kühlhallen, 

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 

Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 

7878 

I S S N 2 0 8 2 - 8 1 9 5




2 LARES: Wochenblatt.pl Diese Materialien sind lediglich zum Meinungen Lesen bereitgestellt. opinie Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 

Śląsku, ojczyzno moja! 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do nie czytania. zaczęła się rozsądna Powielanie dyskusja w jakikolwiek sposób zabronione. 

na temat pomysłu przyznania nowemu 

rekordziście wśród mundialowych 


Bevor überhaupt die Idee, den neuen 

WM-Rekordtorschützenkönig Miroslav 

Klose zum Ehrenbürger seiner 

In und um Oppeln gibt es kaum entspannten 

Stolz auf die Wurzeln der Region 

und Drang, diesen der Welt mitzuteilen. 

materiał Im Juni fand in służy Breslau eine wyłącznie große urodził” do – twierdzą czytania. tacy, którzy Powielanie chyba w jakikolwiek sposób zabronione. 

„shitstormów”. „On się tu przecież tylko 

LARES: Niniejszy 

Techno-Party unter dem Namen „Bres- znajdują upodobanie wyłącznie w fundowaniu 

bereitgestellt. tablic pamiątkowych w miejscach, Jegliche Vervielfältigung ist strengstens LARES: Diese Materialien Loud“ sind statt. Eine lediglich mit Wortwitz zum knackig Lesen untersagt. 

Geburtsstadt Oppeln zu erheben (siehe 

S. 10), vernünftig diskutiert wird, scheint 

die Sache nach einem Internet-Shitstorm 

von Kleingeistern schon verbrannt. Hier 

sei er doch „nur“ geboren sagen solche, die 

wohl nur an Gedenktafeln gefallen finden, 

wo sich Boleslaus der Tapfere Anno Tausendnochwas 

mal die Nase geputzt hat. 

Kein Renata-Schumann-Platz, kein 

Ehrenbürger Klose… Nach der Part- 


wegen 

materiał 

des einzigartigen 

służy 

historischen 

wyłącznie 

Erhaltungszustandes 

der Stadt gedreht. Die ma Ślązaków, włodarze woj. opolskiego 

-Palatynatem, do czytania. gdzie prawie Powielanie w ogóle w jakikolwiek sposób zabronione. 

Europastadt Görlitz-Zgorzelec (EGZ), niedawno stworzyli trójkąt, rozszerzając redakcja „Wochenblatt.pl” nikogo nie 


nerschaft zum nahezu schlesierfreien 

Rheinland-Pfalz hat die Woiwodschaft 

Oppeln diese nun im Dreieck mit Burgund 

erweitert, anstatt auf eine ebenfalls 

multikulturelle Region in Frankreich zu 

schielen, wie das Elsass, Lothringen, die 

Bretagne oder Korsika. Wäre ja lästig, 

auch noch bei Delegationsreisen das 

nervige Thema Minderheit serviert zu 

Geheimtipp gilt. Auf der Suche nach einzigartigen 

materiał Shooting-Locations służy ist wyłącznie Görlitz szości. do Ignorancja czytania. to cecha Powielanie szeroko we Wrocławiu w jakikolwiek odbyło się wielkie sposób tech- 

zabronione. 

serwowano wkurzający temat mniej- 

komunikowania jej światu. W czerwcu 


nämlich ebenso interessant geworden. Auf rozpowszechniona w zachodniej części no-party „BresLoud”, którego nazwa 

LARES: Diese Materialien der Berliner sind Fashion lediglich Week wird zum bereits Lesen Górnego bereitgestellt. Śląska zwanej Opolszczyzną. Jegliche zawiera Vervielfältigung w sobie aluzyjnie i dowcipnie ist strengstens untersagt. 

bekommen. Ignoranz ist tief im Oppelner 

Land verbreitet. Diese Tage rief eine 

Redaktionskollegin beim noch nicht eröffneten 

Sakral-Miniaturpark in Olschowa 

an, um zu fragen, ob wir im Vorfeld vom 

Aufbau der Modelle ein paar Fotos schießen 

dürfen. „Nein“, hieß es am Telefon. 

Im Übrigen könnte man den erfragten 

Eröffnungstermin zu einem späteren Zeitpunkt 

auf der Homepage noch erfahren! 

Gut, das Wochenblatt wird niemanden 

zwingen, für sich kostenlos Werbung zu 

machen, anstatt lieber Negativpunkte 

zu sammeln. 

PR-Desaster 

präsentierte Versöhnung von regionalen 

Wurzeln und Lifestyle 2014! In Niederschlesien, 

wo kaum Deutsche leben, 

geht es eben unverkrampft zu. Anderes 

Beispiel: Zahlreiche Filmproduktionen 

aus Hollywood haben bereits in Görlitz 

also die Gemeinschaft der deutschen und 

der polnischen Stadthälfte der geteilten 

Stadt will das bereits kultivierte Werbewort 

für die Stadt „Görliwood“ noch 

stärker vermarkten – nun auch in der 

Modebranche, wo man bisher noch als 

das polnische Label Kędziorek unterstützt. 

Dass wir in und um Oppeln meist nur 

Lippenbekenntnisse vom Brückenbau 

hören, kann man vielleicht auch daran 

ablesen, dass sich die Oppelner Politik 

nicht einmal in Sachen der Einstellung 


des Eurocity 

materiał 

Wawel 

służy 

einschaltete, 

wyłącznie 

der wykonania do czytania. prezentowanych Powielanie modeli. nakręconych w jakikolwiek w Görlitz ze względu sposób na zabronione. 

letzten Bahn-Direktverbindung nach „Nie” – usłyszała w słuchawce. Powiedziano 

unikalny charakter tego historycznego 

Deutschland, während z.B. die Minis- 

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. 

jej też, że termin otwarcia, 

Jegliche 

o który miasta. 


Miasto Europejskie Görlitz/ 


terpräsidenten im Osten Deutschlands 

Sturm laufen (siehe S. 11). 

Katastrofalny PR 

J 

eszcze 

królów strzelców, Miroslavowi Klosemu, 

tytułu honorowego obywatela rodzinnego 

Opola (patrz str. 10), a już można 

odnieść wrażenie, że „sprawa się rypła”, 

sądząc po reakcjach przeróżnych tępaków, 

jacy dali głos w jednym z internetowych 

gdzie Bolesław Chrobry w roku pańskim 

tysięcznym z hakiem wytarł sobie nos. 

Nici ze skweru im. Renaty Schumann, 

nici z honorowego obywatelstwa dla 

Mirka Klosego… W ślad za nawiązaniem 

relacji partnerskich z Nadrenią- 

partnerskie więzy o Burgundię, zamiast 

raczej zerknąć w stronę któregoś z wielokulturowych 

regionów Francji, takich 

jak Alzacja, Lotaryngia, Bretania czy 

Korsyka. Bo jeszcze by tego brakowało, 

żeby nawet wyjeżdżającym delegacjom 

Kilka dni temu jedna z koleżanek redakcyjnych 

zadzwoniła do nie otwartego 

jeszcze parku miniatur sakralnych w 

Olszowej, aby zapytać, czy w przededniu 

otwarcia parku będziemy mogli zrobić 

parę zdjęć przedstawiających sposób 

pytała, znajdzie w późniejszym czasie 

na stronie internetowej parku! No cóż, 

zmusi do zrobienia sobie reklamy za 

darmo, zwłaszcza jeśli ktoś woli raczej 

robić sobie tyły. 

W Opolu i okolicach prawie nie istnieje 

coś takiego jak zrelaksowane poczucie 

dumy z korzeni regionu ani też chęć 

zaprezentowaną ideę połączenia regionalnych 

korzeni ze stylem życia w roku 

2014! A zatem na Dolnym Śląsku, gdzie 

żyje bardzo niewielu Niemców, ludzie 

nie mają kompleksów. Inny przykład: 

Jest już wiele filmów hollywoodzkich 

Zgorzelec, czyli wspólnota niemieckiej i 

polskiej połowy podzielonego miasta, chce 

Die Gedanken sind frei 



In der letzten Woche haben mich zwei 

Ereignisse beschäftigt, die ganz unterschiedliche 

Erinnerungen hinterließen. 

Bevor uns am Sonntagabend das siegreiche 

Finale begeisterte, hatte ich die 

deutschen Oberschlesier ganz anders Kurz gesagt: Jeder von uns kann nach 

LARES: Niniejszy aus. Ein materiał paar Tausend służy von uns, wyłącznie konnten Möglichkeit do czytania. immer einen Weg Powielanie finden, w jakikolwiek sposób zabronione. 

genau das den Fanmeilen in Chronstau 

oder sind Neuhammer lediglich erleben. zum Die Lesen ken oder bereitgestellt. auf diesem Weg den Jegliche anderen Vervielfältigung było zdominowane przez wniosek ist strengstens 

um seine Sprache und Gefühle zu stär- 

posiedzenie Sejmu znów 

LARES: Diese Materialien untersagt. 

Mitglieder des VdG-Vorstandes Pommern 

besucht. Wir sprachen mit verschiedenen 

deutschen Gruppen, lernten 

deren Erfolge, aber auch Sorgen kennen. 

Ich wusste, dass nach den Maßstäben 

der Stettiner Region die Uhren anders 

ticken. Die Gruppen in Swinemünde, 

Treptow oder Stargard sind klein, entfalten 

aber eine sehr umfassende Tätigkeit. 

LARES: Niniejszy können. materiał Andererseits służy bekommen wyłącznie wir in do czytania. Bernard Powielanie Gaida dyskusji w jakikolwiek i awantur koalicja rządząca sposób ma zabronione. 

Oberschlesien im Radio dauerhaft keinen 

deutschen sind lediglich Sender, so lange zum wie wir Lesen bereitgestellt. Jegliche wicz, Vervielfältigung jak i rząd się uratują. ist strengstens 

większość i zarówno minister Sienkie- 


Diese Gruppen haben z.B. erreicht, dass 

in den heutigen Stadtparks Gedenkstätten 

eingerichtet wurden, die daran 

erinnern, dass dort früher deutsche 

Friedhöfe waren. Gleichzeitig sind diese 

Bartek konkret 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie dniu w głosowania jakikolwiek nad wotum sposób nieufności 

były premier RP Waldemar Pawlak 

zabronione. 

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche 

(PSL) 


wystąpił z apelem, aby odroczyć 


wir uns eine besonders konzentrierte 

Rafał Bartek wiele do myślenia premierowi Donaldowi 

w Tuskowi, jakikolwiek który – sądzę, sposób że to już zabronione. 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie 

zrozumiał – będzie musiał mocno „posprzątać” 

Vervielfältigung w tym domu, którym jest ist rząd strengstens untersagt. 


Die Aufgabe der Weisen ist das Desaster vorauszusehen. Die Aufgabe der Tapferen, 

das kommende Desaster zu bewältigen. 

Pittakos von Mytilene (um 600 v. Chr.), 

 

Mit Kraft und Herz 

Gruppen jedoch von jeglicher laufenden 

Zusammenarbeit und Unterstützung 

der Stadtverwaltungen ausgeschlossen. 

In dieser Hinsicht sieht die Lage der 

Möglichkeit sich in der Öffentlichkeit 

– in die deutschen Farben gehüllt – zu 

versammeln, um die deutsche Nationalmannschaft 

anzufeuern, hat mir Gänsehaut 

verschafft. Das werden unsere 

Landsleute in Pommern nicht erleben 

bereits einen eigenen gründen möchten. 

In Pommern sind alle deutschen Sender 

Schlesienseminar 2014 

Es ist wieder soweit. Ich darf Sie im 

Namen des Hauses der Deutsch- 

Polnischen Zusammenarbeit für die 

Zeit vom 24. bis 27. September zum 19. 

Schlesienseminar einladen, das diese 

Jahr unter dem Motto steht: „Das Bildungswesens 

für Minderheiten in Polen: 

Gestern - Heute – Morgen.“ 

Die diesjährige Auflage ist eine Art 

Antwort auf die Forderung des Gemeinsamen 

Ausschusses der Regierung und 

der nationalen und ethnischen Minderheiten 

und wird in Zusammenarbeit 

mit dem polnischen Ministerium für 

Verwaltung und Digitalisierung stattfinden. 

Grundsätzlich hat sich das Schlesienseminar 

über die Jahre zu einer der 

wichtigsten Initiativen in unserer Region 

gemausert, die deutsch-polnischen 

Themen der Region gewidmet ist und 

die Vertreter der deutschen Minderheit, 

der polnischen Mehrheit und die eingeladenen 

Gäste aus dem Ausland treffen 

und diskutieren. An den Seminartagen 

im Schloss Groß Stein werden jeweils 

vier Arbeitsgruppen gebildet, durch die 

zu empfangen und die Zweisprachigkeit 

ist in Swinemünde dank der allgegenwärtigen 

Geschäftsbeschilderungen eine 

angewandte Realität. 

sogar zu helfen. Aus dieser Woche habe 

ich als Beispiel Heinrich Nyolt im Gedächtnis. 

Er ist ein Unternehmer mit 

Kraft und Herz und dank seines Engagements 

wurde die Fanmeile in Chronstau 

überhaupt erst möglich. 

Wersja polska na blogu 

Bernarda Gaidy na www.vdg.pl 

Sicht auf die verschiedenen Facetten 

des Themenkomplexes erhoffen. Eine 

Anmeldung ist bis zum 15. September 

möglich und kann je nach Interesse für 

die gesamte Dauer oder auch nur einen 

Für Schüler und Studenten haben wir 

so auch einen halben Teilnahmebetrag 

angesetzt. Anmeldungen unter Tel. 

0048/77 402 51 05, Fax: 0048/77 402 

51 15 oder E-Mail: patrycja.wiencek@ 

haus.pl; weitere Infos auf www.haus.pl 

griechischer Staatsmann, befreite seine Vaterstadt von den Wirren der Tyrannis. 

Prosto z Sejmu 

Polski. Poza tym musi dokonać tego, 

co jest równie bardzo istotne i ważne – 

wyraźnie przyjrzeć się służbom CBA i 

ABW, jak one funkcjonują, czy są pod 

wpływem politycznym, czy jednak po- 

Zadaniem mędrców jest przewidzieć katastrofę, zadaniem odważnych – uporać się 

zostają apolityczne. To samo dotyczy 

z nadchodzącą LARES: katastrofą. Niniejszy materiał służy Pittakos wyłącznie z Mityleny (ok. 600 do r. czytania. p.n.e.), grecki mąż Powielanie stanu, całego w pionu jakikolwiek prokuratury – od sposób prokuratora 

generalnego po najniższe szczeble. 

zabronione. 

 

uwolnił swoje rodzinne miasto od zamętu, jaki towarzyszył rządom tyranów. 

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung Notował Krzysztof ist Świerc strengstens untersagt. 

Rys. Andrzej Sznejweis 

18. – 24. Juli 2014 

jeszcze lepiej wypromować kultywowany 

już slogan „Görliwood” oznaczający jego 

nazwę – obecnie także w branży mody, 

w której miasto cieszy się szczególną renomą 

wśród „insiderów”. Bowiem dla 

tych, którzy poszukują jedynych w swoim 

rodzaju lokalizacji do robienia sesji 

zdjęciowych, Görlitz stało się miejscem 

równie interesującym. W ramach berlińskiego 

Tygodnia Mody wspierana jest już 

polska marka „Kędziorek”. To, że w Opolu 

i okolicach słyszymy przeważnie czcze 

deklaracje o budowaniu porozumienia, 

można zapewne poznać także po tym, że 

opolscy politycy nie włączyli się nawet do 

sprawy likwidacji pociągu Eurocity Wawel, 

który stanowi ostatnie bezpośrednie 

połączenie kolejowe z Niemcami, podczas 

gdy np. premierzy wschodnich krajów 

związkowych Niemiec ostro przeciwko 

temu protestują (patrz str. 11). 

Till Scholtz-Knobloch 

Awantura 

Poseł Ryszard Galla 

trwa 

Der Eklat geht weiter 

Die jüngste Sejm-Sitzung war wieder 

einmal von einem Misstrauensantrag 

gegen die Regierung Tusk domi- 

O 

statnie niert. Ein zweiter Misstrauensantrag 

(beide von der PiS) galt dem Innenminister 

o wotum nieufności dla rządu premiera 

Sienkiewicz. Am Ende blieb die 

RP Donalda Tuska oraz dla ministra Mathematik allerdings Mathematik: Bei 

spraw wewnętrznych Bartłomieja Sienkiewicza, 

aller Streitlust und Empörung der Ge- 

który został złożony przez PiS. genseite nutzte die regierende Koalition 

Oczywiście matematyka jest matematyką 

ihre Mehrheit, so dass sowohl Minister 

i wiadomo było, że mimo wielkich Sienkiewicz als auch die Regierung 

uns 

Jednak podczas posiedzenia Sejmu 

służby CBA dokonywały kontroli i 

rewizji w biurze poselskim posła Jana 

Burego (PSL), a także w domu, hotelu 

sejmowym, a nawet u jego ojca. Z tego 

zrobiła się olbrzymia awantura, bo w 

to głosowanie i aby rząd wyjaśnił, jakie 

było podłoże przeprowadzenia tej kontroli. 

Uznał bowiem, że są to kontrole, 

które miały zmusić PSL do określonego 

sposobu głosowania. Tym samym 

bardzo wyraźnie wskazał na związek 

Schlesien so auch eine Stimme in der Seminartag erfolgen. Besonders würde między tym, co działo się w ramach tej 


deutsch-polnischen 

materiał 

Partnerschaft 

służy wyłącznie 

gibt. ich mich 

do 

über 

czytania. 

die Teilnahme 

Powielanie 

aus dem kontroli, 

w jakikolwiek 

a obradami Sejmu nad 

sposób 

wotum 

zabronione. 

Es ist also eine Art Forum, in dem sich Kreis der jungen Generation freuen. nieufności dla rządu i ministra Bartło- 


mieja Sienkiewicza. 

Jak wiemy, efekt był taki, że zdecydowano, 

że głosowanie się odbędzie. 

Mimo to uważam, że to, co się wydarzyło 

w ubiegłym tygodniu w polskim 

parlamencie, a szczególnie w piątek, daje 

nun bis auf Weiteres erhalten bleiben. 

Währenddessen durchsuchten CBA- 

Beamte das Abgeordnetenbüro von Jan 

Bury (PSL). Anschließend ging es damit 

weiter in seinem Haus, im Sejm-Hotel 

und sogar bei seinem Vater. Daraus wurde 

dann ein Riesenskandal, denn am Tag 

der Abstimmung über ein Misstrauensvotum 

rief Ex-Premier Pawlak (PSL) 

dazu auf, die Abstimmung zu vertagen 

und er wollte zunächst einmal von der 

Regierung hören, was wirklich hinter 

der Kontrolle steckte. Seine persönliche 

Vermutung sei gewesen, man habe 

damit die PSL dazu bringen wollen, entweder 

anders als die Koalition abzustimmen 

oder aber genauso. Damit setzte 

er die Durchsuchungen und die Sejm- 

Beratungen über ein Misstrauensvotum 

gegen Regierung und Innenminister 

Sienkiewicz in einen überdeutlichen 

Zusammenhang. 

Wie dem auch sei: Die Abstimmung 

wird stattfinden. Mir scheint dennoch, 

dass die Geschehnisse der vergangenen 

Woche im polnischen Parlament, insbesondere 

am Freitag, dem Premierminister 

Tusk viel zu denken geben. Dieser 

dürfte inzwischen begriffen haben, dass 

er nun gut „aufräumen” muss in seinem 

Haus namens Regierung. Und eigentlich 

müsste er noch etwas sehr Wichtiges 

tun, nämlich die CBA und die ABW mal 

genau unter die Lupe zu nehmen, um 

herauszufinden, wie sie funktionieren 

und ob ihr Handeln politisch motiviert 

ist. Gleiches gilt für den gesamten Bereich 

Staatsanwaltschaft, vom Generalstaatsanwalt 

bis nach ganz unten. 

Notiert von Krzysztof Świerc



jazdów ciężarowych. „Z kwoty tej tyl- 


LARES: Diese Materialien sind Politik lediglich und zum Gesellschaft 

Lesen bereitgestellt. Polityka Jegliche i społeczeństwo 

Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 

Z Vaterlandu 

Politik: EU-Abgeordneter ohrfeigt EU-Abgeordneten 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie 

Späte 

do czytania. Powielanie 

Rache 

ko niespełna 20 miliardów euro jest 


reinwestowanych w drogi” – czytamy 


Nr. 29/1163 Wochenblatt.pl 3 

Kwiaty dla Dietera Przewdzinga 

Portal informacyjny „Morgenweb” 

adresowany do mieszkańców aglomeracji 

Rhein-Neckar pisze o podróży seminaryjnej, 

jaką odbyli na Górny Śląsk 

pracownicy Niemiecko-Europejskiego 

Instytutu Kształcenia (DEB) z Hesji. 

Swego czasu burmistrz Zdzieszowic 

Dieter Przewdzing, który niedawno 

Heftigen Schlagabtausch – verbaler 

Natur – ist die politische Klasse in 

Polen gewohnt. Die polnischen Politiker 

gelten als besonders scharf- 

wpływów nijak nie się do kosztownej züngig und sparen nur selten auch 

LARES: Niniejszy z administracyjnego materiał służy punktu widzenia wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 

mit harscher Kritik an ihren Politoraz 

prawnie wątpliwej koncepcji polegającej 

sind na tym, lediglich że opłaty drogowe zum mają Lesen Kollegen. bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens LARES: Diese Materialien untersagt. 

padł ofiarą morderstwa, nawiązał bliskie 

kontakty z burmistrzem Bensheim. Na 

grobie Przewdzinga członkowie delegacji 

złożyli wiązankę kwiatów. 

Kiepski interes 

W okresie do 2017 roku spółka 

kolejowa Deutsche Bahn stopniowo 

wstrzyma kursowanie pociągów z au- 

być zwracane kierowcom niemieckim 

w drodze zmniejszenia podatku od pojazdów 

mechanicznych, podczas gdy 

kierowcy z zagranicy będą zmuszeni 

uiszczać je w całości. „Powodem, dla 

którego odnosimy się krytycznie do pla- 

LARES: Niniejszy nów wprowadzenia materiał opłat służy drogowych wyłącznie eines Treffens do czytania. von EU-Parlamentariern Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 

od samochodów osobowych, jest m.in. im Warschauer Außenministerium. Was 

LARES: Diese Materialien to, iż istnieje sind niebezpieczeństwo, lediglich zum że ich Lesen sich genau bereitgestellt. ereignete, teilte Boni Jegliche per Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 

tokuszetkami, a także zlikwiduje szereg 

nocnych połączeń kolejowych. Władze 

DB oświadczyły, że ta „niszowa działalność” 

od lat przynosi straty. Ofiarą 

redukcji ma paść m.in. nocny pociąg 

relacji Praga – Kopenhaga. 

Uczniowskie triki drażnią pedagogów 

Nauczyciele w Niemczech krytykują 

fakt, że coraz więcej uczniów nie przy- 

Nie ma zgody na Pomnik Jedności 

Zarzucono na razie plany wystawienia 

Pomnika Wolności i Jedności w Lip- 

LARES: Niniejszy sku. Rada materiał Miejska zamierza służy bowiem wyłącznie sondern do kritisierte czytania. das Opfer Powielanie in einem ins Brüsseler w jakikolwiek Parlament ein. sposób In einem zabronione. 

odstąpić od procedury konkursowej, TV-Interview: „Solche Dinge zwischen Zeitungsinterview kündigte er daraufhin 

LARES: Diese Materialien jaką zainicjowano sind lediglich w sprawie zum pomnika. Lesen Ehrenleuten bereitgestellt. erledigt man diskret. Jegliche Aber an, Vervielfältigung Boni bei der erstbesten Gelegenheit ist strengstens untersagt. 

chodzi do szkoły na początku okresu 

urlopowego, tłumacząc się chorobą. 

Liczba ta jest o 30–50% wyższa niż w 

innych okresach roku. Zdaniem pedagogów 

powodem nasilenia się tego 

„trendu do krętactwa” jest to, że branża 

turystyczna kusi tanimi biletami poza 

okresem wakacji, a rodzice „kryją” swoje 

dzieci, tym samym jednak uczą je, 

że nie ma potrzeby przestrzegać zasad 

uczciwości. 

Amerykańska działalność szpiegowska 

w Niemczech 

Po niedawnych rewelacjach szpiegowskich 

minister spraw zagranicznych 

Frank-Walter Steinmeier zażądał, aby 

władze USA okazywały więcej respektu, 

z Niemiec rekordowa jak dotąd liczba 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie Berlin: do Potrzebne czytania. są Powielanie zagraniczne w okręgi jakikolwiek wyborcze 

studentów. Z programu skorzystało bowiem 

prawie 270 000 studentów, czyli o 



podkreślając, że wszelka współpraca 

powinna opierać się na fundamencie 

zaufania i wzajemnego szacunku. Jednocześnie 

Steinmeier dodał, że „nie 

ma alternatywy dla partnerstwa ze 

Stanami Zjednoczonymi”. Tymczasem 

minister spraw wewnętrznych Thomas 

de Maizière stwierdził, że wezwanie 

do opuszczenia terytorium Niemiec 

Erasmusa, którym jest „Erasmus+”, to 

kart wyborczych zostało odrzuconych 

LARES: Niniejszy program, materiał w ramach którego służy wspierane wyłącznie 

zagranicznych 

do czytania. 

okręgów wyborczych. 

Powielanie z powodu w jakikolwiek niekonkretnego sformułowania 

wspomnianego przepisu, a podobne 


są także kursy kształcenia i doskonalenia 

LARES: Diese Materialien zawodowego sind za lediglich granicą. zum Lesen bereitgestellt. organizacji poinformowa- 

Jegliche wnioski Vervielfältigung załatwiano rozmaicie. „W ist myśl strengstens untersagt. 

skierowane pod adresem najwyższego 

reprezentanta amerykańskich służb tajnych 

było stosowną reakcją na skandal 

szpiegowski, do jakiego doszło. Dodał, 

że Stany Zjednoczone są wprawdzie najważniejszym 

sojusznikiem Niemiec, „ale 

co za dużo, to niezdrowo”. 

cy z mniejszością niemiecką z Legnicy 

znajdą się: polityczno-historyczny spacer 

po mieście, spotkania z grupami inicjatywnymi 

(m.in. ze świadkami historii 

w Europejskim Centrum Kształcenia i 

Spotkań „Meetingpoint”, a także fotogra- 

LARES: Niniejszy ficzny materiał dzień wędrówek służy śladami wyłącznie dziejów zacji odnośnego do czytania. paragrafu, który Powielanie reguluje się niewielki, w jakikolwiek jednakże zwłaszcza sposób w przypadku 

członków mniejszości niemiec- 

zabronione. 

obowiązujący”. 

literatury w Karkonoszach. S-K kwestię uprawnień wyborczych Niemców 


Opłaty drogowe kosztowne 

administracyjnie 

Plany wprowadzenia opłat drogowych 

od samochodów osobowych w Niemczech 

natrafiają na ostrą krytykę również 

ze strony producentów aut, którzy podkreślają, 

że już dziś do skarbu państwa 

wpływa rocznie ponad 50 miliardów 

euro z podatku od olejów mineralnych, 

podatku od pojazdów mechanicznych 

oraz z tytułu opłat drogowych od po- 


w oświadczeniu Związku Przemysłu 

Motoryzacyjnego (VDA), w którym 

wyraża się ubolewanie w związku z planami 

federalnego ministra transportu 

Aleksandra Dobrindta (CSU) oraz argumentuje, 

iż wielkość spodziewanych 

zakres będzie stopniowo zwiększany” – 

obawia się VDA. 

Decyzję poprzedziły wielomiesięczne 

spory. Zwycięski projekt pt. „70.000” 

wykonany z wielobarwnych sześcianów 

nawiązujących liczby 70 000 lipskich 

demonstrantów, którzy w dniu 9 

października 1989 roku protestowali 

października. 

270 000 studentów na Erasmusie 

W roku akademickim 2012/13 za 

granicę w ramach unijnego programu 

stypendialnego „Erasmus” pojechała 

15 000 więcej niż w roku poprzednim. 

Erasmus to program wspierający pobyty 

za granicą mające na celu odbywanie 

tam studiów lub praktyk. Obecnie stypendyści 

otrzymują przeciętnie 272 

euro na miesiąc. Natomiast następca 

Podróż na Dolny Śląsk 

Instytut Edukacyjny im. Herberta 

Weh ne ra w Dreźnie (www.wehnerwerk) 

organizuje w dniach od 1 do 5 października 

w kooperacji z „Fundacją Brücke/ 

LARES: Niniejszy Most” materiał wyjazd tematyczny służy pn. wyłącznie „Dolny się osiągnąć do czytania. pewien sukces Powielanie w postaci zostało w odrzuconych” jakikolwiek – poinformował sposób zabronione. 

Śląsk – kraina utracona i odnaleziona”. W faktu, iż petycja zostanie skierowana do pełnomocnik rządu federalnego ds. 

LARES: Diese Materialien programie sind realizowanym lediglich we współpra- 

zum Lesen rządu bereitgestellt. federalnego celem konkretyzacji Jegliche mniejszości Vervielfältigung narodowych, Hartmut ist Ko- 


Doch zum verbalen gesellt sich nun 

ein körperlicher Schlagabtausch: 

EU-Abgeordneter Michał Boni (PO) 

bekam von seinem Parlamentarier-Kollegen 

dieser Tage eine Ohrfeige verpasst. 

Zum Zwischenfall kam es am Rande 

Nachrichtendienst „Twitter“ mit: „Ich 

habe dem Abgeordneten Korwin-Mikke 

Guten Tag gesagt. Daraufhin schlug er 

mir ins Gesicht. Das ist nicht normal!!!“ 

Janusz Korwin-Mikke (Nowa Prawica) 

gab daraufhin den Angriff nicht nur zu, 

dieser Giftzwerg hat das gleich öffentlich 

gemacht.“ Er bereue nicht, Boni geohrfeigt, 

sondern nicht noch „ins Gesicht 

gespuckt“ zu haben. 

Korwin-Mikke gilt nicht erst seit der 

Handgreiflichkeit als das Enfant terrible 

auch rechtspopulistischen Angriffe auf 

die etablierte Polit-Klasse an der Weichsel 

an: Im Mai zog er zusammen mit drei 

Władze ły, że pismem z 2 lipca wniosły 

sprzeciw wobec decyzji o zamknięciu 

procedury petycyjnej dotyczącej prawa 

wyborczego dla Niemców żyjących poza 

granicami Republiki Federalnej Niemiec. 

Dalej czytamy, że wprawdzie udało 

odnośnego paragrafu, jednak nie rozważono 

z dostateczną uwagą kwestii tworzenia 

okręgów wyborczych za granicą. 

Uprzednio Komisja Petycyjna Bundestagu 

o tyle przychyliła się do wniesionej 

przez LdO petycji, że zażądała konkrety- 

Watschenverteiler Janusz Korwin-Mikke Foto: Jakub Bułas 

weiteren Abgeordneten des „Kongresses 

der Neuen Rechten“ (KNP) erstmalig 

eine Ohrfeige zu verpassen. Hintergrund 

ist eine Streitigkeit aus den frühen neunziger 

Jahren. 1992 hatte Korwin-Mikke, 

damals Abgeordneter im polnischen 

Parlament, einen Gesetzentwurf zur 

„Lustration“ – also der Offenlegung der 


przeciwko 

materiał 

reżimowi 

służy 

NRD, natrafił 

wyłącznie 

na der polnischen 

do czytania. 

Politik (das Wochenblatt 

Powielanie 

Mitarbeit 

w jakikolwiek 

mit dem kommunistischen 


wielką dezaprobatę społeczeństwa. Pierwotnie 

pomnik miał być odsłonięty 9 lern kamen seine scharfzüngigen, häufig Boni opponierte heftig gegen den Ent- 

berichtete). Vor allem bei jungen Wäh- 

Sicherheitsdienst SB und UB – vorgelegt. 


wurf und beschimpfte Korwin-Mikke 

gar im Sejm. Trotzdem wurde das Gesetz 

angenommen und vor wenigen 

żyjących za granicą, którzy wcześniej nie 

przebywali na terenie RFN. W przypadku 

wyborów do Bundestagu, jakie odbyły się 

w 2013 roku, wiele wniosków o przyzna- 

nowego prawa, w celu umożliwienia 

udziału w wyborach do Bundestagu 

w 2013 roku do rejestrów wyborczych 

poszczególnych gmin wpisano 67 tys. 

Niemców żyjących poza granicami Republiki 

Federalnej. Tylko ok. 930 wniosków 

schyk, w odpowiedzi na zapytanie skierowane 

przez przedstawicieli mniejszości 

niemieckiej z parafii św. Krzysztofa we 

Wrocławiu, nieautochtonicznej a „przybyłej” 

z Republiki Federalnej Niemiec. 

Odsetek odrzuconych wniosków wydaje 

Watschenempfänger Michał Boni 

Jahren kam heraus, dass Boni selbst als 

Spitzel des SB gearbeitet hatte. 

Korwin-Mikke späte „Rache“ wurde 

von den linksliberalen Medien kritisiert 

und wird möglicherweise gar Konsequenzen 

haben: Das Außenministerium 

als Gastgeber des Treffens will die Angelegenheit 

gar an die Staatsanwaltschaft 

weiterleiten. Unterdessen mobilisieren 

sich auch die Anhänger des umstrittenen 

Politikers. In zahlreichen Forenund 

Twitterkommentaren pflichteten 

Internetnutzer Korwin-Mikke bei, er 

habe als einer von wenigen Politikern 

sein Versprechen auch gehalten und 

seinen Worten Taten folgen lassen. 

Markus Nowak 

Odmowy głównie na Górnym Śląsku 

Ziomkostwo Górnoślązaków (LdO) 

najwidoczniej nie zamierza pogodzić 

się z nieprzychylną postawą 

Bundestagu w sprawie tworzenia 

kiej, która od dawna zamieszkuje tereny 

Górnego Śląska, mieliśmy do czynienia z 

przypadkami „zbiorowego odrzucania” 

wniosków wyborczych składanych przez 

miejscowe koła DFK w imieniu wszystkich 

zainteresowanych członków. W liście 

do wrocławian Koschyk zapewnia jednak, 

że „w razie pojawienia się realistycznych 

dróg uproszczenia procedury chętnie 

zaangażuję się w tę sprawę”. 

Kierownictwo LdO w oświadczeniu 

dezaprobującym decyzję Bundestagu 

powołuje się na ekspertyzę wydaną 

przez prawnika z Düsseldorfu, prof. dra 

Martina Morloka, który proponuje, aby 

„Ogół obywateli państwa niemieckiego 

żyjących za granicą utworzył (zależnie 

od liczby) jeden lub więcej okręgów wyborczych, 

w których będą oni głosować”. 

Ponadto Morlok podkreśla, że „bynajmniej 

nie jest tak, iż opinia przedstawiona 

w tym kontekście przez Komisję 

Petycyjną ma charakter powszechnie 

SW, EP 

Foto: Вени Марковски/Wikipedia 



Z okazji jubileuszu 40-lecia, oprócz wielu promocji na nasze usługi, 

proponujemy 

LARES: 

Państwu 

Niniejszy 

udział 

materiał 

w konkursie 


z licznymi 

do 

nagrodami 

czytania. Powielanie 

pt.: 


LARES: 

„Najlepsze 

Diese 

hasło 

Materialien 

reklamowe 

sind 

– 

lediglich 

Spec. ZOZ 

zum 

>Tańczak 

Lesen bereitgestellt. 

i S-ka< Sp.J.” 

Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 

Nagroda główna to: „Weekend we dwoje w hotelu SPA” 

szczegóły i regulamin konkursu na stronie www.stomatologia-implantologia.com/konkurs-jubileuszowy 

KOMPUTEROWY 

DOBÓR OPRAW * 


zaprasza do odwiedzania strony internetowej 


7915 


www.wochenblatt.pl 

7709 

7033




4 LARES: Wochenblatt.pl Diese Materialien sind lediglich Aus zum den Lesen Regionen bereitgestellt. Z regionów 


Klebark Wielki: Królewna Łyna dla Hildy Wernik 

Notizen 

QQSKGD in Stettin: LARES: Am 11. Juli Niniejszy hat 

Dostałam materiał służy wyłącznie talent do czytania. do Powielanie pomagania 


die Vorstandssitzung des Verbandes der 


deutschen sozial-kulturellen Gesellschaften 

in Swinemünde stattgefunden. Bei 

anschließenden Treffen mit Vertretern 

der Ortsgruppen der Gesellschaft Stettin 

wurde über Probleme, Erfahrungen 

und Erfolge gesprochen. Im Mittelpunkt 

LARES: Niniejszy oraz wieloletnią materiał działalność służy społeczną 

w Stacji Pomocy Humanitarnej 

wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 


standen die Zukunftsperspektiven der 

deutschen Volksgruppe in Pommern. Zudem 

informierte der Vorsitzende über 

die Möglichkeiten der Realisierung von 

Kleinprojekten im Rahmen der „Konsolidierung 

der Begegnungsstätten“ und 

des Projekts „Samstagskurse für Kinder“. 

Die VdG-Vorstandsmitglieder, die gleichzeitig 

Vertreter der jeweiligen Regionen 

niesiono ją do przychodni na powstają- 

LARES: Niniejszy jest najdłużej materiał mieszkającym służy obywatelem wyłącznie 

nagrodę Królewny 

do czytania. 

Łyny) i Mirosław Pampuch 

Powielanie 

– obecny starosta 

Foto: Lech Kryszałowicz 


tej wsi, ale nie za to dostała nagrodę: wylądowała szczęśliwie w księgowości cym osiedlu Nagórki w Olsztynie, w której 

przepracowała Vervielfältigung 18 lat, do emerytury. ist strengstens LARES: Diese Materialien bez niej sind nie byłoby lediglich stacji Lazarusa zum Lesen w PGR-u bereitgestellt. w Klebarku. Jegliche untersagt. 

sind, haben über die Ortsgruppen der 

deutschen Minderheit in ihrer Region 

berichtet. 

QQOder-Fahrradtour: Noch bis zum 

20. Juli findet eine deutsch-polnische 

Fahrradtour entlang der Oder statt. Die 

Route verläuft von Frankfurt/Oder bis an 

die Ostsee. Wer sich noch Teilstücken der 

Tour anschließen möchte, kann sich unter 

centrumwymian@gmail.com anmelden. 

Interessenten sollten ein Fahrrad mitbringen, 

Fremdsprachenkenntnisse sind nicht 

unbedingt nötig. 

jp 

Q Wasserturm in Johannisburg: 

Q 


tylko średni 

materiał 

– Bruno. 

służy 

Pozostali 

wyłącznie 

zostali Jak poradził, 

do czytania. 

tak zrobiliśmy. 

Powielanie 

Przeżyłam a joannici 

w jakikolwiek 

to zakon luterański. 


w Niemczech. Bruno zajął się gospodarstwem, 

mama – dziećmi, a Hilda jako się dwojga dzieci: córki Renaty i syna dr. Franza Josefa Hermanna, którego 

z Karolem szczęśliwe życie, dochowując Szczęśliwym trafem wkrótce spotkała 


Die Restaurierungsarbeiten von etwa fünf 

Millionen Złoty am denkmalgeschützten 

Johannisburger (Pisz) Wasserturm sind 

abgeschlossen, berichtet das Ostpreußenblatt, 

eine Beilage der Preußischen 

Allgemeinen Zeitung. Zu dem 1907 erbauten 

Turm gehören ein Restaurant und 

eine Aussichtsterrasse, die nun wieder für 

Besucher dienstags bis freitags von 11 bis 

16 Uhr und samstags und sonntags von 

12 bis 20 Uhr geöffnet sind. S-K 

Rastenburg: Neuer Vorstand mit ehrgeizigen Plänen 

Gelungener, aber schwieriger Start 



Die neue Vorsitzende Sylwia Przespolewska 

bringt Leben in die Rastenburger 

Gesellschaft der deutschen 

Minderheit. Doch wenn es um 

die Renovierung des Geschäftssitzes 

geht, wird sie ausgebremst. 

Sylwia ist ein „Kind” der Gesellschaft. 

Sie lebt in dieser seit ihrer frühen 

Jugend, ihre Mutter Zofia Lachowska 

war immer im Vorstand aktiv. Und 

Sylwia Przespolewskas Kind – neben 

der eigenen Tochter – ist nun eben die 

Rastenburger Gesellschaft: Seit sie am 

30. Januar 2014 den Vorsitz übernom- 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie von w Kniprode jakikolwiek das Stadtrecht sposób erhielt. zabronione. 

Mutter-Tochter-Gespann: Zofia Lachowska (links) und ihre Tochter Sylwia Przespolewska sind beide in der Rastenburger 

Gesellschaft sind der lediglich deutschen Minderheit zum aktiv. Lesen bereitgestellt. 

Dass die Stadtmauer erhalten blieb, ist 

LARES: Diese Materialien 

Foto: Lech 

Jegliche 

Kryszałowicz in Polen 


eine Seltenheit. 


men hat, wächst die Zahl der Projekte. 

Workshops, Zusammenkünfte, kleine 

Theatervorstellungen und Kurse: So sieht 

das Leben der Organisation jetzt aus. 

Sylwia Przespolewskas Verdienst um 

diese Belebung ist sichtbar und sie hat 

mit ihrer Energie auch andere angesteckt. 

Seit fast 20 Jahren gibt es die Rastenburger 

Gesellschaft nun schon. Bis vor 

Dokumentation des Objekts komplettiert 

werden. 

Ersten Weltkrieg wurde die Stadt von 

LARES: Niniejszy materiał 

Hier ist 

służy 

die Vorsitzende 

wyłącznie do ul. Polna czytania. 12 ist alt Powielanie und 

russischen 

w jakikolwiek 

Truppen besetzt. 

sposób 

Um den 

zabronione. 

nun auf „Überraschungen” gestoßen. renovierungsbedürftig. Feind wieder zurückzudrängen, gingen 


kurzem noch blieb die Tür jedoch oft 

verschlossen. Alle eineinhalb Monate 

kam der Vorstand zusammen, da konnte 

man als Mitglied mitkommen und „etwas“ 

erledigen 

Diese neue Aktivität hat allerdings 

Konsequenzen. Ihren Sitz hat die Gesellschaft 

im Einfamilienhaus an der ul. Polna 

12 in Rastenburg, einem Würfelbau 

aus dem Jahr 1974. Es hat eine Fläche 

von 220 Quadratmetern, plus rund 700 

Quadratmeter Grundstück. Neben der 

deutschen Minderheit ist dort auch die 

Sozialstation Lazarus angesiedelt. 18 

Jahre lang war die Geschäftsstelle ausreichend. 

Doch dies hat sich geändert. 

Immer mehr Leute möchten mitarbeiten, 

die Treffen und Aktivitäten werden 

ebenfalls mehr. 

Vom neuen Vorstand unterstützt, 

hat Sylwia Przespolewska sich daran 

Hilda Wernik otrzymała nagrodę 

Królewny Łyny – najważniejsze wyróżnienie 

powiatu olsztyńskiego. 

Powiat uhonorował ją za niestrudzoną 

pomoc osobom potrzebującym 

„Lazarus” w Klebarku. 

Nagrodę odebrała podczas uroczystej 

sesji rady powiatu olsztyńskiego 

30 maja. 

Hilda Wernik ma 80 lat. Urodziła się i 

całe życie mieszka w Klebarku Wielkim i 

Klebarku, a całe jej dorosłe życie było 

służbą i poświęceniem się dla innych. 

Dorosłe życie Hildy zaczęło się, gdy 

miała lat 11, w styczniu 1945 r. Do wsi 

weszli Rosjanie. Weszli i rozstrzelali 17 

niewinnych ludzi. W domu Werników, 

Syberię. Wśród nich byli rodzice Hildy. 

Mama wróciła po 3 dniach. Ojciec – 

nie. Rosjanie porwali także jednego z 

jej braci. I on także przepadł bez wieści. 

Z trzech braci, którzy trafili na front, 

przeżyli wszyscy, ale do domu wrócił 

najstarsza z córek jej w tym pomagała. 

– To chyba wtedy narodziła się we 

mnie chęć pomagania innym ludziom 

– zastanawia się. 

Początki były bardzo trudne. Zostały 

w ojczyźnie, ale wszystko było obce. Nie 

znały języka polskiego. Hilda jednak wego ośrodka zdrowia zaproponowała jej zarząd doszedł do wniosku, że z powodu 

LARES: Niniejszy szybko materiał się go nauczyła, służy skończyła wyłącznie szkołę pracę jako do opiekunka czytania. chorych Powielanie w domu i dużego w nasycenia jakikolwiek miasta placówkami sposób zabronione. 

podstawową, a potem szkołę rachunko- 

asystentka lekarza. Po kilku latach prze- 

opieki społecznej, lepiej ją uruchomić strudzona Warmianka. 


wości w Poznaniu i z nakazem pracy 

gemacht, einen Renovierungs- und 

Umbauentwurf für das Gebäude zu 

erstellen. Denn dieses ist nicht funktionsgerecht 

und die Technik ist veraltet. 

Für den Entwurf muss die bestehende 

Für das Gebäude liegt kein Standortbuch 

vor, in dem zuständige Dienste, die 

jeweils durchgeführten Instandsetzungen 

sowie technischen Überprüfungen 

von Installationen eingetragen sind. Aktuelle 

Inspektionen belegen indes: Alles 

ist alt und renovierungsbedürftig. sen ja, dass andere Organisationen sehr pflegerischer Sicht zu rekonstruieren, 

LARES: Niniejszy Angesichts materiał der Sorgen służy um das wyłącznie Haus gut mit do bundesdeutschen czytania. Landsleuten Powielanie doch w sie jakikolwiek konnten das Vorhaben sposób nicht zabronione. 

hat der Vorstand Maßnahmen getrof- 

zusammenarbeiten, während wir auf uns beenden. Nach dem Krieg kam in den 


fen, um die Kosten einer Sanierung 

einzuschätzen. Man hat inzwischen 

beim Ministerium für Verwaltung und 

Digitalisierung benötigte Mittel für eine 

Modernisierung des Gebäudes beantragt. 

Den Aufwand haben Experten 

auf 935.000 Złoty geschätzt. 

Od lewej: Adam Sierzputowski – były starosta, Hilda Wernik, Jadwiga Marzjan z Biskupca (która również otrzymała 

Swój ciągnie do swego, toteż nic dziwnego, 

że wkrótce odnowiła kontakt z 

Karolem Wernikiem. Wernikowie to 

Mazurzy. Na jesieni 1944 r. zostali ewakuowani 

spod Ełku. Z Karolem połączył 

ją nie tylko wspólny język, ale i gorące 

LARES: Niniejszy stojącym materiał nieco na uboczu służy wsi, schroniło wyłącznie uczucie. do czytania. Powielanie Kiedy w jakikolwiek w połowie lat 90. na sposób Warmii i zabronione. 

się wtedy 70 osób. Pod koniec stycznia – Trzy razy poważnie myśleliśmy o Mazurach zakon joannitów zaczął otwierać 

Vervielfältigung stacje socjalne, Hilda przekonała ist ich strengstens LARES: Diese Materialien Rosjanie sind zabrali lediglich 30 z nich i wywieźli zum na Lesen zerwaniu. bereitgestellt. On był ewangelik, ja Jegliche – kato- 

untersagt. 

liczka. Bałam się, że rodzina nie pozwoli 

mi wziąć z nim ślubu. Mojej rodzinie to 

się nie podobało, ale mnie nie potępiała. 

Ówczesny proboszcz wygrażał mi, że 

się zadaję z heretykiem, ale inny ksiądz 

katolicki powiedział, jak załatwić ślub. 

Norberta, pięciorga wnuków i trojga 

prawnuków. 

W 1959 r. PGR w Klebarku został 

rozwiązany. Hilda została bez pracy. Już 

wtedy przejawiała zamiłowanie do pracy 

społecznej, więc kierowniczka miejsco- 

Aktuelle Inspektionen 

belegen: Das Haus 

der Rastenburger 

Geschäftsstelle an der 

LARES: Niniejszy Zudem materiał wandte sich służy die neue wyłącznie Vorsitzende 

mit einer Bitte an Hubertus lichen Austausch mit uns treten wird.“ Hohensteiner Stadtmauer weiter an. 

ändert do und czytania. bald wieder in einen Powielanie gedeih- 

bis heute w jakikolwiek dauern die Arbeiten sposób an der zabronione. 

LARES: Diese Materialien Hilgendorff sind (Kreisgemeinschaft lediglich zum Ras- 

Lesen bereitgestellt. Lech Kryszałowicz Jegliche Die Vervielfältigung gesamte Investition kostete ist bereits strengstens untersagt. 

tenburg) in Deutschland. Doch der 

verweigerte jegliche Unterstützung. 

Sylwia Przespolewska sagt: „Wir wis- 

allein gestellt sind. Das ist nicht gerade 

angenehm. Trotzdem wollen wir anderweitig 

nach Unterstützern und anderen 

Wegen suchen, um unseren Standort zu 

renovieren. Gleichzeitig hegen wir die 

starke Hoffnung und Zuversicht, dass 

Hubertus Hilgendorff seine Einstellung 

– Pracując w ośrodku, a potem w 

przychodni, miałam różne możliwości 

i kiedy mnie ludzie prosili – to im nie 

odmawiałam pomocy. Jak można kochać 

Boga, nie kochając człowieka, który jest 

obok nas – pyta Hilda. 

koordynatorkę Heidi von Rosenberg do 

uruchomienia stacji także w Klebarku. 

Kiedy już wszystko było zapięte na ostatni 

guzik, joannici wycofali się. Powód? 

Stacja miała się mieścić w budynku będącym 

własnością Kościoła katolickiego, 

rodzice mieli pod Olsztynem gospodarstwo. 

Dzisiaj w tym miejscu jest fabryka 

opon Michelin. Działał we Wspólnocie 

Byłych Mieszkańców Powiatu Olsztyńskiego 

i w Lazarusie. Lazarus chciał 

otworzyć stację w Olsztynie, ale jego 

na innym terenie. 

Hohenstein: Mittelalterliche Wehrmauer 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie eine w gewagte jakikolwiek Idee. sposób zabronione. 

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung sind nur noch einzelne ist Frag- 


Heute mente der Stadtmauer erhalten. 

Einst umfasste das Bollwerk mit einem 

Kilometer Länge und bis zu zwei Meter 

dick Hohenstein in der Woiwodschaft 

Ermland-Masuren, das 1359 vom Hochmeister 

des Deutschen Ordens Winrich 

Beide Haupttore wurden jedoch 

schon zu Beginn des 19. Jahrhunderts 

entfernt. Im Laufe der Zeit büßte die 

Hohensteiner Mauer ihre Schutzfunktion 

ein. Am Ende unnütz geworden, 

wurde sie sukzessive abgetragen. Im 

die Deutschen daraufhin zu einem Beschuss 

über. Dabei wurden das gesamte 

Stadtzentrum und erhebliche Teile der 

Mauer zerstört. 

In der Zwischenkriegszeit begannen 

die Stadtväter die Mauer unter denkmal- 

60er Jahren die polnische Denkmalbehörde 

auf das Projekt zurück. Vieles 

wurde damals erreicht, aber immer wieder 

wurden auch Teile der Wehrmauer 

durch Vandalismus zerstört. 

Im Jahre 2007 wurde der Mauerabschnitt 

neben der Burg renoviert. Und 

18. – 24. Juli 2014 

– Dr Hermann znał moich rodziców, 

nabrał do mnie zaufania i moja propozycja 

uruchomienia stacji w Klebarku 

bardzo mu się spodobała. „Mamy 

pieniądze, ale musicie działać szybko” 

– powiedział. W trybie ekspresowym 

załatwiliśmy wszystkie formalności i 

w październiku 2000 r. stacja ruszyła. 

Klebarska stacja jest pierwszą i jedyną 

stacją Lazarusa zlokalizowaną na wsi. 

Niesie pomoc potrzebującymi z gmin 

Purda i Barczewo. Wspiera także organizacje 

zajmujące się chorymi i niepełnosprawnymi 

w innych miejscowościach. 

Współpracuje z samorządem gminy 

Purda, Gminnym Ośrodkiem Pomocy 

Społecznej, władzami powiatowymi i 

wojewódzkimi, z niemieckim powiatem 

Osnabrück, Wspólnotą Byłych 

Mieszkańców Powiatu Olsztyńskiego, 

niemieckim Związkiem Kobiet Wiejskich, 

gminą Bissendorf w Niemczech 

oraz wieloma innymi organizacjami w 

Polsce. Dzięki dobrej woli setek wolontariuszy 

w Niemczech stacja otrzymuje 

regularnie transporty darów, sprzętu 

rehabilitacyjnego, środków opatrunkowych, 

sprzętów medycznych i leków, 

które potem przekazuje potrzebującym. 

Hilda Wernik w tych kontaktach niestrudzenie 

uczestniczy lub je inicjuje. 

Odwiedza też ludzi w domach, rozpoznaje 

potrzeby, dostarcza pomoc i 

otuchę. Inicjuje różne akcje, np. białe 

soboty, opiekę medyczną nad imprezami 

masowymi itp. W Klebarku ludzie 

żartują, że jak ktoś czegoś potrzebuje, 

to wystarczy, że wyjdzie na środek wsi 

i zapłacze, a Hilda sama go znajdzie. 

– Pan Bóg rozdaje ludziom różne talenty. 

Trzeba je w sobie odnaleźć i rozwijać. 

Ja dostałam talent do pomagania 

ludziom i to robię. Ta nagroda należy się 

także setkom tych ludzi, którzy pracują 

na rzecz naszej stacji – podkreśla nie- 

Lech Kryszałowicz 

Wer bezahlt die Mauer? 

Die Stadtmauer von Hohenstein 

(Olsztynek) ist renovierungsbedürftig. 

Um das Bauwerk aus dem 

späten Mittelalter zu erhalten, 

entwickelte die Stadtverwaltung 

Neue Käufer von Grundstücken an der Hohensteiner 

Stadtmauer sollen verpflichtet werden, für deren 

Erhaltung und Instandsetzung zu zahlen. 

rund 4,5 Millionen Złoty, von denen die 

Europäische Union etwa 3,3 Millionen 

Złoty finanziert hat. 

Doch die Stadt Hohenstein kann 

sich die hohen Kosten nicht weiter 

leisten. Jetzt kam der Stadtverwaltung 

die zündende Idee, wie man das 

Denkmal retten könnte. Warum nicht 

Käufer von Grundstücken an der Stadtmauer 

dazu verpflichten, die Kosten 

für den Erhalt „ihrer“ Mauer zu übernehmen? 

„Wir wollen, dass jemand, 

der ein sich an die Mauer grenzendes 

Wohnhaus baut, diesen Teil der Mauer 

auch instand setzt“, sagt der Hohensteiner 

Bürgermeister Artur Wrochna. 

Der Historiker Bogumił Kuźniewski, 

Präsident der Gesellschaft der Freunde 

Hohensteins, hält den Vorschlag für 

wenig realistisch. Er glaubt nicht, dass 

zukünftige Käufer bereit sein werden, 

etwa 10.000 Złoty pro zu sanierenden 

Mauermeter zu bezahlen. Auf Grundstückkäufer 

werde diese Summe eher 

eine abschreckende Wirkung haben. 

Alfred Czesla 

Foto: Alfred Czesla




Nr. 29/1163 LARES: Diese Materialien sind lediglich Glaube zum und Lesen Religion bereitgestellt. Wiara Jegliche i religia Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 

Wochenblatt.pl 5 

Wartha: Wallfahrt am Tor zur Grafschaft Glatz 

Kronika Parafialna 

Maria 

LARES: 

zu 

Niniejszy 

lieben 

materiał służy wyłącznie 

ist allzeit 

do czytania. Powielanie 

mein 

w jakikolwiek 

Sinn 

sposób zabronione. Q 


Immer am zweiten Sonntag im Juli 

pilgern Schlesier nach Wartha (Bardo 

Śląskie), um dort in deutscher 

Sprache zu singen und zu beten. 

Q Christophorusfeier: Am 24. Juli 

ist Christophorustag. Die deutschsprachige 

St.-Christophori-Gemeinde in Breslau 

veranstaltet an diesem Tag ein Gemeindetreffen. 

Dieses beginnt mit einer Andacht 

um 17:00 Uhr und danach findet 

im Pfarrgarten hinterm Pfarrhaus an der 

ul. Partyzantów 60 ein Grillabend statt. 

Gäste, die sich mit mitgebrachten Speisen 


LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens gern gesehen. untersagt. 

Q 

Dieses Jahr hielten das Hochamt 

die beiden Seelsorger der deutschen 

Katholiken in Schlesien: Dr. Peter 

Tarlinski (Oberschlesien) und der 

Franziskanerpater Dr. Marian Arndt 

(Niederschlesien). Die Predigt hielt 

der emeritierte Pfarrer Gerd Koser, 

der die deutschsprachigen Gläubigen 

in Oppeln (St. Sebastian) betreut. Für 

und Getränke beteiligen möchten, sind 

Q Biskupi w kamieniu: Trakt biskupi 

w Bałdach (woj. warmińsko-mazurskie) 

5 lipca wzbogacił się o kolejne 4 



den musikalischen Rahmen sorgten das 

Jugendorchester Himmelwitz sowie der 

DFK-Chor aus Tarnau und der Klodnitzer 

Chor „Heimatklang“. Mehrere Deutsche 

Freundschaftskreise organisierten 

Busfahrten zum Gnadenbild der Mutter 

Gottes in Wartha. 

kan 

kamienie pamiątkowe. Biskupowi Henrykowi 

Flemingowi kamień ufundowała 

Wspólnota Byłych Mieszkańców Powiatu 

Braniewskiego, bp. Eberhardowi z Nysy 

– Helga i Herbert Monkowski z Meinerzhagen 

(Nadrenia-Północna Westfalia), 

bp. Eneaszowi Sylwiuszowi Piccolominiemu, 

późniejszemu papieżowi Piusowi II 

– ks. inf. Jan Jerzy Górny, bp. Teodorowi 

Andrzejowi Potockiemu – Urszula Bełza, 





przewodnik turystyczny. W ten sposób 

32 spośród 50 warmińskich biskupów ma 

swoje kamienie pamiątkowe na Trakcie 

Biskupim w Bałdach. Nowe kamienie 

poświęcił Celestino Migliore – nuncjusz 

apostolski w Polsce (na zdjęciu obok 

Herberta Monkowskiego). 

Q Ostpreuße folgt Schlesier: Der 

Zisterzienser gründeten einst dieses Kloster. Als große Marienverehrer machten sie den Ort zu einem Wallfahrtsort 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Q 

der Mutter Gottes. An jedem zweiten Julisonntag versammeln sich deutsche Schlesier aller Generationen um das 

Gnadenbild in Wartha. 


So nahe an die aus dem 13. Jahrhundert stammende Gnadenstatue der Gottesmutter von Wartha kommen Gläubige 

nur selten. „Liebe Gottesmutter von Wartha, bitte für Deine Schlesier“, mit diesen Worten suchen Heimatvertriebene 

und Heimatverbliebene oft Halt und Zuflucht bei Maria. 

Berliner Kardinal Rainer Maria Woelki 

(57) wird neuer Erzbischof von Köln. Er 

folgt auf Kardinal Joachim Meisner (geb. 

1933 in Deutsch Lissa bei Breslau), der 

das Erzbistum Köln 25 Jahre lang bis 

Ende Februar geleitet hatte. Der frühere 

Kölner Weihbischof Woelki – dessen Eltern 

ostpreußische Heimatvertriebene, 



Q 



gebürtig aus Frauenburg im Ermland sind 

– steht seit August 2011 an der Spitze 

des Hauptstadtbistums; 2012 ernannte 

ihn Papst Benedikt XVI. zum Kardinal. 

Woelki wurde 1956 in Köln geboren und 

1985 zum Priester geweiht. 

Q Zmarł metropolita Włodzimierz: 

Metropolita kijowski i całej 

Ukrainy, zwierzchnik Ukraińskiej Cerkwi 

Prawosławnej i Patriarchatu Moskiewskiego 

Włodzimierz zmarł 5 lipca w wieku 

78 lat. W czasie protestów na Ukrainie na 

przełomie roku 2013 i 2014 przeciwko 

Wiktorowi Janukowyczowi, z błogosławieństwa 

Włodzimierza odbywały się 

nabożeństwa w intencji pokoju i uniknię- 



Pater Arndt begrüßt Pilgerinnen aus Waldenburg. Er selbst organisierte einen Bus mit Wallfahrern aus Breslau. 

„Früher, als deutsche Messen hier nur ein Mal im Jahr geduldet wurden, war die Basilika berstend voll. Heute gibt 

es geradezu in jeder Gemeinde einen deutschen Gottesdienst, so hat sich das etwas verteilt“, so der Seelsorger der 

Niederschlesier. 

cia przelewu krwi, a następnie w intencji 

zabitych podczas protestów. Metropolita 

został pochowany na cmentarzu mnichów 

Ławry Peczerskiej, siedzibie zwierzchnika 

Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego 

Patriarchatu Moskiewskiego. 

Q 2017 gemeinsam unter- 

Pf. Bronisław Żuchowski 

Sechzehnter Sonntag 

Im Jahreskreis 

20.07.2014 

1. Lesung: Weish 

12,13.16-19 

2. Lesung: Röm 8,26-27 

Evangelium: Mt 13,24-43 „Die Ernte 

ist das Ende der Welt.“ 

wegs: Ist eine gemeinsame lutherischkatholische 

Internetplattform. Wie 

sehen Katholiken und Lutheraner die 

500 Jahre seit Beginn der Reformation 

und die damit verbundenen Trennung? 

Sind wir auf einem Weg „Vom Konflikt 

zur Gemeinschaft“, wie es das Dialog- 

Dokument, das zu einem gemeinsamen 

lutherisch-katholischen Reformationsge- 

beides nebeneinander. 

Es wird eine Scheidung 

geben und jeder ist per- 

im Garten Gottes 

LARES: Niniejszy unter materiał den Gartengewächsen służy die wyłącznie größte. 

Sie wird am See Genezareth zwei Beschreibung des Zustan- 

gebrauchte do czytania. formelhafte Powielanie 

Gutes und Böses 

w jakikolwiek sönlich davon betroffen. sposób zabronione. 

Mann, der guten Samen säte, 

nebeneinander. 

Dann wird es anders 

LARES: das ist Jesus. Diese Der gute Materialien Samen, das bis drei sind Meter lediglich hoch. Das Gottesreich zum Lesen des der bereitgestellt. Verdammten. Das Jegliche Vervielfältigung sein. Dann wird ist der strengstens untersagt. 

Der sind die guten Menschen. Sein Acker, 

das ist zunächst die ganze Welt. An 

dieser Deutung ist viel herumgedeutelt 

worden. Der zentrale Sinn des Gleichnisses 

bezieht sich daher auf das Nebeneinander 

von guten und schlechten 

Christen auf dem Acker Gottes, d. h. in 

denken aufruft, nennt? Gläubige beider 

Konfessionen sind aufgerufen zum Lesen, 

Kommentieren und Diskutieren. Bislang 

diskutierten auch Persönlichkeiten aus 

dem öffentlichen Leben mit, wie Gundula 

Gause, Nachrichtenmoderatorin; 

Siegfried Sander, chilenischer Bischof, 

Sabine Leutheusser-Schnarrenberger, 

ehemalige Bundesjustizministerien oder 

geläufig. Die Anwendung auf das Gottesreich 

sich Christen nennen, die zur Kirche 

außerhalb. Mit dieser großen Frage 


bedeutet, dass 

służy 

Jesus dieses 

wyłącznie 

als gehen, 

do 

oft so 

czytania. 

egoistisch und hartherzig? 

Powielanie 

und dieser 

w jakikolwiek 

bitteren Wahrheit muss 

sposób 

sich 

zabronione. 

sein Reich verstanden wissen will, das Warum hat es schlechte Päpste gege- 

jeder Christ auseinandersetzen. q Deutschen Bischofskonferenz. 


der Kirche. Das Gleichnis verweist auf 

die Bereinigung dieses Durcheinanders 

Vor dem Hochamt verweilen die Pilger gerne im kühlen Schatten der Arkaden am Vorplatz der Basilika. Auch Pfarrer Koser nutzte die Kühle, um sich auf seine Predigt vorzubereiten. 

Die Mutterrolle in der heutigen Welt und die Zuflucht, die die Schlesier bei der Muttergottes suchen, war Schwerpunkt seiner Homilie. 

Fotos: Klaudia Kandzia 

Wort zum Sonntag 

Q 


bei der 

materiał 

Ernte, d. h. beim 

służy 

Gericht. 

wyłącznie 

Erst seinen 

do 

Bürgern 

czytania. 

Schutz bietet, 

Powielanie 

um darin ben? Warum 

w jakikolwiek 

geben manche Priester 

sposób 

ein 

zabronione. 

dann will Gott die Trennung vorneh- 

zu leben. Der Teufel ist im Reich des schlechtes Beispiel? Warum lässt Gott 


men durch seine Knechte, das sind seine 

Engel. Das Gleichnis vom Senfkorn bezieht 

sich auf das „Himmelreich“. Das 

Senfkorn ist tatsächlich unter allen in 

Palästina gebräuchlichen Sämereien 

das kleinste. Es wiegt ungefähr ein 

Milligramm. Die Senfstaude aber ist 

fängt unscheinbar an, entwickelt sich 

dann aber zu gewaltiger Größe. Das 

Bild des Baumes, dessen Zweige den 

Vögeln Schutz und Geborgenheit verleihen, 

ist im Alten Testament auch sonst 

für die Bezeichnung gewaltiger Reiche 

Zur Wallfahrt nach Wartha gehört der Besuch am Marienbrunnen. Seit über 300 Jahren soll sein Wasser Augenkrankheiten 

heilen und vor Kopfschmerzen schützen. 

Menschensohnes, d. h. in der Kirche, 

am Werk. Er sät Ärgernisse und Übeltäter. 

Sie leben und gedeihen mit den 

Kindern Gottes, nebeneinander. 

Das „Heulen und 

Zähneknirschen“ ist eine 

von Matthäus mehrfach 

heutige Evangelium deutet 

eine Frage, die wohl jedem Christen 

schon auf der Zunge gelegen hat. Woher 

stammt das Böse in der Kirche? Sind 

die Christen bessere Menschen als die 

Nichtchristen? Warum sind Leute, die 

dies alles zu? Jesus gibt die Antwort. Das 

Böse kommt nicht von Gott, sondern 

vom Teufel. Solange diese Welt besteht, 

wächst im Garten Gottes 

Solange diese Welt 

besteht, wächst 

Acker Gottes gereinigt 

sein von Unkraut, dann ist das Reich 

Gottes ein Reich der Gerechten und 

der Seligen. Vorher aber gibt es nichts 

Menschliches und nichts Böses, was 

unmöglich wäre in der Kirche so gut 

Reinhard Kardinal Marx, Vorsitzender der 

kan 

Foto: L. Kryszałowicz




6 LARES: Wochenblatt.pl Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Schlesien bereitgestellt. śląsk Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 

Oppelner Kultkneipe Drake 

Deutsche werden 

nicht abgehört 


durchs 

do czytania. 

Land und 

Powielanie 

berichtet 

w 

von 

jakikolwiek 

seinen Abenteuern 




mit 

do 

Requisiten 

czytania. 

und Einsatz 

Powielanie 

der 


eigenen, unbegrenzten Phantasie 

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen – dies bereitgestellt. sind die Zutaten aus Jegliche denen Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 

ein Theaterstück entsteht. Es gibt 

aber auch einige Kniffe, die sonst 

nur eingefleischte Bühnenschauspieler 

kennen und diese werden 

natürlich auch verraten. Dazu ge- 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie hört do zum czytania. Beispiel eine Powielanie besondere Für w diejenigen, jakikolwiek die nicht sposób so gerne 

vor einem Publikum auftreten, geschaffen! 

zabronione. 

Bühnensprache. Mit selbst ent- 


Schlesische Küche und „vermutlich“ keine Abhörangriffe preist das Drake an. 

Spätestens seit dem 14. Juni, wird 

jeder polnische Politiker zwei Mal 

überlegen, bevor er sich entschließt, 

in einer Kneipe zu essen. Die polnische 

Abhöraffäre, die in Nobelrestaurants 

begann, ist manchem 

zum Verhängnis geworden. Doch 

auch Angela Merkel weiß nach 

dem Abhören ihres Handys: Auch 

ein Deutscher ist vor unerwünschten 

Ohren nicht gefeit. In Oppeln 

dass es hier um Buffet geht, nicht unwichtig: 

materiał Sie sind fast służy immer vorrätig. wyłącznie 


Podobnie 

do czytania. 

jak w przypadku 

Powielanie 

Oskara 


Doch die Rouladen sind auch recht 

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Jerschke bereitgestellt. i Arno Holza, możemy Jegliche też Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 

scheint es aber – wenigstens laut 

Inhaber – einen Ort zu geben, an 

dem man sicher ist. 

Jahrelang war das Oppelner Lokal 

Drake als Kultdisco und Bierkneipe 

bekannt. Gäste waren hauptsächlich Studenten, 

die nach stressigem Lernen den 

Alltag vergessen wollten. Doch nicht nur 

von Bier allein lebt die Jugend. Schnell 

und sparsam essen heißt die Devise für 

die meisten Studenten. Dem kam der 

Inhaber des Drakes Anfang 2013 entgegen, 

als man sich entschloss, ohne die 

bisherige Tätigkeit zu vernachlässigen, 

auch auf Gastronomie zu setzten. 

„Wir liegen im Zentrum zwischen 

Prus Wschodnich, przede wszystkim w 

majątkach folwarcznych, w arystokratycznych 

salonach, w kręgach wojskowych. 

Autor, urodzony przez 150 laty (8 

września 1864 roku) w Żaganiu, stara się 

przedstawiać głównie symptomy deka- 

LARES: Niniejszy auch manchem materiał Minister, służy dem Argentinisches 

Rindfleisch oder Piroggen mit kracji. I tak np. pewien hrabia, którego nagle traci życie. Tym sposobem wina 

wyłącznie dencji do i niemoralność czytania. ówczesnej Powielanie arysto- 

barona w von jakikolwiek Gampescha, która sposób jednak zabronione. 

LARES: Diese Materialien Hasenfleischfüllung sind lediglich spätestens zum dann im Lesen ojciec bereitgestellt. skończył w ciężkim więzieniu, Jegliche w zostaje Vervielfältigung „wyrównana”, bowiem w ist czasach strengstens untersagt. 

allen Fakultäten der Universität Oppeln, 

das ist unsere Stärke“, so der Besitzer 

des Drakes Krzysztof Kliś auf die Frage, 

warum er sich entschlossen hat, dort 

auch Essen anzubieten. Eine Entscheidung, 

die er nicht bereut, denn bei den 

Studenten sowie anderen Freunden 

schneller Küche kommt das Konzept 

an. Mit 2,99 Złoty pro 100 Gramm eines 

selbst zusammengestellten Tellers 

platziert sich das Drake auf der unteren 

Ebene der ohnehin oft billigen Oppelner 

Buffet-Restaurants. 

Im Angebot setzt man nicht nur auf 

regionale Gerichte, sondern wirbt sogar 

explizit mit diesen. Schon am Eingang 

wird der Gast mit einer Tafel darauf 



Karolin łůnaczi 

tak moc ludzi jejździyło z niymieckymi Niymcůma, to narołz zmiynili oriyntacja, 

i to do tacy czytania. ludzie, co by se Powielanie tygo łů nich 

krzik w mody, jakikolwiek powiam wům, sposób że samyj zabronione. 

Myjślam, że ta taszka to baje nastymp- 

LARES: Niniejszy fanůma materiał przi aucie. Na służy lusterkach, wyłącznie na 

szybach, nawet na całyj chałpie jedni ani nie padało. We Niymcach robiům, by mi se takoł podobała. Yno cyna na 


No i co mům padać?! Nareszcie!!! Nastympny 

marzyniy stało sie wahr, jak by 

to inaczi padać: stało się rzeczywistością 

– Niymcy sům mistrzůma świata. Uczuciy 

niesamowity, tygo nie idzie opisać. Ty 

aufmerksam gemacht, dass es hier 

Schlesische Küche gibt – im Inneren 

des Lokals gleich noch einmal. Mitten 

im Hauptsaal, der wie ein Piratenschiff 

Doch wie schmecken die im Drake 

empfohlenen Schlesischen Gerichte? 

Hier fällt das Urteil dann doch nur mittelmäßig 

aus. Klöße und Rouladen sind 

zwar immer warm und in Anbetracht, 

trocken und rutschen ohne Getränke 

eher schwer durch den Hals. In Anbetracht 

des günstigen Preises im Drake 

muss man wohl feststellen, dass eher auf 

Quantität als Qualität gesetzt wird. Auch 

moderne Gerichte wie Hühnchenpenne 

mit Käse genügen sicher nicht Anforderungen 

einer Fünf-Sterne-Küche. Der kcja do większości czytania. powieści Powielanie społecz- 



A Gast dürfte eher satt als zufrieden gehen. no-obyczajowych i nowel jego 

LARES: Diese Materialien Wer sind jedoch lediglich günstig, schnell zum und zu- 

Lesen autorstwa bereitgestellt. jest umieszczona w Jegliche realiach Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 

mindest appetitlich Verpflegung sucht, 

für den dürfte das Drake durchaus der 

richtige Ort sein. Ein Fest für den Gaumen 

sollte man jedoch nicht erwarten. 

Studenten und Stammkunden der Kultkneipe 

dürfte das jedoch egal sein. Wie 

Halse stecken blieb, als er sich in den 

Gazetten wiederfand. 

Łukasz Biły 

Unsere Bewertung 

Essen 

Service 

Foto: Łukasz Biły 

emocje, ty wrażynia, ty palcy, jak mie 

bolały ze trzimania… Ni, ni, nie keliszka 

ani miski ze chipsůma, yno chodzi mi tu 

o kciuki. Jak to fajnie było patrzyć, że 

mieli niymieckoł fana powieszůnoł. To 

było richtig cojś taky cojś ujrzeć. Przeżyć 

taky cojś u nołs, na Ślůnsku, to tyż 

piynknoł rzecz. Choć komentatorzy na 

polskych kanałach TV nie do kůńca byli 

za Niymcůma, to łůni im pokołzali, co 

umiům. 1:0 to możno do niektorych nie 

Der Maulwurf Gwarek buddelt sich quer 

Heute spielt er Theater in Gleiwitz 

Das Museum in Gleiwitz 

organisiert für Kinder 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do von czytania. sieben bis Powielanie zwölf Jahren 

einen besonderen Theater- 



workshop. Zwei Tage lang (ohne 

Übernachtung) können hier die 

Kleinen und die etwas Größeren 

lernen, wie ein Theaterstück 

entsteht. Improvisieren, Arbeit 

eingefleischt – zagorzały 

Kniff, der, -e – fortel 

zeichnen – rysować 

Zutat, die, -en – składnik 

powieści zur Megedego pt. „Unter Zigeunern” 

(1896) trafia do podejrzanego 

salonu w Berlinie. Syn, nawiasem mówiąc, 

pisarz, daje się wplątać w intrygę 

z żoną pewnego profesora, w efekcie 

której strzela do kochanki i popełnia 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie samobójstwo. do czytania. W dwutomowej Powielanie powieści z dążeniami w jakikolwiek młodych pokoleń. sposób Dziewczyna 

o imieniu Modesta będąca córką 

zabronione. 

Ambiente 

zatytułowanej „Quitt” (1897) pewien 

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen 

lekarz, 

bereitgestellt. 

niejaki baron von Loja, 

Jegliche 

odsła- 

właściciela 


majątku ziemskiego, działając 


nia nieludzkość środowiska zamożnej 

szlachty w jednym z miast położonych 

na wschodniopruskiej prowincji, gdzie 

spotyka on przyjaciela z lat młodzieńczych, 

barona von Gampescha, który był 

LARES: Niniejszy je moc, materiał ale to je siła prosto służy z Niymiec!!! wyłącznie że my do wykibicowali czytania. to zwyciynstwo. Powielanie Frau cztyry w taky jakikolwiek ważny gwiazdy. Argentyna sposób zabronione. 

Byli tyż tacy, co to dotychczas kibi- 

Kanzlerin tyż nie brachło na meczu, a moł yno dwie. 

niż se wejrzymy. 


cowali zawsze Niymcům, a tera narołz 

ni… tygo to se jakojś tak nie umiam wytłumaczyć, 

bo se zastanawiům, co ich 

tak przemiyniyło. Zamiast dali być za 

pochodzyniy majům, wiynkszojść familii 

w Rajchu majům, kasa tyż im se fajnie 

biere, jak je wypłata, ale jak je mecz to 

co?! – Ach, łůni nic fajnygo nie umiům 

pokołzać – gołdajům. Ciekawy, czamu 

tak to je. 

Nojważniejszy, że tela kibicowało nołs, 

swego czasu współwinowajcą utraty jego 

majątku. Obnaża dawne machinacje, 

zdobywając zarazem serce narzeczonej 

studenckich baron von Loja popchnął 

do śmierci pewną dziewczynę. 

Na kartach powieści pt. „Modeste” 

(1905) zur Megede dokonuje konfrontacji 

przestarzałych punktów widzenia 

reprezentowanych przez arystokratów 

wbrew zakazowi rodziców, wychodzi za 

mąż za wywodzącego się z klasy chłopskiej 

inspektora Romeita, co pozwala jej 

uciec od nudnej wegetacji na folwarku 

tudzież od świata oficerów. Johannes 

jakoł miała fajnoł taszka, widziałach na 

zdjynciach we internecie. Nie dojść, że 

miała kształt fussballa, to jeszcze była we 

farbach narodowych: schwarz-rot-gold! 

pewno baje takoł, że yno se łů niyj pomarzyć 

bandymy můgli. A jak niemiecki 

mannschaft bůł zarołz gotowi na wygranoł 

– koszulki już mieli naszykowany, 

a nastympnoł gwiazda tyż tym zyskali. 

Po zwyciynstwach we ’54, ’74, ’90, no i 

we 2014 majům już na swojym kůncie 

18. – 24. Juli 2014 

Śląsko-wschodniopruska inspiracja 

mówić o udanej współpracy literackiej 

śląsko-wschodniopruskiej, 

a to w osobie Johannesa Richarda 

zur Megede. 

worfenen Theater-Puppen, Masken 

und Requisiten lässt es sich 

natürlich noch besser spielen. 

hat das Museumsteam eine andere 

Aufgabe parat. Sie lernen wie 

eine Comic-Geschichte entsteht. 

Das Thema ist „Ein Junge aus Gleiwitz“. 

Hierbei kann man lernen, 

Miejscowość Portofino na Riwierze Włoskiej. 

Erfahrene Bühnenschauspieler verraten Kindern ihre Geheimtipps 

für ein gelungenes Theaterspiel. Foto: muzeum.gliwice.pl 


gestaltet 

materiał 

ist, kann man 

służy 

das gute 

wyłącznie 

Laune 

do czytania. Powielanie was w historische jakikolwiek Wahrheit sposób und Fik- 

zabronione. 

verbreitende Schild „Wir empfehlen: 

Schlesische Gerichte, Gutes Bier und 


kein Abhören“ 

sind lediglich 

kaum übersehen. 

zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 

Silesiaca (57): Johannes Richard zur Megede 

tion ist, oder wie man schwarze 

Charaktere zeichnet. Am Ende 

hat jeder seinen eigenen Comic 

Also unbedingt mitmachen. 

Anmelden kann man sich für Termine 

ab dem 4. August von Mo. 

bis Fr. zwischen 9:00 und 16:00 

Uhr unter der Telefonnummer 

32 335 44 03. q 

Foto: Wikipedia 

Richard zur Megede był pierwotnie oficerem. 

Później podjął w Berlinie studia 

z zakresu prawa, estetyki i orientalistyki, 

których jednak nie ukończył. Od 1895 

roku był redaktorem Niemieckiej Oficyny 

Wydawniczej w Stuttgarcie. Został pisarzem, 

przebywając głównie na terenie 

Prus Wschodnich. Zmarł w tamtejszych 

Bartoszycach w roku 1906. 

Po przerwaniu studiów kilkakrotnie 

wyjeżdżał w dłuższe podróże do krajów 

zachodniej i południowej Europy, stąd 

akcja niektórych z jego książek rozgrywa 

się na południu Europy – w powieści 

epistolograficznej „Félicie” (1900) jest to 

np. Riwiera Włoska, zaś w opowiadaniu 

„Der Überkater” (1905) Johannes zur 

Megede naśmiewa się z gości pewnego 

hotelu we Włoszech. 

Johannes Rasim 

Bardzo se cieszam z tygo zwyciynstwa, 

słyszałach już tyż łod znajůmyj, że po co 

se tak cieszam, jak i tak nic z tygo niy 

mům. Uśmiołach se i padałach: satysfakcja, 

że Niymcy wygrały, mi styknie 

i to uczuciy spełniynia marzynia to je 

einfach bezcynny. We wsi wele mie to 

i petardy na czejść zwyciynstwa Niymiec 

strzylali. Szkoda, iże tak u nołs na 

wsi nie było. Powiam wům, że mie by 

se to ani nie skapło. No i skůńczyło se 

patrzyniy. Tera cza se znyjść inkszy zajynciy. 

A szkoda… ale za dwa lata zajś 

mistrzostwa Europy, to zajś baje na co 

popatrzyć, a tyn czas przeleci prandzi, 

q




LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Schlesien bereitgestellt. śląsk Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 

Łubniany: Letni festyn mniejszości niemieckiej 


Brawom nie było końca 

Oppelner Nachrichten 


LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche QVervielfältigung QDeutsch-Polnische Jour na lis- 

ist strengstens Q untersagt. 

Letni Festyn Integracyjny mniejszości 

niemieckiej odbył się w niedzielę 

22 czerwca w Łubnianach. 

Organizatorem festynu był zarząd 

koła DFK Łubniany. Przy pięknej 

ten a ka de mie: Die 9. Deutsch-Polnische 

Journalistenakademie ist eine viertägige 

Veranstaltung, die das Haus der Deutsch- 

Polnischen Zusammenarbeit und die Konrad- 

Adenauer-Stiftung organisieren. Die Akademie 

richtet sich vorwiegend an angehende 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie Journalisten w jakikolwiek sowie an alle, die sposób sich für die zabronione. 

Medienwelt der deutsch-polnischen Beziehungen 

Vervielfältigung im Kontext des multikulturellen ist strengstens LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche untersagt. 

pogodzie na placu obok kwiaciarni 

„Ewa” w namiocie zgromadziło się 

wielu mieszkańców Łubnian i okolicznych 

wsi. 

Program festynu był bardzo bogaty. 

Wystąpiły dzieci z przedszkola 

z Łubnian i z Dąbrówki Łubniańskiej. 

Europas interessieren. Das Leitthema der 

Akademie 2014 lautet: „Aus dem Kontext 

gerissen? Wort und kultureller Zusammenhang”. 

An der Akademie können jeweils zehn 

deutsche und polnische junge (angehende) 

W barwnych strojach śpiewały piosenki, 

naśladując zwierzątka żyjące w przyrodzie. 

Także dzieci ze Szkoły Podstawowej 

z Łubnian wystąpiły w inscenizacji bajki 

braci Grimm „Kopciuszek”. Brawom nie 

było końca. Laureat pieśni dziecięcych 

Kamil Janoszek z Domecka wcielał się 

w wykonawców pieśni niemieckich i 

polskich. Chór „Cantilene” z Łubnian 

wykonał śpiew pieśni kompozytorów 

Q 

Journalisten oder auch Studenten eines 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie verwandten w jakikolwiek Studienganges, zwischen sposób 19 zabronione. 

und 26 Jahren, die sich für das multikul- 


turelle Europa interessieren, teilnehmen. 

Die 9. Akademie besteht aus zahlreichen 

Workshops, Vorträgen und Diskussionen. 

Anmelden kann man sich bis 8. September. 

Mehr Infos gibt es auf www.haus.pl 

– Składamy serdeczne podziękowanie 

konsulatowi RFN w Opolu oraz wójtowi 

gminy Łubniany za wsparcie naszego 

projektowi. Dziękujemy również panu 

sołtysowi, OSP i wszystkim, którzy ak- 

LARES: Niniejszy prowadziła materiał profesjonalnie służy pani wyłącznie Anna tywnie do pomogli czytania. w organizacji Powielanie festynu 

Oppelner w jakikolwiek Nachrichten sposób zabronione. 

Giza ze Związku Niemieckich Stowarzyszeń 

sind Kulturalnych. lediglich zum Lesen bereitgestellt. M. Świerc, D. Mientus/adur Jegliche Vervielfältigung ist strengstens 

– mówili organizatorzy imprezy. 

war eine Zeitung, die von 1895 bis 1935 im Oppelner Land erschien. 



Eichendorffbibliothek Oppeln: Buchvorstellung am 23. Juli 

Nun auch LARES: Niniejszy „Hanyskas materiał służy wyłącznie Kinder“ 

NIERUCHOMOŚCI 

do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 

Das Buch LARES: „Hanyska“ Diese der gebürtigen Materialien Oberschlesierin sind lediglich Helene Buchner, zum fand Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist NA strengstens SPRZEDAŻ untersagt. 

Jahren heiß diskutiert. 

Es behandelt die Endphase des Zweiten 

Weltkrieges und die unmittelbare 

Nachkriegszeit im Oppelner Land 

thonen so schwierige Zeit hineinversetzt. 

Ich bin in einem oberschlesischen Dorf als Autochthone geboren 

worden und habe dort gelebt. Viele Jahre lebte ich in einer großen 


Powierzchnia 

w jakikolwiek 

gruntu: 

Stadt, aber „Hanyska“ es zog mich immer wieder in unter mein Dorf (wiocha). ihrem Und 


jetzt lebe ich als Rentnerin in diesem meinem Dorf. 

1,7952 ha 

Meine Erzählungen sind in zwei Hauptkapitel eingeteilt. 

Den ersten 


Namen Teil »Hanyska« habe lediglich 

herauszugeben, 

ich schon vor Jahren geschrieben, 

hatte jedoch nicht den Mut, ihn zu publizieren. Noch zum heute Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 

anhand einer Familie und eines Dorfes. 

Für ihr Leid steht bereits der Name „Hanys“ 

– abgeleitet von „Hans“, unter dem 

man im kommunistischen Polen die bösen 

Deutschen umschrieb. Weitere verunglimpfende 

Bezeichnungen, die auch 

im Buch vorkommen, sind „Schwab“ 

oder „Hitlerowiec“. Umgekehrt waren 

die aus den polnischen Ostgebieten Ver- 

Cena wywoławcza: 

87 000 zł 

Przeznaczenie: 

zabudowa 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie mieszkaniowo-usługowa 


Laumann-Verlag 

LARES: Diese Materialien der Familie, sind dem lediglich väterlichen zum Erbe und Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 

triebenen aus Sicht der Oberschlesier 

„Hadziaje“, „Polondry“, „Repatrianci“, 

„Obcy“ oder „Wschodniacy“ (Ossis). 

Helena Buchner wagte es damals 

nicht, „Hanyska“ unter ihrem Namen 

herauszugeben und nutzte zunächst das 

Pseudonym „Leonia“, weil sie schlimme 

Konsequenzen nach der Veröffentlichung 

befürchtete. Im Folgeband 

Przetarg: 

8 sierpnia 2014 r. 

Lesern als eine Einheit zugänglich machen. 

„Hanyska“ und „Hanyskas Kin- 

JASTRZĘBIE, dz. 121/12 

stellte, ob es sich noch lohnt die Heimat der“ in einem Band wird somit zum 

LARES: Niniejszy zu verlassen. materiał służy wyłącznie günstigen do Preis czytania. von 22,80 € Powielanie angeboten. 

Powierzchnia 

w jakikolwiek 

gruntu: 


Nachdem die Autorin das Schicksal Am 23. Juli, um 11.00 Uhr, präsentiert 

Helene bereitgestellt. Buchner das Buch, das Jegliche beim od Vervielfältigung 1,5023 ha ist strengstens LARES: Diese Materialien der Familie sind Brunn lediglich in zwei separaten zum Lesen untersagt. 

„Hanyskas Kinder“ (Dzieci Hanyski) 

beschreibt die Autorin das weitere 

Schicksal der Familie Brunn, vor allem 

aber der Kinder, und wie diese sich als 

„Autochthone“ im kommunistischen 

System durchschlugen. 

Nach weiterer, langjähriger Demütigung, 

Entbehrung, dem Festhalten an 

der Heimat, erhält die Heldin beider 

Bücher, Maria, schließlich die Erlaubnis, 

nach Westdeutschland auszureisen. 

Viel zu spät, denn inzwischen hat sich 

Vieles verändert, so dass sich die Frage 

Büchern beschrieben hat, sind Herausgeber, 

Verlag, ich als Übersetzer und die 

Autorin zu der Überzeugung gekommen, 

beide ins Deutsche zu übersetzte 

und die im Mai erschienene Bände den 

Laumann-Verlag in Dülmen erschien ist 

und das eigentlich zwei Bücher sind, in 

der Oppelner Eichenorffbibliothek an 

der ul. Szpitalna 7. 

Helmut Wotzlaw/S-K 


od 73 000 zł 

Przeznaczenie: 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie zabudowa w jakikolwiek sposób zabronione. 

Breslau: LARES: Bye Diese Bye aus Materialien Leipzig geben sind Sommerkonzert 

mieszkaniowo-usługowa 

lediglich zum bei Lesen der DSKG bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 

Przetarg: 


JASZKOWA DOLNA, dz. 926/80-87, 926/90-92, 926/94-96 


Powierzchnia gruntu: 


Die beiden Leipziger bilden die Kapelle 

Bye Bye. ifa-Kulturmanager 

Benjamin Schriefer von der DSKG Bres- 

od 0,2292 do 0,8502 ha 


od 26 000 zł do 66 000 zł 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie Przeznaczenie: 


zabudowa mieszkaniowa 


lau hatte sie bei einem Wohnzimmerkonzert 

gehört und dachte: „Das passt.“ 

Und so standen Bye Bye am vergangenen 

Samstag mit ihren Akustikgitarren im 

Garten der DSKG. Die älteren Zuhörer 

lauschten von den hinteren Bankreihen, 

die jüngeren saßen davor auf Picknickdecken. 

Mit ihren lauschigen Melodien 

jednorodzinna 

Przetarg: 


JASTRZĘBIE, dz. 121/8 

Q Niemiecki w podróży: Od 4 do 8 

sierpnia Biblioteka Austriacka w Opolu zaprasza 

na „Niemiecki w podróży” dla wszystkich 

chętnych, którzy już kiedyś uczyli się 

języka niemieckiego, a chcieliby powtórzyć 

i sprawdzić zdobytą wiedzę potrzebną do 

wyjazdów za granicę. Aby wziąć udział w 

spotkaniach, należy zgłosić się osobiście 

w Bibliotece Austriackiej w Opolu przy pl. 

Piłsudskiego 5, telefonicznie 77 47 47 085 

lub drogą elektroniczną: biblioteka-austriacka.opole@wbp.opole.pl. 

Liczba miejsc jest 

ograniczona. 

Q Jugendkonferenz: Vom 24. bis 26. 

Oktober findet dieses Jahr die Jugendkonferenz 

des Bundes der Jugend der Deutschen 

Minderheit statt. Der Ort und das Programm 

stehen noch nicht fest. Dennoch sucht der 

BJDM schon jetzt Freiwillige, die bei der 

Veranstaltung der Jugendkonferenz gerne 

mithelfen wollen. Anmelden kann man sich 

per E-Mail biuro@bjdm.eu 

adur 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w www.amw.com.pl jakikolwiek sposób zabronione. 

• 71 766 17 25 

LARES: Diese Materialien jp Akustikgitarre sind und Sonnenschein: lediglich Bye bye zum aus Leipzig Lesen verbreiten Sommerlaune. bereitgestellt. Foto: Jegliche DSKG Breslau Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 

und den Texten über Liebeskummer und 

Alltagschaos erreichten die Leipziger alle 

Altersgruppen. 

niemieckich i śląskich. Zespół śpiewaczy 

„Kupskie Echo” oprócz śpiewu wystąpił 

z humorystycznym kabaretem „Eurowizja 

2014”. O dobrą muzykę starał 

się zespół „Trapez”. Była też możliwość 

degustowania kołacza śląskiego i smakowania 

pyszności z grilla. Cały festyn 

Musik für Bauch und Ohren 

Das Konzert war nicht nur was für 

die Ohren sondern auch für den 

Bauch. Mit den lockeren, trockenen 

Ansagen zwischen ihren Liedern 

strapazierten Oliver Haas und Tim 

Ludwig auch ordentlich die Bauchmuskeln 

ihrer Zuhörer. 

Występy artystyczne podczas festynu integracyjnego 

in der Heimat der Autorin viel Aufmerksamkeit und ie hier geschilderten 

D 

wurde Ereignisse in sind den vorgekommen 

oder hätten zumindest 

90er 

vorkommen 

können. Denn diese Zeit, von der ich 

berichte, war wirklich so. Wenn auch vieles 

fiktiv in den Erzählungen ist, wird der Leser 

sie wiederfinden, jene Menschen aus dieser 

Zeit: die Eltern, Großeltern, Urgroßeltern, 

Helena Nachbarn, Buchner Verwandte oder Bekannte. wagte Aber 

auch derjenige Leser, der unmittelbarer 

Zeitgenosse war, wird in diese für uns Autoches 

zunächst nicht, 

weil sie schlimme 

Konsequenzen nach 

der Veröffentlichung 

befürchtete. 

sitzt in mir diese Angst oder vielmehr der Komplex des Autochthonen. 

Ursprünglich wollte ich nicht erkannt werden und hatte deshalb 

die polnische Version der »Hanyska« unter dem Pseudonym »Leonia« 

herausgeben lassen. 

Der zweite Teil »Hanyskas Kinder« behandelt die Nachkriegszeit. 

Es ist unsere Zeit. Das ist die Zeit meiner älteren Schwestern und 

meine persönliche Zeit. 

Es tut gut, darüber zu schreiben, was man weiß, fühlt… 

Es tut gut darüber zu lesen und sich selber, vielleicht nur in 

winzigen Fragmenten dieses Buches, zu finden. 

Preis: 22,80 Euro 

Helena Buchner Hanyska und Hanyskas kinder 

Helena Buchner 

Hanyska und 

Hanyskas kinder 

Ein deutsches Schicksal 

aus der Kriegs- und Nachkriegszeit 

in Schlesien 

Foto: M. Świerc, D. Mientus 

Zwei in einem: „Hanyska“ und „Hanyskas Kinder“ sind 

nunmehr in einem Band erschienen. 

Foto: Laumann-Verlag Dülmen 

8002




8 LARES: Wochenblatt.pl Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Schlesien bereitgestellt. śląsk Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 

Pazurkiem 

Zębowice: Nasi przodkowie na frontach I wojny światowej 

Kotysia 



Pięć minut 

Pierwsze wzmianki o istnieniu 

osady Staniszcze pochodzą 

ze spisu dziesięciny kościelnej z lat 

1295–1305. Bogate w zwierzynę lasy 

staniszczańskie stanowiły wówczas 


wybuchu wojny – opowiada Gerard 

Wons, sind przewodniczący lediglich zum DFK Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens LARES: Diese Materialien untersagt. 

ulubione miejsce polowań opolskich 

Piastów. Można powiedzieć, że już 

wtedy wielcy tego świata dostrzegli 

walory turystyczno-krajobrazowe 

Doliny Małej Panwi. 

Na pograniczu Staniszcz Małych 

i Krasiejowa na początku tego wieku 

znaleziono szczątki prehistorycznych 

zwierząt, a całkiem niedawno 

z rzeki wydobyto starą drewnianą 

łódź, którą odkrywca krasiejowskich 

dinozaurów, dr Krzysztof Spałek, 

podejrzewa o prawie tysiącletnią 

historię. O Staniszczach zrobiło się 

głośno nawet w krajowych mediach 

i bardzo dobrze, że sprawą zainteresował 

się miejscowy przedsiębiorca, 

prężnie rozwijający ofertę spływów 

kajakowych. 

Mają zatem Staniszcze swoje pięć 

minut. Czy wioska, która doczekała 

się już dzięki Georgowi Hauptstockowi 

swojego miejsca w górnośląskiej 

literaturze, te pięć minut 


Wojna miała 

materiał 

wpływ na wszystkich 

służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 

– Chociaż działania wojenne podczas 

I wojny światowej nie toczyły się 


wykorzysta? Czy też będzie zaledwie 

przystankiem prowadzącym na zagraniczne 

manowce? A może warto 

odważniej mówić o tym miejscu 

na ziemi, choćby w aspekcie promocji 

bardzo atrakcyjnych terenów 

do zamieszkania? 

Zębowicach było to 160 osób na 1000 

LARES: Niniejszy ludzi. – materiał Szacuję, że około służy 15–20 wyłącznie procent do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 

ludności z każdej miejscowości w naszej 


Na Opolszczyźnie jest wiele takich 

miejsc. 

Józef Kotyś 

szef DFK i dziękuje dotychczasowym 

darczyńcom: – Wiele eksponatów przekazali 

nam Rudolf Hyla, Barbara Pucha- 

TERMINE 

Wystawę w siedzibie 

Zębowice – uważa przewodniczący. Zębowiczanie 

walczyli na froncie zachod- 

Powielanie stron w notatek, jakikolwiek bardzo dobrze sposób zachowa- 

zabronione. 

Oryginalna trąbka sygnalizacyjna kawalerii. 

QQKrzyżowa: Fundacja LARES: Konrada Niniejszy Adenauera, 

Dom Współpracy Polsko-Niemiecnim 

– we Francji i Belgii, południowym można będzie oglądać nych, w tym dokładny opis 9 listopada 

materiał służy wyłącznie do 

koła 

czytania. 

DFK w Zębowicach 

kiej oraz LARES: Fundacja Diese Krzyżowa zapraszają Materialien – w Rumunii sind lediglich i Bułgarii – i na zum froncie Lesen bereitgestellt. Jegliche 1918 Vervielfältigung roku, kiedy w Berlinie wybuchła ist strengstens ła i Bartosz Grabowski. untersagt. 

na dyskusję „25-lecie Mszy Pojednania w 

Krzyżowej. Gest czy przełom?” z udziałem 

arcybiskupa Alfonsa Nossola. Dyskusja odbędzie 

się w ośrodku Fundacji „Krzyżowa” 

21 lipca o godzinie 17.30. 

Q Kattowitz: Bis 31. August kann 

wschodnim. 

Po wojnie w prawie każdej miejscowości 

ku czci poległych stawiano pomniki 

i tablice. – Oryginalna tablica 

zachowała się tylko jedna. Mosiężna, 

odlana w Gliwicach. Została w pew- 

LARES: Niniejszy nym momencie materiał wyrzucona służy za budynek wyłącznie na terenie do obecnej czytania. Białorusi Powielanie i w wolnych wa, która w jakikolwiek czynna ma być co najmniej 

Q 

sposób do zabronione. 

urzędu gminy, gdzie znalazł ją jeden z chwilach rysował ołówkiem to, co go końca roku, nadal będzie się wzbogacać 

LARES: Diese Materialien mieszkańców sind i lediglich schował w stodole zum swo- 

Lesen otaczało. bereitgestellt. – Najcenniejszą jednak Jegliche pamiąt- 

o nowe Vervielfältigung eksponaty. – Już podczas ist otwar- 


man im Schlesischen Museum in Kattowitz 

eine Ausstellung über historisches 

Spielzeug besichtigen. Neben Plüschbären 

und Puppen gibt es dort auch alte 

Fotos von Kindern mit Spielzeug. 

Q Gleiwitz: Nur noch bis Ende Juli 

Q 



Leserbrief: 

sind lediglich 

Anstellung 

zum 

bei 

Lesen 

den Borsigwerken 

bereitgestellt. Jegliche 

Gala 


szlagierów: Bilety 

ist 

z rabatem 

strengstens 

w TSKN 

untersagt. 

Q 

kann man im Gleiwitzer Museum die 

Ausstellung „Omnium Sanctorum. Kirche 

und Pfarrgemeinde Allerheiligen“ sehen. 

Q Daniec: OSP Daniec, rada sołecka 

oraz DFK Daniec zapraszają na „Daniec 

wczoraj i dziś – Festyn letni – Daniec 

gestern und heute – Heimattreffen”. 

Festyn odbędzie się w dniach 18–20 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w Hali w jakikolwiek Widowiskowo-Sportowej sposób zabronione. 


w Kędzierzynie-Koźlu. 


Jak pisaliśmy 


Q 

lipca. Szczegółowy program na www. 

chrzastowice.pl. 

Q Breslau: Das Historische Museum 

in Breslau (Stadtschloss) zeigt vom 11. 

Juli bis 24. August verschiedene Ausgaben 

der berühmten Landkarte Schlesiens 

von Martin Helwig aus dem Jahr 1561. 

Bilety w regularnej cenie będzie można 

nabyć w cukierniach Magosz w 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie Krapkowicach, w jakikolwiek Opolu i Głogówku, sposób w 

Q 

zabronione. 

Hotelu Zamkowy Młyn w Krapkowi- 


Q Dolny Śląsk: Polsko-Niemiecka 

Młoda Filharmonia zaprasza na swoje 

koncerty do Wrocławia (25.07., 19.00), 

Oleśnicy (27.07., 16.00) i Świdnicy 

(26.07., 19.30). Bilety na koncert we 

Wrocławiu są dostępne w cenie 20/10 

zł w kasie Narodowego Forum Muzyki i 

online. Wstęp na koncerty w Świdnicy i 

Die Borsigwerke in Hindenburg 

Zum Text: „Platz in der Fußballweltgeschichte“ 

in der letzten Ausgabe 

des Wochenblatts möchte ich als Schwie- 

LARES: Niniejszy gersohn materiał von Kurt Tschenscher, służy wyłącznie der bei Borsig-Werken do czytania. in Hindenburg Powielanie eine Anstellung 

gefunden hatte. 

wym rabatem tylko do 31 sierpnia. 

miejscu w jakikolwiek bilety mogą nabyć z sposób 10-złoto- 

zabronione. 

adur der WM 1970 die erste gelbe Karte der 

LARES: Diese Materialien Fußballweltgeschichte sind lediglich zeigte, noch zum etwas Lesen bereitgestellt. Rolf Klein (Reilingen) Jegliche Vervielfältigung ist adur strengstens untersagt. 

Oleśnicy jest wolny. 


pamiątek, dokumentów 

LARES: Diese Materialien i wspomnień sind lediglich z okresu I wojny zum świa- 

Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 

straszliwej wojny. 

Poszukiwań towej Gerard Wons nie rozpoczynał z 

pustymi rękami. – Od siedmiu lat nasze 

koło DFK opiekuje się izbą regionalną. 

W naszym posiadaniu były już dwie 

stare kroniki niemieckie, mieliśmy też 

wspomnienia zębowiczan z tego okresu. 

LARES: Niniejszy A trzeba materiał pamiętać, że samej służy literatury wyłącznie na do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 

temat udziału Górnoślązaków w I wojnie 

LARES: Diese Materialien światowej sind jest mało, lediglich tak jak i samych zum pa- 

Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 

miątek – mówi Wons. Mimo to z pomocą 

darczyńców udało się w siedzibie koła 

DFK w Zębowicach zgromadzić sporą 

kolekcję dokumentów, zdjęć, obrazów, 

relacji świadków. 

bezpośrednio na naszych terenach, to 

nasza wystawa ma unaocznić, że wojna 

dotknęła naszych mieszkańców – 

wyjaśnia Gerard Wons. Z pobliskiego 

Radawia na 800 mieszkańców wezwanie 

do wojska otrzymało aż 140 osób, w 

gminie otrzymało powołanie do wojska 

– mówi Wons. Ilu zginęło, dokładnie nie 

wiadomo. Lista poległych z Zębowic 

i pobliskiego Prószkowa liczy 59 nazwisk. 

– Myślę, że na frontach zginęło 

kilkuset mężczyzn z ówczesnej parafii 

jego brata, bo widniało na niej nazwisko 

ich poległego na wojnie ojca. Tam 

przeleżała do 2000 roku i w końcu trafiła 

do poprzedniego szefa mniejszości. Wypiaskowaliśmy 

ją i jest teraz elementem 

wystawy – mówi Gerard Wons. 

Aus Schimischow nach Hindenburg 

Na wystawie można też oglądać inną 

szczególną pamiątkę: szkicownik oficera 

Romana Kasprzyka, który stacjonował 

ką jest dziennik Alberta Adamskiego z 

Kadłuba Wolnego. Walczył on na froncie 

zachodnim, potem południowym, a na 

koniec przebywał w Berlinie. Prowadził 

dokładne zapiski tego, co się działo, w 

miejscach, w których był. To ponad 360 

Foto: Sammlung Peter Rathay 

ergänzen: Der Vater meines Schwiegervaters 

kam nach Hindenburg-Ost (Zaborze) 

in die Laurahütter Straße, weil er bei den 

rewolucja – mówi Gerard Wons. Być 

może dziennik uda się w przyszłym 

roku wydać. 

Lekcja historii dla młodych 

Gerard Wons ma nadzieję, że wysta- 

cia zgłosiły się do mnie dwie osoby z 

informacją, że dysponują dokumentami 

z tego okresu. Zachęcam wszystkich, 

którzy mają pamiątki związane z zębowiczanami 

podczas I wojny światowej, 

do kontaktowania się z nami – mówi 

Bilety już są! 

Największa gala szlagierów na Śląsku 

odbędzie się 19 października 

w zeszłym tygodniu, czytelnicy naszej 

gazety mogą bilety otrzymać 

ze zniżką. Są już dostępne! 

cach, w księgarni Oficyna w Raciborzu, 

w GOK-u w Cisku. Bilety z 10-złotową 

zniżką można już kupić w biurze 

Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego 

Niemców na Śląsku Opolskim. Czytelnicy 

„Wochenblatt.pl” i członkowie 

mniejszości niemieckiej w tym ostatnim 

18. – 24. Juli 2014 

Wspomnienia spod pikielhauby 

– Pomysł na zorganizowanie wystawy 

„Nasi przodkowie podczas 

I wojny światowej” nadarzył się 

sam, ze względu na 100. rocznicę 

w Zębowicach. Kiedy zaczął szukać 

materiałów do wystawy, okazało 

się, że zębowiczanie walczyli właściwie 

na wszystkich frontach tej 

Pomysłodawcą wystawy jest pasjonat lokalnej historii i szef DFK Gerard Wons. Na zdjęciu pokazuje czasopisma z okresu I wojny światowej, które zachowały się w jego rodzinie. 

Jedyna ocalała tablica, która upamiętniała poległych w I 

wojnie światowej. 

do końca roku. 

Na koniec służby w wojsku żołnierz otrzymywał pamiątkowy 

dyplom. Na zdjęciu dyplom poległego na wojnie 

Stanislausa Machy ze zbiorów Rudolfa Hyli z Szemrowic. 

Gerard Wons ma nadzieję, że ekspozycja 

zachęci także młodzież do zainteresowania 

się przeszłością swoich 

przodków, odkrywania swoich korzeni i 

tożsamości. – Nawiązaliśmy już współpracę 

z Zespołem Szkolno-Gimnazjalnym 

w Zębowicach i nauczycielkami 

Katarzyną Madej, Patrycją Wolicką, 

Agatą Wons-Wiechą i Barbarą Puchałą. 

Wystawę widziała już część uczniów. 

Mam nadzieję na kontynuację w nowym 

roku szkolnym – mówi Wons. 

Wystawa została dofinansowana ze 

środków Konsulatu Niemiec w Opolu. 

Anna Durecka 

Główną gwiazdą tegorocznej gali będzie Chris Roberts. 

Fotos: Anna Durecka 

Foto: Piosenka Plus




LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Klein Lesen Raschau bereitgestellt. Mini Jegliche Miasto Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 


Sonderausgabe 





Schreiben wie die Großen 

Der Tag in den Raschnews beginnt mit der Redaktionskonferenz. 

Posten, wie die des Chefredakteurs, des Pressesprechers 

oder der Fotografen, und Themen werden verteilt. Was 

passiert im Rathaus? Wie kommen die Bauarbeiter vorwärts? 

jeder Mini Miasto-Bewohner eine druckfrische, deutschpolnische 

Zeitung in die Hand gedrückt. Wir haben noch 

LARES: Niniejszy materiał służy Die wyłącznie Nachwuchsjournalisten do czytania. ziehen los, Powielanie stellen Fragen w und jakikolwiek sposób zabronione. 

schreiben alles Wichtige auf. Am Ende des Tages bekommt einmal einige der Artikel zusammengefasst. 






Die druckfrischen, eingerollten Raschnews werden von den Zeitungsboten jeden Tag an die Bewohner von Klein 

Raschau verteilt. 

Fotos: Juliane Preiß und Pro Liberis Silesiae 

Das Krankenhaus und das Rathaus 



Am Montag habe ich das Krankenhaus und das Rathaus besucht. Im Krankenhaus 

arbeiten die Kinder sehr fleißig. Sie malen Plakate über die „Erste-Hilfe“. 

Das Krankenhaus hat auch ein eigenes Symbol entworfen und gebastelt. 

Das rote Kreuz auf weißem Hintergrund, das auf dem Arm getragen wird. Im 

Krankenhaus können die Kinder sich ausruhen. Und im Rathaus haben wir ein 

Interview mit Frau Kasia gemacht. In diesem Bereich können die Bewohner der 

Kinderspielstadt einen Antrag stellen für den Wechsel in einen anderen Bereich. 

Journalisten: Martyna Lissy, Kinga Prudlik, 

Weronika Stachura, Magda Figura 



Interview mit Natalia Lissy 

Heute haben wir ein Interview mit einer Krankenschwester durchgeführt. 

- Wie gefällt dir die Arbeit im Krankenhaus? 

- Gut. 

- Was hast du gelernt? 

- Man muss Menschen in der Not helfen. 

- Was ist dein größter Erfolg? 

- Dass ich sehr gern anderen helfe. 

- Willst du eine Krankenschwester werden? 

- Nein. 

Journalisten: Marta Drozdek und Oliwer Wojtaszek 



Wir lernen Sprachen 



Heute haben wir Frau Renate getroffen, die uns sagte, dass es den Kindern aus 

Deutschland hier sehr gefällt. Durch die Durchsagen des Rathauses haben sie 

viele polnische Wörter gelernt. Sie haben ein bisschen Heimweh, aber auch 

Spaß und lernten Häuser zu bauen. Wir fragten, wie gut die polnischen Kinder 

deutsch verstehen. Kuba Pyka aus dem Baubereich sagte: „Ich verständige mich 

oft mit Händen und zeige was ich meine. Aber ich lernte auch neue Wörter, 

zum Beispiel Metermaß.“ 

Journalisten: Paulina Hibner und Łukasz Kołek 


LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen lassen bereitgestellt. und mit Leben Jegliche gefüllt. Ein Vervielfältigung Fazit zieht Barbara ist Loch, strengstens Vorstandsmitglied untersagt. des 

Das Wetter für morgen 

Morgen liegt die Temperatur bei 20 Grad. Nehmen Sie vorsichtshalber warme 

Kleidung mit. Es wird mäßig bewölkt sein. Es kann leicht regnen. 

Journalist: Marek Adamik 

Umfrage unter den Bürgern 

Ein Woche lang sind die Kinder 

in die Rolle von Erwachsenen geschlüpft. 

Was sollen sie aus der Kinderspielstadt 

mitnehmen? 

selbständig arbeiten, die Erwachsenen 

w bleiben jakikolwiek im Hintergrund sposób und zabronione. 

stadt. Sind sie zufrieden? 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie Die do Kinder czytania. sollen lernen Powielanie zusammenzuarbeiten. 

Sie sollen noch fitter lassen ihnen Freiheit. Im Baubereich 


Was wird dir am meisten in Erinnerung bleiben? 

„Mein schönes Haus‘‘ – Kamil aus dem Baubereich. 

„Dass wir viel gelernt haben‘‘ – Sophie, aus dem Alltagsbereich. 

Was hat dir in Klein Raschau am besten gefallen? 

„Alles hat mir gefallen‘‘ – Agnieszka, Baubereich 

„Häuser bauen“ - Fabian, Baubereich 

„Am besten hat mir gefallen, dass wir einen Kuchen aus Nutella gemacht 

haben – Aleks, Alltagsbereich 

in den beiden Sprachen werden, in 

der deutschen und polnischen. Wir 

haben 20 Kinder aus Deutschland hier 

und außerdem Schüler aus Ratibor 

und Tworkau, die wie unsere Schüler 

zweisprachig unterrichtet werden. Der 

Austausch ist wichtig, dass sie lernen 

wie man sich einigen muss. Demokratie 

wird groß geschrieben. 

Es geht darum, dass die Kinder 

haben sie mit Säge und Hammer gewerkelt 

und es ist nichts passiert. 

Ich selbst bin immer erstaunt, dass 

im Baubereich mit den ganzen Werkzeugen 

nichts passiert. Aber die Kinder 

arbeiten sehr vorsichtig, wenn man 

ihnen vertraut. Wenn man daneben 

entstanden mit richtigen Dächern, 

Hausnummern und Briefkästen. 

Es war die zweite Kinderspiel- 

Wir sind sehr zufrieden mit dem ganzen 

Projekt. Wir konnten den Kindern 

noch mehr bieten als im vergangenen 

Jahr, es war zum Beispiel ein Profikoch 

da und hat mit den Kindern gekocht, 

sie haben Instrumente gebaut und 

ein kleines Konzert gegeben und sie 

haben Theater gespielt. Und natürlich 

im Pool gebadet. Wir wollen das 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie miteinander do czytania. zu kommunizieren, Powielanie miteinander 

zu entscheiden. Es ist auch würde: „Sei vorsichtig!“ Dann klappt 

stehen w würde jakikolwiek und andauernd sposób sagen zabronione. 

Die Umfrage führten Gracjan Cichoń 

LARES: Diese Materialien sind und lediglich Martyna Lach zum durch. Lesen ganz bereitgestellt. wichtig, dass die Kinder Jegliche lernen, es nicht Vervielfältigung so gut. Es sind tolle Häuser ist strengstens schaffen. untersagt. 

„Dass ich im Rathaus arbeiten konnte“ – Erik, Rathaus 

„Demokratie wird groß geschrieben“ 

120 Kinder und über 40 Freiwillige haben eine Woche lang „Klein Raschau“ wachsen 

Vereins „Pro Liberis Silesiae“, im Gespräch mit ifa-Redakteurin Juliane Preiß. 

Projekt gern im nächsten Jahr wieder 

durchführen und hoffen, dass wir das 

•




10 LARES: Wochenblatt.pl Diese Materialien sind lediglich zum Aktuelles Lesen bereitgestellt. Aktualności 


Oppeln: Bereit für eine Ehrenbürgerschaft des Weltmeisters Miroslav Klose? 

Nasz synek 



Beata Kubica, Ratsfrau der Stadt 

Oppeln von den Grünen, ist um eine 

Erfahrung reicher. Um die, dass man 

sich schnell mit einer Idee, die deutsche 

Aspekte der Region berühren, 

die Finger verbrennen kann. 

Die in Königlich Neudorf aufgewachsene 

Polin ist vom Fußballbazillus 

befallen und hat selbst im Tor gestanden. 

Doch es droht ein Eigentor. Sie will, dass 

der neue Allzeit-WM-Torschützenkönig 

Miroslav Klose Ehrenbürger seiner 

Geburtsstadt Oppeln wird. „Ich habe 

einen Antrag vorbereitet, den ich mit 

den Ratsherren, der Deutschen Minderheit, 

dem Stadtpräsidenten und mit 

Sportverbänden beraten wollte. Mein 

Fehler war – weil ich seit vielen Jahren 

Fußballfan und eben auch spontan bin, 

dass ich – als jemand nach dem zweiten 

Tor von Miro auf Facebook postete, 

man solle ihn irgendwie ehren – gleich 

über meine Idee schrieb. Am nächsten 

Tag kam ein Eintrag vom Leader der 

Vereinigung ,TAK dla Opola’“ [Ja für 

Oppeln; Unterstützergruppe für den 

Stadtpräsidentenkandidaten Arkadiusz 

Wiśniewski], dass er eine Einwohnerbefragung 

diesbezüglich starten wolle. 

Meine Antwort war, das sei keine gute 

Idee und dass solche Konsultationen 

der Sache nur schaden können“, bereut 

Kubica ihre Spontanität. 

Die Idee für eine Ehrenbürgerschaft 

verbreitete sich im Netz wie ein Lauffeuer 

und wurde zigfach kommentiert. 

Für lokale Medien und auch die 

gesamtpolnische Boulevardpresse ein 

rę Arkadiusza Wiśniewskiego na stanowisko 

prezydenta miasta], że zamierza 

on zorganizować ankietę na ten temat 

wśród mieszkańców Opola. Odpowiedziałam, 

że moim zdaniem to nie jest 

dobry pomysł i że tego rodzaju konsul- 

unterstützt? Beata Kubica entgegnet: tacje mogłyby tylko zaszkodzić sprawie 

LARES: Niniejszy Bescheidenheit. materiał Trotz służy seines Ruhms wyłącznie ist „Viele do denken czytania. daran, dass er Powielanie im Juni in – mówi w jakikolwiek Kubica, żałując swojej sposób spontaniczności. 

zabronione. 

jak dotąd nie. 

ein sehr familiärer Mensch geblieben, Warschau eine solche ‚eingeweiht’ hat. 


Nichtraucher, er trinkt nicht, führt kein 

überschwängliches Leben. Sein Schicksal 

ist charakteristisch für Oberschlesier: 

Auswanderung, die damit verbundene 

verlorene Heimat bzw. der Zugewinn 

einer neuen, die Verbindung zum Heimatort. 

Und: ER ist die berühmteste „Viele andere Ratsherren wäre wohl auch telewizyjnego TVN24. Inicjatorkę pomysłu 

w denerwuje jakikolwiek to, że szerzy sposób się tak zabronione. 

LARES: Niniejszy Person materiał der Gegenwart, służy die aus wyłącznie Oppeln dafür, do aber czytania. so ein Antrag Powielanie muss auch 

stammt. Der Hauptgrund ist: Die Region durch die Deutsche Minderheit unterstützt 

bereitgestellt. werden. Vielleicht sollten Jegliche wir jetzt dotąd Vervielfältigung nigdy nie konsultowano z ist miesz- 

strengstens 

duży opór wobec osoby Klosego: – Jak 

LARES: Diese Materialien oder Oppeln sind ist lediglich von Polen, aber zum auch Lesen untersagt. 

gefundenes Fressen, ebenso im Fernsehen 

für TVN24. Dass sich nun soviel 

Gegenwehr gegenüber Klose breitmacht 

ärgert die Initiatorin: „Bislang wurden 

bei einem Kandidatenvorschlag noch nie 

die Bürger konsultiert, obwohl es bereits 

zig Ehrenbürger gibt. Darunter auch solche, 

die die Gesellschaft spalten wie z.B. 

Wałęsa oder Ryszard Kukliński. Konsultieren 

kann man ohnehin nur, wenn 

Bürger die Beweggründe für eine Nominierung 

kennen und nicht bloß den 

Namen“, betont Kubica, die ihre Gründe 

gleich selbst nachschiebt: „Klose verkörpert 

universelle Werte: Arbeitsamkeit – 

sehr typisch für Schlesier, Disziplin und 

Beata Kubica ist stolz auf Kloses Oppelner Herkunft. 

Beata Kubica: „Klose 

– sehr typisch für 

Schlesier, Disziplin 

und Bescheidenheit.“ 

immer noch von Deutschen bewohnt, 

und Klose ist eben ,Nasz Synek’.“ 

Marcin Gambiec, DFK-Mitglied aus 

Oppeln, hat genau in diesem Geiste 

Foto: Klaudia Kandzia 

sogar schon den Manager von Klose, 

Schützling eine „große Ehre“ darstellen 

würde. Gambiec sucht nun Verbündete 

auf allen Seiten. Dabei gilt es manche 

Hürde aus dem Weg zu räumen: Im Internet 

etwa fragten Diskutanten, warum 

Klose keine Fußball-Schulen in Oppeln 

Nur: Nach Warschau wurde er eben eingeladen, 

hierher bislang nicht.“ Kubica 

will vor allem vermeiden, mit einem 

Antrag einen nationalen Aspekt hervorzuheben, 

es gehe auch um „Werbung für 

unsere Region“. Sie ist nun besonnener: 

bis nach der Wahl des neuen Stadtrates 

warten. Vielleicht wird die Deutsche 

Minderheit dann schon einen eigenen 

Ratsherren haben.“ 

Opole: Gotowi na przyznanie honorowego 

obywatelstwa mistrzowi świata 

Miroslavowi Klosemu? – Nasz synek 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie Beata w jakikolwiek Kubica, radna miasta sposób Opola zabronione. 

z ramienia partii Zielonych, wzbogaciła 

Vervielfältigung się o kolejne doświadczenie, ist a mia- 

strengstens LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche untersagt. 

nowicie o to, jak szybko można sparzyć 

się na pomyśle poruszania aspektów 

związanych z niemieckością regionu. 

Polka, która wychowała się w Nowej 

Wsi Królewskiej, dawno temu zaraziła 

się piłkarskim bakcylem i nawet sama 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie stała w na jakikolwiek bramce. Teraz jednak sposób grozi jej zabronione. 

strzelenie sobie samobójczego gola, 

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche chce Vervielfältigung ona bowiem, aby Miroslav ist Klo- 


se, nowy mundialowy król strzelców 

wszech czasów, został honorowym 

obywatelem swojego rodzinnego Opola. 

– Przygotowałam wniosek, który 

zamierzałam skonsultować z gronem 

radnych, mniejszością niemiecką, 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie prezydentem w jakikolwiek miasta oraz sposób organizacjami 

sportowymi. Mój błąd – jako 

zabronione. 

to po prostu „nasz synek”. 

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche że od Vervielfältigung wielu lat jestem fanką piłki ist noż- 


nej i tak się składa, że jestem osobą 

spontaniczną – polegał na tym, że gdy 

po drugiej bramce Mirka ktoś na Facebooku 

napisał, że trzeba by go jakoś 

uhonorować, to ja od razu napisałam 

o swoim pomyśle. Następnego dnia 

LARES: Niniejszy materiał verkörpert universelle służy wyłącznie 

Alexander 

do czytania. 

Schütt, über die 

Powielanie 

Initiative pojawił 

w jakikolwiek 

się wpis zamieszczony 

sposób 

przez 

zabronione. 

informiert. Schütt antwortete sofort, lidera stowarzyszenia Opole na Tak 

Werte: Arbeitsamkeit dass eine Ehrenbürgerschaft für seinen [grupy osób popierających kandydatu- 


Pomysł nadania honorowego obywatelstwa 

rozprzestrzenił się w sieci 

lotem błyskawicy i był dziesiątki razy 

komentowany, co było gratką dla lokalnych 

mediów, a także ogólnopolskich 

tabloidów, podobnie jak dla kanału 

kańcami kandydatur na honorowych 

obywateli, chociaż tytuł ten przyznano 

już kilkudziesięciu osobom, wśród 

nich takim, które wywołują podziały 


Public Viewing: So feierten die Deutschen in Polen den Fußball-Weltmeisterschaftstitel 


Schlesier zeigten sich ekstasefähig 





Der DFK Rosenberg hatte mit seiner Werbung zum gemeinsamen 

Endspielerlebnis bedingt Recht. 4:1 stand 

es am Ende nicht, aber es reichte bekanntlich… 

Foto: Facebook/DFK Rosenberg 

Fußballfan Franz Dylla aus Tarnau äußert sich vor der Fernsehkamera von 

TVN24 in Chronstau. 

Foto: Till Scholtz-Knobloch 

Es ist vollbracht und der Jubel kennt in Chronstau keine Grenzen mehr. 

Foto: Till Scholtz-Knobloch 

18. – 24. Juli 2014 

w społeczeństwie, np. Lechowi Wałęsie 

czy Ryszardowi Kuklińskiemu. Zresztą 

konsultacje można przeprowadzać tylko 

wtedy, gdy mieszkańcy znają intencje 

udzielenia nominacji jakiejś osobie, 

a nie tylko jej nazwisko – podkreśla 

Kubica i dodaje, jakie były jej własne 

pobudki: – Klose uosabia uniwersalne 

wartości: pracowitość, jakże typową dla 

Ślązaków, dyscyplinę oraz skromność. 

Pomimo sławy pozostał człowiekiem 

bardzo swojskim, nie pali , nie pije, nie 

prowadzi przesadnie wystawnego życia. 

Jego losy są charakterystyczne dla 

Górnoślązaków: emigracja, związana 

z tym utrata ojczyzny bądź zyskanie 

nowej, pielęgnowanie więzi z rodzinną 

miejscowością. I jest on najsłynniejszą 

osobą współczesnych czasów pochodzącą 

z Opola. Główny powód jest taki, że i 

Opolszczyznę, i Opole zamieszkują nie 

tylko Polacy, lecz także Niemcy, a Klose 

Marcin Gambiec, członek koła DFK 

w Opolu, działając w tym właśnie duchu, 

zdążył już nawet poinformować o 

inicjatywie menedżera Mirka Klosego, 

Aleksandra Schütta, który natychmiast 

odpowiedział, że w oczach jego podopiecznego 

nadanie mu honorowego 

obywatelstwa byłoby wielkim zaszczytem. 

Obecnie Gambiec szuka sojuszników, 

gdzie się da. Trzeba przy tym pokonać 

niejedną przeszkodę. Na przykład 

w jednej z internetowych dyskusji padło 

pytanie, dlaczego Klose nie wspiera działalności 

szkółek piłkarskich w Opolu. 

Beata Kubica odpowiada: – Wiele osób 

pamięta, że w czerwcu, będąc w Warszawie, 

„otworzył” on taką szkołę. Tyle że 

do Warszawy został zaproszony, a tutaj 

Kubica chce przede wszystkim uniknąć 

uwydatniania w treści ewentualnego 

wniosku aspektu narodowego, poza tym 

jej zdaniem chodzi też o promocję naszego 

regionu. Teraz jednak podchodzi 

do tematu rozważniej: – Przypuszczam, 

że wielu innych radnych też byłoby za, 

ale taki wniosek powinna poprzeć także 

mniejszość niemiecka. Być może powinniśmy 

zaczekać, aż odbędą się wybory 

nowej rady miejskiej, bo może się zdarzyć, 

że mniejszość niemiecka będzie już 

wtedy miała własnego radnego. 

Klaudia Kandzia 

Till Scholtz-Knobloch 

In Neuhammer bei Proskau stieg eine der beiden offiziellen Feiern mit 

Rahmenprogramm. 

Foto: VdG 




Auch 

LARES: Diese Materialien sind Foto: Till lediglich Scholtz-Knobloch Endspielerlebnis. die deutsch-evangelische 

zum Lesen Auch hiervon bereitgestellt. berichtete 

Christopherigemeinde das polnische in Fernsehen. 

Breslau traf sich zum gemeinsamen 

Jegliche Foto: Dawid Vervielfältigung Mendrok 


Im Moment des 1:0 gab es wie hier in Chronstau kein Halten mehr. 

Schon lange eine Hochburg in Sachen Stimmung für die deutsche Mannschaft ist Nesselwitz. 

Foto: Mariusz Wiecha




LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Aktuelles 

Lesen bereitgestellt. Aktualności 


Komunikacja: Konferencja 


Verantwortung, Vertrauen zu schaffen 



Am 28. Juni war Wiktor Marek Leyk, Minderheitenbeauftragter des Marschalls der Woiwodschaft Ermland-Masuren, 

Gast bei der 20-Jahr-Feier der Neidenburger Gesellschaft der deutschen Minderheit. Uwe Hahnkamp stellte ihm Fragen. 

Sie sagten, in Ermland-Masuren 

herrsche ein angenehmes Klima für 

Minderheiten. Das ist sicher auch Ihr 

Verdienst. Wie kamen Sie zu Ihrem Amt 

realisiert. Wir haben es mit einer echten 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie Kooperation w jakikolwiek zu tun, die gegenseitiges sposób zabronione. 

Vertrauen aufbaut. 

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Trotzdem Vervielfältigung hatten wir gerade ist auf strengstens untersagt. 

als Minderheitenbeauftragter? 

Es war eine ziemlich überraschende 

Entscheidung des damaligen Woiwoden 

Janusz Lorenz. Es waren viele deutsche 

Gesellschaften in unserer Woiwodschaft 

entstanden, und auch die ukrainische 

Minderheit war sehr aktiv. Beide Gruppen 

wollten ihren Vertreter beim Woiwoden, 

der als Lösung einen Masuren 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie Einstellung. w jakikolwiek Das sind kleine, sposób radikalrechte 

Gruppierungen in Polen, die zum 

zabronione. 

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Glück Vervielfältigung marginal sind. Ihre Philosophie ist strengstens untersagt. 

– darüber hinaus Protestanten – fand, 

dem niemand vorwerfen konnte, er sei 

nicht aus der Minderheit. Vor allem 

aber: Weil ich bereits früher im masurischen 

und ermländischen Umfeld 

bekannt war, wurde ich positiv aufgenommen. 

Der Woiwode formulierte 

meine Aufgabe so: Die nationalen und 

ethnischen Minderheiten sollen sich 

in unserer Woiwodschaft wohlfühlen. 

Und wir als staatliche Verwaltung sind 

in der Verantwortung, ein Klima des 

gegenseitigen Vertrauens zu schaffen. 

Wie Sie auch heute sehen, ist das 

gelungen. Allerdings ist die Lage nicht 

so luxuriös, dass wir keine Probleme 

haben. 

Welche Probleme gab es, welche Lösungen 

und welche Erfolge konnten in 

Die weist etwa zehn Prozent nationale 

und ethnische Minderheiten auf. Obwohl 

dies deutlich weniger als der 

Bestand allein der Deutschen in der 

Woiwodschaft Oppeln ist, gibt es in 

Allenstein neben einer Minderhei- 

also nicht nur an die deutsche Minderheit 

adressierte, vorschlägt, zeigt erstens, Früher wurde die Landsmannschaft 

zabronione. 

Kontakte und Zusammenarbeit. 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie tenkommission w jakikolwiek beim Sejmik sposób zudem 

sowohl einen Beauftragten beim Woiwoden 

dass sich die deutsche Minderheit nicht Ostpreußen in Polen als revanchistische 

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung 

als auch einen beim Marschall. 


20 Jahren erreicht werden? 

Für die deutsche Minderheit war ein 

grundlegendes langjähriges Problem 

das Fehlen von Deutschunterricht an 

Schulen. Es gab sehr viele Projekte, sehr 

viele Ideen, wie man ihn organisieren 

könnte, aber es fehlte auf beiden Seiten 

[Minderheit und Verwaltung] der letzte 

Wille (poln.: pelnej woli!), das zu realisieren. 

Heute ist es nach vielen Jahren 

doch gelungen, Klassen mit Deutsch 

als Unterrichtssprache einzurichten. 

Ein gutes Beispiel ist der Kreis Neidenburg 

(Nidzica) mit Sabina Wylengowska, 

aber auch der Kreis Bischofsburg 

(Biskupiec) mit einigen Dorfschulen. 

Land, das sich in seinen 

Grenzen einschließen 

will; es wird dann nur 

eine Nebenrolle spielen.“ 

Doch noch wichtiger ist meiner 

Meinung nach, dass sich die deutsche 

Minderheit bei sich zuhause fühlt. Sie 

realisiert eigene kulturelle und Bildungsprogramme; 

und dass sie dabei auch verschiedene 

Projekte für alle Einwohner, 

diskriminiert fühlt, zweitens, dass sie 

sich als Mitorganisator der Region fühlt 

und drittens, dass sie stolz ist auf ihre 

Kultur und die deutsche Kultur allen Bewohnern 

Ermland-Masurens präsentiert. 

LARES: Niniejszy Wiktor Marek materiał Leyk in Neidenburg służy wyłącznie do czytania. Foto: Powielanie Anna Zembrzusko eigenen w jakikolwiek Grenzen einschließen sposób will; es zabronione. 

verliert in der Entwicklung und wird 

LARES: Diese Materialien „Heute sind lediglich verliert jedes zum Lesen Wie bereitgestellt. ist der Umgang mit den Jegliche ehema- 

eine Vervielfältigung zivilisatorische und wirtschaftliche ist strengstens untersagt. 

ligen Einwohnern der Region? Da gab 

es doch sicher manchmal unglückliche 

Situationen oder Aussagen, die die Atmosphäre 

störten. Hat sich auch Ihre 

Haltung zu ihnen gewandelt? 

Wir in Polen sind uns klar, dass sich 


Polen 

do 

dank 

czytania. 

der Zusammenarbeit 

Powielanie 

mit versucht. 

w jakikolwiek sposób 

q 

zabronione. 

Deutschland heute wirtschaftlich sehr 

gut entwickelt und eine wichtige poli- 

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung Woiwodschaft Ermland-Masuren ist strengstens untersagt. 

tische Rolle in Europa spielt. Diese Kooperation 

lässt antideutsche Phobien in 

der polnischen Gesellschaft nebensächlich 

werden. Viele Polen machen einfach 

gute Geschäfte mit den Deutschen und 

das ist die beste Art für Freundschaften, 

Organisation wahrgenommen, die Ostpreußen 

für Deutschland wiedergewinnen, 

die Grenzen ändern wollte. Heute 

wissen wir, dass das nicht wahr ist, dass 

sie mit Hilfe ihrer Kreisgemeinschaften 

und der deutschen Minderheit viele interessante 

kulturelle Programme und die 

Zusammenarbeit von Partnerstädten 

dem Ostpreußischen Sommerfest diese 

Flugblätter, die diese alten Vorurteile 

wiederholten. 

Ja, die gab es. Sie waren in dem alten 

Geist eines gewissen Revanchismus, alter 

Stereotypen, einer anti-deutschen 

ist eine des 19. Jahrhunderts, der Nationalstaaten, 

die in ihrem eigenen Saft 

schmoren und so eine leuchtende Zukunft 

für die Nationen bauen wollen. 

Das ist einfach unrealistisch. Heute 

verliert jedes Land, das sich in seinen 

Nebenrolle spielen. Solche Situationen 

wie beim Sommerfest kommen vor, aber 

zum Glück kritisiert die politische Führung 

auf jeder Ebene Polens so etwas als 

unrechtmäßiges Verhalten, das Emotionen 

verursacht und Hass zu wecken 

Beauftragter beim Marschall ist Wiktor 

Marek Leyk, der seine Tätigkeit vor 20 

Jahren beim Woiewoden aufnahm und 

heute Chef der Kanzlei des Sejmik ist. 

Niech rząd 

to naprawi 

Podczas konferencji premierów 

wschodnich krajów związkowych 

Niemiec, na której obecna była 

kanclerz Merkel, szefowie rządów 

narzekali na połączenia kolejowe 

z Polską i Czechami, podkreślając, 

że zły stan szyn oraz zmniejszająca 

się liczba pociągów mają ujemny 

wpływ na rozwój handlu. 

Zdaniem ministrów, na rządzie federalnym 

spoczywa obowiązek 

podjęcia działań celem zażegnania 

niekorzystnego rozwoju sytuacji zarówno 

we „wschodnim korytarzu dla 

ruchu pociągów towarowych”, jak i w 

ruchu pasażerskim. Krytykowano fakt 

wycofania części dalekobieżnych pociągów 

osobowych relacji Drezno – Wrocław 

czy Berlin – Szczecin. W grudniu 

wstrzymane zostanie nawet kursowanie 

pociągu EC Wawel relacji Hamburg – 

Berlin – Śląsk, o czym pisaliśmy na łamach 

„Wochenblatt.pl”. 

Angela Merkel zaznaczyła, że „w zakresie 

połączeń kolejowych jest mnóstwo 

do zrobienia, zwłaszcza jeśli chodzi 

o przejścia graniczne z Polską”. W 

związku z tym uczestnicy konferencji 

uzgodnili, że w nowej wersji Federalnego 

Planu Dróg Komunikacyjnych, która 

zacznie obowiązywać w 2015 roku, w 

szczególnej mierze uwzględnione będą 

potrzeby landów wschodnich. 

Nie sądzę jednak, by wskazówka 

dotycząca przejść granicznych mogła 

istotnie przyczynić się do rozwiązania 

istniejących problemów, bowiem większość 

kosztów generowana jest przecież 

na samych trasach, nie zaś na skutek 

„problemów z przejmowaniem” pociągów 

przez zagraniczne administracje 

kolejowe. Niezbyt optymistycznie nastraja 

też fakt nadrzędnej pozycji ruchu 

towarowego na Śląsku. 

Edmund Pander 



Najgroźniejsze jest przemilczanie 

Rolf Stolz, niegdyś członek federalnego zarządu partii Zielonych, wypowiada się w rozmowie z Tilmanem Fischerem na temat sytuacji mniejszości 

niemieckiej w Polsce oraz pilności zmian w niemieckiej polityce mniejszościowej. 


organizować imprezy prowadzone po 

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche angielsku Vervielfältigung albo takie, których adresatami ist strengstens untersagt. 

Dlaczego zdecydował się Pan angażować 

na rzecz Niemców żyjących na 

wschodzie? Jest Pan bowiem od początku 

2014 roku członkiem stowarzyszenia 

AGMO. 

Fakt członkostwa w stowarzyszeniu 

jest wyrazem mojego zasadniczego poparcia 

dla jego działalności. Poza tym 

jestem związany ze wschodem z racji 

posiadania tam korzeni rodzinnych. Od 

1999 roku odbyłem szereg podróży do 

Rumunii połączonych z wieczorami 

autorskimi. Prowadziłem tam i nadal 

prowadzę bliską współpracę z lokalnymi 

stowarzyszeniami kulturalnymi, 

także takimi, które wywodzą się z szeregów 

mniejszości niemieckiej. Od lat 

osiemdziesiątych trzykrotnie byłem w 

promują zarówno język, jak i kulturę. 


P 

Takie wsparcie powinno dotyczyć przede ublicysta 

wszystkim zwykłych ludzi tworzących te 


Poznańskiem oraz w okolicach Konina, 

skąd pochodzi moja rodzina. 

Jaka rola przypada w udziale kołom 

DFK w kultywowaniu pamięci o 

tradycji? 

Tu ważny jest każdy pojedynczy człowiek, 

istnieją bowiem obecnie miejscowości, 

w których jeszcze sto lat temu 

jedną trzecią mieszkańców stanowili 

które powinny zaznaczać swoją obecność, 

materiał prowadząc placówki służy Instytutu wyłącznie władz do Republiki czytania. Federalnej Powielanie Niemiec jest derami” w jakikolwiek przewodzącymi nadrzędnej sposób zabronione. 

języka niemieckiego. Wsparcie ze strony jeśli ludzie jedynie kontaktują się z „li- 


Goethego oraz szkoły językowe, a także minimalne. A przy tym jego dokonania organizacji mającej siedziby w dużych 


Niemcy, a dziś jedynym mieszkańcem 

takiej miejscowości mówiącym po niemiecku 

jest dziewięćdziesięcioletni Polak. 

Mamy tu do czynienia z procesem, 

który prowadzi do utraty języka – gdy 

członkowie niemieckich rodzin potrafią 

już tylko powiedzieć „Guten Tag”, a 

jednocześnie są na co dzień dyskryminowani 

jako Niemcy. 

są znacznie większe niż miejscowego 

oddziału Instytutu Goethego. 

Tego rodzaju instytucje tkwiące korzeniami 

w samym kraju działają nie 

tylko bardziej ekonomicznie, ich praca 

ma też szerszy oddźwięk społeczny. W 

krajach wschodniej Europy rośnie za- 

LARES: Niniejszy on własnością materiał miasta służy Bukaresztu, wyłącznie ma interesowanie do czytania. językiem niemieckim, Powielanie Świadomość w jakikolwiek wagi tej tematyki sposób jest tu zabronione. 

rumuńskiego dyrektora i utrzymuje się trzeba więc z tego coś zrobić, a nie, jak jeszcze minimalna. Część członków partii 

Lewicy Vervielfältigung jest nadal na poziomie ist SED strengstens 

Zachodnich). 

LARES: Diese Materialien głównie sind poprzez lediglich organizowanie zum kursów Lesen to absurdalnie bereitgestellt. czyni strona niemiecka, Jegliche untersagt. 

Jak temu przeciwdziałać? 

Potrzebna jest bardziej intensywna 

polityka kulturalna ze strony Niemiec, 

Rolf Stolz 

współpracując z lokalnymi podmiotami 

w zakresie wykraczającym daleko 

poza środowisko mniejszości. Dobrym 

przykładem może być Dom Schillera 

w Bukareszcie, który daje dobre możliwości 

kulturowego rozwoju całej społeczności 

Niemców w Rumunii. Jest 

Źródło: prywatne 

nie są szerokie rzesze społeczeństwa. 

W tej kwestii trzeba zatem dokonać 

zmian. 

Tym, czego nam potrzeba, jest zasadnicza 

gotowość do angażowania się, 

mając jednocześnie świadomość, że być 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie może w trzeba jakikolwiek będzie rozwiązywać sposób różne zabronione. 

konflikty. Metoda robienia uników, aby 


pozostawać 


niezauważonym, nie 

ist 

funk- 


cjonuje. A konkretnie, oprócz Instytutu 

Goethego władze Republiki Federalnej 

powinny w większym stopniu bezpośrednio 

finansować działalność licznych 

miejscowych grup oraz stowarzyszeń 

kulturalnych, które wspólnymi siłami 

organizacje, i to na terenie całego kraju, 

a nie tylko w miastach. Działalność 

kulturalna nie kończy się na utworzeniu 

jakiejś centralnej placówki, z której 

płyną impulsy na wszystkie strony. 

Uważam, że jest rzeczą destrukcyjną, 

miastach – na dłuższą metę niezbędna 

jest praca u podstaw, w miasteczkach 

i wsiach. 

Czy dostrzega Pan w Niemczech gotowość 

do prowadzenia takiej polityki, 

pomijając działaczy tradycyjnie zbliżonych 

do kręgów Związku Wypędzonych? 

z lat 50. uważając, że są przesiedleńcy, 

których należy zintegrować, a potem 

problem rozwiąże się biologicznie. 

Podobną sytuację mamy wśród części 

członków partii Zielonych, moja partia 

cierpi bowiem na coś w rodzaju schizofrenii, 

z jednej strony ostro sprzeciwiając 

się wypędzeniom, jakie mają miejsce 

obecnie, z drugiej zaś pomniejszając 

znaczenie faktu wypędzenia Niemców 

wraz z jego następstwami czy wręcz negując, 

że miało ono miejsce. 

Zadaniem na dziś jest to, by nazywać 

po imieniu krzywdy i niesprawiedliwości 

– być niejako „wołającym”, który nie 

przestanie wzywać i apelować. q 

i pisarz Rolf Stolz jest od 

1980 roku członkiem partii Zielonych, 

był w składzie pierwszego zarządu 

federalnego swojej partii oraz pełnił 

funkcję rzecznika założonej w 1984 

roku i działającej aż do chwili zjednoczenia 

Niemiec grupy inicjatywnej 

„Linke Deutschlanddiskussion” (LDD). 

Lewicową Antifę działającą w obecnie 

w Niemczech Stolz określa mianem 

„organizacji faszyzującej”. Także dlatego 

partia Zielonych stara się wykluczyć go 

ze swoich szeregów. On sam postrzega 

się jako „dysydenckiego lewicowca”. 

Wywiad przeprowadzony w języku 

niemieckim można znaleźć w nie skróconej 

formie na stronie internetowej 

AGMO (Stowarzyszenie dla Wspierania 

Niemców na Śląsku, Ziemi Lubuskiej, 

Pomorzu i w Prusach Wschodnich i




12 LARES: Wochenblatt.pl Diese Materialien sind lediglich zum Wirtschaft Lesen bereitgestellt. Gospodarka 


Reperacja edukacji 



LARES: Niniejszy A będą materiał miały? służy wyłącznie nim coraz do bardziej czytania. zainteresowani. Powielanie Stąd jest, gdy w jakikolwiek klasa liczy jedynie 12 sposób uczniów. zabronione. 

Dzisiaj z całą pewnością mogę powiedzieć, 

sind że tak, lediglich bo od 1 września zum Lesen w zdaniem bereitgestellt. tą niszą poważnie się zaintere- 

Jegliche poświęcić Vervielfältigung każdemu uczniowi. ist strengstens pozytywne efekty. 

Uniwersytet Opolski powinien moim Wtedy nauczyciel może więcej czasu 


LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie sować w i jakikolwiek najszybciej nad nią sposób poważnie zabronione. 

popracować. Może to bowiem przełożyć 

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche się w Vervielfältigung większą liczbę studentów, ist ale tak- 


LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w systemie w jakikolwiek równoważnym musi sposób być tak zabronione. 

nauczany, z wyłączeniem języka polskiego, 

Vervielfältigung wiedzy o społeczeństwie dotyczącej ist strengstens LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche untersagt. 

Systemowi edukacji dzieci i młodzieży 

w Opolu, jak i w całym województwie 

opolskim należy poświęcić stanowczo 

więcej uwagi, bo nie jest idealny. 

Ba, porównując pod tym względem 

region opolski z krajami zachodniej 

Europy, można powiedzieć, że jest źle. 

Zgadza się pan z tym twierdzeniem? 

Powiem więcej: w zachodniej Europie 

edukacja od najmłodszych lat jest 

oczkiem w głowie władz, zwłaszcza jeśli 

chodzi o naukę języków obcych. Dzięki 

temu ludzie, kończąc studia i chcąc podjąć 

pracę, są bardziej konkurencyjni na 

rynku, łatwiej im znaleźć zatrudnienie i 

szybciej dostosować się do odpowiednich 

wymogów, a to przekuwa się z kolei 

na to, jaką pracę otrzymują. Dzisiaj w 

Niemczech, Holandii czy Wielkiej Bry- 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie potrzebna? w jakikolwiek sposób zabronione. 

Między innymi ze względu na małą 

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche obecnie Vervielfältigung ilość studentów, a to ist może strengstens untersagt. 

tanii największe szanse na znalezienie 

dobrej pracy mają osoby, które znają 

po kilka języków obcych. Przykład? W 

jednej bardzo znanej firmie w Niemczech 

na jedno miejsce kandydowało 

nawet 200 osób. Wszyscy oni pomimo 

przedstawienia dyplomów ukończenia 

szkoły wyższej i zdania egzaminu nie 

byli pewni, że zostaną zatrudnieni. Okazało 

się bowiem, że wielu kandydatów 

otrzymało taką samą liczbę punktów i 

o przyjęciu do firmy najlepszych decydowało 

to, ile języków obcych zna dana 

osoba i jak dobrze nimi włada! Dlatego 

też uważam, że w regionie opolskim należy 

jak najszybciej położyć dużo większy 

nacisk na edukację, niż obserwujemy 

to obecnie, a zwłaszcza w zakresie nauki 

języku polskim, tymczasem te tworzone 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie przed w 1945 jakikolwiek rokiem są wyłącznie sposób w języku 

niemieckim. Jeżeli zatem chcemy 

zabronione. 


języków obcych. 

Województwo opolskie i jego stolica 

znajduje się w szczególnym, dobrym 

położeniu, istnieje tutaj duży potencjał, 

jeśli chodzi kształcenie językowe dzieci 

i młodzieży na odpowiednim poziomie, 

ale niestety jest nie wykorzystywany. 

Zgadza się, a dowód na to twierdzenie 

poprę przykładem z własnego 

doświadczenia. Mam trzy córki i jako 

rodzic zwracam uwagę na kształcenie językowe 

już na poziomie przedszkolnym, 

na którym edukację rozpoczęła jedna z 

moich córek. Okazuje się, że obojętnie 

jakiego języka obcego się naucza – angielskiego, 

niemieckiego czy francuskiego 

– tygodniowo poświęca mu się 

stanowczo za mało czasu. To skandal, 

bo przecież dzieci przedszkolne najlepiej 

przyswajają języki obce, a w późniejszym 

wieku już tylko umiejętności te 

podtrzymują i rozwijają, na co zwracają 

uwagę specjaliści, czyli lingwiści. Należy 

zatem nad panującym w województwie 

opolskim systemem edukacji poważnie 

się zastanowić, bo powiedzenie „czym 

skorupka za młodu...” nie zostało wymyślone 

bez kozery. 

bra znajomość języków, angielskiego 

lub niemieckiego, co zależy od tego, do 

jakiej części Europy się udajemy. To są 

elementy związane z nauczaniem, które 

mogą wpłynąć na poprawę sytuacji i 

ułatwiają później znalezienie pracy, za- 

LARES: Niniejszy województwem materiał opolskim. służy wyłącznie do tworzenia do czytania. podobnych w Powielanie Opolu i równo w jakikolwiek Polsce, i za granicą. sposób Moim zabronione. 

kursować. 

Jak i kto prowadził rozmowy z władzami 

tylko. Mówię o tym celowo, ponieważ zdaniem znajomość języka niemieckiego A co z górną Odrą? 

LARES: Diese Materialien sind 

tego przedszkola, 

lediglich 

o którym 

zum 

pan 

Lesen 

widzę 


wiele mankamentów w obecnym 

Jegliche 

lub 


angielskiego może bardzo 

ist 

ułatwić 


Wie pan, jak poprawić system nauki 

języków obcych w Opolu i regionie? 

Mam pomysł, jak uzdrowić obecną 

sytuację. Udało mi się już nawet przekonać 

nauczycieli przedszkola, do którego 

uczęszcza moja najmłodsza córka, a 

także rodziców pozostałych dzieci, aby 

wprowadzić tam większą liczbę godzin 

nauczania języka niemieckiego, także 

dyrektor Domu Współpracy Polsko-Niemieckiej, 

niemiecko- i angielskojęzycznych, bo nas moim zdaniem zbyt mało. 


Marcin Gambiec, 

służy 

przewodniczący 

Koła Mniejszości Niemieckiej w europejskich. 

władze Opola? 

wyłącznie 

są to języki, 

do czytania. 

które dominują 

Powielanie 

w krajach Czy 

w 

za 

jakikolwiek 

to można obwinić 

sposób 

obecne 

zabronione. 


jako języka mniejszości narodowej. 

W tym miejscu muszę się pochwalić, 

że poszliśmy jeszcze dalej: udało 

nam się sprawić, by było to nauczanie 

równoważne, co oznacza, że dzieci te 

są nauczane tam jednocześnie w języku 

polskim i niemieckim. Jeśli zatem 

nauczyciel wydaje jakieś polecenie w 

języku polskim, to równie dobrze może 

Groszowicach i moja skromna osoba. 

Spotkanie z rodzicami rozpoczęliśmy 

od zachwalania, jak dobra i pożyteczna 

jest dwujęzyczność, argumentując to 

stwierdzeniami wybitnych profesorów 

uniwersytetów warszawskich i wrocławskich. 

W trakcie spotkania nagle tem, podobnie jak brak odpowiedniej edukacji. Tu jednak muszę zaznaczyć, 

LARES: Niniejszy jedna z materiał matek wstała, służy co ciekawe wyłącznie – liczby do właściwie czytania. wykwalifikowanych Powielanie że owa w jakość jakikolwiek edukacji idzie sposób zwykle w zabronione. 

związana z mniejszością niemiecką, i w nauczycieli. Stąd nie ma się co długo parze z liczbą szkół. Obecnie bowiem 


je wydać też w języku niemieckim, ale 

to samo można stosować przy nauce 

języka angielskiego. Dla nas jednak – 

mniejszości niemieckiej – ze względu 

na historię, położenie geograficzne i 

kontakty ze strefą państw niemieckojęzycznych, 

nauka języka niemieckiego 

jest najistotniejsza. Poza tym moja 

dbałość o bardzo dobrą znajomość tego 

języka spowodowana jest także tym, że 

jako region mamy szerokie kontakty z 

landem Nadrenia-Palatynat, który – 

jak wiemy – jest krajem partnerskim z 

wspomniał, z nauczycielami i rodzicami, 

by zwiększyć ilość godzin nauki 

języka niemieckiego? 

Przyjechaliśmy tam w mocnym składzie 

– Norbert Rasch, przewodniczący 

TSKN na Śląsku Opolskim, Rafał Bartek, 

krótkich słowach powiedziała: Panowie 

nie musicie mnie agitować. Ja wiem, co 

jest dobre dla mojego dziecka, szkoda 

więc mojego i waszego czasu. Gdzie są te 

dokumenty, które mam podpisać i proszę 

jeszcze powiedzieć, czy dzieci będą 

miały możliwość kontynuacji tej nauki. 

dzielnicy Opola Malinie dzieci rozpoczną 

naukę w szkole dwujęzycznej 

prowadzonej przez Stowarzyszenie Pro 

Liberis Silesiae, co uważam za strzał w 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie dziesiątkę, do czytania. bo taka potrzeba Powielanie w Opolu możliwości, w jakikolwiek w tym studiowania sposób języków 

obcych oraz z programu Erasmus. 

koniecznością jest 

zabronione. 

istniała od dawna i zresztą istnieje nadal. 

LARES: Diese Materialien bardzo sind lediglich dobra znajomość zum Lesen Stąd cieszę bereitgestellt. się, że wspólnie z przewodni- 

Jegliche Owszem, Vervielfältigung tam też jest wymagana ist do- 


czącym DFK w Groszowicach Marcinem 

Gambcem, ale i po rozmowach z rodzinami 

wpadliśmy na taką ideę, ale co 

jeszcze ważniejsze – zrealizowaliśmy ją. 

Oby tylko szkoła ta prężnie się rozwijała 

i była przykładem oraz natchnieniem 

nauczaniu równoważnym, i to zarówno 

jeśli chodzi o język niemiecki, jak i angielski. 

Po wielu doświadczeniach i przemyśleniach 

doszedłem do wniosku, że 

można tutaj pokusić się o wprowadzanie 

ciągów edukacyjnych, przede wszystkim 

Fajny pomysł, ale jak go zrealizować, 

skoro nie mamy dostatecznej liczby nauczycieli 

języka niemieckiego i angielskiego, 

którzy byliby w stanie nauczać 

w systemie równoważnym? 

Taka potrzeba istnieje, co jest fak- 

zastanawiać, należy jak najprędzej podjąć 

odpowiednie działania związane z 

kształceniem nauczycieli na Uniwersytecie 

Opolskim, bo jest ich zdecydowanie 

za mało. Tym bardziej że nauczanie 

równoważne zaczyna odgrywać coraz 

większą rolę, a rodzice i ich dzieci są 

że tych, którzy kształcą się w systemie 

studiów podyplomowych, czyli mają już 

dyplom uczelni wyższej, ale chcieliby 

na przykład zdobyć uprawnienia do 

nauczania języka angielskiego czy niemieckiego. 

Dlatego że każdy przedmiot 

Polski oraz zakresu historii, który dotyczy 

historii Polski. Takie są bowiem 

wytyczne ministerstwa edukacji. 

Dlaczego pana zdaniem nauka języków 

obcych od przedszkola do studiów 

wyższych jest właśnie teraz tak bardzo 

zwiększyć ich liczbę zarówno na studiach 

stacjonarnych, jak i podyplomowych. 

Posłużę się dwoma przykładami, 

które pokazują potrzebę nauczania w 

systemie dwujęzycznym – angielskim 

i niemieckim. Otóż na naszej uczelni 


powstaje 

w jakikolwiek 

bardzo mało prac dotyczących 


zmian. 

przeszłości Śląska, bo żeby taka praca 

mogła powstać i być przy tym obiek- 


tywna, to oczywiście niezbędna jest doskonała 

znajomość języka niemieckiego. 

Tak obecnie nie jest i efektem tego jest 

to, że mamy tylko prace dotyczące Śląska 

po 1945 roku. Dlaczego? Ponieważ 

dysponuje się tylko dokumentami w 

prowadzić rzetelne badania nad historią 

Śląska, koniecznością jest bardzo dobra 

znajomość języka niemieckiego! 

Instytut, w którym pan pracuje, 

prowadzi studia trójnarodowe, co to 

oznacza? 

Dokładnie to, że osoba, która podejmie 

w się nauczania jakikolwiek tym systemem, sposób zabronione. 


ukończeniu studiów otrzymuje dyplom 

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche trzech Vervielfältigung uczelni – Uniwersytetu ist Opol- 


skiego, Uniwersytetu Jana Gutenberga 

w Moguncji i Uniwersytetu w Dijon. 

Żeby jednak podjąć te studia, trzeba już 

znać język angielski bądź niemiecki, a z 

tym, jak wiemy, jest problem. Stan ten 

można poprawić, korzystając z szeregu 

znalezienie dobrej pracy w Polsce, bo 

zachodnie firmy, które wchodzą na tutejszy 

rynek, szukają właśnie takich osób, 

które na odpowiednio dobrym poziomie 

władają językiem angielskim bądź 

niemieckim, a takich osób jest jeszcze u 

Należy pamiętać, że to władze miasta 

odpowiadają za szkolnictwo przedszkolne, 

podstawowe i szkoły średnie, 

a ponieważ Opole jest gminą wykonującą 

zadania powiatu, to od jego władz 

zależy ilość przedszkoli, szkół i jakość 

tworzone są kombinaty, bo... „nie opłaca 

się” utrzymywać większej liczby szkół z 

mniejszą liczbą uczniów. Tym samym 

jakość edukacji pozostawia wiele do życzenia, 

bo uważa się, że maksymalnie 

klasy powinny liczyć do 16 uczniów, a w 

przypadku nauczania językowego lepiej 

18. – 24. Juli 2014 

Z dr. Norbertem Honką, adiunktem w Katedrze Studiów Regionalnych Instytutu Politologii Uniwersytetu Opolskiego, kandydatem mniejszości niemieckiej 

na prezydenta miasta Opola, rozmawia Krzysztof Świerc 

Dr Norbert Honka 

„Jeżeli chcemy prowadzić 

rzetelne badania 

nad historią Śląska, 

języka niemieckiego!” 

Foto: Jerzy Stemplewski 

Często mówi pan, że chciałby, aby 

pod względem edukacji językowej Opole 

stało się wzorem dla innych. Jak to 

uczynić? 

Wspominam o tym często, bo bardzo 

mi na tym zależy i aby nie trzeba było 

tutaj ściągać z Wrocławia czy Warszawy, 

czy Poznania specjalistów do nauczania 

dwujęzycznego. Powinniśmy sami 

sobie takich specjalistów wychować i 

szczerze mówiąc, oni już u nas zaczynają 

się ujawniać. Jednak Uniwersytet 

Opolski powinien w tym procesie 

jeszcze bardziej uczestniczyć, także w 

promowaniu tego kształcenia, co zresztą 

podniesie również prestiż naszej uczelni. 

Jako człowiek, który tutaj się urodził, 

wychował, wykształcił, zna bolączki 

tutejszego systemu oświaty, pracuje na 

Uniwersytecie Opolskim – wiem, co 

zrobić, by uzdrowić obecną sytuację. Ba, 

wiele propozycji zostało już zgłoszonych 

do realizacji przez mniejszość niemiecką 

i – co mnie bardzo buduje – spotkały 

się one z pozytywnym odzewem wielu 

przedstawicieli większości, bez których 

trudno by było dokonać pozytywnych 

Jako kandydat na prezydenta Opola 

często zwraca pan uwagę na problematykę 

dotyczącą rzeki Odry, która 

kiedyś była dobrodziejstwem tego miasta 

i regionu, bo dawała pracę, a teraz 

jest problemem. Co zatem zrobić, by 

nie straszyła, ale znów karmiła i jak 

pomocne w tym przedsięwzięciu mogą i 

powinny być opolskie uczelnie wyższe? 

Szczególnie Uniwersytet Opolski i 

Politechnika Opolska powinny sobie 

przypomnieć, jak dużą wartością jest 

rzeka Odra, bo to dzięki niej w przeszłości 

w dolinie nadodrzańskiej nie 

było problemów z bezrobociem. Trzeba 

zatem uczynić wszystko, by nasze 

uczelnie wyższe kształciły osoby, które 

mogłyby podjąć pracę w żegludze 

śródlądowej. W Europie Zachodniej 

od lat o to się dba, pielęgnuje i kładzie 

olbrzymi nacisk na rozwój tak zwanych 

autostrad rzecznych. Mało tego – na ten 

cel zapewnione są pieniądze dla uczelni 

wyższych, które zechcą prowadzić takie 

kierunki! A Odra jest przecież jednym 

z tych elementów, jedną z autostrad 

rzecznych. Poza tym obecnie, co bardzo 

ważne, prowadzone są prace nad przywróceniem 

do funkcjonalności Kanału 

Gliwickiego, a w miejscowościach leżących 

nad dolną Odrą już podpisywane 

są umowy pomiędzy Polską i Niemcami 

dotyczące drożności tej rzeki. Przede 

wszystkim pod kątem pogłębienia koryta, 

by utrzymać żeglowność i aby barki 

w tej części rzeki mogły swobodnie 

No właśnie! Obyśmy jako miasto nie 

przespali okazji ożywienia rzeki na tym 

odcinku, tym bardziej że dysponujemy 

potężnym potencjałem w postaci 

wspomnianych wyżej uczelni wyższych. 

Myślę tu szczególnie o Uniwersytecie 

Opolskim i Politechnice Opolskiej, a 

władze Opola powinny pójść śladem 

choćby samorządu Kędzierzyna-Koźla, 

który przejął port rzeczny i być może już 

wkrótce będzie miał z tego konkretne 

profity. Okazuje się bowiem, że Czesi 

są poważnie zainteresowani uruchomieniem 

na nowo portu rzecznego w 

Koźlu, który w przeszłości należał do 

największych w Europie śródlądowych 

portów przeładunkowych, a dzisiaj 

dzięki mądrej polityce stanął przed 

szansą, by odzyskać dawną świetność 

i blask. Widać zatem, że mamy pewne, 

ba, duże atuty odnoszące się do infrastruktury 

komunikacyjnej na odcinku 

górnej Odry i w samym Opolu, trzeba 

tylko zakasać rękawy, wziąć się do pracy 

i wydobyć siłę drzemiąca w naszych 

uczelniach wyższych, by włączały się w 

konkretne i ważne dla regionu i miasta 

sprawy, co również dla nich przyniesie 

q




LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen RAtgeber bereitgestellt. Poradnik Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 

Porady: Opłaty za korzystanie z dróg – pytania i odpowiedzi 


Winiety w Niemczech 



W niemieckich mediach w ostatnim 

czasie nie ma dnia, by nie pojawiła 

się informacja związana z planami 



ministra Alexandra Dobrindta, który 

optuje za wprowadzeniem opłaty 

za korzystanie z dróg. W poniższym 

artykule postaramy się przedstawić 

planowane zmiany, zadając pytania 

i odpowiadając na nie. 

Projektu forsowanego przez Alexandra 

Dobrindta (CSU) oczekiwano w 

dużym napięciu, głównie z tego względu, 

iż raz po raz pojawiały się informacje na 

temat planowanych zmian, które były 

szeroko komentowane na rodzimych, ale 

i międzynarodowych salonach politycznych. 

Sam Dobrindt podczas prezentacji 

propozycji przekonywał, iż ta jest 

zgodna z warunkami umowy koalicyjnej 

oraz samo myto ma być środkiem do 




LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens Ausgabe des Wochenblattes. untersagt. 

egzekwowania sprawiedliwości. O co 

dokładnie chodzi? Poniżej kilka pytań 

rozwijających temat oraz odpowiedzi 

pokazujące zarys koncepcji federalnego 

ministra transportu. 


wszystkich 

do czytania. 

drogach w Niemczech, 

Powielanie Politycy 

w jakikolwiek 

opozycji nazywają 

sposób 

pomysł 

zabronione. 

projektu ustawy. 

że podczas jednej 

tylko na autostradach – co było zawarte Alexandra Dobrindta „biurokratycznym 

potworem” i nie widzą korzyści Co dalej? 

w umowie koalicyjnej. Z tego powodu 

LARES: Diese Materialien kadencji sind lediglich organów zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 

Myto a koalicja – kto za, a kto przeciw? 

Wprowadzenie opłat drogowych jest 

pomysłem CSU, bo CDU i SPD zasadniczo 

są przeciwko jego wprowadzeniu. 

Przedstawiciele obu ugrupowań raz po 

raz dają temu wyraz, odnosząc się raczej 

w krytycznym tonie do propozycji Alexandra 

Dobrindta. Wystarczy przejrzeć 

ostatnie doniesienia prasowe, a natkniemy 

się na takie komentarze polityków 

jak: „powrót do federalizmu” czy „zbyt 

biurokratyczna koncepcja”. 

Minister obliczył, że podczas jednej Posłowie nie wierzą także w zreformowanie 

w podatku jakikolwiek KFZ-Steuer do sposób tego stop- 

zabronione. 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie kadencji do organów czytania. ustawodawczych Powielanie 

winiety w cenie 10 euro za 10 dni oraz myto ma przynieść około 2,5 miliarda nia, by niemieccy kierowcy nie ponieśli 


Co napisano w umowie koalicyjnej? 

CDU, CSU i SPD podpisały umowę 

koalicyjną, w której napisano, iż opłaty 

drogowe obejmą tylko obcokrajowców. 

Niemieccy kierowcy mają wprawdzie 

też płacić, lecz pieniądze zostaną im 

zwrócone. Byłoby wygodnie, gdyby 

istniała możliwość połączenia winiet z 

20 euro za 2 miesiące. Z kolei cena za 

roczną winietę ma być uzależniona od 

rocznika, klasy emisji spalin oraz pojemności 

silnika. Jest to równoznaczne 

z tym, że właściciele diesli zapłacą więcej 

niż właściciele aut napędzanych benzyną. 

Ponadto Niemcom roczne winiety pełnosprawnych, które dziś są zwolnione wadzenia opłat drogowych zawierają 

LARES: Niniejszy miałyby materiał być przysyłane służy automatycznie, wyłącznie z podatku do KFZ-Steuer, czytania. będą Powielanie także zwolnione 

z opłat drogowych. 

Europejska popiera jednak także napły- 

wiele w pozytywnych jakikolwiek elementów. sposób Komisja zabronione. 

przy pomocy poczty. 

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche wającą Vervielfältigung z wielu stron krytykę. Niemniej ist strengstens untersagt. 

podatkiem samochodowym (KFZ-Steuer). 

Zabrania tego prawo europejskie, 

zgodnie z którym taki system kosztów 

dyskryminowałby obcokrajowców. Innymi 

słowy: obniżka podatku nie może 

być związana z mytem. 

Rozwiązanie? 

Minister chce ominąć konflikt rodzimego 

prawa z europejskim poprzez 

wprowadzenie podatku infrastrukturalnego 

(niem. Infrastrukturabgabe) 

obowiązującego wszystkich kierowców, 

niezależnie od obywatelstwa. Równolegle 

Alexander Dobrindt chce zmiany 

zasad naliczania podatku samochodowego 

KFZ-Steuer. Wszystko przyświeca 

jednemu celowi – niemieccy kierowcy 

nie mają płacić więcej niż dotychczas. 

By to osiągnąć, planowane jest wprowadzenie 

stopniowanego systemu winiet. 

Dla obcokrajowców mają być dostępne 

Minister obliczył, 

ustawodawczych myto 

ma przynieść około 

2,5 miliarda zysku. 

Gdzie winietę mogą kupić obcokrajowcy? 

Obcokrajowcy mają dwa wyjścia: zamówić 

plakietkę przez internet lub kupić 

ją na stacji benzynowej tuż przy granicy 

państwa. Przy zamawianiu winiety 

w internecie jej cena będzie zależna 

przygranicznych stacjach będzie można 

ją nabyć za 103,04 euro (benzyna) lub 

112,35 euro (diesel). Myto na niemieckich 

drogach ma wejść w życie od 1 

stycznia 2016 roku. 

LARES: Niniejszy Jakie pojazdy materiał będą objęte służy podatkiem? wyłącznie wiście do skrytykowana. czytania. Politycy Powielanie żądają śla, że podczas jednej kadencji organów 


Do wykupienia winiety będą zmuszeni 

posiadacze 

zmian tej dyrektywy i wprowadzenia ustawodawczych myto ma przynieść 

LARES: Diese Materialien sind lediglich 

samochodów 

zum 

osobo- 

Lesen 

ogólnego 


Lkw-Maut, obejmującego 

Jegliche 

po- 

około 2,5 miliarda zysku. Pieniądze te 

mają Vervielfältigung być przeznaczone na rozbudowę ist strengstens untersagt. 

wych do 3,5 tony oraz motocykliści. Co 

ciekawe, winieta ma obowiązywać na 

do wprowadzenia myta będzie potrzebna 

zgoda Bundesratu. Także niemieckie 

landy chcą mieć udział w zyskach. 

Jak wysokie będą zyski dla państwa 

niemieckiego? 

zysku. Pieniądze mają być przeznaczone 

na rozbudowę infrastruktury drogowej 

na terenie całych Niemiec. Koszty 

administracyjne to według Alexandra 

Dobrindta 200 milionów euro rocznie. 

Pojazdy elektryczne oraz dla osób nie- 

Co z samochodami ciężarowymi? 

Tu zaczynają się schody. Tzw. Pkw- 

-Maut ma obowiązywać dla pojazdów 

do 3,5 tony, tymczasem Lkw-Maut 

zaczyna obowiązywać dopiero od 7,5 

tony i na dodatek tylko na autostradach 

LARES: Niniejszy – podobnie materiał jak w przypadku służy wyłącznie kierowców 

niemieckich – od klasy ekologicz- 

prawda do 2018 roku Lkw-Maut ma zo- 

z niemieckich dróg, na pewno wywo- 

uwagę na to, że pojazdy 

oraz wybranych do czytania. drogach krajowych. Powielanie Co o wprowadzenie w jakikolwiek opłaty za korzystanie sposób zabronione. 

Autor pomysłu zwraca też 

LARES: Diese Materialien nej pojazdu sind oraz lediglich jego pojemności. zum Na Lesen stać rozszerzone bereitgestellt. na wszystkie drogi Jegliche krałuje 

Vervielfältigung spore napięcie i to nie tylko ist wśród strengstens elektryczne oraz untersagt. 

dla osób 

jowe, ale kierowcy TIR-ów poruszaliby 

się po drogach lokalnych już za darmo. 

Poza tym pojazdy mieszczące się między 

3,5 a 7,5 tony mogłyby również jeździć 

po wszystkich drogach bez uiszczania 

podatku. Ta luka prawna została oczy- 

jazdy przekraczające 3,5 tony. 

Schlesische Wirtschaftsschau 

Co o winietach sądzi opozycja? 

płynących z wprowadzenia go w życie, 

co argumentują także liczbami. W zeszłym 

roku zabrakło bowiem w budżecie 

7,2 miliarda na remonty infrastruktury 

drogowej. Tym samym zysk z winiet 

byłby jedynie kroplą w morzu potrzeb. 

żadnych dodatkowych kosztów. 

Co na to Komisja Europejska? 

Rzeczniczka prasowa unijnego komisarza 

ds. transportu, Siima Kallasa, 

powiedziała, iż niemieckie plany wpro- 

jednak rzeczniczka zapowiedziała, iż 

jej przełożony jest skory do współpracy 

z niemieckim rządem przy tworzeniu 

Minister Alexander Dobrindt chce 

powołać zespół ekspertów, którzy przy 

współpracy właśnie ze wspomnianą 

Komisją Europejską wypracują projekt 

ustawy dotyczący wprowadzenia myta. 

Znany jest także termin konsultacji z 

komisją ds. transportu. 8 października 

projekt zaopiniuje siedmiu ekspertów. 

Minister Alexander Dobrindt planuje 

ponadto zmianę systemu naliczania 

KFZ-Steuer, która ma być niezależna od 

wprowadzenia myta i przeprowadzona 

w osobnym procesie. 

Rubryka jest tworzona przez 

Krzysztofa Świerca 

oraz firmę Smuda Consulting. 

Zachęcamy również do odwiedzenia 

strony www.intertax24.com 

oraz www.smuda-consulting.com. 

Fiat steigert die Produktion 

seit dem 1. Juni eine Lohnsteigerung 


Das 

do 

Tichauer 

czytania. 

Automobilwerk 

Powielanie 

Fiat von 

w 

brutto 

jakikolwiek 

125 Złoty erhalten“, 

sposób 

teilte 

zabronione. 

Poland hat im ersten Halbjahr 2014 ins- 

Karol Pluszczyk, Chef der Solidarność, 


gesamt 174.127 Fahrzeuge hergestellt. 

Das sind 11,2 Prozent mehr als noch 

im ersten Halbjahr 2013. Einen vorzeitigen 

Rekord habe man beim Modell 500 

verzeichnet, betonte die Fiat-Geschäftsführung 

in einer Pressemitteilung. Noch 

mit. Allerdings habe man in den Vorjahren 

jeweils größere Lohnerhöhungen 

aushandeln können, jetzt aber sei dies 

aufgrund der konzernweiten Schieflage 

nicht möglich gewesen. Als einen Erfolg 

bezeichnete Pluszczyk die neue Lohnta- 

im vergangenen Jahr stellte Fiat Tichau rifordnung und den aktualisierten Mindestlohn 

w jakikolwiek von derzeit rund 2.800 sposób Złoty zabronione. 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie fast 300.000 do czytania. Autos her und Powielanie damit über 

15 Prozent weniger als ein Jahr davor. brutto. Das Unternehmen hat aktuell 


Der Rückgang war auf die Verlegung 

der Produktion des Panda Classic nach 

Italien zurückzuführen. 

Poczekajmy 

Cóż, projekt forsowany przez Alexandra 

Dobrindta (CSU), który zabiega 

przedstawicieli niemieckich ugrupowań 

partyjnych, ale także za granicą RFN. Jak 

ostatecznie zostanie rozwiązana ta kwestia, 

trudno powiedzieć, choć autor tego 

pomysłu przekonuje, iż jest to zgodne z 

warunkami umowy koalicyjnej i podkre- 

rund 950 Beschäftigte, davon gehören 

etwa 400 der Solidarność an. In den letzten 

Monaten ist die Personalzahl um 

rund 400 Mitarbeiter gestiegen. 

Kündigungen bei Gazobudowa 

290 Mitarbeiter von Gazobudowa 

Lohnerhöhungen bei Alstom ausgehandelt 

Bei Alstom Konstal Königshütte, wo 

unter anderem U-Bahn- und S-Bahn- 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie waggons do hergestellt czytania. werden, Powielanie wurde Zabrze w sollen jakikolwiek im Juli die Kündigung sposób zabronione. 

kürzlich eine Lohnerhöhung unterzeichnet. 

„Demnach bereitgestellt. haben alle Mitarbeiter Jegliche Vervielfältigung an den Unternehmensstandort ist strengstens 

erhalten. Nur wenige werden vermut- 

langjährige Betriebszugehörige. 

LARES: Diese Materialien sind lediglich Foto: zum The Car Spy Lesen untersagt. 

Das Modell 500 aus dem Fiat-Werk Tichau 

Rys. Andrzej Sznejweis 

Der Bundestag hat am 3. Juli 2014 

die Einführung eines Mindestlohnes 

beschlossen. Demnach steht ab 

dem 1. Januar 2015 jedem Arbeitnehmer 

in Deutschland branchenunabhängig 

ein Mindestlohn von 8,50 Euro 

pro Stunde zu, wobei es Ausnahmen 

und Übergangsregelungen gibt. Das 

sogenannte Tarifautonomiestärkungsgesetz 

wurde vom Bundesministerium 

für Arbeit und Soziales ausgearbeitet. 

Bemerkenswert dabei ist, dass mit dem 

neuen Gesetz neben einer stärkeren 

Tarifautonomie auch gute Arbeitsbedingungen 

für alle Arbeitnehmer 

gewährleistet werden sollen. Der 

Gesetzentwurf wurde im April dieses 

Jahres auf den parlamentarischen Weg 

gebracht. Auch der Bundesrat hat dem 

Gesetz zugestimmt. Sein Bestandteil 

sind unter anderem Richtlinien zur 

Vergütung der Arbeitnehmer (Art. 1, 

MiLoG). Mehr dazu in der nächsten 

infrastruktury drogowej 

na terenie całych Niemiec. 

niepełnosprawnych, które 

teraz są zwolnione z podatku 

KFZ-Steuer, będą 

Ryszard Galla 

także zwolnione z opłat drogowych. Być 

może więc nie trzeba aż tak sceptycznie 

podchodzić do tej kwestii i lepiej poczekać 

z wyrażaniem ostatecznej opinii, bo 

być może po wprowadzeniu kilku zmian 

okaże się, że nie taki diabeł straszny. 

Notował Krzysztof Świerc 

Krosno versetzt. Der Hindenburger 

Betrieb stellte fast fünfzig Jahre lang 

Rohrleitungen für die Gasindustrie 

her. Seit einigen Jahren gab es jedoch 

finanzielle Probleme. Auch die Fusion 

von vier Unternehmen innerhalb des 

Unternehmens PGNiG Technologie 

scheiterte. „Uns wurde jetzt am 11. Juni 

mitgeteilt, dass im Juli insgesamt 290 

Mitarbeitern der Filiale Hindenburg die 

Kündigung überreicht wird. Weiteren 

über 60 Personen soll eine Verlegung 

nach Krosno angeboten werden“, sagte 

Dariusz Ćwik, Chef der Polnischen Gewerkschaft 

Erdölgewinnung und Gasindustrie, 

Niederlassung BUG Gazobudowa. 

In der Praxis bedeutet dies das 

Aus für den Standort in Hindenburg. 

Die Gewerkschafter fordern vor diesem 

Foto: K. Świderski 

Hintergrund Sonderabfindungen für 

Krzysztof Świerc




14 LARES: Wochenblatt.pl Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Sport bereitgestellt. Sport Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 

Piłka nożna: XX Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej 

Mistrzowskie 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do 

tango 

czytania. Powielanie w 

Niemców! 

jakikolwiek sposób zabronione. 


Wreszcie! Dziękujemy, tak miało być, 

to sprawiedliwe – Niemcy po raz 

ósmy w historii wystąpili w meczu 


cel ten zrealizowała. 


finałowym i po raz czwarty sięgnęli 

po mistrzostwo świata, pokonując 

w finale Argentynę 1-0, i jako 

pierwszy w historii futbolu zespół 

z Europy triumfowali na kontynencie 

amerykańskim! Gola na wagę 

złotego medalu, pierwszego od 24 



lat, zdobył w 113. minucie meczu 

Götze po precyzyjnym dośrodkowaniu 

Schürrlego. A zatem podobnie 

jak w 1954, 1974, 1990 Puchar Świata 

jest nasz! 

Do tego z Brazylii, gdzie po raz drugi 

w historii rozegrano piłkarski mundial, 

Manuel Neuer wyjechał z tytułem 

„The Times”: Niemcy są dobrze przygotowani, 

aby zastąpić Hiszpanów na długie 

lata na mistrzowskim tronie światowego 

futbolu. 

„Daily Mirror”: Superrezerwowy Mario 

Götze strzelił bramkę po dramatycznym 

meczu, zapewniając Niemcom po raz 

czwarty Puchar Świata. 

BBC: Niemcy ponownie rządzą świato- 


wym futbolem. 


najlepszego bramkarza turnieju, a Miroslav 

Klose z 16 trafieniami na koncie 

– w roli najskuteczniejszego piłkarza w 

historii piłkarskich mistrzostw świata i 

jako jedyny, który wystąpił na 4 turniejach 

z rzędu! To niesamowite, że urodzony 

w Opolu skromny Górnoślązak, 

który nigdy nie skupiał na sobie uwagi 

ze względu na skandale, lecz wyłącznie z 

mojej drużynie, która rozegrała fantastyczny 

turniej, ale gratuluję również 

Niemcom, macie fantastyczną, dosko- 

LARES: Niniejszy materiał dośrodkowanie służy wyłącznie 

sparował 

do 

ten 

czytania. 

strzał. Od tego 

Powielanie 

momentu nałą 

w 

reprezentację. 

jakikolwiek sposób zabronione. 

Austria 

Schürrlego, 

przewaga podopiecznych Joachima Löwa Manuel Neuer (bramkarz reprezentacji 

wyraźnie wzrosła, widać było, że nasi Niemiec): – To jest niesamowite, fanta- 


powodu dokonań sportowych, przeszedł 

do historii futbolu w tak fantastyczny 

sposób, stając obok największych w 

historii piłki nożnej gwiazd, a w wielu 

wypadkach przed nimi, jak Maradona, 

Garincha, Cruijff, Beckenbauer, G. Müller 

Matthäus, Klinsmann, Lato, Kempes, 

Rummenigge, Pele, Völler, Ronaldo, Platini, 

Zico, Rossi, Zidane i wielu innych. 

trafić do siatki, o tytule mistrzowskim tak olbrzymia strata, jaką ponieśliśmy 

LARES: Niniejszy materiał bramce. służy wyłącznie decydować czytania. będą musiały rzuty Powielanie karne. przed w turniejem, jakikolwiek kontuzja Marco sposób Reusa, zabronione. 

nie powstrzymała nas przed wejściem 


Messi nie mesjasz 

Po rozgromieniu w półfinale Brazylii 

7-1, a wcześniej zasłużonej ćwierćfinałowej 

wygranej 1-0 z bardzo dobrze 

dysponowaną na tym turnieju Francją, 

Niemcy uchodzili za faworytów 

finałowej konfrontacji z Argentyną, 

choć zwracano uwagę, że zespół ten i 

temu jeż w 4. min bliski szczęścia był Götze, wprowadzony do gry w 88. min się nie udało, bo nasi napastnicy marnowali 

w okazje. jakikolwiek To bardzo boli, sposób jak prze- 

zabronione. 

plan, Niemcy mistrzami świata. 

LARES: Niniejszy Higuain, materiał który znalazł służy się w wybornej wyłącznie 22-letni do ofensywny czytania. rozgrywający Powielanie Bayernu 

München, wykorzystał precyzyjne grywa się takim wynikiem, gdybyśmy Węgry 

sytuacji do zdobycia gola, ale nie wytrzymał 

sind „ciśnienia” lediglich i chybił, podobnie zum Lesen dośrodkowanie bereitgestellt. z lewej strony Jegliche boiska byli Vervielfältigung skuteczniejsi, mogło być inaczej. ist strengstens LARES: Diese Materialien untersagt. 

jego lider Messi z każdym meczem na 

brazylijskim mundialu prezentuje się 

korzystniej. Podkreślano też, że dodatkową 

motywacją dla „albicelestes” jest 

fakt, że pałali rewanżem na Niemcach 

za przegrany finał mistrzostw świata 

we Włoszech w 1990 roku (także 0-1 

po trafieniu z karnego Brehme) oraz 

za upokarzająca klęskę na mundialu w 

jak 4 min później Messi, a w 20. min 

ponownie Higuain, który po kiksie Kroosa 

znalazł się sam na sam z niemieckim 

bramkarzem, ale znów zawiodły go 

nerwy, uff... Niemcy, którzy w pierwszej 

połowie optycznie przeważali (67% po- 

LARES: Niniejszy siadania materiał piłki) na groźne służy ataki wyłącznie rywali mistrzostw do czytania. świata (1990), Götzego Powielanie brazylijskiego w jakikolwiek turnieju. Sądzę sposób również, zabronione. 

Messi w finale był zerem. 

też odpowiadali równie niebezpiecznie. 

M.in. sind w 36. lediglich min i w 43. min, zum kiedy Lesen trafieniu bereitgestellt. Niemcy nie musieli obawiać Jegliche Miroslav Vervielfältigung Klose (najskuteczniejszy ist piłkarz strengstens 

było jeszcze na świecie. Dzięki temu że na ten tytuł zasłużyliśmy. 


RPA (2010 r.), kiedy to dowodzona przez 

selekcjonera Diego Maradonę Argentyna 

uległa ekipie Joachim Löwa 0-4. 

Jednocześnie przypominano, że w 1986 

roku w finale XIII mistrzostw świata na 

Estadio Azteca w Mexico City Maradona 

w roli piłkarza poprowadził swoją reprezentację 

do wygranej z Niemcami 3-2. 

W ten sposób zwolennicy Argentyny 

sugerowali, że Niemców da się pokonać 

w historii mundiali): – To jest fantastyczne, 

to jest mistrzostwo świata! Moje 

największe sportowe marzenie – podnieść 

w górę Puchar Świata – spełniło 

się! Niesamowite! 

Philipp Lahm (kapitan reprezentacji Nie- 

LARES: Niniejszy wylądowała materiał na słupku służy argentyńskiej wyłącznie środkowego do czytania. obrońcę Niemiec Powielanie Boatenga, miec): w – jakikolwiek Nie ma dla mnie znaczenia, sposób kto zabronione. 

ukarana przez Niemcy. 

bramki, a chcący odbitą od aluminium który jako jedyny piłkarz tego meczu był z nas lepszy czy gorszy, najważniejsze, 

Grecja 


piłkę dobić 

sind 

z 4 

lediglich 

m do pustej siatki 

zum 

Müller 

Lesen 

otrzymał 


od tygodnika „Kicker” 

Jegliche 

notę 


że przez 120 minut stanowiliśmy 


i jest to możliwe, ale... konieczne do tego 

jest, by Messi podobnie jak jego wielki 

poprzednik Maradona w tym meczu 

wzniósł się na wyżyny swoich piłkarskich 

umiejętności. W praktyce okazało 

się, że gwiazdor Argentyny rozegrał 

najlepszy mecz na tym mundial, ale 

mesjaszem i zbawcą swojego teamu nie 

był. Także nie uzbrojonym okiem widać 

było, że nie ma on tak dużego wpływu 

na grę swojego zespołu, jak przed laty 

miał „Boski Diego”, a umiejętnościami 

czysto piłkarskimi też go nie przewyższa. 

Emocji moc, ale bez goli 

Początek 20. finału na słynnym stadionie 

Maracana w Rio de Janeiro, który 

oglądało prawie 75 000 widzów, wśród 

dro Sabelli w tej części meczu nie zamierzają 

jedynie koncentrować się na 

defensywie i kontrach. Dzięki temu pod 

bramką Neuera było coraz goręcej, a że 

Niemcy nie zamierzali być dłużni, też 

raz po raz gościli w „szesnastce” Argentyny. 

Dzięki temu mecz zyskał jeszcze dzisiaj wszystko, walczyli jak nigdy dem są Niemcy. 

LARES: Niniejszy na atrakcyjności. materiał Prawdą służy jednak wyłącznie jest, wcześniej, do do czytania. granic swoich Powielanie możliwości 

i zasłużyli na tytuł mistrzowski. Jest tego że Niemcy zasłużyli na sukces, bo 

„Sport-Express”: w jakikolwiek Futbol nadal sposób żyje, dla- 

zabronione. 

że tzw. 100-procentowych sytuacji do 


LARES: Niniejszy Jednak materiał żadna z tych akcji służy nie zakończyła wyłącznie Świata. do czytania. Powielanie było w do jakikolwiek przewidzenia, zasłużone sposób i odniesione 

dzięki słowu, które w nas wy- 

zabronione. 

się powodzeniem, co oznaczało dogrywkę. 

Od sind mocnego lediglich uderzenia rozpoczęli zum Lesen tacji Argentyny): bereitgestellt. – Pragnę pogratulować Jegliche wołuje Vervielfältigung strach – plan! Argentyna ist zrobiła strengstens 

Alejandro Sabella (selekcjoner reprezen- 


(Argentyna). 

untersagt. 

których zasiadła kanclerz Niemiec Angela 

Merkel i prezydent RFN Joachim 

Gauck, zgodnie z przewidywaniem 

należał do Niemców, którzy szybko 

opanowali środek boiska i w swoim 

stylu, nazywanym już w piłkarskim 

świecie niemiecką tiki taką, rozpoczęli 

ataki na bramkę rywali, a największe 

niebezpieczeństwo dla twierdzy chronionej 

przez Romero groziło ze strony 

Klosego, Müllera i Schürrlego. Jednak 

defensorzy Argentyny dobrze radzili 

24 lata czekaliśmy na tę cudowną chwilę. Foto: Agencia Brasil/Wikipedia 

Götze wykorzystał 

precyzyjne 

perfekcyjnie „skleił” 

piłkę na piersiach, 

a następnie uderzeniem 

z 6 m umieścił ją 

w argentyńskiej 

sobie z ofensywnymi zapędami ekipy 

Joachima Löwa, zwłaszcza Mascherano, 

Garay i Zabaleta, i jak tylko nadarzała 

się okazja, groźnie kontrowali. Dzięki 

mocnymi i celnymi strzałami z 16 m 

popisywał się Schürrle, ale Romero zdołał 

je obronić. Jednak najdogodniejszą 

okazję do zdobycia gola dla nas miał w 

ostatnich sekundach pierwszej odsłony 

Höwedes. Po jego strzale (głową) piłka 

znalazł się na pozycji spalonej. 

Skuteczność do poprawki 

Druga połowa rozpoczęła się od 

100-procentowej okazji Messiego, który 

przez nikogo nie pilnowany znalazł 

się sam przed niemiecką bramką i na meczu z Portugalią, Benzeme w spotkaniu 

i teraz musimy uczynić wszystko, aby 


szczęście 

materiał 

zabrakło mu 

służy 

precyzji. 

wyłącznie 

Był to 

do 

z Francją, 

czytania. 

a w finale 

Powielanie 

radził sobie jak najdłużej 

w jakikolwiek 

tak pracować 

sposób 

i sięgać po 

zabronione. 

jednak sygnał, że podopieczni Alejan- 

też z Messim! Jednak moim zdaniem kolejne triumfy. 

na sukces. 


zdobycia gola nie było zbyt wiele. Dla 

Argentyny najbliższy szczęścia był Messi 

w 74. i 78. min, kiedy to po jego akcjach 

z najwyższym trudem musiał interweniować 

niemiecki golkiper, a w rewanżu 

groźnie na bramkę Romero uderzali Ösil 

w 61., Schürrle w 70. i Kroos w 81. min. 

ją Niemcy, a konkretnie Schürrle, który 

w 92. min groźnie uderzał z 12 m, ale 

argentyński bramkarz instynktownie 

chłopcy na dogrywkę najwyraźniej zachowali 

więcej sił. Pomimo tego i braku 

skuteczności pierwsza część dogrywki 

też zakończyła się bezbramkowym remisem, 

co oznaczało, że jeśli po krótkiej 

przerwie żadnej z drużyn nie uda się 

Wejście Götzego 

Po zmianie stron Niemcy, świadomi 

już swojej przewagi, natarli jeszcze 

ostrzej. W 107. min bardzo dobrą sytuację 

bramkową zmarnował Ösil, a w 

109. Schürrle. Jednak w 113. min Mario 

Schürrlego, perfekcyjnie „skleił” piłkę 

na piersiach, a następnie uderzeniem z 

6 m umieścił ją w argentyńskiej bramce. 

Dzięki temu stał się bohaterem finału, 

kraju i narodu, bo kiedy ostatni raz nasz 

team triumfował w finale piłkarskich 

się rzutów karnych i możliwości obejścia 

się smakiem, jak w 1966 (Anglia), 

1982 (Hiszpania), 1986 (Meksyk) i 2002 

(Korea Płd. i Japonia), kiedy przegrywali 

finałowe batalie. Na uwagę zasługuje 

fakt, że za piłkarza meczu uznano 

1 (doskonała), potwierdzając po raz 

kolejny, że w meczach o najwyższą 

stawkę i w konfrontacji z rywalami z 

tzw. najwyższej półki gra wybornie. Tak 

było podczas tego mundialu, w którym 

perfekcyjnie wyłączył z gry Ronaldo w 

numerem 1 w niemieckim zespole podczas 

finału był Schweinsteiger. 

Po meczu powiedzieli 

Joachim Löw (selekcjoner reprezentacji 

Niemiec): – Moi piłkarze dali z siebie 

to również efektem ciężkiej pracy w 

ostatnich 10 latach, podczas których 

systematycznie czyniliśmy postępy, ale 

wierzę, że możemy być jeszcze lepsi. Na 

podkreślenie zasługuje również fakt, 

że przez cały turniej byliśmy jednością 

i przyświecał nam jeden cel – Puchar 

styczne przeżycie, czuję się cudownie, 

jesteśmy mistrzami świata! Całe Niemcy 

są mistrzami świata! To wynik tego, że 

od początku przygotowań do mundialu 

po ostatni gwizdek arbitra w meczu 

finałowym byliśmy jednością i nawet 

na piłkarski olimp. 

Lionel Messi (rozgrywający Argentyny, 

uznany za najlepszego piłkarza mundialu): 

– Jesteśmy przygnębieni. Bardzo 

chcieliśmy wznieść w górę Puchar Świata 

i sprawić radość naszym rodakom, ale 

Mario Götze (strzelec zwycięskiej bramki): 

– To nie był dla mnie łatwy sezon i 

łatwy turniej, ale najważniejsze, że zakończył 

się takim happy endem. Cóż 

powiedzieć, jestem dumny z drużyny i 

ze wszystkiego, co wydarzyło się podczas 

jedną piłkarską rodzinę i właśnie dzięki 

temu oraz cierpliwości i konsekwencji 

jesteśmy mistrzami świata. Cudowne 

uczucie! 

Lukas Podolski (rozgrywający reprezentacji 

Niemiec): – Stanowimy superteam 

Opinie światowych mediów 

Rosja 

sport.ru: Dlatego kochamy futbol. Zaskakuje 

na zmianę. Jedno jest jednak 

pewne: w 2014 roku piłkarskim naro- 

byli lepsi od rywali w każdym elemencie 

gry. Zdobywając czwarty tytuł, ustanowili 

inny rekord – po raz trzeci z rzędu 

mistrzostwo zostało w Europie. Do zobaczenia 

w Rosji. 

Włochy 

„La Repubblica”: Zwycięstwo Niemiec 

18. – 24. Juli 2014 

wszystko, aby do tego nie dopuścić, ale 

reprezentacja Niemiec jest zbudowana 

tak, aby wygrywać. I wygrywa dlatego, 

że myślała o tym, żeby to zrobić, a potem 

„La Gazzetta dello Sport”: To triumf dojrzałości, 

ta drużyna jest „zaprogramowana”, 

by zajmować pierwsze miejsca. 

Solidność struktury reprezentacji gwarantują 

Neuer, Lahm i Schweinsteiger, 

a potem już wystarczy, że kilku innych 

chłopaków ma dobry dzień i po balu. 

Wielka Brytania 

„Daily Telegraph”: Puchar Świata dla 

Niemiec dzięki świetnemu momentowi 

Mario Götze – MaRio de Janeiro. 

Schweinsteiger był najlepszym zawodnikiem 

na boisku, przelał krew i pot, 

aby osiągnąć cel. 

„Independent”: Super-Mario zniszczył 

sen Messiego. 

„Oesterreich”: Niemiecka jedenastka po 

brutalnym, trwającym 120 minut thrillerze 

po raz czwarty mistrzem świata. 

Tak emocjonującego finału nie było od 

dawna. 

„Die Presse”: Popisowy wyczyn Mario 

Götzego na Maracanie. 

„Kurier”: Całe Niemcy są mistrzami świata. 

Godzina zwycięstwa dla niemieckiego 

piłkarstwa. Wola walki i wielki 

wyczyn w finałowym meczu uporały 

się z przeszkodami, na które napotkała 

jedenastka Joachima Löwa. 

„Kronen Zeitung”: „Złoci niemieccy 

chłopcy na mecie marzeń! Mario Götze 

zdobył jedną z najpiękniejszych bramek 

mundialowych wszech czasów. 

„Der Standard”: Joachim Löw zrealizował 

„Nemzeti Sport”: Przy okazji sukcesu 

Niemców warto zastanowić się nad 

przyszłością naszego futbolu. Ich sukces 

jest konsekwencją zmian w szkoleniu 

dokonanych przed czternastu laty. 

Czechy 

„Sport”: Niemcy są mistrzami świata, a 

„Blesk”: Mario Götze jest bogiem. Kiedy 

Niemcy świętowali poprzedni sukces, 

jego nie było jeszcze na świecie. 

„Pravo”: Niemcy znaleźli się w piłkarskim 

niebie. 

Słowacja 

„Pravda”: To był wspaniały finał. Argentyna 

nie wykorzystała szansy i została 

„Ta Nea”: Nikt nie może mieć wątpliwości 

– Niemcy zasłużyli na to, aby znaleźć się 

na piłkarskim szczycie. 

Rumunia 

„Trud”: Mario Götze – złoty talent niemieckiej 

drużyny. 

„Prosport”: Lionel Messi był cieniem 

zawodnika, który miał odmienić losy 

meczu. Niemcy bezapelacyjnie zasłużyli 


Dokumentacja meczu finałowego 

Niemcy – Argentyna 1-0 (0-0, 0-0) 

Götze (113.) 

Niemcy: Neuer – Lahm, Boateng, Hummels, 

Höwedes – Schweinsteiger – Kramer 

(32. Schürrle), Kroos – Müller, Özil 

(120. Mertesacker) – Klose (88. Götze) 

Argentyna: Romero – Zabaleta, Demichelis, 

Garay, Rojo – Biglia, Mascherano 

– Lavezzi (46. Aguero), Perez (86. Gago) 

– Messi, Higuain (78. Palacio) 

Widzów: 74 738 (komplet) 

Sędziował: Nicola Rizzoli (Włochy) 

Żółte kartki: Schweinsteiger, Höwedes 

(Niemcy) oraz Mascherano i Aguero



której zagrał już 5-krotnie, oraz wpadł 

w oko włodarzom „aptekarzy” z Leverkusen, 

a że sam piłkarz pragnął wystę- 


LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Sport bereitgestellt. Sport Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 

Wokół niemieckiego futbolu 


pów w Lidze 

jakikolwiek 

Mistrzów, jego 

sposób 

przejście 

zabronione. 

do Bayeru 04 stało się faktem. 



Choupo-Moting w Schalke 

25-letni reprezentant Kamerunu 

Eric Maxim Choupo-Moting przeszedł 

z 1.FSV Mainz 05 do FC Schalke 04, 

podpisując 3-letni kontrakt z Schalke 

04. Snajper ten w ostatnim sezonie Bundesligi 

zdobył dla klubu z Moguncji 10 

bramek w 34 spotkaniach. Dodajmy, 

że wcześniej piłkarz ten bronił również 

Mandzukić blisko Madrytu 

Jak podają niemieckie i hiszpańskie 

media, Mario Mandzukić definitywnie 

opuścił Bayern München i przeniósł się 

do ekipy mistrzów Hiszpanii – Atletico 

Madryt. Na konto Bawarczyków za 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie chorwackiego w jakikolwiek napastnika wpłynęły sposób dzięki 

temu ponoć 22 miliony euro, o czym 

zabronione. 

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche poinformowały Vervielfältigung niemiecki „Bild” ist i hisz- 


barw 1.FC Nürnberg i Hamburgera SV, 

a na swoim koncie ma także 9 trafień 

w osiemnastu występach w barwach 

Kamerunu. 

Duże premie 

Po finałowym zwycięstwie Niemców 

z Argentyną 1:0 podczas mistrzostw 

świata w Brazylii Niemiecka Federacja 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie da Villi w i jakikolwiek Diego Costy, „Mandżu” sposób będzie zabronione. 

raczej piłkarzem pierwszej jedenastki 

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche ekipy Vervielfältigung Diego Simeone. Przypomnijmy, ist strengstens że 

untersagt. 

Piłkarska (DFB) musi zarezerwować 

solidne premie dla zawodników ekipy 

Joachima Löwa. DFB nie będzie miała 

problemu ze znalezieniem środków, bo 

olbrzymie nagrody przewidziała FIFA. 

Triumfator mundialu od futbolowej centrali 

otrzyma bowiem 35 mln dol (ok. 

25,6 mln euro), wicemistrz 25 mln dol. 

(ok. 18,3 mln euro), trzecia drużyna 22 

mln dol. (ok. 16,2 mln euro), a czwarta 

Bramkarz reprezentacji Kostaryki Keylor Navas będzie od przyszłego sezonu kolegą klubowym Manuela Neuera 

LARES: Niniejszy i jego konkurentem materiał do gry w wyjściowej służy jedenastce. wyłącznie do czytania. Powielanie Pawela w w jakikolwiek Cottbus 

Foto: Danilo Borges/Portal da Copa/Wikipedia 


Fabian Pawela, który występował dotychczas 

Vervielfältigung w Podbeskidziu Bielsko-Biała, ist strengstens LARES: Diese Materialien Praktyka sind jednak lediglich pokazała coś zum zupełnie Lesen straciłem bereitgestellt. tylko kilka pierwszych Jegliche dni 

untersagt. 

20 mln dol. (ok. 14,7 mln euro). „Sukces 

natury ekonomicznej ma dla nas 

drugorzędne znaczenie, liczy się przede 

wszystkim ten sportowy” – podkreślają 

władze Niemieckiego Związku Piłki 

Nożnej. 

De Jong przeszedł w PSV 

Holenderski PSV Eindhoven ogłosił 

podpisanie 5-letniego kontraktu z Luukiem 

de Jongiem, za którego zapłacił 

Borussii Mönchengladbach 5,5 miliona 

euro. De Jong kończył miniony sezon 

na wypożyczeniu w angielskim Newcastle 

United, ale działacze „srok” nie 

byli zainteresowani zakupem piłkarza, 

który w 12 meczach Premier League ani 

razu nie wpisał się na listę strzelców. W 

świata w Brazylii” – ujawnił na antenie w europejskiej piłce, co między innymi 

LARES: Niniejszy Z Eredivisie materiał do Bundesligi służy wyłącznie kostarykańskiej do czytania. rozgłośni Powielanie „Teletica” potwierdził w jakikolwiek na brazylijskim sposób mundialu. zabronione. 

Występujący w Bundeslidze FC wiceprezydent Levante Tomas Perez. Ściągnęło to uwagę wielu klubów, w tym 


efekcie nowym zespołem Luuka będzie 

czwarty zespół minionego sezonu holenderskiej 

Eredivisie; „Nie mogę doczekać 

się powrotu na murawę i pokazania, na 

co mnie stać. Rozmowy z PSV oceniam 

bardzo pozytywnie i cieszę się z szansy 

gry dla tego klubu” – powiedział klubowej 

telewizji nowy nabytek czwartego 

zespołu minionego sezonu Erdevisie. 

Augsburg dokonał trzeciego zakupu 

podczas trwającej przerwy w rozgrywkach 

ligowych. Po Shawnie Parkerze i 

Nikoli Djurdijiciu do teamu z Bawarii 

dołączył słoweński napastnik – 25-letni 

Tim Matavz, który związał się z augsburczykami 

kontraktem na 5 lat. Przez pochodzenia uznawany jest za jeden z guez jest wyróżniającym się piłkarzem 

LARES: Niniejszy ostatnie materiał trzy lata występował służy w wyłącznie holenderskim 

PSV Eindhoven, dla którego w w ostatnich latach w Bundeslidze. W senu 

2011/12 w meczach „volkswagenów” 

największych do czytania. talentów, jaki Powielanie objawił się zespołu w Dietera jakikolwiek Heckinga, ba... sposób od sezo- 

zabronione. 

LARES: Diese Materialien dwóch sind pierwszych lediglich sezonach zdobył zum po Lesen zonie bereitgestellt. 2013/14 zdobył dla Hamburga Jegliche 11 wystąpił Vervielfältigung 82 razy we wszystkich rozgryw- 


Przypomnijmy, że Luuk de Jong występował 

w Borussii Mönchengladbach 

od 2012 roku i kosztował wówczas „źrebięta” 

aż 15 milionów euro, które ekipa 

z Nadrenii musiała przelać na konto 

ówczesnego pracodawcy tego snajpera 

– Twente Enschede. W Bundeslidze 

rozegrał 36 spotkań i zdobył 6 goli. 

LARES: Niniejszy To ograny materiał napastnik, służy który będzie wyłącznie dla roku przeniósł do czytania. się nad Łabę, Powielanie a tam swoimi 

dobrymi występami zwrócił uwagę Trafford Francuza Patrice’a Evry, no- 

którego w jakikolwiek celem jest zastąpienie sposób na Old zabronione. 

nas wzmocnieniem” – powiedział Stefan 

LARES: Diese Materialien Reuter, sind dyrektor lediglich sportowy FCA, zum a sam Lesen selekcjonera bereitgestellt. reprezentacji Turcji, Jegliche dla szącego Vervielfältigung się z zamiarem odejścia ist z Old strengstens untersagt. 

Guendogan nie wie 

Niespełna miesiąc temu rozgrywający 

reprezentacji Niemiec i Borussii 

Dortmund Ilkay Guendogan przeszedł 

operację pleców i spodziewano się, że 

jego powrót na murawę nastąpi rychło. 

innego i nadal nie wiadomo, kiedy wróci 

do treningów. „Cieszymy się z faktu, że 

już w sierpniu będziemy świętować jego 

powrót na boisko” – mówił w minionym 

miesiącu Sascha Fligge, rzecznik wicemistrzów 

Niemiec. Okazało się jednak, 


że Ilkay 

materiał 

Guendogan wciąż 

służy 

zmaga 

wyłącznie 

się ze Bayernem 

do 

München, 

czytania. 

co potwierdził 

Powielanie 

też traklasie 

w jakikolwiek 

rozegrał 30 spotkań 

sposób 

i strzelił 

zabronione. 

zdrowotnymi problemami, a zapytany jego agent. Bawarczycy zapłacą za tego cztery bramki. 

przez dziennikarzy o datę jego powro- 

golkipera hiszpańskiemu Levante UD 

i Borussii Mönchengladbach. 


tu do gry, stwierdził: „Tego nie wiem. 

Nie jestem dzisiaj w stanie przewidzieć, 

kiedy dokładnie będę mógł zabrać się 

za treningi czysto piłkarskie. Póki co 

wykonuję jedynie ćwiczenia na basenie 

i jeżdżę na rowerze”. 

11 bramek. Ostatnie rozgrywki nie były 

dla niego już tak udane, bo w 15 spotkaniach 

strzelił tylko dwa gole. Mimo 

to władze Augsburga są zadowolone z 

tego zakupu: „Matavz pokazywał się też 

z dobrej strony w reprezentacji Słowenii. 

zawodnik dodał: „Z optymizmem patrzę 

w przyszłość i cieszę się, że tak szybko 

udało mi się dołączyć do drużyny, bo 

okresu przygotowawczego”. 

Navas w Bayernie 

Jak informuje „FOX Deportes”, bramkarz 

reprezentacji Kostaryki Keylor 

Navas uzgodnił warunki kontraktu z 

10 mln euro: „Keylor zdecydował się 

dołączyć do jednego z najlepszych klubów 

na świecie, gdzie czeka go trudna 

rywalizacja z samym Manuelem Neuerem 

– najlepszym bramkarzem zakończonych 

w minioną niedzielę mistrzostw 

Calhanoglu „aptekarzem” 

W minionym tygodniu rozgrywający 

Hamburgera SV Hakan Calhanoglu 

podpisał 5-letni kontrakt z Bayerem Leverkusen. 

20-letni piłkarz tureckiego 

goli, a kilka z jego trafień znalazło się na 

liście najpiękniejszych bramek sezonu. 

Popisywał się niezwykle precyzyjnymi 

uderzeniami z dystansu i rzutów wolnych. 

Calhanoglu profesjonalną karierę 

zaczynał w Karlsruher SC, skąd w 2012 

pańska „Marca”. Z tego faktu zadowolony 

jest trener Bawarczyków, Pep Guardiola, 

który już w minionym sezonie 

twierdził, że nie widzi tego snajpera w 

podstawowym składzie swojego teamu. 

W Atletico natomiast po odejściu Davi- 

Mandużkić w minionym sezonie strzelił 

dla Bawarczyków 26 bramek we wszystkich 

rozgrywkach, a w sumie w barwach 

drużyny z Allianz Arena wystąpił w 88 

meczach, strzelając 48 goli. 

podpisał dwuletni kontrakt z niemieckim 

trzecioligowcem FC Energie Cottbus, 

budującym team, którego zadaniem 

jest, jak najszybszy, bo po jednym sezonie 

powrót do 2.Bundesligi. W ostatnim 

sezonie Pawela w polskiej T-Mobile Eks- 

„Czerwone diabły” chcą Rodrigueza 

Wielokrotny mistrz Anglii Manchester 

United chce odkupić z VfL Wolfsburg 

reprezentanta Szwajcarii Ricardo 

Rodrigueza. 21-latek uznawany jest za 

jednego z najlepszych lewych defensorów 

„czerwonych diabłów” z Manchesteru. 

Czy jednak „wilki” zdecydują się na 

sprzedaż tego zawodnika, skoro zamierzają 

włączyć się w najbliższym sezonie 

do walki o mistrzostwo Niemiec? Nie jest 

to takie pewne, tym bardziej że Rodri- 

kach, zdobywając 7 bramek i zapisując 

na swoim koncie 16 asyst. Manchester 

United w trakcie trwającego letniego 

okienka transferowego zakontraktował 

jak na razie jednego z najmłodszych 

uczestników mundialu, Luke’a Shawa, 

Trafford. Wracając jednak do Rodrigueza, 

to może się okazać, że Wolfsburg go 

nie sprzeda, ponieważ wysoko mierzy 

w nadchodzącym sezonie Bundesligi, a 

do tego jest klubem, który na brak gotówki 

nie narzeka i swoich najlepszych 

zawodników opłaca nie gorzej niż te 

najbogatsze w Europie. 

Salihović okradziony 

Rozgrywający TSG 1899 Hoffenheim 

Sejad Salihović padł ofiarą kradzieży. 

Złodzieje włamali się do jego domu i 

ukradli kolekcję cennych zegarków oraz 

samochód Porsche 911. Policja przypuszcza, 

że samochód został wypchnięty 

z garażu i załadowany na lawetę. 29-letni 

Bośniak na zakończonych w Brazylii 

mistrzostwach świata zagrał, jako rezerwowy, 

w dwóch meczach swojej reprezentacji, 

konkretnie w przegranym 

0-1 meczu z Nigerią i zwycięskim 4-1 z 

Iranem, a w poprzednim sezonie Bundesligi 

strzelił 11 bramek dla popularnych 

„wieśniaków”. 

Testują Böttchera 

19-letni Dominik Böttcher przebywa 

na testach w Arminii Bielefeld, która w 

minionym sezonie została zdegradowana 

z 2.Bundesligi do niemieckiej III 

ligi. Młodzieżowy reprezentant Polski 

wystąpił już w wygranym przez Arminię 

7-0 towarzyskim meczu z VfB Fichte 

Bielefeld. Czy tym występem zapewnił 

sobie kontrakt z klubem ze wschodniej 

Westfalii, jeszcze nie wiadomo. Jego 

szanse wydają się jednak spore, ponieważ 

wcześniej zebrał dużo doświadczeń, 

występując w juniorskich zespołach 

Hamburger SV, TSG 1899 Hoffenheim 

Bernat w München 

Po zakontraktowaniu Sebastiana Rode 

z Eintrachtu Frankfurt i Roberta Lewandowskiego 

z Borussii Dortmund Bayern 

dokonał tego lata trzeciego transferu, 

sprowadzając z CF Valencia na Saebener 

Strasse 21-letniego Hiszpana Juana 

Bernata, z którym związał się 5-letnim 

kontraktem. Zawodnik ten, który występuje 

na lewej obronie, jest wychowankiem 

Valencii i w ostatnim sezonie 

stał się czołową postacią tego klubu, a 

przez ekspertów uznawany jest za przyszłość 

hiszpańskiej piłki i wróży mu się 

rychły debiut w reprezentacji swojego 

kraju. Zdaniem niemieckich mediów 

piłkarz ten kosztował Bawarczyków 10 

milionów euro, ale Bayern tej informacji 

jeszcze nie potwierdził: „Juan to 

niesamowicie utalentowany zawodnik, 

dysponujący świetną szybkością i tym, 

co potrzebujemy – ciągiem na bramkę” 

– powiedział dyrektor sportowy Bayernu 

Matthias Sammer. A o miejsce na 

lewej obronie monachijczyków Bernat 

będzie musiał rywalizować z jednym z 

najlepszych „specjalistów” od gry na tej 

pozycji w Europie, a może i na świecie, 

Austriakiem Davidem Alabą. 


Sport: Deutsche LARES: Wassersportler Niniejszy toppen materiał – Motorradfahrer służy wyłącznie floppen do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 


Deutsche Kanuten stauben Edelmetalle ab 

Wassersportfans haben am vergangenen Wochenende einiges geboten 

Weltmeisterschaft in Moskau vom 6. 

bis 10. August. 

bekommen: Bei der Europameisterschaft in Brandenburg gewannen die 

deutschen Kanuten insgesamt elf Mal Edelmetall, davon sechs Gold-, drei 

Silber- und zwei Bronzemedaillen. 

Damit schnitten die Deutschen noch Das Kanusportevent 

besser ab als bei der vergangenen Nummer eins in 

EM in Portugal. Doch wie schon letztes 

Jahr (4,5,4) reichte er zum Sieg in der dieser Saison wird 

Medaillenwertung nicht aus. Damals die anstehende 

behielten die Russen insgesamt die Nase 

vorn (5,2,1), dieses Mal war Ungarn 

Weltmeisterschaft 

Startposition errungen. Unmittelbar vor 

LARES: Niniejszy materiał in Moskau vom służy 6. wyłącznie Vorsprung do czytania. vor dem Zweiten Powielanie geradezu dem w Rennen jakikolwiek in dieser Klasse sposób regnete zabronione. 

deklassieren. 

LARES: Diese Materialien bis sind 10. lediglich August. 

es stark. Bradl wechselte daraufhin die 

zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 

nicht zu schlagen (8,5,0). 

Bei der Kanumeisterschaft siegten 

ausschließlich Männer. Größte EM- 

Stars wurden dabei aus deutscher Sicht 

der dreifache Medaillengewinner Sebastian 

Brendel. Er gewann jeweils im 

C1-1000 und 5000 und holte Silber über 

500 m. Tom Liebscher wurde Europameister 

im K1-500 und gemeinsam 

LARES: Niniejszy m. Sie materiał sind auch die Spezialisten służy wyłącznie für die (200 m) do Robert czytania. Nuck und Stefan Powielanie Holtz. Der w Bayer jakikolwiek Stefan Bradl startete sposób von zabronione. 

längste 5000-m-Strecke. Im C1 konnte Das Kanusportevent Nummer eins in Platz drei und übernahm zunächst die 90.000 Zuschauern. 

LARES: Diese Materialien Brendel sind die Konkurrenz lediglich mit 58,864 zum Sek. Lesen dieser bereitgestellt. Saison wird die anstehende Jegliche Führung. Vervielfältigung Das aber nur für einige ist wenige strengstens untersagt. 

mit Ronald Rauhe auch im K2-200. 

Gold gab es auch für Max Hoff im K1- 

5000, (Bronze 1000 m) sowie für das 

Duo Max Rendschmidt/Marcus Groß. 

Diese beiden verteidigten ihre Titel 

vom Vorjahr, gerade auch über 1000 

Stefan Bradl 

Foto: Jerko/Wikipedia 

Die Damen konnten sich lediglich 

zwei Mal auszeichnen: durch das Silber 

von Franziska Weber (K1 - 500 m) 

und die Bronze der Paarung Sabina 

Hering/Steffi Kriegerstein (K2 - 1000 

m). Die letzte Silbermedaille war das 

Werk der beiden „Sprint-Kanadier” 

Moto-Fahrer verlieren Regenpoker 


Auf 

w 

dem 

jakikolwiek 

Sachsenring kämpfte 

sposób 

die 

zabronione. 

Motorrad-Elite am vergangenen Sonn- 


tag beim GP Deutschland um den Sieg. 

Ganz besondere Hoffnungen ruhten auf 

Stefan Bradl in der prestigeträchtigsten 

MotoGP-Klasse und auf dem Duo Jonas 

Folger/Sandro Cortese in der Moto2. 

Bradl hatte in der Qualifikation die 3. 

Reifen, jedoch ohne Korrekturen an den 

Einstellungen des Motorrads. Derweil 

fuhr die gesamte Spitzengruppe nach der 

Aufwärmrunde zum Maschinenwechsel 

mit besagten Reifen, wobei ihre Einstellungen 

an die allmählich trocknende 

Rennbahn angepasst waren. 

Runden, danach fiel er sukzessive zurück 

und landete am Ende auf Platz 16. Gewonnen 

hat das spanische Honda-Duo 

Marc Márquez vor Dani Pedrosa. Der 

21-järhige Titelverteidiger steuert somit 

auf unglaubliche Rekorde zu: Seit Anfang 

der Saison hat er bereits neun aufeinanderfolgende 

Rennen gewonnen und liegt 

nun mit der kompletten Punkteausbeute 

von 225 Punkten haushoch in Führung. 

Bradl ist nun Neunter mit 56 Punkten. 

In der Moto2-Klasse belegte bei dem 

Heimrennen nach Pannen bei Folger 

und Cortese schließlich Marcel Schrötter 

den 12. Platz. Zum Überraschungssieger 

wurde hier der Schweizer Aegerter. 

Bei der Moto3 erkämpfte Philipp 

Öttl die einzigen Punkte, ebenfalls mit 

einem 12. Platz. Zum strahlenden Sieger 

wurde der in der Gesamtwertung 

führende Australier Miller. Fazit: Es war 

ein schwarzer Sonntag für die deutschen 

Motorradrennfahrer, und das vor etwa 

Witold Wolak




16 LARES: Wochenblatt.pl Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Allerlei bereitgestellt. Różności Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 

„Meine Autos sind immer perfekt, ich nehme 

erkrankung vor fünf Jahren begann ihr Leidensweg. 

Die Ehe mit Rafael van der Vaart 

zerbrach – heute lebt Sylvie als Single und ist 

glücklich. Vor allem deshalb, weil der Krebs 

als besiegt gilt. Darum ist dieses Jahr auch ein 

ganz besonderes für sie. „Ich bin jetzt fünf Jah- 

LARES: Niniejszy man ganz materiał klare Vorurteile służy hat, mal wyłącznie machen do czytania. Powielanie re geheilt w und jakikolwiek darf mich nun offiziell sposób gesund zabronione. 

sollte. Denn gerade die Sachen, die von allen 

nennen“, erzählt sie ganz offen im Interview 

LARES: Diese Materialien belächelt sind werden, lediglich machen oft unglaublichen zum Lesen bereitgestellt. Jegliche mit RTL. Vervielfältigung Heute kann Sylvie trotz aller Widrig- 


Spaß. Ich habe schon sehr nette Menschen 

dabei kennengelernt und bin viel ausgeglichener, 

seitdem ich spiele. Auch wenn viele 

sagen, dass ist gar kein Sport – mein Körper 

sagt mir was anderes“, lachte er. Ansonsten 

findet man den Gewinner des Bundesvisi- 

LARES: Niniejszy on-Song-Contest materiał in seiner służy knappen wyłącznie Freizeit Grund: do „Das geht czytania. niemanden etwas Powielanie an, das gibt Sylvie w weiter jakikolwiek zu. Mittlerweile nimmt sposób die zabronione. 

auch öfter auf dem Fußballplatz. Tatsächlich ist meine Privatsphäre.“ Die war Liliana aber 36-Jährige vieles gelassener, auch wenn sie 


jedes Kieselsteinchen raus”, sagte der Designer. 

„Ich habe auch Tücher zum Putzen und Staubwischen”, 

ergänzte Kretschmer, dessen neueste 

Kollektion während der Berliner Fashion- 

Week zu sehen war. Er sei mit allem sehr 

ordentlich und daher wohl auch mit seinem 

Wagen pingelig. Seinen ersten Wagen habe 

er sich schon mit 16 gekauft – und bemalt, 

benäht und beklebt, bis er ihn zwei Jahre 

später fahren durfte. „Ich wollte dieses Auto 

unbedingt: Das war für mich Freiheit.” 

Q Gerüchteküche: Ist sie schwanger 

QQImmer Deutsch: Hollywoodstar Diane 

Krüger ist trotz vieler Jahre im Ausland QQBequemer Trend: In diesem Sommer 

immer noch sehr deutsch – und hat dieser liegen Gesundheits-Sandalen voll im Trend. QQGerichtsbeschluss: „Die Super Nanny“ 

Q LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie 

Auch die 

do 

Stars 

czytania. 

stehen auf bequem. 

Powielanie 

Statt auf war eine 

w 

Sendung, 

jakikolwiek 

die die Gemüter 

sposób 

des deutschen 

TV-Publikums erregte, spaltete und bis zu den Achseln reichen. Aus 

zabronione. 

mondäne Absätze setzt Frau diesen Sommer 

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen auf ebenerdige bereitgestellt. Bequemlichkeit. Doch Jegliche wie Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 

oder nicht? Auf der Fashion-Week in Berlin 

war Jenny Elvers-Elbertzhagen das Thema 

des Tages. Sie kam mit ihrem Freund Steffen 

von der Beeck zur Show von Riani, nachdem 

sie vor zwei Wochen ihr süßes Geheimnis ausgeplaudert 

haben soll. In ihre Augen schaute 

dort kaum jemand – alle Blicke gingen auf 

ihren Bauch. Jenny Elvers-Elbertzhagen trug 

einen weißen Jumpsuit, der ziemlich locker 

saß. Da einen Baby-Bauch zu erkennen, wäre 

wohl ohnehin schon schwer genug gefallen. 

Aber die 42-Jährige hatte eine Taktik, um sich 

vor den neugierigen Blicken zu schützen. Sie 

hatte eine hellblaue Clutch dabei, die sie den 

ganzen Abend lang vor ihrem Bauch hielt. 

Wenn die Tasche mal ihren angestammten Ort 

Serie „The Bridge - America” eine effiziente, umgibt, erlauben konnten, traute sich sonst ihr Leiden dazu missbraucht wurde, Zuschauer 

anzulocken. 

Büro modisch gehört. 


aber emotionsarme 

materiał 

Polizistin. 


lange erst 

do 

einmal 

czytania. 

niemand. 

Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 

adur 


Wohlbefinden 

verließ, hatte Steffen den Arm davor. 




Oferujemy: 

Foto: Philipp Meinwelt 

die man Vorurteile hat. Im Interview mit der 

‚Mallorca Zeitung’ verriet er, dass eines seiner 

Hobbys das Golfen sei, und er erklärte, wie 

er zu dem recht ungewöhnlichen Sport für 

einen Jungen seines Alters kam: „Ich bin ja der 

Meinung, dass man all die Dinge, zu denen 

träumte er als Kind sogar von einer Karriere 

als Profi-Kicker. 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie an unrasierte do czytania. Achseln und Klamotten Powielanie aus der Diplom-Pädagogin w jakikolwiek Katia Saalfrank, war sposób gegen zabronione. 

Tatsache vermutlich auch eine Rolle verdanken. 

sind „Wir Deutschen lediglich sind ja zum sehr reser- 

Lesen Supermodel bereitgestellt. und Stilikone Heidi Klum Jegliche wurde Format. Vervielfältigung Nun entschied ein Gericht: einige ist strengstens 

Wühlkiste erinnern, loszukommen. Selbst Ende nicht mehr besonders zufrieden mit dem 


viert”, sagte die in Niedersachsen als Diane 

Heidkrüger geborene Schauspielerin. „Wir 

sind anders, wie gehen nicht sofort auf jeden 

zu und sagen, hey, wie geht es Dir. Wir sind 

etwas distanzierter.” Krüger spielt in der US- 

Foto: Nicolas Genin 

Glückliche wohl ist? „Ich bin in einer Beziehung, 

um es ganz klar zu sagen“, gab Liliana 

zu und setzte nach, wie glücklich sie sei. Mehr 

vom Mann ihrer Träume wollte sie allerdings 

nicht verraten. Aus einem ganz einfachen 

in den letzten Jahren nicht wirklich heilig, 

daher gibt es bald bestimmt mehr über den 

geheimnisvollen Mann an ihrer Seite. 

gemütlich darf das Trendbewusstsein werden? 

Darf man sich mit Birkenstock-Sandalen auf 

die Straße trauen? Tatsächlich scheinen die 

orthopädischen Treter die No-Go-Ecke endlich 

verlassen zu dürfen. Seit Jahren versucht die 

Marke von dem Image der Ökolatschen, die 

rekrutiert, um den Sandalen mit eigenem 

Design einen neuen Look und damit modische 

Relevanz zu verpassen. Doch was sich 

knallharte Fashionistas wie Klum, die auch in 

Jogginghosen noch ein Hauch von Glamour 

Foto: www.zimbio.de 

Pinnwand 

QQAutofan: Guido LARES: Maria Kretschmer Niniejszy liebt QQGolfen materiał entdeckt: służy Tim Bendzko wyłącznie findet, QQVergeben: do czytania. Liliana Matthäus Powielanie enthüllte, QQGilt w als jakikolwiek geheilt: Es liegen sposób schwere zabronione. 

seine Autos – und hält sie daher immer sauber. dass man alle Dinge ausprobieren sollte, über dass sie einen neuen Freund hat. Wer der Zeiten hinter Sylvie Meis. Mit ihrer Krebs- 

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens Modisch untersagt. 

keiten wieder lachen – das war aber leider 

nicht immer so. „Die Frau, die während meiner 

Chemo gearbeitet hat beim Supertalent in der 

Jury, oder die Frau, die zu Hause gesessen hat, 

Übelkeit hatte, sich bis zu 40 Mal übergeben 

hat pro Nacht, das war meine private Sache”, 

die Schlagzeilen um ihre Person zum Teil sehr 

treffen. „Viele Sachen werden beobachtet, 

bei denen ich mir immer wieder sagen muss 

‚Sylvie’, ignoriere es einfach.’“, sagt sie. 

aufrieb. Selbst die Protagonistin der Sendung, 

Folgen der Sendung verletzen die Menschenwürde. 

Eine Verletzung der Menschenwürde 

sieht das Gericht vor allen Dingen in der 

Tatsache, dass die Gewalthandlungen gegen 

die Kinder wiederholt gezeigt wurden und 

Foto: ww.vebidoo.de 

18. – 24. Juli 2014 

Angemessene Sommermode im 

Büro ist oft ein schwieriges Unterfangen. 

Besonders für die Männer 

kann es eine Herausforderung sein, 

sich arbeitstauglich und zugleich bequem 

zu kleiden. Da landet der eine 

oder der andere schon oft in einem 

kontroversen Look im Büro. Da gibt 

es zum Beispiel den Grillmeister. Er 

trägt Shorts im Militärlook mit hundert 

Hosentaschen, allesamt gefüllt 

mit unerlässlichem Krimskrams. 

Die Füße hüllt er in lange bequeme 

Socken ein, damit die zarten Fersen 

in den Sandalen nicht wundgerieben 

werden. Der hippe Grillmeister zieht 

statt Sandalen oft auch Crocs an, 

die sind schließlich noch bequemer. 

Der Typ Landstreicher ist meist ein 

Rentner im Obelix-Style. Die Hosen 

trägt er so hoch, dass sie manchmal 

den 80er Jahren hat er noch eine 

bunte Krawattenkollektion, die er 

auch im Sommer gerne trägt. Der 

Typ Ökofuzzi hat so viel Respekt 

vor der Arbeit chinesischer Kinder, 

dass er zwei Wochen im gleichen 

Paar kurzer Hosen herumläuft. In 

der Wäsche landen seine Jeans erst, 

wenn sie zu glänzen beginnen und 

sich glitschig anfühlen. 

Zum Glück sind die oben erwähnten 

Beispiele Ausnahmen. Die 

meisten Männer, wissen was sich im 

A. Durecka 

Das Frühstücks-Ei 



LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie Eier enthalten w jakikolwiek wertvolle Nahrungsbestandteile sposób und eignen zabronione. 

sich sehr gut für das Frühstück. 

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Eine Vervielfältigung jetzt veröffentliche Studie ist aus strengstens untersagt. 

Usługi 

Zakład 

Pogrzebowe Pogrzebowy 

Tag mit einem guten Frühstück beginnen 

Sprowadzanie LARES: Niniejszy materiał przewozy służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek 

sollte, sonst droht 

sposób 

der frühe 

zabronione. 

LARES: Diese Materialien zagraniczne sind lediglich zwłok zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Herztod“. Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 

z całej Europy 

Ohne diese Mahlzeit besteht eine 

Risiko-Erhöhung um 27 Prozent 

tel. 602 376 845 

zmarłych z zagranicy 

Załatwianie formalności 

Opieka nad grobami 

Machnik N. 

Ozimek, Schodnia Nowa, 

www.machnik.ozimek.pl 

Tel./fax: (077) 46−52−456 


Impressum / Stopka redakcyjna 

Die Herausgabe der Zeitung ist dank finanzieller Förderung 

des Ministeriums für Verwaltung und Digitalisierung sowie 

des Auswärtigen Amts mittels des Instituts für Auslandsbeziehungen möglich. 

Nakład/Auflage: 5850 

Szymczyk. Verlagssekretariat: Gabriela Mokrzycka, sw@wochenblatt. Szymczyk. Sekretariat wydawnictwa: Gabriela Mokrzycka, sw@wochenblatt.pl. 

Sprzedaż, marketing: Agnieszka Szotka, a.szotka@wochenblatt.pl. 


Kontakt: 

w 

Biuro redakcji/Redaktionsbüro: 

jakikolwiek 

tel./faks +48 

sposób 

77 45 46 556 

zabronione. 

pl. Vertrieb, Marketing: Agnieszka Szotka, a.szotka@wochenblatt.pl. 

Prenumerata/Abonnement: redakcja/Redaktion, Poczta Polska SA, 

Homepage: www.wochenblatt.pl, Onlineredakteur: Juliane Preiß 

Strona internetowa: www.wochenblatt.pl, redaktor: Juliane Preiß Ruch SA, www.prenumerata.ruch.com.pl; tel. 22 693 70 00 

zwracamy. Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeń. 


Zrealizowano dzięki dotacji Ministra Administracji i Cyfryzacji 

i (za pośrednictwem Instytutu Stosunków Kulturalnych z Zagranicą) 

Ministerstwa Spraw Zagranicznych Republiki Federalnej Niemiec. 

1765 

Gogolin: tel. 77 466 62 60 

Redaktionsanschrift: ul. Powstańców Śl. 25, 45-086 Opole, E-Mail: sw@ 

wochenblatt.pl. Chefredakteur: Till Scholtz-Knobloch, Redaktion: Anna 

Durecka: „UNIversum“, „Schlesien“, „Allerlei“; Krzysztof Świerc: „Sport“, 

„Wirtschaft“; Juliane Preiß (ifa-Redakteurin): „Aus den Regionen“; Klaudia 

Kandzia: „Kirche und Gesellschaft”, „UNIversum”. Übersetzung: Andrzej 

Szypulski, Andżelika Dobrzańska. Korrektur: Manfred Prediger, Krzysztof 

7875 

Transport mebli 

Usługi transportowe, przeprowadzki 

Niemcy – Polska 

Polska – Niemcy 

7919 

Adres redakcji: ul. Powstańców Śląskich 25, 45-086 Opole, e-mail: 

sw@wochenblatt.pl. Redaktor naczelny: Till Scholtz-Knobloch. Redakcja: 

Anna Durecka – „UNIversum”, „Śląsk”, „Różności”; Krzysztof Świerc – „Sport”, 

„Gospodarka”; Juliane Preiß (dziennikarka z ramienia IfA) – „Z regionów”; 

Klaudia Kandzia – „Kościół i społeczeństwo”, „UNIversum”. Tłumaczenia: 

Andrzej Szypulski, Andżelika Dobrzańska. Korekta: Manfred Prediger, Krzysztof 

7916 

Boston an 27.000 im Gesundheitswesen 

beschäftigten männlichen 

Erwachsenen, beobachtet über 16 

Jahre, hat nachgewiesen, dass „der 

(Zeitschrift „Circulation“ 128/2013). 

Nach Auswertung von neun Studien an 

200.000 Probanden teilte eine führende 

Zdzieszowice: tel. 77 484 41 76 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do 

Walce, 

czytania. 

województwo opolskie deutsche ärztliche Zeitschrift (MMW) 

Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 

Krapkowice - Otmęt: tel. 77 446 60 66 

mit, dass die Datenlage zuverlässig ist: 

LARES: Diese Materialien www.konefal.pl sind lediglich zum iSO 9001Lesen nr bereitgestellt. tel. 77 46 60 158 bei Verzehr von bis zu zehn Hühner- 

Wohlbefinden. 


eiern pro Woche gibt es nicht den 

Wydawca/Herausgeber: Zespół Producencki „Pro Futura“ Sp. z o.o., 

ul. Powstańców Śl. 25, 45-086 Opole. Nr indeksu 368202. 

Skład komputerowy/Satz: LARES – Mateus Joschko 

Druk/Druck: Polskapresse Sp. z o.o., Oddział Prasa Wrocławska 

Foto: A. Durecka 

geringsten Anhalt für die Risikoerhöhung 

für koronare Herzkrankheit und 

Schlaganfall. Eier enthalten wertvolle 

Nahrungsbestandteile. Der Verzehr von 

einem Frühstücksei täglich schadet also 

nicht. 

Die American Heart Association 

empfiehlt jedoch eine Cholesterinaufnahme 

täglich unter 300 mg zu halten 

(ein Ei enthält 210 mg Cholesterin). Die 

Deutsche Herzstiftung hat gerade jetzt 

geschrieben: „Genießen Sie sich gesund! 

Besonders zu empfehlen ist die Mittelmeerküche 

mit viel Gemüse, Obst und 

Fisch statt Fleisch. Außerdem ist eine 

ballaststoffreiche Ernährung erforderlich, 

gesunde Öle und wenig Salz.“ So 

fördern wir unsere Gesundheit und das 

Dr. med. Manfred Gabor 

Konto bankowe: Bank Zachodni WBK SA II O/Opole, 30 1090 2242 0000 

0005 7800 0577 

Bankverbindung: Bank Zachodni WBK SA II O/Opole, IBAN: PL30 1090 

2242 0000 0005 7800 0577 SWIFT Code WBKPPLPP. 

Unverlangt eingesandte Manuskripte werden nicht zurückgesandt. Die 

Redaktion behält sich vor, Zuschriften und Leserbriefe sinngemäß zu kürzen. 

Die Redaktion haftet nicht für den Inhalt der Anzeigen. / Zastrzegamy sobie 

prawo skracania nadesłanych tekstów; materiałów nie zamówionych nie

WOCHENBLATT.pl - Zeitung der Deutschen in Polen Nasz synek (Vorschau)

Erfolgreiche ePaper selbst erstellen

Template löschen?

Als Template speichern?