WT094 Architekturbroschuere07 - Vienna
WT094 Architekturbroschuere07 - Vienna
WT094 Architekturbroschuere07 - Vienna
Erfolgreiche ePaper selbst erstellen
Machen Sie aus Ihren PDF Publikationen ein blätterbares Flipbook mit unserer einzigartigen Google optimierten e-Paper Software.
<strong>WT094</strong> <strong>Architekturbroschuere07</strong> 28.06.2007 15:23 Uhr Seite 1<br />
Architektur<br />
Vom Jugendstil bis zur Gegenwart<br />
Architecture from Art Nouveau to the Present<br />
Architecture : de l’Art Nouveau à l’époque actuelle<br />
L’architettura dallo stile Liberty ad oggi<br />
Arquitectura, desde el Modernismo<br />
hasta la actualidad<br />
www.wien.info<br />
144<br />
© WTV / KARL THOMAS<br />
Gasometer (1995–2001)
<strong>WT094</strong> <strong>Architekturbroschuere07</strong> 28.06.2007 15:23 Uhr Seite 2<br />
www.wienarchitektur.at<br />
wird erweitert und zu einem umfassenden<br />
Architektur-Portal aufgewertet.<br />
Zusätzlich zum bereits vorhandenen,<br />
tagesaktuellen Architektur-Veranstaltungskalender<br />
wird<br />
jetzt auch ein online-Architekturführer<br />
angeboten. Dies erfolgt in<br />
einer Zusammenarbeit von Stadt<br />
Wien, Architekturzentrum Wien und<br />
„nextroom - architektur im netz“.<br />
Die einzelnen Gebäude werden<br />
mittels Bild und Text dargestellt<br />
und sind in einem digitalen Stadtplan<br />
verortet. So können Führungen<br />
individuell zusammengestellt oder<br />
vorgeschlagene „Themenrouten“<br />
als Ausgangspunkt für die Besichtigung<br />
bedeutender Wiener Architekturbeispiele<br />
ausgewählt werden.<br />
Auf der Startseite links oben:<br />
„Kalender“ = Veranstaltungskalender<br />
„Bauten“ = Architekturführer<br />
Der Architekturführer ist in Deutsch<br />
und Englisch verfügbar. Das Angebot<br />
an Gebäuden wird ständig<br />
erweitert und aktualisiert. Die<br />
Anzahl der abrufbaren Gebäude<br />
soll zukünftig mehr als 300 Objekte<br />
betragen.<br />
Auf der Einstiegsseite von<br />
www.wienarchitektur.at kann sich<br />
jede/r BenutzerIn zwischen Veranstaltungskalender<br />
(Leitfarbe: blau)<br />
und Architekturführer (Leitfarbe:<br />
orange) entscheiden.<br />
Weitere Informationen zur<br />
Architektur in Wien:<br />
www.stadtentwicklung.wien.at<br />
www.nextroom.at<br />
www.azw.at<br />
At the top left of the start page:<br />
„Kalender” = event calendar<br />
„Bauten”= architecture guide<br />
„Der erfolgreiche Internet Architektur-Veranstaltungskalender<br />
„wienarchitektur.at“ wird um einen online-Architekturführer<br />
erweitert. Damit steht ein neues, individuelles, weltweit abrufbares<br />
Informationsservice für alle Architekturinteressierten zu<br />
Verfügung.“ Stadtrat Rudi Schicker<br />
„The successful internet architecture event calendar<br />
‘wienarchitektur.at’ is being enhanced by the addition of an<br />
online architecture guide. As a result, a new, custom information<br />
service for all those interested in architecture can now be<br />
accessed world-wide.” Councilor Rudi Schicker<br />
www.wienarchitektur.at<br />
is being expanded and transformed<br />
into a comprehensive architecture<br />
portal. Apart from the existing,<br />
up-to-the-minute architecture event<br />
calendar, users can now also<br />
access an online architecture guide.<br />
This will be done in cooperation<br />
with the City of <strong>Vienna</strong>, Architekturzentrum<br />
Wien and „nextroom -<br />
architektur im netz“.<br />
They can call up individual buildings,<br />
put together custom tours or proposed<br />
„theme routes” as a starting<br />
point for their research into or<br />
visits to noteworthy examples of<br />
Viennese architecture.<br />
The architecture guide is available<br />
in English and German. The catalogue<br />
of buildings is continually<br />
being expanded and updated, and<br />
the number of buildings that can<br />
be referenced will be increased to<br />
over 300 in the future.<br />
On the start page of<br />
www.wienarchitektur.at, users can<br />
choose between the event calendar<br />
(blue colour coding) and the architecture<br />
guide (orange colour coding).<br />
Further information about<br />
architecture in <strong>Vienna</strong><br />
can be found at:<br />
www.stadtentwicklung.wien.at<br />
(in German), www.nextroom.at<br />
(in German and English),<br />
www.azw.at (in German and English)<br />
Eine vorgeschlagene „Themenroute“,<br />
übersichtlich gereiht<br />
A clearly structured proposal for a<br />
„theme route”<br />
Durch „Anklicken“ kann das jeweilige<br />
Bild vergrößert werden<br />
Simply click on the images to enlarge<br />
them.<br />
2 3
<strong>WT094</strong> <strong>Architekturbroschuere07</strong> 28.06.2007 15:23 Uhr Seite 4<br />
Klassiker · Late 19 th and early<br />
20 th century · Grands classiques ·<br />
Classici · Los clásicos ·<br />
© WTV / PETER KOLLER<br />
1<br />
2<br />
3<br />
4<br />
5<br />
18<br />
6<br />
7<br />
8<br />
9<br />
10<br />
11<br />
12<br />
4<br />
Max Fabiani 1865–1962<br />
Artaria-Haus (1900–01)<br />
1., Kohlmarkt 9 (U3, Bus 2A, 3A)<br />
Urania (1909–10); Wiederherstellung<br />
durch Dimitris Manikas (2000–03)<br />
1., Uraniastraße 1 (Tram N, 1, 2)<br />
Wohn- und Geschäftshaus<br />
Portois & Fix (1897–1900)<br />
3., Ungargasse 59 (Tram O)<br />
Ferdinand Fellner 1847–1916<br />
Hermann Gottlieb Helmer 1849–1919<br />
Ludwig Baumann 1853–1936<br />
Konzerthaus (1912–13)<br />
3., Lothringerstraße 20 (U4)<br />
Hubert Gessner 1871–1943<br />
Arbeiterheim Favoriten (1901/02–1912)<br />
10., Laxenburger Straße 8–10<br />
(U1, Tram O, Bus 14A)<br />
Max Hegele 1873–1945<br />
Dr.-Karl-Lueger-Gedächtniskirche (1907–10)<br />
11., Zentralfriedhof, 2. Tor (Tram 6, 71)<br />
Josef Hoffmann 1870–1956<br />
Villa Primavesi (1913–15)<br />
13., Gloriettegasse 14–16 (Tram 60)<br />
Villa Knips (1924–25)<br />
19., Nusswaldg. 22<br />
(Tram 37, Bus 10A, 39 A)<br />
Villa Moll II (1906–07)<br />
19., Wollergasse 10 (Tram 37, Bus 38A)<br />
Villa Mahler-Werfel (1909–10)<br />
19., Steinfeldgasse 2 (Tram 37, Bus 38A)<br />
Villa Spitzer (1901–02)<br />
19., Steinfeldgasse 4 (Tram 37, Bus 38A)<br />
Villenanlage Kaasgraben (1912–13)<br />
19., Kaasgrabengasse 30–32, 36–38,<br />
Suttingergasse 12–14, 16–18 (Tram 38)<br />
Josef Hoffmann 1870–1956<br />
Adolf Loos 1870–1933<br />
Richard Neutra 1892–1970 u.a.<br />
13<br />
14<br />
15<br />
16<br />
17<br />
18<br />
19<br />
20<br />
21<br />
22<br />
23<br />
24<br />
25<br />
26<br />
27<br />
28<br />
Werkbundsiedlung (1930–32)<br />
13., Veitingergasse/Jagdschlossgasse/<br />
Jagićgasse/Woinovichgasse/Engelbrechtweg<br />
(Bus 54B, 55B)<br />
Oskar Laske 1874–1951<br />
Engel-Apotheke (1901–02)<br />
1., Bognergasse 9 (U3, Bus 1A, 2A, 3A)<br />
Adolf Loos 1870–1933<br />
Kärntner Bar/American Bar (1908)<br />
1., Kärntner Straße/Kärntner Durchgang<br />
(U1, U3)<br />
Herrenausstatter Kniˇze (1910–13)<br />
1., Graben 13 (U1, U3, Bus 1A, 2A, 3A)<br />
Jugendstil-WC (1904)<br />
1., Graben (U1, U3, Bus 1A, 2A, 3A)<br />
Looshaus (1909–11)<br />
1., Michaelerplatz 3 (U3, Bus 13A, 14 A)<br />
Filiale der Bank Austria (1914)<br />
7., Mariahilfer Straße 70 (U3, Bus 13A, 14 A)<br />
Haus Steiner (1910)<br />
13., St.-Veit-Gasse 10 (Tram 58)<br />
Haus Scheu (1912)<br />
13., Larochegasse 3 (Tram 60)<br />
Haus Horner (1912–13)<br />
13., Nothartg. 7 (Bus 54B, 55B)<br />
Villa Rufer (1922)<br />
13., Schließmanngasse 11 (U4, Tram 58)<br />
Villa Strasser (1918–19)<br />
13., Kupelwiesergasse 28 (Tram 58)<br />
Villa Moller (1928)<br />
18., Starkfriedgasse 19 (Tram 41)<br />
Oskar Marmorek 1863–1909<br />
Rüdigerhof (1902)<br />
5., Hamburgerstraße 20 (U4, Bus 13A, 14A)<br />
Friedrich Ohmann 1858–1927<br />
Wienflussregulierung (1903–06)<br />
1., Stadtpark/Johannesgasse (U4)<br />
Joseph Maria Olbrich 1867–1908<br />
Secession (1897–98), renoviert durch<br />
Adolf Krischanitz, Otto Kapfinger (1981–86)<br />
1., Friedrichstraße 12 (U1, U2, U4, Tram J,<br />
62, 65, Bus 4A, 59A)<br />
29<br />
30<br />
31<br />
32<br />
33<br />
34<br />
35<br />
36<br />
39<br />
28<br />
37<br />
38<br />
39<br />
Josef Plečnik 1872–1957<br />
Zacherlhaus (1903–05)<br />
1., Brandstätte 6/Wildpretm. 2–4 (Bus 2A, 3A)<br />
Otto Wagner 1841–1918<br />
Postsparkasse (1904–06)<br />
1., Georg-Coch-Platz 2 (U3, Tram 1, 2)<br />
Stadtbahn-Pavillons (1894–98)<br />
4., Karlsplatz<br />
(U1, U2, U4, Tram J, 62, 65, Bus 4A, 59 A)<br />
Majolikahaus (1898–99)<br />
6., Linke Wienzeile 40 (U4)<br />
Wohnhaus mit vergoldeten<br />
Medaillons von Kolo Moser (1898–99)<br />
6., Linke Wienzeile 38 (U4)<br />
Wohnhaus (Otto-Wagner-Archiv) (1909–12)<br />
7., Döblergasse 4 (Tram 46, Bus 13A, 48A)<br />
Stadtbahn-Hofpavillon (1894–98)<br />
13., Schönbrunner Schlossstraße (U4,<br />
Tram 10, 58, 60, Bus 51 A, 56B, 58B, 156B)<br />
Villa Wagner I, heute:<br />
Ernst-Fuchs-Privatmuseum (1886–88)<br />
14., Hüttelbergstraße 26 (Bus 35B, 148, 152)<br />
Villa Wagner II (1913)<br />
14., Hüttelbergstraße 28 (Bus 35B, 148, 152)<br />
Kirche am Steinhof (1903–07)<br />
14., Baumgartner Höhe 1 (Bus 47A, 48A)<br />
Nussdorfer Wehr (1884–89)<br />
19., Donaukanal bei Nussdorf<br />
(Tram D, Bus 38A)<br />
Zwischenkriegszeit · The interwar<br />
years · L’entre-deux-guerres ·<br />
Il periodo fra le due guerre ·<br />
La entreguerra ·<br />
Karl Ehn 1884–1959<br />
40 Karl-Marx-Hof (1926–30)<br />
19., Heiligenstädter Str./12.-Februar-Platz<br />
(U4, Tram D, Bus 10A, 11A, 38A)<br />
Paul Engelmann 1891–1965<br />
Ludwig Wittgenstein 1889–1951<br />
41 Wittgensteinhaus (1926–28)<br />
3., Kundmanngasse 19 (U3, Bus 4A)<br />
© WTV / DAGMAR LANDOVA<br />
© WTV / DAGMAR LANDOVA<br />
42<br />
43<br />
44<br />
45<br />
46<br />
47<br />
31 14<br />
48<br />
49<br />
50<br />
51<br />
52<br />
53<br />
Clemens Holzmeister 1886–1983<br />
ORF-Funkhaus (1935–37)<br />
4., Argentinierstraße 30a (U1, Tram D)<br />
Krematorium (1921–23)<br />
11., Simmeringer Hauptstraße 337 (Tram 6, 71)<br />
Neu-Fünfhauser Pfarr- und<br />
Gedächtniskirche Christus König (1932–34)<br />
15., Vogelweidplatz 7/Kriemhildplatz<br />
(U6, Bus 48A)<br />
Eugen Kastner 1897–1945<br />
Fritz Waage 1898–1968<br />
Umspannwerk Favoriten ( 1928–31)<br />
10., Humboldtgasse 1–5 (U1, Tram O)<br />
Erich Leischner 1887–1970<br />
Kongressbad (1928)<br />
16., Kongressplatz/Julius-Meinl-Gasse<br />
(Tram 10, 44, Bus 42B, 44B)<br />
Otto Nadel 1884–1970<br />
Karl Schmalhofer 1871–1960<br />
Amalienbad (1923–26)<br />
10., Reumannplatz 9 (U1, Tram 6, 67,<br />
Bus 7A, 14A, 65A, 66A, 67A, 68A, 70A)<br />
© WTV / GERHARD WEINKIRN<br />
Ernst Anton Plischke 1903–1992<br />
Arbeitsamt Liesing (1930–32), renoviert<br />
durch Hermann Czech (1996–98)<br />
23., Dr.-Neumann-Gasse 7 (Bus 60A,<br />
62A, 64A, 66A)<br />
Heinrich Schmid 1885–1949<br />
Hermann Aichinger 1885–1962<br />
Rabenhof (1925–28)<br />
3., Baumgasse 29–41/Rabengasse/<br />
Lustgasse / Kardinal-Nagl-Platz (U3, Bus 77A)<br />
Friedrich Tamms 1904–1980<br />
Flaktürme (1943–44)<br />
2., Augarten (Tram 5, 31, Bus 5A)<br />
3., Arenbergpark (Bus 4A, 74A)<br />
6., Esterházypark<br />
(U3, Bus 13A, 14A, 57A)<br />
Siegfried Theiss 1882–1963<br />
Hans Jaksch 1879–1970<br />
Hochhaus Herrengasse (1930–32)<br />
1., Herrengasse 6–8 (U3, Bus 2A, 3A)<br />
55<br />
© ÖW / WIESENHOFER<br />
5
<strong>WT094</strong> <strong>Architekturbroschuere07</strong> 28.06.2007 15:23 Uhr Seite 6<br />
Wiederaufbau · After World War II ·<br />
L’après-guerre · Ricostruzione · La<br />
reconstrucción ·<br />
Erich Boltenstern 1896–1991<br />
54 Ringturm (1953–55)<br />
1., Schottenring 30<br />
(U2, U4, Tram 1, 2, 31, Bus 3A)<br />
Max Fellerer 1889–1957<br />
Eugen Wörle 1909–1996<br />
55 Strandbad Gänsehäufel (1948–50)<br />
22., Moissigasse 21<br />
(Bus 90A, 91A, 92A)<br />
Johann Georg Gsteu *1927<br />
56 Seelsorgezentrum Baumgartner Spitz<br />
(1960–65)<br />
14., Hütteldorfer Str. 282–284<br />
(Tram 49, 52)<br />
Oswald Haerdtl 1899–1959<br />
57 Restaurant & Tanzcafé Volksgarten<br />
(1954–58)<br />
© WTV / KARL THOMAS<br />
70 54<br />
58<br />
59<br />
60<br />
61<br />
62<br />
63<br />
66<br />
1., Volksgarten<br />
(U3, Tram D, J, 1, 2, 46, 49, Bus 2A, 48A)<br />
Café Prückel<br />
1., Stubenring 24 (U3, Tram 1, 2, Bus 1A, 74A)<br />
Hans Hollein *1934<br />
Geschäftslokal „Retti” (1964–65)<br />
1., Kohlmarkt 12 (U3, Bus 2A, 3A)<br />
Albrecht F. Hrzan/Elsa Prochazka *1948<br />
Silvin Seelich<br />
Kino „Filmcasino“ (1954–59/1989)<br />
5., Margaretenstraße 78 (Bus 13A, 59A)<br />
Roland Rainer 1910–2004<br />
ORF-Zentrum (1969–75)<br />
13., Würzburggasse 30 (Bus 8A, 58B)<br />
Wiener Stadthalle (1954–58/1994)<br />
15., Vogelweidplatz<br />
(U6, Tram 6, 18, Bus 48A)<br />
Atelierhaus Wander Bertoni (1954)<br />
19., Grinzinger Str. 6–8<br />
(Tram 38, Bus 38A)<br />
© ÖW / MAG. GISELA ERLACHER © ÖW / BARZAL<br />
64<br />
65<br />
66<br />
67<br />
68<br />
69<br />
62<br />
70<br />
Siedlung Mauerberg (1956–63)<br />
23., Rodauner Straße/Lechthalergasse/<br />
Rudolf-Waisenhorn-Gasse (Bus 60A)<br />
Franz Schuster 1892–1972<br />
Sonderkindergarten Schweizer Spende<br />
(1948–49), renoviert durch Dimitris<br />
Manikas (1993–95)<br />
14., Auer-Welsbach-Park<br />
(Tram 10, 52, 58, Bus 10A)<br />
Karl Schwanzer 1918–1975<br />
Ehem. Museum des 20. Jhd.(1960–62)<br />
3., Schweizer Garten<br />
(Tram D, O, 18, Bus 13A, 69A)<br />
Philips-Bürohaus (1962–64)<br />
10., Triester Straße 64–66 (Bus 15A, 65A)<br />
Pfarrkirche Leopoldau (1970)<br />
22., Saikogasse 8 (Bus 31A)<br />
Rudolf Schwarz 1897–1961<br />
Pfarrkirche St. Florian (1961–63)<br />
5., Wiedner Hauptstraße 97–99<br />
(Tram 62, 65)<br />
Fritz Wotruba 1907–1975<br />
Fritz Gerhard Mayr *1931<br />
Kirche „Zur Heiligsten Dreifaltigkeit“<br />
(1965–76)<br />
23., Ecke Georgsg./Ryserg. (Bus 60A)<br />
Die 70er und 80er · The 70’s and<br />
80’s · Les années 70 et 80 ·<br />
Gli anni 70 e 80 · Los años 70 y 80<br />
·<br />
71<br />
72<br />
73<br />
Hermann Czech *1936<br />
Kleines Café (1973–85)<br />
1., Franziskanerplatz 3<br />
Souterrain-Umbau Palais Schwarzenberg<br />
(1980–84)<br />
3., Schwarzenbergplatz 9 (Tram D, 71)<br />
Günther Domenig *1934<br />
Bank-Austria-Filiale (1974–79)<br />
10., Favoritenstraße 118<br />
(U1, Bus 14A)<br />
74<br />
75<br />
76<br />
77<br />
86<br />
83<br />
78<br />
79<br />
80<br />
Erich Frantl<br />
Überdachung Ernst-Happel-Stadion<br />
(1985–86)<br />
2., Meiereistraße 7<br />
(Tram 21, Bus 80B, 83A, 84A)<br />
Harry Glück *1925<br />
Wohnpark Alt-Erlaa (1968–85)<br />
23., Anton-Baumgartner-Straße 44<br />
(U6, Bus 64A, 66A)<br />
Otto Häuselmayer *1943<br />
Carl Pruscha *1936<br />
Heinz Tesar *1939<br />
Franz Wafler *1947<br />
Wilfried Wafler *1944<br />
Siedlung Biberhaufenweg (1981–85)<br />
22., Biberhaufenweg 15<br />
(Bus 93A, 98A)<br />
Ernst Hiesmayr *1920<br />
Juridicum (1968–84)<br />
1., Helferstorferstraße 5–9<br />
(Bus 1A)<br />
Coop Himmelb(l)au<br />
(Wolf D. Prix *1942<br />
Helmut Swiczinsky *1944)<br />
Dachausbau, Büro (1988)<br />
– kein Zutritt<br />
1., Falkestraße 6<br />
(U3, Tram 1, 2, Bus 1A, 74A)<br />
Hans Hollein *1934<br />
Ganztagsschule Köhlergasse<br />
(1979–90)<br />
18., Köhlergasse 11<br />
(Tram 40, 41)<br />
Wilhelm Holzbauer *1930<br />
Wohnhausanlage „Wohnen morgen“<br />
(1974–80)<br />
15., Anschützgasse/Iheringgasse<br />
(Tram 52, 58, Bus 57A)<br />
© WTV / MAXUM © WTV / POPP & HACKNER<br />
81<br />
82<br />
83<br />
73<br />
84<br />
85<br />
86<br />
87<br />
88<br />
Wilhelm Holzbauer *1930<br />
Heinz Marschalek *1935<br />
Georg Ladstätter *1936<br />
Bert Gantar *1935<br />
Gestaltung der U-Bahn-Linie U1<br />
(1971–82)<br />
(U1)<br />
Friedensreich Hundertwasser 1928–2000<br />
Josef Krawina *1928<br />
Museum „KunstHausWien“ (1989–90)<br />
3., Untere Weißgerberstraße 13<br />
(Tram N, O)<br />
Friedensreich Hundertwasser 1928–2000<br />
Peter Pelikan<br />
Wohnhaus „Hundertwasserhaus”<br />
(1982–85)<br />
3., Kegelg./Löwengasse<br />
(Tram N, Bus 4A)<br />
Helmut Richter *1941<br />
Heidulf Gerngross *1939<br />
© WTV / KARL THOMAS<br />
Restaurant Kiang 1 (1984–85)<br />
1., Rotgasse 8<br />
(Bus 1A, 3A)<br />
Johannes Spalt *1920<br />
Salvatorkirche am Wienerberg<br />
(1976–79)<br />
10., Wienerfeldgasse 11<br />
(Tram 67)<br />
Johann Staber *1928<br />
<strong>Vienna</strong> International Centre „UNO-City“<br />
(1973–79)<br />
22., Wagramer Str. 3–5<br />
(U1, Bus 90A, 91A, 92A, 20B)<br />
Austria Center <strong>Vienna</strong> (1985–87)<br />
22., Am Hubertusdamm 6<br />
(U1, Bus 90A, 91A, 92A, 20B)<br />
Ottokar Uhl *1931<br />
Wohnen mit Kindern (1980–84)<br />
21., Jeneweingasse 32<br />
(Bus 33B)<br />
77<br />
© ÖW / PANAGL
<strong>WT094</strong> <strong>Architekturbroschuere07</strong> 28.06.2007 15:23 Uhr Seite 8<br />
Aktuelle Bauten seit 1990 · Modern<br />
architecture since 1990 · Constructions<br />
récentes depuis 1990 · Edifici<br />
attuali a partire dal 1990 · Edificios<br />
construidos a partir de 1990 ·<br />
89<br />
90<br />
91<br />
92<br />
8<br />
93<br />
94<br />
95<br />
96<br />
97<br />
ARTEC (Richard Manahl *1955<br />
Bettina Götz *1962)<br />
Apotheke ”Zum Löwen von Aspern” (2003)<br />
22., Groß-Enzersdorfer Straße 4<br />
(Bus 26A, 84A, 97A)<br />
Wohnbau Am Hundsturm (2004)<br />
5., Am Hundsturm 5 (U4)<br />
Maria Auböck *1951/Franziska Ullmann<br />
*1950/Elsa Prochazka *1948/Liselotte<br />
Peretti *1951/Gisela Podreka *1951<br />
Wohn- und Siedlungsanlage<br />
„Frauen-Werk-Stadt“ (1993–97)<br />
21., Carminweg/Donaufelderstr. (Tram 26)<br />
BEHF (Armin Ebner *1966/Susi Hasenauer/<br />
Stephan Ferenczy *1960)<br />
Restaurant + Bar Fabios (2002)<br />
1., Tuchlauben 6 (U1, U3, Tram 1, 2)<br />
Restaurant Yellow (2004)<br />
6., Mariahilfer Straße 127 (U3)<br />
Bkk-2 (Franz Sumnitsch /Johann Winter/<br />
Christoph Lammerhuber *1966/Axel<br />
Linemayr *1965 /Florian Wallnöfer<br />
*1962/ Evelyn Rudnicki *1963)<br />
Sargfabrik-Wohnheim Matznergasse<br />
(1993–96)<br />
14., Goldschlagstraße 169 (Tram 52)<br />
Bkk-3 (Franz Sumnitsch/Johann Winter)<br />
IP-Two (2001–2003)<br />
16., Lerchenfelder Gürtel 43 (U6, Tram J, 46)<br />
Luigi Blau *1945<br />
Tourist-Info Wien (1999–2000)<br />
1., Albertinaplatz (Bus 3A)<br />
Bulant & Wailzer (Aneta Bulant-Kamenova<br />
*1942/Klaus Wailzer *1964)<br />
Lugnersteg (2005)<br />
15., Neubaugürtel<br />
(U6, Tram 6, 9, 18, 49)<br />
98<br />
99<br />
100<br />
101<br />
102<br />
103<br />
104<br />
105<br />
106<br />
107<br />
108<br />
109<br />
BUSarchitektur (Laura Spinadel *1958<br />
Claudio Blazica *1956–2002)<br />
Compact City (1999–2001)<br />
21., Donaufelder Straße 101 (Tram 26)<br />
Caramel (Günter Katherl *1965/Martin<br />
Haller *1966/Ulrich Aspetsberger *1967)<br />
Hauptwerkstätte MA 48 (2003/04)<br />
17., Lidlgasse 5 (Bus 10A)<br />
Hermann Czech *1936<br />
Hotel Messe Wien (2005)<br />
2., Messestraße 2 (Bus 84A, 92A)<br />
Delugan_Meissl (Elke Delugan-Meissl<br />
*1959/Roman Delugan *1963)<br />
Wohnbau (2001/02)<br />
10., Paltramplatz 7 (Tram O, 67, Bus 7A, 65A)<br />
Wohnbau Wimbergergasse (2001)<br />
7., Wimbergergasse 14-16 (U6)<br />
Dietrich/Untertrifaller (Helmut Dietrich<br />
*1957 /Much Untertrifaller jun. *1959)<br />
Stadthalle, Halle F (2004)<br />
15., Vogelweidplatz 14 (U6, Bus 48 A)<br />
Günther Domenig *1934/Hermann Eisenköck<br />
*1954/Herfried Peyker Herfried *1947<br />
(Architektur Consult)<br />
T-Center (2002–2004)<br />
3., Rennweg 97–99 (S7, Tram 18, 71, Bus 74A)<br />
Eichinger oder Knechtl (Gregor Eichinger<br />
*1956/Christian Knechtl *1954)<br />
Jüdisches Museum Wien (1995/96),<br />
1., Dorotheergasse 11 (Bus 2A, 3A)<br />
Palmenhaus Burggarten, Café (1998)<br />
1., Burggarten (U1, U3, Tram D, J, 1, 2,<br />
Bus 57A)<br />
Restaurant Österreicher im MAK (2005)<br />
1., Stubenring 5 (U3, Tram 1, 2, Bus 74A)<br />
Boutique Song (2006)<br />
2., Praterstraße 11-13 (Tram 1, 2)<br />
EOOS (Martin Bergmann *1963/Gernot<br />
Bohmann *1968/Harald Gründl *1967)<br />
A1 Lounge (2004)<br />
7., Mariahilfer Straße 60 (U3)<br />
110<br />
111<br />
112<br />
113<br />
114<br />
115<br />
116<br />
117<br />
118<br />
119<br />
120<br />
Fasch & Fuchs (Hemma Fasch *1959/<br />
Jakob Fuchs)<br />
Busgarage Leopoldau (2006)<br />
21., Pfendlergasse 6 (S1, 2, 8)<br />
Zaha Hadid *1950<br />
Wohnbau Spittelauer Stadtbahnbögen<br />
(1999–2005)<br />
9., Spittelauer Lände (U4, U6, Bus 35A)<br />
Henke und Schreieck Architekten<br />
(Dieter Henke *1952/Marta Schreieck *1954)<br />
Wohnbau Frauenfelderstraße (1990–93)<br />
17., Frauenfelderstraße 20<br />
(Tram 10, 43, 44, Bus 42B, 44B, 44T)<br />
Gymnasium (1999–2002)<br />
22., Heustadelgasse 4 (Bus 98A)<br />
Büro- und Geschäftshaus k 47 (2001–03)<br />
1., Franz-Josefs-Kai 47<br />
(U2, U4, Tram 1, 2, 31, Bus 3A)<br />
Jacques Herzog *1950/Pierre de Meuron<br />
*1950/Adolf Krischanitz *1946<br />
Otto Steidle *1943<br />
105 127 128<br />
© JÜDISCHES MUSEUM WIEN<br />
© WTV / KARL THOMAS 104<br />
© WTV / KARL THOMAS 111<br />
© WTV / KARL THOMAS 125<br />
© WTV / KARL THOMAS<br />
Siedlung Pilotengasse (1987–91)<br />
22., Pilotengasse 1–39 (Bus 97A)<br />
Hans Hollein *1934<br />
Haas-Haus (1985–90)<br />
1., Stephansplatz (U1, U3, Bus 3A)<br />
Geschäftslokal Zumtobel Staff (1996)<br />
1., Jasomirgottstraße 3–5 (U1, U3, Bus 3A)<br />
Bürohaus „Mediatower“ (2000–01)<br />
2., Taborstraße 1–3<br />
(U1, U4, Tram N, 1, 2, 21, Bus 2A)<br />
Christian Jabornegg *1956 &<br />
András Pálffy *1954<br />
Museum Judenplatz & Holocaust-<br />
Mahnmal von Rachel Whiteread<br />
(1996–2000)<br />
1., Judenplatz 8<br />
Generali Foundation (1991–95) –<br />
Ursprünglich: Hutfabrik Habig<br />
4., Wiedner Hauptstraße 15<br />
(U1, U2, U4, Tram 62, 65)<br />
© WTV / GERHARD WEINKIRN<br />
121<br />
122<br />
123<br />
124<br />
125<br />
126<br />
116 124<br />
127<br />
128<br />
129<br />
130<br />
Adolf Krischanitz *1946<br />
Lauder-Chabad-Schule (1999–2000)<br />
2., Rabbiner-Schneerson-Platz 1 (Tram 5)<br />
Kunsthalle Wien Project Space (2000–02)<br />
4., Karlsplatz/Treitlstraße<br />
(U1, U2, U4, Bus 4A)<br />
Rüdiger Lainer *1949<br />
Hauptschule (1991–94)<br />
10., Absberggasse 50 (Tram 67, Bus 68A)<br />
Friedrich Mascher *1949<br />
Erich Steinmayr *1946 (Gesamtkonzept),<br />
Hans Hollein *1934 (Eingangsbereich)<br />
Umbau Albertina (1997–2003)<br />
1., Albertinaplatz 3 (U1, U2, U4, Bus 3A)<br />
Ernst Mayr *1952<br />
Hauptbücherei (1999–2003)<br />
7., Neubaugürtel (U6, Tram 6, 9, 18, 49)<br />
Gert Mayr-Keber *1950<br />
Wohnbau „Look. Wohnen und Staunen“<br />
(2006)<br />
11., Kaiser-Ebersdorfer Straße 35-37<br />
(Tram 71, Bus 73A)<br />
Laurids *1941 und Manfred Ortner *1943<br />
Manfred Wehdorn *1942<br />
MuseumsQuartier Wien (1990–2001)<br />
7., Museumsplatz 1<br />
(U2, U3, Tram 49, Bus 2A, 48A, 57A)<br />
Heinz Neumann *1941<br />
Uniqa Bürogebäude (2001–04)<br />
2., Untere Donaustraße 21<br />
(U1, Tram 1, 2, Bus 5A)<br />
Gustav Peichl *1928/Boris Podrecca *1940<br />
Rudolf Weber *1905<br />
Bürohaus „Millennium Tower“ (1995–2000)<br />
20., Handelskai 94–96 (S45, U6, Bus 5A, 11A)<br />
Peichl & Partner/Norbert Erlach *1954<br />
Gerhard Moßburger *1952<br />
Messezentrum Wien (2000–04)<br />
2., Ausstellungsstraße/Messestraße<br />
(Tram 21, 81, Bus 11A)<br />
© UNIQA / GERALD ZUGMANN<br />
© WTV / KARL THOMAS<br />
9
<strong>WT094</strong> <strong>Architekturbroschuere07</strong> 28.06.2007 15:23 Uhr Seite 10<br />
131<br />
132<br />
133<br />
134<br />
Hugo Potyka *1927/Friedrich Kurrent *1931<br />
& Johannes Zeininger/Sepp Frank *1942<br />
& Rudolf Zabrana/Ernst M. Kopper<br />
Universitätscampus (1995–2003)<br />
Ursprünglich: Allgemeines Krankenhaus<br />
(Isidor Canevale 1784)<br />
9., Alser Straße 4/Spitalgasse/Garnisongasse<br />
(Tram 5, 33, 43, 44)<br />
Propeller Z (Korkut Akkalay *1965/Philipp<br />
Tschofen *1968/Carmen Wiederin *1964/<br />
Kabru *1966/Kriso Leinfellner *1970)<br />
GIL 1 (2000)<br />
6., Mariahilfer Straße 49 (U3)<br />
Querkraft (Jakob Dunkl *1963/Gerd Erhartt<br />
*1963/Peter Sapp *1961/Michael Zinner<br />
*1965/August Sarnitz *1956)<br />
Wohnhausanlage (2003/04)<br />
10., Leebgasse 46 / Laubeplatz 3<br />
(Tram O, 6, 67, Bus 7A, 65A)<br />
BIG Firmenzentrale (2006)<br />
3., Hintere Zollamtsstraße 1 (Tram N)<br />
133136<br />
© WTV / KARL THOMAS<br />
© ARENA – MARKUS FREUDENTHALER<br />
135<br />
136<br />
137<br />
138<br />
Erich Raith *1954/Georg W. Reinberg *1950<br />
Martin Treberspurg *1953<br />
„Ökosiedlung Reinberg“ (1993–98)<br />
21., Brünner Straße 190 (Tram 31)<br />
Rataplan (Rudolf Fritz *1961/Susanne<br />
Höhndorf *1963/Gerhard Huber *1957/<br />
Martina Schöberl *1960/Friedel<br />
Winkler *1958)<br />
Arena Veranstaltungshalle (1998–2004)<br />
3., Baumgasse 80 (U3)<br />
Helmut Richter *1941<br />
Schule Waidhausenstraße (1991–94)<br />
14., Kinkplatz 21 (Bus 47A)<br />
Schluder-Kastner (Michael Schluder<br />
*1956/Hanns Kastner)<br />
Wohnbau Gemeinsam in Simmering<br />
(2004)<br />
11., Simmeringer Hauptstraße 192a (Tram 71)<br />
139<br />
140<br />
141<br />
142<br />
143<br />
Klaus Stattmann *1963<br />
Fluc_2 (2006)<br />
2., Praterstern 5 (U1, Tram 5, 21)<br />
Klaus Stattmann *1963, The Next ENTERprise<br />
(Marie-Therese Harnoncourt *1967/<br />
Ernst Fuchs *1963), Sandrine von Klot<br />
*1967, Nicole David *1976, Juri Troy<br />
*1972, Schauer-Schläffer-Schmoeger<br />
(Franz Schauer *1969/Carl Schläffer<br />
*1973/Alexander Schmoeger)<br />
Wohnhausanlage Auer-Welsbachstraße<br />
(2007)<br />
23., Auer-Welsbachstraße 63 (Bus 62A, 64A)<br />
Silja Tillner *1960<br />
Gestaltung Urban-Loritz-Platz (1997–99)<br />
und Revitalisierung Stadtbahnbögen<br />
Westgürtel (1997–2000)<br />
15., Urban-Loritz-Platz/Gürtel<br />
(U6, Tram 6, 9, 18, 49)<br />
Bürogebäude Spittelau (2007)<br />
19., Heiligenstädter Straße 29-31 (U4, U6)<br />
Wolfgang Tschapeller *1956<br />
Bibliotheksausbau und -anbauten im<br />
Sigmund-Freud-Haus (1988–97)<br />
9., Berggasse 19 (Tram D, Bus 40A)<br />
Architekturzentrum Wien<br />
Museumsplatz 1, im MQ<br />
1070 Wien<br />
Tel. +43–1–522 31 15<br />
Fax +43–1–522 31 17<br />
office@azw.at<br />
www.azw.at<br />
Täglich 10–19 Uhr<br />
Daily 10 a.m.–7 p.m.<br />
Architekturzentrum Wien –<br />
alles über Architektur<br />
Seit seiner Eröffnung 1993 hat<br />
sich das Architekturzentrum<br />
Wien erfolgreich als erste<br />
Adresse der Architektur in<br />
Österreich etabliert und darüber<br />
hinaus zum einzigen Architekturmuseum<br />
Österreichs entwickelt.<br />
Mit der Dauerausstellung<br />
«a_schau. Österreichische<br />
Architektur im 20. und 21. Jahrhundert»<br />
präsentiert das Az W<br />
in einem permanenten Schaufenster<br />
zur baukulturellen Identität<br />
des Landes 150 Jahre<br />
österreichische Architekturgeschichte.<br />
Jährlich zeigen mehrere<br />
große Wechselausstellungen<br />
sowie kleinere Produktionen<br />
die Vielfalt zeitgenössischer<br />
Architektur. Der Wiener Architektur<br />
Kongress, Werkvorträge<br />
und Podiumsdiskussionen,<br />
Publikationen, eine Fachpräsenzbibliothek,<br />
ein Archiv sowie das<br />
Online-Architekturportal<br />
www.azw.at bieten ein vielseitiges<br />
professionelles Service für<br />
Fachpublikum und alle Architektur-<br />
und Baukunstinteressierten.<br />
Öffnungszeiten: täglich 10–19<br />
Uhr (außer 24. + 31.12.); Ausstellungsführungen:<br />
jeden 1. + 3.<br />
Mittwoch im Monat, 18.00 Uhr<br />
www.azw.at<br />
Az W<br />
Architekturzentrum Wien<br />
Architekturzentrum Wien –<br />
Everything about Architecture<br />
Since it opened in 1993 the<br />
Architekturzentrum Wien has<br />
successfully developed into the<br />
number one address for architecture<br />
in Austria as well as<br />
now being the only architecture<br />
museum in the country. With<br />
the permanent exhibition<br />
'a_show. Austrian Architecture<br />
in the 20th and 21st Centuries'<br />
the Az W presents 150 years of<br />
architecture history, showcasing<br />
its contribution to the nation's<br />
cultural identity. Every year<br />
several major changing exhibitions<br />
and smaller productions<br />
show the diversity of contemporary<br />
architecture. The Wiener<br />
Architektur Kongress, project<br />
talks and panel discussions,<br />
publications, a specialist reading<br />
library, an archive as well as the<br />
www.azw.at online architecture<br />
portal provide a broad range of<br />
professional services for specialists<br />
in the field and everybody<br />
interested in architecture and<br />
the art of building.<br />
Opening hours: daily 10 a.m. –<br />
7 p.m. (except on 24. & 31.12.)<br />
Guided tours of exhibitions:<br />
every 1st & 3rd Wednesday<br />
of the month, 6 p.m.<br />
www.azw.at<br />
10 11
<strong>WT094</strong> <strong>Architekturbroschuere07</strong> 28.06.2007 15:23 Uhr Seite 12<br />
Dauerausstellung: a_schau/permanent exhibition: a_show<br />
Az W tours Termine: täglich, nach Vereinbarung/2- oder 3-stündig, halb-<br />
oder ganztägig. Sprachen: Deutsch, Englisch, Italienisch, Französisch,<br />
Holländisch, Slowakisch, Slowenisch. Treffpunkt/Ende: Az W im MQ,<br />
Information und Buchung: DI Marion Kuzmany, Tel. +43–1–522 31 15–12<br />
kuzmany@azw.at, www.azw.at<br />
WienCityWalk: MQ bis MQ<br />
Der facettenreiche Stadtspaziergang bringt eine spannende Gegenüberstellung<br />
historischer und zeitgenössischer Bauten.<br />
<strong>Vienna</strong>CityWalk: MQ to MQ<br />
This stroll is rich in diversity, with a focus on stirring contrasts between historic<br />
and contemporary buildings.<br />
WienNeu: DonauCity bis T-Center<br />
Glänzende Bürotürme in der Donau City, die Gasometer und Blick vom<br />
Dach der "liegenden Hochhausskulptur" des T-Centers beschreiben neue<br />
städtebauliche Entwicklungsgebiete.<br />
WienNew: DonauCity to T-Center<br />
Gleaming office tower blocks in Donau City, the Gasometers and a view<br />
from the roof of the "reclining high-rise sculpture" of the T-Center provide<br />
an outline of new areas of urban development.<br />
WeinTour Burgenland: pannonische Highlights<br />
Direkt an den Puls der Weinseligkeit führt die Tour zu bodenständigen bis<br />
coolen Architekturen, gewährt Blicke in beschauliche Barriquekeller und<br />
hinter die Kulissen der Weinproduktion.<br />
WineTour Burgenland: Pannonian Highlights<br />
Right on the pulse of the vinous, the guided tour takes in architecture ranging<br />
from the down-to-earth to the cool, providing insights into contemplative<br />
Barrique cellars and behind the scenes of wine production.<br />
Az W tours zu Fuß – U-Bahn – Bus – Boot<br />
Das Architekturzentrum Wien bietet Fachführungen zu den markantesten<br />
Architekturbeispielen des 20. und 21. Jahrhunderts in Wien und Umgebung.<br />
Az W tours Walking – Underground – Bus – Boat<br />
The Architekturzentrum Wien offers expert guided tours of the most striking<br />
examples of 20th and 21st century architecture in and around <strong>Vienna</strong>.<br />
Az W tours schedule: daily, by appointment / 2 or 3 hours, half or full day<br />
Languages: German, English, Italian, French, Dutch, Slovak, Slovenian<br />
Meeting point/tour ends: Architekturzentrum Wien in the MQ<br />
Information and reservations: DI Marion Kuzmany, Tel. +43–1–522 31 15–12<br />
kuzmany@azw.at, www.azw.at<br />
WienDesign: Loos bis Eoos<br />
Ein Streifzug durch die Designgeschichte der Wiener Interieurs führt von<br />
historischen Meilensteinen über legendäres Shopdesign bis in multimediale<br />
Kommunikationsräume.<br />
WienDesign: Loos to Eoos<br />
A foray through the history of Viennese interiors, from historic milestones<br />
and legendary shop designs to multimedia communication spaces.<br />
WienInnovativ: Wohnkonzepte von 1930 bis 2007<br />
Quer durch die Geschichte des Wiener Wohnbaus zeigen sich avantgardistische<br />
Siedlungsmodelle und Großwohnanlagen von Donaustadt bis zum<br />
Wienerberg als international richtungsweisend.<br />
<strong>Vienna</strong>Innovative: Housing concepts from 1930 to 2007<br />
Avant-garde model estates and superblocks from Donaustadt to Wienerberg<br />
have marked new directions in an international context throughout<br />
the history of housing development in <strong>Vienna</strong>.<br />
TwinCityTour: Wien-Bratislava per Donauschiff<br />
Ausgedehnte Spaziergänge vermitteln ein breites Spektrum slowakischer<br />
Architektur von historischen Meilensteinen in der Altstadt Bratislavas, sowie<br />
herausragender Werke der Moderne und zeitgenössischer Interventionen.<br />
TwinCityTour: <strong>Vienna</strong>-Bratislava by Danube cruiser<br />
Extended strolls convey a broad spectrum of Slovak architecture,<br />
from historic milestones in the old town centre of Bratislava as well as<br />
outstanding Modernist works and contemporary interventions.<br />
12<br />
13
<strong>WT094</strong> <strong>Architekturbroschuere07</strong> 28.06.2007 15:24 Uhr Seite 14<br />
Neue Stadtviertel · new quarters ·<br />
nouveaux quartiers · nuovi quartieri ·<br />
barrios nuevos ·<br />
144 Gasometer (1995–2001)<br />
Jean Nouvel *1945<br />
(Wohnbau: Gasometer A)<br />
Coop Himmelb(l)au<br />
(Wolf Prix *1942<br />
Helmut Swiczinsky *1944)<br />
(Wohnbau, Studentenheim: Gasometer B)<br />
Manfred Wehdorn *1942<br />
(Wohnbau: Gasometer C)<br />
Wilhelm Holzbauer *1930<br />
(Wohnbau: Gasometer D)<br />
Ursprünglich: Gasbehälter<br />
(Schimming/Hermann/Scheiringer 1899)<br />
Rüdiger Lainer *1949<br />
(Hollywood Megaplex)<br />
11., Guglgasse<br />
(U3, Bus 72A)<br />
Titelbild/Front Page<br />
© WTV / KARL THOMAS<br />
145 146<br />
Heinz Tesar *1939<br />
(Kirche) u.a.<br />
Adolf Krischanitz *1946<br />
Heinz Neumann *1941<br />
(urspr. Masterplan)<br />
22., Donau City<br />
(U1, Bus 90A, 91A, 92A, 20B)<br />
Wienerberg-City<br />
(ab 1996 und ab 2001)<br />
Cuno Brullmann & Holodeck.at,<br />
Coop Himmelb(l)au,<br />
Delugan_Meissl,<br />
Massimiliano Fuksas und andere<br />
(Wohnbau)<br />
Massimiliano Fuksas *1944<br />
(<strong>Vienna</strong> Twin Tower)<br />
10., Wienerbergstraße 11<br />
(Bus 7A, 15A, 65A)<br />
145 147 Kabelwerk Wien (2007)<br />
Donau-City (ab 1996)<br />
Michael Loudon *1950<br />
Delugan_Meissl<br />
(Elke Delugan-Meissl *1959<br />
Roman Delugan *1963)<br />
Wilhelm Holzbauer *1930<br />
(Andromeda-Tower)<br />
Wilhelm Holzbauer/Sepp Frank *1942<br />
(Tech Gate <strong>Vienna</strong>, Tech Gate Tower)<br />
Hans Hollein *1934<br />
(Volksschule, Kindertagesheim)<br />
Hans Hollein/Heinz Neumann *1941<br />
(Saturn Tower)<br />
Heinz Neumann<br />
(Ares Tower)<br />
Margarethe Cufer *1951<br />
Thomas Bammer<br />
Peter Balogh *1962<br />
Eric Steiner<br />
(Wohnbau)<br />
Harry Seidler *1923<br />
(Hochhaus Neue Donau, Cineplexx)<br />
146<br />
© WTV / KARL THOMAS<br />
Mascha & Seethaler (Christian Mascha<br />
*1960/Christian Seethaler *1959),<br />
Schwalm-Theiss Gressenbauer (Georg<br />
Schwalm-Theiss/Horst Gressenbauer),<br />
Hermann & Valentiny (Hubert Hermann<br />
*1955/Francois Valentiny *1953), Pool<br />
Architektur ZT GmbH (Christoph<br />
Lammerhuber *1966/Evelyn Rudnicki<br />
*1963/Florian Wallnöfer *1962/Axel<br />
Linemayr *1965), Martin Wurnig *1955,<br />
Branimir Kljajic *1957, Werkstatt Wien<br />
Spiegelfeld & Holnsteiner (Markus<br />
Spiegelfeld *1952/Günther Holnsteiner)<br />
12., Oswaldgasse 33 (U6)<br />
Herausgeber: Wien Tourismus, A-1025 Wien<br />
Redaktion: Heike Stuckstedde und Az W<br />
Grafik: Young & Rubicam <strong>Vienna</strong><br />
Printed in Austria by Holzhausen. 2347/07/100<br />
14 15<br />
70<br />
37<br />
36<br />
64<br />
38<br />
137<br />
56 94<br />
20 24<br />
23<br />
21<br />
7<br />
13 22 61<br />
48<br />
35<br />
12<br />
25 8<br />
112<br />
46<br />
140<br />
75<br />
65<br />
99<br />
80<br />
147<br />
79<br />
95<br />
146<br />
63<br />
67<br />
10<br />
9<br />
142<br />
85<br />
11<br />
111<br />
125 34<br />
103 97 102<br />
44 62 141<br />
19 132<br />
109<br />
93 32 33<br />
52<br />
26 60<br />
90<br />
131<br />
69<br />
39<br />
40<br />
120<br />
42<br />
5<br />
133<br />
101<br />
81<br />
121<br />
50<br />
45<br />
72<br />
73<br />
47<br />
123<br />
88<br />
129<br />
134<br />
3<br />
66<br />
139<br />
82<br />
83<br />
41<br />
51<br />
49<br />
100 130<br />
135<br />
91 98<br />
87<br />
145 86<br />
74<br />
104<br />
136<br />
144<br />
110<br />
55<br />
138<br />
126<br />
68<br />
6<br />
43<br />
Übersicht<br />
Urban area<br />
Plan d’ensemble<br />
Piantina della città<br />
Plano general<br />
76<br />
115<br />
113<br />
89<br />
16
<strong>WT094</strong> <strong>Architekturbroschuere07</strong> 28.06.2007 15:24 Uhr Seite 17<br />
Az W<br />
MUMOK<br />
127<br />
Kunsthalle<br />
Leopold<br />
Museum<br />
57<br />
143<br />
77<br />
28<br />
53<br />
59<br />
18<br />
106<br />
14<br />
122<br />
1<br />
124<br />
92<br />
17<br />
119<br />
105<br />
16<br />
54<br />
96<br />
31<br />
78<br />
116<br />
15<br />
114<br />
29<br />
117<br />
84<br />
71<br />
82<br />
4<br />
118<br />
Stadtzentrum<br />
City centre<br />
Centre-ville<br />
Centro storico<br />
Centro de la ciudad<br />
27<br />
78<br />
58<br />
30<br />
107<br />
108<br />
128<br />
2<br />
18