Camoenae Hungaricae 3(2006) - Irodalomtörténeti Közlemények

dolenta ac nova lege usus est. Eadem profecto via posteri sectatores eius ad incepta perficienda
grassati sunt. Sed antecessores tui summi pontifices tam impios Turcarum impetus
perfringere contenderunt, cum caelestes aeque ac terrenas opes elargirentur. Atque id
in causa fuit, cur ipsi summi pontifices premiis quae pretiosus redemptoris nostri sanguis
reliquit, excitarent Christi fideles, ipsoque inito inter Christianos principes foedere confirmarent.
Quamquam enim tot auxiliis communiti Christiani aliquando victoriam retulerunt,
hostes tamen ob insitam sibi superbiam vicisse se ac triumphasse gloriabantur.
Verum enimvero inusitatam istam Turcarum superbiam anteacti saeculi postremis temporibus
tandem aliquando afflixit atque compescuit gravissimum bellum illud, quod
adversus eos administravimus. Quod quidem bellum sub Innocentii XI pontificatu ac
Leopoldo primo imperatore ceptum continuatumque est, donec tam prospere illud, glorioseque
Leopoldus ipse conficeret, ut suum imperium prorogaverit, opemque tulerit
foederatis ad recuperandas plures provincias usurpatas ab Othomanis, qui ad se iure
pertinere arbitrabantur, quidquid occupare libuisset. Quamobrem vehementer adeo perterrefacti
fuerant Christiani, animosque desponderant, ut haud in magno discrimine ponerant
quantascunque accipissent clades, dum longe sane acerbiores praestolarentur. Hinc
factum est ut parati essent accipere qualemcumque pacem usurpatores maluissent. Innocentius
ergo ac Leopoldis de tam formidolosis hostibus triumpharunt.
Tu vero Pater Beatissime, gerere dignitates cepisti sub tanto pontifice, qui quasi plane
te praevidere destinatum a Deo esse unum ex successoribus suis, ad te praecipuam quae a
secretis est dignitatem detulit, ut in procuranda tanta Ecclesiae gloria, consilium, studium
operamque locares. Cum autem caeteri duo pontifices successores eius tam grande bonum
Christianae religionis perficere exoptarent, purpura alter te exornare, alter vero apud
se habere voluit, ut consiliis tuis pace belloque Christianam rempublicam sublevares,
erigeres et confirmares.
Summo pontifici, quem supra memoravi, antecessori tuo perfrui licuit Carlovicensis
congressus sancito foedere intra Christiani nominis gloriam, ut disceret Othoman potentia
Christianorum virtutem atque consilia extimescere. Vix orthodoxae religionis supremus
moderator nuncius fuisti, cum ratam firmamque pacem, nec non integram executionem
illam vidisti, quae in articulis pacis praescripta fuit, ac secuta est Martii 5. anno 1701.
Mortalium omnino nemo usque ad eam memoriam vel audivit, vel vidit unquam, quam in
hac ultima pace Othomanum Imperium submitti certis limitibus, quoscumque caesar
statueret, quamvis inducere illud ad dandam liberandamque fidem aeque arduum haberetur.
In hoc volumine totam seriem actorum, quae inter utriusque imperii ac Venetae
Reipublicae legatos confecta sunt, sanctis pedibus tuis Pater Beatissime subiicio, ac
summa obsequia, qualia subditum, scriptoremque Catholicum decet, devoveo officiumque
grati animi praesto erga memoriam Leopoldi, qui mihi tantum onus imposuit, quamvis
parem animum afferre minime possem. Videbis plane in hoc volumine Pater Sanctissime,
quod superest faciendum, et quam facile factu sit, quo videlicet in unum coeat,
utrumque imperium in unam utraque Ecclesia coalescat. Maximum sane opus, quod
praeter Christi vicarium nemo alius ullo modo moderari potest. Tu interim, Beatissime
Pater, et ob aetatem adhuc vigentem, et ob summam rerum experientiam atque pruden-
144
Camoenae Hungaricae 3(2006)