Postmenopozal Kad›nlarda Vücut Kitle ‹ndeksinin ... - FTR Dergisi

P-326
Romatoid Artritli Hastalarda Yorgunluk Düzeyi: A¤r› fiiddeti, Hastal›k
Aktivitesi ve Fonksiyonel Durum ile ‹liflkisi
Yeflim Garip, Filiz Eser, Lale Akbulut Aktekin, Hatice Bodur
Ankara Numune E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi, Ankara
AMAÇ: Romatoid artritin (RA) en önemli semptomlar›ndan biri de yorgunluktur. Bu çal›flman›n
amac›, RA’l› hastalarda yorgunlu¤un hastal›¤a spesifik de¤iflkenlerle (a¤r› fliddeti, hastal›k
aktivitesi ve fonksiyonel durum) iliflkisini de¤erlendirmektir.
GEREÇ-YÖNTEM: Ankara Numune E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi Fiziksel T›p ve Rehabilitasyon
Klini¤i Romatoloji izlem poliklini¤inde, Eylül 2008 ile fiubat 2009 tarihleri aras›nda takip
edilen ACR tan› kriterlerini karfl›layan RA’l› 160 hasta çal›flmaya dahil edildi. Hastalar›n a¤r› düzeyi
görsel analog skala (VAS-a¤r›) ile, fonksiyonel durum Stanford Sa¤l›k De¤erlendirme Anketi
[Health Assessment Questionnaire (HAQ)] ile, hastal›k aktivitesi ise Hastal›k Aktivite Skoru
[Disease Activity Score-28 (DAS28)] ile de¤erlendirildi. Yorgunlu¤u de¤erlendirmede ise
Yorgunluk Semptom Envanteri [Fatigue Symptom Inventory (FSI)] kullan›ld›.
BULGULAR: Çal›flmaya 160 hasta (132 kad›n, 28 erkek) al›nd›. Hastalar›n yafl ortalamas›
53,16±11,98 (24-79) y›ld›. Ortalama hastal›k süresi 142,3±98,88 (4-480) ayd›. FSI’n›n tüm subgruplar›
ile VAS-a¤r›, DAS28 ve HAQ aras›nda yüksek düzeyde do¤rusal iliflki saptand›
(P=0,00). Korelasyon katsay›lar› analiz edildi¤inde en güçlü korelasyon; FSI ’n›n ‘mevcut yorgunluk’
subgrubu ile VAS-a¤r› aras›ndayd› (r=0,96) Bunu s›ras›yla DAS28 ve HAQ takip etmekteydi
(r=0,77, 0,70) (P=0,00). Yorgunluk subgruplar› ile hastal›k süresi aras›nda anlaml› bir iliflki
saptanmad›. Yorgunlu¤un diurnal de¤iflimini de¤erlendirdi¤imizde, hastalar›n % 57,5’I (92
hasta) yorgunlu¤u en fazla sabah saatlerinde tarifliyordu. %6,25’i ö¤leden sonra, %1,25’i (10
hasta) akflamlar› daha fazla yorgunluk hissediyordu. Hastalar›n %15’inde (24 hasta) yorgunluk
günün saatine göre de¤iflim göstermemekteydi. %20’si (32 hasta) ise hiç yorgunluk hissetmiyordu.
SONUÇ: Yorgunluk ile a¤r› fliddeti, hastal›k aktivitesi ve fonksiyonel durum aras›nda güçlü
do¤rusal iliflki mevcuttur. Yorgunluk, RA’n›n en önemli semptomlar›ndan biridir ve RA de¤erlendirme
ölçütü olarak klinik pratikte ve klinik çal›flmalarda yer almal›d›r.
Anahtar Kelimeler: Romatoid artrit, yorgunluk, yorgunluk semptom envanteri, FSI, hastal›k
aktivitesi, fonksiyonel durum
P-327
Romatoid Artrit ve Ar› Sokmas›: Olgu Sunumu
Zerrin fiahin, Semra Yi¤it
Haydarpafla Numune E¤itim ve Araflt›rma hastanesi Fiziksel T›p ve Rehabilitasyon Klini¤i, ‹stanbul
OLGU: 61 yafl›nda bayan hasta. 1981 y›l›nda sa¤ ayak baflparma¤›nda a¤r›s› olan ve bir y›l kadar
a¤r› kesiciler kullanan hastan›n bir y›l sonra el, el bile¤i, dirsek, omuz, diz, ayak bile¤i ve
ayak eklemlerinde a¤r› ve flifllikleri olmufl. Salazopirin, kortizon kullanmaya bafllam›fl ama flikayetlerinde
hemen hemen hiç de¤ifliklik olmam›fl. Klorokin eklenmifl a¤r› ve flifllikleri hafif
azalm›fl. 2000 y›l›nda metotreksat (Mtx) 10mg/hafta, prednisolon 5mg/gün kullanmaya bafllam›fl.
A¤r› ve fliflliklerinde azalma olmufl ama tamamen geçmemifl. ‹laçlar› kullanmas›na ra¤men
bir y›l içinde iki kez yataktan kalkamayacak derecede flikayetlerinde artmalar olmaktaym›fl.
2009 temmuz ay›nda kolundan ar› sokmas› (muhtemelen sar› yaban ar›s›) sonras› flikayetleri
hafiflemeye bafllam›fl, bir ay kadar sonra a¤r› ve flifllikleri hiç kalmam›fl. ‘Art›k kendimi
normal hissediyordum’ diyor. Ama yataktan kalkamayacak derecede a¤›r olan önceki krizler
yine olabilir diye doktoruna sormadan haftada bir 5mg Mtx, haftada bir- iki kez 5mg prednisolon
olmak üzere ilaçlar›na devam etmifl. Bir y›ldan beri bu flekilde ilaçlar›na devam eden ve
tamamen normal oldu¤unu belirten hasta bize ‘ne yapmal›y›m, ilaçlar›m› kesmeli miyim?’ diye
baflvurdu. Fizik muayenesinde sa¤ ve sol 2.metakarpofalengeal(mkf) eklemlerindeki hafif
ulnar deviasyon d›fl›nda eklem muayeneleri normal ve a¤r›s›zd›. Sedimentasyon:17mm/h,
CRP:0.4 mg/dl RF: 721 ‹Ü/ml (