Eine transnationale Revolution und ihre Folgen - Fundacja im ...

Wykład ku czci Willy Brandta 2009
9
Prof. dr hab. Przemysław Wiszewski
Wicedyrektor Instytutu Historycznego
Uniwersytetu Wrocławskiego
Szanowni Państwo,
gdy opadał pył po napoleońskiej epopei historia stała się pilnie potrzebna politykom
jako źródło argumentów w politycznych sporach wielkich mocarstw i małych,
uciśnionych narodów. Historia polityczna, skupiona na wielkich wydarzeniach,
miała wskazywać, kto ma większe prawo władać poszczególnymi fragmentami
Europy. Ludom Starego Kontynentu nie przyniosło to pokoju, a wręcz przeciwnie
– zachęcane wizjami dawnej świetności raz po raz toczyły spory i wojny,
a wreszcie złożyły na ołtarzu polityki historycznej krwawą ofiarę w latach Wielkiej
Wojny.
Wraz z końcem zmagań wojennych rozpoczęło się budowanie nowej wizji przeszłości.
Znaczący udział w tym wysiłku mieli badacze zajmujący się historią społeczną.
To oni wskazywali, jak wielki był wpływ na życie Europy podskórnych, niewidocznych
na kartach kronik i stronach gazet zmian zachodzących w wielkich
i małych grupach społecznych. To dzięki nim historycy podjęli współpracę z socjologami,
psychologami społecznymi, ekonomistami... A w rezultacie przeszłość
przestała być zbiorem przykładów wspierających wywody potrzebujących jej polityków.
Stała się w większej mierze własnością społeczeństwa, ściślej z nim związana,
mocniej kładąca nacisk na rolę, jaką zbiorowy suweren dziejów odgrywa
także we współczesności.
Profesor Jürgen Kocka jest bez wątpienia klasykiem badań z zakresu historii społecznej.
Z ogromną radością w imieniu społeczności wrocławskich historyków
chciałbym powitać go w murach naszego Uniwersytetu. A jednocześnie chciałbym
zapewnić go, że z równie ogromnym zainteresowaniem śledzić będziemy jego
refleksję nad przemianami lat 1988-1989. Dla polskiego społeczeństwa był i jest
to nadal moment bez wątpienia przełomowy, formujący jego przyszłość. Tym
bardziej więc z zaciekawieniem śledzić będziemy spojrzenie mistrza badań z po-