Metrologia w Technikach Wytwarzania - Instytut Informacji Naukowej ...

ROK WYD. LXIV 

PRZEGLÑD MECHANICZNY 

Miesićznik naukowo-techniczny 

STOWARZYSZENIE IN˚YNIERÓW I TECHNIKÓW 

M E C H A N I K Ó W P O L S K I C H 

ROK ZA¸O˚ENIA 

1935 

WRZESIE¡ 2005 • NR 9/05 SUPLEMENT 

ADRES REDAKCJI: IMBiGS, ul. Racjonalizacji 6/8, 02-673 Warszawa, tel./fax: (0-22) 853 81 13, tel. 843 02 01 w. 255 

E-mail: pmech@imbigs.org.pl http: //www.przegladmechaniczny.pl 

REDAGUJE ZESPÓ¸: Redaktor naczelny: prof. dr hab. in˝. Jan Szlagowski tel. (0-22) 849 03 01, Zast´pca red. nacz.: prof. dr hab. in˝. 

Zbigniew Dàbrowski, Sekretarz redakcji: mgr Anna Massé, Redaktorzy dzia∏ów: prof. dr hab. in˝. Tadeusz Burakowski, dr in˝. Mart yna 

Jachimowicz, prof. dr hab. in˝. Andrzej Kocaƒda, prof. dr hab. in˝. Andrzej Neimitz, Maria Popielawska, prof. dr hab. in˝. Eugeniusz Rusiƒski, 

prof. dr hab. in˝. Wies∏aw Tràmpczyƒski, prof. dr hab. in˝. Jerzy Wróbel 

RADA PROGRAMOWA: prof. dr hab. in˝. Dionizy Dudek (Politechnika Wroc∏awska), prof. dr hab. in˝. Maciej Zarzycki (Politechnika Âlàska), 

prof. dr hab. in˝. Czes∏aw Cempel (Politechnika Poznaƒska), prof. dr hab. in˝. Henryk Hawrylak (Politechnika Wroc∏awska), dr in˝. Ryszard 

Kardasz, dr in˝. Aleksander Kopeç (SIMP), prof. dr hab. in˝. Stanis∏aw Oziemski (IMBiGS), prof. dr hab. in˝. Eugeniusz Âwitoƒski (Politechnika 

Âlàska) 

STALI WSPÓ¸PRACOWNICY: dr in˝. Jerzy Jachimowicz, dr in˝. Marek Poncyliusz, dr in˝. Zbigniew ˚ebrowski 

KIEROWNIK OFICYNY WYDAWNICZEJ: Ryszard Kwiecieƒ – tel. kom. (0) 602 390 703 

Wydanie publikacji dofinansowane przez Ministra Nauki i Informatyzacji 

i Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu 

WST¢P 

SPIS TREÂCI 

METROLOGIA OGÓLNA I METROLOGIA W RÓ˚NYCH OBSZARACH ZASTOSOWA¡ 

Criterial Analysis of Rotor System’s Stability with Viscous-elastic Properties by a Method of 

Structural Parametrical Modeling – Evgenij N. Kalinin 

Zadania administracji miar w procesie zachowania spójnoÊci pomiarowej w dziedzinie pomiarów 

masy – Halina Kwiatkowska, Ewa Màczewska 

Wspó∏czesny Êwiat – wyzwania dla metrologii – El˝bieta Michniewicz 

MikronierównoÊci powierzchni obrabianych frezem palcowym o zakoƒczeniu kulistym – Edward Miko 

Metoda oceny rozmieszczenia w∏ókien zbrojenia w kompozytach rowingowych – Stanis∏aw P∏aska, 

Piotr Wolszczak 

Zastosowanie wspó∏rz´dnoÊciowej techniki pomiarowej w projektowaniu matryc do produkcji 

wyrobów szklanych – Ma∏gorzata Poniatowska, Andrzej Werner 

Wyznaczanie histerezy mechanicznej kompozycji epoksydowej Epidian 53/PAC w warunkach 

pe∏zania – Janusz Skrodzewidz, Karol Chatkowski 

Automatyzacja zrywania próbek z tworzyw – Pawe∏ Stàczek 

Stanowisko do badaƒ w∏aÊciwoÊci powierzchniowo aktywnych cieczy obróbkowych – Kazimierz 

Zaleski 

APARATURA I SYSTEMY POMIAROWE 

Ustalenie teoretycznego b∏´du metody oraz jego weryfikacja dla pomiaru zarysów okràg∏oÊci 

w urzàdzeniach technologicznych – Stanis∏aw Adamczak, Adam Janusiewicz 

Dobór kroku próbkowania w pomiarach stykowych chropowatoÊci powierzchni – Jacek Michalski 

Zastosowanie filtrów odpornych w pomiarach chropowatoÊci powierzchni – Micha∏ Wieczorowski, 

Andrzej Cellery, Radomir Majchrowski 

INDEKS 37108 

Nak∏ad 1000 egz. 

ROK WYD. LXIV ZESZYT 9S/2005 1 

4 

17 

22 

26 

33 

38 

44 

49 

52 

55 

58 

63 

70

METROLOGIA W SYSTEMACH ZAPEWNIANIA JAKOÂCI 

Komputerowy system monitorowania przep∏ywu pó∏produktów w zak∏adowym systemie transportowym 

– Jacek Czapla, Pawe∏ Stàczek 

Managing and Sustaining Outsourcing Activities: Case Discussion and Presentation of Lessons 

Learned in Thailand and Finland – Kongkiti Phusavat, Josu Takala 

Zintegrowana komputerowo baza danych zak∏adowego laboratorium – Stanis∏aw P∏aska, Jacek 

Czapla, Piotr Wolszczak 

Identyfikacja stanu jakoÊci w procesach monta˝u – Ewa Weso∏owska, Jan ˚urek 

POMIARY MAKRO- I MIKROGEOMETRII POWIERZCHNI 

Elementy geometryczne i strategie pomiarowe oceny zarysów kszta∏tów – Stanis∏aw Adamczak 

Pomiary wybranych parametrów warstwy wierzchniej – Henryk Czarnecki, Krzysztof Tubielewicz 

Analiza istotnoÊci wybranych parametrów stereometrycznych powierzchni w procesie projektowania 

zak∏adkowych po∏àczeƒ klejowych – Jacek Domiƒczuk 

Ocena dok∏adnoÊci geometrycznej wyrobów kszta∏towanych w procesie toczenia – Jerzy Józwik 

Prognozowanie odchy∏ek kszta∏tu i wymiaru na podstawie sumarycznych, wzgl´dnych przemieszczeƒ 

przedmiotu podczas obróbki – Jerzy Józwik 

Zastosowanie metod optycznych do oceny struktury geometrycznej powierzchni arkuszy Êciernych 

– Czes∏aw ¸ukianowicz, Tatiana ¸ukianowicz, Jean Iaquinta 

Analiza wp∏ywu uk∏adu pomiarowego na wartoÊç wspó∏czynnika zniekszta∏cenia – Krzysztof 

Nozdrzykowski 

Ocena przydatnoÊci parametrów chropowatoÊci powierzchni do okreÊlania wytrzyma∏oÊci po∏àczeƒ 

klejowych – Anna Rudawska, El˝bieta Jacniacka 

ChropowatoÊç powierzchni ˝eliwa po nagniataniu – Krzysztof Tubielewicz 

Struktura powierzchni po impulsowej obróbce mikroplazmowej – Krzysztof Tubielewicz 

Pomiar chropowatoÊci zmarszczki na skórze – Micha∏ Wieczorowski, Joanna Piotrowska, Ma∏gorzata 

Szubert, Carmen Vincent, Katarzyna Rogiewicz, Irena Eris 

WSPÓ¸RZ¢DNOÂCIOWA TECHNIKA POMIAROWA 

Metoda i program komputerowy do oceny dok∏adnoÊci odwzorowania powierzchni swobodnych 

w systemie in˝ynierii odwrotnej – Józef Gawlik, Krzysztof Karbowski, Artur Wójcik 

Ocena metrologiczna kompleksowych pomiarów dok∏adnoÊci wykonania kó∏ z´batych z wykorzystaniem 

wspó∏rz´dnoÊciowej techniki pomiarowej – Miros∏aw Grzelka 

Ocena wp∏ywu kàta ustawienia g∏owicy obrotowo-wychylnej na dok∏adnoÊç pomiaru, w trybie 

manualnym wspó∏rz´dnoÊciowà maszynà pomiarowà – El˝bieta Jacniacka 

Metody walidacji oprogramowania metrologicznego wspó∏rz´dnoÊciowych maszyn pomiarowych – 

Halina Nieciàg 

Wzorce p∏ytowe w sprawdzaniu doraênym wspó∏rz´dnoÊciowych maszyn pomiarowych (CMM) 

– Eugeniusz Ratajczyk 

Stan rozwoju mikrometrologii wspó∏rz´dnoÊciowej – Jerzy S∏adek, Piotr Biernat 

Badania pozycjonowania po∏o˝enia p∏yt wzorcowych w ocenie dok∏adnoÊci wielkowymiarowych 

WMP – Jerzy S∏adek, Marek Kowalski, Andrzej Ryniewicz, Barbara Juras, Marcin Krawczyk, Micha∏ 

Muzyka-˚mudzki 

Ocena dok∏adnoÊci skanera optycznego w zadaniach odwzorowania powierzchni i zarysów – Jerzy 

S∏adek, Magdalena Kupiec, Krzysztof Pi∏at 

2 

ROK WYD. LXIV ZESZYT 9S/2005 

74 

76 

81 

83 

87 

92 

97 

101 

106 

110 

116 

119 

123 

128 

131 

135 

139 

144 

147 

154 

160 

164 

168

Assured Measurement Strategy with Work Place-integrated Assistance – Albert Weckenmann, 

Sebastian Beetz, Teresa Werner 

Comparison of CMM Length Measurement Tests Conducted with Different 1D, 2D and 3D standards 

– Albert Weckenmann, Natasa Petrovic 

Wyznaczanie dok∏adnoÊci wykonania powierzchni kszta∏towych wytwarzanych na obrabiarkach CNC 

– Andrzej Werner, Ma∏gorzata Poniatowska 

Ocena skutecznoÊci kompensacji temperatury w badaniu dok∏adnoÊci CMM za pomocà zestawu 

p∏ytek wzorcowych – Micha∏ Zawacki, Eugeniusz Ratajczyk 

TECHNIKI POMIAROWE W ANALIZIE PROCESÓW I URZÑDZE¡ TECHNOLOGICZNYCH 

Pomiary parametrów ruchu Êcianki rury rozpćzanej w impulsowym polu magnetycznym – Józef 

Bednarczyk, Gerard G∏uch 

Pozycjonowanie osi maszyn sterowanych przez sterowniki PLC – Rados∏aw Cechowicz 

Pomiar drgaƒ robotów szklarskich podczas realizacji cyklu technologicznego – Tomasz Choroszy, 

Bartosz Marek, Andrzej Roszkowski, Wac∏aw Skoczyƒski, Janusz Szymkowski 

Mo˝liwoÊci pomiarowe profilometrów stykowych a pomiar p∏askich powierzchni frezowanych 

– Janusz Cieloszyk 

Badania statycznych w∏aÊciwoÊci szynowych prowadnic tocznych Cz´Êç I: Stanowisko badawcze 

– Daniel Jastrz´bski, Piotr Pawe∏ko, Janusz Skrodzewicz, Grzegorz Szwengier 

Badania statycznych w∏aÊciwoÊci szynowych prowadnic tocznych Cz´Êç II: Badania podzespo∏ów 

prowadnicowych – Daniel Jastrz´bski, Piotr Pawe∏ko, Janusz Skrodzewicz, Grzegorz Szwengier 

Badania statycznych w∏aÊciwoÊci szynowych prowadnic tocznych Cz´Êç III: Badania po∏àczeƒ 

prowadnicowych – Daniel Jastrz´bski, Piotr Pawe∏ko, Janusz Skrodzewicz, Grzegorz Szwengier 

Zastosowanie pomiarów elektrochemicznych do oceny wp∏ywu gićia na w∏aÊciwoÊci warstwy 

anodowej implantowanego stopu tytanu Ti6Al14V – Agnieszka Kierzkowska, El˝bieta Krasicka-Cydzik 

Zastosowanie techniki Êwiat∏owodowej do pomiarów drgaƒ grzybka zaworu homogenizujàcego 

– Henryk Komsta, Krzysztof Olszewski 

Mo˝liwoÊci pomiaru temperatury w badaniach procesu zu˝ycia na zmodernizowanej maszynie 

Amslera – Klaudiusz Lenik, Micha∏ Paszeczko, Krzysztof Dziedzic 

Zastosowanie sieci neuronowych w systemach diagnostycznych narz´dzi skrawajàcych – Jerzy 

Lipski, Kazimierz Zaleski 

Problemy sterowania wymuszeniami i akwizycji danych podczas pomiaru drgaƒ konstrukcji mostów 

– Bartosz Marek, Wac∏aw Skoczyƒski, Andrzej Roszkowski, Tomasz Choroszy 

Modelowanie procesu wymiany ciep∏a mi´dzy otoczeniem a materia∏em sypkim pochodzenia 

organicznego – Stanis∏aw P∏aska, Waldemar Samociuk 

Prognozowanie stanów niestacjonarnych w wybranych materia∏ach sypkich – Stanis∏aw P∏aska, 

Waldemar Samociuk 

Koncepcja stanowiska badawczego do pomiaru drgaƒ lancy robota szklarskiego z t∏umikami 

o nastawnych parametrach – Andrzej Roszkowski, Tomasz Choroszy, Wac∏aw Skoczyƒski, Józef 

Krzy˝anowski, Bartosz Marek 

Numeryczna analiza stanu napr´˝enia w po∏àczeniach klejowych. Weryfikacja doÊwiadczalna – Anna 

Rudawska, Hubert D´bski 

Badanie mo˝liwoÊci wykorzystania funkcji interkorelacji do porównywania zarysów walcowoÊci – 

Krzysztof St´pieƒ, Dariusz Janecki 

Urzàdzenie do fizycznego modelowania procesu nagniatania dynamicznego rozproszonego – 

Kazimierz Zaleski 

ROK WYD. LXIV ZESZYT 9S/2005 3 

171 

176 

182 

186 

189 

193 

196 

200 

207 

210 

213 

215 

218 

222 

225 

229 

235 

237 

240 

245 

249 

253

SZANOWNI CZYTELNICY 

Prezentowane w tym zeszycie artyku∏y przedstawiono na XI Krajowej i II Mi´dzynarodowej Konferencji 

„Metrologia w Technikach Wytwarzania”. Organizatorem jej by∏a Katedra Podstaw In˝ynierii Produkcji 

Wydzia∏u Mechanicznego Politechniki Lubelskiej oraz Lubelskie Towarzystwo Naukowe. Obrady odbywa∏y si´ 

w dniach 15 – 17 wrzeÊnia 2005 r. w Lublinie na Wydziale Mechanicznym Politechniki Lubelskiej. Komitetowi 

Organizacyjnemu przewodniczy∏ dr hab. in˝. Józef Kuczmaszewski, prof. PL. 

Konferencja ta ma swojà d∏ugoletnià tradycj´ i jest imprezà cyklicznà. Jej poczàtki si´gajà roku 1990. 

Zorganizowane wtedy zosta∏o przez prof. dr in˝. Mieczys∏awa Felda przy wspó∏udziale dr in˝. Andrzeja 

Konczakowskiego w Politechnice Gdaƒskiej krajowe sympozjum, poÊwićone mikro- i makrogeometrii 

powierzchni, na którym podsumowano osiàgnićia z tego zakresu metrologii prac realizowanych w ramach 

wówczas funkcjonujàcego Centralnego Programu Badaƒ Podstawowych 02.20. 

Nast´pne konferencje organizowane by∏y co rok, a póêniej co dwa lata, kolejno przez ró˝ne krajowe 

oÊrodki naukowe: 1991 r. – Politechnika Koszaliƒska (prof. dr in˝. Tadeusz Karpiƒski i dr in˝. Czes∏aw 

¸ukianowicz), 1992 r. – Politechnika Poznaƒska (prof. dr hab. in˝. Jan Chajda), 1993 r. – Politechnika 

Wroc∏awska (prof. dr Henryk ˚ebrowski), 1994 r. – Politechnika Krakowska (prof. dr hab. Leszek Nawara), 

1995 r. – Politechnika Rzeszowska (prof. dr Kazimierz OczoÊ), 1997 r. – Politechnika Âwi´tokrzyska (prof. 

dr hab. Stanis∏aw Adamczak), 1999 r. – Politechnika Szczeciƒska w Mi´dzyzdrojach (prof. Tadeusz 

Iglantowicz), 2001 r. – Politechnika Cz´stochowska (prof. Krzysztof Tubielewicz), 2003 r. – Politechnika 

Krakowska (prof. Józef Gawlik). 

Rosnàce zainteresowanie tematykà konferencji, wynikajàce ze znaczenia metrologii w nowoczesnych 

systemach wytwarzania, sprawi∏o, ˝e ciàgle zwi´ksza∏a si´ liczba jej uczestników. Zmieniano wić formu∏´ 

konferencji i poszarzano zakres, wprowadzajàc do obrad wiele nowych sesji tematycznych. Dotyczy∏y one 

oprócz mikro- i makrogeometrii powierzchni zagadnieƒ maszyn pomiarowych i robotów, wspó∏rz´dnoÊciowej 

techniki pomiarowej, kontroli jakoÊci wyrobów i jej nadzorowania, systemów zapewnienia jakoÊci, metrologii 

ogólnej i analizy wymiarowej, aparatury i systemów pomiarowych, diagnostyki maszyn i urzàdzeƒ. 

Prezentowane podczas konferencji referaty drukowano w zeszytach naukowych oraz jako materia∏y 

konferencyjne, a ich obj´toÊç stale ros∏a. Wa˝ny wymiar naukowy i aplikacyjny przedstawianych referatów 

potwierdza udzia∏ w konferencji przedstawicieli wszystkich liczàcych si´ jednostek naukowych w kraju 

z uczelni i przemys∏u, jak równie˝ osób pracujàcych bezpoÊrednio w przemyÊle w laboratoriach pomiarowych 

i dzia∏ach kontroli jakoÊci. 

Konferencja ta zyska∏a poparcie Komitetu Budowy Maszyn oraz Komitetu Metrologii i Aparatury Naukowej 

Polskiej Akademii Nauk. By∏a te˝ wspierana finansowo przez Komitet Badaƒ Naukowych, który traktowa∏ jà 

jako wa˝ne forum wymiany informacji o prowadzonych pracach badawczych w tej dziedzinie oraz ich 

wynikach. 

Ukszta∏towa∏ si´ te˝ prawie sta∏y Komitet Naukowy, który w swym zasadniczym sk∏adzie patronowa∏ wielu 

konferencjom, podejmujàc odpowiedzialnoÊç za poziom konferencji przez formu∏owanie jej tematyki 

i programu. Od wielu lat przewodniczy mu prof. dr in˝. Eugeniusz Ratajczyk z Instytutu Metrologii i Systemów 

Pomiarowych Politechniki Warszawskiej. 

W ciàgu ostatnich lat konferencjà zainteresowali si´ równie˝ badacze z zagranicy, coraz cz´Êciej 

wspó∏pracujàcy z oÊrodkami krajowymi. Od roku 2003 konferencja przybra∏a wić formu∏´ mi´dzynarodowà, 

a Komitet Naukowy poszerzono o przedstawicieli zagranicznych oÊrodków naukowych z Czech, S∏owacji, 

Bu∏garii, Niemiec, Austrii, W´gier, Ukrainy i Litwy oraz – w tym roku – z Finlandii. 

W ramach obecnej XI Konferencji odby∏a si´ sesja plenarna, na której wyg∏oszono 3 referaty. Ich autorami 

byli: prof. Ramutis Petras BANSEVIČIUS i prof. Saulius KAUSˇINIS z Politechniki w Kownie na Litwie, prof. 

P. Herbert OSANNA z Politechniki w Wiedniu i prof. Stanis∏aw ADAMCZAK z Politechniki Âwi´tokrzyskiej. 

Podczas obrad w 6 sekcjach tematycznych wyg∏oszono 70 referatów i komunikatów oraz przedstawiono 

20 prac podczas sesji plakatowej. Artyku∏y, które uzyska∏y wysokà ocen´ recenzentów – cz∏onków Komitetu 

Naukowego – zosta∏y zamieszczone w tym zeszycie „Przeglàdu Mechanicznego”, natomiast streszczenia 

wszystkich prezentowanych podczas konferencji referatów w j´zyku polskim i angielskim oraz niektóre 

referaty w ca∏oÊci wydrukowano w materia∏ach konferencyjnych. 

4 

ROK WYD. LXIV ZESZYT 9S/2005

W ostateczny sk∏ad Komitetu Naukowego XI Konferencji Krajowej i II Mi´dzynarodowej „Metrologia 

w Technikach Wytwarzania” weszli: 

1. Prof. dr in˝. Eugeniusz RATAJCZYK – Przewodniczàcy 

2. Dr hab. in˝. Józef KUCZMASZEWSKI – Wiceprzewodniczàcy 

3. Prof. dr hab. in˝. Stanis∏aw ADAMCZAK – Politechnika Âwi´tokrzyska 

4. Prof. hab. dr Ramutis BANSEVIČIUS – Litwa 

5. Mgr in˝ Jan BARCENTEWICZ – Instytut Obróbki Skrawaniem, Kraków 

6. Dr hab. in˝. Józef BEDNARCZYK, prof. AGH – Akademia Górniczo-Hutnicza Kraków 

7. Prof. dr hab. in˝. Jan CHAJDA – Politechnika Poznaƒska 

8. Doc.Ing. Rudolf DVORˇ AK, CSc. – Czechy 

9. Prof. dr in˝. Mieczys∏aw FELD – Politechnika Gdaƒska 

10. Prof. dr hab. in˝. Józef GAWLIK – Politechnika Krakowska 

11. Prof. dr hab. in˝. Wit GRZESIK – Politechnika Opolska 

12. Dr hab. in˝. Tadeusz IGLANTOWICZ, prof. PS – Politechnika Szczeciƒska 

13. Prof. dr hab. in˝. Kopp Wadim JAKOWLEWICZ – Ukraina 

14. Prof. dr in˝. Tadeusz KARPI¡SKI – Politechnika Koszaliƒska 

15. Prof. dr hab. in˝. Jan KOSMOL – Politechnika Âlàska 

16. Prof. dr hab. in˝. Bogdan KRUSZY¡SKI – Politechnika ¸ódzka 

17. Dr hab. in˝. Jerzy LIPSKI, prof. PL – Politechnika Lubelska 

18. Dr hab. in˝. Czes∏aw ¸UKIANOWICZ – Politechnika Koszaliƒska 

19. Prof. zw. dr in˝. dr h.c. Kazimierz E. OCZOÂ – Politechnika Rzeszowska 

20. Prof. Ing. Micha∏ OBMASˇČIK – S∏owacja 

21. Prof. H.C.P. Herbert OSANNA – Austria 

22. Prof. dr hab. in˝. Jan PILARCZYK – Instytut Spawalnictwa, Gliwice 

23. Prof. dr hab. in˝. Stanis∏aw P¸ASKA – Politechnika Lubelska 

24. Prof. dr in˝. W∏odzimierz PRZYBYLSKI, prof. nadzw. PG – Politechnika Gdaƒska 

25. Prof. Ing Josef SABLIK, CsC – S∏owacja 

26. Dr hab. in˝. Jerzy S¸ADEK, prof. PK – Politechnika Krakowska 

27. Prof.dr hab. in˝. Bogdan STADNYK – Ukraina 

28. Prof. dr hab. in˝. Jan SZADKOWSKI – Bielsko-Bia∏a 

29. Prof. Josu TAKALA – Finlandia 

30. Prof. dr hab. in˝. Krzysztof TUBIELEWICZ – Politechnika Cz´stochowska 

31. Prof. dr Ing. Albert WECKENMANN – Niemcy 

Dr Barbara Kamieƒska-Krzowska 

Sekretarz XI Konferencji 

„Metrologia w Technikach Wytwarzania” 

ROK WYD. LXIV ZESZYT 9S/2005 5

6 

Przeglàd Mechaniczny No. 9 /2005 Suplement 

PL ISSN 0033-2259 

Streszczenia 

METROLOGIA OGÓLNA I METROLOGIA 

W RÓ˚NYCH OBSZARACH ZASTOSOWA¡ 

Kalinin E. N.: Analiza kryterialna stabilnoÊci uk∏adu wirnika 

o w∏aÊciwoÊciach lepkospr´˝ystych z wykorzystaniem metody 

modelowania strukturalno-parametrycznego. Przeglàd Mechaniczny 

nr 9/2005. Suplement, s. 17, rys. 5. 

Analiz´ parametrów dynamicznych wa∏ka wspó∏pracujàcego 

z materia∏em lepkospr´˝ystym (oscylator drgaƒ) przeprowadzono 

korzystajàc z modelu mechanicznego ∏aƒcucha. Dla tego modelu 

napisane zosta∏y równania ruchu wyprowadzone z równaƒ 

Kirchoffa. Do analizy i opisu modelu zastosowano teori´ grafów. 

W obliczeniach wykorzystano metod´ bazujàcà na transformacji 

Laplace’a, z zastosowaniem analizy symbolicznej do rozwiàzania 

równaƒ opisujàcych topologi´ modelu strukturalnego uk∏adu 

mechanicznego. Analizujàc otrzymane hodografy cz´stotliwoÊci, 

stwierdzono, ˝e mo˝liwe jest poszerzenie zakresu równowagi 

uk∏adu bez zmiany amplitudy oraz zwi´kszenie wspó∏czynnika 

wzmocnienia bez zmiany pozosta∏ych parametrów uk∏adu. 

Parametry opisujàce równowag´ uk∏adu dynamicznego mogà 

pos∏u˝yç równie˝ do oceny jego jakoÊci. 

Kwiatkowska H, Màczewska E.: Zadania administracji miar 

w procesie zachowania spójnoÊci pomiarowej w dziedzinie 

pomiarów masy. Przeglàd Mechaniczny nr 9/2005. Suplement, 

s. 22, rys. 1. 

W artykule przedstawiono definicj´ terminu „spójnoÊç pomiarowa”, 

z której jasno wynika, ˝e podstawowym elementem cechujàcym 

spójnoÊç pomiarowà jest nieprzerwany ∏aƒcuch porównaƒ 

umo˝liwiajàcy ustalenie odniesieƒ do paƒstwowego lub mi´dzynarodowego 

wzorca jednostki miary. W odniesieniu do tego terminu 

omówiono realizowany obecnie przez polskà administracj´ 

miar hierarchiczny uk∏ad sprawdzaƒ przyrzàdów do pomiarów 

masy, który stanowi element dokumentacji paƒstwowego wzorca 

jednostki miary masy. Podaje on hierarchicznà zale˝noÊç dok∏adnoÊci 

wzorców jednostki miary masy, miejsce i metody ich wzorcowania, 

a tak˝e zastosowanie do sprawdzania odwa˝ników i wag 

u˝ytkowych. Z przedstawionego uk∏adu sprawdzaƒ mogà korzystaç 

zarówno u˝ytkownicy wag i odwa˝ników, wyposa˝ajàc swoje 

stanowiska w odpowiednie wzorce masy i wykonujàc sprawdzenia 

bie˝àce swoich przyrzàdów pomiarowych, jak i akredytowane 

laboratoria wzorcujàce, tworzàc swoje ∏aƒcuchy porównaƒ i odnoszàc 

je do paƒstwowego wzorca jednostki miary masy. 

Michniewicz E.: Wspó∏czesny Êwiat – wyzwania dla metrologii. 

Przeglàd Mechaniczny nr 9/2005. Suplement, s. 26, rys. 2, tab. 1. 

W artykule zaprezentowano g∏ówne zadania metrologii oraz podzia∏ 

metrologii na metrologi´ naukowà, przemys∏owà i prawnà. 

Przedstawiono obszary dzia∏aƒ zwiàzane z metrologià oraz organizacje, 

dzia∏ajàce w tych obszarach na poziomie mi´dzynarodowym, 

regionalnym i krajowym. Szczególnà uwag´ zwrócono 

na mi´dzynarodowà infrastruktur´ metrologicznà z podkreÊleniem 

roli Konwencji Metrycznej oraz porozumienia o „Wzajemnym 

uznawaniu paƒstwowych wzorców jednostek miar oraz Êwiadectw 

wzorcowania i Êwiadectw pomiarów wydawanych przez krajowe 

instytucje metrologiczne”, tzw. Mutual Recognition Agreement 

(MRA), w procesie zapewnienia ogólnoÊwiatowej jednolitoÊci 

miar, zgodnoÊci pomiarów oraz zwi´kszenia wzajemnego zaufania 

do rzetelnoÊci wyników pomiarów. Zaprezentowano mi´dzynarodowe 

i regionalne organizacje metrologiczne: OIML, EUROMET, 

COOMET, WELMEC. Na koniec zaprezentowano dzia∏alnoÊç 

G∏ównego Urz´du Miar – Krajowej Instytucji Metrologicznej 

w Polsce. 

Miko E.: MikronierównoÊci powierzchni obrobionych frezem 

palcowym o zakoƒczeniu kulistym. Przeglàd Mechaniczny nr 

9/2005. Suplement, s. 33, rys. 7, tab. 1 

W pracy wyznaczono teoretycznà chropowatoÊç powierzchni 

reprezentowanà parametrami Ra i Rt uwzgl´dniajàcà Êrednic´ frezu 

i odst´p wierszowania po obróbce frezem palcowym o zakoƒczeniu 

Przeglàd Mechaniczny No. 9/2005 Supplement 

PL ISSN 0033-2259 

Summaries 

GENERAL METROLOGY AND METROLOGY IN VARIOUS 

APPLICATION AREAS 

Kalinin E. N.: Criterial Analysis of Rotor System’s Stability 

with Viscous-elastic Properties by a Method of Structural- 

-parametrical Modeling. Przeglàd Mechaniczny No. 9/2005, 

Supplement, p. 17, figs 5. 

For the analysis of dynamic parameters of the roller device 

cooperating with viscous- elastic material, as with an oscillatory 

system, it is expedient to present it in the form of a mechanical 

chain. It allows to write the equations of movement of system based 

directly on the topology of the considered mechanical chain on the 

basis of the Kirchoff’s laws what enables to apply for the description 

and analysis of mechanical chains the device of the theory of 

the graphs. A method based on Laplace transformation with 

application of the symbolical analysis for the solution of the equations, 

describing topology of structural model of system with the 

subsequent solution of the equations of system in a symbolical kind 

and their subsequent numerical analysis was used. Proceeding 

from the analysis of the received frequency hodographs, the reserve 

of the stability of the system for the amplitude, confirms the 

opportunity of the increase of the amplification factor at other parameters 

not changeable. The given parameters of the reserves of 

the stability of the dynamic system serve not only as the guarantees 

of maintaining its stability, but also characterize the quality of the 

system itself. 

Kwiatkowska H., Màczewska E.: Tasks Realised by the Administration 

of Measures in the Traceability Process of Mass Measurements. 

Przeglàd Mechaniczny No. 9/2005, Supplement, p. 22, 

figs. 1. 

The paper presented the definition of the term “traceability”. This 

definition clearly states that the unbroken chain of comparisons is 

the basic element, which describes the traceability and makes it 

possible to establish the reference to the national or international 

measurement standard. With the reference to this term discussed 

is the hierarchy scheme of instruments for mass measurements 

actually realised by polish administration measures. It is documentation 

part of national measurement standard of the mass unit. It 

gives the hierarchy relation of mass unit standards accuracy, the 

place and the methods of checking them, as well as their usage for 

checking of useful weights and weighing instruments. The presented 

hierarchy scheme can be utilised by the users of weighing 

instruments and weights, which can equip their stands with proper 

mass standards and check the measuring instruments, as well as 

by the accredited laboratories of calibration which do their chains 

of measurements and reference them to the national measurement 

standard of the mass unit. 

Michniewicz E.: Modern World – a Challange for Metrology. 

Przeglàd Mechaniczny No. 9/2005, Supplement, p. 26, figs 2. tab.1. 

The article describes main tasks of metrology as well as division of 

metrology into legal, scientific and industrial metrology. Areas of 

activity bound with metrology as well as organisations acting in 

these areas on international, regional and national level are presented. 

Particular attention is drawn to international metrological infrastructure 

emphasising the role of the Metric Convention as well 

as “Mutual recognition of national measurement standards of 

calibration and measurement certificates issued by national metrology 

institutes”, so-called Mutual Recognition Agreement (MRA), in 

the process of assuring the worldwide uniformity of measures, compatibility 

of measurements as well as increasing mutual confidence 

in reliability of measurements results. Following international and 

regional metrological organisations have been presented: OIML, 

EUROMET, COOMET, WELMEC. Finally, activity of the Central Office 

of Measures as a National Metrological Institution in Poland has 

been presented. 

Miko E: Microroughness of Ball-end Milled Surfaces. Przeglàd 

Mechaniczny No. 9/2005, Supplement, p. 33, figs 7, tab. 1. 


kulistym. Przedstawiono tak˝e wp∏yw parametrów obróbki, takich 

jak posuw na ostrze, odst´p wierszowania i kàt ustawienia frezu, 

na chropowatoÊç powierzchni obrobionej frezem o zakoƒczeniu 

kulistym. Przedstawiono zdjćia morfologii powierzchni frezowanych 

wykonane na mikroskopie skaningowym oraz dokonano 

ich analizy. Umieszczono równie˝ zdjćia skaningowe powierzchni 

wraz z ich profilami wzd∏u˝nymi i poprzecznymi oraz omówiono je. 

Oceniono wp∏yw czynników obróbki na mikrostruktur´ geometrycznà 

powierzchni. Dokonano analizy cz´stotliwoÊciowej profili 

powierzchni frezowanych frezem o zakoƒczeniu kulistym. 

P∏aska S., Wolszczak P.: Metoda oceny rozmieszczenia w∏ókien 

zbrojenia w kompozytach rowingowych. Przeglàd Mechaniczny 

nr 9/2005. Suplement , s. 38, rys. 15, tab. 1. 

W artykule zaprezentowano metod´ pomiaru rozmieszczenia 

w∏ókien zbrojenia i testowania kompozytów tworzywowych 

wzmocnionych w∏óknami. Metoda ta polega na interpretacji statystyk 

zbioru wskaêników iloÊciowych (wspó∏czynników zmiennoÊci) 

cechujàcych budow´ pojedynczego w∏ókna i otaczajàcej 

go warstwy osnowy. Pomiary geometryczne mikrostruktury wykonane 

zosta∏y z wykorzystaniem skomputeryzowanego systemu 

wizyjnego. W pracy zamieszczone zosta∏y wyniki pomiarów przyk∏adowych 

próbek pochodzàcych z wybranego procesu produkcji. 

Poniatowska M., Werner A.: Zastosowanie wspó∏rz´dnoÊciowej 

techniki pomiarowej w projektowaniu matryc do produkcji 

wyrobów szklanych. Przeglàd Mechaniczny nr 9/2005. Suplement, 

s. 44, rys. 9. 

W artykule omówiono wykorzystanie w projektowaniu pomiarów 

wspó∏rz´dnoÊciowych rzeczywistego modelu. Przedstawiono 

proces projektowania formy do produkcji szklanego klosza 

kinkietu. Pomiary klosza wykonano na wspó∏rz´dnoÊciowej 

maszynie pomiarowej (WMP) MISTRAL Standard Brown & Sharpe 

metodà skanowania za pomocà stykowej g∏owicy pomiarowej 

TP200 powierzchni. Do utworzenia modelu CAD zastosowano 

modeler NURBS Rhinoceros. W rezultacie utworzono model CAD 

powierzchni, na podstawie którego zosta∏a zaprojektowana forma 

do produkcji kloszy. 

Skrodzewicz J., Chatkowski K.: Wyznaczanie histerezy mechanicznej 

kompozycji epoksydowej Epidian 53/PAC w warunkach 

pe∏zania. Przeglàd Mechaniczny nr 9/2005. Suplement, s. 49, 

rys. 3 , tab. 2. 

Podj´to prób´ wyestymowania p´tli histerezy kompozycji epoksydowej 

Epidian 53 z utwardzaczem PAC. Na podstawie zarejestrowanych 

sygna∏ów si∏y i przemieszczenia opracowano model 

matematyczny opisujàcy w∏aÊciwoÊci kompozycji. Struktura otrzymanego 

modelu matematycznego pozwala na zbudowanie 

nieliniowego modelu matematycznego podatnoÊci badanego 

obiektu i jego t∏umienia. Do wyznaczenia t∏umienia dla uk∏adów 

nieliniowych wykorzystano bezwymiarowy wspó∏czynnik rozproszenia 

energii ψ. Wspó∏czynnik ten wyra˝a stosunek energii 

rozproszonej E h do energii potencjalnej E p . Dla modelu liniowego 

wartoÊç wspó∏czynnika rozproszenia energii mo˝na szacowaç na 

podstawie ró˝nicy kàtów przesunićia fazowego δ 1 – ϕ 1 mi´dzy 

pierwszymi harmonicznymi sygna∏ów wymuszenia i odpowiedzi. 

Przedstawiona metoda estymacji modelu umo˝liwia budowanie 

modeli nieliniowych podatnoÊci i t∏umienia badanych obiektów. 

Dodatkowà jej zaletà sà w∏aÊciwoÊci filtracji wszystkich sygna∏ów 

zak∏ócajàcych o cz´stotliwoÊciach ró˝nych od cz´stotliwoÊci 

podstawowej ω 1 i jej wielokrotnoÊci. Przedstawione rezultaty 

badaƒ kompozycji epoksydowej Epidian 53/PAC, przeprowadzone 

na maszynie wytrzyma∏oÊciowej INSTRON 8500, otrzymano 

przy u˝yciu procedury obliczeniowej napisanej w programie 

Matlab. 

Zaleski K.: Stanowisko do badaƒ w∏aÊciwoÊci powierzchniowo 

aktywnych cieczy obróbkowych. Przeglàd Mechaniczny nr 

9/2005. Suplement, s. 55, rys. 4. 

W artykule przedstawiono budow´ stanowiska do badaƒ w∏aÊciwoÊci 

powierzchniowo aktywnych cieczy obróbkowych. 

Zaproponowano nowà metod´ badaƒ w∏aÊciwoÊci cieczy obróbkowych. 

Podano te˝ przyk∏adowe wyniki badaƒ przeprowadzonych 

tà metodà. 

This work aim is determining theoretical surface roughness represented 

by the parameters Ra and Rt after ball-end milling. The 

considerations focus on establishing the influence of such parameters 

as feed per tooth, path interval, cutter diameter, and cutter 

setting angle. A scanning microscope was used for registering and 

analysing the morphology of milled surfaces. SEM photographs of 

surfaces with longitudinal and lateral profiles are included and 

discussed. The influence of machining factors on the surface 

geometrical microstructure is also evaluated. The frequency analysis 

of profiles of surfaces milled with a ball-end cutter is presented. 

The investigations show that the tool path interval has a considerable 

effect on the roughness of milled surfaces. 

P∏aska S., Wolszczak P.: Evaluation Method of Fibre Reinforcement 

Distribution in the Rowing Composites. Przeglàd Mechaniczny 

No. 9/2005, Supplement, p. 38, figs 15, tab. 1. 

In the paper the measurement method of composite fibre reinforcement 

distribution was described as well as the method of fibre 

reinforced plastic composite testing. This method consists in interpretation 

of statistic of the quantitative rates (coefficients of variation), 

which characterise structure of the individual fibre and 

surrounding matrix. Geometrical measurements were completed 

using computerised visualisation system. There were shown results 

of measurements of exemplary samples deriving from selected 

manufacturing process. 

Poniatowska M., Werner A.: Application of Coordinate Measuring 

Technique in Mould Designing for Glassware Manufacturing. 

Przeglàd Mechaniczny No. 9/2005, Supplement, p. 44, figs 9 

The paper deals with application of actual model coordinate 

measurements in designing. The process of mould designing for a 

lamp bracket glass bowl was presented. The measurements of the 

glass bowl were done on MISTRAL Brown&Sharpe coordinate 

measuring machine with the use of scanning method by means of 

TP200 contact measuring PROBE. Modeler NURBS Rhinoceros 

was used to make measuring points based on CAD model. As a 

result CAD model of surface was developed, on the basis of which 

a mould for glass bowl manufacturing was designed. 

Skrodzewicz J., Chatkowski K.: Determination of the Mechanical 

Hysteresis of Epidian 53/Pac Epoxide Composition Under the 

Creep Conditions. Przeglàd Mechaniczny No. 9/2005, Supplement, 

p. 49, figs 3, tab. 2. 

A trial has been undertaken to estimate a hysteresis loop of the 

epoxide composition including Epidian 53 with PAC curing agent. 

A mathematical model describing the properties of adhesive has 

been formulated on the basis of registered signals of force and the 

displacement. A structure of obtained mathematical model allows 

the formulation of a nonlinear mathematical model of susceptibility 

of studied object and its damping. A dimensionless energy dissipation 

coefficient ψ has utilised for the determination of damping in 

the nonlinear systems. This coefficient expresses a ratio of dissipated 

energy E h to the potential energy E p . In the case of the linear 

model a value of the energy dissipation coefficient can be estimated 

on the basis of difference in the phase displacement angles δ 1 – ϕ 1 

between the first harmonic of the forced and response signals. The 

relationship describing this coefficient reduces to the form: The presented 

method of model estimation enables the formulation of a 

nonlinear model of susceptibility and damping of studied objects. 

Additional advantages are the filtration properties of all jamming 

signals with the frequencies different than the fundamental frequency 

ω 1 and it multiple.The presented results of the studies of 

Epidian 53/PAC epoxide composition performed on the testing 

machine INSTRON 8500 were obtained using the calculation procedure 

written in Matlab software. 

Zaleski K.:The Tester for Surface – Active Properties of Cutting 

Fluids Investigations. Przeglàd Mechaniczny No. 9/2005, Supplement, 

p. 55, figs 4. 

In this paper a tester intended for investigations of surface – active 

properties of cutting fluids has been presented. A new method of 

investigations of cutting fluids has been proposed. The exemplary 

results of investigations in this range have been shown too. 


APARATURA I SYSTEMY POMIAROWE 

Adamczak S., Janusiewicz A.: Ustalenie teoretycznego b∏´du 

metody oraz jego weryfikacja dla pomiaru zarysów okràg∏oÊci 

w urzàdzeniach technologicznych. Przeglàd Mechaniczny nr 9/ 

2005. Suplement, s. 58, rys. 11, tab. 3. 

Ciàgle wzrastajàcy poziom techniki w zakresie budowy maszyn, 

a w szczególnoÊci wymagania dotyczàce jakoÊci i niezawodnoÊci 

urzàdzeƒ technicznych zmuszajà do zaostrzenia wymogów w zakresie 

minimalizacji odchy∏ek kszta∏tu. Z tego powodu od jakiegoÊ 

czasu mo˝na zauwa˝yç tendencj´ do komputeryzacji prostych 

urzàdzeƒ pomiarowych i przystosowywania ich do dok∏adnych pomiarów. 

Dotychczas do oceny zarysów okràg∏oÊci stosowane by∏y 

urzàdzenia wykorzystujàce dwie z trzech metod pomiaru zmian 

promieni, tzn. urzàdzenia z obrotowym sto∏em i obrotowym wrzecionem. 

Charakteryzujà si´ one wysokà dok∏adnoÊcià pomiaru, 

jednak majà znaczne ograniczenia dotyczàce wielkoÊci mierzonych 

elementów. Trzecia z metod by∏a do tej pory wykorzystywana jako 

ma∏o dok∏adna metoda szacunkowa. Jednak istniejà przes∏anki, ˝e 

mo˝e zostaç wykorzystana do wykonywania dok∏adnych pomiarów 

z zastosowaniem urzàdzenia k∏owego lub bezpoÊrednio na obrabiarce. 

Aby osiàgnàç ten cel, nale˝y przeanalizowaç b∏àd metody 

oraz opracowaç model matematyczny dla tej metody. Nast´pnie 

nale˝y w sposób eksperymentalny zweryfikowaç ustalony teoretyczny 

b∏àd metody. 

Michalski J.: Dobór kroku próbkowania w pomiarach stykowych 

chropowatoÊci powierzchni. Przeglàd Mechaniczny nr 9/2005. 

Suplement, s. 63, rys. 7. 

Dobór kroku próbkowania uzale˝niono od celu, wymagaƒ metrologicznych 

i funkcjonalnych powierzchni oraz wymagaƒ instrumentalnych. 

Analizowano zwiàzek d∏ugoÊci kroku próbkowania 

z b∏´dami parametrów wysokoÊciowych, poziomych, mieszanych, 

funkcji profilu i kszta∏tu w zale˝noÊci od wymiaru i kszta∏tu koƒcówki 

pomiarowej profilometru, charakterystycznej d∏ugoÊci fali powierzchni, 

d∏ugoÊci fali filtra profilometru. Rozpatrywano powierzchnie 

modelowe i obrobione metodami technologicznymi, w tym okresowe 

oraz losowe charakteryzowane za pomocà profilu i topografii powierzchni. 

OkreÊlono zalecane d∏ugoÊci kroku próbkowania profilu 

powierzchni i topografii powierzchni na podstawie b∏´du parametrów, 

utraty informacji spektralnej lub d∏ugoÊci funkcji autokorelacji. 

Sformu∏owano tak˝e zalecenia doboru kroku próbkowania powierzchni 

uwarstwionych po dwóch operacjach. 

Wieczorowski M., Cellary A., Majchrowski R.: Zastosowanie filtrów 

odpornych w pomiarach chropowatoÊci powierzchni. Przeglàd 

Mechaniczny nr 9/2005. Suplement, s. 70, rys. 13. 

Analiz´ dzia∏ania filtrów w trzech wymiarach przeprowadzono dla 

wybranej grupy powierzchni po ró˝nych rodzajach obróbki. Jako 

przyk∏ad przedstawiono docieranie i toczenie. Do badaƒ z ka˝dej 

powierzchni wybrano próbk´ reprezentacyjnà, a z niej obszar o wielkoÊci 

0,75 mm x 0,75 mm do badaƒ filtracji. Do analizy powierzchni 

wykorzystano program Matlab, pozwalajàcy na wygodnà prezentacj´ 

uzyskanych wyników. Dla ka˝dej powierzchni zaprezentowano 

powierzchni´ pierwotnà, czyli bez filtracji, oraz po filtracji 

dolnoprzepustowej (wyeliminowana chropowatoÊç), górnoprzepustowej 

(tylko chropowatoÊç) i Êrodkowoprzepustowej (wyci´te 

koƒce zakresu cz´stotliwoÊci), aby pokazaç mo˝liwoÊci filtrów. 

Przyk∏ady pokazane w artykule sà wybranymi zastosowaniami 

topograficznej analizy powierzchni. Pokazano dzia∏anie filtrów odpornych 

i ich podstawowe cechy. Cz´sto ka˝da aplikacja oddzielnie 

wymaga odr´bnego podejÊcia do zagadnienia filtracji. Przy niektórych 

zastosowaniach niezb´dne jest na przyk∏ad usunićie 

kszta∏tu, przy innych usuwa si´ chropowatoÊç, a falistoÊç jest 

przedmiotem analizy. Sà równie˝ takie aplikacje, przy których filtracja 

nie jest stosowana w ogóle. 

METROLOGIA W SYSTEMACH ZAPEWNIENIA JAKOÂCI 

Phusavat K., Takala J.: Wykorzystywanie i zarzàdzanie outsourcingiem: 

ogólna analiza oraz przyk∏ady wykorzystania w 

Tajlandii i Finlandii. Przeglàd Mechaniczny nr 9/2005. Suplement, 

s. 76, rys. 6, tab. 1. 

G∏ównym celem artyku∏u jest wyjaÊnienie znaczenia pojćia 

outsourcingu oraz zaprezentowanie i porównanie sposobów wykorzystywania 

tego zjawiska w dwóch krajach: Tajlandii i Finlandii. 

Ponadto, omówione zosta∏y planowane badania dotyczàce outsourcingu. 

Obserwacje przeprowadzone w obu wymienionych 

krajach pokaza∏y, ˝e osiàgnićie sukcesu w stosowaniu outsourcingu 

wymaga planowania oraz konsekwentnych dzia∏aƒ podejmowanych 

przez zarzàd firmy, a tak˝e jest stymulowane przez wspó∏zawodnictwo 

na wszystkich p∏aszczyznach, w celu osiàgnićia 

konkurencyjnoÊci cenowej i satysfakcji klientów. Omówiono zna- 

8 

MEASURING APPARATUS AND MEASUREMENT SYSTEMS 

Adamczak S., Janusiewicz A.: Assessement of Theoretical Error of 

Roundness Profiles Measurement Methods and Its Verification in 

Technological Devices. Przeglàd Mechaniczny No. 9/2005, Supplement, 

p. 58, figs 11, tab. 3. 

The advances in mechanical engineering, particularly higher expectations 

concerning the quality and reliability of technological devices, 

lead to more stringent requirements for the form deviation minimisation. 

Thus, there has been a tendency to computerise simple 

measuring devices and adjust them to accurate measurements. 

There are two principal methods used for assessing roundness 

profiles. Both involve measuring changes in the radius. Devices 

based on these methods employ a rotary table and a rotary spindle. 

Even though they are characterised by high measuring accuracy, 

their application is limited to certain dimensions of a measured 

detail. There is still a third method used for measuring roundness 

profiles. Considered inaccurate, it has been used for approximate 

measurement only. There is evidence, however, that the method can 

be applied to accurate measurement directly on a machine tool or 

using a centre gauge. It is essential to analyse the method error and 

develop a respective mathematical model. Then, as soon as the 

theoretical method error is established, it is necessary to experimentally 

verify it. 

Michalski J.: Filtration Methods of the Metrology Signal in Surface 

Roughness Profile Measurements. Przeglàd Mechaniczny No. 

9/2005, Supplement, p. 63, figs 7. 

Selection of the sampling step is depended on target, metrological 

and functional properties of the surface and instruments’ capacity. 

A correlation between the sampling step length and the errors of 

height, length, function, hybrid and shape parameters according 

to the size and the shape of the profilometer tip, characteristic wave 

length and profilometer cut-off was analysed. Modelling and technological 

surfaces including periodical and random ones were 

investigated with the profile and topography. On the base of the 

parameters’ errors, missed spectrum information or autocorrelation 

function length a recommended sampling step length for the surface 

profile and topography was given. The same recommendation was 

given for plateau surfaces after twice technological operation. 

Wieczorowski M., Cellary A., Majchrowski R.: Robust Filters in 

Surface Roughness Measurements. Przeglàd Mechaniczny No. 


Roughness measurements of different workpieces are one of the 

most crucial chapters in length and angle metrology, in both theory 

and practical applications. Here, one of the most complex and 

misunderstood issue is filtration, i.e. the way we separate particular 

components of asperities. Among filtration methods some new 

concepts were lately proposed, that are basing on using different 

mathematical methods and models than the ones we used so far. 

They aim to make filtration easier and simpler, giving better surface 

and profile representation with more fidelity and tendency to do it 

depending on application. One of these filters is so called robust 

filters. Some examples shown in the paper present their possibilities. 

It is also worth mentioning that in many particular applications 

it is individual task to judge whether and which filtration should be 

applied. 

METROLOGY IN QUALITY SYSTEMS 

Phusavat K., Takala J.: Managing and Sustaining Outsourcing 

Activities: Case Discussion and Presentation of Lessons Learned 

in Thailand and Finland. Przeglàd Mechaniczny No. 9/2005, Supplement, 

p. 76, figs 6, tab. 1. 

The primary purposes of the paper are to first introduce the background 

of the term outsourcing, and then to demonstrate managerial 

practices specifically performed in Thailand and experiences in 

Finland used to sustain outsourcing activities, and finally to present 

lessons learned between cases from both countries. Furthermore, 

future research regarding outsourcing will be discussed. The key 

finding from having observed practices in these two countries is that 

successful outsourcing requires extensive planning and consistent 

effort by top management, and is primarily driven by competition with 

overall objectives of cost competitiveness and customer satisfaction. 


czenie baz danych, ró˝nych êróde∏ informacji i sposobów komunikowania 

si´ oraz usytuowanie outsourcingu w strategii organizacyjnej 

firm, majàcej na celu osiàgnićie wi´kszej wra˝liwoÊci na 

potrzeby rynku, elastycznoÊci i szczup∏oÊci wytwarzania. 

Weso∏owska E., ˚urek J.: Identyfikacja stanu jakoÊci w procesach 

monta˝u. Przeglàd Mechaniczny nr 9/2005, s. 83, rys. 9. 

Proces monta˝u jest koƒcowà fazà tworzenia jakoÊci wyrobu. Jest 

te˝ ostatnià mo˝liwoÊcià identyfikacji i filtrowania stanów 

niezgodnych powsta∏ych w wyniku realizacji zarówno procesów 

przetwarzajàcych, jak i syntetyzujàcych przed przekazaniem 

wyrobu klientowi. W celu zachowania wymaganego poziomu 

jakoÊci wyrobów po zakoƒczeniu procesu nale˝y zastosowaç 

w systemie produkcyjnym efektywny subsystem inspekcji o okreÊlonej 

architekturze i odpowiednim poziomie zdatnoÊci definiowanym 

przez wskaêniki c g i c gk . Wskaêniki te ustalajà rzeczywisty 

poziom b∏´du inspekcji, co ma zasadniczy wp∏yw na poziom jakoÊci 

wyjÊciowego strumienia wyrobów. W pracy przedstawiona jest 

analiza mo˝liwych metod identyfikacji stanu jakoÊci w procesie 

monta˝u na przyk∏adzie monta˝u uk∏adu wydechowego samochodu. 

POMIARY MAKRO- I MIKROGEOMETRII POWIERZCHNI 

Adamczak S.: Elementy geometryczne i strategie pomiarowe 

oceny zarysów kszta∏tów. Przeglàd Mechaniczny nr 9/2005. 


Wa˝nym zagadnieniem w podstawowych badaniach eksperymentalnych, 

a tak˝e w praktyce przemys∏owej jest pomiar i ocena struktury 

geometrycznej powierzchni elementów maszyn. Dotyczy to 

zw∏aszcza zarysów kszta∏tu ze wzgl´du na ich du˝y wp∏yw na jakoÊç 

wspó∏pracy skojarzonych elementów maszyn i dlatego przemys∏ 

maszynowy znacznà uwag´ przyk∏ada do uzyskiwania powierzchni 

wspó∏pracujàcych elementów o odpowiednich, optymalnych zarysach 

kszta∏tu. Z tego wzgl´du jednym z podstawowych wskaêników 

jakoÊci procesów technologicznych jest rodzaj nierównoÊci powierzchni, 

stàd wyst´puje sta∏a koniecznoÊç pomiaru i oceny zarysów 

kszta∏tu. Dotychczas w zakresie elementów geometrycznych 

w ocenie zarysów kszta∏tu obowiàzujà normy PN-EN ISO 14660 – 1 

i PN-EN ISO 14660 – 2, na podstawie których wprowadzono istotne 

zmiany w stosunku do poprzedniej polskiej normy. W artykule, na 

podstawie norm ISO, przedstawiono g∏ówne elementy geometryczne 

czterech rodzajów zarysów kszta∏tu, tj. okràg∏oÊci, walcowoÊci, 

prostoliniowoÊci i p∏askoÊci. Omówiono tak˝e zalecane strategie 

pomiarowe odnoszàce si´ do oceny walcowoÊci i p∏askoÊci. 

Czarnecki H., Tubielewicz K.: Pomiary wybranych parametrów 

warstwy wierzchniej. Przeglàd Mechaniczny nr 9/2005. Suplement, 

s. 92, rys. 6. 

W artykule przedstawiono wybrane metody stosowane do charakteryzowania 

w∏asnoÊci warstwy wierzchniej uzyskiwanej przede 

wszystkim w nowych procesach technologicznych obróbki wykaƒczajàcej, 

w tym obróbki nagniataniem. W tym celu zmodernizowano 

i skomputeryzowano standardowà aparatur´ bàdê opracowano 

nowe konstrukcje oprzyrzàdowania i oprogramowania do pomiarów 

wybranych cech warstwy wierzchniej. Opracowania te wdro˝one 

zosta∏y do badaƒ charakterystyk warstwy wierzchniej pomocnych 

przy okreÊlaniu jej wp∏ywu na wytrzyma∏oÊç eksploatacyjnà 

wyrobów. 

Domiƒczuk J.: Analiza istotnoÊci wybranych parametrów stereometrycznych 

powierzchni w procesie projektowania zak∏adkowych 

po∏àczeƒ klejowych. Przeglàd Mechaniczny nr 9/2005. 

Suplement, s. 97, rys. 4, tab. 5. 

W pracy omówiono przydatnoÊç wybranych parametrów stereometrycznych 

powierzchni, nale˝àcych do grup parametrów amplitudowych 

i odleg∏oÊciowych, do analizy wytrzyma∏oÊci zak∏adkowych 

po∏àczeƒ klejowych blach stalowych. Przeprowadzona 

analiza istotnoÊci pozwoli∏a na okreÊlenie parametrów, które w 

procesie klejenia odgrywajà znaczàcà rol´. Wybór w∏aÊciwego 

parametru pozwoli na budow´ modelu do przewidywania wytrzyma∏oÊci 

po∏àczeƒ klejowych z uwzgl´dnieniem cech stereometrycznych 

powierzchni. 

Józwik J.: Ocena dok∏adnoÊci geometrycznej wyrobów kszta∏towanych 

w procesie toczenia. Przeglàd Mechaniczny nr 

9/2005. Suplement, s. 101, rys. 6, tab. 1. 

W artykule przedstawiono wyniki badaƒ zwiàzków zachodzàcych 

pomi´dzy si∏owymi i cieplnymi oddzia∏ywaniami na przedmiot 

obrabiany w procesie skrawania a b∏´dami kszta∏tu i wymiaru 

In addition, the use of technology such as database and information/ 

communication, and the alignment between outsourcing and organizational 

strategies (becoming more responsiveness, agility, and 

leanness) have to be incorporated. 

Weso∏owska E., ˚urek J.: Identification of Quality State of a Product 

in the Assembly Processes. Przeglàd Mechaniczny No. 9/2005, 


The assembly process is the final phase of creating the quality of a 

product. This is also the last possibility of identifying and filtering inconsistent 

states resulting from the implementation of both the 

processing and synthesis operations prior to delivering the product 

to the customer. In order to preserve the required level of product 

quality at the process output, there is a need to include in the production 

process an effective subsystem of inspection of a given architecture 

and a proper level of fitness determined by the c g and c gk 

indices. The indices define the actual level of the inspection error, 

which has a fundamental influence on the quality level of the output 

product stream. The work presents an analysis of the possible methods 

of the identification of the quality state in an assembly process 

using the example of the assembly of an automotive exhaust system. 

MEASUREMENTS OF MACRO- AND MICROGEOMETRY OF 

SURFACE 

Adamczak S.: Geometrical Elements and Measurement Strategies 

of Form Profiles Evaluation. Przeglàd Mechaniczny No. 9/2005, 


Measurement and assessment of product features of machine 

elements are technical issues extremely important to researchers 

and manufacturers. Of particular interest are form profiles. The 

engineering industry needs to provide products with optimal form 

profiles, as they considerably affect the quality of mating elements. 

Since surface geometry is a measure of quality of production processes, 

it is essential that form profiles be monitored constantly. The 

requirements for geometrical elements change and so do the 

standards. Today Polish manufacturers are obliged to adhere to the 

PN-EN ISO 14660-1 and PN-EN ISO 14660-2 standards.This paper 

discusses the application of the ISO standard basing on the elements 

of four types of form profiles, i.e. roundness, cylindricity, rectilinearity 

and flatness. The measuring strategies concerning cylindricity and 

flatness are also recommended. 

Czarnecki H, Tubielewicz K.: The Measurements of Selected Upper 

Layer Parameters. Przeglàd Mechaniczny No. 9/2005, Supplement, 

p. 92, figs 6. 

The article presents selected methods used for characterizing the 

upper layer, as obtained above all in the new technological 

processes of finishing treatment, including burnishing. For this purpose, 

the standard apparatus has been upgraded and computerized, 

or new designs of instrumentation and software intended for 

the measurements of selected upper layer features have been 

developed. These solutions have been implemented for testing the 

upper layer characteristics that help determine the effect of the 

upper layer on the operational endurance of products. 

Domiƒczuk J.: Analysis of Essence of Stereometrical Parameters 

of Surface in Process of Projecting Folded Gluey Joint. Przeglàd 

Mechaniczny No. 9/2005, Supplement, p. 97, figs 8. 

In this paper the usefulness of chosen stereometrical parameters 

of surface, which belong to the group of amplitude and distant parameters, 

has been discussed in analysis of endurance of the 

lap joint of gluey steel plate. Given analysis lead to a definition of 

parameters, which in the process of glue, play important part. The 

proper choice of the parameter will allow to construct the model, to 

foresight the endurance of gluey joint, with taking into consideration 

the geometrical feature of surface. 

Józwik J.: Geometrical Accuracy Estimation of Products Created 

During Turning Process. Przeglàd Mechaniczny No. 9/2005, Supplement, 

p. 101, figs 6, tab. 1. 

The article presents researches results of relations between force 

and thermal influence on workpiece during turning process and 

shape or size errors. Researches and analysis were done for the 

example of thin-wallet sleeve non-orthogonal turning. As a numerical 

tool there was used artificial neural network w radial basis functions. 

Modelling results are presented as multi-dimensional answer surfaces 

for assumed input data. 


gotowego wyrobu. Badania i analizy prowadzono na przyk∏adzie 

toczenia nieortogonalnego tulei cienkoÊciennej. Jako narz´dzie 

numeryczne zastosowano sztucznà sieç neuronowà o radialnych 

funkcjach bazowych. Wyniki modelowania zaprezentowano w 

postaci wielowymiarowych powierzchni odpowiedzi modelu na 

zadane dane wejÊciowe. 

Józwik J.: Prognozowanie odchy∏ek kszta∏tu i wymiaru na 

podstawie sumarycznych, wzgl´dnych przemieszczeƒ przedmiotu 

podczas obróbki. Przeglàd Mechaniczny nr 9/2005. Suplement, 

s. 106, rys. 7, tab. 1. 

W pracy wskazano na szerokie mo˝liwoÊci modelowania procesu 

skrawania toczeniem z wykorzystaniem sztucznych sieci neuronowych. 

Przeanalizowano zwiàzki zachodzàce pomi´dzy sumarycznymi 

wzgl´dnymi przemieszczeniami przedmiotu obrabianego 

podczas obróbki a odchy∏kami kszta∏tu i wymiaru. Zaprezentowano 

inteligentne modele prognozowania odchy∏ki wymiaru, odchy∏ki 

walcowoÊci oraz odchy∏ki okràg∏oÊci. Badania i analizy prowadzono 

na przyk∏adzie procesu toczenia tulei cienkoÊciennej. Wyniki modelowania 

zaprezentowano w postaci wielowymiarowych powierzchni 

odpowiedzi modeli na zadane dane wejÊciowe. 

¸ukianowicz Cz,. ¸ukianowicz T., Iaquinta J.: Zastosowanie metod 

optycznych do oceny struktury geometrycznej powierzchni 

arkuszy Êciernych. Przeglàd Mechaniczny nr 9. Suplement, s. 110, 

rys. 8, tab. 2. 

W artykule pokazano, ˝e wÊród metod oceny struktury geometrycznej 

powierzchni opartych na zjawisku rozpraszania Êwiat∏a sà tak˝e takie 

metody, które pozwalajà oceniaç powierzchnie optycznie niejednorodne 

o du˝ych nierównoÊciach. Nale˝à do nich metody wykorzystujàce 

zjawisko samozacieniania powierzchni. Badania eksperymentalne 

przeprowadzono na arkuszach Êciernych o ziarnistoÊci od 

100 do 1200. Podczas badaƒ stosowano mi´dzy innymi technik´ 

mikroskopowà ciemnego pola po∏àczonà z komputerowà analizà 

obrazu. Otrzymane wyniki badaƒ eksperymentalnych, wykonanych na 

arkuszach Êciernych o ró˝nych wymiarach ziaren Êciernych, wskazujà 

na du˝à przydatnoÊç zaproponowanych metod optycznych. Przewiduje 

si´, ˝e metody te mogà byç przydatne tak˝e do oceny struktury 

geometrycznej powierzchni innych materia∏ów, takich np. jak powierzchnie 

betonowe, asfaltowe nawierzchnie dróg, powierzchnie 

kompozytów itp. 

Nozdrzykowski K.: Analiza wp∏ywu parametrów uk∏adu pomiarowego 

na wartoÊç wspó∏czynnika zniekszta∏cenia. Przeglàd 

Mechaniczny nr 9. Suplement, s. 116, rys. 2, tab. 1. 

W artykule przedstawiono wyniki analizy wp∏ywu parametrów uk∏adu 

pomiarowego na wartoÊç przemieszczeƒ czujnika wzgl´dem 

przedmiotu cylindrycznego bazowanego dwupryzmowo. W wyniku 

przemieszczeƒ obiektu mierzonego pomiary sà zniekszta∏cone, 

a miarà ich zniekszta∏cenia jest wspó∏czynnik zniekszta∏cenia k , n3 

nazywany cz´sto wspó∏czynnikiem wykrywalnoÊci, charakteryzujàcy 

uk∏ad pomiarowy. Zapisanà w postaci zale˝noÊci matematycznej 

funkcj´ drogi przemieszczeƒ koƒcówki pomiarowej czujnika poddano 

analizie w celu wyznaczenia parametrów majàcych istotny wp∏yw na 

wartoÊç k . Wyniki tej analizy sformu∏owano w postaci wniosków 

n3 

koƒcowych. 

Rudawska A., Jacniacka E.: Ocena przydatnoÊci parametrów chropowatoÊci 

powierzchni do okreÊlenia wytrzyma∏oÊci po∏àczeƒ klejowych. 

Przeglàd Mechaniczny nr 9. Suplement, s. 119, rys. 4, tab. 2. 

W artykule przedstawiono prób´ oceny przydatnoÊci parametrów 

chropowatoÊci powierzchni do okreÊlania wytrzyma∏oÊci po∏àczeƒ 

klejowych. W wi´kszoÊci prac wiadomoÊci dotyczàce niektórych parametrów 

chropowatoÊci powierzchni nie okreÊlajà zale˝noÊci 

pomi´dzy parametrami chropowatoÊci a wytrzyma∏oÊcià po∏àczeƒ 

klejowych. Stàd te˝ wydaje si´ istotne podjćie próby odpowiedzi na 

pytanie: czy oraz ewentualnie jakie parametry chropowatoÊci powierzchni 

mogà byç przydatne do okreÊlania wytrzyma∏oÊci po∏àczeƒ 

klejowych. Czy na podstawie znajomoÊci wartoÊci najcz´Êciej stosowanych 

parametrów chropowatoÊci powierzchni mo˝na okreÊlaç t´ 

wytrzyma∏oÊç. 

Tubielewicz K.: ChropowatoÊç powierzchni ˝eliwa po nagniataniu. 

Przeglàd Mechaniczny nr 9. Suplement, s. 123, rys. 12, tab. 1. 

Artyku∏ ilustruje fragment szeroko zakrojonych i prowadzonych od lat 

w Zespole Obróbki Powierzchniowej prac dotyczàcych badania 

skutków procesu nagniatania elementów wykonanych z ró˝nych 

tworzyw konstrukcyjnych. Przedstawiony fragment dotyczy nagniatania 

statycznego g∏owicami rolkowymi i kulkowymi powierzchni 

otworów ˝eliwnych w korpusach przep∏ywomierzy benzynowych. 

Zasadnicza cz´Êç badaƒ zmiennych parametrów obróbki przedstawiono 

dla ˝eliwa szarego gatunku 250. Opisane badania dotyczà 

g∏ównie uzyskiwanych podstawowych parametrów chropowatoÊci 

(R , R ) w wyniku zmiennych parametrów procesu nagniatania, takich 

a z 

jak: si∏a nagniatania, wcisk, naddatek na obróbk´, posuw, pr´dkoÊç 

10 

Józwik J.: Shape and Dimension Errors Forecasting Basing on 

Global Relative Workpiece Displacements During Machining. 

Przeglàd Mechaniczny No. 9/2005, Supplement, p. 106, figs 7, 

tab. 1. 

The paper shows wide range of machining process modelling 

possibilities with the use of artificial neural networks. Relations 

between global relative workpiece displacements during machining 

process and shape or size errors are presented. Intelligent models 

for size error, cylindrical and roundness forecasting are presented. 

Modelling results are presented as multi-dimensional answer 

surfaces for assumed input data. 

¸ukianowicz Cz., ¸ukianowicz T., Iaquinta J.: Use of Optical 

Methods for Surface Topography Assessment of Abrasive 

Sheets. Przeglàd Mechaniczny No. 9/2005, Supplement, p. 110, 

figs 8, tab. 2. 

In the paper, some optical methods based on light scattering 

phenomenon are presented. These methods can be applied on very 

rough surfaces with inhomogeneous optical properties. For example, 

to such methods belong techniques used a self-shadowing 

phenomenon. The experimental investigations were performed on 

abrasive sheets with different grain sizes responding for the grits 

from 100 to 1200. In the experiments a dark field microscopic technique 

and computer analysis were applied. The results show that 

the proposed approaches are really efficient for the assessment of 

the abrasive sheets textural characteristics. We suppose that selfshadowing 

methods can be favourably used to other strongly rough 

and inhomogeneous materials such as asphalt pavements, concrete, 

composites, etc. 

Nozdrzykowski K.: Analysis of the Influence of Measuring System 

Parameters on Deformation Coefficient. Przeglàd Mechaniczny 

No. 9/2005, Supplement, p. 116, figs 2, tab. 1. 

In the paper are shown results of influence of measuring system 

parameter on displacement sensor relatively to cylindrical object. 

Measurement values are distorted due to displacement of measured 

cylinder. The measure of movement is deformation coefficient k n3 , 

called also detection coefficient, characterizing given measuring system. 

Mathematical formula describing sensor displacement was 

analyzed to find the most significant parameters influencing on k n3 . 

The results of analysis were presented as final conclusions. 

Rudawska A., Jacniacka E.: Suitability Estimation of Surface 

Roughness Parameters Tests for Determination of Adhesive 

Joints Strength. Przeglàd Mechaniczny No. 9/2005, Supplement, 

p. 119, figs 4, tab. 2. 

The paper presents the suitability estimation of surface roughness 

parameters tests to determine adhesive joints strength. In many 

articles information concerning roughness parameters, determine 

doesn’t dependence between roughness parameters and adhesive 

joints strength. This is why it seems to be important to make an 

attempt responding to the question: whether and which surface 

roughness parameters can be useful to determine adhesive joints 

strength. Is it possible to determine adhesive joints strength having 

information about surface roughness parameters, which are taken 

into consideration in most of cases? 

Tubielewicz K.: The Roughness of Grey Cast Iron Surface After 

Burnishing. Przeglàd Mechaniczny No. 9/2005, Supplement, p. 123, 


The article is part of comprehensive studies on the results of the 

process of burnishing elements made of different constructional 

materials, which have been carried out for years within the Surface 

Treatment Team. The presented fragment concerns the static 

burnishing of the surfaces of cast-iron openings in petrol flowmeter 

bodies using roller and ball burnishing heads. A majority of the tests 

of variable treatment parameters are presented for grey cast iron of 

grade 250. The described tests concern primarily basic roughness 

parameters (R a , R z ) obtained as a result of variable burnishing 

process parameters, such as burnishing force, indentation, treatment 

allowance, feed, rotational speed, the number of tool passes, and 

the type of lubricating and cooling liquid. The need of industrial 

application of the test results entails the establishment of indices 

defining optimum treatment conditions that will provide a specified 


obrotowa przedmiotu, liczba przejÊç narz´dzia, rodzaj cieczy smarujàco-ch∏odzàcej. 

KoniecznoÊç przemys∏owego wykorzystania 

wyników badaƒ zmierza do ustalenia wskaêników okreÊlajàcych 

optymalne warunki obróbki zapewniajàce okreÊlonà wydajnoÊç, zastàpienie 

dotychczas stosowanego kosztownego procesu honowania, 

jak równie˝ uzyskanie wysokiej dok∏adnoÊci obrabianych otworów, 

w których poruszajà si´ t∏oki z uszczelkami wykonanymi ze skóry lub 

odpornego na paliwo samochodowe tworzywa. 

Wieczorowski M., Piotrkowska J., Szubert M., Vincent C., Rogiewicz K., 

Eris I.: Pomiar chropowatoÊci zmarszczki na skórze twarzy. 

Przeglàd Mechaniczny nr 9. Suplement, s. 131, rys. 4 , tab. 3. 

G∏ównym celem badaƒ by∏a ocena nierównoÊci powierzchni skóry 

przed, w trakcie i po kuracji wyg∏adzajàcej zmarszczki, a przez to 

okreÊlenie skutecznoÊci testowanego specyfiku. Tego typu badania 

w naszym kraju prowadzone by∏y po raz pierwszy, co pozwoli∏o 

sprawdziç skutecznoÊç zaproponowanej metody badawczej. 

Obiektem badanym by∏a charakterystyczna zmarszczka znajdujàca 

si´ na twarzach osób bioràcych udzia∏ w teÊcie. Skóra twarzy jest 

powierzchnià, na której zastosowanie wprost przyrzàdu stykowego do 

pomiaru nierównoÊci powierzchni z wielu wzgl´dów jest niemo˝liwe. 

Dlatego postanowiono wybraç materia∏ syntetyczny do wykonania 

replik i wykonaç w nim odciski badanych fragmentów twarzy. Zaprezentowane 

wyniki pokaza∏y, ˝e profilometria mo˝e znaleêç 

zastosowanie przy badaniu substancji czynnych, np. kremów w kosmetyce. 

Opracowano metod´ pomiarowà, dobrano materia∏ replikowy, 

wybrano odpowiednie parametry oraz przeprowadzono badania 

sprawdzajàce. Ponadto przeprowadzono badania porównawcze 

profilometrii i mikrotopografii (metoda optyczna). Badania te pokaza∏y, 

˝e obie metody pozwoli∏y uzyskaç wyniki o du˝ym stopniu zgodnoÊci. 

Obie te techniki pomiarowe wzajemnie si´ uzupe∏niajà, a ich 

zastosowanie w badaniach kosmetologicznych pozwala na gruntownà 

analiz´ stopnia g∏adkoÊci skóry przed i po kuracji kosmetycznej. 

WSPÓ¸RZ¢DNOÂCIOWA TECHNIKA POMIAROWA 

Gawlik J., Karbowski K., Wójcik A.: Metoda i program komputerowy 

do oceny dok∏adnoÊci odwzorowania powierzchni 

swobodnych w systemie in˝ynierii odwrotnej. Przeglàd Mechaniczny 

nr 9. Suplement, s. 135, rys. 14, tab. 2 

W artykule opisano sposób oceny i digitalizacji powierzchni za 

pomocà wspó∏rz´dnoÊciowej maszyny pomiarowej PMM 12106. 

Jej podstawowà zaletà jest wysoka dok∏adnoÊç oraz mo˝liwoÊç 

wykonania skaningu ciàg∏ego. Jednà z przyczyn obni˝ajàcàcych 

dok∏adnoÊç odwzorowania powierzchni swobodnych za pomocà 

WMP, wyposa˝onych w koƒcówki stykowe, jest koniecznoÊç 

przeprowadzenia korekcji promieniowej. KoniecznoÊç przesunićia 

punktu pomiarowego ze Êrodka koncówki pomiarowej do rzeczywistego 

punktu styku z powierzchnià sprowadza si´ do wyznaczenia 

wektorów normalnych do powierzchni w punktach styku. 

W przypadku powierzchni o nieznanym zarysie wyznaczenie kierunków 

normalnych jest mo˝liwe tylko w sposób przybli˝ony. 

Autorzy opracowali metod´ do okreÊlania b∏´dów zarysu powierzchni 

odtwarzanej w stosunku do zarysu powierzchni nominalnej, 

zadanej matematycznie lub wyznaczonej przez digitalizacj´ 

na wspó∏rz´dnoÊciowej maszynie pomiarowej oraz program 

komputerowy do przeprowadzania korekcji promieniowej.Dla 

opracowanej metody przeprowadzono badania pozwalajàce oceniç 

b∏àd korekcji w zale˝noÊci od promienia krzywizny powierzchni, 

czy g´stoÊci siatki punktów pomiarowych. Obliczenia symulacyjne 

i testy na przedmiotach wzorcowych potwierdzi∏y poprawnoÊç 

zastosowanych rozwiàzaƒ. 

Jacniacka E.: Ocena wp∏ywu kàta ustawienia g∏owicy obrotowo- 

-wychylnej na dok∏adnoÊç pomiaru w trybie manualnym wspó∏rz´dnoÊciowà 

maszynà pomiarowà. Przeglàd Mechaniczny nr 9. 

Suplement, s. 144, rys. 5, tab. 2. 

G∏owice indeksujàce (obrotowo-wychylne) dajà mo˝liwoÊç zmiany 

po∏o˝enia sondy pomiarowej. Pozwala to na wybór kierunku dojazdu 

trzpienia pomiarowego do powierzchni mierzonego przedmiotu, 

zapewniajàcy najlepszà dok∏adnoÊç pomiaru. W pracy 

przedstawiono wyniki pomiarów Êrednicy pierÊcienia wzorcowego 

w szeÊciu po∏o˝eniach kàtowych g∏owicy dla dwóch ustawieƒ 

pierÊcienia w przestrzeni pomiarowej maszyny. Na podstawie 

uzyskanych wyników dokonano oceny wp∏ywu po∏o˝enia kàtowego 

g∏owicy MIH na niepewnoÊç pomiaru. 

efficiency and the possibility of replacing the costly honing process 

used presently, as well as obtaining high-accuracy openings treated, 

in which pistons with gaskets made of leather or automotive fuel- 

-resistant material to move. 

Wieczorowski M., Piotrowska J., Szubert M., Vincent C., Rogiewicz 

K., Eris I.: Wrinkle Roughness Measurements on Human Skin. 

Przeglàd Mechaniczny No. 9/2005, Supplement, p. 131, figs 4, 

tab. 3. 

Surface roughness measurements concern a wide range of research 

fields and are suitable for asperities with very different heights. 

More and more common is application of mechanical methods of 

roughness or topography measurements for bioengineering 

purposes, where inspected object can be surface of skin, teeth or 

bones. Skin surface analysis enables for assessment of antiageing 

treatment and thus for obtaining results concerning positive action 

regarding cream or other products. The aim of our work was to 

measure skin roughness before, during and after treatment of a 

characteristic wrinkle and that way to assess how good is the effect 

of using a smoothing substance. To do so, it was necessary to elaborate 

a test method of skin surface roughness measurement, than 

basing on this to perform measurements and to evaluate parameters 

suitable for this application. The results presented in the paper 

showed, that stylus profilometry can be applicable also in cosmetics. 

Research method was elaborated, replica material was chosen, 

roughness parameters were analyzed and test measurements were 

performed. Comparison measurements made by profilometry and 

SELS (optical imaging) confirmed that both methods obtained results 

very close to each other. 

COORDINATE MEASUREMENT TECHNIQUES 

Gawlik J., Karbowski K., Wójcik A.: Method and Computer Programme 

to Evaluate Accuracy of Mapping Free Form Surface in 

Reverse Engineering System. Przeglàd Mechaniczny No. 9, Supplement, 

p. 135, figs 14, tab. 2. 

In activity of production often there is necessity of manufacturing 

goods that have complex spatial configuration. In case of surfaces 

limiting a particular object belong to the group of free form surfaces 

which means that they cannot be described by mathematical 

formula, the important problem is evaluate accuracy of manufacturing 

a particular thing especially when there is lack of contour 

master. Suggestions and procedures presented in the reverse engineering 

method do not solve this issue satisfactorily. In the paper 

there are both the manner of evaluation and digitalisation of surface 

by means of the coordinate measuring machine PMM12106. Possibility 

of continuous scanning and accurate precision is elementary 

advantages of this machine. However, one of important reason for 

evaluation of accuracy of mapping free form surface by means of 

WMP equipped with contact is the necessity of radius correction. The 

need for shifting a measuring point from the middle of the probe to 

an actual point of contact with surface amounts to assign vectors to 

surface in the point of contact. In case of free form surface assigning 

particular directions is possible only approximately. Authors to 

work out the method to evaluate errors of profile of mapping surface 

in proportion to profile of nominal surface that was checked 

mathematically or assigned through digitalisation on coordinate 

measuring machine and a computer programme to make radius correction. 

Conducted research allowed to evaluate the error of correction 

in dependence of radius of curvature of surfaces or density of the 

grid of measuring points. Simulated computations and tests on 

master objects confirmed correctness of using solutions. 

Jacniacka E.: Analysis of Influence of Angle Position Indexing 

Head on Uncertainty Measurement in Manual Mode of CMM. 

Przeglàd Mechaniczny No. 9, Supplement, p. 144, figs 5, tab. 2. 

Indexing heads give you an opportunity position of measuring 

probe. It enables choice of approach direction of stylus to surface of 

measurements object and provides the best precision of measurement. 

In this article results of measurements the ring gauge diameter 

in six angle position of indexing head for two locating of the ring 

in coordinate system of CMM were shown. On the basis of this 

influence of angle position of indexing head on uncertainty of measurement 

was assessed. 


Nieciàg H.: Metody walidacji oprogramowania metrologicznego 

wspó∏rz´dnoÊciowych maszyn pomiarowych. Przeglàd Mechaniczny 

nr 9. Suplement, s. 147, rys. 3. 

Celem walidacji oprogramowania, w które wyposa˝one sà maszyny 

wspó∏rz´dnoÊciowe Instytutu Obróbki Skrawaniem, by∏o sprawdzenie 

poprawnoÊci strukturalnej i zbadanie zgodnoÊci wyników 

obliczeƒ badanego oprogramowania z wartoÊciami stanowiàcymi 

najlepsze oszacowanie ich wartoÊci rzeczywistych. Walidacjà 

zosta∏y obj´te programy metrologiczne jako najcz´Êciej 

stosowane w pomiarach wspó∏rz´dnoÊciowych elementy softwareíu. 

Ocenie podlega∏y parametry wymiaru i po∏o˝enia elementarnych 

zarysów i powierzchni. Ocen´ przeprowadzono opierajàc si´ na 

istotnych metrologicznie parametrach, charakteryzujàcych jakoÊç 

wyników, tzn. przez estymacj´ niepewnoÊci i obcià˝enia estymaty 

parametrów, a nast´pnie bezpoÊrednie porównanie otrzymanych 

wartoÊci z wartoÊciami ustalonymi. Wyniki walidacji zawarte sà 

w dokumentacji badaƒ. Techniki badawcze stosowane w przeprowadzonej 

walidacji sà nadal doskonalone i rozwijane. Ostateczna 

ocena, programów w postaci protoko∏u walidacji, b´dzie 

udost´pniona po ukoƒczeniu tych prac. 

Ratajczyk E.: Wzorce p∏ytowe w sprawdzaniu doraênym wspó∏rz´dnoÊciowych 

maszyn pomiarowych (CMM). Przeglàd Mechaniczny 


W pracy przedstawiono wyniki badaƒ eksperymentalnych zwiàzanych 

z ocenà dok∏adnoÊci kalibracji wspó∏rz´dnoÊciowych maszyn 

pomiarowych (CMM) przy zastosowaniu wzorców materialnych. 

Dokonano porównaƒ dok∏adnoÊci przy zastosowaniu p∏ytowego 

wzorca kulowego i zestawu p∏ytek wzorcowych. 

S∏adek J., Kupiec M., Pi∏at K.: Ocena dok∏adnoÊci skanera optycznego 

w zadaniach odwzorowania powierzchni i zarysów. Przeglàd 

Mechaniczny nr 9/2005. Suplement, s. 168, rys. 3, tab. 2. 

W artykule przedstawiono badania dok∏adnoÊci odwzorowania 

zarysów przy wykorzystaniu skanera Konica Minolta vi 700. 

Zaplanowano i zrealizowano proces badawczy polegajàcy na wykonaniu 

badaƒ porównawczych wybranych obiektów z wykorzystaniem 

wspó∏rz´dnoÊciowej techniki pomiarowej. Do stworzenia 

kompletnego modelu przestrzennego z u˝yciem skanera wykorzystano 

stolik obrotowy, jak równie˝ technik´ wskazywania charakterystycznych 

punktów. Zamieszczono wyniki badaƒ porównawczych 

obiektów, których charakterystyk´ metrologicznà podano 

na podstawie pomiarów na referencyjnej maszynie wspó∏rz´dnoÊciowej. 

S∏adek J., Biernat P.: Stan rozwoju mikrometrologii wspó∏rz´dnoÊciowej. 

Przeglàd Mechaniczny nr 9/2005. Suplement, 

s. 160, rys. 8, tab. 1. 

W artykule przeanalizowano tematyk´ zwiàzanà ze wspó∏czesnym 

stanem prac badawczych i osiàgni´ç w dziedzinie mikrometrologii 

wspó∏rz´dnoÊciowej. Przedstawiono w nim teoretycznà analiz´ 

êróde∏ b∏´dów pomiarów realizowanych na wspó∏rz´dnoÊciowych 

maszynach pomiarowych. Zasadniczà cz´Êç artyku∏u stanowi 

prezentacja najnowoczeÊniejszych rozwiàzaƒ konstrukcyjnych 

wspó∏rz´dnoÊciowych mikromaszyn pomiarowych. Odr´bny rozdzia∏ 

jest poÊwićony problemom i rozwiàzaniom g∏owic pomiarowych 

stosowanych w zakresie mikrometrologii. Podsumowanie artyku∏u 

stanowi próba oceny przydatnoÊci zaprezentowanych koncepcji 

w przysz∏ych, powszechnie stosowanych konstrukcjach wspó∏rz´dnoÊciowych 

maszyn pomiarowych. 

S∏adek J., Kowalski M., Ryniewicz A., Juras B., Krawczyk K., Muzyka-˚mudzki 

M.: Badania pozycjonowania po∏o˝enia p∏yt wzorcowych 

w ocenie dok∏adnoÊci wielkowymiarowych WMP. 

Przeglàd Mechaniczny nr 9/2005. Suplement, s. 164, rys. 9. 

W pracy przedstawiono nowà metod´ pozwalajàcà na zidentyfikowanie 

pozycji p∏yt wzorcowych w obszarze mierniczym wielkowymiarowych 

wspó∏rz´dnoÊciowych maszyn pomiarowych. Wyznaczenie 

pozycji stanowi warunek konieczny do powiàzania poszczególnych 

obszarów kontrolnych maszyny identyfikowanych 

przez model macierzowy b∏´dów. Opisano uk∏ad do pozycjonowania 

wzorca i jego charakterystyk´ geometrycznà. Zamieszczono wyniki 

badaƒ wst´pnych uk∏adu oraz sformu∏owano wnioski dotyczàce 

przydatnoÊci metody oraz jej doskonalenia. 

12 

Nieciàg H.: The Validation Methods of the Metrological Software of 

the CMM. Przeglàd Mechaniczny No. 9, Supplement, p. 147, figs 3. 

The aim of the validation developed for IOS CMM software was 

checking of its functionality correctness as well as examination of the 

results consistency with the values, being the best estimation of its 

true values. The validation involved the metrological programs, since 

they are the most frequently used components of the software in 

coordinate measurements. The dimension and position parameters 

of the geometric elements were considered. The validation was 

developed with respect to the essential metrologic parameters, 

indicated the measurements results quality, i.e. on the way of the 

uncertainty and bias of the parameter estimates assessment and 

directly comparing of the provided results with stated values. The 

results of the validation are included in the examination documentation. 

The validation techniques are still improved and brought to 

maturity. The final report of the software validation will be available 

after their completing. 

Ratajczyk E.: Plate Standards Using in Immediate Gauging of Coordinate 

Measurement Machines. Przeglàd Mechaniczny No. 9, 


The results of experimental studies on accuracy of CMM calibration 

with the use of material standards are presented. The comparison of 

calibration accuracy with the use of ball plate standard and a set of 

gauge blocks has been made. 

S∏adek J., Kupiec M., Pi∏at K.: Studies on Accuracy of Optical 

Scanner in Surface and Contour Mapping. Przeglàd Mechaniczny 

No. 9, Supplement, p. 168, figs 3, tab. 2. 

In the article, investigation of accuracy of Konica Minolta Vivid 700 

scanner is presented. Research process consisting in comparative 

testing of selected objects with the aid of coordinate measuring 

technique was planned and carried out. Two ways of creating comprehensive 

digital representation of objects were used. One of them 

consisted in indication of characteristic points (markers) spaced on 

the surface of tested object for the following imagines of object. The 

second method based on using of rotary table. Results of scanning 

were referred to the same measurements’ results obtained with the 

use of PMM 12106 Leitz Messtechnik CMM. For the sake of its high 

accuracy, gathered with its aid data was considered as basic 

sizes. Errors related to the scanning process as well as those resulting 

from further processing of obtained pictures had an influence on 

results of measurements. From the point of view of the increasing 

popularity of optical scanners, further researches over the assessment 

of the measurement accuracy are required. In the light of 

realised tests comparative measurements with the help of coordinate 

measuring machines for diversified shapes, profiles and surfaces 

should be utilised. 

S∏adek J., Biernat P.: State of the Art. of Coordinate Micrometrology. 

Przeglàd Mechaniczny No. 9, Supplement, p. 160, figs 8, tab. 1. 

Development in the field of manufacturing techniques, that we have 

been facing over several recent years entitle us to come to the 

conclusion that one of the most conspicuous tendency in new 

products’ design is trend towards miniaturisation. Such a parts, 

often known as products of nanotechnology or microengineering set 

extremely high demands related to measuring techniques, expected 

to inspect their geometrical parameters. Within few past decades 

coordinate measuring machines have turned out to be the most flexible 

measuring devices. Usually, they reach the measuring range of 

(1x1x1) m, and inaccuracy of (0.5÷5.0) μm. Such an uncertainty is 

not sufficient any more in case of measurements performed on 

micro-parts. Therefore, a great deal of activities is being taken up in 

R&D centres in the whole world, that aims at launching new generation 

of coordinate measuring machines. 

S∏adek J., Kowalski M., Ryniewicz A., Juras B., Krawczyk M., Muzyka- 

-˚mudzki M.: Investigations of Positioning of the Control Standards 

for the Assessment of Large Coordinate Measuring Machine’s 

(LCMM’s) Accuracy. Przeglàd Mechaniczny No. 9, Supplement, 

p. 164, figs 9. 

In this article are described the most important elements of elaborated 

method, which refers to the assessment of large and bulky 

CMM’s accuracy. Technical realisation of such system requires the 

use of a special standard plate on which roll-ones or hole-ones 

elements are put in order. Analysis of a few conceptions concluded 

that the method should be based on independent measurement of 

positioning of standard, by using at least 2 laser interferometer 

systems, precise guide bars and trolleys for positioning of optical 


Weckenmann A., Beetz S., Werner T.: Strategie pomiarowe zintegrowane 

ze stanowiskiem roboczym. Przeglàd Mechaniczny 


W pomiarach wspó∏rz´dnoÊciowych wykonywanych rćznie najwi´kszy 

wp∏yw na niepewnoÊç pomiarów ma operator maszyny 

pomiarowej, podczas gdy w wypadku CMM jest to Êrodowisko pracy. 

W celu zmniejszenia wp∏ywu operatora na niezawodnoÊç pomiarów 

trzeba po∏o˝yç nacisk na doskonalenie jego umiej´tnoÊci. Oprócz 

sta∏ych szkoleƒ nale˝y wyposa˝yç operatora w dodatkowe narz´dzia 

wspomagajàce proces pomiaru. W artykule przedstawiono zintegrowany 

ze stanowiskiem roboczym system wspomagajàcy 

pomiary wspó∏rz´dnoÊciowe wykonywane przez operatora maszyny. 

System wspomagajàcy kompensuje powszechnie wyst´pujàce 

problemy, wykorzystujàc w tym celu powtarzalne procedury pomiarowe. 

Ponadto system wspomagajàcy dostarcza niezb´dnych 

informacji zwiàzanych z aktualnie wykonywanym zadaniem lub 

procedurà. Omawiany system oparty jest na hipertekstowych 

elementach. 

Werner A., Poniatowska M.: Wyznaczanie dok∏adnoÊci wykonania 

powierzchni kszta∏towych wytwarzanych na obrabiarkach CNC. 

Przeglàd Mechaniczny nr 9/2005. Suplement, s. 182, rys. 10, tab. 1. 

W artykule przedstawiono zagadnienie wyznaczania b∏´dów 

wykonania cz´Êci wytwarzanych na obrabiarkach CNC w celu 

wprowadzenia poÊredniej korekcji (off-line) programu obróbkowego. 

Elementy obrobiono na frezarce CNC FYS 16N z numerycznym 

sterowaniem TNC 360 Heidenhain. Pomiary dok∏adnoÊci wykonania 

przeprowadzono na wspó∏rz´dnoÊciowej maszynie pomiarowej 

MISTRAL Bron & Sharpe Wyniki pomiarów pos∏u˝y∏y do wyznaczenia 

b∏´dów obróbki. Informacje dotyczàce wartoÊci i rozk∏adu b∏´dów 

obróbkowych wykorzystane zosta∏y do skorygowania programów 

obróbkowych. 

Zawacki M., Ratajczyk E.: Ocena skutecznoÊci kompensacji 

temperatury w badaniu dok∏adnoÊci CMM za pomocà zestawu 

p∏ytek wzorcowych. Przeglàd Mechaniczny nr 9/2005. Suplement, 

s. 186, rys. 5, tab. 3. 

W artykule zaprezentowano badania eksperymentalne, których 

celem by∏a ocena skutecznoÊci kompensacji temperatury przez 

programy pomiarowe wspó∏pracujàce ze wspó∏rz´dnoÊciowymi 

maszynami pomiarowymi (CMM). Wyniki badaƒ przedstawiono 

w postaci graficznej i liczbowej. 

TECHNIKI POMIAROWE W ANALIZIE PROCESÓW 

I URZÑDZE¡ 

Bednarczyk J., G∏uch G.: Pomiary parametrów ruchu Êcianki 

rury rozpćzanej w impulsowym polu magnetycznym. Przeglàd 


W artykule przedstawiono niekonwencjonalnà metod´ elektrodynamicznej 

obróbki metali w zastosowaniu do rozpćzania rur 

oraz omówiono doÊwiadczalne stanowisko do pomiaru przemieszczenia, 

pr´dkoÊci i przyspieszenia Êcianki rury podczas jej formowania. 

Zasadniczym elementem stanowiska, wykonanego 

w Katedrze Automatyzacji Procesów AGH w Krakowie, jest fotoelektryczny 

przetwornik po∏àczony z kartà pomiarowà przystosowanà 

do wspó∏pracy z komputerem zarzàdzajàcym kartà przy 

wykorzystaniu odpowiedniego oprogramowania. Napićiowy sygna∏ 

wyjÊciowy uzyskany z przetwornika odpowiada przemieszczeniu 

Êcianki rury rozpćzanej w polu magnetycznym wytwarzanym przez 

walcowy induktor usytuowany mi´dzy oÊwietlaczem i detektorem 

przetwornika. Dzi´ki liniowej charakterystyce statycznej przetwornika 

pr´dkoÊç i przyspieszenie Êcianki rozpćzanej rury wyznaczano 

programowo poprzez jedno- i dwukrotne ró˝niczkowanie sygna∏u 

uzyskanego z przetwornika. Szerokie pasmo cz´stotliwoÊci przenoszone 

przez fotoelement pozwala na pomiar parametrów ruchu 

Êcianki rury przemieszczanej ze znacznà pr´dkoÊcià. W artykule 

zamieszczono oscylogramy i wykresy ilustrujàce wybrane wyniki 

pomiarów parametrów ruchu Êcianki rur wykonanych ze stopu aluminium, 

ró˝niàcych si´ gruboÊcià Êcianki, rozpćzanych w polu 

magnetycznym o ró˝nej wartoÊci energii. 

Cechowicz R.: Pozycjonowanie osi maszyn sterowanych przez 

sterowniki PLC. Przeglàd Mechaniczny nr 9/2005. Suplement, 

s. 193, rys. 6. 

W artykule przedstawiono problem pomiaru i sterowania po∏o˝eniem 

punktu (urzàdzenia) na osi mechanicznej za pomocà sterownika PLC 

elements and standard itself. The guide bars must be spaced 

perpendicularly to each other and parallel to guide bars of the CMM. 

Furthermore realisation of such developed method requires earlier 

assignment of geometrical characteristic of guide bars in horizontal 

and vertical planes. The verifying measurements depend on identifying 

actual position of standard before and after the displacements 

in LCMM’s measuring space and assigning by machine the reference 

points. It is necessary to mention that in phase of elaborating the 

results were corrected by taking into assumption errors consequential 

from inaccuracy guide bars system. Obtained results let for preliminary 

assessment of effectiveness of described method. 

Werner A., Poniatowska M.: Application of Coordinate Measuring 

Technique in Mould Designing for Glassware Manfacturing. 

Przeglàd Mechaniczny No. 9, Suplement, p. 182, figs 10, tab. 1. 

This paper deals with application of actual model coordinate 

measurements in designing. The process of mould designing for a 

lamp bracket glass bowl was presented. The measurements of the 

glass bowl were done on MISTRAL Standard Brown&Sharpe coordinate 

measuring machine (CMM) with the use of the scanning method 

by means of TP200 contact measuring probe. Before the surface was 

digitalized, the model shape was carefully analysed in terms of 

various measuring strategies application. Due to a complex shape 

of the surface Modeler NURBS Rhinoceros was used to make measuring-points- 

based CAD model. The paper contains detailed 

descriptions of the procedures used and graphic presentations of 

|selected phases of surface constructing. To meet aesthetic and 

machining accuracy requirements a reconstructing technique 

was developed involving subsequent surface close up, referring 

each time to basic curves. As a result a CAD model of surface was 

developed, on the basis of which a mould for glass bowl manufacturing 

was designed 

Zawacki M., Ratajczyk E.: The Evaluation of Effectiveness of Temperature 

Compensation in the Studies of CMM Accuracy with the 

Use of Gauge Blocks. Przeglàd Mechaniczny No. 9, Suplement, 

p. 186, figs 5, tab. 3. 

In the work a trial was undertaken to estimate the effectiveness of this 

compensation. The estimate experiments have been performed on 

CMM PRISMO (C. Zeiss) and a set gauge block with temperature 

compensation program on and off in the temperature range 

18 – 22°C. The paper presents the results of the temperature compensation 

effectiveness in the form of graphs and numerical data. 

The estimation of accuracy of determination is also given. 

MESUREMENTS TECHNIQUES 

Bednarczyk J., G∏uch G.: Measurements of Parameters of Pipe 

Wall Movement for the Pipe Bulged in the Impulse Magnetic 

Field. Przeglàd Mechaniczny No. 9/2005, Supplement, p. 189, figs 8. 

The paper describes unconventional method of electrodynamic 

metalworking used for bulging of pipes and discusses experimental 

test bed for measuring displacement, speed and acceleration of pipe 

wall during pipe forming process. The basic element of the test bed, 

designed at the Process Automation Department of the Academy of 

Mining and Metallurgy in Krakow is a photoelectric transducer 

connected to a measuring card designed for work with a card control 

computer using appropriate software. A voltage output signal 

received from the transducer corresponds to the acceleration of pipe 

wall bulging in the magnetic field generated by the cylindrical 

inductor located between the illuminator and transducer detector. 

Thanks to a linear static characteristics of the transducer the speed 

and acceleration of bulge pipe the program determined wall by 

single one double differentiation of the signal received from the transducer. 

Wide frequency band of the transducer allows measuring of 

the parameters of the pipe wall movement dislocated at considerable 

speed. The paper includes oscillograms and charts showing the 

selected measurement results of the parameters of the pipe wall 

movement for the pipe made of aluminium alloy, with different wall 

thickness, bulged in the magnetic field with different energy value. 

Cechowicz R.: Positioning of Machine Axes Controlled by PLC 

Controllers. Przeglàd Mechaniczny No. 9/2005, Supplement, p. 193, 

figs 6. 

A problem of digital control of positioning drives was discussed in 

this article. Digital controllers, such as the PLCs, introduce the delay, 

which limits the application area of the traditional closed-loop 

control circuits to the cases, where speed can be traded for accuracy 


lub ogólnie urzàdzenia charakteryzujàcego si´ relatywnie d∏ugim (w 

stosunku do pr´dkoÊci punktu) czasem przetwarzania programu. 

Zastosowanie tego typu urzàdzeƒ do sterowania nap´dami osi 

pozwala ograniczyç koszty, ale równoczeÊnie mo˝e spowodowaç 

utrat´ wymaganej dok∏adnoÊci i/lub szybkoÊci ruchu. W artykule 

przedstawiono przyk∏adowe oszacowanie b∏´du pozycjonowania 

oraz zaproponowano rozwiàzanie pozwalajàce na zapewnienie du˝ej 

szybkoÊci i powtarzalnoÊci ruchów osi nap´dzanej silnikiem pràdu 

sta∏ego. Opisywane rozwiàzanie zosta∏o przetestowane w warunkach 

przemys∏owych. 

Cieloszyk J.: Mo˝liwoÊci pomiarowe profilometrów stykowych 

a pomiar p∏askich powierzchni frezowanych. Przeglàd Mechaniczny 

nr 9/2005. Suplement, s. 200, rys. 8, tab. 5. 

W artykule przedstawiono problemy pomiarów powierzchni po 

wspó∏czesnych, wydajnych i jednoczeÊnie dok∏adnych procesach 

frezowania p∏aszczyzn, p∏aszczyzn o stosunkowo ma∏ej chropowatoÊci 

i falistoÊci (np. R a = 0,1 μm W a = 3 μm), coraz cz´Êciej 

porównywalnych z powierzchniami uzyskiwanymi w procesach 

tradycyjnie uwa˝anych za bardziej dok∏adne. Omówiono problemy 

wyst´pujàce w pomiarach 2D i 3D. Ilustracj´ podj´tych rozwa˝aƒ, 

okreÊlonych ograniczeƒ (czas i mo˝liwoÊci pomiaru) i proponowanych 

zaleceƒ dla tych pomiarów, mo˝liwych do realizacji w warunkach 

laboratoryjnych i przemys∏owych, a dotyczàcych warunków 

pomiaru (obszaru pomiaru – jego kszta∏tu i wymiarów, odcinaka 

elementarnego, pomiarowego, wartoÊci i rodzaju filtra), stanowià 

wybrane wyniki w postaci profili powierzchni (profili pierwotnych P), 

chropowatoÊci (R) i falistoÊci (W), parametrów chropowatoÊci i falistoÊci. 

Podstawà rozwa˝aƒ by∏y wyniki pomiarów realizowane na 

profilometrze T8000 z oprogramowaniem „Turbo Roughness for 

Windows” oraz oprogramowaniem do analizy topografii powierzchni. 

Choroszy T., Marek B., Roszkowski A., Skoczyƒski W., Szymkowski 

J.: Pomiar drgaƒ robotów szklarskich podczas realizacji cyklu 

technologicznego. Przeglàd Mechaniczny nr 9/2005. Suplement, 

s. 196, rys. 7, tab. 1. 

W artykule opisano budow´ i trajektori´ ruchu robota szklarskiego. 

Nast´pnie przedstawiono korzyÊci zwiàzane ze stosowania manipulatora 

oraz problemy wyst´pujàce podczas realizacji cyklu technologicznego. 

W kolejnym rozdziale omówiono problemy pojawiajàce 

si´ w trakcie wyznaczania charakterystyk dynamicznych robota 

oraz ograniczenia zwiàzane z dost´pem do badanego obiektu. 

Zaprezentowano stosowany przez autorów uk∏ad pomiarowy. 

Przedstawiono metody pomiaru drgaƒ robota w trzech stanach: 

w stanie spoczynku, na biegu luzem i w trakcie pe∏nego cyklu 

technologicznego. Omówiono wyniki badaƒ charakterystyk dynamicznych 

uk∏adu konstrukcyjnego robota oraz wskazano na g∏ównà 

przyczyn´ ich powstawania zwiàzanà z najbardziej podatnym 

elementem uk∏adu konstrukcyjnego – palicà. Zaproponowano 

mo˝liwoÊci poprawy analizowanych cech przez zmiany w konstrukcji 

oraz uk∏adzie sterowania robota. 

Jastrz´bski D., Pawe∏ko P., Skrodzewicz J., Szwengier G.: Badania 

statycznych w∏aÊciwoÊci szynowych prowadnic tocznych. 

Cz´Êç I: Stanowisko badawcze. Przeglàd Mechaniczny nr 9/2005. 


Przedstawiono za∏o˝enia do projektowania, postaç opracowanej 

konstrukcji oraz mo˝liwoÊci badawcze stanowiska do doÊwiadczalnego 

wyznaczenia charakterystyk statycznych w∏aÊciwoÊci 

szynowych tocznych po∏àczeƒ prowadnicowych, a tak˝e ich komponentów 

konstrukcyjnych: pojedynczych podzespo∏ów wózek 

toczny – profilowana szyna prowadzàca. 



Cz´Êç II: Badania podzespo∏ów prowadnicowych. Przeglàd 


W artykule scharakteryzowano metod´ eksperymentów, s∏u˝àcych 

wy∏anianiu charakterystyk statycznych w∏aÊciwoÊci konstrukcji 

podzespo∏ów typu wózek toczny – profilowana szyna prowadzàca, 

stosowanych w uk∏adach prowadnicowych wspó∏czesnych maszyn. 

Przedstawiono koncepcj´, za∏o˝enia i sposób realizacji metody. 

Scharakteryzowano wytypowane obiekty badaƒ. Przedstawiono 

program eksperymentów doÊwiadczalnych, a tak˝e informacje 

o przetwarzaniu rezultatów tych eksperymentów. Zamieszczono 

wyniki przeprowadzonych badaƒ szynowych, tocznych podzespo∏ów 

prowadnicowych: kulkowych i wa∏eczkowych, przy ró˝nych stanach 

zacisku wst´pnego tych podzespo∏ów. Przeprowadzono dyskusj´ 

i dokonano oceny uzyskanych rezultatów eksperymentów w zakresie 

wartoÊci odkszta∏ceƒ, sztywnoÊci oraz histerezy spr´˝ystej badanych 

14 

or vice versa. On the other hand, the PLC-based control systems are 

cheaper than the dedicated high-speed axis controllers and provide 

a flexible platform for integrating all the control functions. The 

example shown in this article illustrates how the accurate positioning 

control can be achieved with a popular PLC controller. The control 

algorithm has been designed to minimise the program processing 

time (PLC cycle time) during the axis movement by introducing 

the open-loop control at the acceleration, travelling and most of the 

deceleration time and a precise closed-loop control for final positioning. 

The example was based on the actual, real-world application. 

Cieloszyk J.: Topography Measurements Milling Surface and 

Possibility of Modern Roughness Gauges. Przeglàd Mechaniczny 

No. 9/2005, Supplement, p. 200, figs 8, tab 5. 

The problems and principles in measuring of surface milling with 

the big and small feed with small roughness and waviness (eq. 

R a = 0,1 μm W a = 3 μm) in modern method of surface machining 

were showed. These surfaces are periodic and more interesting from 

metrology’s point of view in 2D and 3D (topography) measurement. 

Now, in modern measuring system (e.g. roughness gauges T8000 

with programme “Turbo Roughness for Windows” ) it is important 

that we may ease select and change all this measuring condition. 

It is obvious that the measuring condition may influence on measuring 

value of waviness or roughness, measuring time as well as cost 

of measuring. 

Choroszy T., Marek B., Roszkowski A., Skoczyƒski W., Szymkowski 

J.: Vibration Measuring During the Technological Cycle of Glass 

Robots. Przeglàd Mechaniczny No. 9/2005, Supplement, p. 196, 


The paper presents the construction of a glass robot and the trajectory 

of its movement. The advantages of the usage of a manipulator 

and problems appearing during the technological cycle are 

described. Problems occurring during the determination of the dynamic 

characteristics of the robot and the limitations connected with 

the accessibility to the object under examination are analysed in 

the next chapter. The authors’ measuring system is presented. Additionally, 

the paper includes a description of various vibration 

measuring methods of the glass robot in three different states: standstill, 

idle running and during the full technological cycle. The dynamic 

characteristics research results of the robot’s construction are 

described. The authors point out to the main cause of such results, 

which is the most susceptible to vibrations element of the system – 

the lance. The last chapter presents the possibilities of improvement 

of the analysed parameters by changes in the construction and the 

controlling system of the glass robot. 

Jastrz´bski D., Pawe∏ko P., Skrodzewicz J., Szwengier G.: Investigations 

of the Static Properties of Rolling Guide Rails Part I. 

Research Stand. Przeglàd Mechaniczny No. 9/2005, Supplement, 

p. 207, figs 7. 

The design and machine manufacturing processes realised nowadays 

characterise a distinct tendency of using ready, construction 

assemblies and subassemblies manufactured by specialised firm. 

These concerns, among others, a technique of linear displacements 

applied in the slideway systems of technological machines with a 

complex kinematics. In part I, a method of experimental studies of rail 

rolling slideway joints, as well as their construction elements in the 

form of single subassemblies of the type rolling runner – profiled 

guide rail has been characterised. 


of the Static Properties of Rolling Guide Rails Part II. 

Testing of Slideway Subassemblies. Przeglàd Mechaniczny No. 


This paper comprises part II of the description of experimental 

studies of rolling guide rails. The paper refers to the content of part I 

having a subtitle “Research stand, where a concept, design solutions 

and a technical realisation of stand for experimental studies of the 

static properties of rolling guide rails have been presented. In the 

presented paper, the experimental method serving to emerge the 

characteristics of the static properties of subassemblies construction 

of the type rolling runner-profiled guide rail applied in the slideway 

systems of modern machines was characterised. A concept, 

assumptions and many of relation of this method have been presented. 

The chosen objects of studies were characterised. 


obiektów. Otrzymane wyniki porównano z danymi zawartymi w materia∏ach 

firmowych producenta podzespo∏ów prowadnicowych. 



Cz´Êç III: Badania po∏àczeƒ prowadnicowych. Przeglàd Mechaniczny 


W artykule przedstawiono podstawy metodyczne, program i przyk∏adowo 

wybrane rezultaty eksperymentów przeprowadzonych dla 

wyznaczenia charakterystyk statycznych studialnej konstrukcji 

szynowego tocznego po∏àczenia prowadnicowego. Scharakteryzowano 

koncepcj´, za∏o˝enia i sposób realizacji metody badaƒ. 

Pokazano opracowanà postaç konstrukcyjnà obiektu badaƒ. Formu∏ujàc 

program eksperymentów szczególnà uwag´ zwrócono na 

wyznaczenie zwiàzku wyznaczanych charakterystyk odkszta∏ceƒ 

obiektu z rozstawem szyn po∏àczenia prowadnicowego. Rozstaw 

szyn uznano za wyró˝nik konstrukcyjny silnie wp∏ywajàcy na 

w∏aÊciwoÊci tego obiektu. Zamieszczono wyniki przeprowadzonych 

badaƒ studialnej konstrukcji szynowego tocznego po∏àczenia prowadnicowego. 

Przeprowadzono dyskusj´ i dokonano oceny uzyskanych 

rezultatów eksperymentów w zakresie wartoÊci odkszta∏ceƒ, 

sztywnoÊci oraz histerezy spr´˝ystej badanego obiektu. Wykazano 

równie˝ silnà zale˝noÊç charakterystyk odkszta∏ceƒ od rozstawu 

szyn prowadzàcych. 

Kierzkowska A., Krasicka-Cydzik E.: Zastosowanie pomiarów 

elektrochemicznych do oceny wp∏ywu gićia na w∏aÊciwoÊci 

warstwy anodowej implantowego stopu tytanu Ti6Al4V. Przeglàd 

Mechaniczny nr 9/2005. Suplement, s. 215, rys. 3, tab. 1. 

W pracy przedstawiono mo˝liwoÊci oceny wp∏ywu efektów gićia na 

stan warstwy pasywnej stopów Ti6Al4V, opierajàc si´ na pomiarach 

elektrochemicznych, w tym spektroskopii impedancyjnej. Na podstawie 

rejestracji wielkoÊci elektrycznych okreÊlono struktur´ 

odkszta∏conych warstw powierzchniowych, ich w∏aÊciwoÊci korozyjne 

i mo˝liwoÊç zastosowania w technice operacyjnej. 

Komsta H., Olszewski K.: Zastosowanie techniki Êwiat∏owodowej 

do pomiarów drgaƒ grzybka zaworu homogenizujàcego. Przeglàd 


W pracy przedstawiono mo˝liwoÊci zastosowania techniki Êwiat∏owodowej 

w pomiarach drgaƒ grzybka zaworu homogenizujàcego. 

W pracy opisano metod´ pomiaru oraz opracowany czujnik 

Êwiat∏owodowy. Przedstawiono wady i zalety stosowania czujnika 

Êwiat∏owodowego oraz uzyskane za pomocà czujnika Êwiat∏owodowego 

wyniki pomiarów. 

Lenik J., Paszeczko M., Dziedzic K.: Mo˝liwoÊci pomiaru temperatury 

w badanich procesu zu˝ycia na zmodernizowanej 

maszynie Amslera. Przeglàd Mechaniczny nr 9/2005. Suplement, 

s. 222, rys. 7. 

W pracy na podstawie porównania dwóch sposobów pomiaru 

temperatury powierzchni tarcia omówiono problem wyboru metodyki 

i jej oceny w badaniach procesów zu˝ycia na zmodernizowanej 

maszynie Amslera. Dla uk∏adu trzpieƒ-tarcza przy wybranym nacisku 

jednostkowym i pr´dkoÊci porównano efekty pomiaru temperatury 

dla dwóch sposobów usytuowania i rozmieszczenia elementów 

termoelektrycznych. Na podstawie przeprowadzonych badaƒ i ich 

analizy zaproponowano uk∏ad pomiarowy oraz okreÊlony sposób 

prowadzenia pomiarów i rejestracji temperatur w procesach tarcia 

dla uk∏adu trzpieƒ-tarcza. 

Lipski J., Zaleski K.: Zastosowanie sieci neuronowych w systemach 

diagnostycznych narz´dzi skrawajàcych. Przeglàd 


W artykule przedstawiono koncepcj´ systemu monitorujàcego 

stopieƒ zu˝ycia narz´dzi skrawajàcych. Zaproponowane rozwiàzanie 

wykorzystuje sygna∏ wibroakustyczny towarzyszàcy skrawaniu jako 

êród∏o informacji. Zastosowano sieç neuronowà do predykcji stanu 

narz´dzia. Zaproponowano tak˝e algorytm rozpoznawania stanów 

katastroficznych narz´dzi. 

P∏aska S., Samociuk W.: Modelowanie procesu wymiany ciep∏a 

mi´dzy otoczeniem a materia∏em sypkim pochodzenia organicznego. 

Przeglàd Mechaniczny nr 9/2005. Suplement, s. 235, 

rys. 2, tab. 1. 

W pracy przedstawiona zosta∏a metoda identyfikacji procesu wymiany 

ciep∏a mi´dzy otoczeniem a materia∏em sypkim pochodzenia 

organicznego w warunkach, gdy nie wyst´puje lub te˝ wyst´puje 

proces zagrzewania. Zamieszczone zosta∏y przyk∏adowe wyniki 

liczbowe obliczone dla masy ziarna zbo˝a. Wyniki identyfikacji 


of the Static Properties of Rolling Guide Rails Part III: Testing 

of Slideway Joints. Przeglàd Mechaniczny No. 9/2005, Supplement, 

p. 213, figs 5. 

In the paper the methodical foundations programme and exemplary 

chosen results of the conducted experiments to determine the static 

characteristics of o prototype constructions of rail rolling slideway 

joint were presented. A concept, assumptions and a way of realisation 

of research methods were characterised. A developed construction 

form of studied object was shown. A particular attention was paid 

on the determination of a relation of determined characteristics 

of object deformation with spacing of rails of slideway joint. The 

spacing of rails was recognised as a construction factor strongly 

influencing on the property of this object. The results of performed 

studies of prototype construction of rail rolling slideway joint were 

presented. A discussion was conducted and the evolution of 

obtained experimental results in terms of the values of deformation, 

rigidity and elastic hysteresis of the values of studied object was 

performed. A strong dependence of deformation characteristics on 

the spacing of guide rails was also demonstrated. 

Kierzkowska A. Krasicka-Cydzik E.: Electrochemical Approach to 

Assess the Effect of Roll Bending on Properties of Anodic Layer 

on Ti6Al4V Alloy. Przeglàd Mechaniczny No. 9/2005, Supplement, 

p. 215, figs 3, tab. 1. 

In the present work, the plastic deformation by roll bending to 

various angles was applied to samples of Ti6Al4V ELI alloy anodized 

in 0.5 M H3PO4 solution. Electrochemical methods to assess the 

corrosion resistance of the deformed surface were performed using 

potentiodynamic and impedance spectroscopy tests. The results 

confirmed the applicability of the electrochemical methods to 

evaluate the high biotolerance of the investigated material in simulated 

body fluid. The electrochemical characteristics of oxide passive 

layers on the titanium alloys used for biomedical applications are 

crucial for the evaluation of their performance in biological milieu, 

determines the quality and usability of the material for the production 

of implant materials. 

Henryk Komsta, Krzysztof Olszewski: The Application of Light-Pipe 

Technique to Measure of Homogenizing Valve Head’s Vibration. 

Przeglàd Mechaniczny No. 9/2005, Supplement, p. 218, figs 8. 

In this research work, the possibilities of light-pipe technique 

application in the process of measurement of homogenizing valve 

head’s vibration are shown. On the basis of researches, it was stated 

that the following light-pipe measure technique lets us to make 

the investigations of homogenizing valve head’s vibration. During 

the investigations the dependence between homogenization 

pressure and average height of homogenous gap: dependence was 

shown.Researches have shown that together with increase of 

homogenization pressure, average amount of homogenous valve 

head’s vibration also decreases according to dependence. 

Lenik J., Paszeczko M., Dziedzic K.:Temperature Control in Waste 

Processed Monitoring with Modernized Amsler Machine. Przeglàd 

Mechaniczny No. 9/2005, Supplement, p. 222, figs 7. 

In this research basis of comparison of two ways of measurement of 

temperature friction surface was talked over problem of choice 

methodology and it opinion in investigations of waste processes on 

modernized Amsler machine. For a pin on disk system with chosen 

an isolated pressure and speed, it was compared effects of measurement 

of temperature for two systems of location and distribution of 

thermo-electrical elements. On the basis of conducted researches 

and its analysis it was proposed measuring system and specific way 

of conducting measurements and temperature registration of pin on 

disk system friction processes. 

Lipski J., Zaleski K.: Application of Neural Networks in Diagnostic 

Systems of Cutting Tools. Przeglàd Mechaniczny No. 9/2005, 


In this paper has been presented conception of monitoring cutting 

tool wear. Proposed solution to make use vibration signal accompanying 

cutting process as source of information. Has been used neural 

network for prediction of tool’s state. Algorithm for identification 

catastrophic states of cutting tool has been proposed. 

P∏aska S., Samociuk W.: Modelling of the Heat Flow Between 

Environment and Organic Loose Material. Przeglàd Mechaniczny 

No. 9/2005, Suplement, p. 235, figs 2, tab. 1. 

The paper describes the method of identification of a heat exchange 

between the environment and a loose material of organic occurring 


modelu wymiany ciep∏a mogà byç wykorzystane do wczesnego 

prognozowania procesów zagrzewania oraz sterowania systemem 

napowietrzania eliminujàcym ten proces. 

P∏aska S., Samociuk W.: Prognozowanie stanów niestacjonarnychw 

wybranych materia∏ach sypkich. Przeglàd Mechaniczny 

nr 9/2005. Suplement, s. 237, rys. 5 , tab. 2. 

W artykule przedstawiono prognozowanie nieustalonych stanów 

procesu przechowywania materia∏ów sypkich, b´dàcych efektem 

pojawiania si´ niepo˝àdanych dodatkowych procesów cieplnych, 

traktowanych jako zak∏ócenie. Problemem jest rozró˝nienie wymienionych 

stanów w ogólnym, niestacjonarnym przebiegu temperatury. 

W publikacji zamieszczono opis matematyczny temperatury 

kszta∏towanej w materiale sypkim, wyra˝ony za pomocà modeli 

ARMA, oraz wybrane algorytmy prognozowania stanów niestacjonarnych 

procesu zagrzewania. 

Roszkowski A., Choroszy T., Krzy˝anowski J., Marek B.: Koncepcja 

stanowiska badawczego do pomiaru drgaƒ lancy robota szklarskiego 

z t∏umikami o nastawnych parametrach. Przeglàd Mechaniczny 


W artykule poruszono problem drgaƒ elementów uk∏adu konstrukcyjnego 

robota szklarskiego, które wyst´pujà podczas realizacji 

cyklu technologicznego i sà przyczynà wad strukturalnych wyrobów 

kryszta∏owych. Zaproponowano koncepcj´ t∏umienia drgaƒ lancy 

robota szklarskiego z u˝yciem t∏umików. Przedstawiono dwie koncepcje 

t∏umików drgaƒ montowanych bezpoÊrednio na lancy. 

Pierwsza z nich zak∏ada zastosowanie t∏umika z cieczà magnetoreologicznà 

o lepkoÊci sterowanej z u˝yciem pola magnetycznego, 

a druga proponuje wykorzystanie t∏umika ciernego o regulowanych 

parametrach pracy. Stanowisko badawcze obejmujàce model lancy 

z t∏umikami oraz z system pomiarowy zbudowany na platformie PXI 

umo˝liwia wykonanie badaƒ charakterystyk dynamicznych tej lancy 

i dobór optymalnych nastaw obu t∏umików. Obie konstrukcje t∏umików 

mogà znaleêç zastosowanie w eksploatowanych w przemyÊle 

robotach szklarskich. 

Rudawska A., D´bski H.: Numeryczna naliza stanu napr´˝enia 

w po∏àczeniach klejowych – weryfikacja doÊwiadczalna. Przeglàd 

Mechaniczny nr 9/2005. Suplement, s. 245, rys. 7 

W artykule przeprowadzono analiz´ stanu napr´˝enia w po∏àczeniach 

klejowych z wykorzystaniem metody elementów skoƒczonych 

(MES). Obliczenia wykonano dla dwóch typów charakterystyk 

klejów: liniowej i nieliniowej. Zastosowanym do obliczeƒ narz´dziem 

numerycznym by∏ program ABAQUS, umo˝liwiajàcy prowadzenie 

zaawansowanych analiz zagadnieƒ nieliniowych. Przeprowadzono 

równie˝ badania eksperymentalne, które stanowi∏y badania niszczàce 

po∏àczeƒ klejowych jednozak∏adkowych blach ocynkowanych. 

Uzyskane wyniki obliczeƒ numerycznych porównano z wynikami 

badaƒ eksperymentalnych, poddajàc weryfikacji opracowane modele 

numeryczne. 

St´pieƒ K., Janecki D.: Badanie mo˝liwoÊci wykorzystania funkcji 

interkorelacji do porównywania zarysów walcowoÊci. Przeglàd 

Mechaniczny nr 9/2005. Suplement, s. 249, rys. 4 

Elementy o kszta∏cie walcowym sà produkowane w wielu ga∏´ziach 

przemys∏u (np. przemys∏ papierniczy, hutniczy, energetyczny, 

okr´towy). Podczas przebiegu procesu technologicznego takich 

cz´Êci wymagana jest zazwyczaj sta∏a ocena zarysu walcowoÊci. 

Jednak w chwili obecnej mo˝liwoÊci pomiaru walcowoÊci w warunkach 

produkcyjnych sà bardzo ograniczone. Z tego wzgl´du w Politechnice 

Âwi´tokrzyskiej zaproponowano koncepcj´ wykorzystania 

do pomiarów walcowoÊci tzw. metody odniesieniowej. Na podstawie 

jej za∏o˝eƒ zbudowano stanowisko badawcze do odniesieniowych 

pomiarów zarysów walcowoÊci. W celu weryfikacji opracowanej 

koncepcji wyniki pomiaru elementu metodà odniesieniowà porównano 

z wynikami uzyskanymi metodà promieniowà. Porównanie 

to zosta∏o dokonane przy wykorzystaniu unormowanej funkcji 

korelacji wzajemnej. Artyku∏ przedstawia za∏o˝enia pomiaru walcowoÊci 

metodà odniesieniowà oraz koncepcj´ wykorzystania 

funkcji interkorelacji do porównywania zarysów walcowoÊci. Rozwa˝ania 

teoretyczne zosta∏y poparte przyk∏adem. 

Zaleski K.: Urzàdzenie do fizycznego modelowania procesu 

nagniatania dynamicznego rozproszonego. Przeglàd Mechaniczny 


W artykule przedstawiono budow´ urzàdzenia do fizycznego modelowania 

procesu nagniatania dynamicznego rozproszonego. 

Podano te˝ przyk∏adowe wyniki badaƒ warstwy wierzchniej próbek 

obrabianych na tym urzàdzeniu. 

16 

in conditions when occurs or not occurs a mow-burning process. The 

paper contains examples of results calculated for a bulk of cereal 

grains. Results of identification of a heat exchange model can be 

used to early forecast mow-burning processes and to control an 

aeration system that eliminates these processes. 

P∏aska S., Samociuk W.: Forecasting of Nonstationary States 

in Chosen Loose Materials. Przeglàd Mechaniczny No. 9/2005, 

Supplement, p. 237, figs 5, tab. 2. 

The paper presents a forecasting of nonstationary states of the 

process of loose materials storage that are effects of appearance of 

additional undesirable thermal processes treated as perturbations. 

The problem is a distinction mentioned above states in the overall 

nonstationary run of temperature. The paper presents the mathematical 

description of the temperature run in loose materials by means 

of ARMA models and chosen algorithms of forecasting nonstationary 

states of the mow-burning process. 

Roszkowski A., Choroszy T., Skoczyƒski W., Krzy˝anowski J., 

Marek B.: A Conception of an Experimental Measurement Set-up 

of Glass Robot’s Arm Vibrations with Dampers of Adjustable 

Parameters. Przeglàd Mechaniczny No. 9/2005, Supplement, p. 240, 

figs 7. 

A glazier’s robot’s structure vibration that occurs during its technological 

operation results in crystal glass structural defects. The aim 

of this study is to work out an efficient method of reducing this vibration. 

A new idea of damping the glazier’s robot lance vibration using 

dampers was proposed. Two conceptions of these dampers were 

presented: a magnetorheological and a frictional one. The first one 

assumes employment of the dampers with magnetorheoligical fluid 

of viscosity parameters controlled by using a magnetic field. The 

second one suggests application of the frictional damper with 

adjustable working parameters. A set-up consisting of the lance 

model with appropriate dampers and the PXI modular measuring 

system was applied to determine some dynamic characteristics of 

the lance and a selection of the optimal dampers’ settings. Both 

dampers’ constructions can be used in industrial glazier’s robots. 

Rudawska A., D´bski H.: Numerical Analysis of Stress State of 

Adhesive Joints. Przeglàd Mechaniczny No. 9/2005, Supplement, 

p. 245, figs 7. 

In this paper, state of stress analysis of adhesive joints, was presented 

with the use of finite element method (FEM). The results were 

obtained for two types of adhesive characteristics: linear and non- 

-linear. ABAQUS was used as a numerical tool, which allowed to 

carry out advanced non-linear analysis. Experimental tests were also 

carried out. Cracked tests of single lap zinc coated sheets adhesive 

joints were conducted. Obtained numerical results were compared 

with experimental results. Numerical models were verified. 

St´pieƒ K., Janecki D.: Possibilities of Comparison of Cylindricity 

Profiles Using the Cross-correlation Function. Przeglàd Mechaniczny 

No. 9/2005, Supplement, p. 249, figs 4. 

Products with cylindrical surfaces are found in various branches of 

industry, for instance, in the paper, chemical, steel, heating, and 

shipping industries. To assure high quality of cylindrical products, it 

is required that regular assessments of cylindricity profiles be 

conducted both during the manufacturing process as well as the 

product operation. Cylindricity measurements under industrial 

conditions are not easy though. The researchers from the Kielce 

University of Technology have come up with a new approach to 

measurements of cylindricity, called a reference cylindricity measurement. 

Their concept was used to construct a model of a measuring 

stand for reference cylindricity measurements. In order to verify 

developed method the results obained by the reference method were 

compared to results obtained by a radial method. This comparison 

was made using normalized cross correlation function. The paper 

presents the method of reference cylindricity measurements and the 

concept of using the cross-correlation function to comparison of 

cylindricity profiles. Theoretical analysis is supported by an experimental 

example. 

Zaleski K.: The Device for Physical Modeling of Shot Peening 

Process. Przeglàd Mechaniczny No. 9/2005, Supplement, p. 253, 

figs 5. 

In this paper a device intended for physical modeling of shot peening 

process has been presented. The exemplary results of investigations 

on surface layer of specimens worked on this device have been 

shown too.

Metrologia w Technikach Wytwarzania - Instytut Informacji Naukowej ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?